A+ O. *Stagespecial* MAGAZINE. PAG. 4 De week van... PAG. 15 Stages houden de organisatie jong PAG. 24 Traineeship goed voor gemeenten en jong talent

34

A+O

A+O Magazine is een uitgave van het Arbeidsmarkt- en Opleidingsfonds Gemeenten

M AGA ZI N E

* l a i c e p s e g a t S * PAG. 4 De week van... PAG. 15 “ Stages houden de organisatie jong PAG. 24 Traineeship goed voor gemeenten en jong talent 1

Stagiairs? Trainees? Uitwisselingsprojecten? Detacheringen? Allemaal kansen! Voor u ligt een special van het A+O magazine dat geheel gewijd is aan stages. En niet zonder reden.

O* Stagespecial* NLINE Stages op Werkenbijdeoverheid.nl Natuurlijk publiceert u uw

In de afgelopen jaren was onze stimulerings­regeling

stages op het ‘werken bij’

‘Stages, een kans’ zowel in aantal aanvragen als in subsidie omvang de grootste regeling van het A+O

gedeelte van uw eigen gemeen-

fonds Gemeenten. Ook in de nieuwe beleidsperiode

tesite. En daar kunnen stagiairs

is de stimuleringsregeling voor stages weer het

zich ook zelf aanmelden voor

belangrijkste arbeidsmarktinstrument van het

een stgaeplaats. En uw

A+O fonds.

gemeente heeft goede contacten met (hoge)scholen in de buurt.

Het aanbieden van werkervaring, in welke vorm dan

Maar soms kan het van toe­

ook, heeft twee belangrijke doelstellingen: Aan de

gevoegde waarde zijn om breder

ene kant biedt het gemeenten de kans om zichzelf aan

te werven voor een stageplaats.

potentiële medewerkers te presenteren. Mensen die

Via werkenbijgemeenten.nl kan dat. Gemeenten kunnen kostenloos een

werkervaring opdoen, maken van dichtbij mee wat

account aanvragen waarmee ze onbeperkt vacatures en/of stages op werken-

het werken bij gemeenten inhoudt. Een betere manier

bijgemeenten en werkijbijdeoverheid.nl kunnen plaatsen.

A+O Magazine 34 • Stagespecial

om te laten zien wat je in huis hebt, waar je voor staat en welke mogelijkheden er bij een gemeente zijn, is

www.werkenbijgemeenten.nl

er niet. Daar kan geen imagocampagne tegenop. Aan de andere kant kan het aanbieden van werkervaring de mogelijkheid bieden om in beweging te komen. Beweging richting een nieuwe baan of andere functie door eens te kunnen rondkijken op een andere afdeling, bij een andere gemeente of in het bedrijfsleven. Maar ook beweging voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt.

Een Festival organiseren?

In kader van de imago­ campagne ‘Bij de gemeente heb jij het in de hand’ heeft het A+O fonds Gemeenten de

In deze special laten we alle mogelijke vormen van

serious game ‘De Nacht Van’

stages de revue passeren. Allemaal vormen waar het

ontwikkeld. In deze game kun

opdoen van werkervaring en het bieden van kansen

je als speler ervaren wat er

centraal staan. Kansen voor degene die de werk-

allemaal bij komt kijken als je

ervaring kan opdoen en kansen voor de gemeente

in je eigen gemeente een groot

om te laten zien wat ze in huis heeft en zichzelf te

festival organiseert. Als ver-

presenteren op de arbeidsmarkt. Maar vooral de kans

antwoordelijk ambtenaar krijg

voor gemeente en ‘stagiair’ om van elkaar te leren.

je te maken met belangen van

Op haar beurt wil het A+O fonds het leren over stages

bewoners, de festivalorganisa-

bevorderen. Daarom laten wij in deze special een

tor, de burgemeester en andere

aantal gemeenten met een succesvol stagebeleid hun

collega’s binnen de gemeente.

ervaringen met u delen. En vertellen stagiairs over

Doel van de game is om mensen te laten ervaren wat het is om het bij de

hun belevenissen bij gemeenten. Wij verwachten dat u

gemeente in de hand te hebben. U kunt de game via een banner opnemen op

ook de komende jaren veel kansen voor werkervaring

uw eigen wervings/vacature site en u kunt de game inzetten in uw contacten

blijft bieden en willen u daarbij met onze regeling

met scholieren op open dagen, bij gastcolleges, banenbeurzen etc.

graag een steuntje in de rug bieden. Onder het motto “Werkervaring biedt kansen voor de toekomst” wensen wij u veel inspiratie toe. Jeroen Pepers Directeur A+O fonds Gemeenten

2

www.denachtvan.nl

c * Stagespe

ial *

Voorwoord

2

Eva Jongedijk, stagiair bij gemeente

Stagespecial online

2

Uden: “Als je ambitieus bent, wilt leren,

De week van... Eva Jongedijk

4

lef durft te tonen, fouten durft te maken

Tips, do’s & dont’s

6

en open staat voor uitdagingen, dan

Nijmegen ‘Beste Stagegemeente 2010’

7

kan je als stagiair aan de slag bij de

Mandy Ton stagiair bij gemeente Ridderkerk

10

Marco Florijn teleurgesteld over animo voor uitwisselingsstages met bedrijfsleven

4

gemeente.”

12

Stagecoördinator Breda Monique De Ridder Verhoeckx

15

P&O-adviseur Geert van den Berg over stagebeleid Urk

18

De ‘Beste Stagegemeente 2010’

Servicedienst Rotterdam coördineert voor jaarlijks duizend stagiairs

20

Nijmegen zag door de vergrijzing

Stage en stagebeleid bij gemeenten

22

binnen vijf jaar een kwart van het

Traineeship goed voor gemeenten en jong talent

24

personeel uitstromen. Stagebeleid werd

Amstelveens stageproject ‘De Afwisseling’

27

een speerpunt binnen het strategische

‘Stagementor’ Van Breugel bood Ineke Valkenburg (61) zeer geslaagde werkstage

29

Het belang van werkervaring ‘Stages, een kans!’?

32

7

personeelsbeleid. Stagecoödinator Mürset Yavuz: “Zijn we niet allemaal ooit ergens begonnen als stagiair?” “Binnen veel gemeenten is er een waterscheiding tussen publiek en privaat. Dat proberen we te veranderen door uitwisselingsstages met het bedrijfsleven”. Marco Florijn is

12

overtuigd van het belang.

Leerlingen, school en gemeente worden alle drie wijzer van het stagebeleid in Urk. De jeugdgemeenteraad initieerde een gericht stagebeleid door de gemeente.

22 “Eindelijk was er iemand die door een leeftijd heen keek en de potentie zag”, zegt stagiair Ineke Valkenburg (61) over haar directeur en stagementor Stef van Breukel. Hij “Ik begeleid niet. Ik geef

29

mensen de ruimte voor hun talenten.”

STAGESPECIAL 3

Eva

Jongedijk

21 ja ar

den U e t en Geme

A+O Magazine 34 • Stagespecial

Stagiair P&O

De week van… Werkzaamheden

Maandag:

wordt lijk overleg. Hierin ijd met een gezamen alt O P& r ste ag clu t dd he mi besproken. In de Op maandag start e projecten en zaken nd ille sch rver de van on p de stand van zaken jven. De projectgroe p Klantgericht Schri oe tgr jec pro ar na de t Uden verstuurt heb ik overleg me n die de gemeente elijkheid in de brieve n. zoekt de klantvriend moeten worde heel wat herschreven haar klanten. Er zal

4

Ik werk vooral binnen het project Organisatie­ontwikkeling. De programma­ manager is mijn stage­begeleidster. Ik houd me bezig met het sociaal jaarverslag, de organisatie van de personeels­dag en het introductiebeleid. Projectmatig werken en organisatiebrede ontwikkelingen hebben mij in alle stages die ik tot nu toe heb gelopen al erg geïnteresseerd. Daarom heb

c * Stagespe

Dinsdag:

met collega’s, contacten met klanten, toepassen van theorie in de praktijk en ga zo maar door. De opleiding stelt bepaalde eisen aan je ontwikkeling, en ook op het gebied van professionaliseren, aanpassen, innoveren en anticiperen. Deze zogenaamde competenties zijn het best te ontwikkelen en te toetsen in de praktijk.

irs van de gemeente Uden uit te Deze dinsdag nam ik het initiatief om alle stagia ons takenpakket besproken en waar nodigen voor een bijeenkomst. We hebben hierin onderwerp van gesprek. Wat blijkt: weinig we tegen aan lopen. Ook de begeleiding was hulp nodig hebben of meer taken willen, begeleiding vinden we juist fijn. Wanneer we ders zijn behulpzaam en staan open dan roepen we wel. Collega’s en stagebegelei van deze bijeenkomst genoten we van voor de ideeën van de stagiairs. Als afsluiting het project ‘Overlegvormen’ gewerkt. een gezellige lunch. In de middag heb ik aan en. Samen met twee klasgenoten heb Dit project heb ik voor school als opdracht genom svol advies weten te maken. Ik werkte ik dit project in drie maanden tijd tot een succe gsraad en met medewerkers van het samen met het managementteam, de ondernemin jdig project dus! programma Organisatieontwikkeling. Een veelzi

ik samen met mijn stagebegeleidster een passende rol voor mij gevonden om P&O te combineren met programma­ werkzaamheden. Ik ben bezig met het opstellen en uitwerken van het management development traject voor het managementteam, teamleiders, coördinatoren en adviseurs. Ook ondersteun ik projecten als klantgericht schrijven en de klankbordgroepcommunicatie. Voor school heb ik een grote adviesopdracht uit kunnen voeren bij de gemeente Uden. Deze opdracht

Donderdag:

Stagiair bij de gemeente, ja! De gemeente is een groot leerbedrijf. Er zijn veel mogelijkheden voor stagiairs op alle gebieden. Iedereen geeft aan het druk te hebben met zijn eigen werkzaamheden maar stiekem kan er altijd nog een gaatje voor je worden gemaakt. Als je ambitieus bent, wilt leren, lef durft te tonen en fouten durft te maken en je staat open voor uitdagingen, dan kan je aan de slag als stagiair bij de gemeente. Er zijn kansen genoeg om jezelf te

De agenda Om een goed beeld te geven van mijn werkzaamheden als stagiair bij de gemeente Uden heb ik willekeurig een week uit mijn agenda gepakt. In deze periode ben ik met verschillende

Woensdag:

Een keer in de maand heb ik ee n voortgangsge We bespreken sprek met mijn dan wat ik heb stagebegeleidst bereikt en wat er. m ijn leerdoelen zijn. gaan we om de Deze middag tafel over het m anagement deve heel de organisa lopmenttraject tie is ingezet. Ho dat door e zien de bijeenk de beoogde resu omsten er uit, wa ltaten en wat he t zijn bben we hiervo die dan gesteld or nodig, zijn de worden. Ik denk vr ag en mee over de invu de ondersteunin lling en zorg vo g. or

icatie neem ik bordgroep Commun Als lid van de klank t personeelsblad. tormsessie over he deel aan een brains hoe kunnen we tie aan informatie en Wat wil de organisa ag is gevuld met rest van de donderd hiervoor zorgen? De en en het sociaal t project Overlegv­ orm het uitwerken van he jaarverslag.

paste goed in mijn stagewerkzaam­ heden omdat de opdracht viel onder de verantwoordelijkheid van P&O, beantwoordde aan de wensen van de OR en viel binnen het programma Organisatie­ ontwikkeling. Mijn stagebegeleidster en collega`s van de gemeente Uden stonden erg open voor deze opdracht en werkten mee aan bijeenkomsten.

ial *

projecten bezig geweest. Het geeft een beeld van mijn veelzijdig taken­pakket.

ontwikkelen op gebieden die je niet eerder had bedacht. Specialiseren en generaliseren zijn beide mogelijk. Ik kan iedereen aanraden om stagiair te worden bij een gemeente!

Waarom stage lopen? Stage lopen is voor mij een logische toevoeging aan mijn studie. Ik heb in het tweede jaar van mijn opleiding voor het eerst stage gelopen, terwijl dit niet eens nodig was. Door stage te lopen raak je gewend aan werken: door de sfeer, omgang

Vrijdag: Op de vrijdagen heb ik les op scho ol. Hier komen we bij elkaar met de coachgro ep en bespreken we de voortgang van de p rojecten.

5

Tips ,

do’s don t’s

&

van E va Jon gedijk

A+O Magazine 34 • Stagespecial

Tips voor begeleiders:

iairs: Tips voor stag • Durf jezelf te zijn en • Durf fouten te mak gens tegen • Geef aan als je er aan loopt j de • Wees betrokken bi llega’s organisatie en je co

• Daag de stagiair uit •B  egeleidt wanneer nodig, de stagiair geeft dit aan •M  aak heldere afspraken over werktijden, begeleiding en verwachtingen wederzijds

Dont` s: • Verge et de po litiek nie rekenin t. Houd g met d e O R en he wannee t bestuu r je adv iezen g r • Let op e eft. de vers chillen en Y-ge tussen neratie de Xs . B manier ijvoorbe van wer eld de ken, au ring, sn tomatis elheid e en taalge Ga je hie bruik. r niet a an erge ren!

6

p cten o e j o r : p s t lige Do` nd ben otscha e o r k g e b , k • Pa dat je tagiair r s o s o l v a r isatie  org e en •Z organ e d lijkhed e n d e i n u tie n d bi je on rticipa a m p o k p r o ns zo voo eer ka m e j b en he e ’s op d lega’s l a o g c e l l n o va n ste c mhede je naa a a d z u k o r we • H van je e t g o o h jecten en pro

c * Stagespe

ial *

Nijmegen ‘Beste Stagegemeente 2010’

“Maak stagebeleid centraal en concreet” V.l.n.r: Lisette Moelker, Mürset Yavuz, Laura Niënhaus.

Door Walter Baardemans Gemeente Nijmegen is gekozen tot ‘Beste Stagegemeente 2010’. De jury prijst Nijmegen om haar professionele aanpak van het stagebeleid. De Nijmeegse stagiaire­dag zorgde voor extra punten. Stagecoördinator Mürset Yavuz is blij met de prijs en met ‘haar’ stagiairs. Yavuz: “Stagiairs brengen nieuwe kennis mee.” Haar tip: houd het centraal en concreet.

7

A+O Magazine 34 • Stagespecial

Contacten leggen

Stagecoördinator Mürset Yavuz laat met gepaste trots het bronzen beeldje zien dat verbonden is aan de prijs. Nijmegen heet de ‘Beste Stagegemeente 2010’. Die eer kreeg de gemeente toe­bedeeld door ECABO, het kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven en de VNG die samen de verkiezing organiseerden. Mürset Yavuz: “Het gaat vooral om de erkenning dat we goed bezig zijn.” De gemeente Nijmegen voert sinds ruim drie jaar een actief stagebeleid. In 2006 zag de gemeente de bui al hangen: door vergrijzing zou binnen vijf jaar een kwart van het personeel uitstromen. Daarom werd stagebeleid een speerpunt binnen het strategisch personeelsbeleid. Het doel was meer jongeren aan te trekken en tegelijk de diversiteit binnen de organisatie te vergroten. Vier jaar later is een groot aantal stagiairs met verschillende achtergronden binnen de gemeente aan de slag gegaan.

Het projectbureau en de afdeling Bouwen en Wonen gaven aan vacatures moeilijk te kunnen invullen. Daarop zocht Yavuz contact met opleidingen Bouwkunde en Civiele techniek van Hogeschool Arnhem Nijmegen om te wijzen op de mogelijkheden bij de gemeente. “Dat heeft ertoe geleid dat studenten van de opleidingen nu jaarlijks informatie ontvangen bij een stand en kunnen aangeven dat zij interesse hebben voor een stage bij de gemeente.” In een andere samen­werking startte de gemeente Nijmegen met het ROC Nijmegen een leer-/werkproject waarin twaalf mbo-stagiairs meelopen als integraal toezicht­houders.

Meer kwaliteit Aanvankelijk keken afdelingen op tegen de begeleiding van stagiairs. Inmiddels hebben de meeste leidinggevenden hun aarzelingen ingeruild voor enthousiasme. Yavuz: “We hebben

Verdubbeling Mürset Yavuz werd aangesteld als fulltime stagecoördinator. Zij kreeg opdracht om meer stageplekken te regelen en voor meer kwaliteit in de stagebegeleiding te zorgen. Uit een eerste inventariserende evaluatie bleek dat Nijmegen jaarlijks zo’n vijftig stagiairs had; een op de vijftig mede­ werkers. Yavuz: “Het bestuur wilde naar één stagiair op de 25 mede­ werkers. Dat betekende een verdubbeling. Om de diversiteit te vergroten, zouden bovendien zo’n twintig stagiairs allochtoon moeten zijn.” Om haar opdracht te realiseren, benaderde Yavuz leiding­gevenden actief. “Ik heb hen de doelstelling van de organisatie voorgehouden en gevraagd waar eventuele mogelijkheden liggen. En ik vertelde erbij dat ze bij plaatsing en de begeleiding van stagiairs op de nodige ondersteuning vanuit P&O konden rekenen.”

“Er waren bijvoorbeeld geen eenduidige richtlijnen voor stagiairs” de organisatie goede voorbeelden laten zien en nadrukkelijk gevraagd wat leiding­gevenden nodig hadden. Er waren bijvoorbeeld geen eenduidige richtlijnen voor stagiairs. Wij hebben daarom een handleiding voor leidinggevenden en stage­begeleiders (Stagewijzer) geschreven en een format gemaakt voor stageovereenkomsten. Ook is er nu een format stagevacature, waarin een stage­opdracht en de werkzaam­heden

8

kort beschreven worden. Na afloop van de stageperiode vullen de stagiairs een evaluatie­formulier in over hun stage. Zo horen we wat nog te verbeteren is.” Ter bevordering van de kwaliteit in de stagebegeleiding organiseert het Stagebureau in samen­werking met Nijmegenschool, ECABO en de HAN twee keer per jaar een training voor stagebegeleiders. Yavuz: “Mijn stelling is: een goede stagebegeleiding is het

c * Stagespe

beste wervingsmiddel voor jongeren op de arbeidsmarkt.”

Stagiairedag De jury van de verkiezing ‘Beste Stagege­meente’ vond vooral de stagiaire­dag binnen de gemeente Nijmegen een ‘leuke en belangrijke’ activiteit. Als centraal inwerk­ programma organiseert de gemeente voor nieuwe stagiairs in maart en oktober een bijeenkomst. Yavuz: “De stadsarchivaris geeft dan een rond­ leiding door het stadhuis en vertelt over de historie van de stad. Ook kunnen de stagiairs op de bijeenkomst vragen stellen aan het hoofd P&O. Zo proberen we de betrokkenheid bij de gemeente als werkgever te vergroten.”

vanuit de opleidingen in huis. Daarom moet je ook in deze wat moeilijker tijd voor gemeenten wel blijven investeren in jongeren. Jongeren zijn onze toekomst. En zijn we niet allemaal ooit ergens begonnen als stagiair…?” 

ook stagiairs in voor nieuwe klussen. Nijmegen heeft een centraal registratiesysteem opgezet voor vraag en aanbod van stage­plekken. Zo kan bij een vacature heel doelgericht gezocht worden naar een geschikte kandidaat. “De techniek van het centrale registratie­systeem is door een stagiair ontwikkeld en gebouwd”, zegt Yavuz.

Concreet Volgens de stagecoördinator dragen meerdere factoren bij aan het succes van het stagebeleid. Yavuz: “Er was draagvlak vanuit het bestuur. Daardoor werd het een concreet project met een vaste aandachts­functionaris. We hebben contacten gelegd met oplei­dingen, vraag en aanbod gecen-

“De doelstellingen worden ruimschoots gehaald” Doelstellingen De stagiairs vinden onderdak bij een van de zes directies van gemeente Nijmegen. Het gaat om stageplaatsen op mbo-niveau (50 procent), hbo-niveau (30%) en wo-niveau (15%). Een stage duurt gemiddeld zes maanden: minimaal twee maanden en maximaal een jaar. Nijmegen heeft in 2010 een aantal stageplekken structureel gemaakt, dat wil zeggen dat ze voor zeker drie jaar vanuit opleidingen ingevuld kunnen worden. Elke directie heeft jaarlijks een doelstelling voor het te plaatsen stagiairs. “De doelstellingen worden ruimschoots gehaald. In 2009 gold als streefcijfer 107 stages en hebben we 137 stagiairs gehad. In 2010 hebben we 125 stagiairs kunnen plaatsen”, zegt de stagecoördinator. Yavuz schakelde zelf

ial *

traliseerd en binnen de organisatie structurele stage­plekken vrijgemaakt. En je moet binnen afdelingen mensen vragen die het leuk vinden om een stagiair te begeleiden. Stage­ begeleiders krijgen de mogelijkheid een training te volgen. En maak het vooral centraal en concreet. Dat betekent: kwantitatieve en kwalitatieve doelen stellen, snelle afhandeling van stageaanvragen, korte communicatie­lijnen, veel communiceren, minder regels, een unanieme aanpak binnen de organisatie en de nodige ondersteuning bieden vanuit P&O.” Yavuz adviseert andere gemeenten ook echt werk te maken van stagebeleid. De gemeente heeft er profijt van, stelt ze. “Stagiairs brengen ook wat mee. Door de jongeren een stageplek te bieden, haal je nieuwe kennis

9

Mandy Ton (mbo-bbl secretaresse niveau 3), stagiair bij gemeente Ridderkerk

A+O Magazine 34 • Stagespecial

“Heel blij dat school en gemeente mij deze kans geven”

Door Mandy Ton Mandy Ton loopt voor haar secretaresseopleiding stage bij de gemeente Ridderkerk. Het leven trekt aan haar voorbij: ze assisteerde al als gastvrouw bij huwelijken, dan weer werkt ze op de begraafplaatsadministratie. Elke dag is anders en ik leer enorm veel bij de gemeente, schrijft Mandy over haar ervaringen. Een persoonlijk verslag.

10

c * Stagespe

Alleen

Meer praktijk

Maandag. Ik begin met mijn stage van zestien weken op het secretariaat van de afdeling Stedelijk Beheer. Mijn stagebegeleidster legt mij van alles uit over hoe de organisatie in elkaar zit en stelt mij voor aan de collega’s van de afdeling. Ze vertelt wat het secretariaat doet en uiteraard ook hoe dat gedaan moet worden. Een dag vol informatie en met veel nieuwe gezichten. Mijn begeleidster werkt parttime. De volgende dag zit ik alleen op het secretariaat, hoor ik. Spannend.

De dagen op school worden steeds minder aantrekkelijk. Vanuit school ga ik het liefst gelijk door naar kantoor. Er is daar zoveel te doen. In de praktijk leer ik veel meer! Mijn stagebegeleidster ziet dat de BOL-opleiding niet zo goed bij mij past en vraagt of het geen idee is om de opleiding om te zetten naar een BBL-opleiding. Daar voel ik veel voor. Ik ben dan ook heel blij dat de school én de gemeente mij die kans geven. Ik kom tijdelijk in dienst bij de

De sprong in het diepe is helemaal niet verkeerd. Om de dag zit ik alleen en daar leer ik veel van. Je wordt direct een stuk zelfstandiger. Gelukkig is de collegialiteit binnen de gemeente Ridderkerk groot. Er is altijd wel iemand bereid om mij te helpen als ik er even niet uit kom.

Veelzijdig Mijn stagebegeleidster is ook trouw­ ambtenaar. Daardoor krijg ik de kans om af en toe als gastvrouw bij een huwelijk mee te lopen. Na een aantal keer mag ik zelfstandig als gastvrouw een huwelijk begeleiden. Spannend, maar wel een erg leuke ervaring. Ik spreek in mijn stageperiode een collega die de begraafplaatsadministratie doet. Dat vind ik erg interessant. Het is een niet alledaags onderwerp. Hoe meer ik me in ‘het begraven’ verdiep, des te interessanter ik het ga vinden. Eén dag in de week assisteer ik bij de begraafplaatsadministratie. Ik heb het duidelijk naar mijn zin bij de gemeente. Waar vind je een werkgever waar je je zo veelzijdig en zelfstandig kan ontwikkelen?

ial *

week in met 2,5 dag op het secretariaat en 2,5 dag op de begraafplaats. Op school krijg je een beetje een beeld van een baan als secretaresse, maar het eigenlijke werk leer je toch in de praktijk. Ook ervaar je dan pas of een baan wel wat voor je is. Ik heb enorm veel geleerd bij de gemeente en ik heb mij, vooral omdat ik bijna alle dagen aan het werk ben, heel goed kunnen ontwikkelen. Wat dat betreft raad ik dit iedereen aan.

“Het eigenlijke werk leer je toch in de praktijk” Het BBL-traject is zwaarder dan een BOL-stage, want je hebt een baan en je moet daarnaast schoolwerk doen. Maar voor mij werkt het heel goed. Ik weet nu beter waarvoor ik leer en dat geeft me net die energie die nodig is om mijn school af te maken. Nog zeven maanden, dan hoop ik mijn diploma op zak te hebben. En tot die tijd? Ik werk gewoon lekker door!

gemeente. Dat betekent nog meer ruimte om op andere gebieden ervaring op te doen. Ik assisteer onder andere bij het team Belastingen. Inmiddels werk ik bij het secretariaat van de afdeling Sociaal beleid, Participatie en Onderwijs. Hierdoor houd ik mij nu weer met hele andere onderwerpen bezig dan bij Stedelijk Beheer. En naast mijn werk doe ik natuurlijk mijn best voor school, want hoe leuk het werken ook is, mijn diploma moet er wel komen.

Energie Tot nu toe was mijn stage heel erg nuttig. Ik heb mij op verschillende vakgebieden ontwikkeld. Het werk als secretaresse vind ik leuk, omdat het elke dag anders is. Maar het begraafplaatswezen interesseert mij ook heel erg, omdat je je dan met één onderwerp bezig houdt. Het liefst deel ik mijn werk-

BOL Beroepsopleidende leerweg, mbo opleiding waarbij je gewoon naar school gaat en gedurende een bepaalde periode stage loopt. BBL Beroepsbegeleidende leerweg, mbo opleiding waarbij je een arbeidscontract hebt en vier dagen gewoon werkt en nog één dag naar school gaat.

11

A+O Magazine 34 • Stagespecial

Marco Florijn teleurgesteld over animo voor uitwisselingsstages met bedrijfsleven

“We moeten die rottige waterscheiding overbruggen” Marco Florijn, wethouder Sociale Zaken Rotterdam

12

c * Stagespe

ial *

Door Walter Baardemans Kijk eens in het bedrijfsleven en haal het bedrijfsleven eens in huis. Dat was de gedachte achter de subsidie voor uitwisselingsstages met het bedrijfsleven. Maar gemeenten deden geen beroep op de regeling. Marco Florijn, voormalig lid van het bestuur van A+O fonds Gemeenten, is desondanks overtuigd van het belang van uitwisselingsstages.

Noodzaak

Gemeenten konden binnen ‘Stages, een kans!’ tot duizend euro subsidie krijgen als een medewerker minimaal twee weken binnen het bedrijfsleven frisse ideeën opdeed. De uitwisselingsstage met het bedrijfsleven was onder meer bedoeld voor gemeenteambtenaren die hun mobiliteit willen vergroten. Maar het bleef akelig stil. Vanuit gemeenten kwamen geen subsidieverzoeken. “Teleurstellend”, zegt Marco Florijn, wethouder Sociale Zaken in Rotterdam en voormalig lid van het bestuur van A+O fonds Gemeenten. Florijn: “Het gebeurt blijkbaar niet. Misschien hadden gemeenten afgelopen jaren nog voldoende geld en er geen zin in. Het kunnen ook blinde vlekken zijn

Florijn werd in 2009 verkozen tot Beste Lokale Bestuurder, mede omdat hij zich in Leeuwarden als arbeidsmarkt­ ambassadeur op ‘onconventionele wijze inzet voor werk- en stage­plekken’. Ook binnen het A+O fonds Gemeenten brak hij met succes een lans voor de subsidie voor de uitwisselingsstages met het bedrijfsleven. Florijn over de noodzaak: “Binnen nu en acht jaar krijgen gemeenten te maken met enorme vergrijzing en uitstroom van personeel. Tegelijk is het door de ontgroening straks heel lastig om goed personeel te krijgen. In een zodanig moeilijke arbeidsmarkt is het heel belangrijk om in regionaal verband met

“Binnen nu en acht jaar krijgen gemeenten te maken met enorme vergrijzing” geweest: misschien was de regeling onvoldoende bekend of hebben gemeenten eenvoudigweg geen oog voor uitwisselingen, omdat het niet in het DNA van gemeenten zit. De externe urgentie voor uitwisselingen met het bedrijfsleven ontbrak op dit moment ook nog, maar dat gaat absoluut komen”, verzekert hij.

het bedrijfs­leven werk­nemers te kunnen uitwisselen. Zodat je makke­lijker personele overschotten en tekorten met elkaar kunt opvangen.” Uitwisselings­ stages dragen volgens hem ook bij aan kennis­uitwisseling tussen bedrijven en gemeenten. Daarvan profiteren beide partijen, stelt Florijn. “Als een aanbestedingsexpert van de gemeente een tijdje meeloopt met een bestekvoorbereider bij een ingenieurs­bureau,

13

A+O Magazine 34 • Stagespecial

ontstaat er tussen bedrijfsleven en overheid veel meer begrip voor elkaar. Je leert als partners op die manier beter samenwerken. En met de kennis vanuit het bedrijfsleven kan de gemeente effectiever inspelen op de markt en beter sturen op contracten”, aldus Florijn.

oppervlakkig. Dat klopt ook lang niet altijd. Banken zijn bijvoorbeeld enorme bureaucratische organisaties. Bedrijfsleven en overheid zijn gewoon andere type organisaties met andere verantwoordingsmechanismen. Maar door de wederzijdse vooroordelen komt de samenwerking niet tot stand.”

Vooroordelen

Doorbreken

Florijn is niet echt verbaasd dat er geen gebruik is gemaakt van de aan­ geboden subsidieregeling. “Binnen veel gemeenten is er een waterscheiding tussen publiek en privaat”, signaleert

Sommige vooroordelen bevatten misschien ergens een kern van waarheid, erkent Florijn. “Een beslissing nemen duurt nu eenmaal langer binnen een gemeente.” Maar veel

“Binnen veel gemeenten is er een waterscheiding tussen publiek en privaat” hij. “Die cultuur probeerden we juist met deze regeling te veranderen.” Volgens de vroegere organisatie­ adviseur hebben bedrijfsleven en gemeenten over en weer veel voor­ oordelen. Zo beschouwt het bedrijfs­ leven de gemeente vaak ten onrechte als een trage organisatie, meent Florijn. “In een gemeente duurt het nemen van een beslissing langer, omdat er nog politieke besluitvorming overheen moet. De gemeente heeft daardoor onterecht de naam een trage organisatie te zijn. De werkelijkheid is dat de besluitvorming veel complexer verloopt dan in andere bedrijven en het juist heel dynamisch gaat. Als je daar niet bij betrokken bent, dan zie je dat niet.” Omgekeerd hebben ambtenaren ook zo hun vooroordelen over het bedrijfsleven, merkt hij. “Het bedrijfs­leven is voor sommige ambtenaren snel en

van de voor­oordelen zijn volgens hem overdreven. “Het beeld van een bureaucratische overheid heeft sowieso alleen betrekking op beleidsmatige functies. Een vuilnisophaler pakt heus niet bureaucratisch een zak op. Veel van voor­oordelen komen ook voort uit onwetend­heid en de oude gedachte dat ambtenaren de hele dag uit het raam staan te koekeloeren. Dergelijke vooroordelen zou je via uitwisselingsstages tussen overheid en bedrijfs­leven makkelijk kunnen ontzenuwen. We moeten die rottige water­scheiding overbruggen.”

Meerwaarde Naast beter zicht op de markt en een betere samenwerking met partners profiteren werkgevers met uitwisselings­stages van de verfrissing in de arbeidsmobiliteit van mede­ werkers. Florijn: “Medewerkers

14

ontwikkelen door stages een ruimere blik waardoor de angst vermindert om naar een andere sector over te stappen. De blik van medewerkers is nu weinig naar buiten gericht. Mensen worden ook niet gedwongen om dat te doen. Onze cao houdt mensen vast. Dat is slecht voor de sector. Daar maak ik me echt zorgen over.” Voor mede­ werkers heeft een uitwisselingsstage ook absoluut meerwaarde, vindt Florijn. “Binnen een andere omgeving moet een mede­werker bestaande competenties aanscherpen en andere competenties inzetten. De stage vergroot de mogelijk­ heden van individuen op de arbeidsmarkt. Dat kun je vanuit een heel veilige positie eens ervaren.”

Op de agenda blijven Ook de komende jaren blijft het voor gemeenten mogelijk subsidie aan te vragen voor uitwisselingsstages van ambtenaren met het bedrijfsleven. Volledig terecht volgens Florijn. “Er is niets aan de condities veranderd waarom we dit ooit bedacht hebben. Het belang om dit onder de aandacht te brengen wordt eerder groter dan kleiner. Ik zou de uitwisselingsstages dus zeker niet in de kast willen zetten. Dit moet bij werkgevers en werknemers hoog op de agenda blijven.”

c * Stagespe

ial *

“Stages houden de organisatie jong” Stagecoördinator Breda Monique De Ridder Verhoeckx

15

Door Ton Bennink

A+O Magazine 34 • Stagespecial

Het bieden van een stageplek is volgens stagecoördinator Monique De Ridder-Verhoeckx van de gemeente Breda een maatschappelijke verantwoordelijkheid van de lokale overheid. “Daarnaast onderhouden we via stagiairs een goed contact met de opleiding en zorgen we voor verversing van ons personeelsbestand als de vacaturestop is opgeheven.”

telijke medewerkers en opleidingen. Maar uit­eindelijk is de structuur zo dat alles bij mij terechtkomt.” De Bredase stagecoördinator krijgt dagelijks te maken met drie soorten stages: studenten die voor hun opleiding praktijkervaring op moeten doen binnen een professionele organisatie, de sinds een paar jaar gemeengoed geworden maatschappelijke stages voor scholieren en stages vanuit het Sociale Zaken project. “Met die laatste groep heb ik niet veel te maken. Zij worden bemiddeld door Sociale

De Ridder-Verhoeckx is sinds een jaar stagecoördinator van de gemeente Breda. Ze werkt tien jaar op de afdeling P&O en achttien jaar voor de gemeente. “Het directeuren­overleg wilde eind 2009 een einde maken aan het hap-snap­ beleid dat we voerden op het gebied van stages. Er waren contacten over en weer tussen stage­begeleiders en opleidingen, maar een centraal punt ontbrak. Uit contract­gesprekken van P&O met verschillende directies bleek dat ze behoefte hadden aan een coördinatiepunt. Vandaar de invoering van

“Want ook hier kampen we met een vergrijzend personeelsbestand” Zaken. Het betreft hier groepen voor wie de arbeidsmarkt moeilijk toegankelijk is, denk onder meer aan Wajongers, bijstands­gerechtigden, en inburgeraars.”

mijn functie.” De stage­coördinator is ‘in principe’ op de hoogte van alle stages die binnen de gemeente gelopen worden. Zij zorgt ervoor dat er contracten ‘onder liggen’ en dat ze op tijd betaald worden. Daarnaast zorgt ze voor de instroom en zoekt ze stagiairs voor een opdracht vanuit de gemeente­lijke organisatie. “Ik zeg in principe omdat er historisch gezien veel formele en informele contacten zijn tussen gemeen-

Stagebeleid speerpunt Stagebeleid is een speerpunt binnen de gemeente Breda, ook tijdens de vacature­stop. “Die is tijdelijk. En dan hebben we weer hard mensen nodig.

16

Want ook hier kampen we met een vergrijzend personeelsbestand. Dankzij een goed stagebeleid zorg je voor voldoende en goede aanwas. Het houdt de organisatie jong. Voor de stagiair heeft een stage hier weer als voordeel dat hij of zij bij een vacature voorrang heeft op andere externen. Vandaar dat we ook contact willen blijven onderhouden met ex-stagiairs via een terugkomdag en dergelijke. Als de vacaturestop van de baan is, hebben zij de eerste keus. Al gaan interne kandidaten natuurlijk weer wel voor.” Ook blijft de organisatie op deze manier in zijn geheel vitaal. “Je houdt contact met het opleidingsveld. We weten dankzij de instroom van stagiairs wat nieuwe ontwikkelingen op hun vakgebied zijn en kunnen daar op inspelen. Bovendien is het een maatschappelijke verantwoordelijkheid om een plek aan stagiairs te bieden. Daarnaast geven medewerkers van ons gastcolleges op scholen. Ook daar vindt een wisselwerking plaats. Bovendien betrekken we dankzij deze contacten ook weer stagiairs.” Om het contact met studenten en afgestudeerden te onderhouden worden de opleidingen door haar frequent bezocht. “Ik zoek alleen nog naar een wat permanenter contact. Misschien dat een nieuwsbrief en website een mogelijkheid is.”

c * Stagespe

ial *

“Werk is wat schaarser geworden en het aanbod groter”

Targets En zo bouwt Breda aan een bloeiend stagebeleid. En dat moet ook, want Monique De Ridder-Verhoeckx kreeg duidelijke targets mee. In 2010 moet drie procent van het personeels­ bestand uit stagiairs bestaan en in 2011 vier procent. Geen enkel probleem, zo verzekert ze. “We halen dit jaar het dubbele percentage en als de voortekenen niet bedriegen komen we in 2011op acht procent uit. Dat heeft ook te maken met de economische crisis. Werk is wat schaarser geworden en het aanbod groter.” De turfschipstad experimenteert eveneens met trainees die rechtstreeks van de universiteit afkomen en een carrière starten bij de

(lokale) overheid. Ze dienen dan drie keer van werkplek te wisselen. Maar de Brabantse stad ziet dit als apart project. “Op de afdeling P&O loopt op het moment ook een trainee. Maar dat is andere tak van sport dan stages. Vandaar dat de verantwoordelijkheid voor trainees elders ligt.”

een centrale planning willen van het stagewerk. Nu is het nog zo dat we na een afronding van de stage kijken of we een nieuwe plek kunnen bieden. Dat moet anders. We willen per afdeling in kaart brengen of er structureel dan wel incidenteel ruimte is voor stagiairs. Als we structureel plek kunnen bieden, kunnen we ook vaste afspraken maken met de opleidingen hier in de omgeving. We krijgen studenten van Avans uit Breda tot aan InHolland uit Rotterdam. Waarbij ik wil optekenen dat we erg tevreden zijn met hbo-studenten. Ze zitten vaak vol ideeën, brengen ons weer op nieuwe gedachten en ze weten van aanpakken.”

Evaluatie Onlangs rondde De Ridder-Verhoexks de eerste evaluatie van het eveneens eerste jaar stagecoördinatie af. En de eerste ervaringen zijn erg positief. Toch wees ze in het stuk ook een belangrijk punt van verbetering aan. “Er moet toch nog wat meer structuur komen. Vandaar dat we ook naar

17

A+O Magazine 34 • Stagespecial

“Jongeren interesseren voor het werk bij gemeente” P&O-adviseur Geert van den Berg over stagebeleid Urk

Door Sara Zirar Veel jongeren in gemeente Urk vinden werk ‘in de vis’. Om ook te wijzen op andere mogelijk­ heden heeft de gemeente sinds 2008 een stagebeleid. “Het gaat erom dat studenten, scholen en gemeente daar alle drie wijzer van worden”, zegt Geert van den Berg, P&O-adviseur bij de gemeente Urk. In 2008 werd Urk door ECABO genomineerd voor de prijs van het beste leerbedrijf.

beleid. Daarvoor was er alleen ad hoc aandacht voor stages, vertelt Geert van den Berg, verantwoordelijk voor het personeelsbeleid. “We deden wel wat aan stages, maar niet gestructureerd.

Eerlijk is eerlijk. Het idee voor een stagebeleid kwam niet van de gemeente Urk zelf. Het was de jeugdgemeente­ raad die enkele jaren geleden de aanzet gaf voor het opstellen van een stage-

18

Het beperkte zich tot snuffel­stages van hooguit een week voor jonge tieners. Er zat weinig visie achter. Het was eigenlijk liever niet, dan wel.” De jeugdgemeenteraad kwam met een

c * Stagespe motie waarin het college van gemeente Urk werd opgedragen om meer te doen. De jongeren in de raad wilden specifiek meer stage­mogelijkheden voor vmbo-leerlingen. Van den Berg: “Vijftig procent van de Urkse bevolking is jonger dan 21 jaar. Visserij is de hoofdmoot van ons economisch bestaan. Dat maakt dat er op het gebied van studie en doorleren niet veel uit­dagingen zijn.” De aan­genomen motie uit de jeugd­gemeenteraad werd dan ook overgenomen door de gemeenteraad; de opdracht aan college en directie was duidelijk.

Enthousiasmeren Sinds het stagebeleid in 2008 van start ging, is Urk actief aan de slag met stages. De gemeente richt zich vooral op vmbo-, mbo- en hbo-stagiairs. Met het aanbieden van stages probeert gemeente Urk zich als interessante werkgever aan de jongeren te presenteren. Daarmee wil zij de plaatselijke jeugd enthousiasmeren en een ander soort werkgelegenheid aanbieden. Vmbo-leerlingen kunnen tijdens een stage al aan de organisatie ‘proeven’. Van den Berg: “Dat kan ze enthousiast maken om bijvoorbeeld door te studeren. Daarmee worden ze potentiële medewerkers voor ons.” Momenteel neemt het aantal studenten af in de omgeving, merkt hij op. “Er is wat minder aanbod. Daardoor wordt het lastiger om onze doelstellingen te realiseren.” Naast de studenten richt de gemeente zich met het stage­beleid ook op andere doelgroepen. In 2009 zijn er met andere gemeenten afspraken gemaakt om op het gebied van re-integratie meer werkervaringsplaatsen aan te bieden.

in de organisatie. De stagiair en de stage­begeleider stellen samen een stage- en een begeleidingsplan op. Het is ook belangrijk om een stagiair te onder­steunen en begeleiden bij het werken in een team. Verder dienen kwaliteit en uitvoering van de stage bewaakt te worden. Aan het eind wordt de stage geëvalueerd.” Urk besteedt speciale aandacht aan het opleiden van stagebegeleiders. De praktijkbegeleiding van een stagiair gebeurt door een gemeente­medewerker. In het stage­beleid staat duidelijk wat de belangrijkste taken zijn van de praktijkbegeleiders. Ook beschrijft het stagebeleid in grote lijnen wat de onderdelen zijn van het begeleiden een stagiair. Praktijkopleiders begeleiden de student met opdrachten (beroepspraktijk­ vorming opdrachten). Ook vindt regelmatig een kwaliteits­toetsing plaats.

decanen van de verschillende scholen. Er wordt onder andere bekeken hoe afspraken in het stagebeleid concreet vorm kunnen krijgen. Van den Berg: “We hebben met een school, Friese Poort in Emmeloord, een afspraak gemaakt over het aantal studenten dat zij ons aanbieden.” De school informeert studenten dat de gemeente Urk stagiairs zoekt. Ver voor het school­ seizoen begint, maakt het ROC een lijst met studenten die geïnteresseerd zijn in een stageplek. Er wordt nu geprobeerd om met meerdere scholen dergelijke afspraken te maken.” Overeenkomsten sluiten met scholen is een aanrader, adviseert Van den Berg. “Door scholen te informeren over het aantal beschikbare stageplaatsen bied je een bepaalde zekerheid. Voor de gemeente zelf is het ook goed om te weten in welke periode je stagiairs beschikbaar hebt.”

Gastcollege Voordeel

In veruit de meeste gevallen kloppen studenten zelf bij de gemeente aan met de vraag voor een stageplek. In slechts tien procent zoekt de gemeente zelf een geschikte kandidaat voor een stage. Om meer te investeren in de communi­catie over de stage­mogelijkheden, is met ECABO afgesproken dat er minstens een keer per jaar een gast­college wordt georganiseerd voor studenten en dat zij naar de gemeente Urk kunnen komen om een werkplekbezoek af te leggen. “Tijdens dit bezoek kan de student kennismaken met het gemeentehuis, de omgeving, het werk en medewerkers. Kortom, we laten zien wat het werk bij een gemeente inhoudt. Hierdoor verdwijnt het stoffige imago. Je moet meer laten zien wat je als gemeente te bieden hebt. Maak jongeren daar enthousiast voor.”

Uiteindelijk levert het stagebeleid alle partijen voordeel op, stelt Van den Berg. Leerlingen, school en gemeente worden er alle drie wijzer van”, zegt hij. Studenten weten waar zij met hun diploma terechtkunnen. De school heeft zekerheid over het aantal stage­plekken. En de gemeente krijgt informatie over wat er leeft bij jongeren. Van den Berg: “De student brengt nieuwe ideeën binnen en klaart ook een klus. Ze hebben een nieuwe manier van denken en werken. Er moet aan het begin wel tijd worden geïnvesteerd om jongeren wegwijs te maken. Aan de andere kant zijn ze druk met het productieproces en leveren ze wel een bepaald product af. En dat is de meerwaarde waar jezelf bijvoorbeeld niet aan toe komt.”

Begeleiding Geert van den Berg stond aan de wieg van het stagebeleid. Er zijn duidelijke richtlijnen opgesteld over de begeleiding, vertelt hij. “Belangrijk is dat de stagiair geïntroduceerd wordt

ial *

Scholen Inmiddels zijn ook de banden met opleidingen in de omgeving aangehaald. Een personeelsconsulent van de gemeente onderhoudt contacten met

19

Servicedienst coördineert voor jaarlijks duizend stagiairs

Rotterdam: trots op stagebeleid

A+O Magazine 34 • Stagespecial

De Servicedienst ondersteunt als uitvoerings­orgaan van de gemeente Rotterdam de gemeentelijke organisatie in het stagebeleid. Dieneke van den Beld, projectmedewerker HR houdt zich bezig met loopbaan en mobiliteit. Samen met haar collega Souad Oulad Hammou zorgt ze ervoor dat het stagebeleid goed wordt uitgevoerd. Ze gelooft dat persoonlijk contact met diensten en deelgemeenten erg belangrijk is. “Elke dienst en deel­gemeente heeft een stagecontactpersoon. Hiermee onderhoud ik contact. Elk jaar bezoek ik alle diensten en deelgemeenten. Onderwerp van gesprek: waar staan jullie, wat hebben jullie nodig en wat kunnen we jullie

aanbieden? Als je goed contact hebt met de diensten en deelgemeenten is het wat makkelijker om tips en informatie te geven.”

Trainingen Ook verzorgt de Servicedienst voor alle diensten en deelgemeenten trainingen en workshops. Zo is er een eendaagse training voor praktijk­begeleiders. Tijdens deze training wordt er aandacht besteed aan de diverse rollen die een praktijk­begeleider vervult, worden ervaringen van andere stage­begeleiders gedeeld en wordt besproken hoe om te gaan met diverse stagiairs. Dit alles afgestemd op de wensen van de klant.

Door Sara Zirar en Ton Bennink Sinds 2010 wil de gemeente Rotterdam jaarlijks duizend stageplaatsen bieden. Het gemeente­ bestuur sloot met de achttien concerndiensten en veertien deelgemeenten die de stad telt een contract met daarin de stagedoelen en het aantal stagiairs. Dieneke van den Beld en Souad Oulad Hammou van de Servicedienst Rotterdam geven handen en voeten aan het stage­beleid. In 2009 vonden 1.300 stagiairs onder meer door hun inspanningen een stageplaats.

20

c * Stagespe “Het is de kunst om te weten wat ze nodig hebben en waar ze behoefte aan hebben.” Uiteraard worden de stagiairs zelf niet vergeten. Daar zorgen onder andere thema­middagen voor die voor stage­begeleiders, scholen en stage­ contactpersonen georganiseerd worden. Volgens Van den Beld levert de Servicedienst maatwerk. “Het is aan de diensten en deelgemeenten om invulling te geven aan hun eigen wensen en doelen. Ook hebben we een onder­verdeling gemaakt in het gewenste niveau en vaardigheden van de stagiairs. Zo zijn er 520 stageplaatsen voor het mbo, 420 hbo- of wo- stages en zestig werkervaringsplaatsen. Het aantal targets verschilt. “Per dienst en deel­gemeenten moet er gekeken worden waar je structurele plekken kan creëren en wat het beste bij je stage­beleid past.”

Stagiairs Naast de vraag vanuit de organisatie is er ook veel aanbod van studenten. Studenten spelen een grote rol bij het invullen van stageplaatsen bij de gemeente Rotterdam. Dagelijks krijgt de Servicedienst veel reacties van hen binnen. Souad Oulad Hammou houdt zich hiermee bezig. “Ik krijg verschillende mails en af en toe beantwoord ik ook de telefoon en verwijs ik ze door. Op de site van stageplaza kunnen ze zich ook aanmelden, via het aanmeld­ formulier.” De stagiairs kunnen zich via www.rotterdam.nl/stageplaza

ial *

“Zorg voor een centraal punt waar stagevraag en -aanbod samenkomen” aan­melden door een digitale aanvraag formulier in te vullen en hun cv toe te voegen. De aanvraag blijft drie maanden in het bestand. De stage­­­aan­ vragen worden wekelijks rondgestuurd naar alle diensten en deelgemeenten. De cv’s van de stagiairs kunnen door diensten en deelgemeenten opgevraagd worden bij stageplaza. Hammou: “Als ik een vraag krijg van een dienst of deelgemeente dan ga ik in ons bestand op zoek naar een stagiair die het beste bij hun past. Ik houd me vooral bezig met het matchen van vraag en aanbod.” “Maar er zijn ook stagiairs die zelf direct contact opnemen met een dienst of deelgemeente”, zegt Dieneke van den Beld. “Dat is natuurlijk ook goed.” Naast stageplekken voor studenten biedt Rotterdam ook stageplaatsen voor WIJ-jongeren: werkzoekende en gedeeltelijke arbeidsgeschikten. Zij worden geplaatst op de werk­ ervaringsplaatsen. De laatste jaren krijgen gemeenten steeds vaker te maken met scholieren die een korte maatschappelijke stage dienen te lopen. Samen met snuffelstages of daaraan gerelateerde dienststages met een duur van minder dan tachtig uur tellen deze niet als stageplek. Ze vallen dus ook niet onder de vastgestelde targets van duizend stageplekken per jaar.

de targets blijven en dat we de relatie met de diensten en deelgemeenten zo kunnen houden.“ Ze heeft ook nog een advies voor collega-gemeenten. “Zorg er voor dat je een centraal punt hebt, waar stagevraag en stage­ aanbod samen komen. Zeker als je een grote gemeenten bent. Zorg ook voor standaard­overeenkomsten. Daarnaast is het handig om een netwerk te creëren, waar mensen naar toe kunnen als ze vragen hebben.” Rotterdam is volgens Hammou en Van den Beld ver gekomen met een duidelijke structuur en goede afspraken. Dat betekent niet dat het Rotterdamse model klakkeloos kan worden overgenomen. Van den Beld: “Per gemeente moet er gekeken worden wat bij de organisatie past. Zo is het slim om het aantal stagiairs per jaar af te stemmen op het aantal medewerkers. En kijk eerst wat voor werk er ligt voor de stagiair.” Volgens de servicedienstmedewerkster kunnen gemeenten veel meer van elkaar leren. “Kijk naar andere gemeenten en maak gebruik van hun ervaring en neem contact met ze op.”

Doel Rotterdam wil ‘structurele plekken van kwaliteit, binnen de diensten en deel­gemeenten aan blijven bieden’. Met de bezuinigingen die er aan komen, het nieuwe college van b&w en het nieuwe kabinet, wordt het nog een hele kunst om dat doel te blijven nastreven. Van den Beld: “We gaan er van uit dat

Kijk op: www.rotterdam.nl/stageplaza

21

A+O Magazine 34 • Stagespecial

Stage en stagebeleid bij gemeenten

Door Ton Bennink en Ron van den Tol In 2010 heeft kenniscentrum ECABO, in samenwerking met de VNG en het A+O fonds Gemeenten, een onderzoek naar onder andere stage en stagebeleid bij gemeenten uitgevoerd. Uit dit onderzoek komt naar voren dat alle respondenten opleidingstages op vmbo-, mbo-, mbo- en wo-niveau aanbieden. Het merendeel hiervan wordt aangeboden op mbo- en hbo-niveau.

eigen personeel scoort het laagst. Ook wordt het veel minder gezien als instrument voor werving en selectie waarmee de organisatie jongeren in kan laten stromen in een betrekking binnen de gemeente. Dit is een aandachtpunt voor gemeenten omdat in het kader van de vergrijzing het nood­zakelijk zal zijn om gemeenten meer als werkgever onder de aandacht van jongeren te brengen in plaats van alleen een stagebiedende organisatie. Het is opvallend dat de gemeenten met een goed uitgewerkt stagebeleid, die in deze special aan het

Een zeer ruime meerderheid van de gemeenten geeft in het onderzoek aan dat het aanbieden van deze stage ook een structureel karakter heeft en dat is opgenomen in het door hen opgestelde stagebeleid. Dit laatste is met name het geval bij de wat grotere gemeenten. Gemiddeld hebben de gemeenten één stagiair per zestien Fte. Uit het onderzoek komt verder naar voren dat maatschappelijke verantwoordelijkheid verreweg het hoogst scoort als reden om stageplaatsen aan te bieden. Het vergroten van de inzetbaarheid van

22

woord komen juist wel op de het belang van stages voor werving en selectie wijzen. Om de interne mobiliteit te vergroten worden verschillende instrumenten ingezet. Scholing, loopbaan­gesprekken, en voorkeurs­beleid worden het meest genoemd; stages en roulerende taken het minst. Verder biedt de helft van de gemeenten werkervaringsstages aan voor re-integratietrajecten. Het grootste deel van de gemeenten is bekend met de diverse (subsidie)regelingen om het aanbieden van stages te vergemakkelijken en maakt ook daadwerkelijk

c * Stagespe

Vanuit de conclusies van het onderzoek is er in relatie tot stage en stage­beleid een aantal aan­ bevelingen naar gemeenten gedaan te weten:

ial *

gemeenten die stage­vergoeding naar rato van het minimum­loon verstrekken en gemeenten die een stagevergoeding naar rato van het functie­loon verstrekken. Daarnaast speelt de duur van de stage een rol: voor korte stages, korter dan zes weken of drie maanden, wordt in een aantal gevallen geen vergoeding verstrekt.

•G  emeenten uit dit onderzoek verstrekken stagiairs een vergoeding voor de stage die ze volgen. Dat is een goede zaak want zo blijft de gemeente ook aantrekkelijk als werkgever die een stageplaats aanbiedt. De systematiek van vergoedingen voor de stage die gemeenten aanbieden is wel erg divers. Dit varieert van een boekenbon tot een diversiteit aan geldelijke bijdragen. Bekijk of er in ieder geval

De bedragen voor mbo-stagiairs variëren van een minimale onkosten­ vergoeding, een cadeaubon of een stagevergoeding van tachtig euro per maand tot 410 euro bruto per maand. Voor hbo stagiairs worden bedragen tot 480 euro per maand genoemd.

binnen de eigen organisatie eenduidigheid in beloning is of kan komen. •P  robeer stage als instrument ook anders in te zetten dan alleen vanuit maatschappelijke verantwoordelijkheid. Denk daarbij over het aanbieden van stage als strategisch instrument voor werving en selectie van toekomstig personeel •B  lijf gebruik maken van de aangeboden regelingen van het A+O Fonds Gemeenten en de fiscale mogelijkheden om uitvoering te geven aan stagebeleid. Het geeft extra mogelijk­heden om het aanbieden van stage aan leerlingen te vergemakkelijken. •B  enut actief regionale netwerken en ga een relatie aan met onderwijs­ instellingen om o.a. een optimale afstemming in vraag en aanbod naar stagiairs te verkrijgen. Dit om er voor te zorgen dat, bij een aantrekkende arbeidsmarkt en de bijbehorende vraag naar goed kwalitatief personeel, de instroom bij gemeenten hierdoor geborgd blijft.

“De hoogte van de vergoeding is per gemeente en per situatie verschillend.”

Het totale rapport met de uitkomsten van het onderzoek is te vinden op: www.ecabo.nl/over_ecabo/actueel/ nieuwsartikel/290 ECABO is het kenniscentrum voor de economisch-administratieve, ICT-

gebruik van deze regelingen. Met name de regeling ‘Stage een kans’, van het A+O fonds Gemeenten, wordt veelvuldig genoemd. De Wet vermindering afdracht loonbelasting en premie voor de volksverzekeringen (WVA) is bij minder gemeenten bekend en wordt ook minder gebruikt. Dat heeft voor een deel te maken met het feit dat de stagiairs niet tot de doelgroep van

de regeling behoren. Alle gemeenten uit het onderzoek verstrekken de deel­nemers een stage­vergoeding. De hoogte van de vergoeding is per gemeente en per situatie verschillend. Zo zijn er gemeenten die onderscheid maken in stage­vergoeding naar opleidingsniveau en zijn er gemeenten die een stagevergoeding geven bij wijze van onkosten­vergoeding. Ook zijn er

en veiligheidsberoepen en verbindt beroeps­onderwijs en bedrijfs­ leven. Ze doet dit met producten en diensten gericht op praktijkleren, competentie­gericht beroeps­ onderwijs en examinering voor vmbo, mbo, hbo en particuliere opleiders. Meer informatie vindt u op www.ecabo.nl.

23

A+O Magazine 34 • Stagespecial

Ad Foolen en Henk Jense

Verwondering in

24

c * Stagespe

ial *

Door Ton Bennink Voor Ad Foolen, bachelor in de Sociale Psychologie, master Economische Psychologie, is het voor de raad van Gemert-Bakel ‘gebruiksklaar’ maken van de Grond Exploitatie­ wet een eye-opener geweest in zijn traineeship. “Door de politieke gevoeligheden leer je dat het bij de gemeente soms ook om het proces kan gaan en dat je niet altijd je targets haalt. Daar moet je wel aan wennen.”

Traineeship goed voor gemeenten en jong talent Sinds een jaar is Foolen in dienst van de gemeente Gemert-Bakel. Via een consultancybureau werd hij aan­ genomen en toog hij naar de Brabantse gemeente om achtereenvolgens op de afdelingen Maatschappelijke Ontwikkeling, Ruimtelijke Ordening en Financiën de finesses van het werken in een gemeentelijke organisatie onder de knie te krijgen. Een afdelingshoofd is ‘stage­begeleider’, in zijn geval Henk

Kijken of ze een bijdrage konden leveren aan het verbeteren van processen“, vult Jense aan.

sneller van begrip, denken ze analytisch en zijn ze ook eerder ingewerkt. Bovendien kijken ze met een frisse en kritische blik. En dat heeft Foolen ter harte genomen. In de opdracht stond dat ik me moest verwonderen en dat ook moest rapporteren. En dat heb ik ook gedaan.” Een van de zaken die Foolen opmerkte was het cliché van de uitgebreide vergader­structuur binnen de gemeente. “Er moet veel afgestemd

Balen Een van de projecten waar Ad Foolen zich uitgebreid mee bezighield was de Grondexploitatiewet (Grexwet). Die is ingevoerd bij de nieuwe Wet ruimtelijke ordening. De opdracht voor Ad was om een instrumenteel stuk te maken

Gemert-Bakel Jense, hoofd afdeling Ruimtelijke Ordening. Naast Foolen stroomden nog vier pas afgestudeerden in. Eén hiervan werkt voor buurgemeente Boekel. En dat is een hele goede zaak voor gemeenten, aldus Jense. “Door dit aan te bieden, weten we mensen voor ons te winnen die anders niet voor de overheid zouden kiezen. Ze kunnen functies gaan vervullen die normaliter niet door academici geambieerd worden. Bovendien gaat het niveau van het ambtelijke apparaat omhoog. Als in een voetbalteam met verschillende kwaliteiten. Dat heeft een duidelijke meerwaarde voor ons.” Volgens Jense zijn jonge academici

worden met het afdelingshoofd en dan de wet­houder, dan het college en dan de gemeenteraad. Dat is natuurlijk niet onbekend binnen de gemeente.” “Maar het is wel goed dat ze de vinger op de zere plek leggen. Dat hebben we ook gestimuleerd. Dat was namelijk een van de opdrachten die ze meekregen.

waar de raad mee aan de slag kon. Dat liep echter anders. Jense: “Ad kreeg dat stuk maar niet van de grond. Hij heeft allerlei feitenmateriaal en kennis losgeweekt en op tafel gelegd. De politiek zat er tot aan de verkiezingen niet op te wachten dat dit stuk er kwam. Grondpolitiek is altijd een gevoelig

“Maar het is wel goed dat ze de vinger op de zere plek leggen” 25

traineeschap. “Wat doe je als het niet gaat zoals je wilt. Daar zit ook een deel van mijn taak. De coaching zit hem er ook in wat je leert en wat je er uit haalt. Hoe leer je omgaan met bestuurlijke of ambtelijke tegenstand? Hoe los je dan je problemen op? Dat is erg belangrijk. Binnen het ambtelijk bedrijf leer je dat het niet altijd om de targets gaat, maar dat het proces misschien wel net zo belangrijk is. De focus ligt bij deze nieuwe lichting trainees vooral op het behalen van de targets. Vandaar dat hij ook zo reageert. Maar gelukkig had hij ook nog een project waarin hij wel zijn targets haalde.”

Ondanks de tegenslag bij de Grexwet ziet Foolen de positieve kanten van het overheidswerk. “Dat heeft te maken met je verwachtings­patroon. Als je tot en met stap vijf denkt en je komt niet verder dan stap twee dan is het even balen. Maar als stap twee het betrekken van mensen bij een proces is, dan kan dat ook een target zijn. Daar kun je dan ook vrede mee hebben.” Foolen is enthousiast. Samen met zijn medetrainees en met hulp van het A+O fonds Gemeenten lanceerde hij de website www.bouwenmetblokken.nl waarin de ervaringen van de jonge trainees staan. En het jaar­contract met Gemert-Bakel

A+O Magazine 34 • Stagespecial

“Uit dit project heb ik veel voldoening gehaald” Winst Binnen het project risicomanagement kon de jonge academicus een bijdrage leveren aan de bezuinigingstaakstelling. “Dat was een opdracht van de gemeente­raad. Project­ leiders en beleidsmedewerkers doen op individueel terrein wel wat om financieel risico te beteugelen, maar de verdieping kan vaak nog een stap verder. Samen met de project­leiders en beleids­medewerkers hebben we kritisch bekeken waar risico’s of kansen liggen, en vervolgens benoemd hoe deze te beheersen. We hebben de analyse breed ingestoken, maar het laatste deel was natuurlijk de vertaling naar de financiën. Wat betekent het voor de begroting? De risicoanalyse is samen met de raadsinformatie­ brief naar de gemeenteraad gestuurd. “Uit dit project heb ik veel voldoening gehaald.”

onderwerp en omdat veel grond in gemeentelijke handen is, vond de politiek dat het niet handig was om daar al te openbaar mee te zijn. Dat kun je frustrerend vinden, maar ook leerzaam. Daardoor leer je met weerstand om te gaan en dat ook te overwinnen. Hij liep dus tegen allerlei krachten aan die geen haast hadden met de behandeling in de raad en het onderliggende stuk van Ad. Dat is typisch voor het ambtelijk bedrijf. Je werkt ook voor de politiek die een eigen afweging maakt.” “Vervelend”, reageert Foolen. “Je hebt een project en dat wil je klaar hebben en dat lukt niet. Want nu is het project afgerond en is het stuk er niet. Daar baal je van.“ Volgens begeleider Jense is dit cruciaal voor het

26

is inmiddels met een jaar verlengd tot tevredenheid van werkgever en werk­ nemer. Jense: “Dit is een hele goede zaak. Niet alleen voor onze gemeente, maar voor de gehele overheid. Zo behouden we meer jonge talentvolle mensen voor de sector. En we merken ook dat door de reclame die Ad en zijn collega’s maken meer interesse komt voor ons werk vanuit de academische hoek. En dat is pure winst.”

Kijk op www.bouwenmetblokken.nl

c * Stagespe

Uitkomst voor werkgever en werknemer

ial *

Niet dat ze geen plezier had op de afdeling Debiteurenadministratie, maar na dertig jaar wilde Jorinde Nieuwland wel eens wat anders. “De afstand tot de burger en collega’s van andere afdelingen was na een reorganisatie in 2002 wat groter geworden. In dat jaar werd de administratie van alle gemeentelijke diensten gecentraliseerd. Toen ik hoorde van de mogelijk­heid elders binnen de gemeente te kijken, heb ik die kans gegrepen. Ik stap er in en kijk wel of het bevalt dacht ik. Dat is best een stap hoor en sommige collega’s meldden zich aan om het op het laatste moment toch maar niet te doen. Ik heb geen moment spijt gehad.” Onder de noemer De Afwisseling biedt Amstelveen de mogelijkheid aan de gemeentelijke medewerkers om ‘te snuffelen’ bij andere afdelingen. Na een loopbaanworkshop van Personeels­zaken en het inleveren van een profiel met de wensen en competenties kwam ze bij Wijkbeheer terecht. Zeer tot haar plezier. “Tuurlijk hoor je geluiden als ‘heb jij dan tijd om je werk te laten liggen en iets anders te gaan doen’. Maar als je verteld hebt hoe de vork in de steel zit en je collega’s het werk over willen nemen, krijg je begrip, wordt je werkplezier vergroot en verruim je je horizon. Ik heb altijd plezier gehad in mijn werk en doe mijn oude werk ook graag, maar dit is wel een leuke ervaring.” Sinds september 2009 werkt ze nu bij Wijkbeheer. Uiteraard maakt de dienst gebruik van haar financiële deskundigheid. Maar anders dan bij de Debiteurenadministratie, komt ze veel meer in contact met de burger. “Amstelveen heeft in 2002 de kabelinfrastructuur verkocht. Met dat geld besloot de gemeente destijds een kwaliteitsimpuls aan de stad te geven. Onder meer door bij Wijkbeheer ingediende ideeën van

Amstelveens stageproject ‘De Afwisseling’

Door Ton Bennink Ze moest wel eerst wat scepsis van anderen wegnemen, maar Jorinde Nieuwland, coördinator Debiteurenadministratie heeft geen moment spijt van haar interne stage bij de gemeente Amstelveen. “Tuurlijk hoor je geluiden als ‘heb jij dan tijd om je werk te laten liggen en iets anders te gaan doen’. Maar als je verteld hebt hoe de vork in de steel zit en je collega’s het werk over willen nemen waardoor er ook weer ruimte kwam voor een schoolstagiair, krijg je begrip, word je werkplezier vergroot en verruim je je horizon.

27

A+O Magazine 34 • Stagespecial

burgers in wijkplatforms te honoreren. Deze kwaliteitsimpuls moest dit jaar afgerond worden en daar ben ik dus mee aan de slag gegaan. In een aantal wijken moesten nog projecten opgestart of afgerond worden. Hierdoor kreeg ik dus weer veel contact met collega’s uit de buitendienst en mensen van de wijkplatforms. Heel anders dan in mijn eigenlijke werk. Heel plezierig en leerzaam.” Deze stage is voor gemiddeld zestien uur per week. Het werk als coördinator Debiteuren­administratie dat blijft liggen wordt tijdelijk opgevangen door collega’s. In theorie zou er bij ons dus ook weer plek zijn voor een interne stagiair. De interne stagiair zit in ieder geval tot eind 2010 op haar ‘stage­plek’. “Er zit wel een eind aan. Mocht er een functie bij Wijkbeheer uit voort komen dan overweeg ik misschien wel om over te stappen. Anders wacht ik een nieuwe aanbieding af via de Afwisseling. Ik heb in ieder geval de smaak te pakken om op andere afdelingen rond te kijken.”

Profijt voor werknemer Haar direct leidinggevende is nu de teamleider Wijkbeheer. Maar of haar oude teamleider haar nog lang kan missen, is de vraag. Directe collega’s van haar afdeling gaan weg en ook dat moet opgevangen worden. “Je raakt je oude werk ook niet kwijt en misschien is de stage in 2011 echt afgelopen, maar het is wel fijn om eens wat te schuiven binnen de gemeente. Ook voor de werkgever zelf. Je zet namelijk mensen op posten waar anders een uitzendkracht voor ingehuurd moet worden. Voor zo’n tijdelijk medewerker ingewerkt is, zijn we als gemeentelijke organisatie wel wat meer tijd kwijt. Een interne stagiair kent de organisatie en veel collega’s en weet waar hij terecht kan als hij of zij nog vragen heeft.”

De Amstelveense ziet ook voor werk­ nemers veel voordelen. En niet alleen in de verhoging van het werkplezier. “We weten dat er bezuinigingen aan­ komen. Die zijn onontkoombaar. Als jouw functie op de tocht staat, scheelt het erg veel dat je zelf kunt zeggen wat je leuk vindt en waar je goed in bent.“ De Afwisseling heeft het dan wel over ‘interne stages’, het is een titel die niet veel overeenkomsten heeft met het begrip schoolstages. “Nee, we hoeven geen stageverslag te schrijven en kennen ook geen praktijkbege­leiders of beoordelingen. De term stages geeft vooral aan dat het iets anders is dan een mobiliteitscentrum. Want dat heeft toch vaak het imago van een soort verzamelbak van medewerkers die overbodig zijn en waar mee geleurd

wordt. Niet terecht misschien, maar het is wel zo. Interne stages heeft toch een andere uitstraling.” Het lijkt haar een goed idee om de stage­regeling te verbreden. “We werken hier in de regio veel samen met Haarlemmermeer, Diemen en Uithoorn. Je kunt er ook aan denken om stage te lopen bij deze gemeenten en vice versa. De Afwisseling zou alleen wat meer moeten gaan leven bij managers. Bovendien zou ik het een goede zaak vinden om ook eens te kijken naar uitwisseling met het bedrijfsleven. Natuurlijk is het niet de oplossing voor het gemotiveerd en enthousiast doorwerken tot je pensioen, maar interne stages kunnen er wel toe bijdragen.”

“Ik heb in ieder geval de smaak te pakken om op andere afdelingen rond te kijken”

28

c * Stagespe

ial *

‘Stagementor’ Van Breugel bood Ineke Valkenburg (61) zeer geslaagde werkstage

“Ruimte geven om talenten te ontdekken en te benutten” Door Walter Baardemans Ineke Valkenburg (61) kreeg de kans om stage te lopen bij het Gemeente­museum Hilversum. “Eindelijk was er iemand die door een leeftijd heen keek en de potentie zag”, zegt de stagiair over haar directeur en stagementor Stef van Breugel. Hij: “Ik begeleid niet. Ik geef mensen ruimte voor hun talenten.” Deze zeer geslaagde combinatie moet helaas stoppen .

29

haar zoon dwong haar tien jaar geleden om de praktijk op te zeggen en te verhuizen. Na het overlijden volgde ook een scheiding en belandde Valkenburg in de bijstand.

Ineke Valkenburg begeleidt haar bezoek met flair naar de oude raadzaal in het gemeentemuseum van Hilversum. Ze kent ‘haar’ museum en haar rol als gastvrouw voelt zichtbaar vertrouwd. Ineke Valkenburg is duidelijk op haar plek. Nog wel. Valkenburg werkt sinds februari 2010 in het gemeentemuseum. Als herintreder maakte ze gebruik van de regeling ‘Hilversum on stage’. De gemeentelijke regeling probeert bijstandsgerechtigden mogelijk­heden te bieden om via stageplaatsen werk­ ervaring op te doen. Ze greep de

Volwaardig Stagecoördinator Gerda Bedet van ‘Hilversum on stage’ bracht Valkenburg voor een werkstage als balie­mede­ werkster in contact met Stef van Breugel, directeur van het gemeentemuseum in Hilversum. Het klikte. Van Breugel: “Het leek me niet iemand voor

A+O Magazine 34 • Stagespecial

“Eindelijk was er iemand die door mijn leeftijd heen keek” gelegen­heid met beide handen aan. “Nog dezelfde dag had ik een afspraak met stagecoördinator Gerda Bedet”, vertelt Valkenburg. Niet zonder reden, legt de gretige stagiair uit. “Ik wil werken. Maar als 61-jarige word je negen van de tien keer afgewezen op je brief, nog voordat ze je uitnodigen en zien. Daarom heb ik ook via jobhunters geprobeerd werk te vinden. Ik hoopte op die manier met mensen te in contact te komen en een makkelijker ingang te hebben. Dat is niet gelukt.”

achter de receptie, en ik hoorde dat ze ook reisleidster was geweest. Dan kun je vast rondleidingen geven, dacht ik. Wanneer mensen werkloos zijn, gaan ze vaak naar dat etiket leven en hebben ze moeite om in het tempo van het arbeidsproces te komen. Dat was nu niet het geval. Ik merkte in het eerste gesprek dat ze heel graag wilde en zag haar kracht en potentie. Ik heb haar daarom meteen volwaardig aangesproken.” Valkenburg: “Eindelijk was er iemand die door mijn leeftijd heen keek en potentie zag. Dat vond ik heel bijzonder.”

Bijstand Coördinator

Werkervaring was er wel. Valkenburg had vroeger in de Achterhoek een zelfstandige praktijk voor alternatieve geneeswijzen, gespecialiseerd in de Mora-therapie. Ook gaf zij les aan de Hogeschool voor Alternatieve Geneeswijzen en gastcolleges in ziekenhuizen. Voor die tijd werkte ze bij een expeditie­ bedrijf op Schiphol, als reisleidster en verzorgde ze lezingen. Valkenburg: “Ik heb altijd met mensen gewerkt en ik ben eigenlijk altijd bezig geweest met informatie overbrengen. De ziekte van

Valkenburg werkt nu 24 uur op drie dagen. Ze ging aan de slag en creëerde zo’n beetje haar eigen functie. “Als ik iets zie wat verbeterd kan worden, pak ik het op.” Zo maakt zij nu deel uit van en coördineert zij het team van zes rond­leiders, die onder andere alle rondleidingen verzorgen in het beroemde raadhuis van architect Dudok. Door de betere coördinatie zijn ook vaker op afspraak bedrijfsrondleidingen mogelijk. Op dit moment werkt Valkenburg aan

30

een promotieplan voor nog weer nieuwe en aangepaste arrangementen en een website over de mogelijk­heden. “Sommige dingen die ik nu doe, gebeurden eerder niet. Ik ben gewend om zelfstandig te werken en ga ermee aan de slag. Zonder begeleiding.”

Ruimte voor talent Van Breugel werd niet teleurgesteld in het gestelde vertrouwen. “Onze rond­ leidingen en arrangementen hebben een flinke impuls gekregen”, signaleert hij. Over ‘het gebrek aan begeleiding’ is hij duidelijk: “Ik geef geen begeleiding. Ik geef mensen ruimte om hun talenten te laten ontdekken en benutten. Mensen met talenten kunnen beter geen functie hebben. Bij een functie horen taken en

c * Stagespe

daar gaan mensen zich alleen maar naar gedragen. Ik wil vooral dat zij hun talenten gebruiken.” De directeur van het gemeentemuseum vindt dat iedereen, ook werkstagiairs, vanaf het begin volwaardig aan­gesproken moeten worden. “Mijn filosofie is: onderschat mensen niet, zeker volwassenen niet. Ik ben streng door ze van meet af aan volwaardig aan te spreken. Ik zeg altijd: ik houd er geen rekening mee dat je werkloos was. Dat pakt ook wel eens verkeerd uit.”

geen mogelijkheid om een vast verband aan te bieden. Dat weet je beiden vooraf. De aangekondigde bezuinigingen vergroten de mogelijkheden ook niet.” Ineke Valkenburg beseft dat goed. “Ik had natuurlijk wel gehoopt dat ik kon blijven. Of dat je door nieuwe contacten ergens tussen rolt”, zegt ze. Heeft de stage haar dan wel iets opgeleverd? Valkenburg. “Zeker wel. De stage was voor mij persoonlijk heel belangrijk. Het heeft me aangezet om nieuwe wegen in te slaan en me te verdiepen in de ‘Gesamtkunstler’ Dudok. Alles bij elkaar, het verworven vertrouwen, verdieping in Dudok en het werken met mensen, hebben me na het over­lijden van mijn zoon en de echt­scheiding door de begin­periode geloodst.”

en ben bezig met communicatie. Het is heel veelzijdig, zoals ik vroeger ook altijd bezig ben geweest. En het geeft mij een enorme voldoening dat ik werk voor geld.” De halfjaarlijkse stage van Valkenburg liep vorige zomer ten einde. Maar in overleg met Stef van Breugel werd de stage een half jaar verlengd tot 1 februari 2011. Valkenburg: “Het geeft me de mogelijkheid om hetgeen ik op de rit heb gezet nog af te maken. Dat is wel prettig.”

Positief Voldoening Ineke Valkenburg voelt zich binnen het museum als een vis in het water. “Ik heb heel leuk werk. Ik geef rond­ leidingen, heb veel contact met mensen

ial *

Na februari 2011 houdt de stage definitief op en gaan Valkenburg en het museum elk hun eigen weg. Van Breugel: “Dat is op zich heel jammer, maar wij hebben absoluut

31

Het belang van werkervaring

A+O Magazine Magazine 34 34 •• Stagespecial Stagespecial A+O

“Stages een kans!”

Door Fred Jansen In 2007 startte het A+O fonds Gemeenten met de stimuleringsregeling ‘Stages, een Kans!’. De regeling kwam voort uit eerdere inspanningen van het A+O fonds om jonge werklozen aan een werkervaringsplaats bij gemeenten te helpen. Met de regeling ‘Stages, een Kans!’ werden de mogelijkheden voor gemeenten aanzienlijk uitgebreid. Gemeenten die specifieke aandachtsgroepen een kans gaven om werkervaring op te doen, kregen daar subsidie voor.

32

c * Stagespe

ial *

financiële en personele inzet vragen. Denk hierbij aan stages voor gedeeltelijk arbeidsgeschikten, werkervaringsplaatsen voor werklozen en stages voor vroegtijdig schoolverlaters als re-integratieinstrument. Gedurende de looptijd van de regeling is in totaal meer dan drie miljoen euro uitgekeerd aan gemeenten.

Veel gemeenten bieden namelijk wel stageplaatsen aan, maar er zijn nog genoeg gemeenten die niet actief bezig zijn met stages. En de gemeenten die stageplaatsen aanbieden, doen dit in grote mate voor jongeren in opleiding. Naast deze groep zijn er echter nog veel meer groepen die op zoek zijn naar een stageplaats. De stimuleringsregeling

“Er zijn nog genoeg gemeenten die niet actief bezig zijn met stages” ‘Stages, een Kans!’ wordt ‘Trainees, werkervaring en stages’

gaf een extra impuls om de mensen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt ook een kans te geven. De regeling ondersteunde daarmee ook de afspraken tussen werkgevers en werknemers in de gemeentelijke sector over stimulering van de inzet van gedeeltelijk arbeidsongeschikten, het bevorderen van mobiliteit en het bevorderen van instroom.

De komende jaren moeten veel gemeenten flink bezuinigen. In sommige gevallen is er sprake van een vacaturestop, maar in ieder geval staat in veel gemeenten de formatie onder druk. Dat betekent op korte termijn: minder mogelijkheden om stage te lopen, minder kansen voor starters om een baan te vinden en minder mogelijkheden voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt om een tweede kans op werk te krijgen.

Meteen vanaf de start in 2007 was de regeling een doorslaand succes. Beide tranches van de regeling werden tussentijds opgehoogd en raakten voortijdig uitgeput. Tussentijds is de regeling aangepast waardoor de nadruk meer kwam te liggen op die stagemogelijkheden die van de gemeente een grotere

Tegelijkertijd blijft het voor de huidige medewerkers van gemeenten belangrijk te investeren in de eigen loopbaan en mobiliteit. Werkervaringsplaatsen voor mensen met afstand tot de

33

gemeenten. Beleid hierop kan om meerdere redenen worden ingezet: Een stage is een aantrekkelijk wervingsinstrument bij het aannemen van nieuwe (jonge) medewerkers die tijdens een stage al kennis hebben gemaakt met het werken bij gemeenten. Daarnaast vergroot een stage ook de inzetbaarheid van eigen medewerkers door hen bijvoorbeeld een kijkje te laten nemen op een andere afdeling, bij een andere gemeente, in het bedrijfsleven of in een andere functie. Tijdelijk

A+O Magazine 34 • Stagespecial

“Een stage vergroot ook de inzetbaarheid van eigen medewerkers” nieuwe naam: ‘Trainees, werkervaring en stages’ die vooral bedoeld is om aan te geven dat er met de regeling meer kan dan alleen stages in het kader van een opleiding. De doelstelling blijft echter hetzelfde: gemeenten overtuigen dat het bieden van werkervaring een krachtig arbeidsmarktinstrument is.

arbeidsmarkt, traineeplaatsen voor starters, opleidingsstages voor scholieren & studenten en interne stages voor de eigen medewerkers zijn daarbij onmisbare instrumenten. Omdat er minder ruimte voor deze plekken is, blijft het A+O fonds Gemeenten zich inzetten om bij gemeenten eventuele financiële drempels weg te nemen.

Voordelen voor gemeenten Vandaar dat de succesvolle regeling ‘Stages, een Kans!’ bij het A+O fonds Gemeenten wordt voortgezet. Onder een

Het aanbieden van werkervaring is een belangrijk en veelzijdig arbeidsmarktinstrument voor

34

werken bij een andere afdeling of organisatie werkt horizonverruimend. Daarnaast kan een stage een mooi re-integratie-instrument vormen voor mensen die (tijdelijk) niet meedoen aan het arbeidsproces. Ze krijgen op deze manier een nieuwe kans aangeboden werkervaring op te doen. De nieuwe omgeving geeft veelal een impuls aan de individuele loopbaanoriëntatie. En last but not least kan een stage worden ingezet vanuit het oogpunt van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen om bepaalde doelgroepen te steunen op de arbeidsmarkt.

c * Stagespe Overeenkomst/Aandachtsgroep

ial *

Periode

Uren per week

Subsidiebedrag

Minimaal 4 weken

≥ 24 uur

€ 2.500,-

< 24 uur

€ 1.500,-

≥ 24 uur

€ 2.500,-

< 24 uur

€ 1.500,-

Instroom Re-integratiestage voor gedeeltelijk arbeidsgeschikte met een re-integratietraject van het UWV

Werkstage voor een werkzoekende

Minimaal 4 weken

Leerbaan mbo-bbl of duaal leertraject hbo

≥ 1 jaar

€ 5.000,-

Traineeplaats in een gemeentelijk trainee­programma

≥ 1 jaar

€ 5.000,-

Hbo opleidingsstage

> 3 maanden

€ 1.000,-

Mobiliteit Van-werk-naar-werkstage

Minimaal 4 weken

≥ 24 uur

€ 2.500,-

< 24 uur

€ 1.500,-

Oriënterende stage of detachering bij een andere afdeling of gemeente

Minimaal 4 weken

€ 1.500,-

Uitwisseling met het bedrijfsleven

Minimaal 4 weken

€ 1.000,-

Colofon

A+O Magazine is een uitgave van de sociale partners in de sector gemeenten, verenigd in het

Arbeidsmarkt- en Opleidingsfonds Gemeenten. In het A+O fonds participeren de bonden ABVAKABO Publicatie Goed Werkgeverschap FNV, CNV Publieke Zaak en CMHF tezamen met het College voor Arbeidszaken (CVA) van de VNG. informeren werknemers eninwerkgevers over de activiteiten van het A+O fonds HoeMet zietdeze goeduitgave werkgeverschap inzij gemeenten er uit de toekomst? Daarover boog de Vereniging van GemeenGemeenten. VGS Het A+O wordt-verspreid gemeentelijke organisaties. tesecretarissen zichMagazine – met anderen en kwam onder tot vieralle toekomstscenarios’s. Met het boekje – met dvd – dat binnenkort uitkomt wil de VGS binnen gemeenten de discussie stimuleren over welk scenario het beste past binnen de eigen organisatie. Het A+O fonds Gemeenten wil deze discussie ook stimuleren en stuurt alle ondernemingsraden een exemplaar.

Redactie Het boek is vanaf 10 december bestellen via www.bmc.nl, onder het kopje ‘Publicaties’, onder Goed Werkgeverschap Sara Zirar en Kristl Nieuwenhof, A+O fonds Gemeenten Eindredactie, ontwerp en realisatie Michel Rosloot, Erna Schaeffer Euro RSCG Bikker, Rotterdam

Postbus 30435

Fotografie Fotografie: Kees Winkelman (behalve blz. 4, 6, 10 en 21)

2500 GK Den Haag Tel. 070 373 83 56 [email protected] www.aeno.nl

ISSN 1574-3241 Oplage 9.500 ex. Gedrukt met bioinkten op FSC Mixed Sources papier.

35