A Beanspruchungsklasse C Lebensmittelverarbeitendes Gewerbe

Hoofdstuk Kapitel Inhoud Inhalt

Bladzijde Seite

43

Verbundabdichtung Tegels en platen in de mitzwembadbouw Fliesen und Platten

107 24 ––31 138

3.1

Keuze van de afdichtingssystemen Beanspruchungsklasse 0, A1/A2 häusliches Bad • Vochtigheidsbelastingsklasse B

32 – 42

3.2

Beanspruchungsklasse A1/A2 • Cementgebonden systeem öffentlicher Bereich prestatie-index

43 – 50

3.3

• Reactieharssyteem Beanspruchungsklasse B0 prestatie-index Balkone und Terrassen

3.4

Beanspruchungsklasse C Lebensmittelverarbeitendes Gewerbe

51 – 63

63 – 76

4

106

Tegels en platen in de zwembadbouw

Sopro Nederland B.V. www.soprobv.nl


4

Basisprincipes Zwembaden zijn zwaar belaste constructies met de meest verschillende vormen en gecompliceerde details. Mechanische belastingen (hydrostatische druk, hogedruk reiniger etc.) alsook belastingen door weersinvloeden en aggresieve media.(chemische reinigingsmiddelen) resp. in bijzondere gevallen zout- en thermaalwater werken permanent of tijdelijk op de keramiek, voegen en afdichting van deze constructies in. Des te belangrijker is een afgestemde planning, de inzet van de juiste materialen en een kwalitatief zekere uitvoering, om schade langdurig te vermijden. Onder het in hoofdstuk 3 genoemde ZDB merkblad “Opmerkingen voor de uitvoering van afdichtsystemen met bekledingen en bedekkingen van tegels en platen voor het binnen-, en buitenbereik.“is er voor het thema zwembaden een speciaal ZDB-merkblad „Keramische bedekkingen in de zwembadbouw – aanwijzigingen voor de planning en uitvoering“, wat als basis voor de planning zou moeten dienen.

Therapiebekken met hoog gelegen waterspiegel

In zoute en thermale baden is in de regel de inzet van reactieharscoatingssystemen, als bijv. Sopro PU- VlakkenDicht, noodzakelijk. Afdichtingsystemen voor het OW-bereik volgens DIBT zijn in de bouwregellijst, vochtigheidsbelastingsklasse B, opgenomen (zie hoofdstuk 3 „Afdichtingssystemen met tegels en platen“).

Minimale droge laagsterkte onderwaterbereik: Reactieharsafdichtingen

BK B:

1,0 mm

Kunststof-Mortel-Combinaties

BK B:

2,0 mm

De laagdikte van de afdichting moet na de droging getest (insnijden resp. laagdiktemesgereedschap) en worden geprotocoleerd (zie hoofdstuk 3). In de regel worden zwembaden vandaag de dag uit staalbeton volgens DIN 1045 vervaardigd (WO-Beton). In veel gevallen moet een aanvullende afdichting volgen, vooral als het om saneringsprojecten (oude baden) gaat of als het nieuw vervaardigde bekken niet dicht is. Dit volgt als systeemafdichting met een keramische bovenlaag. Deze variant is bouwtoezichtelijk toegestaan, voldoet aan de erkende regels van de techniek en is een bestanddeel van DIN 18195 deel 7. Voor normale belasting zijn flexibele, minerale afdichtlagen, als bijv. Sopro Dichtlaag Flex 1-K of Sopro Turbo Dichtlaag 2-K, geschikt.

Aantekening: Reiniging en onderhoud van openbare, maar in het bijzonder particuliere baden moeten volgens het merkblad „Hygiene, reiniging en desinfecteren in baden“ van de „Duitse vereniging voor het badwezen“ plaats vinden. Voor de keuze van het reinigingsmiddel moet men de lijst RK (lijst met geteste reinigingsmiddelen voor keramische bedekkingen in zwembaden) in acht houden. Bekkens buiten moeten tegen vorstinwerking beschermd worden. Het merkblad „Overwintering van bekkens in openlucht zwembaden“ van de reeds genoemde vereniging (DGfdB) moet in acht gehouden worden. Om de vorming van schimmelsporen op voegen en keramiek in de bekkens te verhinderen, moet de waterkwaliteit constant gecontroleerd en de installaties voor waterbehandeling bijgestuurd worden.


107

4


Basisprincipes Bij de zwembadnieuwbouw alsook saneringen van vandaag is er een onderscheid tussen diep- resp. hoogliggende waterspiegels. Er is een duidelijke trend waarneembaar bij de hoogliggende waterspiegels. Speciaal op saneringsgebied worden veel bekkens gewijzigd naar een hoogliggende waterspiegel. Beide varianten hebben hun bijzonderheden, die in de planningsfase en later bij de uitvoering in acht genomen moeten worden. Hoogliggende waterspiegel Besluit de planner of bouwer voor een hoogliggende waterspiegel, dan moet men er aan denken, dat de waterspiegel op het zelfde niveau resp. deelswijze hoger ligt, dan het aangrenzende perron. Het water, dat naar een capillair trekt en op anderen druk uitoefent en zich wil compenseren, moet door adequate capillairafdichtingsmaatregelen daartoe gehinderd worden.

1. Hoogliggende waterspiegel met goot, “Systeem Wiesbaden” Het staande water loopt onder resp. achter de stenen overloopgoot en heeft het streven, de gelijke hoogte aan te nemen als in het bekken zelf. Juist omdat door de overloopgoot een gesloten druksysteem onstaat, moet achter de overloopgoot een capillairbrekende zone doormiddel van een gietmortel van een epoxyhars-kwartszandmengsel voorgeschreven worden.

F

2

PE 6

E

D

7 1 Systeemafdichting 2 Afdichtband 3 Flexibele dunbedlijm 4 Middelbedlijm 5 Capillairbrekende voeg – (waterslot) - Sopro Epoxyvoorstrijk en kwartszand

5

6 Cementgebonden voeg met hoge sterkte SoproDur® 4

7 Elastische Voegkit B Beton

3

D Isolatie

1 B

E Dekvloer F Tegels PE PE-rondsnoer (opvulmateriaal)

108



4

Basisprincipes Mocht een zwembadrand met een Wiesbaden goot opgebouwd worden, dan moet men in het bijzonder letten op de voegen tussen de enkele stenen van de goot. De stenen en voegen worden constant gespoeld, wat tot een zekere afdracht leidt. Dat betekent dat er enkel zeer sterke weerstand bestendige voegmortels, als bijv. SoproDur® HF of Sopro Voeg Epoxy, ingezet kunnen worden. Het voegen van de stenen moet zorgvuldig voorbereid worden, de voegen moeten vanaf de bodem van de goot tot aan het bovenste gedeelte geheel opgevuld worden. Luchtinsluitingen moeten vermeden worden.

Erg goed herkenbaar is de hoogliggende waterspiegel bij de Wiesbaden goot, die ongeveer 3 - 4 cm hoger staat dan bovenkant van de badrand

Poreus voegmortel; het onder druk opgeslagen water vindt zijn weg door de bodem van de goot.

Deze zorgvuldigheid is in het bijzonder geboden tijdens het voegen van de rugzijde van de goot, omdat anders het gevaar bestaat, dat het water zich tussen de voeg voor het capilairdichte gietsel naar boven drukt en daardoor ongehinderd in de omloop van het bekken afvloeit.

Uittreding van het water op de voeg van de badrand voor de cappilair dichte voeg.


109

4


Basisprincipes

Opbouw van een capillairdichte voeg achter een badrand voorbeeldig opgelost.

Verdere opmerkzaamheid is geboden aan het uiteinde van een Wiesbaden goot, daar waar deze stomp tegen een wand stoot. Het water kan op deze plek vaak ongehinderd afvloeien. Dit komt omdat aan het uiteinde enkel een tegel gelijmd wordt en het water erachter ongehinderd kan afvloeien. Dit betekent dat de uiteinden van een Wiesbaden goot capillairdicht uitgevoerd dient te worden. 1 2

3 4

5 Capillairdicht vergoten aan het uiteinde van een Wiesbaden goot.

1 Systeemafdichting 2 Tegels capillairdicht gelegd met Sopro Dunbed Epoxy 3 Tegel 4 Capillairdichte reactiehars van Sopro Bouwhars, Sopro kwartszand grof en Sopro Kristalkwartszand in de verhouding 1:1:1 5 Capillairdichte voeg (waterslot)

Ongecontroleerde waterafvoer in de omloop van het bekken aan het uiteinde van een goot.

110



4

Basisprincipes 2. Hoogliggende waterspiegel, “Finse” goot Kiest men bij een hoogliggende waterspiegel voor een „fins“ overloopsysteem, dan staat er op de buitenkant van de goot - juist door de open goot - geen drukkend water. Om toch de capillaire activiteit van het water te belemmeren, moeten ook hier adequate capillairbrekende maatregelen getroffen worden.

F

5

4

3 1

Finse goot in het gebied van een trap.

B

2

PE

6 E D 7

De bovenste tegel op de buitenkant van de overloopgoot moet met de Buttering and Floating-methode met een dunbedlijm op reactieharsbasis (Sopro dunbedEpoxy) aangezet, gespachteld en gevoegd worden (Sopro VoegEpoxy). Evt. kan hier het gieten met een capillairdichte reactiehars-gietmassa zinvol zijn. 1 Systeemafdichting 2 Afdichtband 3 Flexibele dunbedlijm 4 Middelbedlijm 5 Capillairbrekende voeg– (waterslot) – Sopro EpoxyVoorstrijk en kwartszand 6 Cementgebonden voeg met hoge sterkte – SoproDur® 7 Elastische Voegkit B Beton D Isolatie E Dekvloer F Tegels PE PE-rondsnoer (opvulmateriaal)

Vervaardiging van een capillairbrekende voeg (waterslot) met Sopro EpoxyVoorstrijk (gemengd met kwartszand). Sopro Nederland B.V. www.soprobv.nl

111

4


Basisprincipes 3. Diepliggende waterspiegel “Therapiebekken” Bij diepliggende waterspiegels (therapiebekken) is de waterdruk te verwaarlozen, omdat hij op de buitenkant van de goot op niveau van de waterspiegel tegen nul is. Tegen de capillaire activiteit van het water moeten ook hier adequate capillairafdichtende maatregelen in de vorm van een capillairdichte gietmortel op reactieharsbasis genomen worden.

R

1

3

5

4

B

F

6 1 Systeemafdichting 2 Flexibele dunbedlijm 3 Middelbedlijm 4 Uitvlakpleister 5 Capillairbrekende voeg (waterslot) 6 Cementgebonden voeg met hoge sterkte SoproDur® B Beton R Overloopgoot F Tegel

2

Diepliggende waterspiegel in een Jugendstijlbad.

112


Therapiebekken met diepliggende waterspiegel.


4

Basisprincipes Samenspel van keramische bedekkingen en een bekken van beton De keramische bedekking en de bekkenconstructie vormen een systeem dat zwaar belast wordt. Om er voor te zorgen dat dit systeem een lang leven heeft en de dat de eigenaar veel vreugde aan zijn zwembad kan beleven, zijn er enige parameters waar op gelet moet worden. Het bekkenlichaam (in de regel WD-Beton) heeft de eigenschap zich vanwege zijn eigen krimp, kruipen door belastingopname, temperatuurwisselingen en het gewicht van het water in zijn oorspronkelijk vorm te veranderen. De opgebrachte tegelbedekking is in de regel zeer onflexibel, bros en kan hierdoor deze bewegingen niet duurzaam verstouwen. In het bijzonder op de bekkenbodem, gedelltelijk op de wanden en zelfs in de goten, zijn na een paar jaar iedere keer weer hechtschades en scheuren vast te stellen.

Dakvormige oprichting van een tegelbedekking op een bekkenbodem.

Het te jonge beton, dat vaak binnen een paar weken na de vervaardiging van het bekken betegeld wordt, draagt in belangrijke mate bij aan deze zaak. De tegelbedekking, welke als een grote glasschijf is te bezien, resp. de verlijming wordt duurzaam met verschuivingen belast, wat tot het falen van de lijmlaag kan leiden. De gevolgen zijn tegels die zich oprichten. Dit fenomeen laat zich in versterkte mate zien bij niet afgedichte bekkens (WO-beton), vaak tijdens fases van revisie. Het geloosde water, dat tot nu toe voor evenwicht tussen de buitenliggende, droge en geslonken bekkenwand en de de binnenin liggende, natte en gezwollen bekkenwand gezorgd heeft, mist - een opdroging binnenin kan plaatsvinden, de spanningen bouwen zich binnen enkele uren op, het evenwicht raakt in de problemen en de hechtschade neemt zijn loop. Omdat de lijmlaag in vergelijking met de keramische bedekking en de betonnen ondergrond het zwakste gedeelte vormt, is er vaak een falen op dit vlak vast te stellen.

verweking binnenkant door bekkenwater krimping buitenkant door opdroging Om dit schadebeeld te verhinderen moeten er tijdens de plannings- en uitvoeringsfase op verschillende punten gelet worden. Zeer beslissend is de leeftijd van het beton op het tijdstip van verleggen met de keramische bedekking. Krachtverhouding in een zwembad zonder systeemafdichting.

Holle laag

Als richtlijn zou het bekken minimaal 3 maanden, beter nog 6 maanden en ouder zijn alsook tijdens het drogen beschermd zijn weersinvloeden. Verder is het van beslissende betekenis, dat de tegelbedekking met voldoende bewegingsvoegen, in dit geval ontspanningspunten, uitgevoerd word.

Geleegd bekken – het drogingsproces aan de binnkant leidt de hechtschade in. Sopro Nederland B.V. www.soprobv.nl

113

4


Basisprincipes Deze bewegingsvoegen zorgen ervoor, dat opbouwende spanningen zich niet kunnen toevoegen in de keramische bedekking waardoor hechtschade verhinderd wordt. De bewegingsvoegen moeten met een maximale afstand van 4 - 5 m aangelegd worden. Te grote veldindelingen leiden er wederom toe, dat de tegels links en rechts langs een bewegingsvoeg loslaten. Opdat binnen het tegelveld de nog immer optredende spanningen schadevrij opgenomen kunnen worden, moet een zogenaamde S1 dunbedlijm (bijv. Sopro‘s No.1 S1 Flexlijm) in combinatie met een systeemafdichting (bijv. Sopro Dichtlaag Flex) als een op elkaar afgestemd systeem ingebouwd worden. Gelijktijdig verhinderd dit systeem (systeemafdichting), dat het bekkenlichaam weer water kan opnemen en daarmee blijven verwekings- en krimpeffecten en de daarmee resulterende vormveranderingen uit. B

F

1 1

2 Net gelegde bedekking met bewegingsvoeg. B

F Veldindeling < 4 - 5 m

2

1

2 Spanningen in de bedekking bouwen zich op, deze kunnen zich echter vanwege de ontspanningspunten (bewegingsvoegen) niet toevoegen. – De schade blijft uit. B

F veldindeling > 4 - 5 m

3

1

2 Hechtschade langs een bewegingsvoeg, wanneer deze met te grote afstanden (bijv. 8 - 10 m) ingebouwd worden. De bewegingsvoeg werkt dan als zwaktepunt, de tegels links en rechts van de bewegingsvoeg wordt zo sterk door duwkracht belast, dat zij in de voeg geduwd worden en langszijdig loslaten.

114

1 Flexibele Dunbedlijm (bijv. Sopro´s No.1 S1 Flexlijm)

B Bewegingsvoeg „Ontspanningspunt”

2 Systeemafdichting (bij. Sopro Dichtlaag Flex 1-K)

F Tegels



4

Basisprincipes Indeling van een bekken met bewegingsvoegen

max

.4-

5m

max. 4 - 5m

2

1 max. 4 - 5m

Detail 1

Ontspanningspunt wand en vloer

Detail 2

Ontspanningspunt overgang wand/vloer 2

5

6

4 3

1

4 3

1

5

6

1 Systeemdekvloer bijv. Sopro Rapidur® B5 2 Stuc bijv. Sopro Zwembad Stuc 3 Systeem afdichting bijv. Sopro Dichtlaag Flex 4 Dunbedlijm bijv. Sopro´s No.1 S1 Flexlijm 5 Opvulsnoer 6 Elastische afdichtstof bijv. Sopro Sanitair Siliconen Sopro Nederland B.V. www.soprobv.nl

115

4


Basisprincipes Als een zwembad met een Wiesbaden goot wordt gepland en uitgevoerd, dan kan het zinvol zijn ook in het verloop van de goot ontspanningspunten aan te leggen. Dit is in het bijzonder aan te bevelen als het bekkenlichaam naar binnen springende hoeken of niervormige rondingen naar binnen bezit. De optredende spanningen duwen de stenen van de goot in dit gebied van hun plek of zorgen ervoor dat ze breken. Dit heeft tot gevolg, dat de capillairbrekende voeg zijn werking verliest en dat het water ongehinderd in de omloop van het bekken kan vloeien.

Bekkenrand (bovenaanzicht) zonder spanningen.

Gebroken stenen in de binnenhoek van een goot vanwege duwspanningen.

116


Door duwspanningen beschadigd bekkenrand.


4

Basisprincipes Niervormige bekkens

Bekkenrand zonder spanningen

Door duwspanningen beschadigde bekkenrand.

1 Elastische bekkenrandvoeg gevuld met Sopro PU-VlakkenDicht vloer 1

2

1 2 Elastisch capillairbrekend gietsel met Sopro PU-VlakkenDicht gegoten 3 Indeling bewegingsvoegen van de bedekking van het bekken 3

Een zinvolle inbouw van een bewegingsvoeg in wanden en Wiesbaden goot om schade te vermijden.

Vervormde glasmozaïekwand, omdat de goot van de grepen schuift

Niervormig bekken met beschadigde bekkenrand. Sopro Nederland B.V. www.soprobv.nl

117

4


Speciale eisen Bij de planning en uitvoering van afdichten tegelwerkzaamheden moeten de volgende punten bijzonder in acht genomen worden:

• Leeftijd van het beton (min. 3–6 maanden, merkblad in acht nemen).

• Kwaliteit van de ondergrond, -draagkrachtigheid (mecha-

nisch voorbehandelen met zand- of hogedrukstralen, evt. testen op hechting).

• Breedte van scheuren (evt. scheurinjectie uitvoeren). • Vormgeving van bekkenlichaam door middel van plaats-

ing van systeemdekvloer en wandpleistermassa, om na de afdichtwerkzaamheden een verlegging van tegels in een dunbed zonder verdere pleister en uitvlakwerkzaamheden mogelijk te maken. Het pleisteren en uitvlakken in dikkere lagen (vanaf 5 mm) moet op systeemafdichtingen vermeden worden. Normaal afbindende systeemdekvloeren en stuc moeten 28 dagen oud zijn, voordat er verder op gewerkt kan worden. Met passende snelbouwprodukten (Sopro ZwembadStuc/ Sopro Rapidur® B5 (dekvloer) zijn de wachttijden tot minder dagen (3-5 dagen) reduceerbaar. De stuc moet droog zijn (lichte kleuring) en de dekvloer (bij systeemconstructies!) een restvocht van max. 4 % en kleiner hebben. Wordt in de regelgeving (ZDB-merkblad, etc.) een restvocht van 2 % geeïst, deze waarde hebben betrekking op zwevende dekvloeren en dekvloeren op scheidingslagen. Bij systeemdekvloeren kan deze waarde verwaarloosd worden. Voor stuc en systeemdekvloeren heeft Sopro´s No. 1 Flexlijm „vers in vers“ als hechtbrug in het onderwaterbereik voor dekvloeren resp. als hechtingspleister voor stuc zich bewezen.

• Vervaardigen

van een bandage uit dichtbanden en PUVlakkendicht over alle werkvoegen binnen het bekken. Hierover wordt aansluitend compleet met de eigenlijke afdichting overheengewerkt.

Betonbekken – ruwbouw.

Stralen van het betonoppervlak met een zandstraalapparaat.

• Gieten en pleisteren van alle doorvoeren met een capillair-

dichte epoxyhars–kwartszand-mengsel resp. Sopro dunbed epoxy (zie details). Versterking van de systeemafdichting in hoeken en overgangen alsook aansluitgebieden van doorvoeringen (leidingen, douchevloeren, schijnwerpers, etc.) met weefsel (Sopro Bewapeningsvlies).

• Na de afdichtingswerkzaamheden en voor het begin van de tegelverlegging moet gedurende minstens twee weken een proefvulling uitgevoerd worden.

• Hoogliggende waterspiegel (zie details). Inbouw van een

capillairbrekende voegvulling, resp. Sopro EpoxyVoorstrijk met toeslag van kwartszand tussen de overloopgoot en het beton, om indringen van water door hydrostatische druk in de bedekking van het bekkenomloop te verhinderen.

118


Scheurinjectie in een waterdicht betonbekken.


4

Speciale eisen

Stuccen/pleisteren van de bekkenwand me Sopro ZwembadStuc. Hiervoor moeten de oppervlakken met Sopro‘s No. 1 S1 Flexlijm en een tandspatel (8e tanding) afgesmeerd worden.

Aanbrengen van een systeemdekvloer bijv. met Sopro Rapidur® B5.

Afdichten van een werkvoeg met tweelagig afdichtband, ingebed en bewerkt met Sopro PU-VlakkenDicht.

Insluiten van bewapeningsweefsel in de systeemafdichting om de hoeken en randen te versterken.

Applicatie van de systeemafdichting (Sopro Dichtlaag Flex 1-K) door middel van de spuitmethode.

Testen van de dichtheid (14 dagen) met gechloreerd water.


119

4


Speciale eisen Terwijl in natte cellen (douches) of in het buitenbereik bij balkons of terrassen waterbeïnvloedingen enkel kortstondig optreden, werkt het water in het onderwaterbereik permanent en onder druk op de constructie in. Om latere schade van te voren uit te sluiten, is een bijzonder zorgvuldige planning van de detailuitvoeringen (aansluitingen, etc.) noodzakelijk. Een van de meest voorkomende oorzaken van schade aan zwembaden is infiltratie van de afdichting op de aansluitgebieden (bijv. bij afvoeren in de vloer, douches, schijnwerpers etc.) zonder mogelijkheid om een verbinding aan de flens te realiseren resp. te klein gedimensioneerde flensen. Waterdicht beton vertoont door zijn capillaire wateropnameverhouding een waterindringingsdiepte tot 5 cm. Heeft de doorvoering geen flens, waar de afdichting op aangebracht kan worden (zie schetsen), dan is schade door infiltratie mogelijk. Wordt de afdichting door de infiltratie nu aan beide zijde met water belast, dan kan door het onstane afdruk- en wekingseffect schade onstaan aan het hechtingsverband.

Voorbeeld van een aansluiting met een systeemverbinding op de behuizing van een schijnwerper met klemflens in het onderwaterbereik

120


De oorzaak van de hechtingsschade ligt in het gebied van de schijnwerper.

Hechtingsschade door infiltratie van de afdichting.


4

Speciale eisen Het is aan te bevelen, om in het gebied van doorvoeringen capillairbrekende pleisters met een breedte van 5–10 cm en een diepte van 2–5 cm te vervaardigen (zie schets op de volgende pagina), opdat infiltraties ten gevolge van waterdruk verhinderd worden. Ongehinderd indringen van water in het waterdicht beton en het begin van de infiltratie.

Het wijken van de afdichting(µm-Bereich) (negatieve druk) Anweichen der Abdichtung und de opbouw van een waterdruk, Aufbau eines Wasserdrucks, der die denhet schadeproces inleidt einleitet Schadensprozess

Kapillarbrechender Verguss bzw. Spachtelung mit Capillairbrekende gietmortel resp. afsmering metbzw. reactieharsReaktionsharzmörtel (Sopro Epoxi-Grundierung mortelDünnBettEpoxi) (Sopro Epoxy-Voorstrijk resp. Sopro Sopro DunbedEpoxy)

Infiltratie en wateruitbreiding onder de afdichting met het daaruit resulterende afdrukken van de afdichting.

Door de capillairbrekende vulling (waterslot) is het indringen van water in het waterdichte beton niet mogelijk en daarmee is infiltratie uitgesloten.

Afgesmeerde en gegoten doorvoering

Schijnwerperbehuizing met capillairbrekende pleister, vervaardigd met Sopro DunbedEpoxy.

Vloerdoorvoer capillairdicht gegoten met een Sopro Epoxy-Voorstrijkkwartszandmengsel. Sopro Nederland B.V. www.soprobv.nl

121


4

Detailoplossingen: doorvoeringen Schijnwerper 2. stap

Schijnwerper 1. stap SG

AM SH B 1

SG

Houten plaat als uitsparing in een bekkenwand van beton voor de later volgende capillairbrekende pleister.

2

Uitsparing capillairdicht gepleisterd

Bekisting ruwbouw

Doorvoering met flens (PVC resp. edelstaal)

Vrij gemaakt gebied om de schijnwerper voor een capillairbrekende pleister (ruwbouwzijde geen voorzorgsmaatregelen getroffen).

1 B

F 4 3 5

1 Systeemafdichting met tussenvoering van bewapeningsweefsel (2 arbeidsgangen) 2 Capillairbrekende afsmering met reaktiehars (Sopro DunbedEpoxy) 3 Inbouwdeel PVC/edelstaal 4 Primer voor kunststof- en edelstaalinbouwdelen 5 Douche-afdekking 6 Dunbedlijm

2 2

6 7 122


7 Pleister voor het uitvlakken van oneffenheden (Sopro Uitvlakmortel Tras) F Tegel B Beton AM Uitsparingsmateriaal (Hout/Styropor) SG Behuizing van de schijnwerper SH Bekisting


4

Detailoplossingen: doorvoeringen Doorvoeringen in vloeren 1

2

4

BA

5

3

B

20– 40 mm

ca.100 mm

Uitsparing in de vloer voor de capillairbrekende gietmortel met epoxyhars

4 Flexibele dunbedlijm 5 Zeer sterke voeg

1 Systeemafdichting 2 Systeemdekvloer/uitvlakpleister

Opmerking: Als er geen systeemdekvloer op de ruwbeton-bekkenvloer wordt aangebracht, moet bij de zandstraalwerkzaamheden om de afvoer in de vloer een passende ring voor het latere gieten van de epoxyhars gestraald resp. vrijgemaakt worden.

B Beton

3 Capillairbrekende gietmortel – (waterslot)– Sopro EpoxyVoorstrijk en kwartszand

BA Afvoer in vloer FL Flens

Vloerdoorvoering met twee vlakken 2

1

4

FL

3

BA

3

5

B

–

ca.100 mm


123


4

Detailoplossingen: doorvoeringen Balusters 4

3

1

GF

5

2

B

Baluster met flens.

Balusterstaaf op een traptrede met flensplaat.

1 Systeemafdichting

4 Zeer sterke voeg

2 Capillairbrekende gietmortel (waterslot) – Sopro Epoxy-Voorstrijk en kwartszand resp. pleisteren met Sopro dunbed Epoxy

5 Elastische voegkit

3 Flexibele dunbedlijm

GF Balusters met flensplaat GH Balusterhuls B Beton

Doorvoeringen in de bekkenrand 5 GH 2

4

3

1

30–50 mm

B

Inbouwhuls met capillairbrekende gietmortel.

124


Hulzen in een bekkenrand voor de plaatsing van een balustrade.


4

Detailoplossingen: doorvoeringen Detailoplossing doorvoeringen Baluster met bevestiging onder water.

W

1

2

3

6 5

4

1 Systeemafdichting 2 Capillairdichte Epoxyharspleister (waterslot) (Sopro Dunbed Epoxy) 3 Huls met flens 4 Stuc voor het uitvlakken van oneffenheden (Sopro Zwembad Stuc) 5 Flexibele dunbedlijm (Sopro‘s No. 1 S1 Flexlijm) 6 Zeer sterke voeg W Wateroppervlak

Flensplaat met gesloten huls verzonken in het bekken voor de plaatsing van een baluster.


125

4


Detailoplossingen: doorvoeringen Flensplaten

Kunststofflens (PVC) olie- en vetvrij, mechanisch opgeruwd, voorbereid voor het voorstrijken met Sopro EpoxyVoorstrijk en Sopro kristalkwartszand.

2

1

Sopro Epoxy-Voorstrijk + Sopro kristalkwartszand

Edelstaalflens met huls voor de plaatsing van een baluster, blank metaal alsook olie- en vetvrij voorbereid voor het voorstrijken met Sopro EpoxyVoorstrijk en Sopro kristalkwartszand.

D 1 Systeemafdichting 2 Inleg van bewapeningsweefsel 3 Capillairdichte gietmortel (waterslot) D Doorvoering U Ondergrond

U 3

Inleg van bewapeningsweefsel in het gebied van de doorvoeringen in de systeemafdichting.

Installatie achteraf Achteraf door te voeren installaties (bijv. in douches, etc.) die de afdichting beschadigen, moeten met reactieharspluggen opnieuw afgesloten worden. Deze maatregel is echter niet in het onderwaterbereik in te zetten.

126



4

Detailoplossingen: Voegen Constructiedilatatievoeg 5

3

1

2 2

4

Afdichting van een constructiedilatatievoeg met tweelagig afdichtband, ingebed en bewerkt met reaktiehars (PU-Vlakkendicht).

Constructiedilatatievoeg met twee lagen afdichtband, ingebed en bewerkt met Sopro PU-VlakkenDicht. Aansluitend bekleed met de eigenlijke afdichting.

Monolithische inwendige hoeken Binnen in het bekken wordt in de hoeken en op de vloerwand-overgang geen afdichtband aangebracht. De afdichting wordt hier enkel met stroken bewapeningsweefsel versterkt.

1

5

Monolithische inwendige hoeken.

Systeemafdichting in het bereik van de hoeken en kanten, versterkt met Sopro Bewapening in het eerste afdichtingsvlak.

1 Systeemafdichting 2 Inleg afdichtband 3 Reactieharsverlijming 4 Reactieharsvoorstrijk 5 Inleg weefselstrook Sopro Nederland B.V. www.soprobv.nl

127


4

Detailoplossingen: Aansluiting van afdichtingen Sanering en nieuwbouw Is het niet voorzien, een bekken compleet af te dichten, dan is het toch noodzakelijk, de bestaande systeemafdichting van het bekkenomloop op het bekkenlichaam aan te sluiten. Om infiltraties te vermijden, is het noodzakelijk, de afdichting in het beton te houden.

Nieuwbouw: afdichting met waterslot bekistingstechnisch ingebouwd

Sanering: aansluiting van de afdichting door een achteraf uit te voeren scheidingssnede in het beton

2

1

1

B

2

B SH

AM 3

1 Systeemafdichting

AM Uitsparingsmateriaal (hout/styropor)

2 Bewapeningsweefsel

B Beton

3 Capillairbrekend gietmortel – Sopro Epoxy-Voorstrijkkwartszand-mengsel Bepleistering met Sopro DunbedEpoxy

SH Bekisting

Waterslot vervaardigd tijdens de ruwbouw.

128


Insnede van een waterslot in het perron voor het aanbrengen van de systeemafdichting.


4

Detailoplossingen: doorvoeringen Aansluiting afvoergoot 3

4

1

BK

6 2

EW

B F

5 1 Systeemafdichting

6 Middelbedlijm resp. dunbedlijm

2 Primer voor kunststof (PVC)

EW Ontwateringsafvoer

3 Capillairbrekende voeg (waterslot)

B Beton

4 Flexibele dunbedlijm

F Tegels

5 Zwaar belastbare voeg

BK Overloopgoot

Ontwateringskasten, uitgelijnd ter fixering.

Voorbehandelde uitsparing overloopgoot met reaktiehars en weefselbewapening Sopro Nederland B.V. www.soprobv.nl

129


4

Detailoplossingen: afdichting van verbindingen Aansluiting van systeemafdichtingen op bekken van staal Juist door de hoeveelheid van bekkenconstructies en de inzet van verschillende bouwstoffen voor de vervaardiging van zwembaden zal het ooit noodzakelijk zijn bij een of andere bouw dat men met een systeemafdichting iets aan dit bekkenlichaam moet aansluiten. Dat betekent, het bekkenomloop wordt zoals gewoonlijk met een tegelbedekking en aansluitend een systeemafdichting belegt en is dan bijvoorbeeld te combineren met een bekken van edelstaal. Beslissend is, dat het bekken een toereikende flens heeft, waar de systeemafdichting op aangesloten kan worden. Juist door de verschillende vormgevingen van bekkens en de verschillende opbouwen van de bodem in de omloop van het bekken, zijn in de regel, afhankelijk van de gebieden, detailoplossingen te verwerken.

Aansluiting op een bekken van staal met zwevende dekvloerconstructie 6

4

bekken uit edelstaal met een brede flens, waarop de systeemafdichting kan worden aangebracht.

5

St 7

R 2

1

D

1 aansluiting op het stalen bekken met Sopro PU-VlakkenDicht 2 Sopro FlexAfdichtBand ter overbrugging 3 Afdichting van de bekkenomloop met Sopro Dichtlaag Flex, overlappend verwerkt. 4 Capillairdicht vergiet met Sopro Epoxy-VoorstrijkKwartszandmengsel 5 Verlegging van tegels met Sopro‘s No. 1 S1 Flexlijm 6 Bewegingsvoeg gevuld met Sopro Sanitair Siliconen 130

3


E

7 Starre voeg vervaardigd met SoproDur® E Dekvloer bijv. Sopro Rapidur® B5 F Tegels St Stalen bekken D Isolatie R Rand Isolatieband

F


4

Verlegging van mozaïek Mozaïek/glasmozaïek in onderwater- resp. voortdurend natte bereiken. Er is vandaag de dag een veelvoud aan mozaïeken op de markt die speciaal voor de zwembadbouw alsook voor de vormgeving van wellnessbereiken worden aangeboden. Voor de een omdat er qua kleur onbegrensde vormgevingen uitgevoerd kunnen worden, voor anderen omdat bijna alle vormgevingen probleemloos met de kleine steentjes belegbaar zijn. Mozaïek wordt van de meest verschillende materialen vervaardigd (natuursteen, keramiek, glas, etc.) – voor allen geldt in gelijke mate, dat als ze in het onderwater- resp. in voortdurend natte bereiken ingezet worden, ze niet op de rugzijde (papierkunststofnet) gefixeerd mogen zijn. De praktijk heeft aangetoond dat de lijm die door fabrikanten gebruikt wordt vaak niet waterbestendig is en dat daardoor de steentjes hun hechtverband met de tegellijm verliezen en afzonderlijk uit het tegelwerk kunnen vallen. Voor de aangesproken gebieden mag wegens de genoemde redenen alleen mozaïek gebruikt worden dat aan de voorzijde gefixeerd is. Dit heeft het voordeel, dat de tegellijm een optimale verbinding met de mozaïeksteentjes kan aangaan. Mocht er glasmozaïek gebruikt worden, dan moet er in het planningsgesprek op gewezen worden, dat deze enkel met reactieharslijmen resp. veredelde, hydraulisch afbindende lijmen te verleggen is. Dit is men het bijzondere oppervlak van glas verschuldigd. Mogelijk, resulterende voor- en nadelen moeten in een overleg duidelijk gemaakt worden. Mozaïek met fixering op de achterzijde. ens DI lg

EN 12

4 00

t vo tes

N

C2TE S1

Ge

✚ Sopro´s No.1 S1 Flexlijm Wand en vloer

10% Sopro FlexDispersie (bij het leggen van glasmozaïek) DI

R2T RG N

De steentjes verliezen hun hechting en laten los.

DI

of

EN 12

4 00

N

88

Water dringt in en lost de lijm van het net op.

E N 138

Sopro VoegEpoxy Lijmen en voegen in één keer mogelijk Sopro Nederland B.V. www.soprobv.nl

131

4


Keuze van het afdichtingssysteem De keuze van het juiste afdichtingssysteem is afhankelijk van het later te gebruiken badwater en zijn mogelijke aggressiviteit. Op grond van aanwezige waarden van wateranalyses wordt de keuze gemaakt tussen cementgebonden- of reactieharssystemen. Komt uit de wateranalyse naar voren, dat een cementgebonden ingezet gebruikt moet worden, dan geeft dat de volgende opbouw:

1. Cementgebonden systeem - Voorstrijk - Systeemafdichting - Verlijming - Voegen

Verwerking: Cementgebonden systeem

Applicatie van Sopro Dichtlaag Flex 1-K in twee arbeidsgangen met de spuitmethode.

3

132

Na een geslaagde test op dichtheid volgt de verlegging van tegels met een hydraulisch afbindende tegellijm volgens de Buttering-Floatingmethode. Sopro Nederland B.V. www.soprobv.nl

Opmerking: Bij gebruik van Sopro TurboDichtlaag is het vullen van het bekken reeds na 3 dagen mogelijk!

2

Met Sopro Dichtlaag Flex 1-K afgedicht bekken voor het testen op dichtheid.

4

Het voegen van de vlakken met de zeer zwaar belastbare SoproDur®.


4

Keuze van het afdichtingssysteem Produktaanbeveling

Systeemopbouw zwembad (normaal drinkwater) Opbouw cementgebonden

grond

Onder

ens DI lg

C2TE S1

Sopro Voorstrijk

EN 12

4 00

t vo tes

N

ijk

r Voorst

Ge

plaag

Schraa

r/stuc Pleiste

Sopro´s No.1 S1 Flexlijm

Sopro Zwembad Stuc

ijk

r Voorst

1.

Sopro Voorstrijk

tlaag Afdich

Sopro Bauchemie GmbH



geprüft und güteüberwacht





htlaag

ic 2. Afd

Sopro Dichtlaag Flex 1-K snel

st volg te

C2E S1

Sopro FlexDispersie (alleen bij glasmosaïek, zie ook hoofdstuk 2)

Sopro MultiFlex® XL (Alleen vloeren)

N

04

+10%

DI

EN 12

4 00

t vo tes

N

C2TE S1

Sopro Dichtlaag Flex 2-K s en

ens DI lg

Sopro TurboDichtlaag 2-K Ge

tlaag

Contac

Sopro Dichtlaag Flex 1-K

E N 120

Ge

ng

E N 13 8

zeer Slijtagevast

CG2 WA

DI

DI N

Wateropname gereduceerd

88

CG2 WA

st volge te

N

Wateropname gereduceerd

88

zeer Slijtagevast

ns

st volge te

ns

Ge

Sopro´s No.1 S1 Flexlijm

Ge

i Verlijm

E N 13 8

Voeg SoproDur® HF 8

SoproDur® HF 30


133

4


Keuze van het afdichtingssysteem

Als uit de wateranalyse blijkt dat het badwater aggresieve en voor het beton gevaarlijke subsanties bevat, dan moet de verdere bekkenopbouw met reactiehars uitgevoerd worden.

2. Reactieharssysteem - Voorstrijk - Systeemafdichting - Verlijming - Voegen

Verwerking van reactieharsen De reactieharsafdichtingsopbouw bestaat uit een laag voorstrijk en het aanbrengen van een afdichting. Reactiehars heeft een minimale temperatuur van +10°C op de bouwplaats nodig, om zeker verwerkt te kunnen worden (na te kijken bij bouw gedurende de winter). Om een zekere uitvoering van de afdichtwerkzaamheden te kunnen waarborgen, moet aan het begin de bouwdeeltemperatuur, luchtvochtigheid en luchttemperatuur van het dauwpunt vast gesteld worden. Hierdoor wordt zeker gesteld, dat zich op het moment van aanbrengen geen condensatie opbouwt die de hechtingsverbinding negatief kan beinvloeden. Bij de vorming van dauwwater mogen de werkzaamheden niet plaats vinden. Vaststelling van het dauwpunt Definitie dauwpunt: Het dauwpunttemperatuur is die temperatuur, bij welke de max. verzadiging van de lucht met waterdamp bereikt is. Daalt de temperatuur onder het dauwpunt, dan treedt condenswatervorming op (nevel). De opname van waterdamp in de lucht is temperatuurafhankelijk. Hieruit volgt, dat warme lucht meer waterdamp kan bevatten dan koude lucht. Bepaling van het dauwpunttemperatuur a) Luchttemperatuur meten b) Relatieve luchtvochtigheid meten c) Ondergrondtemperatuur meten d) Aan de hand van de tabel het dauwpunttemperatuur vaststellen

Meting van de luchttemperatuur en de relatieve luchtvochtigheid.

134



4

Vaststelling van het dauwpunt

Luchttemp eratuur

Dauwpunttemperaturen in °C bij een relatieve luchtvochtigheid van

(°C)

45%

50%

55%

60%

65%

70%

75%

80%

85%

90%

95%

2

-7,77

-6,56

-5,43

-4,40

-3,16

-2,48

-1,77

-0,98

-0,26

+4,47

+1,20

4

-6,11

-4,88

-3,69

-2,61

-1,79

-0,88

-0,09

+0,78

+1,62

+2,44

+3,20

6

-4,49

-3,07

-2,10

-1,05

-0,08

+0,85

+1,86

+2,72

+3,62

+4,48

+5,38

8

-2,69

-1,61

-0,44

+0,67

+1,80

+2,83

+3,82

+4,77

+5,66

+6,48

+7,32

10

-1,26

+0,02

+1,31

+2,53

+3,74

+4,79

+5,82

+6,79

+7,65

+8,45

+9,31

12

+0,35

+1,84

+3,19

+4,49

+5,63

+6,74

+7,75

+8,69

+9,60

+10,48

+11,33

14

+2,20

+3,76

+5,10

+6,40

+7,58

+8,67

+9,70

+10,71

+11,64

12,55

+13,36

15

+3,12

+4,65

+6,07

+7,36

+8,52

+9,63

+10,70

+11,69

+12,62

+13,52

+14342

16

4,07

5,59

6,98

8,29

9,47

10,61

11,68

12,66

+13,52

14,58

15,54

17

5,00

6,48

7,92

9,18

10,39

11,48

12,54

13,57

14,50

15,36

16,19

18

5,90

7,48

8,83

10,12

11,33

12,44

13,48

14,56

15,41

16,31

17,25

19

6,80

8,33

9,75

11,09

12,26

13,37

14,49

15,47

16,40

17,37

18,22

20

7,73

9,30

10,72

12,00

13,22

14,40

15,48

16,46

17,40

18,36

19,18

21

8,60

10,22

11,59

12,92

14,21

15,36

16,40

17,44

18,41

19,27

20,19

22

9,54

11,16

12,52

13,89

15,19

16,27

17,41

18,42

19,39

20,28

21,22

23

10,44

12,02

13,47

14,87

16,04

17,29

18,37

19,37

20,37

21,34

22,23

24

11,34

12,93

14,44

15,73

17,06

18,21

19,22

20,33

21,37

22,32

23,18

25

12,20

13,83

15,37

16,69

17,99

19,11

20,24

21,35

22,27

23,30

24,22

26

13,15

14,84

16,26

17,67

18,90

20,09

21,29

22,32

23,32

24,31

25,16

27

14,08

15,68

17,24

18,57

19,83

21,11

22,23

23,31

24,32

25,22

26,10

28

14,96

16,61

18,14

19,38

20,86

22,07

23,18

24,28

25,25

26,20

27,18

29

15,85

17,58

19,04

20,48

21,83

22,97

24,20

25,23

26,21

27,26

28,18

30

16,79

18,44

19,69

21,44

23,71

23,94

25,11

26,10

27,21

28,19

29,09

32

18,62

20,28

21,90

23,26

24,65

25,79

27,08

28,24

29,23

30,16

31,17

34

20,42

22,19

23,77

25,19

26,54

27,85

28,94

30,09

31,19

32,13

33,11

36

22,23

24,08

25,50

27,00

28,41

29,65

30,88

31,97

33,05

34,23

35,06

38

23,97

25,74

27,44

28,87

30,31

31,62

32,78

33,96

35,01

36,05

37,03

40

25,79

27,66

29,22

30,81

32,16

33,48

34,69

35,86

36,98

38,05

39,11

45

30,29

32,17

33,86

35,38

36,85

38,24

39,54

40,74

41,87

42,97

44,03

50

34,76

36,63

38,46

40,09

41,58

42,99

44,33

45,55

46,75

47,90

48,98

Voorbeeld 1: Luchttemperatuur: (meten) +10°C Rel. luchtvochtigheid: (meten) 70 % Ondergrondtemperatuur: (meten) +9°C Dauwpunttemperatuur: (aflezen) +4,8°C als ondergrondtemperatuur minim. +3°C boven dauwpunttemperatuur: ➥ 7,8°C < 9°C

Voorbeeld 2: Luchttemperatuur: (meten) Rel. luchtvochtigheid: (meten) Ondergrondtemperatuur: (meten) Dauwpunttemperatuur: (aflezen) als ondergrondtemperatuur minim. +3°C boven dauwpunttemperatuur: ➥

Applicatie mogelijk!

Applicatie niet mogelijk!

+27°C 75 % +22°C +22,2°C 25,2°C > 22°C


135


4

Keuze van het afdichtingssysteem Systeemopbouw zwembad (thermaal- en zoutwater) Opbouw reactiehars

Produktaanbeveling

Ondergrond ens DI lg

EN 12

4 00

t vo tes

N

Ge

Voorstrijk

C2TE S1

Sopro Voorstrijk

Schraaplaag Sopro´s No.1 S1 Flexlijm

Pleister/stuc Sopro Zwembad Stuc

Voorstrijk

1. Afdichtlaag Sopro Epoxy-Voorstrijk

2. Afdichtlaag

Sopro PU-VlakkenDicht Wand Sopro PU-VlakkenDicht Vloer

EN 12

4 00

N

Ge

DI

88

R2T RG N

DI

4 00

t vo tes

EN 12

R2T

Sopro DunbedEpoxy

E N 138

Voeg

Sopro VoegEpoxy

136


E N 138

N

ens DI lg

88

DI

R2T RG N

DI

Verlijming

EN 12

4 00

N

Bewapening

Sopro VoegEpoxi smal


4

Keuze van het afdichtingssysteem Verwerking: reactieharssysteem Voor de afdichtwerkzaamheden moeten alle vlakken vlak zijn, hoeken afgrond en mogelijke holtes uitgevlakt worden.

1

Voorstrijken van de vlakken met Sopro Epoxy-Voorstrijk. Verbruik afhankelijk van de zuigverhouding van de ondergrond.

2

Afstrooien van de verse Sopro Epoxy-Voorstrijk met kwartszand.

3

Bewerken van het afgezande, droge vlak met wetsteen.

4

Insluiten van bewapeningsweefsel in de systeemafdichting in het onderwaterbereik.

5

Zorgvuldig mengen van Sopro PU-VlakkenDicht, daarna voor de tweede menging in een andere mengkuip gieten.

6

Afdichten van een bekken met Sopro PU-VlakkenDicht wand.


137


4

Keuze van het afdichtingssysteem Verwerking: reaktieharssysteem

7

Afdichten van een vloervlak met Sopro PU-VlakkenDicht vloer.

9

Test van de gezamelijke dikte van de systeemverbindingsafdichting.

8

10

Afstrooien van het met Sopro PU-VlakkenDicht wand afgedichte vlak met kwartszand door middel van een Trechterpistool.

Test op dichtheid (minimaal 14 dagen).

Opmerking: Alle reaktieharsmaterialen moeten zorgvuldig gemengd worden. Na de eerste menging moet het materiaal in een nieuwe verpakking gedaan worden en opnieuw gemengd worden. Speciaal bij de verwerking van Sopro PU-Vlakken Dicht moet men erop letten, dat het tijdvenster tussen de eerste en de tweede applicatie maximaal 12 – 36 uur bedraagt.

138


A Beanspruchungsklasse C Lebensmittelverarbeitendes Gewerbe

Recommend Documents