9e jaargang
nummer 1
januari 2008
Popmuziek
Verenigingsblad voor jongeren van 12 tot 16 jaar Verschijnt zeven keer per jaar Jaargang 9 Nummer 1 ISSN: 1568-8844
Redactie: Hennie Groenendijk Jacob Hoekman Arnoud Proos (eindredactie) Daniël Rosbergen Marieke Simons – De Putter Jacomine van Weelden
‘Popmuziek, daar is echt niets mis mee! Ik heb alleen maar liefdesliedjes, en dan ook nog eens in het Engels. Dus wat mij betreft zit het goed!’ Het kan zomaar een reactie van iemand van jullie zijn als het om popmuziek gaat. Het is vaak lastig om eerlijk naar de muziek te kijken die je luistert via je MP3 speler of radio. Omdat heel veel jongeren, ook van de Gereformeerde Gemeenten, popmuziek luisteren, is er een speciale Treffer gekomen. Ik hoop dat je ‘m eerlijk lezen wilt. Ga eens in gesprek met elkaar! Als je hem uit bent, wil ik ook je vragen of opmerkingen wel horen. Je mag mailen naar:
[email protected] Arnoud Proos
Abonnementen: Particulieren: B 11,50 Leidinggevenden van aangesloten verenigingen gratis. Abonnementen kunnen alleen aan het einde van een jaargang worden beëindigd. Het bericht moet dan voor 1 augustus binnen zijn.
Vormgeving en druk: Grafisch Bedrijf Crezée
Inhoud
Interview met Martin Wat is popmuziek? De verborgen missie van de vorst van het kwaad Waarom is popmuziek fout? Opdracht Songteksten in popmuziek Sssssssssssssttttttt......Stil!
Houttuinlaan 7 - 3447 GM Woerden Postbus 79 - 3440 AB Woerden T (0348) - 48 99 48 F (0348) - 48 34 66 E
[email protected] I www.jbgg.nl
2
3 4 6 8 10 11 12
Interview met Martin Martin is 14 jaar en woont in Zuid Holland. Voor Treffer wilde hij wel een aantal vragen over muziek beantwoorden. Martin vindt het heerlijk om muziek te luisteren. Martin, wat heb je op je MP3 speler staan op dit moment? ‘’Ik heb er ongeveer 200MB aan muziek op staan, het meeste staat er al een poosje op. Rock vind ik wel leuk, maar geen hardrock. Meer artiesten zoals Red Hot Chili Peppers, U2, Coldplay, maar ook Maroon 5 klinkt leuk. Verder muziek die anderen ook hebben, dan wisselen we het uit bij elkaar: Michael Bublé, Guus Meeuwis, John Legend en zo.’’ Hoe kies jij je muziek uit? ‘’Door naar de radio te luisteren! Meestal draait 538 de nieuwste muziek wel, en op Sky Radio hoor je meestal iets oudere muziek. Als ik dan iets moois hoor, dan download ik het die avond, en dan zet ik het op mijn MP3 speler. Verder hoor ik bij vrienden ook wel wat zij draaien en als het leuk is, download ik het ook.’’ Oke, dat is duidelijk. Maar heb je ook nog regels voor jezelf? Wat vind je nu niet kunnen? ‘’Nou, ik heb wel muziek die ik niet mooi vind! Ik zal nooit naar muziek van Gerard Joling luisteren, want dat is echt een vieze man. En ook geen hardhouse of heavy metal, want daar versta ik niets van, en het klinkt niet zo mooi. Dus dat luister ik ook niet.’’ Kijk je ook naar de teksten, wanneer je muziek uitkiest? ‘’Bijna niet, eigenlijk. Ik weet dat er bij heavy-metal wel rare dingen gezegd worden, en bij Eminem, maar die luister ik niet. En verder luister ik bij mijn muziek alleen naar de muziek, dus ik hoor niet zo wat ze zingen. Dan is het ook minder belangrijk. Ik vind het alleen belangrijk dat het mooi klinkt.’’ ‘’Eigenlijk weet ik wel dat sommige muziek niet goed is, dat het tegen de Bijbel ingaat. Maar ja, het klinkt zo lekker. Ik kan echt niet zonder mijn muziek en zonder radio. En weet je: ik zou niet weten wat ik anders moest luisteren!’’ Maar er is toch ook christelijke muziek en klassieke muziek? ‘’Ja, dat weet ik. Maar dat vind ik echt niets om te luisteren…’’
Stelling
Ik ben het met Martin eens. Als je niet verstaat wat er gezongen wordt, is het ook niet gevaarlijk of belangrijk wat er gezongen wordt.
3
Wat is popmuziek? Popmuziek is eigenlijk een afkorting van ‘populaire muziek’. Deze muziek is eenvoudig te maken: je hebt niet veel instrumenten nodig. Omdat popmuziek vaak gericht is op het vermaken van mensen, kan een heel breed publiek er naar luisteren. Popmuziek werd bekend na de Tweede Wereldoorlog. Voor de Tweede Wereldoorlog konden alleen rijkere mensen muziek kopen. Na de Tweede Wereldoorlog kregen jongeren steeds meer geld en door de nieuwe techniek konden veel tieners thuis muziek luisteren. Het was dus niet toevallig dat makers van popmuziek speciaal muziek voor jongeren gingen maken. Zo kwam Chuck Berry, een Amerikaanse neger, in 1955 met het liedje ‘’Maybellene’’ Dit liedje gaat over auto’s, een mooi meisje, verliefdheid: teksten speciaal voor jongeren! Hij verzorgde er optredens bij met veel dans, die ook bij blanke Amerikaanse jongeren in de smaak vielen. Later kwam Elvis Presley als blanke jonge Amerikaanse zanger, die de muziekstijl van de negers ( die vroeger slaven waren) overnam. Hij brak door met zijn liedjes die heel geschikt waren om op te dansen. Dat was de Rock & Roll muziek. Elvis was slim: hij maakte voor het eerst uitgebreid gebruik van tv. De televisie was nieuw, en heel geschikt om mensen over de hele wereld te bereiken. Miljoenen meisjes werden op afstand verliefd op hem. Elvis was het eerste Pop-idool. Elvis gaf alleen optredens in de Verenigde Staten. Terwijl hij nog populair was, nam in Engeland een klein groepje jongens dingen over van zijn muziek en voegden er weer nieuwe dingen aan toe. Deze jongens noemden zich De Beatles. Ze verzonnen nieuwe liedjes, en werden de nieuwe pop-idolen in Europa. Jongelui werden helemaal gek als de Beatles kwamen optreden, meisjes vielen flauw en veel mensen dachten dat de Beatles mensen konden genezen. Vroeger, in de jaren zestig was popmuziek misschien raar. Maar nu is het heel gewone muziek.
Stelling
Popmuziek is gewoon muziek van onze tijd. Als je de grofste muzieksoorten niet luistert is het wel goed.
4
De Beatles en andere bands zoals de Rolling Stones hadden in de jaren zestig veel kritiek op de maatschappij. Ze wilden alles anders en gebruikten drugs. Daar zongen ze ook over in hun liedjes. Ook vonden ze Oosterse godsdiensten interessant en probeerden die ook in Europa populair te maken.
Na de jaren zestig kwam er steeds meer verschil in muziekstijlen. Er ontstonden allerlei soorten muziek. Vanaf de jaren zeventig ontstond de discomuziek. Onder oudere nummers werd extra drums (beats) toegevoegd en de liedjes werden sneller afgespeeld, zodat mensen er beter op konden dansen. Zo ontstonden de discotheken. Uit die discomuziek ontstond later de housemuziek. Op megafeesten, zoals ‘Sensation’ in het Amsterdam Arena stadion dansen tienduizenden jongeren hele nachten door, vaak onder de invloed van drugs. Later kwamen naast discomuziek ook muziekstromingen op zoals Rapmuziek, ook wel (hip-hop genoemd), hardrock, en in de jaren negentig komen bands als de Backstreet Boys en de Spice Girls. Op de Nederlandse radio worden tegenwoordig alle soorten popmuziek naast elkaar gedraaid: voor iedereen wat wils.
welterusten. Meneer de president, mooie witte huis. je in r Slaap maar lekke n aan al die verre kuste Denk maar niet te veel is. thu n va r ve , eenzaam, waar uw jongens zitten n, de do ig die zesenveert Denk vooral niet aan t dat bombardement. me tst die vergissing laa van die tien geboden En vergeet het vierde zeker kent. die u als goed christen n die jonge frontsoldate Denk maar niet aan al ht. ac nn verre trope eenzaam stervend in de liek maar praten, nk ste cifi Laat die weke pa slaap zacht. meneer de president,
n wanneer u in uw drome Schrik maar niet te erg an sta t chtoffers zie al die schuldeloze sla n gevecht zijn omgekome t he die daarginds bij . an ga et dit nog zo mo en u vragen hoe lang gzaamaan wel weten lan zo k En u zult toch oo ziek zijn van geweld, dat er mensen zijn die ende niet vergeten die het bloed en de ell t. s een mensenleven tel en voor wie nog steed
en, el van al die dode mens Droom maar niet te ve t. ch ma n va en erwinning droom maar fijn van ov . sen en sw die vrede Denk maar niet aan al ap zacht. sla t, en Meneer de presid
Lied van Boudewijn de Groot, gemaakt in 1966: kritiek op de maatschappij. De president in het lied is Lyndon B. Johnson en het gaat over de oorlog in Vietnam. Zie ook pagina 10: het vijfde gebod.
VRAAG Vind je dat er veel verschil is tussen de popmuziek in 2008 en een lied zoals hierboven?
5
De duistere kant
De verborgen missie van Muziek is overal. Als je boodschappen gaat doen, dan hoor je muziek in de supermarkt. Als je naar de kapper gaat, staat meestal de radio aan. Als je de reclame voor het nieuws op de radio hoort, zitten daar muziekjes tussen. Mensen zingen liedjes. En als je naar de kerk gaat? Ook daar is muziek! Muziek en mensen, dat is blijkbaar een goede combinatie. Het orgel speelt, en als gemeente zing je samen psalmen. Muziek is een gave van God. De Heere gaf muziek als een gave aan de mensen tijdens de schepping. En wat een gave! Muziek kan allerlei gevoelens geven. Maar de muziek is anders geworden na de zondeval. Want God had ons muziek gegeven tot eer van Hem. Wij mensen kregen muzikale gaven die we konden gebruiken om God daarmee te eren. En dat kunnen we nu niet meer zomaar doen. Na de zondeval zoeken wij mensen van nature alleen nog maar onze eigen eer. En dat is te merken in de muziek. Muziek is een transportmiddel. Transportmiddel? Wat wordt daar nu weer mee bedoeld? Daar wordt mee bedoeld dat muziek geschikt is om een boodschap over te dragen. Daar zou een reclamebureau je alles over kunnen vertellen! Want waar verdienen reclamemakers hun geld mee? Met het zorgen dat jij de boodschap van een bedrijf blijft onthouden! Of soms zelfs alleen de naam van dat bedrijf. Er zijn winkels, die om het kwartier hun boodschap door het bedrijf laten zingen, bijvoorbeeld ‘steeds verrassend, altijd voordelig!’ Blijkbaar weten reclamemakers dat muziek erg diep in jou kan dringen… God spreekt niet door boodschappen in muziek. God spreekt niet tot ons door boodschappen in muziek te leggen. Je kunt wel geraakt worden door het zingen van een psalm of lied. En je kunt daardoor ook gesteund worden. Maar God spreekt normaal gesproken door Zijn Woord. Hij heeft ons de Bijbel gegeven. De Heere heeft muziek dus niet nodig. Gods tegenstander spreekt wel door muziek. Er is wel iemand anders die al duizenden jaren weet hoe hij muziek kan gebruiken als een ‘transportmiddel.’ Een transportmiddel om zijn boodschap naar mensen over te brengen, en te zorgen dat die blijft hangen. Wie is dat? En welke boodschap zit er dan in die muziek? Die boodschap is in heel veel popmuziek terug te vinden. Het is een boodschap, die prettig in de oren klinkt. Een boodschap, die nog onschuldiger klinkt, omdat we het bijna nooit in het Nederlands horen, maar meestal in het Engels. Hmm, een prettige boodschap, denk je…Dat moet haast wel een boodschap zijn, dat alles mag? Inderdaad ja! En nog meer: Een boodschap, dat liefde alles is wat je nodig hebt. Dat het goed is om flink van je af te slaan wanneer je boos bent. De boodschappen zijn dus heel verschillend.
6
ten van muziek:
n de vorst van het kwaad Misschien begrijp jij al wie de maker is van deze boodschappen. Het is iemand, die in het paradijs de mens al een mooie boodschap voorhield. Wat die boodschap toen was? ‘Het is niet waar hoor, dat je sterft als je van die ene boom eet daar. Integendeel, als je van die ene boom eet, dan zul je als God wezen. Je zult het verschil kennen tussen Goed en Kwaad, en net zo knap en machtig als God zijn! Zeg eens eerlijk…Dat moet best aantrekkelijk geklonken hebben. Je weet nu wie die boodschap voorhield aan de mens: de duivel. Satans boodschap blijft hetzelfde. De boodschap die de duivel brengt, is nauwelijks veranderd. Hij houdt de mens nog steeds de boodschap voor: ‘doe wat je wilt, je bent eigen baas!’ In veel liedjes is het niet zo makkelijk om die boodschap er uit te halen. In sommige liedjes is die boodschap echter heel duidelijk te horen. De bedoeling van satans boodschap. Boven deze pagina’s staat dit: ‘De verborgen missie van de vorst van het kwaad.’ Dat de duivel, de vorst van het kwaad, achter bepaalde boodschappen zit, dat is voor veel mensen wel duidelijk. Maar, vraag jij jezelf wel eens af waarom hij dat doet? Daar zit namelijk een huiveringwekkende bedoeling achter… De bedoelingen van de duivel staan beschreven in Gods Woord. Het is belangrijk om dat met elkaar te lezen en te bespreken.
Lees Johannes 8: 42 - 47 1. Het is best een moeilijk stukje. Kan je in eigen woorden zeggen wat de Heere Jezus hier zegt? 2. Wat zegt de Heere Jezus over de duivel in vers 44? Lees Mattheus 4: 1-11 3. Wat probeert de duivel hier? 4. Wat is het uiteindelijke antwoord van Jezus op de verleidingen van de satan? Lees Openbaringen 22: 13-15 5. Welke ernstige waarschuwing is hier te vinden? 6. Geldt die waarschuwing voor iedereen? 7. Wie mogen er binnengaan in ‘de stad’? (het Hemelse Jeruzalem)
7
Waarom is popmuziek fout? Is het mogelijk om bij popmuziek te bekijken wat wel en niet door de beugel kan? Gelukkig wel. De Heere heeft ons regels gegeven. Door muziek of andere zaken naast deze regels te houden, kun je vaak wel weten of iets juist is, of niet. Deze regels van God kan je ook voor popmuziek gebruiken. Je begrijpt het waarschijnlijk al: Het zijn de Tien Geboden. Deze Tien Geboden zijn niet gegeven door de Heere om ons dingen te verbieden, maar om ons te bewaren voor kwade en zondige dingen.
Zullen we eens wat geboden langsgaan? Zesde gebod agt God van In het zesde gebod vra aar niet met alle mensen dat wij elk n onteren, ge woorden of daden mo Zeker de n. de do of kwetsen, haten populair nt me mo dit op muziek die Mensen in. en teg is, gaat hier lijnrecht wordt er t, ak ma ge worden belachelijk ke niet te pik n’ opgeroepen om ‘het aangedaan en als je onrecht wordt weld zelfs ge in rapmuziek wordt verheerlijkt.
Eerste gebod gebiedt God ons, In het eerste gebod, gen hebben: Alles dat we geen idolen mo r van Hem. moet gebeuren tot ee techismus staat Ca In de Heidelbergse dt om Hem van bie ge s ook dat God on bben, te vrezen en ganser harte lief te he te eren. Derde gebod rde gebod We worden in het de de naam van de we t gewaarschuwd da n gebruiken. In de Heere niet ijdel moge t er geen grotere Catechismus staat da ing van Zijn ter zonde is, dan de las Naam. n met vrees en Gods naam mag allee n. eerbied gebruikt worde
Zevende gebod rdt misschien Het zevende gebod wo ertreden in de nog wel het meest ov er veel nummers popmuziek. Wat gaan uziek. Maar gaat pm po over liefde in de tuurlijk, je hoort het wel over liefde? Na ve’. vaak het woordje ‘lo ers eens in het mm Maar je zou de nu ren. Dan blijkt Nederlands moeten ho s te gaan. het bijna alleen om sek zijn met trouw en Liefde moet verbond aar. Maar in elk or vo eid en met tederh meestal over ‘liefde popmuziek gaat het stiekem hebben van voor één nacht’, het , het verlangen een tweede vriend(in) Zangeressen naar seks, enzovoort. en van vriendjes zingen over het dump nnelijke ma en die saai worden ak allerlei va n ike bru ge popsterren uwen gaat. vro ranzige taal als het om
Vijfde gebod at dat we onze In het vijfde gebod sta we ons aan het en n, ouders moeten ere erpen. Popmuziek gezag moeten onderw s op. ‘Doe wat staat daar vaak haak schap van veel od bo je zelf wilt!’ is de zangers.
8
In de Heidelbergse Catechismus worden alle geboden helder uitgelegd. Vertaal maar eens een aantal songteksten, en leg ze maar eens naast Gods geboden. Bespreek het maar eens met een leidinggevende! Je zult zien dat Ali B, Marco Borsato, Robbie Williams, The Kaiser Chiefs, Guus Meeuwis en ga zo maar door, niet door de beugel kunnen! Het is moeilijk om hier eerlijk naar te kijken, want als je bijvoorbeeld van de muziek van Borsato houdt, is het moeilijk afscheid nemen… Het kan ook dat je geen popmuziek luistert. Dan is deze pagina misschien geschikt voor jou, om aan anderen uit te leggen waarom je het niet luistert…Succes!
Stellingen
Alle popmuziek die ik zelf luister, is wel gewoon goed. Als je geen popmuziek luistert, dan kan de duivel je ook niet beïnvloeden of verleiden.
9
OPDRACHT Hieronder staan enkele stukjes uit krantenberichten van de afgelopen tijd. Lees ze eens goed door. Kijk vervolgens of je kunt ontdekken waar de Tien Geboden overtreden worden. Tip: gebruik de catechismus.
tste o o r g n e l e p s s Rolling Stone concert ooit Meer dan een miljoen mensen hebben zaterdagavond op het strand van Copacabana, Rio de Janeiro, een gratis concert van de Rolling Stones bijgewoond. Het gaat om de grootste show in de 44 jaar dat de legendarische rockgroep bestaat. De Stones begonnen hiermee hun Latijns-Amerikaanse deel van de tournee ‘A Bigger Bang’, die vorig jaar in de VS van start ging. De groep speelde een twintigtal nummers, zoals ‘I cant get no satisfaction’ , ‘sympathy for the devil’ en
‘sexdrive’. Het podium was zo hoog als een flatgebouw van zeven verdiepingen en was rechtstreeks verbonden met de ingang van het hotel waar de Stones verbleven.
sluit s m a i l l i W e i b Rob d af n a l r e d e N n i concerttour Tienduizenden mensen hebben kunnen genieten van de spetterende optredens van Robbie Williams. De wereldberoemde zanger gaf in 2006 vier avonden een optreden in de Amsterdam ArenA. De zanger was erg op zijn gemak en besteedde zelfs aandacht aan een meisje wat flauwviel voor het podium. Helaas voor veel vrouwelijke fans trok Robbie ditmaal geen meisjes op het podium om mee te zoenen. Bij eerdere concerten gebeurde dit meestal wel. Ondermeer de nummers ‘Angels’, ‘let love be your energy’, ‘sin sin sin’ en ‘sexed up’ behoorden tot het programma.
weg n e t e o m t n e C 0 Posters van 5 In Los Angeles zijn posters van de nieuwe film van 50 Cent verboden door de rechter. Zanger en acteur Curtis Jackson alias ’50 Cent’ promoot via de posters zijn nieuwe film ‘Get rich or dy tryin’ (zorg dat je rijk wordt of sterf terwijl je het probeert). Rapper 50 Cent
staat met ontbloot bovenlijf op de poster. Het lijkt of hij aan het kruis is genageld. Zijn getatoeëerde en door kogels beschadigde nek zijn richting camera gericht. De zanger en acteur houdt een microfoon in de ene hand en een pistool in de andere.
10
Songteksten in popmuziek Martin zei het in het interview aan het begin van de Treffer al: ‘Ik kijk vooral of het mooi klinkt.’ Maar wat er gezongen wordt is nog veel belangrijker! Hieronder een aantal teksten van verschillende artiesten uit de popmuziek. Zit er ook muziek bij die jij luistert?
Titel: Umbrella (Paraplu) Artiesten: Jay Z & Rihanna Ahuh Ahuh (Yea Rihanna) Ahuh Ahuh (Good girl gone bad) Ahuh Ahuh (Take three... Action) Ahuh Ahuh No clouds in my storms …….. It’s raining (raining) Ooo baby it’s raining baby come into me Come into me It’s raining (raining) Ooo baby it’s raining You can always come into me Come into me......
Ahuh Ahuh (Yea Rihanna) Ahuh Ahuh (Braaf meisje wordt stout) Ahuh Ahuh (Opname drie... actie) Ahuh ahuh Geen wolken in mijn storm ……………… Het regent (regent) Ooo schat het regent Schat kom in me Kom in me Het regent (regent) Ooo schat het regent Je kan altijd in mij komen Kom in mij.......
Titel: Let me entertain you (Laat me je vermaken) Artiest: Robbie Williams Hell is gone and heaven’s here There’s nothing left for you to fear Shake your ass come over here Now scream I’m a burning effigy Of everything I used to be You’re my rock of empathy, my dear
De hel is weg en de hemel is hier Er is niets over waar je bang voor moet zijn Schud met je billen, kom hier Schreeuw Ik ben een brandend graffiguur Van alles wat ik vroeger was Jij bent mijn rots van inlevingsvermogen, mijn liefste
So come on let me entertain you Let me entertain you
Dus kom op en laat me je vermaken Laat me je vermaken
Life’s too short for you to die So grab yourself an alibi Heaven knows your mother lied Mon cher
Het leven is te kort voor je om te sterven Dus meet jezelf een alibi aan De hemel weet dat je moeder heeft gelogen Mijn liefste
So come on let me entertain you Let me entertain you
Dus kom op en laat me je vermaken Laat me je vermaken
Titel: Body to Body (lichaam tegen lichaam) Artiest: XYP I’m gonna drive you crazy. The way I shake it baby. Just bring your hip to my hip, Don’t trip when I whip you up. Right up into a frenzy. Get body to body can we? Just do this hip to the hip. Don’t trip come and touch it’s... Hot, hot, hot!
Ik ga je gek maken. Zoals ik het schudt schatje. Breng gewoon jouw heup naar mijn heup, Word niet gek als ik je opzweep. Recht in een aanval van gekte. Lichaam tegen lichaam, zullen we? Doe gewoon heup tegen heup. Word niet gek, raak het aan het is... Heet, heet, heet!
11
Ssssssssttttt….Stil! Daar zit je dan. Je luistert naar popmuziek, en dan hoor je ineens de negatieve kanten van deze muziek. Wat moet je daar mee? Ga in de eerste plaats in gebed tot de Heere. Vraag Hem op wijsheid om kritisch door je muziekverzameling heen te gaan. Bekijk je muziekverzameling, ook op je pc of MP3 speler. Gooi alles weg wat een inhoud heeft die haaks staat op Gods Woord. Zoek alternatieven. Bespreek je situatie met vrienden of op vereniging, en ga samen op zoek naar dingen die de popmuziek kunnen vervangen. Neem tijd om stilte te hebben Stil zijn voor God. Ken je die term? Stil zijn voor God, betekent meer dan je Mp3-speler of radio uitzetten. Het is ook meer dan je even terugtrekken in je stille slaapkamer. Het is een stilte van binnen. Dat is heel moeilijk. Stil zijn voor mensen betekent, dat je luistert naar de ander, en die ander vertrouwt. Stil zijn voor God is luisteren naar wat de Heere zegt tot ons in de Bijbel. Weet je dat David hier ook over gesproken heeft? In Psalm 62:2 zegt David: Immers is mijn ziel stil tot God, van Hem is mijn heil. Psalm 62 is een mooie psalm. In deze psalm is te zien hoe David schuilt bij de Heere. Dat is de beste plaats! Stil zijn voor God is ook mogelijk op dit moment, voor jou. Dat kan, als je ’s morgens alleen wakker wordt, terwijl anderen nog slapen. Stil zijn voor God kan ook op een stille plek op een station. Of door in een pauze even niet bij een groepje te staan. Of als je van school naar huis fietst. Je kunt bewust de stilte opzoeken. Waar kan jij stil zijn voor God? Stil zijn geeft niet de garantie dat je daardoor dichter bij de Heere komt. Daarvoor is bekering nodig, vernieuwing van ons hart. Toch geef je de Heere zo wel de mogelijkheid om tot jou te spreken. In alle drukte van de wereld, spreekt God nog. Dat is bijzonder! Laat het je tot bekering leiden.
12
