8A. AMBAO: Eerste collectief merk gedeponeerd door de Belgische Staat. 5 e jaar

2001/8A

AMBAO: Eerste collectief merk gedeponeerd door de Belgische Staat

5e jaar

Inleiding ..................................................... 2 Richtlijn 2000/36/EG van het Europees Parlement en de Raad van 23 juni 2000 inzake cacaoen chocoladeproducten voor menselijke consumptie ..................... 2 2.1. Argumenten pro en contra ........................ 2 2.2. Doelstellingen ............................................ 2 2.3. Nieuwe principes ....................................... 3 3. Gevolgen van de richtlijn .......................... 3 4. Reacties op de richtlijn .............................. 4 4.1. Luxemburg ................................................ 4 4.2. Frankrijk .................................................... 4 4.3. België ........................................................ 5 5. AMBAO: juridische instrumenten .............. 5 5.1. Achtergrond: de chocoladeconsumptie in België .................................................... 5 5.2. Waarom een collectief merk? ................... 5 5.3. Wat betekent collectief merk? ................... 5 5.4. Algemeen reglement op het gebruik en het toezicht van het collectief merk AMBAO ..... 6 5.5 Lastenboek AMBAO chocolade ................ 6 5.5.1. Toepassingsgebied en definities .............. 6 5.5.2. Criteria voor chocolade ............................. 6 5.5.3. Criteria voor gevulde chocolade (tabletten, repen) en chocoladebonbons/pralines ....................................... 6 5.6. Bijzonder reglement voor de toekenning en het gebruik van het collectieve merk AMBAO ..................................................... 7

2001

1. 2.

Trefpunt economie 8A

Maandelijkse publicatie van het Ministerie van Economische Zaken

http://mineco.fgov.be

Een proefnummer kan schriftelijk aangevraagd worden bij : Bestuur Economische Informatie Trefpunt economie Nijverheidsstraat 6 1000 Brussel fax : (02) 513 46 57

5.6.1. Basisbeginselen ........................................ 7 5.6.2. Gebruiksvoorwaarden ............................... 7 5.6.3. Technische voorschriften .......................... 7 5.6.4. Controle van de gebruiksvoorwaarden ..... 8 5.7. Technische richtlijnen in verband met het lastenboek van het merk AMBAO en de eerste controle door de erkende instellingen .................................. 8 6. AMBAO: beheerscontract ......................... 9 7. AMBAO: de gebruikers ............................. 9 8. Promotie van AMBAO ............................... 9 9. AMBAO: de toekomst ............................. 10 10. Besluit ..................................................... 10 Voetnoten ......................................................... 11

Overname van gegevens voor verwerking in andere artikels is toegestaan, mits duidelijke en volledige bronvermelding.

Verantwoordelijke uitgever : H. D'Hondt Nijverheidsstraat 6 1000 Brussel

ISSN 1370 - 7213

AMBAO: Eerste collectief merk gedeponeerd door de Belgische Staat Door Rudy Liekens, Adjunct-adviseur, Secretariaat-generaal

1

AMBAO: Eerste collectief merk gedeponeerd door de Belgische Staat Door Rudy Liekens, Adjunct-adviseur, Secretariaat-generaal

1. Inleiding Richtlijn 2000/36/EG van het Europees Parlement en de Raad van 23 juni 2000 inzake cacaoen chocoladeproducten voor menselijke consumptie heeft een einde gesteld aan een lange periode van onenigheid tussen de lidstaten van de Europese Unie. Sedert 1973 en Richtlijn 73/241/EEG van de Raad, verstaat men onder chocoladeproducten producten bestemd voor menselijke voeding afkomstig van cacao met of zonder toevoeging van cacaoboter. Het gebruik van andere plantaardige stoffen dan cacaoboter was verboden in de zes stichtende landen (België, Frankrijk, Duitsland, Italië, Luxemburg, Nederland) en ook in Spanje en Griekenland. In de andere lidstaten (Verenigd Koninkrijk, Ierland, Denemarken, Portugal, Finland, Oostenrijk en Zweden) was het gebruik van deze andere vetstoffen niet of niet langer verboden. Toch mochten de lidstaten waar het gebruik van andere plantaardige vetstoffen dan cacaoboter verboden was, de invoer niet verbieden van chocoladeproducten die deze andere vetstoffen bevatten. Ze mochten echter het gebruik van de naam “chocolade” voor deze producten verbieden. De Belgische Regering wou tegen deze situatie op een positieve manier reageren. De Europese Richtlijn laat inderdaad de fabricage van chocolade waaraan geen andere plantaardige vetten dan cacaoboter werden toegevoegd, nog altijd toe. Toch is er onduidelijkheid gerezen in de geesten en die onduidelijkheid werd soms in stand gehouden door een oneerlijke concurrentie. De idee ontstond dus om de chocolatiers de mogelijkheid te geven een “label” aan te brengen dat garant staat voor het cacaogehalte en indirect voor de kwaliteit en de reputatie van de chocolade. Na andere alternatieve oplossingen bestudeerd te hebben koos de Belgische Regering voor de deponering van een collectief merk. AMBAO was geboren!

2. Richtlijn 2000/36/EG van het Europees Parlement en de Raad van 23 juni 2000 inzake cacaoen chocoladeproducten voor menselijke consumptie (1). 2.1. Argumenten pro en contra Gedurende 25 jaar hebben voorstanders van de liberalisering van andere plantaardige vetten volgende argumenten gebruikt:

2

- de verschillen tussen de nationale wetgevingen betreffende verschillende soorten cacaoen chocoladeproducten konden de vrije verspreiding van deze producten hinderen en hadden zo een directe invloed op de totstandbrenging en de werking van de gemeenschappelijke markt. - Richtlijn 73/241/EEG (2) diende vereenvoudigd te worden om enkel rekening te houden met de essentiële eisen waaraan de producten moeten voldoen om vrij op de binnenlandse markt te kunnen circuleren. Sinds 1973 is er inderdaad technologische vooruitgang en zijn de smaken van de consumenten veranderd. De tegenstanders hadden ook argumenten: - de bescherming van de consument: onder de naam “chocolade” producten verkopen met of zonder andere plantaardige vetstoffen dan cacaoboter is bedrog. - het toenemend gebruik van andere plantaardige vetten zou een negatief effect kunnen hebben op de vraag naar cacaobonen en bijgevolg ook op de economie van de producerende landen. - het is technisch gezien onmogelijk het gehalte aan andere plantaardige vetten dan cacao te meten die gebruikt werden in de chocolade. Het zou bijgevolg moeilijk zijn de nieuwe richtlijn toe te passen. De Europese Unie (E.U.) die lid is van de I.C.C.O. (3) past de regels toe van de International Cocoa Agreement (I.C.A.). Ze wil bijdragen tot een stijging van de uitvoer van cacaobonen naar de E.U. en tot de bevordering van de cacaoconsumptie.

2.2. Doelstellingen De nieuwe richtlijn heeft als doel gemeenschappelijke definities en regels uit te werken voor de samenstelling, kenmerken, fabricage, verpakking en etikettering van cacaoen chocoladeproducten om zo het vrije verkeer ervan binnen de Gemeenschap te verzekeren (4); Om de eenheid van de interne markt te waarborgen moet elk chocoladeproduct binnen de Gemeenschap kunnen circuleren onder dezelfde handelsnaam (5); Wat chocoladeproducten betreft waar andere plantaardige vetstoffen dan cacaoboter aan toegevoegd

Ministerie van Economische Zaken

werden, moet de consument juiste, neutrale en objectieve informatie krijgen (6). Het is echter wel toegelaten bij de etikettering duidelijk te vermelden dat enkel cacaoboter gebruikt werd; In het belang van de bevolking van ontwikkelingslanden volstaat het akkoorden af te sluiten en de eerlijke handel (fair trade) te promoten.

2.3. Nieuwe principes - De regels betreffende de etikettering, vastgelegd door Richtlijn 2000/13/EG (7) zullen ook van toepassing zijn op cacaoen chocoladeproducten; - Een hele reeks verkoopbenamingen werden uit de bijlage geschrapt; - Het toevoegen van andere plantaardige vetstoffen dan cacaoboter aan de chocoladeproducten is toegelaten tot maximum 5 %. Andere plantaardige vetstoffen die mogen gebruikt worden zijn: illipé, illipé uit Borneo of Tengkawang, palmolie, sal, galamboter, kokum gurgi en mangopitten; - De verkoopbenaming die wordt gebruikt in het Verenigd Koninkrijk en in Ierland: “Melkchocolade met hoog melkgehalte” zal vervangen worden door “Family milk chocolate”. De huidige verkoopbenaming wordt als bedrieglijk beschouwd gelet op het lage cacaobotergehalte. Artikel 2 van de richtlijn is het belangrijkste artikel. Het voorziet erin dat andere plantaardige vetstoffen dan cacaoboter mogen toegevoegd worden in chocoladeproducten. Deze toevoeging mag niet meer bedragen dan 5 % van het afgewerkte product na aftrekking van het gewicht van elke andere eetbare substantie en zonder dat het minimumgehalte aan cacaoboter of de totale droge massa aan cacao wordt verminderd. Deze producten mogen in alle lidstaten worden gecommercialiseerd op voorwaarde dat hun etikettering vervolledigd wordt door de volgende vermelding die de aandacht moet trekken en duidelijk leesbaar moet zijn: “Bevat naast cacaoboter andere plantaardige vetstoffen”. Deze vermelding dient op dezelfde plek als de ingrediëntenlijst te verschijnen (hoewel duidelijk onderscheiden van deze lijst) in vetdruk en minstens even groot als het lettertype gebruikt voor de lijst en in de buurt van de verkoopbenaming.

3. Gevolgen van de richtlijn

2001

Voor de producenten die reeds andere vetstoffen gebruiken dan cacaoboter is de nieuwe richtlijn een


waarborg dat hun producten kunnen worden verkocht in alle lidstaten van de Europese Unie onder de benaming chocolade. In een interview op CNN vindt de heer Tony Bilsborough van Codburgh het belangrijk dat alle chocolade nu als kwaliteitsproduct beschouwd wordt “I don’t really think it’s a matter of export tonnage figures or extra manpower, it really is the EU recognising that our chocolate is every bit as good as you can get on the continent. They may not want to eat our chocolate, that’s entirely up to them. The important thing is that in the past, they haven’t been given the choice. If they don’t like our chocolate, fine, they don’t have to eat it, but at least give them that choice” (8). Voor de meeste Belgische chocolatiers staan de kwaliteit en de reputatie van het product op het spel. De nieuwe regels betekenen voor vele producenten schade aan het imago van de goede kwaliteit van Belgische chocolade. Zodra de richtlijn gestemd was, vroegen zij om tegenmaatregelen. De Belgische consumenten hadden een gelijkaardige reactie: hun goede chocolade was in gevaar. Hoe weten of we nog steeds goede chocolade eten? We mogen niet vergeten dat de nieuwe richtlijn verschijnt tijdens een crisisperiode in de voedingssector: dioxine, gekke-koeienziekte, monden klauwzeer, enz. Deze crisissen hebben een sfeer van wantrouwen doen ontstaan die bij de consument geleid heeft tot een stijgende vraag naar controles in plaats van liberalisering. De producenten van cacaobonen hebben zich uit vrees om een groot deel van de markt te verliezen tegen de richtlijn gekant. Tabel 1 geeft een overzicht van de meest betrokken landen. De producenten van de vijf overige plantaardige vetstoffen hopen echter hun productie op te drijven.

Tabel 1: Productie van cacaobonen Land

In 1000 ton

In %

Ivoorkust Ghana Indonesië Brazilië Nigeria Kameroen Maleisië

1150 395 320 160 155 125 100

42,67161 14,65677 11,87384 5,93692 5,75139 4,63821 3,71057

Totaal Totaal wereld

2405 2695

89,23933 100

Bron: ICCO – Cijfers 1999

3

Tabel 2: Producenten van andere plantaardige vetstoffen dan cacaoboter

4. Reacties op de richtlijn 4.1. Luxemburg

Plantaardige vetstof

Producerende landen

Illipé

Thailand, Laos, Vietnam, Cambodja, Indonesië.

Palmolie

West-Afrika (Congo, Nigeria, Sierra Leone, Ghana) Indonesië en Maleisië.

Sal

India, Nepal, Bangladesh, Myanmar.

Galamboter

Senegal, Guinea, Mali, Ivoorkust, Burkina Faso, Ghana, Togo, Nigeria.

Kokum gurgi

India

Mangopitten

India, Birma, Maleisië

De Afrikaanse producenten van cacaobonen voorspellen een vermindering van de vraag met 200.000 ton. Burkina Faso ondersteunt sedert enkele jaren de ontwikkeling van de filière “galamboter” via financiering van projecten ten voordele van de vrouw. “Galamboter” is inderdaad de belangrijkste bron van inkomsten voor de vrouwelijke landbouwers van Burkina Faso die fruit plukken en verwerken (9). India voert momenteel 5000 ton andere plantaardige vetstoffen dan cacaoboter uit. Met de opening van de Europese markt rekent India erop 25.000 ton uit te voeren. Het is momenteel onmogelijk de wijzigingen betreffende de vraag te berekenen. Alles zal afhangen van de reactie van de consumenten t.o.v. de opening van de markten voor chocolade die andere vetstoffen dan cacaoboter bevat. Deze reacties zullen beïnvloed worden door de prijs, de smaak maar ook door marketingcampagnes van grote multinationals.

Tabel 3: Actuele en potentiële productie van India In ton.

Actuele productie Potentiële productie Sal Mango Kokum

12.000 3.000 1.000

100.000 70.000 10.000

Bron: The Times of India, www.economietimes.com

4

In Luxemburg hebben de hoofdrolspelers uit de chocoladesector zich tegen de richtlijn gekant en heeft de regering geweigerd ze te bekrachtigen. Om billijkheidsredenen had de Luxemburgse regering besloten een sensibiliseringscampagne te lanceren met twee doelen: bijdragen tot de minimalisering van het effect van de nieuwe richtlijn voor cacaoproducenten in de derde wereld en ervoor zorgen dat consumenten de kwaliteitschocolade kunnen blijven degusteren. Met de steun van Transfair - Minka, een nietgouvernementele organisatie, en van Luxemburgse chocolade- en distributiesector heeft het Ministerie van Buitenlandse Zaken van het Groothertogdom Luxemburg een “veertiendaagse van de 100 % pure chocolade” georganiseerd van 22 November tot 6 December 2000. De slogan van de campagne luidde: “Laten we de rijkdom van echte chocolade delen”. De hoofdactiviteiten van deze campagne waren: tentoonstellingen over chocolade en cacao, kookworkshops (gerechten met chocolade, chocoladedesserts), ambachtelijke creaties, een colloquium over de Noord-Zuid relaties en een ministerieel ronde-tafelgesprek. Het thema hiervan was: “Welke strategie moeten we gebruiken om in de strijd tegen armoede de gevolgen van de nieuwe chocoladerichtlijn over - vooral Afrikaanse - cacaoproducenten te minimaliseren”. De deelnemers aan dit rondetafelgesprek waren de Luxemburgse Minister voor Samenwerking: de heer Charles Goerens, de Belgische Staatssecretaris voor Samenwerking: de heer Eddy Boutmans, de Ambassadeur van Ivoorkust bij de Benelux en de EU: de heer Alain Gauze en de heer Jean-Pierre Rousseau van de Vereniging zonder Winstoogmerk (VZW) “Traditional and Quality Chocolate Association”.

4.2. Frankrijk In Frankrijk richtte de Senator Michel Pelchat, uit de Essonne een studiegroep van de Senaat over chocolade op. Begin april 2001 besliste deze groep van een twintigtal linkse en rechtse verkozenen de strijd aan te gaan met de Europese richtlijn. De Senatoren willen gebruik maken van de actuele bezorgdheid t.o.v. genetisch gewijzigde producten en van de opsporingstechnieken voor voedingsmiddelen om een herziening van de richtlijn te eisen (10).


4.3. België Op 9 mei 2000 werd de vereniging zonder winstoogmerk “Traditional and Quality Chocolate Association” opgericht om de kwaliteit van de chocolade te verdedigen. Op 17 oktober 2000 werd het collectief merk “AMBAO” dat als referentie geldt voor traditionele kwaliteitschocolade door de Belgische Staat gedeponeerd bij het Benelux Merkenbureau en op 17 April 2001 was het merk in 75 landen gedeponeerd. Dit collectief merk beschermt, op nationaal en internationaal vlak, producten die aan de criteria van het lastenboek voldoen. De vereniging “Traditional and Quality Chocolate Association” werd belast met het promoten en beheren van het merk.

5. AMBAO: juridische instrumenten 5.1. Achtergrond: de chocoladeconsumptie in België (11) In 1999 bedroeg de jaarlijkse consumptie van chocoladeproducten ongeveer 10 kg per inwoner (9,69 kg). De invoer bedroeg ongeveer 508 miljoen euro, waarvan 279 miljoen euro voor cacaobonen, cacaopasta, cacaoboter en cacaopoeder. Onze belangrijkste leveranciers van cacaobonen zijn Ivoorkust, Nigeria en Ghana. Cacaoboter wordt ingevoerd uit Frankrijk, Nederland, Duitsland en Ivoorkust. Cacaopasta komt uit Duitsland, Frankrijk, Nederland en Ivoorkust. Uitgedrukt in volume, werd in 1999 59.629 ton chocoladeproducten ingevoerd en 117.200 ton uitgevoerd. De Belgische chocoladesector stelt meer dan 11.500 mensen tewerk en fabriceert jaarlijks 453.324 ton. Deze sector draagt voor 7 % bij tot de totale omzet van de Belgische voedingindustrie. Hij heeft in 1999 een omzet van 2,23 miljard euro gehaald.

5.2. Waarom een collectief merk? Minister Demotte wenste dat België het initiatief nam voor de promotie van chocolade met 100 % cacaoboter. Om dit doel te bereiken waren drie keuzemogelijkheden: een label, specifieke producten zoals voorzien in de richtlijn of een collectief merk. Er bestaan twee Europese reglementen die de valorisatie van verwerkte landbouwproducten reguleren:

2001

- Een reglement betreffende de oorsprongsbenaming en regionale oorsprongsbenaming.


(Oorsprong: alle basisproducten moeten uit dezelfde streek afkomstig zijn; regionale oorsprong: enkele basisproducten mogen uit een andere regio afkomstig zijn). Voor chocolade bestaat het probleem er enerzijds in dat het land niet mag vermeld worden als oorsprong en anderzijds dat de basisproducten hoofdzakelijk cacao en suiker zijn en dat cacao in België niet wordt geproduceerd. - Een reglement betreffende de specificiteit. België heeft enige ervaring met dit reglement (zure bieren): er moet een gekwalificeerde meerderheid zijn voor het ontwerp. De procedure bij de Europese Unie duurt zeer lang. Bovendien kan de technische kennis in het ingediende dossier nuttig zijn voor de andere landen. De andere lidstaten kunnen eveneens het lastenboek volgen en daardoor dezelfde specifiteit bekomen. Ten slotte zijn de diensten van de Europese Commissie de mening toegedaan dat om het even wie “Belgian chocolates” op zijn producten mag vermelden voor zover er een adres in de producerende lidstaat op de verpakking vermeld staat. Er was dus slechts één efficiënte maatregel: het oprichten van een collectief merk.

5.3. Wat betekent collectief merk? Artikel 19 van de Benelux Merkenwet geeft volgende definitie: “Als collectieve merken worden beschouwd alle tekens, die aldus bij het depot worden aangeduid en die dienen om een of meer gemeenschappelijke kenmerken te onderscheiden van waren, afkomstig van verschillende ondernemingen, die het merk onder toezicht van de houder aanbrengen.” “Eveneens worden als collectieve merken beschouwd alle tekens die aldus bij het depot worden aangeduid en die dienen in het economisch verkeer tot aanduiding van de geografische herkomst van de waren.” Deze definitie bevat de volgende drie voorwaarden: - het deponeren; - één of meerdere gemeenschappelijke eigenschappen. Collectieve tekens die het voorwerp kunnen zijn van een depot als collectief merk zijn: de vermeldingen i.v.m. de oorsprong, de normalisatiemerken, de associatieve merken, de certificatiemerken en de informatieve labels;

5

- het aanbrengen van het merk onder toezicht van de houder. AMBAO is een certificatiemerk. Zo’n merk staat borg voor collectieve tekens die als meer dan andere de aanwezigheid waarborgen van objectief meetbare eigenschappen. Dit is bijvoorbeeld het geval voor de bekende “Woolmark” embleemmerken. Dit is ook het geval voor het merk “AIB” dat waarborgt dat een apparaat gecontroleerd wordt of werd door het organisme dat dezelfde naam draagt.

5.4. Algemeen reglement op het gebruik en het toezicht van het collectief merk AMBAO Dit algemeen reglement bepaalt de doelstelling van het collectief merk (namelijk aan de koper van chocolade voorlichting verschaffen over de bijzondere kwaliteit van de chocolade van het collectief merk AMBAO) en regelt het beheer en de gebruiksvoorwaarden van het merk. Het reglement voorziet tevens wie de gebruikers van het merk zijn en aan welke voorwaarden de toelating om het merk te gebruiken onderworpen is. De bijzondere kwaliteit van de AMBAO chocolade wordt gevormd door de samenstelling en de specifieke eisen die gesteld worden aan de ingrediënten. Deze voorwaarden zijn opgenomen in een lastenboek. Het toezicht op de naleving van het reglement wordt toevertrouwd aan een onafhankelijke keuringsinstelling, die haar bekwaamheid moet aantonen door het voorleggen van een accreditatiecertificaat, afgegeven door een erkende accreditatie-instelling. De gebruiker van het collectief merk moet een éénmalig instaprecht betalen. De beheerder van het merk mag een gebruiksrecht innen.

5.5.1. Toepassingsgebied en definities Chocoladeproducten vallende onder het toepassingsgebied van de Europese Richtlijn 2000/36/EG van het Europees Parlement en de Raad van 23 juni 2000 - bijlage 1 A van de richtlijn punten 3, 4, 6, 7 en 10 (P.B. L197 van 3/8/2000)

5.5.2. Criteria voor chocolade a) Geen toevoeging van plantaardige vetten andere dan cacaoboter b) De chocolade moet volgende minima in cacaoen melkbestanddelen respecteren:

AMBAO chocolade droge cacaobestanddelen: ≥ 43 % droge vetvrije cacaobestanddelen: ≥ 16 % cacaoboter: ≥ 28 % AMBAO melkchocolade droge cacaobestanddelen: ≥ 30 % droge vetvrije cacaobestanddelen: ≥ 2,5 % droge melkbestanddelen: ≥ 18 % melkvet ≥ 4,5 % witte AMBAO chocolade droge melkbestanddelen: ≥ 18 % cacaoboter: ≥ 22 % melkvet: ≥ 4,5 % c) Optionele onzichtbare ingrediënten:

Geen toevoeging van optionele onzichtbare ingrediënten met uitzondering van: - melkvet, natuurlijke en natuuridentische aroma’s en lecithine; - hazelnootpasta in giandujachocolade en giandujamelkchocolade d) Technische criteria:

In geval van overtreding zijn de volgende sancties voorzien:

- fijnheid: maximum 7 % van de droge vetvrije stof is > 30 micron - vochtgehalte < 1 %

- gehele of gedeeltelijke schorsing of intrekking van de toelating tot het gebruik van het merk;

e) Additieven:geen toevoeging van

- een bijkomende keuring op de kosten van de gebruiker van het merk;

- E 476 Polyglycerol-polyricinoleaat - E 442 Ammoniumfosfatide - E 322 Lecithine met GMO kenmerken

- indien misbruik wordt gemaakt van het merk dient een schadeloosstelling voor de gemaakte kosten betaald te worden; - de beslissing tot intrekking van het gebruiksrecht kan publiek gemaakt worden.

6

5.5. Lastenboek AMBAO chocolade

5.5.3. Criteria voor gevulde chocolade (tabletten, repen) en chocoladebonbons/pralines a) Alle gebruikte chocolade moet beantwoorden aan de criteria van het collectief merk. Het moet


duidelijk zijn dat het collectief merk alleen slaat op het chocoladegedeelte. b) Gewicht % chocoladegedeelte van gevulde tabletten en repen: minimum 30 % c) Voorverpakte assortimenten chocoladebonbons/ pralines: minimum 75 % van het assortiment moeten chocoladebonbons zijn. d) De vulling

-

mag plantaardige vetten bevatten mag geen synthetische aroma’s bevatten dierlijke vetten andere dan melkvetten bevatten ingrediënt, additief, aroma,…bevatten waarvoor een GMO indicatie vereist is.

e) Notenchocolade mag geen pindanoten bevatten samen met andere noten zoals bijvoorbeeld hazelnoten.

5.6. Bijzonder reglement voor de toekenning en het gebruik van het collectief merk AMBAO

5.6.1. Basisbeginselen De aanvraag voor het gebruik van het collectief merk moet worden gericht aan de vzw “Traditional and Quality Chocolat Association”. De aanvraag moet gebeuren door middel van het voorgeschreven formulier. Bij de aanvraag moet een lijst van de betrokken producten, een verklaring van de producent betreffende de overeenkomst van zijn producten met de criteria van het lastenboek en een attest van een officieel erkend controleorgaan worden gevoegd, alsook een verbintenisverklaring in twee exemplaren met originele handtekeningen. Het bijzonder reglement schrijft een forfaitair toegangsrecht van 250 € + 21 % BTW en een gebruiksrecht van 0,025 € + 21 % BTW per kilo gebruikte chocoladedekking voor.

2001

Het gebruiksrecht van het collectief merk wordt verleend voor zover de bepalingen van het algemeen reglement worden nagekomen. In geval van een positieve beslissing, zendt de vereniging de aanvrager een medeondertekend exemplaar van het contract.


Het collectief merk mag slechts worden aangebracht door middel van een grafische voorstelling die het logo en de naam van het collectief merk integraal weergeeft. Per verkoopseenheid mag men het collectief merk slechts éénmaal aanbrengen. De aanwezigheid van een afbeelding van het collectief merk sluit het gelijktijdig aanbrengen niet uit van één of meerdere andere symbolen, merken of aanduidingen, voor zover die niet strijdig zijn met de doelstellingen van het collectief merk of hun gelijkenis ermee niet tot verwarring kan leiden. De vermelding: “Made in” (land van oorsprong) is toegestaan mits men de wetgeving van het betrokken land naleeft. De vermelding: “Made in Belgium” is toegestaan voor zover het eindproduct in België wordt vervaardigd. De combinatie van de grafische voorstelling van het collectief merk met andere aanduidingen is slechts mogelijk mits de voorafgaande en schriftelijke toestemming van de vereniging. De grafische voorstelling van het collectief merk mag worden aangebracht op: - de individuele verpakkingen van chocoladewaren die voldoen aan de eisen van het lastenboek; - de chocoladeproducten zelf of in de nabijheid van onverpakte chocoladeproducten; - het briefpapier en de publiciteitsdragers die uitsluitend verwijzen naar één of meerdere producten waarvoor het gebruik van het collectief merk is toegestaan. De gebruikers dragen zelf de kosten voor die afbeelding van het collectief merk. De afmetingen en de plaatsing van de grafische voorstelling van het collectief merk op de producten, hun verpakking of andere dragers moeten zodanig worden gekozen dat niet de indruk wordt gewekt dat het collectief merk toebehoort aan de fabrikant of de eigenaar van de chocoladewaren. Voormelde handleiding bepaalt de afmetingen van het logo, al naar gelang de drager. Voor het gebruik van de afbeelding van het collectief merk via elektronische dragers gelden dezelfde voorwaarden en bepalingen als voor de reproductie op vaste dragers.

5.6.2. Gebruiksvoorwaarden

5.6.3. Technische voorschriften

Het collectief merk mag in geen geval verwijzen naar producten die niet beantwoorden aan zijn gebruiksvoorwaarden.

Het AMBAO-logo heeft tot doel de consument te waarborgen dat hij een billijk product koopt. Om tot een echt symbool uit te groeien is een coherent en

7

stipt gebruik van het logo noodzakelijk (12). Volgens de algemeen bepaalde regel mag het AMBAOlogo slechts éénmaal worden aangebracht per consumptie-eenheid. Bij het gebruik van het logo dient men volgende regels in acht te nemen: - Rond het logo moet men een blanco ruimte gelijk aan 10 % van het logo laten. Geen enkel voorwerp mag in die zone worden aangebracht; - Het gebruik van specifieke kleuren (AMBAOroos, AMBAOgeel et AMBAObruin) is verplicht;

- Voor een reproductie op een affiche of een aanplakbord, mag het logo uitzonderlijk tot meer dan 50 mm worden uitvergroot;

De vereniging “Traditional and Quality Chocolate Association” heeft richtlijnen vastgelegd die in verband met het lastenboek van toepassing zijn. Het basisbeginsel is dat elke inspectie van het productieproces zich moet concentreren op de kritieke punten, dit wil zeggen:

- Het is verboden het logo zonder voorafgaande toestemming te reproduceren;

- De uitvoerige beschrijving van de verkoopsbenaming van het product;

- Het logo is uniek van vorm en eigenschappen. Het is verboden andere reproductiemodellen te gebruiken dan die welke de eigenaar ter beschikking stelt;

- De overeenkomst van de recepten in vergelijking met de vereisten die in het lastenboek van AMBAO vermeld zijn;

- De minimumgrootte van het logo bedraagt 10 mm, de maximumgrootte 50 mm.

- Derden gebruiken het logo enkel om een commercieel merk te ondersteunen; - Het logo mag niet worden aangebracht op gebruikswagens.

5.6.4. Controle van de gebruiksvoorwaarden De vereniging zal ten minste éénmaal per jaar een controle laten uitvoeren, die een onderzoek omvat naar de overeenstemming met de criteria van het lastenboek. Ze kan stalen nemen of laten nemen, die representatief zullen zijn voor de soorten producten waarop het gebruiksrecht voor het collectief merk van toepassing is. De onkosten voor die controle zijn ten laste van de vereniging. Het onderzoek van de stalen: - omvat de parameters die omschreven zijn in het lastenboek betreffende het betrokken product; - gebeurt volgens gehomologeerde, genormaliseerde (of als gelijkwaardig erkende) methodes; - wordt toevertrouwd aan officieel toegelaten laboratoria. Voor elke kwantitatieve parameter moet het resultaat voldoen aan de specificaties van het lastenboek, rekening houdend met de meetonzekerheid die door het laboratorium wordt vermeld.

8

De controle zal eveneens kunnen worden uitgevoerd in de verschillende productie en/of distributiefases. Daartoe verlenen de gebruikers van het collectief merk die controleurs toegang tot de lokalen en de documenten die relevant zijn voor die controle. Het weigeren of tegenwerken van controlemaatregelen geeft aanleiding tot sancties die voorzien zijn in het algemeen reglement. Dit kan zelfs leiden tot de intrekking van het gebruiksrecht. De gebruikers van het collectief merk kunnen worden verplicht speciale registers te houden. De uitvoering van de controles is toevertrouwd aan een erkend controleorgaan.

- De controle over het productieproces (mechanisch, manueel, wegingen, …en registraties). De registratie van de hoeveelheden (dek)chocolade is belangrijk, aangezien op basis daarvan de voor het gebruik van het collectieve merk gevraagde bijdragen, zal worden vastgelegd; - De overeenkomst van de kwaliteit van de ingrediënten in vergelijking met het lastenboek (natuurlijke aroma’s, fijnheid, …). Het is belangrijk de technische fiches van de leveranciers na te zien. Indien er onvoldoende gegevens beschikbaar zijn, mogen bijkomende inlichtingen worden opgevraagd bij de leveranciers of mag een scheikundige analyse worden uitgevoerd; - De aanwending (het gebruik) van registers mag worden geëist opdat in de toekomst voldoende gegevens beschikbaar zouden zijn.

5.7. Technische richtlijnen in verband met het lastenboek van het merk AMBAO en de eerste controle door de erkende instellingen De eerste controle voor een gegeven product moet steunen op de beschrijving van de verkoopsbenaming, de overeenstemming van het recept met de vereisten van het lastenboek, de controle over het productieproces, de overeenstemming van de kwaliteit van de ingrediënten met de voor-


schriften van het lastenboek (controle van de technische fiches van de leveranciers), verbod op het gebruik van genetisch gewijzigde organismen (productiefiche). De controle van de gebruikers die chocoladeproducten kopen en verpakken, zal op twee plaatsen gebeuren, respectievelijk bij de producent en bij de verpakkingsinstallatie waar het merk wordt aangebracht. De controle van de gebruikers die elders laten fabriceren onder hun eigen benaming, zal eveneens op twee plaatsen gebeuren, namelijk bij de producent en bij de gebruiker.

6. AMBAO: beheerscontract Tussen de Belgische Staat en de vereniging werd een beheerscontract afgesloten dat de taken en bevoegdheden van de vereniging “Traditional and Quality Chocolate Association” vastlegt. Vanaf 1 januari 2001 is de vereniging belast met het beheer van het collectief merk AMBAO. Onder beheer verstaat men alle rechtshandelingen die tot doel hebben: - de gebruikers de toestemming te geven het merk te gebruiken; - de gebruiksvoorwaarden te bepalen; - de controleprocedures en -wijzen van het productieproces en van de betrokken producten te organiseren; - de gebruikers te sanctioneren voor het niet nakomen van de reglementaire gebruiksvoorwaarden. De vereniging is eveneens belast met de productie en de ontwikkeling van het collectieve merk AMBAO, de verdediging en de bescherming van het recht op het merk. De vereniging zal jaarlijks een gedetailleerd activiteitenverslag voorleggen van het afgelopen verslagjaar. Ze zal eveneens een actieplan uitwerken voor het volgende verslagjaar. Ze moet budgettair in staat zijn de werkingskosten te dragen. In ruil daarvoor staat de Belgische Staat het exploitatierecht van het merk af.

2001

Om de lancering van het merk te vergemakkelijken, heeft de Belgische Staat een terugvorderbaar voorschot van 25 miljoen Belgische frank (619.730 €), verminderd met alle werkingskosten die het Ministerie van Economische Zaken heeft voorgeschoten, ter beschikking van de vereniging gesteld. De vereniging zal jaarlijks een bedrag terugbetalen dat


gelijk is aan 5 % van de ontvangsten uit de exploitatie van het gebruiksrecht.

7. AMBAO: de gebruikers Eind maart 2001 hebben tien chocoladefabrikanten en verdelers het gebruiksrecht van het collectieve merk AMBAO aangevraagd. Zeven firma’s hebben de toestemming gekregen. Tabel 4: de gebruikers van het collectieve merk Toestand op 23/04/2001.

Bedrijf

Datum van vergunning

ALVO BARONIE CARREFOUR DELHAIZE DOOMS GUYLIAN JACQUES

06/04/2001 16/03/2001 16/02/2001 08/01/2001 23/02/2001 19/02/2001 19/01/2001

Aantal producten 2 8 8 5 48 13 36

Bron: Traditional and Quality Chocolate Association

8. Promotie van AMBAO De première van het collectief merk AMBAO vond plaats op het Voedingssalon te Brussel op 20 oktober 2000. Aansluitend op de persconferentie van de heer Charles Picqué, Minister van Economie, hebben de pers en de media over de oprichting van AMBAO bericht. Vlak na het Belgische salon werd AMBAO te Parijs op 22 oktober 2000 aan de Franse pers voorgesteld op het Salon International de l’Alimentation (SIAL). Het collectief merk werd vervolgens op 8 december 2000 aan de Belgische chocoladesector gepresenteerd tijdens een voorstelling georganiseerd door de ‘fédération royale des Maîtres confiseurs et chocolatiers’ (FENACO) in de lokalen van BarryCallebaut. Op 30 januari 2001, tijdens de Internationalen Susswaren-Messe (ISM), werd een persconferentie georganiseerd in samenwerking met de Belgische Dienst voor Buitenlandse Handel (BDBH) en de Belgisch-Luxemburgs-Duitse Kamer van Koophandel om het collectieve merk aan de Duitse pers voor te stellen. Dankzij een partnership tussen de vereniging en het Duitse bedrijf Steiff, producent van pluchen beren, leidde een project “Steiff-ambassadeur van AMBAO” tot het ontwerp van de Belgische beer Steiff 2001, de ambassadeur van het merk AMBAO.

9

Er werden twee beren in het meest zuivere mohair gemaakt, waarbij de ene aan melkchocolade doet denken en de andere aan pure chocolade. Er is een beperkte oplage van 1.500 exemplaren, bestemd voor verzamelaars in binnen- en buitenland. De beren werden gelanceerd via een internationale voorstelling in het kader van de Speelgoedbeurs van Nürnberg in februari 2001 en via een persconferentie op de beurs “Chocolat Passion” te Brussel op 8 februari 2001.

Nuttig adres Heeft u vragen of wenst u bijkomende inlichtingen over AMBAO, dan kunt u terecht op onderstaand adres: Traditional and Quality Chocolate Association De Meeûssquare 23 1000 Brussel Tel. (02)506 52 25

De pers heeft verslag uitgebracht van al die evenementen. Tabel 5 geeft een persoverzicht met betrekking tot AMBAO.

10. Besluit 9. AMBAO: de toekomst Bij de aanvang van het nieuwe chocoladeseizoen in september zal een promotiecampagne voor AMBAO starten. Die campagne richt zich tot twee doelgroepen: de consumenten en de chocoladefabrikanten. De campagne heeft tot doel het herkenningsniveau van het AMBAO-logo te verhogen bij de consumenten en de chocoladefabrikanten te overtuigen van het belang dat AMBAO kan hebben voor hun ondernemingen. De vereniging zal alle middelen waarover ze kan beschikken, inzetten om die doelstelling te bereiken: advertenties, affiches, radio- en tv-spots, website,…

Minder dan één jaar na de stemming van de nieuwe richtlijn “chocolade”, beschikt België over een middel dat het mogelijk maakt de consument te informeren over de samenstelling en de kwaliteit van de chocoladeproducten. Daartoe werd gebruik gemaakt van de mogelijkheid die de richtlijn biedt om aan te duiden dat er geen andere plantaardige vetstoffen dan cacaoboter toegevoegd werden aan de chocolade. Met de keuze voor AMBAO legt België de nadruk op een positieve benadering: de kwaliteit van AMBAO chocolade is, onafhankelijk van de producent, gewaarborgd en gecontroleerd. Andere chocolade, hoe goed hij ook is, kan zich niet beroepen op dit vertrouwen.

Tabel 5: Persoverzicht Ambao

10

Tijdschrift

Datum

Titel

La Lanterne http://presse-francophone.org http://www.rtbf.be La Dernière Heure Het Nieuwsblad Le Soir Het Volk Vers l’Avenir De Standaard Het Laatste Nieuws De Morgen De Gazet van Antwerpen La Libre Belgique Het Belang van Limburg Metro Nord Eclair L’Echo Le Courrier de Genève Pub Newsletter Les Echos.fr CV News De Financieel Economische Tijd Commerce extérieur

21/10/2000 21/10/2000 21/10/2000 22/10/2000 23/10/2000 23/10/2000 23/10/2000 23/10/2000 23/10/2000 23/10/2000 23/10/2000 23/10/2000 23/10/2000 23/10/2000 23/10/2000 24/10/2000 24/10/2000 24/10/2000 24/10/2000 26/10/2000 27/10/2000 27/10/2000 01/11/2000

Le vrai chocolat étiqueté “Ambao” Le label chocolat “Ambao” riposte à la directive européenne “Ambao”: label du chocolat au beurre de cacao Bientôt une marque pour signaler le vrai chocolat Ambao staat voor kwaliteitschocolade “Ambao” emballe le vrai chocolat Echte goede chocolade heet voortaan Ambao Ambao, pour la pureté du chocolat Merk voor kwaliteitschocolade Ambao, de echte Belgische chocolade Ambao: sensueel, warm, exotisch en ook nog chocolade Echte chocolade heet nu Ambao Le chocolat 100 pc cacao s’appellera désormais “Ambao” Kwaliteitschocolade krijgt de naam “Ambao” Ambao moet echte chocolade herkenbaar maken Une initiative belge. “Ambao”, chocolat “100% cacao” Le chocolat belge de qualité a reçu son label: Ambao Le “vrai” chocolat s’appellera Ambao Fontana ontwerpt logo voor collectief chocolademerk “Ambao”, le chocolat “100 % cacao” Nomen “vindt” Ambao Collectief merk moet liefde voor de cacaoboon verzilveren Nouvelle marque collective pour le (bon) chocolat…


L’Hebdo http://www.skynet.be Le Vif, l’Express Agri@gro Veille

02/11/2000 06/11/2000 07/11/2000 07/11/2000

Trends Nederlandse Staatscourant

09/11/2000 13/11/2000

Flair Paris Match De Bond Pub Magazine Luxemburger Wort Media Marketing Voyages La Libre Belgique Lebensmittelzeitung

14/11/2000 16/11/2000 17/11/2000 22/11/2000 24/11/2000 25/11/2000 01/12/2000 02/12/2000 12/12/2000

Femme d’aujourd’hui Kennedy’s Confection De Morgen Vacature

14/12/2000 01/01/2001 04/01/2001 04/01/2001

Vacature Aachener Zeitung Kölnische Rundschau Grenz - Echo Grenz - Echo Design.news

04/01/2001 30/01/2001 31/01/2001 02/02/2001 13/02/2001 01/03/2001

Business News Food Zucker und Süsswaren Wirtschaft Markt und Wirtschaft IHK Köln DSM Magazine Wall Street Journal Europe Het Laatste Nieuws De Zondag Denderland La Libre Belgique De Morgen RTBF - Matin Première W+B n° 74

01/03/2001 01/03/2001 01/03/2001 01/03/2001 30/03/2001 06/04/2001 06/04/2001 08/04/2001 14/04/2001 25/04/2001 27/04/2001 01/05/2001

Het Nieuwsblad

11/05/2001

Le “vrai” chocolat, une idée à côté de la plaque? De slag van Ambao: het einde van de chocoladeoorlog Chocolat. Le label “Ambao” “Ambao”, la marque du chocolat fabriqué à partir d’une seule matière grasse, le beurre de cacao Een label voor chocolade Belgische regering introduceert nieuw collectief merk voor kwaliteitschocolade Choco - logo Ambao c’est 100 % cacao Nieuw keurmerk voor Belgische kwaliteitschocolade België heeft collectief chocolade keurmerk Kakaoverkauf = Entwicklungshilfe Ambao identifie le vrai chocolat La route du Chocolat - Balade en Belgique Calineo, cacao au féminin Belgische initiative: Neues Warenzeichen für “echte Schokolade” Un logo savoureux New quality mark for European chocolatiers Vroege Ambao - primeur voor Delhaize Galler, promoteur du chocolat artisanal. Protéger le vrai chocolat Les artisans face à la mondialisation Die Diabetiker langen zu Süsswaren aus Belgien stark gefragt Neue Köstlichkeiten von Jacques Belgische Süsswarenindustrie bleibt auf dem vormarsch The indisputable power of visual icons. Quality Belgian chocolate makers to follow suit Belgium offers Ambao brand with quality specifications Ambao, collectief merk voor kwaliteitschocolade Das Markenzeichen AMBAO will die Schokoladenwelt erobern Gütesiegel für Schokoladenprodukte Chocolade When is a chocolate not a chocolate? Kwaliteitsmerk AMBAO voor chocolatier Kris Dooms Collectief merk Ambao promoten Le Chocolat, histoire belge Grote chocolademakers versmaden Ambao Questions d’auditeur sur l’actualité - A propos d’Ambao Des labels et des logos pour sublimer les saveurs et informer les consommateurs Keurwaarmerk voor chocolade

Voetnoten Publicatieblad L 197 van 03/08/2000 pp 19-25 Publicatieblad L 228 van 16/08/1973 pp 23-25 International Cocoa Organisation Derde overweging van richtlijn 2000/36/CE Zevende overweging van richtlijn 2000/36/CE Negende overweging van richtlijn 2000/36/CE Publicatieblad L 109 van 06/05/2000 p 29 CNN.com “food news”, www.CNN.com “EU votes to redefine chocolate. Battle over vegetable oils to end” March 15,2000 (9) Foire du karité 2001 Ouagadougou 20-23 februari 2001.Verslag op Internet. (10) L’avenir du “vrai chocolat” se joue au Sénat – Expression april 2001 (11) Rapport de la Belgique pour la vingt-sixième réunion du Comité de la consommation ICCO april 2001 (12) Richtlijnen voor de afbeelding van het merk Traditional and Quality Chocolate Association - januari 2001.

2001

(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8)


11

Trefpunt economie: praktische inlichtingen Trefpunt economie wordt toegezonden aan alle belangstellenden. Alle suggesties, vragen of bijkomende inlichtingen kunnen gericht worden aan de Redactieraad op volgend adres: Trefpunt economie Ministerie van Economische Zaken Nijverheidsstraat 6 1000 Brussel Fax: (02)513 46 57 e-mail: Edwin.VAN [email protected]

12


8A. AMBAO: Eerste collectief merk gedeponeerd door de Belgische Staat. 5 e jaar

Recommend Documents