8. Special SMM Hamburg. Windturbine-installatieschip

Maritiem technisch vakblad • Jaargang 18 juli/augustus 2008

7/8

Special SMM Hamburg Interview met Ubald Nienhuis

Eurodam koninklijk gedoopt

Windturbine-installatieschip

4

New Stability Requirements for Hopper Dredgers - Part 2 This paper presents the properties of the ship type ‘hopper dredger’ and the special treatment of both her intact and damage stability nowadays. The article discusses the background and development of the new guidelines and the effects these guidelines have on the design of the modern dredger. In addition, mutual world wide agreement is emphasized as it may lead to an acceptable safety level without harming the ship’s economics in a level playing field.

30

‘Maritieme bedrijven hebben te weinig zelfvertrouwen’ Het is geen flower power of cadeautjeswerk, waarbij je niet meer vraagt wat het precies kost. Het wantrouwen in de cluster berust volgens mij op een gebrek aan zelfvertrouwen. Het is heel moeilijk je kwetsbaar te tonen en af te wachten hoe je partner zich opstelt. En om die partner constructief aan te pakken als het een keer verkeerd gaat. Om zelfbewust te worden moet je een reis naar jezelf maken.’ Deze ‘softe’ teksten klinken in een hoogleraarskamer op de TU Delft, waar prof. dr.ir. Ubald Nienhuis mba (47) vertelt over de ‘unieke trend’ om beter te gaan samenwerken.

34

Special SMM 2008 De 23ste internationale scheeps-, machinebouw en maritieme technologie tentoonstelling in Hamburg vindt plaats van dinsdag 23 tot en met vrijdag 26 september, elke dag van 9.30 tot 18.00, en wordt georganiseerd door Hamburg Messe und Congress.

48

Eurodam koninklijk gedoopt in Rotterdam De Holland America Line bestaat 135 jaar. Reden genoeg voor een vier dagen durend feest in de Rotterdamse haven dat zondagmorgen 29 juni begon met de aankomst van de Eurodam, het nieuwste cruiseschip van de maatschappij. Hoogtepunt van de festiviteiten was de doop van het nieuwe schip door koningin Beatrix op 1 juli.

Jaargang 18 • juli/augustus 2008

INHOUD

Inhoudsopgave

Verder in dit nummer

3 8 16 18 52 54 60 62 64

Van de redactie Nieuws

Maritieme Markt Maand Maritiem

Lloyd’s Register Scheepsbouwstatistieken Maersk Stepnica

Jaarverslag KVNR

Het Maritime Awards Gala Verenigingsnieuws

De Maersk Stepnica tijdens nachtelijke belading

1

Van de redactie

Rotterdam in de schijnwerpers Nostalgie en enige trots waren de afgelopen twee maanden de ingrediënten die de haven van Rotterdam extra belangstelling opleverden. Zo was er het bezoek van de Eurodam, het nieuwe vlaggenschip van de Holland America Line, dat bij die gelegenheid onder grote belangstelling werd gedoopt door koningin Beatrix aan de roemruchte Wilhelminakade. Een verslag van alle festiviteiten rond dit evenement in dit nummer. De vloot van Maersk werd uitgebreid met het 100.000 DWT containerschip Maersk Stepnica, dat gaat varen onder Nederlandse vlag met als thuishaven Rotterdam. Een uitgebreide beschrijving van dit schip vindt u in dit nummer. Tot slot pure nostalgie met de aankomst van het ss Rotterdam, de ‘grande dame’, dat – voor veel geld gered van de sloop – voorgoed ligplaats koos in haar voormalige thuishaven Rotterdam. De landelijke pers heeft hier ruimschoots aandacht aan besteed. De wereldwijd aanhoudende vraag naar scheepsruimte zorgt nog steeds voor koortsachtige activiteit in de maritieme maakindustrie, Met zoveel orders zou men kunnen denken, dat de belangstelling voor deelname aan vakbeurzen daardoor afneemt, maar niets is minder waar. De komende tweejaarlijkse SMM beurs in Hamburg heeft een record aan inzendingen, die ternauwernood op het sterk uitgebreide tentoonstellingsterrein een plaatsje konden vinden. Traditiegetrouw besteedt SWZ Maritime weer ruim aandacht aan deze manifestatie. Het gaat nog uitstekend in die maritieme maakindustrie, maar verdergaande innovatie is noodzakelijk. Vooral door een


betere beheersing van de processen in die industrie en integratie tussen de verschillende partijen kan nog veel gewonnen worden. Hiervoor is kortgeleden een grootschalig gesubsidieerd project van start gegaan. In een exclusief interview legt TU hoogleraar Ubald Nienhuis uit wat de achtergronden en doelstellingen zijn. Hoewel 2007 voor de Nederlandse scheepsbouw een ongekend topjaar was, laten de cijfers van Lloyd’s-Fairplay over het eerste kwartaal van dit jaar een genuanceerder beeld zien. Bekijk die cijfers en trek uw eigen conclusies. Ook de KVNR meldt in haar jaarverslag goede cijfers, maar wijst erop dat het verworven concurrentievoordeel weer is afgenomen en dat men zich moet gaan richten op versterking van de arbeidsmarkt, een aantrekkelijk vestigingsklimaat en een duurzame groei van de vloot. Bedrijven die onlangs hun eeuwfeest vierden of binnenkort gaan vieren kregen en krijgen in SWZ Maritime de nodige aandacht. Zo ook de Koninklijke Nederlandse Vereniging van Technici op Scheepvaartgebied, die dit jaar op bescheiden wijze haar 110-jarig bestaan viert. Zie het Verenigingsnieuws in dit nummer. In het septembernummer het tweede deel over asset management in de sleepvaart, dat nu door ruimtegebrek moest worden doorgeschoven, evenals de maandelijkse selectie uit de MARS reports. Verder onder meer een artikel over het gedrag van sleepboten in golven en het laatste deel over stabiliteit van baggerschepen. Ir. Kees Dirkse, hoofdredacteur

3

Stabiliteit baggerschepen Door A. de Jager

New Stability Requirements for Hopper Dredgers and their Effect on the Design (2) Hopper dredger Breydel built by IHC

This paper presents the properties of the ship type ‘hopper dredger’ and the special treatment of both her intact and damage stability nowadays. This is the second part and discusses the background and development of the new guidelines and the effects these guidelines have on the design of the modern dredger. In addition, mutual world wide agreement is emphasized as it may lead to an acceptable safety level without harming the ship’s economics in a level playing field.

6. The Origin of the New Guidelines Most hopper dredgers are of the multi-purpose type and just these vessels brought about a change in the authorities’ attitude. Being aware of the vessel’s (generally) intrinsic good stability, captains of hopper dredgers could easily be invited to overload the vessel (in favour of the production), without bringing the vessel in danger of capsizing. In the last decade, it

4

became more common to overload the dredger, especially in slender times. Both the vessels’ stability and strength were checked and found suitable. In addition, the fact that the hopper dredgers were operating close to the shore in still water circumstances seemed to justify this practice. However, there are hopper dredgers with a stability which is just fulfilling the requirements. When these vessels are

SWZ|MARITIME

Arie de Jager is theoretisch scheepsbouwkundige bij IHC Dredgers in Kinderdijk

Figure 8: Heavily overloaded hopper dredger.

met while the hopper dredger is able to reach the required index ‘R’ when empty. Then, the need for harmonised rules arose.

7. New Guidelines for the Hopper Dredger In October 1996 a major review of the existing guidelines was considered for the first time. Deliberation between administrations of France, Belgium, Germany, the United Kingdom and the Netherlands and the dredging industry (represented by the Dutch organisation VBKO) had to lead to guidelines which should make the hopper dredger safer without harming the ship’s economics. Direct reasons were the investigation of a casualty with a hopper and the request of the dredging industry to allow a further reduction of the freeboard when operating in restricted areas, provided safety was not impaired. This paragraph offers a brief description of several items of the new guidelines regarding stability. overloaded, serious problems will arise and that is what actually happened incidentally. Some of these incidents drew the authorities’ attention. On the one hand, authorities cannot allow any practice of overloading vessels, on the other hand, they were willing to investigate the increase of the maximum allowable dredging draught in favour of the dredgers’ economics. During this investigation the diversity of rules and the subsequent effects on the dredgers’ design became apparent. At the same time, it appeared the IMO regulations for probabilistic damage stability were not applicable to hopper dredgers. Special effects such as spilling out of cargo or entering of sea water into the hopper when heeling, are not recorded in the regulations. The most remarkable fact is that, taking the IMO regulations literally, the safety target will not be


Figure 9: Comparison of GZ-curves.

5

Stabiliteit baggerschepen

7.1. Freeboard The freeboard may be reduced by 2/3 of the summer freeboard at most (1/3 remains). It must be said that this fraction has been chosen quite arbitrary, but there must be a limit. Care should be taken with the bow height. The summer freeboard is generally determined by table B. But for full deck ships the minimum required bow height can determine the freeboard. It is not intended to allow a freeboard reduction of 2/3 of the minimum required bow height. The minimum required bow may be reduced by 2/3 of the summer freeboard at most. 7.2. Spill-Out Edge and Overflow The hopper’s spill-out edge is clearly stated to avoid unrealistic, but for the stability favourable, calculations. It is stated that the cargo can only spill over the hopper’s edge, where this edge has a length of at least fifty per cent of the maximum hopper length at a constant height above the freeboard deck on both sides of the hopper. The overflow, whether it is adjustable or fixed, cannot be used as a spill-out point. These devices are only meant for the outlet of process water. But it must be taken into account as a point where sea water can enter the hopper because it affects the stability negatively when submerged. Figure 10: The effect of the position of the overflow.

7.3. Intact Stability The basic idea for the intact stability was to avoid as much risks as possible. So, in all cases the worst thinkable must prevail. For example, the overflow must be assumed at the cargo level. For higher densities and lower cargo levels in particular, sea water can enter the hopper in an early heeling stage. For dredgers with only one overflow at the centre line, it has less effect than for dredgers with two overflows at one cross section, having the openings farther from the centre line, but it does have effect. Due to the restricted loading possibilities of a hopper dredger and her short operation cycle, it is not necessary and workable to calculate the stability time after time. It is not necessary because the whole range of possible cargos is covered in the rules and it is not workable due to the complexity of the calculations caused by the free trim requirement. It must be noted that shifting cargo changes the trim considerably when heeling, which then affects the stability. Therefore, the intact stability calculation of a hopper dredger is an iterative process to find the right equilibrium at every angle of heel. We can distinguish the following important items: 7.3.1. Nature of the Cargo The nature of the cargo is stated as indicated here: • Cargo with a density between 1.0 and 1.4 t/m³ is to be assumed only liquid. • Cargo with a density between 1.4 and 2.0 t/m³ is to be assumed both liquid and solid. Both GZ-curves must fulfil all requirements. • Cargo with a density higher than 2.0 t/m³ is to be assumed only solid. These assumptions make the requirements quite stringent in comparison with the existing rules and will surely have significant influence on the hopper dredger’s design. 7.3.2. Loading Conditions Because it is unusual for the dredge master to calculate the stability on the bridge, all thinkable conditions must be calculated. Therefore, a wide range of possible cargo densities (with a step of 0.2 t/m³) must be taken into account, so that the stability information on board covers all situations. For the loaded condition with low density cargo, it must be assumed that the cargo level touches the spill-out edge of the hopper. In practice, this is impossible because pumped mixture needs to settle, but this is stated to avoid any risk. The amount of storage is based on the owner’s specification. When dredging, the master takes care only little fuel and water

6

SWZ|MARITIME

Stabiliteit baggerschepen

increase the payload. For economical reasons this can easily be done because the dredger is working close to harbours and able to bunker regularly. Nevertheless, the bunkers’ capacity is much bigger than needed for the dredging operations, because it is based on a world wide transit. Still, the calculations must be done for one hundred or ten per cent storage according to the specification (whichever is worse), instead of bunker capacity. All calculations are to be done on the dredging draught (where hopper capacity and density is suitable to realize that), because in fact the hopper dredger replaces her storage by payload. So, the consumption of fuel and water leads to a higher centre of gravity, by moving weight from down in the bunkers to the top of the cargo level, and this will negatively affect the stability. For the empty condition it must be assumed that the hopper communicates with the sea. 7.3.3. Criteria The criteria for intact stability of a general cargo ship could not easily be used because the angle of maximum GZ for many hopper dredgers is smaller than 25°, due to the shifting cargo. For that reason, the intact stability criteria of supply vessels have been used. With these criteria it is allowed to have the maximum GZ at an angle of at least 15°. The dredger must also comply with the weather criterion of IMO A.749(18) Chapter 3.2 at her summer draught. In addition, the dredger must comply with this weather criterion on her dredging draught, but with a reduced wind pressure of P = 270 N/m². 7.4. Damage Stability Due to the lack of applicable rules for the calculation of the hopper dredgers’ damage stability in the IMO regulations, specific rules must be made. To join the IMO regulations, the probabilistic approach together with the requirements are maintained, but for the loading of the vessel a different approach was needed. In principal, the same points of departure had to be used as for intact stability, such as the deep dredging draught, free trim, spill-out edge, inflow of sea water and spilling out of the cargo. But there are some deviations regarding the nature of the cargo, the maximum cargo level and the position of the overflow. The nature of the cargo with a density between 1.4 and 2.0 t/m³ is not to be taken both liquid and solid, but as a sliding type. The heel and trim of the cargo must be taken into account as: θr = θg (2.0-ρ)/0.6 θr = shifting angle of the cargo surface


θg = angle of heel or trim of the ship ρ = cargo density in t/m³ The maximum cargo level is equal to the highest overflow position and not equal to the spill-out edge of the hopper. The position of the overflow is the highest possible. The reason for these differences is the fact that it concerns a ‘fail safe’ condition when intact, but when damaged, it is not seen as necessary to accumulate all adversities. Furthermore, it would make the damage stability calculations very comprehensive when both liquid and solid cargos have to be taken into account, but for safety, this reason may not be valid. 7.5. Conclusions The following conclusions about these new guidelines can be drawn: • Nowadays, there is a more or less harmonised European standard for dredger stability. • The new guidelines join the IMO regulations in a high extent. At January 17th 2001, IMO send Circular letter No. 2285 including these new guidelines, to all members for the attention of all concerned. • The outcome of the new guidelines is a safer and more economic hopper dredger. • To state that cargo with a density of 2.0 t/m³ has a liquid nature is rather stringent for multi-purpose hopper dredgers. • A curve of KG-Max cannot be used for hopper dredgers. High density cargo with a low level and centre of gravity will give worse stability than low density cargo with a high level and centre of gravity, due to the spill-out effect. • To state that cargo with a density of 1.4 t/m³ and higher has a solid nature, and must arithmetically be loaded up to the spill-out edge of the hopper, is rather stringent. • To state that the hopper dredger must reach seventy per cent of the required index for damage stability at her deep dredging draught, is rather stringent, especially when taking into consideration the possibility of dumping the cargo. It must be said that much more details about the new guidelines could be described, but those have been judged to be out of the scope of this paper.

This is the second of three parts concerning the stability of hopper dredgers. The last part will further discuss the modern hopper’s design and presents a practical example.

7

Nieuws

Ontwerpwedstrijd voor waterstoftanker Nederland Maritiem Land daagt maritieme studenten en professionals uit zich te verdiepen in het vervoer en de distributie van vloeibaar waterstof. Het Maritiem Innovatie Forum van Nederland Maritiem Land schrijft een ontwerpwedstrijd uit voor het ontwerp van drie scheepstypen die vloeibaar waterstof (H2) kunnen vervoeren. De scheepstypen zijn een grote waterstoftanker, vergelijkbaar met de huidige grote LNG-tanker, een shortsea waterstoftanker voor de distributie binnen Europa en een binnenvaartwaterstoftanker voor het vervoer op de Europese wateren. Fossiele brandstoffen worden steeds schaarser en duurder. Bovendien geven zij

emissies van CO2 en andere broeikasgassen. Jeremy Rifkin publiceerde in 2003 zijn visie op de energietoekomst in The Hydrogen Economy (De waterstofeconomie). Vervoer per schip is onontbeerlijk voor een waterstofeconomie. Om vloeibare waterstof tussen continenten te kunnen vervoeren zijn veel grote tankers nodig. Vervolgens zijn shortsea waterstoftankers en binnenvaartwaterstoftankers nodig voor de distributie rondom en in Europa. Waterstof is ook de brandstof voor brandstofcellen en het is logisch dat de schepen die waterstof vervoeren ook de ‘boil off’ van de vloeibare waterstof gebruiken om

de brandstofcellen van energie te voorzien. De essentie van de ontwerpwedstrijd is het ontwerp van een deepsea, shortsea of binnenvaarttanker, die aansluit op de extreme eigenschappen van waterstof; het is bijvoorbeeld extreem licht en heeft een heel laag kookpunt. Een waterstofeconomie heeft dan ook vele technologische uitdagingen. Maritieme studenten en professionals krijgen tot 1 november de gelegenheid hun innovatieve ontwerpen logistieke oplossingen kenbaar te maken. Meer informatie: http://forum.dutch-maritime-network.nl.

Varende hotels onvoldoende brandveilig De Onderzoeksraad voor Veiligheid, onder voorzitterschap van prof. mr. Pieter van Vollenhoven, is bezorgd over de brandveiligheid op passagiersschepen op de binnenwateren. Naar aanleiding van de brand op een passagiersschip enige jaren geleden, is een themaonderzoek naar de brandveiligheid uitgevoerd. Deze ‘varende hotels’ hebben vaak passagiers aan boord, die beperkt mobiel zijn en zichzelf in noodsituaties moeilijk kunnen redden. Uit het onderzoek bleek dat vooral oudere schepen niet hoeven te voldoen aan de brandveiligheidseisen. Er bestaat voor deze schepen een lange overgangsperiode tot 2045. In dat jaar dienen alle schepen aan de eisen te voldoen. Daarnaast zijn er echter eisen gesteld aan alle schepen ten aanzien van de organisatie. Voor de oudere schepen is de noodzaak om deze maatregelen goed in te vullen des te groter. Zo moeten er organisatorische maatregelen worden getroffen voor de brandbestrijding en om passagiers in geval van brand te redden. Evacuatie van passagiers is vaak moeilijk, ook

8

omdat het niet altijd mogelijk is het schip bij brand tijdig aan een geschikte kade af te meren. Ook bleek dat de eigenaar, de schipper en de bemanning zich onvoldoende bewust zijn van beperkte zelfredzaamheid van passagiers. In deze sector ligt de nadruk op een comfortabel verblijf aan boord en brandveiligheid heeft daarbij onvoldoende aandacht. Gezien de grote potentiële gevaren, acht de Raad het noodzakelijk de aandacht nadrukkelijk te vestigen op de structurele veiligheidsproblemen. Het mogen varen met een (passagiers)schip stelt eisen aan zowel het schip als de organisatie. Deze eisen zijn niet alleen gericht op technische aspecten, afhankelijk van de leeftijd van het schip, maar betreffen ook de organisatie van de veiligheid aan boord. Deze laatste eisen staan geheel los van de leeftijd van het schip. Wanneer aan deze eisen wordt voldaan, wordt door de Inspectie Verkeer en Waterstaat (IVW) een Certificaat van Onderzoek (CVO) afgegeven. De keuringen van het IVW voor het CVO geven echter geen

volledig beeld omdat niet het hele schip wordt bekeken. Hiervoor ontbreekt een uniforme standaard, waardoor de kans bestaat dat niet wordt geconstateerd dat het schip niet voldoet aan de geldende eisen. Het onderzoek heeft aangetoond dat het toezicht door de IVW hier te kort schiet en de kennis van de brandweer nauwelijks wordt gebruikt. De Raad beveelt aan dat de brancheorganisaties ervoor zorgen dat de brandveiligheid op passagiersschepen zodanig wordt verbeterd, dat de bemanning zelf incidenten kan beheersen. De invoering van een gecertificeerd keurmerk kan ertoe bijdragen dat consumenten zelf kunnen vaststellen of een passagiersschip (brand)veilig is. Daarnaast wordt de minister van Verkeer en Waterstaat aanbevolen voor de inspecties in het kader van de verlening van het CVO uniforme criteria vast te stellen, die ook betrekking hebben op de brandveiligheid.

SWZ|MARITIME

Nieuws

Samsung Heavy Industries Delivers World’s Biggest LNG Vessel International gas shipping entered a new era when the world’s largest LNG vessel, classed by Lloyd’s Register, was named at Samsung Heavy Industry’s (SHI) shipyard on Geoje Island, South Korea. Ordered and to be operated by the Qatar Gas Transport Company (Nakilat), Mozah, the first ‘Q-Max’-sized vessel with a capacity for 266,000 cubic metres of LNG, will carry almost eighty per cent more cargo than conventional ships. These new models are expected to spearhead long haul gas shipping to the United States and Europe. ‘We are very proud to have been involved in the design and construction of these revolutionary new vessels, which are destined to make a cleaner form of energy available to more of the world’s consumers,’ David Moorhouse, Chairman of the Lloyd’s Register Group, said at the naming ceremony. Including the Mozah, Lloyd’s will classify nine of the first ten Q-Max LNG vessels. The Q-Max model, ‘Q’ for Qatar and ‘Max’ for the maximum size of a ship able to dock at the LNG terminals in Qatar, features slow-speed

Q-max LNG tanker Mozah

diesel engines that are more fuel- and thermally efficient than steam turbines, reducing overall emissions by approximately thirty per cent. In short, they represent a cleaner way to safely transport cleaner energy. The improved economies of scale inherent in the much larger comparative load capacity are also expected to reduce shipping costs, which typically have accounted for about one-third of the price for LNG, by about thirty per cent. Andy Richardson, Shipping Project Manager for the Qatargas Operating Company Ltd., said

that improving the industry’s strong performance record for safety, quality, operability and maintainability was at the forefront of his team’s thinking throughout the conception, design and construction stages for these innovative vessels, and their smaller ‘Q-Flex’ sister-ships, which were previously the world’s largest. In all, fourteen Q-Max and 31 Q-Flex-sized LNG ships have been ordered from the big three Korean shipbuilders by Qatari interests and their partners.

LR surveyor in immense Q-max cargotank

Wärtsilä centraliseert logistiek en opslag van reserveonderdelen in Nederland De Finse multinational Wärtsilä brengt de logistiek en opslag van reserveonderdelen onder in één wereldwijd opererende serviceorganisatie. Er komt een nieuw centraal distributiecentrum in Kampen en het transportbeheer en de opslagactiviteiten worden aan een gespecialiseerde logistieke partner uitbesteed. Hiermee is een totale investering gemoeid van ongeveer 70 miljoen euro. Als gevolg van deze plannen ontstaan er


ruim 150 extra arbeidsplaatsen in Kampen. Vakorganisaties en ondernemingsraden zijn geïnformeerd over het plan dat geen gedwongen ontslagen tot gevolg heeft. Uitvoering van de centralisatie vindt plaats van 2008 tot 2011. De samenvoeging van transportbeheer en opslag moet de dienstverlening verbeteren. Op dit moment heeft Wärtsilä acht product companies, gevestigd in Finland, Italië,

Nederland, Frankrijk, Zweden, Noorwegen en Zwitserland. Het transport hiervoor wordt momenteel door een groot aantal logistieke dienstverleners in verschillende delen van de wereld uitgevoerd. In Nederland is de centralisatie vooral merkbaar voor medewerkers van de vestiging in Zwolle. Een deel van hen verhuist naar het nieuwe centrale distributiemagazijn in het nabije Kampen.

9

Nieuws

TU Delft wint Frisian Solar Challenge opnieuw Opnieuw bundelde Marin haar kennis met het winnende TU Delft-team tijdens de onlangs gehouden Frisian Solar Challenge. Deze zesdaagse race voor boten op zonne-energie, volgde de historische Elfstedenroute over een afstand van 220 kilometer. Het Delta Lloyd Solarboat Team van de TU Delft finishte op 28 juni als eerste in Leeuwarden en werd met ruim drie uur voorsprong eerste in de open klasse met een tijd van 12:05:05 uur. Dat Marin het TU Delft-team ook dit jaar sponsorde in de vorm van romp- en schroefontwerp, was eigenlijk vanzelfsprekend. Middels een prijsvraag in 2006 onder de deelnemers aan de Solar Challenge, selecteerde Marin hun projectplan uit diverse inzenders. Met advies over rompvormoptimalisatie en modelproeven ondersteunde Marin het team tijdens die eerste race. De overwinning was glansrijk en daarom werd de vruchtbare samenwerking in 2008 voortgezet. Voor deze tweede race zijn er in nauw overleg met het studententeam enkele verbeteringen aan het concept aangebracht, waardoor de boot minder weerstand en een beter voortstuwingsrendement heeft. Deze aanpassingen zijn getoetst met CFDberekeningen. Ook heeft Marin twee schroeven ontworpen en geproduceerd. ‘Overigens is deze overwinning vooral te

TU Solarboat in Sneek

danken aan goede keuzes en een goed management van het team over een breed spectrum,’ zegt Tom van Terwisga, principal researcher bij Marin en tevens hoogleraar Weerstand en Voortstuwing van Schepen aan de TU Delft. ‘Zoals de lichtgewicht en hoogrendement zonnepanelen, de gunstige vorm van de romp, de gebalanceerde voortstuwingsinstallatie, de lichtgewicht constructie, het projectmanagement en niet

te vergeten de enorme inzet en het enthousiasme van de studenten.’ Voor de rompvorm is gekozen voor een lange slanke (ondiepe) kanovorm met breed uitwaaierende wangen vlak boven de ontwerpwaterlijn, die het brede zonnedek dragen. Deze wangen raken bij rechtop varen van de boot het water niet, maar beperken wel de hellingshoek in golven en bochten. Dat dit een geslaagde ontwerpfilosofie is, bleek vooral tijdens deze editie van de Solar Challenge. Hierin werd op pijnlijke wijze duidelijk dat het brede, relatief zware zonnedek ook voor problemen kan zorgen. Door windvlagen sloegen al tijdens de eerste dag van de race twee boten om, waaronder één van de favorieten: de lange monohull (acht meter) met twee outriggers in het achterschip van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden.

Golfpatroon, zoals voorspeld door programma Parnassos van Marin


11

Nieuws

Normcommissie voor superjachten HISWA Vereniging, brancheorganisatie van de watersportindustrie, en het Nederlands Normalisatie-instituut (NEN) richten een nationale normcommissie voor de superjachtindustrie op. Het doel is de leidende positie van Nederland als jachtbouwnatie verder te versterken. Michaël Steenhoff, manager jachtbouw bij HISWA Vereniging: ‘Internationaal is een beweging in gang gezet waarbij ISO-normen worden ontwikkeld die jachtbouwers als technische normen kunnen toepassen in de grote jachtbouw. Het is voor de Nederlandse superjachtbouw, jachten groter dan 24 meter, van groot belang hierbij aan te sluiten. Een

nationale normcommissie maakt het mogelijk als Nederlandse industrie het voortouw te nemen bij de ontwikkeling van normen.’ Arthur Carlebur, standardization consultant van het NEN vult aan: ‘Door steeds meer internationalisering is het van belang dat Nederlandse jachtbouwers een stem hebben in de ontwikkeling van normen. ISO-normen kunnen zorgen voor eenduidigheid bij invulling van bijvoorbeeld eisen van klassebureaus als Lloyd’s en de veel toegepaste MCA-regelgeving. Bovendien heeft de Nederlandse industrie zo zelf invloed op de normen die tot stand komen en dat is een belangrijk voordeel.’

Normen die op dit moment worden ontwikkeld voor de superjachtindustrie hebben betrekking op de eisen aan ramen en dekkranen, en meetbaarheid van kwaliteit van schilderwerk. De internationale organisatie ISO houdt zich bezig met normalisering van producten en processen. In dit verband wordt gesproken van normalisering van producten. Het NEN vertegenwoordigt de ISO in Nederland. De nationale normcommissie voor superjachten staat onder voorzitterschap van HISWA Vereniging. Belangstellenden voor deelname aan de commissie kunnen zich melden bij het NEN.

VoortVarend Besparen breidt kennis en expertise uit In juni hebben vijf nieuwe partners zich aangesloten bij het Platform VoortVarend Besparen. Vertegenwoordigers van EVO, het Havenbedrijf Rotterdam, Chemgas Shipping, onderwijscoördinator binnenvaart Van Roozendaal en scheepseigenaar Kleine ondertekenden de samenwerkingsovereenkomst en werden partner. Met deze toetreding is het Platform zowel qua aantal als diversiteit gegroeid en lijkt de doelstelling vijf procent brandstof besparen in vier jaar tijd zeker haalbaar. Naar verwachting breidt het Platform in het najaar opnieuw uit. Na de deelnemende schippers, rederijen en brancheverenigingen breidt het Platform met EVO haar kennis en expertise over verladers, ontvangers en eigen vervoerders gespecialiseerd in logistiek uit. De aansluiting van het Havenbedrijf Rotterdam brengt het Platform ervaring en een netwerk in de

12

dienstverlenende tak en met de onderwijscoördinator binnenvaart wordt actieve kennis van en ervaring met opleidingen, trainingen en techniek binnengehaald. De toetreding van Chemgas Shipping en de heer Kleine zorgen voor extra kennis uit de praktijk. In september 2007 heeft het ministerie van Verkeer en Waterstaat 4,3 miljoen euro beschikbaar gesteld voor het vier jaar durende programma VoortVarend Besparen. De binnenvaart staat bekend als de meest energiezuinige en milieuvriendelijke wijze van vervoer. Proeven geven aan dat er per schip nog meer brandstof bespaard kan worden. Om een besparing van vijf procent in 2010 mogelijk te maken, is het Platform VoortVarend Besparen opgericht. Het Platform geeft praktische adviezen aan de branche en draagt oplossingen aan om

zuiniger te varen. Staatssecretaris Huizinga van Verkeer en Waterstaat en de eerste partners ondertekenden de eerste samenwerkingsovereenkomst op 8 november 2007. Het Platform VoortVarend Besparen bestaat naast de vijf nieuwe partners uit: ThyssenKrupp Veerhaven, Vopak Barging Europe, Danser Group, Wijgula, Koninklijke Schuttevaer, V.O.F. Commander Tankscheepvaartbedrijf, CBRB en Kantoor Binnenvaart. Het Platform wordt gefaciliteerd door het ministerie van Verkeer en Waterstaat en SenterNovem. Uitgebreide informatie over brandstof besparen en de activiteiten van het Platform is te vinden op www.voortvarendbesparen.nl.

SWZ|MARITIME

Nieuws

Earthrace Smashes Round-the-World Speed Record Earthrace, the world’s fastest eco-boat, has smashed the world speed record for a powerboat to circumnavigate the globe. She completed the 24,000 km journey in just sixty days, 23 hours and 49 minutes, beating the current record by thirteen days, 21 hours and

nine minutes. The boat crossed the finish line at Vulkan Shipyard in Sagunto, Spain, on Friday 27 June and completed the journey using one hundred per cent biofuel to

demonstrate and draw global attention to the potential of alternative fuel sources. Earthrace is a 24 metres tri-hull wavepiercer built in New Zealand, and the record attempt, run by a team of international volunteers from New Zealand, UK, Sweden, Guyana and Hungary, has been completed as a carbon neutral project. She set off from Spain on 27 April at 14.35 hours CET in an attempt to challenge the world record that has remained unbroken since 1998, when it was set by the British boat, Cable and Wireless Adventurer. Earthrace, a non-profit enterprise, has overcome many obstacles during its journey, the most challenging of which were the replacement of the boat’s driveshaft and propeller after hitting sea debris in Palau, encountering

monsoon conditions in the Indian Ocean, and bypassing a massive backlog of ships waiting to transit the Panama Canal. Despite this, the crew has emerged victorious after almost two months at sea. Skipper Pete Bethune, a former oil worker, has dedicated the past six years of his life to reaching his goal of smashing the record in his amazing boat using biodiesel, including an attempt last year, called off after meeting three huge storms in the Mediterranean. After crossing the finish line, the boat was docked at Valencia for a few days to allow the public to go on board and meet the crew. World Record Route Sagunto (Spain) – Horta (Azores) – San Juan (Puerto Rico) – Colon (Panama Canal, Panama) – Manzanillo (Mexico) – San Diego (USA) – Maalaea Harbor, Maui (Hawaii) – Majuro (Marshall Islands) – Koror (Palau) – Singapore – Kochi/Cochin (India) – Salalah (Oman) – Port Said (Suez Canal, Egypt) – Sagunto (Spain).

R&D samenwerking in ketenintegratie van start Het R&D-Clusterproject Integraal Samenwerken is op 28 mei van start gegaan. De volgende bedrijven uit de maritieme maakindustrie ondertekenden de samenwerkingsovereenkomst: Bakker Sliedrecht Elektrotechniek (systeemintegratie, middenen hoogspanning), Brabant Mobiel (applicatie van verfsystemen), Croon Elektrotechniek (systeemintegratie, laagspanning), Damen Shipyards (scheepsbouw, diversen), GTI Suez (elektrotechniek, werktuigbouw en piping), Heinen en Hopman (klimaatregeling), IHC Merwede (scheepsbouw, diversen) en Johnson Controls (HVAC-systemen). Samen vertegenwoordigen ze ongeveer 6000


werknemers in de sector. Het clusterproject staat open voor andere in de Nederlandse maritieme maakindustrie actieve bedrijven. Het hoofddoel is het versterken van de concurrentiepositie door ontwikkeling van verbeterde samenwerkingsmodellen en -instrumenten. De drie speerpunten van het programma zijn innovatief ondernemen, technologische innovatie en sociale innovatie. Communicatie, (zelf)bewustzijn, opleiding, informatietechnologie, procesoptimalisatie, informatiemanagement en procestransparantie zijn enkele van de kernbegrippen waaraan wordt gewerkt. Het clusterproject sluit aan bij de strategische

onderzoeksagenda van het vorig jaar gestarte en door het ministerie van Economische Zaken en SenterNovem ondersteunde Maritiem Innovatie Programma. De sector zelf voert de leiding voor zowel het vaststellen van de inhoud, de uitvoering alsmede het (be)sturen van het programma. Daarin werkt ze nauw samen met de maritieme onderzoeksgroepen van de TU Delft. Met de brede participatie van concurrerende bedrijven, is dit het grootste (preconcurrentiële) ontwikkelingsproject op het gebied van procesoptimalisatie dat ooit in Nederland ter hand is genomen. Zie ook het interview met professor Nienhuis elders in dit nummer.

13

Nieuws

Tijdelijke subsidieregeling Innovatie Binnenvaart van kracht Vanaf 15 juli kunnen binnenvaartondernemingen en samenwerkingsverbanden in combinatie met een binnenvaartonderneming, subsidie aanvragen voor haalbaarheids-, onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten die voor vernieuwing in de binnenvaartsector zorgen. De projecten moeten zich richten op logistiek en nieuwe markten, overslagtechnieken, vermindering van luchtemissies/brandstofgebruik, scheepstechniek, ICT/informatiestromen, onderwijs of veiligheid.

Het ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft het Expertise- en InnovatieCentrum Binnenvaart (EICB) verzocht op te treden als programmabureau. Bij het EICB kunnen ondernemers hun ideeën voorleggen en informatie en hulp krijgen bij het uitwerken van hun plan en de subsidieaanvraag. De regeling kent grote en kleine projecten. In 2008 is € 1 miljoen beschikbaar voor grote projecten (subsidiabele kosten van € 100.000 of meer) en € 250.000 voor kleine projecten (tot € 100.000 subsidiabele kosten). De eerste

indienperiode voor kleine projecten loopt tot en met 31 oktober 2008. De aanvraagperiode voor grote projecten loopt tot en met 31 augustus. De bijdrage is maximaal 75 procent van de subsidiabele kosten. Meer informatie: EICB, telefoon (010) 7989830, of e-mail [email protected]. Uw (bedrijfs)informatie wordt strikt vertrouwelijk behandeld.

Laagdikte meten onder water nu ook elektronisch Het meten van een laagdikte op een onderwaterobject, zoals een stalen schip, pijpleidingen et cetera, is altijd een probleem, zeker als het object niet te verplaatsen is naar een droge omgeving. In het verleden kon men gebruikmaken van een mechanische laagdiktemeter zoals de Elcometer 211, in de volksmond beter bekend als de banaan. Met de komst van de waterproof-sensoren voor de Elcometer 456 elektronische laagdiktemeter, is de oplossing nu gerealiseerd. Deze waterproof-sensoren met een kabellengte van vijf of vijftien meter in combinatie met de digitale elektronische laagdiktemeter, biedt een inspecteur alle middelen om goed en snel metingen te kunnen uitvoeren. Met behulp van het Elcomaster softwarepakket zijn de meetgegevens snel uit te werken tot een gedegen inspectierapport. Meer informatie bij TQC, www.tqc.eu.

14

Onderwatersensoren Probe2

SWZ|MARITIME

Maritieme markt Door Menso de Jong

Roerige tijden De kranten staan vol met stakingen, protesten, gierende inflatie maar desondanks toch belastingverhogingen, dalende beurskoersen, nerveuze markten, enzovoort. Toch zit ik tevreden, mede dankzij een goed pensioen, bij een aangenaam juli-zonnetje op het terras koffie te drinken. Daarbij overdenkend of de uitbundige plantengroei in onze omgeving een gevolg is van de extra CO2 in de lucht en de wispelturige regenval een gevolg van onze schonere lucht. Zelfs een krantenbericht dat ook de ‘poison ivy’ in Californië krachtiger groeit met wellicht kans op grotere giftigheid ervan verstoort mij niet. Je raakt immuun voor angstscenario’s over broeikasgas.

Burgeronrust toch begrijpelijk Wel kan ik mij de onrust bij vele burgers begrijpen: Chinezen die moeten leven in zwaar verpeste lucht; vissers en truckers die gebukt gaan onder torenhoge dieselprijzen (de eersten ook onder schaarse vis); Poolse scheepsbouwers omdat hun werven kunnen

falen ondanks een ijzersterke markt; Zimbabwianen onder een niets ontziende despoot. Toch zijn er velen voor wie de zorgen meer een luxeprobleem zijn: Franse havenwerkers die hun beschermde ambtenarenbaan niet willen inruilen voor werk bij bedrijfsterminals en Amerikaanse stuwadoors die hun verdiensten van US $ 135.000 per jaar onvoldoende vinden. Vele Amerikanen hopen dat Obama nieuwe hoop opwekt en voor lagere benzineprijzen zorgt. Het eerste doet Obama reeds. Of hij ook de olieprijs kan verlagen, lijkt een utopie. Voor veel Amerikanen zijn ‘Big Oil’ en Bush de hoofdschuldigen, omdat zij bewerkstelligd zouden hebben dat er meer SUV’s en Hummers kwamen en alternatieve energie nauwelijks van de grond kwam behalve voor het zwaar gesubsidieerde ethanol uit maïs. Daardoor gingen wel de voedselprijzen omhoog met rellen in vele landen als gevolg. Als tweede schuldige worden de speculanten gezien, al is het niet verboden winst te behalen op de termijnmarkt wanneer de vraag het aanbod overtreft en er weinig te verdienen valt op de effectenbeurzen en huizenmarkt. Beperking van de olieproductie door Opec en vele andere regeringen, onder andere door het mondjesmaat afgeven van exploratievergunningen, soms met groene motieven, en langdurige onderhandelingen over een maximale winstbelasting, spelen ook een rol, maar zulke buitenlandse ontwikkelingen ontgaan vele Amerikanen. Ook dat sommige regeringen het verbruik blijven aanmoedigen door de benzine- en/of elektraprijzen te subsidiëren. Als Obama erin slaagt de importheffing op ethanol aanzienlijk te verlagen, nieuwe raffinaderijen te bouwen en vooral het vertrouwen in de dollar te herstellen, gloort er toch hoop. Al zal dat de inflatie in de VS tijdelijk versterken, wat hem minder populair kan maken.

Ook commotie over globalisatie Alle onrust wordt weerspiegeld op de vrachtenmarkt, nog versterkt door speculatie in futures. Op de spotmarkt voor zowel droge bulk

16

SWZ|MARITIME

Menso de Jong was jarenlang agent in het Verre Oosten voor diverse scheepvaartmaatschappijen. Hij is nu freelance journalist en vaste medewerker van SWZ Maritime

als ruwe olie verdubbelde het prijspeil tweemaal het afgelopen jaar (oktober/november 2007 en mei 2008) om vervolgens net zo snel weer terug te vallen. Speculanten, maar ook ING, verwachten dat deze globale markten enkele jaren gunstig blijven door een tekort aan tankers in 2010 na het verdwijnen van de enkelwandige VLCC’s en wegens de voorspelde, aanhoudende groei bij het ladingvervoer van/naar China en India. Toch komt er eens (2010-11?) een overschot aan schepen zoals nu reeds het geval is bij chemicaliënen LNG-tankers, containerschepen en binnenkort waarschijnlijk bij productentankers. Desondanks heeft onder meer Maersk voor miljarden dollars nieuwe containerschepen besteld. Onrust over de globalisatie zie je ook bij de pogingen een Duitse oplossing te vinden bij de verkoop van Hapag-Lloyd en het verzet tegen de deelname van het Koreaanse STX in Aker Shipyards. Daarentegen verwelkomt Brazilië de komst van Samsung als aandeelhouder in de nieuwe werf Atlantico Sul. Europa is evenwel een structureel bedreigd scheepsbouwgebied, terwijl Brazilië graag gebruikmaakt van Koreaanse knowhow bij hun scheepsbouw. Verrassend is dat STX inmiddels een bod op alle aandelen Aker heeft gedaan en bereid zou zijn de Franse regering te helpen bij het verkrijgen van een strategisch belang van 34 procent in l’Atlantique, waarin Aker dan de rest bezit. Europese regelgeving veroorzaakt eveneens onrust als gevolg van hinderlijke en prijsopdrijvende EU-wetgeving, waarbij nationale regeringen er graag een schepje bovenop gooien door de indirecte belastingen te verhogen met onvoldoende compensatie door verlaging van de directe belastingen. Zulke kwesties kunnen een motief zijn geweest voor de Ieren ‘nee’ te zeggen tegen het schijnverdrag van Lissabon. Dit temeer daar ‘Lissabon’ hen minder invloed geeft bij de Brusselse besluitvorming. Met meer invloed van het Europees Parlement onder ‘Lissabon’

kunnen er meer verwarrende compromissen tussen Parlement, Ministerraad en Commissie komen. Reeds nu kan het compromis over de rangschikking van havenslib onder gevaarlijk afval zo uitgelegd worden, dat het slib eerst bij de tweede maal opbaggeren als licht vervuild zou zijn aan te merken, waardoor het geschikt is voor landophoging. Een belangrijk argument van de Ministerraad voor het afwijzen van het liability-deel van het Erika III package was dat de desbetreffende regelgeving te verwarrend is. Ook rechters maken de zaken er niet eenvoudiger op. Het Europese Hof oordeelde de EU-regels over aansprakelijkheid van reders en bemanningen bij olielozingen niet te kunnen toetsen aan Marpol, omdat de EU er geen partij bij is, maar liet zich niet uit hoe nationale regeringen moeten handelen die het verdrag wel in hun wetgeving hebben opgenomen. Individuen kunnen evenmin toetsing aan UNCLOS verlangen omdat het een verdrag tussen regeringen is. Moet Intertanko nu een regering zien te vinden die de zaak voor het Internationale Hof voor UNCLOS-disputen wil brengen of wachten tot een regering de gewraakte regeling in de nationale wetgeving opneemt? Het grootste gevaar voor de wereldeconomie zal thans liggen bij de toenemende inflatie. Centrale bankiers onder politieke druk proberen steeds meer de nationale economie draaiende te houden met als argument dat de grote prijsstijgingen bij energie, voedsel en grondstoffen slechts eenmalig doorwerken in de prijzen, waardoor zij de illusie koesteren dat de inflatieverwachtingen laag blijven. Alleen de Europese Centrale Bank verhoogde de rentevoet. Ongetwijfeld terecht, want vele Europese regeringen staan voor grote uitgaven voor infrastructuur en bieden weinig weerstand tegen de druk de bedrijfslasten flink te verhogen voor een beter klimaat met schonere lucht en minder uitstoot van broeikasgas. Ook dat betekent extra inflatie en hogere looneisen.

-MARINE TRAINING SERVICES COURSE PROGRAMME SEPTEMBER - OCTOBER 2008 Classification and Statutory Requirements 23-25 September, Rotterdam 27-29 October, Rotterdam Electrical and Control Engineering 21-22 October, Rotterdam

Hull Inspection - Damage and Repair 9-11 September, Rotterdam 6-8 October, Copenhagen Ship New Construction 14-16 October, Rotterdam

Risk Management and Incident Investigation 23-25 September, Copenhagen 7-9 October, Rotterdam Ballast Water Management 17 September, Rotterdam

ISM Code Internal Auditor 23-24 September, Rotterdam 29-30 October, Copenhagen Shaft Alignment course 4-5 November, Rotterdam

For our full range of course details, company’s specific requirements, pricing and registration, please contact Willem Moelker at [email protected] or call +31 10 201 8466 or Suzanne Dedes at [email protected] or call +45 32 961 800. Services are provided by members of the Lloyd’s Register Group. Lloyd’s Register is an exempt charity under the UK Charities Act 1993.


17

Maand Maritiem Door G.J. de Boer

Nieuwe opdrachten IHC Merwede heeft in de afgelopen periode voor 260 miljoen euro aan nieuwe opdrachten geboekt: twee stationaire 12.000 kW cutterzuigers (bouwnummers 2732 en 2733) voor twee Chinese opdrachtgevers als onderdeel van een eind 2007 door de Chinese overheid goedgekeurd investeringsprogramma; een grindzuiger van 5000 m³, de Charlemagne II (bouwnummer 1257), voor DEME (vrijwel identiek aan de Charlemagne, die IHC Merwede als bouwnummer 1230 in januari 2002 opleverde), een 12.000 kW cutterzuiger (bouwnummer 2730) voor de Panama Canal Authority (PCA), waarmee over de hele lengte van het kanaal tot een diepte van 25 meter gebaggerd kan worden, ook bij de Gaillard Cut, het smalste deel van het kanaal; twee IHC B 6525 snijkopzuigers, uitgerust met een paalwagen en een booster station, voor India en een IHC B 6522 snijkopzuiger en een booster station voor een Maleisische baggeronderneming. Vroon in Breskens contracteerde Cosco Nantong Shipyard voor de bouw van twee opvijzelbare windturbine-installatieschepen (bouwnummers N 270 en N 271) ten behoeve van de werkmaatschappij Marine Projects International Ltd. (MPI) Offshore (Stokesley, UK). De schepen worden een verbeterde versie van de Resolution (imo 9260134, in november 2003 opgeleverd) die Vroon in 2006 overnam. Gusto MSC maakte het ontwerp in nauwe samenwerking met MPI en is ook verantwoordelijk voor de levering van de hijskraan en het hefsysteem. De nieuwe schepen worden groter en krijgen een zwaardere kraan, een grotere accommodatie, een helidek en een beter hefsysteem. De schepen zijn inzetbaar tot een waterdiepte van 40 meter. Bovendien worden de schepen dynamisch positioneerbaar (klasse DP 2) waardoor zij ook inzetbaar zijn in de offshore voor de winning van olie en gas. Beide schepen – een investering van 550 miljoen

18

Windturbine-installatieschip Vroon

dollar – worden gebouwd onder toezicht van DNV. De belangrijkste gegevens zijn: afmetingen: L o.a. x B x H (dg) = 137 x 40 x 10 (5,5) meter; laadvermogen 6000 ton; dienstsnelheid 12,5 knopen. Aan boord is accommodatie voor 112 personen. De schepen worden uitgerust met een dekkraan (SWL van 1000 ton bij een reikwijdte van 25,5 meter) en een dekkraan met een hijsvermogen van 50 ton. De hefsnelheid is 60 meter/uur. De oplevering en indienststelling van het eerste schip is gepland in het eerste kwartaal van 2011, het tweede schip volgt ongeveer een half jaar later. De Belgische baggeronderneming Jan de Nul bestelde bij Damen Shipyards vijf sleepboten, de DN 91 tot en met DN 95, die bij de zelfvarende snijkopzuigers van de Ibn Battutaklasse worden ingezet. Deze baggerschepen zijn in aanbouw voor De Nul bij Uljanik Brodogradiliste in Pula als bouwnummers 480, 481, 484 en 485. De sleepboten, een verbeterde versie van de Stan Tug 1606, worden gebouwd bij Albwardy Shipyard in Dubai. De belangrijkste gegevens zijn: lengte 16,5 meter en breedte 5,5 meter; 2 x 448 kW, trekkracht 15,5 ton, snelheid 10 knopen. De slepers worden opgeleverd in 2009 en 2010. DEME (Ackermans & Van Haaren en CFE) heeft voor de Nederlandse werkmaatschappij Tideway Offshore Contractors bij Sembawang

Shipyard in Singapore een nieuw valpijpschip besteld met een laadvermogen van 19.000 ton. Het Vlaardingse ontwerpbureau Ulstein Sea of Solutions ontwierp het 100 miljoen euro kostende schip. Het dynamische positioneerbare schip (klasse DP II) wordt voorzien van een deiningscompensator en een geavanceerd ROV-systeem om het steenstorten ter bescherming van onderzeese olie- en gasleidingen tot op dieptes van 2000 meter precies uit te voeren. De belangrijkste gegevens zijn: afmetingen: lengte o.a. 154,6 meter, lengte l.l. 145,5 meter, breedte (volgens mal) 32,2 meter en diepgang 7 meter. Geïnstalleerd vermogen 4 x 3000 kW, snelheid 15 knopen. Het valpijpschip moet in januari 2011 worden opgeleverd. Vosta LMG tekende op 21 mei een contract met Inai Kiara Sdn. Bhd. voor de levering van een engineering en componentenpakket voor twee snijkopzuigers van het type CSD750. De baggerschepen worden gebouwd bij Port Shipyard & Engineering (PSE) in Kampung Pendamar bij Port Kelang. Zij krijgen een lengte van circa 80 meter, een breedte volgens de mal van circa 15 meter en een totaal geïnstalleerd vermogen van 9300 kW. De maximale baggerdiepte wordt 22 meter. In juni bestelde ITC in Heemstede een Shoalbuster 2609 (bouwnummer 1594, imo 9531624) bij Damen Shipyards in Hardinxveld. Deze werkboot, de Meltemi, wordt na oplevering in januari 2009 de tweede van dit type in de ITC-vloot. ITC kocht in november al de Mistral (bouwnummer 1583, imo 9453925). Casco 1594 kwam op 31 juli gesleept door de Zeus in Dordrecht aan. Kompania di Tou Korsou (KTK) in Willemstad/ Curaçao gaf Damen Shipyards opdracht voor de bouw en levering van een sleepboot van het type Stan Tug 4011. De sleepboot wordt gebouwd bij Damex in Santiago de Cuba en in

SWZ|MARITIME

Gerrit de Boer is redacteur van SWZ Maritime en bekend schrijver van maritieme boeken

maart 2010 opgeleverd. Voor KTK is momenteel een ASD Tug 2810 in aanbouw bij de Chinese werf van Damen, de Mero (bouwnummer 511548, imo 9496290), die op 27 juli te water is gelaten. De oplevering moet eind september plaatsvinden, waarna de Mero op eigen kracht via de Pacific en het Panama-kanaal naar de thuishaven vaart. De Mero wordt begin november in Willemstad verwacht. De Gemeente Gorinchem gaf Damen Shipyards Hardinxveld op 12 juli opdracht voor de bouw van een nieuw multifunctioneel vaartuig (bouwnummer 571606) dat ingezet kan worden als veerpont, watertaxi en

Veerboot Gorinchem

blusboot. De veerdienst wordt onderhouden door de veerboot Gorinchem VIII waarmee 250 passagiers met fiets en 400 zonder fiets per overvaart kunnen worden vervoerd. Deze capaciteit is alleen in de spits nodig en in de zomer als toeristische attractie binnen de Vesting3hoek. Op andere tijden is de

vervoersbehoefte aanmerkelijk minder en kan worden volstaan met een watertaxi, die vier jaar geleden is aangeschaft en nu vervangen wordt. Het nieuwe vaartuig wordt in de eerste plaats ingezet als veerboot voor maximaal dertig personen, in de tweede plaats als watertaxi voor maximaal twaalf personen met een snelheid van 40 kilometer per uur en in de derde plaats als blusboot. Het casco wordt gebouwd in Werkendam, de afbouw vindt plaats in Hardinxveld. Het nieuwe vaartuig, een primeur voor de gemeente Gorinchem en Damen Hardinxveld, komt uiterlijk juli 2009 in de vaart.

Tewaterlating Seven Atlantic Op 18 juli is bij IHC Merwede in Hardinxveld Giessendam het dynamisch positioneerbare duikondersteunings- en offshoreconstructievaartuig Seven Atlantic (bouwnummer 7713, imo 9419125) voor Subsea 7 te water gelaten. Mevrouw H. Reymert, echtgenote van Didrik Reymert, Project Engineering Manager bij EP Europe, Shell UK Limited, verrichtte de doopceremonie. Belangrijkste gegevens: afmetingen: L o.a. (l.l.) x B x H (dg) = 141,55 (128,96) x 26 x 12 (8)

Seven Atlantic


meter, 11.885 dwt. Op het achterdek wordt een grote offshorekraan geïnstalleerd met een SWL van 150 ton bij een reikwijdte van 15 meter en twee dekkranen van elk 10 ton op 10 meter. Het werkdek heeft een vrij oppervlak van 1200 m² met een maximaal toelaatbare belasting van 10 ton per m². Het helidek is geschikt voor S 61-helikopters. De voortstuwingsinstallatie bestaat uit zes dieselgeneratoren van elk 3360 kW bij 720 tpm die zijn gekoppeld aan drie Wärtsiläroerpropellers achter, twee intrekbare

roerpropellers voor en een tunnelboegschroef. Vrijvarend kan het schip een snelheid behalen van 13,6 knopen. De Seven Atlantic is ingericht om op grote diepten diverse duikwerkzaamheden te ondersteunen. In de midscheeps zijn zes duikkamers geïnstalleerd met ruimte voor 24 duikers. Met twee duikklokken, die via twee moonpools afgezonken kunnen worden, kan tot op een diepte van 350 meter gewerkt worden. Verder is er aan boord een installatie voor het reinigen, onderhouden en afsluiten van gasen oliebronnen. Sommige werkzaamheden kunnen door middel van twee ROV´s (onderwaterrobots met afstandsbesturing) plaatsvinden. De oplevering is gepland voor eind maart 2009, waarna de Seven Atlantic onder de vlag van Man in de vaart komt. Het schip wordt gebouwd onder klasse van LR: Lloyd’s Register of Shipping ✠100A1, Diving Support Vessel, UD strength for load of 10 t/m2, Helicopter Landing Area, ✠LMC, UMS, DP(AAA), CAC(2), EP, ICC. Klasse DP 3. Aan boord is accommodatie voor 150 personen, die kunnen worden ondergebracht

19

Maand Maritiem

in twintig één- of in 65 tweepersoonshutten. Dit is het derde schip dat IHC Merwede voor Subsea 7 bouwt. De Seven Oceans (bouwnummer 7709, imo 9358826) en Seven Seas (bouwnummer 7710, imo 9384760) werden in juni 2007 en april 2008 opgeleverd. Als bouwnummer 7719 is bij IHC Merwede een vierde offshorewerkschip voor Subsea 7

in aanbouw met oplevering in het derde kwartaal van 2010. Het zijn de meest veelzijdige en geavanceerde schepen die nu in de vaart zijn. Subsea 7 is één van de grootste subsea engineering- en installatieondernemingen ten behoeve van de olie- en gasindustrie ter wereld. Het bedrijf beschikt momenteel over 22 offshorevaartuigen en een

multinationaal personeelsbestand van meer dan 5000 medewerkers die worden ingezet in Azië, de Pacific, Brazilië, de Golf van Mexico, Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk en WestAfrika. Vorig jaar opende Subsea 7 een kantoor aan de Willemskade in Rotterdam dat binnen twee jaar werkgelegenheid moet bieden aan tachtig tot honderd medewerkers.

Opleveringen Flinterborg Scheepswerf Ferus Smit in Westerbroek heeft 9 juli de Flinterborg (bouwnummer 380, imo 9361378) overgedragen aan kapitein-eigenaar Peter van Niejenhuis van CV Flinterborg in Loppersum. De Flinterborg is de twaalfde van een serie ijsversterkte 1A multipurpose 6000tonners die de werf tot dusver aan het Winschoterdiep bouwde. Dit type heeft als afmetingen: L o.a. (l.l.) x B x H = 110,78 (105,48) x 14 x 8,13 meter. De tonnages zijn: 3990 ton bruto en 2208 ton netto. De ruiminhoud is 285.000 cft, de containercapaciteit is 242 teu, waarvan 138 op dek. De voortstuwing wordt geleverd door een MaK-hoofdmotor, type 8M24, van 2640 kW voor een snelheid van 14 knopen. Direct na de overdracht is de Flinterborg opgenomen in de vloot van de Flinter Groep in Barendrecht. De eerste reis onder kapitein M. Groen werd gemaakt van Dordrecht naar Stettin met een lading zinkconcentraat.

Flinterborg (foto B.H.F. Spruit)

20

vervolgens voor de eerste reis, een transAtlantische oversteek vanaf België en Frankrijk naar Martinique en Guadeloupe.

Loireborg

Cathy Jo (foto F.J. Olinga)

Cathy Jo Bij Ferus Smit in Leer vond op 31 mei de dwarsscheepse tewaterlating plaats van de Cathy Jo (bouwnummer 385, imo 9419278). Daaraan voorafgaand is het schip gedoopt door Cathy en Jo, respectievelijk dochter en echtgenote van de Ierse reder John McEvoy. Het is het zestiende schip van een serie 1A ijsversterkte multipurpose 6000 tonners die Ferus Smit bouwt voor bij Wagenborg Shipping aangesloten reders en kapiteineigenaren. Op 23 juni vertrok de Cathy Jo van Leer naar Delfzijl, van waaruit de volgende dag de proefvaart op de Eems werd gehouden. Op 26 juni vond de overdracht plaats aan de Handelskade Oost in Delfzijl. De Cathy Jo vertrok

Op 4 juli droeg Koninklijke Niestern Sander het m.s. Loireborg (bouwnummer 836, imo 9399404) over aan Wagenborg Shipping. Dit schip werd op 13 mei in Delfzijl te water gelaten, terwijl de proefvaart werd gehouden op 1 juli. Na de Lauwersborg (bouwnummer 834, imo 9399387) en Lingeborg (bouwnummer 835, imo 9399399), is de Loireborg de derde van een serie van vier 1A ijsversterkte 7350 tonners, die KNS voor Koninklijke Wagenborg bouwt. Het laatste schip, de Laganborg (bouwnummer 837, imo 9407419), volgt eind dit jaar. Onder kapitein Erik Rosner vertrok de Loireborg na overdracht van thuishaven Delfzijl naar Harlingen om zout te laden voor Mäntyluoto.

Loireborg (foto F.J. Olinga)

SWZ|MARITIME

Maand Maritiem

Filia Nettie (foto M. Coster)

Noorderkroon (foto M. Coster)

Filia Ariea en Filia Nettie

Noorderkroon

Kort na elkaar zijn door Holland Shipyards (Instalho) in Hardinxveld de Filia Ariea (bouwnummer 2004007, imo 9488815) en Filia Nettie (bouwnummer 2004008, imo 9488827) opgeleverd aan Filia Shipping (Werkendam Shipping Company CV) in Werkendam. De casco’s, door Conoship ontworpen Tille Traders 2950, zijn gebouwd bij Sainty Shipbuilding in Jiangdu. Ze kwamen 29 oktober met een aantal binnenvaartcasco’s op de ponton Sainty No. 5, gesleept door Salvage Champion, aan in Rotterdam. De afmetingen van de 2137 bt metende Tille Trader zijn: L o.a. (l.l.) x B x H (dg) = 89,99 (84,95) x 13,85 x 5,55 (4,35) meter. De voortstuwing wordt geleverd door een Wärtsilä-hoofdmotor, type 8L20, van 1440 kW bij 1000 tpm via een Scania-Voldatandwielkast op een verstelbare Promacschroef voor een snelheid van 14 knopen. De schepen zijn uitgerust met een nieuw type Stuwa-flaproer. Beide schepen worden door Amasus Shipping in Delfzijl bevracht.

Op 11 juli doopte mevrouw A. van Schaik, partner van kapitein-eigenaar T. Sander, het m.s. Noorderkroon (bouwnummer 736, imo 9356581) aan de Nieuwe Wilhelminakade in Harlingen. Na de plechtigheid en overdracht was er gelegenheid het schip te bezichtigen. De Noorderkroon, een Bijlsma Trader 4500, werd afgebouwd bij Veka/Bijlsma Scheepswerf in Lemmer. Het casco werd gebouwd in Apatin en kwam op 24 januari in IJmuiden aan van Constanta achter de sleepboot Wizard. Op 7 juli vertrok het schip (2999 bt) via Amsterdam naar Velsen voor het houden van de proefvaart twee dagen later. Op 12 juli vertrok het schip van Harlingen naar Antwerpen voor de eerste reis naar Zweden. De Noorderkroon kwam in de bevrachtingspool van Flinter Shipping in Barendrecht.

Filia Ariea (foto M. Coster)


naar St. Petersburg. Technische gegevens: Lengte o.a.: Breedte (mal): Holte (mal): Brutotonnage: Nettotonnage: Deadweight: Ruiminhoud: Containercapaciteit: Bunkercapaciteit:

116,08 meter 15,8 meter 8,9 meter 4732 2493 7574 335.000 cft 177 teu (in ruim) 297 m³ HFO (IFO 180) Ballastcapaciteit: 3120 m³ Voortstuwing: Mak-hoofdmotor, type 6M32, 2999 kW Proeftochtsnelheid: 13,5 knopen Klasse: Lloyd’s Register of Shipping ✠100A1 ice class 1A

Alesia De Alesia (imo 9433339) van de Duitse Reederei Erwin Strahlmann (Buss) maakte op 24 juni een geslaagde proefvaart op de Eems. Het schip, het eerste van een nieuwe serie Bodewes Traders 7400, werd als bouwnummer 770 afgebouwd bij Bodewes Shipyards in Hoogezand. De Alesia werd op 22 mei bij de werf Jachtwijk te water gelaten. Direct na de overdracht is de Alesia onder de vlag van Antigua en Barbuda op 28 juni vertrokken voor de eerste reis van Delfzijl

Alesia (foto F.J. Olinga)

21

Maand Maritiem

Bremer Johanna (foto F.J. Olinga)

Paivi

Bremer Johanna

imo 9434149) van de Marpro Shipyard in

Op 6 juni doopte mevrouw K. Alm de Bremer Johanna (bouwnummer 677, imo 9347085) in de haven van Delfzijl. Het casco is gebouwd bij ATG in Giurgiu. De onder Panamese vlag varende zeesleper Lore sleepte het casco van Constanta naar Delfzijl, waarna het in Hoogezand bij Bodewes Shipyards afgebouwd is. Na voltooiing is de Bremer Johanna op 2 juni weer naar Delfzijl gesleept om de volgende dag op de Eems te gaan proefvaren. Het is het derde schip van het type 1B MCT 4350 dat Bodewes voor het Duitse Rörd Braren Bereederungs GmbH & Co KG in Kollmar bouwde. Eerder werden de Bremer Anna (bouwnummer 625, imo 9265665) en Bremer Elena (bouwnummer 642, imo 9347073) in december 2003 en april 2007 opgeleverd. Voor Braren is nog een vierde schip (bouwnummer 720, imo 9347097) van hetzelfde type in aanbouw. Technische gegevens: tonnages: 3152 bt, 1788 nt, 4350 dwt; containercapaciteit: 218 teu; afmetingen: L o.a. (l.l.) x B x H = 89,98 (84,97) x 15,2 x 6,6 meter, voortstuwing: MaKhoofdmotor, type 6M25, 1850 kW, 12,5 kn. Het schip is uitgerust met twee NMF-kranen aan BB met een SWL van 36 ton op 22 meter. Na overdracht vertrok de Bremer Johanna (thuishaven Gibraltar) naar Brake, waar cellulose werd geladen voor Sölvesborg.

Gdansk voor de proefvaart. Het schip, het eerste van een serie van zes Bodewes 3400 Traders, werd twee dagen later gedoopt door mevrouw Paivi Haakonsson. De Paivi werd op 16 februari te water gelaten. Het tweede schip van deze serie, de Tim (bouwnummer 701, imo 9434151), is op 18 juni te water gelaten en wordt in september opgeleverd. De schepen, gebouwd in opdracht van Interscan Schiffahrts GmbH in Hamburg, worden onder Cypriotische vlag geëxploiteerd.

Kristin Schepers Damen Shipyards Cargo Vessels heeft op 4 juni de derde Container Feeder 800 van een serie van zes voor HS Schiffahrt, Haren Ems, opgeleverd. Het is de Kristin Schepers

(bouwnummer 8303, imo 9404089) die werd ondergebracht bij HS Schiffahrts GmbH & Co. KG ms ‘Kristin Schepers’. Alle zes containerfeeders worden gebouwd bij de Roemeense Damen Shipyards in Galati. De Kristin Schepers kwam op 18 juni in Bremerhaven aan en gaat voor Unifeeder varen in een lijndienst tussen Bremerhaven, Hamburg en Tallinn v.v.

Christina G en Beaumaiden Damen Shipyards Bergum leverde onlangs twee Combi Freighters 3850 op. De Christina G (bouwnummer 9389, imo 9387310) is op 30 mei in Harlingen gedoopt en aan Reederei Gerdes in Haren – Ems overgedragen. Het casco van de Christina G was op 13 januari achter de mslb Scapino in Harlingen aangekomen om in

Paivi Op 27 mei vertrok de Paivi (bouwnummer 700,


Kristin Schepers (Flying Focus)

23

Maand Maritiem

Christina G (Flying Focus)

Bergum te worden afgebouwd. Op 4 juli volgde de Beaumaiden (bouwnummer 9370, imo 9401257) voor UniSea Shipping in Sneek na een proefvaart op de Waddenzee op 27 juni. Dit casco arriveerde op 28 februari in Harlingen gesleept door de mslb Frigga. De Combi Freighter 3850 is een succesvol ontwerp van Damen Bergum, waarvan er al minstens dertig zijn gebouwd of besteld. Doopvrouwe was E. van der Velde, dochter van C. van der Velde, directeur operations van UniSea Shipping. De Beaumaiden, de vierde CF 3850 in de vloot van UniSea, maakte de eerste reis met een lading papierpulp van Terneuzen naar Northfleet.

Caballo Lusitano In Foxhol is 31 mei de offshore supplier Caballo Lusitano (bouwnummer 426, imo 9440368) voor Oceanografia de C.V., Mexico

Caballo Lusitano (Flying Focus)

24

Stad, te water gelaten. Het eerste door Scheepswerf De Hoop gebouwde schip op de vorig jaar overgenomen werflocatie van Volharding Shipyards. De kiel werd gelegd op 2 juni 2007. Op 23 juni is de Caballo Lusitano door de sleepboten Waterpoort en Gyas uit Foxhol weggesleept met bestemming Delfzijl, van waaruit op 27 juni de technische proefvaart werd gehouden. Na oplevering VOS Traveller (Flying Focus) vertrok de Caballo Lusitano op 9 juli naar de Golf van Mexico. Nadat eerst in (bouwnummer 553005, imo 9391919, Foxhol nog een binnenvaartpassagiersschip oplevering in december 2007) vaart onder wordt gebouwd, begint De Hoop met de bouw Liberiaanse vlag. van de zes offshoresupportschepen die met tussenpozen van drie maanden te water Twee ATD 2411 sleepboten voor worden gelaten. Op de werf in Lobith worden PB Towage de komende tijd nog vier PB Towage Australia Pty Ltd. in Brisbane nam duikondersteunigsvaartuigen (105 x 24 meter) in juni twee ATD Tugs 2412 over van Damen met accommodatie voor 250 personen Shipyards (Tugs & Worksboats). De PB gebouwd. Alle schepen zijn bestemd om te Murray (bouwnummer 545001, imo 9389796) worden ingezet in de Golf van Mexico. en PB Darling (bouwnummer 545002, imo 9389801) zijn de eerste sleepboten van dit VOS Traveller nieuwe type die Damen bouwde. De ATD 2412 Op 28 mei is bij Maaskant Shipyards in sleepboten hebben een tonnage van 295 bt en Stellendam de VOS Traveller (bouwnummer als afmetingen: L o.a. x B x H (dg) = 24,65 x 553007, imo 9391933) overgedragen aan Vroon 12,63 x 4,6 (5,71) meter. De voortstuwing Offshore Services en de volgende dag onder bestaat uit twee Caterpillar-hoofdmotoren, Nederlandse vlag vertrokken naar Aberdeen. type 3516B TA HD/D met een totaal vermogen Het is de vierde en laatste van een serie van 4180 kW (5605 rpk) bij 1600 tpm op twee safety standby vessels die Damen Shipyards Rolls Royce US 255 roerpropellers voor Vroon Offshore Services bouwde. De (schroefdiameter 2600 mm) voor een casco’s zijn gebouwd in Kozle, terwijl de afbouw plaatsvond bij Maaskant in Stellendam. De VOS Tracker (bouwnummer 553004, imo 9391907, oplevering oktober 2007) en de VOS Trapper (bouwnummer 553006, imo 9391921, oplevering april 2008) zijn onder de vlag van Man in de vaart gebracht. De VOS Trader PB Darling

SWZ|MARITIME

Maand Maritiem

trekkracht van 63,5 ton en een snelheid van 11,6 knopen. De hydraulisch aangedreven Kraaijeveld-sleeplier heeft een trekkracht van 30 ton bij 11 meter/minuut (statisch 150 ton maximaal). De bunkercapaciteit is 77 m³. De brandblusinstallatie omvat een bluspomp Caterpillar 3406E TA met een capaciteit 1200 m³/uur bij 10.5 bar en een blusmonitor met een capaciteit voor 1200 m³/uur water/schuim. De capaciteit van de tank voor blusschuim is 5,3 m³. Aan boord is accommodatie voor vier personen. De sleepboten zijn geklassificeerd: Lloyd’s Register ✠ 100 A1 Tug [✠] LMC UMS.

ASD 2411 sleepboot Tiaki Damen Shipyards droeg de Tiaki (bouwnummer 512214, imo 9411898) over aan de havenautoriteiten van Port Wellington in Nieuw-Zeeland. De ASD 2411 Tug werd gebouwd bij de Vietnamese werf Song Cam in Haiphong. De belangrijkste gegevens van deze sleepboot zijn: tonnage: 270 bt afmetingen: L o.a. x B x H (dg) = 24,47 x 10,7 x 4,6 (5,43) meter; de twee Caterpillarhoofdmotoren 3516B TA HD/D hebben een totaal vermogen van 4180 kW (5600 rpk) bij 1600 tpm. De Tiaki is uitgerust met twee Rolls Royce US 255 roerpropellers (schroefdiameter 2600 mm), trekkracht vooruit: 69,1 ton en achteruit 63,5 ton, snelheid 12,9 knopen. De hydraulische Ridderinkhof-anker/sleeplier heeft een trekkracht van 33 ton pull bij 11

Tiaki


Adamant

Don Lucho

meter/minuut (statisch 150 ton maximaal).De bunkercapaciteit is 74,8 m³. Een Nijhuisbluspomp, aangedreven door een Caterpillar 3406E TA, heeft een capaciteit van 1200 m³/uur voor een op afstand bestuurbare Skumblusmonitor voor 1200 m³ water/schuim per uur. Capaciteit schuimtank: 8,6 m³. De accommodatie is ingericht voor vier personen. De Tiaki heeft als klassificatie: Lloyd’s Register ✠100 A1 Tug [✠] LMC UMS.

3512B TA/B, totaal vermogen 2028 kW (2720 rpk) bij 1600 tpm via twee Reintjestandwielreductie-kasten, type WAF 665L/5.95 : 1 op twee Kaplan II-vaste schroeven in Optima-straalbuizen met een diameter van 2200 mm, snelheid 12,2 knopen. De bunkercapaciteit is 36,8 m³. De blusinstallatie bestaat uit een Caterpillar-dieselmotor, type 3056 TA, gekoppeld aan een Sterlingbluspomp met een capaciteit van 300 m³/uur en twee blusmonitors voor water/schuim (150 m³ elk), inhoud schuimtank: 3,4 m³. De Mampaey-sleephaak heeft een SWL van 45 ton, de hydraulische DMT-sleeplier heeft 10 ton trekkracht bij 10 meter/minuut of 5 ton bij 23 meter/minuut (statisch 70 ton maximaal). Hoewel de beide sleepboten nagenoeg identiek zijn, zijn bij de paaltrekproeven verschillen vastgesteld: de Adamant 40,4 ton en de Don Lucho 39,2 ton. De Adamant is geklassificeerd door Lloyd’s Register: ✠100 A1 MCH, de Don Lucho door Bureau Veritas I ✠ HULL ✠ MACH TUG Unrestricted Navigation.

Adamant en Don Lucho Twee Stan Tugs 2208 werden door Damen Shipyards (Tugs & Worksboats) opgeleverd voor opdrachtgevers in het Caribisch gebied. De Adamant (bouwnummer 509618, imo 9410820) was bestemd voor A.R. Singh Contractors Ltd., Point Fortin op Trinidad en de Don Lucho (bouwnummer 509625, imo 9449041) werd gebouwd voor rekening van de Columbiaanse Intertug S.A. in Cartagena de Indias (vlag St. Vincent & Grenadines). De Stan Tug 2208 heeft de volgende specificaties: 141 bt, L o.a. x B x H (dg) = 22,64 x 7,84 x 3,74 (3,71) meter; voortstuwing: twee Caterpillarhoofdmotoren, type

Canal Services 10 Aan de Roemeense Canal Services is door Damen Shipyards de Stan Tug 1606 Canal Services 10 (bouwnummer 503104) opgeleverd. Deze sleepboot heeft de volgende gegevens: afmetingen: L o.a. x B x H (dg) = 16,56 x 5,54 x 2,54 (2,33) meter, twee Caterpillar-hoofdmotoren, type C18 TA/B, totaal 896 kW (1200 bhp) bij 1800 tpm via twee

25

Maand Maritiem

Reintjestandwielkasten, type WAF 264L (4,5:1) op twee vaste Kaplan ll-schroeven in Optima-straalbuizen (diameter 1350), twee roeren, trekkracht 16,2 ton, snelheid 10,5 knopen; bunkercapaciteit 14,2 m³. De Canal Services 10 is uitgerust met een MampaeyCaspian Breeze sleephaak voor een maximale trekkracht van 25 ton. Klasse: Bureau Veritas ✠ HULL • MACH Tug Coastal Area.

Caspian Breeze Damen Shipyards (High Speed and Naval Craft) heeft in juli de Caspian Breeze (bouwnummer 544901, imo 9510735), een FCS 3507, opgeleverd aan de Jamaicaanse BUE Marine. De geheel van aluminium gebouwde snelle crewboot heeft als afmetingen: L o.a. x B x H (dg) = 35,95 x 7,33 x 3,3 (2) meter. Het achterdek heeft een vrije oppervlakte van 120 m² en een maximaal toelaatbare belasting van 1,4 ton/m². De voortstuwing wordt geleverd door

Canal Services

26

Iliria P 131

drie Caterpillar-hoofdmotoren, type C32 C (WOSR), totaal 3135 kW (4200 rpk) bij 2100 tot 2300 tpm via drie Reintjes-tandwielkasten, type WVS730, op drie vaste schroeven. De proeftochtsnelheid bedraagt 29 knopen, de dienstsnelheid 26 knopen. Er is accommodatie voor vijf bemanningsleden en vijftig passagiers. De Caspian Breeze is de tweede van dit type FCS die in Gorinchem is gebouwd. De eerste was de Silni (bouwnummer 544803, imo 9424584) in januari 2007 voor Brodospas. Voor wie nog een FCS 3507 in aanbouw is als bouwnummer 544902 met oplevering in mei 2009. De Caspian Breeze is door Bureau Veritas geclassificeerd: I ✠ HULL ✠ ✠ MACH.

Damen Shipyards in Gorinchem heeft in augustus de Stan Patrol 4207 Iliria P 131 (bouwnummer 549866, imo 9524164) opgeleverd aan het Albanese Ministerie van Defensie. De Iliria is de eerste van een serie van vier, waarvan de volgende drie (bouwnummers 549871 – 549873) in Albanië gebouwd worden. De Stan Patrol 4207 heeft een stalen casco en een aluminium opbouw. Sinds de eerste Stan Patrol 4207, de Visarend (bouwnummer 549850, imo 9226841), in 2001 werd opgeleverd, heeft Damen Shipyards al twaalf patrouillevaartuigen van dit succesvolle type gebouwd voor onder andere het Verenigd Koninkrijk, Jamaica en Barbados en zijn er nog een aantal in aanbouw of bestelling. De belangrijkste gegevens zijn: afmetingen: L o.a. x B x H (dg) = 42,8 x 7,11 x 3,77 (2,52) meter; voortstuwing: twee Caterpillarhoofdmotoren, type 3516B TA-HD, totaal 4200 kW (5712 rpk) bij 1600 tpm via twee Reintjestandwielkasten, type WLS 930, op twee omkeerbare schroeven, snelheid 26 knopen (snelheid 30 knopen met een bemanning van vier personen), actieradius 1800 mijl bij een snelheid van 12 knopen. Bunkercapaciteit 23 m³, extra bunkercapaciteit 7 m³. Classificatie: Bureau Veritas I ✠ HULL ✠ MACH AUTUMS.

Iliria

SWZ|MARITIME

Maand Maritiem

Stan Tenders, Stan Pilots en Stan Patrols In juni zijn door Damen Shipyards twee Stan Tenders 1905, de loods- en crewboten SD Solent Spirit (bouwnummer 542411) en SD Clyde Spirit (bouwnummer 5422410), en een Stan Tender 1505, het loods- en werkvaartuig SD Clyde Racer (bouwnummer 541714) overgedragen aan Serco Denholm. Aan de Libische autoriteiten werd de Stan Pilot 1505 Slough (bouwnummer 541806) opgeleverd. Voor de KLPD kwamen de Stan Patrol 2505 P 86 (bouwnummer 549962), tweede van een serie van drie, en de Stan Patrols 2005 Mk2 P 95 en P 96 (bouwnummers 548916 en 548917) in dienst. De P95 en P 96 behoren tot een serie van zeven vaartuigen. Deze patrouillevaartuigen zijn bestemd voor diensten in kust- en binnenwateren en zijn geheel gebouwd van aluminium.

CSD250 Damen Dredging heeft een snijkopzuiger van het type CSD250 aan de havenautoriteiten van de Malediven geleverd. De zuiger wordt

CSD250

ingezet voor onderhoud van kleine visserijhavens en bestaat uit een hoofdponton, twee zijpontons en een cutterladder. De zuiger baggert op maximaal zes meter diepte, gebruikmakend van een pick point snijkop met

een vermogen van 40 kW. De zuiger is verscheept in twee 40-voetcontainers. Na aankomst reisde een Damen-servicemonteur naar de Malediven om de zuiger te monteren en de bemanning te trainen.

De doopceremonie was een Noorse aangelegenheid. M. Oaland, echtgenote van S. Oaland, directeur van Teekay Shipping in Stavanger, was doopvrouwe van de SD

Stingray en I. Wichman, echtgenote van T. Wichman, vertegenwoordiger van Kotug in Scandinavië, doopte de SD Shark. De SD Shark (bouwnummer 4, imo 9410715) en SD Stingray (bouwnummer 7, imo 9448190) zijn de eerste twee van een serie van vier die op de Med Yilmaz Tersanesi Shipyard in Zongulah werden gebouwd. Begin april kwam de SD Shark in Rotterdam aan, eind mei volgde de SD Stingray. Op de werf in Turkije zijn de SD Seal (bouwnummer 6, imo 9448188) en SD Seahorse (bouwnummer 5, imo 9448176) nog in aanbouw. De vier sleepboten zijn van het type RAmpart 3200, een ontwerp van Robert Allan in Vancouver. Na de komst van de twee nieuwe sleepboten heeft Kotug International de in Rotterdam gestationeerde SD Jacoba overgeplaatst naar Hamburg en de SD

Rederijnieuws Kotug International Op 3 juni zijn twee nieuwe aanwinsten van de Rotterdamse Kotug-vloot tegelijkertijd gedoopt aan de Wilhelminakade in Rotterdam.

SD Shark en SD Stingray (foto SWZM/G.J. de Boer)


27

Maand Maritiem

Gironde naar Le Havre. Deze RA 3200sleepboten hebben als afmetingen: L.o.a. (l.l.) x B x H (dg) = 32 (28,4) x 11,6 x 5,36 (3,85) meter. De voortstuwing wordt geleverd door twee Caterpillar-hoofdmotoren, type 3516B, totaal 3840 kW (5200 rpk) op twee Schottelroerpropellers, trekkracht 65 ton.

Multratug 17 Op 12 juni is aan de ponton in de voormalige Veerhaven de sleepboot Multratug 17 (bouwnummer 12, imo 9481752) gedoopt. De doopceremonie werd verricht door H. MullerRibbens, echtgenote van C. Muller en moeder van directeur L. Muller van Sleep- en bergingsbedrijf Multraship in Terneuzen. De sleepboot is gebouwd bij de Turkse werf Vega Denizcilik Sanayi Ve Ta Tic in Tuzla. In oktober wordt een tweede identieke sleepboot (bouwnummer 13) in Terneuzen verwacht. De Multratug 17 meet 499 bt en 149 nt en heeft als afmetingen: L. o.a. (l.l.) x B x H (dg) = 35,7 (30,54) x 12 x 5,6 (4,35) meter. De sleper heeft een vermogen van 5150 rpk of 3790 kW met een trekkracht van 70 ton. De snelheid is 13 knopen. Volgend jaar levert de Maleisische werf Nautica nog twee carrousel-slepers met een trekkracht van 80 ton elk op.

Triton (J. Plug)

Sleepdienst B. Iskes & Zoon Sleepdienst B. Iskes uit IJmuiden heeft op 20 juni de sleper Triton (bouwnummer 2.043, imo 9451537) officieel in gebruik genomen. De doopceremonie werd in aanwezigheid van een groot aantal genodigden verricht door Carolien Vrolijk. De sleepboot van het type RA 3200 werd gebouwd bij Dearsan Ship Building & Repair Company in Tuzla als Pinar en tijdens de bouw overgenomen door Iskes. De Triton (476 bt) heeft als afmetingen: L o.a. (l.l.) x B x H (dg) = 32 (30) x 11,6 x 5,36 (3,85) meter. De twee ABC-hoofdmotoren, type 8-DZC,

hebben een totaal vermogen van 3890 rpk of 2865 kW op twee Schottel-roerpropellers, type SRP 1515 CP, snelheid 13 knopen, trekkracht 65 ton. In dezelfde maand werd de Iskes-vloot verder versterkt met de gemoderniseerde Hercules (2400 rpk, imo 7612620). Deze Voith Schneidersleepboot werd in april 1977 opgeleverd door de Jadewerft in Wilhelmshaven (bouwnummer 138) als Herkules voor HapagLloyd Transport & Service in Bremen. De sleepboot werd in 1994 verkocht aan Alexandra Towing in Liverpool en herdoopt Gladstone. Na Howard Smith Towage en Adsteam werd Smit in Rotterdam korte tijd eigenaar van de sleepboot als Smit Gladstone. De Hercules heeft een trekkracht van ruim 35 ton. De modernisering van de Iskes-vloot krijgt dit jaar nog een vervolg. Bij Scheepswerf Gebroeders Kooiman in Zwijndrecht zijn nog twee sleepboten van het type RAmpart 3200W in aanbouw. Deze slepers krijgen een trekkracht van 80 ton en worden eind dit jaar als Brent (bouwnummer 180, imo 9507051) en Ginger (bouwnummer 181, imo 9507063) opgeleverd. Iskes voert niet alleen sleepdiensten uit in IJmuiden, op het Noordzeekanaal en in Amsterdam, maar verricht ook werk in de offshore en aan windmolenparken op de Noordzee.

Multratug 17 (J. vd Velde)

28

SWZ|MARITIME

Interview Door H.S. Klos

‘Maritieme bedrijven hebben te weinig zelfvertrouwen’ Hoogleraar Ubald Nienhuis over vijfjarig project rond ketenintegratie Het is geen flower power of cadeautjeswerk, waarbij je niet meer vraagt wat het precies kost. Het wantrouwen in de cluster berust volgens mij op een gebrek aan zelfvertrouwen. Het is heel moeilijk je kwetsbaar te tonen en af te wachten hoe je partner zich opstelt. En om die partner constructief aan te pakken als het een keer verkeerd gaat. Om zelfbewust te worden, moet je een reis naar jezelf maken.’ Deze ‘softe’ teksten klinken in een hoogleraarskamer op de TU Delft, waar prof.dr.ir. Ubald Nienhuis mba (47) vertelt over de ‘unieke trend’ om beter te gaan samenwerken. In zijn vrije tijd zeilt hij (‘op een oude Vindö’) en speelt hij toneel. ‘Op het podium moet je naar jezelf en anderen kijken. Daarvan heb ik veel geleerd en ik heb er zelfvertrouwen van gekregen.’

De kamer is kaal. Het enige dat van zijn aanwezigheid getuigt, is een lijst met de onderdelen van het project Integraal samenwerken. Aan de andere wand hangt een oude kaart van Friesland, maar dat is toeval. ‘Ik heb Groningse wortels. Geen idee wie die plaat heeft opgehangen.’ Er staat een archiefkast met stapels documenten, maar die is ook niet van hem. ‘Ik heb het papier laten varen. Een nomade als ik heeft alles in zijn laptop.’

Nieuw project De sector staat aan het begin van een vijfjarig onderzoeksproject naar ketenintegratie in de maritieme sector. Deelnemers van het eerste uur zijn bouwers (IHC, Damen) en hun toeleveranciers (Croon, Bakker, GTI, Heinen & Hopman, Johnson Controls en Brabant Mobiel). Het projectbudget beloopt ruwweg tien miljoen euro, waaraan de overheid vier miljoen bijdraagt. Er kunnen nog steeds nieuwe deelnemers toetreden en de deelnamekosten worden berekend over de in Nederland betrokken FTE’s (www.integraalsamenwerk en.nl).

30

Uitgewrongen Ging het in de cluster tot nu toe vooral over technische innovatie, nu zijn innovatief ondernemen en sociale innovatie de andere twee speerpunten. Sociale innovatie? ‘Bouwen is mensenwerk, het is geen robotfabriek. En doordat we in Nederland weinig in serie bouwen, zijn steeds weer snelle hoogstandjes nodig. Daarvoor heb je ervaringen uit het verleden nodig en is het de vraag hoe ieders specialiteit tot het beste product leidt. Het wringermodel heeft gewerkt, zeker. De werf sloot een contract en ging daarna in onderhandeling met de toeleverancier. Maar de vraag is, of je op die manier alle kennis en creativiteit voldoende hebt benut.’ In 2006 begon een leergang integraal samenwerken. Compleet met rollenspelen. ‘Nee, die zijn niet flauw. Het is goed om te zien, dat spelers binnen tien minuten beginnen over contractvoorwaarden en technische specificaties. Ze vinden het heel moeilijk om te benoemen waar het echt op vastzit. Iedereen kent de in- en verkoopvoorwaarden en dus komt het

SWZ|MARITIME

Sander Klos is oud-hoofdredacteur van weekblad Schuttevaer en werkt als freelance journalist mee aan SWZ Maritime

aan op macht, slim onderhandelen en elkaar uitputten. Maar hoe kom je nu echt tot elkaar? Het “we-punt” ligt nu nadat het hoofdcontract is gevallen en daarbij houdt iedereen kaarten in zijn mouw. Daar zijn goede redenen voor, want het is ook een commercieel spel. Maar steek je daarom te weinig tijd in een goede offerte en projectvoorbereiding, dan heb je onvoldoende nagedacht over de planning, wordt het product niet optimaal en je proces te duur. Terwijl je juist door te zwaluwstaarten de klant een beter product kunt bieden en je scoringskans vergroot. Bovendien wordt je product beter met dus een grotere kans op een betere marge.’ Dat zwaluwstaarten gebeurt onder productiepersoneel ‘best wel goed’. ‘En in de jachtbouw misschien nog wel beter door de hoge eisen die de klant stelt. Commerciële mensen hebben het er het moeilijkst mee.’ Het meerwerk en de risico’s blijven knelpunten. ‘Maar lastige discussies zijn er altijd geweest, ook in een markt waar het recht van de sterkste gold.’

Beetje hype Maar is integraal samenwerken niet gewoon de zoveelste trend in maritiem land? ‘Ja, misschien is het wel een beetje een hype, maar dat moet dan maar. Ik hoop dat te knopen aan het nodige realisme.’ Zo’n realiteit kan bestaan uit bijvoorbeeld één portal voor één project. ‘Waar iedereen met autorisatie alle plannen en technische gegevens kan zien, plus alle details van inkoop en logistiek. En al die gegevens moet je ordenen en actueel houden. Een stevige klus, maar de moeite waard.’ Of virtueel bouwen. ‘Bij elke one off moet je steeds opnieuw aanlopers ontdekken en oplossingen verzinnen. Dus waarom dat schip niet eerst virtueel – in de computer – bouwen? We hebben al een virtuele scheepsbouwhal (IHC Krimpen) en een virtuele productie van de snijpakketten (Metallix). Voeg daaraan een panelenstraat, de sectiebouw, de conservering en de outfitting toe en je kunt vooraf zien wat er moet gebeuren. Vooral goed om de planner te ondersteunen, maar ook om inzichtelijk te maken waarom de pre-outfit precies dán moet

‘Bij dit spel gierde de planner meestal als een comedy caper achter zijn collega’s aan.’ (Foto Sander Klos)


31

Interview

de FPFO’s SBM Offshore (ooit IHC Caland), maar ook aan servicecontracten. Daar moet je dan inderdaad à la Wärtsilä een wereldwijd servicenetwerk voor opzetten. Nou, hoe gaat Bakker Sliedrecht dat doen?’

Functioneel bestek Nog zo’n leuke vraag van de hoogleraar: wat heb je nou aan zo’n centimeters dik bestek? ‘De hele zaak wordt daarin dichtgetimmerd, maar in feite heeft de reder gewoon een functionele behoefte. En als bedrijf moet je dus zeggen: wij zorgen dat u uw werk kunt doen. Enerzijds komt die reder dan wat meer op afstand te staan, anderzijds is het voor hem ook heel transparant.’ Nog zo’n vraag: waarom moeten onderdelen er uitzien zoals ze er uitzien? ‘In een bestek wordt tot in het kleinste detail van alles omschreven. Precies welke pompen erin staan. Maar is die keus nou wel zo goed, of beantwoordt een andere uitvoering of lay-out beter aan de wensen van de reder?’

Terugverdienen

‘Zelfstandig consultant past karaktertechnisch beter bij me dan een baan in loondienst.’ (Foto Sander Klos)

gebeuren. Mensen zien er dan zelf het nut van in en je hoeft ze niet met de rug tegen de muur te zetten.’ Die virtuele bouwplaats moet de komende vijf jaar werkelijkheid worden. ‘Je wilt zo’n programma vroeg uitvoeren om te helpen bij de contractonderhandelingen. Dus werk je aanvankelijk met ruwe aannames die er zo goed mogelijk op lijken, waarna je het aan de hand van de engineering verfijnt. Dus het begint als ondersteuning van je strategie en mondt uit in een steun voor je echte dagelijkse proces.’ Ander onderdeel van het project is ‘life cycle engineering’. ‘Nu is het zo, dat de klant een garantie van een jaar heeft en je hoopt dat hij in die tijd niet te veel belt. Dus mis je de rest van de levensloop van dat schip: de omzet van het onderhoud en de leerpunten uit wat er misgaat. Daar heb je een ander businessmodel voor nodig. Je kunt dan denken aan lease, zoals

32

Allemaal mooi en aardig, maar al dat overleg en die goede gesprekken kosten tijd. Dus geld. Hoe komt dat terug? ‘Je verbetert je product en je scoringskansen, dat is één. Verder verminder je de faalkosten en verhoog je de efficiency. Hoe hoog die faalkosten precies zijn, dat weet niemand. Nou, ik heb net een grote verbouwing aan mijn huis laten plegen en heb de faalkosten bijgehouden. Ik kom op ruim twintig procent. En ik heb een toeleverancier wel eens een vergelijk horen maken tussen de bouwkosten van twee zusterschepen. Dat verschil was ruim vijftig procent! Is dat een uitzondering, vraag ik mij dan af.’ Hij beseft terdege, dat dat ook de kern van de concurrentie raakt. ‘Concurrentievoordelen berusten vaak op: ik kan dit slimmer dan jij. Maar hier valt voor iedereen wel degelijk winst te boeken.’

Menselijk kapitaal Sterk punt voor de ‘hype’ is volgens Nienhuis ook, dat het verbeteridee ontstond in een minder goede markt, die echter ook in een overspannen markt nodig blijkt om efficiënter te kunnen werken. ‘Alle organisaties kraken en piepen. Iedereen wil profiteren, het regent orders, de targets gaan voortdurend omhoog en goed personeel is schaars. Dus moet je tegelijkertijd aan je menselijke kapitaal werken, want mensen krijgen erg veel op hun bordje en het blijkt dat ze om uiteenlopende redenen niet makkelijk nee zeggen. Tot ze afknappen.’

SWZ|MARITIME

Interview

Gelijkwaardig In een interview in 2006 noemde Nienhuis het een voordeel dat ons land beschikt over relatief veel kleine en middelgrote bedrijven. Die kunnen flexibel en desnoods agressief zijn. Tegelijkertijd groeien werven als IHC en Damen nog steeds. Maar dat vindt hij geen bedreiging. ‘Door hun verdeling in werkmaatschappijen worden ze geen echte moloch. Elke werkmaatschappij kan flexibel en agressief opereren. En dat de werven groter worden, wil niet zeggen dat de machtsverhouding tussen hen en de toeleveranciers verschuift. Want de toeleveranciers groeien gewoon mee. En een grote toeleverancier kan in de huidige markt ook zeggen: voor jou drie anderen. Ze blijven ongeveer gelijkwaardig, maar… the devil is in the detail.’

Shoppers Integraal samenwerken is volgens Nienhuis een ‘Nederlandse beweging’. ‘In Japan, Korea en China ligt de nadruk op grote volumes en bedrijven die alles onder één dak hebben. Daar is hooguit sprake van bedrijfsinterne verschillen. In Europa zie je dat de Duitsers toch meer de autoriteit bij de werf leggen. Ik heb wel eens gerekend aan de correlatie tussen de nationaliteit van de eigenaren en de bouwers van schepen. Dan zie je in het Verre Oosten een sterke overeenkomst, terwijl in Europa iedereen flink rondshopt en weinig gevoel heeft bij “koop eigen waar”. In Nederland is Wagenborg een van de uitzonderingen op dat punt. En die doet dat heus niet uit goedertierenheid.’

Kinderachtig ‘Spelletjes’ blijven een rol spelen in de toekomst. Zo ontwikkelde promovenda Jenny Coenen een bordspel, waarin alle betrokkenen bij een bouwproject op hun eigen bord spelen. ‘We hebben het twaalf keer gespeeld en slechts eenmaal bleef de planner overeind. Meestal gierde hij als een comedy caper achter zijn collega’s aan. In het begin dacht iedereen: ja daag, we gaan toch zeker geen spelletje spelen. Maar naderhand vonden we het toch wel herkenbaar en interessant.’ Een omvangrijker spel is de business game van Jeroen Pruyn, waarin studenten in twee weken een bedrijfstraject van zes jaar afleggen. ‘De student heeft een eigen bedrijf en kan alles doen wat hij wil. De redersrol wordt gespeeld door één persoon, die van de werf door twee personen, zodat er in totaal 24 personen meedoen. Je ziet dat sommigen vreselijk slim zijn, al pakt dat niet altijd goed uit. Zo waren er een paar, die gingen hedgen op de staalprijs. Ze sloegen enorm veel staal op, maar uiteindelijk pakte het toch verkeerd uit. De staalprijs steeg


ondertussen wel, maar ze kwamen niet uit met hun voorraad en moesten dus toch tegen die hogere prijs staal inkopen. En ondertussen maar opslagkosten meetorsen.’ Nienhuis zou dit spel ook graag met professionals spelen. ‘Samengevoegd met samenwerkingsmodellen en projectmanagement kan het uitgroeien tot een beleidsondersteunend instrument, een soort Flight Simulator voor scheepsbouwprocessen.’

Keus voor inhoud Nienhuis stopt in september als hoogleraar, maar blijft desgewenst als consultant betrokken bij de projecten rond integraal samenwerken. Na zijn studie maritieme techniek en specialisatie hydrodynamica aan de TU bekleedde hij allerlei functies bij het Marin, maar vond het rond 1995 ‘mooi geweest’ en ging zich als zelfstandig consultant bezighouden met onder meer research & development en veranderprocessen. ‘Maar toen vroeg de decaan werktuigbouw en maritieme techniek of ik Sjoerd Hengst wilde opvolgen. Het kon in deeltijd en zo werd ik in 2002 benoemd als hoogleraar Scheepsproductie.’ Zijn opvolger is nog niet bekend. ‘De leerstoel blijft, de profielschets is rond, nu alleen nog de financiering en de geschikte kandidaat.’ Hij nam de functie destijds aan om te helpen maritieme techniek in Delft te handhaven en om jongeren te helpen het beste uit zichzelf te halen. ‘Maar dat plezier van het werken met jonge mensen was toch niet voldoende compensatie voor de Nederlandse academische omgeving. Ik ben ingehuurd voor de inhoud, maar je moet te veel tijd besteden aan dingen als acquisitie, PR, organisatie, geld en personeelsbeleid. Maar toch heb ik ongetwijfeld nog te weinig gedaan aan de zichtbaarheid van maritieme techniek naar de “interne winkel”. Het voelt best lekker om hoogleraar te zijn, maar de keus om opnieuw consultant te worden, is een keus voor de inhoud en dat zou ik eigenlijk niet moeten mogen zeggen.’

33

Special SMM 2008 Door G.J. de Boer

SMM Hamburg 2008 De 23ste internationale scheepsbouw, machinebouw en maritieme technologie tentoonstelling in Hamburg vindt plaats van dinsdag 23 tot en met vrijdag 26 september, elke dag van 9.30 tot 18.00, en wordt georganiseerd door Hamburg Messe und Congress.

34

SWZ|MARITIME


Voor het eerst zijn alle nieuwe tentoonstellingshallen voor deze beurs beschikbaar, totaal 87.000 m², 12.000 m² meer dan de vorige SMM (Shipbuilding – Machinery – Marine technology) in 2006. Scheepsbouw bevindt zich momenteel in een ongekende hausse die bij de SMM wordt weerspiegeld in de overweldigende vraag naar meer expositieruimte. Vrijwel alle exposanten wilden een grotere standruimte. Om hieraan te voldoen, heeft de SMM de voltooiing van de nieuwste hal (B7) met zes maanden bekort. Ondanks dat was de beurs al in een vroeg stadium geheel volgeboekt. Er worden 1800 exposanten uit meer dan vijftig landen verwacht en dat is nog niet eerder vertoond. Alle scheepsbouwnaties uit de top tien van de wereldscheepsbouw zijn aanwezig. De top tien wordt momenteel op basis van opleveringen aangevoerd door Korea, Japan, Europa en China. Binnen twee jaar, zo is de prognose, wordt de wereldranglijst nog steeds aangevoerd door Korea met China als tweede en Japan en Europa op grote afstand als derde en vierde. Overigens is het niet onmogelijk dat Europa Japan in 2010 passeert. Het grootste deel van de toeleveranciers is vertegenwoordigd. Maritieme hightech, innovaties en kennisoverdracht zijn de belangrijkste trekkers voor beslissers uit alle delen van de wereld. Er worden dit najaar meer dan 45.000 bezoekers uit ruim honderd landen verwacht. Bondskanselier Angela Merkel heeft voor de tweede keer het beschermvrouwschap voor de SMM aanvaard. Zij is ervan overtuigd dat scheepsbouw een vooraanstaande rol speelt in nieuwe hightech-ontwikkelingen. De federale regering ziet maritieme technologieën als een belangrijk terrein van innovatie, die een verrijking voor de economie kan betekenen.

Evenementen Tijdens de SMM vinden meer dan 120 evenementen plaats, waaronder samenkomsten, conferenties, workshops, vergaderingen, gezamenlijke persconferenties en talloze recepties. Thema’s van de congressen en conferenties zijn actuele onderwerpen, zoals bescherming tegen piraterij en terrorisme, financiering van schepen, milieu, zuiniger brandstofgebruik, minder CO²-uitstoot, de Europese scheepsbouw en het tekort aan goed opgeleid personeel. De MS&D (Maritime Security & Defence) is de eerste internationale conferentie op het gebied van maritieme veiligheid en verdediging die plaatsvindt op de SMM-locatie op 24 en 25 september. Aanleiding hiervoor is de toenemende dreiging van piraterij en terrorisme op de internationale scheepvaartroutes en in de havens. De MS&D-conferentie is georganiseerd door Hamburg Messe und Congress in


samenwerking met Mönch Verlag, Bonn, uitgever van het tijdschrift Naval Forces, als adviseur en mediapartner om de experts en beleidsmakers van alle maritieme sectoren, de marine, de autoriteiten en civiele organisaties bijeen te brengen. De conferentie richt zich op analyse van de huidige staat van veiligheid op de wereldzeeën en op het zoeken naar oplossingen voor een betere bescherming van de scheepvaartroutes, havens en marinebases. Ruim 200 SMM-exposanten vertegenwoordigen technologie die van belang is voor de marines. In de toekomst wordt de MS&D-conferentie voortgezet als onafhankelijk forum dat uitsluitend is gericht op dit essentiële onderwerp. Deze wordt georganiseerd als een gecombineerde conferentie van specialisten en tentoonstelling, te beginnen in het najaar van 2009 en daarna elke twee jaar, beurtelings met de SMM. De volgende MS&D-conferentie vindt plaats van 22 tot 24 september 2009. Een dag voor de opening van de beurs, op 22 september, houdt gastheer Financial Times Deutschland, in samenwerking met SMM en het Britse tijdschrift Lloyd’s Shipping Economist, op het complex het één dag durende internationale Ship Finance Forum. Koers houden in ongewone tijden is het thema dit jaar en dit is toegespitst op de huidige ontwikkelingen in het financieren van schepen. Wat zijn de gevolgen van de internationale kredietcrisis voor de maritieme markten en leiders? Welke uitdagingen gaat de maritieme industrie tegenkomen? Wat zijn de grootste risico’s bij het financieren van schepen? Deze en andere vragen worden door internationale sprekers aan de orde gebracht tijdens deze Engelstalige conferentie. De correspondent van de Financial Times Deutschland en industrie-expert Herbert Fromme zit het evenement voor. Een nieuwe activiteit is de milieuworkshop van het Federale Ministerie van Economie en Technologie die plaatsvindt op de eerste dag van de SMM (23 september). Voorzitter is Dagmar Wöhrl, minister en coördinator van de federale regering voor de maritieme economie. Wöhrl begint ’s morgens met een officiële ronde over het tentoonstellingscomplex en bezoekt daarbij enkele stands, in gezelschap van enkele buitenlandse ministers (waaronder de Nederlandse Minister Maria van der Hoeven) en de internationale pers. De ronde begint om kwart over negen met het doorknippen van een lint waarmee de tentoonstelling officiëel wordt geopend. Het milieu is ook het onderwerp van de traditionele CIMAC Circle op 25 september, wanneer deze raad van deskundigen op het gebied van verbrandingsmotoren de laatste ontwikkelingen en mogelijkheden bespreekt. CIMAC (Conseil

35

Special SMM 2008

International des Machines à Combustion) werd in 1951 in Parijs opgericht. Vermeldenswaard is ook de vergadering van CESA (Community of European Shipyards’ Associations) op 23 september, waarbij de topmannen van de Europese scheepswerven bijeenkomen. De “Think Ing”, een evenement op initiatief van de VDMA (Verband Deutscher Maschinen- und Anlagenbau) en de VSM (Verband für Schiffbau und Meerestechnik), geeft schoolverlaters de gelegenheid zich verder te oriënteren op hun carrièremogelijkheden in de scheepsbouw. De Koninklijke Marine stuurt opnieuw een Lucht Commando Fregat naar Hamburg tijdens de SMM. Aan boord van de Hr. Ms. Evertsen organiseert de Vereniging Holland Marine Equipment (HME), samen met het Consulaat Generaal Hamburg en de Koninklijke Marine, op 23 september een netwerkreceptie. Minister van Economische Zaken Maria van der Hoeven geeft hiervoor ’s avonds om zeven uur het startsein.

Het Nederlandse paviljoen van de HME (800 m²) met veertig deelnemers bevindt zich in hal B7. Het Turkse paviljoen heeft een oppervlakte van meer dan 500 m² in overeenstemming met het groeiende belang van Turkije als scheepsbouwnatie. Turkije is het middelpunt van scheepvaart en scheepsbouw met een aantrekkingskracht die de grenzen van Turkije ver overschrijdt. Hier bouwt Europa zijn netwerken op met landen in het Nabije en Midden-Oosten. Om die reden houdt Hamburg Messe und Congress in samenwerking met Goca Exhibitions de nieuwe scheepsbouwtentoonstelling SMM Istanbul van 21 tot 23 januari 2009. KOSHIPA, de Koraanse Scheepsbouw Associatie, is voor de eerste keer aanwezig met een stand van meer dan 200 m². De inzending van India heeft een oppervlakte van 184 m².

Nationale paviljoens

Eén van de grootste vertegenwoordigde marktsegementen is de elektronica en elektrische producten, samengebracht onder één dak in de nieuwe hal B6, de grootste hal met een oppervlakte van 13.000 m². Hierbij is de navigatie- en communicatie-apparatuur prominent aanwezig. De machinebouwsector voor voortstuwing is ook gegroeid en is ondergebracht in A3 en de nieuwe hal A4. De werven, één van de kernactiviteiten van SMM, blijven op hun bekende locatie in de hallen B2, B3 en B4. De bouw van grote cruiseschepen is uitgebreid vertegenwoordigd door de wervengroepen Aker Yards ASA (met drie werven in Finland en twee in Frankrijk), Fincantieri

Alle belangrijke scheepsbouwnaties zijn op de SMM aanwezig, meestal samengebracht in nationale paviljoens. Er zijn in totaal zeventien nationale paviljoens waaronder die van China, Japan, Turkije, Japan, Noorwegen, Nederland, Denemarken en Italië. Zij zijn te vinden in de hallen B1 tot B4 (boven), B7 en A1. De grootste buitenlandse deelnemer aan de beurs is Nederland met een oppervlakte van bijna 4000 m² en ruim honderd exposanten. De Nederlandse scheepsbouw is onder andere vertegenwoordigd door IHC Holland Merwede, de Damen Shipyards Group (inclusief Schelde Naval Shipbuilding) en IHDA Shipbuilding Service.

36

Bedrijven Meer dan 250 bedrijven presenteren hun producten en diensten voor het eerst op de SMM Hamburg aan het publiek.

SWZ|MARITIME

Special SMM 2008

Cantieri Navali Italiani (met werven in Monfalcone en Marghera) en de Meyer Werft in Papenburg am Ems. De toeleveringsbedrijven, gewoonlijk het grootste marktsegment op de beurs, presenteren weer de nieuwste technologieën. Zij leveren ook aan de superjachtsector, die aanwezig is met een aantal gerenomeerde jachtwerven, zoals Fr. Lürssen Werft, Bremen, Blohm & Voss, Hamburg (behorende tot de Thyssen Krupp Marine Systems), Amels, Vlissingen (werkmaatschappij van de Damen Shipyards Group), Abeking & Rasmussen, Lemwerder, Lloyd Werft, Bremerhaven en de Italiaanse Fincantieri Group. Een ander actueel onderwerp op de tentoonstelling is de

milieutechnologie. In hal A1 zijn allerlei systemen voor waterbehandeling, afvalverwerking en drinkwatervoorziening tentoongesteld. Essentieel zijn wateren oliescheidingssystemen, ballastwater, rioolwaterzuivering en -afvoer en drinkwaterzuivering. Belangrijk onderwerp dit jaar zijn de interieurs, inclusief verwarming, ventilatie en air-conditioning, alsmede het hele scala aan veiligheidsmiddelen. Dit alles is te zien in hal B5. De SMM 2008 wordt op de vooravond, op 22 september, officiëel geopend door de Minister van Economie en Technologie, Michael Glos.

Bedrijfspresentaties Alewijnse Marine Systems Alewijnse Marine Systems is part of the Alewijnse group with over 1000 well skilled employees. Alewijnse has a long tradition in maritime technology. As full line system integrator we provide technical services, innovative electrical engineering and ICT solutions in the broadest sense of the word. This field of business requires a team player with in-depth knowledge, one who’s innovative and thinks with you every inch of the way. Alewijnse makes this possible. Based on the latest maritime and industrial technology, we develop a broad range of system designs. These designs provide energy efficient and environmentally friendly solutions for generation, distribution, storage and consumption of electrical power. Relying on a broad network of partners, we combine most modern technology with years of experience.


Our expertise: Engineering & contracting, system design, marine automation, electrical & ICT solutions, integrated bridge systems, switchboard & console solutions, power generation & drive technology, entertainment systems, power & energy technology, navigation & communication equipment, service & maintenance (24/7). Alewijnse Marine Systems has a strong international focus, with subsidiaries in the Netherlands, Romania, Ukraine and China. We ensure best service, worldwide, 24 hours a day, seven days a week. Alewijnse Marine Systems wants to welcome you at the SMM in Hamburg, in hall B6 booth number B6.112. Alewijnse, empowering your business! I: www.alewijnse.nl

Allard-Europe Allard-Europe is a reliable steel and iron foundry making large castings to customer specifications. All produced castings can be machined in-house. The machine shop is equipped with CNC milling and turning machines with a capacity up to 10 m diameter. CAD/ CAM software (Unigraphics) adds up to the flexibility of the company. Some examples of our activities: Shipbuilding: thruster components,

37

Plattegrond en route

38

SWZ|MARITIME


39

Special SMM 2008

deliver parts almost immediately with competitive prices and quality guarantee. The MaK program contains a range of high-tech Medium Speed Diesel engines which are specially suited to fishing, container, tank, and multi-purpose cargo vessels. MaK engines are also popular with inland canal boats and dredgers. Auxiliary

bearing houses, P and A- frames, rudder horns, cone blocs. Dredging: impellers, pump housings, dual or single pipe liners and branches. Offshore: sheaves, main hoist hooks 800T-1800T. In recent years Allard-Europe has experienced dynamic growth based on implementation of the highest quality standards, flexibility and reliable deliveries. Continuous investment in new technology, production equipment and people will continue to ensure our future growth. Allard-Europe, Stand B7.242. I: www.allard-europe.com

Bolier and MaK As an independent dealer within the Caterpillar Marine Division, we are responsible for the sales and service of MaK diesel engines in the Benelux, France and North Africa. These medium speed diesel engines are available with a capacity output between 1000 and 16.000 kW. Bolier can offer their customers worldwide service for both engine repairs and spare parts delivery. The workshop is the

heart of Bolier and the place where our specialists can use their know-how. The engines and engine parts are mostly disassembled on board and transported back to our workshop in Dordrecht. This method saves both time and money. Our workshop facilitates highly advanced equipment which enables all parts to be thoroughly cleaned, inspected and, where necessary, repaired in record time. Our ultrasonic cleaning installation enables thorough cleaning of all engine parts using ultrasound. Bolier not only reconditions, but can supply almost every part for all MaK engines. Our large and varied stock allows us to

40

engines are also available for the larger sea going vessels. Three stern docks and a workshop with a specialized team are available on the premises of Bolier in which repairs and overhaul of the propeller, propeller shafts and rudders can be carried out quickly and efficiently. In order to cut down on docking time, Bolier has a reserve propeller stock available for customers. Bolier makes the ‘one-stop shop’ philosophy true. I: www.bolier.nl

DMI Diesel Marine International is the world leader in the development and application of reconditioning processes for marine diesel engine components. It is also a ‘one-stop shop’ for reconditioned parts and supply of heat exchangers, instruments, fuel equipment, valve and fluid equipment, et cetera. DMI is represented throughout the world by an extensive network of associated companies and agents. Additionally, DMI maintains stock points in several strategically located areas around the world with extensive stocks of fully reconditioned pistons, exhaust valves and cylinder covers for most popular makes of two-stroke engines. These components are available on a service exchange basis. To access our services and full information about companies, contacts and stock points, all you have to do is visit our website www.dmiglobal.com and use the links provided to make your enquiry, check out our stock lists or find your nearest DMI representative. Please visit us at the SMM 2008, hall A4 Stand 158. I: www.dmiglobal.com, E: [email protected]

Econosto Nederland De Econ hydraulische aandrijvingen voor kwartslag afsluiters van Econosto Nederland zijn door innovatie voortaan geschikt

SWZ|MARITIME

Special SMM 2008

voor hydraulische positieve positie-indicatie. Dit resulteert in honderd procent systeembetrouwbaarheid. Bij de vernieuwde aandrijvingen schakelt de open- of dichtmelding pas als de eindstand daadwerkelijk wordt bereikt. Zolang dit niet het geval is, is een knipperend (in bedrijf) signaal zichtbaar. Hierdoor worden calamiteiten als lekkage, leidingbreuk of verstopping van de afsluiter altijd gesignaleerd. Wél is bij een enkelwerkende aandrijving een tweede hydraulische leiding nodig. De basisuitvoering – de dubbelwerkende EHA-20 – is door toepassing van inzetstukken voor het spindelvierkant en de spindelhoek geschikt voor rubbergevoerde vlinderkleppen, high performance vlinderkleppen en kogelkranen van DN50 tot en met DN200. Hierdoor is de aandrijving eenvoudig uitwisselbaar en volstaat een minimum aan spare parts. Door gebruikmaking van het breekplaat-principe leveren de Econ hydraulische aandrijvingen zowel bij het openen als het sluiten van de afsluiter het maximale koppel. Een licht verhoogd draaimoment door vervuiling of beschadiging van de voering resulteert dan ook niet direct in een falend systeem. Door toepassing van modulaire systeembouw voor de magneetventielenkast en het hydraulische power pack kan Econosto bij een conventioneel bediend systeem zeer snel een systeemcalculatie uitwerken. Daarnaast zijn PLC-touchscreen en computergestuurde bediening leverbaar. Door de modulaire systeembouw en het brede toepassingsgebied kan Econosto


binnen acht weken na verstrekking van de opdracht een compleet, volledig getest systeem leveren. Andere aspecten van de uitgebreide service zijn: inbedrijfstelling op locatie, systeemverantwoordelijkheid, uitgebreide garantie en 24/7 after sales service. Kortom, één type aandrijving voor een grote kleprange, geschikt voor directe montage, hydraulische positieve positieindicatie, minimaal onderhoud en snelle levering. I: www.econosto.nl, E: [email protected]

Efm-verzekeringen Schepen verzekeren is een specialistische markt. Efmverzekeringen in Meppel is al 170 jaar expert op het gebied van schepenverzekeringen. Wij kennen van oudsher de specifieke kenmerken en risico’s van de beroeps- en recreatievaart. Wij bieden maatwerk, waardoor ú bepaalt hoe compleet de dekking voor uw schip of boot moet worden! Uiteraard tegen zo laag mogelijke kosten. Efm is een onderlinge verzekeraar zonder winstoogmerk. Wij zijn van, en werken voor schippers. Hierdoor bieden wij een perfecte dekking tegen gunstige, stabiele premies. Want uw belang is ons belang. Als marktleider in de beroeps- en zeilende passagiersvaart is efm groot genoeg om continuïteit te garanderen en goede concurrerende producten en diensten te leveren. Gelukkig zijn we ook nog klein genoeg om onze klanten te kennen. Efm heeft elf eigen, IVW-gecertificeerde experts. Onze experts nemen zelf schades op, voeren zelf inspecties en keuringen uit en mogen schepen in alle soorten en maten certificeren. Wij maken op korte termijn afspraken, kennen de markten en hebben goede contacten in de branche. Hierdoor worden zaken en schades snel en efficiënt afgehandeld. Door u te verzekeren bij efm beschikt u automatisch over de meest vakbekwame expertisedienst in de beroeps- en recreatievaart. Uiteraard zijn we voor schades en calamiteiten dag en nacht bereikbaar. Maar onze dienstverlening gaat verder. U ontvangt als efm-verzekerde ook twee keer per jaar ons efm-magazine met nuttige informatie, preventietips, technische zaken en toelichting op nieuwe weten regelgeving. Meer informatie

41

Special SMM 2008

vindt u op onze website. Wij staan u ook graag persoonlijk te woord. Voor vragen of een offerte kunt u bellen met onze afdeling advies en verkoop: 0522-498120. I: www.efm.nl

Imtech Marine Group The Imtech Marine Group will be officially launched at stand number 210 in the brand new hall B6 at SMM Hamburg. Imtech Marine Group is an independent group of well established and renowned Imtech companies who joined forces and to offer the marine industry a wide range of technical solutions. Imtech Marine Group’s mission is to be the sustainable, reliable, global and technical partner for professionals in the marine industry. The group offers tailor-made, innovative solutions (systems and services) in automation, nav/com, HVAC (heating, ventilation &

De Breydel, hopperzuiger gebouwd bij IHC

air conditioning), fire protection, energy and AV entertainment. The Imtech Marine Group includes renowned companies like HDW-Hagenuk Schiffstechnik, Imtech Marine & Offshore, Imtech Schiffbau-/Dockbautechnik, Radio Holland Group and Royal Dirkzwager, employs more than 2000 people and produced revenues in excess of € 500 million in 2007. The eye catching stand offers innovative technology and solutions, as well as company presentations of the above mentioned founding companies. Next to these five founding partners, the following companies are also part of the Imtech Marine Group: Free Technics (Netherlands), HHEC (China), IHC Systems (Netherlands), Pertec (South Africa), Sailtron (Netherlands), Seacoast (USA), Tess Electrical Marine (USA), Van Berge Henegouwen Installaties (Netherlands) and Venteville (Netherlands). Visit the Imtech Marine Group at stand number 210 in hall B6. I: www.imtech.nl

42

Maprom Engineering Maprom has second to none experience when it comes to water lubricated propeller shaft systems. For several decades we have been the leading supplier of water lubricated bearing, sterntube and sealing systems to vessels all over the world. A water lubricated propellershaft system operates in either open or closed sterntube layout. Unlike others, Maprom systems function well with fresh water, seawater and/or brackish water. Additives like a small amount of glycol against freezing may be used, but are not necessary and therefore, environmentally sound systems are guaranteed. Maprom water lubricated sterntube systems are widely and successfully used in both inland and sea going vessels, ranging in shaft standard diameter from 80 up to 650 mm and beyond. Dedicated to design and engineer operational life time, cost effective, simply water lubricated technology, Maprom has always benefited from motivated engineers and up to date tools. Operating on the forefront of environmentally sound water lubricated propeller shaft system know-how and experience, for Maprom it is not rocket science but daily shipbuilding practice. State of the art software programs and tools enable us to design and engineer not only new building projects from scratch but also conversions from oil or grease lubricated propeller shaft systems. Preferably standard proven designs to enable customers to benefit from 24/7 after sales parts but ‘custom built’ is possible as well. For shaft alignment, whirling and gap-sag calculations we use the most sophisticated software available. In house and field testing of

SWZ|MARITIME

Special SMM 2008

our designs’ boundaries, results in continuous upgrading. Consequently, our customers can benefit from experience and know-how to design and engineer the complete range of our scope of supply: water lubricated (propeller) shaft systems, bearings, seals and/or components from scratch, standard or special up to turnkey. I: www.maprom.nl, E: [email protected]

Promac Promac is een veelzijdig en flexibel bedrijf, dat al meer dan 45 jaar in de Benelux werkzaam is als verkoop- en serviceorganisatie voor diverse bekende en vooraanstaande producenten van maritieme systemen. De producten die Promac levert, treft u aan in de binnenvaart, visserij, kustvaart, zeevaart, baggerindustrie en offshore. Naast diverse roeren, levert Promac alle types stuurmachines, verstelbare schroeven compleet met reductiekasten, speed-up tandwielkasten, brandblussystemen, boegschroeven, lifesaving equipment en hydraulische dekkranen. Promac ontwerpt, produceert en levert tevens koel-, vries- en ijsmachinesystemen, ‘Aquaset’ omgekeerde osmose drinkwaterinstallaties, ‘Aquacleaner’ (geëmulgeerde) olie/waterscheidingssystemen en verdampers. Deze producten kunnen zowel aan boord als aan land worden toegepast. Om aan boord van schepen goed drinkwater te produceren, levert Promac sinds de jaren tachtig de reverse osmose drinkwaterinstallatie. Promac leverde al meer dan 45 jaar manoeuvreerinstallaties aan de binnenvaartmarkt en wilde nu ook een drinkwatermaker voor binnenvaartschepen ontwerpen. Uitgaanspunt was een compacte en complete installatie die


geschikt is voor het gehele vaargebied. De installatie moest dus met zoet, brak en zout water werken. De Promac Aquaset type S biedt de binnenvaart nu eigen drinkwaterproductie aan boord. Zeker het uitgebreidere vaargebied via de Donau naar de Zwarte Zee, met zijn vaak kwalitatief slechte drinkwater-bunkermogelijkheden, wordt met de Aquaset beduidend veiliger voor de gezondheid en vergroot de onafhankelijkheid. Promac heeft een professionele en goed opgeleide afdeling voor service en onderhoud, die wereldwijd operationeel is. Op het gebied van totale reparatie van verstelbare schroeven en hydraulische dekkranen is Promac specialist. Alle merken en types verstelbare schroeven en hydraulische kranen worden ter plaatse of in onze werkplaats geheel overhaald. Promac is ISO 9001 : 2000, AQAP 2110 en STEK gecertificeerd. Voor meer informatie bent u van harte welkom op onze stand in hal A1, stand 543, tijdens de beurs SMM 2008. I: www.promac.nl, E: [email protected]

Ruysch Technisch Handelsbureau Ruysch Technisch Handelsbureau (RTH) was founded in 1935 by the Ruysch family, of which the second and third generation are in charge today. The company is based in Zutphen, centrally located in the Netherlands. RTH is specialized in delivering new OEM spare parts for four-stroke diesel engines of European origin. The parts are manufactured by European Original Equipment Manufacturers who, like RTH, are all ISO certified. Warranties similar to those of the engine builders are granted. RTH is stockist of spare parts for amongst others Sulzer and SWD. RTH aims to supply the right product in the right packaging at the right time at the most economic cost. Service and reliability are RTH’s strong points. RTH is a member of Ruysch International B.V. Other companies that belong to this group are: • L&W International, specialized in delivering spare parts for amongst others Stork Werkspoor Diesel engines. Parts are supplied new, but can also be supplied reconditioned due to a large and modern workshop, together with a group of skilled engineers. All parts are supplied in accordance with the engine builder and/or OEM’s precise specifications. L&W has a large stock of both new and reconditioned parts and is

43

Special SMM 2008

waarmee een volledige analyse van het cavitatiegedrag gedaan kan worden. De schroeven worden geproduceerd met een afwerking tot en met klasse S. Vanwege de korte communicatielijnen, een geavanceerd ontwerpen productiesysteem en de snelheid van onze verkoop- en engineeringsafdeling, kunnen wij u uitrusten met een no-nonsense, robuust en tegelijkertijd modern voortstuwingssysteem.

located in ‘s Gravendeel, the Netherlands (www.lw-international.com). • Ruysch Technical-Agencies Holland (RTA), also located in Zutphen, represents the interests of a worldwide spread group of independent ship repair yards in the Benelux market. RTA has exclusive contracts with over twenty shipyards and eight industrial suppliers of environmentally friendly solutions for the shipping industry. RTA promotes their capabilities to the various owners, who seek reliability at lowest cost for their installations while meeting environmental legislation. RTA’s motto is: ‘We make blue green’. I: www.ruysch.nl

Van Voorden Van Voorden heeft bijna een eeuw ervaring op het gebied van scheepsvoortstuwing. Van Voorden is dan ook een trendsetter in de markt van scheepsschroeven en straalbuizen. Door tal van innovaties op het gebied van schroefontwerp en productieproces zijn wij in staat deze hoogwaardige maatwerkproducten in Nederland te produceren tegen een zeer gunstige prijs-kwaliteitverhouding en met korte levertijden. Voor superjachten en snelvarende schepen is een laag geluids- en trillingsniveau een eerste vereiste. Van Voorden schroeven komen hieraan tegemoet middels een ontwerpsysteem

M12 zesbladsschroef

Een mooi voorbeeld van de combinatie van het ontwerpsysteem en het vormproces is de ontwikkeling van zevenbladsschroeven in de binnenvaart. De huidige toepassing van zeer hoge vermogens in de binnenvaart en de marktwens tot beheersing van geluids- en trillingsniveaus, hebben geleid tot het succesvol gebruiken van deze schroeven, waarbij de prestaties van het schip ook verbeterd zijn. In vervolg op het succes van het geavanceerde expertsysteem voor het ontwerpen van scheepsschroeven is een uitgebreid cavitatieanalyse-programma toegevoegd. Dit biedt ons de mogelijkheid nog betere voorspellingen te doen voor het geluids- en trillingsniveau aan boord. De HODI-Superior straalbuizen zijn inmiddels ruim vijf jaar op de markt en zijn al bij honderden schepen zeer succesvol toegepast. De vertrouwde, robuuste constructie is verder ontwikkeld om een gladdere, strakkere afwerking mogelijk te maken. Hierdoor wordt een hoger rendement mogelijk. Tevens hebben wij kunnen besparen op de productiekosten, waardoor een nog aantrekkelijker product ontstaat en de toch al korte terugverdientijd verder verbetert. I: www.vanvoorden.nl, E: [email protected]

M11 zevenbladsschroef

44

SWZ|MARITIME

Special SMM 2008

Vroon Vroon werd eind negentiende eeuw opgericht door de gelijknamige familie Vroon. Dit familiebedrijf handelde in het begin in kolen, meststoffen en andere agrarische producten. In 1952 werd het eerste schip gebouwd en van een Zeeuwse rederij groeit Vroon steeds meer uit tot een ‘global concern’. Vandaag kenmerkt de vloot zich door een grote diversiteit. Vroon is van oudsher sterk in levend veetransport (livestock) over de wereldzeeën. Naast livestock-schepen (‘Livestock Express’), offshore supportschepen (‘Vroon Offshore Services’) en tankers (‘Iver Ships’), omvat de vloot ook droge ladingschepen, containerschepen en autoschepen. Vroon heeft, als internationaal opererend scheepvaartbedrijf, inmiddels een eigen vloot van meer dan 150 schepen, met een bemanning van circa 3500 zeevarenden. Vroon heeft management companies, joint ventures en partnerships in

Nederland, Engeland, Italië, Australië, Singapore, Cyprus, Curaçao en Canada. Op het (hoofd)kantoor in Breskens zorgen circa negentig medewerkers voor een brede ondersteuning van de scheepvaartactiviteiten. Daarnaast worden vanuit Breskens alle management companies ondersteund op ict-, financieel, juridisch, personeels- en administratief gebied. Op het kantoor in Terneuzen verzorgen circa 25 medewerkers scheepsmanagement (‘Vroon Ship Management’). Daarnaast levert Vroon vanuit haar vestigingen in Den Helder, Aberdeen, Genua en Singapore offshore services. De focus van de offshore ondernemingen in Den Helder en Aberdeen is vooral gericht op de Noordzee en omvat drie hoofdonderdelen: Platform Supply, Emergency Response & Rescue en Subsea Support Services. Vanuit de vestiging in Italië worden offshore services uitgevoerd in het Middellandse-Zeegebied. Ook is Vroon gespecialiseerd in offshore


windmoleninstallatieprojecten via haar dochteronderneming MPI in Middlesborough (UK). Verder heeft Vroon een scheepsnieuwbouwprogramma van ruim zestig schepen die tussen 2008 en 2012 worden opgeleverd. Voor contact en/of sollicitaties: de heer R. Niemeijer, Group HR Manager, E: [email protected]. I: www.vroon.nl

Vuyk Engineering Rotterdam

Vuyk Engineering Rotterdam is an internationally operating engineering company serving the maritime industry. Vuyk provides consultancy and engineering services in the areas of ship design, equipment design, marine operations and building supervision. We are specialized in work vessels for the dredging and offshore industries and heavy lift shipping. Aside from designing new vessels or modifications we also have broad experience in engineering for installation or abandonment, transports, load-outs and salvage operations. Our skilled and motivated staff of about fifty professional designers, engineers and draughtsmen delivers high quality work, using procedures and work instructions ISO 9001:2000 certified. The average experience of our team is about fifteen years. From concept development, through basic design to detailed engineering; ask Vuyk Engineering Rotterdam to serve you with a design optimized to your needs. I: www.vuykrotterdam.com

Wärtsilä Wärtsilä is wereldleider in de productie en service van scheepsmotoren en -voortstuwingssystemen en leverancier van gasen oliegestookte turnkey energiecentrales. Met betere en meer milieuvriendelijke technologieën, focussen wij

45

Special SMM 2008

ons op de maritieme markten en de energiemarkten met zowel producten, totaaloplossingen als service. Met meer dan 17.000 professionals in 160 Wärtsilä-locaties in zeventig landen over de hele wereld werken we dagelijks aan de realisatie van onze doelstelling de meest gewaardeerde businesspartner van onze klanten te zijn. Wärtsilä in de Benelux heeft een uitgebreid netwerk opgebouwd van kenniscentra, verkoopkantoren, productiefaciliteiten en gespecialiseerde onderhoudswerkplaatsen. In Nederland werken ruim 1700 medewerkers vanuit de vestigingen in Zwolle, Schiedam, Kruiningen, Drunen, Harlingen, IJmuiden en Hardinxveld-Giessendam. De activiteiten van Wärtsilä zijn onder te verdelen in drie verschillende business units: Ship Power, Services en Power Plants. • Ship Power: ‘Total Ship Power Supplier’. Scheepseigenaren kunnen bij Wärtsilä als maritieme dienstverlener voor alles terecht, een one-stop shop. De volledige voortstuwing van motor tot schroef. • Services: ‘Full Service Provider’. Wärtsilä heeft alle expertise in huis, van de grootste tot en met de kleinste onderhoudsen reparatiewerkzaamheden. Wij bieden dienstenpakketten aan die aanzienlijk verder reiken dan het onderhouden en repareren van dieselmotoren en voortstuwingssystemen. • Power Plants. Wärtsilä is een toonaangevende leverancier van elektriciteitscentrales voor de gedecentraliseerde energiemarkt. Wij leveren energiecentrales voor grondlast, pieklast en eigen centrales voor industriële grootgebruikersdoeleinden. Uiteraard is Wärtsilä vertegenwoordigd op de SMM 2008 in Hamburg. Onze stand wordt bemand door medewerkers uit verschillende landen waar Wärtsilä actief is. Wilt u meer weten over nieuwe ontwikkelingen binnen uw branche? Wij verwelkomen u graag in onze stand. U vindt ons in hal A4 op standnummer 223. I: www.wartsila.com

46

Nederlands Aegir-Marine B.V. AEP Marine Parts Ajax Brandbeveiliging B.V. Alewijnse Marine B.V. Allpa B.V. Alphatron Marine B.V. Amarcon B.V. Ameron B.V. Bakker Sliedrecht Bloksma B.V. Bolidt Combimac B.V. Conoship International B.V. Corrosion & Water-Control B.V. Dagin Marine Technology Damen Shipyards Group Datema Delfzijl B.V. Deno Compressors B.V. DKS International B.V. Doedijns B.V. Dutchi Motors B.V. Econosto Nederland B.V. Eefting Engineering Eekels Elektrotechniek B.V. Elektrikom B.V. eL-Tec elektrotechnologie Faro Marine Products B.V. Flir Systems GEA Grenco B.V. Goltens Rotterdam B.V. Greenship B.V. Treatment Technology Haan v/h Gebr. De Heatmaster B.V. Heinen & Hopman Engineering B.V. Holland Marine Equipment B.V. Holland Marine Services Amsterdam B.V. HRP Thruster Systems B.V. IBMO Group B.V. IHC Holland Merwede B.V.

Hal A1 B6 B7 B6 B5 B7 B7 B7 B6 A4 B5 B7 B7 B7 B7 B4.EG B5 A2 B5 B7 B7 B7 B7

Stand 341 472 328 112 523 334 320 344 261 358 340 313 432 436 336 400 163 178 011 333 430 326 336

B6 B7 B5 B6 B5 A4 B7 B7 A1 B5 B7 B7 A3 A1 B4.EG

431 336 323 436 131 120 322 336 630 130 310 329 123 213 300

HP

H

H H

H H H H

H H H H

H

H H

SWZ|MARITIME

Special SMM 2008

se deelnemers SMM 2008 IHC Lagersmit IHC Metalix B.V. IHDA Shipbuilding Service B.V. Impas B.V. Imtech Marine Group Intertech B.V. Japan Radio Co. Ltd. Johnson Pump B.V. Kampers Pompservice B.V. Ket Marine B.V. KMD B.V. Koike Europe Konutherm B.V. Kwant Controls B.V. Lankhorst Ropes Lemans Nederland B.V. Machinefabriek Bröger B.V. Machinefabriek G. van der Ploeg B.V. Maprom Engineering B.V. Marflex B.V. Marin Marine Service Noord B.V. MasterShip Software B.V. Merrem & la Porte B.V. Mitsubishi Equipment Europe B.V. MME Group B.V. N2 Safety B.V. Nanni Trading SRL Navingo B.V. Ned - Deck Marine B.V. Netwave Systems B.V. NewThex The Netherlands B.V. Nieaf-Smitt B.V. Nieland Noxon Stainless B.V. Observator Instruments Orlaco Maritime CCTV B.V. Praxis Automation Prodim International B.V.


Hal A1 B7 B2.EG

Stand HP 153 425 H 441 H B6 210 B7 420 H B6 301 B7 312 H B7 325 A3 351 A3 235 B2.EG 110 A1 111 B6 135 B7 331 B7 424 H B7 336 B7 330 A3 341 A2 152 B2.EG 111 B7 323 H B7 422 H B7 439 A4 320 B5 254 H A3 323 B7 421 H B5 351 B7 315 H B7 321 H B6 144 H B7 452 B6 552 B7 428 H B6 441 B7 350

Promac B.V. Ravestein B.V. Ridderinkhof B.V. Roden Staal B.V. Roemeg Trading Company Rotodyne Ventilatoren B.V. Rotor B.V. Rubber Design B.V. Separator Spares International B.V. Serdijn Ship Repair B.V. SKF Machine Support SSM-Europe B.V. Stork Gears & Services B.V. Straaltechniek International B.V. TNO Centre for Mechanical and Maritime Structures Turbo Engineering Twentsche Kabelfabriek B.V. VAF Instruments B.V. Van West-Holland B.V. VDL Klima Thermo-Tech B.V. Vecom Marine Services B.V. Verhaar Omega B.V. Veth Motoren B.V. Weka Boxcoolers B.V. Winteb v.o.f. Woodward Governor Wortelboer JR. B.V., G.J. Wouter Witzel EuroValve

Hal A1 B2.EG B7 B7 B7 B7 B7 A4 A1 B7 A4 B7 A4

B7 A3 B7 A1 A4 B7 B7 A4 A3 A1 B7 A4 A1 A2

Stand 543 230 335 336 423 437 327 133 31 438 330 426 246 427

HP

429 331 314 533 110 311 433 152 410 5 324 256 122 130

H

H H H H

H H H

H

H H

H

HP = Holland Paviljoen

47

Eurodam Door G.J. de Boer

Eurodam in Rotterdam koninklijk De Holland America Line bestaat 135 jaar. Reden genoeg voor een vier dagen durend feest in de Rotterdamse haven dat zondagmorgen 29 juni begon met de aankomst van de Eurodam, het nieuwste cruiseschip van de maatschappij. Hoogtepunt van de festiviteiten was de doop van het nieuwe schip door koningin Beatrix op 1 juli.

Koningin Beatrix en kapitein Van Donselaar op weg naar de doopplechtigheid. (foto SWZ/GJdeBoer)

48

De Eurodam (imo 9378448, 86.273 bt) kwam iets eerder dan verwacht, rond half negen, aan bij Hoek van Holland, komende van Southampton. In de Waalhaven werd het schip gedraaid en vervolgens voer het achteruit naar de cruiseterminal aan de Wilheminakade, om omstreeks elf uur aan te meren. Duizenden mensen stonden langs de oevers van de Nieuwe Waterweg om het schip te zien binnenvaren. De Eurodam vertrok om vijf uur opnieuw onder grote belangstelling richting Noordzee voor een korte vaartocht met genodigden, voornamelijk relaties uit de reiswereld en journalisten. Het schip keerde maandagmorgen vroeg terug in Rotterdam. Op deze dag konden gepensioneerden van de Holland America Line (HAL) en honderden Nederlandse studenten het cruiseschip bezoeken. De studenten van de Zeevaart- en Hogere Hotelscholen kwamen vooral naar de Eurodam in de hoop op een baan bij de HAL. De doopceremonie vond plaats op de Wilhelminakade. Bij de boeg waren een podium en grote tribune gebouwd waar honderden gasten van de HAL plaatsnamen om getuige te zijn van de naamgeving. Een groot symphonie-orkest, een koor en twee zangeressen luisterden het evenement op. Een komische a capella act van een kwartet opende het programma. Precies om 16.00 uur arriveerde Hare Majesteit de Koningin op de kade, begeleid door de CEO’s van Carnival en de HAL, kapitein Van Donselaar en vele andere hoogwaardigheidsbekleders. Na het spelen van het Wilhelmus en het Amerikaanse volkslied, betrad de eerste spreker het podium, predikante Ds. Britt Aanes Ekhougen, die verbonden

SWZ|MARITIME


gedoopt

is aan de Noorse Zeevaarderskerk in Rotterdam. Haar inleiding werd afgesloten met een gebed, waarin zij God vroeg om een zegen voor het schip, de bemanning en de passagiers. De CEO van de HAL, Stein Kruse, wees op de lange zeevaarttraditie van Nederland en stelde dat deze met de Eurodam werd voortgezet. Vervolgens werd de scheepsbel ingewijd, een eer die was toebedeeld aan de oprichter van luchtvaartmaatschappij Martinair, Martin Schröder, en zijn echtgenote. Kapitein Jeroen van Donselaar sprak eerst de bijbehorende tekst uit waarna hij met het echtpaar Schröder een glas champagne leeg goot over de bel. Na een muzikaal intermezzo kwam Giuseppe Bono, CEO van Fincantieri, het Italiaanse wervenconglomeraat dat inmiddels dertien cruiseschepen voor de HAL bouwde, aan het woord, gevolgd door een duet van beide zangeressen als inleiding op de doopplechtigheid. Eerst liet HAL-directeur Kruse op twee grote beeldschermen beelden zien van de doopceremonies van de Nieuw Amsterdam door koningin Wilhelmina in 1937, de Rotterdam door koningin Juliana in 1958 en de Statendam in 1957 door toen nog prinses Beatrix. Met het luiden van de scheepsbel werd de naam van het schip onthuld en spatte de champagnefles bruisend tegen de boeg uiteen. De ceremonie werd afgesloten met een grootscheeps concert. Om kwart over elf werd op de Nieuwe Maas een groot vuurwerk afgestoken.


Woensdagmiddag, om tien voor half vijf, vertrok de Eurodam van de Cruise Terminal Rotterdam voor een introductiecruise via Hamburg naar Kopenhagen. Vanuit de Deense hoofdstad vertrok de Eurodam op 5 juli voor de eerste tiendaagse rondreis waarbij de volgende havens werden aangelopen: Oslo, Ålesund, Vik, Flam en Stavanger in Noorwegen, Newcastleupon-Tyne in Engeland en Edinburgh (via South Queensferry) en Invergordon in Schotland. De HAL werd op 18 april 1873 in Rotterdam opgericht als de Nederlandsch-Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij als lijndienst voor passagiers en goederen van Rotterdam naar New York. Op 25 november 1988 werd de maatschappij overgenomen door het Amerikaanse Carnival Cruises Inc., maar naam en het Nederlandse karakter bleven behouden. De HAL is nog steeds verbonden met Nederland. Nog niet zo lang geleden is de historische band met de Maasstad hersteld met de opening van een nieuw kantoor nabij het oude, voormalige hoofdkantoor, tegenwoordig Hotel New York. Het huidige hoofdkantoor is gevestigd in het Amerikaanse Seattle. De HAL is momenteel een zelfstandige werkmaatschappij van Carnival Corporation, het grootste cruiseconcern ter wereld. De Eurodam is het veertiende schip van de vloot en de eerste van de Signature-klasse. De prachtige interieurs zijn ontworpen door ir. F.C.J. Dingemans van VFD Architects in Utrecht. Het tweede schip van deze klasse is inmiddels als bouwnummer 6181 bij Fincantieri in aanbouw en wordt in de zomer van 2010 opgeleverd. De Eurodam is het vlaggenschip van de maatschappij en tevens het grootste cruiseschip onder Nederlandse vlag. Alle schepen, behalve de Eurodam, zijn vernoemd naar vroegere stoomschepen van de HAL en varen onder Nederlandse vlag met Nederlandse officieren.

V.l.n.r. Micky Arison (CEO Carnival Corp.) met echtgenote, mevrouw Van Donselaar, Koningin Beatrix, Stein Kruse (CEO HAL) met echtgenote en kapitein Jeroen van Donselaar. (foto SWZ/GJdeBoer)

49

Lloyd’s Register-Fairplay Door Ir. W. de Jong

Nederland uit de top 20 Algemeen Na de extreem goede jaren 2006 en 2007 werden er ook in het eerste kwartaal van 2008 wereldwijd weer veel schepen besteld. Geen records meer, dat zeker niet, maar nog wel een respectabel totaal van 763 schepen, 24,5 mGT en 12,5 mCGT. Iets meer dan de huidige productiecapaciteit waardoor het totale orderboek blijft groeien.

De totale prestatie van de wereldscheepsbouw in het eerste kwartaal van 2008 was: Aantal mGT mCGT Orderontvangst 763 24,5 12,5 Opgeleverd 647 15,7 9,6 In bestelling per 31.3.08 10.819 348,2 186,6 Volgens de bouwprogramma’s verlopen de opleveringen in CGT van deze schepen als volgt: • 2008: 43,6 mCGT • 2009 : 54,3 mCGT • 2010 en later: 88,7 mCGT Hieruit blijkt dat de scheepsbouwcapaciteit blijft toenemen. In 2007 bedroegen de opleveringen een totaal van 35,2 mCGT en 57,2 mGT, terwijl men in 2009 een totaal van 54,3 mCGT en 98,1 mGT verwacht. Aangezien in 2007 alle werven op de wereld reeds vol bezet waren, betekent dit een enorme groei van de capaciteit. Of zit er veel lucht in die getallen en worden die opleveringen door vertragingen en cancellations niet gehaald? De tijd zal het leren. Het is in dit verband interessant te vermelden dat Fairplay in mei publiceerde dat er in China zestig nieuwe werven worden gebouwd die nog nooit een schip hebben opgeleverd, maar wel orders hebben en dat er in Korea zeven van dit soort zogenoemde ‘greenfield yards’ zijn. Wanneer we de huidige wereldvloot van schepen van minstens 100 GT vergelijken met het huidige orderboek, dan krijgen we in ronde getallen het volgende beeld:

52

Huidige vloot In bestelling

Schepen 98.000 11.000

mGT 800 350

De varende vloot is de afgelopen jaren niet alleen gegroeid door de enorme nieuwbouw, maar ook door het feit dat, als gevolg van de geweldig goede vrachtenmarkt, er voor de meeste scheepstypes heel weinig gesloopt is en oude schepen in de vaart bleven. De volgende grafiek, uit een artikel over ship recycling uit het IMO News van december 2007, laat zien dat de leeftijd waarop schepen worden gesloopt in de laatste jaren steeg van circa 26 jaar naar gemiddeld circa 32 jaar. Op dit moment bedraagt de gemiddelde leeftijd van de schepen van de wereldvloot circa 23 jaar. Overigens zeer verschillend voor de diverse scheepstypes. Voor grote schepen (bulkcarriers, crude oil tankers en containerschepen) circa tien á vijftien jaar en voor kleine schepen (general cargo schepen) rond de 25 jaar. Tabel 1 geeft de orderboeken van de voornaamste scheepsbouwlanden en ‘other builders’ waar nu ook Nederland onder wordt gerekend. Tabel 2 vergelijkt de scheepsbouwprestaties van Japan, Korea, China, WestEuropa, Oost-Europa en de rest van de wereld. Daaruit blijkt dat Korea de voorsprong op China weer heeft vergroot, dat Japan er in

blijft slagen een productie te laten zien die nauwelijks onder doet voor die van Korea en dat zowel Japan als Korea in tonnage nog steeds een productie hebben die het dubbele is van die van China. Deze tabel maakt voorts duidelijk dat de twee Europa’s grote moeite blijven houden om in het geweld van Azië overeind te blijven en dat in die strijd ook de rest van de wereld niet veel te vertellen heeft.

Nederland In de Summary van het Lloyd’s Register Fairplay-rapport komt Nederland niet meer voor omdat het orderboek in GT-termen relatief te klein is geworden om bij de principal countries of build te behoren. Enigszins teleurstellend na de ‘hoeraberichten’ waarmee Scheepsbouw Nederland de resultaten van het afgelopen jaar presenteerde, maar anderszins wel begrijpelijk. De gecompliceerde schepen die wij bouwen vertegenwoordigen niet veel GT’s vergeleken met tankers en bulkcarriers en jachten en binnenvaartschepen komen in de internationale statistieken niet voor. Daarnaast komen de droge ladingschepen en containerschepen uit de orderboeken van de Nederlandse werven nagenoeg geheel uit het buitenland. In CGT-termen zou Nederland met het huidige orderboek op de twintigste plaats staan en in aantal schepen op de vijftiende

SWZ|MARITIME

Willem de Jong is oud-directeur van Lloyd’s Register Londen en als redacteur verbonden aan SWZ Maritime

Summary of Shipbuilding Activity for the Quarter, by Country of Build Tabel 1

plaats. Het eerste kwartaal van 2008 was geen goed kwartaal voor onze werven; opleveringen: acht schepen met 32.000 CGT en in opdracht gekregen: drie schepen met in totaal minder dan 20.000 CGT.

Opdrachten en opleveringen per scheepstype Bekijken we de situatie voor de belangrijkste scheepstypen, dan zien we dat voor bulkcarriers en crude oil tankers de nieuwe opdrachten groter waren dan het opgeleverde tonnage, terwijl voor containerschepen en LNG-carriers het omgekeerde het geval was. De reders hebben dus nog steeds vertrouwen in de toename van transport van bulkladingen, terwijl men kennelijk tot de conclusie begint te komen dat er voor containerschepen en LNG-carriers voldoende schepen besteld zijn. Er zijn thans nog circa 1500 containerschepen en 130 LNG-carriers in bestelling. Ongeveer 300 van deze in bestelling zijnde containerschepen hebben een capaciteit van meer dan 8000 teu, 130 daarvan van meer dan 11.000 TEU. In juli van dit jaar werd de tot dusver grootste LNG-carrier opgeleverd door Samsung in Korea; de eerste van een serie van veertien schepen voor Qatar met een capaciteit van 266.000 m3 en afmetingen van 345 x 54 x 27 meter.

Tabel 2

Order Book (Tonnage Values in Millions)

Korea, South China, People’s Republic Japan Philippines Germany Vietnam Romania Other builders China, Republic (Taiwan) India Italy Turkey Brazil Croatia Poland Denmark Ukraine Spain Finland France Russia U.S.A. Iran Netherlands

No. 2315 3538 1520 120 214 262 195 989 72 263 113 345 91 69 143 26 76 169 11 17 101 135 35 97

Aker Yards In vervolg op wat in ons vorige statistisch overzicht over deze werf werd geschreven, kan nu worden gemeld dat op 18 juli de Koreaanse STX Yard een bod heeft uitgebracht op alle resterende aandelen die zij nog niet in bezit heeft. Slagen van dit bod

m.GT 134,4 106,1 64,2 5,3 4,4 3,4 3,4 3,2 3,1 2,8 2,4 2,3 2 1,9 1,9 1,4 1,4 0,9 0,8 0,8 0,7 0,7 0,7 0,5

m.CGT 66,1 55 30,7 2,6 4 2,4 2,4 4,6 1,8 2,14 2,8 2,3 1 1,2 1,6 0,7 0,8 1,2 0,7 0,8 0,7 0,7 0,4 0,7

betekent dat de grootste wervencombinatie van Europa in Koreaanse handen komt. Wat gaat dat voor effect hebben op de Europese scheepsbouw? En met name voor cruiseschepen en grote veerboten? We zullen zien en erover berichten.

Summary of Shipbuilding Activity for the Quarter, by Area (Tonnage Values in Millions)

Japan S. Korea W.Europe E.Europe China Rest of world Totals


No. 1520 2315 1084 678 3538 1684 10.819

Order Book m.GT 64,2 134,4 13,8 9,8 106,1 19,9 348,2

m.CGT 30,7 66,1 13,7 7,2 55,0 13,8 186,5

No. 169 122 78 42 153 83 647

Completions m.GT 5,6 5,8 1,0 0,4 2,4 0,4 15,6

m.CGT 3,0 3,3 0,9 0,4 1,6 0,4 9,6

Orders Reported No. m.GT m.CGT 148 4,5 2,3 181 11,3 4,9 51 0,8 0,7 18 0,2 0,2 149 6,7 3,5 116 1,0 0,9 663 24,5 12,5

53

Scheepsbeschrijving Door Ing. H.R.J. Akerboom

Maersk Stepnica Grootste schip onder Nederlandse vlag

De angst dat de overname van P&O Nedlloyd het einde van de Nederlandse vloot betekende, blijkt ongegrond. Na de Maersk Inverness van 3364 teu in januari, is nu ook de nieuwste aanwinst van Maersk Ship Management, de ‘Maersk Stepnica’, aan de Nederlandse vloot toegevoegd. Het schip werd op 3 juni, om logistieke redenen ruim drie maanden na de oplevering op 19 februari, gedoopt aan de APM Terminal te Rotterdam. De Maersk Stepnica is het grootste schip onder Nederlandse vlag.

54

SWZ|MARITIME

Richard Akerboom is oud-medewerker van de scheepvaartinspectie en redacteur van SWZ Maritime

De ‘Maersk Stepnica’ is het eerste schip uit een serie van vijf schepen (S-klasse) gebouwd door Hyundai Heavy Industries Co in Zuid-Korea. De overige vier schepen worden naar verwachting in de maanden juli en oktober opgeleverd. De officieren aan boord van de Maersk Stepnica zijn vooral Nederlanders. De opdracht tot de bouw van deze serie werd nog door P&O Nedlloyd gegeven. De schepen met een capaciteit van 8397 teu zijn ontegenzeggelijk groot, maar lang niet de grootste containerschepen in de vaart. Die eer valt de Maersk E-klasse te beurt met een capaciteit van 11.000 teu.

Vijftien procent van de scheepsnieuwbouw De scheepswerf HHI in de kustplaats Ulsan in Zuid-Korea is één van de grootste werven, zo niet de grootste werf, ter wereld. Het concern werd opgericht in 1972 en produceert momenteel ongeveer vijftien procent van de scheepsnieuwbouw in de wereld. In 2007 werden 144 schepen met samen meer dan 12 miljoen GT besteld, werden tachtig schepen met totaal bijna 6 miljoen GT opgeleverd en omvatte het orderboek 333 schepen met gezamenlijk meer dan 28 miljoen GT. Deze cijfers geven aan dat het bedrijf voor vier jaren opdrachten heeft en dat er maandelijks meer dan zes schepen worden opgeleverd. In de loop van zijn bestaan heeft de werf al meer dan 365 containerschepen opgeleverd. Voor Maersk en vroeger P&O Nedlloyd zeker geen onbekende bouwer waar eerder al diverse schepen werden besteld. Het werfterrein beslaat zo’n 720 ha waarvan 160 ha bestaat uit overdekte werkplaatsen, het heeft negen bouwdokken voor schepen van 15.000 tot 1.000.000 ton draagvermogen en een scheepslift met 3300 ton hefvermogen. De werf heeft een eigen scheepsbouwkundig proefstation. Bij HHI werken bijna 25.000 mensen waarvan ruim 11.000 in de scheepsbouw.

Een vloot van meer dan 550 containerschepen De groep A.P. Møller Maersk heeft haar hoofdkantoor in Kopenhagen. Wereldwijd heeft de groep zo’n 110.000 mensen in dienst. De werkterreinen omvatten containeractiviteiten, energie, scheepvaart en offshore, handel en overige activiteiten. De oorsprong van het concern ligt in 1886 toen kapitein Peter Maersk-Møller zijn eerste schip kocht. In 1912 richtte A.P. Møller zijn eigen rederij en kort daarna een eigen scheepswerf op en het bedrijf groeide vervolgens gestaag. Tijdens de tweede wereldoorlog werd het concern bestuurd vanuit New York. Na de oorlog volgde een nieuwe start en in 1962 werd het werkterrein uitgebreid met exploratie naar gas en olie op zee. Het eerste containerschip werd in 1973 aan de vloot


toegevoegd en daarna ging het hard. In de jaren negentig werden verschillende containerrederijen overgenomen, waaronder Sea-Land. In het eerste decennium van deze eeuw volgden nog meer overnames op verschillende gebieden waaronder SmitWijsmuller in 2001 en P&O Nedlloyd in 2005. Sinds januari van dit jaar voert het concern in de containersector wereldwijd een ingrijpende efficiency-operatie door. In Rotterdam verdwijnen daardoor maximaal 95 banen. Het beheer van de vloot van meer dan 550 containerschepen en een capaciteit van bijna 2 miljoen teu wordt gevoerd vanuit hoofdkantoren in Kopenhagen, Rotterdam, Singapore, Newcastle en Norfolk (USA). Daarnaast zijn er nog een aantal satellietkantoren op verschillende plaatsen in de wereld.

Maersk Ship Management te Rotterdam voert het beheer over een vloot van meer dan zestig schepen. Daarbij horen ook de twaalf schepen van de Norfolkline waarvoor het technisch management wordt gevoerd. Maersk staat bij de vakbond voor zeevarenden Nautilus bekend als een bedrijf dat zijn bemanningen goed betaalt. Voor de Nederlandse officieren was het uiterst strenge antialcohol beleid aan boord overigens wel even wennen.

Doopceremonie op 3 juni 2008

Scheepbeschrijving Het ladinggedeelte De Maersk Stepnica heeft geen verhoogde bak. Het bakdek loopt naar achter door als het aan weer en wind blootgestelde bovendek. Op het bakdek staan de ankerlieren en het

55

Scheepsbeschrijving

Capaciteiten • Containercapaciteit • Koelcontainers • Zware brandstof • Dieselolie • Smeerolie • Drinkwater

Een E-klasse apart

verhaalgerei opgesteld. Onder het bakdek is de bootmansbergplaats en de kettingbak. Daaronder bevindt zich de voorpiek. Achter de bergplaats is ruim 1 waarvan het voorste deel half hoog is. Onder dit voorste deel zijn een grote droge ruimte en de ruimte voor de 2500 kW boegschroef gesitueerd. In totaal zijn er negen ruimen waarvan zeven vóór en twee achter het dekhuis. Ruim 1 heeft acht pontonluiken en

8400 teu (6310@14 t) 700 10.474 m3 556 m3 561 m3 490 m3

de overige ruimen elk zes. De luiken kunnen tot maximaal 120 ton worden belast. Boven het verhaaldek achter kunnen ook containers worden geplaatst. Op dat dek staat een aantal verhaallieren opgesteld. De totale capaciteit is 8400 teu waarvan er 700 koelcontainers kunnen zijn. In de dubbele bodem zijn vooral waterballasttanks opgenomen en in de zijden brandstoftanks. De tanks voor zware brandstof zijn beschermd opgesteld. Het schip is niet voorzien van eigen laadgerei met uitzondering van een storekraan. De accommodatie Alle hutten, gemeenschappelijke ruimten, kantoren, de controlekamer en de brug bevinden zich in het dekhuis boven de machinekamer. Het dekhuis heeft acht lagen. Er is accommodatie voor een bemanning van 28 personen en een

Nachtelijke belading

56

SWZ|MARITIME

Scheepsbeschrijving

Suez-bemanning van zes. De officieren hebben de Nederlandse nationaliteit en het overige personeel voornamelijk de Indonesische. Het schip vaart met een zogenaamde geïntegreerde bemanning die volgens het bemanningscertificaat uit ten minste vijftien personen moet bestaan. In de onderste laag op het bovendek bevinden zich onder meer de scheepscontrolekamer, het brandcontrolestation, stores, een sportzaal, kleedkamers en een vergaderruimte. Op het zogenaamde A-dek daarboven zijn de kombuis, de eetzalen, verschillende proviandbergplaatsen en het hospitaal. Het Bdek bevat een zevental hutten, de wasserij, de luchtbehandelingsinstallatie en de noodgeneratorkamer. Aan weerszijden is een reddingboot opgesteld en aan bakboord de hulpverleningsboot. Op het C-dek zijn een recreatiezaal, acht hutten en twee ventilatorkamers. Het D-dek bevat zeven hutten en een salon voor officieren. Op het E-dek bevinden zich nog vier officiershutten waarvan twee met een afgescheiden slaapvertrek. De kapitein en de hoofdwerktuigkundige hebben hun riante verblijven op het F-dek, beide met een aparte kantoorruimte. Aan stuurboord van de machinekamerschacht zijn nog enkele technische ruimten. Hierboven is het brugdek met een ruim stuurhuis voorzien van de modernste navigatiemiddelen. Er is daar een aparte ruimte voor de elektronica en een toilet, de brugvleugels zijn open. De reddingmiddelen Aan bakboord en stuurboord zijn vlotten opgesteld onder een kraantje. De hulpverleningsboot onder kraan is voorzien van een buitenboordmotor en biedt plaats aan zes personen. Aan bakboord en stuurboord staan volledig gesloten reddingboten onder davits opgesteld. Elke boot biedt plaats aan 34 personen en voor dat aantal zijn ook persoonlijke reddingmiddelen aan boord. De brandblusinstallaties In de ruimen is een hogedruk CO2-brandblusinstallatie aangebracht evenals waterblusaansluitingen. Rookafzuiging vindt plaats door de CO2-leidingen. De machinekamer is voorzien van een hogedruk CO2-systeem, waterblusaansluitingen en handblussers. Ter plaatse van de hoofdmotor en de hulpmotoren, de ketel, de vuilverbrandingsinstallatie en de brandstofseparatoren zijn vaste blusinstallaties op waterbasis aangebracht. In de accommodatie zijn waterblusaansluitingen en handblussers aangebracht. De verfbergplaats is voorzien van een waterblusinstallatie en aan dek zijn waterblusaansluitingen. Waar nodig zijn extra handblussers opgesteld. De branddetectie is van het merk Consilium Marine.


Zicht op de hoofdmotor

Scheepsgegevens Naam Maersk Stepnica Werf Hyundai Heavy Industries, Ulsan, Korea Bouwnummer 1840 Datum kiellegging 23 oktober 2007 Datum oplevering 19 februari 2008 Eigenaar Maersk BV, Rotterdam Vlag Nederlandse Thuishaven Rotterdam Imonummer 9352004 Roepletters PHNH Klassebureau Germanischer Lloyd Lengte 334 m Breedte 42,8 m Holte 24,8 m Diepgang 13 m Laadvermogen 100.000 ton GT 91.427 NT 54.395 Hoofdmotor Hyundai MAN B&W, 12k98ME7 / 68.640 kW Propeller diameter 9,1 m Propeller spoed 9,715 m Snelheid 25 kn Hulpmotoren 2x Hyundai MAN B&W / 2950 kW, 2x Hyundai MAN B&W / 2630 kW Noodgenerator STX 300 kW Boegschroef 2500 kW

57

Scheepsbeschrijving

10.000 ton bunkers

De machinekamer De Hyundai MAN B&W twaalf-cilinder hoofdmotor staat centraal in de machinekamer en drijft een schroef aan met 9,1 meter doorsnede. Op hart schip is een grote nis in ruim 8 wegens de lengte van de hoofdmotor. Het voortstuwingsvermogen beloopt 68.640 kW en kan het schip een snelheid geven van 25 knopen. De Flutek Kawasaki tweerams, vier-cilinder stuurmachine staat opgesteld in een ruimte onder het verhaaldek tegen de spiegel. De vier generatoren zijn aangebracht op een tussendek in de machinekamer en op een platformdek onder in de machinekamer bevindt zich aan stuurboord de werkplaats en aan bakboord de separatorruimte. Ook zijn hier diverse tanks voor brandstof en smeerolie geplaatst. Met een Donghwa Enrec-installatie kan tot 40 ton zoet water per dag worden gemaakt. Boven de hoofdmotor rijdt een 12,5 tons kraan van het merk Oriental. De scheepscontrolekamer bevindt zich niet in de machinekamer maar in het dekhuis op het bovendek. De STX-noodgenerator van 300 kW staat in een ruimte op het B-dek van het dekhuis.

58

Nog meer schepen Eind juni 2008 heeft Maersk Line bekendgemaakt dat het bij Hyundai Heavy Industries achttien schepen van 4500 teu elk heeft besteld voor levering in 2011 en 2012. Deze nieuwe schepen gebruiken relatief weinig brandstof en veroorzaken weinig luchtvervuiling door de toepassing van warmteterugwinning. Het ligt in de bedoeling de schepen in te zetten op Afrikaanse havens ten zuiden van de Sahara. De handel op die landen groeit de laatste tijd met ongeveer tien procent per jaar en op de meeste havens bestaat al een weekdienst. In de eerste week van juli werd met Daewoo Shipbuilding een contract getekend voor de bouw van zestien containerschepen tussen 2010 en 2012. Die schepen hebben een capaciteit van 7450 teu waarvan het recordaantal van 1700 koelcontainers. Deze schepen zijn vooral bedoeld voor de vaart op de oostkust van Zuid-Amerika. De handel met Brazilië en Argentinië groeit jaarlijks met meer dan vijftien procent en de verwachting is dat die groei voortzet. Op dit moment onderhoudt Maersk wekelijks vijf diensten op die regio.

SWZ|MARITIME

Jaarverslag Door Ir. W. de Jong

KVNR Jaarverslag 2007 “Wie zee houdt, wint de reis” We staan op een keerpunt. Om de concurrentiepositie van de Nederlandse koopvaardij te behouden en verbeteren zijn maatregelen nodig, zeker nu andere landen hierin een stap voorlopen. Dit blijkt uit het jaarverslag van de KVNR.

In het voorwoord van dit verslag refereert voorzitter Korteland, inmiddels opgevolgd door mevrouw Netelenbos, aan het nieuwe beleid dat de overheid in de jaren negentig in samenspraak met de reders heeft ingezet. Dit beleid bestond uit fiscale en andere maatregelen om de concurrentiepositie van de Nederlandse koopvaardij te verbeteren. Die maatregelen hebben toen geleid tot een toename van de bedrijvigheid in de zeescheepvaart en waren als zodanig

60

tevens een stimulans voor onze maritieme cluster in haar totaliteit. Volgens de voorzitter staan we nu weer op zo’n keerpunt. Andere landen hebben ook maatregelen getroffen en ons concurrentievoordeel is weer afgenomen. Het bestuur van de KVNR noemt in het verslag drie belangrijke aandachtsgebieden, te weten versterking van de maritieme arbeidsmarkt, een aantrekkelijk vestigingsklimaat en een duurzame groei van de vloot.

SWZ|MARITIME

Willem de Jong is oud-directeur van Lloyd’s Register Londen en als redacteur verbonden aan SWZ Maritime

Maritieme arbeidsmarkt Het aantal zeevarenden op de vloot onder Nederlandse vlag bedraagt krap 20.000. De grafiek geeft een verdeling naar nationaliteit van kapiteins en officieren op Nederlandse vlagschepen. In het verslag wordt melding gemaakt van ontwikkelingen op het gebied van bemanningssterkte en van een onderzoek dat TNO gaat uitvoeren naar maatregelen ter vermijding van oververmoeidheid van bemanningen (fatigue). Op dit moment zijn er ongeveer 2000 nautische studenten in Nederland, maar het aantal afgestudeerden en zij die daadwerkelijk naar zee gaan is te klein. De volgende tabel geeft de aantallen studenten weer, met als peildatum 1 oktober 2007.

ballastwatermanagement en de eisen aan het zwavelgehalte van brandstoffen. Daarbij wordt aandacht gevraagd voor de minder goede kwaliteit van laagzwavelige brandstoffen. De overheid heeft in 2004 een nota uitgebracht en maatregelen getroffen ter stimulering van de innovatie in de zeescheepvaart. De daaruit voortvloeiende subsidieregeling is van start gegaan en met succes: het budget voor 2007 werd door de projecten van de reders geheel uitgeput. Ook in 2008 is deze innovatiesubsidieregeling voor reders opnieuw opengesteld.

Ondernemersklimaat Nederlandse reders hebben op dit moment ruim 300 schepen in bestelling, zodat onze vloot in de komende jaren flink kan groeien. Volgens de KVNR is het daarbij wel nodig dat het

Studentenaantallen hbo mbo-4 (alle schepen) mbo-3 (kleine schepen) Totaal Ten opzichte van peiling 1-10-2006

Totaal 661 1034 228 1923 +41

Instroom 194 317 28 539 -43

Om de arbeidsmarktproblemen beter te kunnen aanpakken, hebben de KVNR en Nautilus NL in 2007 besloten hun krachten te bundelen in de Taskforce Arbeidsmarkt Zeevarenden (TAZ). In mei 2008 heeft deze taskforce een totaalpakket van aanbevelingen gepresenteerd. Voor details wordt verwezen naar www.taz.nu en www.zeebenengezocht.nl. Het tekort aan beschikbare bemanningen heeft er ook toe geleid dat de KVNR, samen met het STC (Scheepvaart en Transport College), meewerkt aan opleidingen (mbo-niveau) op een Filippijnse zeevaartschool. In 2007 werden er 120 stagiairs van deze opleiding bij leden van de KVNR geplaatst en naar verwachting stijgt dat aantal in 2008 naar 170.

Duurzame ontwikkeling De KVNR refereert in het verslag aan de milieumaatregelen die internationaal zijn aangenomen, betrekking hebbend op


Uitstroom (diploma’s) 140 152 52 344 -32

ondernemersklimaat voor reders wordt versterkt. De huidige vloot onder onze driekleur omvat circa 750 schepen tegenover ongeveer 800 in 2003. Deze daling staat in schril contrast met de situatie in de ons omringende landen waar sprake was van een flinke groei. Om ook in ons land weer een groei te krijgen, is het volgens de KVNR nodig dat fiscale regelingen worden verbeterd, zoals die voor de tonnagebelasting en de fiscale regels met betrekking tot de loonkosten.

Marktontwikkelingen Ten slotte vermeldt het verslag dat 2007 voor de leden van de KVNR over het algemeen commercieel een goed jaar was. Het wereldzeevervoer groeide in 2007 met 4,7 procent, tegenover 6,2 procent in 2006. Voor 2008 worden geen verwachtingen uitgesproken, wel wordt gewezen op de stijgende kosten en het effect van de goedkope dollar.

61

Maritime Awards Gala

Minister Van der Hoeven reikt maritieme prijzen uit Met het Maritime Awards Gala bundelt de maritieme industrie de uitreiking van vijf belangrijke awards. Minister Van der Hoeven (Economische Zaken) is hoofdgast op dit topevenement, dat op donderdag 6 november plaatsvindt in het World Forum in Den Haag.

Ook dit jaar wordt tijdens dat gala de KNVTS Schip van het Jaar Prijs uitgereikt. Daarnaast zijn er dit jaar nog vier prijzen uit te reiken: de HME Maritime Innovation Award, de VNSI Timmersprijs, de HISWA Excellence Award en nieuw dit jaar: de KVNR Zeescheepvaartprijs – deze prijzen hebben hun eigen karakter en individuele glans. De gezamenlijke uitreiking zet de winnaars echter nog meer in de schijnwerpers. Ruim 700 gasten uit de top van de maritieme industrie, overheid en politiek worden verwacht voor de derde editie van deze netwerkbijeenkomst. Het programma wordt geleid door Roelof Hemmen, nieuwslezer bij RTL, en is omlijst met spectaculair entertainment. Een kort overzicht van de prijzen:

methoden en gereedschappen waarmee een ontwerp van deelsystemen van een schip tot stand komt.

HISWA Excellence Award In aanmerking komen personen die voor het aanzien van de Nederlandse maritieme maakindustrie (de jachtbouw en maritieme dienstverleners zoals architectenbureaus en toeleveranciers) van groot belang zijn (geweest).

KVNR Zeescheepvaartprijs Wordt dit jaar voor het eerst uitgereikt en is bedoeld voor bij de KVNR aangesloten rederijen. Om kans te maken is een bijzondere innovatie op het gebied van maritieme arbeidsmarkt, milieu of het beheer van schepen vereist.

KNVTS Schip van het Jaar Prijs Toegekend aan een schip dat in het voorafgaande kalenderjaar in Nederland is opgeleverd en dat in verschillende opzichten het meest innovatief is. Aanmeldingen kunnen plaatsvinden in vijf categorieën: Zeevaart, Binnenvaart, Visserij, Jachtbouw en Specials.

HME Maritime Innovation Award Elk Nederlands bedrijf dat recentelijk een nieuw product, dienst of proces voor de maritieme industrie heeft geleverd, komt in aanmerking. De winnende inzending moet in de praktijk zijn toegepast, minimaal eenmaal zijn verkocht aan een relevante marktpartij en beschikken over voldoende exportpotentieel.

VNSI Timmersprijs Bedoeld voor jonge ontwerpers die vernieuwend zijn in hun scheepsontwerpen. Het gaat hierbij om de wijze waarop en de

62

Het Maritime Awards Gala Zoals bekend is het Maritime Awards Gala een initiatief van de Koninklijke Nederlandse Vereniging van Technici op Scheepvaartgebied (KNVTS), Scheepsbouw Nederland, HISWA Vereniging en de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders (KVNR). Deze organisaties werken nauw samen met de Stichting Ondersteuningsfonds Nationaal Instituut voor Scheepvaart en Scheepsbouw (NISS). Het Maritime Awards Gala wordt gesponsord door Damen Shipyards Gorinchem, IHC Merwede, Imtech Marine & Offshore, Stichting Nederland Maritiem Land, Havenbedrijf Rotterdam en Wärtsilä Propulsion Netherlands. Het Maritime Awards Gala is een evenement bij uitstek om samen met uw zakenrelaties bij te wonen. Hiervoor zijn sponsortafels beschikbaar. Individueel aanmelden is mogelijk vanaf september. De kosten voor individuele deelname bedragen € 85, - per persoon exclusief BTW. Hiervoor geniet u

SWZ|MARITIME

van het gehele programma, inclusief entertainment en diner. Meer informatie over de sponsortafels en individuele deelname is te vinden op www.maritime-awards.nl. Voor KNVTS-leden, die niet het gehele programma bij willen of kunnen wonen, is het ook mogelijk om uitsluitend de aangeklede borrel voorafgaand aan de uitreiking en de

uitreiking van de awards bij te wonen. De kosten hiervoor bedragen € 25, - per persoon exclusief BTW. Aanmelden voor alleen de uitreiking verloopt via het secretariaat van de KNVTS. De inschrijvingen vinden plaats vanaf september. Hierover wordt u nog nader geïnformeerd. Stichting maritieme prijzen

Nevesbu Nevesbu is een dynamisch scheepsbouwkundig ingenieursbureau dat schepen, constructies en installaties ontwerpt voor de offshore en de marinescheepsbouw.

Wij zoeken onder meer een:

Scheepsbouwkundig Tekenaar-Constructeur

-ELDUNUAANVOOR DE'2!4)3DIGITALENIEUWSBRIEF .IEUW -AANDELIJKSDIRECTINUWMAILBOX !LTIJDOPDEHOOGTEVANACTUELE NIEUWSFEITEN

Voor meer informatie en overige vacatures zie: www.nevesbu.com

De Amsterdamse Hogeschool voor Techniek (AHT) van de HvA leidt studenten op tot ingenieurs die zich onderscheiden op basis van een goede technische ondergrond, probleemoplossend- en innovatief vermogen, ondernemerschap, professionaliteit en integriteit. De opleiding Maritiem Officier is gericht op het opleiden van studenten tot HBO Maritiem Officier alle schepen, die kan worden getypeerd als een leidinggevende ingenieur met hoogwaardige vakkennis. Deze vakkennis heeft betrekking op navigatie, zeemanschap, scheepswerktuigkunde en elektrotechniek. De opleiding is primair gericht op de beroepsuitoefening aan boord van een zeeschip. Daarnaast zijn inhoud en niveau zodanig dat na een varende periode ook aan de wal hoogwaardige functies kunnen worden vervuld.

Voor deze opleiding zijn we op zoek naar een

37:-ARITIMENUOOKONLINE -ELDUNUAANVIAWWWSWZONLINENL

docent Scheepswerktuigkunde (1,0 fte) Informatie: www.hva.nl/vacatures


63

Verenigingsnieuws

Trouwe leden KNVTS gedecoreerd In het vorige nummer van SWZ Maritime heeft u onder dit kopje kunnen lezen dat 86 leden van de KNVTS, die vijftig jaar of meer lid zijn van onze vereniging, op een feestelijke bijeenkomst in Rotterdam werden gedecoreerd. Helaas zijn toen twee leden niet vermeld, te weten:

• Ing. J. Aarnoudse te Vlaardingen, lid sinds 1955. • Ir. J.P. van der Schee te Sieverstedt (Duitsland), lid sinds 1954. Zij hebben alsnog de bijbehorende versierselen ontvangen.

In Memoriam In februari 2008 overleed op 61-jarige leeftijd de heer J. van Dalen, voorheen projectmanager bij Damen Shipyards. Hij was ruim zeven jaar lid van de KNVTS. Op 21 mei 2008 overleed op 69-jarige leeftijd de heer J. A. M. Ferreira, oud-directeur van de Scheepvaartschool op Curaçao. Hij was ruim acht jaar lid van de KNVTS.

110-jarig bestaan KNVTS Excursie Terschelling Op 26 september 2008 wordt het 110-jarig bestaan van de KNVTS gevierd. De afdeling Noord organiseert het evenement. Het voorlopige programma dat u wordt aangeboden: • 9.45-11.45 uur: Harlingen naar Terschelling met de snelboot (Vertrek om 9.45 uur) • 12.00-13.00 uur: Ontvangst Maritiem Instituut Willem Barentsz aansluitend simulatoren en rondleiding • 13.00-14.00 uur: Lunch

• 14.00-15.30 uur: Lezing • 15.30-18.00 uur: Vertrek Terschelling met ms Ameland met aan boord aperitief en stamppot-buffet Het deelnemersbedrag is voorlopig gesteld op € 60 per persoon. Noteer de datum vast in uw agenda. Het aantal gereserveerde plaatsen is beperkt. Meld u tijdig aan! Deze activiteit is exclusief voor leden van de KNVTS. Aanmelding bij de KNVTS, Mathenesserlaan 185, 3014 HA Rotterdam, e-mail: [email protected]. In het

verenigingsnieuws van het septembernummer van SWZ Maritime wordt het definitieve programma bekend gemaakt.

Voor meer informatie: KNVTS Mathenesserlaan 185 3014 HA Rotterdam T: 010-2410094 E: [email protected]

Notulen van de Algemene Ledenvergadering De Algemene Ledenvergadering van de Koninklijke Nederlandse Vereniging van Technici op Scheepvaartgebied is gehouden op 23 mei 2008. Aanwezig volgens presentielijst: 45 KNVTS-leden. Afwezig met bericht: W. Laros, HB-lid. 1. Opening en vaststellen agenda De voorzitter de heer H.G.H. ten Hoopen opent de vergadering om 15.30 uur. De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld. 2. Mededelingen Aan Hare Majesteit is een telegram verzonden

64

om onze aanhankelijkheid te betuigen. Op 27 mei wordt aan 86 leden die vijftig jaar of langer lid zijn een zilveren speldje met oorkonde uitgereikt. De bijeenkomst vindt plaats in café-restaurant Engels te Rotterdam. Wij kijken terug op de in oktober gehouden seniorendag. Vanwege het succes wordt deze activiteit in oktober herhaald. Het programma volgt. Op 26 september aanstaande gedenken wij het 110-jarig bestaan van de KNVTS bij het Maritiem Instituut Willem Barentsz, Terschelling. Het programma wordt bekendgemaakt in SWZ Maritime.

Het Maritiem Gala vindt plaats op 6 november in Den Haag. De CEMT-bijeenkomst op 6 mei jongstleden georganiseerd door de KNVTS met een bezoek aan Royal Lent Ship Yards op de Kaag was succesvol. 3. Herdenking overleden leden De volgende leden zijn ons ontvallen: Th.L.J. Appels, P. de Bel, A.G.G. van den Berg, D. Bos, H.H.Ph. Clement, A. Hoogendoorn, H. Jansen, W. Kok, S.J. Kuiper, F.J. Leijgraaff, J.D. van Manen, J.J. van der Meulen, H. Nagel, S. de Nobel, I. Roodenburg, A. Rothman, C.W.

SWZ|MARITIME

Verenigingsnieuws

Ruijgrok, W. Schuring, J.J. Steketee, J. Uittenbogaart en C. van der Weele. Zij worden staande in stilte herdacht. 4. Notulen van de ALV van 11 mei 2007 Betreffende punt 9, aanstellen nieuwgekozen lid van het Hoofdbestuur: de heer J. Coolegem merkt op dat in de notulen staat kascommissie, dit moet zijn kiescommissie. Betreffende punt 10c: er wordt gesproken over mbo’ers en KIM-officieren, dit moet zijn onderofficieren van de Koninklijke Marine. De notulen van de ALV 2007 worden goedgekeurd. 5. Overzicht afgelopen 109e verenigingsjaar De heer Mast leest het overzicht voor dat als bijlage bij de notulen is gevoegd. 6. Bespreking jaarstukken 2007 Op 12 maart is door accountantskantoor Ernst & Young een jaarlijkse controle betreffende balansposten jaarrekening uitgevoerd. Eveneens is op deze datum een controle uitgevoerd door de kascommissie. Het volledige financieel jaarverslag is bijgesloten als bijlage. 7. Verslag van de kascommissie De exploitatierekening is bestudeerd en diverse posten zijn vergeleken met de grootboekkaarten, de onderliggende facturen of andere documenten. Ook is een vergelijking gemaakt met de goedgekeurde begrotingsposten. Dit gaf aanleiding tot de volgende opmerkingen: 1. De boekhouding wordt accuraat en bekwaam uitgevoerd. De documenten, zoals facturen, welke ten grondslag liggen aan deze boekhouding worden zorgvuldig bewaard en zijn gemakkelijk toegankelijk. 2. De staat van baten en lasten over 2007 geeft een juist beeld van alle financiële transacties, noodzakelijk voor de vereniging en haar activiteiten. Er wordt een vooraankondiging gepresenteerd voor de voorgestelde statutenwijziging zodat de volgende


jaarrekeningcontroles geheel volgens de regels kunnen worden uitgevoerd. Omtrent de taken van de kascommissie de volgende opmerkingen: • De heer W. de Jong: kascommissie is geen tweede bestuur. Kritisch kijken naar de posten. • De heer R. Hansen: de controle van de kas hoort thuis bij de kascommissie en niet bij de accountant. • De heer W. de Jong: de volledige verantwoordingen van de kas en het vermogen horen thuis bij de kascommissie. De accountantscontrole moet blijven, maar meer taken naar de kascommissie. • De heer D. Barkmeijer: commissie aanwijzen om wijzigingen in de statuten aan te brengen. • De heer H. ten Hoopen: De teksten worden aangepast naar aanleiding van de opmerkingen. • De heer W. de Jong verzoekt de tekst van de statutenwijziging rond te sturen. 8. Decharge van het hoofdbestuur De heer W. de Jong verzoekt de Algemene Ledenvergadering het bestuur te dechargeren. Aan dit verzoek wordt door de Algemene Ledenvergadering tegemoetgekomen. De voorzitter bedankt de kascommissie voor het degelijke werk en biedt de heer R. Hansen, die met ingang van heden terugtreedt, een geschenk aan voor zijn inzet de afgelopen jaren. 9. Aanstellen nieuwgekozen leden van het hoofdbestuur De kascommissie bestaande uit de heren Ing. J.G.F. Coolegem en A. Versluijs hebben op 15 mei de uitgebrachte stemmen geteld en vastgesteld: Uitgebrachte stemmen 546 De heer Ing. P. Boekel 109 De heer Ir. B. Daman 67 De heer Ir. A. Kik 141 De heer A.J. Damen 55 De heer F.W. Hogendoorn 68

De heer H.A.L. Mintjes 105 Ongeldige stem 1 De voorzitter bedankt de kiescommissie en nodigt de heren Boekel, Kik en Mintjes uit om plaats te nemen achter de bestuurstafel. Hij bedankt de heren Mast, Stuifbergen en Winckers voor hun inzet de afgelopen jaren en memoreert wat zij hebben betekend voor de KNVTS. Er wordt aan ieder een geschenk aangeboden. 10a. Aanstellen kascommissie 2008 De kascommissie 2008 bestaat uit de heren G. van Wijk, voorzitter, en J. van Dorp, lid. 10b. Aanwijzen accountant 2008 De voorzitter stelt voor wederom Ernst & Young als accountant aan te wijzen waarbij E&Y de balans van de vereniging controleert, zoals opgemaakt door de boekhouder. De vergadering gaat hiermee akkoord. 10c. Aanvullende begroting en ontwerpbegroting De heer A. Intema licht het resultaat over 2007, de begroting en aanvullende begroting 2008 en de ontwerpbegroting 2009, toe. Momenteel is het gunstig om het kapitaal op termijn vast te zetten bijvoorbeeld voor drie maanden, tegen een gunstig rentetarief. Net op tijd zijn onze aandelen verkocht. De heer W. de Jong: vroeger werd er in aandelen belegd, niet al te voorzichtig zijn. Stelt voor de contributie volgend jaar te verhogen. Ook de heer S. Hengst vindt de contributie te laag in verhouding met wat men ervoor ontvangt. Het eigen vermogen inflatievast maken. Dan zou hij graag zien dat de kruisposten KNVTS/SWZ zichtbaar worden gemaakt zoals huur, secretariële ondersteuning, secretaris enzovoort, zodat de financiële relatie tussen KNVTS/SWZ zichtbaar wordt. 11. Contributievaststelling met ingang van boekjaar 2009 De contributie blijft in 2009 gehandhaafd op € 70.

65

Verenigingsnieuws

12. Uit te reiken prijzen De vergadering gaat akkoord met de uit te reiken afstudeerprijzen aan studenten van het KIM, TU Delft, hbo Amsterdam, Zeeland, Willem Barentsz, Scheepvaart en Transport College Rotterdam, Hogeschool InHolland Delft Afdeling Scheepsbouw, en mboopleidingen sector Zeevaart, Maroff en Scheepsbouw, evenals de aanmoedigingsprijzen voor vmbo-opleidingen voor de Rijn-, Kust- en Binnenvaart. Onder de uit te reiken prijzen valt ook de Schip van het Jaar Prijs tijdens het Maritiem Gala. De heer Barkmeijer vindt dat de bijdrage aan dit Gala te hoog is in verhouding tot de instroom van nieuwe leden. De voorzitter licht nogmaals toe. Van alle deelnemende partijen wordt een bijdrage verlangd van € 12.500. De KNVTS betaalt € 6000. De rest moet door sponsorbijdrage bijeen worden gebracht. De heer P. Mast (Lloyd’s Register) heeft zich bereid verklaard wederom een sponsorbijdrage te leveren. De KNVTS dient zich te manifesteren bij het prijzengala. De voorzitter verzoekt de ALV de eerder gestelde grens van de bijdrage aan het gala van € 3000 te verruimen tot € 6000. De vergadering gaat hiermee akkoord. De juryvoorzitter moet meer aandacht vragen voor de presentatie van de consideransen over de genomineerden, ook

dient de prijs goed in zicht te worden opgesteld. KNVTS-leden kunnen voor € 25 aanwezig zijn bij de prijsuitreiking en het aperitief, echter niet bij het diner. Gewezen wordt op het dragen van gepaste kleding in verband met het galakarakter van dit evenement. De heer A. Damen, lid van de werkgroep Maritiem Gala, maakt duidelijk dat het voor de zichtbaarheid van de KNVTS van belang is mee te blijven doen. Wat betreft de sponsoring: ook kleine sponsors zijn welkom. De heer S. Hengst onderstreept het belang van meedoen. Het gala spreekt de jonge leden van de KNVTS aan. Zorg voor zichtbaarheid, maak reclame zoals met SWZ daily. Dat heeft in het verleden extra abonnementen opgeleverd. De heer A. Winckers merkt nog op dat het Maritiem Gala geen ledenwerfactie is. 13. Stichting SWZ Maritime De heer S. Hengst: er is weer een contract getekend met Media Business Press. Het blad gaat er steeds beter uit zien. Wij kunnen er trots op zijn. 14. Voortgang nieuw beleid De heer J. Boeré geeft een overzicht wat er zoal is opgestart of wordt: seniorendag,

Navingo-beurs, bijeenkomst meer dan vijftig jaar lid van de vereniging, 110-jarig bestaan van de vereniging en Maritiem Actief Amsterdam op te zetten door E. Klok die een presentatie geeft omtrent deze nieuwe activiteit in Amsterdam. 15. Rondvraag en sluiting De heer W. de Jong vraagt of het verslag van de ALV naar alle leden kan worden gezonden. Dit kan mee in het verenigingsnieuws van SWZ Maritime. De heer R. Hansen zou graag zien dat er meer bekendheid wordt gegeven aan bestuursleden van de vereniging, niet alleen van het hoofdbestuur maar ook van de afdelingsbesturen. Liefst met foto en dergelijke op de website en in het verenigingsnieuws. Ook stelt hij het op prijs als er van de bijeenkomsten casu quo lezingen een klein verslag verschijnt in SWZ Maritime. De heer W. de Jong bedankt het bestuur voor haar inzet het afgelopen jaar. Niets meer aan de orde zijnde sluit de voorzitter de vergadering om 17.25 uur. De volgende jaarbijeenkomst wordt georganiseerd door de afdeling Noord.

Jaaroverzicht KNVTS 2007 Overzicht afgelopen 109e Verenigingsjaar De traditionele nieuwjaarsrecepties vonden plaats in ‘De Twee Provinciën’ voor de afdeling Noord op 9 januari, in Huys ter Schelde te Koudekerke voor de afdeling Zeeland op 3 januari en in het Delta Hotel te Vlaardingen voor de afdeling Rotterdam op 4 januari. In plaats van een nieuwjaarsreceptie organiseert de afdeling Amsterdam een gezellig samenzijn voor leden en partners in de week voorafgaand aan Kerstmis. In 2007 werden door de afdelingen

66

Amsterdam, Noord, Rotterdam, Zeeland en Maritiem Actief 32 lezingen georganiseerd, waaronder vier excursies. Op 28 november was er wederom een bijeenkomst met alle bestuursleden van de afdelingen over de voortgang van het nieuw beleid. Enkele realisaties: Maritieme Carrière Beurs, Europort Maritime in Ahoy en de seniorendag. Plannen voor 2008: wederom Maritieme Carrière Beurs, aandacht voor het 110-jarig bestaan, een informatieboekje voor nieuwe

leden, nieuwe leden op persoonlijke titel uitnodigen voor de nieuwjaarsrecepties om kennis te maken met hoofdbestuursleden en bestuursleden, aandacht voor leden die meer dan vijftig jaar lid zijn door middel van een herdenkingsspeld, uitbreiding van het verenigingsnieuws in SWZ Maritime, vermelding van lezingen en excursies in het blad, in plaats van bijsluiters, deze worden nu onder de aandacht gebracht van meer dan 5000 lezers van SWZ Maritime. De jaarvergadering, tevens jaarevenement,

SWZ|MARITIME

Verenigingsnieuws

werd op 11 mei 2007 georganiseerd door de afdeling Zeeland en gehouden in Kantine Staalbouw bij Schelde Marinebouw te Vlissingen-Oost. Na afloop van de vergadering werd een presentatie gegeven door Schelde Marinebouw met inleiding door de heer Peschier. Daarna volgde een rondleiding naar de Indonesische korvetten in aanbouw. Voor de partners van de leden was een stadswandeling door Middelburg georganiseerd. Aansluitend aan deze bijeenkomst was er een aperitief en buffet. De uitreiking van de KNVTS Schip van het Jaar Prijs vond plaats op donderdag 1 november in het Hulstkampgebouw in Rotterdam en werd verricht door mevrouw T. Huizinga, staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat. Tevens werden de HME-Maritime Innovation Award, de VNSI-Timmersprijs en de HISWA Excellence Award uitgereikt. Het winnende schip was de ‘Deo Volente’, ingericht voor het transport van stukgoed, containers en zware lading. Hartman Marine ontwierp de Deo Volente samen met Conoship

International. De prijs die in 2007 voor de tiende maal werd uitgereikt, bestond uit een houten model van het beroemde fluitschip uit de Gouden Eeuw. Het ms ‘Silni’, ontworpen en gebouwd door Damen Shipyards eindigde op de tweede plaats. Een ets van het fluitschip was voor de Silni. Tijdens de internationale maritieme vakbeurs Europort Maritime werd op 6 november de Maritieme Ontmoetingsdag gehouden. Tijdens deze ontmoetingsdag werden afstudeerprijzen uitgereikt aan studenten uit het hbo, mbo en van de TU Delft. De prijsuitreiking gebeurde in samenwerking met de VNSI en de Verolme Trust. Tijdens deze ontmoetingsdag reikte de VNSI de ‘Ter Hart’prijzen uit. Aan een student van het KIM in Den Helder was in februari reeds een afstudeerprijs uitgereikt. Ook aan het vmbo-onderwijs, afdeling maritiem, werden in juni/begin juli ‘aanmoedigingsprijzen’ van € 225 uitgereikt. De KNVTS-website is uitgebreid. Er is met name extra aandacht voor de aankondigingen

van lezingen en het aanmelden van nieuwe leden via de site voor de vereniging. Regelmatig worden e-mails rondgestuurd om de lezingen aan te kondigen. Ook artikelen uit het archief van Schip en Werf de Zee zijn te vinden op onze website. Regelmatig wordt in het sociëteit-gedeelte achter het secretariaat op dinsdag door een vaste groep gebiljart. En niet te vergeten het Kerstwildbiljart, een heel oude traditie die wij graag in ere willen houden. Op 31 december bedroeg het ledenaantal van de KNVTS 2460. De heer P. den Heyer heeft zijn functie als algemeen secretaris met ingang van 22 juli om gezondheidsredenen moeten neerleggen. De heer F. Manck is tijdelijk als algemeen secretaris a.i. aangesteld. Wij zijn naarstig op zoek naar een algemeen secretaris voor een langere periode. Wij kunnen mede namens de inzet van het secretariaat bemand door Suze en Gré en de vele vrijwilligers terugkijken op een goed 109e verenigingsjaar.

Toelichting financieel jaarverslag 2007 Op 12 maart is door accountantskantoor Ernst & Young een jaarlijkse controle uitgevoerd en de bevindingen zijn opgenomen in het financieel jaarverslag van 2007. Tevens is op deze datum een controle door de kascommissie uitgevoerd, de bevindingen zijn op 7 april gerapporteerd aan het hoofdbestuur en opgenomen in het jaarverslag.

Lasten Algemene kosten Personeelskosten waren € 1097 hoger door het werven van een nieuwe secretaris. Huisvestingskosten zijn binnen de begroting gebleven. Kantoorkosten en diverse kosten zijn binnen de begroting gebleven. Totaal waren de algemene kosten € 313 lager dan begroot.


Maandblad SWZ en website • Abonnementen SWZ: de abonnementskosten SWZ bleven binnen de begroting. • Bijsluiters: vorig jaar zijn de maandelijkse bijsluiters vervallen en afdelingsactiviteiten worden nu vermeld in het SWZ verenigingsnieuws. De gemaakte kosten waren voor de bijsluiters van de eerste maanden en activiteiten die centraal worden georganiseerd. Dit heeft een besparing van € 1733 opgeleverd. • Beheer website en oude jaargangen: de kosten websitebeheer zijn laag gebleven. Totaal waren de kosten voor SWZabonnementen met de bijsluiters en de website € 4735 lager dan begroot. Kosten afdelingen • Lezingen: binnen de begroting.

• Maritiem Actief: binnen de begroting. • Nieuwjaarsrecepties: De kosten zijn € 938 hoger dan begroot en de afdelingspenningmeesters is verzocht goed toezicht te houden om verdere toename te voorkomen. • Excursies: binnen de begroting. • Organisatiekosten: binnen de begroting. Totaal waren de afdelingskosten € 6966 lager dan begroot. Overige ledenactiviteiten • Club Rotterdam: een kostenpost voor activiteiten tijdens de kerstviering. • Algemene ledenvergadering: kosten € 797 boven de begroting, de overschrijding is vaak afhankelijk van de verkregen sponsorbijdragen. • Maritieme Ontmoetingsdag: binnen de begroting.

67

Verenigingsnieuws

• Maritiem Prijzengala: een evenement van de Nederlandse maritieme industrie waarin de KNVTS participeert. De deelnamekosten zijn echter niet gering voor een vereniging met contributie betalende leden. De andere deelnemende partijen zijn organisaties met een zakelijke achtergrond met andere financiële mogelijkheden. Voor 2007 was een bedrag van € 12.000 in de begroting opgenomen en dankzij sponsorhulp van classificatiebureau Lloyd’s en sleepdienst Koren is een bedrag van € 9437 gerealiseerd. • Nieuw beleid: deze post is in het jaar 2000, groot ongeveer vijf procent van de begroting, als begrotingspost opgenomen voor bijzondere uitgaven. De ‘nieuw beleid’activiteiten zijn achtergebleven bij de doelstellingen en de gemaakte kosten waren slechts € 2416. Totaal waren de kosten voor de overige ledenactiviteiten € 9399 lager dan begroot. Promotie en publiciteit • Kosten CEMT (jaarlijkse contributiekosten). • Schip van het Jaar Prijs: de organisatiekosten hiervoor zijn vervallen, de overige kosten zijn voor het kopen van een Fluitschip-model en de administratieve kosten van de commissie. De kosten blijven laag dankzij de sponsoring van MBP. • De studieprijzen van € 1755 zijn laag gebleven dankzij de sponsoring van het Verolme Trust Fonds. • Promotiemateriaal: kosten voor de aanschaf van linnen tassen en wervingsfolders. • Overige ledenwerving: binnen de begroting en ongewijzigd. Totaal waren de promotie- en publiciteitskosten € 4950 lager dan begroot.

Baten • De contributie-inkomsten waren € 8077 lager veroorzaakt door de terugloop van het aantal leden en financiële loskoppeling van de afdeling Antillen waardoor deze leden geen contributie meer verschuldigd zijn. • De inkomsten uit donaties zijn ongeveer

68

gelijk gebleven. • Opbrengst beleggingen: als gevolg van de onstabiele vooruitzichten van de aandelenmarkt was besloten om het vermogensdeel dat was belegd in aandelen te verminderen. De bruto-opbrengst van beleggingen was € 12.482. Minus verkoopkosten aandelen, provisies, bewaarloon en advieskosten bleef een nettobedrag over van € 7107.

vastgelegd/belegd: • Obligaties, € 300.000 (ongeveer 65 procent). • Aandelen, € 65.000 (ongeveer 15 procent). • Liquide middelen, € 100.000 (ongeveer 20 procent) kortlopende deposito’s met 4 tot 4,5 procent). • Vermogen per 1 januari 2007: € 441.884. • Vermogen per 31 december 2007: € 455.516. De toename van het vermogen was € 30.532 groter dan was begroot.

Overige opbrengsten • De website-opbrengst was € 5800 en € 3800 hoger dan begroot.

Begroting en aanvullende begroting 2008 en begroting 2009

Realisatie lopend boekjaar 2007 Saldo lopend boekjaar is € 3072 positief terwijl er een negatief saldo was verwacht van € 18.400. Dit positieve saldo werd samengevat verkregen uit: • Minder kosten maandblad SWZ en website. • Minder afdelingskosten. • Minder kosten overige ledenactiviteiten. • Minder kosten promotie en publiciteit. • Hogere opbrengst website. • Sponsoring Lloyd’s en Koren. Overige baten minus lasten Deze post is een samenvatting van diverse administratieve zaken zoals: • Pensioenverplichtingen die zijn weggevallen. • Rentebaten minus bankkosten. • Baten minus lasten voorgaande jaren.

Saldo 2007 Realisatie lopend boekjaar en de overige baten minus lasten geven een positief saldo van € 11.212 wat zonder andere bestemming ten gunste van het vermogen wordt geboekt. Vermogenssituatie Door de onzekere beurssituatie was er in augustus/september besloten om het vermogensdeel dat was belegd in aandelen aanzienlijk te verminderen en om te zetten in obligaties en deposito’s met kortlopende rentes. Het vermogen is nu als volgt

Begroting 2008 Op de ALV 2007 was voor de begroting van 2008 een negatief saldo van € 5900 goedgekeurd.

Toelichting aanvullende begroting 2008 en begroting 2009 Lasten: Algemene kosten In 2007 waren de personeelskosten al hoger door de extra uitgaven voor de werving van een nieuwe secretaris. Door het afscheid van de heer F. Manck, die negen maanden lang als a.i. secretaris uitstekend werk heeft gedaan, zit de vereniging momenteel weer zonder secretaris en alle inspanningen voor het vinden van een nieuwe kandidaat zijn tot op heden zonder resultaat. Het secretariaat wordt draaiende gehouden door de dames Zeegers en Romijn, maar het werven van een nieuwe secretaris is een topprioriteit voor de vereniging en voor de ondersteuning van de redactie van SWZ. De huidige situatie heeft ook financiële consequenties en de begroting is voorlopig verhoogd naar € 34.500. Overige algemene kosten zijn ongewijzigd. Voor 2009 is de aanvullende begroting van 2008 overgenomen. Maandblad SWZ en website Abonnementskosten SWZ worden periodiek iets verhoogd maar ongewijzigd gehouden. De kosten voor bijsluiters worden verminderd naar € 2000 omdat deze voor afdelingsactiviteiten zijn vervallen. De kosten voor

SWZ|MARITIME

Verenigingsnieuws

websitebeheer zijn verminderd naar € 1000. Voor 2009 is de aanvullende begroting van 2008 overgenomen. Kosten afdelingen De kosten zijn in grote lijnen gelijk aan die van de 2008-begroting en overgenomen. De afdeling Amsterdam is bezig om een activiteit conform Maritiem Actief Rotterdam op te zetten en hiervoor is een budget van € 500 gereserveerd. De organisatiekosten zijn verminderd van € 4000 naar € 3000. Overige ledenactiviteiten De begroting voor club Rotterdam, de ALV en de Maritieme Ontmoetingsdag zijn ongewijzigd. De begroting voor het Maritiem Prijzen Gala blijft voor 2008 ook gelijk en wordt voor 2009 verhoogd naar € 6000 wat door de voorzitter verder wordt toegelicht. Voor nieuw beleid is de aanvullende begroting 2008 en 2009 verhoogd naar € 8000 in verband met de toename van activiteiten zoals het 110jarig bestaan, de seniorendag, de kosten voor Navingo en de 50+-dag. Promotie en publiciteit De KNVTS was dit jaar verantwoordelijk voor het organiseren van de vergadering en daarom is de aanvullende begroting 2008 verhoogd naar € 1500. Verder zijn hier geen wijzigingen op de goedgekeurde begroting van 2008 en deze is ook overgenomen voor 2009. Totaal lasten De verwachting is dat de totale lasten voor 2008 wat gunstiger uitvallen en de aanvullende begroting verlaagde namelijk naar €194.800 in plaats van € 198.300. Voor 2009 zijn de lasten in de begroting toegenomen hoofdzakelijk veroorzaakt door het Maritiem Prijzengala. Baten Overeenkomstig de realisatie van 2007 zijn de inkomsten uit contributies aangepast naar € 160.000. De donaties zijn ongewijzigd. De


opbrengst uit beleggingen is ongewijzigd, maar deze kunnen mogelijk wat gunstiger uitvallen door de investeringen met minder risico’s. Overige opbrengsten De website-opbrengst was in 2007 € 3800 hoger dan begroot en deze is in de aanvullende begroting 2008 en 2009 verhoogd naar respectievelijk € 4000 en € 5000.

kandidaat te vinden. De heer F. Manck was slechts als a.i. beschikbaar en de situatie is kritisch voor de vereniging en de SWZ redactie. Alle leden worden vriendelijk verzocht ook eens rond te kijken of er in hun omgeving geschikte kandidaten te vinden zijn. Het kan zijn dat we behoorlijk in de buidel moeten tasten om uit deze situatie komen.

Totaal boekjaar 2008 en 2009 De aanvullende begroting van 2008 heeft een exploitatie met een negatief saldo van € 11.400 en met verrekening van de overige baten en lasten wordt dit € 9900 negatief. Dit negatieve saldo wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de terugloop van het aantal leden, maar de eerste gegevens van dit jaar laten een toename van ongeveer 35 leden zien en hopelijk zet deze trend door. De begroting 2009 heeft een exploitatie met een negatief saldo van € 12.300 en met verrekening van de overige baten en lasten wordt dit € 10.300. Zonder verdere bestemming worden de negatieve saldo’s ten laste van het vermogen geboekt. Vermogen Het vermogen was op 31 december 2007 hoger dan begroot en de verwachting is dat dit op 31 december 2008 ook het geval is. Opmerkingen: 1. Een structurele negatieve begroting is niet wenselijk en de opties zijn: A. De uitgaven worden verminderd, niet wenselijk vanwege de negatieve invloed op de activiteiten. B. De contributie wordt verhoogd wat een beleidskwestie is. C. Het negatieve saldo wordt voor een bepaalde tijd geaccepteerd en komt ten laste van het vermogen. 2. Zoals reeds genoemd zit de vereniging momenteel zonder algemeen secretaris. De afgelopen twee jaar is het bestuur er niet in geslaagd voor deze vacature een goede

69

Verenigingsnieuws

Lezingenprogramma 2008-2009 KNVTS Afd. Rotterdam Donderdag 25 september 08

Ondernemen in de maritieme sector, andere tijden? (Samen met Maritiem Actief) Spreker Peter Versluis, VEKA

Donderdag 30 oktober 08

Het wel en wee van Nederlandse Scheepswerven: herstart van Scheepswerf Heusden Spreker: Sjoerd Hengst De Audacia Spreker Andre Steenhuis, Allseas Reddingsboten, vroeger en nu, en onder andere kapseizen reddingsboot Ameland 2006 Sprekers: Tom Lantau / Sip Wiebenga Kerstwildbiljarten Berging van de Grimaldi, Antwerpen (gecombineerd met Nieuwjaarsbijeenkomst) Spreker: Paul van ‘t Hoen, Svitzer Scheepsemissies

Donderdag 27 november 08 Donderdag 11 december 08 met KIVI Martec Dinsdag 16 december 08 Donderdag 29 januari 2009

Donderdag 26 februari 2009 (jaarvergadering) Donderdag 26 maart 2009 Donderdag 23 april 2009 (met Ceda) Begin juni 2009

Megajachten Diepwater mining Spreker: Jan Frumeau, Sea Tools Excursie

Delta Hotel Maasboulevard 15, Vlaardingen. Aanvang 19.45 uur. Vanaf 17.30 uur aperitief en maaltijd. Opgave voor dinsdag per e-mail [email protected] leden € 10, niet-leden € 20. Delta Hotel Vlaardingen

Delta Hotel Vlaardingen Delta Hotel Vlaardingen

Delta Hotel Vlaardingen

Delta Hotel Vlaardingen Delta Hotel Vlaardingen Delta Hotel Vlaardingen

Lezingenprogramma 2008-2009 KNVTS Afd. Noord Aanvang lezingen 20.00 uur, zaal open om 19.30 uur, tenzij anders vermeld. Dinsdag 02 september 2008 TBC Dinsdag 07 oktober 2008

Koninklijke De Vries Makkum

Dinsdag 04 november 2008 Dinsdag 02 december 2008

Beluga/SkySails Ledenvergadering afd. Noord. Multimedia aan boord, Yacht Control Nieuwjaarsreceptie Spliethoff: Toekomstvisie Smelne jachtbouw door Martin Sellers Zandzuiger gebouwd door Barkmeijer Archeologie op de Waddenzee

Dinsdag 06 januari 2009 Dinsdag 03 februari 2009 Dinsdag 03 maart 2009 Dinsdag 07 april 2009 Dinsdag 12 mei 2009

70

Restaurant De Twee Provinciën, Meerweg 245, 9752 XD Haren Restaurant Hotel Oostergoo, Nieuwe Kade 1, 9001 AE Grou Restaurant De Twee Provinciën, Haren Restaurant De Twee Provinciën, Haren Restaurant De Twee Provinciën, Haren Restaurant De Twee Provinciën, Haren Restaurant Hotel Oostergoo, Grou Restaurant De Twee Provinciën, Haren Restaurant De Twee Provinciën, Haren

SWZ|MARITIME

Verenigingsnieuws

Lezingenprogramma 2008-2009 KNVTS Afd. Zeeland Donderdag 18 september 2008 Donderdag 16 oktober 2008 Donderdag 27 november 2008 December 2008 Woensdag 7 januari 2009 Donderdag 15 januari 2009 Donderdag 19 februari 2009 Donderdag 19 maart 2009 Donderdag 16 april 2009 Mei 2009

De door middel van zonnepanelen energie voortgestuwde boot van het MIR Redwise Maritime Services BV Transport van Schepen Maersk (onder voorbehoud) Vroon Offshore Excursie, nader vast te stellen Nieuwjaarsreceptie Huys ter Schelde Tewaterlatingen (onder voorbehoud) Bouwen in China Binnenvaart, nog niet vastgesteld Jaarvergadering en VOC-lezing Excursie (onder voorbehoud)

Maritiem Instituut De Ruyter Aanvang lezing 19.30 uur Hotel Arion, Boulevard Bankert 266, 4382 AC Vlissingen Hotel Arion, Vlissingen

Hotel Arion, Vlissingen Hotel Arion, Vlissingen Hotel Arion, Vlissingen Hotel Arion, Vlissingen

Lezingenprogramma 2008-2009 KNVTS Afd. Amsterdam Woensdag 15 oktober 2008 Woensdag 19 november 2008 Woensdag 17 december 2008

Woensdag 21 januari 2009

Woensdag 25 februari 2009

Woensdag 18 maart 2009 Woensdag 22 april 2009


Excursie naar Marine Onderhoudsbedrijf Den Helder Onderhoud middenspanningsinstallaties Ontvangst met aperitief gevolgd door een broodmaaltijd Eindejaarsbijeenkomst met partners Reddingboten, vroeger en nu Tom Lantau / Sip Wiebenga Nog nader op te geven Ontvangst met aperitief gevolgd door een broodmaaltijd

Maritieme Academie IJmuiden Vanaf 17.30 uur Maritieme Academie IJmuiden Aanvang 19.30 uur

Maritieme Academie IJmuiden Vanaf 17.30 uur Aanvang lezing 19.15 uur Jaarvergadering afd. Amsterdam Lezing nog nader Maritieme Academie IJmuiden op te geven Vanaf 17.30 uur Ontvangst met aperitief gevolgd door een broodmaaltijd Aanvang lezing 19.15 uur Lezing nog nader op te geven Excursie naar Wärtsilä

71

Verenigingsnieuws

Nieuwe leden KNVTS juli/augustus 2008 Voorgesteld en gepasseerd voor het JUNIOR LIDMAATSCHAP S. Rauws Student Scheepsbouwkunde Jachtbouw – Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Verlengde Schrans 48, 8933 NP Leeuwarden Voorgesteld door T. Maas Geesteranus Afdeling Noord P.J. van Veen Student Scheepsbouwkunde – InHolland, Delft Korvezeestraat 156, 2628 DG Delft Voorgesteld door A. Kik Afdeling Rotterdam

Voorgesteld en gepasseerd voor het GEWOON LIDMAATSCHAP E.T.J. Bonsen Sales Manager – Wärtsilä Nederland NV, Drunen Kastanjelaan 2, 3355 BT Papendrecht Voorgesteld door E.C.A.M. Schurink Afdeling Rotterdam P.T. Borghouts Product Marketing Manager Shipbuilding & Offshore – Nexans Nederland BV, Schiedam Laakse Oever 10, 7207 NK Zutphen Voorgesteld door A. Kik Afdeling Rotterdam A. Bus Surveyor in Charge Lloyd’s Register EMEA Van Bergenstraat 8, 4931 ZA Geertruidenberg Voorgesteld door A.G. Deen Afdeling Rotterdam

72

M. Duppen 3e Werktuigkundige – Holland Amerika Lijn, Rotterdam A.H. Blaauwstraat 39, 1431 KV Aalsmeer Voorgesteld door A. Kik Afdeling Amsterdam A.A. Elzinga Schade-expert – Scua Rotterdam BV Jaagpad 87, 2851 CG Haastrecht Voorgesteld door A. Kik Afdeling Rotterdam

W.M. van Pommeren 1st Werktuigkundige – Jan de Nul NV (België) Bylstraat 9, 1777 GE Hippolytushoef Voorgesteld door P.J. van den Ouden Afdeling Amsterdam R. Sanders Projectleider – Alewijnse Noord, Drachten Kleiwerd 13, 9746 CV Groningen Voorgesteld door J.H. Oud Afdeling Noord

M.C.M. Jansen Directeur – Holland Marine Consultancy Groenendijk 23 C, 4926 RE Lage Zwaluwe Voorgesteld door A. Kik Afdeling Rotterdam

W.L. Stander Technisch Inspecteur – Boskalis, Rotterdam Burgemeester Jansenlaan 67, 3331 HE Zwijndrecht Voorgesteld door A. Kik Afdeling Rotterdam

E.F.H. de Jong Manager – Samskip Benelux BV, Rotterdam Kerkring 51, 4306 CK Nieuwerkerk Voorgesteld door A. Kik Afdeling Zeeland

J.G. Tilman IHC Merwede, Kinderdijk Newtonstraat 17, 2871 PN Schoonhoven Voorgesteld door A. Kik Afdeling Rotterdam

D. Knukkel Directeur – DKTM Consultancy BV, Aarle-Rixtel Molenstraat 35, 5735 BJ Aarle-Rixtel Voorgesteld door A. Kik Afdeling Rotterdam

F.J.H.L. Tummers Directeur Int. Dredgers Heusden – IHC Dredgers BV Van Gaverenlaan 10, 4835 CD Breda Voorgesteld door A. Kik Afdeling Rotterdam

J.L. Kolkena Surveyor – Lloyd’s Register EMEA, Rotterdam Friezenburg 133, 8702 AG Bolsward Voorgesteld door A.G. Deen Afdeling Noord

H.J. de Vries Projectmanager – Disc BV, Groningen Leonard Springerlaan 9, 9727 KB Groningen Voorgesteld door J.H. Oud Afdeling Noord

P.F.C.M. Legierse Agent – Flinter, Barendrecht Voorstraat 76, 2611 JS Delft Voorgesteld door J.H. van Niejenhuis Afdeling Rotterdam

SWZ|MARITIME

Verenigingsnieuws

2007 beste jaar ooit voor Nederlandse scheepsbouwcluster Fred van der Wal (voorzitter Scheepsbouw Nederland) stelt in het Jaarverslag van Scheepsbouw Nederland dat 2007 alle records heeft gebroken. ‘Voor het Nederlandse scheepsbouwcluster was 2007 het beste jaar ooit,’ aldus Van der Wal. Gemeten in orderintake werd Nederland de grootste scheepsbouwer van Europa, zowel in aantal vaartuigen als in tonnage. In opgeleverde schepen en orderportefeuille bevond Nederland zich in de top drie. Nederland lijkt nog meer dan andere Europese concurrenten te profiteren van de aangetrokken scheepsbouwmarkten; dit is in hoge mate te danken aan de specialisatie van het Nederlandse scheepsbouwcluster.

Nieuwe Manager Onderwijs en Arbeidsmarktzaken Scheepsbouw Nederland heeft Henk van Beers (48) aangetrokken voor de nieuwe functie Manager Onderwijs en Arbeidsmarktzaken. Van Beers is bijna achttien jaar werkzaam geweest bij CNV BedrijvenBond, onder andere als districtshoofd en als sectorbestuurder scheepsbouw. Henk van Beers gaat per 1 september dit jaar aan de slag in zijn nieuwe functie. Tot zijn taak behoort de opzet van een proactief human capital beleid voor het gehele scheepsbouwcluster. Dit beleid wordt ontwikkeld in nauwe samenspraak met de bij Scheepsbouw Nederland aangesloten bedrijven, het onderwijsveld, sociale partners en de overheid.

Publicatie strategierapport In 2005 verschenen de beleidsvisies van zowel HME als VNSI. Met het tot stand komen van Scheepsbouw Nederland acht het bestuur de tijd rijp voor een nieuwe oriëntatie. Op 23 oktober presenteert het Scheepsbouw Nederland-bestuur dit strategierapport aan de landelijke media en de politiek. Als podium


Overige activiteiten • Seminar VS: ‘Keeping Up with the Jones Act’ (12 september) • SMM Hamburg 2008 (23 – 26 september) • Marine Propulsion Course – Propulsion Plant Concepts and Basic Ship Hydrodynamics (18 – 19 september) • Maritieme Milieu Seminar ‘Scheepsafval’ (29 oktober) • Marine Propulsion Course – The Characteristics of Marine Propulsors (9 oktober) • Training ‘Scheepsbouw voor niet-scheepsbouwers’ (28 oktober) • Marine Propulsion Course – Characteristics of Diesel Engines and Gas Turbines (30 – 31 oktober) Aanmelden? Kijk op www.hme.nl onder Activiteiten.

is gekozen voor Nieuwspoort in Den Haag. Daar wordt aan het einde van de middag een debat gehouden over de nieuwe ambitie van de scheepsbouw in Nederland.

Seminar ‘Scheepsbouwprocessen in de jachtbouw’ Op 3 september biedt Scheepsbouw Nederland een informatief seminar voor grote jachtbouwers en hun mainsuppliers. Het onderwerp is ‘Scheepsbouwprocessen in de jachtbouw’. Het doel van het seminar is de grote jachtbouw in contact te brengen met de industriële bouwpraktijk bij civiele scheepswerven. Het seminar vindt ‘s middags plaats bij IHC Merwede te Hardinxveld-Giessendam en is toegankelijk voor HME- en VNSI-leden.

Scheepsbouw Nederland Scheepsbouw Nederland is de gezamenlijke organisatie van de vereniging voor de Nederlandse scheepswerven (VNSI) en de vereniging voor de maritieme toeleveringsindustrie (HME) en is een brancheorganisatie van FME. Scheepsbouw Nederland zet zich op daadkrachtige wijze in voor de branche en maakt zich sterk voor een positief maatschappelijk imago van de Nederlandse maritieme industrie. Voor meer informatie: Scheepsbouw Nederland Boerhaavelaan 40 Postbus 138 2700 AC Zoetermeer T: (079) 353 11 65 F: (079) 353 11 55 E: [email protected] I: www.scheepsbouw.nl

73

8. Special SMM Hamburg. Windturbine-installatieschip

Recommend Documents