6project. Verleiden MAGAZINE. terugblik. start foundation. nr. 6 oktober 2006 Heleen Hoekstra. wereld op wielen. golfbaan. Jasmina El Mennani

6

Verleiden

02 Nieuws 13 column 16 portret Jasmina El Mennani

golfbaan

terugblik

wereld op wielen

project

Heleen Hoekstra

Interview

4 6 14

nr. 6 oktober 2006

start foundation

MAGAZINE

nieuws

redactioneel

Dwingen of verleiden Het lijkt de politiek menens. Er gaan steeds meer stemmen op om lastige jongeren te dwingen tot opleiding of werk. Of ze desnoods op te sluiten in werkkampen. Zal het helpen? Er bestaat gerede ­twijfel. Het is namelijk geboren uit onmacht. Maar het kan ook anders. In dit nummer presenteren we verschillende nieuwe initiatieven om diezelfde jongeren in de goede richting te bewegen. Daar komt geen dwang en drang aan te pas. Een goed idee dat hen aanspreekt is de basis. Ideeën bedacht door mensen als Didier Chabi, Johan van Schaik, Netty Tonies en Johnny Kwaks. Met deze en andere ­pioniers maakt u dit nummer ­kennis. Een nummer met als thema: verleiden. Want hoe verleidelijk het dwangmiddel soms ook mag lijken, als het er om gaat het gedrag van (jonge) mensen te wijzigen, moet de motivatie niet van buiten maar van binnen komen. En hoe ontsteek je dat vuur? Door hen iets aantrekkelijks en aansprekends aan te ­bieden. Verleiden dus.

Cijfers en letters Net voor de zomer verscheen het Start Foundation jaarverslag 2005. Werkwoordelijk 2005 bevat niet alleen ‘droog’ cijfermateriaal. Ook vindt u in dit verslag gespierde taal van o.a. Marco Pastors: “Zowel de uitkeringstrekker als de reïntegratiebedrijven gebruiken de overheid als melkkoe,” topcoach Joop Alberda vergelijkt sportcoaching met loopbaanbegeleiding, maatschappelijk uitvindster Elena Simons ziet marketingpotentie in werkloos zijn, profvoetballer Mohammed Allach geeft voorzetten voor succesvollere integratie en Prof. dr. Peter van Lieshout schreef een allesbehalve wetenschappelijk essay. Jaarverslag niet ontvangen? Mail naar [email protected] of kijk op www.startfoundation.nl

7 ,7"", 



7 ,  / , ,

"
 1/6 6 ,
/7"",

Óä äx 

,6 ,-
Ê -/
,/Ê "1
/"

Compliment Liefst 52 voordrachten ontvingen we voor het Johan Stekelenburg Compliment 2006. Het Compliment is een initiatief om een persoon of organisatie in het zonnetje te zetten die zich onbaatzuchtig inzet voor mensen die niet makkelijk aan een baan komen. En daarmee houden we de nagedachtenis levendig aan onze medeoprichter Johan Stekelenburg. De voordrachten, afkomstig uit heel het land, laten zien dat er veel mensen en organisaties zijn waar we trots op kunnen zijn. Heleen StekelenburgHoekstra reikt op 31 oktober het Compliment aan één van hen uit. Dit bestaat uit een speciaal kunstwerk en een geldbedrag van �15.000. Meer informatie: www.startfoundation.nl.

Vuile was kan buiten Een nachtmerrie was er niks bij. De belevenissen van voormalig vluchteling Habtu Tesfaye om een eigen zaak te starten tart alle fantasie. Tweeënhalf jaar duurde zijn strijd om een wasserette te starten. Krakers bezetten zijn bedrijfspand en begonnen er een hennepplantage. Leveranciers haakten af. De verbouwing liep uit de klauwen en ga zo maar door.

Maar de kersverse ondernemer zette door! Een (ex) vluchteling kan wat tegenslag hebben. In augustus is ‘Nile Wasserette’ van start gegaan aan de Rijnsburgstraat 70-72 in Amsterdam. De vuile was van klanten kan naar binnen. Wie de ‘vuile was’ van Habtu wil horen loopt maar eens binnen voor een praatje.

nieuws



Het aantal arbeidsgehandicapten met een baan daalt. Van de 1,8 miljoen Nederlanders met een arbeidshandicap werkt 44%. In 2002 was dat nog 47%. Bron: CBS sept. 2006 Nieuw verschenen: ‘De nootjes van het huwelijk’. Een indringende kijk in de wereld van Turkse vrouwen in Nederland. Auteur: Aysel Çalıskan ISBN: 90-7221-90-8-2 Nieuw verschenen: Bundel met zes uiteen­ lopende casus over de opbrengsten van sociale investeringen. www.adviesorgaan-rmo.nl

Bedgebonden ondernemen Een onderneming starten als je zelf een zware lichamelijke beperking hebt. Is dat mogelijk? Volgens Christel ‘t Hart uit Bennekom wel. Haar lichamelijke beperking (Christel heeft het syndroom van Marfan en posttraumatische dystrofie) weerhield haar er niet van een eigen telefonische hulpdienst te beginnen. In het dagelijks leven is ze voor het grootste gedeelte rolstoel- en bedgebonden. Maar een telefonische

hulpdienst neerzetten was haar streven en het lukte haar. Christel creëert zo haar eigen stageplek waarmee ze uiteindelijk haar studie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening kan afronden. Daarnaast helpt ze nu andere mensen met een beperking met vragen over relaties, scholing, vakantie enzovoorts. De hulplijn ‘Hart voor een Beperking’ is te bereiken op 0900-4564569 of via www.hvbhulplijn.nl

Colofon S magazine nr. 6 oktober 2006 Stichting Start Foundation is een fonds dat streeft naar een arbeidsmarkt waar iedereen welkom is. Redactie adres: Start Foundation Postbus 889 5600 AW Eindhoven Telefoon: (040) 246 18 50 Fax: (040) 237 05 15 S is ook online te lezen op: www.startfoundation.nl

Winstwaarde Koersvast BV, gespecialiseerd in de vacaturevervulling voor lagere functies op de arbeidsmarkt, heeft een maatschappelijke rendementsberekening laten doen. De zogeheten social return over 2005 is berekend in harde euro’s. In totaal becijferden deskundigen dat het bedrijf een maatschap­ pelijk rendement kon noteren van € 480.491. Dit bedrag is opgebouwd uit de gerealiseerde en geprognosticeerde besparingen aan uitkeringen. Het rekenwerk is vastgelegd in een speciale uitgave die besteld kan worden via www.koersvast.nl

Gratis abonnement? Stuur een e-mail naar: [email protected] Art direction: Lava grafisch ontwerpers, Amsterdam Vormgeving: def, Amsterdam

Het maatschappelijk rendement van Koersvast bv in 2005 Jaarverslag: De sociale prestatie van Koersvast bv

Drukkerij: Tesink, Zutphen Bladmanager: Geertje van der Beele Tekst: André Hendrikse, Jos Verhoeven, Ton van der Vliet, Sil de Graaf, Lucile Verest Fotografie: Jan-Reinier van der Vliet, Hans Gerritsen, Bert Janssen, Guido Bogert, Melissa Strangio, Gerlach Delissen, Hans Jonkhart

Amsterdam / April 2006

S is een uitgave van Start Foundation en verschijnt twee keer per jaar.



interview

Johan Stekelenburg Compliment

Daar kun je mee

thuis komen

“Ik vind het ook zo’n geweldig mooie naam. ‘Het Johan Stekelenburg Compliment’ klinkt mij goed in de oren. Ik vind het in elk geval een stuk mooier dan bijvoorbeeld de Johan Stekelenburg Prijs. Een compliment heeft iets bijzonders, daar kun je mee thuis komen!”

H

eleen Hoekstra glimt van trots als ze het heeft over het initiatief van Start Foundation dat de naam draagt van de voormalige vakbondsman, burgemeester en bestuurder. Het compliment gaat om de twee jaar uitgereikt worden en is een extra aanmoediging voor mensen die, hoewel het hun beroep niet is, toch hun stinkende best doen anderen aan werk te helpen. “Een heel mooi initiatief, dat zeker past in de geest van Johan. Toen Bert de Vries me belde met het voorstel was ik ook meteen enthousiast. Vanaf het begin in 1998 heeft Johan in het bestuur van de Foundation gezeten en hij sprak altijd met veel enthousiasme over het werk dat daar werd verricht. ‘Daar ging zijn vakbondshart weer van open’ zei hij dan.” ‘Als een blok’ Heleen Hoekstra was tot aan zijn dood in 2003 bijna 30 jaar samen met Johan Stekelenburg. Ze viel als een blok voor hem ("de mooiste man van de wereld vond ik hem") toen ze hem voor het eerst zag op een vakbondsbijeenkomst begin jaren ’70. Zij was toen welgeteld één week als jongste bediende in dienst op het districtskantoor van de NVV in Arnhem. Hij was op dat moment druk bezig een stevig fundament onder zijn vakbondcarrière te leggen. Enkele maanden later kruisten hun wegen zich opnieuw, toen Johan tot districtsbestuurder in het oosten van het land werd benoemd. Al snel sloeg de vonk over ("de liefde van je leven herken je meteen") maar pas enkele jaren later, toen Johan werd gepromoveerd naar Den Haag, betrokken ze samen een heuse ‘bondswoning’ in Rijswijk. Eigen carrière Na haar werk voor de bond werkte Heleen nog ruim drie jaar in een revalidatiecentrum in het oosten van het land. De verhuizing naar het westen maakte daar een einde aan. Ze zocht en vond een nieuwe baan bij de gemeente Den Haag. Eerst bij de afdeling voorlichting en nu is ze alweer 15 jaar secretaresse van de directeur Bestuurszaken. “Ik heb mijn eigen carrière altijd erg belangrijk gevonden. Johan was een heel sterke persoonlijkheid met zware banen als vakbondsvoorzitter en burgemeester. Daarnaast was hij als Eerste Kamerlid actief in de politiek en zat hij in allerlei besturen en commissies. Dat eiste ­uiteraard enorm veel aandacht op. Juist in dat krachtenveld was het

voor mij, en ook wel voor Johan, extra belangrijk om mijn eigen bezigheden te hebben; m’n eigen werk, m’n eigen kringetje, m’n eigen collega’s.” Ook na de verhuizing naar Tilburg, waar Johan in 1997 tot burgemeester werd benoemd, hield Heleen haar baan in Den Haag gewoon aan. Twintig minuten fietsen van huis naar het station en vijf kwartier met de trein scheiden Den Haag en Tilburg. Heleen legt het traject nog steeds tweemaal daags af. ’s Morgens gewapend met twee kranten (‘De Volkskrant en het BrabantsDagblad’) en voor de terugreis is er steevast een boek. De rol van burgemeestersvrouw vond ze weliswaar prachtig: “Je staat en zit ineens vooraan. Bij carnaval, op de Tilburgse kermis en in het theater. En bij Willem II, waar Johan me dan zachtjes toefluisterde dat het wel wat kalmer mocht als ik me weer eens wat al te fanatiek uitliet over een beslissing van de scheidsrechter,” maar niet fulltime. Bizarre wending Dat ze inmiddels ook zelf een boek op haar naam heeft staan, is het gevolg van de bizarre wending die het leven soms neemt. De bizarre wending in het leven van Johan en Heleen heette ‘slokdarmkanker met uitzaaiingen.’ De ziekte bij Johan werd in januari 2003 ontdekt en daarna ging het snel, zoals dat heet. Een operatie en chemokuren konden het proces niet meer stoppen. Op 22 september 2003 overleed Johan op 61-jarig leeftijd en stond Heleen er ineens alleen voor. Johan en Heleen gingen al die tijd openhartig om met de slopende ziekte, zowel thuis als in de media. Oók toen de prognoses steeds soberder werden. Sterk vermagerd en met een kaal hoofd verscheen Johan op tv en in kranten en bladen om over zijn ziekte te vertellen. Ook nu nog hangen er enkele grote foto’s van hem prominent in de woonkamer. “Die zijn gemaakt voor de Volkskrant. Op die ene ziet Johan er heel ziek uit. Sommige mensen kunnen er niet naar kijken. Maar het is en blijft wel mijn Johan, ook nu hij er niet meer is. Ik heb ook nog tijdlang zijn stem op het antwoordapparaat laten staan. Dat kón ik simpelweg niet wissen. Mensen die belden en dat bandje te horen kregen raakten vaak geheel van slag. Uiteindelijk heeft mijn zus me dringend geadviseerd om toch maar een nieuw bericht op het apparaat in te spreken, maar voor mij had het niet gehoeven.”

interview



Met het Johan Stekelenburg Compliment geeft Start Foundation een oprechte schouderklop aan mensen die anderen op weg naar een baan helpen. Aan het compliment is een geldbedrag van maximaal € 15.000 ­verbonden om die ­activiteiten verder te ondersteunen.

Heleen Stekelenburg-Hoekstra

Openhartig Het zijn die menselijke en emotionele zaken, allen verband houdend met ziekte, dood en afscheid nemen, die Heleen zo treffend heeft opgetekend in een serie columns voor Margriet en waarvan er 60 gebundeld zijn onder de titel ‘Drie stappen vooruit, één stap terug’. Dat begon met een interview in hetzelfde blad over de manier waarop Heleen omging met de ziekte en het afscheid van Johan. De redactie nodigde Heleen vervolgens uit een column te schrijven. “Dat kan ik niet!”, was haar eerste reactie. En toen ze hoorde dat het blad het liefst een serie van wel vijf columns wilde hebben, was de paniek ongeveer compleet. “Maar tegelijk was het ook een manier om iets over Johan en ons leven te vertellen. Het schrijven heeft me ook geholpen en lucht gegeven. Het gaat over het verdriet en hoe je dat een plek geeft, maar het gaat ook over lieve reacties van soms totaal onbekende mensen. Uiteindelijk zijn het 75 columns geworden. Oh

ja, ik heb heel wat keren jankend achter de computer gezeten. Maar als er in mijn leven iets ingrijpends gebeurt, dan loopt de inkt wel.” In één van haar columns schrijft Heleen rechtstreeks en in de tegenwoordige tijd aan Johan ("je bent nu 2 jaar en één maand niet meer bij ons…") en laat hem weten dat zijn pakken nog steeds in de kast hangen. "De aanwezigheid ervan doet mij geen pijn, ik ben eerder bang dat ik je nog erger mis als de kasten leeg zijn." Even verderop schrijft ze: "… dat ik daarna nog zoveel columns zou schrijven over ons leven samen, dat zal je verrassen, denk ik." Ook het feit dat ze in verschillende tv-programma’s te gast was, een tv-spot voor de strijd tegen kanker heeft ingesproken en optreedt in het openbaar zal Johan verrast hebben en trots doen zijn. Op 31 oktober a.s. (de geboortedatum van Johan) reikt ze hoogstpersoonlijk voor de eerste keer het Johan Stekelenburg Compliment uit.



project

Wereld

Wat te doen met jongeren die geen zitvlees ­hebben voor de school­ banken en ook al geen papieren hebben voor de arbeidsmarkt? Is meer dwang, zoals overheid en ook politiek willen, de juiste weg? Wellicht. Maar je kunt natuurlijk ook proberen zo dicht mogelijk aan te sluiten bij de belevingswereld van die jongeren. In deze reportage over enkele innovatieve projecten in Maastricht, Utrecht en Rotterdam gebeurt dat. Opvallende overeenDe stuntmannen (en vrouw!)

komst tussen die drie:

van ‘De Utrechtse Held’.

wielen!

‘Don’t try this at home’ ‘Don’t try this at home’ waarschuwt de DVD van Utrechtse Held. Daarna volgt een reeks snel gemonteerde beelden van allerlei stunts. Zwaard- en stok­ gevechten, slippende auto’s, jongeren die wegduiken over de motorkap en scooters en motorfietsen rijdend op het achterwiel. De demonstratie-DVD besluit met ‘Try this only with us!’ De eerste vijftien jongens en meiden in de leeftijd van 16 tot 25 zijn alweer een jaar bezig zich tot Utrechtse Held te ontwikkelen. In plaats van de buurt overlast te bezorgen door op straat te hangen of met veel decibels op een scooter rond te scheuren, kunnen ze nu hun talent en hun energie kwijt in een opleiding tot stuntman of stuntvrouw. Drie dagen in de week krijgen ze les in acteren en

stunten. Bij dat laatste komt meer kijken dan menigeen denkt. Knokpartijen, wilde achtervolgingen en een fietser die in volle vaart door een auto wordt geschept; op het scherm voltrekt al het gooi- en smijtwerk zich met grootse gebaren en in moordend tempo. Op de set is het echter een kwestie van alles minutieus voorbereiden, luisteren, concentreren en een ijzeren discipline om dat alles goed, veilig en geloofwaardig op film te krijgen. Didier Chabi (33) is de initiatiefnemer ­achter Utrechtse Held. Didier komt uit Benin (Afrika), volgde in Frankrijk een film­ opleiding en werkte als acteur en stuntman in Nederland en Duitsland. Toen hij op ­zekere dag ongewild getuige was van een ­uitgelokte vechtpartij tussen jongeren in de Berlijnse metro, rees bij hem het idee. “Ik was geschokt. Al die energie en agressie; dat

kun je ook op een andere manier kwijt. Zo is het begonnen.” Intussen wordt het initiatief mede gedragen door het ROC Midden Nederland, videobedrijven en krijgt het steun van het Ministerie van Sociale Zaken, van Equal en verschillende fondsen. De eerste lichting deelnemers werkten mee aan een videoclip van de Utrechtse groep Metz (‘wielen in de lucht’), verzorgde een stuntshow op Walibi en nu zijn ze aan de slag voor het ‘LIFE UNDER 20 Filmfestival’ dat ­volgend jaar plaatsvindt in Almere. Daar worden zeven films vertoond die door professionele filmmakers worden gemaakt maar die allemaal gebaseerd zijn op ideeën van jongeren en ook met jongeren worden gemaakt. Zo zorgt de Utrechtse Held steeds weer voor een nieuwe stunt.

op wielen

Raceauto als leerbedrijf Winkeliers op het Maastrichtse winkelcentrum Daalhof hadden knap veel last van jongeren uit die buurt. Totdat die toegang kregen tot een leegstaand buurthuis. Van daaruit werden allerlei projecten voor hen opgezet, waaronder Racing for Maastricht. Nu zijn de winkeliers één van de trouwe sponsors van dat raceteam. De naam prijkt op de auto ’s en op de teambus. Voorafgaand aan een raceweekend slaat het team zijn proviand in bij de Daalhofwinkeliers die nu een prima verhouding hebben met de jongeren. Het is één van de positieve bijeffecten van dit project. Een project dat begon bij Johan van Schaik en zijn vrouw, want zij waren het die de sleutel van jongerencentrum ’t Pleintje van de gemeente loskregen toen het wat uit de klauwen dreigde te lopen. Met dat centrum heeft Johan een dubbele band. Zijn vader heeft het namelijk ooit opgezet. En tot de ‘lastige knapen’ die er in 2002 onderdak vonden behoorde ook Johan’s eigen zoon.

Een beetje dollen in het buurthuis, zaalvoetballen en uitstapjes naar racewedstrijden. Dat was in aanvang het programma waarmee de jongeren werden aangetrokken. Van het kijken naar races naar zelf meedoen was vervolgens een kleine stap. Johan beschikt over een goed netwerk, een overtuigende babbel en grenzeloos optimisme. Hij werkt volcontinue in een papierfabriek, maar elk vrij uurtje stopt hij in dit project. Inmiddels heeft het team vier raceauto’s te onderhouden en een heuse teambus. Van een groep van aanvankelijk 30 jongeren zijn er nu 15 toegelaten tot de opleiding. Welzijnsstichting Trajekt draagt kandidaten aan en begeleidt. Het regionale opleidingencentrum doet een deel van de scholing. Het eerste jaar ‘snuffelen’ de deelnemers aan allerlei werkzaamheden. Schuren, verven, motoronderhoud en dergelijke. Maar ook catering en contacten met sponsors horen bij het werk van een raceteam. In het tweede jaar gaan ze zich verder specialiseren. Eén van hen is Henk (21). Zijn solocarrière was geen succes en tot maart dit jaar ‘deed hij niet veel’.

project



Circuit Zolder.

Sindsdien is hij vijf dagen in de week in de werkplaats van Racing te vinden. De opleiding is ‘wel okay’ en liefst wil hij later een eigen zaak: ‘iets met auto’s en brommers’. Vandaag heeft hij trouwens z’n buurjongen meegenomen. Die hangt ook maar een beetje thuis en wie weet is dit ook wat voor hem. Groeipijn Wat ooit als klein buurtproject begon, heeft nu fikse vormen aangenomen. De gemeente en de provincie participeren d’r in en zelfs minister Maria van der Hoeven is al op bezoek geweest. Dat heeft ook een keerzijde. Hoe meer instanties, hoe meer barrières en des te lager het tempo. Dat heeft Johan inmiddels ook ondervonden. “De boel op de rit houden kost steeds meer hoofdbrekens.” Maar de man die in 2005 in Maastricht tot vrijwilliger van het jaar werd uitgeroepen laat zich niet snel van zijn pad brengen: “Gas d’r op!” Website: www.racingformaastricht.nl lees verder op de volgende pagina



project

Wereld op wielen De bijdrage van Start Foundation aan Racing For Maastricht bedraagt € 175.000 over een ­periode van 2 jaar. De bijdrage aan Utrechtse Held bedraagt € 84.900 over een periode van 2 jaar. Het project ScooterDesign ontvangt van Start Foundation een projectbijdrage van € 160.000 voor 2 jaar.

‘Pimp my career’ Een zonnige dag in september op een haventerrein in Rotterdam, rond de klok van twee uur. Voor een bedrijvenloods zitten negen jongeren in blauwe ­overalls een tikkie uitgeblust op de stoep. In de loods hebben ze eerder die ochtend twee scooters totaal gestript. De komende vier weken gaan ze in twee teams die scooters ‘pimpen’. ­Verfraaien heette dat vroeger. De ene scooter krijgt als thema ‘superhelden’ en de andere moet ‘sportief agressief’ worden. ScooterDesign is een opmerkelijk project van Melissa Strangio (33) en Cymbert ­Welvaart (30). Zij is van huis uit ontwerper, hij autotechnicus en sinds 1996 zijn ze

samen. Ze zijn geen opleiders en ook geen welzijnswerkers, maar wel maatschappelijk betrokken. Vooral het lot van jongeren spreekt hen aan. En dan vooral die jongeren die geen werk en geen opleiding hebben, of die dreigen die kant op te gaan. “Dat moet toch anders kunnen?!” zeiden ze twee jaar geleden tegen elkaar. Competitie Het resultaat is ScooterDesign. In een allesbehalve schoolse omgeving kunnen jongeren van 16 tot 23 jaar hier aan de slag. Op de bovenverdieping staan drie computers waarop ze kunnen ontwerpen. Beneden is de werkplaats, daar kunnen ze sleutelen, lassen, schuren en spuiten. Elk team heeft vier weken de tijd om een tip top scooter af

Jongeren aan de slag in de werkplaats van ScooterDesign.

te leveren. Aan het einde van het jaar worden ze allemaal tentoongesteld en worden de ­allermooiste exemplaren gekozen. Het ROC Zadkine stuurt dit jaar 100 jongeren naar deze werkplaats. Andere instanties – zoals het Jongerenmentoraat, het Albeda college en knooppunt Kralingen – zijn goed voor 50 jongeren die elders totaal vast­ gelopen zijn. Als ze bij ScooterDesign de smaak te pakken krijgen kunnen ze zo ­flexibel instromen bij ROC Zadkine voor ­bijvoorbeeld de opleiding motorvoertuigen. Melissa:“Waarom scooters? Omdat die heel dicht bij de belevingswereld van deze jongeren liggen. Maar ‘art-car’ zit er ook al aan te komen.” Website: www.scooterdesign.nl

project



Boris Klasiç

Bliksemcarrière voor Boris Stralend komt hij – strak in het pak- aanlopen. Boris

I

specialisten. Boris begon er als commercieel assistent. Dat hield in dat hij voornamelijk administratief werk deed. Binnen zes maanden promoveerde hij tot ‘searcher’. Zijn werk is veel gevarieerder geworden. Hij regelt sollicitatiegesprekken, hij schuift aan bij de gesprekken, maakt planningen enzovoorts. Serieus werk dat ook serieus beloond wordt: “Ik deel nu ook mee in de bonussen en dat tikt lekker door.” Zijn streven is om consultant te worden:“Ik wil een cursus Nederlands op niveau gaan doen want ik snap dat ik niet zo maar hogerop kom.”

Snelle carrière Enige mensenkennis kan Elenbaas niet ontzegd worden. Boris is tot grote tevredenheid van zijn werkgever nog steeds in dienst bij UTS (Business Unit Hightech). UTS is een detacheerder van technisch

Vast contract Boris had nooit durven dromen dat dit voor hem realiteit zou zijn. “Omdat ik vluchteling was mocht ik na mijn 18e niet meer naar school en kon dus geen diploma meer halen. Ik dacht dat ik misschien assistent van de elektricien in de bouw zou kunnen worden.” Tot die bewuste dag in maart. Zijn moeder is apetrots op haar zoon. Zijn vrienden kijken tegen hem op. “Maar ik ga niet naast mijn schoenen lopen hoor!” Wat vervelend blijft is dat hij elk jaar zijn verblijfsvergunning moet laten verlengen. Pas na vijf verlengingen wordt die permanent. Dat betekent dat hij vooralsnog van rechtswege geen vast contract kan krijgen. Boris neemt dat gelaten. “Het is niet anders, zo zijn de regels”. Zijn ogen glansen weer als hij vertelt dat hij pas een I-pod verdiend heeft: “Een klant van ons geeft die weg als wij de juiste personen voor hem weten te vinden en mij is het al gelukt.”

Klasiç (21) past uitstekend in het chique, commerciële zakenpand waar United Technical Solutions (UTS) gehuisvest is. Wie niet beter weet, ziet het bijzondere er niet aan af. Maar bijzonder is het. n maart 2005 was Boris een nagenoeg kansloze werkzoekende. Voormalig vluchteling zonder afgemaakte (VMBO) schoolopleiding en een verblijfsvergunning voor één jaar. Een beroerd CV kortom. Achter dat CV schuilt een energieke en enthousiaste jongeman. Dat werd op originele wijze aan de man gebracht en leverde hem een baan op. We zochten hem 18 maanden later op. Boris weet het nog als de dag van gisteren. Hij kreeg het wat vreemde verzoek of hij mee wilde werken aan een levende CV presentatie. Start Foundation bracht Boris in contact met UTS manager Harry Elenbaas en gezamenlijk gingen ze een middag op pad. Naar Boris zijn ouderlijk huis, naar de school waar hij op gezeten had en naar het asielzoekerscentrum waar hij gewoond had. “Die gozer deugt,” zei Elenbaas, nadat aan het eind van de middag een contract getekend werd.

Willem-Jan van den Broek is businessunit manager Hightech bij UTS ­Eindhoven. “Boris doet het verschrikkelijk goed. Die knul heeft een enorm potentieel en de wil om te slagen. Hij laat groei zien. Hij is proactief en daadkrachtig. Ik zie hem doorgroeien tot (junior) consultant en dat is een geweldige prestatie. Normaliter heb je daar HBO of universiteit voor nodig. Natuurlijk moest hij het nodige leren in het begin, maar Boris is een snelle leerling. Het is ongelofelijk jammer dat hij ieder jaar zijn verblijfs­ vergunning moet laten verlengen. We hadden hem zeker anders nu al een vast contract aangeboden. Begrijpen doe ik het niet. We hebben in onze business zo’n tekort aan mensen dat we ze van ver buiten Nederland halen. Hier hebben we een topper en die moet ieder jaar zijn papiertje laten vervangen. Snap jij het?”

De CV Beleefdag op 1 maart 2005 bood niet alleen Eindhovenaar Boris Klasiç een kans. Ook Emiel van de Veer uit Amersfoort en Bart­Willem Rozendaal uit Zoetermeer namen een werkgever mee op hun CV pad. Emiel (slechthorend) is nog altijd aan het werk bij Gerritse IJzerhandel. Hij heeft inmiddels een vast ­contract als magazijnmedewerker. Bart-Willem (syndroom van Asperger) had ­minder geluk. Zijn tijdelijk contract bij het CWI in ­Scheveningen liep af en werd niet verlengd. Momenteel zoekt hij weer werk.

Gajane Amirkhanayan 10 project

Russische lekkernijen Praktisch alle Russen, Armeniërs, Georgiërs en ook Polen woonachtig in een straal van 20 km rondom Den Bosch weten inmiddels de weg wel te vinden naar Ani, een winkel met Russische delicatessen. Om ook meer Neder­ landse consumenten over de drempel te krijgen is een ander verhaal…

D

e Vughterstraat grenst aan het centrum van Den Bosch. Het is een gevarieerde winkelstraat met o.a. restaurants en tal van designwinkels. De delicatessenwinkel opende eind november 2005 de deuren. De naam Ani heeft een dubbele betekenis. Ze refereert aan de oude hoofdstad Ani van Armenië, ook wel de stad van duizend kerken genoemd, waarvan nu alleen nog ruïnes resten. En Ani is ook de naam van de 11-jarige dochter van Gajane Amirkhanayan en haar echtgenoot Shahen Nikolyan. Het echtpaar vluchtte 12 jaar geleden uit Armenië. Beiden zijn opgeleid tot 2e-graads docent Frans, maar het lukte niet om hier als docent aan de slag te komen. Om uit de bijstand te komen deed Shahen via de sociale dienst een beroepentest. Met name zijn ondernemerskwaliteiten kwamen sterk naar voren. Na flink sleutelen aan een ondernemersplan, leidde het tot de huidige winkel. Gajane ­verzorgt er graag een rondleiding langs de vele lekkernijen. Russisch snoepgoed, bier, wijn en sekt, ingemaakte tomaten in allerlei ­varianten, vis en vlees in blik en

diepgevroren blini’s (pannenkoekjes gevuld met verschillende soorten vlees; o.a. rund, varken en eend). Smalle marges Twee jonge meiden uit Rusland slaken een kreet van verrukking als ze in de koeling hun favoriete kefir (een melkproduct) ontdekken. Een man uit Azerbeidzjan propt handenvol per stuk verpakte chocolaatjes in allerlei smaken in een plastic zak. Vervolgens kiest hij met zorg enkele pittige worsten uit de koelvitrine. Hij woont dik 60 km verderop, bij Breda, maar combineert een visite aan zijn dochter in Den Bosch steevast met een bezoek aan deze winkel. Een of twee keer per maand komt hij wel over de vloer. Het assortiment van ruim 1.000 artikelen en levensmiddelen wordt door Shahen zelf geïm­ porteerd. Met een bus rijdt hij daarvoor weke­ lijks naar een groothandel in Duitsland. Toch is die harde kern van Oost-Europa klanten niet voldoende om de tent draaiende te houden. De marges op de producten zijn vrij smal. Uitbreiding van de klanten­kring en het verder

omhoog stuwen van de omzet zijn dringend gewenst. Samen met hun adviseur met veel retail-ervaring zijn ze daar naar op zoek. Er wordt gestudeerd op manieren om vooral meer lokale consumenten op de winkel te attenderen en naar binnen te krijgen. Een geleidelijke aanpassing van de formule zit er ook aan te komen. De Vughterstraat is weliswaar open voor autoverkeer (eenrichting), maar de spaarzame parkeerplaatsen in de straat zijn doorlopend bezet. Sjouwen met zware tassen vol – al dan niet ­Russische – boodschappen is dus een weinig aantrekkelijke optie. Verse blikvangers Gajane wil verder graag meevaren op de enorme trend naar ‘vers’. Verse salades en verse taarten lijken haar een welkome aanvulling op het assortiment. De Armeense keuken toont grote overeenkomsten met de Italiaanse en Griekse keuken, dus dat zit wel goed. Het idee is om dan meteen de winkel wat anders in te richten, en een vitrine met al die verse producten letterlijk als blikvanger in de etalage te zetten. Alleen vergt dat meteen weer een flinke investering, dus daar moet nog wel kritisch naar gekeken worden. En Gajane moet kijken waar ze de tijd vandaan haalt: “Een Armeense taart is geen vlug-klaar product. Met enkele taarten ben je al snel een hele dag bezig. Maar dat proef je uiteindelijk wel natuurlijk!”

Johnny Kwaks project 11

Uitzendbureau en projecten kwaks ontving een krediet van € 90.000 van Start Foundation Vanaf mei 2006 zijn zes mensen opgeleid, in dienst genomen en gedetacheerd. Momenteel zijn er weer zes

Johnny last metaal

nieuwe mensen in opleiding.

en carrières Feit nr. 1: Johnny Kwaks is fotolasser, volgens één van zijn leer­ lingen trouwens een van de beste van ons land. Feit nr. 2: Johnny Kwaks is gelovig. Als hij in het Oude Testament in het boek Maleachi leest over het tekort aan vaders die voor hun kinderen zorgen, dan knikt hij daar instemmend bij. Las vervolgens feit 1 en 2 aan elkaar (lassen, zo meldt het woordenboek, staat voor samen­ smelting en aan elkaar verbinden) en je hebt uitzendbureau en projecten kwaks.

A

ls freelance fotolasser verdiende ­Johnny (35) o.a. in de offshore­industrie een hele goede boterham. Maar toch rees bij hem en zijn echtgenote Dina steeds vaker de vraag ‘Is dit alles wat er is?’. Nee dus. En zo kwamen ze er toe om alle zekerheden overboord te zetten en per 1 mei 2006 in een groot bedrijfspand bij Den Bosch een nieuw bedrijf te beginnen. Een uitzendbureau voor gespecialiseerd laswerk. Nou zijn er daar méér van, maar het bijzondere van het bedrijf van Johnny en Dina is dat zij hun lassers zelf opleiden en dat ze alleen werken met een bepaalde groep. Geen jeugdige leerlingen, maar mensen met wat meer levenservaring en die op hun pad de nodige tegenwind hebben onder­ vonden. Kandidaten worden voorgedragen door de sociale dienst van Den Bosch. In hun verleden is Johnny niet geïnteresseerd. Hij wil wel dat ze inzet tonen en gemotiveerd zijn. En dan maakt hij er in drie maanden tijd vakbekwame lassers van. Discipline In zijn eigen opleidingslokaal zijn zeven werkplekken ingericht met de modernste

spullen. De cursisten moeten ’s morgens om kwart voor zeven beginnen (‘dat ­moeten ze straks bij een baas ook’) en regel is dat wie zich twee keer verslaapt meteen kan vertrekken. Daar staat tegenover dat ­Johnny en de cursisten altijd gezamenlijk ontbijten en lunchen. Aan de eettafel wordt over van alles en nog wat gesproken. Als dan blijkt dat één van de deel­nemers een huisvestingsprobleem heeft, is Johnny niet te beroerd even te bellen met de gemeente of de corporatie. Behalve vader van twee dochters van 7 en 1 jaar, voelt hij zich dat ook voor zijn ‘discipelen’. De intensieve opleiding helpt de kandidaten aan erkende ­certificaten voor staal- en RVS-lassen en aan een basis­ veiligheidsdiploma VCA-1. Na de opleiding biedt Kwaks een jaar­contract aan en zendt de mensen uit. Al met al een uiterst aantrekkelijk pakket voor de deelnemers, die met een job een nieuw bestaan kunnen opbouwen. Voor de sector is het ook een aanlokkelijke constructie, want de instroom van dit soort gespecialiseerde lassers stokt behoorlijk, zo weet Johnny uit eigen ervaring.

In balans “Mijn leven is weer in balans, en dat komt niet alleen door het lassen.” De 40jarige Mike prijst elke dag als hij zich om kwart voor zeven in de ochtend moet melden bij het laslokaal. Vaak is hij er trouwens al om half zeven. De kans die hem hier geboden wordt wil hij niet laten lopen: “Dit is een goudmijntje!” Mike heeft een grillig arbeidsverleden. Hout, horeca, eigen bedrijf… van alles heeft hij gedaan. Ook dingen trouwens waar hij allesbehalve trots op is. “Toen kwam mijn leven als het ware stil te staan, zeg maar.” De (laatste) kans die de gemeente hem bood bij het initiatief van Johnny Kwaks greep hij met beide handen aan. Hij heeft zijn opleiding er opzitten en is klaar om bij de klanten aan de slag te gaan. Mike heeft weer structuur in zijn leven, en zijn vrouw is trots op hem. Hij doet het voor haar en vooral voor zijn kinderen (20 en 3 jaar) voor wie hij een voorbeeld wil zijn. “Ik wil laten zien hoe het anders kan. En ik spaar nu al voor die kleine, zodat ie later een goede opleiding of studie kan volgen.”

12 terugblik De ESF claim bedraagt € 93.000 waarvan € 55.500 nog uitbetaald moet worden. Aan de operators training namen 14 werknemers deel. Tien daarvan behaalden een ­certificaat.

De teloorgang van een

Drama in In 2003 had Adriaan van der Velden een plan. Hij

Het bedrijf had 17 ­mensen in dienst. Een directeur/eigenaar, een

bezat een stratenmakersbedrijf met vijftien personeelsleden. In de gure wintermaanden kon hij zijn

bedrijfsleider, 14 stra-

mensen geen werk bieden en daar wilde hij een eind

tenmakers/operators

aan maken. Hij verkende de markt en ontdekte dat

en twee (productie)­

er vraag was naar traditioneel gebakken straat-

medewerkers met een Wao verleden. In totaal werden

klinkers. Hij won de baanbrekerprijs 2003 en ging aan de slag. Drie jaar later viel de droom aan duigen. Een reconstructie.

150.000 onafgebakken stenen gefabriceerd en 70.000 afgebakken exemplaren. De steenbakoven die in opdracht van Veenstra Bestratingspersoneel omgebouwd werd,

D

e eerste tegenslag ontstaat in het productieproces. De oven die gehuurd wordt moet omgebouwd worden. De aanleg van een aardgasaansluiting blijkt te duur en dus dient de oven op diesel gestookt te worden. De ombouw ervan duurt veel langer dan verwacht en daardoor komt Van der Velde in geldproblemen. Hij heeft het maximum van zijn kredietfaciliteit bij zijn huisbank benut. De bank wil deze alleen uitbreiden als Start Foundation extra middelen investeert. In september 2004 komt er een rentedragend krediet van € 75.000 los van Start Foundation. De bank is nu bereid de kredietfaciliteit op te rekken. Start Foundation voorziet niettemin toekomstige liquiditeitsproblemen en tracht een collega (ideële) geldverstrekker te overtuigen ook te investeren. Deze lijkt enthousiast maar haakt op het laatste moment af.

komt in Leek te staan

Financiële druk In december 2004 kan eindelijk gestart worden met het afbakken van de met de hand gemaakte stenen. Dat blijkt lastiger dan verwacht. De eerste baksessies mislukken. Ondertussen krijgt de ondernemer het advies om er derden bij te halen die hem kunnen helpen zijn bedrijf levensvatbaar te maken. Van der Velde praat met enkele kandidaten, maar pakt niet door. In januari 2005 vindt de ondernemer het verstandig om de werknemers een aparte scholing tot operator te geven om zo het bakproces te verbeteren en zijn werknemers meer perspectieven te bieden. De gemeente Emmen is bereid om hiervoor ESF subsidie aan te vragen. Ondanks verzoeken van de ondernemer en Start Foundation is de gemeente echter niet bereid om het geld voor te schieten. Opnieuw ontstaat daardoor druk op de financiën. Start Foundation besluit de voorfinanciering zelf te doen. Er ligt immers een ESF beschikking waarin € 93.000 wordt toegezegd. Met de ondernemer wordt contractueel geregeld dat de ESF middelen onmiddellijk na ontvangst naar Start Foundation gaan.

waar sociale werkvoorzieningsplaats Novatec het idee waarschijnlijk ook gaat kopiëren. De 14 stratenmakers en de bedrijfsleider zijn allemaal weer elders aan het werk: 4 via een ander stratenmakersbedrijf, 5 via een uitzendbureau en 5 als ZZP’er.

Adriaan van der Velde

Nekslag In het najaar van 2005 staat de onderne-

baksteenfabriek

Emmen mer het water tot aan de lippen. Hij ontvangt een deel ESF geld via de gemeente. In plaats van Start Foundation terug te betalen lost hij andere schulden af. Na de ontdekking daarvan wordt hij persoonlijk aansprakelijk gesteld. Omdat de ondernemer alles voor de redding van zijn bedrijf heeft gedaan en niet voor eigen gewin, besluit Start Foundation hem vooralsnog niet juridisch aan te pakken. Wel wordt hij gedwongen mee te werken aan een reddingsplan. Er wordt gezocht naar strategische partners met geld en kennis. Die worden aanvankelijk gevonden. Twee organisaties afkomstig uit de sociale werkvoorziening tonen belangstelling, maar haken uiteindelijk toch af. De definitieve nekslag volgt in april 2006. Ondanks een beschikbare accountantsverklaring weigert de gemeente het tweede deel van de ESF subsidie uit te betalen. Van der Velde stuurt zijn personeel naar huis. De bank zegt in mei het krediet op en een maand later vragen enkele schuldeisers het faillissement aan van Veenstra Bestratingspersoneel. Van der Velde is alles kwijt geraakt. Het was een harde leerschool: “Ik heb uiteraard verkeerde keuzes gemaakt, maar ik zou het zo weer doen. Ik zou meer zekerheden willen hebben van partijen die toe-

zeggingen doen. Zoals gemeente Emmen, maar ook van een ovenbouwer die een jaar later dan afgesproken leverde.” Epiloog Augustus 2006. Start Foundation jaagt verder achter het resterende ESF deel aan. De gemeente Emmen heeft een ondernemer uit haar eigen midden in de kou laten staan. Er is werkgelegenheid verloren gegaan. Dat is ernstig genoeg. Start Foundation likt de wonden van dit mislukte avontuur. Er is in ieder geval een verlies geleden van € 244.500. Maar, het verlies aan banen en een gedesillusioneerde ondernemer doen meer pijn. Troost wordt geput uit het besef dat niet alles verloren is. Het idee blijkt namelijk te zijn overgenomen. Werkvoorzieningsschap Novatec uit het Groningse Tolbert is bezig met het opzetten van een identieke steenfabriek. In het blad Vraag en Aanbod (juli 2006) zegt het Hoofd van de Bouwafdeling Jelle de Jong hierover: “Ik kwam op het idee van de fabriek nadat ik een kleinschalige baksteenfabriek van een stratenmakerij in Schoonebeek (Emmen) had gezien. Toen ik zag hoe zij dat deden, dacht ik: wat zij kunnen, kunnen wij ook.” Hopelijk hebben ze in Tolbert meer succes.

column 13

Transformeren Gehandicapten en chronisch zieken hebben lang moeten vechten (en moeten dit nog steeds) om als volwaardige burgers, ook op het terrein van arbeid, aan de maatschappij te kunnen deelnemen. Nog steeds bestaat de neiging om, ook zo kenmerkend voor de regeerstijl van Lodewijk XIV, voorzieningen te treffen “over U, voor U, maar zonder U.” Het zelf mogen beslissen, het als gesprekspartner serieus genomen te worden is nog maar mondjesmaat van toepassing. Ook ten aanzien van langdurig werklozen geldt een overeenkomstige situatie. De reïntegratieprojecten zijn nogal dwingend van karakter, dit onder de paraplu “Werk gaat boven Uitkering”. Op zich is hier niets mis mee, maar in veel gevallen komt het zelf richting geven door betrokkenen in het gedrang. De overheid ontkomt er vanwege het rechtsgelijkheidsbeginsel niet aan dwingend rechten en plichten te formuleren maar biedt in de praktijk weinig ruimte voor eigen initiatief. Het overgrote deel van de reïntegratiebedrijven selecteert bovendien zodanig dat binnen de regelgeving de winst geoptimaliseerd wordt. Begrijpelijk, maar het leidt er wel toe dat zij die een steuntje nodig hebben min of meer lijdend voorwerp of afwachtende objecten worden. Het mooie van Start Foundation, waar ik zes jaar een bescheiden bijdrage als raadslid aan mocht leveren, is dat het zich onderscheidt door zich te richten op hen die door anderen niet geholpen worden bij het verkrijgen van werk of het opstarten van een eigen bedrijf. Dit doet de club vooral door doelbewust slechts ondersteunend te willen zijn, respect te tonen en dat ook te stimuleren bij andere initiatieven. Zo wordt het mogelijk gemaakt dat mensen transformeren van lijdend voorwerp tot sturend onderwerp. En dan draag je naar mijn idee écht bij aan het tegengaan van de toenemende tweedeling in onze samenleving! Eduard Schoevaars Eduard Schoevaars (65) was van eind 1998 tot 2006 lid van de Raad van Advies van Start Foundation.

14 terugblik

Jongeren en werkgevers

op dezelfde Recept voor succesvolle verleiding

In mei 2004 was de golfbaan in het Gelderse Wijchen decor van een unieke sollicitatiemethode. Nadien zouden er nog zeven uitvoeringen elders in het land volgen. Het idee was geniaal in zijn eenvoud: jongeren solliciteren bij werkgevers op de golfbaan door als caddie mee te lopen. Het project wist de tongen los te maken en trok veel belangstelling. De verleiding om er aan mee te doen, er over te berichten en mee te scoren was groot. Wat was het geheim van de smid?

‘Vet aardige mensen’ “Zaken doe ik het liefst op de baan.” De sfeer is ontspannen en informeel. Je raakt makkelijker aan de praat als je zo vier uur met elkaar aan het golfen bent dan zittend aan een tafel in een kaal kantoor. Je kunt ook veel aflezen van iemands spelopvatting. Dit is vaak een afspiegeling van zijn of haar karakter. Wanneer iemand snel kwaad wordt bij een slecht geslagen bal kan dat iets zeggen over de man of vrouw op zakelijk gebied. Daar ben ik van overtuigd. Het is net als in een bedrijf, ook op de baan moet je de regels naleven. Dit principe geldt ook voor deze jongeren,” zo vat een van de deelnemende werkgevers zijn opvatting weer over de methode. Een stagebegeleider van een praktijkschool is positief verrast over de manier waarop de deelnemers zich presenteren bij de werkgevers: “NettoJob heeft binnen een dag meer bereikt dan waar wij een heel jaar

over zouden doen.” De jongeren werden vooraf goed voorbereid. Zo werd er uitleg gegeven over de attributen: “Mijn moeder heeft minder spullen in haar beautycase dan een golfspeler in zijn golftas,” zei een van de deelnemers ad rem. Ook werd uitleg gegeven over gedragsregels op de green. Geen geluid maken als de bal geslagen wordt, niet telefoneren, er verzorgd bijlopen en niet roken. Blowen is helemaal uit den boze. In Assen was de gemeenteraad verdeeld over de ethische vraag of deze manier van solliciteren op de golfbaan wel een aanvaardbare methode was die door de gemeente moest worden ondersteund. Zo vroeg de SP fractie zich af of iedereen wel een faire kans kreeg. Die wilde weten of ook iemand met een hanenkam een kans zou krijgen! De jongeren die deel hebben genomen

zijn vrijwel allemaal enthousiast. Benjamin uit Diever: “De dag is ideaal om in een prettige sfeer in contact te komen met werk­gevers. Beter dan een sollicitatiegesprekje van een paar minuten.” Aznar uit Zoetermeer: “Het zijn vet aardige mensen. Het valt erg mee. Een van de spelers gaat mijn CV doorsturen naar een vriend van hem.” “De mannen met wie ik pad ging waren alle drie gepensioneerd. Maar je praat dan wel met mensen uit het bedrijfsleven waarmee je normaal geen contact hebt,” vertelt Ashna uit Oosterhout die via het project aan de slag kwam bij Staffplanning. Bedenkster en uitvoerster Netty Tonies van NettoJob ­voorzag wel enigszins dat de methode zou aanslaan: “Ondernemers en werkloze jongeren kennen elkaar helemaal niet. Ze hebben wederzijds de nodige vooroordelen. Die kun je wegnemen als je ze vijf uur lang bij elkaar zet.”

terugblik 15

golflengte Media-aandacht NOS journaal, Nova, Volkskrant, ­ lgemeen Dagblad, Trouw, Quote, NRC A handelsblad en regionale bladen. Ze hebben er allemaal wat mee gedaan. Het stereotype beeld van ‘kansarmen’ en ‘kakkers’ werd in de media massaal gebruikt om aandacht te besteden aan jeugdwerkloosheid. Hanneke Boonstra, chef actualiteiten van TV Noord: “Het contrast maakte het een interessant item. De tegenstelling tussen de kansloze jongere en de succesvolle golfer sprak tot de verbeelding. Dat de ontmoeting plaatsvindt op de golfbaan, betekent dat er wat te zien valt. En dat is belangrijk voor de televisie.” Netty Tonies is nog steeds verbaasd: “Dat de belangstelling zo enorm zou zijn en dat het ruim twee jaar later nog steeds ‘nieuws’ is, was voor iedereen een verrassing”. Ook aan elke volgende editie werd regionaal en meestal ook weer landelijke aandacht besteed. En de belangstelling blijft. Tonies: “Ik denk dat er ook gewoon vrij weinig aansprekende vernieuwende aanpakken zijn. Binnenkort staat er weer iets in Intermediair. Dat artikel gaat over bijzondere sollicitaties.” Mediabelangstelling is mooi, maar heb je er als projectuitvoerder wat aan? Tonies: “Gemeenten en werkgevers die werden benaderd kenden het project van krant of televisie. Daardoor was het makkelijk om uit te leggen wat de bedoeling was en om de businessclubs van de

golfbanen enthousiast te krijgen. Natuurlijk wil een werkgever zijn sociale gezicht laten zien. Werkgevers werkten altijd graag mee aan reportages. En gemeenten hadden bij NettoJob meteen een positief beeld van een creatief bedrijf met goede contacten met ondernemers. Ook veel werkzoekende jongeren beseften dat dit een goede kans was om goed voorbereid in contact te komen met werkgevers. Sommige jongeren gebruikten de media om zichzelf te presenteren zodat zo veel mogelijk mensen zouden weten dat ze gemotiveerd waren en werk zochten. Andere deelnemers wilden juist niet in beeld omdat ze geen zin hadden om als probleemjongere afgeschilderd te worden.” Ook financier Start Foundation is van mening dat media-aandacht wat kan toevoegen. Woordvoerster Geertje van der Beele: “Voor Start Foundation is het belangrijk dat projecten niet alleen directe resultaten opleveren. Maar ook dat er wordt gediscussieerd over drempels die er bestaan om toe te treden tot de arbeidsmarkt. In dit geval paste het Golfproject goed in het debat over de jeugdwerkloosheid. Dat zag je ook terug in de pers.” Die analyse sluit aan bij die van Arjen ten Cate die voor de Telegraaf schreef over het project: ‘’Het is een grappige, opvallende manier om een serieus onderwerp te belichten. Werkloosheid wordt vaak een zwaar verhaal.

Resultaten In totaal droeg Start Foundation € 129.000 bij aan dit experiment. NettoJob investeerde zelf € 14.500. Er waren in totaal 92 deelnemers. Een gedeelte (17) daarvan bleek nog niet toe aan een baan. 55 deelnemers vonden naar aanleiding van de contacten op de golfbaan een stageof werkervaringsplaats. De eerste drempels werden zo overwonnen. De matching ging uit van de beroepswens van de jongere ofschoon dat niet altijd lukte. Mohammed die automonteur wilde worden, vond bij een bouwbedrijf een stageplaats. Een kinderdagverblijf bleek de perfecte plaats voor Sara die belangstelling heeft voor verzorging en kinderen. Zes maanden na afloop van de golfdag waren er van de 55 jongeren nog steeds 50 aan het werk of op stage/werkervaring. Mooie cijfers en tevreden jongeren. Maar het effect strekt verder. Werkgevers hebben leren zien dat onorthodox werven ook resultaten kan opleveren. Gemeenten zien de methode als een verrijking van hun aanbod. “Wij hebben het idee dat er bij de kandidaten wel iets positiefs is gebeurd met betrekking tot hun instelling naar werk. De golfdagen zijn een stimulans geweest voor de jongeren om in een andere omgeving en een andere sfeer hun mogelijkheden te verkennen,” zo is te lezen in een evaluatierapport van de gemeente Den Bosch. Naast de zeven pilots hebben inmiddels drie gemeentes Purmerend, Hoogezand en Oldambt vervolgprojecten zelf betaald en met NettoJob uitgevoerd. Het Golfproject is een voorbeeld geworden in een campagne van de overheid. Deze ­landelijke campagne wil mensen duidelijk maken wat de meerwaarde is van samen­werking tussen mensen van verschillende culturen. In 2007 wil NettoJob minstens 10 Golfprojecten organiseren. De eerste voor­bereidingen daarvoor zijn al in volle gang. Kortom, het experiment is met recht succes­vol te noemen. En ook daar ligt een belangrijke reden waarom het telkens weer opduikt in de media. Nogmaals Telegraaf journalist Ten Cate: “De resultaten van het project waren goed dus hebben we er later nog een keer aandacht aan besteed in onze krant.”

16 portret

Jasmina El Mennani (32)

Locatie: thuis waar ze nog steeds broedt op haar plan om een relatiebemiddelingsbureau voor hoogopgeleide moslims van de grond te krijgen.

“Ik geef niet op”

“Toen mijn ondernemingsplan werd afgewezen, was ik zwaar teleurgesteld. Ik was een van de kandidaten die in het tv-programma ‘Werk Zat?!’ van de RVU door coach Joop Alberda werden gecoacht op weg naar werk. Ontdekken wat ik kan, geeft mij zelfvertrouwen ook al kan wegens geldgebrek nu even niet vooruit. Ik ben gescheiden, moeder van 2 kinderen (7 en 8 jaar) en leef van een uitkering. Toch geef ik het plan

niet op, want ik zie nog steeds het gat in de markt: in plaats van uitgehuwelijkt te worden kiezen jonge moslims zelf hun partner. Mijn plan aanpassen en verder onderzoek kost ca. 20.000 euro en daarvoor hoop ik een partner te vinden. En ik zal mijn netwerk moeten uitbreiden. Ik speel met de gedachte naar de randstad te verhuizen. Nu woon ik in een rustig dorp in het oosten van het land; dat is veel te stil voor mij!”