Inhoudsopgave I.
Inleiding programmabegroting .....................................................................................................................................................4
I.1.
Programmabegroting...................................................................................................................................................................4
I.2.
Leeswijzer en nieuwe indeling...................................................................................................................................................6
I.3.
Beleidskaders provincie Flevoland........................................................................................................................................... 11
II.
Jaarplan 2008 .....................................................................................................................................................................................13
A.
Programmaplan.................................................................................................................................................................................13
1.
2.
3.
4.
5.
Jongeren.............................................................................................................................................................................................. 14 1.0.
Inhoud en reikwijdte van het thema................................................................................................................................. 14
1.1.
De focus uit het hoofdlijnenakkoord ................................................................................................................................ 14
1.2.
Jeugdzorg (programmaonderdeel 7.1) ...............................................................................................................................17
1.3.
Jongerenbeleid (programmaonderdeel 7.2) .................................................................................................................... 19
1.4.
Onderwijs (programmaonderdeel 7.3)..............................................................................................................................20
1.5.
Relatietabel andere thema’s, speerpunten en p-MJP....................................................................................................21
1.6.
Totale lasten en baten thema Jongeren........................................................................................................................... 23
Verkeer van mensen, producten en diensten...........................................................................................................................24 2.0.
Inhoud en reikwijdte van het thema.................................................................................................................................24
2.1.
De focus uit het hoofdlijnenakkoord ................................................................................................................................24
2.2.
Mobiliteit, verkeersveiligheid en openbaar vervoer (programmaonderdeel 2.1) .................................................. 25
2.3.
Wegen en vaarwegen (programmaonderdeel 2.2)........................................................................................................29
2.4.
Relatietabel andere thema’s, speerpunten en p-MJP................................................................................................... 32
2.5.
Totale lasten en baten thema Verkeer van mensen, producten en diensten ........................................................34
Economie en arbeidsmarkt............................................................................................................................................................ 35 3.0.
Inhoud en reikwijdte van het thema................................................................................................................................. 35
3.1.
De focus uit het hoofdlijnenakkoord ................................................................................................................................ 35
3.2.
Werken en ondernemen (programmaonderdeel 6.1) ................................................................................................... 37
3.3.
Toerisme en recreatie (programmaonderdeel 6.2)........................................................................................................ 41
3.4.
Landbouw en visserij (programmaonderdeel 6.3).........................................................................................................42
3.5.
Europese programma’s (programmaonderdeel 1.3)......................................................................................................43
3.6.
Relatietabel andere thema’s, speerpunten en p-MJP....................................................................................................51
3.7.
Totale lasten en baten thema Economie en arbeidsmarkt ......................................................................................... 55
Flevolandse samenleving...............................................................................................................................................................56 4.0.
Inhoud en reikwijdte van het thema.................................................................................................................................56
4.1.
De focus uit het hoofdlijnenakkoord ................................................................................................................................56
4.2.
Zorg en Sociale kwaliteit (programmaonderdeel 7.4 ) .................................................................................................58
4.3.
Sport (programmaonderdeel 7.5) .......................................................................................................................................59
4.4.
Cultuur (programmaonderdeel 8.1).................................................................................................................................. 60
4.5.
Omroep Flevoland (programmaonderdeel 8.2).............................................................................................................. 61
4.6.
Wonen (programmaonderdeel 9.1) ...................................................................................................................................62
4.7.
Ruimtelijke planning (programmaonderdeel 10.1)........................................................................................................63
4.8.
Relatietabel andere thema’s, speerpunten en p-MJP.................................................................................................. 66
4.9.
Totale lasten en baten thema Flevolandse samenleving ........................................................................................... 69
Duurzaamheid, klimaat, water en natuur..................................................................................................................................71 5.0.
Inhoud en reikwijdte van het thema..................................................................................................................................71
5.1.
De focus uit het hoofdlijnenakkoord .................................................................................................................................71
5.2.
Algemeen waterbeleid (programmaonderdeel 3.1)....................................................................................................... 73
1
6.
5.3.
Bescherming tegen overstromingen (programmaonderdeel 3.2).............................................................................74
5.4.
Grondwaterbeheer (programmaonderdeel 3.3).............................................................................................................74
5.5.
(fysieke) Omgevingskwaliteit (programmaonderdeel 4.1)..........................................................................................76
5.6.
Afronding SGB-regeling (programmaonderdeel 4.2)....................................................................................................78
5.7.
Duurzame ontwikkeling (programmaonderdeel 4.3)...................................................................................................79
5.8.
Natuur- en landschapsbeleid (programmaonderdeel 5.1).......................................................................................... 80
5.9.
Relatietabel andere thema’s, speerpunten en p-MJP...................................................................................................83
5.10.
Totale lasten en baten thema Duurzaamheid, klimaat, water en natuur ..............................................................87
Bestuur en algemene dekkingsmiddelen ................................................................................................................................. 89 6.0.
Inhoud en reikwijdte van het thema................................................................................................................................ 89
6.1.
De focus uit het hoofdlijnenakkoord ............................................................................................................................... 89
6.2.
Bestuur (programmaonderdeel 1.1).................................................................................................................................... 91
6.3.
Openbare orde en veiligheid (programmaonderdeel 1.2)............................................................................................93
6.4.
Omgevingsplan (programmaonderdeel 1.4) .................................................................................................................. 94
6.5.
Algemene dekkingsmiddelen (programmaonderdeel 11.1) .........................................................................................95
6.6.
Onvoorzien en stelposten (programmaonderdeel 11.2)................................................................................................97
6.7.
Reserves (programmaonderdeel 11.3)............................................................................................................................... 98
6.8.
Totale lasten en baten thema Bestuur ............................................................................................................................ 99
B.
Speerpunten en p-MJP ...................................................................................................................................................................101
1.
Speerpunten Omgevingsplan ..................................................................................................................................................... 102
2.
1.0.
Algemeen................................................................................................................................................................................ 102
1.1.
Speerpunt IFA ........................................................................................................................................................................ 103
1.2.
Speerpunt Luchthaven ........................................................................................................................................................104
1.3.
Speerpunt Markermeer/IJmeer ........................................................................................................................................ 105
1.4.
Speerpunt OostvaardersWold...........................................................................................................................................106
1.5.
Totale lasten van de speerpunten.................................................................................................................................... 107
p-MJP .................................................................................................................................................................................................108 2.0.
Algemeen................................................................................................................................................................................108
2.1.
Natuur ......................................................................................................................................................................................110
2.2.
Recreatie en toerisme............................................................................................................................................................111
2.3.
Landschap.................................................................................................................................................................................111
2.4.
Landbouw ................................................................................................................................................................................ 112
2.5.
Water ........................................................................................................................................................................................ 113
2.6.
Leefbaarheid ........................................................................................................................................................................... 113
2.7.
Milieu ........................................................................................................................................................................................114
2.8.
Relaties en verbanden met de programmaonderdelen.............................................................................................. 115
2.9.
Inbedding p-MJP in organisatie......................................................................................................................................... 115
C.
Relatietabel programmaonderdelen en speerpunten Omgevingsplan en het p-MJP..................................................116
III.
Paragrafen....................................................................................................................................................................................119
1.
2.
2
Lokale heffingen ............................................................................................................................................................................. 120 1.0.
Algemeen................................................................................................................................................................................ 120
1.1.
Beleid ten aanzien van de heffingen............................................................................................................................... 120
1.2.
Vertaling van de lokale heffingen in de begroting ......................................................................................................123
Weerstandvermogen .................................................................................................................................................................... 124 2.0.
Algemeen................................................................................................................................................................................ 124
2.1.
Weerstandcapaciteit ........................................................................................................................................................... 124
2.2.
Beleid omtrent weerstandcapaciteit en risico’s............................................................................................................125
2.3.
Risico’s ......................................................................................................................................................................................125
3.
4.
5.
6.
Onderhoud kapitaalgoederen..................................................................................................................................................... 128 3.0.
Algemeen................................................................................................................................................................................ 128
3.1.
Beleidskader ten aanzien van het onderhoud .............................................................................................................. 128
3.2.
Financiële consequenties van het onderhoud............................................................................................................... 131
Financiering ......................................................................................................................................................................................133 4.0.
Algemeen.................................................................................................................................................................................133
4.1.
Algemene ontwikkelingen..................................................................................................................................................133
4.2.
Treasury beleid .......................................................................................................................................................................133
4.3.
Uitvoering treasurybeleid ...................................................................................................................................................135
Bedrijfsvoering ................................................................................................................................................................................ 136 5.0.
Algemeen................................................................................................................................................................................ 136
5.1.
Aanpassing organisatie ...................................................................................................................................................... 136
5.2.
Kwaliteit dienstverlening/Actieprogramma Andere Overheid................................................................................ 136
5.3.
Samenwerking P4.................................................................................................................................................................140
5.4.
Externe communicatie.........................................................................................................................................................141
5.5.
Integriteit................................................................................................................................................................................ 142
5.6.
Werkomgeving...................................................................................................................................................................... 142
5.7.
Ambtelijk apparaat .............................................................................................................................................................. 145
5.8.
Sturen op resultaat .............................................................................................................................................................. 147
Verbonden partijen........................................................................................................................................................................ 150 6.0.
Algemeen................................................................................................................................................................................ 150
6.1.
Visie ten aanzien van verbonden partijen ..................................................................................................................... 150
6.2.
Deelnemingen ........................................................................................................................................................................ 151
6.3.
Samenwerkingsverbanden .................................................................................................................................................152
6.4.
Overzicht verbonden partijen ............................................................................................................................................152
IV. 1.
2.
Financiële begroting................................................................................................................................................................. 159 Overzicht baten en lasten .............................................................................................................................................................161 1.0.
Algemeen.................................................................................................................................................................................161
1.1.
Overzicht baten en lasten 2008 ........................................................................................................................................161
1.2.
Toelichting baten en lasten ............................................................................................................................................... 162
Uiteenzetting financiële positie.................................................................................................................................................166 2.0.
Algemeen................................................................................................................................................................................166
2.1.
Financiële gevolgen voor 2008 bestaand en nieuw beleid.......................................................................................166
2.2.
Meerjarenraming 2009 – 2011 ........................................................................................................................................... 171
Bijlagen ........................................................................................................................................................................................................173 A.
Aanvaarde moties algemene beschouwingen juli 2007 ..................................................................................................... 174
B.
Overzicht doelen en indicatoren .................................................................................................................................................175
C.
Reserves ............................................................................................................................................................................................ 183
D.
Voorzieningen ............................................................................................................................................................................184
E.
Verklarende woordenlijst.............................................................................................................................................................186
3
I.
Inleiding programmabegroting
I.1.
Programmabegroting
Doelstelling programmabegroting De programmabegroting is een belangrijk instrument voor Provinciale Staten. Hierin worden de keuzes vastgelegd voor de inzet van de financiële middelen die de provincie ter beschikking staan. Deze keuzes worden gemaakt door Provinciale Staten, op grond van haar budgetrecht. De programmabegroting is daarmee ook een belangrijk instrument om inhoud te geven aan de kaderstellende rol van Provinciale Staten. Plaats programmabegroting in de planning & control cyclus In de programmabegroting wordt vastgelegd wat de Provincie wil bereiken, wat daarvoor wordt gedaan en welke financiële middelen daarvoor beschikbaar worden gesteld. Dit document wordt door Provinciale Staten vastgesteld. Een en ander wordt in financiële zin verder uitgewerkt in de productenraming, die door Gedeputeerde Staten wordt vastgesteld. Het management werkt vervolgens de organisatie van de uitvoering, inzet van medewerkers, enz., verder uit in de afdelingsplannen. Tussentijds kunnen plannen worden bijgesteld aan actuele ontwikkelingen. Dat kan als onderdeel van de reguliere cyclus gebeuren via de voor- en najaarsnota, maar ook incidenteel op basis van door Provinciale Staten en Gedeputeerde Staten genomen besluiten. Deze bijstellingen krijgen hun financieel beslag via begrotingswijzigingen die periodiek aan Provinciale Staten worden voorgelegd. In de jaarstukken wordt uiteindelijk eindverantwoording afgelegd over de uitvoering van de ambities, zoals verwoord in de programmabegroting. Er wordt aangegeven in welke mate de doelstellingen zijn gerealiseerd en verantwoording afgelegd over de inzet van de financiële middelen. Dit document vormt de basis voor de controlerende rol van Provinciale Staten. Hieronder is deze cyclus schematisch weergegeven.
Pro vinciale S ta ten
G ed ep u te erde S ta ten
M anag em en t
4
Pro gra m m a begro ting
Pro du cten ram in g
Afd eling sp lan
Afd elin g sp lan
A fde lin g srap po rtage
V oor- en N a ja arsno ta
Ja arverslag en Ja arre ke n in g
GSrap porta ge
Pro du cte nrea lisa tie
Afd elin g srap porta ge
Structuur programmabegroting Het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) bevat vormeisen voor de programmabegroting. Deze dient de volgende onderdelen te bevatten: •
Een programmaplan, waarin per beleidsprogramma expliciet wordt ingegaan op de beoogde maatschappelijke effecten en de wijze waarop zal worden getracht deze te verwezenlijken. Dat wordt gedaan aan de hand van de drie vragen: ‘Wat willen we bereiken?’, ‘Wat gaan we daarvoor doen?’ en ‘Wat mag het kosten?’. Een programma is het geheel van activiteiten om de beoogde maatschappelijke effecten te bereiken. De vertaling van deze activiteiten in termen van producten vindt plaats in de productenraming, die is gericht op de uitvoering van de programma’s;
•
De paragrafen, bedoeld als nadere toelichting op onderwerpen die van wezenlijk belang zijn voor het inzicht in de financiële positie. Zij geven de beleidsuitgangspunten van beheersmatige activiteiten en lokale heffingen weer. De wettelijk verplichte paragrafen zijn: Lokale heffingen, Weerstandvermogen, Onderhoud kapitaalgoederen, Financiering, Bedrijfsvoering, Verbonden partijen, Grondbeleid, een en ander voor zover van toepassing. Daarnaast kunnen Provinciale Staten besluiten additionele paragrafen op te nemen;
•
Een overzicht van baten en lasten, dat alle baten en lasten van de in het programmaplan opgenomen activiteiten bevat, ter ondersteuning van de autorisatiefunctie van Provinciale Staten;
•
Uiteenzetting van de financiële positie, waarin speciale aandacht wordt geschonken aan investeringen, financiering, reserves en voorzieningen. Naast de voorgeschreven thema’s wordt ook ingegaan op de uitgangspunten en uitkomsten van de begrotingsvoorbereiding. Dit onderdeel wordt afgesloten met het in beeld brengen van de financiële meerjarenraming 2009-2011.
De beide laatste onderdelen vormen samen de ‘financiële begroting’. Deze ondersteunt niet alleen de autorisatiefunctie van Provinciale Staten, maar vormt ook de basis voor de verantwoording, inclusief de controle van de rechtmatigheid en het getrouwe beeld van de jaarrekening, door de accountant. Autorisatie programmabegroting Provinciale Staten hebben een kaderstellende en controlerende taak. In de Provinciewet wordt aangegeven dat Provinciale Staten de begroting vaststellen. Gedeputeerde Staten hebben de bestuursbevoegdheden en leggen verantwoording af over de uitvoering van het beleid. De bestuurlijke planning & control bestaat dientengevolge uit: kaderstellen, besturen, verantwoording afleggen en controleren. De twee belangrijkste instrumenten in het kader van ‘planning & control’ zijn: 1.
De begroting ten behoeve van: a.
De autorisatiefunctie en allocatiefunctie (kaderstellen door Provinciale Staten) met behulp van de programmabegroting;
b.
De beheertechnische functie (besturen door Gedeputeerde Staten en uitvoeren door de provinciale organisatie) met behulp van de productenraming.
2.
De jaarrekening (en tussentijdse managementrapportages) ten behoeve van: a.
De controlerende functie (controleren door Provinciale Staten) en het geven van een goed inzicht in de financiële positie (aan belanghebbende externe instanties zoals het Rijk) met behulp van het jaarverslag (inclusief jaarrekening op hoofdlijnen);
b.
Het afleggen van verantwoording (door Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten) met behulp van de productenrealisatie (gedetailleerde verantwoording van de productenraming).
De programmabegroting (inclusief programmaplan, paragrafen en financiële begroting) wordt vastgesteld door Provinciale Staten. Het financiële autorisatieniveau van de begroting door Provinciale Staten heeft betrekking op de bedragen (baten, lasten en saldi) voor de programmaonderdelen, die onder de thema’s staan vermeld. Bovendien autoriseren Provinciale Staten door de vaststelling van de begroting de volumes van de raamkredieten voor investeringen en het niet-jaarlijks onderhoud voor zover deze voor die programma’s aan de orde zijn. De jaarlijkse kapitaallasten – als gevolg van investeringen - zijn geïntegreerd in de programma’s.
5
De programmaonderdelen zijn verder opgesplitst in producten, die zijn uitgewerkt in de productenraming. Binnen de totale lasten respectievelijk de totale baten van een programmaonderdeel kunnen Gedeputeerde Staten financiële middelen verschuiven tussen of binnen de verschillende producten van hetzelfde programmaonderdeel. Bij politiek relevant geachte wijzigingen (wordt door de portefeuillehouder beoordeeld), worden de leden van de betreffende Statencommissie in de eerstvolgende vergadering mondeling geïnformeerd. De afdelingen werken de activiteiten en projecten verder uit in de afdelingsplannen. Ontwikkeling doelen en indicatoren Bij de behandeling van de jaarstukken 2005 en het rapport van de Randstedelijke Rekenkamer daarover, kwamen de Staten ondermeer tot de conclusie dat er meer inhoud zou moeten worden gegeven aan de sturing op doelen en indicatoren. Besloten is om hiermee een eerste stap te zetten voor acht beleidsthema’s. Hiertoe heeft elke commissie twee beleidsthema’s benoemd, waarvoor doelen en indicatoren zijn opgesteld, die op 13 en 14 september 2006 door de commissies zijn besproken. Het betreft de volgende beleidsvelden: •
Openbare orde en veiligheid
•
Programma Andere Overheid
•
Openbaar vervoer
•
Grondwaterbeheer
•
Technologie, innovatiebeleid en clusters
•
Onderwijs
•
Jeugdzorg
•
Ruimtelijke plannen
Hierover wordt in de jaarstukken en in de Voor- en Najaarsnota verslag gedaan. Omwille van de overzichtelijkheid is als bijlage een schematisch overzicht hiervan opgenomen. De afspraak met Provinciale Staten is dat het aantal doelen en indicatoren geleidelijk verder zal worden uitgebreid tot een niveau dat naar het oordeel van de Staten voldoende inzicht biedt. Voor 2008 zijn geen nieuwe doelen en indicatoren toegevoegd. Gezien de beperkte tijd die resteerde, is dit jaar in overleg met de Klankbordgroep volstaan met het actualiseren van de (relevantie van de) door PS aangewezen beleidsonderwerpen. Daarbij zijn de onderwerpen Veiligheid en Ruimtelijke Plannen uit het overzicht vervallen vanwege de gewijzigde provinciale rol en zijn de doelen voor Andere Overheid opgenomen in de paragraaf bedrijfsvoering. Voor de resterende onderwerpen is een vereenvoudigde opzet gekozen waarin de in de begrotingstekst genoemde beleidsdoelen ('Wat willen we bereiken') zijn gekoppeld aan een concreet ambitie- en uitgangsniveau, en aan de activiteiten die worden uitgevoerd om die doelen te bereiken ('Wat gaan we daarvoor
doen'). In het komende jaar zal worden gewerkt aan op het Hoofdlijnenakkoord toegesneden doelen en indicatoren.
I.2. Leeswijzer en nieuwe indeling Ontwikkeling Programmabegroting 2008 In maart 2007 zijn de verkiezingen voor Provinciale Staten geweest. Het nieuwe college heeft in het Hoofdlijnenakkoord de wens geformuleerd om in de programmabegroting de programma's en speerpunten explicieter van doelstellingen te voorzien. Daarnaast heeft het college de wens geuit dat de thema's en doelstellingen uit het Hoofdlijnenakkoord een logische en zichtbare plek in de programmabegroting krijgen om het de staten mogelijk te maken hier op te sturen. Samen met de Klankbordgroep Programmabegroting (klankbordgroep samengesteld uit Statenleden) is gesproken over een nieuwe opzet van de programmabegroting. De klankbordgroep heeft de eigen wensen en die van het
6
college vertaald in een matrixbegroting. De term matrixbegroting wordt gebruikt omdat de informatie via twee verschillende invalshoeken weergegeven is. Ten eerste via de lijnen van de programma-onderdelen, deze informatie sluit grotendeels aan op de organisatorische indeling met inhoudelijke afdelingen. Deze informatie staat in hoofdstuk A Programmaplan en omvat de totale middelen van de provincie. Ten tweede via een presentatie van de integrale programma’s en het p-MJP in het hoofdstuk B. Deze informatie is een dwarsdoorsnede van een aantal integrale activiteiten. Dit is een informatief hoofdstuk, de hierin weergegeven middelen maken ook al onderdeel uit van hoofdstuk A en kunnen dus niet daarbij worden opgeteld. Deze nieuwe matrixbegroting is grotendeels gebaseerd op de volgende drie overwegingen: 1.
Het autorisatieniveau blijft op programmaonderdeel. Om deze reden zijn de programmaonderdelen zo veel 1
mogelijk gehandhaafd ten opzichte van vorige begrotingen . Dit maakt tevens een vergelijk met vorige begrotingsjaren mogelijk. Zie hiervoor de conversietabel Nieuwe begrotingsindeling; 2.
In de hoofdstukindeling van deze nieuwe begroting worden de thema’s uit het Hoofdlijnenakkoord zichtbaar. Deze thema’s zijn speciale (beleids)accenten waarmee het college enkele specifieke doelstellingen wil bereiken; het zijn geen organisatorische eenheden. De hoofdstukken van de programmabegroting beginnen met een toelichting op het thema en de doelstellingen van de thema’s. Daarna volgt de informatie op programmaonderdeelniveau, hier worden de 2
drie ‘w-vragen’ beantwoord (wat willen we bereiken, wat gaan we daarvoor doen en wat mag het kosten ). Bij deze ‘w-vragen’ wordt naast een nadere toelichting op de uitvoering van de hiervoor beschreven themadoelstelling, ingegaan op de reguliere doelstellingen en de rol van de provincie daarbij. De programmaonderdelen zijn vakinhoudelijk begrensd, maar kunnen wel (indirect) een bijdrage leveren aan overige doelstellingen. Daarom wordt ieder hoofdstuk afgesloten met een toelichting op de wijze waarop de programmaonderdelen bijdragen aan de doelstellingen van de andere thema's, de speerpunten, het p-MJP en de doelen die gefinancierd worden met Europese middelen. Deze toelichting geeft inzicht hoe de verschillende doelstellingen en/of activiteiten met elkaar verbonden zijn; 3.
Naast de lijnorganisatie wordt er meer en meer integraal gewerkt en zijn er organisatiebrede programma’s. Door een matrixbenadering te kiezen wordt zichtbaar a) welke programmaonderdelen binnen een thema (indirect) bijdragen aan de realisatie van de andere themadoelstellingen en b) de relaties en verbanden tussen de programmaonderdelen binnen een thema en de Speerpunten uit het Omgevingsplan en het p-MJP. Aan het eind van ieder hoofdstuk is dit zichtbaar gemaakt en toegelicht. Verder is er een apart hoofdstuk waarin een toelichting gegeven wordt op de Speerpunten uit het Omgevingsplan en op het p-MJP.
De afgelopen jaren is getracht de programmabegroting steeds verder te verbeteren. Dit proces is natuurlijk nooit afgerond, maar we kunnen nu wel al de volgende verbeterpunten voor een volgende begroting aangeven: •
Streven naar een (nog) meer integrale werkwijze/benadering van de thema’s;
•
Concreter en meer meetbaar formuleren van de te behalen doelen en resultaten;
•
Het beter op elkaar laten aansluiten van de verschillende planning en controlinstrumenten, zoals de Voor- en Najaarsrapportages en de Jaarstukken;
•
Consistentie aanbrengen in de beschrijvingen van de rol van de provincie bij de ‘w-vragen’ binnen de programmaonderdelen;
•
1
Samenhang (de logische verbanden), samenstelling (de inhoud) en structuur (de opzet) verder optimaliseren.
In vergelijking met de begroting 2007 zijn de (ongedeelde) programma’s zorg onderwijs en welzijn en cultuur in
een aantal programmaonderdelen opgedeeld. 2
De baten en lasten worden in de programmabegroting afgerond op duizendtallen. Hierdoor kunnen in optellingen
afrondingsverschillen optreden,
7
Nieuwe begrotingsindeling (conversietabel) Thema
Programmaonderdelen
Was in begroting 2007
Jongeren
7.1
Jeugdzorg
product 7.1.2
7.2
Jongerenbeleid
nieuw
7.3
Onderwijs
product 7.2.1
Verkeer van mensen, producten en
2.1
Mobiliteit, verkeersveiligheid en openbaar vervoer
programmaonderdeel 2.1
diensten
2.2
Wegen en vaarwegen
programmaonderdeel 2.2
Economie en arbeidsmarkt
6.1
Werken en ondernemen
programmaonderdeel 6.1
6.2
Toerisme en recreatie
programmaonderdeel 6.2
6.3
Landbouw en visserij
programmaonderdeel 6.3
1.3
Europese programma's
programmaonderdeel 1.3
7.4
Zorg en sociale kwaliteit
product 7.1.1 en 7.3.2
7.5
Sport
product 7.3.1
8.1
Cultuur
product 8.1.1, 8.2.1. en 8.4.1
8.2
Omroep Flevoland
product 8.3.1
9.1
Wonen
Flevolandse samenleving
Duurzaamheid, klimaat, water en natuur
Bestuur en algemene dekkingsmiddelen
programma 9
10.1 Ruimtelijke planning
programma 10
3.1
Algemeen waterbeleid
programmaonderdeel 3.1
3.2
Bescherming tegen overstromingen
programmaonderdeel 3.2
3.3
Grondwaterbeheer
programmaonderdeel 3.3
4.1
(fysieke) Omgevingskwaliteit
programmaonderdeel 4.1
4.2
Afronding SGB-regeling
programmaonderdeel 4.2
4.3
Duurzame ontwikkeling
programmaonderdeel 4.3
5.1
Natuur- en landschapsbeleid
programma 5
1.1
Bestuur
programmaonderdeel 1.1
1.2
Openbare orde en veiligheid
programmaonderdeel 1.2
1.4
Omgevingsplan
programmaonderdeel 1.4
11.1
Algemene dekkingsmiddelen
programmaonderdeel 11.1
11.2
Onvoorzien en stelposten
programmaonderdeel 11.2
11.3
Reserves
programmaonderdeel 11.3
In de tabel op de volgende pagina treft u een overzicht aan van de programma’s en de onderdelen (autorisatieniveau PS), met daarbij vermeld de bijbehorende producten (autorisatieniveau GS) en de verantwoordelijke portefeuillehouder.
8
Begrotingsstructuur 2008 Thema
Programmaonderdeel (autorisatie PS)
Product (autorisatie GS)
Portefeuillehouder
1
7.1
7.1.2
Jeugdzorg
Bos
2
Jongeren
7.2
Jongerenbeleid
7.1.3
Jongerenbeleid
Bos
7.3
Onderwijs
7.2.1
Onderwijs
Bos/Greiner
Regulering mobiliteit
Mobiliteit,
2.1.1
mensen,
verkeersveiligheid
2.1.2
Verbetering verkeersveiligheid
producten en
en openbaarvervoer
2.1.3
Regulering en stimulering openbaar vervoer
Wegen en
2.2.1
Instandhouding provinciale landwegen
vaarwegen
2.2.2
Instandhouding provinciale vaarwegen
Verkeer van
diensten
3
Jeugdzorg
Economie en
2.1
2.2
6.1
arbeidsmarkt
2.2.3
Investeringen provinciale landwegen
2.2.4
Investeringen provinciale vaarwegen
Werken en
6.1.1
Voorwaardenscheppend beleid
Ondernemen
6.1.2
Technologie, Innovatie en Clusters
6.1.3
Arbeidsmarkt en Starters
6.1.4
Acquisitie, economische gebiedspromotie en
6.2.1
Ontwikkelen toeristische- en recreatiefaciliteiten
Dijksma
Greiner
handelsbevordering 6.2
Toerisme en recreatie
6.3
Landbouw en
6.3.1
visserij 1.3
Bevordering landbouw en behartiging visserijaangelegenheden
1.3.1
Uitvoering Europese programma's
Zorg en sociale
7.1.1
Bevordering kwaliteit van de zorg
kwaliteit
7.3.2
Bevordering sociale kwaliteit
Europese programma’s
4
Flevolandse
7.4
samenleving
Greiner Greiner Dijksma/Greiner/Bliek
7.5
Sport
7.3.1
Bevordering sportdeelname
8.1
Cultuur
8.1.1
Cultureel erfgoed
8.2.1
Bevorderen kunstuitingen
Bos Bos Dijksma
8.4.1
Versterken bibliotheekstelsel
8.2
Omroep Flevoland
8.3.1
Regionale nieuwsvoorziening
Dijksma
9.1
Wonen
9.1.1
Woonbeleid en stedelijke vernieuwing
Bos
Ruimtelijke
10.1.1
Ontwikkelen ruimtelijk beleid
planning
10.1.2
Bevordering doorwerking beleid in gemeentelijke
10.1
Bliek
plannen 5
Duurzaamheid,
3.1
klimaat, water en natuur
Algemeen
3.1.1
Verbetering watersystemen
3.2.1
Bescherming tegen overstromingen
waterbeleid 3.2
Bescherming tegen overstromingen
3.3 4.1
Grondwaterbeheer
3.3.1
Beheer grondwater
(Fysieke)
4.1.1
Verbetering omgevingskwaliteit
4.2.1
Versterking strategische aandachtsgebieden
4.3.1
Bevordering duurzame (milieu)projecten
5.1.1
Natuur- en landschapsbeleid
omgevingskwaliteit 4.2
Afronding SGBregeling
4.3
Duurzame ontwikkeling
5.1
Natuur- en landschapsbeleid
Bos Bos Bos Bliek Bliek Bliek Bliek
9
Thema
Programmaonderdeel (autorisatie PS)
Product (autorisatie GS)
Portefeuillehouder
6
1.1
1.1.1
Provinciale Staten
Jager
algemene
1.1.2
Gedeputeerde Staten
Jager
dekkings-
1.1.3
Kabinetszaken
Jager
middelen
1.1.4
Financieel toezicht gemeenten
Dijksma
1.1.5
Rechtsbescherming burgers
Jager
1.1.6
Bevordering in- en externe communicatie
Jager
1.1.7
Bevordering bestuurlijke organisatie en -
Jager
1.1.8
Continuering en stimulering vriendschapsrelatie
Bestuur en
Bestuur
samenwerking Jager
Dmitrov-Flevoland
1.2
Openbare orde en
1.1.9
Toezicht en reglementering waterschappen
Bos
1.1.10
Toezicht nutsbedrijven
Greiner
1.2.1
Bevordering en afstemming Openbare orde en
Jager
veiligheid
veiligheid
1.4
Omgevingsplan
1.4.1
Actualisering en programmering omgevingsbeleid
Bliek
11.1
Algemene dekkingsmiddelen
11.1.1
Rente
Dijksma
11.1.2
Algemene dekkingsmiddelen
Dijksma
11.1.3
Dividend
Dijksma
Onvoorzien en stelposten Reserves
11.2.1
Mutaties reserves
Dijksma
11.3.1
Onvoorzien/stelposten
Dijksma
11.2 11.3
Speerpunten en aandachtsgebieden
Portefeuillehouder
Investeringsprogramma Flevoland-Almere (IFA)
Dijksma
OostvaardersWold
Bliek
Luchthaven Lelystad
Dijksma
Markermeer/IJmeer
Greiner
Noordelijk Flevoland
Greiner
Paragraaf
Aspect
Portefeuillehouder
1
1 2 3 4
Dijksma
Omgevingsplan
Lokale heffingen
2 3
Weerstandvermogen Onderhoud kapitaalgoederen
4 5
Financiering Bedrijfsvoering
6
10
Verbonden partijen
Opcenten Motorrijtuigenbelasting Leges Grondwaterheffingen Nazorgheffing
Bos Bliek Dijksma
1 Wegen, vaarwegen en steunpunten 2 Provinciehuis
Dijksma Bos Dijksma
1 2 3 4 5 6
Personeel en organisatie Actieprogramma andere overheid Huisvesting Juridische controle Financiën Informatisering/automatisering
Bliek Greiner Bos Jager Dijksma Jager Jager
I.3.
Beleidskaders provincie Flevoland
I.3.1.
Hoofdlijnenakkoord
De provincie heeft binnen de grenzen van haar wettelijke taken en bevoegdheden de mogelijkheid om eigen keuzes te maken. Het college heeft in het Hoofdlijnenakkoord een aantal keuzes gemaakt, die richtinggevend zijn voor deze programmabegroting. Dit is verder uitgewerkt binnen de thema’s in het programmaplan.
I.3.2. Omgevingsplan De provincie Flevoland heeft ervoor gekozen om de vier plannen die wettelijk van de provincie worden verwacht, het Streekplan, het Milieubeleidsplan, het Waterhuishoudingsplan en het Provinciaal Verkeer- en Vervoerplan, te bundelen in één integraal Omgevingsplan. In dit Omgevingsplan zijn de hoofdlijnen van het provinciale beleid voor de middellange termijn vastgelegd. Het nieuwe Omgevingsplan, dat op 2 november 2006 door Provinciale Staten is vastgesteld, richt zich op de periode 2006-2015, met een doorkijk naar 2030. Met het vaststellen van een nieuw omgevingsplan slaat de provincie een nieuwe koers in. Belangrijk is de keuze voor een ontwikkelingsgerichte benadering en de eigenstandige ontwikkelrol die de provincie in bepaalde gevallen kiest. Het ontwikkelingsgerichte adagium dat van toepassing is op de wijze waarop wordt omgegaan met de relatie tussen natuur en ruimtelijke ontwikkeling: ‘‘van ‘nee, tenzij’, naar ‘ja, want’’’, heeft daarmee een bredere strekking, namelijk ook gericht op de totale handelwijze van de provincie. “Meer uitvoering en minder beleid” is een daaruit voortvloeiende consequentie. Dit heeft grote betekenis voor de inzet van menskracht en financiën van de provincie. Andersoortige deskundigheid zal binnen het provinciale apparaat moeten worden ontwikkeld. Uitgangspunten voor de sturingsfilosofie zijn: •
Lokaal besluiten wat lokaal kan worden besloten;
•
Wanneer sprake is van bovenlokale belangen kan er een provinciale rol zijn;
•
Samenwerken op basis van respect voor de eigen doelen van alle partners;
•
Afspraken maken over de kaders waarbinnen de uitvoering tot stand komt;
•
Appèl op de eigen verantwoordelijkheid van partners;
•
Slagvaardige en resultaatgerichte aanpak;
•
Plannen moeten haalbaar en betaalbaar zijn;
•
Burgers en belangengroepen worden actief betrokken bij planvorming en uitvoering.
In samenhang hiermee zal de provincie een aantal bestaande taken afstoten of minder intensief uitvoeren en nieuwe taken en rollen toevoegen. De toetsende rol bijvoorbeeld, zal verminderen, de rol als ontwikkelaar en gebiedsregisseur zal sterk ontwikkeld worden. Dit heeft consequenties voor vele programma’s en paragrafen van deze begroting. Uiteenlopende beleidsvelden zullen immers hun bijdragen gaan leveren aan de gebiedsgerichte benadering, zoals die vooral geconcentreerd is in de in het omgevingsplan onderscheiden speerpunten.
I.3.3. Provinciaal Meerjarenprogramma voor het landelijk gebied Een ander overkoepeld beleidsplan is het Provinciaal Meerjarenprogramma voor het landelijk gebied (p-MJP). Dit plan is gebaseerd op het Omgevingsplan en beschrijft de ambities van de provincie, gebiedspartners, Rijk en EU in het landelijk gebied en de bijbehorende financiële consequenties. De bedoeling is dat door deze bundeling van doelen, middelen en inspanningen het effect op het landelijk gebied wordt vergroot. De bij het p-MJP betrokken partners dragen ook financieel bij. De Europese Unie levert haar financiële bijdrage via het Plattelands OntwikkelingsProgramma (POP2). De bijdrage van het Rijk is gebundeld in het Investeringsbudget Landelijke Gebied (ILG), dat voor een periode van zeven jaar wordt toegekend (2007-2013).
11
De financiële bijdrage van de provincie aan dit plan is vastgesteld op circa € 17 mln. voor de totale periode van zeven jaar en bestaat vooral uit de bundeling van de reguliere activiteiten uit hoofde van bestaand beleid en projecten op het platteland.
12
II. A.
Jaarplan 2008 Programmaplan
13
1.
Jongeren
1.0.
Inhoud en reikwijdte van het thema
Onder het thema jongeren zijn de programmaonderdelen jeugdzorg, jongerenbeleid en onderwijs opgenomen.
1.1.
De focus uit het hoofdlijnenakkoord
Met de meeste Flevolandse jongeren gaat het goed. Door aandacht voor goede voorzieningen op cultureel, sportief en educatief gebied blijft het met die groep goed gaan. Met een kleine groep gaat het minder voorspoedig. Zij verdienen extra aandacht door het inzetten op preventieve maatregelen om te voorkomen dat een toenemend beroep op zorg wordt gedaan. We willen jongeren in Flevoland toekomst bieden. Kwalitatief goed onderwijs moet de Flevolandse jongeren naar aantrekkelijke banen leiden. Doorlopende leerlijnen verdienen alle aandacht. Ook is meer hoger onderwijs in Flevoland onmisbaar, evenals een goede afstemming tussen arbeidsmarkt (bedrijfsleven) en onderwijs. De jonge opbouw van Flevoland vraagt om een goed vangnet voor de jongeren en gezinnen die het niet alleen redden, in de vorm van adequate en goed georganiseerde jeugdzorg.
Themadoelstellingen 2007-2011 1.
Alle Flevolandse jongeren beschikken in 2010 over een startkwalificatie voor de arbeidsmarkt;
2.
De provincie verbetert de aansluiting tussen het Flevolandse beroepsonderwijs en de Flevolandse arbeidsmarkt;
3.
De provincie voorkomt het ontstaan van wachtlijsten in de jeugdzorg door middel van bevordering van preventieve maatregelen om de instroom naar zorg terug te brengen;
4.
De provincie biedt jongeren meer kansen om via sport en cultuur in de samenleving te participeren;
5.
De provincie wil een volledige onderwijskolom in de provincie.
Hierna worden de bovenstaande collegedoelstellingen nader toegelicht. En worden de daarvan afgeleide doelstellingen voor 2008 beschreven, dit maakt duidelijk welke deelstappen worden genomen om de totale doelstelling te bereiken.
1.
Alle Flevolandse jongeren beschikken in 2010 over een startkwalificatie voor de arbeidsmarkt
In lijn met het kabinetsbeleid onderschrijft de provincie dat een startkwalificatie het minimale onderwijsniveau is dat nodig is voor een jongere om na de schoolperiode kans te maken op duurzaam werk. Een diploma op minimaal MBO niveau 2 biedt deze kwalificatie. Veel jongeren doorlopen hun schoolcarrière zonder problemen. Voor twee groepen jongeren is het halen van een startkwalificatie echter een opgave. Ten eerste jongeren die eenvoudigweg het intellectuele vermogen niet hebben om dit niveau te halen; daarop is het beleid op het speciaal onderwijs van toepassing. Ten tweede jongeren die door diverse omstandigheden het niet kunnen of willen opbrengen om hun schoolcarrière adequaat af te ronden. Op deze laatste groep richt de provincie zich waar het gaat om inspanningen om deze jongeren toch te geleiden naar een startkwalificatie. De oorzaak achter het ongekwalificeerd verlaten van het onderwijs ligt vaak in maatschappelijke omstandigheden van jongeren. Daarom is het zaak een sluitend net rondom deze risicogroepen te weven. De partners hierbij zijn gemeenten, bureaus leerplicht, het Regionaal Meld- en Coördinatiecentrum schooluitval, maatschappelijk werk, politie, jeugdzorg en de onderwijsinstellingen. De provinciale rol is er vooral één van stimuleren, en het zo nodig bevorderen van coalities van partners om de doelstelling ten uitvoer te brengen.
14
De daarvan afgeleide doelstellingen voor 2008 •
De omvang en de samenstelling van de problematiek van de aansluiting op de arbeidsmarkt in Flevoland is samen met de partners vastgesteld en beschreven;
•
Samen met betrokken partners is een sluitende aanpak opgesteld, zo mogelijk vergezeld van een uitvoeringsconvenant. In dit uitvoeringsconvenant zal onder andere de rol van de provincie zijn bepaald.
2.
De provincie verbetert de aansluiting tussen het Flevolandse beroepsonderwijs en de Flevolandse arbeidsmarkt
Om de motor van de Flevolandse economie te laten draaien en te vernieuwen, moeten ondernemingen passend opgeleid personeel kunnen aantrekken. Dit vraagt om een nauwe aansluiting en wisselwerking tussen de arbeidsmarkt en de sector (beroeps)onderwijs. Een goede aansluiting is belangrijk voor jongeren bij het zoeken naar een geschikte baan. Het is van belang jongeren in een vroege fase van het onderwijs wegwijs te maken in de realiteit van de arbeidsmarkt in de vorm van stages. De provincie ambieert en stimuleert dat elke jongere een passende stage kan lopen. Aansluiting is op verschillende wijzen te vinden. De praktijk wijst uit dat het probleem vooral ligt bij het vinden van geschikte stageplekken op niveau 1 en 2 van het MBO. Komende tijd zal gewerkt moeten worden aan oplossingrichtingen van de problemen. Onderdeel zou kunnen zijn de ontwikkeling van een online stagebank, welke actief wordt beheerd door een transferpunt. Dit transferpunt fungeert feitelijk als uitzendbureau. Scholen, scholieren en ondernemingen kunnen elkaar hier virtueel vinden. Voorts kan aansluiting worden gevonden bij succesvolle formules zoals Flevotalent Junior, waarbij stageplaatsen worden gezocht voor jongeren in de beroepsbegeleidende leerweg. Aansluiting vraagt tevens om actieve afstemming tussen de schoolbesturen die het onderwijsprogramma maken en voorlichting verzorgen op de beroepskeuze, en ondernemingen die de behoefte hebben aan bepaald gekwalificeerd personeel. Deze afstemming zal plaats vinden via onder andere het provinciale platform onderwijs – arbeidsmarkt, koepels van werkgevers, onderwijs, KvK en provincie. Ook hier geldt dat de provincie een gedeelde verantwoordelijkheid heeft: stimuleren, agenderen, kansrijke coalities vormen, lobbyen zijn kernactiviteiten op deze doelstelling. De daarvan afgeleide doelstellingen voor 2008 •
De afstemming van het onderwijsaanbod op de vraag naar personeel is regelmatig een agendapunt en bespreekpunt van de daarvoor verantwoordelijke partijen;
•
Er is een transferpunt ingesteld, dat fungeert als online-stagebank en plek waar uitwisseling arbeidsmarktonderwijs plaatsvindt;
•
Door stimulering door de provincie is er minstens één nieuw project gerealiseerd naar analogie van het succesvolle project FlevoTalent Junior;
•
De provinciale organisatie heeft 15 stageplaatsen verzorgd en de Flevolandse (semi)overheid heeft een aanbod van 150 stageplekken tot stand gebracht;
•
Het beschikbaar stellen van stages en leerwerkplekken is bij aanbestedingen door de provincie - boven een nader vast te stellen drempelbedrag - meegenomen in de vorm van sociale voorwaarden/prestatieafspraken;
•
In klas 2 van het voortgezet onderwijs zijn jongeren adequaat geïnformeerd ten aanzien van hun beroepskeuze.
15
3.
De provincie voorkomt het ontstaan van wachtlijsten in de jeugdzorg door bevordering van preventieve maatregelen om de instroom naar zorg terug te brengen
In de jeugdzorg zijn wachtlijsten ontstaan voor zorgverlening. De kans is groot dat de wachttijd er toe bijdraagt dat de problemen van de jongere, en in het gezin, escaleren, of zich uitbreiden naar andere levenssferen. De problemen worden daardoor moeilijker behandelbaar en oplosbaar. Om dit te voorkomen wil de provincie inzetten op maatregelen die voorkomen dat jongeren op de weg richting de jeugdzorg terecht komen. Dat doet de provincie al enige tijd door middel van afspraken met gemeenten en partners in het jeugdbeleid. Deze inspanningen sluiten aan op het rijksbeleid tot het inrichten van Centra voor Jeugd en Gezin. Het accent komt daarmee te liggen op preventief jeugdbeleid, lichte vormen van ambulante hulp. De provincie richt zich tevens op de verbetering van doelmatigheid en doeltreffendheid van het huidige aanbod aan jeugdzorg. Daardoor wordt er meer aanbod en een betere doorstroming bereikt. Sturing en bijsturing op deze doelstelling staat of valt met goede en betrouwbare sturingsinformatie; deze zal nog verder verbeterd worden en zal periodiek worden verstrekt aan de bestuurlijke organen. De daarvan afgeleide doelstellingen voor 2008 •
Er is een verbeterde aansluiting tussen het lokaal jeugdbeleid, het onderwijs en de jeugdzorg, justitie en gezondheidszorg (GAAF). Het programma GAAF is “geschakeld” aan het landelijk beleidskader Jeugd en Gezin en wordt ingebracht bij de vorming van de centra voor jeugd en gezin in de gemeenten;
•
Het Elektronisch Kinddossier (EKD) is eenduidig ingevoerd en er is een uniforme verwijsindex;
•
Op basis van de evaluatie eind 2007 is er een besluit genomen over de voortzetting van het Project Leef met Stijl (sociale emotionele vaardigheden voor jongeren);
•
Gedeputeerde Staten en Provinciale Staten hebben per kwartaal informatie ontvangen over vraag naar en aanbod van de jeugdzorg en hebben op basis daarvan kunnen (bij)sturen in de balans tussen vraag en aanbod.
4. De provincie biedt jongeren meer kansen om via sport en cultuur in de samenleving te participeren De provincie vindt het belangrijk dat jongeren de mogelijkheid hebben en de bagage krijgen om volwaardig in de maatschappij te participeren. De mogelijkheid om volwaardig te participeren wordt grotendeels bepaald door scholing en door werk, maar ook door individuele ontwikkeling en vrijetijdsbesteding. Het deelnemen aan sport en het beleven en creëren van kunst en cultuur draagt in grote mate daaraan bij. Een groot deel van de jongeren verwerft tijdens de ontwikkeling voldoende bagage. Een kleine, maar groeiende groep jongeren heeft hier meer moeite mee. Deze groep heeft extra aandacht nodig. De gemeenten en provinciale steunfunctie organisaties hebben een grote rol bij het stimuleren van participatie en het creëren van de benodigde voorzieningen hiervoor. De provinciale meerwaarde ligt daar waar het bijzondere en regionale initiatieven betreft. De daarvan afgeleide doelstelling voor 2008 Voor uitwerking, zie Thema Flevolandse Samenleving programmaonderdelen Sport en Cultuur.
5.
De provincie wil een volledige onderwijskolom in de provincie
Met de ondertekening van het Convenant Hoger Onderwijs in 2007 is gestart met het uitbreiden van hoger onderwijsopleidingen in Flevoland. Dit is van belang om Flevolandse jongeren de mogelijkheid te bieden om in de directe nabijheid een studie te volgen. Naast opleidingen op MBO-niveau zal er voor de Flevolandse jongeren een aantrekkelijk en breed aanbod van hoger onderwijs opleidingen op HBO- en WO-niveau tot stand moeten worden
16
gebracht. Voor de economische ontwikkeling van Flevoland is het van groot belang dat het bedrijfsleven voldoende kan putten uit een hoger opgeleid arbeidspotentieel en betrokkenheid heeft bij de opbouw van meer hogeronderwijsvoorzieningen in Flevoland. De opbouw van een breder en aantrekkelijker hoger-onderwijsvoorziening zal ertoe moeten bijdragen dat het hoger opgeleide arbeidspotentieel binnen de Flevolandse grenzen behouden blijft. Zowel in Almere als in Lelystad zijn nu enkele opleidingen gestart. Voor de komende jaren zal dit aantal flink moeten worden uitgebreid. De aandacht zal daarbij erop gericht zijn om in Almere door middel van het IFA-programma voldoende volumes hoger onderwijs opleidingen resp. opgeleiden, te realiseren. In deze kolom past ook een volledig aanbod van speciaal onderwijs. De daarvan afgeleide doelstellingen voor 2008 •
Flevoland heeft bewaakt dat uitvoering is gegeven aan de afspraken van het Convenant Hoger Onderwijs door alle betrokkenen;
•
Er is uitbreiding van (hoger) onderwijs in Flevoland gerealiseerd, door sluitende afspraken over de komst van
•
Stimulering en onderhandeling door de provincie heeft de komst van een universiteit in Flevoland een stap
een aantal nieuwe studierichtingen van Windesheim in Flevoland en de start van Dutch Health School Almere; dichterbij gebracht.
1.2.
Jeugdzorg (programmaonderdeel 7.1)
1.2.1.
Wat willen we bereiken
Op grond van de Wet jeugdzorg is de provincie verantwoordelijk voor voldoende aanbod van zorg, om in het wettelijk recht op zorg van jongeren in Flevoland te kunnen voorzien. Daarnaast voert de provincie regie op een effectieve aansluiting tussen verschillende soorten zorgverlening, en een goede aansluiting op het lokale jeugdbeleid. Het provinciale beleidskader is vastgelegd in de Beleidsnota Jeugdzorg 2006-2008. Jaarlijks wordt een uitvoeringsprogramma vastgesteld met het daarbij behorende financiële kader. De provincie streeft er naar dat de geïndiceerde vraag naar zorg in balans is met het zorgaanbod in Flevoland. Deze situatie is bereikt wanneer alle jongeren met een zorgindicatie binnen de wettelijk gestelde termijn van 13 weken na deze indicatie zorg wordt aangeboden. Er zijn dan geen wachtlijsten meer. De aard en omvang van de zorgvraag en de doelmatigheid van het zorgaanbod zijn factoren die van invloed zijn op de wachtlijsten. De provincie richt zich daarom op sturing en beperking van de instroom, en bevordering van de doorstroming en de uitstroom van de sector. In 2008 willen we het volgende bereiken ten aanzien van: 1.
De aard, omvang en de doelmatigheid van het zorgaanbod: a.
Binnen de financiële kaders 2008 de subsidieverlening/inkoop van het zorgaanbod zodanig inrichten dat het aanbod 2008 het best aansluit op de geïndiceerde vraag 2008 van Bureau Jeugdzorg;
b.
Realisatie van het plan van aanpak 2007 ‘Follow-up Rekenkamerrapport Jeugdzorg’ ter versterking van de provinciale sturing op de doelmatigheid van de provinciale jeugdzorg. Hieronder valt bijvoorbeeld de kwaliteitsverbetering ambulante hulpverlening /IPT (“Doen wat werkt”);
c.
Optimalisering en versterking van het hulpaanbod in de totale keten van jeugdzorg (inclusief Justitie- en AWBZ-gefinancierde zorg) door onder meer een actieve regierol van de provincie, versterken van voorzieningen als intersectoraal aanbod voor ernstig gedraggestoorde jongeren, en jeugdjustitiële voorzieningen;
d.
Verbetering functioneren Algemeen Meldpunt Kindermishandeling (AMK) en het voldoen aan de Inspectie-eisen;
e.
Verkrijgen van voldoende financiële rijksmiddelen voor de Flevolandse jeugdzorg en het AMK;
17
2.
De aard en omvang van de zorgvraag: a.
Een goed gekwalificeerde toegang tot de jeugdzorg en een vraaggerichte indicatiestelling door een goed functionerend Bureau jeugdzorg (BJZ). Daarmee wordt de wettelijke adviestaak van BJZ naar de provincie gegarandeerd;
b.
Versterken van de aansluiting tussen het lokale jeugdbeleid, gezondheids- en onderwijsbeleid en de justitiële en provinciale jeugdzorg ( zie ook programmaonderdeel Jongeren) door voor 2008 zogenaamde GAAF-afspraken te maken met gemeenten en partners;
c.
Bevorderen van een adequate uitstroom uit de (justitiële) jeugdzorg door een goede schakeling met vormen van begeleid wonen, zelfstandigheidtrainingen, tijdelijke ‘vangnetconstructies’ en dergelijke; hierdoor wordt voorkomen dat de zorgvraag zich opnieuw gaat manifesteren;
d.
Versterken van de positie van de zorgvragers en het bevorderen van cliëntgerichtheid van de zorgaanbieders en Bureau jeugdzorg.
Hiernaast wordt in 2008 in overleg met alle betrokken partners een nieuw beleidskader Jeugdzorg ontwikkeld voor de periode 2009-2012. Dit kader zal uiterlijk december 2008 op voorstel van Gedeputeerde Staten door Provinciale Staten worden vastgesteld. In bijlage B zijn de ambities op het gebied van de jeugdzorg voorzien van indicatoren en gerelateerd aan activiteiten. 1.2.2.
Wat gaan we daarvoor doen
Het Uitvoeringsprogramma Jeugdzorg 2008 bevat alle acties die in 2008 door de provincie en partners worden uitgevoerd om de te bereiken doelen te behalen. Onderstaand worden de meest pregnante activiteiten aangegeven: 1.
Met betrekking tot de aard, omvang en de doelmatigheid van het zorgaanbod: a.
Op basis van een gericht advies BJZ worden de “contracten 2008” met de zorgaanbieders gesloten. Daar waar nog wachtlijsten aanwezig zijn wordt met incidenteel rijks- en provinciaal geld deze zo veel mogelijk beperkt tot de wettelijk aanvaardbare termijn. In lijn met de landelijke PxQ-ontwikkeling wordt deze aanpak in Flevoland geïmplementeerd ( zie ook punt b);
b.
De in het plan van aanpak opgenomen acties voor 2008 worden uitgevoerd;
c.
Specifieke aandacht wordt in 2008 gericht op het maken van bestuurlijke afspraken over een betere ketensamenwerking, waardoor op lokaal niveau bij andere partners kinderen eerder in preventieve zorg genomen worden;
d.
Er wordt periodiek gerapporteerd en gestuurd op de voortgang van de verbeteracties AMK;
e.
Middels IPO- en andere ambtelijke en bestuurlijke lobby wordt bij het Rijk en de Tweede Kamer blijvend de aandacht gevestigd op de financieringsproblematiek;
2.
Met betrekking tot de aard en omvang van de zorgvraag: a.
Subsidiering BJZ vindt plaats op basis van heldere prestatieafspraken; daarbij wordt specifiek aandacht gevraagd voor het verschaffen van eenduidige beleidsinformatie over wachtlijsten, verloop hulpverlening/uitstroom, financieel risicomanagement en dergelijke. Er vindt harmonisatie plaats van de indicatiestellingen voor jeugdzorg, GGZ-zorg en speciaal onderwijs. In lijn met de landelijke ontwikkeling vindt invoering plaats van het elektronisch kinddossier. Voorts vindt de invoering plaats van de uniforme verwijsindex;
b.
Monitoren op het bereiken van de GAAF-doelen per gemeente;
c.
Opstellen en uitvoeren plan van aanpak “verbetering uitstroom” met gemeenten, woningcorporaties en zorgaanbieders;
d.
Cliëntgericht werken: Instandhouding en uitbreiding van de functie Cliënt Vertrouwens Persoon; adequate informatie- en adviesvoorziening bij BJZ en zorgaanbieders; meting cliënttevredenheid als onderdeel van het kwaliteitsbeleid van de instellingen; sturen op de aanwezigheid van effectieve vormen van cliëntenparticipatie.
18
1.2.3.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 1.2 Jeugdzorg
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
(programmaonderdeel 7.1)
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
37.467
39.218
32.422
32.412
32.442
32.023
Baten
34.842
36.188
30.055
30.045
30.045
30.566
Saldo
2.625
3.030
2.366
2.366
2.396
1.456
1.3.
Jongerenbeleid (programmaonderdeel 7.2)
1.3.1.
Wat willen we bereiken
De provincie wil Flevolandse jongeren stimuleren om deel te nemen aan de samenleving. Dat gebeurt uiteraard door zoveel mogelijk gebruik te maken van alle Flevolandse voorzieningen. Met jeugdparticipatie wil de provincie: 1) de maatschappelijke participatie van Flevolandse jongeren stimuleren en 2) het provinciale beleid beter richten op de behoeften, wensen en belevingswereld van de jeugd. Daarnaast wil de provincie aansluiten op de taak van de gemeente in het voeren van een slagvaardig preventief
jeugdbeleid, dat goed aansluit aan de jeugdzorg (zie themadoelstelling 1 en programmaonderdeel Jeugdzorg). Zoals al aangegeven is de ontwikkeling van de Centra voor Jeugd en gezin hierbij een wezenlijk instrument. De provincie wil deze ontwikkeling versterken. 1.3.2. •
Wat gaan we daarvoor doen Via sport en cultuur deelname van jongeren aan de maatschappij stimuleren (zie themadoelstelling 4 en de programmaonderdelen sport en cultuur van het thema Balans in Flevolandse Samenleving);
•
Gastlessen verzorgen door leden van GS aan middelbare scholieren in Flevoland;
•
Overleg organiseren tussen jongerenraden en gedeputeerde voor het jongerenbeleid;
•
De projecten “Onderweg naar het Lagerhuis” en de voorrondes van het “Nationaal jeugddebat” continueren;
•
Het Provinciaal jongerenpanel Cool Flevoland continueren en verbeteren;
•
De gemeenten ondersteunen bij het opzetten van Centra voor Jeugd en Gezin;
•
De convenanten die in het kader van GAAF (Aansluiting) zijn gesloten worden uitgevoerd, geëvalueerd en zonodig bijgesteld;
•
Op basis van een evaluatie van het project Leef met Stijl wordt een besluit genomen over de voortzetting en financiering daarvan;
•
Voortzetting van activiteiten in het kader van gezonde leefgewoonten waar het om jongeren gaat.
1.3.3.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 1.3 Jongerenbeleid (programmaonderdeel 7.2)
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
0
0
1.212
1.112
1.082
1.022
Baten
0
0
0
0
0
0
Saldo
0
0
1.212
1.112
1.082
1.022
N.B. Dit product is met ingang van 2008 ingesteld. De bij de begrotingsposten behorende lasten en baten zijn voor de Rekening 2006 en Begroting 2007 nog opgenomen onder de ‘oude’ programmaonderdelen.
19
1.4.
Onderwijs (programmaonderdeel 7.3)
1.4.1.
Wat willen we bereiken
De provincie wil een kwantitatieve en kwalitatieve uitbreiding van het onderwijsaanbod. Voor de realisering hiervan is de provincie in grote mate afhankelijk van partners die de wettelijke bevoegdheid en financiële middelen hebben om daadwerkelijk nieuwe onderwijsvormen te stichten. De rol van de provincie is in deze vooral stimuleren, verbinden en kansen benutten. Ter illustratie: De Hogeschool Windesheim heeft recent toestemming van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen gekregen om de opleidingen Commerciële Economie, Logistiek en Economie, Management Economie en Recht, Personeel en Arbeid en Sociaal Pedagogische Hulpverlening (SPH) in Lelystad te verzorgen. Met ingang van het studiejaar 2007/2008 zal de Hogeschool Windesheim met de opleiding SPH starten. Met ingang van het studiejaar 2008/2009 zullen naar verwachting Flevolandse jongeren in de overige 4 opleidingen kunnen instromen. In het kader van het Convenant Hoger Onderwijs met VU/Windesheim wordt gesproken over een verdere uitbouw van hoger onderwijs in Flevoland. Met de Universiteit van Amsterdam/Hogeschool van Amsterdam vindt in het kader van het convenant een vergelijkbaar overleg plaats over uitbreiding van hoger onderwijs in Almere. Het Instituut IIE te Almere dat voor UvA/HvA de coördinatie verricht van de activiteiten op dit gebied heeft een subsidieaanvraag ingediend bij de gemeente Almere en de provincie om te komen tot een groei van het aantal studenten HO van 1000 nu naar 2000 in 2012. Waar de oprichting van nevenvestigingen in Almere en Lelystad zich tot nu toe heeft geconcentreerd op de uitbreiding van hoger onderwijs op HBO/bachelorniveau zal in het kader van een aantrekkelijke en sluitende onderwijskolom MBO-HBO-WO komende periode ook gewerkt worden aan de uitbreiding van wetenschappelijk onderwijs en bijbehorend wetenschappelijk onderzoek. Samenwerking met de diverse marktpartijen is daarvoor van belang. Op dit moment vinden er al verschillende initiatieven plaats op masters/PhD-niveau. Deze initiatieven zullen worden meegenomen bij de verdere ontwikkeling van het concept “Universiteit Flevoland”. De volgende punten geven aan wat de provincie in 2008 graag gerealiseerd ziet door partners op deze terreinen: •
Uitvoering van procesafspraken in het Convenant Hoger Onderwijs;
•
Uitbreiding van (hoger) onderwijs in Flevoland;
•
Stimuleren en initiëren van de komst van een universiteit in Flevoland;
•
Maatregelen treffen om de doelstelling van ‘bezit startkwalificatie” te bereiken, als aangegeven onder de themadoelstelling;
•
Acties continueren en uitbreiden om de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt te verbeteren, als aangegeven onder de themadoelstelling.
In bijlage B zijn de ambities op het gebied van onderwijs voorzien van indicatoren en gerelateerd aan activiteiten. Wat gaan we daarvoor doen
1.4.2. 1.
Hoger beroeps- en universitair onderwijs: a.
Penvoering en bewaking Convenant Hoger Onderwijs; tot stand brengen van strategische overlegsituaties;
b.
Initiatiefnemers en mogelijke dragers van een Flevolandse Universiteit verbinden met elkaar;
c.
In het kader van het Investeringsprogramma Flevoland-Almere (IFA) samen met gemeente Almere financieel bijdragen aan kansrijke ontwikkelingen;
20
d.
Samen met Lelystad en andere gemeenten financieel bijdragen aan kansrijke ontwikkelingen in de rest van Flevoland (beleidsregel Hoger Onderwijs, Strategische reserve);
e.
Bestuurlijk en ambtelijk lobbyen bij Rijk en andere partners om initiatieven naar Flevoland te krijgen, dan wel financieel te ondersteunen;
2.
Speciaal onderwijs: a.
Bij het ministerie van OCW en de Tweede Kamer blijven aandringen op een oplossing van de structurele financieringsproblemen van het speciaal onderwijs;
b.
Het in kaart houden van de Flevolandse situatie rond het speciaal onderwijs op de punten van in- en uitstroom en de relatie met het reguliere onderwijs.
1.4.3.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 1.4 Onderwijs (programmaonderdeel 7.3) Lasten
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
709
554
365
365
295
238
Baten
0
0
0
0
0
0
Saldo
709
554
365
365
295
238
1.5.
Relatietabel andere thema’s, speerpunten en p-MJP
In onderstaande tabellen wordt weergegeven op welke wijze voorgaande programaonderdelen bijdragen aan de doelstellingen van andere thema’s, speerpunten en het p-MJP. Aan welke doelstellingen van andere thema’s draagt dit programmaonderdeel bij
Thema’s
1.5.1.
Verkeer van
Economie en
Flevolandse
Duurzaamheid,
mensen, producten
arbeidsmarkt
samenleving
klimaat, water en
25000 nieuwe banen
Achterstand
In 2013 is 60% van de
in 4 jaar
voorzieningenniveau
energiebehoefte
in 2011 met 1/3
duurzame energie
structuur binnen
teruggebracht naar
(muv transport)
Flevoland
21% ten opzichte van
en diensten
Doelstellingen thema’s
Ontsluiting Flevoland
natuur
Betere vervoersinfra-
2005
Waterkwaliteit
Adequaat OV-
behouden en
systeem mede om
waterkwantiteit
extra groei
bewaken
automobiliteit te beperken
Programmaonderdelen 7.1 Jeugdzorg
1
7.2 Jongerenbeleid 7.3 Onderwijs
2
3
21
Toelichting bij de nummers in de tabel 1.
Uitbreiding van voorzieningen voor jeugdzorg draagt bij aan de doelstelling van het thema Flevolandse samenleving, namelijk het terugbrengen van het tekort aan voorzieningen;
2.
Goed en voldoende onderwijs draagt bij aan een goede aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Bovendien heeft het creëren van onderwijs een positieve invloed op de werkgelegenheid;
3.
Uitbreiding van onderwijsvoorzieningen draagt bij aan de doelstelling van het thema Flevolandse samenleving, namelijk uitbreiding van voorzieningen in het algemeen.
1.5.2.
Relaties en verbanden met de speerpunten en het p-MJP
Speerpunten IFA
Oostvaar-
Markermeer /
dersWold
IJmeer
Luchthaven
p-MJP
Programmaonderdelen 7.1 Jeugdzorg
1
7.2 Jongerenbeleid 7.3 Onderwijs Toelichting bij de nummers in de tabel 1.
e De uitbreiding van Jeugd Justitiële Inrichtingsvoorzieningen draagt bij aan de 3 programmalijn van het IFA,
versterking voorzieningenstructuur.
22
1.6.
Totale lasten en baten thema Jongeren
Hieronder wordt ter informatie een totaaloverzicht gegeven van de lasten en baten van het thema Jongeren. Het totaal van het thema is echter geen autorisatieniveau. De autorisatie door Provincie Staten vindt plaats op het niveau van de programmaonderdelen. (Bedragen X € 1.000) 1.2 Jeugdzorg (programmaonderdeel 7.1)
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
37.467
39.218
32.422
32.412
32.442
32.023
Baten
34.842
36.188
30.055
30.045
30.045
30.566
Saldo
2.625
3.030
2.366
2.366
2.396
1.456
1.3 Jongerenbeleid (programmaonderdeel 7.2)
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
0
0
1.212
1.112
1.082
1.022
Baten
0
0
0
0
0
0
Saldo
0
0
1.212
1.112
1.082
1.022
1.4 Onderwijs (programmaonderdeel 7.3) Lasten
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
709
554
365
365
295
238
Baten
0
0
0
0
0
0
Saldo
709
554
365
365
295
238
Totaal thema Jongeren
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
38.176
39.772
33.999
33.889
33.819
33.283
Baten
34.842
36.188
30.055
30.045
30.045
30.566
Saldo
3.334
3.584
3.944
3.844
3.773
2.717
23
2.
Verkeer van mensen, producten en diensten
2.0.
Inhoud en reikwijdte van het thema
Onder het thema verkeer van mensen, producten en diensten zijn de programmaonderdelen mobiliteit, verkeersveiligheid en openbaar vervoer; wegen en vaarwegen opgenomen.
2.1.
De focus uit het hoofdlijnenakkoord
Een intensief verkeer van mensen, producten en diensten is onlosmakelijk verbonden met Flevoland: centraal in Nederland gelegen, levensader voor de Noordvleugel van de Randstad, schakel naar het Noorden en Oosten van ons land. Het is zaak al dit verkeer, inclusief openbaar vervoer, in beweging te houden. Daarbij dient de druk op de leefomgeving niet toe te nemen en moet het aantal verkeersslachtoffers worden terug gedrongen.
Themadoelstellingen 2007-2011 1.
Ontsluiting Flevoland;
2.
Betere vervoersinfrastructuur binnen Flevoland;
3.
Adequaat OV-systeem mede om extra groei automobiliteit te beperken.
Hierna worden de bovenstaande collegedoelstellingen nader toegelicht. En worden de daarvan afgeleide doelstellingen voor 2008 beschreven, dit maakt duidelijk welke deelstappen worden genomen om de totale doelstelling te bereiken.
1.
Ontsluiting Flevoland
Het gewenste effect is een goede (doorstroming), duurzame (passend binnen het landschap) en veilige (zo min mogelijk verkeersslachtoffers) bereikbaarheid voor personen, producten en diensten van/naar/binnen Flevoland gerelateerd aan de (toekomstige) groei van Flevoland. Voor het grootste deel wordt de in- en uitgaande pendel afgewikkeld via de weg in de vorm van rijkswegen en –bruggen of via het spoor. Om een goede ontsluiting te realiseren is het essentieel dat de capaciteit van de ontsluiting aansluit bij de mobiliteitsgroei. Een goede ontsluiting is positief voor de economische groei, het vestigingsklimaat van Flevoland en het milieu. De daarvan afgeleide doelstelling voor 2008 De provincie heeft door lobbyactiviteiten bevorderd dat het Rijk onherroepelijke voortgangsbesluiten heeft genomen met betrekking tot de externe ontsluiting van de provincie Flevoland, zoals genoemd in het Omgevingsplan en de nota Mobiliteit Flevoland.
2.
Betere vervoersinfrastructuur binnen Flevoland
Het gewenste effect is dat er een zodanig provinciaal wegen- en fietspadennet is, dat mensen zich nu en in de toekomst op een comfortabele, veilige wijze en met een goed in te schatten reistijd kunnen verplaatsen binnen of door de provincie Flevoland. De interne mobiliteit dient op een goede manier te worden afgewikkeld. Hierbij wordt rekening gehouden met verplaatsingsmotieven in het kader van werk (economisch), school en vrij tijd (recreatie). Er kan gebruik worden gemaakt van provinciale wegen of provinciale vaarwegen. Weggebruikers dienen zich veilig te kunnen verplaatsen.
24
De daarvan afgeleide doelstellingen voor 2008 •
De voor 2008 geplande activiteiten in het kader van de aanleg van de N23 Lelystad – Dronten zijn uitgevoerd;
•
Er is inzicht in de ruimtelijke, financiële en uitvoeringsaspecten van de verdubbeling van de Gooiseweg in relatie tot de ontwikkeling van de luchthaven. Eventueel in combinatie met de aanleg van een ecoduct (OostvaardersWold);
•
Er is inzicht in de benodigde capaciteit van de stadsautowegen in relatie met de schaalsprong Almere;
•
Er zijn parallelwegen langs de Hanzeweg (Dronten-Roggebotsluis) aangelegd.
3.
Adequaat OV-systeem mede om extra groei automobiliteit te beperken
Een openbaar vervoer (per bus of regiotaxi) dat voldoende voldoet aan de behoeften van de gebruikers, betaalbaar is voor iedereen in Flevoland en een bijdrage levert aan de bereikbaarheid van steden, voorzieningen en werklocaties. Daarnaast dient het openbaar vervoer (OV) op specifieke trajecten (zie kaart 6.1, bladzijde 30 uit de Nota Mobiliteit Flevoland) een volwaardige vervanger van de auto te zijn, zodat de groei van de mobiliteit per auto kan worden beperkt. De daarvan afgeleide doelstellingen voor 2008 •
Het voorzieningenniveau, de uitvoeringskwaliteit en de aansluitingen van het OV zijn, binnen de lopende concessies (dynamisch concessiebeheer), verder geoptimaliseerd;
•
De effecten van het gratis OV op de benutting van restcapaciteit en mobiliteit voor de doelgroepen is bekend;
•
De Regiotaxi als OV in de avond- en weekend uren geniet als volwaardig alternatief bekendheid.
2.2. 2.2.1. 1.
Mobiliteit, verkeersveiligheid en openbaar vervoer (programmaonderdeel 2.1) Wat willen we bereiken Mobiliteit
De infrastructuur draagt bij aan de versterking van de ruimtelijk-economische structuur van de provincie. Om groei en ontwikkeling van de provincie mogelijk te maken en ontstane achterstanden op infrastructureel gebied in te halen worden de infrastructuur en het openbaar vervoer in de provincie Flevoland uitgebreid en verbeterd. Het betreft hier de hoofdinfrastructuur van, naar en binnen Flevoland. Daarnaast willen we dat op rijks- en gemeentelijk niveau maatregelen worden genomen om de interne en externe mobiliteit van de provincie te verbeteren. 2.
Verkeersveiligheid
Een daling van het aantal verkeersslachtoffers door een veilige infrastructuur en een verbetering van het verkeersgedrag door educatie, voorlichting en handhaving. Dit is een doorvertaling van de landelijke doelstelling die is opgenomen in de Nota Mobiliteit. In 2004 en 2005 is het aantal ernstige verkeersslachtoffers zodanig gedaald dat in 2007 de landelijke doelstelling is aangescherpt. Een verder aangescherpte doelstelling wordt doorvertaald in de doelstelling voor Flevoland. Het streven is dat de provincie Flevoland ook in 2008 in de top 3 van veiligste provincies van Nederland blijft. Concreet betekent dit voor de toekomst: •
In 2010 maximaal 94 ernstige slachtoffers (doden en ziekenhuisgewonden);
•
In 2020 maximaal 66 ernstige slachtoffers.
(NB: Deze doelstellingen krijgen nog een vertaling in te stellen doelen per gemeente). De eerste doelstelling is om bij de veiligste regio’s van Nederland te blijven horen. Om Flevoland te vergelijken met de rest van Nederland is per regio berekend hoe hoog het aantal ernstige slachtoffers is per 100.000 inwoners. Uit
25
onderstaande grafiek blijkt dat Flevoland –dat in 2004 al bij de veiligste regio’s hoorde- zowel in 2005 als 2006 de veiligste regio van Nederland was! Werkelijk aantal ernstige slachtoffers per 100.000 inwoners 200 180 160 140 120 2005
100
2006
80 60 40 20
3.
an d rd -B ra ba nt Li m bu rg Fl ev ol an d
Ze el
No o
H ol la nd
la nd
Zu id -
ch t
rd -H ol
N oo
U tre
el G el de rla nd
O ve rij ss
nt he D re
G ro
ni
Fr ie s
la nd
ng en
0
Openbaar streekvervoer
Een kostendekkend openbaar vervoernetwerk dat voorziet in een adequaat en betaalbare basismobiliteit voor iedereen en een belangrijke bijdrage levert aan de bereikbaarheid van de steden, voorzieningen en werklocaties. Het voorzieningenniveau van het openbaar vervoer neemt in de gemeente Almere jaarlijks toe. In de gemeente Lelystad blijft het openbaar vervoer globaal gelijk. Het aanbod, met name de frequentie, van het interlokale vervoer zal in grote lijnen constant blijven. Op enkele plaatsen wordt in het kader van wenselijk geachte kwaliteitsverbetering onderzocht of uitbreiding mogelijk is. Na een dalende tendens in de afgelopen jaren is sinds begin 2006 weer sprake van een lichte stijging van het openbaar busvervoergebruik op de filegevoelige verbinding van Almere met Amsterdam. Ondanks deze groei is er nog steeds sprake van een fors aantal automobilisten op deze verbinding, die vanuit hun functie best met het openbaar vervoer zouden kunnen reizen (keuzereizigers). Het gewenste effect is het huidige relatieve aandeel OV in de totale mobiliteit ten minste te handhaven en waar mogelijk op kansrijke relaties te verhogen. In bijlage B zijn de ambities op het gebied van openbaar vervoer voorzien van indicatoren en gerelateerd aan activiteiten. 2.2.2. 1.
Wat gaan we daarvoor doen
Mobiliteit
In de volgende tabel zijn per aandachtsgebied de projecten opgenomen inclusief de eerstverantwoordelijke. De rol van de provincie is daarna beschreven.
26
Aandachtsgebieden
Projecten
Eerstverantwoordelijke
Openbaar vervoer bus korte
•
Gemeente Almere
termijn (tot en met 2012)
Diverse busbanen in Almere en AlmerePoort (realisatie)
Openbaar vervoer trein korte
•
Station Almere – Poort (realisatie)
Rijk (Prorail) en gemeente Almere
termijn (tot en met 2012)
•
Hanzelijn (realisatie)
Rijk (Prorail)
•
Partiële spoorverdubbeling Flevolijn
Rijk
(planstudie) •
Station Lelystad-Zuid (onderzoek)
•
Zuiderzeelijn/Hogesnelheidstrein-3
Rijk (Prorail), NS en gemeente Lelystad
Openbaar vervoer trein middellange termijn (20122020)
Rijk
(planstudie) •
Onderzoek naar IJmeerverbinding en
Rijk
Houtlijn in Almere (planstudie) Weginfrastructuur korte
•
termijn (tot en met 2012)
CRAAG-spitsstrook A6 Hollandse brug
Rijk
(realisatie) •
Uitbreiding A6 Almere (parallelwegen)
Rijk
en Tweede Hollandse brug (planstudie) •
N23 Lelystad (onderzoek)
•
N23 Dronten-noordelijke passage
Provincie/Gemeente Lelystad
(onderzoek)
Provincie/Gemeente Dronten
•
N23 Dronten-Kampen (verkenning)
•
N50 Ramspol-Ens (realisatie)
Provincie/Prov. Overijssel
•
Gebiedgerichte aanpak/quick wins
Rijk
onderliggend wegennet Almere
Provincie/Gemeente Almere
(realisatie) • Weginfrastructuur
•
middellange termijn (2012–
Uitbreiding onderliggende infrastructuur in Almere (verkenning)
Provincie/Gemeente Almere/Rijk
Uitbreiding Gooiseweg en wegen in
Provincie
A/N30-corridor Almere-Amersfoort
2020)
(onderzoek) •
Uitbreiding A6 Lelystad-Almere en A6-
Provincie
aansluiting Lelystad-Zuid (lobby) •
Uitbreiding A27 Almere – Eemnes
Rijk
(aanvullende verkenning) Mobiliteitsmanagement
•
Gefaseerde uitbouw N50 tot A50 (lobby)
Provincie
•
Actieprogramma kwaliteitsnet
Stadsregio/Provincies/
goederenvervoer Noordvleugel
Gemeenten/Rijk
Ketenintegratie Noordvleugel
Stadsregio/Provincies/
•
Gemeenten/Rijk •
Multimodaal overslagcentrum
Gemeente Lelystad/Provincie
•
Bevordering fietsverkeer
Provincie/Gemeenten
De rol van de provincie is het zorgen voor (een optimaal gebruik van) infrastructuur om in de mobiliteitsbehoefte te voorzien. De provincie neemt zelf maatregelen voor de provinciale netwerken (wegen, vaarwegen, fietspaden, openbaar vervoer) en oefent invloed uit op lokaal, regionaal en nationaal beleid en de uitvoering daarvan door deel te nemen in verschillende overlegorganen en projecten of door een financiële bijdrage beschikbaar te stellen.
27
De provincie richt zich op het uitvoeren van de voor 2008 voorgenomen uitvoeringsmaatregelen van het Omgevingsplan en de Nota Mobiliteit Flevoland. Zie voor een uitgebreide beschrijving van de diverse projecten hoofdstuk 3 van het PMIT 2008-2012. 2.
Verkeersveiligheid
De provincie gaat projecten uitvoeren zoals opgenomen in het werkplan verkeersveiligheid 2008, dat in 2007 is opgesteld door het Vervoerberaad Flevoland. Dit bevat vier kernpunten: Kernpunt
Aandachtsgebieden binnen kernpunt
Uitvoering door
Duurzaam veilige
Het veiliger maken van de meest gevaarlijke
Alle Flevolandse
infrastructuur
wegvakken en kruispunten en deze inrichten conform
wegbeheerders (RDIJ,
de principes van Duurzaam Veilig.
provincie en gemeenten)
Aandacht voor subjectieve onveiligheid (als onveilig
Gemeenten (ook wijkraden
ervaren situaties) vanuit ‘bottom up’ benadering.
e.d.), politie, scholen, 3VO
Wijkgerichte aanpak
(provincie begeleidende rol) Uitbouw gedragsaanpak
Belangrijkste aandachtsgebieden binnen dit kernpunt
Provincie, gemeenten, 3VO,
zijn:
Fietsersbond, scholen in
•
Verkeerseducatie basisonderwijs (o.a.
basisonderwijs en voortgezet
Verkeersveiligheidslabel Flevoland)
onderwijs, TeamAlert,
•
Bromfiets (onder andere Easy Riders, TeamAlert)
OM/BVOM, politie Flevoland,
•
Jonge automobilisten (onder andere RIS,
Schoolbegeleidingsdient
rijopleiding tweede fase)
IJsselgroep, CBR, BOVAG,
•
Bestuurders bestelauto’s (o.a. safety culture)
ANWB en NLTO
•
Ouderen (onder andere BROEM)
•
Voorlichtingscampagnes verkeersveiligheid
Nieuwe technieken
Onderzoeken mogelijkheden voor pilot in Flevoland
Provincie, SWOV, politie,
snelheidshandhaving
met ISA/ dynamische snelheidslimieten
OM/BVOM, betrokken gemeenten. Samenwerking met ROF, ministerie van Verkeer en Waterstaat.
3.
Openbaar streekvervoer
In de volgende tabel zijn per aandachtsgebied de projecten opgenomen inclusief de uitvoering. De rol van de provincie is daarna beschreven. Aandachtsgebieden
Projecten
Uitvoering
Algemeen
•
Provincie
Operationalisatie OV-tactiek in programma’s van eisen voor concessie Streekvervoer Almere
Concessiebeheer
•
Vervolgproef met gratis openbaar vervoer (1)
Provincie
•
Consumentenparticipatie (ROCOVF)
ROCOVF
•
Realisatie van het halteplan
Provincie/gemeenten
•
Realisatie van de voor RegioNet benodigde infrastructuur (2)
Rijk/Provincie/ Almere
•
Afspraken met de gemeenten Lelystad en Almere over de
Provincie/Lelystad/
toekomstige organisatie van het stadsvervoer
Almere
•
Monitoren, analyseren van (kwalitatieve en kwantitatieve)
Provincie
gegevens •
28
Bijsturen van vervoerders, dienstregeling en/of het lijnennet
Provincie
Aandachtsgebieden
Projecten
Uitvoering
Uitvoering
Regiotaxi Flevoland
De Vier Gewesten
concessies
Regionaal busvervoer:
Connexxion
•
Almere Streek
•
IJsselmond
•
HOV 315 (Lelystad - Groningen)
Stadsvervoer: •
Almere
•
Lelystad
Connexxion
Toelichting bij de cijfers in de tabel 1.
In het Hoofdlijnenakkoord is voorzien in een vervolg op de proef met gratis openbaar vervoer tussen Zeewolde en Almere om een meer representatief beeld te krijgen. De resultaten hiervan en de resultaten van de landelijke experimenten met gratis openbaar vervoer worden meegenomen bij het opstellen van de programma’s van eisen voor de volgende concessies;
2.
Om invulling te geven aan het maatwerk ter bevordering van de bereikbaarheid van de Noordvleugel worden de lijnen tussen Almere en Amsterdam Zuidoost in de volgende concessieperiode uitgevoerd als hoogwaardige buslijnen volgens de productformule RegioNet. Hiertoe moet in 2008 al in samenwerking met de gemeente Almere worden begonnen met aanpassing van de halte-infrastructuur. Daarnaast zijn diverse doorstromingsmaatregelen gewenst, voornamelijk op rijksinfrastructuur, waarvan het merendeel buiten onze provincie ligt. Samen met de gemeente Almere, de provincie Noord-Holland en de Stadsregio Amsterdam wordt druk op het Rijk uitgeoefend om de benodigde maatregelen tijdig te realiseren.
De provincie Flevoland is eindverantwoordelijk voor al het openbaar streekvervoer en Regiotaxi in de gemeenten Lelystad, Dronten, Zeewolde en NoordOostPolder. De provincie heeft het stadsvervoer van de gemeenten Almere en Lelystad aan deze steden gedelegeerd. Daarmee is de provinciale verantwoordelijkheid voor het stadsvervoer beperkt tot het toezicht op de juiste naleving van de rijksregels met betrekking tot de besteding en verantwoording van de hiertoe aan de gemeenten toegekende BDU-middelen. De provincie is niet verantwoordelijk voor de treinverbindingen. In hoofdstuk 3 van het PMIT 2008-2012 wordt een uitgebreide toelichting gegeven op de activiteiten. 2.2.3.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 2.2. Mobiliteit, Verkeer en
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Vervoer (programmaonderdeel 2.1)
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
27.546
30.223
29.550
28.544
27.744
26.994
Baten
26.633
28.194
27.797
26.794
25.994
25.244
Saldo
914
2.030
1.752
1.749
1.749
1.749
2.3. 2.3.1. 1.
Wegen en vaarwegen (programmaonderdeel 2.2) Wat willen we bereiken Wegen
Een zodanig provinciaal wegen- en fietspadennet, dat mensen zich nu en in de toekomst op een comfortabele, veilige wijze en met een goed in te schatten reistijd kunnen verplaatsen binnen of door de provincie Flevoland.
29
De provincie wil in 2008 bereiken dat de reistijd van deur tot deur in de spits niet langer is dan 1,25 keer de reistijd buiten de spits. Het aantal verkeersdoden moet in 2010 met minimaal 15% zijn teruggebracht en het aantal ziekenhuisgewonden met 7,5% ten opzichte van het gemiddelde over de jaren 2001 tot en met 2003. Tevens wordt in de uitvoering rekening gehouden met de bij de laatste Algemene Beschouwingen aangenomen moties met betrekking tot het gebruik van LED-verlichting, actieve wegmarkeringen en wildspiegels.
Bovenstaande kaart geeft de geplande grote infrastructurele projecten in 2008 weer. Meer informatie is te vinden in het PMIT 2008-2012
30
2.
Vaarwegen
Een zodanig onderhouden vaarwegennet, dat voor de beroeps– en recreatievaart voldoende bereikbaarheid biedt, waarbij aan veiligheidseisen wordt voldaan en dat voor toerisme, recreatie en natuur een aantrekkelijk verblijfsgebied vormt. De provincie heeft de wettelijke taak van vaarwegbeheerder. Hierbij hoort onder andere het baggeren. Omdat de vaarten ook een belangrijke functie vervullen in de waterhuishouding, zijn in 2004 bestuurlijke afspraken met het waterschap Zuiderzeeland gemaakt over verdeling van de beheerstaken. Het baggeren is ondergebracht bij het waterschap. De provincie zorgt in de provinciale vaarten voor voldoende aanlegplaatsen voor de recreatievaart. Nieuwe aanlegsteigers worden bij voorkeur aangelegd op plaatsen waar meerdere voorzieningen aanwezig zijn, in dorpen en steden en plaatsen in de buurt van attracties. De oevers van de provinciale vaarten worden natuurvriendelijker ingericht ter verbetering van de ecologische functie. De oevers van de vaarten worden ook gebruikt door sportvissers, waarvoor echter geen specifieke voorzieningen worden aangelegd. Wel worden bij de aanleg van natuurvriendelijke oevers specifieke stukken toegankelijk gehouden voor sportvissers.
2.3.2. 1.
Wat gaan we daarvoor doen
Wegen
De werkzaamheden die de provincie aan het provinciale wegennet verricht zijn de onderscheiden in investeringswerkzaamheden, zoals de aanleg van nieuwe wegen en kruispunten, en in jaarlijks en niet-jaarlijks onderhoud. Uitvoeren van de onderhouds- en investeringsprojecten wegen zoals gepland in het PMIT 2008-2012 op het onderhoudsniveau matig. Voor de realisatie van de doelstellingen wordt bij de prioritering en programmering van de projecten gekeken op de kruispunten en wegvakken waar de verkeersafwikkeling en de onderhoudstoestand tekortschiet en waar de meeste ongevallen gebeuren (black spots). De kruispunten en wegen in Flevoland krijgen een vormgeving afgestemd op de visie Duurzaam Veilig waarbij de prioriteit ligt bij de aanleg van rotondes en verbreding/verruwing van de kantstrook. Het jaarlijks onderhoud wegen betreft onder andere het uitvoeren van kleine reparaties aan de provinciale wegen en civiele kunstwerken, het maaien van bermen en sloten, het snoeien en vervangen van wegbeplanting (bomen en struiken), het uitvoeren van de gladheidbestrijding, etc.. Het niet-jaarlijks onderhoud wegen heeft betrekking op het groot onderhoud aan de provinciale wegen, kunstwerken en voorzieningen wegverkeer. Bij de programmering van de projecten wordt rekening gehouden met de staat van onderhoud, de verkeers(on)veiligheid en de bereikbaarheid. Deze aspecten zijn direct gerelateerd aan de gewenste maatschappelijke effecten van het programma ‘Mobiliteit en infrastructuur’. In de tabellen Wegen van het PMIT 2008-2012 is de exacte programmering van werken opgenomen. 2.
Vaarwegen
De werkzaamheden door de provincie aan het provinciale vaarwegennet worden onderverdeeld in investeringswerkzaamheden, zoals aanleg natuurvriendelijke oevers en aanlegsteigers, en in jaarlijks en nietjaarlijks onderhoud. Het jaarlijks onderhoud vaarwegen betreft het bedienen van sluizen en bruggen, het verhelpen van storingen, het uitvoeren van kleine reparaties aan sluisobjecten en de dagelijkse inspectie van de vaarten met de twee inspectie
31
vaartuigen. Het niet-jaarlijks onderhoud vaarwegen heeft betrekking op het groot onderhoud aan sluisobjecten en oeverinrichting. Zie voor de exacte programmering van werken de tabellen Vaarwegen van het PMIT 2008-2012. 2.3.3.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 2.2. Wegen en Vaarwegen
Rekening
Begroting
Begroting
(programmaonderdeel 2.2)
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
34.237
38.603
43.242
36.247
37.496
35.392
Baten
12.150
14.922
17.627
10.268
11.564
9.257
Saldo
22.086
23.681
25.614
25.979
25.933
26.135
2.4.
Aan welke doelstellingen van andere thema’s draagt dit programmaonderdeel bij
Thema’s
2.4.1.
Relatietabel andere thema’s, speerpunten en p-MJP
Jongeren
Economie en
Flevolandse
arbeidsmarkt
samenleving
Duurzaamheid, klimaat, water en natuur
Alle Flevolandse jongeren beschikken in 2010 over een startkwalificatie voor de arbeidsmarkt
Doelstellingen thema’s
In 2013 is 60% van de Aansluiting
Achterstand
onderwijsarbeidsmarkt Geen wachtlijst in de
voorzieningenniveau 25000 nieuwe banen
in 2011 met 1/3
in 4 jaar
teruggebracht naar 21% ten opzichte van
jeugdzorg
2005
energiebehoefte duurzame energie (muv transport) Waterkwaliteit behouden en waterkwantiteit bewaken
Verhogen participatie van jongeren via sport en cultuur Sluitende onderwijskolom
Programmaonderdelen 2.1 Mobiliteit, verkeersveiligheid en openbaar vervoer 2.2 Wegen en vaarwegen
1
2, 3 6
4, 5 7, 8
Toelichting bij de nummers in de tabel 1.
De aanwezigheid van openbaar vervoer draagt bij aan de doelstelling van het thema Jongeren. Openbaar vervoer dat aansluit en is afgestemd op scholen zorgt voor een goede bereikbaarheid van de doelgroep jongeren waardoor betere participatie aan onze samenleving mogelijk is;
32
2.
De aansluiting van openbaar vervoer op bedrijventerreinen draagt bij aan de doelstelling van het thema Economie en arbeidsmarkt. Openbaar vervoer dat aansluit op (toekomstige) bedrijventerreinen biedt een alternatief voor de auto. Daarnaast maakt een goede ontsluiting van bedrijventerreinen het interessant voor bedrijven om zich in Flevoland te vestigen;
3.
Een betere infrastructurele ontsluiting van Flevoland draagt bij aan economische versterking en daarmee aan de doelstelling van het thema Economie en arbeidsmarkt. Een betere infrastructurele corridor Almere, Schiphol, West-Oost as en naar Noord Nederland draagt bij aan de economische schakelfunctie van de provincie Flevoland;
4.
Goede (sociale) veiligheid in en met betrekking tot openbaar vervoer draagt bij aan de doelstelling van het thema Flevolandse samenleving. Met het treffen van maatregelen in bussen (in concessies meegenomen) en aan haltes (beheer en onderhoud wegen) voelt de reiziger zich ‘veiliger’ en neemt het aantal incidenten af;
5.
Bereikbaarheid van elke locatie met een vorm van openbaar vervoer draagt bij aan de doelstelling van het thema Flevolandse samenleving. Volgens de visie openbaar vervoer is mobiliteit een voorwaarde om deel te nemen aan sociale en maatschappelijke activiteiten en om gebruik te maken van voorzieningen. Het openbaar vervoer als basisvoorziening dient iedereen gedurende de hele week en de hele dag de mogelijkheid te bieden elke locatie te bereiken die over de weg bereikbaar is (basisvoorziening);
6.
Goede bereikbaarheid van bedrijventerreinen en industrie, recreatie- en woongebieden in Flevoland draagt bij aan de doelstelling van het thema Economie en arbeidsmarkt. Een goed provinciaal wegennet moet het reistijdverlies door stagnatie van het verkeer beperken;
7.
Het versterken van de ecologie langs provinciale vaarten draagt bij aan de doelstelling van het thema Duurzaamheid, klimaat, water en natuur voor wat betreft het behouden van de waterkwaliteit (biodiversiteit). Bij de aanleg en het onderhoud krijgen de provinciale vaarwegen waar mogelijk natuurvriendelijke oevers;
8.
Het gebruik van ‘duurzame’ materialen draagt bij aan de doelstelling van het thema Duurzaamheid, klimaat, water en natuur. Bij wegaanleg en/ of onderhoud wordt gebruik gemaakt van duurzame materialen.
2.4.2.
Relaties en verbanden met de speerpunten en het p-MJP
Speerpunten IFA
Oostvaar-
Markermeer /
dersWold
IJmeer
Luchthaven
p-MJP
Programmaonderdelen 2.1 Mobiliteit, verkeerveiligheid en
1
2
3
openbaar vervoer 2.2 Wegen en vaarwegen
4
5
6
7
Toelichting bij de nummers in de tabel 1.
De verkenning van de Stedelijke Bereikbaarheid Almere en het uitvoeren van het project Oostkavels busbanen Almere dragen bij aan de doelstelling van het speerpunt IFA (infrastructurele knelpunten). Door deze werkzaamheden wordt invulling gegeven aan een investeringsimpuls ten gunste van Almere;
2.
De OV SAAL-studie (IJmeerverbinding) draagt bij aan het speerpunt IJmeer. De uitkomsten van de studie bepalen de mogelijkheden qua mobiliteitsvoorzieningen (OV en weg) door het IJmeer;
3.
De OV-Saal studie (ontsluiting OV), de baanverdubbeling Gooiseweg, de aanleg van de N23 (Alkmaar-Zwolle) en de aanleg van de Zuiderzeelijn dragen bij aan het speerpunt Luchthaven. Door deze maatregelen wordt de ontsluiting van de luchthaven verbeterd;
33
4.
Het uitbreiden van het wegennet (SAW’s en aansluitingen) in en rondom Almere draagt bij aan de programmalijnen IFA. Door deze investeringen wordt de mobiliteitsgroei mogelijk met een minimale stagnatie van het verkeer;
5.
De aanleg van een ecoduct, als onderdeel van de verdubbeling van de Gooiseweg, draagt bij aan het speerpunt Oostvaarderswold. Door de verdubbeling te combineren met de aanleg van een ecoduct wordt efficiencywinst behaald en tevens voldaan aan de ecologische intenties van het project Oostvaarderswold;
6.
Het onderzoek ten behoeve van de verdubbeling Gooiseweg en het uitvoeren van geluidmaatregelen aan de Gooiseweg medio 2009, aanleg tweede rijbaan Gooiseweg (t.h.v. Trekkersveld) medio 2010 en diverse onderhoudswerkzaamheden aan de Gooiseweg voor wat betreft kunstwerken en verhardingen medio 2012 dragen bij aan het speerpunt Luchthaven. Door de baanverdubbeling wordt de luchthaven beter ontsloten;
7.
De aanleg van natuurvriendelijke oevers, het toepassen van natuurvriendelijke maatregelen (faunapassages) in nieuwe wegen en een kwaliteitsimpuls ten aanzien van de beplanting geven invulling aan de doelstellingen van het gebiedsgerichte beleid van Flevoland en draagt dus bij aan het speerpunt p-MJP.
2.5.
Totale lasten en baten thema Verkeer van mensen, producten en diensten
Hieronder wordt ter informatie een totaaloverzicht gegeven van de lasten en baten van het thema Verkeer van mensen, producten en diensten. Het totaal van het thema is echter geen autorisatieniveau. De autorisatie door Provincie Staten vindt plaats op het niveau van de programmaonderdelen. (Bedragen X € 1.000) 2.2. Mobiliteit, Verkeer en Vervoer (programmaonderdeel 2.1)
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
27.546
30.223
29.550
28.544
27.744
26.994
Baten
26.633
28.194
27.797
26.794
25.994
25.244
Saldo
914
2.030
1.752
1.749
1.749
1.749
2.2. Wegen en Vaarwegen
Rekening
Begroting
Begroting
(programmaonderdeel 2.2)
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
34.237
38.603
43.242
36.247
37.496
35.392
Baten
12.150
14.922
17.627
10.268
11.564
9.257
Saldo
22.086
23.681
25.614
25.979
25.933
26.135
Totaal thema Verkeer van mensen, producten en diensten
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
61.783
68.827
72.791
64.791
65.240
62.386
Baten
38.783
43.116
45.424
37.063
37.558
34.501
Saldo
23.000
25.711
27.367
27.728
27.682
27.885
34
3.
Economie en arbeidsmarkt
3.0.
Inhoud en reikwijdte van het thema
Onder het thema economie en arbeidsmarkt zijn de programmaonderdelen werken en ondernemen, toerisme en recreatie, landbouw en visserij alsmede de Europese programma’s opgenomen.
3.1.
De focus uit het hoofdlijnenakkoord
Flevoland is een jonge provincie met een snelle groei van de beroepsbevolking. Ondanks de forse groei van de werkgelegenheid is er een grote kloof tussen het aantal banen in Flevoland en de omvang van onze beroepsbevolking. Dit leidt tot een bijzonder hoge uitgaande pendel met alle problemen van dien. Om deze woonwerk balans te herstellen (verhogen van de werkgelegenheidsgraad tot 90% in 2030; 25.000 banen erbij in de periode 2007-2011) is het zaak om niet alleen de juiste voorwaarden te scheppen voor economische ontwikkeling maar ook actief in te zetten op kansrijke ontwikkelingen (kansen zien en pakken) die substantieel en structureel bijdragen aan het herstel van deze woon-werkbalans.
Themadoelstelling 2007-2011 1.
25.000 banen erbij in de periode 2007-2011.
Hierna wordt de bovenstaande collegedoelstelling nader toegelicht. En worden de daarvan afgeleide doelstellingen voor 2008 beschreven, dit maakt duidelijk welke deelstappen worden genomen om de totale doelstelling te bereiken.
1.
25.000 banen erbij in de periode 2007-2011
Toelichting De opgave uit het Hoofdlijnenakkoord ‘25.000 banen erbij in de periode 2007-2011’ staat centraal in dit hoofdstuk ‘Economie & arbeidsmarkt’. Er zijn veel processen en actoren die in meer of mindere mate invloed uitoefenen op de realisatie van deze doelstelling. Dit gegeven betekent omgekeerd dat met het provinciale beleid in beperkte mate gestuurd en invloed uitgeoefend kan worden op de uiteindelijke groei van de werkgelegenheid. Het is gewenst om de themadoelstelling ‘25.000 banen erbij in de periode 2007-2011’ in dit perspectief te bekijken. De ontwikkeling van de wereldhandel en de conjunctuur is natuurlijk uitermate belangrijk. Het zijn immers in de eerste plaats de bedrijven, ondernemers en burgers/consumenten die vertrouwen moeten hebben in de toekomst en met hun investeringen en bestedingen zorgen voor de beoogde groei van de werkgelegenheid. Ook het monetair beleid van de Europese Bank en het macro-economisch beleid van het Rijk zijn van groot belang. Gelukkig is er momenteel sprake van economische groei en hebben we de wind in de rug. Maar het is zeker niet gezegd dat dit gunstige economische klimaat aanhoudt tot 2011. Een tweede opmerking bij deze doelstelling betreft de aard van de werkgelegenheid. Een substantieel deel van de groei van de werkgelegenheid is afhankelijk van en volgt op de groei van de bevolking. Wordt er in de periode 20072011 fors gebouwd in Flevoland dan zal dat onherroepelijk leiden tot een veel hogere groei van de werkgelegenheid. Ook het bereiken van de doelstelling uit het Hoofdlijnenakkoord die zich richt op het inlopen van de achterstand in het voorzieningenniveau draagt fors bij aan de groei van deze veelal bevolkingsvolgende werkgelegenheid. Juist vanwege de kwetsbaarheid van onze economie (eenzijdige economische structuur en dominantie van het kleinbedrijf) en de grote verschillen in economische ontwikkeling binnen onze provincie wordt ingezet op een
35
combinatie van structuurversterkende maatregelen (thematisch-generiek) en gebiedsgericht beleid (ruimtelijkeconomisch). De thematisch-generieke aanpak is vooral van belang voor het zittende bedrijfsleven, de ruimtelijkeconomische aanpak voor nieuwe vormen van werkgelegenheid. Bedoelde combinatie varieert van investeren in innovatie als motor van economische groei, stimuleren van kansrijke groeisectoren, internationalisering van het MKB, het verbeteren van de aansluiting beroepsbevolking-arbeidsmarkt tot het gericht versterken en verbreden van de economie in Flevoland via onder meer één of meer majeure ruimtelijk-economische projecten. Uiteindelijk draait het erom dat we in onze regio een productiemilieu en een ondernemersklimaat hebben dat leidt tot het optimaal verzilveren van kansen en mogelijkheden die zich voordoen. Dit is een collectieve verantwoordelijkheid. Wordt tot slot puur getalsmatig naar de doelstelling ‘25.000 banen erbij in de periode 2007-2011’ gekeken dan geldt dat nagenoeg de helft van de groei van de werkgelegenheid direct het gevolg is van de groei van de bevolking (groeicijfers 2005-2006 Economie & Arbeidsmarkt). Van het resterende deel, de stuwende werkgelegenheid, blijkt bij de groei dat het zittende bedrijfsleven de belangrijkste banenmotor is, gevolgd door starters en vestigingen van elders. Uit groeicijfers van de laatste jaren blijkt dat de groei van de werkgelegenheid –onder invloed van de conjunctuur- enorm kan fluctueren. Hierbij moet worden gedacht aan een bandbreedte van 0 tot 7.000 arbeidsplaatsen per jaar. Naast de bijdrage aan de groei van de werkgelegenheid wordt bij de keuze van activiteiten, bij het bepalen van de inzet ook gelet op de volgende criteria: •
Project/activiteit moet passen bij c.q. bijdragen aan de realisering van het economisch streefbeeld OPF-II of andere daarvan afgeleide provinciale beleidskaders;
•
Project/activiteit heeft draagvlak, is vraaggericht, heeft een externe probleemhouder;
•
Project/activiteit is interessanter naarmate het meervoudige positieve effecten heeft;
•
Project/activiteit is vernieuwend of van groot economisch belang;
•
Project/activiteit heeft een multiplier werking;
•
Project-/activiteit is realistisch en eindig;
•
Er is een onderscheidende rol voor de provincie.
De daarvan afgeleide doelstellingen voor 2008 •
De provincie heeft de actuele en toekomstige marktvraag in beeld en kan zo sturen op de beschikbaarheid van de juiste bedrijfslocaties op de juiste plaats. Binnen Flevoland mondt dit uit in een Visie Werklokaties, binnen de Noordvleugel zorgt de provincie voor afstemming en fasering (ruimte voor bedrijvigheid);
•
Afhankelijk van toekenning van benodigde externe financiering, zijn 5-10 innovatieve projecten die bijdragen aan de groei van de werkgelegenheid en het profiel van de economische structuur (faciliteren van aanwezige bedrijven) door de provincie ondersteunt;
•
Er is het initiatief genomen tot een regionaal overleg over de verbetering van de vraaggerichte aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt;
•
Het startend ondernemerschap is gestimuleerd;
•
De campagne gericht op gebiedspromotie heeft een daadwerkelijke krachtenbundeling van de verschillende partners opgeleverd waardoor de beschikbare budgetten zo effectief mogelijk zijn ingezet (gebiedspromotie);
•
Gelet op de beperkte provinciale middelen gaat in 2008 bijzondere aandacht uit naar het onderbrengen van ideeën/projecten in externe financieringsprogramma’s. Voor het programmaonderdeel ‘Werken en ondernemen’ kijkt de provincie onder andere naar Pieken in de Delta, Operationeel Programma Landsdeel West (OP-West), Fonds Economische Structuurversterking (FES) en dergelijke. Voor de onderdelen Toerisme & Recreatie en Landbouw & Visserij zal een belangrijk deel van de financiering uit het p-MJP moeten komen;
•
In het uitvoeringskader Beleids- en Actieprogramma Recreatie en Toerisme 2008 (BART) is primair ingezet op enkele majeure projecten en toeristisch-recreatieve mogelijkheden binnen enkele gebiedsontwikkelingen;
•
36
Er is onderzoek gestart naar mogelijke nieuwe economische dragers voor het platteland;
•
Enkele projecten gericht op versterking en innovatie van de landbouw- en visserij zijn ondersteund;
•
Het starten van voorbereidingen voor de vestiging van Glastuinbouwgebied Nieuwland is ondersteund en waar nodig geïnitieerd;
•
Er zijn nieuwe vormen van bedrijvigheid gericht op bio-energie door onderzoek en het ondersteunen van kansrijke initiatieven uit de markt door stimulering van de provincie.
3.2.
Werken en ondernemen (programmaonderdeel 6.1)
De rol van de provincie ligt vooral in de sfeer van strategische beleidsontwikkeling en -uitvoeringsregie. Een cruciale rol temeer omdat er binnen het economisch beleidsterrein sprake is van vele belangen en spelers. De belangrijkste op economisch terrein door de provincie vervulde rollen zijn als volgt in algemene zin te omschrijven: a.
Regierol: met gezag en vanuit een eigen visie, soms boven de partijen staand, soms vanuit een eigen overkoepelende verantwoordelijkheid, partijen bij elkaar en tot consensus brengen, coördineren/afstemmen, monitoren en het proces op de rails houden;
b.
Initiëringsrol: enthousiasmeren, aanjagen, agenderen, draagvlak creëren, het voortouw nemen, een voorbeeld stellen, de bal in beweging brengen, anderen meetrekken;
c.
Ondersteuningsrol (financieel): met subsidies ondersteunen, maar ook advies/informatie geven, verbindingen leggen, netwerk inbrengen, knelpunten wegnemen;
d.
Lobbyrol: Belangenbehartiging, deuren openen, aandacht vragen voor, commitment verkrijgen, onderhandelen.
3.2.1. 1.
Wat willen we bereiken Ruimte voor bedrijvigheid
De provincie streeft er naar dat aan de actuele en de toekomstige marktvraag naar bedrijfslocaties kan worden voldaan door te sturen op de beschikbaarheid van de juiste bedrijfslocaties (prijs/kwaliteit; segmentering) op de juiste plaats. Om te voorkomen dat Flevoland kansen mist. Tevens dienen ook het vestigingsmilieu en productieklimaat in de volle breedte aantrekkelijk en onderscheidend te zijn. Voor de inschatting van de toekomstige vraag wordt gekeken naar trends in het vestigingsplaatsgedrag van bedrijven. 2.
Structuurversterkende maatregelen en innovatieprojecten
De provincie wil een Flevolandse economie waar product- en procesvernieuwing een bijdrage leveren aan de versterking van de positie van het bedrijfsleven. Via een aantal projecten wordt – veelal in samenwerking met diverse, externe partijen - gewerkt aan dergelijke innovaties en langs die weg aan versterking van de economische structuur. Deze projecten spelen in op nieuwe ontwikkelingen waarvan verwacht mag worden dat zij de nodige spin-off creëren. Hierdoor wordt vooral ook indirect een bijdrage geleverd aan de werkgelegenheidsdoelstelling. Door in te zetten op de ontwikkeling van enkele strategische clusters van kansrijke bedrijvigheid wordt gericht gewerkt aan een toekomstbestendige economische structuur. Specifieke beleidsdoelen en actiesporen op dit terrein zijn zowel in het Omgevingsplan als in het Regionaal Innovatie- en Technologie Plan (RITP) beschreven. Het RITP is weliswaar formeel ten einde maar nog onverminderd actueel op hoofdlijnen. In bijlage B zijn de ambities op het gebied van technologie en innovatie voorzien van indicatoren en gerelateerd aan activiteiten. 3.
Internationalisering
Internationalisering wordt steeds belangrijker om ook in de toekomst voldoende groeiperspectief voor ons bedrijfsleven te behouden. We willen de internationale oriëntatie van het bedrijfsleven vergroten via het
37
bevorderen van export, internationale en technologische samenwerking en door het aantrekken van buitenlandse investeringen. Dit in samenwerking met onder andere de KvK, OMFL en het WTC. In de Nota Internationalisering hebben we dit nader uitgewerkt. 4.
Arbeidsmarkt & Starters
De provincie wil een gunstige arbeidsmarktsituatie creëren voor het Flevolandse bedrijfsleven; de juiste werknemers komen op de juiste plaats beschikbaar. Flevoland kent een bijzonder hoge uitgaande pendel terwijl steeds meer Flevolandse bedrijven moeite hebben de juiste werknemers te vinden. Initiatieven worden genomen om de Flevolandse beroepsbevolking beter voor bedrijven en instellingen in onze regio te ontsluiten. Juist in een tijd van een gunstige conjunctuur zijn er bovendien ook mogelijkheden om specifieke groepen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt in het arbeidsproces te betrekken. Daarnaast willen we door het verbeteren van de vraaggerichte aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt, de jongeren ‘vasthouden’ in onze regio en zo een “braindrain” voorkomen cq. indammen. Dit vraagt een bovenlokale afstemming, een regionale aanpak die garant staat voor een goed bereik. Ten slotte wil Flevoland zijn positie als ‘startersparadijs’ consolideren. De meer concrete beleidsdoelen en actiesporen zijn verwoord in het Omgevingsplan en in de Nota Starters. 5.
Acquisitie & Gebiedspromotie
Flevoland wil zich positioneren als een vestigingsgebied met ruime mogelijkheden, met een sterk arbeidspotentieel en een bijzondere ondernemersgeest. Waardoor meer bedrijven en instellingen bij de keuze voor een nieuwe vestigingsplaats Flevoland als optie nemen. Door de opzet van een slimme campagne worden de krachten tussen de verschillende partners in het gebied gebundeld; hierdoor wordt de effectiviteit vergroot. Via de OMFL wordt gericht acquisitie in het buitenland alsmede acquisitie op specifieke speerpuntsectoren gedaan. De aandacht gaat dan vooral uit naar het aantrekken van ‘ankervestigingen’, beeldbepalende bedrijven met veel spin-off. Voor het aantrekken van publieke en semi-publieke voorzieningen zullen separate acties in gang gezet worden.
3.2.2. 1.
Wat gaan we daarvoor doen
Ruimte voor bedrijvigheid
De provincie regisseert -aan de hand van door de gemeenten op te stellen vestigingvisies (GVV)- een goede afstemming tussen de gemeenten onderling wat betreft hun werklocaties en speelt bovendien een nadrukkelijke rol bij bedrijfsterreinontwikkeling van meer strategische, bovenlokale aard. Zo worden een adequate voorraadvorming en een juiste segmentering bevorderd, terwijl intergemeentelijke concurrentie wordt voorkomen. Ook zorgt zij binnen de Noordvleugel van de Randstad, vooral als belangenbehartiger (PRES), voor een juiste afstemming cq. planning van werklocaties (waar, hoeveel), door de woon-/werkbalansproblematiek van Zuidelijk Flevoland in te brengen. De provincie participeert daarnaast in andere overlegstructuren om te bewerkstelligen dat de economische positie van Flevoland ook in andere opzichten wordt versterkt. Concrete projecten: Plabeka, toetsing GVV’s, Visie Werklocaties, Strategische bedrijfslocatie A6/A27 en Luchthaven Lelystad (zie tabel). 2.
Structuurversterkende maatregelen en innovatieprojecten
Met het initiëren en/of ondersteunen c.q. regisseren van ca. 10 strategische, structuurversterkende projecten levert de provincie een bijdrage aan de verbetering van het productiemilieu (voorwaardenscheppende projecten), de productiestructuur en de vernieuwing in de regio, met name bij bedrijven en kennisinstellingen (innovatie- en clusterprojecten). Concrete projecten: Luchthavencomplex Lelystad, Multimodale overslag Lelystad, Almere, 2e haven Urk, Vraagbundeling breedband, versnelling uitrol glasvezel, open netwerkstructuur, digitale marktplaatsen plus innovatieprojecten (zie tabel).
38
3.
Internationalisering
Op het gebied van internationalisering wordt vooral ingezet op het stimuleren van de internationale oriëntatie van het MKB en het vergroten van de exportprestaties van het MKB. De provincie initieert en ondersteunt tal van activiteiten en projecten gericht op bevordering van internationale handel, waarbij de directe uitvoering in de meeste gevallen ligt bij de KvK en het WTC, al dan niet in samenwerking met de OMFL. In 2008 vindt dit via het initiëren en ondersteunen van een meerjarig koepelproject WTC, KvK en OMFL plaats. Daarnaast ondersteunt de provincie uitvoerende partijen bij de vervulling van hun taken (faciliteringsrol). Internationale technologische samenwerking, export en buitenlandse investeringen komen steeds meer in elkaars verlengde te liggen; hierop wordt ingespeeld. De specifieke beleidsdoelen en actiesporen in deze worden niet alleen ontleend aan het Omgevingsplan maar ook aan de middellange termijn gerichte Nota Internationalisering die nog onverminderd actueel is. Concrete projecten: Koepelproject Internationalisering, Hanse Passage, Handelscontacten China/Zheijjang (zie tabel). 4.
Arbeidsmarkt- en startersprojecten
Via het Provinciaal Platform Arbeidsmarkt (PPA) brengt de provincie partijen bij elkaar (regierol) en initieert en stimuleert zij voorbeeldprojecten op het terrein van arbeidsmarkt en starters. Ook is sprake van middelenbundeling en opschaling (regierol). Verder vervult de provincie de rol van facilitator (subsidiëring; informatie) en belangenbehartiger (contacten met het Rijk, bijv.). De beleidsmatige inzet en gekozen actiesporen worden ontleend aan het Omgevingsplan en aan de op de middellange termijn gerichte Nota Arbeidsmarkt die nog onverminderd actueel is. Concrete projecten: project Flevotalent, Sociale Innovatie, Starters Flevoland, ‘Growth4Noordvleugel’ (zie tabel). 5.
Acquisitie en gebiedspromotie
De provincie vervult op het terrein van economische gebiedspromotie een initiërende, stimulerende en regisserende rol door relevante partijen binnen Flevoland bij elkaar te brengen en te winnen voor een gemeenschappelijke aanpak (“slimme campagne”) maar ook een faciliterende en uitvoerende rol, in geval van bijeenkomsten, symposia. Het Flevopenningen Gala is hiervan een voorbeeld. Hierbij wordt samengewerkt met bedrijven, instellingen en overheden uit Flevoland en omstreken en wordt kennis verspreid over de vestigingsvoordelen van Flevoland. Het Flevolandse bedrijfsleven wordt geënthousiasmeerd voor het vervullen van een ambassadeursrol buiten de provinciegrenzen. Indirect levert Toerisme Flevoland een bijdrage aan de uitvoering van gerichte economische promotie van Flevoland. De provincie stuurt als opdrachtgever/aandeelhouder de OMFL aan op het punt van acquisitie van buitenlandse bedrijven en bedrijven gericht op enkele specifieke sleutelactiviteiten waaronder life sciences en geomatica. Concrete projecten: opzet en regie ‘slimme campagne’, ondersteunen acquisitie gemeenten, binnenhalen ‘Ankervestigingen’ (zie tabel). Programmaonderdeel Werken en ondernemen
Rol provincie (*)
Op termijn zullen de
Werklokaties/Bedrijventerreinen: •
Plabeka (binnen Noordvleugel)
•
Visie Werklokaties (binnen Flevoland)
•
Strategische bedrijfslocatie A6/A27
25.000 nieuwe banen in 4 jaren
d
activiteiten binnen het
a, d
programmaonderdeel ‘Werken
d
en ondernemen’ leiden tot een substantiële groei van de werkgelegenheid met zo’n
Structuurversterkende projecten: a, d
•
Luchthavencomplex Lelystad
•
Multimodale overslag Lelystad, Almere
c
•
2e haven Urk
c
5.000 banen. Omdat veel activiteiten zich
39
Programmaonderdeel Werken en ondernemen •
Vraagbundeling breedband, versnelling uitrol
Rol provincie (*) a
25.000 nieuwe banen in 4 jaren nog in de opstartfase bevinden
glasvezel, open netwerkstructuur, digitale
zal van deze groei slechts een
marktplaatsen (PidD-project)
gering deel (enkele honderden banen) neerslaan in 2008.
Innovatieprojecten: •
Doorontwikkeling GBP incl. project Geo Valley (O.P.
a
West; Transitie Alternatief) •
Upgrading Duits-Nederlandse Windtunnel (FES)
c
•
Business & Technology Park Almere
d
•
Nationaal Mammografiecentrum in Almere
c, d
•
Immuno Valley (PidD project)
c, d
•
High Containment Unit level 4 (WUR/ASG)
c, d
•
European Service Innovation Center (PidD)
c, d
•
Academisch Instituut Almere HeMas (PidD).
c, d
•
Datacommunicatiecentrum Almere (IFA)
c, d
•
Vorming Watercluster Flevoland (O.P. West)
b
•
Project “Creatieve Industrie Flevoland”
b
•
Project “Creative Cities”(PidD-project)
c, d
Internationaliseringsprojecten: •
Koepelproject Internationalisering, i.s.m. KvK, WTC en
a, c
OMFL, gericht op m.n. export •
Hanse Passage, Mini Europe: Interreg-projecten,
c
grensoverschrijdende MKB-contacten •
Handelscontacten China/Zhejiang
c
Arbeidsmarkt- en Startersprojecten : •
Project “Flevotalent” (junior/senior)
a, c
•
Project “Starters.Flevoland”
a, c
•
Project “Growth4Noordvleugel” (PidD), gericht op zgn.
c, d
“gazellen” (snelle doorstarters) •
Sociale Innovatie
a, b
Economische gebiedspromotie/Acquisitie: •
Opzet & regie ‘slimme campagne’
•
Ondersteunen acquisitie gemeenten
•
Binnenhalen ‘Ankervestigingen’ (met OMFL)
a, b, c d c, d
(*) De letters in de kolom ‘Rol provincie’ corresponderen met de in het begin van paragraaf 3.2. beschreven rollen Zoals in het voorgaande reeds aangegeven, mogen dergelijke projecten qua relevantie niet alleen of primair beoordeeld worden aan de hand van de direct hiermee te scheppen werkgelegenheid. Het belang ervan is veelal indirect. Zo is het datahotelproject een strategische infrastructurele faciliteit voor de vooraanstaande positie van Almere op breedbandgebied, en helpt het High Containment-project de aanwezigheid van WUR in Flevoland/Lelystad te verankeren, daarmee de bestaande werkgelegenheid ad circa 1.000 bij WUR/ASG in Lelystad te borgen, en Flevoland wereldwijd als life sciences center op de kaart te plaatsen.
40
3.2.3.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 3.2. Werken en ondernemen
Rekening
Begroting
Begroting
(programmaonderdeel 6.1)
2006
2007
2008
Lasten
Meerjarenraming 2009
2010
2011
4.157
5.112
4.275
4.053
4.553
4.553
Baten
669
1.213
330
67
67
67
Saldo
3.487
3.899
3.946
3.986
4.486
4.486
3.3.
Toerisme en recreatie (programmaonderdeel 6.2)
3.3.1.
Wat willen we bereiken
Toerisme en recreatie vormen samen een groeisector en één van de speerpunten van het provinciaal (economisch) beleid. De sector draagt bij aan het bruto regionaal product en biedt veel Flevolanders werkgelegenheid. Bovendien bepalen aanwezige en nieuw te creëren voorzieningen in belangrijke mate het beeld, het imago van Flevoland. De aanwezige recreatievoorzieningen en de kwaliteit ervan dragen tevens bij aan een wervend woon- en leefklimaat, met uitstraling op het bedrijfsvestigingsklimaat. Daarom wordt gewerkt aan een wervende en vitale toeristischrecreatieve voorzieningenstructuur voor zowel recreanten/inwoners als toeristen. Belangrijk hierbij is Flevoland te positioneren als een aantrekkelijke bestemming voor een vakantie en een dagje uit. 3.3.2.
Wat gaan we daarvoor doen
De rol van de provincie is faciliterend (voorwaardenscheppend), stimulerend en in een enkel geval initiërend en/of regisserend van aard. De OPF II-doelstellingen in deze zijn uitgewerkt aan te treffen in het destijds door Provinciale Staten vastgestelde Beleids- en Actieprogramma Recreatie en Toerisme (BART) dat een looptijd tot 2010 heeft en een doorkijk biedt naar de lange termijn (2030). In het uitvoeringskader BART 2008 wordt primair ingezet op enkele majeure projecten en toeristisch-recreatieve mogelijkheden binnen enkele gebiedsontwikkelingen (zie onderstaande tabel). Er wordt ook gewerkt aan in potentie interessante dwarsverbanden daar waar bijvoorbeeld mogelijkheden worden onderzocht om grootschalige sportfaciliteiten van nationale allure tot stand te brengen als onderdeel van of in relatie met het speerpuntproject Oostvaarderswold. De provincie ziet toe dat Toerisme Flevoland als uitvoerend onderdeel van de OMFL binnen overeengekomen beleidsmatige en budgettaire kaders bijdraagt aan de promotie en marketing van onze regio met als doel een groei van de werkgelegenheid. Door toename van verblijfstoerisme, toeristisch dagbezoek aan attracties en steden/dorpen, musea en door verlenging van de verblijfsduur worden economische spin-offs (bestedingen) uitgelokt. Concrete projecten: onder andere NET, NORT, IIVR, Waterfront Almere, Eco-Zoo, Aelium (zie tabel).
Programmaonderdeel Toerisme & Recreatie •
Het in samenspraak met Rijk en lagere overheden
Rol provincie (*)
25.000 nieuwe banen in 4 jaren
d
Overall doelstelling is een groei
aanwijzen van ontwikkelingslocaties en borging
van gemiddeld 5 % per jaar
daarvan in ruimtelijke plannen (o.a. IIVR en
(BART). Uitgaande van de 3.000
Noordvleugel-project “Waterfront Almere”)
fte in deze sector komt dit neer
•
Realisering Nationaal Evenementen Terrein (NET)
c
op een groei van 150 banen per
•
Verlenging project NORT-Flevoland (met RECRON e.a.)
c
jaar, d.w.z. 600 in vier jaar.
41
Programmaonderdeel Toerisme & Recreatie •
Rol provincie (*)
Identificeren, ondersteunen en faciliteren van vanuit de
25.000 nieuwe banen in 4 jaren
c, d
markt gezien kansrijke projecten (Eco-Zoo, Aelium, concrete IIVR-projecten e.d.). •
Versterking recreatieve voorzieningenstructuur door
b, c
inzet PMJP (o.a. ontwikkeling/ uitvoering Fiets- & Wandelplan Flevoland) en projecten als Gastvrije Meren. •
Versterken organiserend vermogen van en synergie
a
tussen toeristische ondernemers, o.a. door organisatie toerismedag i.s.m. KvK en Toerisme Flevoland. •
Organisatie “Makel-event”: contact tussen ruimtelijke
a
T&R-mogelijkheden Flevoland en niet-Flevolandse ondernemers (o.a. hotelontwikkeling) •
Ontwikkelen promotie- en acquisitieplan voor grote
a
publieksattracties. •
Dataverzameling, onderzoek en de monitor ‘toerisme en
a
recreatie’. •
Effectuering marketing via uitvoeringsprogramma
c
Toerisme Flevoland. (*) De letters in de kolom ‘Rol provincie’ corresponderen met de in het begin van paragraaf 3.2. beschreven rollen 3.3.3.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 3.3. Toerisme en recreatie
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
(programmaonderdeel 6.2) Lasten
Meerjarenraming 2009
2010
2011
832
9.745
9.846
9.846
9.846
9.846
Baten
0
8.487
8.572
8.572
8.572
8.572
Saldo
832
1.258
1.274
1.274
1.274
1.274
3.4. 3.4.1.
Landbouw en visserij (programmaonderdeel 6.3) Wat willen we bereiken
De landbouw is in Flevoland een belangrijke economische sector als het om productievolume gaat. Het aandeel van de directe werkgelegenheid in deze sector in de totale werkgelegenheid daalt en tendeert naar het Nederlands gemiddelde naarmate de overige bedrijvigheid in Flevoland toeneemt. Vanuit werkgelegenheidsoptiek is het vooral opportuun te kijken naar het gehele agrocomplex (primaire landbouw plus verwerkende industrie en ondersteunende/toeleverende industrie/dienstverlening). De visserij is vooral van economisch belang voor de gemeente Urk. De visserij staat onder druk. Ook hier is het noodzakelijk vanuit werkgelegenheidsoptiek te kijken naar het integrale viscomplex (visserij en visverwerking). Gelet op bovenstaande trends is het belangrijk om, naast versterking van het agro- en viscomplex, nieuwe economische dragers te vinden voor het platteland respectievelijk te werken aan diversificatie van de Urker economie. De noodzaak om nieuwe dragers voor het platteland te vinden speelt in het bijzonder voor Noordelijk Flevoland waar de werkgelegenheid langzaam terug loopt. Daarnaast wordt gekeken naar het bevorderen van nieuwe combinaties tussen de agrarische en de visserijsector onderling en tussen die twee sectoren en andere stuwende sectoren.
42
Beleidsdoelen en actielijnen worden in deze niet alleen ontleend aan het Omgevingsplan maar ook aan de middellange termijngerichte Nota Landbouwontwikkeling die op hoofdlijnen nog onverminderd actueel is. 3.4.2.
Wat gaan we daarvoor doen
Door innovatie en structuurversterking kan de landbouw en visserij zich verder ontwikkelen als duurzame sector die ook de toekomstige decennia goede toekomstperspectieven zal behouden. Projectmatige stimuleringsinspanningen zullen gericht (blijven) worden op o.a. uitbreiding en versterking van de glastuinbouw, de vestiging van productiefaciliteiten voor bio-energie (bio-ethanol, biogas), structuurversterking middels innovatie, schaalvergroting en verduurzaming, ruilverkaveling en samenwerking (ketenaanpak). Gelet op de belangen van de visserij zullen opnieuw lobbyactiviteiten gericht worden op “Brussel” en “Den Haag”. (Zoals in 3.1. aangegeven, zal de haalbaarheid van een tweede haven op cq. voor Urk onderzocht worden, als onderdeel van het “Ontwikkelingspakket Noordelijk Flevoland”). Perspectiefvolle projecten in de sfeer van plattelandsontwikkeling, zullen worden ondersteund via het Provinciaal MeerjarenProgramma Landelijk Gebied (p-MJP). Concrete projecten: o.a. Glastuinbouwgebied Nieuwland, Handelcentrum Vis, ruilverkavelingprojecten, productiefaciliteiten bio-energie (zie tabel). Programmaonderdeel Landbouw en visserij
Rol provincie (*)
25.000 nieuwe banen in 4 jaren
•
Glastuinbouwgebied Nieuwland 400 ha.
b, c
Activiteiten binnen het
•
Project “Viskweek” (aquacultuur)
b, c
programmaonderdeel
•
Project “Handelcentrum vis”
b, c
‘landbouw & visserij’ leiden tot
•
Vestiging productiefaciliteiten bio-energie in Flevoland
b, c
een stabilisering en enige
(bio-ethanol; biomassa/vergisting) •
uitbreiding van de
Structuurversterkende projecten, gericht op innovatie,
b, c
werkgelegenheid.
schaalvergroting en samenwerking (ketenaanpak) en verduurzaming (o.a. Project “Agro-Innovatie” (i.s.m. Agronetwerk en Syntens) en ruilverkavelingprojecten (pMJP)) (*) De letters in de kolom ‘Rol provincie’ corresponderen met de in het begin van paragraaf 3.2. beschreven rollen 3.4.3.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 3.4. Landbouw en visserij (programmaonderdeel 6.3) Lasten
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
533
2.479
2.125
2.125
2.125
2.125
Baten
0
1.514
1.529
1.529
1.529
1.529
Saldo
533
965
595
596
596
596
3.5.
Europese programma’s (programmaonderdeel 1.3)
De Europese programma's die in de provincie Flevoland worden uitgevoerd, dragen bij aan de realisering van de diverse (thema)doelstellingen en de doelstellingen van het p-MJP. Het hoofddoel van de Europese programma's is gericht op de economische component (in brede zin van het woord) en is om die reden ondergebracht bij het thema 'Economie en Arbeidsmarkt'. In dit programmaonderdeel wordt onderscheid gemaakt in:
43
•
Europese programma’s periode 2000-2006;
•
Europese programma’s periode 2007-2013.
Europese programma’s periode 2000-2006
3.5.1.
Wat willen we bereiken
In 2008 worden met Europese Structuurfondsgelden onder volledige verantwoordelijkheid van de provincie de meerjarenprogramma’s ‘Enkelvoudig Programmerings Document Flevoland’ (EPD) en ‘Leader+ Randstad’ uitgevoerd en afgerond. 1.
EPD
Dit programma is gericht op het verkrijgen van een goede balans tussen sociaaleconomische ontwikkeling, wonen en voorzieningen binnen de provincie Flevoland (een evenwichtige samenleving). Gewenste effecten zijn onder andere meer werkgelegenheid en minder uitgaande pendel. De projecten die in Flevoland worden uitgevoerd richten zich op de ontwikkeling van het stedelijk gebied, het landelijk gebied; de visserijsector op Urk; de productiestructuur en de sociale cohesie en arbeidsmarkt. Via de middelen van het EPD wordt een bijdrage geleverd aan de realisatie van de volgende doelstellingen op het terrein van Economie en Arbeidsmarkt: Arbeidsplaatsen, aantrekken van bedrijven, stimuleren van toerisme en recreatie, stimuleren van starters en het versterken van de regionale concurrentiekracht. Het streven is om eind 2008 onderstaande belangrijkste doelen te hebben gerealiseerd: Indicatoren EPD Flevoland 2000-2006
Doelstelling
Gerealiseerd
Gecommitteerd
Doelstelling
gehele EPD
t/m 2006
t/m 2006
realiseren in
programmaperiode Toename aantal vestigingen met
2007-2008
5.500
6.050
6.050
Pm
Aantal nieuwe en permanente banen *
11.650
3.380
13.060
8.270
Aantal mensjaar tijdelijk werk
2.450
2.650
3.425
Pm
Aantal vervulde vacatures
2.000
1.125
2.840
875
6.500
12.050
16.290
Pm
40
40
40
Pm
economische activiteiten
Aantal deelnemers scholing werkenden en werklozen Afname uitgaande pendel in %
* Een groot deel van de banen wordt vanwege het na-ijleffect pas na de EPD-periode gerealiseerd. 2.
Leader+
Het Leader+ programma richt zich op het ontwikkelen en vernieuwen van het landelijke gebied in sociale en economische zin om de leefkwaliteit te verbeteren. Dit programma wordt in Randstadverband uitgevoerd. Voor de provincie zijn beoogde effecten: •
samenwerking en versterking van het organisatievermogen van de lokale gemeenschap in het landelijke gebied;
•
een vergroting van de leefbaarheid, de culturele identiteit en de kwaliteit van landschap, milieu en natuur;
•
een versterking van de positie van het (agrarisch) bedrijfsleven en de betekenis van het platteland voor stadsbewoners.
44
Eind 2008 willen we de volgende belangrijkste indicatoren hebben gerealiseerd: Indicatoren Leader+ Flevoland 20002006
Doelstelling gehele
Gerealiseerd
Gecommitteerd
Doelstelling
Leader+
t/m 2006
t/m 2006
realiseren in
programmaperiode
2007-2008
Aantal nieuwe of verbeterde toeristische accommodaties en/of
25
6
6
19
14
30
52
Pm
7
1
2
6
9
6
6
3
routestructuren Aantal nieuwe of verbeterde openbare commerciële voorzieningen Aantal projecten gericht op verbetering bereikbaarheid voorzieningen Aantal projecten met nevenactiviteiten op landbouwbedrijf
3.5.2.
Wat gaan we daarvoor doen
De aandacht van de Provincie is gericht op het behalen van de in de Europese programma's opgenomen doelen. Veel van deze doelen worden of door derden buiten de provinciale organisatie gerealiseerd of via activiteiten die onder de andere programmaonderdelen van de programmabegroting staan vermeld. De volgende activiteiten worden door het Programma Management Europa uitgevoerd: •
Het initiëren, (laten) ontwikkelen en goedkeuren van nieuwe projecten;
•
Het bewaken van de voortgang van de programma’s en van de in uitvoering zijnde projecten;
•
Het bewaken dat de budgetten volledig worden benut;
•
Middels het jaarverslag zal verantwoording worden afgelegd aan de Comités van Toezicht, aan de Staten en aan de Europese Commissie. De jaarverslagen over 2007 worden in de eerste helft van 2008 opgesteld;
•
De provincie treedt voor de programma’s EPD en Leader+ op als beheer- en betaalautoriteit. Voor het EPD zijn dit circa 300 projecten, voor Leader + zijn dit circa 250 projecten. Daarbij zijn de inspanningen onder andere gericht op: •
Het scheppen van de juiste voorwaarden en kaders waarbinnen financiële steun kan worden verleend;
•
Het zorgen dat er voldoende projecten in uitvoering zijn om de doelstellingen van de programma's te kunnen halen;
•
Het sturen, bewaken en monitoren van de processen en van de financiële en inhoudelijke voortgang van de projecten en de programma's, zodat eind 2008 de doelstellingen van de programma's minimaal zijn gehaald.
Alle projecten voor het programma Interreg III worden in 2007 afgerond. In 2008 wordt alleen nog het eindverslag voor het project ‘Hanse Passage’ opgesteld. De provincie is voornemens om de beschikbare budgetten eind 2008 volledig ingezet te hebben voor het minimaal realiseren van de programmadoelstellingen. Om dit te bereiken wordt in 2008, waar nodig, van het het door Provinciale Staten beschikbaar gestelde overcommitteringsbudget maximaal € 6,5 miljoen ingezet op projecten. In onderstaande tabel is de minimaal te realiseren investeringsomvang per programma gegeven, waarbij de bedragen van de EU en de provincie als maximaal budget gelden.
45
Investeringen totale uitvoeringsperiode en in 2008 per programma (in € 1.000) Programma Totaal EPD Leader+ (aandeel
Uitgaven
Totale programmaperiode EU
Provincie
Privaat
2008
Overig
491.551
131.928
25.120
75.054
259.449
24.900
11.000
5.300
1.960
2.470
1.270
5.200
1.645
1.060
585
0
0
100
Flevoland) Interreg III
Europese programma’s periode 2007-2013 Met behulp van Europese fondsen worden onder (gedeeltelijke) verantwoordelijkheid van de provincie de meerjarenprogramma's 'Operationeel Programma Landsdeel West Nederland' (OP-West) en het 'Plattelands Ontwikkelings Programma' (POP) uitgevoerd. Tevens is Flevoland betrokken bij de door de Lidstaat gecoördineerde Europese programma's 'Operationeel Programma Visserij', 'Interreg IV' en het 'Operationeel Programma Europees Sociaal Fonds'. De voorbereiding van de meeste Europese programma's voor de periode 2007-2013 wordt naar verwachting voor eind 2007 afgerond. De uitvoering van het Leader-programma, als onderdeel van het p-MJP, is medio 2007 gestart. Van de overige programma's zal de uitvoering pas in 2008 effectief in gang worden gezet met het initiëren van projecten.
3.5.3. 1.
Wat willen we bereiken OP-West
Het OP-West is vooral een economisch stimuleringsprogramma met drie prioriteiten: a.
Kennis, innovatie en ondernemerschap;
b.
Attractieve regio's;
c.
Attractieve steden.
Het programma wordt samen met de provincies Zuid Holland, Noord Holland en Utrecht en met de vier grote gemeenten in deze provincies uitgevoerd onder de werktitel 'Kansen voor West'. De centrale doelstelling is het versterken van de internationale concurrentiekracht van de Randstad en het stimuleren van de economie. Flevoland heeft voor de uitvoering van haar aandeel in het OP-West het uitvoeringsdocument 'Kansen voor Flevoland' opgesteld. OP-West Flevoland wordt voor het realiseren van de doelstellingen binnen het thema Economie en Arbeidsmarkt ingezet voor investeringen op grotere, regionale schaal die bijdragen aan: •
Het versterken van de regionale concurrentiekracht;
•
Het realiseren van arbeidsplaatsen;
•
Het aantrekken van bedrijven;
•
Het stimuleren van toerisme en recreatie;
•
het stimuleren van (techno)starters.
De indicatoren/doelen die via OP-West in de gehele programmaperiode door alle partners gezamenlijk gerealiseerd moeten worden zijn in onderstaande tabel weergegeven. Evenals de daarvan afgeleide taakstelling voor Flevoland aan het einde van de programmaperiode en voor 2008.
46
Indicatoren OP-West 2007-2013
Doelstelling gehele
Doelstelling gehele
Doelstelling 2008
periode OP-West
periode OP-West
OP-West
Randstadprogramma
Flevolandprogramma
Flevolandprogramma
Prioriteit 1 Kennis, innovatie en ondernemerschap Aantal R&D-projecten Uitgelokte R&D-investeringen Aantal ondersteunde startende bedrijven en kleine bedrijven < vijf jaar Aantal ondersteunde MKB-bedrijven Uitgelokte private vervolginvesteringen
121
13
2
€ 48 mln.
€ 5 mln.
€ 0,7 mln.
268
28
4
535
56
8
€ 31 mln.
€ 3,2 mln.
€ 0,5 mln.
88
9
1
3.120 fte
325 fte
46 fte
41
3
0
35
2
0
88 ha
6 ha
1 ha
140
7
1
1.340 fte
85 fte
12 fte
35
5
1
84
12
2
146 ha
21 ha.
3 ha
40
6
1
2.420 fte
350 fte
50 fte
21
3
0
6.880 fte
760 fte
109 fte
Aantal samenwerkingsverbanden tussen bedrijven, kennis-, onderzoeksen onderwijsinstellingen Aantal bruto gecreëerde arbeidsplaatsen Prioriteit 2 Attractieve regio’s Aantal projecten gericht op verbetering natuur, landschap of cultureel erfgoed Aantal toeristisch-recreatieve projecten Aantal hectare bedrijfsterreinen gemoderniseerd Aantal projecten gericht op milieu (inclusief externe veiligheid en luchtkwaliteit) Aantal bruto gecreëerde arbeidsplaatsen Prioriteit 3 Attractieve steden Aantal projecten gericht op ondernemerschap, stads- en wijkeconomie Aantal projecten gericht op participatie, leefbaarheid of sociale activering Aantal hectare bedrijfslocatie gemoderniseerd Aantal gerenoveerde of nieuwe stedelijke voorzieningen Aantal bruto gecreëerde arbeidsplaatsen Aanvullend Aantal projecten gericht op milieu Totaal aantal bruto gecreëerde arbeidsplaatsen
Aan de themadoelstelling van 'Economie en Arbeidsmarkt' (25.000 nieuwe banen) draagt OP-West bij met minimaal 760 fte, maar de ambitie is om te streven naar 2.000 fte.
47
2.
POP/Leader
Leader is een apart onderdeel van het Provinciaal Ontwikkelings Programma (POP2). Dit programma richt zich op het (kwalitatief) ontwikkelen en vernieuwen van het landelijke gebied in sociaal en economische zin. Daarbij wordt veel waarde gehecht aan het samenwerken en aan het versterken van het organisatievermogen van de lokale gemeenschap. De middelen van dit programma kunnen worden ingezet voor de volgende doelstellingen: •
'Leefkwaliteit op het platteland en diversificatie van de plattelandseconomie',
•
'Verbetering van het concurrentievermogen van land- en bosbouwsector';
•
'Verbetering van het milieu en het platteland'.
Het Leader-programma draagt bij aan het realiseren van de doelstellingen binnen het thema Economie en Arbeidsmarkt doordat investeringen de leefbaarheid en infrastructuur van kleine kernen en bedrijven ondersteunt. Het POP is onderdeel van p-MJP. In het p-MJP zijn de programmadoelstellingen (indicatoren) opgenomen die mede door het Leader programma gerealiseerd worden. Dit is verder uitgewerkt in het Ontwikkelingsplan Leader Flevoland 2007-2013. 3.
OP-Vis
Innovatie en samenwerking is het centrale thema in het (concept) Nationaal Strategisch Plan Vis (NSP). In het Operationeel Programma Visserij (OP-Vis) wordt dit via vier lijnen uitgewerkt: a.
'Aanpassing communautaire vissersvloot' met het doel overcapaciteit te verminderen door saneren, toepassen sociaal flankerend beleid en investeren in selectieve vistuigen;
b.
'Aquacultuur, binnenvisserij, verwerking en afzet visproducten';
c.
'Gemeenschappelijk belang' met aandacht voor innovatie en samenwerking op het gebied van onder andere nieuwe technologie en ketenprojecten voor afzet visproducten, doorontwikkelen van nieuwe vormen van aquacultuur en van selectief vissen;
d.
'Duurzame ontwikkeling visserijgemeenschappen' gericht op werkgelegenheid aan de wal en het versterken van de concurrentiekracht van de lokale economie. Dit is voor Flevoland belangrijk omdat de visserijgemeenten, waaronder Urk, de ruimte krijgen om regionale strategieën uit te voeren waarbij de visserijketen een minder dominante sociaal economische positie zal gaan vervullen. Verwacht wordt dat hiermee een impuls wordt gegeven aan nieuwe lokale initiatieven, gericht op de leefbaarheid in deze gemeenschappen (vergelijkbaar met de Leader-aanpak).
Middels dit programma wordt een bijdrage geleverd aan de volgende deeldoelstellingen van Economie en arbeidsmarkt: Arbeidsplaatsen, aantrekken van bedrijven, stimuleren van toerisme en recreatie, stimuleren van starters en aan versterken concurrentiekracht. 4.
D3/Interreg IV
Het doel van dit programma, is om door interregionale of transnationale samenwerking op het brede terrein van ruimtelijke ontwikkeling en economie van elkaar te leren en de regio’s te versterken. De belangrijkste thema’s zijn innovatie en milieu. Prioriteiten binnen dit programma zijn: a.
'Grensoverschrijdende samenwerking';
b.
'Transnationale samenwerking';
c.
'Interregionale samenwerking'.
Flevoland is betrokken bij de tweede en derde prioriteit. Eind 2007 zal duidelijk worden of het in 2006 afgesloten project FLOWS vanaf 2008 een vervolg krijgt. Begin 2008 wordt instemming verwacht voor de uitvoering van het project MINI Europe, dat tot doel heeft het vergroten van de marktpositie van het MKB door uitwisseling van 'best practices'.
48
Verder geeft Flevoland uitvoering aan het project MORE4NRG, dat zich richt op duurzame energie. Ten slotte is project 'Hanse Passage 2' in voorbereiding. Dit project wil de innovatie binnen het MKB bevorderen. De projecten MINI Europe en Hanse Passage 2 dragen bij aan het realiseren van de doelstellingen binnen het thema Economie en Arbeidsmarkt. 5.
OP-ESF
Het landelijke Operationeel Programma voor het Europees Sociaal Fonds (ESF) kent de volgende prioriteiten: a.
'Vergroten arbeidsaanbod en een inclusieve arbeidsmarkt' (voor werklozen);
b.
'Vergroten aanpassingsvermogen en investeren in menselijk kapitaal' (voor werkenden).
Voor de provincie geeft de actie 'Sociale innovatie', als onderdeel van prioriteit 2, de mogelijkheid om een aanvraag in te dienen. Deze actie is gericht op een hogere arbeidsproductiviteit en een vernieuwing van de arbeidsorganisatie. Voor het OP-ESF ligt het initiatief voor het indienen van projecten onder andere bij gemeenten, UWV, CWI, O&Ofondsen, enz. Desgewenst ondersteunt de provincie gemeenten bij de ontwikkeling en indiening van projecten bij het ministerie van SZW. 6.
Assemblee Europese Regio’s
De provincie is lid van de Assemblee Europese Regio’s (AER) en benut hierdoor de mogelijkheden van belangbehartiging via internationale coalities en van het platform voor diverse lobbydossiers en voor het uitwisselen van ervaringen (zoals de Zomerschool).
3.5.4. 1.
Wat gaan we daarvoor doen
OP-West
De initiatie, ontwikkeling en voortgang van in voorbereiding zijnde en in uitvoering zijnde projecten zal worden bewaakt binnen de kaders van het Uitvoeringsdocument 'Kansen voor Flevoland'. Tevens richt de aandacht zich op de benutting van de budgetten. Eind 2008 wordt het Jaarprogramma 2009 opgesteld met de gewenste resultaten en aanpak en verwachte knelpunten. De gemeente Rotterdam is Beheer Autoriteit (BA) en heeft de inhoudelijke, juridische, financiële en organisatorische verantwoordelijkheid voor het OP-West. De provincie Flevoland treedt voor het regionale deel van dit programma op als Programmabureau voor circa 100 OP-West-Randstadprojecten en ondersteunt de BA bij de uitvoering van haar taken. 2.
Leader
In 2008 bewaakt de provincie de voortgang van in voorbereiding en in uitvoering zijnde projecten, de benutting van de budgetten en voert de beheer- en controlfunctie over circa 100 p-MJP-projecten. Het ministerie van LNV is beheersautoriteit POP2 en heeft een groot deel van de beheerstaken gedelegeerd aan de provincies. De Dienst Landelijk Gebied (DLG) van het ministerie is betaalorgaan POP2. De Lokale Actie Groep Leader Flevoland is verantwoordelijk voor de uitvoering van het Ontwikkelingsplan Leader Flevoland 2007-2013 en adviseert Gedeputeerde Staten over de ingediende aanvragen voor een financiële bijdrage. 3.
OP-Vis
De coördinatie voor en de uitvoering van het Visserijprogramma berust bij het ministerie van LNV. De Dienst Landelijk Gebied (DLG) van het ministerie fungeert als gedelegeerde beheersautoriteit. Voor de uitvoering wordt een overlegstructuur met vertegenwoordigers uit de zes “zoutminnende” provincies in het leven geroepen. De provincie Flevoland is gevraagd hierin als aanspreekpunt te fungeren om met het ministerie nadere afspraken te maken.
49
4.
D3/Interreg IV
De coördinatie voor uitvoering van de Doelstelling 3 programma's berust bij het ministerie van VROM. Met welke regio's in Europa wordt samengewerkt is nog in uitwerking. Flevoland is leadpartner voor de projecten MINI Europe en MORE4NRG en partner in de overige projecten. Flevoland is namens de 4 Randstadprovincies afgevaardigde in de Stuurgroep Interreg IV.C. 5.
OP-ESF
De coördinatie voor en de uitvoering van het ESF programma ligt bij het ministerie van SZW. De provincie is in samenspraak met belanghebbende partijen in Flevoland, vertegenwoordigd in het Provinciaal Platform Arbeidsmarkt (PPA), een inventarisatie aan het maken of er ESF projecten in Flevoland uitgevoerd kunnen worden.
3.5.5.
Wat mag het kosten
In onderstaande tabel is de minimaal te realiseren investeringsomvang per programma gegeven, waarbij de bedragen van de EU, de provincie en het Rijk als maximaal budget gelden. In totaal is voor alle Europese programma's voor de periode 2007-2013 in de (meerjaren) programmabegroting € 13,5 miljoen provinciale cofinanciering opgenomen. Investeringen totale uitvoeringsperiode en in 2008 per programma (in € 1.000) Programma
Totale programmaperiode Totaal
EU
Rijk
Provincie
Kasstroom
Privaat
Overig
2008
OP-West (aandeel Flevoland)
84.742
34.166
7.500
10.500
3.706
Leader (aandeel Flevoland)
12.000
4.000
2.600
1.400
4.000
--
pm
pm
pm
pm
200
pm
pm
pm
6.000
3.500
--
400
--
2.100
pm
pm
pm
pm
1.000
pm
pm
pm
OP-Vis D3/Interreg IV * OP-ESF
28.870
1.750
* De cijfers voor D3/Interreg IV zijn indicatief. Binnen de begroting zijn de lasten en baten van de uitvoeringsorganisatie voor de Europese programma’s opgenomen. Deze activiteiten worden bekostigd door de Europese Commissie, de provincie en de betrokken partners. Voor deze zogenaamde Technische Bijstand is een begroting opgesteld die is gebaseerd op meerjarige afspraken met de partners. Als de begrote middelen in enig jaar niet worden besteed vloeien deze terug in de (egalisatie)reserve Technische Bijstand Europa. Gedurende de gehele programmaperiode kan, binnen de gestelde kaders, een beroep op deze reserve worden gedaan als in enig jaar meer budget nodig is dan begroot (Bedragen X € 1.000) 3.5. Europese programma’s
Rekening
Begroting
Begroting
(programmaonderdeel 1.3)
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
30.465
35.289
35.870
5.833
5.110
5.097
Baten
23.736
25.148
27.869
1.250
1.250
1.250
Saldo
6.729
10.141
8.001
4.583
3.860
3.847
50
3.6.
Relatietabel andere thema’s, speerpunten en p-MJP
3.6.1.
Aan welke doelstellingen van andere thema’s draagt dit programmaonderdeel bij
Een goed en aantrekkelijk ondernemers-, investerings- en vestigingsklimaat kent een aantal pijlers cq. kernelementen. Essentieel zijn een goede fysieke infrastructuur, over de weg en qua openbaar vervoer; een goede bereikbaarheid en een goede ontsluiting zijn sleutelfactoren. Een geavanceerde digitale, breedbandige infrastructuur vormt tegenwoordig eveneens een sleutelelement. Verder is een hoogwaardige voorzieningeninfrastructuur van betekenis, op gebieden als onderwijs, gezondheidszorg, veiligheid en recreatie (cultuur, sport, natuur). Attractieve woonmilieus hebben ook een magneetwerking. Een adequate energievoorziening – in termen van capaciteit, tarieven en leveringsbetrouwbaarheid – vormt evenzeer een wezenlijk element, evenals een gestroomlijnde en transparante regelgeving. Hiermee wordt duidelijk dat het thema “Economie en arbeidsmarkt” qua maatregelen en actielijnen zeer verweven is met en afhankelijk is van maatregelen die onder de andere thema’s: “Verkeer van mensen, producten en diensten”, “Samenleving in balans” en “Duurzaamheid, klimaat, water en natuur” vallen. Omgekeerd vormt een dynamische, concurrerende economie het
Thema’s
economisch draagvlak en de katalysator voor de realisering van veel van de doelstellingen onder die andere thema’s. Verkeer van Jongeren
mensen, producten en diensten
Flevolandse samenleving
Duurzaamheid, klimaat, water en natuur
Alle Flevolandse jongeren beschikken in 2010 over een startkwalificatie voor de arbeidsmarkt
Ontsluiting Flevoland
Aansluiting
Betere vervoersinfra-
Doelstellingen thema’s
In 2013 is 60% van de onderwijs-
structuur binnen
arbeidsmarkt
Flevoland
Geen wachtlijst in de
Adequaat OV-
jeugdzorg
systeem mede om
Verhogen participatie
automobiliteit te
van jongeren via
beperken
extra groei
Achterstand voorzieningenniveau in 2011 met 1/3 teruggebracht naar 21% ten opzichte van 2005
energiebehoefte duurzame energie (muv transport) Waterkwaliteit behouden en waterkwantiteit bewaken
sport en cultuur Sluitende onderwijskolom
Programmaonderdelen 6.1 Werken en ondernemen
1, 2, 7
6.2 Toerisme en recreatie
3, 5, 6
3, 4, 8, 9
5, 6, 10
11
12
6.3 Landbouw en visserij
13, 14
1.3 Europese programma’s 2000-2006 EPD
15
Leader+
16 17
Interreg III 1.3 Europese programma’s 2007-2013 OP-West
23
18
19, 20
51
Thema’s
Verkeer van Jongeren
mensen, producten en diensten
Flevolandse samenleving
Leader
Duurzaamheid, klimaat, water en natuur
21
OP-Vis D3/Interreg IV
22
OP-ESF
Toelichting bij de nummers in de tabel 1.
Het project “Flevotalent”, 200 duale trajecten draagt niet alleen bij aan de groei van de werkgelegenheid maar versterkt ook in algemene zin de arbeidsmarktpositie van jongeren;
2.
Het Project “Starters.Flevoland”, 60 starters, 40 doorstarters draagt niet alleen bij aan de groei van de werkgelegenheid maar stimuleert ook jong ondernemerschap;
3.
Projecten rond Breedband (vraagbundeling, open netwerk, Digitale Marktplaatsen) dragen bij aan de verbetering van “verbindingen” tussen mensen, bedrijven en instellingen, aan vestiging van nieuwe voorzieningen en daarmee aan de versterking van het voorzieningenniveau;
4.
Projecten rond de slimme campagne gebiedspromotie en acquisitie stimuleren vestiging van bedrijven en instellingen en leveren zo een bijdrage aan zowel de werkgelegenheidsdoelstelling als het inlopen van de achterstand in voorzieningen;
5.
De vestiging van multimodale overslaglocaties in Lelystad en Almere zal naast een werkgelegenheidseffect ook de weginfrastructuur ontlasten, tot minder uitstoot leiden en zo bijdragen aan een duurzamere leefomgeving;
6.
Het Project “Tweede haven Urk”: zie 5;
7.
Het stimuleren van creatieve industrie kan juist kansen voor jongeren c.q. jonge ondernemers bieden. Jongeren zijn gericht te betrekken bij te entameren projecten;
8.
De komst van kennisinstituten (ESIC en HEMAS) kan een stimulans betekenen voor de ontwikkeling van het hoger onderwijs;
9.
Een sterke, vitale economie vormt ook een sterk draagvlak voor voorzieningen in de sfeer van bijvoorbeeld cultuur en sport;
10.
Recent met provinciale steun opgerichte of in oprichting zijnde kennisinstituten (Centrum voor Toegepaste Duurzame Energie respectievelijk het Kenniscentrum Bouw & Industrie) kunnen bijdragen aan verduurzaming, met name op het gebied van windenergie en materiaalgebruik. Omgekeerd kunnen ontwikkelingen in Flevoland dergelijke kenniscentra versterken;
11.
Projecten gericht op het uitbouwen van de toeristisch voorzieningenstructuur kunnen gelijktijdig een belangrijke recreatieve faciliteit opleveren voor de eigen bevolking en dus en bijdrage leveren aan het voorzieningenniveau. Dit geldt bijvoorbeeld voor de vestiging van grootschalige sportfaciliteiten met nationale allure;
12.
Natuur voor mensen, mensen voor natuur: Een aantrekkelijke gebruiks- en belevingswaarde van natuur voor toeristen en recreanten kan het maatschappelijke draagvlak voor natuur en natuurontwikkeling vergroten. Via natuurgerichte T&R arrangementen maar ook via arrangementen “duurzaam toerisme” in het algemeen is indirect aan een duurzame samenleving bij te dragen (kwaliteit leefomgeving);
13.
Activiteiten gericht op de vestiging van productiefaciliteiten voor bio-energie (bio-ethanol en/of biogas) dragen bij aan verduurzaming. Ook het Waterclusterproject kan bijdragen omdat veel bedrijven en instellingen die actief zijn op het gebied van water, dit mede of vooral vanuit een milieu-oogpunt doen;
14.
Een evenwichtig en integraal landbouwbeleid speelt via concrete projecten in op en houdt rekening met ontwikkelingen rond waterkwaliteit en –peil alsmede beschikbaarheid water;
15.
2008 is het laatste uitvoeringsjaar van het EPD en draagt daarom beperkt bij aan het realiseren van de doelstelling van het thema Jongeren: Startkwalificatie voor de arbeidsmarkt;
52
16.
2008 is het laatste uitvoeringsjaar van het EPD en draagt daarom beperkt bij aan het realiseren van de doelstelling van het thema Duurzaamheid, klimaat, water en natuur: Duurzame energie;
17.
2008 is het laatste uitvoeringsjaar van het Leader+ programma en draagt daarom beperkt bij aan het realiseren van de doelstelling van thema Flevolandse samenleving;
18.
Het wegwerken van achterstanden in Almere en Lelystad op het gebied van stedelijke sociaal-culturele voorzieningen versterken de sociale cohesie in de wijken (onderwijs, welzijn, sport) en draagt daarmee bij aan de doelstelling van het thema Flevolandse samenleving (zie OP-West Flevoland doelstelling 3.2 Verbeteren leefklimaat);
19.
Het opzetten en benutten van een Toegepast Expertisecentrum Duurzame Energie draagt bij aan de doelstelling van het thema Duurzaamheid, klimaat, water en natuur. De mogelijkheden hiertoe worden onderzocht (zie OP-West Flevoland doelstelling 1.3);
20. De Technologische Milieu-Innovatieregeling draagt bij aan de doelstelling van het thema Duurzaamheid, klimaat, water en natuur. In OP-West Flevoland doelstelling 1.3 wordt een vervolg op de Technologische MilieuInnovatieregeling (TMI) voorbereid. De nieuwe regeling krijgt een zwaarder accent op milieu-innovatie dan de huidige TMI-regeling; 21. 22.
Het Leader programma draagt bij aan de realisatie van de doelstelling van het thema Flevolandse samenleving; Het Interreg IV.B project SAWA (Strategic Alliance for integrated Watermanagement Actions) en het Interreg IV.C project MORE4NRG dragen bij aan het realiseren van de doelstellingen van het thema Duurzaamheid, klimaat, water en natuur;
23.
OP-West draagt bij aan de doelstellingen van het thema Jongeren, met uitzondering van jeugdzorg, sport en cultuur.
3.6.2.
Relaties en verbanden met de speerpunten en het p-MJP
Speerpunten Oostvaar-
Markermeer /
dersWold
IJmeer
6.2 Toerisme en recreatie
4
5
6.3 Landbouw en visserij
6
IFA
Luchthaven
p-MJP
Programmaonderdelen 6.1 Werken en ondernemen
1, 2
3
1.3 Europese programma’s 2000-2006 EPD
7
8
Leader+ Interreg III 1.3 Europese programma’s 2007-2013 OP-West
9
Leader
10, 11 12
12
OP-Vis D3/Interreg IV
13
OP-ESF Toelichting bij de nummers in de tabel 1.
Aan diverse innovatieve projecten als de vestiging van een “Datahotel Almere” (datacommunicatiecentrum) en de ontwikkeling van nieuwe kennisinstituten (ESIC en Hemas ) alsmede enkele grote structuurversterkende projecten (trekkers) wordt binnen het kader van de Investeringsimpuls Flevoland–Almere (IFA) vorm gegeven;
2.
Internationalisering MKB, via meerjarenprogramma WTC (in samenwerking met KvK en andere) idem als 1;
53
3.
Door de beschikbare ruimte voor bedrijvigheid rondom de luchthaven goed te benutten kan de impact van de luchthavenontwikkeling op de groei van de werkgelegenheid worden vergroot;
4.
De ontwikkeling van het OostvaardersWold biedt goede mogelijkheden voor toeristisch-recreatief
5.
Binnen de op te stellen ontwikkelingsvisie voor het IJmeer/Markermeer wordt gezocht naar mogelijkheden om
medegebruik: grote T&R faciliteiten en kleinschalige T&R voorzieningen; de beoogde natuurontwikkeling te koppelen aan mogelijkheden voor toeristisch-recreatieve (kust)ontwikkeling, metropolitane vestigingsmilieus en overslaghavens; 6.
De ontwikkeling van het OostvaardersWold vraagt om een zorgvuldige behandeling van de belangen van agrariërs, o.m. door ondersteuning bij uitplaatsing van agrariërs op basis van afspraken met Domeinen, door ondersteuning bij ruilverkaveling (contact DLG);
7.
2008 is het laatste uitvoeringsjaar van het EPD en draagt beperkt bij aan het realiseren van stedelijke ontwikkeling binnen het speerpunt IFA;
8.
2008 is het laatste uitvoeringsjaar van het EPD en draagt beperkt bij aan het realiseren van de niet-luchtvaart gebonden economische activiteiten rond het vliegveld;
9.
Bijna alle doelstellingen uit OP-West Flevoland hebben een mogelijke relatie;
10.
Via het p-MJP is bestuurlijk afgesproken € 3,0 miljoen te programmeren om in de gehele programmaperiode recreatieve doelstellingen in OP-West prioriteit 2 'Attractieve regio's' (mede) te realiseren;
11.
In aansluiting op de doelstellingen genoemd in het p-MJP zal ongeveer driekwart van de EFRO-middelen worden ingezet ten behoeve van OP-West Flevoland doelstelling 2.1 'Versterken economische vitaliteit met behoud van milieukwaliteit en landschappelijke waarden';
12.
Leader is als 4e As opgenomen in het Provinciaal Ontwikkelings Programma (POP2), onderdeel van het provinciaal Meerjaren Programma Landelijk Gebied (p-MJP), en draagt ook bij aan het realiseren van de doelstellingen van het speerpunt OostvaardersWold;
13.
Het Interreg IV.B project SAWA (Strategic Alliance for integrated Watermanagement Actions) draagt bij aan het realiseren van de doelstellingen van het speerpunt 'Markermeer/IJmeer'.
3.6.3.
Relaties en verbanden met de Europese programma’s
Europese Programma’s Programmaonderdelen 6.1 Werken en ondernemen
1, 4
6.2 Toerisme en recreatie
1
6.3 Landbouw en visserij
2, 3
Toelichting bij de nummers in de tabel 1.
Het Operationeel Programma Landsdeel West (OP-West) wordt ingezet voor projecten op grotere, regionale schaal die bijdragen aan het versterken van de regionale concurrentiekracht, het realiseren van arbeidsplaatsen, het aantrekken van bedrijven, het stimuleren van toerisme & recreatie, het stimuleren van starters;
2.
Voor maatregelen gericht op ontwikkeling van het platteland zal gebruik gemaakt worden van POP2. Investeringen ondersteunen de leefbaarheid en infrastructuur van kleine kernen en bedrijven;
3.
Ten aanzien van initiatieven gericht op de versterking en ontwikkeling van de visserijsector kan gebruik gemaakt worden van het Operationeel Programma Vis.
4.
Via Interreg IV.C-projecten wordt door uitwisseling van best practices de marktpositie van het MKB vergroot en innovatie bevorderd.
54
3.7.
Totale lasten en baten thema Economie en arbeidsmarkt
Hieronder wordt ter informatie een totaaloverzicht gegeven van de lasten en baten van het thema Economie en arbeidsmarkt. Het totaal van het thema is echter geen autorisatieniveau. De autorisatie door Provincie Staten vindt plaats op het niveau van de programmaonderdelen. (Bedragen X € 1.000) 3.2. Werken en ondernemen (programmaonderdeel 6.1) Lasten
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
4.157
5.112
4.275
4.053
4.553
4.553
Baten
669
1.213
330
67
67
67
Saldo
3.487
3.899
3.946
3.986
4.486
4.486
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
3.3. Toerisme en recreatie (programmaonderdeel 6.2) Lasten
Meerjarenraming 2009
2010
2011
832
9.745
9.846
9.846
9.846
9.846
Baten
0
8.487
8.572
8.572
8.572
8.572
Saldo
832
1.258
1.274
1.274
1.274
1.274
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
3.4. Landbouw en visserij (programmaonderdeel 6.3) Lasten
Meerjarenraming 2009
2010
2011
533
2.479
2.125
2.125
2.125
2.125
Baten
0
1.514
1.529
1.529
1.529
1.529
Saldo
533
965
595
596
596
596
3.5. Europese programma’s
Rekening
Begroting
Begroting
(programmaonderdeel 1.3)
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
30.465
35.289
35.870
5.833
5.110
5.097
Baten
23.736
25.148
27.869
1.250
1.250
1.250
Saldo
6.729
10.141
8.001
4.583
3.860
3.847
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Totaal thema Economie en arbeidsmarkt
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
35.987
52.625
52.116
21.857
21.634
21.621
Baten
24.406
36.362
38.300
11.418
11.418
11.418
Saldo
11.581
16.263
13.816
10.439
10.216
10.203
55
4.
Flevolandse samenleving
4.0.
Inhoud en reikwijdte van het thema
Onder het thema Flevolandse samenleving zijn de programmaonderdelen zorg en sociale kwaliteit, sport, cultuur, omroep Flevoland, wonen alsmede ruimtelijke planning opgenomen.
4.1.
De focus uit het hoofdlijnenakkoord
Het motto in het Hoofdlijnenakkoord 2007-2011 is “niet groeien om de groei zelf, maar groei ter versterking van de kwaliteit en balans in Flevoland”. Een goede ruimtelijke inpassing van de groei is daarom voorwaarde, gericht op behoud en versterking van de ruimtelijke kwaliteit, een goede balans tussen wonen, werken en voorzieningen, recreatie, natuur, water en landbouw en een (boven)regionale samenhang. De balans in de samenleving en de samenhang tussen stad en platteland moeten meegroeien met het aantal inwoners. Veiligheid, gezonde woonwijken, een volwassen zorgsector; het zijn zaken die in kwaliteit en kwantiteit beter in balans moeten komen. We investeren in de ontwikkeling van de stad Almere. In de minder dichtbevolkte delen van Flevoland betekent sociale kwaliteit investeren in een aantrekkelijk platteland.
Themadoelstellingen 2007-2011 1. 2. 3.
De provincie wil bijdragen aan een betere balans in de Flevolandse Samenleving; De achterstand in het voorzieningenniveau is in 2011 met 1/3 teruggebracht naar 21% ten opzichte van 2005; Sport en cultuur dragen in belangrijke mate bij aan de deelname van jongeren in de Flevolandse samenleving.
Hierna worden de bovenstaande collegedoelstellingen nader toegelicht. En worden de daarvan afgeleide doelstellingen voor 2008 beschreven, dit maakt duidelijk welke deelstappen worden genomen om de totale doelstelling te bereiken.
1.
De provincie wil bijdragen aan een betere balans in de Flevolandse Samenleving
Balans in de samenleving is een dynamisch, plaats- en tijdgebonden begrip. Samen met gemeenten en het Rijk wil de provincie zich krachtig maken voor een samenleving waarin bevolkingsgroepen zich wel voelen, gelukkig zijn en zonder grote spanningen met elkaar omgaan. De verantwoordelijkheid van de provincie is op dit punt afgebakend. “Als het gaat om maatschappelijke vraagstukken die tot de verantwoordelijkheid van gemeenten behoren, hebben provincies een faciliterende en ondersteunende taak. Provincies stellen in deze geen extra of nieuwe beleidsvoorwaarden, en zij richten hun bijdrage bestuurlijk, ambtelijk en administratief zo efficiënt mogelijk in” (quote uit: Preambule Bestuursakkoord Rijk en provincies). Om te bepalen hoe invulling gegeven kan worden aan deze doelstelling wordt een meerjarige Sociale Agenda voor Flevoland opgesteld, •
Die een helder kader schept voor het sociale beleid van de provincie;
•
Die duidelijk maakt welke rol de provincie wil spelen en welke niet (waarbij het uitgangspunt is: complementariteit t.o.v. gemeenten en andere maatschappelijke partners);
•
Waarin afspraken worden gemaakt met gemeenten over uit te voeren acties om de gezamenlijk geformuleerde doelen te bereiken;
•
56
Welke taken de provincie daartoe op zich neemt.
De daarvan afgeleide doelstelling voor 2008 In 2008 is de sociale agenda samen met betrokken partners opgesteld en vastgesteld. Specifieke afspraken zijn gemaakt over beleidsmaatregelen die uit de agenda voortkomen.
2.
De achterstand in het voorzieningenniveau is in 2011 met 1/3 teruggebracht naar 21% ten opzichte van 2005
De provinciale aandacht voor het voorzieningenniveau wordt ingegeven door een met gemeenten, Rijk en andere partners gedeelde verantwoordelijkheid voor een maatschappelijke basisinfrastructuur in Flevoland. De aanwezigheid van een goed voorzieningenniveau biedt de inwoners kansen op maatschappelijke deelname en is van groot belang voor een goed vestigingsklimaat. De snelle groei van Flevoland heeft op een aantal punten geleid tot achterstanden. Het Hoofdlijnenakkoord noemt nog een aantal andere doelstellingen die direct of indirect bijdragen aan dit doel: •
Een versnelling in de groei van het voorzieningenniveau op het gebied van sport en cultuur;
•
Flevoland als sportiefste provincie van Nederland;
•
Groeizame economie: 25.000 nieuwe banen in 4 jaar;
•
Geen wachtlijsten in de jeugdzorg;
•
Voortzetting van de stimuleringsregeling Wonen, Welzijn en Zorg.
Wanneer de beoogde groei over de hele breedte van het voorzieningenniveau wordt gerealiseerd, levert dat een bijdrage aan de werkgelegenheid op van circa 9.000 banen in 4 jaar. De daarvan afgeleide doelstellingen voor 2008 Er zijn actieplannen voor de groei van voorzieningen opgesteld op de volgende gebieden: •
Sport (paragraaf 4.3);
•
Cultuur (paragraaf 4.4);
•
Zorg en Sociale kwaliteit (paragraaf 4.2);
•
Jeugdzorg (paragraaf 1.2);
•
Onderwijs (paragraaf 1.4).
3.
Sport en cultuur dragen in belangrijke mate bij aan de deelname van jongeren in de Flevolandse samenleving
De provincie vindt het belangrijk dat jongeren de mogelijkheid hebben en de bagage krijgen om volwaardig in de maatschappij te participeren. De mogelijkheid om volwaardig te participeren wordt grotendeels bepaald door scholing en door werk, maar ook door persoonlijke vormgeving en zinvolle vrijetijdsbesteding. Het deelnemen aan sport en het beleven en scheppen van kunst en cultuur dragen in grote mate daaraan bij. Een groot deel van de jongeren verwerft tijdens de ontwikkeling voldoende bagage. Een kleine, maar groeiende groep jongeren heeft hier meer moeite mee. Deze groep heeft extra aandacht nodig. De gemeenten, culturele organisaties, sportverenigingen en provinciale steunfunctie-instellingen hebben een grote rol bij het stimuleren van participatie en het creëren van de benodigde voorzieningen hiervoor. De provinciale meerwaarde ligt daar waar het bijzondere en regionale initiatieven betreft. De daarvan afgeleide doelstellingen voor 2008 •
Er is onderzoek verricht of en op welke manier een Jeugdsport(Talenten)fonds sportdeelname van jongeren kan stimuleren;
57
•
Gestimuleerd door de provincie hebben gemeenten het georganiseerd sporten toegankelijk gemaakt door gemeentelijke jeugdsportfondsen op te richten;
•
Het subsidie-instrumentarium op het gebied van sport en cultuur is afgestemd op de ondersteuning van aansprekende culturele en sportieve evenementen van regionaal belang en met speciale aandacht voor de ontwikkeling van jongeren.
Themadoelen Het IFA en het p-MJP zijn belangrijke programma’s die bijdragen aan de realisering van de bovengenoemde doelstellingen. Naar verwachting zal ook het Europese Programma OP West mogelijkheden gaan bieden. Voor het benutten van deze programma’s is de aandacht gericht op het identificeren van kansen en deze waar mogelijk benutten. In 2008 wordt bekeken in hoeverre de provincie in samenwerking met de OMFL en met gebruikmaking van extra middelen voor gebiedspromotie een impuls kan geven aan de acquisitie van bevolkingsvolgende werkgelegenheid c.q. voorzieningen. Ook de inzet van de steunfunctie-instellingen zal meer worden gericht op de realisering van de doelstellingen uit het Hoofdlijnenakkoord.
4.2.
Zorg en Sociale kwaliteit (programmaonderdeel 7.4 )
4.2.1. •
Wat willen we bereiken Een Sociale Agenda die een helder kader schept voor het sociale beleid van de provincie, waarin specifieke aandacht voor de positie van ouderen;
•
Verbeteren van de kwaliteit van woon-zorgprojecten, zodat jongeren en ouderen in staat worden gesteld hun leven zo zelfstandig mogelijk in te richten;
•
Behoud en versterking van zorgvoorzieningen, waaronder ziekenhuis- en ambulancezorg;
•
Oplossing van financiële knelpunten in de tekortschietende capaciteit van de AWBZ gefinancierde zorgvoorzieningen;
•
Meer resultaatgerichte aansturing van de steunfuncties Axion en Zorgbelang Flevoland.
4.2.2.
Wat gaan we daarvoor doen
Op basis van het Sociaal Rapport 2007 afspraken maken met gemeenten en instellingen over vraagstukken die
•
een bovenlokale aanpak vergen en die vastleggen in de Sociale Agenda en in samenspraak met de gemeenten een monitorprogramma ontwikkelen, zodat periodiek kan worden gemeten hoe de afgesproken inspanningen van de overheden bijdragen aan een betere balans in de Flevolandse samenleving; •
De bijdrageregeling Wonen-Zorg & Welzijn uitvoeren;
•
Bestuurlijke afstemming met Zorgkantoor, zorgverzekeraars en zorgaanbieders, zowel met betrekking tot zorgvoorzieningen als met betrekking tot de tekortschietende capaciteit van de AWBZ-gefinancierde zorgvoorzieningen;
•
Opstellen van een inhoudelijk sturingskader voor de steunfuncties en een daarop ingerichte subsidierelatie.
4.2.3.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 4.2. Zorg en sociale kwaliteit (programmaonderdeel 7.4) Lasten
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
3.138
5.005
3.789
3.738
3.738
3.738
Baten
27
1.047
964
964
964
964
Saldo
3.165
3.958
2.825
2.774
2.774
2.774
58
4.3.
Sport (programmaonderdeel 7.5)
4.3.1. •
Wat willen we bereiken Versterking van de sportinfrastructuur in Flevoland en het aanlijnen aan het Olympisch Plan 2028. Dit houdt onder meer in dat er wordt gestreefd naar een kwalitatief en kwantitatief toereikend accommodatieniveau zodat zo goed mogelijk aan de verschillende sportbehoeften van de Flevolanders kan worden voldaan;
•
Een sportklimaat dat vooral jongeren stimuleert tot bewegen en sporten. Actieve deelname van jongeren aan sport, niet alleen als deelnemers, maar voor de wat oudere jeugd ook als vrijwilligers, kan integratie en het ‘samen leven’ in Flevoland bevorderen;
•
Profilering van Flevoland als sportminnende provincie. Flevoland als sportiefste provincie!
4.3.2. •
Wat gaan we daarvoor doen
Het sportsubsidiebeleid continueren met de nadruk op bovenlokale initiatieven. Er worden al enkele nationale en internationale sportevenementen in de provincie georganiseerd. De provincie wil dit aantal uitbreiden. Met Almere wordt onderzocht of in het kader van het IFA-programma uitbreiding van grootschalige sportvoorzieningen kan plaatsvinden;
•
In overleg met gemeenten bevorderen dat bij de ontwikkeling van lokale sportvoorzieningen (slimme) koppelingen gelegd worden met regionale en provinciale initiatieven;
•
Stimuleren dat er meer verbinding gaat ontstaan tussen de top- en de breedtesport. Topsporters zijn rolmodel. De provincie wil zoveel mogelijk de Flevolandse topsporters inzetten bij evenementen of bijv. de sportverkiezingen, om de verbinding tussen breedtesport en topsport te verstevigen. De provincie heeft een financiële bijdrage beschikbaar gesteld voor de komende jaren voor zowel een topsportevenement als de stimulering van sportdeelname onder jongeren;
•
Subsidieontvangers stimuleren tot het nadrukkelijk onder de aandacht brengen van de bijdrage die de Provincie Flevoland heeft geleverd om een evenement mogelijk te maken, omdat een sportevenement naast sportieve ook promotionele waarden heeft voor zowel sport als voor de provincie Flevoland;
•
De provincie Flevoland op de kaart houden voor de Olympische Spelen in 2028 door lobby bij en met andere
•
De opdracht aan Sport Service Flevoland continueren om sportverenigingen bij knelpunten extra te
overheden, VWS en NOC/NSF; ondersteunen; •
Sportservice Flevoland opdracht geven voor het opzetten van projecten gericht op de integratie van vooral jongeren via actieve sportdeelname.
4.3.3.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 4.3.Sport (programmaonderdeel 7.5)
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
828
834
1.153
1.113
913
913
Baten
113
113
113
113
113
113
Saldo
715
720
1.039
999
799
799
59
4.4.
Cultuur (programmaonderdeel 8.1)
4.4.1.
Wat willen we bereiken
Op het terrein van het cultureel aanbod: •
Aandacht voor de verhoging van het voorzieningenniveau op cultureel gebied uit zich in een breed en kwalitatief goed kunstenaanbod dat tegemoet komt aan de behoefte in Flevoland. Dit kunstenaabod moet stimulerend zijn voor een groot en breed publiek uit Flevoland en bezoekers van buiten de provincie. Dit kunstenaanbod richt zich specifiek op het bereik van jeugd en jongeren via cultuureducatie en op de versterking van de podiumkunsten. Innovatie en vernieuwing in 2008 blijft ook in beeld wat betreft de beeldende kunst en vormgeving;
•
In 2008 richt de aandacht zich op de organisatorische inbedding van de landschapskunst in Flevoland. Dit moet bijdragen aan de vergroting van het publieksbereik;
•
De bibliotheekvernieuwing moet resulteren in goed toegankelijke bibliotheken die een warenhuis van betrouwbare kennis en informatie zijn, een rol spelen in onderwijs en educatie, een inspiratiebron voor lezen en literatuur vormen, en een podium voor ontmoeting en debat bieden;
Op het terrein van cultureel erfgoed: •
Behoud en bescherming van het Flevolands cultureel erfgoed gaat samen met het zichtbaar en beleefbaar maken van dit erfgoed voor het algemene publiek. Naast de bijdrage aan de ruimtelijke kwaliteit, versterkt het cultureel erfgoed de Flevolandse identiteit. Het culturele erfgoed omvat niet alleen het materiële erfgoed, maar ook het immateriële namelijk de verhalen. De presentatie van de Flevolandse geschiedenis komt ook in 2008 aan bod.
4.4.2.
Wat gaan we daarvoor doen
Op het terrein van cultureel aanbod: •
De nieuwe nota cultuurbeleid voor de periode 2009-2011 wordt opgesteld. Het hoofdlijnenakkoord en de uitkomsten uit de evaluatie van het huidige beleid en de diverse beleidsontwikkelingen vanuit het Rijk zijn bepalend voor de invulling van dit nieuwe beleid;
•
Een nieuwe Cultuurconvenant starten in 2008. Hierin worden afspraken over financiering tussen de provincie en het Rijk vastgelegd;
•
Het samen met de gemeente Almere afgesloten 3-jarige convenant podiumkunsten wordt uitgevoerd en er
•
Mogelijkheden onderzoeken van samenwerking over de grens op het gebied van cultuur (b.v. festivals)
•
De museale, educatieve en recreatieve functies op het gebied van de landschapskunst organisatorisch
wordt zorg gedragen voor de kwalitatieve borging;
inbedden en een visie ontwikkelen op deze organisatorische inbedding en op een heldere definitie van de provinciale rol; •
Voor uitbreiding van de collectie landschapskunst stimuleren dat de gemeente Lelystad de ontwikkeling van het zesde landschapskunstwerk uitwerkt en de gemeente Noordoostpolder een visie ontwikkelt voor het zevende landschapskunstwerk;
•
Het stimuleren van de voortzetting van het vernieuwingsproces van de bibliotheken, indien daarvoor opnieuw aanvullende rijksmiddelen beschikbaar worden gesteld;
•
Starten met de uitvoering van de 1% kunstregeling voor de N23.
Op het terrein van cultureel erfgoed: •
Het toetsen van ruimtelijke plannen, ontwerp-peilbesluiten, MER’s, SMB’s en aanvragen voor ontgrondingenvergunningen op het behoud van belangrijke archeologische waarden;
•
De Swifterbantcultuur vol in de belangstelling (laten) plaatsen onder andere door een tentoonstelling in het Nieuw Land Erfgoedcentrum. En door te onderzoeken hoe dit archeologische verleden zichtbaar en recreatief beleefbaar kan worden gemaakt samen met de betrokken partners;
60
•
Het beleefbaar maken van het verleden op en rondom Oud Kraggenburg;
•
Basis leggen voor continuering van het steunpunt cultureel erfgoed en archeologie na 2008;
•
Stimuleren dat gemeenten archeologische beleidskaarten maken;
•
Opstellen van een Uitvoeringsprogramma archeologie ten behoeve van het duurzaam behoud, de beleefbaarheid en de ontsluiting van archeologische waarden in de Archeologische Kerngebieden en de top-10 van archeologische locaties.
4.4.3.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 4.4. Cultuur
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
(programmaonderdeel 8.1) Lasten
Meerjarenraming 2009
2010
2011
6.423
6.892
6.178
5.726
5.726
5.726
Baten
661
1.093
614
187
187
187
Saldo
5.762
5.800
5.564
5.539
5.539
5.539
4.5.
Omroep Flevoland (programmaonderdeel 8.2)
4.5.1. •
Wat willen we bereiken Het versterken van de identificatie van de Flevolandse bevolking met het gebied door middel van regionale, multimediale nieuwsvoorziening en programma’s;
•
Een goed geïnformeerde bevolking in het geval van een ramp of grootschalig ongeval.
4.5.2. •
Wat gaan we daarvoor doen
Het uitvoeren van de aan de wet verbonden provinciale taken, zoals het met subsidie mogelijk maken dat een regionale omroep in stand wordt gehouden;
•
In 2008 zal beoordeeld worden of Omroep Flevoland in aanmerking komt voor een nieuwe concessieperiode;
•
Aan de extra subsidie die Omroep Flevoland heeft ontvangen om uitdrukking te geven aan de kwaliteiten van Flevoland is in 2007 een horizon verbonden. Deze subsidie eindigt 31 december 2008. De provincie heeft wel de bereidheid een extra subsidie te geven in de kosten van ondertiteling van de nieuwsbulletins;
•
Proberen te bereiken dat niet alleen de regionale radio, maar ook de regionale televisie als rampenzender kan worden aangemerkt.
4.5.3.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 4.5 Omroep Flevoland (programmaonderdeel 8.2) Lasten
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
6.735
6.757
7.079
6.979
6.979
6.979
Baten
0
0
0
0
0
0
Saldo
6.735
6.757
7.079
6.979
6.979
6.979
61
4.6.
Wonen (programmaonderdeel 9.1)
4.6.1.
Wat willen we bereiken
Flevoland wil haar inwoners een goede woonkwaliteit bieden. Ruimte voor eigen bewoners en instroom van nieuwe inwoners, waaronder personen die een verblijfstitel hebben ontvangen. Een aantrekkelijk nieuwbouw- en herstructureringsprogramma woningbouw is een stimulerende factor voor bedrijfsvestiging in Flevoland. Het ‘klimaatproof’ maken van Flevoland komt zowel in de bestaande woningvoorraad als nieuwbouw tot uiting in minder snel stijgend energiegebruik en dito kosten en levert een behaaglijk binnenklimaat op (zie ook hoofdstuk 5 Duurzaamheid, klimaat, water en natuur). In vergelijking met middelgrote (groei)steden zoals Zoetermeer, Houten, Assen en Zwolle krijgt Flevoland slechts beperkt middelen toebedeeld om herstructurering mogelijk te maken. In het licht van de herstructureringsgolf die de komende jaren ook in Flevoland nadrukkelijker aan de orde zal zijn dient de onevenwichtigheid in de verdeling van de landelijke middelen weggenomen te worden. De provincie is verantwoordelijk voor de uitvoering van een aantal wettelijke taken. Dit betreft het toezicht op de huisvesting van statushouders en de advisering en toekenning van het investeringsbudget stedelijke vernieuwing. Om te bevorderen dat de woningvoorraad en de woonomgeving op peil worden gehouden, wordt vanuit het Rijk het Investeringsbudget stedelijke vernieuwing (ISV) beschikbaar gesteld. Lelystad krijgt rechtstreeks budget van het Rijk. De provincie ontvangt budget dat zij over de andere gemeenten in Flevoland kan verdelen. De gelden van de tweede tranche van ISV 2005-2009 zijn in 2005 toegekend aan 3 projecten. Jaarlijks wordt de voortgang bewaakt van de besteding ISV2. Om de belangenbehartiging bij het Rijk in kader van ISV-2 en ISV-3 te kunnen uitvoeren, verzorgt de provincie afstemming met de Flevolandse partijen (onder andere gemeenten, woningbouwcorporaties, marktpartijen). Met deze partijen wordt een lange termijn beeld bepaald op basis van de gemeentelijke woonvisies waarin op basis van de sociaal economische situatie staat welke (her)ontwikkelingsopgave gewenst is. Met het Rijk wordt op basis van dit beeld in vergelijking met andere middelgrote (groei)steden gesproken over het wegnemen van onevenwichtigheden in de verdeling van landelijke middelen om via fysieke ingrepen te komen tot een sociaal economische versterking van stedelijk gebied. De provincie denkt mee over de ruimtelijke inpassing van grootschalige innovatieve plannen waar zorg en wonen worden gecombineerd zoals het initiatief Seniorenstad. Het is de taak van de provincie om toezicht te houden op de huisvesting van statushouders door de gemeenten. Het Rijk legt gemeenten taakstellingen op betreffende het aantal statushouders dat de gemeenten moeten huisvesten. De gemeenten in Flevoland voldoen samen per saldo aan de taakstellingen. Het streven blijft er op gericht dat alle gemeenten hun taak volledig uitvoeren. 4.6.2. •
Wat gaan we daarvoor doen
Opstellen van een Woonmonitor Flevoland, aan de hand waarvan kan worden bezien of de doelstellingen van het woonbeleid worden behaald;
• •
Rapportage opstellen over de inzet van ISV2-middelen; De provincie organiseert de gezamenlijke (gemeenten en marktpartijen) lobby richting het Rijk voor een evenwichtigere inzet van herstructureringsgelden in het kader van ISV-3. Als basis hiervoor zal de provincie de stedelijke herstructureringsproblematiek en daaraan gekoppelde rijksmiddelen van een aantal grotere middelgrote gemeenten in Nederland vergelijken met de huidige en toekomstige situatie in Flevoland . Dit resulteert in een rapportage betreffende specifieke kenmerken van de Flevolandse opgave voor stedelijke vernieuwing na 2010 en wensen t.a.v. het rijksbeleid (ISV-3);
62
•
Participeren in vernieuwende bouwinitiatieven zoals de seniorenstad, waarbij de combinatie wonen en zorg aan elkaar verbonden worden;
•
Bijdragen aan een goede ruimtelijke inpassing van het concept Seniorenstad;
•
Bevorderen dat zoveel mogelijk wordt voldaan aan de taakstellingen voor de huisvesting van statushouders;
•
Aandacht richten bij gemeenten en corporaties op de huisvesting van jongeren in algemene zin en het belang van doorstroming van jongeren uit de jeugdzorg in het bijzonder (zie ook het thema Jongeren).
4.6.3.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 4.6 Wonen
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
(programmaonderdeel 9.1)
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
513
335
329
366
366
366
Baten
218
151
193
230
230
230
Saldo
296
184
136
136
136
136
4.7.
Ruimtelijke planning (programmaonderdeel 10.1)
Door middel van ruimtelijke planning draagt de provincie bij aan het verbeteren van de onderlinge afstemming van maatschappelijke ontwikkelingen (zoals verstedelijking, bedrijvenlocaties, mobiliteit) en de ruimtelijke vraagstukken. Ruimtelijke planning levert zowel een bijdrage aan het mogelijk maken van (veelal bovenlokale) ontwikkelingen op het gebied van verkeer en vervoer, verstedelijking, agrarische activiteiten, windenergie, recreatie, natuur, grootschalige sport- en evenementenvoorzieningen als aan het behouden van de kwaliteit van de huidige (woon)omgeving. Dit gebeurt op basis van de gewenste regionale ruimtelijke ontwikkeling zoals vastgelegd in het huidige Omgevingsplan Flevoland. Ruimtelijke planning heeft vanwege haar interdisciplinaire karakter en proces relaties met bijna alle in het Hoofdlijnenakkoord opgenomen thema’s en speerpuntgebieden. Aangezien het motto van het Hoofdlijnenakkoord is: “niet groeien om de groei zelf, maar ter versterking van de kwaliteit en balans in Flevoland” is het onderdeel ruimtelijk planning ondergebracht in het thematische hoofdstuk De Flevolandse samenleving. Het doel van de ruimtelijke planning van de provincie Flevoland is om op basis van de in het Omgevingsplan Flevoland neergelegde ruimtelijke visie bij te dragen aan het realiseren van de gewenste balans in Flevoland tussen wonen, werken, mobiliteit, natuur en recreatie. Dit wordt gedaan door middel van advisering aan initiërende partijen en het meewerken aan en zelf uitvoeren van projecten, zoals het opschalen en saneren van windmolens, die bijdragen aan het versterken van de ruimtelijke kwaliteit. Ook worden formele instrumenten ingezet. In het kader van de Wet op de Ruimtelijke Ordening (Wro) worden gemeentelijke plannen getoetst. De provincie zal het nieuwe instrumentarium van de nieuwe Wro inzetten voor het laten doorwerken van haar ruimtelijke beleid. 4.7.1.
Wat willen we bereiken
Een goede ruimtelijke inpassing van ontwikkelingen voor handhaving en versterking van de ruimtelijke kwaliteit met een goede balans tussen wonen, werken en voorzieningen, recreatie, natuur, water en landbouw en (boven)regionale samenhang door: 1.
Een goede (boven)regionale afstemming en positionering van Flevoland en een op Flevolandse situatie aangepaste uitwerking van rijksbeleid. Behouden en uitbreiden van de ruimtelijk-strategische en financiële positionering van de Flevolandse belangen van ruimtelijke ontwikkeling bij de Noordvleugelpartners, overige provincies en het Rijk. Het gaat hierbij om de ontwikkelingen van (boven)regionale betekenis die in het Omgevingsplan zijn aangegeven. De gewenste Flevolandse ontwikkelingen op het gebied van infrastructuur,
63
IJmeer/Markermeer, woningbouw, werklocaties, voorzieningen, luchthaven Lelystad, (boven)regionale groengebieden, klimaatadaptatie en landschap dienen in plannen van en afspraken met andere overheden zoveel mogelijk overgenomen te worden; 2.
Op integrale ruimtelijke kwaliteit gerichte planvorming voor de speerpunten;
3.
Verhoging van de ruimtelijke kwaliteit en vitaliteit van het platteland met ruimte voor nieuwe functies en
4.
Ontwikkeling van duurzame energie via het ruimtelijke spoor met als einddoel in 2013 1200 MW windenergie.
functieverweving; In 2008 wenst de provincie dat de lopende windenergieprojecten in Zeewolde en Noordoostpolder gerealiseerd zijn en dat de opschaling en sanering op gang is gebracht; 5.
Voldoende bundeling en bovenlokale afstemming van werklocaties voor zuinig ruimtegebruik. Voorkomen en tegengaan van ‘verrommeling’;
6.
Ruimte bieden aan een mogelijke opkomst van grootschalige perifere en gemeentelijke detailhandelvestigingslocaties zonder dat deze de detailhandelsstructuur duurzaam aantast;
7.
De provinciale organisatie en werkwijze aanpassen aan de nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening. En op de nieuwe Wet afgestemde werkafspraken met de gemeenten en overige betrokken partijen;
8.
Een goede doorwerking van provinciaal beleid in ruimtelijke plannen van gemeenten en het verbeteren en ontwikkelen van de digitale uitwisseling van ruimtelijke plannen (DURP). Dit laatste is vanaf juli 2008 verplicht volgens de nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening;
9.
Een verbeterde externe toegankelijkheid van geo-informatie en een grotere toepassing ervan in de ruimtelijke planning.
4.7.2.
Wat gaan we daarvoor doen
Om de hiervoor genoemde specifieke doelen te kunnen bereiken wordt hieronder beschreven wat daarvoor in 2008 wordt uitgevoerd. De nummers corresponderen met de bovenstaande. 1.
In 2008 wordt samen met Noordvleugelpartijen verder gewerkt aan de invulling en uitvoering van het Ontwikkelingsbeeld Noordvleugel 2040. Door deelname aan ambtelijke en bestuurlijke gremia en projecten in de Noordvleugel worden de Flevolandse belangen actief gecommuniceerd. De uitkomsten van het Ontwikkelingsbeeld Noordvleugel 2040 worden doorvertaald naar de Randstadregio. De voortgang van de uitvoering van projecten uit het Uitvoeringsprogramma Randstad wordt gevolgd. Een voorbeeld van een interprovinciaal project is de plan-MER en partiële herziening van het omgevingsplan ten behoeve van IJsseldelta Zuid / N23 die de provincie samen met Overijssel uitvoert. Het door het Rijk geëntameerde beleidsproject van ‘klimaatadaptatie’ is een voorbeeld waarin om een Flevolandse vertaling wordt gevraagd. Binnen deze projecten en overleggremia worden de Flevolandse doelen en belangen gecommuniceerd en wordt met de partners buiten de provincie onderhandeld om deze belangen te realiseren binnen de gezamenlijke planvorming op bovenregionaal niveau. Daarmee krijgen de Flevolandse projecten en belangen een plek bij de verdeling van rijksmiddelen. Verder worden provincieoverstijgende ontwikkelingen mogelijk gemaakt via het ruimtelijk spoor binnen de provincie en draagt de provincie zorg voor de afstemming met de medeoverheden en partijen binnen de provincie;
2.
Ten behoeve van de planvormingsprocessen van de verschillende speerpuntengebieden wordt een bijdrage geleverd aan vormgeving van processen en de inhoud van de planvorming zodat de in het Omgevingsplan weergegeven combinaties van functies gerealiseerd kunnen worden. Deze bijdrage geldt vooral voor de speerpunten OostvaardersWold, IJmeer-Markermeer en Luchthaven Lelystad;
3.
Indien zich ten behoeve van de verhoging van de vitaliteit van het landelijk gebied, binnen of buiten de speerpuntgebieden gewenste ontwikkelingen van gemeenten of (markt)partijen aandienen, die niet mogelijk zijn binnen het huidige ruimtelijk beleid wordt op experimentele basis actief geparticipeerd in het proces om realisatie toch mogelijk te maken. De provinciale bijdrage concentreert zich daarbij op het verkennen van de
64
ruimte binnen het provinciale planologische regime en toepassing van de saldobenadering voor de Ecologische Hoofdstructuur (EHS); 4.
Om realisering van de lopende windenergieprojecten mogelijk te maken wordt de realisatie van windmolens in de Noordoostpolder ondersteund en draagt de provincie met overleg bij aan oplossing van het radarprobleem rond het opschalings- en saneringsplan voor de zuidlob. Bovendien werkt de provincie binnen mee aan realisering van het beoogde testveld windmolens bij Lelystad. Daarbij zal zij de ontwikkeling van een kenniscentrum voor duurzame energie en grondstoffen faciliteren. Voor het op gang brengen van de opschaling en sanering in overige delen van de provincie wordt actief gecommuniceerd met de marktpartijen en betrokken gemeenten. Daarbij wordt door de provincie speciaal aandacht besteed aan het landschappelijk ontwerp op tenminste polderniveau, aan de omrekeningsfactor tussen de te saneren en te realiseren kWh en aan de bijdrageregeling voor gebiedsontwikkeling. Vanuit het Rijk, onder aanvoering van de rijksadviseur voor het landschap, is een proces gestart om tot aanwijzing te komen van nationale concentratiegebieden. De provincie zal een mogelijke pilot in Flevoland actief ondersteunen;
5.
Om de bundeling te waarborgen heeft de provincie aan de gemeenten het voortouw gegeven om een gemeentelijke visie op de vestigingslocaties (GVV) op te stellen en onderling af te stemmen. In 2007 zijn deze afgerond en vastgesteld. In 2008 vormen deze voor de provincie het kader waarop gemeentelijke plannen zullen worden beoordeeld. Daarnaast wordt blijvende zorg besteed aan de onderlinge afstemming tussen de gemeentelijke plannen. Verder is het Rijk bezig met nieuw beleid om verrommeling door bedrijventerreinen tegen te gaan onder andere door zuinig om te springen met aanwijzing van nieuwe terreinen. Bekeken wordt of dit ook consequenties heeft voor Flevoland;
6.
Verkennen in hoeverre extra beleid nodig is om ruimte te bieden aan perifere en grootschalige detailhandel. Daarbij liggen vragen open over de verwachte aard en omvang van de ontwikkelingen en het effect die deze zouden hebben op de detailhandelsstructuur. Op basis daarvan wordt bepaald of sturing van provinciale zijde (nu al) nodig is;
7.
Om de consequentie van de nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening door te voeren in organisatie en werkwijze binnen de provincie en met externe partners zijn in 2007 een aantal acties gestart die in 2008, tot invoering van de wet in juli 2008, een vervolg zullen krijgen. Dit begint met het blijvend volgen van de ontwikkelingen rondom de nieuwe wetgeving, waarbij ook aandacht wordt besteed aan de aanpassing van de Monumentenwet vanwege het verdrag van Malta over archeologie. Verder heeft de provincie een taak bij het communiceren van de gevolgen van de nieuwe wet voor medeoverheden en partijen binnen de provincie. Er worden nieuwe werkafspraken gemaakt met de gemeenten en het reglement voor de POCF wordt vernieuwd. Om de bestaande beleidsinhoud van onder andere het Omgevingsplan te waarborgen op basis van de nieuwe wet zullen er mogelijk aanpassingen en aanvullingen nodig zijn op bestaande beleidsdocumenten. In ieder geval wordt naar aanleiding van het Besluit Ruimtelijke Ordening (Bro) een schaderegeling vastgesteld;
8.
Tot de invoering van de nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening wordt de huidige wettelijke taak van beoordeling en toetsing van gemeentelijke plannen nog uitgevoerd. Ook na invoering van de nieuwe Wet zal er in 2008, gelet op het overgangsrecht, nog een aantal plannen ter goedkeuring worden voorgelegd en bij beroepszaken tegen de provinciale goedkeuringsbesluiten blijft de provincie haar besluiten verantwoorden. Na invoering van de nieuwe Wet heeft de provincie niet meer de mogelijkheid de beleidsdoorwerking te bevorderen door goedkeuringsbesluiten. De provincie zal via samenwerking en advisering doorwerking blijven stimuleren. Bij onvoldoende resultaat maakt de provincie gebruik van het nieuwe instrumentarium van deze Wet om haar beleid te laten doorwerken. De nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening schrijft tevens de digitale uitwisselbaarheid van ruimtelijke plannen (DURP). De provincie stimuleert de medeoverheden dit mogelijk te maken. Zelf doet zij dit door verder uitbouw van het geoloket (zie volgende punt);
65
9.
Voor een grotere toegankelijkheid van provinciale geo-informatie wordt het geoloket verder ontwikkeld. In de diverse speerpuntprojecten wordt praktijkervaring opgedaan met de toepassing van geo-informatie in ruimtelijke planning.
4.7.3.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 4.7 Ruimtelijke planning (programmaonderdeel 10.1)
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Lasten
Meerjarenraming 2009
2010
2011
2.304
2.964
1.407
1.407
1.407
1.407
Baten
27
0
0
0
0
0
Saldo
2.277
2.964
1.407
1.407
1.407
1.407
4.8.
Relatietabel andere thema’s, speerpunten en p-MJP Aan welke doelstellingen van andere thema’s draagt dit programmaonderdeel bij?
Thema’s
4.8.1.
Verkeer van Jongeren
mensen, producten en diensten
Economie en arbeidsmarkt
Duurzaamheid, klimaat, water en natuur
Alle Flevolandse jongeren beschikken in 2010 over een startkwalificatie voor de arbeidsmarkt
Ontsluiting Flevoland
Aansluiting
Betere vervoersinfra-
energiebehoefte
onderwijs-
structuur binnen
duurzame energie
arbeidsmarkt
Flevoland
Geen wachtlijst in de
Adequaat OV-
jeugdzorg
systeem mede om
behouden en
extra groei
waterkwantiteit
Verhogen participatie
automobiliteit te
bewaken
van jongeren via
beperken
Doelstellingen thema’s
In 2013 is 60% van de
25000 nieuwe banen in 4 jaar
(muv transport) Waterkwaliteit
sport en cultuur Sluitende onderwijskolom
Programmaonderdelen 7.4 Zorg en Sociale kwaliteit
1
2
3
4
7.5 Sport
5
8.1 Cultuur
7
8
8.2 Omroep Flevoland
9
9
9 11
12
15, 16, 17
17, 18, 19, 20
17, 19, 20, 21, 22
9.1 Wonen 10.1 Ruimtelijke planning
66
6
10 13, 14
9
Toelichting bij de nummers in de tabel 1.
De balans in de Flevolandse samenleving en de uitwerking daarvan in de investering in een versterking van het voorzieningenniveau hebben uiteraard ook betrekking op de doelstelling binnen het thema Jongeren;
2.
Door het voorzieningenniveau te versterken ontstaat veel werkgelegenheid die Flevolanders de kans biedt uit de uitgaande pendel te stappen. Bovendien hoeven Flevolanders minder ver te reizen voor het bereiken van de voorzieningen die zij nodig hebben. Van kinderen die speciaal onderwijs volgen tot universitaire studenten en van patiënten die specialistische zorg nodig hebben tot mensen die voor het shoppen terecht willen kunnen bij een aantrekkelijk winkelaanbod. De uitbreiding van het voorzieningenniveau kan het aantal kilometers dat Flevolanders afleggen drastisch terugbrengen;
3.
De beoogde uitbreiding van het voorzieningenniveau vraagt om het realiseren van een groot aantal banen per jaar verdeeld over de verschillende sectoren van voorzieningen. Daarmee wordt de ambitie om de banengroei in totaal met 25.000 te laten groeien al voor ruim een derde ingevuld;
4.
Bij bereikbare voorzieningen verbetert de werkgelegenheid. Daarmee neemt het woon-werkverkeer af en daarnaast ook de noodzaak te reizen om voorzieningen te bereiken. Dit draagt bij aan de doelstelling binnen het thema Duurzaamheid, klimaat, water en natuur;
5.
De provincie wil de actieve participatie van jongeren aan sport extra stimuleren en daarmee een bijdrage leveren aan de doelstelling binnen het thema Jongeren;
6.
Uitbreiding van sportaccommodaties draagt bij aan groei van het voorzieningenniveau en de werkgelegenheid, doelstelling binnen het thema Economie en arbeidsmarkt;
7.
Het kunst- en cultuuraanbod moet toegankelijk en uitnodigend zijn voor jongeren. Een manier om dat te bevorderen is via het cultuureducatieve aanbod binnen het onderwijs of via gericht aanbod van activiteiten vanuit de presentatiefunctie van de verschillende organisaties (musea, verenigingen);
8.
De archeologie heeft een relatie met het thema Verkeer van mensen, diensten en producten. Bij infrastructurele projecten dient onderzoek plaats te vinden op archeologische waarden in de bodem;
9.
Door de inhoud van de programma’s kan de omroep bijdragen aan alle doelstellingen van de thema’s. Dit is echter de programmatische vrijheid van de omroep waar de provincie niet in mag treden;
10.
De uitstroom uit de jeugdzorg stagneert door onvoldoende mogelijkheden op de woningmarkt. Initiatieven worden ontwikkeld voor vormen van begeleid wonen en dergelijke met corporaties en gemeenten;
11.
Innovatieve ruimtelijke ontwikkelingen zoals de Seniorenstad dragen op termijn bij aan werkgelegenheid
12.
Een goede balans in aantallen woningen en een goede kwaliteit van diverse woonmilieus draagt bij aan een
onder andere in bouw- en diensten (zorg)sector; duurzame samenleving met oog voor toekomstige generaties in Flevoland. De Provincie Flevoland heeft met Nieuw Flevolands Peil een instrument ontwikkeld om duurzaamheid in wonen te bevorderen. Met overheden, nutsbedrijven, woningcorporaties, bouwnijverheid, ontwerpers, vertegenwoordigers bewoners, maatschappelijke en kennisinstellingen zijn afspraken gemaakt om te kunnen sturen op duurzaamheid in energie-, materialen-, watergebruik, en op betaalbaarheid, comfort, gezondheid en architectuur. Door een goede herstructurering wordt hier ook aan bijgedragen en worden woningen aangepast aan moderne normen op het gebied van energiezuinigheid en gezondheid; 13.
Binnen de Noordvleugelplanvorming dragen de onderwerpen onderwijs, werk en voorzieningen bij aan de
14.
Nieuwe ontwikkelingen in het landelijk gebied dragen bij aan de leefbaarheid van het platteland voor jongeren
15.
Planvorming van belangrijke verbindingen van weg en openbaar vervoer binnen de Noordvleugel en in de plan-
doelstelling binnen het thema Jongeren; (werkgelegenheid, voorzieningen) en daarmee aan de doelstelling binnen dit thema; MER IJsseldelta zuid / N23 dragen bij aan de doelstelling binnen het thema Verkeer van mensen, producten en diensten; 16.
De beoogde bundeling van werklocaties draagt bij aan een bundeling van de mobiliteitsvraag en daarmee aan de doelstelling binnen het thema Verkeer van mensen, producten en diensten;
67
17.
In het kader van de Wro worden gemeentelijke plannen getoetst. In het kader van de nieuwe Wro zal de provincie het nieuwe instrumentarium van de n-Wro inzetten voor het laten doorwerken van haar ruimtelijke beleid. Daarmee wordt een bijdrage geleverd aan doelstellingen binnen de thema’s Verkeer van mensen, producten en diensten, Economie en arbeidsmarkt en Duurzaamheid, klimaat, water en natuur;
18.
Binnen de Noordvleugelplanvorming dragen de onderwerpen werk en woon-werkbalans en voorzieningen bij aan de doelstelling binnen het thema Economie en Arbeidsmarkt. Dit geldt ook voor het ruimtelijk mogelijk maken van en op experimentele basis participeren in ontwikkelingen in het landelijk gebied ter versterking van de economische vitaliteit;
19.
De betekenis van windenergie als bron van neveninkomsten draagt bij aan de doelstelling van het thema Economie en Arbeidsmarkt. Het draagt bij aan de vitaliteit van het platteland en de kleine kernen en de toename van de werkgelegenheid in de windsector met circa de helft. Daarnaast draagt de realisering van meer duurzaam vermogen door windmolens bij aan de doelstelling van het thema Duurzaamheid, klimaat, water en natuur, namelijk verhoging van de landschappelijke kwaliteit door sanering en opschaling;
20. De ontwikkeling van perifere en gemeentelijke detailhandel vestigingslocaties draagt bij aan de doelstelling van economische ontwikkeling binnen het thema Economie en arbeidsmarkt. De verkenning van de invloeden van de vestigingslocaties op de bestaande detailhandelstructuur is ook van economisch belang. Daarnaast is zorgvuldig locatiebeleid voor deze locaties van belang om verrommeling van het landschap in de kernranden tegen te gaan, doelstelling van het thema Duurzaamheid, klimaat, water en natuur (en landschap); 21.
Een zorgvuldig locatiebeleid voor werklocaties zorgt voor efficiënt ruimtegebruik, goede milieuzonering en tegengaan van verrommeling van het landschap;
22.
Via experimenten en bevorderen van natuurinclusief ontwerpen (saldobenadering EHS) wordt een bijdrage geleverd aan de waterkwaliteit, de natuur en het landschap.
4.8.2.
Relaties en verbanden met de speerpunten en het p-MJP
Speerpunten IFA
Oostvaar-
Markermeer /
dersWold
IJmeer
Luchthaven
p-MJP
Programmaonderdelen 7.4 Zorg en Sociale kwaliteit 7.5 Sport
1 2
8.1 Cultuur 8.2 Omroep Flevoland
3
3
3
3
4
5
6
3
9.1 Wonen 10.1 Ruimtelijke planning Toelichting bij de nummers in de tabel 1.
Het thema Leefbaarheid binnen het p-MJP wordt (deels) ingevuld vanuit het programmaonderdeel Zorg en Sociale kwaliteit. Het realiseren van multifunctionele centra (MFC) in Dronten en Zeewolde wordt gestimuleerd vanuit dit programmaonderdeel. In 2008 worden voorbereidingen getroffen voor de realisatie van MFC’s. Vanuit Leader wordt ook geïnvesteerd in bewonersparticipatie in het landelijke gebied en in stimulering van projecten;
2.
Het programma versterking voorzieningenstructuur binnen het IFA biedt kansen om ook op het gebied van sport een initiatief te ondersteunen;
3.
Door de inhoud van de programma’s heeft de omroep een relatie met alle speerpunten en het p-MJP. Dit is echter de programmatische vrijheid van de omroep waar de provincie niet in mag treden;
68
4.
Ten aanzien van het speerpunt Markermeer/IJmeer wordt vanuit het programmaonderdeel Ruimtelijke planning bijgedragen in de integrale ruimtelijke planning en het proces van het speerpunt. Daarnaast worden onderzoeken naar haalbaarheid en wenselijkheid / mogelijkheid van windmolens in relatie tot dit project uitgevoerd;
5.
Het programmaonderdeel Ruimtelijke planning draagt bij aan het OostvaardersWold. Hierbij moet naast ruimtelijke planning in algemene zin worden gedacht aan vergroting van de ruimtelijke kwaliteit in de provincie. Dit geldt ook voor de sanering en opschaling van windenergie binnen het OostvaardersWold;
6.
Ten aanzien van het speerpunt Luchthaven wordt vanuit het programmaonderdeel Ruimtelijke planning bijgedragen in de integrale ruimtelijke planning en het proces van het speerpunt. Daarnaast wordt gestreefd naar bundeling van werklocaties rond de luchthaven (regionaal bedrijventerrein Larserpoort en overig).
Relaties en verbanden met de Europese programma’s
4.8.3.
Europese Programma’s Programmaonderdelen 7.4 Zorg en Sociale kwaliteit
1
7.5 Sport 8.1 Cultuur 8.2 Omroep Flevoland 9.1 Wonen 10.1 Ruimtelijke planning Toelichting bij de nummers in de tabel Het thema Leefbaarheid kan voor het landelijk gebied worden uitgewerkt met het LEADER-programma van de
1.
EU dat vanaf 2007 onderdeel uitmaakt van het p-MJP. Dit geldt voor projecten die op basis van bewonersinitiatieven worden vormgegeven met een totale omvang van minimaal € 67.000 en maximaal € 665.000.
4.9.
Totale lasten en baten thema Flevolandse samenleving
Hieronder wordt ter informatie een totaaloverzicht gegeven van de lasten en baten van het thema Flevolandse samenleving. Het totaal van het thema is echter geen autorisatieniveau. De autorisatie door Provincie Staten vindt plaats op het niveau van de programmaonderdelen. (Bedragen X € 1.000) 4.2. Zorg en sociale kwaliteit (programmaonderdeel 7.4) Lasten
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
3.138
5.005
3.789
3.738
3.738
3.738
Baten
27
1.047
964
964
964
964
Saldo
3.165
3.958
2.825
2.774
2.774
2.774
69
4.3.Sport (programmaonderdeel 7.5)
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
828
834
1.153
1.113
913
913
Baten
113
113
113
113
113
113
Saldo
715
720
1.039
999
799
799
4.4. Cultuur (programmaonderdeel 8.1) Lasten
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
6.423
6.892
6.178
5.726
5.726
5.726
Baten
661
1.093
614
187
187
187
Saldo
5.762
5.800
5.564
5.539
5.539
5.539
4.5 Omroep Flevoland (programmaonderdeel 8.2) Lasten
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
6.735
6.757
7.079
6.979
6.979
6.979
Baten
0
0
0
0
0
0
Saldo
6.735
6.757
7.079
6.979
6.979
6.979
4.6 Wonen (programmaonderdeel 9.1)
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
513
335
329
366
366
366
Baten
218
151
193
230
230
230
Saldo
296
184
136
136
136
136
4.7 Ruimtelijke planning (programmaonderdeel 10.1) Lasten
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
2.304
2.964
1.407
1.407
1.407
1.407
Baten
27
0
0
0
0
0
Saldo
2.277
2.964
1.407
1.407
1.407
1.407
Totaal thema Flevolandse samenleving Lasten
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
19.942
22.786
19.935
19.329
19.129
19.129
Baten
992
2.404
1.885
1.495
1.495
1.495
Saldo
18.949
20.382
18.050
17.834
17.634
17.634
70
5.
Duurzaamheid, klimaat, water en natuur
5.0.
Inhoud en reikwijdte van het thema
Onder het thema duurzaamheid, klimaat, water en natuur zijn de programmaonderdelen algemeen waterbeleid, bescherming tegen overstromingen, grondwaterbeheer, omgevingskwaliteit, afronding SGB-regeling, duurzame ontwikkeling en natuur en landschapsbeleid opgenomen.
5.1.
De focus uit het hoofdlijnenakkoord
Flevoland wil een duurzame samenleving zijn. Een samenleving die bouwt voor toekomstige generaties, die oog heeft voor een gezond leefmilieu en die investeert in kwaliteit. Dit betekent dat bij het nemen van beslissingen een integrale afweging plaatsvindt tussen People, Planet en Profit, zowel wat betreft de korte als de lange termijn. Een duurzame samenleving vergt meer dan het stimuleren van duurzaam opgewekte energie en het beperken van het energieverbruik. Het betekent ook een gezond leefmilieu, behoud en ontwikkeling van natuur, voorkomen van wateroverlast, duurzame gebiedsontwikkeling en zorgen voor een goede omgevingskwaliteit (lucht, geluid, bodem, veiligheid, water en natuur). Het op lange termijn klimaatproof maken van Nederland en Flevoland zal extra inzet en maatregelen met zich meebrengen. Deze maatregelen liggen niet alleen op het gebied van wateroverschotten en tekorten, maar onder andere ook op het gebied van stedenbouw (voorkomen van zogenaamde ‘hitte-eilanden’), natuur(beheer), landbouw en toerisme en recreatie. Een integrale gebiedsgerichte benadering is wenselijk om kansrijke combinaties van functies te ontwikkelen zoals water met natuur, water met wonen, water met recreatie en een goede landschappelijke inpassing van ontwikkelingen.
Themadoelstellingen 2007-2011 1. 2.
De hoeveelheid in Flevoland opgewekte duurzame energie in 2013 moet voorzien in minimaal 60% van de totale Flevolandse energiebehoefte (exclusief het energiegebruik voor transport); Waterkwaliteit behouden en waterkwantiteit bewaken.
Hierna worden de bovenstaande collegedoelstellingen nader toegelicht. En worden de daarvan afgeleide doelstellingen voor 2008 beschreven, dit maakt duidelijk welke deelstappen worden genomen om de totale doelstelling te bereiken.
1.
De hoeveelheid in Flevoland opgewekte duurzame energie in 2013 moet voorzien in minimaal 60% van de totale Flevolandse energiebehoefte (exclusief het energiegebruik voor transport)
De doelstelling voor 2013 betekent bij een geschatte CO2-emissie van 1,5 Mton een benodigde reductie van 0,9 Mton. Een grote bijdrage hieraan wordt door gerealiseerde en reeds geplande windenergieprojecten geleverd. Voor informatie over de ruimtelijke inpassing hiervan en de beleidsontwikkeling op het gebied van opschalen en saneren van windmolens zie hoofdstuk 4, programmaonderdeel ruimtelijke planning. Daarnaast leveren biomassaprojecten en energiebesparingprojecten een bijdrage aan het behalen van de doelstelling. De daarvan afgeleide doelstellingen voor 2008 •
Er is een actieplan en instrumentarium voor duurzame energie opgesteld, over hoe de doelstelling van 60% duurzame energie in 2013 kan worden bereikt. Hierin zijn de concrete acties opgenomen en is de rol van de provincie omschreven. Dit volgt op de energievisie waarin de strategische beleidslijn van de provincie is uitgewerkt voor windenergie, bio-energie en energiebesparing in de gebouwde omgeving. De doelgroep van dit stuk betreft marktpartijen en andere overheden die duurzame energieprojecten in Flevoland realiseren.
•
In het Uitvoeringsprogramma Klimaatbeleid 2008-2011 zijn de activiteiten geformuleerd die gericht zijn op de trias energetica:
71
•
•
Eerst de vraag naar energie beperken;
•
De resterende vraag zoveel mogelijk invullen met duurzaam opgewekte energie;
•
Wat daarna aan vraag resteert zo efficiënt en schoon mogelijk invullen met fossiele brandstoffen.
In het programma Leren voor Duurzame Ontwikkeling 2008-2011 zijn de activiteiten geformuleerd die gericht zijn op het ontwikkelen van netwerken en het op gang brengen van leerprocessen rond duurzame energie en duurzame ontwikkeling. Een goed voorbeeld hiervan is het bestaande netwerk rond gebouwde omgeving, Nieuw Flevolands Peil. In dit manifest hebben 45 partijen uit overheid, markt en kennisinstellingen de ambitie vastgelegd om te komen tot een duurzame en hoogwaardige kwaliteit van bouwen met bijzondere aandacht voor onder andere energie.
2.
Waterkwaliteit behouden en waterkwantiteit bewaken
Het klimaat verandert. In Flevoland leven we ver onder de zeespiegel. Daarom moet rekening worden gehouden met de gevolgen van de stijging van het zeewaterniveau en mogelijk van wateroverlast door extreme regenval. Dit betekent dat Flevoland ‘klimaatveranderingsproof’ moeten worden. Het watersysteem moet hydrologisch, milieutechnisch en ecologisch duurzaam worden. Het grondwater wordt zowel in kwantitatieve als in kwalitatieve zin duurzaam beschermd en beheerd. Deze doelen bereikt Flevoland met een integrale gebiedsgerichte benadering, waarin gezocht wordt naar kansrijke combinaties van functies. De daarvan afgeleide doelstellingen voor 2008 •
Ter voorkoming van wateroverlast en watertekort: Er is in 2008 vastgesteld wat in het kader van Waterbeheer 21e eeuw (WB21) nodig is om in 2015 het watersysteem te laten voldoen aan de normen voor wateroverlast bij 3 extreme neerslag. Deze norm houdt in dat in 2015 voor de opvang van 8,3 mln. m water bergingslocaties zijn
aangewezen. Op dit moment zijn nog geen bergingslocaties aangewezen (nulsituatie). Met de gebiedspartners wordt overeenstemming bereikt over de ruimtevragende oplossingen hiervoor, zodat deze oplossingen in 2009 kunnen worden opgenomen in de herziening van het Omgevingsplan. Bij de gebiedspartners willen we een groter bewustzijn en grotere betrokkenheid bereiken bij de wateropgave, omdat deze alleen in gezamenlijkheid kan worden opgelost; •
Voor een goede waterkwaliteit: In 2008 is vastgesteld welke maatregelen nodig zijn om conform de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) in 2015 alle gebieden met een natuurfunctie te laten voldoen aan de ecologische en chemische doelstellingen. Voor de overige gebieden wordt van Europa tijd gevraagd tot 2027 om de doelstellingen te halen. Voor de chemische doelstellingen geldt dat de nulsituatie in 2000 niet mag zijn verslechterd (zie “EU richtlijn prioritaire stoffen” d.d. 17 juni 2006). De ecologische doelstellingen worden in 2007 bepaald door de provincie, de huidige toestand is weergegeven in het rapport van waterschap Zuiderzeeland (zie “Ecologische doelstellingen voor de KRW” d.d. juni 2007). De provincie Flevoland is samen met de provincies Utrecht en Gelderland en waterschappen en gemeenten in dit gebied verantwoordelijk voor het stroomgebied Rijn-Midden;
•
In het Nationaal Bestuursakkoord Water is afgesproken dat de maatregelen op het gebied van de KRW in samenhang met de maatregelen op het gebied van de WB21 opgepakt worden. Het stroomgebiedbeheersplan, waarin vermeld is welke waterkwaliteit en –kwantiteit nodig is per waterlichaam, is in concept gereed. De doelstellingen en ruimtelijke consequenties hiervan legt de provincie in 2009 vast in de herziening van het Omgevingsplan.
72
5.2.
Algemeen waterbeleid (programmaonderdeel 3.1)
5.2.1. 1.
Wat willen we bereiken Waterkwantiteit: a.
De hoofddoelstellingen van het programmaonderdeel algemeen waterbeleid zijn het voorkomen van overlast door overschot of tekort aan water en een gezond watersysteem voor mens, dier en plant. Voor de doelstellingen voor 2008 wordt verwezen naar de hiervoor genoemde themadoelstellingen betreffende de waterkwantiteit en waterkwaliteit;
b.
Voortvloeiend uit de Wet op de Waterhuishouding en het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) is de provincie kaderstellend voor het provinciale waterbeleid en regionale waterproblemen als gevolg van klimaatverandering, bodemdaling, zeespiegelstijging en verstedelijking.
2.
Waterkwaliteit: a.
In het kader van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW), welke gericht is op chemische en ecologische kwaliteit van grond- en oppervlaktewater, is de provincie als gebiedsregisseur verantwoordelijk voor het bepalen van de kaders: het vaststellen van chemische en ecologische doelen en maatregelen voor water welke in het Omgevingsplan en het landelijke stroomgebiedbeheersplan worden opgenomen. De provincie houdt toezicht op de uitvoering van deze maatregelen door het waterschap.
5.2.2. 1.
Wat gaan we daarvoor doen
Waterkwantiteit: a.
De maatregelen voor de WB21 op regioniveau opstellen en het voorbereiden van de partiële herziening Omgevingsplan waarin de ruimtevragende oplossingen zijn opgenomen;
b.
Het uitvoeren van het Interreg IV SAWA programma om bewustzijn te creëren van de gevolgen van overstromingen en van klimaatverandering en om daar creatief en innovatief mee om te kunnen gaan;
c.
Een watertoets op ruimtelijke plannen uitvoeren om tijdig te kunnen anticiperen op ruimtelijke ontwikkelingen;
2.
Waterkwaliteit: a.
De doelen voor grondwater en oppervlaktewater van de KRW bestuurlijk vaststellen, de maatregelen op regioniveau opstellen en het voorbereiden van de partiële herziening Omgevingsplan;
b.
Projecten in het stroomgebied Rijn-Midden uitvoeren in samenwerking met andere provincies, gemeenten en waterschappen;
c.
Het uitvoeren van pilotprojecten duurzame landbouw van het Rijk om emissies van mest- en bestrijdingsmiddelen in het water terug te dringen;
d.
Het coördineren van integrale projecten met waterdoelen uit het p-MJP zoals het aanleggen van natuurvriendelijke oevers en in overleg treden met het waterschap Zuiderzeeland om te bewerkstelligen dat vaarten en tochten ecologisch worden ingericht.
5.2.3.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 5.2 algemeen waterbeleid
Rekening
Begroting
Begroting
(programmaonderdeel 3.1)
2006
2007
2008
Lasten
Meerjarenraming 2009
2010
2011
1.132
4.683
4.241
4.241
4.241
4.241
Baten
59
3.515
3.470
3.470
3.470
3.470
Saldo
1.074
1.168
771
771
771
771
73
5.3.
Bescherming tegen overstromingen (programmaonderdeel 3.2)
5.3.1. 1.
Wat willen we bereiken De hoofddoelstelling van het programmaonderdeel bescherming tegen overstromingen is het beschermen tegen overstromingsgevaar door veilige primaire en regionale waterkeringen;
2.
In 2008 gaat de provincie een Hoogwater Informatie Systeem ontwikkelen. Hiermee kunnen de risico’s op en gevolgen van overstromingen in kaart gebracht worden. In 2008 worden maatregelen voor waterveiligheid via een integrale gebiedsgerichte benadering gecombineerd met andere opgaven. Bij ruimtelijke ontwikkelingen wordt rekening gehouden met het risico op overstromingen, de mogelijke gevolgen van wateroverlast of overstromingen en de mogelijkheden voor evacuatie. Om dit te bereiken is een groeiend bewustzijn van de risico’s en handelingsperspectieven bij overstromingen bij andere overheden nodig. Daartoe is een Hoogwater Informatie Systeem een hulpmiddel.
5.3.2. 1.
Wat gaan we daarvoor doen
De provincie beoordeelt het verslag van de door de waterkeringbeheerder uitgevoerde toetsing op veiligheid van de primaire waterkeringen en maakt afspraken over de zonodig te nemen maatregelen. De provincie heeft normen vastgesteld voor de veiligheid van regionale waterkeringen rond buitendijkse gebieden en beoordeelt de voortgang van de voor de verbetering van de regionale waterkeringen met het waterschap gemaakte afspraken. Plannen voor verbetering van de regionale waterkeringen moeten door de provincie worden goedgekeurd. De provincie controleert de uitvoering van muskusrattenbestrijding door het waterschap;
2.
Een Hoogwater Informatie Systeem ontwikkelen;
3.
Een bijdrage leveren aan Rijksbeleid om gevolgen van overstromingen via het ruimtelijke spoor te beperken;
4.
Toezicht houden op de uitvoering van muskus- en beverrattenbestrijding door het waterschap.
5.3.3.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 5.3 Bescherming tegen
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
overstromingen (programmaonderdeel 3.2) Lasten
Meerjarenraming 2009
2010
2011
833
825
866
866
866
866
Baten
0
0
0
0
0
0
Saldo
833
825
866
866
866
866
5.4. 5.4.1.
Grondwaterbeheer (programmaonderdeel 3.3) Wat willen we bereiken
De provincie streeft naar het ontwikkelen en in stand houden van een zodanige grondwatersituatie (zowel kwantitatief als kwalitatief), dat naast een duurzaam gebruik van grondwater een duurzame ontwikkeling van natuur en bosgebieden is gewaarborgd. De grondwaterstanden in natuur- en bosgebieden worden zo optimaal mogelijk afgestemd op de natuurdoelen. De inzet van de provincie is om de onttrekking van grondwater te beperken en het beschikbare grondwater in te zetten voor een zo hoogwaardig mogelijk doel (drinkwater). Hierbij is de provincie op basis van de Grondwaterwet kaderstellend voor het provinciaal grondwaterbeleid. Daarnaast heeft zij een uitvoerende rol in de monitoring van het grondwater binnen de provincie.
74
De afgeleide doelstellingen voor 2008: 1.
Overdracht van grondwatertaken aan het waterschap; In 2008 maakt de provincie afspraken met het waterschap over het grondwatermeetnet en –register en worden dossiers overgedragen, met als doel om in 2009 een deel van de grondwatertaken over te dragen aan het waterschap;
2.
Verdrogingbestrijding; Ter vermindering van verdroging is het streven om in 2015 het areaal verdroogd natuurgebied te reduceren met 80% ten opzichte van het areaal dat is weergegeven op de referentiekaart verdroging natuurgebieden (zie “Behoud en ontwikkeling van natte natuurwaarden in Flevoland, plan van aanpak verdroging” uit 1997). De maatregelen worden vastgelegd en uitgevoerd binnen het p-MJP;
3.
Grondwaterkwaliteit; In 2008 is vastgesteld welke maatregelen nodig zijn om conform de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) in 2015 de grondwaterkwaliteit te laten voldoen aan de ecologische en chemische doelstellingen en is het beleid geconcretiseerd ten behoeve van de partiële herziening van het Omgevingsplan in 2009;
4.
Beperken van grondwateronttrekkingen uit het 3e watervoerend pakket in zuidelijk Flevoland; Op het gebied van vergunningverlening en handhaving ligt in 2008 de nadruk op het beperken van de onttrekking van grondwater uit het 3e watervoerend pakket in zuidelijk Flevoland. De provincie heeft een uitvoerende taak voor wat betreft de vergunningverlening en handhaving van grondwateronttrekkingen, in de nieuwe Waterwet (2009) wordt het waterschap bevoegd gezag voor de meeste grondwateronttrekkingen.
In bijlage B zijn de ambities op het gebied van grondwaterbeheer voorzien van indicatoren en gerelateerd aan activiteiten. 5.4.2. 1.
Wat gaan we daarvoor doen
Overdracht van grondwatertaken aan het waterschap a.
Met het waterschap de overdracht van grondwatertaken per 1-1-2009 voorbereiden;
b.
Het grondwatermeetnet, het grondwaterregister en het vergunningenbestand onderhouden en actueel houden;
2.
Verdrogingbestrijding a.
Beleid voor mitigatie/adaptatie/compensatie bodemdaling voorbereiden met oog op vaststelling in 2009;
b.
Beleid voor waterinlaat en droogtebestrijding voorbereiden met oog op vaststelling in 2009;
c.
Vernattingsprojecten van natuurgebieden initiëren en begeleiden in overleg met terreinbeheerders en waterschap;
3.
Grondwaterkwaliteit a.
Doelstellingen en maatregelen voor grondwaterkwaliteit in de KRW bestuurlijk vaststellen;
b.
Het grondwatermeetnet inrichten conform de Europese richtlijnen;
c.
Het beleid voor de verdeling van grondwatervoorraden, grondwaterkwaliteit en de kwetsbaarheid van het grondwater concretiseren en opnemen in de partiële herziening van het Omgevingsplan;
4.
Beperken van grondwateronttrekkingen uit het 3e watervoerend pakket in zuidelijk Flevoland a.
Alleen vergunningen afgeven voor grondwateronttrekkingen voor drinkwatervoorziening;
b.
Handhaven tegen illegale grondwateronttrekkingen.
75
5.4.3.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 5.4 Grondwaterbeheer
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
(programmaonderdeel 3.3) Lasten
Meerjarenraming 2009
2010
2011
1.035
957
756
756
756
756
Baten
557
472
476
476
476
476
Saldo
478
485
279
279
279
279
5.5. 5.5.1.
(fysieke) Omgevingskwaliteit (programmaonderdeel 4.1) Wat willen we bereiken
In het Omgevingsplan is de volgende ambitie opgenomen: ‘..het creëren van een goede woon-, werk- en leefomgeving in heel Flevoland’. Vanuit de invalshoek milieu wordt gestreefd naar een goede kwaliteit van milieu, water, natuur en landschap. De provincie wil de milieubelasting op het gebied van geur, geluid, luchtkwaliteit, externe veiligheid, grondwater, oppervlaktewater en bodem beperken tot binnen de wettelijke kaders en de (provinciale) beleidsdoelstellingen. De hiervan afgeleide doelstellingen zijn: 1.
Conform het kwaliteitshandvest van de Provincie Flevoland alle milieuvergunningen aan particulieren en
2.
Middels handhaving 100% naleving van milieuwetten en provinciale milieuverordeningen bewerkstelligen;
3.
Als onderdeel van het bodemsaneringsprogramma 2005-2009 het opstarten van grondwatersaneringen op 2
bedrijven binnen de gestelde wettelijke termijn verlenen;
Wbb (Wet bodembescherming)-locaties en een voorbereidende grondwatersanering uitvoeren op 1 Wbblocatie; 4.
Conform het Provinciaal Uitvoeringsprogramma Externe Veiligheid 2006-2010 (PUEV2) beleid ontwikkelen en implementeren voor het transport van gevaarlijke stoffen, zoals routering van vervoer. Daarnaast het ontwikkelen en implementeren van een kennisnetwerk Externe Veiligheid voor het versterken van de samenwerking tussen de provincie, de gemeenten en de hulpverleningsdienst Flevoland bij de uitvoering van wet- en regelgeving op dit gebied;
5.
Het aantal geluidgehinderden bij de Gooiseweg en het industrieterrein Luchthaven Lelystad terugbrengen;
6.
De administratieve lasten en toezichtlasten voor bedrijven verminderen, hiervoor per 31-12-2008 gereed zijn voor de omgevingsvergunning.
De provincie heeft een coördinerende en regisserende rol en een uitvoerende taak voor wat betreft de vergunningverlening en handhaving van milieuvoorschriften, hygiëne en veiligheid van zwemgelegenheden, ontgrondingen, bodemsaneringen en grondwateronttrekkingen. Toezicht is een belangrijk instrument ter ondersteuning van bestuurlijke verantwoordelijkheid. Op het gebied van externe veiligheid en het genereren van provinciale milieu-informatie heeft de provincie een coördinerende taak. Op het gebied van milieueffectrapportages heeft de provincie een wettelijke adviseringstaak. De provincie ziet erop toe dat luchtkwaliteit in de ruimtelijke planvorming volwaardig en op een goede manier wordt meegenomen (adviseren en toetsen) en dat in provinciale milieuvergunningen op een juiste wijze luchtkwaliteitsvoorschriften worden opgenomen. Voorts is zij coördinator van het (Flevolandse deel van) het Regionaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit Noordvleugel (RSL-NV) en trekker van enkele projecten uit het RSL-NV (realisatie van aardgas of multi-fuel tankstation in Almere en Lelystad, training Het Nieuwe Rijden).
76
5.5.2. 1.
Wat gaan we daarvoor doen Vergunningverlening: a.
Het verlenen van vergunningen op maat waarbij is ingespeeld op actuele (technische) ontwikkelingen binnen het bedrijf en het toetsen van verleende vergunningen op actualiteit;
b.
Transparante vergunningverlening voor gebruikers door gebruik te maken van internet (tracking en tracing van vergunningen, zowel procesmatig als inhoudelijk);
c.
Het binnen de wettelijke termijn hebben getoetst van en geadviseerd (milieu effectrapportage) over circa 15 plannen (o.a. majeure bestemmingsplannen) op diverse milieueffecten;
d.
Beleid formuleren en vergunningen afgeven in het kader van de Regelgeving burgerluchthavens en militaire luchthavens (RBML) in de uitvoeringsorganisatie (decentralisatie van een taak van het ministerie van VWS);
e. 2.
Het voorbereiden van de overdracht aan de provincie van de nazorg stortplaats Friese Pad in 2009.
Handhaving: a.
Toezicht houden en handhaven overeenkomstig vastgesteld handhavingsbeleid;
b.
Klachten van burgers en bedrijven op het gebied van milieuoverlast tijdig afhandelen conform het kwaliteitshandvest;
c.
Door middel van overleg, stimuleren van samenwerking en coördinatie waarborgen van een doelmatige handhaving door gemeenten en waterschap.
3.
Bodemsanering: a.
Het uitvoeren van het bodemsaneringsprogramma 2005-2009 waarbij in 2008 de nadruk zal liggen op de grondwatersaneringslocaties Heijboer in Biddinghuizen, Houtwijk 23 in Dronten en Wijk 8-12 op Urk;
b. 4.
Het laten beoordelen en onderzoeken van bodemsaneringen door derden;
Externe Veiligheid: a.
Het in samenwerking met de gemeenten en hulpverleningsdienst Flevoland uitvoeren van de vastgestelde projecten en activiteiten uit het provinciaal uitvoeringsprogramma externe veiligheid 20062010 (PUEV2).
5.
Geluid: a.
Het realiseren van een geluidswal/-scherm langs een deel van de Gooiseweg omdat daar blijkt dat de geluidsbelasting bij 3 woningen meer bedraagt dan 60 dB Lden;
b.
Het realiseren van een geluidmeetsysteem rond (minimaal) 2 lawaaiige bedrijven op het industrieterrein luchthaven Lelystad;
c.
Inrichten geluidzonebeheer Industrieterrein Vliegveld Lelystad en haven Urk; de Planologische Kern Beslissing is bij de Luchthaven uitgangspunt;
d.
Een bezwarencommissie instellen en ondersteunen die op grond van artikel 21 van de Luchtvaartwet de Minister zal adviseren over de ingebrachte zienswijzen tegen de ontwerp aanwijzing waarmee luchthaven Lelystad toestemming krijgt om de PKB vol te vliegen.
6.
Verminderen administratieve lasten: a.
Voorbereiden van de organisatie op de invoering van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (omgevingsvergunning).
7.
Overig milieubeleid: a.
Definitief vaststellen van het Regionaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit Noordvleugel (RSLNV);
b.
Uitvoering Regionaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit Noordvleugel, waaronder (voorbereiding van) de realisatie van 2 aardgastankstations in Almere en Lelystad en trainingen ‘Het Nieuwe Rijden’;
c.
Het conform de Europese richtlijn van Århus aan de burger beschikbaar stellen van (een goede toegang tot) milieu-informatie.
77
5.5.3.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 5.5 (Fysieke) Omgevingskwaliteit (programmaonderdeel 4.1)
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
6.535
7.849
6.952
6.902
6.852
6.852
Baten
1.263
2.340
1.103
1.053
1.053
1.053
Saldo
5.272
5.509
5.849
5.849
5.799
5.799
5.6.
Afronding SGB-regeling (programmaonderdeel 4.2)
In het kader van de SGB-regeling konden de gebiedspartners (Waterschap, gemeenten, maatschappelijke organisaties) en de provincie bij de Dienst Landelijk Gebied (onderdeel van LNV) tot en met 2006 subsidie aanvragen voor het uitvoeren van projecten in het landelijk gebied. De projecten uit de SGB (Subsidieregeling Gebiedsgericht Beleid) hebben als doel het verbeteren van de kwaliteit van de fysieke leefomgeving. De looptijd is gemiddeld 2-4 jaar. Dit betekent dat de laatste projecten in 2010 zullen zijn afgerond. DLG verzorgt de administratieve afhandeling van deze projecten. De provincie voert projecten uit en coördineert projecten die door gebiedspartners worden uitgevoerd. Op 1 januari 2007 is de SGB-regeling opgegaan in het Investeringsbudget Landelijk Gebied (ILG). Ten aanzien van de nieuwe ILG-regeling hebben de provincies met het Rijk afspraken gemaakt over de SGB-projecten. Afgesproken is dat het Rijk het budget dat nodig is om deze projecten af te ronden ter beschikking stelt aan de provincie. De provincie geeft DLG opdracht om onder haar verantwoordelijkheid de financiële afhandeling van de projecten uit te voeren. De provincie legt jaarlijks verantwoording af aan het Rijk over het uitgeven van het rijksbudget (geldstroom loopt via de provinciale begroting). De inkomsten en uitgaven uit de ILG-regeling zijn als p-MJP-gelden verantwoord onder de verschillende betrokken programmaonderdelen en komen in de programmabegroting nog eens afzonderlijk terug in het hoofdstuk IIB p-MJP. De doelstellingen 2008 zijn weergegeven in het hoofdstuk over het p-MJP. De rapportage aan het Rijk en de staten over SGB- en p-MJP-projecten vindt gecombineerd plaats. Dit is reden om de afronding van de SGB-projecten in de programmabegroting onder te brengen bij het p-MJP. Door hiervoor te kiezen is de rapportage in overeenstemming met de indeling van de programmabegroting. 5.6.1.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 5.6 Afronding SGB-regeling (programmaonderdeel 4.2)
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
867
4.163
2.961
2.961
2.961
2.791
Baten
-111
2.502
2.533
2.533
2.533
2.363
Saldo
978
1.661
428
428
428
428
78
5.7.
Duurzame ontwikkeling (programmaonderdeel 4.3)
5.7.1.
Wat willen we bereiken
Duurzame ontwikkeling kent verschillende dimensies. “Duurzaam” staat voor bestendigheid, terwijl “ontwikkeling” juist verandering impliceert. Het doel is een samenleving die, hoewel veranderlijk, liefst van continu hoge kwaliteit is (bron: Omgevingsplan). Belangrijk bij deze ontwikkeling is de samenhang tussen ecologische (milieu), economische en sociale beleidskeuzes om een integrale kwaliteit in de samenleving te bereiken. Duurzame ontwikkeling vraagt daarom een beleidsproces dat vanuit meerdere invalshoeken wordt ingestoken. Thema’s (milieu, economie, sociale thema’s), gebiedsspecifieke kenmerken en doelgroepgerichte aanpakken worden in samenhang met elkaar bezien om een integrale afweging te kunnen maken. De provincie richt zich daarbij op de thema’s duurzame energie, maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaam bouwen. Naast de eerder genoemde themadoelstellingen op het terrein van duurzame energie, het Uitvoeringsprogramma Klimaatbeleid en het Programma Leren voor Duurzame Ontwikkeling streeft de provincie het volgende na in 2008: •
Het Flevolands bedrijfsleven is bewust van de inhoud en doorwerking van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO);
•
Via het Nieuw Flevolands Peil wordt duurzaamheid in wonen bevorderd. Met overheden, nutsbedrijven, woningcorporaties, bouwnijverheid, ontwerpers, vertegenwoordigers van bewoners, maatschappelijke en kennisinstellingen zijn afspraken gemaakt om te kunnen sturen op duurzaamheid in energie-, materiaal- en watergebruik, en op betaalbaarheid, comfort, gezondheid en architectuur;
•
Het verbruik van primaire bouwgrondstoffen als zand en grind wordt beperkt;
•
Sterke en onafhankelijke maatschappelijke organisaties op het gebied van natuur & milieu (educatie) in Flevoland die de dialoog met de provincie scherp houden en in staat zijn om in het maatschappelijk veld door hun slagkracht en netwerken milieudoelen te bereiken in de provincie;
•
Milieuaspecten in brede zin worden vroegtijdig betrokken bij ruimtelijke plannen en ontwikkelingen.
Bepalend hierbij is dat de omslag naar een meer duurzame kwaliteit een groot maatschappelijk draagvlak vereist. Daarmee is de inzet van maatschappelijke spelers noodzakelijk voor het slagen van de gewenste duurzaamheidtransitie. Het gewenste effect om duurzame ontwikkeling vorm te geven of te bereiken is daarom het ontwikkelen van draagvlak bij de benodigde actoren om gewenste milieueffecten mede te bewerkstelligen. De provincie heeft vooral een regierol in de verbreding van het draagvlak voor duurzame ontwikkeling. Zij initieert, coördineert en faciliteert processen en projecten met overheden en andere partijen. De nadruk hierbij ligt in het organiseren en faciliteren van processen om actoren actief te krijgen bij het tot stand brengen en uitvoeren van kansrijke duurzaamheidprojecten die aansluiten bij veelbelovende ontwikkelingen en provinciale doelstellingen (als katalysator optreden). We doen dit onder andere door het verstrekken van subsidies binnen het Rijksprogramma Leren voor Duurzame ontwikkeling en subsidies voor natuur- en milieuorganisaties als Natuur en Milieu Flevoland. Daarnaast vervult de provincie een voorbeeldrol door energiemaatregelen in het nieuwe provinciehuis en bijvoorbeeld hergebruik van materialen bij de aanleg van provinciale wegen.
Wat gaan we daarvoor doen
5.7.2. 1.
Duurzame energie: a.
Formuleren van actieplan en instrumentarium voor duurzame energie;
b.
Inhoudelijke bijdrage leveren aan het Interregproject MORE4NRG (More for Energy). Dit project omvat de uitwisseling van kennis over monitorsystemen die de voortgang van regio’s op het gebied van duurzame energie in kaart brengen en ervaringen in beleid en uitvoering;
2.
Uitvoeringsprogramma Klimaatbeleid: a.
Het opstellen van een nieuw Klimaatprogramma 2008-2011;
79
b.
Het mogelijk maken van vestiging van grotere bio-energie productie-eenheden op bedrijventerreinen;
c.
Experimenteerruimte bieden voor innovatieve ontwikkelingen op het gebied van bio-energie;
d.
Samen met de gasbedrijven (lokaal en regionaal) mogelijkheden zoeken voor distributie en afzet van bioaardgas (groen gas);
3.
4.
Programma Leren voor Duurzame Ontwikkeling: a.
Projecten subsidiëren met beschikbare middelen in het kader van Leren voor Duurzame Ontwikkeling;
b.
Het opstellen van een nieuw programma Leren voor Duurzame Ontwikkeling 2008-2011;
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen: a.
Netwerken creëren rond MVO met marktpartijen zodat zij kunnen leren van elkaars ervaringen, kennis uitwisselen en samen inspelen op ontwikkelingen;
b.
Mede organiseren van het Flevopenningengala waarbij MVO onder de aandacht gebracht wordt van aanwezige marktpartijen;
c.
Informeren/communiceren over MVO-projecten via de internetsite en andere media met als doel kennisverbreiding;
5.
Duurzaam Bouwen: a.
Afspraken maken met gemeenten en bouwbedrijven over energiebesparing in de bouw;
b.
Ervaring opdoen met duurzaam bouwen door middel van het pilotproject Cascadepark in Almere, proeftuin voor innovatieve concepten;
6.
Beperken grondstoffenverbruik: a.
Het realiseren van de projecten uit het in Randstadverband opgestelde Grondstoffen Regulerend Implementatie Programma gericht op het beperken van het verbruik van primaire grondstoffen;
7.
b.
Het toepassen van alternatieven voor primaire bouwgrondstoffen in de eigen provinciale werken;
c.
Onafhankelijke organisaties op het gebied van natuur- en milieu(educatie):
d.
Subsidiëren van IVN Flevoland en Natuur & Milieu Flevoland;
Milieuaspecten betrekken bij ruimtelijke ontwikkelingen: a.
Inbrengen en ontsluiten van milieu-informatie die van belang is voor ruimtelijke ontwikkelingen, zowel voor de provincie als voor derden (bodem, lucht, geluid, externe veiligheid, licht, geur); aan de aspecten van bodem wordt in 2008 specifiek aandacht gegeven (aardkundige waarden, archeologische waarden, chemische kwaliteit, aspecten van bodemdaling, verdroging, etc.);
b.
uitvoeren van een aantal pilots in provinciale ruimtelijke plannen waarbij bodeminformatie wordt verzameld en ingezet in gebiedsvisies.
5.7.3.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 5.7 Duurzame ontwikkeling
Rekening
Begroting
Begroting
(programmaonderdeel 4.3)
2006
2007
2008
Lasten
Meerjarenraming 2009
2010
2011
2.027
2.454
2.402
2.402
2.402
2.402
Baten
679
1.136
957
957
957
957
Saldo
1.349
1.317
1.445
1.445
1.445
1.445
5.8. 5.8.1.
Natuur- en landschapsbeleid (programmaonderdeel 5.1) Wat willen we bereiken
Een duurzame samenleving waar een integrale afweging plaatsvindt tussen People, Profit en Planet betekent ook een samenleving met voldoende natuur en landschapskwaliteit voor mens en dier. Daarbij is de kwaliteit en omvang
80
zodanig dat de natuur zich verder kan ontwikkelen en bestand is tegen geleidelijke veranderingen (bv. klimaat) en dat het typisch Flevolandse landschap blijft behouden en wordt ingezet ter versterking van de ruimtelijke kwaliteit bij nieuwe ontwikkelingen. 1.
Uitwerken en lobbyen voor salderingsmogelijkheden in Noordvleugelverband
De dynamiek in de samenleving zien we als een kans om ook de kwaliteit te versterken. In het Omgevingsplan is het principe van natuursaldering opgenomen om verantwoord ruimte te kunnen maken voor ontwikkelingen in de vorm van natuurinclusief ontwerpen. Een van de gebieden waar natuurinclusief ontwerpen al volop aan de orde is, is de Oostrand van Flevoland. De recreatieve ontwikkeling en de natuurontwikkeling gaan hier al samen op. In de vorm van pilots wordt hier uitgewerkt welke kaders de provincie moet hanteren om ruimte te geven aan nieuwe ontwikkelingen en tegelijk voldoende te waarborgen dat de kwaliteit van het gebied er op vooruit gaat. We willen nagaan of binnen Noordvleugelverband salderingsmogelijkheden toegepast kunnen worden. Om ons op de toekomst voor te bereiden kijken we welke salderingsmogelijkheden in Flevoland mogelijk zijn. In Amerika wordt “habitatbanking” of “mitigationbanking” toegepast om schade aan ecologische en milieudoelen te compenseren in andere gebieden dan waar de ingreep plaatsvindt. Het voordeel van dit systeem is behoud van ecologische waarden en milieukwaliteiten zonder vertraging van ruimtelijke projecten. Onder de Europese richtlijnen is een dergelijke proactieve aanpak van saldering op dit moment niet mogelijk. De Noordvleugel geeft hier wel aanleiding toe. 2.
Leefgebied Moeras en Leefgebied akkervogels
Soorten waarvoor Flevoland in (inter)nationaal verband een verantwoordelijkheid heeft zijn vooral soorten van water- en moerasgebieden en akkervogels (waaronder de grauwe kiekendief). Om deze soorten ook duurzaam te kunnen laten voortbestaan is het van belang dat hun leefgebied, de combinatie van plekken waar ze jongen krijgen, waar ze kunnen rusten en slapen, maar ook waar ze voedsel kunnen vinden, van goede kwaliteit is. In samenwerking met verschillende partners wil de provincie het duurzaam voortbestaan van deze soorten garanderen. 3.
Stimulering natuurbeleving
Voldoende natuur voor mens en dier betekent dat de mensen ook van de natuurgebieden in Flevoland kunnen profiteren. De recreatieve ontwikkeling draagt daarin zowel bij aan het leefgenot als ook aan de economische ontwikkeling. De provincie wil via mogelijke recreatievormen gericht op natuurbeleving, de mensen laten profiteren van de bijzondere natuurwaarden van Flevoland. De landelijke belangstelling voor de zeearend in de Oostvaarderplassen of het vogelfestival in de Oostvaarderplassen laten zien dat dit een groeiende aandacht heeft en als zodanig ook kan bijdragen aan de werkgelegenheid. 4.
Landschap: behoud en benutten van de Flevolandse landschapskarakteristieken
De provincie wil de Flevolandse karakteristieken behouden door deze in te zetten voor versterking van de ruimtelijke kwaliteit bij nieuwe ontwikkelingen. 5.
Agrarisch natuurbeheer
De provincie Flevoland heeft slechts een beperkt areaal voor agrarisch natuurbeheer beschikbaar (514 hectare van de 90.000 landelijk). De effecten van deze maatregelen zijn wisselend. De provincie gaat enerzijds lobbyen bij het Rijk om de quota voor Flevoland te verhogen met minimaal 200 hectare, maar zal tegelijkertijd inzetten op een kwaliteitsverbetering door een betere koppeling met het soortenbeleid tot stand te brengen.
81
5.8.2. 1.
Wat gaan we daarvoor doen
In 2008 worden twee sporen opgepakt. Een juridisch spoor, waarbinnen samen met de rijksoverheid wordt bekeken of de evaluatie in 2008 van de Vogel- en Habitatrichtlijn benut kan worden om in Brussel toestemming te verkrijgen voor onze salderingsaanpak. Daarnaast een economisch spoor waarin onderzocht zal worden welke salderingsvormen ook financieel haalbaar kunnen zijn;
2.
Met verschillende partners, waaronder het ministerie van LNV, maar ook organisaties als vogelbescherming, beschermingsorganisaties voor specifieke soorten, landschapsbeheer, de terreinbeheerders, LTO-noord, gemeenten, worden leefgebiedplannen of concrete uitvoeringsprojecten uitgewerkt;
3.
Moderne technieken op het gebied van ICT en film worden benut om de mensen te laten profiteren van de Flevolandse natuurgebieden;
4.
In 2008 wordt een start gemaakt met de gezamenlijke uitvoering van de agenda voor het landschapsbeleid. Deze agenda is in 2007 opgesteld, met de gebiedspartners is een selectie gemaakt van de meest waardevolle elementen van het landschap. De uitvoering van de agenda zal gebeuren via de planvorming in de speerpuntgebieden, via projecten gefinancierd binnen het p-MJP, door dialoog met de gemeenten en gebiedspartners en mogelijk door het oprichten van een adviesinstantie voor landschapskwaliteit op basis van een in 2007 uitgevoerde verkenning;
5.
Het gebiedsplan agrarisch natuurbeheer wordt herzien. Mogelijkheden om ook andere vormen van groenblauwe diensten hier aan te koppelen worden onderzocht.
Going concern: Uitvoering wettelijke taken •
Uitvoering Natura 2000 en EHS De bestaande netwerken van natuurgebieden (Natura 2000 - internationaal en EHS nationaal), worden de komende jaren afgerond en in kwaliteit verbeterd. Concrete activiteiten voor 2008 zijn:
•
•
Vaststellingsprocedure aanwijzingsbesluiten Natura 2000-gebieden IJmeer/Markermeer;
•
Inbreng bij beheersplannen Rijkswaterstaat en Staatsbosbeheer;
•
Coördinatie en realisatie beheerplan Lepelaarplassen;
•
Afstemming tussen Natura 2000-doelen en doelen kaderrichtlijn water;
•
Vaststellen wezenlijke kenmerken en waarden EHS;
•
Aankoop en inrichting van reeds aangewezen onderdelen EHS via het ILG/p-MJP;
•
Uitwerken nieuw subsidiestelsel voor beheer natuurgebieden (in IPO-verband);
•
Evaluatie monitoringssysteem;
•
Inzet bij de speerpunten OostvaardersWold en Markermeer/IJmeer.
Uitvoering groene wetgeving De provincie is bevoegd gezag voor de uitvoering van de Natuurbeschermingswet, de Flora- en Faunawet en de Boswet. Ondersteunend hiervoor is ook een verdere uitbouw van het groenloket, waarmee gegevens over het voorkomen van beschermde diersoorten zo veel mogelijk digitaal beschikbaar worden gesteld.
5.8.3.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 5.8 Natuur en landschapsbeleid (programmaonderdeel 5.1) Lasten
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
2.441
14.117
12.365
12.365
12.365
12.365
Baten
418
9.569
9.632
9.632
9.632
9.632
Saldo
2.023
4.548
2.733
2.733
2.733
2.733
82
5.9.
Relatietabel andere thema’s, speerpunten en p-MJP Aan welke doelstellingen van andere thema’s draagt dit programmaonderdeel bij
Thema’s
5.9.1.
Verkeer van Jongeren
mensen, producten en diensten
Economie en
Flevolandse
arbeidsmarkt
samenleving
Alle Flevolandse jongeren beschikken in 2010 over een
Doelstellingen thema’s
startkwalificatie voor de arbeidsmarkt
Ontsluiting Flevoland
Aansluiting
Betere vervoersinfra-
onderwijs-
structuur binnen
arbeidsmarkt
Flevoland
Geen wachtlijst in de
Adequaat OV-
jeugdzorg
systeem mede om
Achterstand voorzieningenniveau 25000 nieuwe banen
in 2011 met 1/3
in 4 jaar
teruggebracht naar 21% ten opzichte van 2005
extra groei Verhogen participatie
automobiliteit te
van jongeren via
beperken
sport en cultuur Sluitende onderwijskolom
Programmaonderdelen 3.1 Algemeen waterbeleid
1
3.2 Bescherming tegen
2
overstromingen 3.3 Grondwaterbeheer
3
4.1 (fysieke)
4
Omgevingskwaliteit 4.2 Afronding SGB4.3 Duurzame ontwikkeling landschapsbeleid
6
7
regeling
5.1 Natuur en
5
10
8
9
11
12
13
Toelichting bij de nummers in de tabel 1.
De watertoets wordt uitgevoerd bij alle nieuwe uitbreidingen, zowel woningbouw als bedrijventerreinen. Door inpassing van water, in integrale gebiedsgerichte aanpak Noord en Oost, wordt de kwaliteit van de woonomgeving vergroot. Daarmee wordt bijgedragen aan de doelstelling van het thema Economie en arbeidsmarkt;
2.
Dit programmaonderdeel draagt bij aan de doelstelling van het thema Economie en arbeidsmarkt. De provincie streeft naar het verbeteren van het vestigingsklimaat door het hanteren van een adequaat veiligheidsniveau (klimaatbestendig);
83
3.
De kwetsbaarheid van het grondwater heeft gevolgen voor ruimtelijke ordening, bijvoorbeeld het weren van vervuilende bedrijven in grondwaterbeschermingsgebieden;
4.
Met de groei van de mobiliteit nemen de emissies toe. Het overschrijden van (luchtkwaliteits)grenswaarden kan een belemmering zijn voor ruimtelijke en infrastructurele ontwikkelingen. Samen met gemeenten ontplooit de provincie activiteiten die verslechtering van de luchtkwaliteit tegengaan, bijvoorbeeld door het organiseren van een cursus Het Nieuwe Rijden;
5.
De provincie streeft naar verbetering van het vestigingsklimaat door gebruik te maken van een goede omgevingskwaliteit. Het overschrijden van (luchtkwaliteits)grenswaarden kan een belemmering zijn voor ruimtelijke en infrastructurele ontwikkelingen. Weinig (geluid)hinder, schone omgeving, externe veiligheid, etc. zijn positieve vestigingsfactoren;
6.
Door stimulering van schone tankstations en teelt van biobrandstoffen (verbetering luchtkwaliteit en duurzame mobiliteit) wil de provincie schone/duurzame brandstoffen gebruiken en produceren. Daarmee wordt bijgedragen aan de doelstelling van dit thema;
7.
De aanleg van fiets- en wandelpaden draagt bij aan de doelstelling van het thema Economie en arbeidsmarkt, de ontwikkeling van het toerisme;
8.
Het gebruik van secundaire materialen bij de aanleg van wegen draagt bij aan de doelstelling van het thema Verkeer van mensen, producten en diensten. Duurzaamheid vormt een onderdeel bij de aanbesteding van OV;
9.
De provincie wil de duurzaamheid bij bedrijven bevorderen: Investering in innovatie versterkt de concurrentiepositie;
10.
De bijdrage die de provincie geeft aan de belangenorganisaties voor natuur en landschap wordt ondermeer gebruikt voor het stimuleren van vrijwilligers, waarbij veel aandacht is voor jeugd en jongeren;
11.
Bij het beheer en de (her)inrichting van wegen en vaarwegen liggen belangrijke kansen voor verbetering van de ecologische relaties en versterking van het landschap door inrichting van bermen, oevers en faunapassages en landschappelijke beplanting. Via ruimtelijke planning worden projecten voor ontwikkeling van natuur en landschap mogelijk gemaakt en geïntegreerd met ontwikkelingen op het gebied van recreatie, water, landbouw en stedelijke functies;
12.
De economische spin-off van natuur, natuurgebieden en landschap is aanzienlijk, die komt ondermeer tot uiting in de prijzen van woningen en grond en in de werkgelegenheid in de recreatieve sector;
13.
Natuur en landschap en het beleid daarvoor dragen bij aan de investering in een aantrekkelijk platteland en daarmee voor een kwalitatieve uitloopmogelijkheid van het stedelijk naar het landelijk gebied. Ontwikkeling van natuur en landschap zorgt zo voor het meegroeien van de samenhang tussen stad en platteland met het aantal inwoners. Het vormt daarmee een belangrijke pijler voor de balans in de Flevolandse samenleving.
84
5.9.2.
Relaties en verbanden met de speerpunten en het p-MJP
Speerpunten IFA
Oostvaar-
Markermeer /
dersWold
IJmeer
1
1
Luchthaven
p-MJP
Programmaonderdelen 3.1 Algemeen waterbeleid 3.2 Bescherming tegen overstromingen
1 2
1
1
2
3.3 Grondwaterbeheer 4.1 (fysieke)
3
Omgevingskwaliteit
3
3
4.2 Afronding SGB-regeling 4.3 Duurzame ontwikkeling
4 5
5.1 Natuur en landschapsbeleid
6
7
8
9
10
11
Toelichting bij de nummers in de tabel 1.
Binnen de speerpunten wordt gezocht naar een integrale oplossing van de wateropgave. Binnen OostvaardersWold wordt ruimte gezocht om ook een deel van de wateropgave van de omgeving op te lossen (waterbergingsgebied). In het p-MJP zijn de overige maatregelen opgenomen om de wateropgave van het landelijk gebied op te lossen;
2.
De uitbreiding van Almere en de luchthaven Lelystad vraagt expliciete aandacht voor stedelijke en kapitaalsintensieve ontwikkelingen in een gebied waar in geval van overstroming grote gevolgen zijn;
3.
Gebiedsontwikkelingen in OostvaardersWold, Vliegveld Lelystad, IJsselmeer en Markermeer. Ontwikkelingen vinden plaats binnen de geldende kaders van wet- en regelgeving, waarbij vergunningverlening en handhaving een proactieve bijdrage zullen leveren. Luchthaven Lelystad - Hinder (geluid en externe veiligheid) bepaalt zowel ontwikkeling luchthaven als omgeving er omheen;
4.
De SGB-regeling is de voorloper van het huidige p-MJP;
5.
60.000 woningen worden duurzaam gebouwd, waarin het prettig wonen is;
6.
Met de inpassing van windmolens in het nieuwe landschap wordt bijgedragen aan dit speerpunt. Inpassing van windmolens in nieuw landschap moet plaatsvinden overeenkomstig het nieuwe windenergiebeleid, dat is gebaseerd op opschalen en saneren: vervangingslocatie windenergie Oostvaarderswold;
7.
De verwachte stijging van de zeespiegel en de veranderende afvoer van rivieren heeft effect op het peil in de grote wateren;
8.
Het speerpunt OostvaardersWold is een voorbeeld van integrale gebiedsontwikkeling waarin ecologische en economische doelstellingen in samenhang worden uitgevoerd en waarbij de landschapskarakteristieken ook worden gebruikt als inspiratiebron voor de nieuwe inrichting voor natuur, water, recreatie en woningbouw. De realisatie van een robuuste verbinding is onderdeel van de ecologische hoofdstructuur en dus van het netwerk aan natuurgebieden in Nederland. Daarnaast wordt er ook gekeken in hoeverre doelstellingen voor internationaal beschermde soorten (vooral kiekendieven) een plek kunnen krijgen in het OostvaardersWold waarmee een voorbeeldproject op het gebied van saldering ontstaat;
9.
Het Markermeer en IJmeer zijn beide Natura 2000 gebieden waar eveneens natuur, recreatie en verstedelijking samenkomen. De ontwikkelingsmogelijkheden worden sterk gestuurd door de juridische kaders vanuit Europa. De toepasbaarheid van grootschalige salderingsmogelijkheden zullen vooral in dit gebied een belangrijk uitwerkingspunt zijn. Daarnaast zullen zowel de inhoudelijke ambities voor natuur, water en landschappelijke waarden een belangrijke onderlegger vormen voor de richting van nieuwe ontwikkelingen;
85
10.
In het speerpunt Luchthaven is de afweging ten opzichte van de natuurbelangen een continu aandachtspunt, de externe werking van de Europese richtlijnen vraagt van de provincie een toetsende rol waarbij zowel inhoudelijk als procedureel de natuurbelangen in het traject moeten worden meegewogen. Terwijl ook de kennis van landschapskarakteristieken zal worden ingezet voor versterking van de ruimtelijke kwaliteit in dit speerpunt;
11.
Door decentralisatie van taken vooral op het gebied van natuurwetgeving en natuurontwikkeling heeft de provincie de laatste jaren een steeds sterkere regierol gekregen voor alle ruimtelijke ontwikkelingen in het landelijk gebied. Door deze rol op een proactieve wijze op te pakken stuurt de provincie actief op samenhang, kwaliteit en duurzaamheid.
5.9.3.
Relaties en verbanden met de Europese programma’s
Europese Programma’s Programmaonderdelen 3.1 Algemeen waterbeleid
1
3.2 Bescherming tegen overstromingen 3.3 Grondwaterbeheer 4.1 (fysieke) Omgevingskwaliteit 4.2 Afronding SGB-regeling 4.3 Duurzame ontwikkeling
2
5.1 Natuur en landschapsbeleid Toelichting bij de nummers in de tabel 1.
Het uitvoeren van het Interreg IV SAWA programma om bewustzijn te creëren van de gevolgen van overstromingen en van klimaatverandering en daar creatief en innovatief mee om te kunnen gaan;
2.
Vanuit de afdeling Milieu en Water zal een inhoudelijke bijdrage worden geleverd aan het Interregproject MORE4NRG (More for Energy). Dit project omvat de uitwisseling van kennis over monitorsystemen die de voortgang van regio’s op het gebied van duurzame energie in kaart brengen en ervaringen in beleid en uitvoering.
86
5.10.
Totale lasten en baten thema Duurzaamheid, klimaat, water en natuur
Hieronder wordt ter informatie een totaaloverzicht gegeven van de lasten en baten van het thema Duurzaamheid, klimaat, water en natuur. Het totaal van het thema is echter geen autorisatieniveau. De autorisatie door Provincie Staten vindt plaats op het niveau van de programmaonderdelen. (Bedragen X € 1.000) 5.2 Algemeen waterbeleid
Rekening
Begroting
Begroting
(programmaonderdeel 3.1)
2006
2007
2008
Lasten
Meerjarenraming 2009
2010
2011
1.132
4.683
4.241
4.241
4.241
4.241
Baten
59
3.515
3.470
3.470
3.470
3.470
Saldo
1.074
1.168
771
771
771
771
5.3 Bescherming tegen overstromingen (programmaonderdeel 3.2) Lasten
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
833
825
866
866
866
866
Baten
0
0
0
0
0
0
Saldo
833
825
866
866
866
866
5.4 Grondwaterbeheer (programmaonderdeel 3.3) Lasten
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
1.035
957
756
756
756
756
Baten
557
472
476
476
476
476
Saldo
478
485
279
279
279
279
5.5 (Fysieke) Omgevingskwaliteit (programmaonderdeel 4.1)
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
6.535
7.849
6.952
6.902
6.852
6.852
Baten
1.263
2.340
1.103
1.053
1.053
1.053
Saldo
5.272
5.509
2.849
5.849
5.799
5.799
5.6 Afronding SGB-regeling (programmaonderdeel 4.2)
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
867
4.163
2.961
2.961
2.961
2.791
Baten
-111
2.502
2.533
2.533
2.533
2.363
Saldo
978
1.661
428
428
428
428
87
5.7 Duurzame ontwikkeling
Rekening
Begroting
Begroting
(programmaonderdeel 4.3)
2006
2007
2008
Lasten
Meerjarenraming 2009
2010
2011
2.027
2.454
2.402
2.402
2.402
2.402
Baten
679
1.136
957
957
957
957
Saldo
1.349
1.317
1.445
1.445
1.445
1.445
5.8 Natuur en landschapsbeleid (programmaonderdeel 5.1) Lasten
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
2.441
14.117
12.365
12.365
12.365
12.365
Baten
418
9.569
9.632
9.632
9.632
9.632
Saldo
2.023
4.548
2.733
2.733
2.733
2.733
Totaal thema Duurzaamheid, klimaat, water en natuur
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
14.870
35.047
30.543
30.493
30.443
30.273
Baten
2.864
19.534
18.171
18.121
18.121
17.951
Saldo
12.006
15.513
12.372
12.372
12.321
12.321
88
6.
Bestuur en algemene dekkingsmiddelen
De programmabegroting is opgebouwd aan de hand van de vijf thema’s in het Hoofdlijnenakkoord. Een aantal onderdelen is niet op logische wijze in deze thema’s onder te brengen. Deze onderdelen worden hier als een ‘zesde thema’ gepresenteerd.
6.0.
Inhoud en reikwijdte van het thema
Dit hoofdstuk bestaat uit de programmaonderdelen Bestuur, Openbare orde en veiligheid, Omgevingsplan, Algemene dekkingsmiddelen, Onvoorzien en stelposten. Daarnaast worden de mutaties in de reserves op hoofdlijnen beschreven.
6.1.
De focus uit het hoofdlijnenakkoord
De komende bestuursperiode staat de uitvoering van het Omgevingsplan centraal. Dit betekent een omslag van beleid naar uitvoering. Onze doelstellingen worden in samenwerking met onze partners gerealiseerd: de gemeenten, het bedrijfsleven en de maatschappelijke instellingen in onze regio. De provincie maakt haar belangen en doelen duidelijk kenbaar aan het Rijk. De rijkspartners worden zo nodig aangesproken op het nakomen van gemaakte afspraken en het nemen van verantwoordelijkheid. De lobby in Den Haag en Brussel wordt versterkt.
Themadoelstellingen 2007-2011 1.
De invloed en sturingsmogelijkheden van Provinciale Staten vergroten
2.
Een transparante en zichtbare provincie
3.
Omslag in de ambtelijke organisatie van beleid naar uitvoering
4.
De provincie vervult een actieve rol bij gebiedsontwikkeling
5.
Bestendiging van de samenwerking met Dmitrov
6.
Samenwerking in Randstadverband
Hierna zijn de bovenstaande doelstelling van dit thema Bestuur nader toegelicht.
1.
De invloed en sturingsmogelijkheden van Provinciale Staten vergroten
De omslag naar uitvoering en de focus op concrete resultaten hebben betekenis voor de relatie tussen College en Provinciale Staten. Zo wordt Provinciale Staten zodanig gepositioneerd om tijdig bij te kunnen sturen op de resultaatafspraken die zijn gemaakt. De daarvan afgeleide doelstellingen voor 2008 •
De (programma-)begroting is anders opgezet. Programma’s en speerpunten worden explicieter van doelstellingen voorzien en krachtiger geformuleerd;
•
Er is regelmatiger, soms meer informeel, gesproken met de leden van Provinciale Staten;
•
De vormgeving van de (commissie-)vergaderdagen is onderzocht en indien gewenst aangepast.
2.
Een transparante en zichtbare provincie
De provincie wil zichtbaarder worden.
89
De daarvan afgeleide doelstellingen voor 2008 •
De communicatie is geïntensiveerd;
•
De inwoners zijn meer en intensiever betrokken als medevormgevers van onze provincie bij het bepalen van de beoogde resultaten;
•
Op de jaarlijkse Dag van Flevoland zijn de provinciale producten en diensten getoond;
•
Het college heeft in elke gemeente een werkbezoek afgelegd;
•
Er is meer gebruik gemaakt digitale mogelijkheden zoals het internet en digitale nieuwsbrieven voor specifieke doelgroepen ( waaronder jongeren);
•
De betrokkenheid van de inwoners bij de Flevolandse samenleving is vergroot en de belangstelling voor bestuurlijke functies in maatschappelijke organisaties is bevorderd.
3.
Omslag in de ambtelijke organisatie van beleid naar uitvoering
Door de omslag naar uitvoering krijgt de ambtelijke organisatie meer het karakter van een ‘doe-provincie’ en van een lerende organisatie. De daarvan afgeleide doelstelling voor 2008 Het college heeft bestuursopdrachten aan de directie geformuleerd. Daarmee wordt duidelijk wat wel én wat niet wordt gevraagd van de organisatie. En komt scherpte in de verhouding tussen resultaten en middelen.
4. De provincie vervult een actieve rol bij gebiedsontwikkeling Voor een actieve rol bij gebiedsontwikkeling hoort een adequaat instrumentarium. Dit is in eerste instantie gericht op het bij elkaar brengen van relevante publieke en private partijen. De daarvan afgeleide doelstelling voor 2008 Er is een nota grondbeleid; hierin wordt per project de uitvoering vormgegeven in samenwerking met Domeinen, Dienst Landelijk Gebied en private partners.
5.
Bestendiging van de samenwerking met Dmitrov
Vriendschappelijke relaties tussen gemeenschappen over de staatsgrenzen heen stimuleren een rechtvaardiger wereldgemeenschap waarbij gewone burgers, overheden en bedrijven elkaar leren kennen en bijstaan bij het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Er vindt uitwisseling plaats van kennis en ervaring op gebieden als zorg en welzijn, gezondheidszorg, economie, landbouw, toerisme en cultuur. Dit bevordert handelscontacten en werving van externe fondsen voor projecten. De samenwerking is vraaggestuurd en gebaseerd op wederzijds respect; beide partners streven een gelijkwaardige relatie na. De daarvan afgeleide doelstelling voor 2008 •
De Dmitrov Terugblik 2008 en Vooruitblik 2009 is opgesteld. Recent gemaakte bestuurlijke afspraken zijn gevolgd en hierover is gerapporteerd;
•
Flevolandse partnerorganisaties zijn ondersteund en nieuwe initiatieven zijn beoordeeld;
•
Er is afgestemd met en advies gegeven aan vertegenwoordigers van Dmitrov;
90
•
Er zijn circa 15 missies over en weer en het faciliteren van samenwerking tussen non-profit instellingen georganiseerd;
•
De ambtelijke inzet is gecontinueerd op het bestaande niveau.
6. Samenwerking in Randstadverband Voor wat betreft de Randstadproblematiek is vooral de samenwerking met de Noordvleugel relevant voor de provincie. Gezien de centrale ligging van Flevoland zijn ook de partners ten oosten en ten noorden van Flevoland wezenlijk. De daarvan afgeleide doelstelling voor 2008 Bijdragen aan het opstellen van een Urgentieprogramma voor de Randstad.
6.2.
Bestuur (programmaonderdeel 1.1)
6.2.1.
Wat willen we bereiken
De hoofddoelstellingen van het programmaonderdeel bestuur zijn de effectiviteit, zichtbaarheid en kwaliteit van het provinciale bestuur van Flevoland in zijn provinciale, nationale en internationale omgeving. Meer concreet willen we de volgende doelstellingen bereiken in 2008 •
Het terugdringen van het tekort aan Flevolandse voorzieningen ( onder andere op onderwijs, sociaal en cultureel gebied) in samenwerking met andere overheden en maatschappelijke instellingen;
•
Zelfstandig en in samenwerking met andere provincies in Brussel de (inter)provinciale belangen behartigen op Europees gebied;
•
Het waarborgen van de bescherming van rechten en belangen van derden voor zover het de provincie betreft;
•
Het bevorderen van een gezond en evenwichtig financieel beleid bij gemeenten, waterschap en gemeenschappelijke regelingen in de provincie om te voorkomen dat men door eigen beleid hetzij een onnodig beroep op de collectieve middelen zoals het Gemeentefonds moet doen, hetzij in botsing komt met landelijke en/of provinciale regelgeving;
•
Een organisatie zijn die denkt in termen van ketens en samenwerking, die klantbewust en omgevingsbewust invulling geeft aan de regierol van de provincie en waar goede digitale basisvoorzieningen zijn waarmee tevens voldaan wordt aan wettelijke verplichtingen;
•
Het binnen de termijnen, zoals ook vastgelegd in het Kwaliteitshandvest 2006, afhandelen van bezwaren, verzoeken om goedkeuring evenals adviseren over besluitvorming van andere overheidslichamen.
6.2.2. •
Wat gaan we daarvoor doen
2 maal per maand vergaderen Provinciale Staten. Op deze (donder-)dagen worden zowel de commissievergaderingen als de Statenvergadering geconcentreerd. Door commissies parallel te organiseren worden mogelijkheden gecreëerd om thema’s in samengevoegde commissies te behandelen. Dit biedt tevens de mogelijkheid tot een meer integrale benadering. Daarnaast zullen vaker thema-activiteiten worden geagendeerd, zoals werkbezoeken, presentaties, brainstormbijeenkomsten, en andere nieuwe werkvormen. Ook bij deze thema-activiteiten wordt naar integrale benadering van het thema gezocht;
•
De programmabegroting krijgt per 2008 een nieuwe indeling, een zogenoemde ‘matrixindeling’. De hoofdstukindeling volgt de thema’s uit het Hoofdlijnenakkoord, zodat zichtbaar wordt gemaakt wat
91
programmaonderdelen bijdragen aan de uitvoering van de thema’s. In de matrix wordt tevens de sturing op speerpunten zichtbaar; •
Doelstellingen van provinciaal beleid (zoals onder meer verwoord in de programmabegroting) zullen krachtiger en meer meetbaar worden geformuleerd;
•
Naar aanleiding van de statenconferentie van september 2007 zullen Provinciale Staten uitspraken doen over hun rol met betrekking tot sturing en controle. Het presidium zal op basis hiervan in 2008 nadere voorstellen uitwerken;
•
Het door het presidium in 2006 geïntroduceerde instrument ‘beleidseffectmeting’ zal in 2008 in twee commissies (Commissie Werk en Commissie Bestuur) worden beproefd;
•
Bij de voorbereiding van de begroting 2009 zal 1/3 deel van de begroting extra kritisch worden doorgelicht op toegevoegde waarde en de bijdrage aan de realisatie van de doelstellingen uit het Hoofdlijnenakkoord.
•
Vanaf 2008 zal jaarlijks door het college aan iedere gemeente een werkbezoek worden afgelegd;
•
Jaarlijks organisatie van Dag van Flevoland;
•
Gebruik van interactieve instrumenten door alle bestuursorganen;
•
Periodiek onderzoek naar de verschillende soorten van communicatie-uitingen
•
In provinciale beleidsontwikkeling zorg dragen voor besluitvorming, die (kwalitatief) opgewassen is tegen bezwaar- en beroepsprocedures;
•
In de aanloop naar besluitvorming informeren en consulteren van betrokkenen over voorgenomen en vastgesteld beleid;
•
Het (wettelijk) uitoefenen van toezicht op de lagere overheden in de provincie, waarbij het realiseren van een duurzaam (financieel) evenwicht als criterium geldt bij het bepalen van het financiële toezichtregime;
•
Met het waterschapsreglement worden kaders gesteld voor de taakuitoefening van het waterschap, waartoe de provincie de verantwoording draagt voor het vormgeven van de organisatie;
•
Als gevolg van een herziening van de Waterschapswet zal het Reglement voor het Waterschap Zuiderzeeland moeten worden aangepast;
•
Nutsbedrijven betrekken bij de uitvoering van het provinciale klimaatbeleid;
•
Voorbereiden van en adviseren over bestuurlijk overleg in Flevoland en in het kader van Regio Randstad, de Noordvleugelsamenwerking, Interprovinciaal Overleg, P4 en Europa;
•
Beoordelen van nieuwe initiatieven en het ondersteunen van Flevolandse partnerorganisaties;
•
Invoeren van door het Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen overeengekomen uitgangspunten, normen en basisvoorzieningen voor digitale dienstverlening aan burgers, ondernemers en andere belanghebbenden (zie Verklaring Betere dienstverlening, minder lasten met elektronische overheid d.d. 18 april 2006);
•
Vormgeven van samenwerking met Flevolandse gemeenten ter zake van het ontwikkelen van de gemeentelijke frontoffice als (digitaal) contactkanaal voor de gehele overheid;
•
Invoering van nieuwe, digitale vormen van burgerparticipatie.
6.2.3.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 6.2 Bestuur (programmaonderdeel 1.1) Lasten
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
10.505
11.603
10.570
10.533
10.508
10.752
Baten
312
73
73
73
73
73
Saldo
10.193
11.530
10.497
10.459
10.435
10.679
92
6.3.
Openbare orde en veiligheid (programmaonderdeel 1.2)
6.3.1.
Wat willen we bereiken
De provincie Flevoland streeft naar het verhogen van de objectieve veiligheid. Veelal kan dat niet op een directe wijze omdat de gemeenten primaire verantwoordelijkheid dragen voor openbare veiligheid. Door het uitvoeren van toezicht (toetsen plannen) en stimuleren van gemeenten om het niet te laten bij “papieren plannen”, zal de objectieve veiligheid worden verhoogd. Tevens verhoogt zij de veiligheidsgevoelens van burgers (de subjectieve veiligheid) door verbetering van het inzicht van de burger op de risico’s in de eigen leefomgeving (www.risicokaart.flevoland.nl). In 2008 zal de Veiligheidsregio Flevoland i.o. volop tot ontwikkeling moeten komen. De Veiligheidsregio zal het centrale knooppunt moeten worden van waaruit de rampen- en crisisbeheersing geregeld gaat worden. De doelstellingen voor 2008 zijn •
Alle gemeenten beschikken in 2008 over actuele rampenplannen en rampenbestrijdingsplannen, die minimaal aan de wettelijke eisen voldoen en vastgestelde toetsingscriteria;
•
De Veiligheidsregio Flevoland i.o. beschikt over een actueel regionaal beheersplan rampenbestrijding en organisatieplannen van Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR) en regionale brandweer die aan de wettelijke eisen en vastgestelde toetsingscriteria voldoen;
•
Het waterschap Zuiderzeeland en Rijkswaterstaat IJsselmeergebied beschikken over actuele calamiteitenplannen die aan de wettelijke eisen en vastgestelde toetsingscriteria voldoen;
•
Een direct beschikbaar en functionerend Provinciaal Coördinatiecentrum ( PCC) en een actueel Provinciaal Coördinatieplan (PCP), en een volgens een meerjarig oefen- en opleidingsbeleidsplan opgeleide crisisstaf;
•
24 uur per dag en 7 dagen per week toegang tot de informatie van de risicokaart Flevoland op Internet. Regelmatige promotie zal noodzakelijk zijn.
Prestatie-Indicator/kengetal bij (sub)doel met streefwaarde/realisatie Aantal toetsingen
2008
2009
2010
2011
Actuele Rampenplannen
-
- *
6*
6*
Actuele rampbestrijdingsplannen
6
6*
6*
6*
Actuele calamiteitenplannen
1
-
2*
2*
- *
1*
1*
Actueel regionaal beheersplan rampenbestrijding
* gelet op zich nog wijzigende wetgeving kan genoemde indicatie veranderen.
6.3.2. •
Wat gaan we daarvoor doen
De provincie toetst met behulp van een interprovinciaal toetsingskader rampenplannen en rampenbestrijdingsplannen voor specifieke risicosituaties en –objecten op basis van de Wet Kwaliteitsbevordering Rampenbestrijding (WKR), naast één regionaal (multidisciplinair) beheersplan rampenbestrijding. Daarnaast toetst zij de calamiteitenplannen van het waterschap Zuiderzeeland en van Rijkswaterstaat IJsselmeergebied op grond van de Waterstaatswet 1900;
•
De Commissaris van de Koningin stelt voor de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties een bestuurlijke rapportage op over de voortgang in de voorbereiding op crisisbeheersing;
•
De provincie ondersteunt de (rol van de) Commissaris van de Koningin in het kader van de crisisbeheersing (realiseren, opleiden, oefenen en outilleren van de provinciale crisisstaf). Wanneer zich een crisis voordoet van bovenlokale betekenis, heeft de Commissaris van de Koningin de bevoegdheid beleidsaanwijzingen te geven.
93
De provincie streeft daarbij naar een goede samenwerking en afstemming op het gebied van openbare orde en veiligheid met de gemeenten en operationele diensten; •
De provincie initieert diverse overleggen met potentiële (veiligheids)partners om een bijdrage te leveren aan de realisatie van de Veiligheidsregio Flevoland in 2008. De provincie vervult hierin een stimulerende, initiërende en signalerende rol;
•
De provincie zorgt voor een meerjarig opleidings- en oefenbeleidsplan met opleidingen, trainingen en oefeningen van de provinciale crisisstaf;
•
De provincie zorgt voor het periodiek actueel houden van het bereikbaarheidsregister, het provinciaal coördinatieplan en het zorg dragen voor een kwalitatief goede huisvesting van de crisisorganisatie in het vernieuwde gedeelte van het provinciehuis;
•
Het college van Gedeputeerde Staten draagt zorg voor productie en (technisch) beheer van de risicokaart Flevoland. De bevolking dient inzicht te hebben in de gevaarszetting van de omgeving. Hiermee kan men zich in het kader van de zelfredzaamheid ook beter voorbereiden op eventuele calamiteiten;
•
De provincie geeft aandacht aan het verbreden van de risico-informatie, zowel met nieuwe gegevens als door het gebruik van technische mogelijkheden, zowel in regionaal als in landelijk verband.
Prestatie-Indicator/kengetal bij (sub)doel met streefwaarde/realisatie Aantal oefeningen
2008
2009
2010
2011
Bestuurlijk
1
1
1
1
Operationeel (VIGEP)
4
4
4
4
Aantal trainingen
3
3
3
3
6.3.3.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 6.3 Openbare orde en Veiligheid (programmaonderdeel 1.2)
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
514
709
579
579
579
579
Baten
14
13
13
13
13
13
Saldo
500
696
565
565
565
565
6.4.
Omgevingsplan (programmaonderdeel 1.4)
Eind 2006 is het 2e Omgevingsplan vastgesteld (OPF2). Dit plan heeft een belangrijke kaderstellende functie voor het provinciaal handelen op vele beleidsterreinen op korte en middellange termijn. Met het vaststellen ervan is het grootste deel van het provinciale beleid op voldoende abstractieniveau vastgelegd voor de periode tot 2015. In het plan zelf is aangegeven waar nog uitwerkingen nodig zijn of verwacht kunnen worden. Deze uitwerkingen zijn op de betreffende beleidshoofdstukken en in het aparte hoofdstuk speerpunten en p-MJP van deze begroting nader toegelicht en geprogrammeerd, voor zover ze in 2008 of later in de periode tot 2010 aan de orde komen. Het plan is sterk gericht op het formuleren van haalbare doelen, die vervolgens in een uitvoeringsprogramma gekoppeld worden aan beschikbare middelen, afhankelijk van de prioriteiten die er bestuurlijk gesteld worden. Deze begroting is een vertaling daarvan. De realisatie van de OPF doelen zijn enerzijds te vinden in het programmaplan
94
gedeelte, voor zover het thematische doelen betreft, anderzijds in het specifieke OPF programmadeel, waar het integrale projecten en programma’s betreft. Uitzondering hierop is het Europese programma West, dat in het programmaplan gedeelte is opgenomen. Het integrale uitvoeringsdeel van het OPF2 richt zich op de 7 speerpunten voor gebiedsontwikkeling zoals in het plan onderscheiden en op het provinciaal meerjarenprogramma voor het landelijk gebied (p-MJP). Daar is een beknopte centrale organisatie voor in het leven geroepen, met een daaraan gekoppeld budget voor de benodigde procesvoering. Apparaatskosten en proceskosten zijn in dit onderdeel opgenomen. De programmamiddelen zijn voor het p-MJP verspreid over de hoofdstukken van het programmaplan, een totaal overzicht staat in het integrerende begrotingsonderdeel Speerpunten en p-MJP. De investeringsmiddelen voor de speerpunten gebiedsontwikkeling zullen uit de reserves worden bekostigd. 6.4.1.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 6.4 Omgevingsplan
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
(programmaonderdeel 1.4) Lasten
Meerjarenraming 2009
2010
2011
1.631
1.432
3.790
3.790
3.790
3.570
Baten
3
0
0
0
0
0
Saldo
1.628
1.432
3.790
3.790
3.790
3.570
6.5.
Algemene dekkingsmiddelen (programmaonderdeel 11.1)
Algemene dekkingsmiddelen zijn baten die vooraf geen directe bestedingsverplichting kennen: Algemene dekkingsmiddelen (X € 1.000)
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007 na
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
wijziging Provinciefonds
50.572
46.960
44.507
44.463
45.488
46.588
Opcenten motorrijtuigenbelasting
36.134
37.500
43.000
46.655
50.620
53.400
Dividend
2.477
1.150
3.150
3.150
930
930
Saldo financieringsfunctie
5.072
4.978
6.538
6.538
6.538
6.538
94.255
90.588
97.195
100.806
103.576
107.456
Totaal algemene dekkingsmiddelen 6.5.1.
Provinciefonds
De uitkering Provinciefonds (€ 44,5 mln.) is gebaseerd op de junicirculaire 2007. Daarin is onder andere uitgegaan van een korting op de uitkering aan Flevoland van € 3,0 mln. in verband met het besluit om de provincies, naar rato van hun vermogenposities, in totaal € 200 mln. per jaar te laten bijdragen aan de investeringsagenda van het Rijk. In een nog te sluiten bestuursakkoord tussen Rijk en provincies zal dit nader worden uitgewerkt. Daarbij is het mogelijk dat er een andere verdeelsleutel zal worden gehanteerd In de septembercirculaire (verschijnt na de derde dinsdag in september) zal mogelijk meer duidelijkheid ontstaan over deze en verdere bijstellingen. Ten aanzien van de behoedzaamheidreserve is aangenomen dat deze voor de helft zal worden uitgekeerd. Bij de berekening van de uitkering uit het Provinciefonds voor de meerjarenraming, is rekening gehouden met de nominale accrespercentages uit de junicirculaire en een stijging van het inwoneraantal met gemiddeld 2 % per jaar.
95
Junicirculaire 2007
2007
Nominaal accres (in %) 6.5.2.
2008
6,09%
4,47%
2009
2010
3,39%
2011
2,55%
2,2%
Opcenten Motorrijtuigenbelasting
Op grond van de Provinciewet hebben de provincies de mogelijkheid om een opslag te leggen op de (rijks)motorrijtuigenbelasting, de zogenaamde opcenten. Aan deze opslag is een maximum verbonden, dat jaarlijks door het Rijk wordt vastgesteld. Per 1 april 2008 bedraagt het wettelijke maximum 107,9 opcenten. Voor 2008 wordt uitgegaan van een opcentenpercentage van 67,4 (was 64,0 in 2007). Ten opzichte van 2007 is er sprake van een stijging met 1,4 opcenten in verband met loon- en prijsontwikkelingen (2,25%) en een extra verhoging met 2 opcenten ten behoeve van het Infrafonds. De geraamde MRB-inkomsten bedragen in 2008 € 43,0 mln.; de onbenutte belastingcapaciteit bedraagt circa € 26,2 mln. Voor de berekening van de opbrengst uit de opcenten op de motorrijtuigenbelasting is in de meerjarenraming uitgegaan van een groei van het wagenpark (in omvang en gewicht) van 4% in 2009 en volgende jaren. Bovendien wordt jaarlijks uitgegaan van een bijstelling van het tarief in verband met loon- en prijsontwikkelingen (1,5% per jaar) en een extra toename van 2 opcenten per jaar in 2009 en 2010 in verband met het Infrafonds. Accres
2008
Verwachte tariefstijging Hoogte opcenten
2009
2010
2011
5,4 %
4,6 %
4,6 %
1,5 %
67,4
70,5
73,7
74,8
Er is een relatie tussen de opbrengst uit de opcentenheffing en de algemene uitkering uit het Provinciefonds. De verdeling van het Provinciefonds over de provincies is gebaseerd op verdeelmaatstaven waaronder de opbrengstcapaciteit voor de motorrijtuigenbelasting. Deze maatstaf geldt als negatieve maatstaf, dat wil zeggen dat een hogere belastingcapaciteit leidt tot een lagere uitkering uit het Provinciefonds. 6.5.3.
Dividend
De provincie ontvangt jaarlijks dividend (over het vorige boekjaar van de onderneming) als gevolg van een beperkt aandelenbezit. De dividenduitkeringen voor de boekjaren 2008 tot en met 2011 zijn nog niet bekend. Verondersteld is dat die in de meeste gevallen minimaal gelijk zullen zijn aan de dividenduitkering over voorgaande jaren (exclusief incidentele extra dividenden). Bij het afvalverwerkingsbedrijf Friese Pad is uitgegaan van verhoogde uitkeringen in 2008 en 2009 in verband met de verwachte liquidatie. Hierdoor wordt vanaf 2010 geen dividend meer verwacht. Dividend uit deelnemingen (X € 1.000)
2007
2008
2009
2010
2011
Essent N.V.
212
NUON N.V.
167
34
34
34
34
Afvalverwerkingsbedrijf het Friese Pad N.V.
255
2.220
2.220
0
0
Afvalzorg Holding N.V.
750
716
716
716
716
Bank Nederlandse Gemeenten Totaal 6.5.4.
35
35
35
35
134
145
145
145
145
1.518
3.150
3.150
930
930
Saldo financieringsfunctie
Het saldo van de financieringsfunctie bestaat uit het totaal van te ontvangen en/ of te betalen rente over beschikbare en/ of benodigde liquiditeiten en de bespaarde rente wegens financiering van investeringen en verstrekte geldleningen aan derden uit eigen middelen.
96
Saldo financieringsfunctie
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007 na
2008
(X € 1.000)
Meerjarenraming 2009
2010
2011
wijziging Rente provincie
2.718
2.070
3.350
3.350
3.350
3.350
Rente Europa
0
0
0
0
0
0
Betaalde rente en disagio
0
0
0
0
0
0
Bespaarde rente
2.355
2.908
3.188
3.188
3.188
3.188
Saldo financieringsfunctie
5.073
4.978
6.538
6.538
6.538
6.538
De eventuele rentebaten over vooruitontvangen EU-voorschotten worden aan het programma toegevoegd. Daarnaast dient soms (wettelijk voorgeschreven) een deel van de rentebaten te worden toegevoegd aan ontvangen maar nog niet bestede rijksbijdragen. Voor 2008 gaat het naar verwachting om een bedrag van circa € 0,9 mln., dat betrekking heeft op de BDU verkeer en vervoer. De vrij besteedbare overige rentebaten worden mede gebruikt ter versterking van de bestemmingsreserves zoals de reserve strategische- en ontwikkelingsprojecten, de reserve cofinanciering Zuiderzeelijn en de reserve IFA. 6.5.5.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 6.5 Algemene dekkingsmiddelen (programmaonderdeel 11.1) Lasten
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
102
108
118
117
118
117
Baten
94.437
90.588
97.195
100.806
103.576
107.456
Saldo
-94.335
-90.480
-97.077
-100.689
-103.459
-107.339
6.6.
Onvoorzien en stelposten (programmaonderdeel 11.2)
Het betreft hier de lasten die vooraf moeilijk zijn in te schatten. De post onvoorzien is bedoeld om in de loop van het jaar in te kunnen spelen op onvoorziene omstandigheden en nog enige flexibiliteit in de besteding van middelen te behouden. Naast de onvoorziene lasten worden stelposten opgenomen op de begroting voor uitgaven waarvan de omvang nog niet exact bekend is of die nog nader moeten worden ingevuld. Onvoorzien (X € 1.000)
Begroting
Begroting
2007 na
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
wijziging Onvoorzien
424
409
479
518
514
Loon- en prijsontwikkeling
327
780
1.980
3.180
4.380
0
0
150
650
1.700
1.025
0
-993
-1.975
-2.192
0
500
500
500
500
1.776
1.689
2.116
2.873
4.902
Nieuw beleid Nog te verdelen apparaatskosten Uitvoering p-MJP Totaal onvoorzien en stelposten
97
De begrotingsramingen voor 2008 zijn op het prijspeil 2008, met uitzondering van de post salarissen provinciaal personeel, omdat het huidige arbeidsvoorwaardenakkoord loopt tot 1 juni 2007. Voor het effect van de nieuwe CAO op het begrotingsjaar 2008 is een stelpost opgenomen van € 0,78 mln. Voor het totaal van loon- en prijsontwikkelingen na 2008 zijn eveneens stelposten opgenomen. Daarbij is uitgegaan van een gemiddelde toename van lonen en prijzen met 1,5% per jaar. Dit is gelijk aan de loon- en prijsontwikkeling die door het Rijk wordt gehanteerd bij de meerjarenramingen voor het Provinciefonds. Voor de uitvoeringskosten van het p-MJP is een stelpost opgenomen van € 0,5 mln. Dit bedrag is vooral bedoeld voor het financieel en procesmatig beheer van het programma. De concrete invulling hiervan vindt in de loop van 2007 plaats. Voorts is een negatieve stelpost opgenomen voor de voorziene mutaties in de apparaatlasten 2009-2011 ten opzichte van 2008. Het betreft de veronderstelde afname van salariskosten voor de uitvoering van de Europese programma’s, de afname van de salariskosten als gevolg van de formatiereductie ten gevolge van de ombuigingen/bezuinigingen zoals deze zijn aangegeven in het financieel kader en de mutaties in de lasten als gevolg van de in uitvoering zijnde aanpassingen aan het Provinciehuis. In 2009 is er een beperkt bedrag (€0,15 mln.) voor nieuw beleid beschikbaar; deze ruimte loopt in 2010 op tot € 0,65 mln. In 2011 is er voorlopig sprake van een ruimte voor nieuw beleid van € 1,7 mln. Deze ruimte is onder meer ontstaan doordat is uitgegaan van het vervallen vanaf 2011 van de inzet van € 1,0 mln. eigen middelen ten behoeve van de jeugdzorg. 6.6.1.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 6.6 Onvoorzien en stelposten (programmaonderdeel 11.2)
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Lasten
Meerjarenraming 2009
2010
2011
199
4.357
1.689
2.117
2.873
4.902
Baten
0
0
0
0
0
0
Saldo
199
4.357
1.689
2.117
2.873
4.902
6.7.
Reserves (programmaonderdeel 11.3)
Op grond van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten worden de toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves niet rechtstreeks verantwoord op de programmaonderdelen. Vóór 2004 was dit wel het geval. Hierdoor was het vaak niet goed zichtbaar voor Provinciale Staten hoe de reserves werden gevormd en benut. Nu wordt allereerst het begrotingsresultaat bepaald zonder deze mutaties (het resultaat voor bestemming). Vervolgens vinden toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves plaats waarna het resultaat na bestemming wordt bepaald. In 2008 wordt naar verwachting circa € 12 mln. toegevoegd aan reserves en circa € 7 mln. onttrokken. Per saldo nemen de reserves in 2008 dus toe met circa € 5 mln. De toevoegingen en onttrekkingen in 2008 zijn: a. toevoegingen Cofinanciering Zuiderzeelijn
€ 3,1 mln.
Cofinanciering EU-projecten 2007-2013
€ 1,9 mln.
IFA
€ 2,7 mln.
Strategische en ontwikkelingsprojecten
€ 1,7 mln.
Infrafonds
€ 0,9 mln.
Personele fricties
€ 1,1 mln.
98
Overige toevoegingen
€ 0,6 mln.
Totaal
€ 12,0 mln.
b. onttrekkingen Cofinanciering EU-projecten 2000-2006
€ 4,2 mln.
Cofinanciering EU-projecten 2007-2013
€ 2,2 mln.
Overige onttrekkingen
€ 0,4 mln.
Totaal
€ 7,0 mln.
In de jaren na 2008 lopen de netto toevoegingen verder op als gevolg van de noodzakelijke hogere toevoegingen ten behoeve van het IFA, de extra opcenten MRB die worden toegevoegd aan het Infrafonds en lagere onttrekkingen voor de uitvoering van de Europese programma ‘s. Een totaaloverzicht van de mutaties per reserve in 2008-2011 is opgenomen in bijlage 3. Voor een nadere toelichting op het doel van de diverse reserves wordt verwezen naar de nota reserves en voorzieningen die op 4 oktober 2007 werd vastgesteld. 6.7.1.
Wat mag het kosten
(Bedragen X € 1.000) 6.7 Reserves (programmaonderdeel 11.3)
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
32.930
11.070
12.020
16.461
19.261
19.386
Baten
23.689
20.058
7.033
4.920
5.093
2.524
Saldo
9.421
-8.988
4.987
11.541
14.168
16.862
6.8.
Totale lasten en baten thema Bestuur
Hieronder wordt ter informatie een totaaloverzicht gegeven van de lasten en baten van het thema Bestuur. Het totaal van het thema is echter geen autorisatieniveau. De autorisatie door Provincie Staten vindt plaats op het niveau van de programmaonderdelen. (Bedragen X € 1.000) 6.2 Bestuur (programmaonderdeel 1.1) Lasten
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
10.505
11.603
10.570
10.533
10.508
10.752
Baten
312
73
73
73
73
73
Saldo
10.193
11.530
10.497
10.459
10.435
10.679
6.3 Openbare orde en Veiligheid (programmaonderdeel 1.2)
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
514
709
579
579
579
579
Baten
14
13
13
13
13
13
Saldo
500
696
565
565
565
565
99
6.4 Omgevingsplan (programmaonderdeel 1.4) Lasten
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
1.631
1.432
3.790
3.790
3.790
3.570
Baten
3
0
0
0
0
0
Saldo
1.628
1.432
3.790
3.790
3.790
3.570
6.5 Algemene dekkingsmiddelen (programmaonderdeel 11.1) Lasten
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
102
108
118
117
118
117
Baten
94.437
90.588
97.195
100.806
103.576
107.456
Saldo
-94.335
-90.480
-97.077
-100.689
-103.459
-107.339
6.6 Onvoorzien en stelposten (programmaonderdeel 11.2) Lasten
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
199
4.357
1.689
2.117
2.873
4.902
Baten
0
0
0
0
0
0
Saldo
199
4.357
1.689
2.117
2.873
4.902
Totaal thema Bestuur
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
12.952
18.209
16.746
17.136
17.868
19.920
Baten
94.766
90.674
97.282
100.893
103.663
107.543
Saldo
-81.814
-72.465
-80.536
-83.757
-85.795
-87.623
100
B. Speerpunten en p-MJP
101
1.
Speerpunten Omgevingsplan
1.0.
Algemeen
Het Omgevingsplan 2006 is voorzien van een uitvoeringsagenda, waarin opgenomen nieuwe sectorale uitvoeringsactiviteiten en, specifiek voor het profileren van de nieuwe regierol van de provincie bij gebiedsontwikkeling, 7 speerpuntgebieden. Op de wijze waarop nieuwe sectorale uitvoeringsactiviteiten worden opgepakt wordt ingegaan in het thematische programmaplan gedeelte. Hier wordt meer specifiek ingegaan op het integrale gebiedsgerichte uitvoeringsdeel. Dat bestaat behalve uit de 7 speerpunten voor gebiedsontwikkeling uit het provinciaal meerjarenprogramma landelijk gebied (p-MJP). De 7 speerpunten gebiedsontwikkeling zijn: •
Investeringsprogramma Flevoland-Almere;
•
OostvaardersWold;
•
Luchthaven Lelystad;
•
Markermeer/IJmeer;
•
Oostrand van Flevoland;
•
West-Oost as en
•
Noordelijk Flevoland.
In het Hoofdlijnenakkoord tussen coalitiepartijen is er voor gekozen om prioriteiten aan te brengen in deze speerpunten. In de collegeperiode 2007-2011 neemt de provincie voor de speerpunten IFA/ Markermeer/IJmeer, OostvaardersWold en Luchthaven Lelystad de uitvoering ter hand. Voor de andere speerpunten geldt dat met gebiedspartners afspraken zijn gemaakt over de wijze waarop de daar spelende ontwikkelprocessen worden aangestuurd. De provincie speelt daar een meer passieve, faciliterende rol. Voor Noordelijk Flevoland geldt dat de provincie zelf wel de regierol op zich neemt voor de uitwerking van de sociaaleconomische opgave van dit deelgebied. Hiervoor is een jaarlijks budget van € 0,5 mln. beschikbaar. In deze begroting wordt daarom specifiek ingegaan op de doelen die de provincie in de eerste vier van de genoemde speerpunten wil bereiken en de middelen die daarvoor zullen worden ingezet. De inzet van middelen bestaat uit een personele component (de ingezette formatie) en een financiële component (de proceskosten). Deze zijn inzichtelijk gemaakt in het onderdeel ‘wat mag het kosten’. De opgenomen personeelslasten betreffen de salariskosten van de directe medewerkers; er is geen rekening gehouden met toerekening van personele en materiële overhead. Voor de jaren na 2008 zijn de bedragen tentatief, omdat de benodigde inzet afhankelijk zal zijn van de resultaten en mogelijkheden die zich in die jaren zullen voordoen. Naast de bij de individuele speerpunten genoemde bedragen is er nog een algemeen inhuurbudget voor het totaal van alle speerpunten. Dit bedraagt in 2008 € 0,4 mln., in 2009 € 0,5 mln. in 2010 € 0,9 mln. en in 2011 € 0,7 mln. en zal worden ingezet voor de inhuur van specifieke kennis die intern niet beschikbaar is. De proceskosten voor het speerpunt IFA worden gedekt binnen de reserve IFA en bedragen maximaal 1% van de omvang van het IFA. Voor het p-MJP wordt een totaal overzicht gegeven van de te behalen prestaties en doelen in 2008 met een doorkijk naar de daaropvolgende jaren. Het programma heeft een totale looptijd van 7 jaar en loopt in 2013 af.
102
1.1. 1.1.1.
Speerpunt IFA Wat willen we bereiken
Het investeringsprogramma Flevoland-Almere is gericht op het genereren van krachtige impulsen voor de ontwikkeling van een uniek stedelijk klimaat in Almere en het versterken van de economische positie van Almere binnen de Noordvleugel van de Randstad. Het programma richt zich op ideeën, ondernemingen en mensen, op een duurzaam aantrekkelijk Almere en bestaat uit investeringen in de sociale, culturele en economische infrastructuur. Het investeringsprogramma draagt bij aan diverse doelstellingen zoals die zijn opgenomen onder de thema’s van deel A. De projecten moeten passen in een of meer van de volgende programmalijnen: 1.
Versterking economische structuur;
2.
Kwaliteitsslag groenblauwe stad;
3.
Versterking voorzieningenstructuur;
4.
Versterking hoger onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs;
5.
Infrastructurele knelpunten.
Per programmalijn willen we de volgende doelstellingen bereiken: 1.
Het realiseren van een innovatieve en duurzame economische structuur van Zuidelijk Flevoland en Almere in het bijzonder. Deze structuur is geïntegreerd in de Noordvleugel van de Randstad maar weet zich daarbinnen te onderscheiden als koploper op het gebied van kennis-, zorg- en leisureeconomie.;
2.
Bijdragen aan een vroegtijdige realisatie van een nieuwe groenblauwe structuur voor Almere en omgeving, waaronder OostvaardersWold en Markermeer/IJmeer en kwaliteitsverbetering van een betere benutting van de bestaande binnenstedelijke groenblauwe structuur;
3.
Het sociale en culturele voorzieningenniveau in Almere moet ten minste gelijk komen met het Nederlandse gemiddelde, het gaat zowel om de lokale verzorging als om het profileren van Almere als complete en aantrekkelijke stad;
4.
Almere moet uitgroeien tot een innovatieve kennisstad met een eigen gezicht, aantrekkelijk voor de moderne student en het bedrijfsleven;
5.
Almere moet ook in verkeerstechnisch opzicht geïntegreerd zijn in het stedelijk netwerk van de Noordvleugel. Dit vraagt om betere ontsluiting van de stad op de doorgaande infrastructuur. De capaciteit van de infrastructuur moet verbeterd worden en er is nieuwe infrastructuur nodig.
1.1.2. 1.
Wat gaan we daarvoor doen Versterken economische structuur; uitvoeren van projecten op het gebied van innovatie (via de stichting Kennisstad) en communicatie-infrastructuur (met projecten als Breedband en Datahotel);
2.
Kwaliteitsslag groenblauwe stad; een bijdrage leveren aan het project OostvaardersWold, op het gebied van grondaankoop en procesondersteuning. Projecten voor IJmeer/Markermeer en binnen de bestaande stad Almere zullen in 2008 ontwikkeld worden;
3.
Versterking voorzieningenstructuur; in 2008 wordt een project gestart op het gebied van Public Health en Prevention, waaraan vanuit IFA een significante bijdrage wordt geleverd;
4.
Versterking hoger onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs; met het project International New Town Institute in oprichting wordt inhoudelijk zowel als onderwijskundig een significante bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van hoger onderwijs en wetenschap in Almere;
5.
Infrastructurele knelpunten; met het project Oostkavels zal een belangrijk infrastructureel knelpunt in het centrum van Almere worden weggenomen. Mede in het kader van IFA worden plannen ontwikkeld om te komen tot een grootschalige aanpak van de huidige en de te verwachten verkeersknelpunten in en om Almere, waaraan ook de rijksoverheid een significante bijdrage gaat leveren.
103
1.1.3.
Wat mag het kosten
1 Speerpunt IFA
2008
2009
2010
2011
Directe salarislasten
121.550
121.550
121.550
121.550
Proceskosten
100.000
100.000
100.000
100.000
Totaal
221.550
221.550
221.550
221.550
1.2.
Speerpunt Luchthaven
1.2.1.
Wat willen we bereiken
Het ontwikkelen van Luchthaven Lelystad binnen de door het Rijk vastgestelde grenzen van de Planologische Kernbeslissing (PKB) luchtvaartterreinen Maastricht en Lelystad (deel 4, mei 2004) met een zo hoog mogelijk bijdrage aan de economische structuur (directe en indirecte arbeidsplaatsen, bruto regionaal product) en de interne en externe bereikbaarheid van Flevoland, binnen maatschappelijk aanvaardbare milieulasten en zorgvuldig ingepast in de omgeving (ruimtebeslag, effecten op natuur, etc.). In het in voorbereiding zijnde convenant tussen de Schiphol Group, gemeente Lelystad en provincie Flevoland wordt uitgegaan van een eerste fase van 1,5 tot 2 miljoen passagiers. Voor de uitbreiding van de luchthaven binnen de PKB loopt een vergunningprocedure bij het ministerie van V&W. In de eerste helft van 2008 zou de vergunning afgerond kunnen zijn. Onderdeel van de bijbehorende MER procedure is het onderzoeken van de mogelijkheid van routes waarbij het stedelijke gebied wordt gemeden. De provincie coördineert de inbreng van de regio in de procedure via onder andere bestuurlijk overleg met de minister van V&W en door het faciliteren van een zogenaamde commissie artikel 21 die advies geeft ten aanzien van de ingebrachte zienswijzen. Volgens planning is er in 2007 met de Schiphol Group, Luchthaven Lelystad en de gemeente Lelystad een overeenkomst gesloten, die in 2008 verder zal worden uitgewerkt. Uitgangspunt is een ontwikkeling binnen de PKB met zo hoog mogelijke lusten en zo laag mogelijke lasten. Belangrijke onderwerpen zijn het organiseren van de inbreng van de omgeving en het beïnvloeden van de invulling van de luchthaven via een zogenaamde Commissie van Advies. In 2008 zal ook de ruimtelijke planvorming, noodzakelijk voor de uitbreiding van de luchthaven inzet van de provincie vragen. Ten slotte zal de provincie de lange termijn beleidsvorming van het rijk ten aanzien van Schiphol volgen en beïnvloeden ten einde een mogelijke overloopfunctie van Lelystad te beperken tot binnen de grenzen van de PKB met daarnaast ook ruimte voor autonome ontwikkelingen en meerdere functies (waaronder bijvoorbeeld onderhoud en training) ten gunste van de economische ontwikkeling van de regio (direct banen en luchthaven als gunstige vestigingsfactor). 1.2.2.
Wat gaan we daarvoor doen
Voor de uitbreiding van de luchthaven binnen de PKB loopt een aanwijzingsprocedure bij het ministerie van V&W. We verwachten dat de procedure eind 2007 afgerond zou kunnen zijn. Onderdeel van de bijbehorende MER procedure is het onderzoeken van de mogelijkheid van routes waarbij het stedelijk gebied wordt gemeden. Daarnaast wordt door convenantpartijen een ruimtelijke visie ontwikkeld ter voorbereiding van een integraal bestemmingsplan.
104
1.2.3.
Wat mag het kosten
2 Speerpunt Luchthaven
2008
2009
2010
2011
Directe salarislasten
102.050
102.050
102.050
102.050
Proceskosten
200.000
200.000
200.000
200.000
Totaal
302.050
302.050
302.050
302.050
1.3. 1.3.1.
Speerpunt Markermeer/IJmeer Wat willen we bereiken
Het Markermeer en IJmeer liggen in het randstedelijk gebied waar ontwikkelingen - verschillend van aard en omvang- ruimte vragen, elkaar raken en beïnvloeden. In dit unieke gebied wil de provincie diverse nieuwe activiteiten mogelijk maken, waaronder nieuwe infrastructuur (zoals de IJmeerverbinding), de waterfrontontwikkeling van Lelystad en Almere, recreatieve activiteiten en windenergie. Dit is vastgelegd in de beschrijving van het Speerpunt Markermeer/IJmeer in het Omgevingsplan Flevoland 2006. In het Hoofdlijnenakkoord legt het college voor deze collegeperiode het accent op het versterken van de natuurkwaliteit en waterveiligheid en het mogelijk maken van buitendijks bouwen bij Almere en Lelystad. Deze onderwerpen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Zonder versterking van de natuurwaarden lijken buitendijkse ontwikkelingen vrijwel onmogelijk. Ook vanuit het rijk (Noordvleugel, Urgentieprogramma Randstad) wordt erkend dat het hier een integrale opgave van formaat betreft. Rijksbesluitvorming over Almere Pampus en OV Schiphol-Amsterdam-Almere-Lelystad (OVSAAL) is (deels) afhankelijk van het traject in het Markermeer-IJmeer. Naast natuurwaarden en buitendijks bouwen spelen nog meer ontwikkelingen. Zo verzorgt het IJsselmeergebied in droge tijden de zoetwatervoorziening voor het omliggende gebied van Noord-Holland tot Friesland. Samen met de zeespiegelstijging kan dit gevolgen hebben voor het toekomstige peilbeheer in het Markermeer en IJmeer. In 2007 trok Flevoland samen met Noord-Holland het project Agenda voor de Toekomst Markermeer-IJmeer. Hierin is een ontwikkelingsperspectief voor de regio gemaakt. 2008 staat in het teken van het afronden van de visievorming en de aanzet voor de uitvoering. Het ontwikkelingsperspectief wordt aangeboden aan de minister van Verkeer en Waterstaat, zodat het rijk de besluitvorming over OV-SAAL, Almere Pampus, toekomst van Markermeer en IJmeer en het rijksbeleidskader voor het IJsselmeergebied in samenhang kan laten plaatsvinden. Om tot uitvoering te kunnen overgaan zijn verdere uitwerkingen nodig. 1.3.2.
Wat gaan we daarvoor doen
Om het belang van de verdere ontwikkeling van het gebied voor natuur, recreatie en leefbaarheid naast woningbouw en verbindingen in het gebied op de agenda te houden, participeert de provincie in rijksprojecten die als vervolg van het ontwikkelingsperspectief worden uitgevoerd. De provincie neemt ook zelf op onderdelen een verdere uitwerking ter hand om daadwerkelijke uitvoering te kunnen bespoedigen. Hierbij valt te denken aan een maatschappelijke kosten-baten analyse, trajecten in verband met Europese natuurregelgeving, milieueffecten en relaties tussen grondstoffenwinning en natuurontwikkeling. Waar mogelijk worden verbanden gelegd met andere ontwikkelingen van publieke en private partijen. Parallel aan deze activiteiten zal ingezet worden op vergroting van bekendheid en draagvlak bij politieke en andere maatschappelijk relevante partijen voor de (tijdige) uitvoering van het geschetste ontwikkelingsperspectief.
105
1.3.3.
Wat mag het kosten
3 Speerpunt Markermeer/IJmeer
2008
2009
2010
2011
Directe salarislasten
326.300
326.300
326.300
326.300
Proceskosten
600.000
800.000
400.000
400.000
Totaal
926.300
1.126.300
726.300
726.300
1.4. 1.4.1.
Speerpunt OostvaardersWold Wat willen we bereiken
Het OostvaardersWold wordt een gebied met (inter)nationale allure. In het project OostvaardersWold wordt samengewerkt aan de ontwikkeling van een gebied, waar op een aansprekende en kwalitatief hoogwaardige manier grootschalige nieuwe natuur, recreatie, water en de samenhang met de mogelijke verstedelijking worden gecombineerd. In het gebied wordt natuur, water en recreatie op een bijzondere manier verbonden met de verdere verstedelijking met Almere. Het college stelt zich ten doel om in deze collegeperiode 600 hectare van de robuuste verbindingszone OostvaardersWold in uitvoering te nemen. Dit is naast de 200 hectare agrarisch natuurbeheer. Om zoveel mogelijk onzekerheden voor de belanghebbenden weg te nemen streeft het college ernaar om binnen twee jaar duidelijkheid te geven over de functie van de gronden in het zoekgebied. Voor de plannen voor het realiseren van de aanleg van de 600 hectare robuuste verbinding en het ecoduct over de Gooiseweg zal een businesscase worden opgesteld. Het college zal om de uitvoering van het OostvaardersWold te bespoedigen de aankoop van gronden voorfinancieren. Deze aankopen zullen gefaseerd plaatsvinden, onder de voorwaarde van een afnameplicht door LNV. Voor de uitvoerbaarheid van deze ambitie geldt dat het Rijk haar bijdrage voor de ecoducten over de A6 en onder het spoor voor 2012 beschikbaar moet stellen. 1.4.2.
Wat gaan we ervoor doen
In november 2006 is in het kader van het Omgevingsplan een besluit genomen over de locatie van de groen-blauwe zone. In vervolg daarop is in juli 2007 het plan van aanpak voor de planvormingsfase van het OostvaardersWold vastgesteld in de stuurgroep OostvaardersWold. In de planvormingfase (in 2007 en 2008) wordt gewerkt aan drie samenhangende aspecten: 1.
Organisatie van de samenwerking;
2.
Vormgeven van de integrale gebiedsontwikkeling;
3.
Financiering van de opgaven.
De planning voor de planvormingsfase komt in hoofdlijnen op het volgende neer: •
6 maanden werken aan de inhoudelijke onderzoeken en analyse van de mogelijke inrichtingsvarianten voor het gebied;
•
6 maanden integratieslag tot een concept ontwerp structuurvisie en het maken van de bijbehorende PlanMer;
•
6 maanden bestuurlijke besluitvorming over de ontwerp-structuurvisie en de SOK (samenwerkingsovereenkomst inclusief financiële afspraken).
106
In 2008 wordt dus de planvorming voor de inrichting van het OostvaardersWold vrijwel geheel afgerond. Er worden een structuurvisie, een PlanMer, een samenwerkingsovereenkomst inclusief financiële afspraken opgesteld en de besluitvorming over deze producten zal plaatsvinden. Na de afronding van de planvormingsfase in 2008, volgt de realisatiefase voor het OostvaardersWold. Draagvlak en betrokkenheid is essentieel voor de realisatie van OostvaardersWold. Het project wordt open en transparant ingericht. Zo krijgen de boeren die blijven in het gebied de gelegenheid om mee te praten over de inrichting van het gebied. Meetbare resultaten Voor het project OostvaardersWold is het van belang te bezien hoe de voortgang is met betrekking tot de verwerving in relatie met de doelstelling van 600 hectares. Gerapporteerd zal worden over: •
de verworven hectares op verzoek van derden;
•
de verworven hectares op verzoek van de projectorganisatie.
Relatie met het p-MJP De provincie gaat uit van de totale opgave voor de robuuste verbinding van 1125 hectare. Op dit moment is er voor de robuuste verbindingszone 409 hectare opgenomen in het p-MJP voor de huidige ILG periode. Aanvullende afspraken met LNV worden gemaakt over het totale aantal benodigde hectares, onder andere op basis van de resultaten van een Alterra onderzoek. 1.4.3.
Wat mag het kosten
4 Speerpunt Oostvaarderwold
2008
2009
2010
2011
Directe salarislasten
323.050
323.050
323.050
323.050
Proceskosten
800.000
500.000
500.000
500.000
1.123.050
823.050
823.050
823.050
Totaal
1.5.
Totale lasten van de speerpunten
Totaal speerpunten Omgevingsplan Directe salarislasten Proceskosten Algemene inhuur Totaal
2008
2009
2010
2011
872.950
872.950
872.950
872.950
1.700.000
1.600.000
1.200.000
1.200.000
410.400
510.400
910.400
690.400
2.983.350
2.983.350
2.983.350
2.763.350
107
2.
p-MJP
2.0.
Algemeen
2.0.1.
SGB en ILG
Op 1 januari 2007 is de SGB-regeling (subsidieregeling gebiedsgericht beleid) opgegaan in het Investeringsbudget Landelijk Gebied (ILG). In het kader van het ILG heeft het Rijk het realiseren van de rijksdoelstellingen gedecentraliseerd. In december 2006 hebben de minister van LNV en de provincie Flevoland een bestuursovereenkomst gesloten. Daarin is opgenomen dat het Rijk financiële middelen beschikbaar stelt en dat de provincie de verantwoordelijkheid heeft voor het behalen van de prestaties. Ten aanzien van de nieuwe ILG-regeling hebben de provincies met het Rijk afspraken gemaakt over de SGBprojecten. Afgesproken is dat het Rijk het budget dat nodig is om deze projecten af te ronden ter beschikking stelt aan de provincie. De provincie geeft DLG opdracht om onder haar verantwoordelijkheid de financiële afhandeling van de projecten uit te voeren. De provincie legt jaarlijks verantwoording af aan het Rijk. 2.0.2.
WILG
Op 1 januari 2007 is de Wet op de Inrichting van het Landelijk Gebied (WILG) in werking getreden. Hierin is bepaald dat de provincie een provinciaal meerjarenprogramma voor het landelijk gebied opstelt. Daarbij dient zij uit te gaan van het rijksbeleid en het provinciaal beleid ten aanzien van het landelijk gebied. De afspraken over de uitvoering zijn eveneens opgenomen. 2.0.3.
p-MJP
Het provinciaal Meerjarenprogramma (p-MJP) is gebaseerd op het Omgevingsplan en richt zich tevens op de doelen van de gebiedspartners, het Rijk en de EU. Het p-MJP is opgesteld door alle gebiedspartners gezamenlijk. Het uitvoeringsprogramma beschrijft voor de periode 2007-2013 de uitvoering van het gebiedsgerichte beleid van Flevoland: Een samenhangende verwerving, inrichting en beheer van het landelijk gebied ten behoeve van water, landbouw, natuur, plattelandseconomie, recreatie en toerisme, landschap, cultuurhistorie, milieu en bodem. Het stedelijk gebied (woningbouw), het hoofdwegennet en het spoor vallen buiten dit programma. De uitvoering van het p-MJP wordt gefinancierd door het Rijk, de EU, de provincie en de gebiedspartners in Flevoland. Voor de periode 2007-2013 is in totaal 225 miljoen euro beschikbaar, de provinciale cofinanciering bedraagt circa 17 miljoen euro. De provincie heeft de regierol voor het totale p-MJP (inclusief de Rijks- en EUmiddelen) en legt verantwoording af over het totale budget. Het provinciaal meerjaren programma heeft vier functies: 1.
Het beschrijft de ambities van de provincie, gebiedspartners, Rijk en EU in het landelijk gebied en de bijbehorende financiële consequenties;
2.
Het is de basis voor de bestuursovereenkomst met het Rijk over de verdeling van rijksgelden voor het landelijke gebied (2007-2013) en het Europese budget (POP2 en de structuurfondsen);
3.
Het is het inhoudelijk toetsingskader voor subsidieaanvragen;
4.
Het vormt de basis voor rapportage en verantwoording.
2.0.4.
Wat willen we bereiken met het p-MJP
Een vitaal en aantrekkelijk landelijk gebied waar wonen, werken, natuur, water, milieu en recreëren zijn afgestemd op de maatschappelijke behoefte. De vitaliteit van het landelijk gebied wordt vergroot en de gebruiksmogelijkheden meer afgestemd op de veranderende maatschappelijke behoeften. Dit leidt tot wijziging en gebruik van bepaalde delen in het landelijk gebied.
108
Het unieke landschap in de polder wordt bewaard en ontwikkeld door voort te bouwen op het unieke landschapsconcept en ontwikkelingen daarin te passen. Hierbij draagt het p-MJP bij aan diverse doelstellingen zoals die zijn opgenomen onder de thema’s van deel A. In de navolgende paragrafen wordt meer specifiek beschreven wat we willen bereiken in 2008. Ten behoeve van Oostvaarderswold moet in de periode tot en met 2014 1125 ha worden aangekocht. Daarvan is in 2006-2007 al 100 ha aangekocht. In 2008 wordt 350 hectare verworven en ingericht. In 2009 gaat het om een aankoop van overeenkomstige omvang. De resterende aankopen zullen waarschijnlijk pas in 2014 aan de orde zijn. In 2008 gaat het rijk daartoe een bedrag uitgeven van 35 mln. euro. De provincie zal met het rijk overleggen in hoeverre voorfinanciering door de provincie kan bijdragen aan het kunnen aankopen van percelen die door agrarische bedrijven worden aangeboden. 2.0.5.
Wat gaan we daarvoor doen
Het verbeteren van de fysieke kwaliteit van het landelijk gebied in Flevoland door het uitvoeren van projecten. De operationele doelstellingen uit het p-MJP zullen zoveel mogelijk (> 80%) via integrale en gebiedsgerichte projecten worden uitgevoerd in de p-MJP gebieden: Noordelijk Flevoland, Oostelijk Flevoland, Zuidelijk Flevoland inclusief het OostvaardersWold. Met de gebiedspartners en het Rijk is afgesproken dat er tussen de jaren geschoven mag worden met het budget en de prestaties. Aan het eind van de periode moeten de prestaties gerealiseerd zijn. Deze mogelijkheid tot schuiven is belangrijk omdat er tijdens een project vertraging kan worden opgelopen door externe factoren. Zoals vergunningen die te laat worden verkregen, waartegen bezwaar of beroep wordt aangetekend, een beschermde soort die onverwacht wordt aangetroffen waardoor de werkzaamheden worden stopgezet, archeologische vondsten die worden gedaan, etc. De gebiedspartners zijn meestal degenen die de projecten uitvoeren. Zij leveren de projectleiders. De provincie heeft de regierol, geeft de subsidiebeschikkingen af en is eindverantwoordelijk. Vanuit haar rol tracht de provincie projectideeën zo te combineren dat doelen sneller en met meer draagvlak worden gerealiseerd. Jaarprogramma De provincies hebben gezamenlijk één nieuw subsidiekader ontwikkeld. In de provinciale verordening van de provincie Flevoland is opgenomen dat voor een project subsidie kan worden afgegeven wanneer het project is opgenomen in een door het college van GS vastgesteld Jaarprogramma. De prestaties die in het Jaarprogramma staan zijn een streven, een tussentijdse mijlpaal, om samen met de gebiedspartners de doelen te bereiken in 2013. In juni 2007 heeft het college van GS het p-MJP Jaarprogramma 2007 vastgesteld. Dit betekent dat pas na juni het grootste deel van de subsidieaanvragen is ingediend en beschikt, waardoor de gebiedspartners pas laat in het jaar met de uitvoering kunnen starten. Dit heeft tot gevolg dat van de projecten die in het Jaarprogramma 2007 zijn opgenomen het grootste deel niet afgerond zal worden in 2007 maar in 2008 en volgende jaren. Dit geldt ook voor de financiering. De verwachting is dat 90% van de projecten pas in 2008 tot uitgaven zullen leiden. Eind 2007 zal naar verwachting sprake zijn van een onderuitputting. Het niet bestede cofinancieringbudget zal moeten worden gereserveerd voor latere jaren; daarvoor zal een reserve moeten worden ingesteld. Het streven is om dit bedrag de komende jaren in projecten te beleggen. De provincie zal in overleg met de gebiedspartners intensief overleg voeren om zoveel mogelijk projectvoorstellen op te nemen in het Jaarprogramma 2008. Het streven is om in het Jaarprogramma 2008 voor een totaal bedrag van 45 miljoen (exclusief OVW € 35,8 miljoen) aan projectideeën te programmeren.
109
Bij de programmering wordt ervan uitgegaan dat projecten een uitvoeringstijd hebben van gemiddeld 2 jaren. Dit betekent dat er gedurende de eerste vijf jaren projecten kunnen worden ingediend en dat de laatste 2 jaren vooral worden gebruikt voor de uitfinanciering van lopende projecten en eventuele “nabranders”. In de begroting 2008 en de meerjarenraming is er voor gekozen om voorlopig uit te gaan van een gemiddelde jaarlijks besteding van 1/7 deel van het totale programma 2007-2013.
2.1.
Natuur
2.1.1.
Wat willen we bereiken
Flevoland zet in op een robuuste en samenhangende structuur van natuurgebieden, waarin de bijzondere Flevolandse waarden in relatie tot natte natuur, grootschalige natuur en belevingsnatuur kunnen worden behouden en versterkt. 2.1.2.
Wat willen we samen met de gebiedspartners bereiken in 2008
•
In 2008 is 542 ha EHS verworven en ingericht;
•
In 2008 zijn op basis van leefgebiedplannen 5 verschillende maatregelen getroffen;
•
In 2008 is 240 hectare natuur niet meer verdroogd;
•
In 2008 vindt beheer plaats in een ganzenfoerageergebied van in totaal circa 1270 ha
2.1.3.
Wat wordt daarvoor gedaan
•
Er wordt grond aangekocht voor het realiseren van de robuuste verbinding OostvaardersWold;
•
Er wordt akkerland ingericht als natuur;
•
Er worden waterpartijen aangelegd zodat bedreigde dier- en plantensoorten beter kunnen overleven;
•
Er wordt een natuurlijke overgang van nat naar droog gerealiseerd en een rietzoom ontwikkeld langs de Zwolse Vaart;
•
Er wordt voor ganzen een aantrekkelijk foerageergebied ingesteld. Tegelijkertijd worden maatregelen genomen om buiten de foerageergebieden de landbouwschade te beperken;
•
De nesten van weidevogels worden opgespoord en beschermd.
2.1.4.
Wat zijn de kosten
Beleidsopgaven
2009
2010
2011
JP 07
JP 08∗
JP 07
JP 08
JP 07
JP 08
JP 07
JP08
3.686.500
pm
0
pm
0
pm
0
pm
Soortenbeleid
224.500
pm
0
pm
0
pm
0
pm
Milieutekorten
260.000
pm
0
pm
0
pm
0
pm
Natuur buiten EHS
268.700
pm
4.450
pm
1.500
pm
1.500
pm
4.439.700
pm
4.450
pm
1.500
pm
1.500
pm
EHS
Totaal
∗
2008
JP is Jaarprogramma. Het Jaarprogramma 2007 is vastgesteld in juni 2007. Het Jaarprogramma 2008 zal in december worden
aangeboden aan GS. Op dit moment is nog niet bekend welke nieuwe projecten zullen worden gestart in 2008 en welk budget nodig is. In bovenstaande tabellen zijn de budgetten voor 2008 dan ook als pm-post weergegeven.
110
2.2.
Recreatie en toerisme
2.2.1.
Wat willen we bereiken
De concurrentiekracht van Flevoland als vakantiebestemming wordt versterkt door de ontwikkeling van goede en veilige routes, aantrekkelijk en veilig vaarwater, attractieve stranden en bossen, toegankelijke natuurgebieden, versterking van de belevingswaarde van Flevoland voor de recreant en ontwikkeling van nichemarkten op het gebied van archeologie en cultuurhistorie. 2.2.2.
Wat willen we samen met de gebiedspartners bereiken in 2008
Het oplossen van knelpunten in de landelijke wandel- en fietsroutes in Flevoland door het aanleggen en
•
verbeteren en beheren van 45 km fiets- en wandelpad; •
Het verbeteren/aanleggen van 15 km aan regionale routes;
2.2.3.
Wat wordt daarvoor gedaan
•
We gaan 40 km wandelpaden over boerenland aanleggen en onderhouden;
•
We gaan het fietspad in het Hulkesteinse bos verbeteren;
•
We gaan fietspaden aanleggen bij Lelystad en Harderwijk.
2.2.4.
Wat zijn de kosten
Beleidsopgaven
2008
2009
2010
2011
JP 07
JP 08
JP 07
JP 08
JP 07
JP 08
JP 07
JP 08
350.000
pm
500.000
pm
0
pm
0
pm
Landelijke routestructuren
64.750
pm
216.750
pm
22.750
pm
20.000
pm
Regionale routestructuren
876.000
pm
416.000
pm
706.000
pm
0
pm
1.290.750
pm
1.132.750
pm
728.750
pm
20.000
pm
Dagrecreatie
Totaal
2.3. 2.3.1.
Landschap Wat willen we bereiken
De provincie Flevoland wil het ‘man-made’ landschap van de polder bewaren door de essentiële elementen en karakteristieken te behouden en te herstellen, door voort te bouwen op het unieke landschapsconcept en door nieuwe ontwikkelingen in te passen. Het Zwarte Meer inclusief de Zwartemeerdijk maakt onderdeel uit van het Nationaal Landschap IJsseldelta. Het landgebruik in Flevoland verandert in hoog tempo. Nieuwe functies vragen om een aangepast landschapsontwerp, passend bij de bestaande kernkwaliteiten en voortbouwend op het huidige ontwerp. Zo kunnen vooraf de kaders vastgelegd worden waarbinnen ontwikkeling mogelijk is. 2.3.2.
Wat willen we samen met de gebiedspartners bereiken in 2008
In 2008 worden 2 projecten afgerond die als doelstelling hebben het behouden en herstellen van het culturele erfgoed van Flevoland en het vergroten van het bewustzijn onder bewoners en bezoekers voor de ontstaans- en inrichtingsgeschiedenis van de drie polders. Hierdoor wordt recreatie en toerisme gestimuleerd.
111
2.3.3.
Wat wordt daarvoor gedaan
We gaan het havenhoofd van Elburg recreatief aankleden, waardoor de beleving van het oude havenhoofd zal verbeteren (aankleding met op basaltgelijkende natuursteen en reconstructie houten platform zoals het was in 1900) . Er is een exploitatie subsidie aan Landschapsbeheer Flevoland verstrekt voor het uitvoeren van het werkplan 2007. Dit is in overeenstemming met de in IPO-verband gemaakte afspraken over de financiering van een basisorganisatie voor landschapsbeheer per provincie. 2.3.4.
Wat zijn de kosten
Beleidsopgaven
Versterken landschap
2008
2011
JP 07
JP 08
JP 07
JP 08
JP 07
JP 08
JP 07
JP 08
pm
763.750
pm
755.625
pm
125.625
pm
157.000
pm
0
pm
0
pm
0
pm
411.290
pm
763.750
pm
755.625
pm
125.625
pm
archeologie
2.4.
2010
254.290
Cultuurhistorie en Totaal
2009
Landbouw
2.4.1.
Wat willen we bereiken
Flevoland zet in op de verdere ontwikkeling van een breed assortiment marktgevraagde land- en tuinbouwproducten en wil een vooraanstaande rol spelen bij de innovatie van productie en verwerking van agrarische producten. De landbouw in Flevoland is duurzaam, heeft perspectief en wordt maatschappelijk gewaardeerd. Het bereiken van deze doelstellingen hangt voor een belangrijk deel af van de ondernemers zelf. De provincie en haar gebiedspartners laten nieuwe ontwikkelingen over aan de markt en het bedrijfsleven, maar willen wel een rol spelen in het scheppen van randvoorwaarden waarbinnen deze ontwikkelingen kunnen plaatsvinden. 2.4.2. •
Wat willen we samen met de gebiedspartners bereiken in 2008
In 2008 wordt een project afgerond dat de concurrerende positie van de landbouw versterkt in samenhang met de ontwikkeling van recreatie, natuur- en landschapswaarden;
•
In 2008 worden 2 projecten afgerond met als doel een toename van het bruto regionaal product vanuit de agrarische sector en het behoud en de ontwikkeling van een goede bodemstructuur en -vruchtbaarheid van de agrarische percelen.
2.4.3. •
Wat wordt daarvoor gedaan
De Dienst Landelijk Gebied doet onderzoek naar de haalbaarheid en financiering van kavelruil in relatie met waterberging en een verbetering van de bedrijfsstructuur in het Rivierduingebied (dit project kost alleen uren van DLG);
•
We leveren een financiële bijdrage aan het organiseren van een biologische velddag en aan een groep agrarische ondernemers die een groot landbouwbedrijf wil opzetten.
112
2.4.4.
Wat zijn de kosten
Beleidsopgaven
2008
2009
2010
2011
JP 07
JP 08
JP 07
JP 08
JP 07
JP 08
JP 07
JP 08
195.081
pm
371.081
pm
343.481
pm
0
pm
195.081
pm
371.081
pm
343.481
pm
0
pm
Stimuleren concurrentie kracht en duurzame landbouw Totaal
2.5. 2.5.1.
Water Wat willen we bereiken
De doelen van het waterbeleid zijn gericht op waterkwantiteit (het voorkomen van overlast door overschot of tekort aan water) en waterkwaliteit (gericht op een goede ecologische toestand voor alle wateren ongeacht de bestemming). Deze doelen wil Flevoland bereiken door duurzame en robuuste watersystemen te ontwikkelen en behouden met inbegrip van het grondwater. Er wordt gebruik gemaakt van kansen die de watersystemen bieden voor verschillende functies. 2.5.2.
Wat willen we samen met de gebiedspartners bereiken in 2008
In 2008 worden natuurvriendelijk oevers ingericht die een bijdrage leveren aan het watersysteem, zodat deze in 2050 zodanig is ingericht dat heel Flevoland voldoet aan de norm voor bescherming tegen wateroverlast bij extreme neerslag. 2.5.3.
Wat wordt daarvoor gedaan
We richten 18,3 km natuurvriendelijke oevers in langs de tochten/vaarten (Noordertocht, Wisenttocht, Larservaart, Kadoelertocht, Kalenbergertocht, Zwijnstocht, Neushoorntocht, Hertentocht, Lindetocht) van Flevoland; 2.5.4.
Wat zijn de kosten
Beleidsopgaven
2008
2009
2010
2011
JP 07
JP 08
JP 07
JP 08
JP 07
JP 08
JP 07
JP 08
Natuurvriendelijke oevers
1.335.500
pm
0
pm
0
pm
0
pm
Totaal
1.335.500
pm
0
pm
0
pm
0
pm
2.6. 2.6.1.
Leefbaarheid Wat willen we bereiken
Flevoland zet zich in voor een toename van de leefbaarheid op het platteland in 2015, met name voor ouderen en jongeren. Het doel is om het behoud en de ontwikkeling van de sociale en economische vitaliteit van de leefgemeenschappen in het landelijke gebied van Flevoland te stimuleren. 2.6.2.
Wat willen we samen met de gebiedspartners bereiken in 2008
In 2008 wordt een voorstudie uitgevoerd die een bijdrage levert aan het realiseren van circa 10 MFC’s in 2013. 2.6.3.
Wat wordt daarvoor gedaan
Het verbeteren van de dienstverlening aan inwoners van kleine kernen door ze te helpen bij de voorbereiding van projectaanvragen voor het realiseren van Multifunctionele Centra;
113
2.6.4.
Wat zijn de kosten
Beleidsopgaven
2008
2011
JP 08
JP 07
JP 08
JP 07
JP 08
JP 07
JP 08
550.000
pm
100.000
pm
0
pm
0
pm
550.000
pm
100.000
pm
0
pm
0
Pm
voorzieningen
2.7.
2010
JP 07 Multifunctionele Totaal
2009
Milieu
2.7.1.
Wat willen we bereiken
Voor inwoners en bedrijven is een schone, veilige en aantrekkelijke leefomgeving belangrijk. De opgave is om de schone en innovatieve voorsprong die Flevoland heeft te behouden en spaarzaam met de milieuruimte om te gaan. Hierbij speelt het begrip ‘ontkoppeling’ een rol. Van ontkoppeling is sprake wanneer de economie harder groeit dan de milieudruk toeneemt. Absolute ontkoppeling wordt bereikt als de milieudruk bij economische groei zelfs in absolute zin afneemt. De provincie legt deze autonoom optredende ontkoppelingsontwikkeling vast als ambitieniveau, waarmee wordt uitgesproken dat een mindere mate van ontkoppeling niet wordt geaccepteerd. Bovenop de autonoom optredende ontwikkeling zijn voor de thema’s vermesting, verstoring (geluid), klimaat en ruimtegebruik aanvullende provinciale maatregelen nodig om aan wettelijke grenswaarden en gewenste kwaliteitsniveaus te voldoen. 2.7.2.
Wat willen we samen met de gebiedspartners bereiken in 2008
In 2008 worden 2 pilots afgerond die een bijdrage leveren aan de doelstelling: het ontwikkelen van een visie duurzaam bodemgebruik en het opstellen van een bodeminformatiesysteem. 2.7.3.
Wat wordt daarvoor gedaan
Een pilotproject uitvoeren waarbij de waarden van de bodem en de ondergrond worden betrokken bij de
•
ontwikkeling van een gebied; •
Het ontwikkelen van een bodemvisie waarin beschermingsdoelstellingen voor bodemthema’s gerealiseerd worden.
2.7.4.
Wat zijn de kosten
Beleidsopgaven
2008
2009
2010
2011
JP 07
JP 08
JP 07
JP 08
JP 07
JP 08
JP 07
JP 08
Bodem
160.000
pm
0
pm
0
pm
0
pm
Totaal
160.000
pm
0
pm
0
pm
0
pm
114
2.8.
Relaties en verbanden met de programmaonderdelen
Activiteit
Geleverde prestatie in 2008
Levert een bijdrage aan
Totaal fietsroutes
2,3 km
Balans Flevolandse samenleving (1)
Verbeterde waterhuishouding
405 ha
Duurzaamheid, klimaat, water en
Verbeterde waterkwaliteit
200 ha
natuur (2) Duurzaamheid, klimaat, water en natuur, (3) Totaal afvalwaterzuivering
2 aantal
Duurzaamheid, klimaat, water en natuur, (3)
Reductie van bestrijdingsmiddelen en
90%
Duurzaamheid, klimaat, water en
11,3 km
Duurzaamheid, klimaat, water en
meststoffen bij glastuinbouw
natuur (3)
Totaal natuurvriendelijke oevers
natuur (3) Agrarische bedrijven die
25 aantal
milieumaatregelen nemen Proceskosten
Duurzaamheid, klimaat, water en natuur (3)
Voorlichting, haalbaarheids-
n.v.t.
onderzoeken verdroging, administratieve ondersteuning etc. 1.
Dit project levert een bijdrage aan het thema Balans Flevolandse samenleving, namelijk het uitbouwen van toeristisch-recreatieve voorzieningen structuur;
2.
Dit project levert een verbeterde waterhuishouding op en levert als zodanig een bijdrage aan doelstelling 2, de waterkwantiteit bewaken;
3.
Dit project levert een verbeterde waterkwaliteit op en levert als zodanig een bijdrage aan doelstelling 2 , de waterkwaliteit behouden;
Voor enkele van bovenstaande projecten is ook provinciale cofinanciering afgesproken.
2.9.
Inbedding p-MJP in organisatie
Het programma kent een sectorale invalshoek en een gebiedsgerichte invalshoek. De sectorale invalshoek wordt organisatorisch vertaald door de verantwoordelijkheid voor de te behalen sectorale prestaties en doelen bij de betreffende beleidsafdelingen neer te leggen. De afbakening vindt plaats in de jaarprogramma's waarin de aanspreekpunten voor de programmaonderdelen zijn aangegeven. De gebiedsgerichte aanpak is deels ondersteunend aan de sectorale invalshoek, maar heeft ook een eigen doelstelling: Het opgang brengen van geïntegreerde ontwikkelingen in een gebied. Daartoe is gekozen voor een verdeling van de provincie in drie gebieden, globaal gezien de drie polders. De verantwoordelijkheid voor het op gang komen van gebiedsgerichte ontwikkelingsprocessen, en het begeleiden en op tempo houden van gebiedsgerichte projecten is in handen gelegd van een drietal afdelingshoofden, voor elk gebied één. Zij zijn ook de aanspreekpunten voor initiatieven vanuit de gebieden zelf.
115
C. Relatietabel programmaonderdelen en speerpunten Omgevingsplan en het p-MJP
116
Speerpunten IFA
p-MJP 3.1 Werken en ondernemen
X X X
OostvaardersWold X
Markermeer / IJmeer X
Luchthaven X X
X X X
3.4.2 Europese programma’s 2007-2013
X X
X
X
X
X X
X
X
X X
X X X X X X X
X X X X X X X
X X X
X
X X X
5.7 Natuur en landschapsbeleid
5.6 Duurzame ontwikkeling
5.5 Afronding SGB-regeling
5.4 (fysieke) Omgevingskwaliteit
5.3 Grondwaterbeheer
5.2 Bescherming tegen overstromingen
X
5.1 Algemeen waterbeleid
4.6 Ruimtelijke planning
4.5 Wonen
4.4 Omroep Flevoland
4.3 Cultuur
4.2 Sport
4.1 Zorg en Sociale kwaliteit
3.4.1 Europese programma’s 2000-2006
3.3 Landbouw en visserij
3.2 Toerisme en recreatie
2.2 Wegen en vaarwegen
1.3 Onderwijs 2.1 Mobiliteit, verkeersveiligheid en openbaar vervoer
X 1.2 Jongerenbeleid
1.1 Jeugdzorg
Programmaonderdelen uit de Themahoofdstukken
X
X
X
117
118
III.
Paragrafen
119
1.
Lokale heffingen
1.0.
Algemeen
De provincie Flevoland kent één algemene heffing (belasting) en drie bestemmingsheffingen: 1.
Opcenten Motorrijtuigenbelasting (MRB);
2.
Leges;
3.
Grondwaterheffingen;
4.
Nazorgheffing gesloten stortplaatsen.
Opcenten motorrijtuigenbelasting De provincies heffen een opslag (opcenten) op de motorrijtuigenbelasting. Het Rijk stelt hiervoor de maximale hoogte vast, die jaarlijks wordt aangepast in verband met loon- en prijsontwikkelingen. Daarbinnen bepaalt de provincie zelf het tarief. Met ingang van 1 april 2008 is het maximum aantal provinciale opcenten door de staatssecretaris van financiën verhoogd van 105 naar 107,9. Leges De provincie heft leges voor diverse diensten en documenten. Bij de tariefstelling zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: 1.
De leges voor drukwerk zijn gebaseerd op de variabele kosten (papier, kopiekosten en porti);
2.
De leges voor vergunningen, ontheffingen en dergelijke zijn gebaseerd op het gemiddelde tijdsbeslag dat met het verlenen hiervan is gemoeid, vermenigvuldigd met het gemiddelde uurtarief van de daarmee belaste medewerkers
Grondwaterheffingen De provincie belast het onttrekken van grondwater aan de bodem vanaf 20.000 m3. Het tarief is enerzijds gebaseerd op een raming van de lasten van het grondwaterbeheer op langere termijn en anderzijds op een inschatting van het volume van de jaarlijkse grondwateronttrekkingen. Nazorgheffing De provincie heeft te maken met drie vuilstortplaatsen, te weten: Het Friese Pad (Emmeloord), Braambergen (Almere) en Zeeasterweg (Lelystad). De provincie heeft een ‘eeuwigdurende’ nazorgplicht voor vuilstortplaatsen die zijn gesloten (afgedicht). Hiervoor is een bedrag nodig: het zogenaamde doelvermogen. De stortplaatsexploitanten dragen de lasten via een jaarlijkse nazorgheffing. Deze heffing wordt door de provincie in een fonds – het nazorgfonds – gestort. Het is de bedoeling dat het fonds op het moment dat de vuilstortplaats wordt gesloten voldoende groot is om eeuwigdurend het onderhoud aan de stortplaats te kunnen bekostigen.
1.1.
Beleid ten aanzien van de heffingen
Tarieven Lokale heffingen Opcenten MRB
Op hoofdsom tarief MRB
2006
2007
2008
2009
2010
2011
63,4
64,0
67,4
70,5
73,7
74,8
divers
divers
divers
divers
divers
divers
1,71
1,71
1,71
1,71
1,71
1,71
543.000
543.000
per 1-4-1995 Leges
Divers
Grondwaterheffingen Per 100 m3 Nazorgheffing
120
Friese Pad + Braambergen
546.000 546.000
543.000 543.000
Opcenten motorrijtuigenbelasting De opcenten worden jaarlijks aangepast aan loon- en prijsontwikkelingen. Voor 2008 is 2,25% gehanteerd. Vanaf 2009 is voorlopig rekening gehouden met jaarlijks 1,5%. Met het oog op toekomstige investeringen in de weginfrastructuur is het Infrafonds ingesteld. Voor de voeding van dit fonds is in het Hoofdlijnenakkoord 2008-2011 voorgesteld de opcenten op de motorrijtuigenbelasting vanaf 2008 in drie achtereenvolgende jaren te verhogen met 2 extra opcenten per jaar boven op de jaarlijkse indexering. Leges De tarieven worden jaarlijks aangepast in verband met loon- en prijsontwikkelingen. Grondwaterheffingen Het tarief bedraagt sinds 1993 € 1,71 per 100 m3. . Voor 2008 en volgende jaren wordt uitgegaan van een belastbare onttrekking van circa 27,8 mln. m3, leidende tot een geraamde opbrengst van circa € 476.000. Voor zover de uiteindelijke opbrengst uit de grondwaterheffing afwijkt van de daaraan jaarlijks toerekenbare kosten, wordt het verschil toegevoegd of onttrokken aan de voorziening grondwaterbeheer. Deze voorziening had op 31 december 2006 een werkelijke omvang van € 605.000. Nazorgheffing De hoogte van de nazorgheffing is afhankelijk van het benodigde doelvermogen. Het doelvermogen voor de stortplaatsen Friese Pad en Braambergen is in 2005 opnieuw berekend op basis van geactualiseerde nazorgplannen. De huidige berekening gaat uit van een benodigd doelvermogen voor Friese Pad van circa € 4,4 mln. op 1 januari 2007; voor Braambergen is dit circa € 9,4 mln. op 1 januari 2013. Gebleken is dat het benodigde doelvermogen voor Friese Pad is gerealiseerd en er zelfs terugbetaald zal moeten worden; een definitieve eindberekening wordt gemaakt bij oplevering van de stortplaats in 2009. Voor Braambergen is het doelvermogen op 1 januari 2013 berekend op circa € 9,4 mln. Verwacht wordt dat Braambergen in 2008 een gewijzigd nazorgplan zal indienen op basis waarvan de heffing wordt berekend. Voor de te heropenen stortplaats Zeeasterweg zal in 2008 een nazorgplan moeten worden ingediend op basis waarvan het doelvermogen en de nazorgheffing kan worden vastgesteld. De gewijzigde nazorgheffing kan dan vanaf 2009 (na aanpassing van de heffingsverordening) worden geïnd. Kwijtscheldingsbeleid Voor de lokale heffingen bestaat er geen mogelijkheid tot kwijtschelding. De legesverordening kent een zogenaamde hardheidsclausule. Hierin is geregeld dat het college van Gedeputeerde Staten tegemoet kan komen aan onbillijkheden van overwegende aard, welke zich bij de toepassing van de verordening kunnen voordoen.
121
Lokale lastendruk Onder lokale lastendruk wordt verstaan hoe de tarieven van de provinciale belastingen en heffingen zich verhouden tot de tarieven in de andere provincies. Vergelijking tarieven
Opcenten MRB (1 april) 2007
Grondwaterheffing
2008
Stijging
(voorlopig)
in %
(per 100 m3)
Flevoland
64,0
67,4
5,31%
1,71
Groningen
77,2
77,8
0,78%
2,00
Friesland
67,3
67,3
0,0%
1,13
Drenthe
78,6
79,7
1,4%
1,00
Overijssel
75,3
76,8
1,99%
1,36
Gelderland
80,5
81,4
1,12%
1,30
Utrecht
71,7
71,7
0,0%
1,05
Noord-Holland
63,4
63,9
0,79%
0,81
Zuid-Holland
73,3
90,3
23,19%
1,13
Zeeland
69,3
69,3
0,0%
2,54
Noord-Brabant
71,6
71, 6
0,0%
1,90
Limburg
78,8
78,8
0,0%
1,13
Gemiddeld
72,6
74,7
2,89%
1,42
Voor de vergelijking tussen de provincies zijn de opcenten MRB en de grondwaterheffing relevant vanwege de omvang en/ of de hoogte van de heffing. De diensten waarvoor leges worden gevraagd (zoals toezending drukwerk, ontheffingen en vergunningen) en de heffingsgrondslag verschillen tussen de provincies, waardoor een directe vergelijking niet zinvol is. Gelet op het specifieke karakter van de nazorgheffing is een vergelijking met andere provincies niet zinvol. De geraamde tarieven per provincie voor de MRB (per 1 april 2008) lopen uiteen van 63,9 tot 90,3. Flevoland heeft naar verwachting per 1 april 2008 het op twee na laagste tarief; in 2007 was Flevoland op één na de laagste. 3 Met betrekking tot de grondwaterheffing lopen de tarieven van de provincies uiteen van € 0,81 per 100 m tot € 2,54
per 100 m3. Het tarief in Flevoland bedraagt € 1,71 per 100 m3, waarmee Flevoland van laag naar hoog gerangschikt de negende plaats inneemt. De hoogte van de uiteindelijke opgelegde heffing is overigens niet alleen afhankelijk van de hoogte van het tarief, maar ook van een mogelijk minimum bedrag (perceptiekosten) en vrijstellingen. In 3 Flevoland is geen minimum bedrag vastgesteld en zijn onttrekkingen kleiner dan 20.000 m grondwater vrijgesteld
van de provinciale grondwaterheffing. Per jaar worden circa 20 aanslagen grondwaterheffing opgelegd. Opgemerkt wordt nog dat de provinciale grondwaterheffing nog wel eens verward wordt met de rijksbelasting op de onttrekking van grondwater. Deze rijksbelasting is aanzienlijk hoger en bedraagt op dit moment € 17,85 per 100 3 m onttrokken grondwater.
122
1.2.
Vertaling van de lokale heffingen in de begroting
Lokale heffing
Rekening
(X € 1.000) Opcenten MRB
2006 3)
Begroting Begroting 2007
2008
Meerjarenbegroting 2009
2010
2011
36.134
40.000
43.000
46.655
50.620
53.400
Leges
141
121
123
123
123
123
Grondwaterheffingen
557
472
476
476
476
476
Nazorgheffing
546
538
543
543
543
543
37.378
41.131
44.142
47.797
51.762
54.542
Totaal
De opbrengst van de opcenten MRB is de afgelopen jaren aanmerkelijk opgelopen als gevolg van een wijziging waardoor er meer (lease)auto’s in Flevoland worden geregistreerd. Het netto effect op de provinciale begroting van deze meeropbrengst is echter voor het grootste deel incidenteel, omdat er een relatie bestaat tussen de opcentenheffing en de algemene uitkering uit het Provinciefonds. De opbrengst van de motorrijtuigenbelasting is namelijk een negatieve verdeelmaatstaf in het Provinciefonds, dat wil zeggen dat een hogere opbrengst MRB leidt tot een lagere uitkering uit het Provinciefonds na twee jaar.
3
In het overzicht is met het oog op de vergelijkbaarheid al rekening gehouden met een nog te maken begrotingswijziging 2007
waarbij de raming zal worden verhoogd tot € 40,0 mln.
123
2.
Weerstandvermogen
2.0.
Algemeen
De provincie Flevoland loopt bij de realisatie van de beleidsdoelstellingen en de bedrijfsvoering risico’s. Het weerstandvermogen geeft aan hoeveel financiële ruimte de provincie heeft om de continuïteit en de efficiency van de activiteiten te kunnen waarborgen. Het weerstandvermogen bepaalt de mate waarin de provincie in staat is substantiële tegenvallers op te vangen, zonder dat het gehele beleid bijgesteld moet worden en/ of dat doelstellingen niet kunnen worden gerealiseerd. De paragraaf weerstandvermogen gaat in op: 1.
weerstandcapaciteit;
2.
risico’s;
De weerstandcapaciteit bestaat uit de financiële buffer om risico’s structureel of incidenteel te kunnen opvangen. Een risico kan worden gedefinieerd als‘de kans op het optreden van een ongewenste gebeurtenis met een negatief financieel gevolg’.
2.1.
Weerstandcapaciteit
De weerstandscapaciteit wordt gevormd door de financiële middelen en mogelijkheden waarover de provincie beschikt om niet begrote kosten die onverwacht en substantieel zijn te dekken. De weerstandcapaciteit kan incidenteel of structureel zijn. Incidentele weerstandcapaciteit is vermogen dat één keer kan worden ingezet. Structurele weerstandcapaciteit kan jaarlijks worden ingezet en heeft betrekking op de exploitatie. Bij de bepaling van de beschikbare weerstandcapaciteit is de waardering van de bestemmingsreserves een punt van aandacht. Bestemmingsreserves zijn en worden gevormd voor een bepaald doel en zijn in strikte zin niet bedoeld voor het opvangen van eventuele risico’s. Anderzijds kan, voor zover er nog geen sprake is van afdwingbare verplichtingen, alsnog besloten worden om aan de beschikbare middelen in bestemmingsreserves een andere bestemming te geven, als de noodzaak daartoe aanwezig is. Daarmee kunnen ze worden beschouwd als een onderdeel van de weerstandcapaciteit. Bij de bepaling van de omvang van de weerstandcapaciteit is voor deze laatste benadering gekozen. Dit houdt bijvoorbeeld in dat de gereserveerde middelen voor de aanleg van de Zuiderzeelijn en het nog niet vastgelegde deel van de co-financieringsmiddelen voor het EPD vooralsnog zijn gerekend tot de weerstandcapaciteit. De middelen in de reserve voor het Investeringsprogramma Flevoland-Almere (eind 2007 circa € 19,1 mln.) zijn echter niet tot de weerstandcapaciteit gerekend. Componenten weerstandcapaciteit (raming X € 1.000) Incidenteel
Algemene reserve Bestemmingsreserves
2008 10.800
4
Stille reserves 5
42.000
Aandelen
Totaal incidenteel Structureel
Onbenutte belastingcapaciteit
(jaarlijks)
Onvoorzien Totaal structureel
12.100 64.900
Motorrijtuigenbelasting
26.200 400 26.600
4
Bestemmingsreserves zijn meegerekend, voor zover geen sprake is van afdwingbare verplichtingen naar derden;
5
In 2004 is vanwege een aandelenruil de marktwaarde van de aandelen Afvalzorg bepaald op € 11,2 mln.; bij de
overige aandelen is uitgegaan van de boekwaarde
124
2.2.
Beleid omtrent weerstandcapaciteit en risico’s
Risicomanagement is het tijdig voorzien en beheersen van risico’s op de plek waar zij zich voordoen. Sinds 2005 worden periodiek gerichte concernbrede risico-inventarisaties gehouden waardoor er een beter inzicht is ontstaan in de aanwezige risico’s. Voor de geïdentificeerde risico’s is een risicoprofiel opgesteld. Daarin krijgen de risico’s een score (groot, middel of klein) op basis van: •
De kans: hoe groot is de kans dat het risico optreedt;
•
Het effect: wat is de omvang in geld of tijd uitgedrukt
Een risico heeft een hogere score naarmate de kans van optreden en/ of het effect groter is. De geïdentificeerde risico’s zijn niet alleen financieel van aard. Zo zijn er ook risico’s die kunnen leiden tot vertraging in de uitvoering, suboptimale resultaten en imagoschade. Op basis van deze inventarisatie wordt jaarlijks nagegaan of de onderkende risico’s nog aanwezig zijn, of de kans hierop gelijk is gebleven en of er mogelijkheden zijn deze risico’s te voorkomen of te beheersen. Tevens wordt bezien of er nieuwe risico’s zijn ontstaan. Het beschikbare risico-overzicht wordt jaarlijks geactualiseerd en vertrouwelijk besproken in de Commissie Bestuur.
2.3.
Risico’s
In de risicoparagraaf dienen de risico’s te worden opgenomen die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie. Omdat veel van de geïdentificeerde risico’s daaraan niet voldoen zijn deze zaken buiten deze weerstandparagraaf gehouden. Op de volgende bladzijden worden de onderkende specifieke risico’s van materiële omvang vermeld, waarvoor geen verzekeringen zijn afgesloten en waarvoor geen voorzieningen zijn gevormd. Daarnaast zijn er de algemene begrotingsrisico’s, zoals een afwijkende ontwikkeling van de rentestand, onzekerheid over de te verwachten opbrengst uit de opcenten motorrijtuigenbelasting en het Provinciefonds, etc. Dergelijke onzekerheden zijn uiteraard wel aanwezig en de financiële gevolgen kunnen omvangrijk zijn, maar deze kunnen, bij een realistische begrotingsraming, zowel voor- als nadelig zijn. Naast de genoemde risico’s heeft de provincie een drietal geldleningen gegarandeerd tot een totaalbedrag van bijna € 8 mln.. Het betreft leningen aan het Erfgoedcentrum (€ 3,9 mln.), de stichting ROC (€ 2,4 mln.) en de stichting Groenfonds (€ 1,6 mln.) (standen per 1 januari 2008). Op dit moment is er geen reden deze garanties als risicovol te beoordelen. De geschatte totale omvang van de hieronder vermelde risico’s (maximaal € 27 mln. incidenteel en € 3 mln. structureel) is zodanig dat de aanwezige weerstandcapaciteit hiervoor toereikend wordt geacht, zeker indien de onbenutte belastingcapaciteit daarbij zou worden benut. De wijze waarop en de volgorde waarin de diverse componenten van de weerstandcapaciteit zullen worden ingezet, indien de risico’s daadwerkelijk tot financiële lasten leiden, zullen afhankelijk zijn van de aard (incidenteel of structureel) en omvang van de lasten. Omdat daarvoor een begrotingswijziging nodig zal zijn, wordt dit uiteindelijk door Provinciale Staten bepaald. Naast de hierboven vermelde specifieke risico’s zijn er nog de normale bedrijfsvoeringrisico’s (zoals brand, stroomuitval, ziekte, integriteit, juridische geschillen) die zich jaarlijks kunnen voordoen.
125
1
Overzicht specifieke risico’s met financiële gevolgen
Kans
De vraag naar jeugdzorg groeit terwijl de uitkering van het Rijk gebaseerd is
reëel
op aantallen uit voorgaande jaren. Hierdoor komen te weinig middelen
Gevolg < € 1 mln. Structureel
beschikbaar. Afhankelijk van de vraag zal er aanspraak worden gemaakt op (continuering van) de provinciale middelen. 2
Sinds 2006 worden er extra middelen door het kabinet ingezet om de
reëel
wachtlijsten in de jeugdzorg te bestrijden. In 2006 is men erin geslaagd om
< € 1,6 mln. Incidenteel
de wachtlijsten weg te werken, maar in 2007 lopen de wachtlijsten weer op. Berekend is dat de extra beschikbaar gestelde middelen door het kabinet ontoereikend zijn om de wachtlijsten in Flevoland op te lossen. Onder de aanhoudende eis van het ministerie van VWS dat er geen wachtlijsten meer mogen zijn, betekent dit een incidenteel financieel risico van maximaal € 1,5 mln. voor de provincie Flevoland. In het kader van het aanvalsplan 2006 heeft de Stichting Gereformeerd Jeugdwelzijn (een landelijk werkende instelling) met het ministerie van VWS afgesproken dat kinderen die op de wachtlijst aanvalsplan stonden, ten laste moeten komen van de betreffende provincies. Deze afspraak is niet in een beschikking van VWS aan Flevoland bekend gemaakt, zodat nog onduidelijk is of de provincie deze kosten (€ 133.000) alsnog voor haar rekening moet nemen. 3
De eindafrekeningen voor de EU-programma's uit de periode 1994-1999 zijn
reëel
p.m.
p.m.
p.m.
reëel
< € 0,2 mln.
nagenoeg afgerond. Bij de afrekening kunnen zich nog enkele financiële risico's voordoen. Deze hebben betrekking op: een verschil van mening met de Europese Commissie (EC) om ten minste 5% nationale publieke cofinanciering te leveren bij FIOV-projecten, waardoor de afrekening van het FIOV-deel van het EPD nog openstaat; een eventuele nieuwe uitspraak van de Raad van State n.a.v. begin september 2007 opnieuw door GS te nemen beslissing op bezwaar inzake de projecten Flevo Herb c.s. Op dit moment is niet in te schatten welk financieel risico de provincie daardoor loopt. Voor de afronding van de programma's uit de periode 1994-1999 is circa 1 miljoen euro gereserveerd in de reserve 'cofinanciering EU-projecten 19941999'. Op basis van de nu bekende gegevens is de verwachting dat dit budget toereikend moet zijn voor het afdekken van de risico's. 4
De EC heeft in 4 regio's onderzoek gedaan naar de besteding van Europese subsidies. Daarbij zijn de volgende problemen geconstateerd: transparantie van aanbestedingen, BTW dat via het BTW-compensatiefonds is ontvangen is niet subsidiabel en door de regio uitgevoerde controles. Naar aanleiding hiervan vindt in 2007 een vergelijkbaar onderzoek plaats in Flevoland. Onbekend is nog of, en zo ja in welke mate een dergelijk onderzoek onvolkomenheden aan het licht brengt die financiële consequenties zullen hebben. De omvang van dit risico en de kans dat het risico zich voordoet zijn nog niet in te schatten. Meer duidelijkheid wordt eind 2007 of begin 2008 verwacht.
5
Wanneer bodemverontreiniging geconstateerd wordt bij wegen die door de provincie zijn of worden overgedragen aan gemeenten, kan de provincie aansprakelijk worden gesteld voor de kosten van sanering. De kans dat zich dit voordoet laat zich moeilijk bepalen
126
Incidenteel
6
Overzicht specifieke risico’s met financiële gevolgen
Kans
Gevolg
Indien er milieuhandhaving dient plaats te vinden zonder verhaals-
klein
< € 1 mln.
mogelijkheid, komen de kosten ten laste van de provincie (zoals bij de
Incidenteel
verwijdering van kunstgrasafval in 2003/2004 en illegale stortingen /lozingen). De kans dat dit zich zal voordoen laat zich moeilijk bepalen. 7
8
Indien autoleasebedrijven uit de provincie vertrekken heeft dit een nadelig
klein
± € 24 mln.
effect op de opbrengst uit de opcenten motorrijtuigenbelasting van circa € 12
Incidenteel;
mln. per jaar; dit effect is vooral tijdelijk omdat na twee jaar gedeeltelijke
± € 2,1 mln.
compensatie plaatsvindt via het Provinciefonds
Structureel
In juni 1998 heeft in Apeldoorn het Europartenariat The Netherlands
reëel
plaatsgevonden, georganiseerd door lokale en regionale overheden,
± € 0,4 mln. Incidenteel
waaronder de provincie Flevoland. De afwikkeling van de verleende Europese subsidie verloopt moeizaam, vanwege gebeurtenissen die naderhand in ander verband plaatsvonden. Volledige terugvordering behoort tot de mogelijkheden, waarbij de provincie Flevoland voor 20% van € 1,85 mln. kan worden aangeslagen 9
Het Rijk heeft besloten de provincies, naar rato van hun vermogenposities, in
reëel
p.m.
totaal € 200 mln. per jaar te laten bijdragen aan de investeringsagenda van het Rijk. De provincie Flevoland heeft in de begroting 2008 rekening gehouden met een korting van € 3 mln. Een eventueel bestuursakkoord tussen Rijk en Provincies moet nog definitief worden overeengekomen. De onderhandelingen over het akkoord of een mogelijk eenzijdig besluit van het Rijk kunnen tot een andere verdeelsleutel leiden en daardoor tot een andere korting van Flevoland dan de hier vermelde € 3 mln.
127
3.
Onderhoud kapitaalgoederen
3.0.
Algemeen
De provincie is verantwoordelijk voor het aanleggen en onderhouden van wegen en vaarwegen, inclusief bruggen, aquaducten, verkeerslichten, verlichting, etc. Deze infrastructuur is van de provincie en vormt de ‘kapitaalgoederen’. Daarnaast bezit de provincie onroerend goed in de vorm van het provinciehuis in Lelystad en de gebouwen waarin de provinciale steunpunten zijn gehuisvest in Emmeloord, Dronten en Zeewolde (Stichtse brug). Kapitaalgoederen worden gedurende een bepaalde periode gebruikt; dit is de levensduur van het goed. Gedurende de levensduur dient onderhoud te worden uitgevoerd om slijtage tegen te gaan. Voor ieder goed wordt van te voren een bepaald kwaliteitsniveau (staat) bepaald. Afhankelijk van (de intensiviteit van) het gebruik en het kwaliteitsniveau wordt onderhoud uitgevoerd.
3.1.
Beleidskader ten aanzien van het onderhoud
Wegen en Vaarwegen De instandhouding van het provinciale wegen- en vaarwegennet wordt gewaarborgd door alle tot het wegen- en vaarwegennet behorende componenten op goede wijze te exploiteren en te beheren. Ten aanzien van het wegennet houdt dit in dat op tijd onderhoud aan de verhardingsconstructies, de civiele kunstwerken (bruggen, viaducten, duikers en (fiets)tunnels), de markering, de bermen, de beplantingen en het wegmeubilair (openbare verlichting, verkeersregelinstallaties, ANWB-bewegwijzeringsborden, RVV-bebording en het meubilair ten behoeve van het openbaar vervoer) wordt uitgevoerd. Daarnaast zijn een adequate gladheidbestrijding en het voeren van een goed publiekrechtelijk (wegenverkeerswet) en privaatrechtelijk beheer van provinciale eigendommen langs/in provinciale wegen ook belangrijke aspecten om het provinciale wegennet op goede wijze te kunnen exploiteren en beheren. De exploitatie en het beheer van het vaarwegennet omvat naast het zorgdragen voor handhaving van het vastgestelde vaarwegprofiel ook het op tijd uitvoeren van onderhoud aan de sluiscomplexen, de oevers inclusief de aanwezige oevervoorzieningen, steigers, loswallen en servicepunten. Uiteraard draagt ook hier het voeren van een goed publiekrechtelijk en privaatrechtelijk beheer van provinciale eigendommen langs/in de provinciale vaarten bij aan het op goede wijze exploiteren en beheren van het provinciale vaarwegennet. In de Bouwstenen worden de uitgangspunten (kwaliteitsniveaus) voor het beheer en onderhoud van het wegen- en vaarwegennet voor ten minste vijf jaren vastgelegd. De huidige bouwstenen zijn in 2006 opgesteld voor de periode 2008 – 2012. Aan de hand van de in deze bouwstenen geformuleerde uitgangspunten en op basis van inspecties van de werkelijke situatie worden ieder jaar de onderhoudsprogramma’s opgesteld. Er is sprake van verschillende soorten onderhoud; jaarlijks en niet-jaarlijks onderhoud. Het niet-jaarlijks onderhoud (niet regulier) bestaat uit klein onderhoud (gemiddeld om de 3 tot 5 jaar uitgevoerd) en groot onderhoud (gemiddeld om de 10 tot 20 jaar). Onder het jaarlijks onderhoud (regulier) wordt bijvoorbeeld verstaan het dichten van gaten in wegen, het maaien van bermen of het vervangen van kabelwerk in de huisvesting. Een voorbeeld van niet-jaarlijks onderhoud is het vernieuwen van een gehele deklaag van een weg. Het jaarlijks onderhoud is opgenomen in het programmaplan onder het programmaonderdeel ‘Wegen en vaarwegen’ (product ‘Instandhouding Wegen en Vaarwegen’); het niet-jaarlijks onderhoud gaat ten laste van de voorziening ‘Niet Jaarlijks Onderhoud Wegen’ c.q. ‘Niet Jaarlijks Onderhoud Vaarwegen’.
128
Wegen Verhardingen Het onderhoud van de verhardingsconstructie is erop gericht om het kwaliteitsniveau behorende bij het in 2001 vastgestelde basisprogramma ‘instandhouding landwegen’ te handhaven. Dit houdt in dat de verkeersveiligheid voldoende wordt gewaarborgd, doordat nergens veiligheids- en aansprakelijkheidsnormen worden onder- of overschreden. Ook ligt het rijcomfort om een aanvaardbaar niveau en wordt overal tijdig het noodzakelijk zogeheten structureel onderhoud uitgevoerd. Door dit laatste punt is de instandhouding van de constructies voor langere tijd zeker gesteld (duurzaamheid). Er wordt echter geen conserverend onderhoud uitgevoerd, waardoor er sprake is van een geringe kapitaalsvernietiging. Aangezien toonbaarheid geen issue is, zullen op bepaalde plaatsen schades of reparatieplekken zichtbaar zijn. Wegbermen en sloten Het onderhoud van de wegbermen gebeur aan de hand van een hiertoe opgesteld bermbeheersplan. Het plan voorziet in een maairegime afgestemd op de in een berm aanwezige vegetatie. Het doel hiervan is een verschraling van de bermen, waardoor het afkomende maaisel wordt beperkt en het aantal vegetatiesoorten toeneemt. Het slootbeheer is gebonden aan de Keur van het Waterschap Zuiderzeeland. De Keur bevat onder andere eisen ten aanzien van het onderhoudsniveau en onderhoudstijdstip. Gladheidbestrijding De gladheidbestrijding heeft tot doel het (zoveel mogelijk preventief) bestrijden van gladheid op de wegen en fietspaden. De wegbeheerder heeft namelijk een wettelijk vastgelegde inspanningsverplichting om bij optredende gladheid de weg zo goed mogelijk berijdbaar te houden. Voordat natte weggedeelten gaan opvriezen wordt een preventieve strooiactie uitgevoerd. Bij sneeuwval wordt een sneeuwbestrijdingsactie uitgevoerd. Het aantal strooibeurten varieert per jaar sterk en bedraagt gemiddeld 31 preventieve strooiacties en 7 sneeuwbestrijdingsacties. In de zogenaamde kwakkelwinters, met temperaturen rond het vriespunt, worden de meeste strooiacties uitgevoerd. Civiele Kunstwerken Het onderhoud van de kunstwerken is erop gericht om het kwaliteitsniveau van de basisprogramma’s jaarlijks en niet-jaarlijks onderhoud te handhaven. Dit houdt in dat wordt voldaan aan de randvoorwaarde veiligheid en deels aan de randvoorwaarde beschikbaarheid. Er worden geen onderhoudsacties opgenomen ten aanzien van het onderhouden van onderdelen van kunstwerken. In plaats hiervan worden de betreffende onderdelen alleen periodiek vervangen. Bij dit niveau kan aan de overige randvoorwaarden zoals toonbaarheid, duurzaamheid en bruikbaarheid van de kunstwerken niet worden voldaan. Een kortere levensduur van de kunstwerken wordt geaccepteerd als gevolg van dit minimale onderhoudsniveau. Openbare verlichting en Verkeersregelinstallaties Het onderhoud aan de openbare verlichting en de verkeersregelinstallaties is erop gericht om het aantal storingen en uitval tot een minimum te beperken, opdat de veiligheid van de weggebruikers voldoende is gewaarborgd. Het onderhoud van portalen, masten, uithangers, lantaarns en dergelijke wordt beperkt tot het hoogst noodzakelijke (corrosie bestrijden, controle op materiaalmoeheid) en een vervanging aan het eind van de technische levensduur. Bij de automaten van de verkeersregelinstallaties (VRI) is niet de technische levensduur bepalend, maar het feit dat de fabrikanten maar voor een beperkte tijd garanderen dat reserve onderdelen verkrijgbaar zijn. Waar mogelijk worden bij de VRI- installaties LED-verlichting aangebracht in plaats van de traditionele gloeilampen. Deze investering verdient zich binnen een paar jaar terug doordat wordt bespaard op energiekosten (LED’s gebruiken veel minder energie) en op de kosten voor de jaarlijkse vervanging van de lampen.
129
Beplanting Het onderhoud van de beplanting (bomen en singels) is erop gericht om het in de hierop betrekking hebbende bouwsteen geschetste eindbeeld te realiseren. Ten behoeve van het realiseren van het eindbeeld wordt niet alleen het hiertoe noodzakelijke onderhoud uitgevoerd, maar worden ook boomvervangingen uitgevoerd. Daarnaast wordt een deel van het beschikbare budget besteed aan het onderhoud van de sierbeplanting in de rotondes. Jaarlijks wordt ook een zogeheten zorgplichtinspectie uitgevoerd bij circa 1/3 deel van het totale bomenbestand. Hierbij wordt de vitaliteit van de bomen langs de wegen gecontroleerd, zodat voorkomen wordt dat de bomen gevaar opleveren voor de weggebruikers. Vaarten Voor de vaarten zijn scheepvaartprofielen vastgesteld uitgaande van de maatgevende scheepsafmetingen (vermeld in de landelijk gehanteerde CVB Richtlijnen) en de maximale invaardiepte bij de sluizen. In de Flevolandse vaarten is het leggerprofiel echter vrijwel overal dieper dan het scheepvaartprofiel. In 2004 is in bestuurlijk overleg overeengekomen dat het Waterschap voortaan het baggerwerk in de vaarwegen op zich gaat nemen en dat de provincie afhankelijk van haar verantwoordelijkheden 20% van de kosten voor het achterstallige baggeronderhoud draagt. De provincie is nog in afwachting van een door het waterschap op te stellen baggerprogramma. Pas daarna kunnen definitieve bedragen voor het baggeren in het PMIT worden opgenomen. In de tussentijd blijft de mogelijkheid bestaan dat de provincie zelf op beperkte schaal baggerwerkzaamheden moet uitvoeren. Oeverbescherming Voor de oeverbescherming is met het waterschap afgesproken dat ook hiervoor tot een verdeling van de kosten en de uitvoering daarvan wordt overgegaan. Onderhandelingen hierover hebben nog niet tot concrete resultaten geleid. De intentie is om een zo natuur- en milieuvriendelijk mogelijk alternatief te vinden voor de aanwezige verticale oeverbescherming. Sluiscomplexen Alle sluisobjecten worden onderhouden op een niveau waarbij de bruikbaarheid zoveel als mogelijk wordt gegarandeerd. Voor de recreatievaart worden de sluizen verder ook deels op toonbaarheid onderhouden (schoon houden kolkwanden). Door middel van regelmatige grote en kleine onderhoudswerkzaamheden wordt de bruikbaarheid gegarandeerd en wordt de levensduur van de sluisobjecten verlengd. Uit regelmatige controle blijkt dat bij géén van de sluizen de waterkerende functie van de sluizen in het geding is. Provinciehuis Voor het reguliere onderhoud en het meerjarenonderhoud voor de bouwdelen Oost en Zuid wordt nog steeds uitgegaan van het plan dat in 2003/2004 is opgesteld. Bouwdeel West is buiten dit plan gehouden vanwege de reeds voorziene renovatie. Het gerenoveerde bouwdeel West is in december 2006 opgeleverd. Het thans vigerende onderhoudsplan wordt herschreven op het moment dat de effecten van de renovatie van het provinciehuis voldoende bekend zijn. In samenhang hiermee wordt bepaald hoe hoog de jaarlijkse storting in de voorziening moet zijn voor volledige financiering van het niet jaarlijks onderhoud van het totale provinciehuis. In het gerenoveerde provinciehuis maakt de provincie gebruik van een systeem voor warmte- en koudeopslag. Langs deze weg geeft de provincie actief invulling aan het door haar te voeren klimaatbeleid. Omdat de oplevering van bouwdeel West pas in december 2006 heeft plaatsgevonden kan nog niet worden aangegeven in welke mate het gekozen systeem bijdraagt aan de vermindering van CO2-uitstoot. Naar verwachting zal de renovatie van bouwdeel Oost in 2007 worden afgerond.
130
Steunpunten Het beheer en onderhoud van de provinciale infrastructuur wordt fysiek verzorgd vanuit de provinciale steunpunten Dronten, Stichtse brug (begin jaren 80) en Emmeloord (midden jaren 90). Het groot onderhoud bestaat onder andere uit schilderwerk, vervanging dakbedekking en houten lambrisering. Door de aanwezigheid van strooizout is het onderhoud aan de zoutloodsen intensiever en kostbaarder dan aan het kantoorgebouw. Tevens wordt bijzondere aandacht geschonken aan de toepassing van de milieu- en ARBO wetgeving op de steunpunten. Bij de reorganisatie van de afdeling is besloten de bureaus Wegen en Vaarwegen op het steunpunt Dronten te huisvesten. Hiervoor werd een tijdelijk onderkomen geplaatst (max. 5 jaar). Voor de huisvesting op de langere termijn dient nog een besluit te worden genomen.
3.2.
Financiële consequenties van het onderhoud
Zoals eerder is vermeld bestaat het onderhoud uit jaarlijks onderhoud en niet jaarlijks onderhoud. De lasten van het jaarlijks onderhoud zijn opgenomen in de exploitatiebegroting als onderdeel van de totale lasten van de programma’s. In de productenraming zijn deze bedragen nader uitgesplitst naar de diverse onderhoudscomponenten. Het niet jaarlijks onderhoud wordt rechtstreeks bekostigd uit daarvoor gevormde voorzieningen. Hieronder wordt inzicht gegeven in de daarmee gemoeide bedragen en de ontwikkeling van de onderhoudsvoorzieningen. Voor een nadere verbijzondering van het niet jaarlijks onderhoud aan wegen en vaarwegen wordt verwezen naar het PMIT 2008-2012. Jaarlijks onderhoud (ten laste van de programma’s ) Jaarlijks onderhoud
2008
2009
2010
2011
(x € 1000) Jaarlijks onderhoud Landwegen
8.321
8.355
8.355
8.355
Jaarlijks onderhoud Vaarwegen
3.496
3.506
3.426
3.266
Jaarlijks onderhoud Provinciehuis
1.321
1.321
1.321
1.321
Niet jaarlijks onderhoud (ten laste van de voorziening) Niet jaarlijks onderhoud
2008
2009
2010
2011
(x € 1000) Niet jaarlijks onderhoud Landwegen
5.294
5.639
5.339
5.264
Niet jaarlijks onderhoud Vaarwegen
1.240
1.600
1.905
1.425
Niet jaarlijks onderhoud Provinciehuis
p.m.
p.m.
p.m.
p.m.
Reservering niet jaarlijks onderhoud (ten laste van de programma’s) Voor een goed beheer van kapitaalgoederen zijn onderhoudsplannen noodzakelijk, waarin een berekening is gemaakt van de toekomstige onderhoudslasten. Omdat de lasten van het niet jaarlijks onderhoud ongelijk gespreid zijn in de tijd, worden hiervoor jaarlijks bedragen toegevoegd aan een voorziening. Het niet jaarlijks onderhoud wordt rechtstreeks ten laste van deze voorzieningen gebracht. Over een langere periode gerekend horen toevoegingen en onttrekkingen aan de voorzieningen aan elkaar gelijk te zijn. Toevoegingen NJO voorzieningen
2008
2009
2010
2011
(x € 1000) Voorziening NJO Landwegen
5.131
5.283
5.283
5.283
Voorziening NJO Vaarwegen
1.340
1.365
1.365
1.365
244
244
244
244
Voorziening NJO Provinciehuis
131
Ontwikkeling stand voorziening niet jaarlijks onderhoud Stand NJO voorzieningen per 31/12
2008
2009
2010
2011
(x € 1000) Voorziening NJO Landwegen
7.918
7.562
7.505
7.524
Voorziening NJO Vaarwegen
2.580
2.346
1.806
1.746
Voorziening NJO Provinciehuis*
1.414
1.658
1.903
2.147
*In dit overzicht is nog geen rekening gehouden met onttrekkingen aan de voorziening niet jaarlijks onderhoud gebouwen, een en ander in afwachting van het nieuwe meerjarenonderhoudsplan.
132
4.
Financiering
4.0.
Algemeen
De Wet financiering decentrale overheden (Wet FIDO) stelt regels voor het financieringsgedrag van provincies. Deze regelgeving is vertaald in het door Provinciale Staten vastgestelde Treasurystatuut. De financieringsparagraaf geeft inzicht in treasuryfunctie van de provincie. Treasury is gericht op de financiering van de activiteiten die binnen de provincie worden uitgevoerd ter realisatie van het beleid en de bedrijfsvoering. De belangrijkste activiteit van de treasury is het uitzetten van overtollige of het aantrekken van benodigde middelen. De basis hiervoor is een globale liquiditeitenplanning voor de korte en de lange termijn.
4.1.
Algemene ontwikkelingen
De expansie van de wereldeconomie houdt aan in 2008. De economische groei in de eurozone boet nauwelijks aan kracht in. De economische groei zal wat lager uitkomen dan in 2007. De Nederlandse economie groeit iets sterker dan in de eurozone. De inflatie loopt op naar 2,0%. Er wordt een stijging van de korte rente verwacht. Voor de lange rente wordt op termijn een lichte stijging verwacht. Voor de berekening van de rente inkomsten wordt uitgegaan van de volgende rentestanden: Rente
< 1 jaar
> 1 jaar
(benchmark: 3 mnd
(benchmark: 10 jaar obligatie)
Rendement
deposito) realisatie 2006 Nederland
voorspelling
realisatie
2007
2008
2,98%
3,3%
4,7%
3,8
4,0%
nvt
3,0%
4,5%
nvt
4,0%
Gehanteerd in
2006
voorspelling 2007
Totaal
2008
2007
4,6%
4,5%
de begroting (Bronnen: Rabobank, BNG , CPB en Atrivé) De in de begroting gehanteerde rente wijkt af van de benchmark, omdat niet alle uitzettingen exact voor 3 maanden of 10 jaar worden uitgezet. Een deel van de middelen wordt op de rekening courant aangehouden voor dagelijkse betalingen. De rentevergoeding op de rekening courant saldi ligt lager dan de rente van een 3-maands deposito. Gelet op het geringe verschil tussen de rentevergoeding over uitzettingen met een looptijd < 1 jaar en de rente over uitzettingen > 1 jaar zullen naar verwachting in 2008 geen middelen met een looptijd > 1 jaar worden uitgezet.
4.2.
Treasury beleid
Algemeen Als gevolg van eigen investeringen en investeringsbijdragen aan derden (o.a. provinciehuis, wegen, Investeringsimpuls Flevoland-Almere (IFA)) zal de hoeveelheid liquide middelen de komende jaren dalen. Daar staat tegenover dat de rentestand de afgelopen periode verder is opgelopen. Het schatten van de renteopbrengst in de toekomst is een moeilijke aangelegenheid. Uitgaande van een verwachte gemiddelde liquiditeitenomvang van € 75 mln. in 2008, heeft een afwijking van de rente met 1% een verandering van € 0,75 mln. in de rente-inkomsten tot gevolg. Een afwijking van de liquiditeitenomvang met € 10 mln. heeft - bij een veronderstelde rentestand van 4,5% - een effect van € 0,45 mln.
133
Voor de inschatting van het rendement over 2008 zijn de volgende aannames van belang: •
De gemiddelde omvang van de liquide middelen in 2008 bedraagt € 75,0 mln.
•
Dit bedrag bestaat volledig uit provinciale middelen en geen Europese gelden, omdat de EU-declaraties grotendeels achteraf plaatsvinden
•
De rentevisie voor 2008 is dat 4,5 % rendement wordt gemaakt voor uitzettingen korter dan 1 jaar en 4,6 % voor eventuele uitzettingen langer dan 1 jaar. In het totaal van de liquide middelen zit circa € 23 mln. aan BDU-middelen, waaraan op basis van de nu
•
bekende gegevens 4% rente moet worden toegerekend. Op grond van deze aannames wordt voor het jaar 2008 uitgegaan van een gemiddeld rendement van circa 4,5 % over een verwachte gemiddelde liquiditeitenomvang van € 75,0 mln. resulterend in ruim € 3,3 mln. rente inkomsten. Hiervan komt € 0,9 mln. ten gunste van de BDU-middelen.
R e n d e m e n t 2 0 0 2 t /m 2 0 0 6 e n p ro g n o s e 2 0 0 7 e n 2 0 0 8
O m v a n g liq u id e m id d e le n 2 0 0 2 t /m 2 0 0 6 e n p ro g n o s e 2 0 0 7 e n 2 0 0 8 ( b e d r a g e n x € 1 ,0 m ln .) 95
5 ,0 %
9 1 ,0
90
4 ,5 %
4 ,5 %
4 ,0 %
4 ,0 %
3 ,9 %
85 80 75
3 ,5 %
3 ,4 %
3 ,0 %
3 ,0 %
3 ,4 %
8 0 ,1 7 5 ,0
7 4 ,8
70 65
3 ,0 %
60 2 ,5 %
5 9 ,4
55
5 7 ,4
5 9 ,7
50
2 ,0 % 2002
2003
2004
2005
2006
2007
2002
2008
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Risicobeheer Het vigerende beleid in de provincie Flevoland geeft aan dat prudent wordt omgegaan met de financiële middelen. Er worden geen gelden aangetrokken om deze tegen een hoger rendement uit te zetten (bankieren), wat blijkt uit het feit dat er geen vlottende of vaste schulden in combinatie met liquide middelen zijn (deposito’s en een positief rekening courant saldo). In het treasurystatuut worden vier risico’s onderkend, waarbij de volgende maatregelen zijn getroffen: Risico
Omschrijving
Maatregel
Renterisico
de kans dat rentewijzigingen
Kasgeldlimiet (< 1 jaar): 7% van de omvang van de begroting
nadelige financiële gevolgen
2008 = € 16,7 mln.
hebben.
Kasgeldruimte (€ 91,7 mln.): gemiddelde omvang vlottende middelen (€ 75 mln.) plus kasgeldlimiet (€ 16,7 mln.) Renterisiconorm (> 1 jaar): niet van toepassing, omdat geen geld wordt geleend
Koersrisico
de garantie dat de hoofdsom in
Alleen geld uitzetten in vastrentende waarden (obligaties,
stand blijft gedurende de
deposito’s en rekening courant tegoeden)
looptijd van de uitzetting Krediet
de kans dat een debiteur de
Alleen geld uitzetten bij overheden of financiële instellingen
risico
hoofdsom niet terugbetaalt als
binnen de EU met minimaal een A-rating, waarbij per bank
134
Risico
Omschrijving
Maatregel
gevolg van betalingsproblemen
een maximum is gesteld afhankelijk van de rating en de
en/ of een faillissement
totale hoeveelheid middelen
Liquiditeit
de kans dat er op korte en/ of
Uitgaven en inkomsten zoveel mogelijk op elkaar afstemmen
risico
lange termijn te weinig liquide
(planning), positief saldo rekening courant als buffer en geld
middelen voorhanden zijn om
gepland uitzetten
te kunnen voldoen aan de betalingsverplichtingen
4.3.
Uitvoering treasurybeleid
Provincie financiering (lange termijn) De omvang van de benodigde middelen is afhankelijk van het inkomsten- en uitgavenpatroon in de komende jaren. Hierbij spelen investeringen een belangrijke rol. Ondanks de investeringen in de wegen en de uitgaven in het kader van IFA is de verwachting dat voorlopig (in ieder geval in 2008) geen extern geld wordt aangetrokken in de vorm van langlopende leningen. Kasbeheer (korte termijn) Op korte termijn worden overschotten uitgezet in kortlopende deposito’s (looptijd varieert van 1 tot 12 maanden). Hierbij wordt er voor gezorgd dat periodiek geld vrijvalt om eventuele afwijkingen van het gemiddelde uitgavenpatroon te kunnen opvangen. De rentevergoeding van de middelen op de rekeningen-courant is ongeveer gelijk aan de daggeldrente.
135
5.
Bedrijfsvoering
5.0.
Algemeen
De ambtelijke organisatie dient zodanig te zijn georganiseerd, dat de beleidsdoelstellingen efficiënt en effectief kunnen worden gerealiseerd. De inzet van mensen en middelen is bepalend voor de effectiviteit van de organisatie. De organisatie streeft naar professionaliteit en hoge kwaliteit van dienstverlening.
5.1.
Aanpassing organisatie
Wijzigingen in de wetgeving (met name wet Ruimtelijke ordening) en eigen ambities (Omgevingsplan) hebben grote gevolgen voor de provinciale organisatie. Zij brengen een omslag met zich mee naar een nieuwe wijze van werken. Daarvoor is een flexibele organisatie nodig, die in de 'voorhoede' van de ontwikkelingen opereert en snel kan inspelen op nieuwe omstandigheden. Maar het vereist ook flexibele medewerkers, die breed inzetbaar zijn en blijven en bereid zijn nieuwe uitdagingen aan te gaan. In dat verband ligt er nog een forse uitdaging. Enerzijds vereist het “nieuwe” werken een veranderingsproces waarin enerzijds sprake is van attitude, kwaliteiten, werkwijze, etc. die de organisatie zich eigen moet maken. Anderzijds is er ook sprake van zaken die we moeten afleren (denk aan risicomijding, te inhoudelijk gericht, te vrijblijvend, te weinig zakelijk, te weinig elkaar aanspreken). Uitgangspunten en tegelijkertijd uitdagingen voor de nieuwe organisatie zijn: effectiviteit in externe omgeving, gebiedsgericht werken, dienstverlenende attitude, verzakelijking (efficiency) zowel in intern functioneren, flexibilisering, ontkokering, als met betrekking tot de externe relaties. Om er voor te zorgen dat de ambtelijke organisatie optimaal is toegerust om de opgedragen taken uit te voeren, is in 2005 een begin gemaakt met het traject ‘Meerjarenperspectief’. Inmiddels is de organisatie aangepast. Naast de hoofdstructuur (directiemodel, met opheffing van de sectoren) gaat het om het tot uitdrukking brengen van de onderscheiden rollen en samenwerkingspatronen van lijnafdelingen en stafafdelingen en het borgen van de uitvoering van projecten (m.n. speerpunten Omgevingsplan). Er zal een nieuw aansturings- en samenwerkingspatroon worden ontworpen. Daarin zal ondermeer de taak- en rolverdeling tussen lijnmanagers en programmamanagers worden geëxpliciteerd en de nieuwe werk- en besluitvormingsprocedures worden ingevuld. Ook wordt daarin de nieuwe rol van het DT betrokken. Elk van de leden van het DT fungeert als contactpersoon voor een aantal lijn- én stafafdelingen en ‘beheert’ ook – als ambtelijk opdrachtgever – complexe programma’s. Het traject ‘Meerjarenperspectief’ is tot 2006 binnen de bestaande budgetten bekostigd. Vanaf 2007 is jaarlijks een bedrag beschikbaar gesteld van € 1 mln., dat wordt toegevoegd aan de reserve personele fricties. Dit bedrag is beschikbaar voor flankerend beleid. Daarbinnen zijn twee componenten, namelijk: organisatieverbeteringen en vertrekregelingen.
5.2. 5.2.1.
Kwaliteit dienstverlening/Actieprogramma Andere Overheid Actieprogramma Andere Overheid
Het programma ‘Andere Overheid’ heeft tot doel de dienstverlening van de overheid meer in te richten op de behoeften en het gemak van burgers, bedrijven en instellingen. Het programma heeft zowel een cultuurcomponent (Klantgerichte provincie: het bereiken van een meer klantgerichte manier van werken) als een fysieke component (Digitale provincie: instrumenten, vooral elektronisch, die de provincie voor burgers, bedrijven en instellingen toegankelijker maken en het niveau van de dienstverlening verhogen). Onze burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties vergelijken ons met hun voortdurend veranderende referentiekader dat wordt gevoed door de ervaringen die zij opdoen met andere organisaties. De verwachtingen ten
136
aanzien van openstelling van diensten, doorlooptijden van leveringen, voortgangsinformatie en gebruiksgemak nemen daardoor toe. De overheid reageert hierop met beloftes. De gezamenlijke overheden (rijk, provincies, gemeenten en waterschappen) legden hun ambities voor de komende jaren vast in een gezamenlijke Verklaring Betere Dienstverlening, die op 18 april 2006 is ondertekend. Wij volgen minimaal de landelijke ontwikkelingen om goed te kunnen functioneren als onderdeel van de bredere keten van overheidssamenwerking en te voldoen aan de (wettelijke) verplichtingen. 5.2.2.
Klantgerichte provincie
5.2.2.1.
Wat willen we bereiken
Vanaf 2007 is het kwaliteitshandvest van kracht waarin de provincie beloftes doet over de kwaliteit van de externe dienstverlening, bijvoorbeeld de telefonische bereikbaarheid en behandeltermijnen van vergunningaanvragen. Het hanteren van een kwaliteitshandvest maakt de organisatie niet alleen transparant maar ook kwetsbaar. Het programma Andere Overheid wil ertoe bijdragen dat de organisatie zich hiervan bewust is en goed voorbereid is op de consequenties van het werken met een kwaliteitshandvest. 5.2.2.2.
Wat gaan we daarvoor doen
•
Organisatie ondersteunen en middelen aanreiken om beloftes te kunnen waarmaken;
•
Borgen van de met het kwaliteitshandvest samenhangende cultuuraspecten;
•
Verzorgen externe communicatie over kwaliteitshandvest;
•
Aan de hand van ontvangen externe reacties en doelgerichte enquête effect kwaliteitshandvest meten en doorvertalen naar eventuele aanpassingen of verbeteringen; Maatschappelijk
Operationeel doel
Effectindicator
Prestatie
Prestatie-indicator
Burgers worden
Optimale
Uitkomst onderzoek
Capaciteit en middelen
100 % telefonische
bij de contacten
telefonische
telefonische
beschikbaar stellen om
bereikbaarheid
met de provincie:
bereikbaarheid.
bereikbaarheid.
beloftes te kunnen
telefooncentrale.
waarmaken.
75 % telefonische
effect
professioneel en respectvol
bereikbaarheid
behandeld
doorkiesnummers.
goed en tijdig geholpen
Tijdige reactie op
Aantal
Werkproces verbeteren
Binnen 5 dagen
vragen of
gesignaleerde
en monitoren. Aandacht
reactie op
reacties.
termijnoverschrijdi
voor bijbehorende
ontvangen brief.
ngen.
cultuuraspecten.
Tijdig betalen van
Aantal
Effect
Betaling van
facturen.
gesignaleerde
kwaliteitshandvest
factuur binnen 30
termijnoverschrijdi
meten en doorvertalen
dagen.
ngen.
naar eventuele aanpassingen of verbeteringen.
Tijdige
Aantal niet tijdig
Werkproces verbeteren
Afhandeling
afhandeling van
afgehandelde
en monitoren. Aandacht
klachten binnen
klachten.
klachten.
voor bijbehorende
termijn van 6
cultuuraspecten.
weken.
137
Maatschappelijk
Operationeel doel
Effectindicator
Prestatie
Prestatie-indicator
Tijdige
Aantal niet tijdig
Werkproces verbeteren
Binnen 8 weken
afhandeling van
afgehandelde
en monitoren. Aandacht
beschikking
verzoeken voor
subsidies,
voor bijbehorende
opstellen.
subsidies,
ontheffingen en
cultuuraspecten.
ontheffingen en
vergunningen.
effect
vergunningen. Het aangeven
Aantal uitgaande
Instructie stellers en
100% Vermelding
van
stukken zonder
controle uitgaande
van
contactpersonen
vermelding van
stukken.
contactpersonen in
in uitgaande
contactpersoon.
correspondentie. 5.2.3.
uitgaande correspondentie.
Digitale Provincie/Programma Andere Overheid
Doel van het programma Andere Overheid is onder meer het verbeteren van digitale dienstverlening. Het deelproject Digitale Provincie legt zich toe op verbetering van de dienstverlening door onder meer elektronische formulieren, transparante informatieontsluiting en elektronische aanvraag- en klachtenprocedures. Dit vanuit een extern klantperspectief en met oog voor de gevolgen voor de interne werkprocessen (als beperking van de administratieve lasten) en de cultuuraspecten van elektronische dienstverlening (als het klantgericht werken). 5.2.3.1.
Wat willen we bereiken
Wij willen werken aan een organisatie die: •
Denkt in termen van ketens en samenwerking;
•
Klant- en omgevingsbewust invulling geeft aan de regierol van de provincie;
•
Goede digitale basisvoorzieningen heeft waarmee tevens voldaan wordt aan wettelijke verplichtingen;
De hoofdthema’s voor de periode 2007-2011 zijn: •
Het ondersteunen van de speerpuntprojecten Omgevingsplan met digitale voorzieningen ten behoeve van gebiedsontwikkeling en gegevensuitwisseling;
•
Het invoeren van door het rijk, provincies, gemeenten en waterschappen overeengekomen uitgangspunten, normen en basisvoorzieningen voor digitale dienstverlening aan burgers, ondernemers en andere belanghebbenden (zie Verklaring Betere dienstverlening, minder lasten met elektronische overheid d.d. 18 april 2006);
•
Het vormgeven van samenwerking met Flevolandse gemeenten ter zake van het ontwikkelen van de gemeentelijke frontoffice als (digitaal) contactkanaal voor de gehele overheid;
•
De invoering van nieuwe, digitale vormen van burgerparticipatie;
Hierbij zal aansluiting worden gezocht bij de 5 thema’s van het Hoofdlijnenakkoord in termen van ketens en samenwerking. 5.2.3.2.
Wat gaan we daarvoor doen
•
Uitvoeren van het Programma Digitale provincie;
•
Uitvoeren van het Programma Andere Overheid voor de periode 2007-2009;
•
De vijf thema’s van het Hoofdlijnenakkoord interactief bij de Flevolanders aan de orde stellen;
138
Maatschappelijk
Operationeel doel
Effectindicator
Prestatie
Prestatie-indicator
Informatie over
De provincie is
Plaats in top 3 van
Ontwikkelen van
Voor 15 procedures
rechten en
transparant.
overheidsmonitor
interactieve,
is op de provinciale
plichten is
voor provinciale
elektronisch in te vullen
website een
eenduidig,
website.
en te versturen
elektronisch
formulieren.
formulier
effect
begrijpelijk en goed vindbaar.
beschikbaar. Publiek heeft
Publicatie milieu-
Voldaan aan het
digitaal toegang tot
informatie op
Verdrag van Århus.
openbare milieu-
provinciale website.
informatie. Publiek heeft toe-
Ontwikkelen van Geo-
Geo-loket
gang tot geogra-
loket op provinciale
beschikbaar voor
fisch ontsloten
website.
publiek
Belanghebbende
Ontsluiting status- en
Belanghebbende
kan status en
voortgangsinformatie
kan op ieder
voortgang
over milieuklacht op het
moment status- en
afhandeling milieu-
Internet.
voortgangsinformat
gebiedsinformatie.
klacht volgen.
ie over milieuklacht verkrijgen.
Informatie wordt
Niemand wordt
Ondernemer kan
Aansluiten bij
Bedrijvenloket op
overheidsbreed
meer ‘van het
eenvoudig
Bedrijvenloket.
provinciale website.
gedeeld en
kastje naar de
(provinciale) wet-
gebruikt
muur gestuurd’.
en regelgeving raadplegen.
De burger hoeft
Eenmalige
Minder
Toepassen van
Voor 3
geen informatie
gegevens-
handelingen bij een
elektronische
procedures/product
te verstrekken die
verstrekking.
aanvraag voor
identificatie (DigiD).
en is identificatie
al bij de provincie
burgers en
met behulp van
bekend is.
bedrijven.
DigiD mogelijk.
Afhandeling van
Vermindering
25% Vermindering
Digitalisering
Aansluiting op
transacties is zo
van
administratieve
aanbestedings-
Tendernet voor
eenvoudig,
administratieve
lasten voor burgers
procedure.
digitale
inzichtelijk en
lasten.
en bedrijven.
aanbestedingproce
goedkoop
dures.
mogelijk. Ontsluiting
Omgevingsvergun-
Omgevingsvergunning
ning is 1 januari
op Omgevingsloket in
2008 digitaal aan te
provinciale website.
vragen via Omgevingsloket.
139
5.3.
Samenwerking P4
In het jaar 2005 hebben provinciale bestuurders van de vier Randstadprovincies besloten om op een aantal bedrijfsvoeringthema’s intensief samen te werken. Doel van deze samenwerking is om efficiënter om te gaan met de beschikbare middelen (bijvoorbeeld lagere prijsstelling en betere voorwaarden via gezamenlijke inkoop) en betere kwaliteit (bijvoorbeeld door het delen van kennis). De samenwerking tussen de vier provincies (P4) spitst zich toe op de volgende drie onderwerpen: •
Randstedelijke eenheid interim-management;
•
Juridische dienstverlening;
•
Inkoop en aanbesteding;
Onder leiding van de Stuurgroep P4 Bedrijfsvoering zijn er samenwerkingsprojecten opgezet. 5.3.1.
Van Randstedelijke eenheid Interim-management naar Samenwerking met Zuid-Holland
Het oorspronkelijk beoogde resultaat was de oprichting van een eenheid van en voor de Randstadprovincies die aan alle vier organisaties interim managers zou leveren. De resultaten van het werving- en selectieproces waren teleurstellend, omdat er slechts drie geschikte kandidaten waren die allen al werkzaam zijn bij de interim pool ZuidHolland. Gelet op dat resultaat heeft de stuurgroep besloten om het project op dit moment niet voort te zetten. Wel is besloten om de Zuid-Hollandse pool uit te breiden opdat de overige provincies daar beter gebruik van kunnen maken. Zowel de projectgroep als de stuurgroep zijn van mening dat het, ondanks het teleurstellende resultaat, een goed succesvol samenwerkingsproject was. 5.3.1.1.
Wat willen we bereiken
De samenwerking met Zuid-Holland moet voor een deel voorzien in de behoefte aan tijdelijke managers. De beschikbaarheid van “eigen” interim- managers waarborgt direct inzetbare kwaliteit tegen gunstige inkoopprijs. Flevoland wil deze samenwerking benutten als uitbreiding op het mobiliteitsinstrumentarium. 5.3.1.2.
Wat gaan we daarvoor doen
Gedurende 2008 wordt een afdelingshoofd vanuit Flevoland langdurig gedetacheerd in de interim pool ZuidHolland. Eind 2008 wordt deze samenwerkingsvorm geëvalueerd. Tevens wordt geëvalueerd of de ontwikkelde detacheringovereenkomst en de daaromheen gemaakte afspraken voldoen aan de behoefte. Verder is afgesproken dat we bredere bekendheid zullen geven aan de samenwerking en de onderscheiden projecten en activiteiten. 5.3.2.
5.3.2.1.
Juridische dienstverlening
Wat willen we bereiken
De vier Randstadprovincies hebben geconstateerd dat binnen deze provincies gelijksoortige taken op juridisch terrein worden verricht. Temeer omdat elke provincie wordt geconfronteerd met vergelijkbare ontwikkelingen op maatschappelijk en juridisch terrein is het een kansrijke optie van elkaar te leren door het uitwisselen en bevorderen van kennis, deskundigheid en ervaring alsmede het bewerkstelligen van efficiencywinst in de bedrijfsvoering. 5.3.2.2.
Wat gaan we daarvoor doen
Tijdens de voorbereiding is onderzocht welke zaken voor samenwerking in aanmerking komen. Daartoe is een inventarisatie van alle juridische taken gemaakt en zijn drie projecten gedefinieerd. Deze drie projecten (brochure ‘bezwaar maken bij de provincie’; handboek juridische kwaliteitszorg; checklist Staatssteun) zijn inmiddels voltooid en de producten zijn inmiddels geïmplementeerd. Aan nieuwe kansrijke projecten zal verder gezamenlijk worden gewerkt.
140
5.3.3.
Inkoop en Aanbesteding
In 2007 worden drie Europese aanbestedingen gezamenlijk uitgevoerd te weten, juridische dienstverlening, elektra en advertenties. In het najaar zal het verloop van deze aanbestedingen worden geëvalueerd waarna zal worden vastgesteld welke projecten in 2008 voor gezamenlijke aanbesteding in aanmerking komen. 5.3.3.1. •
Wat willen we bereiken
Gezamenlijke aanbestedingen voor die inkooppakketten waar verwacht mag worden dat vraagbundeling tot significante besparingen kan leiden en waar verschillen in beleid en daarmee inkoopbehoefte niet leiden tot overmatig veel overleg.
•
Verdere professionalisering van inkoop en aanbesteding.
5.3.3.2. • •
Wat gaan we daarvoor doen
Daarvoor geschikte inkooppakketten gezamenlijk aanbesteden. Onderlinge ondersteuning bij de professionalisering van inkoop en aanbesteding waarbij het accent zal worden verlegd van tactische naar strategische aspecten.
5.4.
Externe communicatie
De provincie werkt continue aan verbetering van haar communicatie met de diverse doelgroepen. Mede daarom en om de ondersteuning van de bestuurders en managers te verbeteren, is er vanaf 2007 een aparte stafafdeling Communicatie & Bestuursondersteuning. Meer planmatig en meer strategisch wordt in de diverse beleidsstadia bezien of communicatie zinvol is, met wie en op welke wijze. Communicatie in het hart van het beleidsproces en meer interactieve communicatie ter versterking van draagvlak voor beleid bij de diverse betrokkenen is daarbij doel. Behalve het college en het ambtelijk apparaat wordt ook Provinciale Staten ruimer voorzien van communicatieadvies en de uitvoering daarvan. En voor grote projecten en speerpunten is extra communicatiecapaciteit ingezet mede gericht op interactieve beleidscommunicatie. Lobby en relatiemanagement krijgen een nieuwe impuls en waar nodig of mogelijk worden digitale media zoals internet, intranet en digitale nieuwsbrieven gebruikt. Voorts is besloten tot een jaarlijkse Dag van Flevoland waar het publiek een kijkje in de keuken van de provinciale werkzaamheden krijgt en de provincie uitdraagt wat zij doet voor de bevolking. Daarnaast is er continue aandacht voor berichten aan de nieuwsmedia omdat die door hun grote bereik een bepalende factor zijn bij de beeld- en meningsvorming over de provincie. 5.4.1. •
Wat willen we bereiken Bekendheid van en draagvlak voor provinciale (beleids-)onderwerpen.
5.4.2.
Wat gaan we daarvoor doen
Dit bereiken we door: •
Openheid te betrachten bij onze werkzaamheden en daar transparant informatie over te geven;
•
Het zo optimaal, efficiënt en effectief mogelijk inzetten van digitale communicatiemiddelen;
•
Meer aandacht in de media (lokaal, regionaal en nationaal) om onze provincie beter te kunnen profileren;
•
Een betere zichtbaarheid van GS-leden bij het uitdragen van het provinciale beleid bij andere besluitvormers, relaties en nieuwsmedia;
Projecten •
Onderzoek wat mensen van ons weten, wat mensen van ons willen en wat ze vinden over bepaalde zaken;
•
Aanpassen van de provinciale communicatie- en mediastrategie aan de inzet van digitale nieuwsmedia en grotere zichtbaarheid;
141
•
Verfijning themakalender: maandelijkse thema’s sluiten aan bij de gekozen speerpunten en komen prominent en geïntegreerd terug in alle mediavormen. In aanvulling wordt een communicatiekalender gemaakt waarin per GS-lid en voor het gehele college de publicitaire acties zijn opgenomen;
5.5.
Integriteit
De aandacht voor integriteit richt zich met name op specifieke activiteiten, die verdere bekendheid en naleving van de gedragscode teweeg brengen. Binnen onze provincie hebben alle zittende ambtenaren een ambtseed of belofte afgelegd. 5.5.1.
Wat willen we bereiken
Blijvend bewustzijn bij alle ambtenaren van de noodzaak om integer te handelen. Daarnaast tijdige en passende preventieve maatregelen en adequate reactie vanuit de organisatie(leiding) bij (dreigende) afwijking van gestelde normen en gedragscodes. 5.5.2.
Wat gaan we daarvoor doen
Allereerst zullen leidinggevenden en adviseurs het onderwerp op de agenda houden en relevante documenten actualiseren en communiceren. Daar waar een specifieke vraag ontstaat, zal door P&O een passend aanbod worden gedaan, bijvoorbeeld door het aandragen van gesprekstechnieken, workshops, etc.. Voor situaties van (dreigend) afwijkend gedrag is een beleid afgesproken. Alle nieuwe medewerkers dienen voortaan een ambtseed of belofte af te leggen. In 2008 wordt gestimuleerd dat de - ook met het oog op integriteit ontwikkelde - overeenkomst voor inhuur van interim managers, zal worden gehanteerd.
5.6.
Werkomgeving
5.6.1.
Huisvesting
In 2008 zal het project “Renovatie en nieuwbouw provinciehuis” worden afgerond. Het project is in 2002 begonnen met het huisvestingsonderzoek dat vooral gericht was op de vraag hoe aan de veranderende provinciale organisatie adequate huisvesting kan worden geboden. 5.6.1.1.
Wat willen we bereiken
Bij de realisatie in 2008 zullen de volgende doelstellingen zijn gerealiseerd: •
Een provinciehuis dat open, transparant en herkenbaar is en dat door zijn laagdrempeligheid uitnodigend is voor het publiek;
•
Uitbreiding van het vloeroppervlak van het provinciehuis met 2.250 m2, waardoor alle afdelingen weer in het provinciehuis kunnen worden gehuisvest;
•
Van de voormalige drie bouwdelen een samenhangend geheel is gemaakt met een goede logistiek en veel licht op de gangen;
•
De begane grond van het nieuwe provinciehuis is zodanig ingericht (Statenzaal, Rietkerkzaal, commissiekamer, audiovisuele techniek) dat het bestuur hier zijn werk kan doen en goed wordt gefaciliteerd;
•
De huisvesting voldoet aan de Arbo-richtlijnen en het bouwkundige en installatietechnische eisen;
•
Iedere vaste medewerker heeft een eigen werkplek aangevuld met flexibele mogelijkheden voor projecten en programmamanagement (Omgevingsplan, Oostvaarderswold en, Markermeer/IJmeer);
•
Professionele werkruimte voor bestuur, management en medewerkers waarin overleg en samenwerking nabij de werkplek mogelijk wordt gemaakt door het functioneel inrichten van plaza’s in het midden van het gebouw;
•
142
Realisatie van energiebesparing met de nieuwe technische installaties (WKO);
Het provinciehuis wijkt af van de standaard kantooromgeving, omdat het naast de kantoorfunctie ook bestuurlijke en politieke processen huisvest. Het is werkplek voor de provinciemedewerkers, maar ook vergaderplek en ontmoetingsplek. Er is een rijk aanbod aan conferentie- en vergaderfaciliteiten met een professionele evenementenorganisatie. 5.6.1.2.
Wat gaan we daarvoor doen
Na afronding van de renovatie en nieuwbouw gaat de exploitatiefase beginnen. Er is geïnvesteerd in nieuwe techniek en nieuwe kennis. De nieuwe gebouwtechniek is complexer. Vastgesteld is welke zaken in eigen beheer worden genomen en welke zaken worden uitbesteed. Punten die hierbij een rol spelen zijn: •
Duurzaam exploiteren vraagt om specifieke kennis. Medewerkers van het bureau Accommodatiebeheer zijn via
•
Het realiseren van een zo hoog mogelijke bedrijfszekerheid. Dit gebeurt door actief beheer en onderhoud;
•
Op basis van het vastgestelde meerjaren onderhoudsprogramma wordt het periodiek onderhoud uitgevoerd
gerichte cursussen hiervoor opgeleid;
waardoor een betere beheersing van de onderhoudskosten mogelijk is; •
Het bereiken van een optimaal rendement uit de installaties en een optimaal comfort. Dit gebeurt door een actief beheer, rekening houdend met de actuele omstandigheden;
•
Monitoring van en periodiek rapporteren over de energieprestatie van de installaties;
5.6.2.
5.6.2.1.
Professionalisering Inkoop en Aanbesteding
Wat willen we bereiken
Begin 2004 werd de “Werkwijze Inkoop en Aanbesteding” in de organisatie ingevoerd. In 2006 werd de werkwijze omgezet in de Mavim-procedure en op intranet geplaatst. In de Mavim-procedure is een checklist opgenomen die dient te worden gevolgd bij inkoop en aanbesteding boven de € 50.000. In de checklist zijn formulieren opgenomen die tijdens het aanbestedingsproces kunnen worden gebruikt. Het te bereiken effect is dat de procedure inkoop en aanbesteding beter door de afdelingen worden nageleefd waardoor de rechtmatigheidtoets goed kan worden doorstaan. Eind 2006 is het inkoop- en aanbestedingsbeleid van de provincie op internet gezet. Hierdoor kan het bedrijfsleven kennis nemen van de uitgangspunten die de provincie bij inkoop en aanbesteding hanteert en zodoende kan besluiten al dan niet deel te nemen aan inschrijvingen op bepaalde aanbestedingen. Belangrijk is dat een evenwicht wordt gevonden tussen naleving van de regels, de overvloed aan regelgeving en de doelstelling van vermindering van de administratieve lasten. 5.6.2.2. •
Wat gaan we daarvoor doen
Een degelijke voorbereiding en uitvoering van het aanbestedingsproces van de provincie waaronder het maken van duidelijke afspraken over selectie- en gunningcriteria;
•
Kritisch kijken naar en selectief zijn in de gevraagde en gewenste informatie;
•
Publicatie van de aanbestedingen via de aanbestedingkalender op internet;
•
Twee maal per jaar interne toetsing of de aanbestedingen rechtmatig zijn verlopen;
5.6.3.
5.6.3.1.
Archiefinspectie
Wat willen we bereiken
Een zodanige inrichting van het documentmanagement en archiefbeheer bij de lagere overheden in de provincie Flevoland dat deze voldoet aan de huidige eisen van een goed toegankelijke, transparante en controleerbare overheid, rekening houdend met de toenemende digitalisering en de wet- en regelgeving.
143
Rol Provincie Flevoland De Provinciale archiefinspectie oefent op grond van de Archiefwet 1995 namens Gedeputeerde Staten toezicht op de bestuurlijke archiefzorg van gemeenten, het waterschap, de politieregio en gemeenschappelijke regelingen uit. Daarnaast houdt zij toezicht op het beheer van de archieven van de provincie zelf die nog niet zijn overgebracht naar het Rijksarchief. In het kader van deze toezichthoudende taak adviseert de provinciale archiefinspectie op het gebied van duurzaamheid, toegankelijkheid en openbaarheid van archieven en in toenemende mate op het gebied van digitale informatievoorziening. De inwerkingtreding van drie ministeriële regelingen op het gebied van archiefbeheer in de afgelopen jaren leidt tot intensivering van de inspecties van de archieven, archiefruimten en archiefbewaarplaatsen. 5.6.3.2.
Wat gaan we daarvoor doen
•
Afspraken maken in het kader van af te leggen werkbezoeken en uit te voeren inspecties;
•
Jaarplan opstellen;
•
Samenstellen inspectierapporten, bespreking rapporten op diverse niveaus en monitoring;
•
Aansluiten bij diverse interprovinciale inspectie-overlegvormen;
5.6.4.
5.6.4.1.
Informatiemanagement
Wat willen we bereiken
De juiste informatie op het juiste moment op de juiste plek binnen de provinciale organisatie. De doelstelling is het efficiënt en effectief verzamelen en beschikbaar stellen van informatie aan medewerkers en leden van Gedeputeerde en Provinciale Staten. Het gaat hierbij om informatie die zij nodig hebben voor het uitvoeren van hun werkzaamheden. 5.6.4.2.
Wat gaan we daarvoor doen
Voor de periode 2008-2013 wordt een nieuw informatiebeleid vastgesteld. Met de uitvoering er van zal een start worden gemaakt. Daarnaast zullen in overleg met de betreffende afdeling(en) plannen voor voorbereiding en de realisatie van de wettelijke verplichtingen in het kader van Andere Overheid worden gemaakt, zoals het BurgerServiceNummer, Bedrijven- en InstellingenNummer, Nederlands Handelsregister, Basisregistratie Adressen en Basisregistratie Topografie en Kadaster. 5.6.5.
5.6.5.1.
Documentaire informatievoorziening
Wat willen we bereiken
De provinciale organisatie werkt digitaal met documenten. Dit staat voor goed versiebeheer, goede toegankelijkheid van documenten en meervoudig gebruik naast éénmalige opslag van documenten. De besluitvorming vindt op een transparante en administratief juiste wijze plaats. 5.6.5.2.
Wat gaan we daarvoor doen
Naast reguliere beheeractiviteiten, worden onder meer de volgende projecten uitgevoerd: •
Door middel van inlooptrainingen en ondersteuning van medewerkers op de werkplek zal het gebruik van het Documentair Management Systeem worden bevorderd;
•
Daarnaast zal de ondersteuning aan werkprocessen worden uitgebreid;
•
Ter verbetering van de snelheid en inzichtelijkheid van de facturenstroom zal gestart worden met het scannen van de facturen;
144
5.6.6.
Automatisering
5.6.6.1.
Wat willen we bereiken
Een stabiele technische infrastructuur (hardware en software), waarop op een beheerste wijze wijzigingen kunnen worden doorgevoerd. De technische hulpmiddelen moeten aansluiten bij de wensen van de organisatie. 5.6.6.2.
Wat gaan we daarvoor doen
Naast reguliere beheeractiviteiten, worden onder meer de volgende projecten uitgevoerd: •
De vervanging van het personeels- en salarissysteem Beaufort door een e-HRM-systeem;
•
Het Europees Aanbesteden van de werkplekautomatisering en de inrichting ervan;
•
Onderzoeken of het lopende contract voor uitwijkfaciliteiten vernieuwd moet worden en in samenhang daarmee nagaan welke alternatieven er zijn;
5.7.
Ambtelijk apparaat
5.7.1.
5.7.1.1.
Formatie
Wat willen we bereiken
Een personeelsformatie die afgestemd is op de uit te voeren taken en de huidige en toekomstige behoefte van de organisatie. Bij geconstateerde of te verwachten afwijkingen dient de formatie te worden aangepast. Dit kan door een andere inzet van het huidige personeel en/of werving van nieuw personeel. Bevordering van een optimale benutting en inzet van het aanwezige menselijk potentieel bij een 0% groei van de formatie. 5.7.1.2.
Wat gaan we daarvoor doen
Ook in 2008 wordt 0% groei van de formatie nagestreefd. Er worden keuzes gemaakt over de uit te voeren taken en prioriteiten, in relatie tot de gewenste en mogelijke personele kwantiteit en kwaliteit. Uitgangspunt is, dat de formatie meer wordt gekoppeld aan het gebiedsgericht werken waarbij een verdere doorvertaling plaatsvindt van beleidsontwikkeling naar uitvoering. Als gevolg van de keuzes die gemaakt zijn na de collegevorming in 2007, is er per organisatieonderdeel, respectievelijk taakveld, specifiek aangegeven welke formatie beschikbaar is. Daarmee is ook duidelijk op welke onderdelen of taakvelden sprake is van afbouw/ bezuiniging op de formatie, er waar sprake dient te zijn van herschikking van formatieplaatsen. Om goed te kunnen sturen op de formatie is een adequaat systeem van managementinformatie noodzakelijk. Hier wordt in 2008 verder op geïnvesteerd. Indien mogelijk zal in 2008 een kwalitatieve evaluatie plaatsvinden van het huidige functiegebouw. Indicatoren Indicatoren zijn 0% formatiegroei, gevoerde plannings-, voortgangs- en beoordelingsgesprekken met elke medewerker waarin het individuele werkplan wordt vastgesteld en geëvalueerd (100% score in de jaarcyclus)
Flevoland (excl. GS leden en Randstedelijke Rekenkamer)
Formatie per
Formatie per
Formatie per
Formatie per
31-12-2004
31-12-2005
31-12-2006
30-06-2007
(In fte)
(In fte)
(In fte)
(In fte)
419
426
426
421
145
Projecten en activiteiten voor 2008 zijn: •
Het uitvoeren van wat voortvloeit uit de provinciale Cao-afspraken en/of samenhangen met specifieke (organisatiebrede) ontwikkelingen;
•
Het in het kader van integraal management bewustmaken van de leidinggevenden van hun verantwoordelijkheid voor de inzet van personeel (door middel van het Management Development Programma en het helpen bij en adviseren over het hanteren van beschikbare bedrijfsvoeringinstrumenten;
•
Het verder doorontwikkelen van de formatie, match tussen vraag en aanbod;
•
Het verder opzetten van een personeelsplanningsysteem op korte en langere termijn met duidelijke koppeling naar afdelingsplannen;
Arbeidsvoorwaarden Per 1 juni 2007 zal een nieuwe CAO van kracht zijn geworden. Daarnaast worden in 2007/2008 het interprovinciale beloningsbeleid en de IKAP geëvalueerd. Projecten en activiteiten voor 2008 zijn: •
Het communiceren en uitvoeren van de afspraken uit de CAO; actualiseren lokale regelingen (inclusief het voeren van overleg met het lokale georganiseerd overleg);
•
Het adviseren en ondersteunen van het management in de organisatie m.b.t. de (gewijzigde) arbeidsvoorwaarden;
•
Het doorvoeren van wijzigingen naar aanleiding van de evaluaties van het beloningsbeleid en de IKAP;
5.7.2.
Ontwikkeling en opleiding ambtenaren
5.7.2.1. •
Wat willen we bereiken
Primair het opleiden van medewerkers met het oog op een beter functioneren van de taak uitvoering binnen de organisatie en secundair gericht op persoonlijke ontwikkeling en groei. Hierbij wordt stil gestaan bij de ontwikkelnoodzaak en behoeften zowel van de organisatie als van het individu. Hoewel er in de praktijk wordt gestreefd naar een balans tussen deze beide, staat het belang van de organisatie (taakuitvoering, dienstverlening) voorop;
•
Realiseren dat het aanwezige potentieel in onze organisatie qua kennis en vaardigheden in staat is om de doelstellingen in het programma 2008 en verder te realiseren;
•
Aandacht voor de juiste persoon op juiste plek is hierbij van belang, zowel voor organisatie als individu;
•
Prominente invloed op de aard van de ontwikkelingsvraag wordt in 2008 verwacht van het organisatieontwikkelingstraject meerjarenperspectief en in het bijzonder de uitvoering van het OPF2. Ook vanuit die invalshoek zal aandacht zijn voor de ontwikkeling van houding en gedrag;
5.7.2.2.
Wat gaan we daarvoor doen
Projecten en activiteiten voor 2008 zijn: •
Het realiseren van ontwikkeltrajecten (incl. opleidingen en mobiliteitsactiviteiten) die onderdeel uitmaken van
•
Het realiseren van opleidingen die samenhangen met specifieke (organisatiebrede) ontwikkelingen zoals het
het reguliere aanbod en/of voortvloeien uit de provinciale CAO; meerjarenperspectief en uitvoering OPF2; •
Het continueren en bijsturen van Management Development activiteiten, die leidinggevenden ondersteunen in hun managementrol;
•
Het organiseren van opleidingsactiviteiten op het gebied van projectmatig- en gebiedsgericht werken (externe oriëntatie) en klantgericht werken.
146
5.7.3.
Arbo- en ziekteverzuim
5.7.3.1.
Wat willen we bereiken
•
Het verzuim verder terugbrengen (3,5%);
•
Preventief aanpakken van RSI, werkdrukbeleving;
•
Onderkennen van arbeidsgerelateerde risico’s;
5.7.3.2.
Wat gaan we daarvoor doen
Arbo en verzuim borgen als onderdeel van het integrale management; dat vergt van de leidinggevenden een bepaalde attitude en vaardigheid. Medewerkers willen we bewust maken van het belang van een gezonde werk- en leefstijl. De aanpak van het verzuim richt zich op de preventie en op adequate interventies vanuit de leidinggevenden. Het arbobeleid zal zich conform de in 2007 bijgestelde wetgeving, richten op de preventietaken met branche specifieke risico’s. De decentrale arbo-wetgeving waarvoor de werkgever verantwoordelijk is zal in samenspraak met de werknemersvertegenwoordiging (in het GO) gestalte moeten krijgen. Het beleid dient zich te richten op het voorkomen dan wel beperken van psychosociale belasting bij de medewerkers. Na afronding van de renovatie en herindeling van het provinciehuis zullen alle medewerkers een definitieve plek hebben. Het arbobeleid is erop gericht om de medewerkers de beschikbare middelen verantwoord en goed te laten gebruiken.
Samenvattend zijn de sturingsindicatoren: •
Het verzuim percentage, het ambitieniveau voor 2008 is 3,5%;
•
De verzuimfrequentie;
•
Het aantal verzuimgevallen gekoppeld aan het werkgerelateerde verzuim;
Projecten en activiteiten voor 2008 zijn: •
Het opstellen van een arboplan 2008-2009 gericht op de gewijzigde wetgeving in 2007 en de op te stellen branche arbocatalogus;
•
In samenspraak met de nadere provincies opstellen van een arbocatalogus, gericht op de (beperkte)specifieke risico’s bij de provincie;
•
Het onderrichten van de medewerkers over een gezonde levenstijl ondersteund met een eventueel bewegingsprogramma;
•
Het opstellen van een decentrale digitale risico inventarisatie en evaluatie rekening houdend met de gewijzigde organisatie en huisvesting;
•
Uitwerken van de decentrale preventietaken voortvloeiend uit de gewijzigde arbo- wetgeving in 2007;
•
Voortgaan met de opbouw van managementinformatie op het terrein van arbo en ziekteverzuim en het beschikbaar stellen van online verzuim management informatie aan de leidinggevenden;
•
5.8. 5.8.1.
Voorlichtingscampagne voor het gebruik en de inrichting van de werkplekken;
Sturen op resultaat Planning & control
Planning & control is het proces dat ervoor zorgt dat de benodigde middelen (geld en personeel) tijdig beschikbaar zijn en efficiënt en effectief worden gebruikt om de doelstellingen van de organisatie te realiseren. Hiervoor wordt financiële en niet-financiële plannings- en uitvoeringsinformatie verzameld, bewerkt, vastgelegd en verspreid. Enerzijds biedt planning & control stuurinstrumenten (financieel kader, begroting en afdelingsplannen), anderzijds verantwoordingsinstrumenten (jaarrekening, managementrapportages en voor- en najaarsnota).
147
5.8.1.1.
Wat willen we bereiken
De afgelopen jaren is getracht de programmabegroting steeds verder te verbeteren. Zoals in de inleiding van deze begroting aangegeven, is dit proces nog niet afgerond. We willen verbeteringen aanbrengen ten aanzien van: •
(Nog) meer integrale werkwijze/benadering van thema’s;
•
Meetbaar(der) formuleren en monitoren van te behalen doelen en resultaten;
•
De relatie met de voor- en najaarsnota en de jaarstukken.
5.8.1.2.
Wat gaan we daarvoor doen
Projecten en activiteiten voor 2008 zijn: •
De provincie gaat de gehele planning- en controlcyclus aanpassen aan een aantal actuele ontwikkelingen zoals het Hoofdlijnenakkoord, het omgevingsplan en de gewijzigde organisatiestructuur. Hiermee willen we bereiken dat er meer sprake is van een integrale en logische opbouw van de sturingsinformatie conform de informatiepiramide, met andere worden welke informatie is in welk document gewenst (de informatiebehoefte van de staten is een andere dan de informatiebehoefte van de directie) en is de informatie logisch opgebouwd. Ook brengen we in beeld hoe de verschillende beleidsterreinen onderling samenhangen, wie verantwoordelijk is voor de integrale aansturing en hoe deze zichtbaar wordt in de begroting en de jaarstukken;
•
We willen met de Klankbordgroep uit de Staten meer concrete meetbare sturingsinformatie ontwikkelen, zodat de staten ook daadwerkelijk invulling kunnen geven aan haar kaderstellende en controlerende rol. Dit, mede op basis van de aanbevelingen van de Rekenkamer naar aanleiding van hun onderzoek naar de informatie in de programmabegroting en het jaarverslag;
•
De staten hebben de wens geuit om de rapportage in de voor- en najaarsnota op eenzelfde wijze vorm te geven als in de jaarstukken, zodat bijsturing eventueel mogelijk wordt;
5.8.2.
5.8.2.1.
Juridisch beheer en control
Wat willen we bereiken
Als onderdeel van de permanente streven naar kwaliteitsverbetering van dienstverlening wordt beheer en control op juridisch gebied toegepast. Hierbij valt te denken aan: •
Standaardisatie van documenten om de kans op procedurefouten en gebreken in regelgeving, contracten en beschikkingen te reduceren en aansprakelijkheidsrisico’s te verminderen;
•
Voorkomen van termijnoverschrijdingen bij de afhandeling van bezwaarschriften;
5.8.2.2.
Wat gaan we daarvoor doen
Projecten en activiteiten voor 2007 zijn: •
Het ontwikkelen, bewaken en actueel houden van richtlijnen, standaarden, instructies voor (beleids)regelgeving, mandatering, inhuur/ inkoop/ aanbesteding, contracten en contractbeheer/-bewaking;
•
Het implementeren van de (komende) 4e tranche Algemene wet bestuursrecht;
•
Het signaleren en uitdragen van algemene juridische ontwikkelingen;
148
Baten en lasten van de bedrijfsvoering (Bedragen X € 1.000) Totaal Bedrijfsvoering
Rekening 2006
Begroting 2007
Begroting 2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Lasten
44.125
46.138
44.778
43.770
42.784
42.567
Baten
1.382
1.325
1.330
1.315
1.312
1.312
Saldo
42.743
44.813
43.448
42.455
41.472
41.255
(via de kostendoorbelasting is het saldo verdeeld over de programma’s) De lagere apparaatlasten in de periode 2008-2011 houden verband met de veronderstelde afname van salariskosten voor de uitvoering van de Europese programma’s, de afname van de salariskosten als uitvloeisel van de formatiereductie ten gevolge van de ombuigingen/bezuinigingen zoals deze zijn aangegeven in het financieel kader en de mutaties in de lasten als gevolg van de in uitvoering zijnde aanpassingen aan het Provinciehuis.
149
6.
Verbonden partijen
6.0.
Algemeen
Verbonden partijen zijn publiekrechtelijke (gemeenschappelijke regelingen) of privaatrechtelijke rechtspersonen (verenigingen, stichtingen, BV’s en NV’s) waarin de provincie een bestuurlijk èn een financieel belang heeft. Een bestuurlijke band houdt in dat invloed op het beleid en de bedrijfsvoering kan worden uitgeoefend door het bezit van een zetel in het bestuur of het hebben van stemrecht. Een financiële band betekent dat aan de verbonden partij financiële middelen ter beschikking zijn gesteld of dat de provincie financieel verantwoordelijk is voor de verbonden partij.
6.1.
Visie ten aanzien van verbonden partijen
De provincie kan voor het bereiken van een programmadoelstelling een verbonden partij aangaan. Bij de afweging tot het aangaan van een verbonden partij staat de vraag centraal welke rol de verbonden partij speelt bij het realiseren van de doelstelling. Vervolgens wordt afhankelijk van de risico’s en voor- en nadelen een vorm gekozen. Taak – Belang Qua karakter doet zich bij een verbonden partij een verschil voor tussen enerzijds het uitvoeren van een taak en anderzijds het hebben van een belang. In geval van een taak kan de provincie er voor kiezen om deze zelf uit te voeren of uit te besteden. Dat laatste kan 6 door een subsidierelatie aan te gaan met een instelling of door een relatie met een verbonden partij aan te gaan.
De keuze hiervoor is voornamelijk afhankelijk van kosten, de invloed die de provincie wil uitoefenen op de uitvoering van de taak en het risico dat met de uitvoering van de taak is gemoeid. De provincie blijft in alle gevallen verantwoordelijk voor de realisatie van de programmadoelstelling. In verband hiermee is het relevant te bezien of de doelstellingen van de verbonden partijen (nog) corresponderen met die van de provincie. Bij het hebben van een belang in de doelstelling van een organisatie (niet zijnde een aandelenbelang) doet zich de bovenstaande keuzevrijheid niet voor. De afwegingen zijn hierbij dan ook van een geheel andere aard, de organisatievorm is veelal een gegeven. De provincie streeft ernaar een belang te hebben in organisaties waarmee het openbare belang is gediend en waarvan de activiteiten aansluiten bij het vigerende beleid van de provincie. 7 In de volgende tabel zijn de 13 verbonden partijen van de provincie Flevoland weergegeven, waarbij zichtbaar is
gemaakt of sprake is van een taak of een belang (of beide). Taak
Belang
1. IPO / 2. Samenwerkingsverband Randstad
Verbonden partij
X
X
3. Fonds BONroute
X
X
4. Afvalverwerkingsbedrijf Het Friese Pad NV
X
5. Afvalzorg Holding NV 6. Nazorgfonds gesloten stortplaatsen
6
X X
Een zelfstandige stichting waar de provincie een jaarlijkse subsidie aan verstrekt is geen verbonden partij, omdat de provincie
niet financieel verantwoordelijk is voor de stichting wanneer zij in financiële problemen zou geraken en geen bestuurlijk belang in de stichting heeft. 7
e
Naast deze bestaande verbonden partijen is de provincie voornemens een 14 verbonden partij aan te gaan, dit door aandelen van
de NV Vitens te kopen. In juli 2007 hebben Provinciale Staten hiermee ingestemd, mede omdat deze invulling geeft aan een overheid met een volledig pakket aan publieke rollen.
150
Verbonden partij
Taak
7. Stichting Landelijk Meldpunt Afvalstoffen
X
8. Ontwikkelingsmaatschappij Flevoland BV
X
Belang
9. Erfgoedcentrum Nieuw Land
X
10. BNG NV / 11. Essent NV / 12. Nuon NV
X
13. Stichting ICTU
X
Publiekrechtelijk of privaatrechtelijk Bij het oprichten van of het deelnemen aan een verbonden partij, moet de keuze gemaakt worden tussen een publiekrechtelijke of een privaatrechtelijke verbonden partij. Publiekrechtelijke verbonden partijen zijn onderworpen aan publiekrecht en kunnen alleen door een overheidsorgaan worden opgericht. Privaatrechtelijke partijen zijn doorgaans niet onderworpen aan publiekrecht. De wetgever heeft een voorkeur voor de publiekrechtelijke weg, met name vanwege de waarborgen vanuit het publiekrecht over bevoegdheden, besluitvormingsstructuren, openbaarheid van bestuur en democratische controle. Indien de provincie kiest voor een publiekrechtelijke dan wel een privaatrechtelijke vorm, heeft de wetgever een wettelijke waarborg voor tijdige betrokkenheid van Provinciale Staten ingebouwd. Evaluaties Eens per collegeperiode (bij aanvang) worden de verbonden partijen door de provincie geëvalueerd. Hierbij staat de vraag centraal of de verbonden partij nog steeds de optimale oplossing is om het provinciale doel waarvoor de verbonden partij was beoogd, te bereiken. Daarnaast vindt tussentijds ook via de beleidsuitvoering evaluatie plaats. Bij de evaluatie speelt de inhoudelijke verscheidenheid van de verbonden partijen een rol. Ten aanzien van de categorie verbonden partijen in regionale samenwerkingsverbanden (bijvoorbeeld IPO) is de evaluatie van een andere orde dan een evaluatie in een energieproducerende organisatie. De vraag of sprake is van een taak of belang, het doel wat met de relatie wordt beoogd alsmede de organisatievorm speelt een rol. Sturing en verantwoording Provinciale Staten geven via de ‘Paragraaf Verbonden partijen’ sturing aan de verbonden partijen. Gedeputeerde Staten leggen op gestructureerde wijze via de provinciale jaarstukken aan Provinciale Staten verantwoording af over het gevoerde beleid verbonden partijen. Binnen dit sturingsmedium zorgen Gedeputeerde Staten ook tussentijds voor relevante informatieoverdracht, zodat provinciale Staten ook tussentijds kunnen bijsturen. Nota verbonden partijen Gelet op het geringe aantal verbonden partijen en de slechts sporadische mutaties hierbinnen, beschikt de provincie niet over een separate door Provinciale Staten vastgestelde Nota Verbonden partijen. Uit praktische overweging is ervoor gekozen de inhoud van een dergelijke Nota te verwoorden in deze paragraaf. Per (nieuw) geval wordt bekeken of voldaan wordt aan de hier vermelde uitgangspunten, naast de omstandigheden die op dat moment van invloed kunnen zijn. Het beleid ten aanzien van verbonden partijen is erop gericht om de relatie permanent of voor de duur van de organisatie (indien het een tijdelijke organisatie is) aan te houden. De relatie wordt aangehouden in deelnemingen (hiervan bezit de provincie een deel van de aandelen) en/ of samenwerkingsverbanden.
6.2.
Deelnemingen
Gewenste effecten met betrekking tot de deelnemingen: •
Nutsbedrijven (Essent, NUON, Friese Pad en Afvalzorg): tarieven voor de burgers, kwaliteit van de dienstverlening. Provincie Flevoland beoogt met haar deelnemingen in Nuon en Essent de energietarieven voor de burgers, alsmede de kwaliteit van de dienstverlening te bewaken. De invloed van de provincie is evenredig aan het percentage van de aandelen die zij bezit (0.02 % Essent en 0.04 % Nuon);
151
•
Nazorgfonds: een gemiddeld doelrendement van in ieder geval 5,06% (over 30 jaar) over het belegde vermogen;
•
Ontwikkelingsmaatschappij Flevoland: aantal (met succes afgeronde) projecten, spin-off van projecten in
•
Bank Nederlandse gemeenten: goed advies en dienstverlening tegen een concurrerende prijs. Daarnaast geven
termen van geacquireerde bedrijvigheid en werkgelegenheid, naamsbekendheid, mate van kennisverspreiding; de aandelen een prima rendement;
6.3.
Samenwerkingsverbanden
Gewenste effecten met betrekking tot de samenwerkingsverbanden: •
Interprovinciaal overleg: mate van kennisuitwisseling, mate van invloed op Rijksbeleid, gezamenlijke visievorming, oplossen gezamenlijke knelpunten;
•
Samenwerkingsverband Randstad: mate van kennisuitwisseling, mate van invloed op Rijksbeleid, gezamenlijke visievorming, oplossen gezamenlijke knelpunten;
•
Stichting Landelijk Meldpunt Afvalstoffen: kwaliteit en hoeveelheid aangeleverde gegevens;
•
BonRoute: Kwaliteit afwikkeling verkeer en vervoer, investering in projecten, mate van invloed op Rijksbeleid, gezamenlijke visievorming, oplossen gezamenlijke knelpunten;
•
Stichting ICTU: mate van kennisuitwisseling, afname van diensten (gezamenlijke projecten);
•
Openbaar lichaam Erfgoedcentrum Nieuw Land: mate waarin een breed scala aan doelgroepen is geïnformeerd over het cultureel erfgoed van Flevoland middels tentoonstellingen, bezoek aan studiecentrum en raadplegen van archieven;
6.4.
Overzicht verbonden partijen
(bedragen in euro, nb = niet bekend bij opmaken begroting, nvt = niet van toepassing). Essent NV, Arnhem Openbaar belang Het belang van de provincie Flevoland in Essent is historisch gegroeid via het voormalige belang in EDON. Het belang van de provincie Flevoland in Essent is historisch gegroeid via het voormalige belang in EDON. Na het al dan niet gereedkomen van de splitsingswetgeving wordt bepaald wat de waarde is van de aandelen in Essent en wordt onderzocht hoe de aandelen van Essent verkocht kunnen worden. Dit met het oog op de slechts theoretisch (in verhouding tot ons minimale aandelenpakket) aanwezige mogelijkheid tot beïnvloeding van de bedrijfsvoering van Essent via inspraak tijdens de AvA’s en/of via informele contacten. Wijze van participatie De deelneming betreft 32.331 aandelen Essent van € 1. Financiële gegevens
31-12-2006
31-12-2005
31-12-2004
nb
3.396 mln.
2.801 mln.
Vreemd vermogen
nb
2.051 mln.
2.560 mln.
Nettoresultaat
nb
525 mln.
414 mln.
56.787
36.832
33.581
Eigen vermogen
Ontvangen dividend
152
NV NUON, Amsterdam Openbaar belang Het belang van de provincie Flevoland in NUON is historisch gegroeid. Het voornemen is na waardebepaling van de aandelen (dit nadat er duidelijkheid is gekomen over de splitsingswet), de aandelen te verkopen. In de praktijk blijkt namelijk dat de provincie met haar minimale aandelenpakket de bedrijfsvoering van de NUON niet kan beïnvloeden. Wijze van participatie De deelneming betreft 63.202 aandelen à € 5 nominaal. Financiële gegevens
31-12-2006
31-12-2005
Eigen vermogen
nb
4.718 mln.
4.485mln
Vreemd vermogen
nb
3.773 mln.
4.114 mln.
nb
1.138 mln.
264 mln.
148.603
55.056
44.363
Nettoresultaat Ontvangen dividend
31-12-2004
NV Afvalverwerkingsbedrijf Het Friese Pad Openbare taak Het zekerstellen van toekomstige stortcapaciteit en het beheersbaar houden van de bijbehorende toekomstige milieuconsequenties tegen maatschappelijk acceptabele kosten. Wijze van participatie De deelneming betreft 510 aandelen à € 45,38 (51% van het totale aandelenkapitaal), nominale waarde bedraagt € 23.143. Hierover wordt minimaal 5% rente vergoed. Aandeelhouders Gemeente Urk:
24,5%
Gemeente Noordoostpolder: Provincie Flevoland: Financiële gegevens
24,5%
51% 31-12-2006
31-12-2005
31-12-2005
Eigen vermogen
9.993.000
10.092.000
3.409.000
Vreemd vermogen
11.979.000
12.183.000
19.404.000
Nettoresultaat
401.000
788.000
405.000
Ontvangen dividend
255.000
255.000
255.000
153
Afvalzorg Holding NV Openbaar belang Het zekerstellen van toekomstige stortcapaciteit en het beheersbaar houden van de bijbehorende toekomstige milieuconsequenties tegen maatschappelijk acceptabele kosten. Wijze van participatie De deelneming betreft 7.000 aandelen à € 200 (10% van het totale aandelenkapitaal), de nominale waarde bedraagt € 1.400.000. Aandeelhouders Provincie Flevoland
10,0%
Provincie Noord-Holland
90,0%
Financiële gegevens
31-12-2006
31-12-2005
Eigen vermogen
42.035.000
46.602.000
43.012.000
Vreemd vermogen
121.920.000
118.391.000
116.654.000
7.000.000
11.598.000
8.008.000
1.159.800
800.760
960.400
Nettoresultaat Ontvangen dividend
31-12-2004
Nazorgfonds gesloten stortplaatsen provincie Flevoland, Lelystad Openbare taak De wetgever heeft in het kader van de nazorgverplichting in de Wet Milieubeheer voor de na 1 september 1996 gesloten stortplaatsen aan het nazorgfonds rechtspersoonlijkheid toegekend. Het nazorgfonds is verantwoordelijk voor het beheer van de gelden die ten behoeve van de nazorg door de stortplaatsexploitanten worden opgebracht en de eeuwigdurende nazorg van de gesloten stortplaatsen. Ontwikkelingen in 2006 Het negatieve bedrijfsresultaat over 2006 bedraagt € 238.674 en is een gevolg van het verschil tussen de gecalculeerde beleggingsopbrengst (5,06%) enerzijds en de gerealiseerde beleggingsopbrengst (3,09%) anderzijds. Het gecumuleerde negatieve resultaat tot en met 2006 bedraagt € 431.540. Financiële gegevens Eigen vermogen Vreemd vermogen Resultaat
154
31-12-2006
31-12-2005
31-12-2004
-432.000
-193.000
-441.000
12.094.000
11.001.000
10.019.000
-239.000
249.000
61.000
Ontwikkelingsmaatschappij Flevoland, Lelystad Openbare taak Sinds mei 2004 is de Ontwikkelingsmaatschappij Flevoland (OMFL) actief. Doel van de OMFL is het bevorderen van investeringen en werkgelegenheid. De kerntaken van de OMFL zijn: •
de ontwikkeling van thematische bedrijvenparken en –centra/ incubators;
•
projectmanagement en uitvoering;
•
acquisitie en economische gebiedspromotie;
•
participaties (MKB Fonds en Technofonds);
Met ingang van 2007 is de OMFL tevens verantwoordelijk voor de toeristische promotie van Flevoland. Deze taak wordt uitgevoerd door een aparte businessunit, Toerisme Flevoland genaamd, die volledig is geïntegreerd in de OMFL. TF wordt apart door de provincie gesubsidieerd voor deze activiteit en heeft een eigen raad van advies. De OMFL heeft drie (juridisch onafhankelijke) dochters: het MKB Fonds, het Technofonds en BV Management MKB Fondsen. Het MKB Fonds, waarvan naast de OMFL 4 banken aandeelhouder zijn, participeert in startende en groeiende MKB-ondernemingen. Het Technofonds, waarvan 4 gemeenten tevens aandeelhouder zijn, houdt zich bezig met de kapitaalverstrekking aan startende en groeiende MKB-ondernemingen met een technologische invalshoek. . De BV Management MKB voert de directie over beide participatiefondsen. De provincie bezit 100% van de aandelen van de OMFL. De OMFL is voortgekomen uit de in 1996 opgerichte Holding Flevoland BV. Financiële gegevens
31-12-2006
31-12-2005
31-12-2004
Eigen vermogen
2.666.004
2.770.823
2.771.969
3.150.541
2.542.470
2.143.403
10.759
65.959
-/- 61.309
Vreemd vermogen Nettoresultaat
NV Bank voor Nederlandse Gemeenten, ’s-Gravenhage Openbaar belang BNG draagt bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger door haar financiële dienstverlening aan overheden en instellingen op het gebied van volkshuisvesting, gezondheidszorg, onderwijs en nut. Wijze van participatie De deelneming betreft 75.250 aandelen à € 2,50 nominaal. De voorlopers van deze aandelen zijn in 1990 aangekocht voor een totale verkrijgingsprijs van € 571.962. Aandeelhouders O.a. alle provincies Financiële gegevens Eigen vermogen Vreemd vermogen Nettoresultaat Ontvangen dividend
31-12-2006
31-12-2005
31-12-2004
2.973 mln.
3.145 mln.
2.867 mln.
86.084 mln.
88.526 mln.
85.719 mln.
104 mln.
311 mln.
301 mln.
856.345
174.580
369.478
155
InterProvinciaal Overleg (IPO), Den Haag Openbare taak/belang De twaalf provincies werken samen in het Interprovinciaal Overleg (IPO), teneinde de condities waaronder provincies werken te optimaliseren en provinciale vernieuwingsprocessen te stimuleren. Het IPO behartigt de belangen door regelmatig te overleggen met onder andere de verschillende overheden en maatschappelijke organisaties. Daarnaast vervult het IPO een platformfunctie door gelegenheden te creëren kennis en ervaringen uit te wisselen, gezamenlijke standpunten te bepalen en initiatieven te ontplooien. Bovendien ondersteunt het IPO de provincies bij het uitvoeren van verschillende taken. Het IPO is actief op terreinen als milieu, landbouw, natuur, zorg, cultuur, sociale vraagstukken, ruimtelijke ordening, economie, mobiliteit en Europa. Veranderingen in de participatie Geen Deelnemers Alle provincies Financiële gegevens
31-12-2006
31-12-2005
31-12-2004
nb
598.018
227.173
Vreemd vermogen
nb
14.584.316
8.917.422
Nettoresultaat
nb
395.104
36.184
Eigen vermogen
Samenwerkingsverband Randstad Openbare taak/belang Het doel van het samenwerkingsverband is het bevorderen van een evenwichtige en dynamische ontwikkeling van het landsdeel west (waartoe Flevoland ook behoort) en in het bijzonder de randstad als een geheel van hoogwaardige stedelijke en landelijke milieus en versterking van de internationale concurrentiepositie van de randstad. Veranderingen in de participatie Geen Deelnemers De provincies Flevoland, Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht, de gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, en het Regionaal orgaan Amsterdam, Stadsregio Rotterdam, Stadsgewest Haaglanden 1995 en Bestuur Regio Utrecht. Financiële gegevens
31-12-2006
31-12-2005
31-12-2004
Eigen vermogen
nb
37.563
40.470
Vreemd vermogen
nb
476.974
591.840
Resultaat
nb
0
0
156
Fonds BONRoute (Stichting) Openbare taak/belang Het bevorderen van een goed functionerend verkeer- en vervoersysteem in de Noordvleugel van de Randstad. Gewenste effecten: kwaliteit afwikkeling verkeer en vervoer, investering in projecten, mate van invloed op Rijksbeleid, gezamenlijke visievorming, oplossen gezamenlijke knelpunten. Wijze van participatie Gedeputeerde Dijksma is lid van de Raad van Aangeslotenen Deelnemers Provincie Noord-Holland en Flevoland, gemeente Amsterdam en Almere, e.a. Financiële gegevens Stichting Landelijk Meldpunt Afvalstoffen, Den Haag Openbare taak Via de LMA verkrijgt de provincie gegevens omtrent binnenlandse transporten van gevaarlijk afval, scheepsafval en bedrijfsafval met het oog op handhaving, beleid en vergunningverlening. Het doel van het LMA is om informatie te beheren en te verstrekken van deze transporten. Wijze van participatie In de Raad van Toezicht zijn alle provincies vertegenwoordigd. Eén van de GS-leden vertegenwoordigt de Provincie Flevoland. Deelnemers Alle provincies Financiële gegevens
31-12-2006
31-12-2005
31-12-2004
Eigen vermogen
4.085.000
3.935.000
2.413.000
472.000
1.165.000
605.000
-/- 76.000
-/- 777.000
502.000
Vreemd vermogen Resultaat
157
Stichting ICTU, Den Haag Openbaar belang In 2002 hebben de gezamenlijke provincies het Programmabureau Elektronische Provincie (PEP) opgericht door een contract hiertoe met de stichting ICTU af te sluiten. Op basis van een tussentijdse evaluatie is besloten is tot een doorstart van het PEP. Vanaf 2004 heet dit bureau e-provincies. Eind 2007 wordt dit programma afgesloten. Op 29 november 2007 is er een themadag in het kader van de afsluiting van het programma in Flevoland. Het vervolg van e-provincies zal structureel belegd worden bij het IPO. Er zal aandacht zijn voor zowel ontwikkeling als beheer. Er is een voorstel van het IPO in de maak. Wijze van participatie In 2008 zal er geen contract meer zijn met het ICTU. Deelnemers Niet langer van toepassing. Financiële gegevens
Niet bekend
Openbaar lichaam Erfgoedcentrum Nieuw Land (gemeenschappelijke regeling) Openbaar belang Sinds 1999 voert het provinciaal bestuur de regie voor versterking van de samenwerking op het gebied van archieven en collecties. Dit heeft geresulteerd in de instelling van het openbaar lichaam Erfgoedcentrum Nieuw Land (per 1 februari 2004, 9 partners). De 9 partners hebben hiertoe de Regeling, Toelichting op de regeling en de Financiële bijlage ondertekend. Het doel van het Erfgoedcentrum is de belangen van de partners bij alle aangelegenheden betreffende de archiefbescheiden en collecties die onderdeel uitmaken van het Erfgoedcentrum in gezamenlijkheid te behartigen. De Digitale Catalogus Flevoland is een onderdeel van het Erfgoedcentrum. Deelnemers Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, provincie Flevoland, gemeenten Lelystad, Dronten, Urk, Zeewolde, het Waterschap Zuiderzeeland, Nieuw Land Poldermuseum en Sociaal Historisch Centrum Flevoland. Financiële gegevens De bijdrage van de provincie voor 2006 m.b.t. de exploitatie is maximaal € 1.633.015. Daarnaast staat op de provinciale begroting een bedrag van € 356.400: kosten van rente en aflossing van een lening van het Erfgoedcentrum. De door het Erfgoedcentrum begrote lasten voor 2006 bedragen in totaal € 2.817.571. Financiële gegevens (in €)
31-12-2006
31-12-2005
31-12-2004
Eigen vermogen
1.687.308
1.568.387
1.329.071
Vreemd vermogen
9.354.990
9.123.071
9.835.987
128.832
2.607
21.601
Nettoresultaat
158
IV.
159
Financiële begroting
L a s t e n 2 0 0 8 n a a r b e le id s te r r e in
1 . B e s tu u r
1% 2 . In fr a s tr u c tu u r e n m o b i l i te i t
1% 5%
0%
3 . W a te r
6%
22% 4 . M ilie u
5 . N a tu u r e n l a n d s c h a p
6 . E c o n o m i s c h e o n tw i k k e l i n g
16%
7 . Z o rg , o n d e rw ijs e n w e lzijn
8 . C u l tu u r
9. W onen
7%
1 0 . R u i m te l i j k e p l a n n i n g
30% 5% 5%
1 1 . A lg e m e n e d e k k in g s m id d e le n e n o n vo o rzie n
2%
1 2 M u ta ti e s r e s e r v e s
B a t e n 2 0 0 8 n a a r b e le id s t e r r e in
1 . B e s tu u r
2 . In fr a s tr u c tu u r e n m o b i l i te i t
3%
12%
3 . W a te r
4 . M ilie u
5 . N a tu u r e n l a n d s c h a p
19% 41%
6 . E c o n o m i s c h e o n tw i k k e l i n g
7 . Z o rg , o n d e rw ijs e n w e lzijn
8 . C u l tu u r
2% 2%
9. W onen
1 0 . R u i m te l i j k e p l a n n i n g
4% 4% 0% 0% 0%
13%
1 1 . A lg e m e n e d e k k in g s m id d e le n e n o n vo o rzie n 1 2 M u ta ti e s r e s e r v e s
160
1.
Overzicht baten en lasten
1.0.
Algemeen
Het overzicht van baten en lasten geeft een totaal inzicht in de financiële consequenties van het voorgenomen beleid. Het saldo van de baten en lasten van de programma’s, de algemene dekkingsmiddelen, onvoorzien en de stelposten vormt het resultaat voor bestemming. Vervolgens vinden er mutaties (toevoegingen en onttrekkingen) aan de reserves plaats, waarna het resultaat na bestemming zichtbaar wordt. Dit resultaat is nihil. In de toelichting worden ten eerste de belangrijkste – financieel technische - uitgangspunten beschreven die gehanteerd zijn in de begroting. Bovendien worden de baten, de lasten en de saldi in het meerjarenperspectief gepresenteerd. Ten slotte wordt ingegaan op de incidentele baten en lasten en de bijdrage aan het EMU-saldo.
1.1.
Overzicht baten en lasten 2008
Het overzicht is op programmaniveau. Uitgangspunt is dat Provinciale Staten de baten en lasten op het niveau van programmaonderdeel autoriseren. Baten en lasten 2008 (X € 1.000)
Lasten
Baten
Saldo
Baten en lasten programma’s 1. Bestuur
50.809
27.956
22.854
2. Infrastructuur en mobiliteit
72.791
45.424
27.367
3. Water
5.862
3.946
1.916
4. Milieu
12.315
4.593
7.722
5. Natuur en landschap
12.365
9.632
2.733
6. Economische ontwikkeling
16.246
10.431
5.815
7. Zorg, onderwijs en welzijn
38.941
31.133
7.808
8. Cultuur
13.257
614
12.643
9. Wonen 10. Ruimtelijke planning Saldo baten en lasten programma’s 11a. Algemene dekking 11b. Onvoorzien en stelposten Resultaat voor bestemming
329
193
136
1.407
0
1.407
224.323
133.922
90.401
118
97.195
-97.077
1.689
0
1.689
226.130
231.117
-4.987
2.384
6.437
-4.053
850
98
752
Mutaties reserves (dotaties en onttrekkingen) 1. Bestuur 2. Infrastructuur en mobiliteit 7. Zorg, onderwijs en welzijn
75
0
75
8. Cultuur
46
103
-57
8.665
393
8.272
11. Algemene dekking en onvoorzien Totaal mutaties reserves
12.020
7.033
4.987
Resultaat na bestemming
238.150
238.150
0
161
1.2.
Toelichting baten en lasten
Uitgangspunten voor de begroting
Rekenvariabelen De baten, de lasten en de financiële positie voor 2008 (en 2009 t/m 2011) zijn geraamd op basis van de huidige inzichten en de voorspellingen over de toekomstige jaren. Rekenvariabelen
2008
Loon- en prijsontwikkelingen: Goederen en diensten (inkoop)
1,0%
Subsidies (instellingen)
2,25%
2009
2010
2011
1,5%
1,5%
1,5%
Rente: Uitzettingen (korter dan 1 jaar)
4,5%
4,5%
4,5%
4,5%
Bespaarde rente nieuwe investeringen
5,0%
5,0%
5,0%
5,0%
In de meerjarenraming 2009 – 2011 zijn de ramingen met het prijspeil van 2008 opgenomen en is een stelpost meegenomen voor loon- en prijsontwikkelingen. (Kosten)doorbelasting De programmabegroting bevat alle (directe) baten en lasten die rechtstreeks ten gunste of ten laste van een programma komen. Het betreft hier de programmalasten en –baten en de kapitaallasten (rente en afschrijvingen). Daarnaast zijn in de programmabegroting de apparaatlasten opgenomen; dit zijn de lasten van de bedrijfsvoering, die met behulp van ‘kostendoorbelasting’ zijn toegerekend aan de programma’s. Het betreft hier: 1.
Salariskosten (inclusief alle bijkomende sociale lasten);
2.
Overige apparaatskosten (alle overige kosten van de bedrijfsvoering minus de opbrengsten van de bedrijfsvoering);
Voor de kostendoorbelasting wordt gebruik gemaakt van: 1.
De FTE verdeling: per medewerker wordt geraamd hoeveel tijd (in 0,1 FTE) aan een bepaald programma of bedrijfsvoeringproduct zal worden gewerkt. Hierbij wordt rekening gehouden met de totale salarislasten van een medewerker;
2.
De oppervlakte verdeling: per afdeling wordt geraamd hoeveel vloeroppervlak er gebruikt wordt (waarna de oppervlakte per medewerker en per programma wordt bepaald);
Eerst wordt van het totaal van de salariskosten een deel rechtstreeks toegerekend aan de programma’s (directe salarissen). De salarissen die betrekking hebben op de bedrijfsvoeringproducten (indirecte salarissen) en de overige kosten van de bedrijfsvoering (zoals huisvesting, automatisering, etc.) worden vervolgens– op basis van de FTE verdeling en de oppervlakteverdeling– over de programma’s verdeeld.
162
Detaillering baten en lasten in meerjarenperspectief Saldo lasten en baten (X € 1.000)
Rekening 2006
Begroting
Begroting
2007 na
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
wijziging
1. Bestuur 2. Infrastructuur en mobiliteit 3. Water 4. Milieu 5. Natuur en landschap 6. Economische ontwikkeling 7. Zorg, onderwijs en welzijn 8. Cultuur 9. Wonen 10. Ruimtelijke planning 11a. Algemene dekkingsmiddelen 11b. Onvoorzien en stelposten Saldo voor bestemming Saldo mutaties reserves
19.050
23.799
22.854
19.398
18.651
18.662
23.000
25.711
27.367
27.728
27.682
27.885
2.385
2.478
1.916
1.916
1.916
1.916
7.599
8.487
7.722
7.722
7.672
7.672
2.023
4.548
2.733
2.733
2.733
2.733
4.853
6.122
5.815
5.856
6.356
6.356
7.215
8.262
7.808
7.617
7.347
6.290
12.497
12.556
12.643
12.518
12.518
12.518
296
184
136
136
136
136
2.277
2.964
1.407
1.407
1.407
1.407
-94.335
-90.480
-97.077
-100.689
-103.459
-107.339
199
4.357
1.689
2.117
2.873
4.902
12.943
-8.988
4.987
11.541
14.168
16.862
9.241
-8.988
4.987
11.541
14.168
16.862
3.702
0
0
0
0
0
Begroting
Begroting
2007 na
2008
(- = per saldo een onttrekking)
Saldo na bestemming (- = tekort) Lasten (X € 1.000)
Rekening 2006
Meerjarenraming 2009
2010
2011
wijziging
1. Bestuur 2. Infrastructuur en mobiliteit 3. Water 4. Milieu 5. Natuur en landschap 6. Economische ontwikkeling 7. Zorg, onderwijs en welzijn 8. Cultuur 9. Wonen 10. Ruimtelijke planning 11a. Algemene dekkingsmiddelen 11b. Onvoorzien en stelposten Totaal lasten Baten (X € 1.000)
45.428
49.034
50.809
20.734
19.987
19.998
61.783
68.827
72.791
64.791
65.240
62.386
3.000
6.465
5.862
5.862
5.862
5.862
9.429
14.466
12.315
12.265
12.215
12.045
2.441
14.117
12.365
12.365
12.365
12.365
5.522
17.336
16.246
16.024
16.524
16.524
42.142
45.610
38.941
38.740
38.469
37.934
13.158
13.649
13.257
12.705
12.705
12.705
513
335
329
366
366
366
2.304
2.964
1.407
1.407
1.407
1.407
102
108
118
117
118
117
199
4.357
1.689
2.117
2.873
4.902
186.022
237.266
226.130
187.494
188.133
186.510
Rekening
Begroting
Begroting
2006
2007 na
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
wijziging
1. Bestuur 2. Infrastructuur en mobiliteit 3. Water 4. Milieu 5. Natuur en landschap 6. Economische ontwikkeling 7. Zorg, onderwijs en welzijn 8. Cultuur 9. Wonen 10. Ruimtelijke planning 11a. Algemene dekkingsmiddelen Totaal Baten
26.378
25.234
27.956
1.337
1.337
1.337
38.783
43.116
45.424
37.063
37.558
34.501
615
3.986
3.946
3.946
3.946
3.946
1.831
5.979
4.593
4.543
4.543
4.543
418
9.569
9.632
9.632
9.632
9.632
669
11.214
10.431
10.168
10.168
10.168
34.928
37.348
31.133
31.123
31.123
31.644
661
1.093
614
187
187
187
218
151
193
230
230
230
27
0
0
0
0
0
94.437
90.588
97.195
100.806
108.669
112.480
198.965
228.278
231.117
199.035
202.301
203.475
163
De opvallende daling die zich in 2009 voordoet in de lasten en baten van het Programma Bestuur en in de totale lasten en baten van de provincie houdt verband met de afloop van het huidige Europese programma voor Flevoland. Toelichting bij de voornaamste verschillen in de meerjarensaldi per programma ten opzichte van 2008: Bestuur: lagere lasten en baten als gevolg van het aflopen van het Europese programma 2000-2006. Infrastructuur en mobiliteit: Hogere netto lasten in 2009 als gevolg toenemende onderhoudslasten voor wegen en vaarwegen; incidenteel hogere lasten en baten in 2008 als gevolg van hogere besteding BDU-gelden. Economische ontwikkeling: Hogere lasten vanaf 2010 door voorziene hogere structurele bijdrage aan OMFL. Zorg, onderwijs en welzijn: Lagere lasten in 2011 als gevolg van veronderstelde lagere inzet algemene middelen ten behoeve van de jeugdzorg. Algemene dekkingsmiddelen: Voor een toelichting op de mutaties wordt verwezen naar de toelichting bij programma 11, algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien. Incidentele baten en lasten Incidentele baten en lasten zijn inkomsten of uitgaven die aan een bepaald jaar zijn gerelateerd en komen eenmalig voor; structurele baten en lasten komen ieder jaar opnieuw terug. Het inzicht in de incidentele baten en lasten is van belang voor de beoordeling van de financiële positie. De mutaties in de meerjarenraming geven een indicatie van de incidentele baten en lasten. Daarbij moet een onderscheid worden gemaakt tussen incidentele baten en lasten die van invloed zijn op het begrotingssaldo na bestemming en de incidentele baten en lasten die neutraal zijn. Tot deze laatste categorie horen incidentele lasten die worden gedekt uit daarvoor gevormde bestemmingsreserves. Hieronder staan de incidentele lasten en baten (> € 50.000) in de meerjarenraming die bijdragen aan het begrotingssaldo. Bedragen met een – teken leveren begrotingsruimte op. Incidentele lasten en baten; mutaties t.o.v. 2008
2009
2010
2011
(bedragen x € 1.000) Statenverkiezingen
250
Proceskosten OPF
-220
Extern veiligheidsbeleid
-50
Bijdrage OMFL Project tienermoeders
-50
500
500
-50
-50
Jeugdzorg (diversen) Jongerenbeleid (diversen)
-910 -100
Sport (diversen) Omroep Flevoland
-50
-100
Dividend Friese Pad *
-100
-190
-200
-200
-100
-100
2.220
2.220
Salarissen
-747
-1.488
-1.520
Totaal incidentele vrijval
-997
732
-270
In 2009 is er dus sprake van circa € 1,0 mln. lagere netto lasten ten opzichte van 2008. Het betreft hier vooral lagere salarislasten als gevolg van de ombuigingen/bezuinigingen die in het financiële kader 2008 waren opgenomen. In 2010 is er sprake van € 0,7 mln. hogere netto lasten, vooral als gevolg van lagere salarislasten enerzijds en wegvallende baten uit dividend anderzijds. Daarnaast wordt vanaf 2010 rekening gehouden met een hogere structurele bijdrage aan de OMFL. In 2011 is er weer sprake van lagere netto lasten, mede als gevolg van de veronderstelde afbouw van de inzet van eigen middelen voor de jeugdzorg.
164
Daarnaast zijn in de begroting diverse incidentele uitgaven opgenomen die worden gedekt uit daartoe gevormde reserves. Het betreft hier voornamelijk de cofinanciering voor de uitvoering van de Europese programma’s. Voor 2008 gaat het om een bedrag van circa € 7,0 mln., waarvan ruim € 6,4 mln. betrekking heeft op de uitvoering van de Europese programma’s. Voor de jaren 2009-2010 gaat het om een bedrag van circa € 5,0 mln. per jaar, waarvan € 4,7 mln. voor de Europese programma’s. Voor 2011 is dat € 2,5 mln. Tegenover deze lasten staan dus baten in de vorm van onttrekkingen aan reserves. Het begrotingssaldo na bestemming wijzigt hierdoor dus niet. Bijdrage EMU-saldo Sinds enkele jaren krijgt de hoogte van het EMU-saldo (en in het bijzonder het aandeel van de lagere overheden daarin) extra aandacht. Het EMU-saldo wordt berekend door de netto uitgaven en inkomsten van een bepaald jaar te salderen. Iedere (lagere/ centrale) overheidsorganisatie binnen de EMU dient dit saldo te berekenen, zodat per land bepaald kan worden wat het totale saldo van de EMU is. De verwachte bijdrage van Flevoland aan het EMUsaldo voor 2008 kan worden berekend op € 8,5 mln. voordelig. De omslag ten opzichte van 2006/2007 wordt vooral veroorzaakt doordat de investeringen voor de renovatie van het Provinciehuis in 2008 achter de rug zijn. Bijdrage aan EMU-saldo 2006-2008 (bedragen x € 1.000)
Rekening Begroting Begroting 2006 exploitatiesaldo voor mutaties reserves (- = tekort)
2007
2008
12.943
-3.276
4.987
4.706
5.581
5.653
23.027
13.702
6.944
-12.789
-17.251
-4.750
485
2.743
2.322
- betalingen t.l.v. voorzieningen
-9.555
-5.861
-6.614
Bijdrage aan EMU saldo (- = tekortverhogend)
18.818
-4.362
8.542
+ afschrijvingen t.l.v. exploitatie + dotaties aan voorzieningen t.l.v. exploitatie - investeringen vaste activa + bijdragen van derden in investeringen
165
2.
Uiteenzetting financiële positie
2.0.
Algemeen
De geraamde baten en lasten beïnvloeden de financiële positie van de provincie op de korte en de lange termijn. De financiële positie bestaat uit de bezittingen (activa) en de schulden (passiva) van de provincie. Om inzicht te krijgen in eventuele mogelijkheden of knelpunten - als gevolg van zowel bestaand als nieuw beleid - dienen de consequenties van de geraamde (meerjaren) baten en lasten op de financiële positie van de provincie in beeld te worden gebracht. Dit hoofdstuk beschrijft allereerst de uitgangspunten en uitkomsten van de begrotingsvoorbereiding. Vervolgens wordt meer gedetailleerd ingegaan op een aantal specifieke onderdelen (zoals investeringen, reserves en voorzieningen). Ten slotte biedt dit hoofdstuk inzicht in de ontwikkeling van de financiële positie voor 2009 tot en met 2011 (meerjarenraming).
2.1.
Financiële gevolgen voor 2008 bestaand en nieuw beleid
Uitgangspunten en uitkomsten begrotingsvoorbereiding De begroting 2008 is gebaseerd op de volgende informatie: •
Het door Provinciale Staten behandelde financiële beleidskader 2008;
•
De uitkomsten van de Algemene Beschouwingen in juli 2007;
•
De effecten van de junicirculaire Provinciefonds 2007;
•
Nieuwe inzichten.
Financieel beleidskader en algemene beschouwingen Het financiële beleidskader 2008-2011, dat door Provinciale Staten is behandeld tijdens de algemene beschouwingen in juli 2007, is gebruikt als basis voor het opstellen van de begroting. In dit financiële beleidskader waren, in aanvulling op de op dat moment geldende meerjarenraming, de intensiveringen opgenomen die voortvloeien uit het Hoofdlijnenakkoord alsmede de ombuigingen/bezuinigingen die nodig waren om tot een sluitend begrotingskader te kunnen komen Het financiële beleidskader voor 2008 en volgende jaren sloot op nul bij een post onvoorzien van circa € 0,5 mln. Daarnaast was er sprake van een bescheiden ruimte voor nieuw beleid in de jaren 2009-2011 oplopende van € 0,15 mln. in 2009 tot € 0,6 mln. in 2011. Tijdens de algemene beschouwingen zijn diverse moties aanvaard, waarvan een deel financiële consequenties heeft. Hiervoor is op dat moment geen (reële) dekking aangegeven. Aan de hand van het financiële beleidskader 2008 en de aanvaarde moties zijn de begrotingsramingen verder uitgewerkt. Daarbij zijn uiteraard nieuwe inzichten in de inkomstenstromen betrokken. Uitkomsten begrotingsvoorbereiding Bij de verdere uitwerking van de begrotingsramingen voor 2008 hebben zich enkele grotere afwijkingen voorgedaan ten opzichte van het financiële kader, zoals dat in juli 2007 was vastgesteld. De opbrengst uit de opcenten MRB komt naar huidige inzichten in 2008 en volgende jaren bijna € 1,5 mln. hoger uit dan geraamd, als gevolg van een sterkere stijging van het aantal geregistreerde (lease-)voertuigen in de eerste helft
166
van 2007 dan verwacht. Overigens heeft een hogere belastingopbrengst als gevolg van extra voertuigen (met een time-lag van twee jaren) een nadelig effect op de Provinciefondsuitkering. De uitkering Provinciefonds voor 2008 komt op basis van de junicirculaire circa € 1,4 mln. lager uit dan werd verwacht. Dit wordt veroorzaakt door een in de circulaire opgenomen korting van € 3 mln. als vertaling van het investeringsaanbod van de provincies. Daartegenover staan onder meer hogere accressen voor 2007 en 2008, ter grootte van bijna € 1,2 mln., waarbij het Rijk er overigens van uitgaat dat deze gedeeltelijk zullen worden besteed aan gezamenlijke maatschappelijke prioriteiten. Een en ander zal nog nader vorm moeten krijgen in een Bestuursakkoord tussen Rijk en IPO, dat bij afronding van deze begroting nog niet was afgesloten. Dit kan dus nog zeker van invloed zijn op het uiteindelijke begrotingsbeeld voor 2008. In de begroting 2008 wordt er van uitgegaan dat van het investeringsaanbod een deel zal kunnen worden gekoppeld aan de uitvoering van het IFA . Daarom is een bedrag van € 0,5 mln. toegerekend aan de reserve IFA. De verwachte lagere inzet van BDU-middelen voor provinciale infrastructuur in 2008 en 2009 leidt tot een beperking van eerder voorziene BTW-voordelen met € 1,1 mln. in 2008 en € 0,5 mln. In 2009. Dit voordeel was in de meerjarenraming toegevoegd aan de reserve IFA maar deze toevoeging is nu aangepast aan de nieuwe situatie. Deze BTW-effecten vloeien voort uit de werking van het BTW-compensatiefonds. De verwachte inkomsten uit rentebaten komen circa € 1,6 mln. hoger uit dan was voorzien. Deze toename wordt veroorzaakt door de toegenomen (verwachte) rentestand en een hogere liquiditeitenomvang. Deze hogere omvang wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door de nog niet bestede BDU-gelden. Aan deze BDU-gelden moet echter verplicht rente worden toegerekend. Het gaat daarbij om circa € 0,9 mln., zodat het netto effect circa € 0,7 mln. is. De extra rentebaten worden toegevoegd aan de reserve IFA. Voor loon en prijscompensatie van budgetten is ruim € 0,2 mln. meer nodig dan was voorzien. Dit wordt in belangrijke mate veroorzaakt door de afwijkende (hogere) indexering die wordt toegepast voor de subsidie aan Omroep Flevoland, een en ander op basis van landelijke afspraken. Naast de afwijkingen die hierboven zijn aangegeven zijn er nog enkele onontkoombare afwijkingen van geringere omvang (zoals de hogere kapitaallasten als gevolg van het recent beschikbaar gestelde aanvullende krediet voor het Provinciehuis). Begrotingsjaar 2008 Rekening houdend met alle hiervoor genoemde ontwikkelingen ontstond er voor 2008 een begrotingsruimte van circa € 0,15 mln. Deze ruimte is ingezet voor de uitvoering van de moties: •
Noordelijk Flevoland (motie G) : € 100.000 meerjarig.
•
Klimaatbeleid (motie N)
: € 25.000 meerjarig.
•
Stageplekken (motie E)
: € 30.000 meerjarig.
De post onvoorzien bedraagt in 2008 € 409.000. Er is geen ruimte beschikbaar voor nieuw beleid. Meerjarenraming 2009-2011 Voor 2009 is de begroting sluitend met een bescheiden ruimte van €0,15 mln. voor nieuw beleid. In de jaren daarna loopt de ruimte voor nieuw beleid verder op. (Bedragen x € 1.000) Onvoorzien Nieuw beleid
2008
2009
2010
2011
409
479
519
514
0
150
650
1.700
De ruimte in 2011 wordt vooral veroorzaakt door een veronderstelde beperking van de inzet van eigen middelen in de jeugdzorg vanaf 2011 (- € 1,0 mln.).
167
Ofschoon er dus sprake is van een sluitende begroting en meerjarenraming, wordt daarbij een aantal kanttekeningen geplaatst. Voor investeringen in de speerpunten uit het Omgevingsplan wordt jaarlijks € 0,8 mln. gereserveerd.
1.
Onbekend is welke bedragen de komende jaren hiervoor nodig zullen zijn. 2.
Vanaf 2007 is de omvang van het Europese programma voor Flevoland gevoelig teruglopen. Daarnaast was 2007 het laatste jaar waarin de zogenaamde ‘pijlergelden’ beschikbaar waren voor impulsen op het terrein van ruimte, economie en andere overheid.
3.
In 2009-2011 is er slechts een bescheiden ruimte beschikbaar voor nieuw beleid.
4.
Voor de uitvoering van het IFA wordt tot en met 2010 circa € 38 mln. bijeengebracht. In de periode 2011 tot en met 2020 zal nog ongeveer € 62 mln. moeten worden gegenereerd
5.
De komende jaren zal een aantal majeure infrastructurele projecten moeten worden gerealiseerd, waarvoor nog geen middelen beschikbaar zijn. Het Infrafonds, dat vanaf 2008 zal worden gevoed uit extra opcenten MRB, zal hierin slechts deels kunnen voorzien.
Financiering Als gevolg van eigen investeringen en investeringsbijdragen aan derden (o.a. Provinciehuis, wegen, Investeringsimpuls Flevoland Almere (IFA)) zal de hoeveelheid liquide middelen de komende jaren dalen. Daar staat tegenover dat de rentestand de afgelopen periode verder is opgelopen. Het schatten van de renteopbrengst in de toekomst is een moeilijke aangelegenheid. Uitgaande van een verwachte gemiddelde liquiditeitenomvang van € 75 mln. in 2008, heeft een afwijking van de rente met 1% een verandering van € 0,75 mln. in de rente-inkomsten tot gevolg. Een afwijking van de liquiditeitenomvang met € 10 mln. heeft, bij een veronderstelde rentestand van 4,5% een effect van € 0,45 mln. Voor de inschatting van het rendement over 2008 zijn de volgende aannames van belang: •
De gemiddelde omvang van de liquide middelen in 2008 bedraagt € 75,0 mln.;
•
Dit bedrag bestaat volledig uit provinciale middelen en geen Europese gelden, omdat de EU-declaraties grotendeels achteraf plaatsvinden;
•
De rentevisie voor 2008 is dat 4,5 % rendement wordt gemaakt voor uitzettingen korter dan 1 jaar en 4,6 % voor eventuele uitzettingen langer dan 1 jaar;
•
In het totaal van de liquide middelen zit circa € 23 mln. aan BDU-middelen, waaraan op basis van de nu bekende gegevens 4% rente moet worden toegerekend.
Op grond van deze aannames wordt voor het jaar 2008 uitgegaan van een gemiddeld rendement van circa 4,5 % over een verwacht gemiddelde liquiditeitenomvang van € 75,0 mln. resulterend in ruim € 3,3 mln. rente inkomsten. Hiervan komt € 0,9 mln. ten gunste van de BDU-middelen. Jaarlijks terugkerende arbeidsgerelateerde verplichtingen Het is voorgeschreven om specifiek inzage te geven in lasten waarvoor geen voorziening is genomen, vanwege het gelijkmatige karakter van het uitgavenpatroon. Het betreft hier het vakantiegeld. Jaarlijks terugkerende verplichtingen (X € 1.000)
2008
2009
2010
2011
Vakantiegeld
1.450
1.450
1.450
1.450
Totaal
1.450
1.450
1.450
1.450
Het jaarlijks geraamde bedrag betreft het in dat jaar uit te keren vakantiegeld. Hiervan heeft 7/12 deel betrekking op opgebouwde rechten in het voorafgaande jaar en 5/12 op aanspraken in het lopende jaar. De overige aanspraken van het lopende jaar worden in het daaropvolgende jaar geraamd en verantwoord.
168
Investeringen in vaste activa In de staat van activa bestaan de vermeerderingen uit de investeringen. De verminderingen betreffen de afschrijvingen en bijdragen van derden. Activa (X € 1.000)
Prognose 2007
Raming 2008
Begin-
Vermeer-
Vermin-
Eind-
Vermeer-
Vermin-
Eind-
Saldo
deringen
deringen
saldo
deringen
deringen
saldo
Vaste activa met economisch nut Steunpunten
675
0
62
614
0
63
551
Provinciehuis
13.106
8.001
1.246
19.860
0
933
18.927
Bedrijfsgebouwen
13.781
8.001
1.308
20.474
0
996
19.478
7.036
4.608
2.142
9.502
1.572
2.429
8.645
20.236
9.566
2.746
27.055
3.054
2.009
28.101
Technische installaties, automatisering en meubilair Vaste activa met maatschappelijk nut Verhardingen (wegen, fietspaden) Kunstwerken (bruggen,sluizen)
1.528
38
83
1.483
0
88
1.395
Wegverlichting
1.180
528
129
1.578
0
80
1.498
Gronden en terreinen
70
0
0
70
0
0
70
Grond, weg, waterbouwkundige werken
23.014
10.131
2.959
30.187
3.054
2.177
31.064
Materiële vaste activa
43.832
22.740
6.409
60.163
4.626
5.602
59.186
895
250
98
1.047
125
54
1.118
10.807
2.269
0
2.269
0
Verstrekte geldleningen Uitzettingen > 1 jaar
13.076
0
Aandelen en deelnemingen
992
0
0
992
0
0
992
Bijdragen eigendom derden
301
0
50
250
0
51
199
Financiële vaste activa
15.263
250
10.955
4.558
125
2.374
2.309
Totale vaste activa
59.095
22.990
17.365
64.721
4.751
7.976
61.496
Toelichting bij de investeringen in vaste activa in 2008: De investeringen bedragen in 2008 circa € 4,75 mln., waarvan circa € 3,1 mln. betrekking heeft op de landwegen. De projecten waarop deze investeringen betrekking hebben worden beschreven in het PMIT. Daarnaast zijn automatiserings-(vervangings)investeringen tot een bedrag van circa € 1,5 mln. De daling ten opzichte van 2007 in het investeringsniveau wordt vooral veroorzaakt door de afronding van de renovatie van het Provinciehuis in 2007. De afschrijvingen welke eveneens in de kolom verminderingen zijn opgenomen, bedragen in 2008 circa € 5,7 mln. Mutaties in reserves De reserves zijn geclusterd naar programma. Een detaillering is opgenomen als bijlage. Reserves (x € 1.000)
Prognose 2007 Beginsaldo
Algemene reserve
Bij
Raming 2008
Af
Eindsaldo
Bij
Af
Eindsaldo
14.480
0
3.724
10.756
0
0
10.756
21.302
2.419
8.525
15.196
2.384
6.437
11.143
142
765
44
863
850
98
1.615
Programmareserves:
Bestuur (Europa) Infrastructuur Milieu Welzijn en zorg Cultuur Algemene dekkingsmiddelen Totaal programmareserves
942
0
797
145
0
0
145
2.192
797
2.015
974
75
0
1.049
433
46
253
226
46
103
169
48.984
8.571
8.271
49.284
7.565
247
56.602
73.994
12.599
19.905
66.688
10.920
6.885
70.724
Bedrijfsvoering
98
1.100
943
256
1.100
148
1.207
Totaal reserves
88.573
13.699
24.572
77.700
12.020
7.033
82.687
169
Mutaties voorzieningen De voorzieningen zijn geclusterd naar programma en onderverdeeld in niet jaarlijks onderhoud, toekomstige verplichtingen en gelden van derden. Een detaillering is opgenomen als bijlage. De vermeerderingen gaan via de exploitatie (lasten van het begrotingsjaar), de verminderingen gaan grotendeels rechtstreeks via de voorzieningen en lopen dus niet via de begroting van baten en lasten. Bij het vormen van de voorziening wordt namelijk al de besteding ervan in latere jaren geautoriseerd. Het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten is gewijzigd, waardoor het vanaf 1 januari 2008 niet langer is toegestaan om voorzieningen uit gelden van derden te vormen. Vanaf dat moment moeten deze gelden als overlopende passiva in de balans worden opgenomen. Ter bevordering van het inzicht wordt dit in onderstaande tabellen en in de bijlagen zichtbaar gemaakt. Voorzieningen (x € 1.000)
Prognose 2007 Beginsaldo
Raming 2008
Bij
Af
Eindsaldo
Bij
Af
Eindsaldo
6.188
6.808
10.562
6.471
6.534
10.499
23
0
0
0
0
Niet jaarlijks onderhoud:
Infrastructuur Milieu Bedrijfsvoering
11.182 23 927
242
0
1.169
244
0
1.414
12.133
6.430
6.832
11.731
6.715
6.534
11.913
Water
605
79
18
666
79
80
665
Natuur
133
0
0
133
0
0
133
Bedrijfsvoering
2.525
149
0
2.675
149
0
2.824
Totaal overige voorzieningen uit eigen middelen
3.264
228
18
3.473
229
80
3.622
Totaal niet jaarlijks onderhoud Overige voorzieningen uit eigen middelen:
Voorzieningen uit gelden van derden:
Bestuur (Europa)
737
0
0
737
24.834
40.199
42.085
22.948
2.017
163
1.408
772
33
0
33
0
5.159
0
4.699
460
Totaal gelden van derden
32.780
40.362
48.225
24.917
Totaal voorzieningen
48.177
47.020
55.075
40.122
Infrastructuur Milieu Werken en ondernemen Welzijn en zorg
Opmerkingen bij de omvangrijkste mutaties in de voorzieningen in 2008: In 2008 wordt er € 6,4 mln. toegevoegd en € 6,5 mln. onttrokken aan de voorzieningen voor niet jaarlijks onderhoud aan wegen en vaarwegen. Overlopende passiva (x € 1.000)
Raming 2008 Beginsaldo
Bij
Af
Eindsaldo
Vooruitontvangen doeluitkeringen:
Bestuur (Europa) Infrastructuur Milieu Werken en ondernemen Welzijn en zorg Totaal Vooruitontvangen doeluitkeringen
737
0
0
737
22.948
32.224
38.485
16.687
772
406
670
508
0
0
0
0
460
0
88
372
24.917
32.630
39.243
18.304
170
2.2.
Meerjarenraming 2009 – 2011
Vaste activa 2009 – 2011 Activa (x € 1.000)
Raming saldi 31 december 2008
2009
2010
2011
Vaste activa met economisch nut Steunpunten
551
540
528
515
Provinciehuis
18.927
18.038
17.164
16.290
Bedrijfsgebouwen
19.478
18.578
17.693
16.806
8.645
7.364
6.811
6.708
Technische installaties, automatisering en meubilair Vaste activa met maatschappelijk nut Verhardingen (wegen, fietspaden)
28.101
30.150
33.345
34.078
Kunstwerken (bruggen,sluizen)
1.395
1.301
1.203
1.099
Wegverlichting
1.498
1.413
1.324
1.231
70
70
70
70
Grond, weg en waterbouwkundige werken
31.064
32.935
35.943
36.478
Materiële vaste activa
59.186
58.878
60.446
59.992
Verstrekte geldleningen
1.118
1.232
996
901
0
0
0
0
992
992
992
992
Gronden en terreinen
Uitzettingen > 1 jaar Aandelen en deelnemingen Bijdragen eigendom derden Financiële vaste activa Totale vaste activa
199
148
93
62
2.309
2.371
2.080
1.955
61.496
61.249
62.526
61.946
Opmerkingen met betrekking tot de standen van de activa 2009tot en met 2011: De omvang van de totale materiële vaste activa stabiliseert zich in de komende jaren, wat inhoudt dat de netto investeringen vergelijkbaar zijn met de afschrijvingen op bestaande investeringen. Voor de bedrijfsgebouwen en technische installaties is er na de afronding van de verbouwing van het Provinciehuis sprake van een teruglopende boekwaarde, in de weg- en waterbouw is sprake van een lichte toename. Reserves 2009 – 2011 Reserves (x € 1.000)
Raming saldi 31 december 2008
Algemene reserve
2009
2010
2011
10.756
10.756
10.756
10.756
11.143
8.507
5.593
5.192
1.615
3.615
6.765
10.215
145
145
145
145
1.049
1.124
1.199
1.274
169
113
56
-1
Algemene dekkingsmiddelen
56.602
67.695
80.509
93.204
Totaal programmareserves
70.724
81.199
94.267
110.029
Bedrijfsvoering
1.207
2.273
3.373
4.473
Totaal reserves
82.687
94.228
108.396
125.259
Programmareserves:
Bestuur (Europa) Infrastructuur Milieu Welzijn en zorg Cultuur
171
Opmerkingen met betrekking tot de standen van de reserves 2009 tot en met 2011: •
Bij het programma Bestuur wordt enerzijds rekening gehouden met een jaarlijkse toevoeging van € 1,9 mln. ten behoeve van de cofinanciering voor het Europese programma 2007-2013 en anderzijds met een jaarlijkse onttrekking aan de reserves van € 2,2 mln. voor daadwerkelijke cofinancieringuitgaven voor projecten. Voorts is in 2009 en 2010 rekening gehouden met een onttrekking van niet voor het Europese programma benodigde overcommitteringsmiddelen van € 2 mln., respectievelijk € 2,5 mln. ten gunste van de exploitatiebegroting;
•
Bij het programma Infrastructuur zijn oplopende toevoegingen aan de reserve Infrafonds opgenomen, die verband houden met de extra te heffen opcenten op de motorrijtuigenbelasting;
•
Daarnaast nemen de reserves bij het onderdeel algemene dekkingsmiddelen jaarlijks toe. Dit komt door de toevoegingen aan de reserve Zuiderzeelijn (€ 3,1 mln. per jaar), de reserve strategische en ontwikkelingsprojecten (€ 1,7 mln. per jaar) en de reserve IFA (gemiddeld € 7,5 mln. per jaar);
•
De reserve voor de bedrijfsvoering neemt toe met de middelen voor personele fricties en organisatieontwikkelingen; de onttrekkingen hiervoor zijn vooralsnog p.m. geraamd.
Voorzieningen 2009- 2011 Voorzieningen (x € 1.000)
Raming saldi 31 december 2008
2009
2010
2011
Niet jaarlijks onderhoud:
Infrastructuur
10.499
9.907
9.311
9.270
Bedrijfsvoering
1.414
1.658
1.903
2.147
11.913
11.566
11.214
11.417
Water
665
665
664
663
Natuur
133
133
133
133
Bedrijfsvoering
2.824
2.973
3.122
3.272
Totaal overige voorzieningen uit eigen middelen
3.622
3.771
3.919
4.068
15.535
15.336
15.133
15.485
Totaal niet jaarlijks onderhoud Overige voorzieningen uit eigen middelen:
Totaal voorzieningen
Opmerkingen met betrekking tot de standen van de voorzieningen 2009 tot en met 2011: De omvang van de voorzieningen stabiliseert zich, omdat de onttrekkingen en toevoegingen aan de voorzieningen (met name voor niet jaarlijks onderhoud) elkaar globaal in evenwicht houden. Overlopende passiva (x € 1.000)
Raming saldi 31 december 2008
2009
2010
2011
Vooruitontvangen doeluitkeringen:
Bestuur (Europa) Infrastructuur
737
737
737
737
16.687
15.867
16.327
20.054
Milieu
508
415
321
146
Welzijn en zorg
372
284
196
-412
18.304
17.303
17.582
20.525
Totaal Vooruitontvangen doeluitkeringen
172
Bijlagen
173
A. Aanvaarde moties algemene beschouwingen juli 2007 Begrotingsconsequenties aanvaarde moties algemene beschouwingen 2007 Nr
Inhoud
A
Opstellen plan van aanpak Noordelijk Flevoland
B
Blijven aandringen op concretisering
Directe financiële consequentie Geen
Verwerking in de begroting
Zie ook motie G
Geen
Zuiderzeelijn. C
Wagenpark biobrandstof.
PM
Bij eerstvolgende vervanging mogelijkheden en
D
Versterking openbaar vervoer bij
PM
Provincie heeft een intermediaire rol
financiële consequenties bezien werkzaamheden Hollandse brug E
Stageplekken jongeren uitbreiden met 15
€ 30.000
Verwerkt in de begroting 2008
F
Jeugdzorg
€ 1,2 mln.
Zal worden gedekt ten laste van de reserve
G
Ambitiepakket Noordelijk Flevoland
€ 100.000
Verwerkt in de begroting 2008
H
Conventionele wegverlichting vervangen door
€ 50.000
Binnen het PMIT wordt € 50.000 vrijgemaakt
jeugdzorg
LEDverlichting
voor een onderzoek naar mogelijkheden en haalbaarheid
I
Voorwaarden bij aanbestedingen (stage en
Geen
leerwerkplekken) J
Kansen met zandwinning
Geen
K
Uitbreiding Lelystad Airport
Geen
L
Streekvervoer Almere-Zeewolde-Nijkerk-
Geen
Geëffectueerd in nieuwe dienstregeling
Harderwijk M
Flevolandse natuur- en milieuorganisaties
Geen
N
Klimaatbeleid
€ 25.000
Verwerkt in de begroting 2008
O
Ouderenbeleid in sociale agenda
PM
Wordt bezien bij opstelling sociale agenda
Q
Wildreflectoren
Geen
Wordt meegenomen in regulier onderhoud
S
Speciaal onderwijs
€ 100.000
Via begrotingswijziging 2007 opgenomen
174
B. Overzicht doelen en indicatoren
175
Openbaar vervoer Wat willen we in 2008 bereiken
Hoe meten we het resultaat
Welk ambitieniveau
Uitgangsniveau
Wat gaan we daarvoor doen
Er is sprake van verdere optimalisering
Kwaliteit: Resultaten KPVV Algemeen
Minimaal handhaven op
in 2006:
•
van het voorzieningen niveau,
oordeel van de reizigers
hetzelfde niveau.
IJsselmond: 7,1
controle kwaliteitsafspraak vervoerder
uitvoeringskwaliteit en aansluitingen van
Streekvervoer
o.b.v. klantenbarometer en toepassing
het OV, binnen de lopende concessies
Almere: 7,4
bonus-malussysteem.
(dynamisch concessiebeheer).
Qliner 315: 7,3
• 8
Toezien op uitvoering concessie, door
Indien nodig aanvullende afspraken ter verbetering kwaliteit.
Prov. Flevoland : 7,3
•
Registratie en evaluatie van klachten.
Stadsvervoer
•
Uitvoeren halteplan gedurende de periode 2008-2015.
Almere: 7,3 •
Stadsvervoer
Beoordelen of concessie (voorschriften) nog voldoen aan reizigersbehoefte en
Lelystad: 7,4 9
Prov. Flevoland :
beleid (dynamisch concessiebeheer).
7,3 Stiptheideis Regiotaxi:
Minimaal 95% van de
Minimaal 95%
ritten op tijd.
van de ritten is op tijd.
Reizigerskilometers bus
2007/2008: minimaal 111
2004: 100 mln.
mln.
2005: 104 mln. 2006: 111 mln.
8
Uitsluitend provinciale concessies
9
Incl. Stadsdiensten Almere en Lelystad
Beschikbaarheid Openbaar Vervoer:
Binnen de gemeenten
De indicatoren voor de
Dronten, Noordoostpolder,
beschikbaarheid van het lijnennet
Zeewolde en Lelystad
worden nader gedefinieerd. Globaal
wordt de dekking van het
kan alvast het volgende worden
buslijnennet
Afspraken maken met de concessiehouder.
176
Wat willen we in 2008 bereiken
Hoe meten we het resultaat
Welk ambitieniveau
gemeld:
gecompleteerd tot 100%
Uitgangsniveau
Wat gaan we daarvoor doen
Afgeronde eerste
Start nieuwe proef met gratis OV en
door de Regiotaxi. Binnen Urk en Almere is lokaal vervoer met de Regiotaxi niet toegestaan. De stadsdienst Almere zorgt voor een beschikbaarheid van bijna 100% op Almere-Hout en enkele bedrijfsterreinen na. Inzicht in de effecten van het gratis OV op
Wordt inzicht geboden in effecten
Afronden evaluatie 1
e e
benutting restcapaciteit en mobiliteit
gratis OV op:
experiment en opzetten 2
proef gratis OV
aansluitend een evaluatie.
voor de doelgroepen.
Aantal reizigers in relatie tot
experiment.
op traject
Evaluatie gratis OV traject Hollandse brug in
restcapaciteit
Almere-
samenwerking met RWS.
Toename gebruik mobiliteit
Zeewolde.
doelgroepen (65+, lage inkomensgroepen en jongeren) Kosten. Bekendheid van Regiotaxi als OV in de
Informatie over Regiotaxi verkrijgbaar
Informatie over Regiotaxi
Momenteel is
Informatie over Regiotaxi onderbrengen in
avond- en weekend uren als volwaardig
via reguliere reis informatie.
is ondergebracht in de
informatie
reguliere OV-reisinfo, t.w.: 9292OV, busboekje
reguliere OV-reisinfo, t.w.:
beperkt en
en halte-info.
9292OV, busboekje en
onvolledig
halte-info.
beschikbaar.
alternatief.
177
Grondwaterbeheer Wat willen we in 2008 bereiken
Hoe meten we het resultaat
Welk ambitieniveau
Uitgangsniveau
Wat gaan we daarvoor doen
Een goede voorbereiding van de
Gemaakte afspraken, overgedragen
Klaar zijn voor de
Door provincie en
•
overdracht in 2009 van een deel van de
dossiers
overdracht op 31-12-2008
waterschap
grondwatertaken per 1-1-2009
vastgesteld plan
voorbereiden.
grondwatertaken aan het waterschap
van aanpak
•
Met het waterschap de overdracht van
Het grondwatermeetnet, het
inzake de
grondwaterregister en het
overdracht (2007)
vergunningenbestand onderhouden en actueel houden.
Een reductie van het areaal verdroogd
Areaal verdroogd natuurgebied
natuurgebied.
In 2015 80% reductie ten
Referentiekaart
Binnen het p-MJP:
opzichte van de
verdroging
•
referentiekaart verdroging
natuurgebieden
natuurgebieden 1997. Na
1997
compensatie bodemdaling voorbereiden
10
met oog op vaststelling in 2009. •
afronding van een aantal
Beleid voor mitigatie/adaptatie/
Beleid voor waterinlaat en
projecten in het najaar
droogtebestrijding voorbereiden met oog
2007 zal begin 2008 een
op vaststelling in 2009.
concreet doel voor 2008
•
worden gesteld.
Vernattingsprojecten van natuurgebieden initiëren en begeleiden in overleg met terreinbeheerders en waterschap.
In 2008 is vastgesteld welke maatregelen
Ecologische en chemische
In 2015 voldoen aan de
“EU richtlijn
nodig zijn om conform de Europese
doelstellingen
ecologische en chemische
prioritaire
Kaderrichtlijn Water (KRW) in 2015 de
doelstellingen voor
stoffen” d.d. 17
grondwaterkwaliteit te laten voldoen aan
grondwater van de
juni 2006 van de
de ecologische en chemische
Kaderrichtlijn Water
Europese Unie,
doelstellingen en is het beleid 10
“Ecologische
•
Doelstellingen en maatregelen voor grondwaterkwaliteit in de KRW bestuurlijk vaststellen.
•
Het grondwatermeetnet inrichten conform Europese richtlijnen.
•
Het beleid voor de verdeling van
zie “Behoud en ontwikkeling van natte natuurwaarden in Flevoland, plan van aanpak verdroging” uit 1997 178
Wat willen we in 2008 bereiken
Hoe meten we het resultaat
Welk ambitieniveau
Uitgangsniveau
Wat gaan we daarvoor doen
geconcretiseerd ten behoeve van de
doelstellingen
grondwatervoorraden,
partiële herziening van het
voor de KRW” d.d.
grondwaterkwaliteit en de kwetsbaarheid
Omgevingsplan in 2009.
juni 2007 van het
van het grondwater concretiseren en
Waterschap
opnemen in de partiële herziening van het
Zuiderzeeland
Omgevingsplan.
Op het gebied van vergunningverlening
Aantal beëindigde illegale
Beëindigen van ten minste
15 beëindigde
en handhaving ligt in 2008 het eerste
onttrekkingen van grondwater dat
15 illegale
illegale
accent op het beschermen van
voor openbaar drinkwater is bestemd.
grondwateronttrekkingen
onttrekkingen
•
Door toezicht illegale onttrekkingen opsporen
•
Handhavingsproject tegen illegale
grondwater in zuidelijk Flevoland dat voor
van grondwater
onttrekkingen van grondwater dat voor
openbaar drinkwater is bestemd.
in 2006
openbaar drinkwater bestemd is.
Op het gebied van vergunningverlening
Energiebalans
Per saldo mag er maximaal
PM
•
Juiste monitoringsgegevens opnemen in
en handhaving ligt in 2008 het tweede
10% disbalans optreden.
accent op het reguleren van koude –en
De installatie/handeling
•
Toezien op juiste monitoring
warmteopslagsystemen en het monitoren
moet zoveel mogelijk
•
Gegevens verzamelen en analyseren
van de effecten in het grondwater.
‘omgevingsneutraal‘
vergunning
worden uitgevoerd.
179
Technologie en innovatie Wat willen we in 2008 bereiken
Hoe meten we het resultaat
Welk ambitieniveau
Uitgangsniveau
Wat gaan we daarvoor doen
De provincie ondersteunt, afhankelijk van
Aantal projecten waarvoor een
5 gehonoreerde projecten
‘Groslijst’ omvat
Initiëren, voordragen c.q. ondersteunen en het
toekenning van benodigde externe
externe financiering wordt toegekend
10 innovatie
voeren van een lobby ter honorering van
projecten
projecten in Pieken in de Delta, FES, OP-West,
financiering, innovatieve projecten die bijdragen aan de groei van de
IFA
werkgelegenheid en het profiel van de
Het behartigen van het Flevolandse belang in
economische structuur.
deze projecten. Vorming van een geformaliseerd
Opstart van 2 nieuwe
Thans wordt
Initiëren van clustervorming rond de thema’s
overleg tussen bedrijven en
clusters
binnen 5 clusters
geomatica, water en creatieve industrie
kennisinstellingen tbv informatie-
actief informatie
uitwisseling en samenwerking
uitgewisseld en samengewerkt
Onderwijs Wat willen we in 2008 bereiken
Hoe meten we het resultaat
Welk ambitieniveau
Uitgangsniveau
Wat gaan we daarvoor doen
Uitbreiding hoger onderwijs in Flevoland
Aantal HO opleidingen
12
8
•
Aantal studenten aan Flevolandse HO-
4158
4110
ontwikkelingen Almere •
instellingen
Via IFA stimuleren kansrijke Bewaken uitvoering Convenant Hoger Onderwijs
• Stimuleren komst universiteit in Flevoland
Aantal op initiatief van provincie gevoerde overleggen
4
4
Lobby bij Rijk en andere partners
Initiatiefnemers in contact brengen met mogelijke dragers Flevolandse Universiteit
180
Jeugdzorg Wat willen we in 2008 bereiken
Hoe meten we het resultaat
Welk ambitieniveau
Uitgangsniveau
Wat gaan we daarvoor doen
Optimale aansluiting tussen het
•
Omvang wachtlijsten
13 weken (wettelijke
13 weken
Implementatie van outputfinanciering door
zorgaanbod en de geïndiceerde vraag
•
Afspraken met zorgaanbieders om
termijn)
(wettelijke
mate van aansluiting (op basis van een gericht
te komen tot monitoring van de
Start monitoring in
termijn)
advies BJZ) te betrekken bij afsluiten contracten
jeugdzorg
2008
2008 van Bureau Jeugdzorg
2008 met de zorgaanbieders. Eventuele wachtlijsten worden met incidenteel rijks- en provinciaal geld teruggebracht tot de wettelijke termijn.
Versterking van de provinciale sturing op
•
de doelmatigheid van de Flevolandse jeugdzorg 11
•
Afspraken meting doelmatigheid
Zomer 2008 zijn eerste
Realisatie van de acties voor 2008 uit het plan
zorg
gegevens beschikbaar
van aanpak 2007 ‘Follow-up
Afspraken om te kunnen komen
Rekenkamerrapport Jeugdzorg’
tot Benchmark van
Start realisatie plan aanpak (najaar 2007)
zorgaanbieders van verschillende provincies Optimalisering van het hulpaanbod in de
•
Wachtlijst in de keten
Zomer 2008 zijn knel-
maken van bestuurlijke afspraken over een
totale keten van jeugdzorg( inclusief
•
Doorstroom gegevens van
punten in de keten
betere ketensamenwerking en doorstroming
vervolgvoorzieningen
bekend
Meten van effecten van acties uit
voldoen aan de
Voldoen aan de
Er wordt periodiek gerapporteerd over en
plan van aanpak AMK
wettelijke termijn
wettelijke termijn
gestuurd op de voortgang van de verbeteracties
Justitie- en AWBZ-gefinancierde zorg) door onder meer een actieve regierol van de provincie en versterken van voorzieningen als intersectoraal aanbod voor ernstig gedraggestoorde jongeren, en jeugdjustitiële voorzieningen Verbetering functioneren Algemeen
•
Meldpunt Kindermishandeling (AMK) •
Omvang wachtlijst
AMK
Verkrijgen van voldoende financiële
Groei Rijksmiddelen in verhouding tot
Volledige dekking van
Gezien de
Middels IPO- en andere ambtelijke en
rijksmiddelen voor de Flevolandse
kosten van de (groeiende) jeugdzorg
de kosten voor de
wachtlijsten is
bestuurlijke lobby wordt bij het Rijk en de
11
Hieronder valt bijvoorbeeld de kwaliteitsverbetering ambulante hulpverlening /IPT (“Doen wat werkt”); 181
Wat willen we in 2008 bereiken
Hoe meten we het resultaat
jeugdzorg en het AMK Versterken en waarborgen van de
Verantwoording prestaties BJZ en
toegang tot de jeugdzorg door een goed
jaarverslag BJZ
Welk ambitieniveau
Uitgangsniveau
Wat gaan we daarvoor doen
wettelijk noodzakelijke
dekking nog niet
Tweede Kamer blijvend de aandacht gevestigd
jeugdzorg
volledig
op de financieringsproblematiek
•
Voldoen aan de
Voldoen aan de
•
wettelijke
wettelijke
termijnen en
termijnen en
richtlijnen
richtlijnen
voor jeugdzorg, GGZ-zorg en speciaal
In classificatie
In classificatie
onderwijs.
gesubsidieerde
gesubsidieerde
instellingen scoort
instellingen scoort
BJZ 1
BJZ 1
functionerend Bureau jeugdzorg (BJZ). •
Versterken van de aansluiting tussen het
Meten van doelstellingen uit het GAAF-
lokale jeugdbeleid, gezondheids- en
programma
GAAF afspraken 2008
Gaaf afspraken
Maken van heldere prestatieafspraken bij subsidiëring BJZ .
•
•
2008
harmonisatie van de indicatiestellingen
Maken van zgn GAAF-afspraken 2008 met gemeenten en partners en monitoren van
onderwijsbeleid en de justitiële en
de uitvoering daarvan
provinciale jeugdzorg
•
Opstellen nieuw beleidskader jeugd 20092012
Bevorderen uitstroom uit (justitiële)
Inspanningsafspraken met partijen
jeugdzorg
Realiseren meer
Opstellen en uitvoeren plan van aanpak
uitstroom
“verbetering uitstroom” met gemeenten, woningcorporaties, zorgaanbieders
Versterken positie zorgvragers en
meting cliënttevredenheid als
Cliënttevredenheid
bevorderen cliëntgerichtheid
onderdeel kwaliteitsbeleid van de
meting eens per twee
zorgaanbieders en Bureau jeugdzorg
instellingen
jaar
•
uitbreiding van functie Cliënt Vertrouwens Persoon
•
Afspraken met BJZ en zorgaanbieders over adequate informatie- en advies voorziening voor cliënten
•
Afspraken met BJZ en zorgaanbieders over de aanwezigheid van effectieve vormen van cliëntenparticipatie
182
C.
Reserves
Reserves
bedragen x 1000
Prognose 2007 Beginsaldo
Bij
Raming 2008
Af
Eindsaldo
Bij
Af
Raming 2009
Eindsaldo
Bij
Af
Raming 2010
Eindsaldo
Bij
Af
Raming 2011
Eindsaldo
Bij
Af
Eindsaldo
Algemene reserves
A001 Algemene reserve
14.480
0
3.724
10.756
0
0
10.756
0
0
10.756
0
0
10.756
0
0
Bestuur
B004 Cofinanciering EU-projecten 94-99
1.031
0
0
1.031
0
0
1.031
0
0
1.031
0
0
1.031
0
0
1.031
B005 Cofinanciering EU-projecten 00-06
18.203
0
7.400
10.803
0
4.200
6.603
0
2.000
4.603
0
2.500
2.103
0
0
2.103
0
2.000
544
1.456
1.900
2.237
1.119
1.900
2.237
782
1.900
2.237
445
1.900
2.237
108
1.172
419
138
1.454
484
0
1.938
0
300
1.638
0
77
1.561
0
64
1.497
B022 Cofinanciering EU-projecten 07-10 B017 Technische bijstand Europa B025 Omgevingsplan Flevoland
Infrastructuur
896
0
443
453
0
0
453
0
0
453
0
0
453
0
0
453
21.302
2.419
8.525
15.196
2.384
6.437
11.143
1.900
4.537
8.507
1.900
4.814
5.593
1.900
2.301
5.192
142
0
44
98
0
98
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
765
0
765
850
0
1.615
2.000
0
3.615
3.150
0
6.765
3.450
0
10.215
142
765
44
863
850
98
1.615
2.000
0
3.615
3.150
0
6.765
3.450
0
10.215
B021 Cofinanciering SGB
942
0
797
145
0
0
145
0
0
145
0
0
145
0
0
145
B010 Projecten ouderenbeleid
660
297
595
362
75
0
437
75
0
512
75
0
587
75
0
662
B011 Sportaccommodaties c.a.
77
500
0
577
0
0
577
0
0
577
0
0
577
0
0
577
1.455
0
1.420
35
0
0
35
0
0
35
0
0
35
0
0
35
2.192
797
2.015
974
75
0
1.049
75
0
1.124
75
0
1.199
75
0
1.274
B006 Grootschalige kunstprojecten
205
33
33
205
33
33
205
33
33
205
33
33
206
33
33
206
B008 Monumentenzorg
228
13
220
21
13
70
-36
13
70
-93
13
70
-150
13
70
-206
433
46
253
226
46
103
169
46
103
113
46
103
56
46
103
-1
B018 Voorfinanciering investeringen B026 Infrafonds
Milieu
Welzijn en zorg
B020 Egalisatiereserve jeugdzorg
Cultuur
Alg.dekking
B009 Ontwikkelings/strategische projecten
15.850
1.161
5.783
11.228
1.740
127
12.841
1.740
127
14.455
1.740
56
16.138
1.740
0
17.878
B016 Co-financiering Zuiderzeelijn
15.697
3.100
120
18.677
3.100
120
21.657
3.100
120
24.637
3.100
120
27.617
3.100
120
30.597
1.501
0
1.244
257
0
0
257
0
0
257
0
0
257
0
0
257
15.937
4.310
1.125
19.122
2.725
0
21.847
6.500
0
28.347
8.150
0
36.497
7.975
0
44.472
B019 Reserve risico kapitaalverstrekking B024 Investeringsimpuls Flevoland Almere
Totaal programmareserves
Bedrijfsvoering Totaal reserves
10.756
B003 Personele frictiekosten
48.984
8.571
8.271
49.284
7.565
247
56.602
11.340
247
67.695
12.990
176
80.509
12.815
120
93.204
73.994
12.599
19.905
66.688
10.920
6.885
70.724
15.361
4.886
81.199
18.161
5.093
94.267
18.286
2.524
110.029
98
1.100
943
256
1.100
148
1.207
1.100
34
2.273
1.100
0
3.373
1.100
0
4.473
88.573
13.699
24.572
77.700
12.020
7.033
82.687
16.461
4.920
94.228
19.261
5.093
108.396
19.386
2.524
125.259
183
D. Voorzieningen Voorzieningen
Bedragen x 1000 euro
Prognose 2007 Beginsaldo
Bij
Raming 2008
Af
Eindsaldo
Bij
Af
Raming 2009 Eindsaldo
Bij
Af
Raming 2010 Eindsaldo
Bij
Af
Raming 2011 Eindsaldo
Bij
Af
Eindsaldo
Niet jaarlijks onderhoud Infrastructuur
V013 NJO wegen
8.743
4.886
5.548
8.081
5.131
5.294
7.918
5.283
5.639
7.562
5.283
5.339
7.505
5.283
5.264
7.524
V014 NJO vaarwegen
2.439
1.302
1.260
2.481
1.340
1.240
2.580
1.365
1.600
2.346
1.365
1.905
1.806
1.365
1.425
1.746
Milieu
V012 NJO vaartuigen
Bedrijfsvoering
V011 NJO provinciehuis
Totaal niet jaarlijks onderhoud
23
0
23
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
927
242
0
1.169
244
0
1.414
244
0
1.658
244
0
1.903
244
0
2.147
12.133
6.430
6.832
11.731
6.715
6.534
11.913
6.892
7.239
11.566
6.892
7.244
11.214
6.892
6.689
11.417 663
Overige voorzieningen uit eigen middelen: Water
V005 Grondwaterbeheer
605
79
18
666
79
80
665
79
80
665
79
80
664
79
80
Natuur
V009 Uitvoering natuurbeleid
133
0
0
133
0
0
133
0
0
133
0
0
133
0
0
133
Bedrijfsvoering
V015 Pensioen/uitkeringen GS
2.216
149
0
2.365
149
0
2.514
149
0
2.664
149
0
2.813
149
0
2.962
309
0
0
309
0
0
309
0
0
309
0
0
309
0
0
309
Totaal overige voorzieningen uit eigen middelen
3.264
228
18
3.473
229
80
3.622
229
80
3.771
229
80
3.919
229
80
4.068
Subtotaal voorzieningen uit eigen middelen
15.397
6.658
6.850
15.205
6.944
6.614
15.535
7.121
7.319
15.336
7.121
7.324
15.133
7.121
6.769
15.485
737
0
0
737 13.453
V018 Rechten personeel derden
Voorzieningen uit gelden derden: Bestuur (Europa) Infrastructuur
V017 Rentebaten EPD-II
15.187
40.199
41.932
V032 BDU-Verkeersveiligheid
178
0
153
25
V033 BDU-Openbaar vervoer
2.354
0
0
2.354
V031 BDU-Algemeen
V034 BDU Infra
Mileu
V002 Bodemsanering V008 Geluid V019 Leren voor duurzaamheid
Werken en ondernemen V024 MKB Leerbanen Welzijn en Zorg
V006 Jeugdhulpverlening
Totaal Voorzieningen uit gelden derden Totaal Voorziengen
7.116
0
0
7.116
24.834
40.199
42.085
22.948
1.393
0
872
521
430
64
243
251
194
99
292
0
2.017
163
1.408
772
33
0
33
0
5.159
0
4.699
460
32.780
40.362
48.225
24.917
48.177
47.020
55.075
40.122
184
Overlopende passiva
bedragen x 1000 euro
Prognose 2007
Raming 2008 Eindsaldo
Bij
Raming 2009
Af
Eindsaldo
Bij
Af
Raming 2010 Eindsaldo
Bij
Raming 2011 Eindsaldo
Af
Bij
Eindsaldo
Af
Vooruitontvangen doeluitkering Bestuur (Europa)
V017 Rentebaten EPD-II
Infrastructuur
V031 BDU-Algemeen
737
0
0
737
0
0
737
0
0
737
0
0
737 10.559
13.453
32.224
38.485
7.192
31.755
32.575
6.372
32.412
31.952
6.833
32.622
28.895
V032 BDU-Verkeersveiligheid
25
0
0
25
0
0
25
0
0
25
0
0
25
V033 BDU-Openbaar vervoer
2.354
0
0
2.354
0
0
2.354
0
0
2.354
0
0
2.354
7.116
0
0
7.116
0
0
7.116
0
0
7.116
0
0
7.116
22.948
32.224
38.485
16.687
31.755
32.575
15.867
32.412
31.952
16.327
32.622
28.895
20.054
bodemsanering
521
306
500
327
306
400
234
306
400
140
306
300
146
V008 Geluid
251
0
70
181
0
0
181
0
0
181
0
181
0
100
100
0
100
100
0
100
100
0
100
100
0
772
406
670
508
406
500
415
406
500
321
406
581
146
V034 BDU Infra
V002 Budgetfinanciering Mileu
V019 Leren voor duurzaamheid
Welzijn en Zorg
V006 Jeugdhulpverlening
Totaal Vooruitontvangen doeluitkeringen
460
0
88
372
0
88
284
0
88
196
0
609
-412
24.917
32.630
39.243
18.304
32.161
33.163
17.303
32.818
32.539
17.582
33.027
30.084
20.525
185
E. Verklarende woordenlijst AMK
Algemeen Meldpunt Kindermishandeling
BART
Beleids- en Actieprogramma Recreatie en Toerisme
BJZ
Bureau Jeugdzorg
CWI
Centrum voor Werk en Inkomen
DURP
Digitale Uitwisseling van Ruimtelijke Plannen
DLG
Dienst Landelijk Gebied
EHS
Ecologische Hoofdstructuur
EPD
Enkelvoudig Programmerings Document Flevoland
FES
Fonds Economische Structuurversterking (nationaal)
GAAF
Gemeenschappelijk Actieprogramma Aansluiting Flevoland
GVV
Gemeentelijke Visie op Vestigingslocaties
HvA
Hogeschool van Amsterdam
IFA
Investeringsprogramma Flevoland Almere
ISV
Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing
KRW
Europese Kaderrichtlijn Water
KvK
Kamer van Koophandel
LNV
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
MBO
Middelbaar Beroeps Onderwijs
MFC
Multifunctioneel Centrum
MKB
Midden- en Kleinbedrijf
MVO
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
OMFL
Ontwikkeling Maatschappij Flevoland
OP-ESF
Operationeel Programma voor het Europees Sociaal Fonds
OP-West
Operationeel Programma voor Landsdeel West
OV
Openbaar Vervoer
Plabeka
Platform Bedrijventerreinen en Kantoorlocaties
PMIT
Provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur en Transport
p-MJP
provinciaal Meerjaren Programma (Landelijk Gebied)
POP2
Provinciaal Ontwikkelings Programma (onderdeel van p-MJP)
PPA
Provinciaal Platvorm Arbeidsmarkt
Saal
Schiphol-Amsterdam-Almere-Lelystad (Openbaarvervoer)
SAWA
Strategic Alliance for integrated Watermanagement Actions
SGB
Subsidieregeling Gebiedsgericht Beleid
T&R
Toerisme en Recreatie
UvA
Universiteit van Amsterdam
WO
Wetenschappelijk Onderwijs
WTC
World Trade Center
WUR
Wageningen Universiteit en Researchcentrum
186
