51e jaargang, nummer 4, winter 2007
In dit nummer: De Zeekool als vergeten groente De Gaai als vogel van het seizoen De Zeekool als ingrediënt voor een lekker kerstgerecht De groene vingers van een vriendelijke “winkelbediende”
Volkstuindersvereniging Zonder Werken Niets - Haarlem
Volkstuindersvereniging Zonder Werken Niets te Haarlem Adres:
Van der Aartweg, 2026 ZM Haarlem Secretariaat: Postbus 2521, 2002 RA Haarlem Telefoon op het complex: 023-5370003 Internet: http ://www.zwn-volkstuinen.nl Opgericht: 16 december 1931 Goedgekeurd: Koninklijk Besluit van 11 oktober 1951, nr. 48 Aangesloten bij het Algemeen Verbond van Volkstuinderverenigingen in Nederland (AVVN) De vereniging telt op dit moment: 2 leden van verdienste: Mevr. M. Bolijn - den Hollander Dhr. H. Henstra 2 ereleden: Dhr. K.C.G. Gortemaker Dhr. P. Schipper Redactie Marianne Willems Dick Saher Evert van Huijssteeden Drukwerk Hartenkampgroep Haarlem Oplage 220 stuks
Redactieadres Marianne Willems J. Michaelpad 108 1992 AV Velserbroek 023 – 5382874 e-mail
[email protected] Tekstbijdragen kunt u ook aanleveren bij Dick Saher, Roerdompstraat 47, 2025 CM Haarlem, 023-5370024,
[email protected] of in de copybussen bij het voor- en achterhek
Uiterlijke inleverdatum kopij voor het voorjaarsnummer van De Tuinfluiter:
1 februari 2008
Kopij voor het winternummer sluit op 1 november, voor het voorjaarsnummer op 1 februari, voor het zomernummer op 1 mei en voor het herfstnummer op 1 september van een jaar. Openingstijden winkel: Openstelling winkel: van 1 maart t/m 30 juni: van 1 juli tot 28 februari: Openstelling kantine: van januari t/m december: van mei t/m september: Dagelijks bestuur: Voorzitter ad interim: Secretaris: Penningmeester:
donderdag van zaterdag van zaterdag van zaterdag van zondag van
10.00 tot 12.00 uur 09.30 tot 12.00 uur 11.00 tot 12.00 uur 9.00 tot 16.00 uur 11.00 tot 16.00 uur
W. Weisz, M. Wibautstraat 14, 1991 RV Velserbroek, 06-51618663 L. Pel, Voorduinstraat 17, 2023 PB Haarlem, 023 - 5270353 P. Honkoop, Jan Campertstraat 70, 2025 GZ Haarlem, 023-5379632
Op zaterdag van 10.00 tot 11.00 uur is er spreekuur van het bestuur in de bestuurskamer (deur voor de winkel). Graag de bestuursleden alleen thuis te bellen indien het niet anders mogelijk is. Betalingen aan ZWN op gironummer 13256 o.v.v. VTV Zonder Werken Niets Haarlem. 2
De Tuinfluiter, 51e jaargang, nummer 4, winter 2007
Voorwoord
Je eigen tuin
___________________________ ____________________ Ons volkstuinenpark Z.W.N. is een plek om zuinig op te zijn. Uniek in zijn soort, met een eigen uitstraling. Rustig gelegen achter de sportvelden, geen horizonvervuiling van flats of hoogspanningsmasten. Je eigen tuin is een plek om zuinig op te zijn. Om er zorgvuldig mee om te gaan. Uniek om zo dicht bij een compacte bebouwing “buiten” te zijn. ’s Morgens en ’s avonds als het schemert de stilte van de natuur te ervaren. De inrichting en de vormgeving van de tuin is heel persoonlijk. Het is net als de inrichting van je huis een weerspiegeling van de smaak en de voorkeuren van de eigenaar. Het afgelopen jaar zijn er de gebruikelijke tuinkeuringen geweest. Dan blijkt dat niet iedereen even zorgvuldig met zijn tuin om gaat. In het najaar hebben ruim 20 tuinders een brief gekregen van het bestuur met de aansporing om toch maar eens wat meer aandacht aan de tuin te gaan besteden. Dit heeft geresulteerd in een aantal opzeggingen. Flink wat tuinen zijn opgeknapt. Maar ook zijn 4 tuinders uitgenodigd voor een laatste gesprek met het bestuur. De herfst en de winter zijn in het bijzonder geschikt om veranderingen in de tuin aan te brengen. Met de ervaringen van de afgelopen zomer kijken wat er verplaatst moet worden. Om het nog mooier, nog natuurlijker of nog praktischer te maken. Heeft u als nieuwe tuinder vragen over het onderhoud van de tuin, over het “hoe en wat” mogelijk is op de grond van uw tuin? Vragen over het verwijderen van onkruid? Vragen over het gebruik van verenigingsgereedschap etc. aarzel dan niet om uw laanvertegenwoordiger aan te schieten. Of iemand van de commissie Natuurvriendelijk Tuinieren. Zij kunnen u misschien op weg helpen om van het stukje grond bij Z.W.N. een unieke, eigen tuin te maken. Wim Weisz, voorzitter
3
De Tuinfluiter, 51e jaargang, nummer 4, winter 2007
Agenda Er staan weer enkele activiteiten op het programma deze winter. Kom naar deze activiteiten en om het niet te vergeten, zet het meteen in je agenda.
Zaterdag 15 december 2007 Zondag 16 december 2007 Zaterdag 5 januari 2008 Zondag 6 januari 2008 Maandag 21 januari 2008
Kerstkien (in de kantine; deze is open om 19 uur, het kienen start om 20 uur) Kerststukjes maken (in de kantine van 12 – 16 uur) Nieuwjaarsreceptie (in de kantine van 11 – 14 uur; ieder ontvangt die middag 3 consumptiebonnen) Uiterste inleverdatum bestelling zaden (zie pag. 16). Lezing met als thema “Groenten kweken het jaar rond” (in de kantine aanvang 20 uur; zie pag. 16)
Van de bestuurstafel Wie zitten er ook alweer in het bestuur?
Zeker voor nieuwe leden, maar ook voor leden die al langer lid zijn van ZWN is het niet altijd duidelijk wie er lid zijn van het bestuur en welke gezichten daar bij horen. Vandaar dat we ons als bestuur voorstellen aan de hand van een foto. Geen foto beschikbaar
Wim Weisz, voorzitter
Leo Pel, secretaris
Martin Broekman Voorzitter bouwcommissie
Tiny Groot-Plijter Voorzitter winkelcommissie
Arie Turenhout Evert van Huijssteeden Voorzitter evenementencommissie Voorzitter commissie natuurvriendelijk tuinieren De functies van penningmeester en voorzitter tuincommissie zijn op dit moment vacant. 4
De Tuinfluiter, 51e jaargang, nummer 4, winter 2007
Belangrijk: contributie 2008
Voor het jaar 2008 heeft de Algemene Ledenvergadering de volgende contributie vastgesteld: Voor een hele tuin: Contributie ZWN € 61,--, AVVN € 22,-- en grondhuur gemeente Haarlem € 122,-- = totaal € 205,-Voor een halve tuin: Contributie ZWN € 61,--, AVVN € 22,-- en grondhuur gemeente Haarlem € 61,-- = totaal € 144,-Kandidaat leden en donateurs betalen € 20. Om kosten te besparen worden er geen acceptgiro’s meer verzonden. De penningmeester verzoekt u vriendelijk het voor u bedoelde bedrag voor 31 december 2007 over te maken op gironummer: 13256 onder vermelding van: VTV Zonder Werken Niets Haarlem. Bij de omschrijving graag het laan/tuinnummer. Neem bovenstaande vermelding a.u.b. precies over, anders krijgt u de betaling retour.
Schoolkinderen op de natuurtuin
Begin oktober heeft het bestuur een contract gesloten met de Bosbeekschool in Santpoort-Noord, waarin is vastgelegd dat de school de natuurtuin op ons volkstuinenpark (Maluslaan 2) mag gebruiken voor onderwijs aan kinderen. Schoolkinderen van groep 7 en 8 van de Bosbeekschool gaan de groentevakken op de natuurtuin bewerken. In beginsel zullen wekelijks kinderen een middag aan de slag gaan met bemesten, zaaien, wieden en oogsten. De school zorgt ervoor dat ook tijdens de schoolvakanties de groentevakken worden onderhouden. De begeleiding vanuit de school wordt verzorgd door vier volwassenen (een leraar van de school en 3 ouders). Het overige gedeelte van de natuurtuin valt onder de verantwoordelijkheid van de commissie natuurvriendelijk tuinieren; hiertoe behoren onder meer het onderhoud van de struiken, de takkenrillen, de voortuin, de vijver en de composthoop. Afgesproken is dat de kinderen hun fietsen stallen op het voorplein bij de winkel en dat ze behalve op de natuurtuin, plein en toilet, niet op andere delen van het volkstuinenpark zullen komen.
Geen vuil storten
Op zaterdag 10 november jongstleden bestonden de algemene werkzaamheden bijna geheel uit het wegwerken van een geweldige berg takken en boomstronken, welke door onbekenden waren gestort bij het achterhek. Het is natuurlijk zonde van de tijd dat deze algemene werkzaamheden worden gebruikt voor het wegwerken van de troep van een ander. Nog vervelender is het, wanneer op maandag 12 november de eerste nieuwe berg vuil al weer gestort blijkt te zijn. Uiteraard ligt er geen naambordje van de storter bij. Hierbij laat het bestuur nogmaals weten dat het illegaal storten van vuil bij het achter- of voorhek dan ook ten strengste is verboden en dat takken uitsluitend onder voorwaarden mogen worden neergelegd. Zie hieronder.
Hoe om te gaan met takken en groenafval?
Nog steeds bestaat er onduidelijkheid over wat u met takken en groenafval moet doen op ons volkstuinenpark. De volgende richtlijnen gelden: • Groenafval van uw eigen tuin (groenteresten, grasmaaisel, onkruid, bladeren) dient u te verwerken op uw eigen tuin, bij voorkeur door deze op een composthoop te zetten. Is dit niet mogelijk, dan dient u het groenafval mee naar huis te nemen. • Takken en stammen die van uw tuin af komen, kunt u op aangekondigde tijdstippen neerleggen achter de platte karren bij de achteruitgang aan de Slaperdijk. Dit om te voorkomen dat hier het hele jaar door stapels takken liggen. De eerstvolgende keer dat u takken kunt neerleggen is de week van 25 februari tot en met 2 maart (dit is een mooie tijd om bomen en struiken te snoeien en net voor het broedseizoen). Tot die tijd dient u uw snoeihout op uw eigen tuin bewaren. Coniferensnoeisel verteert erg langzaam en is NIET geschikt; deze dient u zelf van 5
De Tuinfluiter, 51e jaargang, nummer 4, winter 2007
uw eigen tuin en van het volkstuinenpark af te voeren. Tijdens de algemene werkzaamheden zullen de takken onder begeleiding van leden van de commissie natuurvriendelijk tuinieren worden verwerkt in de takkenwallen bij de voor- en achteruitgang van ons volkstuinenpark. Takken legt u dus niet zelf neer op takkenwallen van ons volkstuinenpark. Een takkenwal is nuttig, allerlei vogels kunnen er nestelen. Het is ook een overwinteringplek voor egels, salamanders en padden.
Vomar klantenkaart
Met name voor de nieuwe tuinders en kandidaat-leden wijzen wij nog eens op het belang van de Vomar klantenkaart voor onze vereniging. Indien u regelmatig boodschappen doet bij de Vomar en u bent in het bezit van zo’n kaart, geef het nummer van die kaart en uw naam dan door aan de secretaris. Het kost u geen cent extra en het levert ZWN geld op. Alle boodschappen van geregistreerde kaarthouders worden aan het einde van ieder kwartaal opgeteld. Een half procent van het totaal wordt uitgekeerd aan de penningmeester. En dit bedrag kan aardig oplopen. ZWN gebruikt de opbrengst voor de kinderen van de leden. Zo is in het verleden met de Vomar-gelden de speeltuin aangelegd en wordt de jaarlijkse Sinterklaasviering hiervan betaald.
Notulist(e) gezocht
Het bestuur is naarstig op zoek naar een notulist of notuliste voor het notuleren van de maandelijkse bestuursvergaderingen en het uitwerken van deze notulen. Wie vindt het leuk om deze functie op zich te nemen? U bent dan vrijgesteld van algemeen werk. Meer inlichtingen bij de secretaris.
Enquête
Om onze vereniging goed te laten functioneren vindt het bestuur het belangrijk om de mening van alle tuinders en donateurs te horen; wat gaat er goed bij de vereniging, wat niet en wat zijn mogelijkheden om verbeteringen aan te brengen? Daartoe zullen wij eind dit jaar aan alle tuinders en donateurs een enquête sturen. Om te zorgen dat iedereen eerlijk zijn mening kan geven, zullen we de resultaten van de enquêtes anonimiseren, dat wil zeggen dat de resultaten niet te herleiden zijn tot een individueel persoon. We stellen het zeer op prijs als u meedoet. Het ingevulde formulier kunt u in de kopybussen bij de voor- en achteringang stoppen.
Ledenmutaties Nieuw lid met tuin: M.G.R. Petit, Vondelweg 22, 2500 AA Haarlem op M4 A. Otten, A. van der Goesstraat 8, 2026 TJ Haarlem op S7 A. Wijkstra, Rijksstraatweg 823, 2025 DM Haarlem op H1 E. Bultman-Smink, Floresstraat 30, 2022 BE Haarlem op H2 E. Vos, Eenhoornstraat 133, 1973 XS, IJmuiden op M20 M. Pover, Roggeveenstraat 16, 1972 CD, IJmuiden op B16 S. van der Molen, Voorduinstraat 33, 2023 PC Haarlem op B21 Nieuw kandidaat-lid: P. van Reeuwijk-Negerman, De Zeiler 128, 1991 XD, Velserbroek N. Louter, Rijksstraatweg 505-2, 2025 DE, Haarlem L.J.M.E. van Roessel, Meeuwenstraat 15, 2025 ZA, Haarlem A.J.A. van Deudekom, Linnaeusstraat 73, 1973 RT, IJmuiden A. van der Veldt, Zwanebloembocht 211, 1991 GC, Velserbroek A. van Raamsdonk, De Genestetlaan 19, 1985 GE, Driehuis H.J.G. Fischer, Wiekenplein 7, 2101 XS, Heemstede W. Blankenstijn, Kloosterstraat 50 rd, 2021 VP, Haarlem G.M. van de Woestijne, Zocherstraat 3e, 2021 DG, Haarlem 6
De Tuinfluiter, 51e jaargang, nummer 4, winter 2007
R.M. Bijl, Schoener 85, 1991 XB, Velserbroek J. Sapouridis, Eksterlaan 187, 2026 XE, Haarlem Op 15 november bestond de wachtlijst uit 13 kandidaat-leden. Tuinwissel: H 11: Mw. van Hoven, Plein 1945-68 te IJmuiden wordt: Mw. Heiliegers-van Hoven, Hogemaad 75, 1991 CJ, Velserbroek. Tuinruil: E. Leenen van M4 naar L26 Nieuw adres: Anita Rensenbrink (H15) per 1-11-07 geheim. Opgezegd: W. Bijl, Atjehstraat 100, 2022 BS Haarlem op B3 per 31 december 2007. Mw. T.J. Molenaar-Rijssemus, Floresstraat 10, 2022 BE Haarlem op M2a per 1 januari 2008. J. Kloes, Van Leeuwenstraat 19, 1972 PG, IJmuiden op H17 per direct. R. Koekenbier, Delftlaan 579, 2025 EC Haarlem op H6 per direct. Leo Pel, secretaris
Notulen Algemene Ledenvergadering van Dinsdag 23 oktober 2007 Aanwezig: 40 leden. Met bericht afwezig: A. van Weel L17, Van Soest H21, Huibers-Veen H5 en J. Hogebosch B4. 1. Na opening staat de voorzitter middels 1 minuut stilte stil bij het overlijden van de heer Loozekoot H1, de heer van Hoven H11, oud-penningmeester de heer Klaver en mw. M. Mulder, vrouw van Henk Mulder B11. 2. Geen mededelingen van het secretariaat. 3. Twee bestuursleden zijn het afgelopen half jaar teruggetreden, t.w. tuincommissievoorzitter Peter Hurkmans en penningmeester Piet Honkoop. Piet heeft zich wel bereid verklaard tot het einde van het jaar als kassier op te treden. Door de kascommissie is een kascontrole uitgevoerd, waarbij geen onregelmatigheden zijn aangetroffen. De penningmeester wordt derhalve decharge verleend. De vergadering gaat tevens akkoord met het nog even aanblijven van Piet Honkoop als kassier.
7
De Tuinfluiter, 51e jaargang, nummer 4, winter 2007
4. Behandeling notulen ALV 27 maart j.l. Piet Honkoop: Er is geen verslag 2006 gedaan door de secretaris. Leo Pel: Was pas in functie en had derhalve nog weinig te melden. In maart volgt uitgebreid verslag over 2007. Henk Zeegers: Anders dan vermeld in de notulen zit er nog steeds een vos of misschien wel meer. Wim Weisz: Daar moeten we mee leven. Provincie geeft geen toestemming voor jacht. In de notulen stond vermeld dat wij geen toestemming meer hadden om zelf rattengif uit te zetten. Dit is ondertussen weer achterhaald. Gerard neemt deze taak weer op zich. De notulen worden vastgesteld. 5. Begroting 2008. Ondanks zijn terugtreden heeft Piet Honkoop zich bereid verklaard vragen over de financiën te beantwoorden. Jan van Galen: Vanwaar een tekort van 5500 euro over 2006? Piet: Dat was voor mijn tijd en die begroting van 2006 was al vastgesteld door de ALV. Gaarne alleen vragen over 2008. Mw. Duineveld: Hoe komt de energienota plotseling zo laag? Piet: Ik heb fouten ontdekt in oude nota’s. Na veel praten en onderhandelen met NUON is het bedrag drastisch gedaald. Tevens is er een dag/nachtmeter geplaatst. Omdat in het weekeinde het nachttarief geldt, scheelt dat ook behoorlijk. Els Vreenegoor: Betekent dat dat de nieuwe apparatuur voor niets aangeschaft is? Wim: Neen, die was oud en afgeschreven en bepaald niet energiezuinig. Vervanging moest er toch komen. Met dank aan Piet wordt de begroting 2008 vastgesteld. 6. Contributie 2008 Piet Honkoop stelt voor de contributie voor volgend jaar met 10 euro per hele tuin te verhogen. Dit wegens verhoging grondhuur gemeente en verhoging lidmaatschap AVVN. De ALV gaat akkoord. De contributie wordt nu € 205 voor een hele tuin(€ 61 contributie ZWN, € 22 AVVN en € 122 grondhuur) en € 144 voor een 1\2 tuin(€ 61 ZWN, € 22 AVVN en € 61 grondhuur) 7. Max. verkoopprijs huisje/kas 2008 Piet Honkoop heeft aan de hand van de indexcijfers van de laatste jaren de maximale verkoopprijs voor een huisje vastgesteld. Enige jaren geleden had de ALV al besloten dat dit bedrag jaarlijks met het indexcijfer mocht stijgen. Bedragen waren echter nooit genoemd. Voor 2008 wordt dit € 2925 (€ 2880 in 2007). Het maximale bedrag voor een kasje bedraagt in 2007 € 515. Besloten is om dit bedrag voorlopig niet verder te verhogen omdat dit bedrag al aardig richting nieuwprijs gaat. ALV geen bezwaar. 8. Vaststelling aangepast beleidsplan Evert van Huijssteeden licht enige wijzigingen in de beleidsvisie toe. Het woord “tuinenpark” wordt vervangen door “volkstuinenpark” en het woord “recreanten” wordt vervangen door “bezoekers”. Piet Honkoop wil een duidelijkere visie. Er zijn teveel punten waar hij het niet mee eens is. De heer van Amersfoort meent dat de visie aanvoelt als een stuk dat hem door de strot geduwd wordt. Evert daarentegen laat weten dat er in het voorjaar twee extra ledenvergaderingen zijn uitgeschreven waar een ieder zijn of haar zegje heeft kunnen doen. Voor deze bijeenkomsten was echter een zeer geringe belangstelling Van Amersfoort wil weten hoe het met het dijkenplan staat. Wim: Is nog in het bestuur. Piet Honkoop wijst er op dat de provinciale subsidie voor dit plan gelinkt is aan het bedrag dat ZWN op tafel legt(eventueel met sponsors). Evert vraagt de aanwezigen om dan in ieder geval mee te doen aan 1 van de 4 thema’s zodat we door kunnen gaan, anders gebeurt er niets. Fija van Bekkem vindt het jammer dat er door sommige zo fel gereageerd wordt. Zij vindt het positief dat er een bestuur is dat naar de toekomst kijkt met een visie. Wim wijst er nog eens op dat je best op de oude weg door kan gaan, maar dat er vroeg of laat een moment komt dat de gemeente na gaat denken over de grond van ZWN. Kunnen we dan een maatschappelijke functie aantonen, dan is het moeilijker om ons weg te krijgen. 8
De Tuinfluiter, 51e jaargang, nummer 4, winter 2007
Hans van Dijk vraagt zich af of bestuurlijke beslissingen over de doelstellingen in de visie worden teruggekoppeld naar de ALV. Ofwel: houden leden inspraak? Wim bevestigt dit: Wij willen graag dat iedereen mee denkt en doet. Hierna wordt over het basisstuk gestemd. De uitwerking volgt later. 8 leden stemmen tegen en er is 1 onthouding. De aangepaste beleidsvisie wordt dus aangenomen. 9. Instelling commissie natuurvriendelijk tuinieren(nvt) De heer Van der Scheur vraagt zich af of nvt inhoudt dat je al je onkruid kunt laten staan?. Evert legt de ALV nog eenmaal de doelstellingen uit: 1. natuurwaarde van ons volkstuinenpark vergroten en 2. het natuurvriendelijk tuinieren onder de leden stimuleren, bijv. door betere voorlichting over de nadelen van gifgebruik en de voordelen van vruchtwisseling. De ALV stemt in met de vaststelling van de commissie. De voorlopige lijst met commissieleden wordt officieel in de ALV van maart 2008 vastgesteld. 10. Inrichting voorplein De twee plannen voor herinrichting van het voorplein hebben breed uitgemeten in de Tuinfluiter gestaan. Na een korte discussie wordt het plan van het bestuur in stemming gebracht. 30 leden zijn tegen, dus de 3 walnotenbomen van de provincie komen hier niet. Bekeken wordt nog of deze provinciale gift bij het achterhek geplaatst kan worden. Wel is de ALV van mening dat er iets aan het voorplein moet gebeuren. Hier wordt nog over nagedacht. 11. Rondvraag Jan van Galen maakt zich zorgen over de vaak geringe belangstelling voor het algemene werk. Wim deelt die bezorgdheid. Er zijn vaak mensen die op andere dagen inhalen, waardoor op de ene zaterdag 30 mensen aan het werk zijn en op de andere 3. De tuincommissie gaat zich hier over buigen. De heer Van der Scheur wil graag weten waar hij zijn compostbak mag plaatsen? Wim: Staat in bouwreglement. Hans van Dijk meldt dat de website niet functioneert en dat de site op naam van een persoon staat en niet op naam van de vereniging. Wim: Dat is bekend en er is ook iets mis met de betaling. Dit gaat mee naar de bestuursvergadering. Mw Duineveld heeft nog geen antwoord gekregen op haar vraag over de bomen bij haar kas die erg veel licht wegnemen. Evert: Voor de start van het broedseizoen( 15 maart) wordt er naar gekeken. Mw. Zuurendonk vraagt of er grind op het pad gestort kan worden. Wim: Heeft momenteel weinig zin omdat er te veel puin omhoog komt. We zoeken een oplossing. Mw Maris meldt dat er momenteel erg veel hout illegaal gestort wordt bij het achterhek. Er liggen hele stammen bij, waar zij niets mee kan op de takkenwal.. Wim is ook de mening toegedaan dat het geen vuilnisbelt moet worden. Laten we er met z’n allen op letten dat het niet uit de hand loopt en spreek overtreders er op aan. Tenslotte laat mw. Oostwouder (B17) weten dat de onlangs gehouden rondleiding over de tuin voor nieuwe leden zeer nuttig was. Leo Pel, Secretaris
9
De Tuinfluiter, 51e jaargang, nummer 4, winter 2007
Potje honing In de bijenkast is het rustig geworden. Het volk heeft zich gereedgemaakt voor de winter. De darren hebben allang het loodje gelegd (al dan niet geholpen door zijn zusters), de kieren van de kast zijn door de bijen tochtdicht gemaakt en de cellen zijn gevuld met honing of suiker en stuifmeel. Een sterk volk heeft niets van de winter te vrezen. Temperaturen tot –30 graden kunnen niet verhinderen dat de bijen, dicht op elkaar gepakt, de tros op ongeveer 15 graden houden. Ondertussen consumeren ze de opgeslagen honing of de door de imker geleverde suikeroplossing. De hele winter blijven ze in hun huis totdat de temperatuur in het prille voorjaar boven de 9 graden uitkomt. Dan is het de hoogste tijd om een rondje te vliegen en zich te ontdoen van de ingezamelde fecaliën. De bijenkast is tenslotte geen toilet. De afgelopen zomer ben ik een drietal keer gestoken. In het verleden heb ik nooit enige last ondervonden, behalve dan een dikke bult. Ik maakte me dan ook weinig zorgen, totdat ik oorsuizingen, ademhalingsproblemen en jeukende uitslag kreeg. Veel kracht had ik niet meer zodat ik gedwongen was een paar uur te gaan liggen. De dokter vertelde dat ik een allergie had ontwikkeld en voortaan goed moest oppassen. Bij de apotheek kon ik histamine tabletten halen. Daardoor is het imkeren op een laag pitje komen te staan. Helaas, want het is een interessante hobby. Dick Saher
Het bijenbipsje Als dan een fluweelzacht bijenbipjse ietwat schalkjes mij zijn angel toont als dan een enthousiaste steek nieuwsgierigheid spontaan bekroont dan denk ik: jij poepklein keutelfris kontje in een roos van bijenbipszacht fluweel laat jij niet toe 10
dat ik je even streel? Een bijtje gonst. Zijn hartje bonst. Het tolt en draait, het heeft zich flink vernaaid. Nee, geen roosje zonder doornen, geen bijtje zonder angel. Mijn pijnlijke handje gekneld om een roos, twee stervende oogjes kijken o zo boos. Wilfried Finkers De Tuinfluiter, 51e jaargang, nummer 4, winter 2007
Vergeten Groente Zeekool
Zeekool (Crambe maritima) groeit niet alleen in de buurt van de zee. Zeekool groeit ook gewoon in de tuin. Niet alleen het blad is de moeite waard, maar de witte bloemen, die in een bolvorm staan, mogen er ook wezen. De zeekool is verwant aan kool (Brassica) en behoort tot de familie van de kruisbloemigen (Cruciferae). Een zeekool houdt ervan om in extreme omstandigheden te groeien. Wind uit zee, zouthoudende neerslag, volle wind, volle zon en droogte. Langs de kust is de plant van nature te vinden tussen basaltblokken. Ook in de duinen is de plant te vinden. De zeekool heeft decoratief blad en mooie, witte bloemen
De zeekool komt voor in kustgebieden van Midden-Europa, Centraal-Azië en ook Afrika. Zeekool is diepwortelend en heeft koolachtige, vlezige bladen. De bladen zijn blauwgroen en soms iets paars. De bladen zijn gelobd of hebben die nauwelijks. De randen zijn gefranjerd. Aan het einde van het voorjaar tot ver in de zomer verschijnt een zee van witte bloemen in vertakte trossen. De bloemen verspreiden een licht honingzoete geur. De vrucht is bolrond en tot 1 centimeter groot. Elke vrucht bevat één zaadje. Zeekool kan in de tuin groeien, mits de grond zeer diep humeus is en goed water doorlatend. Op weinig vruchtbare grond is de bloei gering of de plant bloeit helemaal niet. Plant een zeekool op een plaats in de volle zon, het liefste tussen stenen of rotsblokken. De plant wordt tot 50 centimeter hoog en minstens zo breed. Let erop, dat slakken zeekool ook graag lusten. Van de zeekool bestaat ook een andere soort voor de tuin, namelijk Crambe cordifolia. Deze plant uit de Kaukasus wordt tot 1½ meter hoog en breed. De bloemtrossen zijn spectaculair, ze geuren sterk naar kool. Na de bloei sterft de plant meestal af en komt niet meer tevoorschijn. 11
De Tuinfluiter, 51e jaargang, nummer 4, winter 2007
De jonge bladscheuten zijn eetbaar. Zeekool wordt op kleine schaal geteeld voor exclusieve restaurants. De scheuten moeten worden geblancheerd om de bitterheid te verminderen. Zeekool past goed bij gestoofde visgerechten. Marianne Verschoor
De heksenketel
Zilt zuiglam met rode biet, zeekool, ui en saliejus In de rubriek Vergeten groente gaat het dit keer over de Zeekool. In de Heksenketel gaan we hiermee koken. Al zal niet iedereen deze groente op de tuin hebben staan. Een feestelijk recept, overgenomen van een restaurant, dat er prachtig uitziet op de kerstdis. Benodigd voor 4 personen: 4 stuks lamsbout à 170 g in het vel 4 stuks lamsschenkel salie honing 2 rode biet 8 groene asperges 1 ui 1 zeekool
12
De Tuinfluiter, 51e jaargang, nummer 4, winter 2007
Werkwijze: Kruid het vlees, schroei de schenkel dicht in olijfolie en laat in de oven, af en toe besprenkeld, nagaren. Braad de lamsbout aan, laat op een laag vuur rosé garen en laat in de oven op ca 30°C rusten. Snijd de salie fijn en laat even trekken in de lamsjus. Giet de saus eventueel door een zeef, maak deze af met wat honing, peper en zeezout en klop er de koude boter door. Blancheer de groenten en breng de geblancheerde groenten op smaak met peper, zout en wat suiker. Garneer het gerecht met gefrituurde blaadjes salie. Lekker met aardappelpuree. Dit recept is afkomstig uit een editie van Culinaire Saisonnier en werd gemaakt door restaurant La Première. Eet smakelijk en een hele fijne kerst.
De groene vingers van:
Kees de Zeeuw: de vriendelijke “winkelbediende” Meerdere keren per week fietst Kees de Zeeuw van zijn appartement met riant uitzicht over het Spaarne naar ZWN. Op het ruime terras staat menig pot en plantenbak. “Maar mijn tuin aan de Singellaan is mij net zo lief, bovendien heb ik daar een heel goede band opgebouwd met mijn buurtjes Cor Barens en Fija van Bekkum. We drinken regelmatig samen koffie”. Menige tuinder kent hem als de goed gesoigneerde (altijd met overhemd en das), vriendelijke, wat oudere (ruim 80 jaar…) “winkelbediende”. Ook heeft hij enige tijd in het bestuur gezeten als voorzitter van de Winkelcommissie. Kees is lid van onze vereniging sinds 1992. Zijn liefde voor het tuinieren is in de oorlogsjaren ontstaan. Als stadsjongen, opgegroeid in Rotterdam, verhuisde hij om onder te duiken naar Lexmond, een plaatsje aan de Lek. Hij werd opgenomen in een boerengezin en kwam zodoende in een totaal andere wereld terecht. Daar werd zijn belangstelling voor plant en dier – de natuur – gewekt. Later kwam hij in Haarlem wonen, vlakbij het Mendel College. De school genoemd naar de grote bioloog Mendel; daar horen uiteraard tuinen en tuintjes bij! De leerlingen konden naar hartelust experimenteren met de erfelijkheidsleer. Jammer genoeg verflauwde de belangstelling bij de latere schooljeugd meer en meer, zodat Kees zijn latent aanwezige hobby kon gaan praktiseren. Met veel plezier heeft hij getuind, tot dat de school ging uitbreiden en noodlokalen moest plaatsen. Kees heeft zijn huidige tuin overgenomen van de heer Van Vuuren. De tuin werd zwart opgeleverd en hij kon zo beginnen. Tot zijn grote verdriet kon zijn vrouw slechts vanuit de rolstoel het tuinwerk 13
De Tuinfluiter, 51e jaargang, nummer 4, winter 2007
gade slaan. Een zware tegenslag, gedeeltelijk goedgemaakt door het plezier waarmee zijn vrouw op de tuin vertoefde. Een echte ouderwetse tuinder noemt Kees zich. De hoeveelheid groenten is, nu hij weduwnaar is, wat afgenomen. Toch zorgt hij ervoor dat hij steevast tot januari zijn zelf geteelde aardappelen consumeert. Veel belang wordt er gehecht aan de kwaliteit van de groenten; er wordt zeker niet gespoten! De laatste tijd krijgt de bloementeelt meer en meer aandacht. Niet eens is hij het met de regel dat men boven de 70 jaar vrijgesteld is van Algemeen Werk. Een 73 jarige die zijn tuin spit etc., kan ook in staat worden geacht om (eventueel wat lichtere) werkzaamheden voor de vereniging te doen. Ook de basisregels zouden wat meer aangescherpt kunnen worden. Kijk bijvoorbeeld hoe sommige stukken laan er bij liggen. Dat moet toch beter kunnen! Een tuinder waar we een voorbeeld aan kunnen nemen. Nog vele goede jaren Kees! Dick Saher
Moestuineten is helemaal hot Uit de krant
In het NRC handelsblad van zaterdag 2 juni 2007 stond een artikel over moestuineten van Marjoleine de Vos. We nemen passages uit het artikel voor u op. “Wie kookt er nu nog Thais? Meteen stoppen en een moestuin beginnen. Je wordt er ook een beter mens van. Was laatst naar een moestuinworkshop. Geweldig. Je hoefde er geen moestuin voor te hebben, je mocht ook gewoon van eten en groenten enzo houden. De vrouw die de workshop gaf, Alma Huisken, een bekend culinair publiciste, heeft zelf natuurlijk wel een moestuin, en ook kippen en ganzen en heel veel energie. Ze sprak over van alles, over hoe je je grondsoort herkent ( ), over slim hergebruik in de moestuin en over welke planten graag bij elkaar stonden, en ze had ook sleebessenjenever bij zich (kijk, nu praten we) en allerlei andere wel en niet alcoholische drankjes die ze allemaal zelf vervaardigde met planten uit de tuin of van langs de berm. ( ) Mensen met een moestuin lijken mij altijd betere mensen. Met een moestuin kun je namelijk niet echt spotten, die moet je bijhouden. Moestuinen zien er bijna altijd zeer ordelijk uit, want anders doen ze het niet en wint het onkruid het gewoon, of de slakken, de torren, mijten, luizen, pissebedden, muizen en egels en kraaien en wat er nog meer is dat allemaal op jouw moet loert. Maar moestuinmensen overwinnen dat, en als je bij ze op bezoek komt, dan krijg je voor de lunch een paar aardappeltjes uit eigen tuin met wat kruiden er overheen, en een sla uit eigen tuin met een gekookt eitje van eigen kip en eventueel nog frambozen van eigen struik toe met zelfgemaakte ricottakaas erbij – als ze tenminste kunnen wat de schrijfsters van het boek dat ik in mijn moesdriften ook maar meten kocht, kan. Dat boek heeft Wilde Venkel & Rabarber en het is geschreven door Caroline Zeevat en Ans Withagen die als je hun boek mag geloven zomer en winter in hun tuin bezig zijn. Niet zoals sommige luie tuiniers die ’s winters nooit een bal uitvoeren. Zij niet. Zij zaaien ’s winters binnen in potjes en bakjes en ruimen van alles op en toveren met preien en bonen en hun kas kan al in februari gebruikt worden en in een donkere kast hebben ze witlof staan.
14
De Tuinfluiter, 51e jaargang, nummer 4, winter 2007
Voorlopig voorzichtig beginnen, dat mag van Alma Huisken, die juichend zie dat een boterham met zelfgezaaide sterrenkers al een leuke moestuinmaaltijd was. Maar als je haar zo hoorde, eet zij heel wat meer uit haar moestuin dan een boterham met sterrenkers. Heerlijke verse kruidenkaas had ze ook, en pesto van de look zonder look uit haar tuin en paardebloemtgelei die bij een stukje oude geitenkaas werkelijk goddelijk was. En bloemen natuurlijk, wie moestuinachtig is eet ook bloemen.( ) Het klinkt allemaal even idyllisch ( ). Maar in het echt regent het en weet je totaal niet wat ‘stikstof in de grond’ voor iets moois is en waarom je het moet hebben en wat je er dan mee moet doen. En een composthoop waar iedereen tegenwoordig zo lyrisch over is, is al snel een berg oud blad of schimmelig gemaaid gras en helemaal niet een soort spekkoek zoals Alma Huisken in haar tuin schijnt te hebben. En planten die vruchten moeten geven doen dat gewoon niet. En de borage die ze heerlijk smaakt bij de vis is ook de lievelingsplant van de luis. Maar gelukkig is er de biologische markt. Daar kunnen wij moestuintypes zonder moestuin heel goed terecht. Moestuineten of wat daar op lijkt is zeer hot.
De winkel
Nieuws van de winkelcommissie Aanbiedingen van de winkel
De onderstaande aanbiedingen zijn geldig van zaterdag 26 januari tot en met zaterdag 29 maart 2008. Dus wees er op tijd bij. TUINAARDE VAN HYDRA 4 zakken van € 6,20 voor € 5,80
POTGROND Per zak van € 2,55 voor € 2,35
CULTERRA KOEMESTKORRELS 10-4-6 Zakken van 25kg. van € 16,25 voor € 15,75
KOEMESTKORRELS Zakken van 10kg. van € 5,95 voor €5,75
15
De Tuinfluiter, 51e jaargang, nummer 4, winter 2007
Zaden bestellen
Dit jaar ontvangt U de catalogus van Garant en een bestellijst van de Bolster. De Bolster is een biologisch dynamisch zaadteeltbedrijf. De Bolster geeft niet ieder jaar een nieuwe catalogus uit, vandaar dat u dit jaar alleen een bestellijst krijgt. Voor nieuwe tuinders die interesse hebben liggen er nog een paar catalogussen in de winkel. Of u kunt er één aan mij vragen. De voorwaarden voor Garant zijn: 25% korting op de zaden enz. Er worden steeds minder pootaardappelen besteld. Deze moeten we halen uit Heerhugowaard. Dit doen we samen met de volkstuinvereniging WZZO om de reiskosten verminderen. Toch was vorig jaar ons deel in die reiskosten net zo veel als onze winst op deze bestellingen. Vandaar dat er besloten is vanaf nu geen 20% maar 15% korting te geven. Voor de Bolster geldt: Als de gezamenlijke bestelling € 250,- of meer bedraagt krijgt u 10% korting. Voor alle bestellingen geldt dat er dan 10% voor de vereniging is. Het is dus in uw eigen belang en dat van de vereniging om allemaal bij Garant of de Bolster te bestellen via de winkel. Inleveren bestellijsten uiterlijk 6 januari 2007 in de brievenbus van de winkel.
Winkelsluiting
De winkel is gesloten van 1-12-2007 t/m 25-1-2008. Zaterdag 26-1-2008 zijn we weer open. We hopen dat 2008 voor ons goede gezondheid en veel tuinplezier geeft. Tiny Groot H23, winkelcommissie.
Natuurvriendelijk Tuinieren
Nieuws van de commissie Natuurvriendelijk Tuinieren
Lezing op 21 januari “Groenten kweken het jaar rond”
Op maandagavond 21 januari organiseert de commissie natuurvriendelijk tuinieren een lezing met als thema “Groenten kweken het jaar rond”. Deze vindt plaats in de kantine en vangt aan om 20 uur. Tijdens deze avond laten we aan de hand van afbeeldingen zien wat u in de loop van het jaar kunt doen om met succes groenten te kweken. Uiteraard laten we zien hoe dat op een natuurvriendelijke manier kan. Aandacht besteden we o.a. aan compost opbrengen, mulchen, vruchtwisseling. Na de pauze is er gelegenheid om een eigen vruchtwisselingschema voor uw tuin te maken. Voor 2008 heeft de commissie nog de volgende activiteiten in gedachten: paddenstoelen (kweken), excursie naar een natuurvriendelijke tuin elders, bijv. een bezoek aan de tuin van Guurtje Kieft in Alkmaar en bomen snoeien.
Natuurwaarnemingen
In de hele periode september - november waren geregeld twee Halsbandparkieten op ons volkstuinenpark te zien. Spectaculair was dat ook een andere papegaaiensoort ZWN bezocht: op 1 oktober zaten twee Geelvleugelara’s in de berk naast de kantine! Kort daarvoor (op 11 september) verbleven er al drie ara’s vlakbij, namelijk bij het crematorium aan de Vergierdeweg. In september werd nog enkele keren een IJsvogel gezien. Namens de commissie, Evert van Huijssteeden 16
De Tuinfluiter, 51e jaargang, nummer 4, winter 2007
De Gaai
Kleurrijke kwajongen De gaai, ook wel vlaamse gaai genoemd, is een geregelde gast op ons volkstuinenpark. “Gajes meneer, die gaaien en kraaien, ze roven nesten”. Dat is een regelmatig gehoorde uitspraak. Maar is dat ook waar? Kenmerken De gaai is een prachtige vogel zo groot als een duif. De rug, buik en borst zijn rozebruin, de stuit is helder wit en als je de gaai goed kunt zien, dan zijn op de vleugel prachtige blauw-zwart gestreepte veertjes te zien. Ze hebben een opvallende golvende vlucht. De gevlekte kuif die hij bij irritatie tot een wilde pruik kan opzetten, geeft hem een indrukwekkend uiterlijk. In de winter zijn gaaien opvallend stille vogels, maar in de broedtijd zijn het echte herrieschoppers. Ze kunnen luid schreeuwen, maar ook heel bijzondere en muzikale geluiden maken. Het is bekend dat gaaien goed kunnen imiteren, vooral het miauwende geluid van een buizerd doen ze feilloos na. Waar komt de Gaai voor en hoe leeft deze? Van oorsprong zijn gaaien vrij schuwe bosvogels, maar net als merels en mezen, zijn ook gaaien nu ook te vinden in parken, op begraafplaatsen en stadsranden. Het voedsel van gaaien bestaat zo blijkt uit onderzoek voor 90% uit insecten. Dat vullen ze aan met eieren en jongen van onoplettende zangvogels. 's Winters eten gaaien vooral eikels, maar ook beukennootjes, granen en fruit. Van eikels en beukennootjes leggen ze wintervoorraden aan. Ze kunnen wel zes tot acht eikels tegelijk achter hun wangen verbergen om die op een geschikte plek te begraven De gaai vindt echter maar een gedeelte van de wintervoorraad terug en speelt op deze manier een belangrijke rol in de uitbreiding van bossen. Om deze reden wordt de gaai ook wel 'de grootste bosbouwer' genoemd. Het nest wordt in een boom gemaakt en het territorium wordt fel verdedigd tegen buurgaaien. In 2000 werden 40.000 tot 60.000 paren in Nederland vastgesteld. De gaai blijft in Nederland het hele jaar in de omgeving van het broedgebied. In het najaar krijgen wij soms bezoek van grote aantallen uit Noordoost Europa. De Gaai bij ZWN De gaai is het hele jaar op ons volkstuinenpark te vinden. Jaarlijks broedt er een paartje. In het winterhalfjaar zijn vaak gaaien te zien die met eikels in de bek rondvliegen. Deze verstoppen ze op plekken voor het geval het een strenge winter wordt. Dan bezoeken ze hun wintervoorraden. Zo heb ik op mijn tuin al enkele keren eikels in de grond gevonden op een plek waar helemaal geen eikenboom staat. Vast en zeker het werk van een gaai. Polifinario 17
De Tuinfluiter, 51e jaargang, nummer 4, winter 2007