51e Jaargang
2015
Nummer 2
Erelid F.D.P.G. Baron van Sytzama
Bestuursleden Voorzitter
E.A. Puik,
2e Voorzitter
J.P.A. Steenmetz,
Secretaris
R.B. Vijsma,
Penningmeester
M.A. Korting,
Communicatie
W.J. Bouwmans, Email:
[email protected]
Procesbewaker
M.A. van Lieshout
Wij Huzaren IBAN: ISSN: 1383-3537 1
Voorwoord van onze voorzitter Vrienden, De 50e verjaardag van de Vriendenkring werd op feestelijk-educatieve wijze gevierd in ons Nationaal Militair Museum in Soesterberg. Dit werd mogelijk gemaakt door onze penningmeester Vriend Maarten Korting, waarvoor dank. Het gelukte hem ook daarvoor een subsidie te krijgen van het Vredesfonds, zodat de kosten op een aanvaardbaar niveau bleven. Daar zijn we als Nederlander niet ongevoelig voor. Vriend Tijme Bouwers ben ik erkentelijk voor zijn verslaglegging van de jaarvergadering/Reünie. Zie : elders in dit nummer. Op 13 juni is ons op 95-jarige leeftijd ontvallen Luitenant-kolonel der Cavalerie b.d. Wladyslaw Kohutnicki. Een veel gedecoreerd officier, met oorlogservaring in tanks bij de 1e Poolse Pantserdivisie. Zie : het In Memoriam elders in dit nummer. Op 27 september ontviel ons in Porto op 66 jarige leeftijd Luitenantgeneraal der Cavalerie b.d. Remco Seijn. De redenen dat ik hem vermeld zijn dat hij Eskadronscommandant bij 11Tkbat RHvS was, Bataljonscommandant van 43Tkbat RHvS en voormalig Wapenoudste. Tenslotte meld ik u het overlijden op 4 november j.l. op 80 jarige leeftijd van Luitenant-kolonel der Cavalerie b.d. Willem Vredevoogd. Hij was Commandant van het Regiment Huzaren van Sytzama van 7 mei 1987 tot 1 oktober 1988. Na de geslaagde herdenking In Voorthuizen, Jaarvergadering / Reünie in Mei dit jaar kijken we uit naar die in het volgend jaar. De datum is voorzien op: 10 mei, de tweede dinsdag in mei. Wat u misschien niet wist is dat de dag volgend op de herdenking Vriend Wil Bouwmans de eerste voorbereidingen treft. Hij is daar zeer nauwgezet in en krijgt doorgaans de steun toegewezen waarom hij gevraagd heeft. Maar, resultaten behaald in het verleden bieden geen garantie voor de 2
toekomst. Hoewel ik van nature optimistisch ben gebied de werkelijkheid mij realistisch te zijn. Hoe dan ook het streven blijft erop gericht de herdenking zo plechtig mogelijk te herdenken wat er in de meidagen 1940 is gebeurd. Met de inzet van uw bestuur, de betrokkenheid van de leden en de Koningin Wilhelmina School denk ik dat we een heel eind komen. Van deze mogelijkheid maak ik graag gebruik om u en de uwen prettige feestdagen en een voorspoedig Nieuwjaar te wensen. Alvast dank voor uw steun. Uw voorzitter.
In Memoriam Luitenant-kolonel der Cavalerie b.d. Wladyslaw Kohutnicki. Ridder in de Orde van Oranje Nassau met de Zwaarden . Poolse Kruis van Verdienste; Campaign Star 1939-1945 (G-B); Strijdkrachtenmedaille (Polen) (2e maal) Campaign Star Frankrijk en Duitsland (G-B); Army Medal (G-B)
15 oktober 1919 - † 13 juni 2015 Met de nodige schroom stel ik dit IM van onze wapenbroeder Wladyslaw Kohutnicki op. Met de nodige schroom want degene van wie we hier afscheid nemen had niet alleen een uitzonderlijke staat van dienst bij de Eerste Poolse Pantserdivisie, meerdere malen gewond, driemaal de tank onder hem vandaan geschoten. Hij was ook als mens uitzonderlijk . De eerste maal dat mij een beschrijving van Wlad werd gevraagd was mijn reactie “every inch a gentleman”. Een heer, zijn woord was zijn woord, duidelijk, straight en hoffelijk.
3
Dat maakte op sommigen een verkeerde indruk, zijn duidelijkheid was geen boosheid of misnoegen, nee gewoon duidelijkheid. Pas op latere leeftijd leerde ik hem kennen na mijn aanstelling als zijn RC. Zijn reputatie was hem natuurlijk al vooruitgegaan. Zo’n markant officier dat bleef niet verborgen binnen het wapen. Mijn plaatsing in Vught bracht mij zodanig in zijn nabijheid dat hij zei: “Jij koffiedrinken met vrouw bij mij, maandag ”. En zo geschiedde het op maandag 14 december 1998 om 10 uur 45. Erg duidelijk, maar ook belangstellend en daar ging het om. De aanloop naar de Nederlandse Cavalerie liep o.a. via Engeland. Hij werd ingedeeld bij de 1e Poolse Pantserdivisie en nam o.a. deel aan de bevrijding van ons land. Teruggaan naar Polen was geen optie door de bezetting van het Rode Leger. De toekomst lag na de ontmoeting met zijn Nederlandse levenspartner bij het Nederlandse Leger. Daarover in het kort het volgende: Bij Staatsblad K541, Wet van 30 nov 1950 verkreeg hij de hoedanigheid van Nederlander. Een belangrijke horde om te mogen dienen bij de krijgsmacht was genomen. Verder ging zijn binnenkomst bij het wapen op 1 aug 1949 op de manier van: “als het niet kan zoals het moet dan moet het maar zoals het kan”. Een officier met zoveel oorlogservaring met tanks moest binnengehaald worden hoe dan ook. Het vragen naar diploma’s wordt dan minder relevant. Zo begon hij bij het Regiment Huzaren van Boreel als vrijwilliger op de voet van een gewoon dienstplichtige en werd tewerkgesteld bij het Depot Vechtwagens. Hem werd per die datum ook toestemming verleend zijn buitenlandse onderscheidingen te dragen. Op 1 mrt 1951 volgde zijn benoeming tot Eerste-luitenant bij het Regiment Huzaren Prins Alexander en werd op 1 aug tewerkgesteld bij het 4e Bataljon Zware Tanks. Zijn benoeming tot Ritmeester volgde op 16 mei 1953. Daarna werd hij geplaatst bij het Regiment Huzaren van Sytzama. Nog niet het eindstation, want er waren nog uitstapjes naar Boreel (102 Verkbat) en Prins Alexander (101 Tkbat). Op 30 oktober 1960 volgt zijn bevordering tot Majoor. In die rang werd hij bij KB nr 60 dd 19 april 1961 benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau met de Zwaarden. Via de functie van Plaatsvervangend Bataljonscommandant bereikte hij een van de belangrijke functies binnen het Wapen, n.l. die van Commandant 43 Tankbataljon. Dat was op 1 nov 1967, waarbij hij tevens bevorderd werd tot Luitenant –kolonel. Hierna volgde nog een zware functie van Hoofd Sectie Operatiën bij de 41e Pantserbrigade. Deze duurde tot mei 1973, kort voor zijn eervolle ontslag uit de actieve dienst op 1 mei 1975. 4
Zijn betrokkenheid bij het Wapen en het Regiment duurde na zijn ontslag onverminderd voort. Het grootste dagblad van Nederland wijdt in de zaterdag-editie van 18 februari 2012, een paginavullend interview aan hem. Een regelmatig geziene deelnemer aan evenementen. Bij de lunchtafel van de Vereniging Officieren Cavalerie in Boxtel, had hij zijn eigen tafel. Hij bepaalde wie daar aanzat. Zijn 90e en 95e verjaardag werden in Boxtel groots gevierd. Zo bleef hij tot op hoge leeftijd onder zijn wapengenoten, zeer gerespecteerd en hogelijk gewaardeerd. We zullen hem node missen en zullen hem gedenken bij onze bijeenkomsten. Lkol b.d. E.A.Puik.
In Memoriam Oud reserve Wachtmeester der Cavalerie Berend Jan Kuiper APELDOORN 05 februari 1917
† NIJMEGEN 20 juni 2015
Berend Jan Kuiper, of Jan, zoals hij zichzelf noemde, is op 20 juni 2015 overleden in de leeftijd van 98 jaar. Hij was een geziene vriend van de “Vriendenkring Wij Huzaren”. Trouw in zijn bezoek aan de jaarlijkse Herdenking en Reünie bij het Monument voor de Gevallenen van het voormalig 1e Regiment Huzaren in VOORTHUIZEN. Jan, zoals ik hem verder noem, was geboren in APELDOORN. Op vroege leeftijd is hij zijn ouders kwijtgeraakt en stond onder voogdij van een oom; Kristoffer Penning. Bij deze voogd, woonde hij ook in ZWOLLERKERSPEL. (Rijksstraatweg Epse bij Gorssel). . 5
Na de lagere school en mulo heeft hij een opleiding steno en machineschrijven (typen) voltooid. Jan werd kantoorbediende. Op 04 oktober 1937 werd hij op 20 jarige leeftijd, in ZWOLLERKERSPEL opgeroepen als gewoon dienstplichtige onder nummer 74 voor de lichting 1937. Daarbij krijgt hij een soldij van ƒ0.30 cent per dag. Hij werd ingedeeld bij het 1e Halfregiment van het Ie Regiment Huzaren. Daar wordt hij op 2 juli 1938 bevorderd tot korporaal en ook op die datum in opleiding genomen tot wachtmeester. Die rang verwerft hij titulair op 15 oktober van dat jaar. Het was toen gebruikelijk dat pas de rang effectief werd gevolgd wanneer er een vacature was. Dat gebeurt op 01 januari 1939 gelijktijdig met het aangaan van een contract voor 6 jaren als Capitulant. Dat was een categorie onderofficieren die na het beëindigen van hun diensttijd overgingen in civiele overheidsdienstdienst, of zelfs al tijdens hun dienstperiode. Ze werden daarvoor opgeleid en kregen voorrang boven anderen. Hij wordt op die datum bovendien geplaatst bij het 2e Eskadron van het Ie Regiment Huzaren (2-IRH). Een “paarden eskadron”. Op 25 augustus 1939, dus drie dagen voor de Algehele Mobilisatie, wordt hij geplaatst bij Staf van het 15e Eskadron Wielrijders van de IVe Verkenningsafdeling. Bij dit wielrijders eskadron blijft hij tot deze eenheid op woensdag 01 mei 1940 wordt herbenoemd als het 5e Eskadron van het 1e Regiment Huzaren.(5-1RH). Dan volgt een bijzonder hectische periode in zijn leven. In het boek van Eric Puik “Regiment, Huzaren van Sytzama”, wordt hij regelmatig geciteerd naar aanleiding van de “meidagen 1940”. Hij wordt pelotonscommandant van het 4e Peloton (4-5-1RH). In de nacht van 9 op 10 mei gaat het eskadron op weg van APELDOORN (Willem III) richting AMERSFOORT om bij GARDEREN opstellingen te betrekken. Ondanks het overvliegen van Duitse vliegtuigen wordt overdag teruggevallen op de oostrand van VOORTHUIZEN. Daar wordt verder terugvallen voorbereid op KLAARWATER (even ten oosten van HOEVELAKEN). Hier wordt de nacht doorgebracht. Die afstanden worden afgelegd op de dienstrijwielen en op gevorderde rijwielen waarbij de meesten geen verlichting hadden en van het type “doortrapper” waren. 6
Een hele opgave in die tijd bij die wegen. Zaterdag 11 mei wordt de eenheid aangevallen door Duitse pantservoertuigen en valt nog verder terug, maar blijft grotendeels toch rond Klaarwater waar fors wordt gevochten rond de daar liggende bruggen. Zondag 12 mei in de ochtend krijgt het eskadron opdracht om via TERSCHUUR naar VOORTHUIZEN te verkennen langs 3 routes, waarbij het 4e peloton langs de verharde weg opmarcheert op de rijwielen. Twee “voorste ruiters”(rijders) gaan op zichtafstand vooruit. Bij het binnenkomen van VOORTHUIZEN rijdt het peloton in een hinderlaag, waarbij pantserwagens waren ingezet. Jan wordt met het peloton krijgsgevangen gemaakt, terwijl in het centrum van VOORTHUIZEN, fel wordt gevochten door twee andere pelotons. Op 14 mei wordt Jan met zijn mannen en anderen per trein afgevoerd via BARNEVELD naar WIETMARSCHEN en vandaar na enige omzwervingen uiteindelijk naar FRANKFURT an der ODER. Bij het plaatsje heette FURSTENBERG onder GUBEN. Uit dat kamp komt hij rond 10 juni 1940 terug in Nederland, waarna hij op 14 juli 1940 wordt gedemobiliseerd door de dan Duitse Commissaris die dan nog een deel Nederlandse wetgeving volgt. Hij wordt zogenaamd met Groot Verlof gestuurd, maar door zijn contract als Capitulant wordt hij onmiddellijk overgedragen aan de Overheid en wel aan de Nederlandse Opbouwdienst. Deze mensen hielden zich bezig met puinruimen en droegen hun Nederlandse uniformen met op de mouw een kleine witte driehoek. Op 24 juli 1940 wordt hij toch alsnog met groot Verlof gestuurd maar, weer conform zijn contract, alles in afwachting van een oproep voor opkomst bij de Politie. Veel van zijn collega’s met zo’n “Capitulanten contract” gingen bij de Politie werken in diverse functies. Officieel is hij pas door de Nederlandse regering gedemobiliseerd op: 01 oktober 1957.(!!). Jan is uiteindelijk net als zovelen uit de toenmalige Krijgsmacht overgegaan in Politie dienst. Dat heft hij lang gedaan. Ook na de oorlog , dus na 1945 is hij daar gebleven en heeft vooral als Sportinstructeur gewerkt. Jan was een huzaar in hart en nieren hetgeen hij regelmatig liet blijken. De laatste jaren was hij soms vergeetachtig en dat stoorde hem erg. Toch was hij op de Herdenkingsdiensten steeds aanwezig, waarbij hij soms werd gebracht door familie of gehaald door ons. Hij praatte honderduit en kon over zijn diensttijd boeiend vertellen, niet uit zichzelf maar wel als je gericht naar vroeg. 7
Jan heeft een zorgzaam leven gehad, waarin vooral op jeugdige leeftijd een zware ervaring ligt in de vorm van de oorlogsjaren. Wij zullen hem missen. Hij was zo’n man die “door het juiste te doen niemand vreesde”. Dat hij ruste in vrede. Vriend Hans Steenmetz 2e Voorzitter Vriendenkring Wij Huzaren
NOTULEN JAARLIJKSE ALGEMENE LEDENVERGADERING “ WIJ HUZAREN” Auditorium N.M.M., Soest, 12 MEI 2015
AGENDA: 1. OPENING (tevens herdenking overleden Vrienden ´14 / ´15) 2. INGEKOMEN STUKKEN 3. JAARVERSLAG 2014 VRIENDENKRING “WIJ HUZAREN” 4. VERSLAG KASCONTROLECOMMISSIE 5. BESTUURSVERKIEZING (conform aftreedrooster art 11-1) a. J.P.A. Steenmetz 2e VOORZITTER herkiesbaar b. W.J.M.A.M. Bouwmans Comm. Communicatie herkiesbaar 6. BESTUURSBELEID 7. RONDVRAAG en wvttk 8. SLUITING 1. OPENING De voorzitter (vz) opent de vergadering en heet eenieder welkom in het Nationaal Militair Museum (N.M.M) ter gelegenheid van 50 jaar Vriendenkring “Wij Huzaren” (15 mei 1965).
8
Er wordt enkele momenten stilgestaan bij Vrienden die ons afgelopen periode zijn ontvallen: - Vriend M.E.B.M. Schaub 18 mei 2014 Rotterdam - Vriend H.N. Pieters 11 juli 2014 Heeze - Vriend R. Nagtzaam 19 okt 2014 Heemstede - Vriend J.J. Vogel 12 nov 2014 Bleskensgraaf - Vriend J. van den Bos 20 jan 2015Monster - Vriend Jhr. W.F. Clifford Kocq van Breugel 23 jan 2015Doorn - Mevr Irma van Rijn-van den Berg 17 apr 2015 Waddinxveen - Mevr Carina Japikse-s’Jacob 18 apr 2015 Rotterdam - Vriend S. Visser 01 mei 2015 Drachten 2. INGEKOMEN STUKKEN - Een enkele opzegging van het lidmaatschap, o.a van Vriend Jaap den Haan, hij was een gewaardeerd lid en sinds 2009 bezitter van onze erepenning. - Aanmelding nieuw lid: Oud res. huz. der Cav, Vriend Jan ’t Gilde uit Zevenhuizen. 3. JAARVERSLAG 2014 VRIENDENKRING “WIJ HUZAREN” Eerder gepubliceerd in het mededelingenblad. Vz neemt het verslag kort door. Vriend Tijme Bouwers vraagt of er al een besluit is genomen over een mogelijke wijziging der statuten m.b.t. veteranen. ( De vergadering heeft het bestuur hier vorig jaar machtiging voor verleend) Vz komt hier later in de vergadering op terug in het bestuursbeleid. Het verslag wordt, onder dankzegging aan de secretaris gearresteerd. 4. VERSLAG KASCONTROLECOMMISSIE Door het overlijden van Vriend Henk Pieters heeft Vriend Mart van Lieshout steun verleend bij het opstellen van de (nog te publiceren) fin. jaarstukken. Hij verklaart de administratie in orde te hebben bevonden en besloten wordt om decharge te verlenen aan de penningmeester. 5. BESTUURSVERKIEZING (cfm aftreedrooster art. 11-1 der statuten) 9
2e Voorzitter en Commissaris Communicatie treden cfm het aftreedrooster af. Vriend Hans Steenmetz (2e Voorzitter) en Vriend Wil Bouwmans (Comm. Communicatie) stellen zich, met grote instemming van de vergadering, herkiesbaar. 6. BESTUURSBELEID Vz geeft aan dat het heroverwegen van de statuten (art.4) en het verleggen van het zwaartepunt naar veteranenzorg een moeizaam proces is en dat dit punt hoog op de agenda blijft staan. De Vriendenkring “Wij Huzaren” staat officieel geregistreerd als veteranenvereniging bij het Veteraneninstituut/Veteranenplatform. Alle leden zijn niet automatisch veteraan. Indien de persoon de veteranenstatus wil verkrijgen zal deze, los van de Vriendenkring, zelf actie moeten ondernemen om zich aan te melden, om gescreend te worden en al of niet om de veteranenstatus te verkrijgen. Uitgezonden eenheden hebben meestal hun eigen organisatie met eigen reünies. (Zie ook het vorige Jaarverslag) Actieve zoekacties naar veteranen en hun adressen stuiten nog altijd op juridische problemen. (Wet Bescherming Persoonsgegevens, WBP) Onze belangrijkste doelgroep is m.n. de individuele veteraan (ingezet bij o.a. internationale staven). Reüniever. 11 Tkbat en Reüniever. 43 Tkbat doen mee met de veteranenstatus van de Vriendenkring “Wij Huzaren”, maar zijn verder financieel onafhankelijk. 7. RONDVRAAG * Vriend Jan van der Meer vraagt zich af of er vervangers zijn bij afwezigheid of wegvallen van een bestuurslid. Vriend Mart van Lieshout merkt op dat er gewerkt wordt aan taakomschrijvingen en vervanging bij ziekte of afwezigheid. * Vriend Hans Pol legt kort de (financiële) voordelen uit van een ANBIstatus voor onze vereniging. De ANBI status dient aangevraagd te 10
worden bij de belastingdienst. Vereisten zijn o.a.: het hebben van een website, een jaarverslag en een bestuurssamenstelling. Tendens in de samenleving is dat men selectiever omgaat met hun giften. Giften aan instellingen die de ANBI status niet hebben worden door de belastingdienst geschrapt ten gunste van de giften aan instellingen die deze status wel hebben. Punt wordt meegenomen door het bestuur. *Vz memoreert kort dat de erepenning van de Vriendenkring “Wij Huzaren” is ingesteld op initiatief van Vriend Otto van Haaren en reeds enkele keren is uitgereikt. Om onze waardering kenbaar te maken wordt de erepenning van de Vriendenkring “Wij Huzaren” toegekend aan onze regimentshistoricus, Vriend Hans Steenmetz. “Een bevlogen historicus voor het Regiment, de Vriendenkring en daarbuiten, die de vruchten van zijn onderzoek meedeelt en niet voor zichzelf houdt” waren de waarderende woorden van onze vz. Op de erepenning staat gegraveerd: “BEVLOGEN HISTORISCH ONDERZOEKER” waardoor deze waardering blijvend kenbaar wordt gemaakt. * Vriend Hans geeft hierna in het kader van “70 jaar Bevrijding Achterveld”, een korte uitleg over de vernieuwde bordjesroute 4-1RH in Achterveld. 8. SLUITING Vz sluit onder dankzegging de vergadering en Vriend Maarten Korting maakt tot slot als gastheer het verdere interessante middagprogramma in het museum bekend. Veldhoven, 12 mei 2015 R.B. Vijsma Secretaris
11
Toespraak herdenking Voorthuizen 12 mei 2015 Dames en heren, jongens en meisjes hartelijk welkom bij de herdenking van de gevallenen in de meidagen 1940 van het eerste Regiment Huzaren. Herdenken is zinvol en belangrijk zo blijkt uit de belangstelling hier ter plaatse en bij eerdere activiteiten op dit gebied in het hele land ook 75 jaar na dato. Een terecht eerbetoon aan onze gevallenen, hun nabestaanden en onze veteranen. Ik heet welkom de burgemeester Van Barneveld, de heer Van Dijk, oud pelotonscommandant bij 103 Verkenningsbataljon, Brigadegeneraal bd Huijts, Brigadegeneraal bd Van der Wind, Kolonel bd Limpens, Kolonel bd Schellens, de familie Van Dorth en Notten, familie van de omgekomen huzaren van Dorth en Notten, Luitenant kolonel bd Jonkheer Goldman, luitenant kolonel bd Puik met zijn regimentsteam van het Regiment Huzaren van Sytzama en een warm welkom aan de rechtstreekse afstammeling van de oprichter van ons regiment de Baron van Sytzama.
12
Onze ingedeelde militairen van 42 Brigade Verkenningseskadron uit Oirschot onder het commando van de Wachtmeester van Ginniken heet ik van harte welkom. Een bijzonder woord van welkom aan meester Krijn Korving en de leerlingen van groep 8 van de Koningin Wilhelminaschool. Zij hebben het monument geadopteerd en geven daar ook inhoud aan door hun aanwezigheid en deelname. Tot slot heet ik ook de drumfanfare Bereden Wapens van harte welkom. Op vrijdag 10 mei 1940 kregen Huzaren van het eerste regiment Huzaren, het latere regiment Huzaren van Sytzama, de opdracht om de Duitse opmars te vertragen waarmee meer tijd gewonnen werd om de meer in het westen gelegen Nederlandse verdediging in te richten. In de vroege avond van zaterdag 11 mei vinden de eerste gevechten plaats in de omgeving van Voorthuizen. Het eerste regiment krijgt de opdracht om in de nacht de vijandelijke opstellingen in kaart te brengen. Deze verkenningen gingen door tot in de ochtend van 12 mei. Vier uren later kreeg het regiment een nieuwe opdracht: verkenningen uitvoeren richting Voorthuizen, Achterveld, Putten en Ermelo. In de omgeving van Barneveld en Achterveld wordt zwaar gevochten. Op dat moment zijn de Huzaren van het regiment al meer dan 24 uren onophoudelijk betrokken bij gevechtsacties en verkenningen. 13
Het regiment lijdt veel verliezen, is tijdelijk afgesneden van eigen troepen en heeft gebrekkige tot eigenlijk geen verbindingen met de hogere commandant. Sommige militairen lopen dagen rond voordat ze aansluiting vinden met hun eigen troepen in de omgeving van Harderwijk. Zoals we weten capituleerde het Nederlandse leger uiteindelijk op dinsdag 14 mei 1940. A.s. donderdag exact 75 jaar geleden. In deze omgeving sneuvelden in die meidagen 34 militairen van het 1e Regiment. Het is nog steeds moeilijk te bevatten welke inzet de Nederlandse militairen in mei 1940 hebben getoond. Hoe zij, voorbijgingen aan hun eigen belangen en hun eigen veiligheid opgaven in hun strijd voor de Nederlandse vrijheid. Ondanks de overmacht van de tegenstander gingen zij de strijd aan. Wij kunnen en zullen het niet bevatten. Ons respect hiervoor tonen wij door deze ceremonie. Ter herinnering aan de 34 gesneuvelden in mei 1940 werd in maart 1941 dit monument opgericht en hen herdenken we iedere tweede dinsdag van mei. De herdenking van wat er in de Tweede Wereldoorlog is gebeurd, staat hoog in de belangstelling niet alleen bij volwassenen maar ook bij de jeugd, zeker 75 jaar na het begin van deze oorlog. Daarom is bij onze herdenking de rol van de Koningin Wilhelminaschool heel belangrijk. Niet alleen vanwege haar aanwezigheid vandaag maar vooral ook omdat de leerlingen een generatie vertegenwoordigen die in de toekomst het menselijk leed, zoals in de Tweede Wereldoorlog ervaren, moet voorkomen. 14
Anne Frank schreef in haar dagboek: "Er is nu eenmaal in de mensen een drang tot vernielen, een drang tot doodslaan, tot vermoorden en razend zijn, en zolang de gehele mensheid, zonder uitzondering, geen grote metamorfose heeft ondergaan, zal de oorlog woeden, zal alles wat opgebouwd, aangekweekt en gegroeid is, weer afgesneden en vernietigd worden, om daarna opnieuw te beginnen". Dames en heren, jongens en meisjes, vrede is ook nu op 12 mei 2015 geen vanzelfsprekendheid. De gevechten in de Oekraïne, Jemen, Irak, Afghanistan en Mali tonen dat maar al te zeer. Ook nu begeven Nederlandse militairen zich in gevaarlijke situaties om vrede te brengen of af te dwingen. In een vreemde omgeving, klimaat, cultuur en veiligheidssituatie zetten zij zich ondanks alle gevaren die hieraan verbonden zijn volledig in. Zij gaan door waar anderen moeten stoppen. Het is goed om ons bewust te zijn van hun activiteiten en daar respect voor op te brengen. De moed opbrengen het gevaar niet te mijden maar juist op te zoeken om anderen te helpen, vraagt vertrouwen in jezelf en je team, een moreel hoge instelling. Een instelling die uitstekend wordt verwoord door de lijfspreuk uit het familiewapen van de oprichter van ons regiment Johannes, Galenus, Baron van Sytzama: "Door het juiste te doen vreest gij niemand".
15
Herdenking. Jullie streden, Voor de mensen die leden. Mensen werden verraden, En daarna door Duitsers overladen. Elke Jood, Werd bedreigd met de dood. Door het verzet, Zijn er velen gered. Er zijn veel mensen overleden, Die volgens de Duitsers foute dingen deden. De Duitsers hielden ons in bedwang, 5 jaar lang. Toch zijn de Duitsers verslagen, Na al die dagen. Er zijn veel mensen gedood, Door dat kleine stukje lood. Voor sommige soldaten was de tijd voorbij, En die herdenken wij. Bas Fokkema
Vroeger en nu. Oorlog wat een erge tijd, Zonder genade en zonder spijt. Er vielen toen heel erg veel doden, En de meesten, dat waren Joden. Er is toen heel erg veel geleden, Maar ook voor deze vrede gestreden. Als ik er dan bij stil ga staan, En bedenk wat die mensen voor ons hebben gedaan. Alles voor ons Vaderland, 16
Ze zetten de oorlog aan de kant. Dat was 70 jaar geleden, En nu hebben wij nog steeds de vrede. En dat herdenken wij nu weer, En blijven dat herdenken, keer op keer. Anniek van Duijn
Dodenherdenking in Voorthuizen. In Muziekgebouw 'Crescendo' begint deze dag voor de deelnemers met een kop koffie en een dik plak cake. Dat is elk jaar zo. Net als de sfeer van het begin, rommelig, maar zeer gemoedelijk en gezellig is. Eens per jaar zie je hier mensen die je anders nooit binnen de cavalerie ziet. Een praatje met elkaar maken, blij verrast zijn wanneer een oude vriend in het oog komt. Een uur is er voor uitgetrokken maar velen zijn al war eerder aanwezig. Zo zie ik iemand met wie ik op de stille avonden in het officiershotel in 't Harde tijdens mijn diensttijd lange gesprekken heb gevoerd. Als Kolonel heeft hij de dienst verlaten.
Eerste Regiment Huzaren heeft voortgezet.
De uitnodiging om de jaarlijkse Dodenherdenking van de huzaren van het vroegere Eerste Regiment bij te wonen, is uitgegaan van de Commandant van het Regiment Huzaren van Sytzama, het regiment dat de traditie van het 17
Herdacht worden de huzaren die in de meidagen van 1940 hier in de omgeving of elders zijn gesneuveld. Veertig namen staan op het monument, een naam is er af gehaald. Zo tegen kwart over elf gaat iedereen naar het terrein voor het monument. Er staat een peloton huzaren van het 42e BVE aangetreden, er is een muziekkorps van het Fanfarekorps Bereden Wapens en groep 8 van de Koningin Wilhelmina school onder leiding van Krijn Korving. Deze klas heeft het monument geadopteerd. Er is publiek dat naast de schoolklas staat, en er is publiek dat voornamelijk bestaat uit leden van de Vriendenkring "Wij Huzaren" en nabestaanden van de gesneuvelden. De Dodenherdenking kent een ceremonieel verloop. Een Ritmeester, de ceremoniemeester, stelt de deelnemende eenheden voor. Dan komen drie personen naast elkaar het terrein op lopen. Dat zijn de Regimentscommandant, Kees Koek, Burgemeester Van Dijk van Barneveld en de voorzitter van de Vriendenkring, Eric Puik. Kees Koek spreekt als eerste. Hij heet allen welkom en noemt enkele personen bij naam, waaronder Pico baron van Sytzama, nazaat van de oprichter van het Regiment. Herdenken is een eerbetoon aan de gevallenen. Van het Eerste Regiment sneuvelden hier in de buurt 34 militairen. Iedere tweede dinsdag in mei worden zij herdacht. Twee leerlingen, een jongen en een meisje, komen naar voren en lezen elk een gedicht. De Ritmeester vraagt iedereen te gaan staan, er wordt een signaal geblazen en daarna twee minuten stilte in acht genomen. Onder het spelen van geestelijke liederen door het korps legt Kolonel Koek de eerste krans, de tweede wordt gelegd door de Burgemeester, de derde 18
door Lkol bd. Puik en dan leggen twee schoolkinderen een krans. Iedereen gaat staan en het korps speelt het Wilhelmus. De Regimentscommandant, de Burgemeester en de voorzitter van de vriendenkring verlaten het terrein, waarna de aanwezigen defileren langs het monument om gepaste eer aan de gesneuvelden te bewijzen. 12 mei 2015 De oud res Elnt drs. Tijme J. Bouwers
Reünie Vriendenkring "Wij Huzaren" Gewoonlijk keren de Vrienden na de herdenking terug in het muziekgebouw, maar de lunch is nu in het Nationaal Militair Museum en daarvoor moet een halfuur worden gereden. In een afzonderlijk gedeelte van het bedrijfsrestaurant zijn er saucijzenbroodjes en andere broodjes voor de Vrienden. Eigenlijk is dit een voortgezette reünie van huzaren onder elkaar, allen behorend tot het Regiment Huzaren van Sytzama Na een uur is er een verplaatsing naar het auditorium van het Museum. Daar vindt de jaarvergadering plaats. Eric Puik heeft een zeer efficiënte manier van voorzitten: hij gebruikt geen woord teveel. Over het jaarverslag zijn een paar vragen, een vragensteller deelt mee lid te zullen worden, maar wil graag dat de vereniging de ANBI-status (Algemeen Nut Beogende Instellingen) krijgt 19
Dan stelt de voorzitter de toekenning van de Erepenning van de Vriendenkring "Wij Huzaren" aan de orde. "Deze keer gaat die naar Vriend Hans Steenmetz. Want die had hem nog niet. Hans is een Bevlogen historisch onderzoeker". Daar zijn alle aanwezigen het mee eens en er volgt een hartelijk applaus. Hans vertelt nog wat over 12 mei 1940. Het 4e eskadron van het 1e Regiment kreeg bij Achterveld de opdracht om de doorgang naar het Westen te blokkeren en te verkennen. De Ritmeester sneuvelt, 3 pelotonscommandanten, 3 groepscommandanten en vele anderen. Zo wordt Achterveld een slachtveld. In de St. Jozefkerk van Achterveld is tot en met 17 mei a.s. een expositie over het begin van de oorlog en over de het eind van de oorlog in deze plaats. Met een mooie route vanuit Achterveld wordt dit 4e eskadron herdacht. Onze penningmeester, Maarten Korting, krijgt het woord. Hij is vrijwilliger en rondleider van het museum. Op 13 dec. jl. is het geopend, er zijn nu al meer dan 200.000 bezoekers geweest. Het is een fusie van het Luchtmacht- en het Legermuseum. De aannemer die het heeft gebouwd moet het 25 jaar onderhouden. Er is nog een net zo groot gebouw, het depot. Maarten vertelt wat er zo al te zien is. Hij is bereid een groep rond te leiden. In een zaal beneden wordt tijdelijk iets speciaals getoond. Van vlak na de oorlog zijn er filmbeelden in kleur gevonden. Die worden getoond en gaan over het gewone dagelijkse leven.
20
Tijdens de bezichtiging heb ik aansluiting gezocht bij de groep van Maarten Korting. In het begin, in de donkere zalen, was ik hem even kwijt. Maar onder zijn gehoor merk je dat je meer ziet van het vele dat wordt tentoongesteld. Af en toe is het indrukwekkend. Van een walbus had ik nog nooit gehoord, het is een wel zeer zwaar met een zeer zwaar kaliber oud geweer. Van sommige verzamelingen zeg ik bij mezelf: Wat een overdaad. Prachtige handvuurwapens zijn tentoongesteld in vitrines, in grote aantallen. Kanonnen, een kanon op een grote kruiwagen gebruikt door de Marine om schepen aan de wal te kunnen verdedigen. De Catling mitrailleur uit 1865, vier lopen die met een hendel worden rondgedraaid. Het principe wordt nog steeds toegepast, bijv. de mitrailleur in een F-16. Een wel zeer groot watervliegtuig staat in een hoek, even verderop de V1 en de V2. Spitfires probeerden de V1's uit de lucht te schieten en als de kogels op waren probeerden ze met de vleugeltip de V1 een duwtje te geven waarna het direct neerstortte. Een Centurion bergingstank, twee Nike raketten, de Sherman, de Chaffee, de Centurion en de Leopard tank. De laatste is de Leopard 2A6, 60 ton, die onlangs aan Finland zijn verkocht. Er is veel meer te zien. Diverse types straaljagers, gepantserde voertuigen. Dit was maar een eerste kennismaking. 21
Bij de uitgang is het restaurant en daar trakteert de jarige vereniging ons op een borrel. Nog even met elkaar praten, activiteiten regelen en informatie inwinnen of gewoon even gezellig nagenieten van een mooie dag.
12 mei 2015 De oud res Elnt drs. Tijme J. Bouwers
Fotoarchief Bent U ook in het bezit van foto's waar U zelf niets mee doet of welke liggen te verpieteren in een oude doos, stuur ze op naar de secretaris, zo mogelijk met tekst. Stuur uw foto’s naar: Wij Huzaren T.a.v. Adj bd R.B. Vijsma
Wel postzegel plakken!!! Wij verzekeren U dat ze een blijvend plaatsje krijgen in onze fotoboeken.
22
Zelf een stukje plaatsen in “Wij Huzaren” Mochten er vrienden van “Wij Huzaren” een stukje in ons boekje “Wij Huzaren” willen plaatsen, dan is dat ook mogelijk. Stuur uw schrijven, eventueel met foto’s, naar: Wij Huzaren T.a.v. Adj bd W.J. Bouwmans Wel postzegel plakken!!! E-mailen kan ook. Stuur uw stukje met eventueel scan van foto’s (1mb/foto) naar
[email protected] .
BELANGRIJK—BELANGRIJK-Voor de internetters van “Wij Huzaren” Het Regiment Huzaren van Sytzama staat op Internet
www.sytzama.nl Verzoek van de redacteur/regimentsaanspreekpunt aan de vrienden van “Wij Huzaren”die een Emailadres hebben, om dit Emailadres naar
[email protected] te sturen.
Weetje: Van de 218 leden en begunstigers bezitten er 200 een e-mailadres. 23
Onze activiteiten worden mogelijk gemaakt door het vfonds met de middelen uit de Nationale Postcode Loterij en de Bankgiro Loterij. Uw deelname aan deze loterijen wordt daarom van harte aanbevolen.
24
