Nieuwsbrief Geiten THEMA: INDIVIDUEEL VOEREN
5E JAARGANG NUMMER 2 MEI 2015 Geachte geitenhoud(st)er,
> Bedrijfsreportage > Tips individueel voeren
Elke geit specifiek datgene voeren dat zij nodig heeft, dat kan alleen met individueel
> Saldo +€34 per geit bij Lipomax
voeren. Hoe werkt het en wat zijn de precieze voordelen? Dat staat centraal in deze
Excellent > Coccidiose in opfok voorkomen
nieuwsbrief. U krijgt tips van Dirk-Jan Vonk en u leest hoe familie Papen individueel voeren toepast op hun bedrijf.
> Brainstormsessie > Voortgang Programmatische Aanpak Stikstof > + 73 kg melk per geit in 2014
Verder staat deze nieuwsbrief vol met resultaten, zowel op het gebied van melkproductie als in euro’s. Want dat geldt voor iedere bedrijfsvoering, of u nou individueel voert of (nog) niet: het saldo staat centraal! Veel leesplezier toegewenst! Met vriendelijke groet,
Wilbert Leermakers
verkoopmanager Geiten
T 06 55 76 22 83
E
[email protected]
Agrifirm feliciteert familie van den Hurk met het hoogste saldo per geit Namens het geitenteam van Agrifirm feliciteert Dirk-Jan Vonk, John, Patricia en Tom van den Hurk met het behalen van het hoogste saldo per geit in 2014. In 2014 realiseerden zij een jaarproductie van 1522 kg melk per geit met gemiddeld 4,15% vet en 3,50% eiwit, samen goed voor 116,4 kg vet en eiwit per geit, een monsterscore! “Het is een terechte kroon op het werk van de afgelopen jaren, voor heel de familie. Er is na de Q-koorts een hele nieuwe veestapel gefokt. Jullie zijn begonnen met een officiële melkcontrole en er wordt heel secuur en precies gewerkt”, aldus Dirk-Jan Vonk. John vult aan: “Alles moet gewoon kloppen, dat geldt ook voor het voer en de adviseur. We zien het als een uitdaging om dit productieniveau vast te houden en nog te verbeteren. Dit willen we bereiken met de melkcontrole en fokkerij.” Zoon Tom vult aan: “bovenaan de lijst staan is leuk, maar het gaat uiteindelijk om het hoogste saldo per geit!”
Nieuwsbrief Geiten - mei 2015
Hightech voeren > Mattijn en Anita Papen met adviseur Ton van Rijn
Goedwerkende weeginrichting op de voerwagen, individueel voeren en 5 keer per jaar melkmeting. Duidelijk een cijferboer, zou je zeggen, maar zo mag je de ondernemende Mattijn Papen nu juist niet noemen. “Ik werk op gevoel, en laat me bevestigen door cijfers”, vertelt de geitenhouder. Papen trekt zijn eigen plan. Dat blijkt al
doorgroeien naar 1.200 dieren. Werken
met 50 pk. Al met al een elektronisch
wel uit het ontstaan: de pluimveestallen
met plezier is daarbij belangrijk voor
aangestuurd, onderhoudsvrije machine,
op het ouderlijk bedrijf van zijn vrouw
het echtpaar. Mattijn is een echte
waar onder andere delen van een kunst-
Anita heeft hij omgebouwd naar
creatieveling, die een paar knappe,
meststrooier en zodenbemester in
geitenstal. “Kan niet, riepen er veel,
zelfbedachte innovaties op zijn erf heeft
verwerkt zijn. Het is een heel schouwspel
maar als ik wat voor me zie, dan ga ik
hangen én rondrijden. Zo hoeven de
om deze machine, die voorzien is van
ervoor”, vertelt de geitenhouder uit de
geiten niet eens meer te lopen voor een
allerlei technische snufjes, in werking te
Achterhoek lachend. Samen met Anita
hap stro. De zelfontworpen storuif gaat
zien. Het krachtvoer, afhankelijk van het
en schoonvader Jan Alback houdt hij
in 2,5 uur tijd zelf de pot over. Geiten
productieniveau kiest Mattijn voor Fiber
inmiddels ruim 1.100 geiten en wil hij
hoeven alleen nog maar op te staan voor
Exact of Fiber Rendement, valt los in het
een hapje vers stro. Bijkomend voordeel:
mengsel van graskuil, stro en maïs. Via
de pot is ook weer deels ingestrooid.
de band komt het voor de geiten terecht.
MATTIJN & ANITA PAPEN, VRAGENDER > 1104 melkgeiten > 350 lammeren > Productie: 1.261 kg melk (FCM), 4,15% vet en 3,51% eiwit > Voersaldo: €645 Meer zien van het bedrijf van familie Papen? Bekijk dan het fotoverslag op www.agrifirm.com/nieuwsbriefgeit
Nieuwsbrief Geiten - mei 2015
Elke geit scoren op conditie VOEREN EN INSTROOIEN MET ÉÉN WAGEN
Papen voert ’s winters meer stro dan
Sinds januari voert Mattijn zijn geiten
maïs, afhankelijk van de beschikbaarheid
met een zelfontworpen machine. Door
van maïs. Om de boerderij heeft de
een wild idee én een handige buurman
geitenhouder 7 ha gras tot zijn beschikking,
kan deze flinke voer- en instrooiwagen
de rest wordt aangekocht. Eventueel
van alles: gras en maïs voeren, krachtvoer
koopt hij maïs aan, het liefst op stam.
verstrekken, stro voeren en de pot tot
Najaarsgras kuilt hij samen met de maïs
10 meter ver instrooien en dat alles
in. “Een mengkuil is de ideale manier om
najaarsgras tot waarde te brengen”, vindt
op een hele goedkope brok. De LipoMax
ook adviseur Ton van Rijn.
Excellent is wel wat duurder, maar het
Tips individueel voeren
gaat veel beter dan toen ik nog een INDIVIDUEEL VOEREN
goedkopere brok probeerde”, vertelt
De maatschap gaat met de tijd mee:
Papen die melkmeting bepalend vindt.
Individueel voeren is een groot succes. Er is al verschillende jaren
al 5 jaar voeren zij individueel met het
ervaring opgedaan met veel
Optifeed systeem. In een lange rij van
SCOREN OP CONDITIE
35 boxjes kunnen de geiten 4 keer per
Bij elke melkcontrole scoort Mattijn elk
dag hun portie krachtvoer ophalen. In
dier individueel op conditie. De score
het voersysteem kan Mattijn 4 soorten
van 1 tot 5 wordt gelijk in de reader
> Bepaal voordat u begint goed welk sys-
krachtvoer verstrekken, waarin hij onder
ingevoerd. Bij score 1 krijgt de geit meer
teem het beste bij u en uw stal past.
verschillende systemen. Een aantal randvoorwaarden:
Denk aan looplijnen, hoeveelheid voer per
Hogere levensduur door individueel voeren
dier en capaciteit. > Houd overzicht in de stal, zodat u de verschillende groepen uit elkaar kunt houden en beoordelen.
andere de vetverhogende brok LipoMax
krachtvoer, bij score 5 is de geit te vet
Excellent en in het lammerseizoen ook
en wordt haar krachtvoergift flink naar
> Zorg dat de techniek perfect werkt:
Topstart® Excellent voert. “Individueel
beneden bijgesteld. “Als ik dat niet gelijk
kalibreren, nummerherkenning en afstorten
voeren is het enige systeem om echt
doe, krijg ik kritiek van Ton”, grapt de
stappen te zetten in productie en levens-
geitenhouder die Van Rijn inschakelt
duur”, is de overtuiging van de ondernemer.
voor een kritische blik, nieuwe ideeën
“De levensduur is al met een half jaar
en het meedenken. Alle geiten lopen in
toegenomen en dat wordt nog wel meer”,
dezelfde groep en hebben een standaard
> Stel samen met uw adviseur voercurves
beaamt ook Anita. Mattijn ontwikkelde,
krachtvoercurve. “Je moet blijven sturen,
vast voor de verschillende groepen dieren
hoe kan het ook anders, een eigen systeem
ook met individueel voeren”, vindt de
voor melkmeting die correspondeert met
ondernemer, die daarom op gevoel en
het krachtvoersysteem. Helaas ging deze
door conditiescore nog bijstuurt in kracht-
eigen melkmeting op het laatst niet door
voergift en het basisrantsoen. De selectie-
en ging de ondernemer na 2 jaar overstag:
poort is een ideaal hulpmiddel dat zorgt
Bent u nieuwsgierig naar de mogelijkheden
hij begon met melkmeting. 5 keer in het
voor arbeidsgemak en arbeidsverlichting.
voor uw bedrijf? Neem dan contact op met
jaar krijgt hij zo de productie per geit
Mattijn kan op deze manier eenvoudig
in beeld, 2 keer per jaar komt daar ook
zonder hulp van anderen geiten selecteren.
het individuele vet- en eiwitgehalte bij.
Net als de stal zelf en de melkstal is de
“Ik heb er heel veel van geleerd om het
selectiepoort tweedehands. Want zoals de
zonder productiecontrole te doen, maar
gedreven ondernemers zeggen én laten
individueel voeren is toch wel beter met
zien: “met niet al teveel kosten kun je toch
melkcontrole. Ook werkt dit systeem niet
een hoop bereiken.”
van voer. > Breng de voerbehoefte van uw dieren zo goed mogelijk in beeld.
en fasen in het jaar. > Houd uw dierenbestand actueel, zet dieren op tijd over naar een andere curve.
de adviseur bij u in de buurt.
Dirk-Jan Vonk adviseur Geiten
> In het Optifeed systeem kunnen geiten 4 keer per dag hun portie krachtvoer ophalen
Nieuwsbrief Geiten - mei 2015
Saldo +€34 per geit bij Lipomax Excellent Het vetverhogende krachtvoer Lipomax Excellent bewijst zijn waarde: de gebruikers halen bovengemiddelde resultaten, zo blijkt uit Agrifirm Focus Geit. Het saldo bij geitenhouders die Lipomax
op een groot geitenbedrijf bleek dat de
Excellent gebruiken ligt €34 per geit
geoptimaliseerde samenstelling van
hoger dan niet-gebruikers. Op een bedrijf
Lipomax Excellent een stijging geeft van
van 1.000 geiten levert dit €34.000 extra
maar liefst 0,23% vet extra. Daarom is
saldo op. Dit verklaart gelijk waarom
de samenstelling van Lipomax Excellent
bijna eenderde van de deelnemers aan
aangepast op basis van deze voerproef.
Agrifirm Focus Geit dit vetverhogende krachtvoer toepast.
GEEN VERVETTING
ideaal. Uiteraard stelt de adviseur Gei-
Uiteraard is het bij het gebruik van
ten het rantsoen zo samen dat er geen
NIEUWE SAMENSTELLING: +0,23% VET
Lipomax Excellent belangrijk om het
vervetting of andere gezondheidspro-
Afgelopen jaar zijn de mogelijkheden
rantsoen het hele jaar door goed samen
blemen optreden bij het gebruik van
onderzocht om het vetpercentage nog
te stellen en op de norm te voeren. Indivi-
dit energierijke voer.
verder te verhogen. Uit de voerproef
duele voerstrekkering is hierbij het meest
Coccidiose in opfok voorkomen Probleemloos melken met hoogproductieve geiten, wilt u dat niet allemaal? De voorwaarden hiervoor liggen in het belangrijke traject hieraan vooraf: de lammerenopfok. Een geit kan alleen optimaal presteren wanneer ze ook de kans heeft gehad om zich goed te ontwikkelen, dat kan alleen bij een opfok zonder coccidiose. Coccidiose belemmert de ontwikkeling
van een aantal lammeren krijgt u een
van uw lam. Deze infectie kan heftig
goede indruk van de infectie.
maar ook heel sluimerend veel schade
langrijk om de infectiedruk te verlagen. > Heeft u een infectie in de stal? Dan is het zeer moeilijk om er helemaal
geven. Coccidiose is een protozoaire
BEHANDELING
vanaf te komen. Een geringe infectie
parasiet die zich in de darmwand verme-
Behandel altijd de hele koppel en niet
daarentegen is niet volledig ongewenst.
nigvuldigd. De darmwand raakt hierdoor
alleen het individuele dier met zichtbare
Uw geiten ontwikkelen op deze manier
beschadigd waardoor de opnamecapa-
klachten als u coccidiose aantreft. Door
weerstand tegen coccidiose.
citeit van de darm, en daardoor groei en
eerder in te grijpen voorkomt u een groei-
ontwikkeling, afneemt.
verlies, zijn uw dieren eerder dekrijp en
Shalina Kerkhoff,
behaalt u in de opfok al de eerste winst.
De Klomp Dierenartsen
INFECTIEDRUK BEPALEN Al voordat u de typische dunne mest
VOORKOM COCCIDIOSE
ziet kan er al veel schade zijn. Daarnaast
> Door goed en op tijd uit te mesten
daalt de weerstand door de darmscha-
kunt u de infectiedruk al verlagen.
de, waardoor luchtweginfecties ook
Schoonmaken met een stoomreiniger
makkelijker aanslaan. Op tijd de mate
is het meest effectief om de coccidio-
van infectie bepalen voordat er klinische
se-eieren te doden.
klachten ontstaan is dus erg zinvol. Met microscopisch onderzoek van de mest
Nieuwsbrief Geiten - mei 2015
> Schoon aanbieden van ruwvoer, met zo min mogelijk voer in de pot is be-
Brainstormsessie Op woensdag 1 april heeft het geitenteam het bedrijf van der Veen – Meijer VOF in Makkum bezocht om praktijkkennis met elkaar uit te wisselen. Tijdens het bezoek werd de bedrijfsstra-
rige voerproef die in samenwerking met
tegie nog eens onder de loep genomen
Agrifirm uitgevoerd is.
en van tips voorzien. Harm & Ankie hebben veel informatie van de veestapel paraat en gebruiken deze om de resultaten telkens te verbeteren. Het individuele voersysteem is daarbij een belangrijk instrument. Dit systeem in combinatie met melkcontrole geeft ze de mogelijkheid om het staloppervlak maximaal in te zetten voor melkgeiten. Dit systeem was tevens de basis voor een nauwkeu-
Voortgang Programmatische Aanpak Stikstof Vanaf 15 juni 2015 wordt de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) vastgesteld, die op 1 juli 2015 in werking treedt. Dat geldt ook voor de samenhangende wetgeving. De gevolgen voor u op een rij: De huidige methodiek van de Natuurbe-
Dan kan dit referentiekader verschillende
> Meer geiten dan vergund
schermingswet (nb)heeft de verleende
gevolgen hebben.
Dit kan grote gevolgen hebben voor uw
vergunning die gold op de datum van de
bedrijfsvoering. De uitgangssituatie is in
aanwijzing van de natura 2000 gebieden
GEVOLGEN PAS
dit geval het aantal dat op uw milieuver-
als uitgangspunt. In de meeste gevallen
> Gelijk aantal geiten als vergund
gunning staat. De extra gehouden dieren
ligt dit op 7 december 2004. Op basis van
Er is geen risico.
krijgt u niet mee vergund. In deze situatie
de dan geldende vergunning kunt u een
is het wenselijk dat u een uitbreiding
nb-vergunning krijgen. Wilt u uitbreiden?
> Minder geiten dan tijdens de referen-
aanvraagt. Afhankelijk van de situatie
Dan zult u in de meeste gevallen extern
tieperiode en niet uitbreiden.
waarin u zich bevindt kan het advies
moeten salderen, dus rechten aankopen
Dan gaat het vergunde recht op basis van
zijn om nu nog door externe saldering
van derden. Deze methode kunt u nog
de PAS omlaag ten opzichte van de mili-
ammoniak van derden aan te kopen en
toepassen totdat de PAS in werking treedt.
euvergunning. Dit hoeft geen probleem
een Natuurbeschermingswetvergunnin-
te zijn als u het aantal vergunde dieren
gaanvraag in te dienen of om direct bij
toch niet wilt gaan houden.
inwerkingtreding van de PAS een verzoek
REFERENTIEKADER PAS De PAS gaat uit van een ander referen-
in te dienen. De laatste optie is echter per
tiekader: het hoogste aantal gehouden
> Minder geiten dan tijdens de referen-
situatie afhankelijk. Bespreek dit dus met
dieren op enig moment in de periode
tieperiode en wel uitbreiden.
een van de adviseur van Agrifirm Exlan.
2012-2013 of 2014 (met als maximum
Het is het overwegen waard om nu nog
de vergunde aantallen uit de milieuver-
een Natuurbeschermingswetvergunnin-
Neem voor meer informatie over de
gunning). Tenzij u al een Natuurbescher-
gaanvraag in te dienen. Deze wordt dan
natuurbeschermingswet of de PAS
mingswetvergunning heeft, dan is dit
afgewerkt op basis van de nu geldende
contact op met Elroy Vlemminx van
de uitgangssituatie. Heeft u nog geen
wetgeving. De PAS kent hier namelijk
Agrifirm Exlan T 088 488 29 29.
Natuurbeschermingswetvergunning?
overgangsrecht voor.
Nieuwsbrief Geiten - mei 2015
+ 73 kg melk per geit in 2014 De melkproductie per geit bij Agrifirmklanten is in 2014 fors gestegen naar 1.130 kg melk met 4,00% vet en 3,47% eiwit. Een stijging van maar liefst 73 kg per geit. Voor een bedrijf met 1.000 geiten levert dat € 52.000 per jaar op. Ook dankzij de melkprijsstijging heeft
gemiddeld € 572 per geit. Deze stijging
ZEER HOOG SALDO PER GEIT
het voersaldo inclusief ruwvoerkosten
is echter hard nodig na zoveel jaren met
De 10% beste bedrijven op basis van het
per geit een recordhoogte bereikt van
zeer kleine marges voor de geitensector.
saldo komen zelfs op 1.387 kg per geit en een saldo van € 751. Knap is het dat deze
PRODUCTIECIJFERS AGRIFIRMKLANTEN
bedrijven niet inleveren op het eiwitge-
2013
2014
10% beste bedrijven
Kg melk per geit
1.057
1.130
1.387
Vet (%)
3,99
4,00
3,90
Eiwit (%)
3,48
3,47
3,52
Saldo per geit
€413
€572
€751
halte. Dat ligt met 3,52% zelfs bovengemiddeld. Drie bedrijven tikken zelfs de 1.500 kg melk per geit al aan.
Bron: Agrifirm Focus Geit Agrifirm is op dit moment zowel in België als in Nederland marktleider voor geitenvoeders, mede door de zeer goede resultaten van de voeders.
Team Geiten Wilbert Leermakers verkoopmanager Geiten 06 55 76 22 83
[email protected]
Erik Jansen Holleboom adviseur Geiten 06 15 96 20 14
[email protected]
Ward Arts specialist Geiten 06 55 87 00 79
[email protected]
Ton van Rijn adviseur Geiten 06 54 98 49 14
[email protected]
Johan Jansen adviseur Geiten 06 54 98 49 06
[email protected]
DTP 05-15
Dirk-Jan Vonk adviseur Geiten 06 52 60 07 08
[email protected]
Marco Schoenmakers adviseur Geiten 06 55 71 67 02
[email protected]
Nieuwsbrief Geiten - mei 2015
Bart Claes adviseur Geiten België 0032 4 75 29 33 18
[email protected]
Lisa van Geffen adviseur Geiten 06 12 12 48 73
[email protected]
Tekst en redactie: Sanne van Raalte
