3.D.1 Deelname Initiatief
15 december 2011
Deelname Initiatief Inleiding Eis: Actieve deelname aan minimaal 1 (sector of keten) initiatief op het gebied van CO2-reductie in de projectenportefeuille door middel van aantoonbare deelname in werkgroepen, het publiekelijk uitdragen van het initiatief en/of het aanleveren van informatie aan het initiatief. EPSiLON heeft in 2010 besloten om deel te nemen aan het initiatief ‘Groenestroomcertificaten voor zonnepanelen’. Daarnaast is vanuit de organisatie het initiatief opgestart om bij verschillende projecten een bewuste keuze te maken voor LED-verlichting in plaats van de traditionele TLverlichting. In dit hoofdstuk een toelichting op deze initiatieven. In 2011 is EPSiLON gestart met het opzetten van een initiatief samen met JADE Beheer te Buren. EPSiLON neemt deel aan het initiatief 10:10 waarbij een collectief doel wordt gesteld om 10% CO2reductie waar te maken.
2|Pagina
15 december 2011
Inhoud INLEIDING......................................................................................................................................... 2 GROENESTROOMCERTIFICATEN VOOR ZONNEPANELEN.......................................................... 4 DEELNAME 10:10 ............................................................................................................................. 4 INITIATIEF: SAMENWERKING IN DE KETEN VAN DE ABRI ........................................................... 5 PROJECTEN MET LED-VERLICHTING ............................................................................................ 5 ING BANK ....................................................................................................................................... 5 SCHUILHUISJES DE LIJN .................................................................................................................... 6 BNP PARIBAS FORTIS - PROJECT: MAGNETO DUBBELZIJDIG A0 MET LED .............................................. 7 COCA-COLA ENTERPRISES ................................................................................................................ 8 PANOS ............................................................................................................................................ 8 RELAY FRANCE ................................................................................................................................ 9 NMBS (NATIONALE MAATSCHAPPIJ DER BELGISCHE SPOORWEGEN) ................................................... 10 BIJLAGE 1: SPECIFICATIES INSTALLATIE ZONNEPANELEN ..................................................... 11
3|Pagina
15 december 2011
Groenestroomcertificaten voor zonnepanelen Deze regeling is in België ingesteld om de aanschaf van zonnepanelen en de opwekking van zonneenergie te stimuleren. De eigenaar van zonnepanelen krijgt een groenestroomcertificaat per 1.000 kWh opgewekte elektriciteit tijdens een bepaalde periode. Bij niet verbruikte energie koopt de netbeheerder deze groenestroomcertificaten op aan een gegarandeerde minimumprijs. Wie zonnepanelen plaatst, heeft vanaf de datum van in dienst name gedurende 15 of 20 jaar recht op het bedrag dat op dat moment van toepassing is. EPSiLON heeft in 2010 een zonnepaneleninstallatie laten installeren die bestaat uit 2.103 panelen van 185 Wp/paneel. In de bijlage de specificaties van de installatie. De installatie van de zonnepanelen levert op dit moment een flinke bijdrage in de reductiedoelstellingen ten aanzien van de CO2-uitstoot. Naast het zonne-energie initiatief vanuit de Vlaamse Overheid is EPSiLON aan het kijken naar mogelijkheden om aan te sluiten bij een initiatief gericht op ecologische producten voor de abri. Daarbij kan worden gedacht aan beton en staal.
Deelname 10:10 10:10 is een initiatief in de markt waarbij een verbintenis wordt aangaan om 10 % te verminderen in de vier sleutelgebieden van de footprint: elektriciteit, brandstof verbruik voor verwarming, wegtransport en vliegverkeer (www.1010global.org). EPSiLON gaat deelnemen aan dit initiatief door de volgende 10 punten te onderschrijven: 1. 10:10 is een internationale (vrijwillige) campagne voor individuen, organisaties en bedrijven die zich willen inzetten om gedurende twaalf maanden hun CO2-uitstoot met 10% te verminderen; 2. 10:10 is een campagne voor iedereen. Elke persoon en organisatie en elk bedrijf is welkom om mee te doen; 3. Het compenseren of verhandelen van uitstoot kan in geen geval onderdeel uitmaken van 10:10, omdat het doel is direct uitstoot te verminderen; 4. Successen worden gevierd in plaats van dat mislukkingen worden benadrukt. Mensen, organisaties en bedrijven mogen bij hun inschrijving niet worden ontmoedigd uit angst voor kritiek als ze hun 10% niet halen; 5. Iedereen die zich inschrijft, moet actief worden aangemoedigd om bekendheid te geven aan de campagne; 6. CO2-besparingen moeten zo veel mogelijk worden geborgd voor de lange termijn; 7. Elke campagne voerende organisatie mag met 10:10 meedoen; 8. 10:10 mag door personen of organisaties niet worden gebruikt als middel om winst te maken; 9. 10:10 is een campagne voor de directe vermindering van de uitstoot van broeikasgassen en mag niet worden ingezet voor andere morele, sociale of politieke agenda’s; 10. Iedereen mag principes en beleid toevoegen, maar deze Tien Principes kunnen niet worden veranderd.
4|Pagina
15 december 2011
Initiatief: samenwerking in de keten van de abri EPSiLON is in 2011 benaderd door Jade Beheer te Buren inzake de CO2-prestatieladder. Jade Beheer B.V. is in september 2011 gecertificeerd op niveau 3 van de CO2-prestatieladder en heeft de ambitie uitgesproken om niveau 4 te bereiken. EPSiLON had zich reeds georiënteerd op het behalen van het certificaat CO2 bewust en heeft toen uitgesproken samen met Jade Beheer B.V. het initiatief op te willen starten om de CO2-uitstoot in de keten waarin beide organisaties zich bevinden te reduceren. Hiervoor wordt voornamelijk gezocht in de onderdelen die worden gebruikt in de producten. Als start voor dit initiatief hebben EPSiLON en Jade Beheer gezamenlijk de ketenanalyse uitgevoerd voor de abri. Voor het opzetten van de ketenanalyse is nauw overleg geweest met OFN, zie ook het overlegverslag ‘EPSILON - verslag overleg ketenanalyse 4 november 2011’. Uit de ketenanalyse is gebleken dat de grootste impact van CO2-uitstoot ligt bij het gebruik van de abri gedurende 10 jaar (de contractduur van OFN met de opdrachtgever). Hiervoor is reeds gekozen voor LED-verlichting waardoor de uitstoot aanzienlijk lager is dan met de traditionele verlichting (TL-verlichting). Daarna ligt het grootste aandeel bij het gebruik van aluminium en staal. Het initiatief is in 2011 opgestart, en zal in 2012 concreet worden ingevuld. In het plan van aanpak met betrekking tot dit initiatief is aangegeven hoe het initiatief verder invulling zal krijgen.
Projecten met LED-verlichting LED is weliswaar duurder in aankoop, maar heeft een aantal significante voordelen ten opzichte van conventionele TL-verlichting: beperkte energieconsumptie, een lange levensduur (ca. 50.000 branduren), geringe ontwikkeling van warmte en daarnaast een nagenoeg te verwaarlozen onderhoud. Naast een economische besparing op de energiefactuur van de klant, levert het gebruik van energiezuinige LED-verlichting t.o.v. de conventionele TL-verlichting een vermeden CO2-uitstoot op. Helaas is niet geweten of de klanten van EPSiLON gebruik maken van grijze, dan wel groene stroom. Bij de referentie “Relay” is er toch een voorbeeld gemaakt van de vermeden CO2-uitstoot in geval van de LED bakken.
ING Bank Sinds eind 2006 is EPSiLON huisleverancier van ING Bank België voor allerhande merchandising projecten. Het productgamma voor deze projecten omvat ook lichtbakken in diverse maten en uitvoeringen. Oorspronkelijk werden deze bakken allemaal met TL-lampen verlicht. Jaarlijks wordt er gewerkt met voorraadbestellingen die EPSiLON produceert en in voorraad houdt tot afroep of plaatsing. Midden juni 2009 is ING Bank België opnieuw de samenwerking met EPSiLON aangegaan. EPSiLON heeft vanaf dat moment LED-verlichting voorgesteld als vervangen voor TL-lampen. Uitgaande van het aantal reeds geplaatste posterhouders met TL-verlichting voor binnengebruik (3 verschillende types) is berekend hoeveel ING Bank België jaarlijks aan energie kan besparen door over te stappen op LED-verlichting. Voor de ca. 1.800 geplaatste lichtbakken zou dit een besparing van ca. € 20.000,- per jaar aan energieverbruik opleveren. In april 2010 is het LED-project goedgekeurd, sindsdien worden alle bakken uitgevoerd met LED-verlichting. Inmiddels zijn ca. 1200 binnen- en buitenbakken geproduceerd en geplaatst.
5|Pagina
15 december 2011
Schuilhuisjes De Lijn De Vlaamse Vervoersmaatschappij De Lijn schrijft om de 7 jaar een nieuwe aanbestedingsaanvraag uit voor de productie en plaatsing van schuilhuisjes aan haar haltes doorheen heel Vlaanderen. Deze niet-publicitaire schuilhuisjes zijn voorzien van veiligheidsverlichting, waarbij de gemeentes verondersteld worden de aansluiting van de verlichting op hun stroomnet zelf te verzorgen. Vermits aansluiting bij sommige haltes moeilijk tot onmogelijk is, hebben zij tijdens hun laatste aanbesteding in 2008 een hoofdstuk opgenomen waarin gevraagd werd om optioneel een voorstel te doen voor energiebesparende maatregelen voor 50 à 100 haltes. In haar offerte heeft EPSiLON voorgesteld om de veiligheidsverlichting – voorheen TL-verlichting – te vervangen door een energiezuinige LED strip die slechts 4W verbruikt. Verder heeft EPSiLON een voorstel uitgewerkt om de schuilhuisjes uit te rusten met fotovoltaïsche zonnepanelen. Overdag wordt er energie opgeladen die wordt opgeslagen in een batterij, ’s nachts wordt deze energie gebruikt voor de verlichting. Daar waar de “oude” schuilhuisjes die zijn aangesloten op het net, de hele nacht branden, zijn deze nieuwe schuilhuisjes voorzien van een bewegingsmelder waardoor ze enkel oplichten indien er iemand het schuilhuisje binnengaat. Op die manier wordt er nog verder energie bespaard. De Vlaamse Vervoersmaatschappij De Lijn heeft besloten om niet alleen het nieuwe raamcontract voor ca. 1.500 schuilhuisjes aan EPSiLON toe te wijzen, echter ook om alle schuilhuisjes uit te rusten met een zonnepaneel.
6|Pagina
15 december 2011
BNP Paribas Fortis - Project: Magneto Dubbelzijdig A0 met LED Bij BNP Paribas Fortis staat EPSiLON sinds 2004 in voor de productie en plaatsing van de merchandising producten waaronder de LBI. Dit is een dubbelzijdig verlichte bak op een spansysteem die in de ramen van de voorgevels van de bankkantoren doorheen heel België wordt geplaatst. Voorjaar 2009 ontstond bij de bank het idee om de afmetingen van deze lichtbakken te vergroten tot een A0-posterformaat zodat de communicatie hierin nog beter in het oog zouden springen. EPSiLON heeft hierop diverse voorstellen met zowel TL- als LED verlichting gedaan. Op basis van het gevraagde aantal lichtbakken (1500 stuks) werd een berekening gedaan om het verschil in energiekosten aan te geven. Hieruit bleek dat er, door te kiezen voor LED-verlichting, jaarlijks ca. € 30.000 aan energiekosten kon worden bespaard. Uiteindelijk heeft BNP Paribas Fortis gekozen voor de dubbelzijdige lichtbakken type Magneto, in A0 formaat, met LED verlichting en een vernieuwd spansysteem. Inmiddels zijn er bijna 1.700 van deze bakken in Vlaanderen en Wallonië geplaatst.
7|Pagina
15 december 2011
Coca-Cola Enterprises Coca-Cola kocht bij EPSiLON de verlichte bakken met TL verlichting in A2 formaat. Tijdens een prijsaanvraag in het voorjaar van 2010 heeft EPSiLON de vrijheid genomen om naast de TL-verlichte bakken, ook de verlichte LED-kliklijst in hetzelfde formaat aan te bieden. De investering in LEDbakken (verbruik ca. 21W) t.o.v. TL-verlichte bakken (verbruik 52W) voor 350 stuks betekent een jaarlijkse besparing van € 6.000 EUR waarmee de investering in twee jaar tijd is terugverdiend. In tabel 1 is een voorbeeld te zien van een berekening voor besparing van energiekosten TL versus LED. VERGELIJKING ENERGIEKOSTEN LED & TL T5 VERLICHTE BAKKEN Type verlichting Aantal stuks Gemeten werkelijk energieverbruik (W) Aantal branduren per dag (h) kWh per dag Indicatieve kost (€ / kWh)
TL - 2x24W 350 52 10 0,52 € 0,15
LED 350 21 10 0,21 € 0,15
€ 0,08 € 28,47
€ 0,03 € 11,50
Totale kost 'n' lichtbakken per dag Totale kost 'n' lichtbakken per jaar
€ 27,30 € 9.964,50
€ 11,03 € 4.024,13
Totale jaarlijkse energiebesparing
€ 5.940,38
Totale kost per lichtbak per dag Totale kost per lichtbak per jaar
Tabel 1: voorbeeld berekening kosten energiebesparing TL versus LED
Panos De broodjeszaken van Panos, verspreid doorheen heel België, kochten sinds 2003 bij EPSiLON verlichte posterbakjes type Panorama. Dit is een klassiek lichtbakje met backlight verlichting (voorlopig van de TL T5 verlichting). Tussen 2003 en juni 2010 zijn hier nagenoeg 1.000 bakjes van afgenomen.
8|Pagina
15 december 2011
EPSiLON heeft hier het initiatief genomen om de klant actief te benaderen en te informeren over de mogelijkheden om energiezuinigere verlichting toe te passen. Na enkele voorraadreeksen van LED bakjes met een opgefriste look voor de nog nieuw te openen winkels, is Panos in 2011 ook gestart met het vervangen van alle bestaande Panorama (TL) bakjes door LED verlichte bakjes.
Relay France Relay France is een uitbater van meer dan 1.000 tijdschriften/boekenwinkels op locaties van reizigersvervoer (vliegvelden, trein- en metrostations, etc.). In oktober 2010 heeft EPSiLON hen een vrijblijvende offerte bezorgd met daarbij een calculatie van de mogelijke energiebesparing bij overschakeling naar LED-verlichting. Door over te stappen op de energiezuinige LED-verlichting, kon het energieverbruik per lichtbak met 70% verminderd worden. Uitgaande van het aantal lichtbakken dat reeds was aangekocht, bleek dit jaarlijks een besparing van € 20.000 op te leveren aan energiekosten. Eind 2011 rondt EPSiLON de bestelling van 610 lichtbakken, uitgevoerd in LEDverlichting af. Hieronder een voorbeeld van de hoeveelheid CO2-uitstoot die vermeden is door gebruik te maken van de energiezuinige LED-verlichting in plaats van TL-verlichting. Vermits niet geweten is of de klant grijze of groene stroom gebruikt, is de oefening voor beide types stroom gemaakt. Hierbij dienen wel volgende kanttekeningen in acht te worden genomen: Ø het opgegeven aantal branduren is gebaseerd op informatie verkregen van de klant; Ø bij gebrek aan informatie m.b.t. het aantal dagen per jaar dat de bakken effectief verlicht zijn, is uitgegaan van de veronderstelling dat de bakken elk dag branden. In werkelijkheid zal dit vermoedelijk minder zijn.
9|Pagina
15 december 2011
Type lichtbak & aantal
Klein
500
Groot
110
GRIJZE STROOM Verbruik (W) kg CO2-emissie per lichtbak per jaar kg CO2-emissie per reeks
TL 82
LED 25
TL 164
LED 56
136,18
41,52
272,36
93,00
68.090,75
20.759,38
29.959,93
10.230,22
47.331,38
kg vermeden CO2 - reeks
19.729,71
Totaal aantal kg vermeden CO2 uitstoot GROENE STROOM Verbruik (W) kg CO2-emissie per lichtbak per jaar kg CO2-emissie per reeks
67.061,09 TL 82
LED 25
TL 164
LED 56
89,79
27,38
179,58
61,32
44.895,00
13.687,50
19.753,80
6.745,20
31.207,50
kg vermeden CO2 - reeks Totaal aantal kg vermeden CO2 uitstoot Conversiefactor grijs Conversiefactor groen Aantal branduren per dag aantal dagen per jaar
13.008,60
44.216,10 455 300 10 365
NMBS (Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen) EPSiLON was sinds toewijzing van het raamcontract in 2006 huisleverancier voor productie van de verlichte diensttabelkasten. Hiervan zijn er tot nu toe een 2.000 tal afgenomen. Het overgrote deel hiervan is uitgerust met TL-verlichting, echter, in 2010 zijn er ook reeds een 500-tal geleverd waarbij LED-verlichting is ingebouwd. Vanaf begin volgend jaar beginnen we met de productie én plaatsing van de eerste bakken van een nieuw raamcontract voor 4.500 uurroosterkaders.
10 | P a g i n a
15 december 2011
Bijlage 1: specificaties installatie zonnepanelen
11 | P a g i n a
15 december 2011
12 | P a g i n a
15 december 2011
13 | P a g i n a
