33 1eIe 33 1eIe
PROGRAMMABEGROTING 2016
Gemeente Drechterland – Begroting 2013
2
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Inhoudsopgave 1.
AANBIEDINGSBRIEF ........................................................................................................................... 5
2.
BESLISPUNTEN ................................................................................................................................... 9
3.
LEESWIJZER ...................................................................................................................................... 11
4.
BELEIDSBEGROTING ....................................................................................................................... 13
4.1 PROGRAMMAPLAN ........................................................................................................................... 13 PROGRAMMA 1: BESTUUR, ORGANISATIE EN PUBLIEKE DIENSTVERLENING..............................15 PROGRAMMA 2: OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID ...............................................................................21 PROGRAMMA 3: OPENBARE RUIMTE EN VERKEERSVEILIGHEID......................................................24 PROGRAMMA 4: RUIMTELIJKE- EN ECONOMISCHE ONTWIKKELING ...............................................29 PROGRAMMA 5: BOUWEN EN MILIEU .........................................................................................................33 PROGRAMMA 6: SOCIAAL DOMEIN .............................................................................................................39 PROGRAMMA 7: SPORT, CULTUUR EN WELZIJN ....................................................................................45 ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN EN ONVOORZIEN .............................................................................49 4.2 PARAGRAFEN .................................................................................................................................... 53 PARAGRAAF 1: LOKALE HEFFINGEN ........................................................................................................55 PARAGRAAF 2: WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING .............................................59 PARAGRAAF 3: ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN ...........................................................................67 PARAGRAAF 4: FINANCIERING ...................................................................................................................70 PARAGRAAF 5: BEDRIJFSVOERING ..........................................................................................................73 PARAGRAAF 6: VERBONDEN PARTIJEN ..................................................................................................74 PARAGRAAF 7: GRONDBELEID ...................................................................................................................85 PARAGRAAF 8: SUBSIDIES...........................................................................................................................89 5.
FINANCIËLE BEGROTING ................................................................................................................ 91
BIJLAGEN .................................................................................................................................................... 97 MEERJAREN INVESTERINGSBEGROTING 2016-2019 ........................................................................................99 STAND EN VERLOOP VAN RESERVES EN VOORZIENINGEN 2016-2019.......................................................... 105 MEERJARENBEGROTING 2016-2019 PER PROGRAMMA ................................................................................ 111 RECAPITULATIE PROGRAMMA’S 2016-2019 .................................................................................................. 119
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
3
4
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
1. Aanbiedingsbrief Nr. 2015 - 48 Onderwerp: Programmabegroting Geachte leden van de raad, Inleiding Voor u ligt de programmabegroting 2016. Voor het eerst sinds een aantal jaren een concept begroting zonder bezuinigingsvoorstellen. Sterker nog, een begroting met een overschot. Niet alleen voor 2016, maar zelfs structureel. Het meerjarenperspectief (zie ook verderop in deze aanbiedingsbrief) laat een ruim positief resultaat zien. Het behoudend (financieel) beleid van de afgelopen jaren is hier mede debet aan. Met de nadruk op “mede”, omdat de aantrekkende economie en vooral ook de herverdeling van het gemeentefonds een zeer belangrijke bijdrage hebben geleverd aan het positieve begrotingsresultaat. Dit positieve resultaat zou ruimte kunnen bieden aan nieuw beleid. Als college zouden wij daar een aantal onderwerpen voor kunnen aandragen. Zoals verschillende duurzaamheidsmaatregelen en een fietspad Wijdenes - Schellinkhout. Echter we zouden dan onze jarenlang gekozen beleidslijn; eerst voldragen plannen dan pas voorstellen moeten verlaten. Die keuze maken wij niet. Wij stellen u voor deze middelen te reserveren tot na het proces van “Vitale dorpen”. Het is onze overtuiging dat uit de dorpsconsultaties ook ideeën en plannen naar voren zullen worden gebracht, die een realistisch karakter in zich hebben. Wij maken daarom de keuze u deze optie voor te leggen en de resultaten van die gesprekken af te wachten. Vanzelfsprekend staat het u vrij zelf andere zaken voor te dragen. In deze begroting ziet u ook een aantal veranderingen aangebracht die onderdeel uitmaken van het continue verbeterproces om de begroting beter leesbaar en bruikbaar te maken. De verbeteringen betreffen: de risicoparagraaf, het toevoegen van kengetallen (BBV - zie ook onderstaande tekst over commissie Depla) en een verbetering van de omschrijvingen in de prestatievelden en de prestatieindicatoren. “Daadkrachtig vooruit met een veranderende samenleving” Dat de samenleving verandert behoeft geen betoog. Zowel nationaal als internationaal zien we gebeurtenissen dagelijks in de media voorbij komen. Het college wil samen met uw raad op de gevolgen daarvan voor onze gemeente, zowel positief als negatief, daadkrachtig inspelen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de mogelijke vraag voor huisvesting asielzoekers, of de snel veranderende vraag naar woningbouw. De belangrijke zaken pakken we op met de samenleving. In 2016 zullen we voor al onze dorpen een dorpsplan, samen met de inwoners, hebben opgesteld met als doel deze dorpen vitaal te houden in een veranderende omgeving. Een boeiende uitdaging waarbij de inwoners en wij rekenen op uw steun en vertrouwen. Financiële positie U en wij hebben als uitgangspunt, dat wij streven naar een gezonde financiële positie en een meerjarig sluitende begroting. Zoals in de inleiding reeds vermeld, bieden wij u een sluitende Programmabegroting 2016, inclusief een sluitende meerjarenraming 2017 - 2019. Dit positieve resultaat wordt, zoals reeds vermeld, voor een belangrijk deel veroorzaakt door de effecten van de e herverdeling 2 fase groot onderhoud gemeentefonds. Commissie Depla Na ruim tien jaar na het tot stand komen van het BBV (besluit Begroting en verantwoording provincies en gemeenten) is het BBV vernieuwd. Redenen van de vernieuwingen is o.a. de wens om de kaderstellende en controlerende rol van de raad te versterken. Om deze democratische rol goed te kunnen vervullen is meer en gemakkelijker inzicht in begroting en verantwoording noodzakelijk. Daarnaast bestaat de wens bij raadsleden en bestuurders tot betere financiële vergelijkbaarheid. Sommige wijzigingen zijn reeds verplicht bij de begroting 2016 en andere bij de begroting 2017. In deze begroting zijn in paragraaf 2 Weerstandsvermogen en risicobeheersing de verplichte basisset financiële kengetallen opgenomen. Vanaf de begroting 2017 worden er meerdere wijzigingen doorgevoerd, zoals een basisset voorgeschreven indicatoren.
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
5
De wijzigingen in het BBV hebben als rode draad een versterking van de horizontale sturing door de raad. Resultaat Programmabegroting 2016 - 2019 Meerjarenperspectief Het meerjarenperspectief laat een sluitende meerjarenbegroting zien. De begroting 2016 heeft een positief saldo van € 622.000.
Resultaat
2016 € 622.000 voordeel
2017 € 205.000 voordeel
2018 € 369.000 voordeel
2019 € 463.000 voordeel
Materieel sluitende begroting Er is sprake van een materieel sluitende begroting. Hiervan is sprake als de structurele lasten ten minste gedekt worden door structurele baten. Een materieel sluitende begroting is één van de uitgangspunten om onder repressief toezicht te vallen. Repressief betekent dat een gemeente zonder voorafgaande goedkeuring van de provincie de begroting en de begrotingswijzigingen kan uitvoeren.
2016 € 622.000 voordeel
2017 € 205.000 voordeel
2018 € 369.000 voordeel
2019 € 463.000 voordeel
€ 2.924.000 € 3.304.000
€ 2.663.000 € 2.528.000
€ 2.688.000 € 2.631.000
€ 2.140.000 € 2.140.000
€ 242.000 voordeel
€ 340.000 voordeel
€ 426.000 voordeel
€ 463.000 voordeel
Resultaat
Incidentele lasten Incidentele baten
Resultaat Materieel
Het financiële beeld Vermogenspositie De vermogenspositie van de gemeente bestaat uit vreemd vermogen (leningen en voorzieningen) en eigen vermogen (reserves). In 2016 wordt naar verwachting geen vaste geldlening aangetrokken en kunnen financieringstekorten opgevangen worden door kortlopende kasgeldleningen. De volgende tabel laat het verloop zien van de reserves en voorzieningen van de afgelopen jaren. Voor een specificatie van de bedragen verwijzen wij u naar de bijlage van de reserves en voorzieningen (bladzijde 107 e.v.)
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Reserves risico reserve vrij besteedbare reserve bestemmingsreserves
2.400.000 4.332.000 22.859.000
2.400.000 4.498.000 22.187.000
2.400.000 2.925.000 22.169.000
2.400.000 3.325.000 21.703.000
2.400.000 3.252.000 21.108.000
2.400.000 3.184.000 19.734.000
Totaal reserves
29.591.000
29.085.000
27.494.000
27.428.000
26.760.000
25.318.000
Voorzieningen
3.541.000
5.393.000
5.144.000
4.865.000
4.739.000
4.633.000
33.132.000
34.478.000
32.638.000
32.293.000
31.499.000
29.951.000
Totaal
Per saldo is er een afname te zien van het eigen vermogen. 6
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Verordeningen De Afvalstoffenheffingverordening en de legesverordening worden separaat aan de raad in december ter vaststelling aangeboden. Dit onder andere omdat de tarieven van HVC nog niet bekend zijn. Wij stellen u voor deze Programmabegroting 2016 vast te stellen.
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
7
8
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
2. Beslispunten Wij stellen u voor de programmabegroting 2016 vast te stellen; 1. autorisatie te verlenen overeenkomstig de financiële begroting (overzicht baten en lasten op totaalniveau programma’s, mutaties in de reserves en voorzieningen en de investeringsbegroting); 2. de reserve Dienstverlening Drechterland@ntwoordt! op te heffen; 3. in te stemmen met de financiële gevolgen van alle investeringen voor 2016 en autorisatie te verlenen tot het maximum van het opgenomen investeringsbedrag (zie bijlage achter in de begroting bladzijde 101); 4. de hoogte van de subsidieplafonds per werksoort, zoals aangegeven in paragraaf 8 “Subsidies” (bladzijde 90), vast te stellen; 5. de opbrengst van de onroerende-zaakbelastingen in 2016 in totaal met 0,8 % te verhogen. Dit leidt met ingang van 2016 tot de volgende percentages van de WOZ-waarden: a. eigenaren woningen: 0,0960 %; b. eigenaren niet-woningen: 0,1829 %; c. gebruikers niet-woningen: 0,1467 %; 6. het tarief van de rioolheffing per eigendom in gebruik als woning met ingang van 1 januari 2016 te verhogen met 1,75 % en vast te stellen op € 148,50 en de overige gestaffelde tarieven eveneens te verhogen met 1,75 %; 7. de tarieven voor de marktgelden per 1 januari 2016 te verhogen met 0,8 %; 8. de tarieven voor de begraaf- en grafrechten per 1 januari 2016 te verhogen met 0,8 % en vast te stellen volgens de tarieventabel zoals deze voor u ter inzage ligt; 9. het tarief voor de toeristenbelasting per 1 januari 2016 te verhogen met 0,8 %; 10. het tarief voor de forensenbelasting per 1 januari 2016 te verhogen met 0,8 %; 11. kennis te nemen van de meerjarenbegroting 2017 - 2019. De vaststelling van de tarieven voor 2016 volgens punt 5, 6, 7, 8, 9, en 10 zijn overeenkomstig vastgelegd in ontwerpbesluiten zoals deze voor u ter inzage liggen Hoogkarspel, 8 september 2015 College van burgemeester en wethouders van Drechterland, R.J.H. van der Riet (burgemeester) A. Idema (secretaris)
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
9
10
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
3. Leeswijzer Hier wordt een korte toelichting gegeven op de indeling van deze programmabegroting. Hoofdstuk 4 Beleidsbegroting Dit hoofdstuk bestaat uit twee delen: het programmaplan en de paragrafen. Programmaplan Zoals u reeds in de aanbiedingsbrief heeft kunnen lezen, bestaat het programmaplan uit zeven programma’s en een hoofdstuk Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien. Per programma wordt weergegeven wat willen we bereiken, wat gaan we ervoor doen en wat mag het kosten. Daarnaast bevat elk programma per beleidsveld een financiële analyse van de verschillen ten opzichte van de vorige begroting. Financiële analyse In voorgaande begrotingen werden verschillen van € 5.000 geanalyseerd. Met ingang van de begroting 2016 worden de verschillen vanaf € 20.000 benoemd. De verschillen op de interne doorberekeningen (bijdrage SED, huisvestingskosten, verzekeringen en diverse bedrijfsvoeringbudgetten) en de kapitaallasten worden per programma in zijn totaal opgenomen. Hierdoor kan de aansluiting met het verschil tussen de begroting 2015 en 2016 per beleidsveld ontbreken. Paragrafen Het tweede deel van de beleidsbegroting bestaat uit de paragrafen. De opgenomen paragrafen zijn verplicht volgens het Besluit begroting en verantwoording (BBV) met uitzondering van de paragraaf Subsidies. Hoofdstuk 5 Financiële begroting In dit hoofdstuk zijn de uitgangspunten opgenomen welke vastgesteld zijn bij de Perspectievennota 2015. Daarnaast bevat het informatie over de geplande investeringen, stand en verloop van reserves en voorzieningen. Bijlagen De bijlagen bevatten overzichten die verplicht zijn volgens het BBV.
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
11
12
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
4. Beleidsbegroting 4.1
Programmaplan
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
13
14
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Programma 1: Bestuur, organisatie en publieke dienstverlening Portefeuillehouder: R. van der Riet en V. Reus
Dit programma omvat: Bestuursorganen Voorlichting en representatie Burgerzaken Dienstverlening
Wat willen we bereiken? Maatschappelijk effect Een betrokken samenleving en een daadkrachtige overheid
Hoofddoelstelling
Subdoelstelling
Prestaties 2016
Burgers actief betrekken bij de vorming en de uitvoering van het beleid volgens het actieplan burgerparticipatie
Meespreken van belanghebbenden en overige inwoners bij de voorbereiding van besluiten
Hanteren van de participatieladder bij de ontwikkeling van beleid
Een doelmatige en doeltreffende gemeentelijke overheid
Dienstverlening met als uitgangspunt dat lokaal geboden wordt wat lokaal kan en regionaal, wat regionaal moet
Doorontwikkeling van een realistische planning van raadsproducten Beantwoorden van aanvragen, brieven e.d. binnen de wettelijke termijn Effectieve inzet van communicatiemiddelen
Actieve communicatie
Optimale dienstverlening leveren aan burgers, bedrijven en instellingen
Versterken van de kaderstellende, controlerende en volksvertegenwoordigende rol van de gemeenteraad
Een heldere verantwoordelijkheidsverdeling tussen raad college
Startnotities en themabijeenkomsten bij aanvang van grote projecten Actieve en tijdige informatievoorziening aan de raad Rekenkamer als instrument
In stand houden van een betrouwbare basisregistratie personen (BRP)
Verhogen van de kwaliteit van de gegevens en daardoor de (E-)dienstverlening verbeteren
Een efficiënte en betrouwbare manier van invoeren, opslaan, beheren en verstrekken van persoonsgegevens Controleren van alle ingekomen persoonslijsten en uitvoeren van bestandscontroles (conform de Kwaliteitsmonitor)
Zorgen voor een toegankelijk aanbod van producten en een vlotte en correcte afhandeling van aanvragen
Toename van aanbod en gebruik digitale producten en diensten
Doorontwikkelen en vermeerderen van het aantal elektronische (aanvraag)formulieren
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
15
De prestatie-indicatoren waarmee we bovenstaand beleid willen meten zijn: Hoofd/subdoelstelling Indicator Streefwaarde 2016 Een doelmatige en doeltreffende gemeentelijke overheid
Optimaliseren van het digitaal aanbieden van producten en formulieren voor inwoners Kwaliteit persoonslijsten BRP
- Percentage afdoening bezwaarschriften binnen de wettelijke termijn - Percentage afdoening bezwaarschriften binnen de lean termijn (zes weken na ontvangst bezwaarschrift) - Percentage ingetrokken bezwaarschriften op het totaal-aantal ontvangen bezwaarschriften - Percentage Drechterlandse Facebookleden dat volger is van Drechterland - Aantal volgers op Twitter - Aantal verstuurde pers- en websiteberichten Percentage van het totaal aantal formulieren dat digitaal beschikbaar is Percentage afwijkingen in persoonslijsten die worden beheerd in de BRP
100%
65%
Minimaal 15%
Minimaal 33%
Minimaal 600 Minimaal 100 60%
Minder dan 3%
Binnen dit programma zijn de volgende beleidsnota’s leidend: Inkoop en aanbestedingsbeleid SED-2015; Startnotitie Burgerparticipatie Drechterland (2015).
Wat gaan we er voor doen? Bestuursorganen Griffie De ondersteuning van uw raad is aan verandering onderhevig en er is behoefte aan meer sturing op het beschikbare budget. In een breed aangenomen motie is aan het college verzocht in de begroting 2016 een aparte “Griffiebegroting” op te nemen. Daarnaast is het gewenst jaarlijks een werkplan op te stellen. Het ligt in de bedoeling hieraan gevolg te geven door in het werkplan tevens melding te maken van het beschikbare budget voor dat jaar en de daarvan afgeleide deelbudgetten. Via het presidium en de Werkgeverscommissie zal hieraan aandacht worden besteed. De Werkgeverscommissie zal zich tevens buigen over de bestaande functiebeschrijving en nader bezien of, gelet op de geconstateerde veranderingen, een herbeschrijving en/of een mogelijke herwaardering op zijn plaats is. Voor 2016 is voor de raad een budget beschikbaar van € 234.000 en voor de ambtelijke ondersteuning van de raad € 136.000. Regionale samenwerking In het voorjaar is in de Westfriese raden de notitie “De Raden aan Zet” vastgesteld en daarmee zijn de ambities en de wijze waarop de raden worden betrokken bij de regionale samenwerking vastgelegd. Aan de hand van deze kaders kunnen de bestuurlijke processen, informatievoorziening en betrokkenheid van de raden beter en concreter worden georganiseerd en gecoördineerd. Aanbevelingen en acties zijn opgenomen, zoals het gaan hanteren van een strategisch planningsschema, het tijdig en op maat verzorgen van de informatievoorziening van regionale besluitvormingsprocessen en gemeenschappelijke regelingen, het functioneren van de regionale driehoek en elkaar nader informeren en van gedachten wisselen in regionale raadsbijeen-komsten. De positie en de rol van de raden is door de gezamenlijke aanpak verbeterd, maar een en ander blijft nadrukkelijk en voortdurend de aandacht vragen. Grip en sturing houden op de regionale ontwikkelingen is een voortschrijdend proces dat de komende periode verder wordt vorm gegeven en waarbij ook aan u de nodige inzet en betrokkenheid wordt gevraagd.
16
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Werkgroep financiële rapportages Zoals u bekend, functioneert momenteel een werkgroep die de verschillende financiële beleidsdocumenten kritisch bekijkt en ons suggesties meegeeft om de kwaliteit van de daarin vermelde informatie te verbeteren. Daarmee beoogt de werkgroep doelstellingen, maatschappelijke effecten, prestatie-indicatoren en accenten van voorgenomen beleid zodanig te formuleren dat uw raad optimaal wordt gefaciliteerd om de juiste keuzes te kunnen maken. Tevens onderzoekt de werkgroep de wenselijkheid van het instellen van een auditcommissie, waarin de financieel specialisten van de fracties een voorbereidende en adviserende rol kunnen spelen van alles wat met de sturing en het beheer van de gemeentelijke financiën te maken heeft. Bellen met de burger De burger wordt steeds mondiger. Niet alleen laten zij zich beter informeren over overheidsbesluiten, maar ook wordt er meer dan voorheen bezwaar gemaakt en worden juridische procedures gevoerd. Dit is een landelijke tendens. Wij signaleren dit ook in onze gemeente. De klassieke aanpak van de ‘overheid’ werkt niet meer. De tijd is voorbij dat de burger een aanvraag indient en vervolgens moet afwachten tot het moment dat hij een beschikking in de bus krijgt. Meer persoonlijk en tussentijds contact is nodig. Dit wordt bij een negatieve beschikking ook wel ‘premediation’ genoemd. De bedoeling is om al tijdens de behandeling van de aanvraag contact op te nemen met de burger om problemen op te lossen, ontevredenheid weg te nemen of simpelweg zaken goed uit te leggen. Deze nieuwe aanpak wordt aanbevolen door (onder meer) het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de Nationale ombudsman en de VNG conform het project ‘Prettig contact met de overheid’. Ook onze organisatie gaat hiermee aan de slag. In de eerste helft van 2016 worden medewerkers conform deze methodiek opgeleid. Het project Bellen met de burger maakt onderdeel uit van de juridische kwaliteitszorg. Dit is erop gericht om structureel zowel de klanttevredenheid te verbeteren als de algehele juridische kwaliteit te verhogen. Een succesvolle aanpak van juridische kwaliteitszorg heeft daarmee rechtstreeks positieve gevolgen voor de SED-gemeenten. LEAN Bezwaar Bezwaarschriften worden door de organisatie voor de SED gemeenten op uniforme wijze behandeld. Dit is het resultaat van het project LEAN Bezwaar. Hierdoor kunnen bezwaarschriften sneller worden afgehandeld waarbij een persoonsgerichte aanpak centraal staat. Medio 2015 is het bezwaarproces geëvalueerd. Aanbevelingen zijn gedaan om het proces te verbeteren. In 2016 wordt gewerkt met het verbeterde bezwaarproces. Daarmee is 2016 een nieuw peiljaar. De resultaten van de verbeterde bezwaarafhandeling in 2016 worden in 2017 geëvalueerd. Vitale Dorpen Eind 2015 is het project ‘Vitale Dorpen’ daadwerkelijk van start gegaan. Op basis van het besluit van de raad van 22 juni 2015 is begonnen in de kernen Oosterblokker en Westwoud. Het proces in deze kernen wordt begin 2016 geëvalueerd en met de raad besproken. Het is de bedoeling om in 2016 voor alle kernen een dorpsplan met bijbehorend plan van aanpak te maken. Nadrukkelijk uitgangspunt hierbij is dat het niet de plannen ‘van de gemeente’ zijn, maar van de inwoners van de diverse kernen. Op het moment van het opstellen van deze begroting hebben wij al moeten vaststellen dat we het opzetten en uitvoeren van de dorpsgesprekken niet binnen de eigen SED organisatie kunnen organiseren en realiseren. Nadat wij vier bureaus de gelegenheid hebben gegeven zich te presenteren, hebben wij inmiddels een ondersteunend bureau geselecteerd. Voor 2015 denken wij met de beschikbare budgetten een heel eind te komen, maar als na de evaluatie duidelijk wordt dat de gekozen opzet werkt en het beoogde resultaat wordt behaald dan zullen wij voor 2016 bij u terug komen voor extra financiële middelen. Burgerparticipatie Burgerparticipatie is reeds een vast onderdeel bij de ontwikkeling van beleid, maar zal in de komende jaren nog meer aandacht krijgen. Burgerparticipatie gaat (veel) verder dan inspraak. Bij burgerparticipatie dagen we burgers uit om vooral zelf in actie te komen. Waar mogelijk wordt dat gefaciliteerd.
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
17
Voorlichting en representatie Communicatieontwikkelingen De communicatie kent vier kaders: beleidsontwikkeling, interne communicatie, (digitale) dienstverlening en (sociale) media. In 2016 herijken wij deze kaders door zowel de koers van het college van Drechterland met betrekking tot communicatie te waarborgen als de uniformering van werkwijzen in SED-verband verder vorm te geven. Het kader van interne communicatie valt daarbij onder de verantwoordelijkheid van de SED organisatie. Het komend jaar staat ook de aanschaf van een nieuwe website op de agenda en het uniformeren van het kader sociale media. Kader (sociale) Media We informeren burgers en klanten actief via een breed mediaspectrum, waaronder de sociale media. Hierin worden verdere stappen gemaakt, maar er is blijvende aandacht voor mensen zonder computer en voor senioren. De ervaringen in SED-verband in 2015 vormen de basis voor het herijken van dit kader in 2016. Kader Digitale Dienstverlening Er wordt gewerkt aan een nieuwe website voor de gemeente Drechterland. Er wordt onder andere onderzocht of de zogenaamde ‘Toptakenwebsite’ geschikt is om de digitale dienstverlening op een hoger niveau te brengen. Bij een toptaken-website ligt de focus op de meest gezochte taken (zoals paspoorten, verhuizingen, bouwen). Zo kan een bezoeker in een paar muisklikken de meest gezochte taken van de gemeente vinden en de diensten benutten. De aanbesteding en uitvoering zullen voor alle drie de SED-gemeenten gelden. Burgerzaken Landelijke Basisregistratie Personen Er wordt gewerkt aan een landelijke Basisregistratie Personen (BRP). Om als gemeente aan te sluiten op de BRP zijn mutaties nodig op de huidige persoonslijsten. De meldingen zijn te vinden in de Kwaliteitsmonitor, ontwikkeld door de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RvIG). De Kwaliteitsmonitor biedt gemeenten nu en in de toekomst ondersteuning bij het up to date houden van de kwaliteit van de BRP. Klant Contact Centrum (KCC) Het Klant Contact Centrum is volop in ontwikkeling. Steeds meer vragen en producten worden rechtstreeks aan de balie in het gemeentehuis, via internet of via de telefoon geregeld. Naast de huidige inloopmogelijkheid zal er ook meer op afspraak gewerkt gaan worden om de inwoner nog beter van dienst te kunnen zijn. De nieuwe website heeft daar een belangrijke rol in. Het is de bedoeling dat via de website inwoners zelf een afspraak kunnen maken op de dag en tijdstip die voor hen het beste uitkomt. Natuurlijk blijft het ook mogelijk telefonisch of via een bezoek een afspraak te maken. Halverwege 2016 is de nieuwe website klaar en de tweede helft van 2016 zal in het teken staan van het verbeteren en verder ontwikkelen van de digitale dienstverlening. Werken op afspraak en digitale dienstverlening Voor 2016 zijn er twee speerpunten. We willen dat inwoners meer producten en diensten rechtstreeks kunnen regelen en we willen dat dit ook meer digitaal kan gebeuren.
18
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Wat mag het kosten? Programma 1 Bestuur, organisatie en publieke dienstverlening Product
Rekening 2014
Begroting 2015
Begroting 2016
Lasten Bestuursorganen Voorlichting en representatie Burgerzaken Dienstverlening
2.827.000 422.000 748.000 231.000
2.606.000 434.000 669.000 0
2.713.000 451.000 638.000 0
Totaal lasten
4.228.000
3.709.000
3.802.000
47.000 0 306.000 0 353.000
0 0 260.000 0 260.000
0 0 260.000 0 260.000
-3.875.000
-3.449.000
-3.542.000
Mutatie reserves Toevoeging reserves Onttrekking reserves
0 591.000
0 153.000
0 129.000
Totaal mutaties reserves
591.000
153.000
129.000
-3.284.000
-3.296.000
-3.413.000
(nadelig)
(nadelig)
(nadelig)
Baten Bestuursorganen Voorlichting en representatie Burgerzaken Dienstverlening Totaal baten Totaal saldo van baten en lasten
Resultaat
Toelichting afwijkingen tussen begroting 2015 en begroting 2016 (totaal saldo van baten en lasten) Algemeen Toerekeningen personeelslasten en interne doorberekeningen Bestuursorganen In 2015 incidenteel budget voor burgerparticipatie en talent for governance In 2015 incidenteel (restant) budget DeSom - startproject Bijdrage aan de gemeenschappelijke regeling Westfries Archief. Stond voorheen op kostenplaats Burgerzaken In 2015 incidenteel budget voor verkiezingen Overige verschillen Totaal verschil
-60.000
N
20.000 25.000 -125.000
V V N
45.000
V
2.000
V
-93.000
Mutaties reserves Storting Algemene reserve - SED (frictie- en opstartkosten)
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Onttrekking 129.000
19
Mutaties voorzieningen
Pensioenaanspraken
20
Storting
Onttrekking
81.000
19.000
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Programma 2: Openbare orde en veiligheid Portefeuillehouder: R. van der Riet
Dit programma omvat: Openbare orde en veiligheid Brandweerzorg
Wat willen we bereiken? Maatschappelijk effect Een veilige leefomgeving
Hoofddoelstelling
Subdoelstelling
Prestaties 2016
Verhogen van de sociale veiligheid
Afname overlast
Faciliteren Burgernet Handhaving voorschriften van vergunningen en ontheffingen
Bewustwording onder ouders, jongeren en alcoholaanbieders van de gevolgen van alcoholgebruik Verhogen van de fysieke veiligheid bij rampen, conflictsituaties en calamiteiten
Goed voorbereid zijn op rampen en crisissituaties
Uitvoeren gemeentelijke taken uit jaarplan politie Voortzetten en uitvoering geven aan het Convenant Jeugd en Alcohol Handhaving voorschriften van vergunningen en ontheffingen Faciliteren van een geoefende en opgeleide rampenstaf en brandweerorganisatie bij Veiligheidsregio.
De prestatie-indicatoren waarmee we bovenstaand beleid willen meten zijn: Hoofd/subdoelstelling Indicator Streefwaarde 2016 Verhogen sociale veiligheid
- Percentage inwoners dat deelneemt aan burgernet (Amber Alert) - Aantal woninginbraken - Aantal controles drank- en horecawet (incl. evenementen)
12%
5% minder dan in 2015 40
Binnen dit programma zijn de volgende beleidsnota’s leidend: Evenementenbeleid Drechterland 2011; Regionaal Crisisplan Noord-Holland Noord 2011; Jeugd, Gezondheid en Veiligheid in Noord-Holland Noord, kadernotitie aanpak jeugd, alcohol en drugs 2012 - 2015; Algemeen Plaatselijk Verordening Drechterland 2012.
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
21
Wat gaan we er voor doen? Openbare orde en veiligheid Integraal veiligheidsplan In 2016 wordt uitvoering gegeven aan het hernieuwd Integraal Veiligheidsplan 2016-2019. Naar verwachting wordt dit plan eind 2015 vastgesteld. In dit plan worden meerjarige doelstellingen en prioriteiten bepaald op het gebied van veiligheid. Woninginbraken/burgernet Wij blijven burgers via de gemeentelijke website, met folders, driehoeksborden en informatiebijeenkomsten doorlopend informeren over de mogelijkheden om woninginbraken te voorkomen. De aanpak van dit thema wordt op Westfries niveau georganiseerd. Hierbij wordt ook de promotie van burgernet meegenomen. Controles Drank- en Horecawet Het toezicht op de drank- en horecawet wordt uitgevoerd door een externe organisatie. Hierbij worden in 2016 zowel horecagelegenheden, supermarkten, slijterijen en evenementen in de controles meegenomen. Brandweerzorg Veiligheidsregio (VR) Vanwege de taakverbreding die is ontstaan op het vlak van brandweerzorg en integrale veiligheid, is 1 het huidige beleidsplan aangepast. Het beleidsplan VR 2015-2018 borduurt voort op de maatschappelijke ambities uit het vorige beleidsplan, maar aanpassing was noodzakelijk vanwege diverse ontwikkelingen. De brandweer is geregionaliseerd, de veiligheidshuizen zijn per 2014 ingebed in de organisatiecontext van de veiligheidsregio, de meldkamer wordt in de komende periode onderdeel van de landelijke meldkamerorganisatie en de verdere professionalisering van risicobeheersing wordt binnen het regionale netwerk verder vormgegeven. De hoofddoelstelling van het beleidsplan is als volgt geformuleerd: “De veiligheidsregio NHN richt zich op het verkleinen van risico’s en het beperken van leed en schade bij incidenten en realiseert dit door het bieden van adequate hulp en het samenwerken met alle bij de veiligheid en hulpverlening betrokken partijen. Daarbij worden burgers en bedrijven gestimuleerd tot het nemen van eigen verantwoordelijkheid en actief betrokken bij de hulpverlening”. Naast deze hoofddoelstelling heeft de veiligheidsregio negen andere subdoelstellingen geformuleerd. 1. In 2018 wordt de samenwerking in NHN door ketenpartners met een 8 gewaardeerd; 2. In 2018 is 80% van de burgers en 100% van de bedrijven in NHN op de hoogte van risico’s en handelingsperspectieven; 3. In 2018 zijn alle burgers en alle bedrijven op de hoogte van de (on)mogelijkheden van hulpdiensten; 4. In 2018 zijn er 75 (10%) minder uitrukken voor brand dan in 2013; 5. In 2018 is er 10% minder overlast en criminaliteit in NHN dan in 2015; 6. In 2018 hebben burgers minder gezondheidsschade dan in 2015; 7. In 2018 is er 10% minder schade en minder onveiligheid bij incidenten dan in 2015; 8. In 2018 wordt gevaar bij woningbrand en bij ongevallen binnen 15 minuten weggenomen; 9. In 2018 worden alle acute effecten van incidenten binnen 4 uur teruggebracht naar situatie brongebied. Verdeelsleutel In juni heeft de commissie verdeelsleutel haar bevindingen en advies ten aanzien van de toe te passen verdeelsleutel voor de begroting van de Veiligheidsregio NHN gepresenteerd. De commissie heeft hierbij gekeken naar de wijze waarop de gemeenten gefinancierd worden voor deze taak en is uiteindelijk tot het advies gekomen om een verdeelsleutel te kiezen gebaseerd op het draagkrachtbeginsel. Inhoudelijk betekent dat dat de begroting wordt verdeeld op basis van het relatieve aandeel van de eigen belastinginkomsten en het relatieve aandeel van herziene OOV component binnen de algemene uitkering. Dit advies is voorgelegd aan het AB en het AB heeft besloten dat op basis van het voorstel van de commissie verdeelsleutel een wijziging van de gemeenschappelijke regeling wordt voorbereid. Deze 1
Het stond in de planning om het beleidsplan eind 2014 vast te stellen, maar door de bezuinigingsslag is dit uitgesteld. Het beleidsplan heeft namelijk geen rekening gehouden met 7,4 miljoen bezuinigingen. 22
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
wijziging wordt vervolgens ter besluitvorming aan de individuele colleges van Burgemeester en Wethouders voorgelegd. De individuele colleges nemen een besluit op het voorstel en vervolgens wordt op basis hiervan door de VR bepaald of er meerderheid is voor het wijzigen van de GR Voor wat betreft de financiële gevolgen voor onze gemeente, deze kunnen pas inzichtelijk worden e gemaakt op moment dat duidelijk is of er een 2/3 meerderheid van stemmen voor de wijziging is. Dit traject gaat lopen in het najaar van 2015. In de begroting 2016 is reeds geanticipeerd op het voorstel tot kostenverdeling op basis van het draagkrachtbeginsel. Daarnaast zal 2016 een spannend jaar worden voor de veiligheidsregio omdat inzichtelijk gaat worden hoe de voorgenomen bezuinigingen worden gerealiseerd en welke gevolgen dat heeft in de taakuitoefening.
Wat mag het kosten? Programma 2 Openbare orde en veiligheid Rekening 2014
Begroting 2015
Begroting 2016
592.000 695.000
671.000 1.127.000
681.000 949.000
1.287.000
1.798.000
1.630.000
15.000 49.000 64.000
10.000 24.000 34.000
10.000 24.000 34.000
-1.223.000
-1.764.000
-1.596.000
Mutatie reserves Toevoeging reserves Onttrekking reserves
13.000 23.000
4.000 13.000
4.000 13.000
Totaal mutaties reserves
10.000
9.000
9.000
-1.213.000
-1.755.000
-1.587.000
(nadelig)
(nadelig)
(nadelig)
Product Lasten Openbare orde en veiligheid Brandweerzorg Totaal lasten Baten Openbare orde en veiligheid Brandweerzorg Totaal baten Totaal saldo van baten en lasten
Resultaat
Toelichting afwijkingen tussen begroting 2015 en begroting 2016 (totaal saldo van baten en lasten) Algemeen Toerekeningen personeelslasten en interne doorberekeningen
-10.000
N
Brandweerzorg In 2016 is de bijdrage aan de VR gebaseerd op het nieuwe verdeelmodel
178.000
V
Totaal verschil
168.000
Mutaties reserves Storting Reserve Afschrijvingslasten - afschrijvingslasten brandweerkazerne Reserve groot onderhoud Gebouwen
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Onttrekking 13.000
4.000
23
Programma 3: Openbare ruimte en verkeersveiligheid Portefeuillehouder: G. Besseling en V. Reus
Dit programma omvat:
Beheer en onderhoud van wegen, openbaar groen, openbare verlichting, bruggen en waterwegen Verkeersmaatregelen Meldingenregistratie Geografische informatie Beheer en onderhoud van begraafplaatsen Waterbeheer Riolering Waterbeleid
Wat willen we bereiken? Maatschappelijk effect
Hoofddoelstelling
Zorgdragen voor een prettige woon-, werk en leefomgeving
De wegen, paden, pleinen, openbaar groen, begraafplaatsen, openbare verlichting, bruggen en kunstwerken op het vastgestelde kwaliteitsniveau brengen en houden
Uitvoeren onderhoudswerkzaamheden en monitoren op beeldkwaliteit. Uitvoeren omvormingsplan (20152017)
Mogelijkheid bieden tot het indienen van meldingen openbare ruimte
Meldingen aannemen, registreren en binnen de gestelde termijnen afhandelen en hierover per kwartaal rapporteren
Burgerparticipatie
Betrekken burgers en bedrijven
Faciliteren van burgerinitiatieven en burgers betrekken bij de openbare ruimte d.m.v. wijkwandelingen
Zorgdragen voor een verkeersveilige omgeving
Bevorderen dat men lopend of fietsend naar school gaat
Aanbieden van verkeersveiligheidsprojecten aan alle basisscholen
Veilige routes naar en rondom scholen
Knelpunten aanpakken op basis van het Verkeersveiligheidsplan en meldingen van politie en burgers
Op niveau brengen en houden van de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) Opbouwen van de Basiskaart Grootschalige Topografie (BGT)
Voldoen aan de landelijke eisen
Actueel houden van beheergegevens van alle disciplines
Continu actualiseren en digitaliseren van de bestanden
Zorgdragen voor actuele en kwalitatieve beheergegevens en Basisregistraties
24
Subdoelstelling
Prestaties 2016
Aansluiten op de landelijke voorziening
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Bevaarbaar houden van de vaarroutes
Gemeentelijke vaarroutes
Uitvoeren van het baggerplan
De prestatie-indicatoren waarmee we bovenstaand beleid willen meten zijn: Onderwerp Prestatie-indicator Streefwaarde 2016 Op het vastgestelde kwaliteitsniveau brengen en houden van de openbare ruimte en begraafplaatsen
Percentage van het areaal dat voldoet aan de beeldkwaliteitsnorm volgens de beeldmeetlatten van het CROW. Parels en begraafplaats: A Beeldbepalend groen: B Overig groen: C
85% van het areaal voldoet aan de gestelde norm
Meldingen Openbare Ruimte
Percentage van de meldingen die binnen 3 weken worden afgehandeld. Percentage basisscholen dat meedoet aan een verkeersveiligheidsproject (Streetwise of Verkeersslang)
90%
Verkeerseducatie
100%
Beleid van toepassing op dit programma: Kadernotitie beheer openbare ruimte (2011); Rioleringsplan (2011); Beheerplan Kunstwerken (2011); Integraal Waterplan Drechterland (2012); Beheerplan Begraafplaatsen ( 2012); Verkeerscirculatieplan (2014); Beleidsnotitie Snippergroen (2014); Beleidsplan Spelen (2014); Beheerplan Openbaar Groen (2014); Beheerplan Wegen 2015-2018 (2015);
Wat gaan we er voor doen? Wegen Het groot onderhoud (grootschalige renovaties en herstraatwerkzaamheden) van de wegen, pleinen, voet- en fietspaden wordt uitgevoerd conform het beheerplan wegen 2015-2018, welke naar verwachting eind 2015 wordt vastgesteld. Bruggen en kunstwerken Monitoren van de kwaliteit, zorgen voor veilig gebruik en uitvoeren van onderhoud. Verkeersmaatregelen In 2015 is gestart met de aanleg van de N23 - Westfrisiaweg. Deze werkzaamheden hebben gevolgen voor de verkeersstromen in de gemeente Drechterland en omliggende gemeenten. Vanuit de gemeente wordt ingezet op het bewaken van de verkeersveiligheid en het zoveel mogelijk beperken van de overlast tijdens de uitvoering van de werkzaamheden. Openbare Verlichting Bij vervanging waar het financieel voordeel biedt en technisch haalbaar is wordt LED-verlichting toegepast. Voor het overige wordt het meerjarige onderhoudsschema gevolgd tegen zo laag mogelijke kosten. Openbaar groen Het openbaar groen wordt in de woonwijken op kwaliteitsniveau B onderhouden. Dit met uitzondering van enkele representatieve locaties die op A-niveau worden onderhouden. De natuurlijk ingerichte
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
25
plantstroken (veelal) gelegen buiten de woonbuurten worden op een meer ecologische wijze onderhouden. Met betrekking tot de onkruidbestrijding op verharding wordt voor 2016 een verbod verwacht van het gebruik van het middel glyfosaat. Dit heeft tot gevolg dat ook voor Drechterland een beleidswijziging wordt voorbereid en geïmplementeerd met betrekking tot het gebruik van chemische onkruidbestrijdingsmiddelen met ingang van 2016. Beheer en onderhoud speelvoorzieningen In 2015 is het beheerplan Notitie Spelen Beheerplan 2015-2018 vastgesteld, een uitwerking van het al eerder vastgestelde beleidsplan ‘Speelruimte beleid’. De gemeente Drechterland kiest ervoor om in de toekomst uit te gaan van centrale openbare speelgelegenheden voor alle doelgroepen met een hogere speelwaarde. Tegelijkertijd betekent dit dat er in de nabije toekomst een aantal (kleinere) speelplekken moeten verdwijnen. Dit beleidsuitgangspunt zal niet actief worden geconcretiseerd maar als de gelegenheid zich voordoet zal hier uitvoering aan gegeven worden. Concreet houdt dit in dat nieuwe verzoeken om speelvoorzieningen aan dit criterium getoetst zullen worden maar ook noodzakelijk vervangingen en renovaties van bestaande speelvoorzieningen in dit licht beoordeeld zullen worden. Meldingen openbare ruimte Meldingen van bewoners en bedrijven over de openbare ruimte komen binnen bij het klantcontactcentrum (KCC). Via het zaaksysteem komen deze meldingen direct bij het team Uitvoering van de afdeling Leefomgeving. De meldingen kunnen daardoor zo snel mogelijk worden afgehandeld. Geografische informatie In 2016 wordt de Basis Registratie Grootschalige Topografie (BGT) verder geschikt gemaakt voor aansluiting op de landelijke voorziening. Daarna volgt de beheerfase. Wij halen niet de landelijk gestelde planning. Net zoals in meerdere gemeenten zijn er ook bij ons nog problemen in de afstemming en aansluiting van de systemen en de gegevens onderling en tussen de verschillende bronhouders (gemeenten, hoogheemraadschappen, en het ministerie van Economische Zaken). Burgerparticipatie Bij het beheer en onderhoud van de openbare ruimte wordt waar mogelijk burgerparticipatie ingezet, conform de startnotitie Burgerparticipatie. Waterbeheer Het uitvoeren van maatregelen uit het waterplan wordt gestart zodra dit in combinatie met andere projecten mogelijk is (meeliften). Met de schouw zijn de beschoeiingen ook kwalitatief beoordeeld. Hieruit volgt in 2016 een vervangingsadvies. Ecologische oevers In het Waterplan Drechterland (vastgesteld in 2012) is een aanzet gegeven tot het uitbreiden van ecologische oevers en plas/draszones. Naast het feit dat deze oevers een positieve bijdrage leveren aan de natuurlijke en ecologische situatie, zijn deze oevers ook vanuit landschappelijkstedenbouwkundig oogpunt een positieve toevoeging in de leefomgeving. Wanneer particulieren woonachtig in het buitengebied ecologische oevers willen aanleggen ondersteunt de gemeente dit initiatief. De aanleg van nieuwe ecologische oevers wordt gecombineerd met onderhoudswerkzaamheden of gecombineerd met nieuwe uitbreidingen. Een voorbeeld hiervan is de aanleg van het ecologische middengebied in de wijk Reigersborg Noord. Hier wordt tevens een koppeling gemaakt met speelvoorzieningen (natuurlijk spelen). Voor de overige gebieden is een kansenkaart gemaakt welke aangeeft waar aanleg van dergelijke oevers mogelijk is. Als de aanwezige beschoeiing de kwalificatie “slecht” heeft en de mogelijkheid bestaat om een ecologische oever aan te leggen dan wordt hier uitvoering aan gegeven. De beschoeiingen zijn vastgelegd in een beheerssysteem. Deze geeft een duidelijk overzicht van de beschoeiingen die de komende jaren voor vervanging in aanmerking komen en welke kosten daarmee gemoeid zijn. De benodigde budgetten worden dan als incidentele uitgaven in de begroting opgenomen. Riolering Het systeembeheer en het operationeel onderhoud van de riolering wordt op basis van het vernieuwde GRP 2015 in 2016 geoptimaliseerd. In vervolg op het bestuursakkoord Water wordt in 2016 het 26
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
reinigen van de kolken in WF7-verband (zeven Westfriese gemeenteraden) aanbesteed. In SEDverband wordt het beheer en onderhoud van de gemalen aanbesteed, waarbij de manier van storingsafhandeling wordt geharmoniseerd. Het nieuwe GRP moet leiden tot een verlaging van de kosten van de riolering. Tijdens het opstellen van deze begroting zijn de financiële consequenties nog niet bekend. In deze begroting wordt nog uitgegaan van het huidige GRP.
Wat mag het kosten? Programma 3 Openbare ruimte en verkeersveiligheid Product
Rekening 2014
Begroting 2015
Begroting 2016
Lasten Wegen Bruggen Verkeersmaatregelen Openbare verlichting Openbaar groen Meldingenregistratie Geografische informatie Waterbeheer Riolering Waterbeleid
1.377.000 62.000 354.000 261.000 1.062.000 46.000 267.000 168.000 1.018.000 9.000
1.916.000 303.000 779.000 244.000 1.161.000 46.000 338.000 162.000 1.226.000 4.000
1.285.000 71.000 213.000 246.000 1.236.000 47.000 267.000 164.000 1.230.000 4.000
Totaal lasten
4.624.000
6.179.000
4.763.000
Baten Wegen Bruggen Verkeersmaatregelen Openbare verlichting Openbaar groen Meldingenregistratie Geografische informatie Waterbeheer Riolering Waterbeleid Totaal baten
18.000 0 13.000 1.000 165.000 0 8.000 0 1.190.000 0 1.395.000
40.000 0 0 0 84.000 0 0 0 1.215.000 0 1.339.000
15.000 0 590.000 0 84.000 0 0 0 1.430.000 0 2.119.000
-3.229.000
-4.840.000
-2.644.000
Mutatie reserves Toevoeging reserves Onttrekking reserves
394.000 550.000
354.000 1.447.000
354.000 341.000
Totaal mutaties reserves
156.000
1.093.000
-13.000
-3.073.000
-3.747.000
-2.657.000
(nadelig)
(nadelig)
(nadelig)
Totaal saldo van baten en lasten
Resultaat
Toelichting afwijkingen tussen begroting 2015 en begroting 2016 (totaal saldo van baten en lasten) Algemeen Toerekeningen personeelslasten en interne doorberekeningen
-49.000
N
Wegen Lagere kapitaallasten, activering Westfrisiaweg pas na oplevering in 2017 Meer kosten voor groot onderhoud
538.000 -49.000
V N
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
27
In 2016 geen budget voor Leefbaarheidsfonds Vanaf 2016 extra kosten voor onkruidbestrijding In 2015 incidenteel budget voor herstel damwand Willem Hertogweg In 2015 incidenteel budget burgerparticipatie Anemonenlaan
38.000 -40.000 83.000 41.000
V N V V
Bruggen In 2015 incidenteel budget voor vervanging bruggen
235.000
V
Verkeersmaatregelen In 2015 incidenteel budget Dorpsplein In 2016 ontvangen BDU subsidie voor Dorpsplein In 2015 incidenteel budget Pennekamplaan In 2016 ontvangen BDU subsidie voor Pennekamplaan
478.000 515.000 75.000 75.000
V V V V
Openbaar groen Vanaf 2016 extra kosten voor onkruidbestrijding
-58.000
N
77.000
V
191.000 25.000
V V
21.000
V
Geografische informatie In 2015 incidenteel budget voor BAG/BGT Riolering Betreft onttrekking voorziening Riolering, was voorheen mutatie reserve Door indexatie hogere opbrengst rioolrechten Overige verschillen Totaal verschil
2.196.000
Mutaties reserves
Reserve groot onderhoud Wegen Reserve groot onderhoud Gebouwen
Storting
Onttrekking
351.000 3.000
341.000
Storting
Onttrekking
19.000 66.000 29.000 38.000
24.000 85.000 25.000 46.000 191.000
Mutaties voorzieningen
Groot onderhoud kunstwerken (bruggen) Groot onderhoud openbare verlichting Groot onderhoud begraafplaatsen Groot onderhoud waterwegen (baggeren) Riolering
Investeringen Uitvoeren GRP
28
638.000
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Programma 4: Ruimtelijke- en economische ontwikkeling Portefeuillehouder: G. Besseling en V. Reus
Dit programma omvat: Ruimtelijke ontwikkeling Volkshuisvesting Bouwgrondexploitatie Economische zaken
Wat willen we bereiken? Maatschappelijk effect
Hoofddoelstelling
Een kwalitatief goede woon- en leefomgeving, waarin het landschap geldt als belangrijkste omgevingskwaliteit voor de functies wonen, werken en recreëren
Behoud van een open en landelijk karakter met behoud (cultuur-) historische lintbebouwing
Actualiseren en afronding digitaliseren van bestemmingsplannen
Verhoging kwaliteit ICT-infrastructuur, ook in de buitengebieden
Faciliteren aanleg glasvezelkabel
Instandhouding van de leefbaarheid in de kernen
Subdoelstelling
Burgers laten meebeslissen over de vitaliteit van hun dorpen
Voldoende betaalbare woningen voor alle doelgroepen Stimuleren van economische bedrijvigheid
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Samenstelling dorpsplannen en Plannen van Aanpak voor alle kernen (project Vitale Dorpen. Uitvoering regionale en lokale woonvisie
Bevorderen werkgelegenheid
Behouden/verbeteren van winkelvoorzieningen en bedrijventerreinen Stimuleren recreatie en toerisme
Prestaties 2016
Afstemming gemeentelijke economische agenda aan de hand van de Regionale Economische Agenda (REA) - Ontwikkelen Centrumplan Hoogkarspel - onderzoek naar parkmanagement op bedrijventerreinen - Ontwikkeling recreatieterrein haven Wijdenes - Aanpassing beleid Bed & Breakfastvoorzieningen - Optimaliseren wandel- of fietsroute SchellinkhoutWijdenes
29
De prestatie-indicatoren waarmee we bovenstaand beleid willen meten zijn: Onderwerp Prestatie-indicator Streefwaarde 2016 Flexibel reageren op Aantal te realiseren woningen in vragen van inwoners van Reigersborg Noord III (fase C en D) Drechterland op planologisch gebied Bevordering toerisme en Aantal toeristische overnachtingen recreatie in het landelijk gebied
50
Stijging met 10%
Binnen dit programma zijn de volgende beleidsnota’s leidend: Landschapsplan West-Friesland/deeluitwerking HES-gebied (regionaal, 2005); Toekomstvisie Drechterlandschap (2008); Regionale detailhandelsvisie West-Friesland (2008); Structuurvisie Landschap (2011); Welstandsnota Drechterland (2011); Regionale woonvisie (2011); Monumentenbeleid (2012); Economisch beleidsplan (2012); Lokale woonvisie (2012); Integraal Waterplan Drechterland (2012); Nota Grondbeleid (2013); Regionaal Uitvoeringsplan vraaggestuurd bouwen (2013). Regionaal Economisch Actieprogramma (2015).
Wat gaan we er voor doen? Ruimtelijke ontwikkeling Bestemmingsplannen Na de afronding van de actualisatie van alle bestemmingsplannen worden alleen nog ‘postzegel’bestemmingsplannen in procedure gebracht voor incidentele ruimtelijke ontwikkelingen en plannen. Landschapsplan West-Friesland/ Recreatie Afhankelijk van de actualisatie van het regionale Landschapsplan door het Recreatieschap Westfriesland wordt er in 2016 gestart met de uitvoering van concrete projecten op gebied van wandelen, fietsen en varen. Lokaal starten we in 2016 met de opwaardering van het haventerrein in Wijdenes. Het Recreatieschap Westfriesland blijft het beheer en onderhoud van de haven in de toekomst uitvoeren op voorwaarde dat Drechterland het gebied opwaardeerd. Het plan is om bij de haven een aantal openbare recreatieve voorzieningen toe te voegen: officieel zwemstrand, parkeerplaatsen en een boothelling. Voor de financiering van dit project wordt een voorstel aan uw raad gedaan. Volkshuisvesting Regionale woonvisie Een toekomstbestendige en kwalitatief hoogwaardige woningmarkt, die aansluit bij de vraag van consumenten, is van belang voor een leefbare gemeente Drechterland en de regio Westfriesland. Door de regiokerngroep Wonen wordt samen met de Stec Adviesgroep gewerkt aan de ontwikkeling van een nieuwe, geactualiseerde regionale woonvisie voor Westfriesland en een nieuw Regionaal Actieprogramma voor de periode 2016-2020. De verwachte oplevering is begin tweede kwartaal 2016. Prestatieafspraken De prestatieafspraken zijn momenteel nog actueel. Wel wordt vanwege de inwerkingtreding van de nieuwe Woningwet, samen met corporaties gekeken naar nieuwe werkvormen en afspraken. Waar dat mogelijk is, wordt in samenwerking met de corporaties gekeken naar de mogelijkheden voor verduurzaming van de bestaande sociale woningvoorraad. Ook is herontwikkeling en vernieuwbouw mogelijk om de productie van sociale woningbouw op gang te houden. Bouwgrondexploitatie Voor informatie bouwgrondexploitatie wordt verwezen naar paragraaf 7 Grondbeleid.
30
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Economische zaken Regionale Samenwerking In Westfriesland zullen in 2016 de projecten uitgevoerd worden die in Het Regionaal Economisch Actieprogramma zijn geformuleerd en door alle gemeenteraden in Westfriesland zijn vastgesteld. Dit programma is aanvullend op de samenwerking in Noord-Holland Noord die reeds vorm heeft in het Ontwikkelingsbedrijf. Tevens zullen de beleidskaders uitgevoerd worden die regionaal zijn vastgesteld met betrekking tot bedrijventerreinen en detailhandel. In beide sectoren is er een overaanbod in de regio. Dienstverlening ondernemers In SED-verband is er een bedrijfscontactfuntionaris die aanspreekpunt voor ondernemers is. We gaan uit van een pro-actieve houding bij de benadering van bedrijven en bij het inventariseren van knelpunten die opgelost moeten worden. Daarbij is er een een intensieve samenwerking met het Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord. Daar is ook het Westfries Ondernemersloket ondergebracht, dat regionaal verder uitgebouwd zal worden. Daarbij valt bijvoorbeeld te denken aan dienstverlening voor starters. Recreatie en Toerisme Afhankelijk van de besluitvorming door de raad eind 2015 over het beleidsplan recreatie en toerisme starten we vanaf 2016 met de uitvoering van het actieprogramma van dit plan. Binnen het portfeuillehoudersoverleg Verkeer en Vervoer, Volkhuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Economie (VVRE) wordt in het najaar van 2015 een toeristische agenda voor Westfriesland opgesteld als uitwerking van het Pact van Westfriesland en de Regionaal Economische Agenda. In 2016 wordt gewerkt aan de uitvoering van deze agenda. Op de schaal van Noord-Holland Noord wordt gewerkt aan de oprichting van een Destinatiemarketingorganisatie (DMO), die de marketing en promotie van onze regio gaat verzorgen onder de noemer “Holland boven Amsterdam”. Afhankelijk van de besluitvorming omtrent de toeristische agenda voor Westfriesland en de DMO Holland boven Amsterdam gaan we in 2016 met de daaruit voortvloeiende activiteiten aan de slag in 2016.
Wat mag het kosten? Programma 4 Ruimtelijke- en economische ontwikkeling Product
Rekening 2014
Begroting 2015
Begroting 2016
Lasten Ruimtelijke ontwikkeling Volkshuisvesting Bouwgrondexploitatie Economische Zaken
970.000 52.000 1.148.000 234.000
1.141.000 54.000 4.836.000 366.000
808.000 55.000 2.008.000 361.000
Totaal lasten
2.404.000
6.397.000
3.232.000
Baten Ruimtelijke ontwikkeling Volkshuisvesting Bouwgrondexploitatie Economische zaken Totaal baten
201.000 3.000 2.064.000 126.000 2.394.000
151.000 2.000 5.182.000 118.000 5.453.000
126.000 2.000 2.572.000 103.000 2.803.000
Totaal saldo van baten en lasten
-10.000
-944.000
-429.000
Mutatie reserves Toevoeging reserves Onttrekking reserves
134.000 148.000
409.000 250.000
679.000 0
14.000
-159.000
-679.000
4.000
-1.103.000
-1.108.000
(voordelig)
(nadelig)
(nadelig)
Totaal mutaties reserves
Resultaat
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
31
Toelichting afwijkingen tussen begroting 2015 en begroting 2016 (totaal saldo van baten en lasten) Algemeen Toerekening personeelslasten en interne doorberekeningen
-23.000
N
Ruimtelijke ontwikkeling In 2015 incidenteel budget voor bestemmingsplan Drechterland Zuid In 2015 incidenteel budget voor haalbaarheidsonderzoek gemeentehuis Venhuizen In 2015 incidenteel budget voor tunnel Drachterveld In 2015 incidenteel budget voor ontvangen subsidie voor tunnel Drachterveld
74.000 30.000 250.000 -25.000
V V V N
217.000
V
-8.000
N
Bouwgrondexploitatie Hoger resultaat bouwgrondexploitaties (saldo winstneming) Overige verschillen Totaal verschil
515.000
Mutaties reserves Storting Reserve landschapsontwikkelingen - bijdragen bouwgrondexploitaties Algemene reserve - winstneming en omslagheffing bouwgrondexploitaties Reserve verkeersinfrastructuur - bijdragen bouwgrondexploitaties Reserve groot onderhoud gebouwen
Onttrekking
20.000 528.000 130.000 2.000
Mutaties voorzieningen Storting Aankleding landschapsplan
32
Onttrekking
38.000
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Programma 5: Bouwen en milieu Portefeuillehouder: G. Besseling en V. Reus
Dit programma omvat:
Milieubeheer Afvalinzameling Bouw- en woningtoezicht Behoud van monumenten
Wat willen we bereiken? Maatschappelijk Effect Goede kwaliteit van de fysieke leefomgeving
Hoofddoelstelling
Subdoelstelling
Prestaties 2016
Bevorderen dat gebouwen veilig zijn en op een juiste wijze gebruikt worden
(Ver-)bouwen, slopen en gebruik volgens geldende wet- en regelgeving
Vergunningverlening, toezicht en handhaving conform Kadernota en Uitvoeringsprogramma
Bewaren erfgoed (archeologie en monumenten)
Beheer/wijziging erfgoed volgens geldende wet- en regelgeving
Vergunningverlening, toezicht en handhaving conform Kadernota en Uitvoeringsprogramma
Uitvoeren van subsidieverordening monumenten
Toekennen van onderhoudssubsidies
Actualiseren van het gemeentelijk monumentenbestand
Aanwijzen gemeentelijke monumenten in noordelijk Drechterland
Bedrijven voldoen aan geldende wet- en regelgeving
Vergunningverlening, toezicht en handhaving conform Kadernota en Uitvoeringsprogramma
Adequate afhandeling milieuklachten en calamiteiten
Afhandeling milieuklachten volgens Uitvoeringsprogramma
Voorkomen onaanvaardbare milieurisico’s
Onderhoud en kwaliteit gemeentelijke gebouwen op niveau brengen en houden
Bevorderen van energiebesparing en duurzaam energieen materiaalgebruik
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Onderhoudswerkzaamheden uitvoeren op basis van beheerplan en inspecties Meerjarenbeheerplan gemeentelijke gebouwen jaarlijks evalueren en vierjaarlijks actualiseren
Streven naar het behalen van de doelstellingen zoals verwoord in de Klimaatvisie 2016-2018 en Millenniumnotitie 2008
Uitvoering geven aan het klimaat uitvoeringsprogramma
33
Zorgdragen voor een efficiënte en duurzame inzameling en verwerking van afval tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten
Verhogen van het materiaal hergebruik (gaan voldoen aan landelijke doelstellingen) door het toepassen van een andere manier van afval inzamelen.
De prestatie-indicatoren waarmee we bovenstaand beleid willen meten zijn: Prestatie/ onderwerp Prestatie-indicator Streefwaarde 2016 Vergunningverlening, toezicht en handhaving conform Kadernota Handhaving en Uitvoeringsprogramma Bouwen en Milieu
Zorgdragen voor een efficiënte en duurzame inzameling en verwerking van afval tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten
Percentage aanvragen omgevingsvergunning waarop binnen één week een besluit wordt genomen Percentage aanvragen omgevingsvergunning dat ambtelijk aan redelijke eisen van welstand wordt getoetst Aantal huisvestingsmogelijkheden voor arbeidsmigranten door legalisatie van bestaande illegale slaapplaatsen Percentage hergebruik van materialen bij laagbouwaansluitingen
15%
20%
50 extra slaapplaatsen
65% (was 58% in 2015)
Binnen dit programma zijn de volgende beleidsnota’s leidend: Millenniumnotitie Drechterland 2008; Klimaatvisie Drechterland 2010-2014; Kadernota Handhaving 2012; Erfgoednota 2012-2016 (deel 1); Uitvoeringsprogramma Bouwen en Milieu 2015.
Wat gaan we er voor doen? Uitvoering Bouwen en Milieu De Kadernota Handhaving 2012 is samen met het Uitvoeringsprogramma Bouwen 2014 (tevens vastgesteld voor 2015) de basis voor de werkzaamheden die voortvloeien uit dit programma. De Regionale uitvoeringsdienst Noord Holland Noord (RUD) voert de milieutaken voor de gemeente Drechterland uit. Eind 2014 is een aanvulling op de Kadernota vastgesteld. Deze aanvulling bevat onderdelen die op basis van de procescriteria verplicht zijn. Jaarlijks controleert de provincie de cyclus door middel van interbestuurlijk toezicht. Naast het reguliere werk als vergunningverlening, toezicht en handhaving lichten wij er een aantal punten uit voor 2016: - harmoniseren beleid en opstellen nieuwe risico-analyse met de daarbij behorende prioriteitstelling; - vaststellen uitvoeringsprogramma voor 2016; - snellere vergunningverlening; - controles op (brand)veiligheid bij huisvesting arbeidsmigranten; - uitvoering projecten Klimaatvisie; - uitvoering geven aan toezicht op het beleid ten aanzien van Bed & Breakfast-voorzieningen; - samenwerking RUD (opdrachtgever / opdrachtnemer); - uitvoering van de kadernota handhaving (bouwen en ruimtelijke ontwikkeling).
34
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Prestatie/ onderwerp Vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH)
Kengetal Aantal aanvragen omgevingsvergunning Aantal (milieu)ontheffingen APV Aantal meldingen Wet Milieubeheer Aantal bodemonderzoeken Aantal meldingen besluit bodem Aantal lopende handhavingszaken
begroting 2016 120 13 30 30 3 44
Werken conform de Kwaliteitscriteria Wabo in 2016 De gemeente Drechterland is verantwoordelijk voor een goede vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH-taken) in het Omgevingsrecht. Het minimale niveau waar gemeenten aan moeten voldoen bij de uitvoering van de VTH-taken is landelijk vastgelegd in kwaliteitscriteria 2.1. (werkproces, de inhoud van de taken en de kritieke massa (de minimaal vereiste opleiding, ervaring en kennis)). Deze kwaliteitscriteria worden voor wat betreft de kritieke massa uiteindelijk niet in de wet VTH opgenomen. Ze worden dus niet verplicht gesteld. Slechts de procescriteria worden verplicht gesteld. Met betrekking tot de kritieke massa stelt de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) een modelverordening op die de gemeenteraad dient vast te stellen. Milieubeheer Samenwerking Regionale uitvoeringsdienst Noord-Holland Noord (RUD) Zie pararaaf 6 Verbonden partijen. Beleid knalapparaten en geurverordening. Het beleidsvoorstel van de RUD voor knalapparaten is ontvangen en wordt voorbereid tot vaststelling. Het beleidsvoorstel geurverordening wordt eind 2015 verwacht. Asbest Het toezicht op asbestsloopmeldingen en vergunningen, alsmede de beoordeling van de bij de aanvraag bijbehorende asbestinventarisatierapporten worden uitgevoerd door de RUD NHN. De toezichthouders van de gemeenten hebben wel een functie. Bodem De regionaal opgestelde bodemfunctieklassenkaart (BFKK), de bodemkwaliteitskaart (BKK) en de bodembeheernota (BBN) moeten gelet op de geldigheidsdatum geactualiseerd worden. De RUD begeleidt dit traject. De BFKK is bijna gereed en de BKK en BBN worden regionaal in 2016 opgepakt. Klimaatvisie De actualisatie van de klimaatvisie wordt naar verwachting in oktober 2015 aan uw raad aangeboden. De projecten die volgen uit deze klimaatvisie zullen in 2016, 2017 en 2018 in uitvoering worden gebracht. Subsidie duurzame energiemaatregelen bestaande bouw De succesvolle subsidie duurzame energie maatregelen in de bestaande bouw is in 2008 gestart. Met deze subsidie aan de particuliere woningbezitter willen we bereiken dat er meer energiebesparende maatregelen worden genomen en zodoende minder uitstoot van broeikasgassen plaats vindt. Door het nemen van deze maatregelen zullen ook de kosten voor het energieverbruik dalen voor de bewoners. Daarnaast wordt de (lokale) economie gestimuleerd door de opdrachten die volgen voor het verduurzamen van de woningen. De provincie stopt per 1 januari 2016 met het beschikbaar stellen van budget voor deze subsidie. Wij vinden het wenselijk om het nemen van duurzaamheidsmaatregelen te stimuleren en een subsidie structureel door te zetten. Wij willen voorstellen om tot en met 2018 jaarlijks € 10.000 beschikbaar te stellen voor duurzame energiemaatregelen in de bestaande bouw. U ontvangt hiervoor begin 2016 een apart voorstel met de bijbehorende subsidieregeling. Bovengenoemd bedrag is nog niet in deze begroting opgenomen. Duurzaamheid Wij faciliteren initiatieven op het terrein van de duurzaamheid en werken aan bewustwording. Bij het opstellen van gemeentelijke plannen stellen wij de vraag of en op welke wijze de duurzaamheidsaspecten zijn verwerkt. Bij de ontwikkeling van nieuwbouwplannen zetten wij in op duurzame ontwikkeling en het gebruik van duurzame technologieën.
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
35
Afvalinzameling Om de landelijke doelstelling van 75% hergebruik in 2020 te behalen wordt het afval op een andere manier ingezameld. De laagbouwaansluitingen krijgen er een container voor kunststof verpakkingen bij. Het inzamelen van kunststof verpakkingen en drankenkartons zal opgenomen worden in de reguliere inzamelcyclus. De extra inzamelronde zal vervallen en zowel de restafval- als de kunststofcontainer zal eens in de vier weken worden ingezameld. De groene GFT container blijft tweewekelijks ingezameld worden. De verwachting is dat het volume restafval hierdoor zal verminderen en het hergebruik toeneemt. Bouw- en Woningtoezicht Welstand Eind 2014 zijn we gestart met de ambtelijke welstandstoets. Kleine bouwplannen worden niet meer voor advies aan de welstandscommissie voorgelegd maar door de bouwplantoetsers zelf getoetst. Voor deze bouwplannen kan daardoor sneller een vergunning worden verleend en de kosten voor de vergunningaanvrager zijn ook lager. Door de kennis en ervaring binnen de ambtelijke organisatie te verbreden willen we het aantal plannen dat ambtelijk wordt getoetst in 2016 verder vergroten. Privatisering bouwtaken Het kabinet heeft plannen ontwikkeld voor kwaliteitsborging voor het bouwen. Hiermee wordt een verbetering van de bouwkwaliteit beoogd, de eigen verantwoordelijkheid van de bouwers voor de bouwkwaliteit versterkt en de positie van de bouwconsument verstevigd. Om dit te realiseren wordt de verantwoordelijkheid voor de kwaliteitsbewaking verschoven van de gemeente naar marktpartijen. Door deze wijziging zullen er taken voor de gemeente komen te vervallen en dat zal ook weer gevolgen hebben voor de legesinkomsten. In regionaal verband onderzoeken we de gevolgen van deze wetswijziging. Handhaving huisvesting arbeidsmigranten Het project Kompas is in de regio Westfriesland in 2013 afgerond. Er is veel bereikt en nagenoeg alle locaties zijn in beeld. Nog niet overal zijn de knelpunten opgelost. Toezicht en handhaving blijven nodig om excessen te voorkomen en hercontroles uit te voeren. Ook in 2016 worden controles uitgevoerd en wordt samengewerkt met de partners. Uitvoering beleid Bed & Breakfast (B&B) In 2013 is het beleid aangepast ten aanzien van het toestaan van Bed & Breakfast-voorzieningen in de gemeente. Het gaat hierbij om een verruiming van de beleidsregels. Alle niet vergunde B&B’s moeten worden getoetst aan de nieuwe beleidsregels en de eigenaren moeten worden geïnformeerd over de te nemen stappen. Daarnaast wordt toezicht gehouden op brandveilig gebruik en indien nodig handhavend opgetreden. Uitvoering kadernota handhaving Bouwen en Milieu De kadernota handhaving is in 2015 aangevuld met meetbare doelstellingen en een nalevingsstrategie. Deze nota vormt de basis voor de werkzaamheden op het gebied van toezicht en handhaving bouwen. De RUD heeft een programma opgesteld op het gebied van milieu. Zij voert binnen deze kaders het milieutoezicht en de milieuhandhaving uit. Het bouwtoezicht, het toezicht op strijdig gebruik en de handhaving doet de gemeente zelf. De regels op het gebied van bouwen en wonen moeten uitvoerbaar en handhaafbaar zijn. Daarom kiezen we ervoor om het handhavingsproces LEAN te maken. Waar mogelijk passen we de gemeentelijke beleidskaders aan (denk bijvoorbeeld aan toegangspoorten en schuttingen). Bij het toezicht op de bouw wordt digitaal toezicht ingevoerd. Dit levert tijdwinst, maar vooral kwaliteitsverbetering op. Vooraf wordt bekeken of regionale afspraken hierover mogelijk zijn. De ervaring van de afgelopen jaren is dat uitvoering van de juridische handhaving onder druk staat. Binnen de SED-organisatie kijken we op welke manier de uitvoering van de handhaving in 2016 op het wettelijk minimumniveau kan worden uitgevoerd. Verdere professionalisering handhaving Begin 2014 heeft uw raad er voor gekozen om het wettelijk minimum niveau te hanteren met betrekking tot juridische handhaving. Hierin is onder andere handhaving op recreatieparken uitgesloten, excessen daargelaten. Sinds deze keuze hebben enkele excessen plaatsgevonden wat veel inzet heeft gevraagd. Daarnaast krijgen we steeds meer handhavingsverzoeken over situaties in de openbare ruimte en constateren zelf steeds vaker illegale bouwwerken. Ook willen we een analyse maken van beleidsregels, ten opzichte van de geconstateerde ontwikkelingen en overtredingen, door de vraag te stellen: ‘Wie heeft last van die situatie/ontwikkelingen en hoe belangrijk vinden we dat zelf’. Wij gaan met de directie SED in overleg om vast te stellen welke werkzaamheden binnen het jaarplan c.q. het reguliere werk horen en welke niet. Wij verwachten dat een aantal 36
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
handhavingsonderwerpen niet binnen het jaarplan vallen. U kunt hierbij denken aan handhaving op recreatieparken (op meerdere onderwerpen; veiligheid, permanente bewoning en illegale bouwwerken), particulier groen op openbaar gebied, illegale erfafscheidingen enz. Om adequaat te kunnen reageren op deze handhavingsonderwerpen, stellen wij voor, om gedurende deze raadsperiode (voor de jaren 2016, 2017 en 2018) een (extra) budget vrij te maken van € 50.000 per jaar. Zodra wij overleg met de SED-directie hebben gevoerd worden de onderwerpen, welke steeds projectmatig opgepakt worden, ter prioritering aan u voorgelegd. Omgevingswet De Omgevingswet vervangt tientallen wetten en honderden ministeriële regelingen en AMvB's over ruimte, wonen, infrastructuur, milieu, natuur en water, die relevant zijn voor de leefomgeving. Volgens planning is in 2018 de huidige wet- en regelgeving volledig vervangen door de Omgevingswet. Vanaf 2016 wordt onderzocht welke (organisatorische) gevolgen de omgevingswet heeft en op welke manier we ons hier het beste op kunnen voorbereiden. Monumenten Uitvoering monumentenbeleid In 2014 zijn er op basis van het recent vastgestelde monumentenbeleid een aantal nieuwe gemeentelijke monumenten aangewezen in Oosterblokker. In 2015 en 2016 komen daar nog nieuwe gemeentelijke monumenten in Westwoud en Hoogkarspel bij. De eerste ervaringen met de Subsidieregeling gemeentelijk monumenten Drechterland 2015 zijn positief. Door de aangepaste regeling kunnen jaarlijks ongeveer tien monumenteneigenaren een bijdrage ontvangen in de kosten voor instandhouding van een gemeentelijk monument.
Wat mag het kosten? Programma 5 Bouwen en milieu Rekening 2014
Begroting 2015
Begroting 2016
Lasten Milieubeheer Afvalinzameling Bouw- en woningtoezicht Monumenten
527.000 2.169.000 841.000 191.000
527.000 2.260.000 760.000 338.000
497.000 2.243.000 816.000 129.000
Totaal lasten
3.728.000
3.885.000
3.685.000
Baten Milieubeheer Afvalinzameling Bouw- en woningtoezicht Monumenten Totaal baten
32.000 2.662.000 274.000 30.000 2.998.000
18.000 2.763.000 331.000 13.000 3.125.000
0 2.750.000 289.000 12.000 3.051.000
-730.000
-760.000
-634.000
Mutatie reserves Toevoeging reserves Onttrekking reserves
12.000 65.000
4.000 227.000
4.000 21.000
Totaal mutaties reserves
53.000
223.000
17.000
-677.000
-537.000
-617.000
(nadelig)
(nadelig)
(nadelig)
Totaal saldo van baten en lasten
Resultaat
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
37
Toelichting afwijkingen tussen begroting 2015 en begroting 2016 (totaal saldo van baten en lasten) Algemeen Toerekeningen personeelslasten en interne doorberekeningen
-23.000
N
49.000
V
Bouw- en woningtoezicht Lagere opbrengst leges omgevingsvergunningen Budget in 2016 beschikbaar gesteld voor handhaving
-44.000 -50.000
N N
Monumenten In 2015 incidenteel budget voor St. Martinuskerk te Schellinkhout
200.000
V
-6.000
N
Milieubeheer In 2015 incidenteel budget geraamd voor verstrekking subsidie duurzame energiemaatregelen en SLOK-gelden
Overige verschillen Totaal verschil
126.000
Mutaties reserves Storting Reserve Afschrijvingslasten - afschrijvingslasten restauratie Stofmolen en torens Reserve groot onderhoud gebouwen
38
Onttrekking
4.000 21.000
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Programma 6: Sociaal Domein Portefeuillehouder: D. te Grotenhuis
Dit programma omvat:
Basisonderwijs/huisvesting Lokaal onderwijsbeleid Peuterspeelzaalwerk Inkomensvoorzieningen Minimabeleid Participatie Individuele verstrekkingen Collectieve voorzieningen Gezondheidszorg Maatschappelijk werk Jeugd en jongeren
Wat willen we bereiken? Maatschappelijk effect
Hoofddoelstelling
Subdoelstelling
Prestaties
Inwoners van Drechterland nemen in hun eigen omgeving volwaardig deel aan de samenleving
Inwoners ervaren zo min mogelijk belemmeringen om deel te kunnen nemen aan onze samenleving
Zoveel mogelijk inwoners nemen op eigen kracht deel aan de samenleving op sociaal en maatschappelijk terrein en kunnen zich er ontplooien
Uitvoering Wmo
Inwoners ervaren de eigen lichamelijke en geestelijke gezondheid als goed
Het faciliteren en stimuleren van preventieve voorzieningen op het gebied van (jeugd)gezondheidszorg Het faciliteren en stimuleren van sport- en bewegingsactiviteiten
Kinderen, jongeren en hun ouders worden optimaal ondersteund bij het opgroeien en opvoeden
Uitvoeren taken jeugdhulp Doorontwikkeling van team Inzet Algemene voorzieningen kunnen eerste vragen op vangen en ondersteuning bieden bij opvoedvragen Samenwerking met het onderwijs om doelstellingen passend onderwijs te bereiken Uitvoering afspraken van aanpak van schoolverlaters zonder startkwalificatie
Jonge inwoners kunnen zich naar hun mogelijkheden ontplooien
Zoveel mogelijk jongeren verlaten het onderwijs met een diploma dat aansluit bij hun vermogen
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Uitvoering van afspraken omtrent mantelzorgondersteuning Doorontwikkeling van team Inzet Behalen doelen jeugdbeleid en seniorenbeleid
39
Uitvoering van leerplicht en waar noodzakelijk handhaving Doorontwikkeling van het brede schoolbeleid richting integrale kindcentra (doorlopende ontwikkelingslijn) Het aanbod van voor- en vroegschoolse voorzieningen is voor iedereen toegankelijk De prestatie-indicatoren waarmee we bovenstaand beleid willen meten zijn: Onderwerp Prestatie-indicator Streefwaarde 2016 Inwoners met een hulpvraag krijgen passende ondersteuning Doorontwikkeling van team Inzet
Aantal ingediende bezwaarschriften over de verkregen ondersteuning Afnamepercentage van het aantal kinderbeschermingsmaatregelen
10% minder bezwaarschriften ten opzichte van 2015 10% minder maatregelen ten opzichte van 2015
Binnen dit programma zijn de volgende beleidsnota’s leidend: Beleidsregels bijzondere bijstand; Nota Minimabeleid; Verordening individuele inkomenstoeslag ; Verordening individuele studietoeslag; Verordening tegenprestatie; Nota seniorenbeleid 2012-2016; Nota Lokaal Gezondheidsbeleid 2013-2016; Notitie mantelzorgondersteuning 2014; Beleidsplan Wmo 2015; Nota Jeugdbeleid gemeente Drechterland 2015-2018; Nota toezicht en handhaving kinderopvang 2015; Verordening leerlingenvervoer 2015; Uitvoeringsnota sociaal domein 2015; Verordening Jeugdhulp 2015; Verordening Wmo 2015; Beleidsregels en besluit jeugdhulp 2015; Beleidsregels en besluit Wmo 2015.
Wat gaan we er voor doen? Basisonderwijs Nieuwkomersklas De Nieuwkomersklas op ‘t Palet - voor kinderen die binnenkomen bij het primair onderwijs maar geen woord Nederlands spreken - is geëvalueerd. Het primair onderwijs is blij met de voorziening. In de regio West-Friesland is daarop besloten om de voorziening uit te breiden en voor vier jaar te consolideren. Huisvesting In 2016 wordt verder uitvoering gegeven aan de doorontwikkeling van het brede scholenbeleid. Om meer integratie te bevorderen tussen kinderopvang en onderwijs wordt onderzocht of integrale kindvoorzieningen leiden tot doorgaande leerlijnen en snelle signalering van zorgbehoeften. De gemeente ondersteunt de wens van ouders en schoolbesturen in Westwoud om gezamenlijk vorm te geven aan één school/ kindcentrum.
40
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Lokaal Onderwijsbeleid Leerlingenvervoer De financiële gevolgen van de invoering van het passend onderwijs zijn gering gebleken. De verordening is aangepast en geharmoniseerd in SED-verband. De gevolgen van de verhoging van de afstand grens van 4 naar 6 km is nu nog niet in te schatten. In augustus 2015 is de islamitische school in Hoorn gestart met een kleine groep leerlingen om in vijf jaar uit te groeien naar een volwaardige school. Leerlingen uit Drechterland die naar deze school gaan hebben recht op een tegemoetkoming in de kosten van het leerlingenvervoer (signatuurvervoer). Op dit moment is nog geen inschatting te maken van het aantal leerlingen dat hiervan gebruik gaat maken. De SED-gemeenten hebben een provinciale subsidie voor de kanteling in het leerlingenvervoer toegekend gekregen. Doelstelling is om de zelfredzaamheid van leerlingen in het zelfstandig reizen te vergroten en daarmee het aantal leerlingen in het aangepast vervoer te verminderen. Hierbij is gekozen voor de methode MEE op Weg, waarbij leerlingen met behulp van een maatje zelfstandig leren reizen. In de uitvoering van het project is ook de borging in de gemeentelijke organisatie meegenomen. Los van deze ontwikkeling staat de nieuwe gebundelde aanbesteding van het leerlingenvervoer, WMO-vervoer en jeugdvervoer die per augustus 2016 gereed moet zijn. Peuterspeelzaalwerk De subsidierelatie is omgezet naar een inkoopmodel, waarbij de gemeente alleen inkoopt voor ouders die niet onder de toeslagwet vallen. Uitgangspunt is dat alle ouders eenzelfde inkomensafhankelijke ouderbijdrage betalen, ongeacht of zij wel of niet onder de toeslagenwet vallen. De ontwikkeling van het aantal peuters en de samenstelling van de groep wordt geëvalueerd. Omdat de uurprijs die de gemeente heeft vastgesteld voor het peuterspeelzaalwerk hoger ligt dan de uurprijs in de commerciële kinderopvang, is de verwachting dat in bepaalde kernen ouders zullen kiezen voor de peutergroepen in de kinderopvang. Daarbij vindt een verschuiving plaats van de verhouding ouders die wel en die niet onder de toeslagenwet vallen. Deze verschuiving heeft enerzijds gevolgen voor de mogelijkheden tot instandhouding van peuterspeelzalen in alle kernen en anderzijds gevolgen voor de subsidieverstrekking aan de stichting Voor-School. Integrale kindcentra waar samenwerking de grondslag is en die ook de leefbaarheid in de kleine kernen als doel hebben, kunnen die ontwikkeling keren. Daarnaast wordt in 2016 beleid ontwikkeld om uitvoering te geven aan de wettelijke verplichtingen in het kader van onderwijsachterstandenbeleid. Minimabeleid In 2016 gaat we verder uitvoering geven aan de Beleidsnota Minimabeleid zoals die in september 2015 door de raad is vastgesteld. Het uitgangspunt van de gemeente Drechterland is dat alle inwoners meedoen. Wie dat niet op eigen kracht kan, krijgt extra steun bijvoorbeeld in de vorm van financiële ondersteuning. Deze ondersteuning kan een tijdelijk of langdurig karakter hebben. We bieden hierbij lokaal maatwerk. Dit past prima in de gedachtegang van de transities. Participatie Ondersteuning naar werk Met de invoering van de Participatiewet zijn er nieuwe doelgroepen toegevoegd aan het klantenbestand. De afbouw van de WSW en de beperkte toegang tot de Wajong zorgen voor een aanvullende instroom van inwoners met een arbeidsbeperking. Met de komst van deze nieuwe klanten, die vanwege hun arbeidsbeperking slechts in beperkte mate zullen kunnen uitstromen, vindt een verschuiving plaats van volledig uitstroom naar het zoveel als mogelijk toeleiden naar arbeid binnen de mogelijkheden die de klant heeft. Hier ligt een belangrijke rol voor het WerkSaam om samen met de klant op zoek gaat naar individuele oplossingen. Via WerkSaam geven de Westfriese gemeenten gezamenlijk invulling aan het centrale doel “iedereen met arbeidsvermogen naar werk toe te leiden, regulier werk of zo regulier mogelijk werken en beschut waar het moet”. De kerntaak van WerkSaam Westfriesland is het – samen met het bedrijfsleven – zorg dragen voor het zo snel mogelijk aan het werk helpen van werkzoekenden in het kader van de Participatiewet en het goed bedienen van werkgevers die op zoek zijn naar (tijdelijke) arbeidskrachten. Bij de ondersteuning naar werk heeft het Regionaal Werkbedrijf NHN ook een belangrijk rol. Het regionaal Werkbedrijf is een bestuurlijk samenwerkingsverband op de schaal van Noord-Holland Noord met de regiogemeenten, UWV, onderwijs en werkgevers en werknemers organisaties. In het regionaal Werkbedrijf worden afspraken gemaakt over een eenduidige werkgeversbenadering, het hanteren van een uniform instrumentarium (o.a. loonkostensubsidie en loonwaardebepaling) en Gemeente Drechterland - Begroting 2016
41
transparantie van vraag en aanbod. De structuur van het Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid wordt benut om vorm te geven aan de inrichting en uitvoering van het regionaal Werkbedrijf. Eén van de grote uitdagingen is om te voldoen aan de banenafspraak die is afgesproken in het Sociaal Akkoord. Voor onze regio is de opdracht om voor mensen met een arbeidsbeperking in 2015/2016 575 extra banen te creëren en wel 445 in de marktsector en 130 bij de overheid. Als de totale landelijke doelstelling niet wordt gehaald treedt de quotumwet in werking. WMO Vergroting draagkracht en verlichten draaglast van mantelzorgers Om mantelzorgers zo lang mogelijk in staat te stellen om zorg te kunnen bieden worden zij ondersteund en van informatie voorzien vanuit de consulenten van de gemeente Drechterland. Daarnaast subsidieert de gemeente Drechterland het Westfriese Kennisplatform Mantelzorgondersteuning. Een van de belangrijkste doelen van dit Kennisplatform is om mantelzorgers eerder te bereiken en te voorkomen dat ze overbelast raken. De vragen en behoeften van mantelzorgers (bijvoorbeeld met betrekking tot wonen) worden daarbij continu gemonitord, zodat er passende ondersteuning geboden kan worden. Vrijwilligers en mantelzorgers die te maken hebben met mensen met (beginnende) dementie vergen extra aandacht. Ook respijtzorg is een aandachtspunt, waarbij de vraag en het aanbod een goede afstemming behoeven. Mantelzorgers worden zichtbaar gewaardeerd. Om de afstemming tussen mantelzorg en professionele zorg te verbeteren worden activiteiten omtrent deze afstemming gestimuleerd. Mantelzorgcompliment De gemeente gaat haar mantelzorgers op een passende manier waarderen.De waardering zal niet plaats vinden middels het overmaken van een geldbedrag maar via uitbreiding van respijtvoorzieningen en het uitbreiden van bestaande functies in het kader van het extra ondersteunen van de mantelzorgers. Daarnaast zullen de mantelzorgers jaarlijks een waardering ontvangen bijvoorbeeld in de vorm van een kerststukje/bloemetje of een VVV bon. De mantelzorger moet hiervoor worden opgegeven door de zorgvrager en kan zodanig ook als mantelzorger worden geregistreerd. Voorts zal er jaarlijks een bijeenkomst (verwendag) voor mantelzorgers worden georganiseerd. Ondersteuning via de Wet maatschappelijke ondersteuning De uitgangspunten van de Wmo 2015 zijn eigen kracht en maatwerk. Indien de burger het niet zelf of binnen de vertrouwde omgeving kan oplossen, biedt de gemeente passende ondersteuning. Deze ondersteuning kan op verschillende manieren vorm worden gegeven, variërend van huishoudelijke hulp tot dagbesteding. Voor 2016 gaan we het beleid met betrekking tot de Hulp bij het huishouden (HH1/HH2) voortzetten zoals we dat in 2015 hebben gedaan. Bij de inkoop 2016 is in het kader van innovatie gekeken naar een mogelijk nieuw product HH3. HH3 is dan hulp bij huishouden in combinatie met begeleiding. De komende jaren onderzoeken we de mogelijkheden om te komen tot initiatieven voor nieuwe algemene voorzieningen. Dit zijn voorzieningen die toegankelijk zijn voor iedereen en die de participatie en zelfredzaamheid ondersteunen. Vrijwilligers Vrijwilligers worden net als de mantelzorgers door de verschillende ontwikkelingen (decentralisaties) zwaarder belast. De gemeente subsidieert het Vrijwilligerspunt voor de coördinatie en ondersteuning van vrijwilligerswerk en maatschappelijke stages. Er wordt in het najaar van 2015 onderzocht of een vrijwilligersconferentie in 2016 zal plaatsvinden. Senioren De senioren in de gemeente worden, door middel van de seniorenbijeenkomsten, op de hoogte gehouden van en betrokken bij de actuele ontwikkelingen. In elke dorpskern zijn eetprojecten en/of activiteiten voor senioren. Dit wordt in 2016 ook gecontinueerd en gestimuleerd. Ook wordt de seniorenwijzer (sociale kaart voor senioren) actueel gemaakt en verspreid onder alle inwoners van 75 jaar en ouder in de gemeente. Jeugd en jongeren Bevorderen dat iedereen gezond kan leven De gemeente initieert, stimuleert, subsidieert en faciliteert initiatieven op het gebied van preventie met als doel de gezondheid van inwoners te beschermen en te bevorderen, zodat mensen zo lang mogelijk lichamelijk en geestelijk gezond blijven. Het project ‘In Control of Alcohol&Drugs’ wordt verlengd tot in ieder geval 2018. In 2016 zal de gezondheidsnota 2013-2016 worden geëvalueerd en een nieuwe nota worden voorbereid. 42
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Bieden van tijdelijke en/of langdurige vormen van ondersteuning Preventie is een belangrijk onderdeel binnen het sociaal domein. Als hulpvragen eerder in beeld zijn en problemen eerder gesignaleerd worden, kan de inzet van hulp sneller, minder intensief en daardoor ook goedkoper en lokaal. De Brede School, de jeugdgezondheidszorg, het algemeen- en schoolmaatschappelijk werk en het voorschools adviesteam bieden een aanbod van diverse activiteiten, voorlichting, groepsaanbod en observatie onder andere op de peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en scholen. Vanaf 2016 zal de functie jeugdwerker voor 16 uur vervuld worden. Het jeugdwerk heeft een signalerende functie voor kinderen en jongeren (12-23 jaar) waarmee het niet goed gaat. Daarnaast geeft het jeugdwerk ondersteuning en begeleiding in praktische zin en biedt het vroege interventie ter voorkoming van ongewenste situaties en gedrag. Op deze manier wordt het gevoel van veiligheid vergroot. Het jeugdwerk wordt voornamelijk ambulant ingezet. De jeugdwerker organiseert activiteiten voor kinderen en jongeren en creëert hiermee een laagdrempelige voorziening. Daarnaast zal de jeugdwerker kwetsbare jeugd signaleren en begeleiden. Team inzet vervult een cruciale rol bij het verhogen van de kwaliteit en efficiency van de jeugdhulp én bij de vermindering van het gebruik van (dure) specialistische hulp. De gemeente heeft hiermee de deskundigheid op het gebied van jeugdhulp versterkt. Team Inzet heeft als doel te zorgen dat elk huishouden, gezin en/of kind met meervoudige en/of enkelvoudige zware problematiek de juiste begeleiding en/of zorg ontvangt. In specifieke gevallen volstaat de hulpverlening vanuit team Inzet niet en is het inzetten van specialistische zorg nodig. Deze gespecialiseerde zorg wordt in Westfriesland regionaal ingekocht. In de Jeugdwet wordt ook voorgeschreven dat in ieder geval Veilig Thuis (Advies en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling) en de zorg van gecertificeerde instellingen voor jeugdbescherming en -reclassering (boven)regionaal zullen worden ingekocht.
Wat mag het kosten? Programma 6 Sociaal domein Product
Rekening 2014
Begroting 2015
Begroting 2016
Lasten Basisonderwijs Lokaal onderwijsbeleid Peuterspeelzaalwerk Inkomensvoorzieningen Minimabeleid Participatiebudget Wmo individuele verstrekkingen Wmo collectieve voorzieningen Gezondheidszorg Maatschappelijk werk Jeugd en jongeren
611.000 486.000 260.000 2.221.000 400.000 1.960.000 2.032.000 317.000 731.000 361.000 235.000
591.000 453.000 205.000 2.206.000 310.000 1.805.000 4.037.000 147.000 726.000 274.000 3.604.000
584.000 435.000 206.000 1.837.000 436.000 1.652.000 4.634.000 0 713.000 0 3.429.000
Totaal lasten
9.614.000
14.358.000
13.926.000
Baten Basisonderwijs Lokaal onderwijsbeleid Peuterspeelzaalwerk Inkomensvoorzieningen Minimabeleid Participatiebudget Wmo individuele verstrekkingen Wmo collectieve voorzieningen Gezondheidszorg Maatschappelijk werk Jeugd en jongeren Totaal baten
31.000 0 2.000 1.514.000 53.000 1.812.000 289.000 0 0 57.000 0 3.758.000
35.000 0 9.000 1.815.000 65.000 15.000 236.000 0 0 31.000 0 2.206.000
35.000 5.000 9.000 1.673.000 75.000 0 276.000 0 0 0 21.000 2.094.000
-5.856.000
-12.152.000
-11.832.000
Totaal saldo van baten en lasten
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
43
Mutatie reserves Toevoeging reserves Onttrekking reserves
52.000 337.000
3.000 171.000
3.000 171.000
Totaal mutaties reserves
285.000
168.000
168.000
-5.571.000
-11.984.000
-11.664.000
(nadelig)
(nadelig)
(nadelig)
Resultaat
Toelichting afwijkingen tussen begroting 2015 en begroting 2016 (totaal saldo van baten en lasten) Algemeen Toerekening personeelslasten en interne doorberekeningen
-30.000
N
20.000
V
40.000
V
-64.000 147.000 25.000 160.000
N V V V
In 2016 lagere bijdrage GGD 0-4 jarigen en mobiliteitspool
26.000
V
Overige verschillen
-4.000
N
Lokaal onderwijsbeleid In 2016 alleen nog subsidie aan onderwijsbegeleidingsdienst De Streek Diversen In 2015 is er incidenteel geld beschikbaar gesteld voor inburgering en maatschappelijke begeleiding asielzoekers In 2016 wordt er incidenteel een extra toelage WMO Huishoudelijk hulp verstrekt In 2015 incidenteel budget beschikbaar voor transitiekosten Sociaal Domein In 2016 vindt er een afbouw plaats van de uren van de jongerenwerker De budgetten (uitgaven) in het Sociaal Domein zijn gekoppeld aan de uitkering die wij hiervoor ontvangen. Ten opzichte van 2015 is deze naar beneden bijgesteld waardoor vanwege de koppeling ook een bijstelling van de budgetten heeft plaatsgevonden.
Totaal verschil
320.000
Mutaties reserves Storting Reserve groot onderhoud gebouwen Reserve Afschrijvingslasten - afschrijvingslasten de Kieft
44
Onttrekking
3.000 171.000
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Programma 7: Sport, cultuur en welzijn Portefeuillehouder: D. te Grotenhuis en V. Reus
Dit programma omvat:
Sociaal-cultureel welzijn Sport Natuur en (openlucht)recreatie
Wat willen we bereiken? Maatschappelijk effect Bevorderen/verbeteren van het algemeen welzijn door inwoners te laten participeren/ beleven van sport, cultuur en recreatieve activiteiten
Hoofddoelstelling
Subdoelstelling
Prestaties 2016
Het bevorderen van sport- en cultuurdeelname (zowel actief als passief) van inwoners. In het bijzonder staan de doelgroepen jeugd, ouderen en gehandicapten centraal
Het behouden en verbreden van het aanbod en de kwaliteit van sporten culturele activiteiten
Vergroten van sportdeelname door jeugd en ouderen Verkleinen van sportuitval bij de jeugd van 12 tot 18 jaar Op alle basisscholen is cultuuronderwijs aanwezig Kwaliteitsimpuls bewegingsonderwijs op alle basisscholen (combinatiefunctionaris) Beschikbaar stellen van investeringssubsidies t.b.v. sportaccommodaties Regulier onderhoud gemeentelijke sportaccommodaties conform NOC/NSF-richtlijnen
Het behouden en verbeteren van sportaccommodaties
Het instandhouden van een breed en gevarieerd aanbod van voorzieningen voor sociaalcultureel welzijn en recreatie
Bevorderen en inzichtelijk maken van kunst en cultureel erfgoed Voldoende aanbod van veilige openbare sport-, speel- en recreatieve gelegenheden
Herijken cultuurbeleid
- Uitvoeren van het Speelruimtebeleidsplan - Exploiteren en subsidiëren van beide zwembaden
De prestatie-indicatoren waarmee we bovenstaand beleid willen meten zijn: Onderwerp Prestatie-indicator Streefwaarde 2016 Vergroten van sportdeelname door jeugd en ouderen
Verkleinen van sportuitval bij de jeugd van 12 tot 18 jaar
Kwaliteitsimpuls bewegingsonderwijs op alle basisscholen
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Percentage Drechterlandse jeugd van 5 tot 18 jaar dat lid is van een Drechterlandse sportvereniging Aantal deelnemers aan fitness voor senioren in de leeftijd van 65+ Aantal deelnemers aan het project Jeugdsportpas voor de groepen 5 t/m 8 van het basisonderwijs Inzet van combinatiefunctionarissen als vakleerkrachten bewegingsonderwijs
75%
Minimaal 140 deelnemers per jaar Minimaal 150 deelnemers per jaar
Op alle basisscholen wordt minimaal 1 gymles per schoolweek voor de groepen 3 t/m 8 verzorgd door een vakleerkracht bewegingsonderwijs 45
Op alle basisscholen is cultuuronderwijs aanwezig
Percentage aantal scholen dat uitvoering geeft aan Cultuureducatie met Kwaliteit
100%
Binnen dit programma zijn de volgende beleidsnota’s leidend: Welzijnsvisie Drechterland in breed perspectief (2007); Kunst- en Cultuurnota ‘Drechterland Inzicht’ (2009 – 2012) en de evaluatie 2013; Nota lokaal sportbeleid (2013 - 2016); Nota Speelruimtebeleid (2014 - 2023).
Wat gaan we er voor doen? Sociaal- cultureel welzijn Het cultuurbeleid wordt herijkt en een nieuwe nota cultuurbeleid wordt opgesteld. Hierin wordt rekening gehouden met de regio waar wordt gewerkt aan een gezamenlijke regionale bibliotheekvisie. De nota cultuurbeleid gaat echter verder dan alleen het bibliotheekwerk. Gestreefd wordt naar een integrale visie waar ook muziekonderwijs, cultuureducatie en cultuurparticipatie deel van uit maken. Integratie van en samenwerking tussen voorzieningen, cultureel ondernemerschap en de scholen, zijn uitgangspunten. In samenwerking met de provincie Noord-Holland wordt het programma “Cultuureducatie met Kwaliteit 2013-2016” in de regio vormgegeven. Door het regionale portefeuillehoudersoverleg is een bestuurlijke opdracht gegeven te onderzoeken of en hoe we in het huidige samenwerkingsverband de regeling Cultuureducatie met Kwaliteit en de digitale infrastructuur na 2016 op dezelfde of vergelijkbare wijze voort kunnen zetten. Sport Nota lokaal sportbeleid Drechterland in Beweging! 2013-2016 In 2012 is de Nota lokaal sportbeleid “Drechterland in beweging!” 2013-2016 vastgesteld. In de nota lokaal sportbeleid “Drechterland in beweging!” wordt aangegeven wat de uitgangspunten zijn van het sportbeleid in de gemeente Drechterland in de periode 2013-2016. Het bestaande sportbeleid bestaat onder meer uit; het vergroten van sportdeelname door jeugd en ouderen, in stand houden en verbeteren van sportaccommodaties en voorwaarden scheppen voor kwalitatief goed bewegingsonderwijs. Combinatiefuncties Het sportstimuleringsbeleid richt zich in 2016 met name op jeugd, ouderen (55-plus) en gehandicapten. Naast het bevorderen van de sportdeelname door inwoners van Drechterland, wordt binnen het thema sportstimulering nadrukkelijk gezocht naar verbanden met andere beleidsterreinen. De Brede Impuls combinatiefuncties biedt hiervoor alle mogelijkheid. In samenwerking met Sportservice worden activiteiten georganiseerd die gericht zijn op naschoolse sportactiviteiten, goed bewegingsonderwijs op alle basisscholen, gezondheidsbevordering, gehandicaptensport en meer bewegen voor ouderen. Investeringssubsidies Aanvragen voor investeringssubsidies ten behoeve van de renovatie/uitbreiding van buitensportaccommodaties worden ter besluitvorming voorgelegd aan de gemeenteraad. Verenigingen kunnen op grond van de subsidieregeling Investeringssubsidies in aanmerking komen voor een investeringssubsidie van maximaal 40% van de werkelijk kosten. Handbalveld sportvereniging De Valken Sportvereniging De Valken uit Venhuizen maakt gebruik van het handbalveld op het Koggecomplex. De toplaag van dit handbalveld is aan renovatie toe. In overleg met het bestuur van De Valken is een plan in voorbereiding om het handbalveld te verplaatsen naar een locatie binnen de hekken van het sportcomplex. Op korte termijn worden de totale kosten hiervan inzichtelijk gemaakt, waarbij rekening moet worden gehouden met het verplaatsen van een aantal leidingen. Het bestuur van sportvereniging De Valken heeft aangegeven ook een financiële bijdrage te kunnen doen bij het verplaatsen van het handbalveld. Op het moment dat wij inzicht hebben in de totale kosten, wordt het verplaatsen van het handbalveld en het beschikbaar stellen van de benodigde middelen ter besluitvorming aan de gemeenteraad voorgelegd.
46
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Natuur en (openlucht)recreatie Openbare speelterreinen Er wordt verder uitvoering gegeven aan de beleidsvoornemens uit de in 2014 vastgestelde nota Speelruimtebeleid (2014-2023). Zie ook programma 3. Zwembaden In 2016 bestaat openluchtzwembad Het Streekbad 50 jaar. Tijdens het zwemseizoen wordt hier de nodige aandacht aan gegeven. Voorafgaand aan het zwemseizoen worden de zwembassins voorzien van een nieuwe coating. Zwembad ’t Hemmerven wordt geëxploiteerd door de gelijknamige stichting. Hiervoor ontvangt de stichting jaarlijks een budgetsubsidie. Daar waar mogelijk wordt samengewerkt tussen beide zwembaden.
Wat mag het kosten? Programma 7 Sport, cultuur en welzijn Product
Rekening 2014
Begroting 2015
Begroting 2016
Lasten Sociaal-cultureel welzijn Sport Natuur en (openlucht) recreatie
1.693.000 962.000 588.000
1.362.000 938.000 360.000
1.349.000 916.000 378.000
Totaal lasten
3.243.000
2.660.000
2.643.000
351.000 170.000 89.000 610.000
331.000 181.000 76.000 588.000
333.000 191.000 86.000 610.000
-2.633.000
-2.072.000
-2.033.000
Mutatie reserves Toevoeging reserves Onttrekking reserves
144.000 539.000
38.000 66.000
38.000 44.000
Totaal mutaties reserves
395.000
28.000
6.000
-2.238.000
-2.044.000
-2.027.000
(nadelig)
(nadelig)
(nadelig)
Baten Sociaal-cultureel welzijn Sport Natuur en (openlucht) recreatie Totaal baten Totaal saldo van baten en lasten
Resultaat
Toelichting afwijkingen tussen begroting 2015 en begroting 2016 (totaal saldo van baten en lasten) Algemeen Toerekening personeelslasten en interne doorberekeningen Kapitaallasten
-12.000 13.000
N V
Sociaal-cultureel welzijn Meer subsidie bibliotheek vanwege indexatie en extra bijdrage sociale activiteiten Gedeelte subsidie muziekschool 2016 in 2015 uitbetaald
-26.000 23.000
N V
Sport In 2015 incidenteel budget vervanging sporttoestellen
43.000
V
Overige verschillen
-2.000
N
Totaal verschil
39.000
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
47
Mutaties reserves Storting Reserve Afschrijvingslasten - afschrijvingslasten bibliotheek Hoogkarspel Reserve groot onderhoud gebouwen
Onttrekking 44.000
38.000
Investeringen Renovatie sportveld (B-veld) Woudia Vervangen coating Streekbad
48
40.000 180.000
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Portefeuillehouder: V. Reus
Producten:
Lokale heffingen Algemene uitkering Algemene lasten en baten Financiering Waardering Onroerende Zaken (WOZ) Heffing en invordering
Binnen dit programma zijn de volgende beleidsnota’s leidend: Treasurystatuut 2010; Nota Activa, investerings- en afschrijvingsbeleid 2011; Nota reserves en voorzieningen 2012; Budgetregeling SED 2015.
Wat zijn algemene dekkingsmiddelen? Algemene dekkingsmiddelen zijn inkomsten zonder vooraf bepaald bestedingsdoel die de gemeente vrij kan besteden. Het gaat behalve om de uitkering uit het gemeentefonds, om gemeentebelastingen, deelnemingen/dividend, erfpacht, rente en de verzamelpost overige dekkingsmiddelen. Ze zijn bedoeld voor de uitvoering van de programma’s waarin het beleid tot uitvoering wordt gebracht dat de gemeenteraad heeft vastgesteld. Algemene dekkingsmiddelen 2014 Rekening
2015 Begroting
2016 Begroting
2017 Begroting
2018 Begroting
2019 Begroting
Lokale heffingen Algemene Uitkeringen Dividenden en rente op obligaties Grondexploitatie Saldo Financieringsfunctie
2.409.000 15.247.000 138.000 38.000 134.000
2.447.000 20.489.000 1.855.000 254.000 339.000
2.473.000 20.876.000 155.000 528.000 300.000
2.479.000 20.702.000 155.000 56.000 303.000
2.486.000 20.622.000 155.000 61.000 299.000
2.345.000 20.679.000 155.000 61.000 286.000
Totaal Algemene dekkingsmiddelen
17.966.000
25.384.000
24.332.000
23.695.000
23.623.000
23.526.000
Lokale heffingen Voor een uitgebreide toelichting over de tarieven en de bijbehorende inkomsten wordt verwezen naar Paragraaf 1 Lokale heffingen (bladzijde 55). Algemene uitkering Gemeentefonds De algemene uitkering uit het gemeentefonds voor de begroting 2016 en de meerjarenraming 20172019 is gebaseerd op de meicirculaire 2015. In deze circulaire is nader invulling gegeven aan de e uitkomsten van de 2 fase van het groot onderhoud aan het gemeentefonds. Met ingang van 2016 e worden de uitkomsten van de 2 fase doorgevoerd. Ook zijn met ingang van 2016 de objectieve verdeelmodellen voor de WMO 2015 en Jeugd van toepassing. Door de invoering ervan treden herverdeeleffecten op. Herverdeeleffecten die via ingroeipaden worden afgevlakt. In het volgende overzicht is het resultaat zichtbaar van de meicirculaire 2015, vergeleken met de cijfers in de vastgestelde Perspectievennota 2015. Ontwikkeling AU ten opzichte van de Perspectievennota 2015
Perspectievennota 2015 Meicirculaire 2015 Effect
2016 20.838.000 20.876.000 38.000
2017 20.889.000 20.702.000 -187.000
2018 20.759.000 20.622.000 -137.000
2019 20.796.000 20.679.000 -117.000
Voor de jaren 2016-2019 worden de verschillen voornamelijk veroorzaakt door een aanpassing van de e voorlopige resultaten van de 2 fase van het groot onderhoud aan het gemeentefonds. Voor 2016 is er Gemeente Drechterland - Begroting 2016
49
nog sprake van een positieve bijstelling. Voor de jaren 2017-2018 is dit echter niet het geval. Bij de meicirculaire 2016 zullen de definitieve resultaten bekend worden. Het netto-effect van de meicirculaire 2015 wijkt af van het effect zoals hierboven gepresenteerd. Dit komt doordat bij het netto-effect rekening wordt gehouden met zogenaamde taakmutaties. Dit zijn mutaties in de algemene uitkering die ook leiden tot wijzigingen in het takenpakket van de gemeente. Dat kunnen taakuitbreidingen zijn, maar ook het geheel of gedeeltelijk wegvallen van taken. Bij de berekening van het netto-effect gaan wij uit van het principe dat mutaties in het Deelfonds Sociaal Domein ook leiden tot een bijstelling van de budgetten van het Sociaal Domein (budgettair neutraliteit). Oftewel de inkomsten en uitgaven binnen het Sociaal Domein zijn met elkaar in evenwicht. Het netto-effect van de meicirculaire op het begrotingsresultaat is als volgt:
Netto effect Meicirculaire 2015 t.o.v. PPN 2015
2016 43.000
2017 -285.000
2018 -206.000
2019 -177.000
Rente en dividenden De Bank Nederlands Gemeenten (BNG) keert jaarlijks, aan de aandeelhouders, 25% van de nettowinst als dividend uit. De gemeente ontvangt jaarlijks dividend als aandeelhouder van het netwerkbedrijf Alliander (via de Houdstermaatschappij GKNH, het voormalig Gasbedrijf). Voor 2016 wordt uitgegaan van een uitkering van € 135.000. Grondexploitatie De winstnemingen en omslagheffingen bovenwijkse voorzieningen uit de grondexploitaties worden gestort in de Algemene reserve. Voor 2016 staat een winstneming geprognosticeerd van € 469.000. en een “omslagheffing” van € 58.000. Deze omslagheffing is gebaseerd op het aantal te verkopen vierkante meters grond in het betreffende jaar. De gemeente Drechterland heeft een aantal grondexploitaties dat zich over meerdere jaren uitstrekt. In paragraaf 7 Grondbeleid is uiteengezet hoe de gemeente haar beleid heeft geformuleerd. Voor nadere informatie wordt dan ook verwezen naar deze paragraaf. Saldo financieringsfunctie Het begrote renteresultaat uit hoofde van de financiering voor 2016 bedraagt € 300.000. Onvoorzien Het beleid van de gemeente Drechterland is om minimaal € 2,50 per inwoner te begroten voor onvoorziene uitgaven. De doelstelling van de post onvoorzien is het kunnen opvangen van de kosten van onvoorziene omstandigheden of gebeurtenissen en het zuiver houden van de exploitatiebegroting van onvoorziene mee- en tegenvallers die zich het lopende jaar indienen WOZ De herwaardering naar waardepeildatum 1 januari 2015 is van toepassing op het belastingjaar 2016. Inmiddels is er een herstel van de woningmarkt en de economie. Het aantal woningverkopen is dan ook flink gestegen wat de uitvoering van de Wet WOZ ten goede komt. Het aantal bezwaarschriften was in 2015 iets lager dan in 2014. Het aantal ontvangen bezwaarschriften van no cure no pay bureaus was in verhouding ook minder. Dit is ook de verwachting voor 2016. De koppeling van gegevensstromen BAG - WOZ - Landelijke voorziening WOZ heeft veel vertraging opgelopen. Naar alle waarschijnlijkheid zal 2016 het jaar zijn waarin dit nu gerealiseerd gaat worden. De optimalisatie van objectkenmerken van woningen en bedrijven is inmiddels een kwaliteitstreven waar de Waarderingskamer streng op controleert. Heffing en invordering Hiervoor wordt verwezen naar de inhoud van paragraaf 1 Lokalen heffingen (bladzijde 55).
50
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Wat mag het kosten? Programma Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Rekening 2014
Begroting 2015
Begroting 2016
Lasten Lokale heffingen Algemene uitkering Algemene lasten en baten Financiering WOZ Heffing en invordering
2.000 0 377.000 358.000 214.000 18.000
3.000 0 197.000 176.000 237.000 14.000
3.000 0 295.000 25.000 243.000 15.000
Totaal lasten
969.000
627.000
581.000
Baten Lokale heffingen Algemene uitkering Algemene lasten en baten Financiering WOZ Heffing en invordering
2.409.000 15.247.000 87.000 649.000 0 16.000
2.447.000 20.489.000 0 2.370.000 0 17.000
2.473.000 20.876.000 0 480.000 0 17.000
Totaal baten
18.408.000
25.323.000
23.846.000
Totaal saldo van baten en lasten
17.439.000
24.696.000
23.265.000
1.663.000 2.153.000
567.000 1.321.000
214.000 644.000
490.000
754.000
430.000
17.929.000
25.450.000
23.695.000
(voordelig)
(voordelig)
(voordelig)
Product
Mutatie reserves Toevoeging reserves Onttrekking reserves Totaal mutaties reserves Resultaat
Toelichting afwijkingen tussen begroting 2014 en begroting 2015 (totaal saldo van baten en lasten) Algemeen Toerekeningen personeelslasten en interne doorberekeningen
-6.000
N
Lokale heffingen Wegens indexatie hogere opbrengst OZB
25.000
V
387.000
V
-42.000 97.000 -150.000
N V N
-1.700.000 154.000 -191.000
N V N
-5.000
N
Algemene uitkering Hogere uitkering als gevolg van herijking / groot onderhoud (2e fase) gemeentefonds Algemene lasten en baten Budget onvoorzien Resultaat saldo kostenplaatsen (betreft o.a. in 2015 gemaakte mutaties op de kostenplaatsen) Bijdrage afschrijvingslasten overgedragen deel gemeentehuis Hoogkarspel aan SED (budgettair neutraal - totale afschrijvingslasten blijven gelijk) Financiering In 2015 incidentele uitkering Nuon gelden In 2015 dotatie voorziening rentevoorziening Niet In Exploitatie Genomen Gronden (NIEGG) Lagere renteopbrengst grondexploitatie Overige verschillen Totaal verschil Gemeente Drechterland - Begroting 2016
-1.431.000 51
Mutaties reserves Storting Reserve Afschrijvingslasten - automatisering Reserve Afschrijvingslasten - nieuw gemeentehuis Reserve Verkeersinfrastructuur - bijdragen OZB niet woningen Reserve groot onderhoud gebouwen
Onttrekking 160.000 369.000
145.000 69.000
115.000
Storting
Onttrekking
Mutaties voorzieningen
Voormalig personeel
160.000
Investeringen Vervangen materieel buitendienst
52
48.000
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
4.2
Paragrafen
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
53
54
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Paragraaf 1: Lokale heffingen 1.1 Algemeen In deze paragraaf wordt een overzicht geboden van de gemeentelijke belastingen en heffingen die de gemeente Drechterland kent. De belastingopbrengsten zijn vrij te besteden en vallen onder de algemene dekkingsmiddelen. De tarieven van de rechten, leges en retributies mogen maximaal kostendekkend zijn. De baten daarvan dienen ter dekking van de gemaakte kosten en de opbrengsten worden daarom in de diverse programma’s afzonderlijk verantwoord. In deze begroting is het gematigde beleid met betrekking tot de tarieven van de gemeentelijke belastingen voortgezet. In algemene zin komt dit er op neer, dat jaarlijks een stijgingspercentage wordt doorgevoerd ter grootte van het inflatiepercentage. Dit is in 2016 bepaald op een stijging van 0,8 %. 1.2 Overzicht lokale heffingen In de onderstaande tabel is een overzicht opgenomen van verwachte opbrengsten van de belangrijkste heffingssoorten in 2016.
Belastingen Onroerende-zaakbelastingen op woningen (eigenaren) Onroerende-zaakbelastingen op niet-woningen (eigenaren) Onroerende-zaakbelastingen op niet-woningen (gebruikers) Forensenbelasting Toeristenbelasting Totaal
2015 1.684.000 440.000 295.000 15.000 13.000 2.447.000
2016 1.704.000 444.000 297.000 15.000 13.000 2.473.000
Overige heffingen Secretarieleges Leges omgevingsvergunningen Begrafenisrechten Rioolheffing Afvalstoffenheffing Staangelden markten Pachtsommen kermissen Totaal
2015 312.000 336.000 35.000 1.215.000 2.661.000 7.000 20.000 4.586.000
2016 312.000 294.000 35.000 1.239.000 2.684.000 7.000 20.000 4.591.000
Het totaal aan belastingen en heffingen bedraagt circa € 7,1 miljoen. Onderstaande grafiek laat de verdeling van de opbrengsten uit de belastingen en heffingen voor 2016 zien.
6% 38% 35% Afvalstoffenheffing Rioolheffing Bouwleges en welstand OZB 4%
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
17%
Overig
55
1.3 Beleid ten aanzien van lokale heffingen Onroerendezaakbelasting (OZB) De tarieven voor de onroerendezaakbelastingen (OZB) worden berekend naar een percentage van de WOZ waarde van het onroerend goed in de gemeente. Bij het bepalen van dit tarief wordt een relatie gelegd met de waardeontwikkeling van het onroerend goed. Voor de onroerendezaakbelastingen geldt als uitgangspunt dat de tarieven stijgen met het inflatiepercentage van 0,8. Daarnaast is bij de bepaling van het tarief rekening gehouden met de totale waardeontwikkeling van het onroerend goed in de gemeente. De waarderingsgrondslag voor de OZB-aanslagen van 2016 is de WOZ-peildatum 1-1-2015. In de meicirculaire 2015 is het rijk op basis van informatie van de Waarderingskamer uitgegaan van de verwachting dat de marktontwikkeling bij woningen tussen 1 januari 2014 en 1 januari 2015 0,6 % bedraagt. Voor niet- woningen wordt uitgegaan van een marktontwikkeling van -1,8 %. Om uit te komen op een opbrengstenstijging van 0,8% in 2016 worden de tarieven per heffingseenheid aangepast. De heffingseenheid is een percentage van de waarde van het WOZ-object. Na 2016 is geen verdere verhoging van de tarieven doorgevoerd. De tarieven voor de niet-woningen zijn in 2009 extra verhoogd met 25 %. De opbrengst van die verhoging is bestemd voor de voeding van de bestemmingsreserve “Verkeersinfrastructuur Drechterland”. Deze verhoging heeft een tijdelijk karakter en loopt af in 2018. Tarieven Omschrijving
2015
2016
0,0960 0,1848 0,1478
0,0960 0,1829 0,1467
Heffingseenheid: percentage van de waarde Woningen: Niet woningen - eigenaar: Niet woningen - gebruiker:
Op basis van de Financiële-Verhoudingswet wordt in het gemeentefonds rekening gehouden met verschillen in de belastingcapaciteit van gemeenten. De belastingcapaciteit wordt bepaald aan de hand van de waarde van de onroerende zaken in een gemeente (de WOZ-waarden). Hoe hoger de waarde, hoe hoger de belastingcapaciteit en hoe hoger de “korting OZB” bij de verdeling van het gemeentefonds. Het idee hierachter is eenvoudig. Hoe meer geld een gemeente aan onroerende zaakbelastingen kan binnenhalen, hoe minder geld uit het gemeentefonds nodig is. Zonder deze maatregel zouden gemeenten met een hoge waarde aan onroerende zaken een hoger voorzieningenniveau kunnen bieden dan gemeenten met een lage waarde. Bij de bepaling van de belastingscapaciteit waar in het gemeentefonds mee rekening wordt gehouden, wordt voor iedere gemeente met dezelfde tarieven berekend. Deze tarieven worden de rekentarieven genoemd. Deze tarieven zijn in het verleden vastgesteld op het gemiddelde tarief van alle gemeenten op dat moment. Verschillen in feitelijke tarieven tussen gemeenten spelen in de verdeling van het gemeentefonds geen rol. De rekentarieven zijn vastgesteld in procenten van de heffingsgrondslag (waarde onroerende zaak). Ter vergelijking zijn de gemeentelijke percentages eveneens vermeld:
Omschrijving
Rekentarieven
Gemeentelijk tarief
0,1139 0,1546 0,1246
0,0960 0,1829 0,1467
Heffingseenheid: percentage van de waarde Woningen: Niet woningen - eigenaar: Niet woningen - gebruiker:
56
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Rioolheffing De rioolheffing wordt geheven van de eigenaar van een eigendom van waaruit afvalwater direct of indirect op de gemeentelijke riolering wordt afgevoerd. Basis voor de begroting 2016 is het huidige Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (VGRP). Op basis van dit plan worden de tarieven in 2016 met 1,75% verhoogd. Het tarief in 2015 was € 146. Voor 2016 wordt het basistarief berekend op € 148,50. Toeristenbelasting Deze belasting wordt geheven naar het aantal overnachtingen. Het tarief bedraagt in 2016 € 1,05 per overnachting. Forensenbelasting Forensenbelasting wordt geheven van degene die voor zichzelf of voor zijn gezin meer dan 90 dagen per jaar een gemeubileerde woning beschikbaar houdt zonder in de gemeente hoofdverblijf te hebben. Onder gemeubileerde woningen vallen ook zomerhuisjes, chalets en caravans. Het tarief bedraagt in 2016 € 236 per woning per jaar. Afvalstoffenheffing De tarieven voor de afvalstoffenheffing zijn afhankelijk van de kosten, die de Huisvuilcentrale (HVC) te Alkmaar aan de gemeente in rekening brengt. In het kader van kostendekkendheid worden aan de afvalkosten de kosten van administratie en inning (de zogenaamde perceptiekosten) toegevoegd. Ook wordt rekening gehouden met de doorwerking van het BTW-compensatiefonds. De kosten per huishouden zoals die door de HVC in rekening gebracht zullen worden, zijn op het moment van het samenstellen van deze begroting nog niet bekend. In de nog separaat vast te stellen Verordening afvalstoffenheffing Drechterland 2016 worden de definitieve tarieven opgenomen. In de begroting 2016 is op basis van de op dit moment beschikbare gegevens vooralsnog uitgegaan van een opbrengst die is gebaseerd op een tarief van € 275 voor eenpersoonshuishoudens en van € 376 voor meerpersoonshuishoudens. De tarieven voor 2016 komen in deze berekening ten opzichte van 2015 voor éénpersoonshuishoudens en meerpersoonshuishoudens uit op respectievelijk een toename van € 2 en € 3. Dit verschil wordt veroorzaakt doordat bij de bepaling van de tarieven voor 2016 rekening is gehouden met de consumentenprijsindex van maart 2015. Daarnaast wordt ook rekening gehouden met een hogere bijdrage inzake de verrekening van de kwijtschelding. Leges De gemeentelijke legestarieven volgens de tarieventabel zijn verhoogd met 0,8 %. Enkele onderdelen zijn aan wettelijke maximumbedragen gebonden waarop de verhoging niet van toepassing is (rijksleges). Marktgelden De tarieven voor de marktgelden zijn verhoogd met 0,8 %. Begraaf- en grafrechten De tarieven voor de begraaf- en grafrechten zijn verhoogd met 0,8 %. Woonlasten per huishouden Het Coelo (Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden) heeft de cijfers van de gemeentelijke belastingdruk voor 2015 bekend gemaakt. De gemiddelde woonlasten voor een meerpersoonshuishouden in Nederland bedragen € 716. Dit was in 2014 € 704. Uit deze cijfers blijkt dat de gemeente Drechterland voor deze regio een gemiddelde lastendruk kent en iets boven het Nederlandse gemiddelde zit. De gemiddelde woonlasten voor een meerpersoonshuishouden bedraagt in 2015 € 736. De tabel op de volgende bladzijde laat zien wat de gemiddelde bruto woonlasten van de omringende gemeenten zijn. De gemeente met de laagste gemiddelde lastendruk in onze regio staat op nummer één in de rangorde.
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
57
Woonlasten per huishouden
Rangorde
1 2 3 4 5 6 7
Gemeente
Koggenland Hoorn Enkhuizen Drechterland Stede Broec Medemblik Opmeer
Bruto woonlasten eenpersoonshuishouden 2015 2014 € 551 € 601 € 615 € 636 € 654 € 657 € 684
€ 526 € 577 € 598 € 619 € 629 € 636 € 657
Bruto woonlasten meerpersoonshuishouden 2015 2014 € 634 € 686 € 722 € 736 € 747 € 749 € 782
€ 601 € 657 € 702 € 707 € 715 € 722 € 752
Bron: Atlas van de lokale lasten 2015 – Coelo
Aanslag gemeentelijke belastingen De aanslagen voor de lokale belastingen worden in 2016 verzonden inclusief de waardebeschikking voor de WOZ-objecten (waardepeildatum 1-1-2015). De aanslag kent met ingang van 2016 één vervaldatum. Een meer gespreide betaling is mogelijk op voorwaarde dat een automatische incasso wordt aangegeven. Het aantal termijnen bedraagt dan acht. Kwijtschelding De mogelijkheid voor gemeenten om kwijtschelding van belastingen te verlenen, is geregeld in artikel 255 van de Gemeentewet. Hoofdregel daarbij is dat gemeenten het kwijtscheldingsbeleid van de rijksoverheid volgen zoals dat is geregeld in de Uitvoeringsregeling. Indien de gemeente met betrekking tot een belasting niets regelt, geldt deze ministeriële regeling automatisch ook voor deze gemeentelijke belasting. Drechterland hanteert de ministeriële regeling. Samenwerkingsverband De gemeente heeft voor de behandeling van kwijtscheldingsverzoeken een samenwerkingsverband gesloten met het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK). Indien iemand in aanmerking wil komen of denkt te komen voor kwijtschelding van gemeentelijke heffingen of waterschapsbelastingen, kan volstaan worden met het indienen van een kwijtscheldingsverzoek bij een van deze twee organisaties. De organisatie waar het verzoek wordt ingediend, zorgt ervoor dat het verzoek tevens bij de andere organisatie wordt behandeld. Wat kan worden kwijtgescholden? De gecombineerde belastingaanslag (OZB, afvalstoffenheffing en rioolheffing) komt in aanmerking voor kwijtschelding. Hieraan verwante kosten, zoals aanmanings- en dwangbevelkosten, kunnen eveneens worden kwijtgescholden. Systematiek kwijtscheldingsberekening Voor beantwoording van de vraag of een belastingschuldige voor gehele of gedeeltelijke kwijtschelding in aanmerking komt, vindt een vermogens- en een inkomenstoets plaats. Met de vermogenstoets wordt bekeken of er op het moment van de aanvraag voldoende middelen (bezittingen) aanwezig zijn om de openstaande belastingschuld te betalen. Zijn deze middelen aanwezig, dan wordt geen kwijtschelding verleend. Ontbreken deze middelen of zijn deze onvoldoende, dan wordt met de inkomenstoets gekeken of er in de nabije toekomst alsnog betalingscapaciteit zal ontstaan waaruit de belastingschuld kan worden voldaan. Raming hoogte kwijtschelding In 2016 wordt rekening gehouden met € 65.000 aan kwijtschelding voor OZB, afvalstoffenheffing en rioolheffing.
58
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Paragraaf 2: Weerstandsvermogen en risicobeheersing 2.1 Algemeen Het weerstandsvermogen is de mate waarin de gemeente in staat is om de gevolgen van risico’s op te vangen zonder dat het beleid of de uitvoering daarvan in gevaar komt. Het weerstandsvermogen is afhankelijk van de beschikbare weerstandscapaciteit en de benodigde weerstandscapaciteit (hoeveel middelen zijn er nodig om alle risico’s op te kunnen vangen). Beide komen in het vervolg van deze paragraaf aan de orde. Kengetallen Nieuw in deze paragraaf zijn de kengetallen die als gevolg van de wijzigingen in het BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) verplicht zijn opgenomen. Om beter inzicht te krijgen in de financiële positie van gemeenten schrijft het BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) een verplichte basisset van kengetallen voor. De kengetallen moeten het de raadsleden gemakkelijker maken om inzicht te krijgen in de financiële positie van hun gemeente. 2.2 Beschikbare Weerstandscapaciteit De beschikbare weerstandscapaciteit geeft aan hoeveel middelen beschikbaar zijn om eventuele risico’s op te kunnen vangen. De volgende onderdelen maken deel uit van de beschikbare weerstandscapaciteit: - de algemene reserve; - de onbenutte belastingcapaciteit; - onvoorzien; - stille reserves.
Berekening weerstandscapaciteit Onbenutte belastingcapaciteit Onvoorzien Totale weerstandscapaciteit (exploitatie) Weerstandsvermogen Risicoreserve Vrij besteedbaar deel algemene reserve Stille reserves Subtotaal Totale weerstandscapaciteit
1.749.000 48.000 1.797.000
2.400.000 2.925.000 421.000 5.746.000 7.543.000
2.2.1 Vrij aanwendbare reserves Reserves kunnen worden gedefinieerd als onderdelen van het eigen vermogen, die vrij te besteden zijn. Tot de vrij aanwendbare reserves worden gerekend de reserves die van de gemeenteraad (nog) geen bestemming hebben gekregen.
Algemene reserve, risicoreserve Algemene reserve, vrij besteedbaar
2.400.000 2.925.000
Totaal
5.325.000
2.2.2 Onbenutte belastingcapaciteit De belastingcapaciteit geeft inzicht in de mate waarin bij het voordoen van een financiële tegenvaller deze in het volgende begrotingsjaar kan worden opgevangen of dat er ruimte is voor nieuw beleid. Wanneer het berekende gemiddelde OZB-tarief voor de gemeente lager is dan het percentage voor toelating tot artikel 12 is er in principe sprake van een onbenutte belastingcapaciteit. In de berekening op de volgende bladzijde is bij benadering aangegeven welke opbrengst deze verhoging genereert. Er is voor gekozen het verschil in percentage te vermenigvuldigen met de woz-waarde van de woningen + de woz-waarde van de niet-woningen. Gemeente Drechterland - Begroting 2016
59
Onbenutte belastingcapaciteit t.o.v. “artikel-12 norm” OZB-percentage van de Woz-waarde voor toelating art.12 Werkelijk gewogen % Woz-waarde gemeente Verschil
0,19% 0,11% 0,08% € 1.749.000
Onbenutte belastingcapaciteit
2.2.3 Post onvoorzien In de begroting 2016 is een bedrag van € 48.000 voor onvoorziene uitgaven opgenomen. Dit bedrag is gebaseerd op een bedrag van € 2,50 per inwoner. 2.2.4 Stille reserves Stille reserves hebben te maken met activa die te laag of tegen nul zijn gewaardeerd. De stille reserves maken alleen deel uit van de beschikbare weerstandscapaciteit als de betrokken activa op korte termijn (binnen 1 jaar) verkoopbaar zijn, verkoop van de stille reserves niet leidt tot een gat in de gemeentebegroting en verkoop de taakuitoefening van de gemeente niet aantast. De volgende objecten kunnen tot de stille reserves worden gerekend: garageboxen (3) aan de Dahliastraat te Hoogkarspel € 36.000 Woning Dorpsweg 104 te Schellinkhout € 338.000 Grond bij Lekerweg 8 (185 m²) € 47.000 Totaal € 421.000 2.3 Risicomanagement en -beheersing Risicomanagement Vanuit de verschillende raden is aangegeven dat zij meer inhoud willen geven aan het onderwerp risicomanagement. In de voorgaande jaren is toegezegd dat de het risicomanagement wordt opgepakt in de SED Organisatie. In 2015 wordt een risicomanagementbeleid opgesteld voor de vier organisaties en zal een initiële risico-inventarisatie worden opgesteld. In 2016 zal het risicomanagementbeleid en de risico-inventarisatie het uitgangspunt zijn voor de verdere implementatie van risicomanagement binnen de afdelingen. Risicobeheersing De benodigde weerstandscapaciteit is afhankelijk van de risico’s die onze gemeente loopt . De risico’s die voor deze paragraaf relevant zijn, zijn de risico’s die niet op de één of andere wijze zijn afgedekt of anderszins kunnen worden opgevangen. Risicogebeurtenissen die zich regelmatig voordoen en voorzienbaar zijn horen niet thuis in deze paragraaf. Voor deze gebeurtenissen worden voorzieningen getroffen, verzekeringen afgesloten of verbetermaatregelen getroffen. Nu volgt een inventarisatie van de risico’s welke bij het opmaken van de begroting 2016 bekend zijn. -
60
Vennootschapsbelasting overheidsbedrijven Vanaf 2016 zijn bedrijfsmatige onderdelen van gemeenten onderhevig aan de Vennootschapsbelasting (Vpb). In principe betekent dit dat over batige resultaten van “ondernemersactiviteiten’ 25% aan Vpb moet worden afgedragen. Er is geïnventariseerd welke activiteiten mogelijk als ondernemersactiviteit moeten worden aangemerkt. Hiervoor gelden als vereisten dat sprake is van een duurzame organisatie van arbeid en kapitaal, deelname aan het economisch verkeer, potentiële concurrentie met andere belastingplichtigen en de mogelijkheid van een bescheiden bestaan. Er is nog geen volledige zekerheid over de Vpb gevolgen van bepaalde activiteiten, aangezien vanuit het Ministerie/Belastingdienst nog geen duidelijkheid is gegeven. Zo is nog niet duidelijk in welke mate activiteiten mogen worden geclusterd (Mag het totaal van bouwgrondexploitaties binnen de gemeente als één bedrijf worden gezien of moet iedere exploitatie afzonderlijk als fiscale entiteit worden beoordeeld; is het mogelijk om alle gemeentelijke ondernemersactiviteiten in één fiscale eenheid onder te brengen?) en welke kosten aan ondernemersactiviteiten mogen worden toegerekend (bijvoorbeeld overheadkosten, rentekosten). Een regionale werkgroep, waarin ook de SED-gemeenten participeren, brengt de financiële gevolgen in beeld en adviseert over eventueel te nemen maatregelen om de gevolgen te beperken.
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
-
Grondexploitatie Risico’s bij ruimtelijke projecten zijn globaal te verdelen in twee categorieën, namelijk cijfermatige risico’s en beleidsrisico’s. Onder de eerste categorie vallen bijvoorbeeld de financiële gevolgen van de stagnerende woningmarkt op een lopende grondexploitatie. Bij de tweede categorie kan gedacht worden aan risico’s door wijziging van beleid van bijvoorbeeld de provincie of het rijk. Voor gronden die in exploitatie worden genomen worden grondexploitaties opgesteld en door de gemeenteraad vastgesteld. Er wordt gestreefd naar een minimaal sluitende exploitatie. Risico’s ontstaan wanneer wordt afgeweken van het te verwachten resultaat. Jaarlijks worden de grondexploitaties geactualiseerd. Daarbij wordt melding gemaakt van de ontwikkelingen van het betreffende project en worden de risico’s in beeld gebracht. Hieronder worden, per actuele grondpositie, de mogelijke risico’s beschreven. In het algemeen kan gesteld worden dat, voor gronden waarvoor nog geen grondexploitatie is vastgesteld, het financiële risico vooralsnog klein is. Er is immers voor deze gronden nog geen concreet te verwachten resultaat afgesproken. Risico’s in de uiteindelijke start van een project, nog te maken afspraken met derden of wijzigingen van beleid zijn wel aanwezig. Deze worden per locatie in de voorbereidingen afzonderlijke gemonitord. -
Witte Dam 2 Binnen deze exploitatie moeten nog drie vrije kavels worden verkocht en twee 2-onder-1-kap woningen. Van de totaal geraamde opbrengst van € 5,3 miljoen moet nog een kleine € 0,8 miljoen worden gerealiseerd. Daar de economie weer lijkt aan te trekken, is de verwachting dat deze laatste kavels in 2016 zijn overgedragen. Financieel risico Het project loopt nog tot en met 2016. Er is een risico dat de verwachte verkoopprijzen niet gehaald worden en dat daardoor de te verwachte winstneming afneemt.
-
Zuiderkogge Bedrijventerrein Zuiderkogge 4b omvat circa 24.000 m² uitgeefbare grond (11 kavels), welke samen met een private partner wordt ontwikkeld. De verkoop van bedrijfskavels is gestart in 2012. Vanwege de economische omstandigheden zijn in juni 2014 de verkoopprijzen enigszins aangepast en in 2015 is besloten de looptijd van deze exploitatie te verlengen van 2020 naar 2022. Met deze maatregelen wordt nog een beperkt batig resultaat verwacht, dat moet worden gedeeld met de private partner. Financieel risico Het project loopt tot en met 2022. Er is een risico dat de verwachte verkoopprijzen niet gehaald worden en dat daardoor de te verwachte winstneming afneemt.
-
Reigersborg Noord 3 Ook deze grondexploitatie wordt samen met een private partner gevoerd. Als gevolg van gunstige aanbestedingen in het bouw- en woonrijpmaken en de actualisatie van deze grex per 1 juli 2015 neemt het oorspronkelijk geraamde batig resultaat toe met circa € 1 miljoen. De belangstelling voor kavels binnen deze fase van Reigersborg is groot en ook hier is de verwachting dat de aantrekkende economie een gunstig effect op deze exploitatie heeft. Financieel risico Het project loopt tot en met 2020. Er is een risico dat de verwachte verkoopprijzen niet gehaald worden en dat daardoor de te verwachte winstneming afneemt.
-
Reigersborg Zuid 5 Alle percelen grond in dit plangebied zijn eigendom van de gemeente. Het hele plangebied ligt buiten bestaand bebouwd gebied (BBG), zodat voor ontwikkeling hiervan provinciale ontheffing nodig is. Overleg daarover is in een vergaand stadium. Met de stedenbouwkundige uitwerking van deze fase van Reigersborg wordt gestart zodra Reigersborg Noord 3 in ontwikkeling is gebracht. Volgens de huidige planning betekent dit, dat de planvorming na 2015 plaatsvindt. Financieel risico De boekwaarde van deze gronden bedraagt € 6,2 miljoen en blijft constant, omdat exploitatielasten ten laste van de voorziening worden gebracht. Er is een risico dat de gronden
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
61
niet in exploitatie genomen worden en afgewaardeerd moeten worden tot agrarische waarde. Indien dit risico zich voordoet, moeten de gronden afgewaardeerd worden naar € 905.000. De kans op afwaardering wordt geschat op 10%. Het financiële risico bedraagt dan € 5.295.000 x 10 % = € 529.500. -
Kerkbuurt, Wijdenes Voor deze strategische gronden is -mede vanwege de stagnatie op de woningmarkt en de nog lopende projecten in de gemeente- nog geen (ruimtelijk) plan opgesteld. Het gebied ligt buiten bestaand bebouwd gebied (BBG) en mag niet worden gebouwd zonder ontheffing van de provincie. Gesprekken met de provincie zijn inmiddels in een vergaand stadium. Financieel risico De boekwaarde van deze gronden bedraagt € 1.127.000 en blijft constant omdat er geen exploitatielasten mogen worden toegerekend. Er is een risico dat de gronden niet in exploitatie genomen worden en afgewaardeerd moeten worden tot agrarische waarde. Indien dit risico zich voordoet, moeten de gronden afgewaardeerd worden naar € 256.000. De kans op afwaardering wordt geschat op 30%. Het financiële risico bedraagt dan € 871.000 x 30 % = € 261.000.
-
Garantstellingen en gewaarborgde geldleningen In onderstaande tabel zijn de financiële risico’s weergegeven van de garantstellingen en gewaarborgde geldleningen aan stichtingen, verenigingen of instellingen indien deze niet aan hun verplichtingen kunnen voldoen.
omschrijving Woningst. Het Grootslag De Woonschakel De Woonschakel-Centrum Overige garanties
oorspronkelijk bedrag 52.049.000 17.279.000 2.350.000 3.799.000 75.477.000
restant bedrag 31-12-2015 opname Aflossingen 22.801.000 0 0 6.955.000 0 59.000 1.773.000 0 56.000 610.000 0 85.000 32.139.000 0 200.000
restant bedrag Waarborg 31-12-2016 % 22.801.000 50 6.896.000 50 1.717.000 100 525.000 100 31.939.000
Achtervang - Bij het gemeentelijk woonbeleid zijn gemeenten en corporaties op elkaar aangewezen. Voor het financieren van investeringen moet een corporatie geld lenen bij een bank. Het Waarborgfonds Sociale Woningsbouw (WSW) biedt corporaties de mogelijkheid om leningen met een lagere rente aan te trekken, omdat het WSW borg staat voor deze leningen. WSW neemt de betaalverplichtingen voor een lening over wanneer de corporatie (ondanks de voordelige financieringsvoorwaarden) de rente en aflossing op een door WSW geborgde lening niet meer kan betalen. Alleen als WSW deze betaalverplichting niet uit de overige buffers in de zekerheidsstructuur kan voldoen, moeten Rijk en gemeenten bijspringen. Op grond van hun rol als achtervanger moeten zij in dat geval renteloze leningen aan WSW verstrekken, en wel onder de volgende afspraken: Het Rijk verstrekt in alle gevallen de helft (= 50%) van de renteloze leningen. De zogenoemde “schadegemeenten” verstrekken samen een kwart (= 25%) van de renteloze leningen. De schadegemeenten zijn de gemeenten die vermeld zijn in de leningen waarvoor WSW de betaalverplichting overneemt. Alle gemeenten die achtervanger zijn van WSW (met inbegrip van de schadegemeenten) verstrekken samen het resterende kwart (= 25%) van de renteloze leningen. Financieel risico De achtervang betekent voor de gemeenten dat zij risico lopen dat zij renteloze leningen aan WSW zullen moeten verstrekken wanneer de andere buffers onvoldoende groot blijken te zijn. WSW schat dit risico op basis van zijn risicomodellen en stresstesten in als zeer klein, of zelfs theoretisch. 62
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
-
De stichting Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW) heeft als doel het bevorderen van het eigenwoningbezit en is verantwoordelijk voor het beleid en de uitvoering van de Nationale hypotheekgarantie (NHG). De uitvoering van de NHG vindt plaats bij de geldverstrekkers. Het WEW is een private instelling met achtervangovereenkomsten met rijk en gemeenten. Dit betekent dat het WEW te allen tijde aan haar betalingsverplichtingen kan voldoen. Als gevolg hiervan beschouwt De Nederlandse Bank de Nationale Hypotheek Garantie als een overheidsgarantie. De gemeente kan op grond van de afgesloten achtervangovereenkomst aangesproken worden bij te dragen voor 50% in de betalingsverplichtingen van de stichting voor garanties die tot en met 31 december 2010 zijn verstrekt. Vanaf 1 januari 2011 draagt het Rijk de volledige achtervang voor de NHG. Financieel risico Volgens de nu geldende liquiditeitsprognose van de WEW, waarin het verliesniveau berekend is tot en met 2020, is er geen aanspraak nodig voor de achtervangfunctie.
-
Toekomstige pensioenaanspraken wethouders In de APPA worden de pensioenen en wachtgelden voor landelijke en lokale politieke ambtdragers (gemeenten, provincies en waterschappen) geregeld. Voor politieke ambtsdragers wordt het pensioen niet ondergebracht bij een verzekeraar, maar in eigen beheer uitgevoerd. Met andere woorden: gemeenten zijn eigen-risicodrager voor het pensioen van zittende en gewezen bestuurders. Sinds 23 februari 2010 valt ook de burgemeester voor de sociale verzekeringen onder de APPA. Dat wil zeggen, invaliditeitsuitkering en wachtgeld. De burgemeester blijft voor wat betreft zijn pensioen wel onder het ABP vallen. Risico’s: - de gemeente Drechterland heeft geen verzekering voor het risico van voortijdig overlijden van de politieke ambtsdragers; - de gemeente Drechterland heeft geen verzekering voor het risico van arbeidsongeschiktheid van de politieke ambtsdragers en de burgemeester; - de gemeente Drechterland heeft geen verzekering voor wachtgeld en dit kan ook niet verzekerd worden. Financieel risico Het financieel risico is te kwantificeren, maar op dit moment zijn nog niet alle variabelen bekend om dit risico volledig te kwantificeren. Wel bekend is de omvang van het risico bij arbeidsongeschiktheid van huidige wethouders en burgemeester. Hiermee is een totaal bedrag gemoeid van € 1.855.000. Dit bedrag betreft de uitkering tot aan de pensioengerechtigde leeftijd. De kans op dit risico wordt geschat op 5% en daarmee op € 93.000
-
Decentralisaties In 2015 vinden er vanuit het rijk drie decentralisaties op het sociale domein naar de gemeente plaats. Het gaat om de participatiewet, de decentralisaties AWBZ en de decentralisatie Jeugdzorg. Deze decentralisaties brengen financiële risico’s met zich mee. Gemeenten krijgen meer budget, maar lopen een risico op hogere lasten dan het toegekende budget. Daarnaast kan door te bezuinigen de kwaliteit van de voorzieningen in het geding komen. Dit kan leiden tot afbreuk van het imago van de gemeente. Financieel risico Het financieel risico is in dit stadium nog niet te kwantificeren.
-
Verbonden partijen Verbonden partijen zijn gemeenschappelijke regelingen en deelnemingen (vennootschappen) waar de gemeente Drechterland een financieel en bestuurlijk belang in heeft. Verbonden partijen voeren meestal gemeentelijke taken uit en leveren een bijdrage aan het realiseren van maatschappelijke doelen. Een financieel belang houdt in dat de gemeente geld ter beschikking stelt aan de verbonden partij. De gemeente loopt een financieel risico bij tekorten van gemeenschappelijke regeling en bij faillissementen van deelnemingen. Financieel risico Dit financieel risico is moeilijk te kwantificeren, daar niet de eventueel toekomstige tekorten bekend zijn.
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
63
HVC Een financieel risico wordt gelopen bij de HVC. De hoogte van het bedrag aan langlopende leningen waarvoor de gemeenten garant staan bedraagt per 31 december 2014 in totaal € 593 miljoen. Via het CAW bedraagt het aandeel van Drechterland € 6,5 miljoen. Dit is het maximale bedrag aan leningen waarvan Drechterland de aflossing en rente zou moeten betalen bij een faillissement van HVC. Daarbij moet voor de risicobepaling de bedrijfswaarde in ogenschouw worden genomen. Bij een geschatte kans van 20% op effectuering van dit risico bedraagt het financiële risico € 730.000 Oordeel weerstandsvermogen Wij hebben nog niet alle risico’s kunnen kwantificeren. Daar waar we dat wel konden hebben wij een inschatting gemaakt van de kans dat het risico zich ook daadwerkelijk zal voordoen. Op basis van deze inschatting komen wij tot de volgende risicoscore: Omvang risico's Reigersborg Zuid 5 Kerkbuurt Wijdenes Toekomstige aanspraken wethouders HVC
529.000 261.000 93.000 730.000 1.613.000
Uit bovenstaande risicoscore volgt een risico van in totaal € 1.613.000. De totale weerstandscapaciteit, inclusief de risicoreserve van € 2.400.000 hebben wij in totaal berekend op € 7.543.000. Het weerstandsvermogen is daarmee toereikend om deze risico’s op te vangen. 2.4 Kengetallen en toelichting kengetallen Om de financiële positie van de gemeente inzichtelijker te maken schrijft het rijk met ingang van de begroting 2016 een verplichte basisset van vijf financiële kengetallen voor. Deze vijf kengetallen worden hierna uitgewerkt. 2.4.1a Netto schuldquote De netto schuldquote weerspiegelt het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen. De netto schuldquote geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie.
Netto schuldquote
werkelijk 31-12-2014 9%
begroot 31-12-2015 21%
begroot 31-12-2016 22%
Toelichting percentages Als kritische grens wordt 100% aangehouden (bron: VNG). De gemeente zit hier ruim onder. Het verschil tussen de schulden en vorderingen afgezet tegen de jaarlijkse inkomsten is in 2015 toegenomen, omdat er geld is aangetrokken voor de financiering van o.a. het nieuwe gemeentehuis. 2.4.1b Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen Om inzicht te krijgen in hoeverre sprake is van doorlenen wordt de netto schudquote zowel in- als exclusief doorgeleende gelden weergegeven (netto schudquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen). Op die manier wordt duidelijk in beeld gebracht wat het aandeel van de verstrekte leningen is en wat dit betekent voor de schuldenlast.
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle leningen
64
werkelijk 31-12-2014 16%
begroot 31-12-2015 26%
begroot 31-12-2016 27%
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Toelichting Met een correctie van de uitgezette leningen blijft de ratio onder de kritische grens. 2.4.2 De solvabiliteitsratio Dit kengetal geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Onder de solvabiliteitsratio wordt verstaan het eigen vermogen als percentage van het balanstotaal. Het eigen vermogen van een gemeente bestaat uit de reserves en het resultaat uit het overzicht van baten en lasten.
Solvabiliteitsratio
werkelijk 31-12-2014 61%
begroot 31-12-2015 55%
begroot 31-12-2016 56%
Toelichting percentages Het eigen vermogen is groter dan de schulden. Het gemiddelde voor alle gemeenten is circa 40% (bron: CBS) 2.4.3 Kengetal grondexploitatie Onderstaand kengetal geeft weer hoe de waarde van de grond zich verhoudt tot de totale (geraamde baten. Voor de berekening van dit kengetal worden de niet in exploitatie genomen gronden en de bouwgrond in exploitatie bij elkaar opgeteld en gedeeld door de totale baten uit de programmabegroting. De afgelopen jaren is gebleken dat de grondexploitatie forse impact kan hebben op de financiële positie van een gemeente. De boekwaarde van de voorraden is van belang, omdat deze moet worden terugverdiend bij de verkoop. De accountant beoordeelt ieder jaar of de gronden tegen een actuele waarde op de balans zijn opgenomen.
Grondexploitatie
werkelijk 31-12-2014 25%
begroot 31-12-2015 22%
begroot 31-12-2016 23%
Toelichting percentages De boekwaarde bedraagt in 2016 23% van de geraamde inkomsten. 2.4.2 Structurele exploitatieruimte Dit kengetal is van belang om te kunnen beoordelen welke structurele ruimte een gemeente heeft om de eigen lasten te dragen, of welke structurele stijging van de baten of structurele daling van de lasten daarvoor nodig is. Voor de beoordeling van het structurele en reële evenwicht van de begroting wordt het onderscheid gemaakt tussen structurele en incidentele lasten. De structurele exploitatieruimte wordt bepaald door het saldo van de structurele baten en lasten en het saldo van de structurele onttrekkingen en toevoegingen aan reserves gedeeld door de totale baten en uitgedrukt in een percentage.
Structurele exploitatieruimte
werkelijk 31-12-2014 6%
begroot 31-12-2015 1%
begroot 31-12-2016 3%
Toelichting percentages Er is een structureel positief resultaat.
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
65
2.4.5 Belastingcapaciteit: Woonlasten meerpersoonshuishoudens De belastingcapaciteit geeft inzicht hoe de belastingdruk in de gemeente zich verhoudt ten opzichte van het landelijk gemiddelde. De definitie van het kengetal belastingcapaciteit is: Woonlasten meerpersoonshuishouden in jaar t (het begrotingsjaar) ten opzichte van het landelijk gemiddelde in jaar t-1 (het jaar voorafgaand aan het begrotingsjaar) uitgedrukt in een percentage. De ruimte die een gemeente heeft om zijn belastingen te verhogen wordt vaak gerelateerd aan de totale woonlasten. Het Coelo publiceert deze lasten ieder jaar in de Atlas van de lokale lasten. Onder de woonlasten worden verstaan de OZB en de rioolheffing en reinigingsheffing voor een woning met gemiddelde WOZ-waarde in die gemeente.
Gemeentelijke belastingcapaciteit
werkelijk 31-12-2014 101%
begroot 31-12-2015 105%
begroot 31-12-2016 104%
Toelichting percentages De gemeentelijke tarieven zijn hoger dan de landelijke tarieven, maar de jaarlijkse verhoging neemt ten opzichte van de landelijke verhoging af.
66
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Paragraaf 3: Onderhoud kapitaalgoederen 3.1 Inleiding Deze paragraaf geeft inzicht in het onderhoud van de kapitaalgoederen. Kapitaalgoederen zijn door de gemeente aangekochte en/of tot stand gebrachte objecten die gedurende meerdere jaren nut geven. De openbare ruimte is ingericht ten dienste van de verschillende functies van de gemeente, waaronder wonen, werken en recreëren. Deze inrichting bestaat in hoofdzaak uit kapitaalgoederen in de vorm van wegen, riolering, water, groen, verlichting en openbare gebouwen. De kwaliteit van de kapitaalgoederen en de staat van onderhoud waarin zij verkeren, is bepalend voor het voorzieningenniveau en voor de jaarlijkse lasten. Het onderhoud van de kapitaalgoederen maakt een substantieel deel uit van de financiële middelen. Relatie met programma’s De kapitaalgoederen dragen bij aan het realiseren van doelstellingen van diverse programma’s uit de begroting. De kosten voor de kapitaalgoederen zijn dan ook terug te vinden in de diverse programma’s. Deze paragraaf gaat achtereenvolgens in op het beleidskader, het kwaliteitsniveau, het onderhoudsplan en de financiën van de diverse kapitaalgoederen. 3.2 Beleidskaders Algemene beleidskaders Voor het realiseren van de gewenste kwaliteit, de inrichting en het beheer van de openbare ruimte zijn er algemene beleidskaders vastgelegd in de kadernotitie Beheer openbare ruimte (2011) en wordt er gewerkt volgens de uitgangspunten uit de nota Beeldkwaliteitsplan (BKP), Leidraad inrichting openbare ruimte (LIOR) en de participatienota. Deze nota’s zijn in 2012 door de raad vastgesteld. De kadernotitie Beheer openbare ruimte bevat concrete richtlijnen en referentiebeelden over het gewenste beeld van de openbare ruimte. De kadernotitie is een integrale paraplunota, wat wil zeggen dat de specifieke beleidsnota’s voldoen aan de richtlijnen uit de kadernotitie. Het Beeldkwaliteitsplan geeft aan, aan welke kwaliteitseisen de openbare ruimte dient te voldoen. Dit is vastgelegd d.m.v. beeldmeetlatten in de z.g. schouwgids. Aanvankelijk is niveau B afgesproken maar wegens eerdere bezuinigingen is nu gedeeltelijk niveau C van toepassing. Beheer- en onderhoudsplannen Naar verwachting zijn de diverse beheerplannen eind 2015 geactualiseerd. Het concept beheerplan Wegen en -Gebouwen laten op dit moment in meerjarenperspectief een tekort zien. Het is een uitdaging de beheerplannen in venwicht te brengen met de hiervoor beschikbare middelen zonder afbreuk te doen aan onze ambities zoals opgenomen in ons collegeprogramma met betrekking tot de openbare ruimte. Uitgangspunten daarbij zijn vooral het voorkomen van kapitaalvernietiging en onveilige situaties. Kapitaalvernietiging houdt in dat de herstelkosten uiteindelijk hoger uitvallen dan het reguliere onderhoud. Als blijkt dat wij het evenwicht tussen deze beheer- en onderhoudsplannen en de hiervoor beschikbare middelen niet kunnen herstellen zonder afbreuk te doen aan de beeldkwaliteit en de staat van onderhoud, zullen wij hierover voorstellen doen. Er zijn de volgende beheerplannen: 1. Wegen: Het beheerplan Wegen wordt naar verwachting eind 2015 geactualiseerd. In de komende jaren zijn grote uitgaven in wegenonderhoud voorzien. Dit zijn uitgaven die niet passen in de hiervoor beschikbare reserve. Bij de actualisatie van het beheerplan wegen zal gezien de financiële situatie op basis van prioriteiten een keuze gemaakt moeten worden. In 2016 wordt uitvoering gegeven aan het geactualiseerde beheerplan. Het voor 2015 geplande groot onderhoud aan de Pennekamplaan wordt gecombineerd met o.a. rioleringswerkzaamheden begin 2016 uitgevoerd. Looptijd beheer- en onderhoudsplan 2016 - 2019.
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
67
2. Openbaar groen: In 2015 is het Groenbeleidsplan vastgesteld. Dit beleidsplan heeft tot doel kaders te stellen voor het duurzaam in stand houden en het ontwikkelen van het groen in de gemeente Drechterland. Om het beleidsplan goed te verankeren in de gemeentelijke organisatie, is het van belang om de visie, speerpunten en actiepunten uit het beleidsplan te vertalen naar een beheerplan met bijbehorende financiële gevolgen. Dit beheerplan wordt naar verwachting eind 2015 vastgesteld. In het beheerplan worden de ambities uitgewerkt naar acties. De maatregelen worden getoetst aan de beschikbare middelen en capaciteit. In het beheerplan wordt uitgegaan van drie kwaliteitsniveaus. In de dorpskernen worden zogenaamde ‘pareltjes’ onderhouden op een hoog kwaliteitsniveau. Het woongroen in de wijken heeft een basisniveau en de natuurlijk ingerichte parken, plantsoenen en groenstroken worden op, een meer ecologische wijze beheerd. In 2016 zal de omvormingen die het bovenstaande dient te ondersteunen verder worden opgepakt. Looptijd beheer- en onderhoudsplan 2016 - 2019. 3. Riolering. In 2015 wordt het Gemeentelijk rioleringsplan geëvalueerd en geactualiseerd. Voor de actualisatie is in Westfries verband een basis gelegd door het opstellen van een gemeenschappelijke onderlegger voor het vGRP. Het nieuwe vGRP krijgt een looptijd van 2016 tot 2019. 4. Openbare verlichting. Het beheerplan Openbare Verlichting wordt naar verwachting begin 2016 geactualiseerd. Deze vormt dan de basis voor uit te voeren groot onderhoud en noodzakelijke aanpassingen aan de openbare verlichting in Drechterland. 5. Kunstwerken (bruggen). Het beheerplan Kunstwerken wordt naar verwachting eind 2015 geactualiseerd. Beheer en onderhoud van de kunstwerken wordt vanaf 2016 op basis van het geactualiseerde beheerplan uitgevoerd. Looptijd beheer- en onderhoudsplan 2016 - 2019. 6. Baggeren. In 2010 is een baggerplan voor de gehele gemeente opgesteld met een looptijd van tien jaar (tot 2019). Bij de Perspectievennota 2014 is het beheerplan geactualiseerd. Van de baggerkosten mag 60% ten laste van de riolering worden gebracht. 7. Begraafplaatsen. In 2012 is het beheer- en onderhoudsplan voor de begraafplaatsen vastgesteld. Dit plan heeft een looptijd tot 2019. De kosten voor de onderhoudswerkzaamheden worden laste van de voorziening Graven gebracht. De afkoopsommen voor het onderhoud van de begraafplaatsen worden in de voorziening gestort. 8. Gebouwen. Het beheer- en onderhoudsplan voor gebouwen wordt naar verwachting eind 2015 geactualiseerd. De afdeling Facilitair en Vastgoed heeft het meerjarenonderhoudsplan (MJOP) voor het vastgoed van de gemeente Drechterland in het najaar 2015 concreet. Aan de hand van dit MJOP zal in 2016 een strategie bepaald worden hoe we met het vastgoed, dat in eigendom is van de gemeente, omgaan. Looptijd beheer- en onderhoudsplan: 2016 - 2019. 3.3 Achterstallig onderhoud Bij het onderdeel wegen, openbare verlichting, openbaar groen en baggeren is er geen sprake van achterstallig onderhoud. Aan enkele wegen is als gevolg van uitstel van groot onderhoud te zien dat de constructieve kwaliteit afneemt (scheuren). Bij het beheer- en onderhoud van kunstwerken is er wel een achterstand. Op basis van uitgevoerde e draagkrachtberekeningen wordt in het 4 kwartaal van 2015 gestart met de renovatie van de brug in de Streekweg, tussen de Tolweg en de Meerkoet. De komende periode wordt verder inzichtelijk gemaakt of er in 2016 extra onderhoudsmaatregelen noodzakelijk zijn. Voor de korte termijn is er voor de overige kunstwerken geen onaanvaardbaar risico.
68
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
3.4 Financiële consequenties Bij kapitaalgoederen is sprake van dagelijks- en groot onderhoud. Het dagelijks onderhoud wordt bekostigd uit de exploitatie. Uitbreiding van het aantal wegen, groenvoorzieningen en openbare verlichting kan leiden tot stijging van de lasten in de exploitatiebegroting. Het groot onderhoud wordt geraamd op basis van beheer- en uitvoeringsplannen. Voor het groot onderhoud zijn reserves en voorzieningen gevormd. De hoogte van de budgetten is afhankelijk van het gekozen kwaliteitsniveau. De vaststelling van het kwaliteitsniveau is aan de raad voorbehouden. Hiervoor zijn diverse beheervisies opgesteld, waarin beleidsdoelstellingen voor de diverse kapitaalgoederen zijn vastgesteld. Onderstaande tabel laat zien welke middelen in 2016 gereserveerd zijn voor het dagelijks- en groot onderhoud van de eerder genoemde kapitaalgoederen.
Onderdeel Waterwegen Riolering Bruggen Openbare verlichting Openbaar groen Begraafplaatsen Totaal
Dagelijks onderhoud 36.000 496.000 29.000 51.000 419.000 24.000 1.055.000
Storting voorziening 38.000 n.v.t. 19.000 66.000 n.v.t. 29.000 152.000
Aanwending voorziening 46.000 191.000 24.000 85.000 n.v.t. 25.000 371.000
Onderdeel Wegen Gebouwen Totaal
Dagelijks onderhoud 223.000 101.000 324.000
Storting reserve 351.000 123.000 474.000
Aanwending reserve 341.000 115.000 456.000
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
69
Paragraaf 4:
Financiering
Financieringsfunctie De financieringsfunctie ondersteunt de uitvoering van de programma’s. Deze functie omvat de financiering van het beleid en het uitzetten van geldmiddelen die niet direct nodig zijn. De Wet financiering decentrale overheden (wet Fido) schrijft de decentrale overheden een aantal zaken voor op het gebied van financiering. In deze wet staan transparantie en risicobeheersing centraal. De transparantie komt daarbij tot uitdrukking in voorschriften voor een verplicht Financieringsstatuut evenals een financieringsparagraaf in de begroting en rekening. De risicobeheersing binnen de Wet Fido richt zich o.a. op koersrisico’s, renterisico’s en kredietrisico’s. Financieringsstatuut Treasury is het sturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële geldstromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico’s. Bij raadsbesluit van 31 augustus 2010 is het “Treasurystatuut 2010” vastgesteld. Dit treasurystatuut wordt in 2016 geactualiseerd, waarbij tegelijkertijd de naam wordt aangepast in “Financieringsstatuut”. Financieringsbeleid Financieringen voor een periode van een jaar en langer worden enkel aangetrokken ten behoeve van de uitoefening van de publieke taak. Het aantrekken van geldleningen geschiedt overeenkomstig het gestelde in het Treasurystatuut. Overzicht opgenomen geldleningen Leningnummer 43 194 195 196
Aflossing 2016 91.000 74.000 175.000 75.000 415.000
Restantbedrag 635.000 523.000 6.650.000 2.925.000 10.733.000
Rente 4,90% 4,76% 1,42% 1,15%
Jaar laatste aflossing 2023 2022 2054 2055
In 2016 wordt naar verwachting geen vaste geldlening aangetrokken en kunnen financieringstekorten opgevangen worden door kortlopende kasgeldleningen. Bij het opmaken van deze begroting bedroeg het rentepercentage van een kortlopende kasgeldlening van 3 maanden 0%. Kasbeleid Het beleid van de gemeente is erop gericht om de financieringsbehoefte af te dekken met kortlopende schulden omdat de rente op de kortlopende schulden in het algemeen lager is dan de rente op langlopende middelen. Hierbij is de gemeente gehouden aan de kasgeldlimiet, die bepaalt dat de gemiddelde vlottende schuld over drie maanden gezien, niet boven de 8,5% van het begrotingstotaal mag uitkomen. De liquiditeitenplanning geeft aan of het te financieren saldo op enig ogenblik structureel of incidenteel is. Bij een structureel tekort zal de gemeente overgaan tot het aantrekken van een langlopende vaste geldlening. De gemeente is vrij in zijn keuze voor de bank waarbij leningen worden opgenomen, met in acht name van de bepalingen uit de Wet fido en het treasurystatuut. Overtollige middelen worden belegd bij de schatkist. Schatkistbankieren Eind 2013 is de Wet fido gewijzigd vanwege de invoering van het verplicht schatkistbankieren voor decentrale overheden (zonder leenfaciliteit). Reden voor de invoering van het verplicht schatkistbankieren is het beheersen van de overheidsschuld en het reduceren van het financiële risico voor decentrale overheden Schatkistbankieren betekent dat deelnemers de middelen die zij (tijdelijk) niet nodig hebben voor de uitoefening van hun publieke taken en verantwoordelijkheden, met andere woorden hun overtollige middelen, aanhouden bij het ministerie van Financiën. Het schatkistbankieren heeft een verlagend effect op de Nederlandse EMU-schuld. Wanneer decentrale overheden hun tegoeden aanhouden in de Nederlandse schatkist, daalt de financieringsvraag van de overheid op de financiële markten. Een vordering van de ene overheidspartij op de andere valt tegen elkaar weg. In 2016 is de verwachting dat al onze tegoeden zijn aangewend voor interne financiering.
70
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Risicobeheer De belangrijkste financiële risico’s bij de uitvoering van de financieringsfunctie zijn koersrisico’s, renterisico’s en kredietrisico’s. Hieronder wordt weergegeven op welke wijze de gemeente deze risico’s beheerst. Koersrisico De gemeente beschikt niet over aandelen van beursgenoteerde ondernemingen en loopt als zodanig geen risico’s. Wel neemt de gemeente deel in het aandelenvermogen van de N.V. Bank Nederlandse Gemeenten en indirect via Gasbedrijf Kop Noord-Holland in de aandelen Alliander(netwerkbeheer). Het risico op waardeverlies van deze aandelen is zeer beperkt. Renterisico Het renterisicobeheer is het beheersen van de risico’s die gepaard gaan met een in de toekomst hoger dan gewenst niveau van de rentelasten van het vreemd vermogen of lager uitvallen van de rente inkomsten. Ter beperking van het renterisico heeft de wetgever de kasgeldlimiet en de renterisico-norm ingesteld. Kredietrisico Het kredietrisico wordt ook wel het debiteurenrisico genoemd en is bij de gemeente erg laag, omdat er geen grote uitstaande debiteurensaldi zijn van de leges, belastingen, heffingen of huren. Elk jaar wordt beoordeeld of dubieuze vorderingen voorzien of afgeboekt moeten worden. Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet geeft voor de gemeente de maximale toegestane omvang van de kortlopende schuld (met een looptijd korter dan 1 jaar) aan. Wettelijk moet worden overgegaan tot omzetting naar langlopende schulden zodra de limiet meer dan twee achtereenvolgende kwartalen wordt overschreden. Het doel van deze limiet is het renterisico op korte financiering te beperken. Fluctuaties in korte rente kunnen namelijk een relatief grote invloed hebben op rentelasten. De kasgeldlimiet wordt uitgedrukt in een percentage van het begrotingstotaal (8,5%) en bedraagt voor € 2,9 miljoen.
1.
2.
3.
4.
5.
Omschrijving Toegestane kasgeldlimiet Omvang begroting (lasten) per 1 januari 2016 Percentage kasgeldlimiet Omvang kasgeldlimiet Omvang vlottende schuld (gemiddeld 2016) Opgenomen gelden < 1 jaar Schuld in rekening courant Gestorte gelden door derden < 1 jaar Overige geldleningen (geen vaste schuld) Vlottende middelen (gemiddeld 2015) Contante gelden in kas Tegoeden in rekening courant Overige uitstaande gelden < 1 jaar
34.262.000 8,5% 2.912.000
0 0 0 2.845.000 2.845.000 0 0 0 0
Toets kasgeldlimiet Toegestane kasgeldlimiet
2.912.000
Totaal netto vlottende schuld (2-3)
2.845.000
Ruimte (4-5)
67.000
Bij het financieringsbeleid in 2016 wordt naar verwachting voor € 2.845.000 aan kortlopende kasgeldleningen aangetrokken.
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
71
Renterisiconorm De norm voor het renterisico stelt een grens aan financiering op lange termijn (met een oorspronkelijke looptijd van één jaar of langer). Het doel is om overmatige renterisico’s op de vaste schuld te vermijden. Door zorg te dragen voor een gelijkmatige opbouw van de leningportefeuille spreidt de gemeente het renterisico op vaste schuld. De norm wordt berekend door het begrotingstotaal te vermenigvuldigen met een door het Rijk vastgesteld percentage (20%). Het totaal van renteherzieningen en de aflossingen in een begrotingsjaar mag deze norm niet overschrijden. In cijfers betekent dit het volgende: 2016
2017
2018
2019
415.000 415.000
418.000 418.000
422.000 422.000
426.000 426.000
1. 2. 3.
Omschrijving Renterisco Renteherzieningen Te betalen aflossingen renterisico (1+2)
4a. 4b. 4.
Renterisiconorm Omvang begroting 1 januari Vastgesteld percentage Renterisiconorm (4a x 4b)
34.262.000 20% 6.852.000
34.432.000 20% 6.886.000
35.143.000 20% 7.029.000
33.982.000 20% 6.796.000
Toets renterisconorm Renterisco op vaste schuld (3) Renterisiconorm (4) Ruimte (3-4)
415.000 6.852.000 -6.437.000
418.000 6.886.000 -6.468.000
422.000 7.029.000 -6.607.000
426.000 6.796.000 -6.370.000
(4 > 3) Ruimte onder renterisiconorm (3 > 4) Overschrijding renterisiconorm
De totalen van aflossingen en renteherzieningen van de langlopende leningen van de gemeente blijven naar verwachting de komende jaren ruimschoots binnen de norm. Er zullen naar verwachting geen nieuwe langlopende leningen aangetrokken hoeven te worden in de komende jaren.
72
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Paragraaf 5:
Bedrijfsvoering
SED Bedrijfsvoering bestaat traditioneel uit de onderdelen personeel, informatisering, automatisering, communicatie, organisatie, financieel beheer en huisvesting. De traditionele bedrijfsvoering was veelal intern gericht. Aan gemeenten worden andere eisen gesteld die er voor zorgen dat de bedrijfsvoering steeds meer extern gericht wordt. Rechtmatigheid, doelmatigheid en doeltreffendheid zijn voor overheden belangrijke begrippen, evenals betrouwbaar, transparant en responsief zijn. Steeds vaker zetten overheden ook stukken van de bedrijfsvoering buiten de deur. Ook de gemeenten Stede Broec, Enkhuizen en Drechterland hebben de keuze gemaakt om zowel de bedrijfsvoering als de ICT dienstverlening naar buiten te zetten. Voor de bedrijfsvoering wordt gebruik gemaakt van de ambtelijke fusie als middel. Deze is vorm gegeven binnen de SED organisatie. Voor de ICT dienstverlening is de samenwerking gezocht binnen een groter verband. Hiertoe is de gemeenschappelijke regeling DeSom opgericht. Belastingsamenwerking De zeven Westfriese gemeenten Drechterland, Enkhuizen, Hoorn, Koggenland, Medemblik, Opmeer en Stede Broec hebben de intentie uitgesproken om samen te werken op het gebied van de gemeentelijke belastingen inclusief WOZ. Over de voortgang en stand van zaken van deze samenwerking wordt u periodiek via de gebruikelijke planning en control documenten geïnformeerd. Voor het laatst is dit bij de Perspectievennota 2015 gebeurd. Inmiddels is door de bureaus Beerenschot/ANG onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van de scenario’s. De samenwerking met het Hoogheemraadschap is daarbij als meest waarschijnlijke optie uit het onderzoek gekomen. In de tweede helft van 2015 vinden er gesprekken op bestuurlijk niveau plaats om verder te inventariseren hoe een samenwerking tot stand zou kunnen komen. Daarna zullen gesprekken op ambtelijk niveau volgen. De eerder genoemde datum van samenwerking op 1 januari 2016 gaat niet gerealiseerd worden. De streefdatum van ingang is nu gesteld op 1 januari 2017. Uitgangspunt blijft dat de samenwerking op het gebied van de gemeentelijke belastingen inclusief WOZ tot een kostenbesparing en goede dienstverlening aan de burgers en bedrijven moeten leiden.
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
73
Paragraaf 6:
Verbonden partijen
6.1 Inleiding Gemeenten brengen steeds meer taken onder bij verbonden partijen. Verbonden partijen stellen beleid op en/of voeren vaak beleid uit dat de gemeente in principe ook in eigen beheer kan doen. De gemeente mandateert als het ware de verbonden partijen, maar houdt wel de eindverantwoordelijkheid voor het realiseren van de beoogde doelstellingen van de programma’s. Van belang is te controleren of de doelstellingen van de verbonden partijen nog steeds corresponderen met die van de gemeente en of de doelstellingen van de gemeente via de verbonden partijen gerealiseerd zijn. Een ander belang is het kostenbeslag en de financiële risico’s die de gemeente met verbonden partijen kan lopen en de daaruit voortvloeiende budgettaire gevolgen. Voor het adequaat invullen van de toezichthoudende rol door de gemeenteraad is het belangrijk, dat de begroting en de jaarrekening inzicht geven in de verbonden partijen waarin de gemeente deelneemt, het belang dat de gemeente hierin heeft en de financiële positie van de verbonden partijen. In deze paragraaf wordt enkel gerapporteerd over de partijen waarin de gemeente een bestuurlijk én financieel belang heeft. Gekozen is voor de indeling: gemeenschappelijke regelingen, deelnemingen en regionale samenwerking. 6.1.1 Verbonden partijen Een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke rechtspersoon waarin de gemeente Drechterland een bestuurlijk en financieel belang heeft. Publiekrechtelijke rechtsvormen zijn gemeenschappelijke regelingen (vier vormen; openbaar lichaam, centrumgemeente, gemeenschappelijk orgaan of regeling zonder meer) en privaatrechtelijke rechtsvormen zijn vennootschappen (NV, BV, CV, VOF), stichtingen en verenigingen. Bestuurlijk belang betekent dat de gemeente zeggenschap heeft door vertegenwoordiging in het bestuur of door stemrecht. Het financiële belang is het bedrag dat de gemeente ter beschikking heeft gesteld en dat niet verhaalbaar is, of het bedrag waarvoor aansprakelijkheid bestaat wanneer de verbonden partij failliet gaat of haar verplichtingen niet nakomt. In onderstaande tabel treft u het totaal overzicht aan van de bijdragen aan de gemeenschappelijke regelingen.
Westfries Archief Op/Maat WerkSaam Westfriesland Stichting Muziekschool Oostelijk West-Friesland Ondersteuning bestuurlijke Samenwerking West-Friesland Veiligheidsregio Noord-Holland Noord Recreatieschap Westfriesland Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Hollands Noorden Archeologie Westfriese gemeenten Regionale Uitvoeringsdienst Noord-Holland Noord SED organisatie Shared Service Center DeSom (SED) Totale bijdrage
74
rekening 2014 begroting 2015 begroting 2016 125.000 126.000 125.000 1.564.000 0 0 0 3.654.000 3.695.000 78.000 60.000 46.000 52.000 59.000 56.000 208.000 1.196.000 1.172.000 98.000 98.000 98.000 625.000 612.000 576.000 15.000 12.000 15.000 393.000 393.000 393.000 n.v.t. 7.733.000 7.774.000 328.000 580.000 538.000 3.486.000
14.523.000
14.488.000
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
6.2
Gemeenschappelijke regelingen
Westfries Archief Vestigingsplaats: Vertegenwoordiging: Deelname verplicht: Bijdrage (afgerond): Bedrag per inwoner:
Hoorn Lid van het algemeen bestuur Nee € 125.000 € 6,51
Jaar
EV per 1-1
VV per 1-1
EV per 31-12
VV per 31-12
Resultaat
2013 2014
580.000 514.000
443.000 365.000
514.000 421.000
365.000 147.000
33.000 N 32.000 V
Relatie programma:
1 Bestuur, organisatie en publieke dienstverlening
Doelstelling en openbaar belang: De zorg, bewaring en het beheer van archiefbescheiden van de aangesloten overheidsorganisaties,, alsmede het bevorderen van de lokale regionale geschiedbeoefening. Activiteiten en ontwikkelingen: In het vastgestelde informatiebeleidsplan wordt een gedetailleerd beeld geschetst van de gevolgen van digitalisering bij de gemeentelijke overheden. Dit heeft gevolgen voor zowel de gemeenten als de archiefdienst. Belangrijkste ontwikkeling voor 2016 zal de implementatie van een Westfries e-depot zijn, waar de digitale archiefbescheiden van de overheidsorganisaties in opgeslagen kunnen worden. Daarnaast helpt het e-depot met de verdere ontwikkeling van de digitale dienstverlening van het Westfries Archief. WerkSaam Westfriesland Vestigingsplaats: Hoorn Vertegenwoordiging: Lid van het algemeen bestuur Deelname verplicht: Nee Bijdrage (afgerond): Bijdrage € 3.695.000 Bedrag per inwoner: n.v.t.
Jaar
EV per 1-1
VV per 1-1
EV per 31-12
VV per 31-12
Resultaat
2013 2014
11.730.000 11.484.000
3.090.000 2.791.000
11.484.000 11.103.000
2.791.000 3.665.000
80.000 V 566.000 V
Toelichting: de gegevens van 2013 zijn afkomstig uit jaarrekening Op/Maat
Relatie programma:
6 Sociaal Domein
Doelstelling en openbaar belang: Op 1 januari 2015 is de Participatiewet in gegaan. De Participatiewet vervangt de Wet Werk en Bijstand, de Wet Sociale Werkvoorziening (Wsw) en een deel van de Wajong. WerkSaam Westfriesland voert de Participatiewet uit voor 7 Westfriese gemeenten, namelijk: Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Stede Broec, Drechterland, Koggenland en Opmeer. Ook het SW bedrijf Op/maat is opgegaan in WerkSaam Westfriesland. Activiteiten en ontwikkelingen: Het doel van de Participatiewet is dat WerkSaam Westfriesland iedereen die gedeeltelijk of volledig kan werken begeleidt naar werk, het liefst bij een gewone werkgever. Hierbij kan WerkSaam Westfriesland verschillende instrumenten inzetten, zoals een sollicitatietraining of een Gemeente Drechterland - Begroting 2016
75
loonkostensubsidie. Wat nodig is om werk te vinden is voor iedereen anders. Lukt het (nog) niet om te werken dan zorgt WerkSaam Westfriesland voor een uitkering als dat nodig is. De beleidsvoornemens en activiteiten van WerkSaam staan uitgebreid verwoord in het beleidsplan voor WerkSaam. Het beleidsplan is, na een positieve zienswijze van alle gemeenteraden, begin 2015 vastgesteld door het Algemeen Bestuur. De verwachting is dat na het oprichtingsjaar 2015 er in 2016 steeds meer te merken zal zijn van het verwachte voordeel door WerkSaam op het gebied van re-integratie en de uitstroom uit de bijstand voor de gemeente Drechterland. Ook zal er worden onderzocht hoe er aansluiting kan worden gevonden bij de ontwikkelingen binnen de gemeente Drechterland in het kader van de WMO 2015 en de Jeugdhulp. Risico’s De risico’s worden jaarlijks in de begroting vermeld. Met name de stijging van het aantal uitkeringsgerechtigden ten opzichte van het beschikbare budget (rijksbijdrage BUIG) vormt een risicoDat heeft mede te maken met het feit dat et ingang van 1 januari ook wajongers die minder dan 80-100% arbeidsgeschikt zijn onder de participatiewet alsmede personen die voorheen onder de WSW vielen.. De extra last wordt geschat op ca. 3,5 miljoen euro voor alle Westfriese gemeenten samen. Dat is ca. 9% van de rijksbijdrage. De vangnetregeling biedt geen dekking hiervoor. Pas boven een afwijking van 10% kan gebruik worden gemaakt van de vangnetregeling. Dit risico blijven de Westfriese gemeenten zelf dragen en als zodanig dient dit risico in de individuele begrotingen van de gemeenten te worden verwerkt. Daarnaast vormen de terugvorderingen in combinatie met de toepassing van de beslagvrije voet een risico. Door de toepassing van de beslagvrije voet kan er minder worden ingevorderd dan in het verleden. Dit houdt in dat de klanten in de uitkering geen aflossingsruimte hebben omdat men rekening dient te houden met de bovenmatige woonlasten en de aanvullende premies voor de ziektekostenverzekering. Hierdoor is het risico dat het begrote bedrag voor terugvorderingen niet kan worden behaald. Centraal afvalverwijderingsbedrijf West-Friesland (CAW) Vestigingsplaats: Hoorn Vertegenwoordiging: Lid van het algemeen bestuur Deelname verplicht: Nee Bijdrage (afgerond): n.v.t. Bedrag per inwoner: n.v.t.
Jaar
EV per 1-1
VV per 1-1
EV per 31-12
VV per 31-12
Resultaat
2013 2014
133.000 227.000
2.118.000 2.614.000
227.000 155.000
2.614.000 2.342.000
94.000 V 9.000 V
Relatie programma:
5 Bouwen en Milieu
Doelstelling en openbaar belang: Behartigen van nog enkele resterende taken op het gebied van milieu. Activiteiten en ontwikkelingen: Het CAW is de voortzetting van de gemeenschappelijke regeling waarbinnen tot en met 2003 het afvalbeheer binnen de regio Westfriesland werd uitgevoerd. Het CAW is namens de deelnemende gemeenten aandeelhouder van de NV HVC. De gemeente betaalt geen bijdrage, maar ontvangt garantstellingsprovisie en dividend vanuit het CAW. Over de gegarandeerde leningen wordt jaarlijks door HVC een garantstellingsprovisie van 1% uitgekeerd. Daarnaast wordt nog dividend uitgekeerd mits de garantstellingsprovisie niet reeds meer dan 40% van het nettoresultaat bedraagt. Het bestuur van het CAW besluit jaarlijks over de uitkering van de garantstellingsprovisie en dividend. Binnen de gemeenschappelijke regeling worden de volgende activiteiten uitgevoerd: - beheer van de voormalige stortplaats te Westwoud; - uitoefening van de rechten en plichten zoals verbonden aan het aandeelhouderschap in NV HVC; - uitvoering van de taken en bevoegdheden in het kader van de gemeenschappelijke regeling.
76
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Stichting Muziekschool Oostelijk West-Friesland (MOW) Vestigingsplaats: Wervershoof Vertegenwoordiging: N.v.t. Deelname verplicht: Nee Bijdrage (afgerond): € 46.000 (€ 29.000 bijdrage gemeenschappelijke regeling + € 17.000 subsidie) Bedrag per inwoner: n.v.t.
Jaar
EV per 1-1
VV per 1-1
EV per 31-12
VV per 31-12
Resultaat
2013 2014
n.v.t. n.v.t.
n.v.t. n.v.t.
n.v.t. n.v.t.
n.v.t. n.v.t.
n.v.t. n.v.t.
Relatie programma:
7 Sport, cultuur en welzijn
Doelstelling en openbaar belang: Het in stand houden van muziekonderwijs Activiteiten en ontwikkelingen: Deze gemeenschappelijke regeling is voortgekomen uit de opheffing van de Gemeenschappelijke Regeling Muziekschool West-Friesland in 1989. Op grond van het vastgestelde personeelsplan gaat het personeel over naar de deelnemende gemeenten. De gemeente Medemblik is centrumgemeente. In regionaal verband wordt onderzocht op wat voor manier het muziekonderwijs herijkt kan worden. Het doel is om een beter bereik te behalen en het muziekonderwijs binnen de scholen te professionaliseren. Het aanbod zal flexibeler en meer vraaggericht ingezet moeten worden. Het is nog de vraag of het instituut ‘muziekschool’ daar in haar huidige vorm nog in past. Niet alleen de gemeenten, maar ook het veld (de aanbieders) worden bij dit proces betrokken. De gemeenten dienen de voorwaarden en kaders te vormen en de instellingen worden uitgenodigd om op basis hiervan met ideeën te komen voor de organisatie van het aanbod. Ondersteuning Bestuurlijke Samenwerking West-Friesland Vestigingsplaats: Hoorn Vertegenwoordiging: n.v.t. Deelname verplicht: Nee Bijdrage (afgerond): € 56.000 Bedrag per inwoner: € 2,50 OBSW € 0,43 SOW in liquidatie
Jaar
EV per 1-1
VV per 1-1
EV per 31-12
VV per 31-12
Resultaat
2013 2014
n.v.t. n.v.t.
n.v.t. n.v.t.
n.v.t. n.v.t.
n.v.t. n.v.t.
8.000 V 2.000 V
Relatie programma:
1 Bestuur, organisatie en publieke dienstverlening
Doelstelling en openbaar belang: Het doel van deze regeling is om voor de regio West-Friesland de samenwerking tussen de zeven deelnemende gemeenten op het gebied van bestuurlijk overleg te ondersteunen. De overblijvende taken van het voormalig Samenwerkingsorgaan Westfriesland zijn hierin ook opgenomen. Activiteiten en ontwikkelingen: Sinds 1 januari 2005 voert de gemeente Hoorn als centrumgemeente een aantal taken uit voor de regio, gebaseerd op de gemeenschappelijke regeling “Ondersteuning bestuurlijke samenwerking West-Friesland 2005”. Dit gebeurt in de vorm van de marktplaatsen ABZ (algemeen bestuurlijk) MaDiVoSa (sociaal) en VVRE (fysiek). Daarnaast worden ook diverse ander taken uitgevoerd zoals de volwasseneneducatie, de coördinatie van het regionale jeugdbeleid, Urgentiecommissie huisvesting, Gemeente Drechterland - Begroting 2016
77
het (ambtelijk) secretariaat van de Regionale Klachtencommissie woningtoewijzing en de coördinatietaken van het regionaal leerlingenvervoer, alsmede het Pact van Westfriesland. Verder is ook de rechtsopvolging van het SOW i.l. als taak in deze gemeenschappelijke regeling ondergebracht. De begroting en jaarrekening hiervan worden separaat aangeboden. Deze regionale voorziening wordt per 1 januari 2017 opgeheven. De gemeente hoeft hiervoor dan geen bijdrage meer te betalen. Veiligheidsregio Noord-Holland Noord Vestigingsplaats: Alkmaar Vertegenwoordiging: Lid van het algemeen bestuur Deelname verplicht: Ja Bijdrage (afgerond): € 1.172.000 (in de begroting 2016 is geanticipeerd op het voorstel tot kostenverdeling op basis van het draagkrachtbeginsel € 1.027.000) Bedrag per inwoner: € 60,86
Jaar
EV per 1-1
VV per 1-1
EV per 31-12
VV per 31-12
Resultaat
2013 2014
2.408.000 1.563.000
9.677.000 61.690.000
1.563.000 1.370.000
61.690.000 63.370.000
508.000 N 146.000 N
Relatie programma:
2 Openbare orde en veiligheid
Doelstelling en openbaar belang: Het gezamenlijk behartigen van belangen die de schaal van de individuele gemeenten te boven gaan ten behoeve van de veiligheid van de bevolking in het samenwerkingsgebied. Activiteiten en ontwikkelingen: Vanwege de taakverbreding die is ontstaan op het vlak van brandweerzorg en integrale veiligheid, is het huidige beleidsplan aangepast. Het beleidsplan VR 2015-2018 borduurt voort op de maatschappelijke ambities uit het vorige beleidsplan, maar aanpassing was noodzakelijk vanwege diverse ontwikkelingen. De brandweer is geregionaliseerd en de veiligheidshuizen zijn ingebed in de organisatiecontext van de veiligheidsregio. De gemeenschappelijke meldkamer wordt in de komende periode onderdeel van de landelijke meldkamerorganisatie en de verdere professionalisering van risicobeheersing wordt binnen het regionale netwerk verder vormgegeven. Recreatieschap Westfriesland (RSW) Vestigingsplaats: Stede Broec Vertegenwoordiging: Lid van het algemeen bestuur Deelname verplicht: Nee Bijdrage (afgerond): € 98.000 Bedrag per inwoner: € 5,09
Jaar
EV per 1-1
VV per 1-1
EV per 31-12
VV per 31-12
Resultaat
2013 2014
1.408.000 1.186.000
2.869.000 2.894.000
1.186.000 1.054.000
2.894.000 3.023.000
39.000 N 109.000 V
Relatie programma:
78
4 Ruimtelijke- en economische ontwikkeling
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Doelstelling en openbaar belang: Behartigt voor de Westfriese gemeenten de belangen van de openluchtrecreatie en het landschap in het samenwerkingsgebied. Inzet voor een rijkere, gevarieerdere natuur met meer recreatiemogelijkheden, beheer en onderhoud van de terreinen. Activiteiten en ontwikkelingen: Afgelopen jaren heeft er in het algemeen bestuur een brede discussie gespeeld over de rol en taken alsmede de bedrijfsvoering van het recreatieschap. Halverwege 2015 heeft een aanbestedingstraject plaatsvonden om het aantrekken van een manager/directeur en het huisvesten van de huidige medewerkers van het schap op te vangen binnen één van de organisaties van deelnemende gemeenten. Naar aanleiding daarvan is besloten dat de organisatie van het recreatieschap ondergebracht wordt binnen de SED organisatie en wethouder Nico Slagter van Stede Broec als nieuwe voorzitter benoemt. In 2016 zullen de medewerkers daadwerkelijk gehuisvest worden in het gemeentehuis van Stede Broec. Een andere belangrijke ontwikkeling binnen het schap is dat er in 2016 wordt gewerkt aan de herziening van het huidige overkoepelende beleidsplan: Landschapsplan West-Friesland. Er zal en nieuw plan worden opgesteld dat ‘Natuur- en recreatieplan’ gaat heten. Hierin zullen de verouderde beleidsambities en doelstellingen op gebied van openluchtrecreatie worden bijgesteld en een nieuwe strategie voor de toekomst uiteengezet worden. De vaststelling van dit plan staat gepland voor eind 2016. Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Hollands Noorden (GGD) Vestigingsplaats: Schagen Vertegenwoordiging: Lid van het algemeen bestuur Deelname verplicht Ja Bijdrage (afgerond) € 576.000 Bedrag per inwoner € 17,15
Jaar
EV per 1-1
VV per 1-1
EV per 31-12
VV per 31-12
Resultaat
2013 2014
182.000 497.000
3.861.000 3.299.000
497.000 744.000
3.299.000 3.616.000
361.000 V 285.000 V
Relatie programma:
6 Sociaal Domein
Doelstelling en openbaar belang: Het bevorderen, bewaken en beschermen van de gezondheid van de inwoners van de regio’s Westfriesland, Kop van Noord-Holland en Noord-Kennemerland. Activiteiten en ontwikkelingen: De GGD bevindt zich nog steeds in een dynamische periode. De afgelopen jaren is veel inzet gepleegd om bezuinigingen op te vangen en de organisatie (na de fusie) op orde te brengen. De afwikkeling daarvan vordert gestaag terwijl er nieuwe uitdagingen bij zijn gekomen. De overdracht van taken in het sociaal domein van rijk naar gemeenten (decentralisaties) heeft ook gevolgen voor de GGD, bijvoorbeeld de samenwerking met de nieuw opgerichte jeugd- of wijkteams. Het overnemen van de taak Algemeen Meldpunt Kindermishandeling en Huiselijk Geweld (AMHK), tegenwoordig Veilig Thuis, is in 2014 opgepakt en wordt in 2015 geïmplementeerd binnen de GGD. De GGD HN is een actieve partner in tal van ontwikkelingen zoals o.a. Holland Health, de JOGG projecten, Lekker leven doe je samen, het preventieplatform en het programma versterking publieke gezondheid. In 2016 zullen de effecten van de decentralisaties in het sociaal domein voor gemeenten nog een grote impact hebben. De uitdaging voor de GGD is de gemeenten daarbij effectief te ondersteunen. In een Position Paper Sociaal Domein is het aanbod van de GGD hierop geformuleerd. In nauw contact met de gemeenten zal de vertaling plaatsvinden naar een effectieve werkwijze. Deze moet voorzien in een slagvaardig, flexibel en passend aanbod met sterke nadruk op de preventieve rol van de GGD.
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
79
Archeologie Westfriese Gemeenten (AWF) Vestigingsplaats: Hoorn (centrumgemeente) Vertegenwoordiging: n.v.t. Deelname verplicht: Nee Bijdrage (afgerond): € 15.000 Bedrag per inwoner: n.v.t.
Jaar
EV per 1-1
VV per 1-1
EV per 31-12
VV per 31-12
Resultaat
2013 2014
n.v.t. n.v.t.
n.v.t. n.v.t.
n.v.t. n.v.t.
n.v.t. n.v.t.
0 0
Relatie programma:
5 Bouwen en milieu
Doelstelling en openbaar belang: De regeling draagt bij aan de slagvaardigheid van de gemeente met betrekking tot gebiedsontwikkeling en ruimtelijke ordeningsprocessen. Tevens versterkt het de cultuurhistorische identiteit. Activiteiten en ontwikkelingen: De ingevoerde Wet op de Archeologische Monumentenzorg (Nederlandse uitwerking van het Verdrag van Malta), zorgt voor een aanmerkelijke verzwaring van de verantwoordelijkheid bij de individuele gemeenten voor de zorg van het erfgoed in de bodem. Deze wet regelt hoe gemeenten bij hun ruimtelijke plannen rekening moeten houden met het erfgoed. Dat wil zeggen dat in het ruimtelijk ordeningsbeleid ook deze waarden onderdeel dienen uit te maken van de afwegingen in de besluitvorming. Door deze decentralisatie wordt van de gemeenten verwacht over kennis en expertise op het complexe beleidsveld te beschikken. Dit is voor veel gemeenten alleen in de gezamenlijkheid haalbaar gebleken. Archeologie speelt een belangrijke rol in het gemeentelijk archeologiebeleid voor wat betreft de hele keten van archeologische monumentenzorg. Tot de kerntaken van Archeologie West-Friesland behoren o.a. Het adviseren van gemeenten, projectontwikkelaars en particulieren; Het uitvoeren van archeologisch onderzoek; Het archeologisch depotbeheer; Kennisbank over de Westfriese archeologie. Regionale Uitvoeringsdienst Noord-Holland Noord (RUD) Vestigingsplaats: Hoorn Vertegenwoordiging: Lid van het algemeen bestuur Deelname verplicht: Ja Bijdrage (afgerond): € 393.000 Bedrag per inwoner n.v.t.
Jaar
EV per 1-1
VV per 1-1
EV per 1-12
VV per 31-12
Resultaat
2013 2014
0 223.000
0 3.706.000
223.000 1.030.000
3.706.000 3.763.000
0 991.000 V
Relatie programma:
5 Bouwen en milieu
Doelstelling en openbaar belang: Het behartigen van de belangen van de deelnemers bij de uitvoering van taken op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving.
80
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Activiteiten en ontwikkelingen: Per 1 januari 2014 voert de Regionale uitvoeringsdienst Noord Holland Noord de milieutaken voor de gemeente Drechterland uit. Jaarlijks wordt er een werkprogramma opgesteld, waarin de werkafspraken tussen het dagelijks bestuur van de RUD en het college van B&W worden vastgelegd. Het is aan de opdrachtgever om te bewaken of de afspraken conform het programma worden uitgevoerd. De RUD zal hiervoor de nodige managementrapportages aanleveren. De RUD legt jaarlijks verantwoording af aan de deelnemers via de jaarstukken. De bevoegd gezag verantwoordelijkheid blijft bij de gemeente. De gemeente blijft daarmee verantwoordelijk voor de taakuitvoering en het beleid. In 2015 heeft de RUD het beleidsvoorstel t.a.v. knalapparaten afgerond en is de geurverordening t.a.v. veehouderijen in ontwikkeling. Gemeenschappelijke Regeling SED organisatie Vestigingsplaats: Stede Broec, Enkhuizen en Drechterland Vertegenwoordiging: Lid van het algemeen bestuur Deelname verplicht: Nee Bijdrage (afgerond): € 7.774.000 Bedrag per inwoner: n.v.t.
Jaar
EV per 1-1
VV per 1-1
EV per 31-12
VV per 31-12
Resultaat
2013 2014
n.v.t. n.v.t.
n.v.t. n.v.t.
n.v.t. n.v.t.
n.v.t. n.v.t.
n.v.t. n.v.t.
Relatie Programma:
diversen
Doelstelling en openbaar belang: Bewerkstelligen van een kwalitatief hoogwaardige, effectieve en efficiënte uitvoering door de SED organisatie van de door de gemeenten opgedragen uitvoerende taken met het oog op een goede dienstverlening aan de inwoners en een krachtige ondersteuning aan de besturen van de gemeenten. Activiteiten en ontwikkelingen: Het jaar 2015 stond in het teken van Samen en in 2016 wordt er gewerkt aan Beter. Er worden verdere stappen gezet in de realisatie van de dienstverleningsvisie. In 2016 staan de volgende activiteiten op het programma: implementatie dienstverleningsconcept; verdere digitalisering van de dienstverlening; een optimale informatie voorziening; optimaliseren gegevensuitwisseling interne en externe partners; doorontwikkeling gezamenlijk klantcontactcentrum: implementeren digitaal werken middels zaaksysteem. Shared Service Centre ICT DeSom Vestigingsplaats Wognum Vertegenwoordiging Lid van het algemeen bestuur Deelname verplicht Nee Bijdrage (afgerond) € 538.000 (opgenomen in SED-begroting) Bedrag per inwoner n.v.t.
Jaar
EV per 1-1
VV per 1-1
EV per 31-12
VV per 31-12
Resultaat
2013 2014
n.v.t. n.v.t.
n.v.t. n.v.t.
n.v.t. 160.000
n.v.t. 4.945.000
n.v.t. 160.000 V
Relatie programma:
diversen
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
81
Doelstelling en openbaar belang Bewerkstelligen van een kwalitatief hoogwaardige en een doelmatige uitvoering door het Shared Service Center van de door de gemeenten opgedragen uitvoerende taken en de ondersteuning in brede zin op het terrein van de ICT en het creëren van voorwaarden voor een efficiënte bedrijfsvoering en een efficiënte en klantgerichte dienstverlening. Activiteiten en ontwikkelingen: Deelnemers aan deze gemeenschappelijke regeling zijn de gemeenten Koggenland, Medemblik, Opmeer, Stede Broec, Enkhuizen en Drechterland. Daarnaast is WerkSaam afnemer. In het opgestelde busisnessplan is inzicht gegeven in het waarom en de daarbij behorende financiële consequenties. Op basis hiervan hebben de raden in 2012 besloten in te stemmen met deelname aan het Shared Service Center ICT Desom. Deze samenwerking heeft naast de eerder genoemde doelen een verbetering van de bedrijfszekerheid op het gebied van ICT tot gevolg. In het businessplan zijn verschillende aandachtspunten genoemd; verlaging van het aantal werkplekken, samenwerking op gebied van telefonie, opschoning en beëindiging van het aantal ICT contracten, terugdringen van het aantal applicaties en samenwerking op gebied van functioneel beheer. Na de projectperiode is de gemeenschappelijke regeling gestart op 1 januari 2014. De uitvoering van fase 2 van het businessplan is in 2015 gestart en wordt begin 2016 afgerond. Fase 3 start volgens het businessplan in 2016 en betreft de samenwerking op het gebied van applicaties. 6.3 Deelnemingen (vennootschappen) NV Houdstermaatschappij Gaskop Noord-Holland Vestigingsplaats: Twisk Vertegenwoordiging: Aandeelhouder Deelname verplicht: Ja Bijdrage (afgerond): n.v.t. Bedrag per inwoner: n.v.t.
Jaar
EV per 1-1
VV per 1-1
EV per 31-12
VV per 31-12
Resultaat
2013 2014
29.936.000 92.764.000
4.254.000 4.839.000
92.764.000 91.557.000
4.839.000 4.802.000
110.558.000 V 4.787.000 V
Relatie programma:
Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien
Doelstelling en openbaar belang: Beheren van de NUON aandelen. Activiteiten en ontwikkelingen: In 1999 werd het Gasbedrijf Kop Noord-Holland overgenomen door Energie Noordwest (ENW) Kop Noord-Holland (thans Nuon). Het aandelenbezit werd ondergebracht in een houdstermaatschappij. In 2009 is de Nuon juridisch gesplitst in een energieleverancier (Nuon Energy) en een netbeheerder (Alliander). Medio 2009 heeft de Houdstermaatschappij besloten de aandelen van Nuon Energy te verkopen. De aandelen van Alliander kunnen niet verkocht worden, wettelijk is bepaald dat die in handen van de (lagere) overheid blijven. Op 1 juli 2015 is de laatste tranche (21%) van de NUON Energy aandelen aan Vattenfall verkocht. Daarmee kan het hoofdstuk Vattenfall worden afgesloten. Alliander zal de komende jaren het hoofd moeten bieden aan de veranderingen in energieproductie en energie-verbruik als gevolg van fossiele brandstoffen naar duurzame alternatieven. Decentrale opwekking door zonnepanelen, warmtepompen, windturbines en biogas heeft gevolgen voor de infrastructuur van de netwerken. Het transport van energie wordt gecompliceerder. De omvangrijke investeringen zullen in lijn moeten blijven met deze ontwikkelingen.
82
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
NV Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) Vestigingsplaats: Den Haag Vertegenwoordiging: Aandeelhouder Deelname verplicht: Ja Bijdrage (afgerond): n.v.t. Bedrag per inwoner: n.v.t.
Jaar
EV per 1-1
VV per 1-1
EV per 31-12
VV per 31-12
Resultaat
2013 2014
2.752.000 3.430.000
139.476.000 127.753.000
3.430.000 3.582.000
127.753.000 149.923.000
283.000 V 126.000 V
Relatie programma:
Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien
Doelstelling en openbaar belang: De BNG draagt met gespecialiseerde dienstverlening bij aan het laag houden van de kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Activiteiten en ontwikkelingen: In het streven de banken veiliger te maken worden door meerdere regelgevers in hoog tempo vele voorstellen tot nieuwe wet- en regelgeving doorgevoerd. De gevolgen van de nieuwe regelgeving voor BNG Bank zijn zichtbaar in een structurele stijging van de operationele lasten en bijdragen aan heffingen zoals de nationale bankenbelasting en het Europese resolutiefonds. NV HVC-Holland Collect Vestigingsplaats: Alkmaar Vertegenwoordiging: Via CAW als aandeelhouder Deelname verplicht: Ja Bijdrage (afgerond): n.v.t. Bedrag per inwoner: n.v.t.
Jaar
EV per 1-1
VV per 1-1
EV per 31-12
VV per 31-12
Resultaat
2013 2014
68.145.000 63.178.000
982.027.000 967.307.000
63.178.000 68.309.000
967.307.000 936.905.000
4.940.000 N 5.137.000 V
Relatie programma:
5 Bouwen en milieu
Doelstelling en openbaar belang: Stelt afvalverwijderingsbeleid op en maakt afspraken met de uitvoeringsorganisaties. Activiteiten en ontwikkelingen: Terugwinning van secundaire grondstoffen uit afval vormt een nationaal en Europees speerpunt. Gemeenten worden vanaf 2015 verantwoordelijk voor het sorteren van ingezamelde kunststofverpakkingen. Om de landelijke doelstelling van 75% hergebruik in 2020 te behalen wordt het afval op een andere manier ingezameld. De laagbouwaansluitingen krijgen er een container voor kunststof verpakkingen bij. Het inzamelen van kunststof verpakkingen en drankenkartons zal opgenomen worden in de reguliere inzamelcyclus.
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
83
Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord NV (ONHN) Vestigingsplaats: Alkmaar Vertegenwoordiging: Aandeelhouder Deelname verplicht: Nee Bijdrage (afgerond): n.v.t. Bedrag per inwoner: n.v.t.
Jaar
EV per 1-1
VV per 1-1
EV per 31-12
VV per 31-12
Resultaat
2013 2014
703.000 594.000
1.203.000 1.950.000
594.000 660.000
1.959.000 1.168.000
109.000 V 66.000 v
Relatie programma:
4 Ruimtelijke- en economische ontwikkeling
Doelstelling en openbaar belang: Bevorderen onderlinge samenwerking binnen de regio waardoor efficiënter aan economische doelstellingen gewerkt wordt en stimulering van de economische structuur en daarmee de werkgelegenheid in Noord-Holland Noord. Activiteiten en ontwikkelingen: Het Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord werkt als uitvoeringsorgaan in opdracht van de regio Noord-Holland Noord in het teken van de overall ambitie: bedrijvigheid behouden en vergroten, meer mensen aan het werk in de eigen regio. In 2013 is er een transitie afgerond waarbij de aandelenverhouding is gesynchroniseerd met het aantal inwoners. Tevens is de Kamer van Koophandel geen aandeelhouder meer. Bij de transitie is besloten dat de N.V. zich alleen nog maar richt op regionale economische stimulering. Deelnemingen in projecten via onderliggende B.V.’s zijn worden voor de uitvoering van projecten die beschreven zijn in het Regionaal Economisch Actieprogramma West-Friesland, die door alle zeven gemeenteraden is vastgesteld. 6.4 Regionale samenwerking Door het stellen van gezamenlijke Westfriese kaders voor regionale samenwerking ontstaat meer grip en sturing op regionale samenwerking door de raden. Dit draagt bij aan de betrokkenheid van de raden en daarmee aan de effectiviteit van regionale samenwerking. Door verbetering van regionale samenwerking kunnen gemeentegrens-overschrijdende opgaven beter en sneller worden opgelost. Dit heeft een duidelijk effect voor inwoners van Westfriesland. Vastgestelde kaders voor samenwerking: - de Westfriese 5: algemene principes voor regionale samenwerking in Westfriesland; - de Hoornse 10 (of 9): dit zijn de spelregels die specifiek van toepassing zijn op de interactie met de gemeenschappelijke regelingen. Hierin staat met name het tijdig, juist en volledig informeren van de gemeenteraad centraal - het Pact van Westfriesland: door een door de raden opgestelde gezamenlijk ambitie om binnen vijf jaar tot de top 10 van meest aantrekkelijke regio's in Nederland te behoren.
84
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Paragraaf 7:
Grondbeleid
7.1 Grondbeleid algemeen Binnen de grondexploitatie wordt een onderscheid gemaakt tussen actief- en passief grondbeleid. Bij actief grondbeleid verwerft de gemeente de grond, maakt deze bouw- en woonrijp en verkoopt de bouwgrond aan projectontwikkelaars/particulieren, die op deze bouwgrond het vastgoed realiseren. Bij passief grondbeleid heeft de gemeente een faciliterende rol bij ‘gebiedsontwikkeling door derden’.De gemeente stelt het bestemmingsplan vast, waarbij kosten van gemeenschapsvoorzieningen worden verhaald door middel van (anterieure) overeenkomst of vaststelling van een exploitatieplan. Een variant ‘tussen’ deze beide vormen is de publiek-private samenwerking (PPS), waarbij de gemeente samen met een private partij de grondexploitatie doet. Winst en risico worden dan gedeeld. Op basis van de Financiële verordening ex artikel 212 Gemeentewet stelt de gemeenteraad iedere vier jaar een geactualiseerde nota Grondbeleid vast. In 2013 heeft de raad van de gemeente Drechterland de nota Grondbeleid Drechterland vastgesteld. In deze nota Grondbeleid heeft de gemeenteraad het volgende besloten: Gebiedsontwikkeling vindt plaats door middel van projectmatig werken. Elke fase van een project wordt afgesloten met een besluit door de project- en stuurgroep; De gemeente heeft een aantal grondposities in eigendom. Voor deze grondposities voert de gemeente een actief grondbeleid; Verwerving vindt in principe plaats door middel van minnelijke verwerving; Faciliterend grondbeleid wordt tot uitvoering gebracht door het sluiten van anterieure overeenkomsten. Lukt dit niet dan wordt een exploitatieplan opgesteld dat gelijktijdig met het bestemmingsplan door de raad wordt vastgesteld; Grondprijzen worden uitgedrukt in grondquotes van de ‘vrij op naam verkoopprijzen’ of in m² prijzen. Grondprijzen zijn marktconform; Jaarlijks wordt een grondprijzenbrief opgesteld; Grondexploitaties worden jaarlijks geactualiseerd. Eventuele winsten op grondexploitaties worden toegevoegd aan de Algemene reserve. Tussentijdse winstneming is verantwoord als deze winst daadwerkelijk is behaald; Vanuit het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) is een raadsbesluit tot “het reëel en stellig voornemen tot ontwikkeling van een gebied” noodzakelijk om niet in exploitatie genomen gronden te mogen aanhouden; Grondexploitaties worden jaarlijks herzien om marktontwikkelingen en stijging of daling van kosten- en opbrengsten tijdig te vertalen in het geraamde resultaat. Beheersmaatregelen worden tijdig toegepast om risico's te vermijden en/of te beperken; Voor alle grondexploitaties wordt indien noodzakelijk een voorziening getroffen voor een tekort. Voor NIEGG's wordt indien noodzakelijk een afwaardering gedaan tot de marktwaarde. De vorming van de voorziening en de afwaardering NIEGG gaat ten laste van de Algemene reserve; Elk jaar wordt opnieuw beoordeeld of de voorziening Afronding grondexploitaties toereikend is en wordt zo nodig aangevuld; Het college informeert in mei/juni de gemeenteraad vertrouwelijk over de actualisatie van de grondexploitaties, de grondaankopen en de risico's verbonden aan het gemeentelijk grondbeleid. De raad wordt tevens via de Planning en Control documenten geïnformeerd. De gemeenteraad stelt voor ruimtelijke ontwikkelingen het stedenbouwkundig plan, de grondexploitatie en het bestemmingsplan (eventueel met exploitatieplan) vast; De projectleider is verantwoordelijk voor de voortgang van het project. De planeconoom stelt de grondexploitaties op. De afdeling Financiën verwerkt de grondexploitaties in de financiële administratie; Ruimtelijke projecten worden projectmatig gestuurd en doorlopen de vier fasen van een project. Grondexploitaties worden opgesteld en beheerd door middel van registratie in het Metrum grondexploitatiemodel en verantwoord in de Planning en Control documenten. 7.2 Nieuwe (wettelijke) ontwikkelingen Vanaf 2016 zijn bedrijfsmatige onderdelen van gemeenten - en dus ook bouwgrondexploitatie onderhevig aan de Vennootschapsbelasting (Vpb). In principe betekent dit dat over batige resultaten van grondexploitaties 25% aan Vpb moet worden afgedragen. Gemeente Drechterland - Begroting 2016
85
De VNG en de Vereniging van grondbedrijven zijn in discussie met de belastingdienst over de vraag of het totaal van grondexploitaties binnen de gemeente in dit kader als één bedrijf mag worden gezien (zodat batige– en nadelige resultaten eerst kunnen worden verevend) en daarnaast of het mogelijk om alle gemeentelijke bedrijfsmatige activiteiten in één fiscale eenheid onder te brengen. Daarmee wordt alleen over een eventueel batig resultaat ‘onder de streep’ Vpb afgedragen. Op het moment van schrijven is hierover nog geen duidelijkheid. Momenteel wordt beoordeeld wat de financiële gevolgen van het voorgaande voor de gemeente zijn. Conclusies hiervan zullen met de raad worden gedeeld en - indien nodig - worden maatregelen om de gevolgen te beperken voorgelegd. 7.3 Stand van zaken grondexploitatie In het kader van actief grondbeleid is Drechterland op dit moment in vier exploitaties actief. Waarbij wordt opgemerkt dat Reigersborg Noord 3 en Zuiderkogge 4b via publiek-private samenwerking worden gerealiseerd. In dit onderdeel wordt de huidige stand van zaken weergegeven (medio 2015) en de verwachting voor 2016 en de langere termijn. De Witte Dam 2 Binnen deze exploitatie zijn nog drie vrije sectorkavels voor de verkoop beschikbaar zijn. Daarnaast zijn er nog twee reeds gebouwde 2-onder-een-kap woningen te koop, waarvan de grondopbrengst nog moet worden betaald. Met een enigszins aantrekkende economie is de huidige verwachting dat de laatste vrije sectorkavels binnen dit plan in 2015/2016 kunnen worden verkocht. Centrumplan Hoogkarspel Begin 2015 is gestart met aanleg van de openbare ruimte, die gefaseerd zal plaatsvinden (1a/1b/1c). Het oude gemeentehuis is gesloopt, zodat het nieuwe plein (fase 1c) kan worden aangelegd. Eind 2015 zal het leeuwendeel van het werk in de openbare ruimte zijn gerealiseerd c.q. aanbesteed. Met Deen Vastgoed wordt gesproken over het zogenaamde ‘Middenblok’, de winkelruimte in de plint en ca. 23 woningen. In 2016 wordt de buitenruimte afgerond. In 2015 zullen alle baten in dit complex zijn gerealiseerd. Daarom zullen wij de raad voorstellen het Centrumplan Hoogkarspel eind 2015 financieel af te wikkelen en voor de - nog te ramen kosten na 2015 - een voorziening in te stellen. Op deze wijze blijven met name de rentelasten op dit project beheersbaar. Reigersborg Noord 3 In 2014 is in samenwerking met Zeeman Vastgoed gestart met de woningbouwontwikkeling in dit plangebied dat ruimte biedt voor ca. 245 woningen. Na een gunstige aanbesteding van het bouwrijpmaken van het oostelijk deel van het plan is met de bouwactiviteiten gestart. Een deel van de woningen in de eerste fase 3a/b wordt nog dit jaar opgeleverd. Het gaat daarbij om 18 huurwoningen (waarvan 6 appartementen), 10 sociale koop-, 5 middelduur- en 8 dure woningen. Alle woningen in de eerste fase 3a/b zijn inmiddels verkocht. Ook voor fase 3C, die op 11 maart 2015 is gepresenteerd, is veel belangstelling: daarvan moet nog slechts één woning worden verkocht. De invoering van ‘de kavel op maat’ is een succes. Dit betekent dat de kopers onder bepaalde voorwaarden zelf de breedte van de kavel kunnen kiezen. Diverse kopers hebben van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. Nog dit jaar wordt een begin gemaakt met het aanleggen van het groengebied tussen het oostelijk en westelijk deel van het plan en de strook groen langs de geluidswal. Volgens planning worden jaarlijks 35 woningen gerealiseerd, maar bij een grotere vraag kan dit worden opgetrokken naar 50 woningen per jaar. Zuiderkogge 4b De ontwikkeling van dit bedrijventerrein is in publiek-private samenwerking met USP Vastgoed BV opgepakt en gaat om de realisatie van 11 bedrijfskavels. Op twee daarvan is de mogelijkheid tot het bouwen van een bedrijfswoning. Alle kavels zijn inmiddels bouwrijp opgeleverd, maar de crisis heeft de verkoop hiervan vertraagd. In 2014 is besloten tot een verlaging van de kavelprijzen wat begin 2015 heeft geleid tot de verkoop van de eerste kavel. Positief is dat daarnaast ook onderhandelingen zijn met belangstellenden. Wij hebben goede hoop dat deze positieve ontwikkeling leidt tot meer verkopen in de komende periode. 7.4 Stand van zaken strategische grondposities De gemeente Drechterland heeft in het verleden grondposities verworven, waarvoor -op dat momentnog geen concrete plannen voor (grond)exploitatie waren. Het feit dat deze gronden op dat moment te koop werden aangeboden en een (voor de gemeente) strategische ligging hadden, heeft de raad doen besluiten deze gronden te verwerven.
86
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Tot het moment dat deze gronden in exploitatie worden genomen is voor balanswaardering van deze gronden met name van belang hoe de raad zich heeft uitgesproken over ‘bestemming’ hiervan: waar de raad heeft besloten tot “een reëel en stellig voornemen tot ontwikkeling van dit gebied” mogen de gronden als ‘nog niet in exploitatie genomen gronden’ op de balans worden gewaardeerd tegen economische waarde. Daar waar de raad dit niet heeft uitgesproken worden de gronden als ‘Voorraad’ gerubriceerd en gewaardeerd tegen (maximaal) de aankoopprijs. Nog niet in exploitatie genomen gronden Reigersborg Zuid 5 Alle gronden binnen dit plangebied zijn eigendom van de gemeente en in beeld om binnen de Regionale Woonvisie 2010-2020 als woningbouwlocatie te ontwikkelen. Het gebied ligt buiten de contouren van het bestaand bebouwd gebied (BBG), waardoor medewerking van de provincie nodig is. In 2014 is de provincie een prealabel advies gevraagd. Met de feitelijke ontwikkeling van Reigersborg Zuid 5 wordt niet eerder gestart dan nadat de provincie heeft ingestemd met de ontwikkeling van deze woningbouwlocatie. Voorraad Gronden Kerkbuurt Wijdenes Ook deze gronden liggen buiten de contouren van het BBG, zodat voor ontwikkeling hiervan als woningbouwlocatie ook ontheffing van de Provincie nodig is. Dat overleg is gaande. Zodra met de provincie overeenstemming wordt bereikt, kunnen de voorbereidingen voor ontwikkeling ter hand worden genomen. Deze locatie is, in Drechterland Zuid, de enige potentiële woningbouwlocatie waarvan de gemeente eigenaar is van de gronden. 7.5 Financiële kaders en financiële risico’s Financiële kaders Gedetailleerde presentatie van ramingen per grondexploitatie kunnen de onderhandelingspositie van de gemeente bij toekomstige aanbestedingen ondermijnen. Daarom worden de financiële kaders in dit onderdeel op totaalniveau gepresenteerd, conform hetgeen daarover in voorschriften is opgenomen. In de diverse grexen is bij aanvang een totaal batig resultaat geraamd ad € 2.348.000. Medio 2015 wordt het financieel totaalresultaat van de grexen geraamd op batig € 2.915.000. Daarmee wordt binnen de financiële kaders gebleven. In deze financiële kaders is nog geen rekening gehouden met de eventuele financiële gevolgen van de invoering van de Vpb voor gemeenten. Deze kunnen op dit moment niet nader worden gekwantificeerd. Financiële risico’s Grondexploitatie De Witte Dam 2 en het centrumplan Hoogkarspel zijn nagenoeg afgerond en de kavelverkoop in Reigersborg Noord 3 verloopt voorspoedig. De financiële risico ’s bevinden zich momenteel voornamelijk in de bedrijfsterreinen in Zuiderkogge 4b: Ondanks een verlaging van de kavelprijzen in 2014 is nog slechts één van de 11 kavels verkocht en moet er nog ca. € 2,3 miljoen aan geraamde opbrengsten worden verkocht. Ook regionaal lijkt de verkoop van bedrijfsterreinen stil te liggen. Daar deze exploitatie samen met een projectontwikkelaar is opgepakt wordt het financiële risico voor Drechterland geraamd op maximaal € 1.100.000. Strategische grondposities Financiële risico’s ontstaan onder aangewend als bouwgrond en gemiddelde boekwaarde van de afwaardering van deze gronden afgewaardeerd.
andere wanneer deze grondposities uiteindelijk niet kunnen worden moeten worden afgewaardeerd naar agrarische waarde .De strategische gronden bedraagt nu € 38 p/m². Bij een eventuele naar agrarische waarde (€ 6 p/m²) dient € 6,2 mln te worden
Winstneming en omslagheffingen De winstnemingen worden rechtstreeks aan de Algemene reserve toegevoegd evenals de omslagheffingen voor bovenwijkse voorzieningen. De omslagheffingen voor Landschapsplannen en verkeersinfrastructuur worden aan de betreffende bestemmingsreserves toegerekend. De omslagheffing vanuit Reigersborg Noord 3 voor Landschapsplannen wordt aan de betreffende voorziening toegevoegd, omdat bij niet volledig besteding van deze middelen de helft hiervan aan de medeontwikkelaar terug moet worden betaald.
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
87
Winstnemingen onderhanden werken grondexploitatie rekening
Jaarrekening
2013 678.000
Primitieve begroting 2014 Primitieve begroting 2015 Perspectievennota 2015 Primitieve begroting 2016
Omslagheffingen Bovenwijkse voorzieningen Landschapsplannen Verkeersinfrastructuur Voorziening landschapsplannen
88
begroting
2014 -
2015
2016
145.000 195.000
573.000 479.000 469.000
2017
2018
2019
301.000 30.000
2016
2017
2018
2019
58.000 20.000 130.000 38.000
56.000 18.000 125.000 38.000
61.000 23.000 135.000 38.000
61.000 23.000 135.000 38.000
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Paragraaf 8:
Subsidies
Wat is opgenomen in de begroting? Subsidies en subsidiebeleid Onder het begrip subsidie wordt volgens de Algemene wet bestuursrecht (Awb) verstaan: “de aanspraak op financiële middelen, door een bestuursorgaan verstrekt met het oog op bepaalde activiteiten van de aanvrager, anders dan als betaling voor aan het bestuursorgaan geleverde goederen of diensten” (artikel 4:21, eerste lid Awb). Artikel 4:23, eerste lid Awb schrijft voor dat subsidies worden verstrekt op basis van een wettelijk voorschrift, dat regelt voor welke activiteiten subsidie kan worden verstrekt. Dit wettelijk voorschrift is bij de gemeente Drechterland: 1. De Algemene subsidieverordening (ASV) Drechterland als procedurele verordening, waarin in artikel 2 op hoofdlijnen is aangegeven voor welke activiteit(en) subsidie kan worden verstrekt. 2. De specifieke subsidieregelingen op het gebied van maatschappelijke dienstverlening, ouderenwerk, sport en recreatie, jeugd- en jongerenwerk, vormings- en ontwikkelingswerk, kunst en cultuur, investeringssubsidies, Instrumentaal en vocaal muziekonderwijs Drechterland en bijzondere activiteiten en eenmalige subsidies. Ten grondslag aan het subsidiebeleid van Drechterland ligt de Welzijnsvisie. Het subsidiebeleid is voor de gemeente een van de middelen om de doelstellingen van de Welzijnsvisie te realiseren. Vooral daar waar er voor de gemeente sprake is van een voorwaardenscheppende rol, is subsidieverlening een belangrijk instrument. Hiermee kan de gemeente sturen op de instandhouding van organisaties en voorzieningen die een functie vervullen voor de gemeentelijke beleidsdoelen. Uitgangspunt hierbij is vooral het ondersteunen en bevorderen van activiteiten voor en door burgers. Hierbij is het vergroten van de participatie van de burger en het vergroten van de sociale samenhang het centrale doel. De gemeente ziet haar voorwaardenscheppende rol daarin vooral in het in stand houden van een goed basispakket aan welzijnsvoorzieningen. Vertaling naar het subsidiebeleid Het subsidiebeleid is, vanuit de uitgangspunten van de Welzijnsvisie, enerzijds gericht op het in stand houden van een goed voorzieningenniveau voor alle inwoners van Drechterland en anderzijds op het extra ondersteunen van activiteiten en voorzieningen die zijn gericht op de drie aandachtsgroepen jongeren, ouderen en gehandicapten. Dit betekent dus dat in het subsidiebeleid organisaties die zich in hun activiteiten en doelstellingen richten op deze doelgroepen uit de Welzijnsvisie, extra de nadruk krijgen. Op basis van deze subsidieregelingen kunnen de meeste subsidieontvangers zelf berekenen op hoeveel subsidie zij aanspraak kunnen maken. Het algemene juridische en procedurele kader van het subsidiebeleid wordt geregeld in de Algemene Subsidieverordening Drechterland, die (gelijk met de Welzijnsvisie) op 14 juni 2007 is vastgesteld door de gemeenteraad. De totale voor subsidie beschikbare financiële middelen en de verdeling daarvan over de diverse onderdelen van het welzijnsbeleid worden jaarlijks door de gemeenteraad door vaststelling van de subsidieplafonds bepaald bij de vaststelling van de gemeentebegroting.
Financiële consequenties Uitgangspunt voor het bepalen van de subsidieplafonds per werksoort zijn de budgetten van 2015. Bij de budgetsubsidies is in 2016 rekening gehouden met een looncompensatie van 2,0%.
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
89
Wat is opgenomen in de begroting?
Werksoort
Totale subsidie
Maatschappelijke dienstverlening
149.000
Ouderenwerk
100.000
Sport- en recreatie
155.000
Jeugd- en jongerenwerk
175.000
Vormings- en ontwikkelingswerk
627.000
Kunst en cultuur Instrumentaal en vocaal muziekonderwijs
64.000 124.000
Investeringssubsidies
3.000
Lokaal onderwijsbeleid
40.000
WMO subsidies
55.000
Bijzondere activiteiten en éénmalige subsidies
8.000 1.500.000
90
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
5. Financiële begroting De gemeente dient voldoende aandacht te besteden aan de financiële positie. De uiteenzetting van de financiële positie bevat volgens artikel 20 van het Besluit begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) een raming van de financiële gevolgen van het bestaande en het nieuwe beleid dat in de programma’s is opgenomen. Afzonderlijke aandacht dient besteed te worden aan de jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume, een overzicht van de investeringen met daarin een onderscheid van investeringen met een economisch nut en investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut. Daarnaast dient er informatie gegeven te worden over de financiering en de stand en het verloop van de reserves en voorzieningen. Artikel 21 bepaalt dat de toelichting op de uiteenzetting van de financiële positie ook de gronden bevat waarop de ramingen zijn gebaseerd en een toelichting op belangrijke ontwikkelingen ten opzichte van de uiteenzetting van de financiële positie van het vorig begrotingsjaar. Uitgangspunten begroting 2016 Bij de Perspectievennota 2015 zijn door de raad de uitgangspunten voor de begroting 2016 vastgesteld. Met deze uitgangspunten is rekening gehouden bij het opstellen van deze begroting. De uitgangspunten zijn als volgt: - Het rentepercentage voor nieuwe investeringen bedraagt 3,5%; - Per 1 januari 2016 bedraagt het aantal inwoners 19.294 en het aantal woonruimten 8.119; - De tarieven en de heffingen worden met 0,8% verhoogd, met uitzondering van de rioolheffing en de afvalstoffenheffing, deze kennen een afwijkend percentage; - De algemene uitkering uit het gemeentefonds voor 2016 is gebaseerd op de meicirculaire 2015; - Indexering gemeenschappelijke regelingen 0%, met uitzondering van de gemeenschappelijk regeling SED waar de lonen met 0,5% wordt geïndexeerd; - Toepassen indexering subsidies, die een loonelement bevatten (lonen 2,0%); Arbeidsgerelateerde kosten Onder arbeidsrechtelijke verplichtingen worden verstaan de aanspraken op toekomstige uitkeringen door het huidige dan wel voormalige personeel. Het BBV onderscheidt arbeidskosten gerelateerde verplichtingen met en zonder jaarlijks vergelijkbaar volume. Op grond van artikel 44, derde lid BBV, is het niet toegestaan om een voorziening te vormen voor jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume. Het beleid van de arbeidsgerelateerde kosten wordt ten opzichte van 2016 niet herzien. De gemeente Drechterland heeft twee voorzieningen inzake arbeidsgerelateerde kosten. 1. Voorziening Pensioenaanspraken wethouders De huidige pensioenverplichtingen van voormalige wethouders worden voor een deel betaald uit de voorziening “Pensioenaanspraken bestuurders” en komen verder ten laste van de exploitatie. Het saldo in genoemde voorziening is voldoende om vier verplichtingen in ieder geval tot en met 2017 te kunnen voldoen. Voor toekomstige pensioenaanspraken van wethouders is de voorziening “Pensioenaanspraken bestuurders” ook van toepassing. Jaarlijks vindt aanpassing plaats aan de hand van actuariële berekeningen. Standaard wordt jaarlijks een vast bedrag aan deze voorziening toegevoegd ten laste van de exploitatie. De stand van deze voorziening bedraagt per 1 januari 2016 € 957.000. 2. Voorziening voormalig personeel Bij de vaststelling van de begroting 2013 is besloten tot het instellen van de voorziening voormalig personeel. Deze voorziening is gevormd ter dekking van de toekomstige loonkosten van het voormalig personeel. De stand van deze voorziening bedraagt per 1 januari 2016 € 230.000.
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
91
Investeringen Er wordt een onderscheid gemaakt in investeringen met een economisch nut en investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut. Investeringen met een economisch nut zijn alle investeringen die verhandelbaar zijn (er een markt voor is) en/of als ze kunnen bijdragen aan het genereren van middelen bijvoorbeeld door het vragen van rechten, heffingen, leges of tarieven. Alle investeringen met economisch nut worden geactiveerd, mits ze groter of gelijk zijn dan € 15.000. Investeringen met economisch nut Omschrijving Uitvoering gemeentelijk Rioleringsplan Vervangen coating Streekbad Vervangen materieel buitendienst
Investeringsbedrag 638.000 180.000 48.000
Totaal
866.000
Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut genereren geen middelen, maar vervullen wel duidelijk een publieke taak. Het betreffen investeringen in bijvoorbeeld wegen, bruggen, water en groenvoorzieningen. Vanaf 2017 is het verplicht om investeringen met maatschappelijk nut ook te activeren. Investeringen met maatschappelijk nut Omschrijving
Investeringsbedrag
Renovatie sportveld (B-veld) Woudia
40.000
Totaal
40.000
De overige investeringen in de openbare ruimte (het groot onderhoud van de kapitaalgoederen, te weten de gemeentelijke gebouwen, wegen, waterwegen, openbare verlichting en bruggen) worden financieel gedekt via de daarvoor bestemde voorzieningen en reserves. De meerjareninvesteringen 2016 - 2019 zijn opgenomen in een overzicht. Deze overzichten zijn te vinden in de bijlage (bladzijde 101 e.v.). Reserves Reserves zijn middelen die vallen onder het eigen vermogen en die door de raad een bepaalde bestemming hebben gekregen. In de volgende tabel zijn per saldo de geraamde mutaties in de reserves 2015 weergegeven. Voor een meer gedetailleerd inzicht van de stand en het verloop van de reserves wordt verwezen naar de bijlage (bladzijde 107 e.v.).
saldo 1-1-2016
storting
onttrekking
saldo 31-12-2016
2.400.000 2.925.000
528.000
129.000
2.400.000 3.324.000
Bestemmingsreserves
22.167.000
769.000
1.234.000
21.702.000
Totaal reserves
27.492.000
1.297.000
1.363.000
27.426.000
Algemene reserve: - Risicoreserve - Vrij besteedbare reserve
92
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Algemene reserve De algemene reserve (inclusief risicoreserve) bedraagt per 1 januari 2016 in totaal € 5.325.000. In 2016 zijn ten laste van de Algemene reserve de volgende stortingen en onttrekkingen geraamd: Mutaties Algemene reserve saldo 1-1-2016 5.325.000
storting
Stortingen Winstnemingen en omslagheffingen
onttrekking
saldo 31-12-2016
528.000
Onttrekkingen Frictie- en opstartkosten SED
129.000
Totaal
5.325.000
528.000
129.000
5.724.000
Bestemmingreserves Reserve dienstverleningsconcept “Drechterland@ntwoordt!” In 2014 heeft de laatste onttrekking ten laste van deze reserve plaatsgevonden. De stand van de reserve bedraagt € 0. Voorgesteld wordt deze reserve op te heffen (zie ook de beslispunten op bladzijde 9). Voorzieningen De voorzieningen zijn onderdeel van het vreemd vermogen en worden gevormd voor verplichtingen, risico’s of verliezen waarvan de omvang nog onbekend is, maar wel redelijkerwijs te schatten zijn. Tevens wordt een voorziening gevormd voor middelen die van derden zijn verkregen voor besteding aan een specifiek doel.
Voorzieningen
saldo 1-1-2016 5.143.000
toevoeging 271.000
onttrekking 550.000
saldo 31-12-2016 4.864.000
Incidentele baten en lasten Conform art.19 lid c van het BBV dient de financiële toelichting een overzicht te bevatten van de incidentele baten en lasten. Door een indicatie van de incidentele baten en lasten te geven, wordt bij de begroting informatie gegeven die relevant is voor het beoordelen van de financiële positie en de meerjarenraming. In het overzicht van incidentele baten en lasten zijn alleen die bedragen opgenomen die maximaal drie jaar in de begroting zijn opgenomen. Alleen de bedragen vanaf € 5.000 worden in onderstaande tabel vermeld.
Pr. Omschrijving Lasten 1 gemeenteraadsverkiezingen en Europees Parlement 1 Aanschaf BuZa module 1 Vitale dorpen 1 Representatie 3 omvorming groen 4 Storting winst grondexploitaties 4 Mutaties grondexploitatie 5 Actualisatie bodemkaarten 5 Professionalisering handhaving 6 Incidentele toelage huishoudelijke hulp 6 't Streekpunt 7 Combinatiefuncties Gemeente Drechterland - Begroting 2016
2016
2017
2018
2019
40.000 15.000 15.000 15.000 65.000 678.000 1.895.000 18.000 50.000 64.000 8.000 41.000
10.000 65.000 199.000 2.289.000
219.000 2.392.000
50.000
50.000
219.000 1.921.000
93
7 Investeringen zwembad 7 Onderhoud Hemmerven 7 Renovatie B-veld Woudia
Totaal lasten Baten 3 BDU subsidie - Pennekamplaan 3 BDU subsidie - Centrumplan 4 Mutaties grondexploitaties 7 Huuropbrengsten Noorderlandhuis 7 Combinatiefuncties AD Vergoeding kapitaallasten AD Vergoeding incidentele toelage Huishoudelijke Hulp
20.000 15.000 40.000
10.000
12.000
2.924.000
2.663.000
2.688.000
2.140.000
2.488.000
2.611.000
2.140.000
40.000
20.000
2.528.000
2.631.000
75.000 515.000 2.572.000 8.000 10.000 60.000 64.000
Totaal baten
3.304.000
2.140.000
In hetzelfde kader als de incidentele baten en lasten dient de financiële toelichting ook een overzicht van de structurele toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves te bevatten.
Toevoeging aan de reserves programma 1 programma 2 programma 3 programma 4 programma 5 programma 6 programma 7 programma AD kostenplaatsen Totaal Onttrekking aan de reserves programma 1 programma 2 programma 3 programma 4 programma 5 programma 6 programma 7 programma AD Kostenplaatsen Totaal
94
begroting 2016
waarvan structureel
0 4.000 354.000 679.000 4.000 3.000 38.000 208.000 6.000
0 4.000 354.000 0 4.000 3.000 38.000 208.000 6.000
1.296.000
617.000
begroting 2016
waarvan structureel
129.000 13.000 341.000 0 21.000 171.000 44.000 275.000 369.000
129.000 13.000 341.000 0 21.000 171.000 44.000 275.000 369.000
1.363.000
1.363.000
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Meerjarenraming 2017 – 2019 De meerjarenraming is van groot belang, omdat de consequenties in beeld gebracht worden van het beleid uit het verleden, van deze begroting en toekomstige beleidsvoornemens. Uitgangspunt is te streven naar een sluitende meerjarenraming. Exploitatie 2016 - 2019
2016
2017
2018
2019
-22.710.000 23.265.000
-23.746.000 23.284.000
-24.271.000 23.199.000
-23.589.000 23.112.000
Totaal saldo van baten en lasten Mutaties reserves
555.000 67.000
-462.000 667.000
-1.072.000 1.441.000
-477.000 940.000
Resultaat
622.000 voordeel
205.000 voordeel
369.000 voordeel
463.000 voordeel
Saldo programma's Saldo Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien
Financiering 2016 - 2019 Naar verwachting kunnen in 2016 en volgende jaren de verwachte investeringen gefinancierd worden met kortlopende kasgeldleningen. Berekening EMU-saldo gemeente Overeenkomstig artikel 19 lid d van BBV moet de berekening van het aandeel van de gemeente in het EMU-saldo, over a) het vorig begrotingsjaar, b) de berekening van het geraamde bedrag over het begrotingsjaar en c) de berekening van het geraamde bedrag over het jaar volgend op het begrotingsjaar worden opgenomen in de begroting. Voor de gemeente Drechterland leidt dit tot de volgende EMU-saldi: Bedragen x € 1.000
Omschrijving
2015 Begroting
2016 2017 Begroting Meerjarenraming
(na wijziging)
(primitief)
-1.287
555
-462
1.664
1.487
1.349
435
271
268
7.201
866
697
+ 5 Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overigen, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebracht bij post 4
0
0
0
+ 6 Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa: Baten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (tegen verkoopprijs), voorzover niet op exploitatie verantwoord
0
0
0
1 Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves (zie BBV, artikel 17c)
+ 2 Afschrijvingen ten laste van de exploitatie + 3 Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie - 4 Investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
95
- 7 Aankoop van grond en uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d. (alleen transacties met derden die niet op de exploitatie staan)
0
0
0
+ 8 Baten bouwgrondexploitatie: Baten voorzover transacties niet op exploitatie verantwoord
0
0
0
444
550
395
0
0
0
nee
nee
nee
-6.833
897
63
- 9 Lasten op balanspost Voorzieningen voorzover deze transacties met derden betreffen - 10 Lasten ivm transacties met derden, die niet via de onder post 1 genoemde exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves (inclusief fondsen en dergelijke) worden gebracht en die nog niet vallen onder één van bovenstaande posten - 11 Verkoop van effecten: - 11a Gaat u effecten verkopen? (ja/nee) -11b Zo ja, wat is bij verkoop de verwachte boekwinst op de exploitatie?
Berekend EMU-saldo
96
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Bijlagen
Meerjaren investeringsbegroting Stand en verloop van reserves en voorzieningen Meerjarenbegroting 2016-2019 per programma Recapitulatie meerjarenbegroting 2016-2019
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
97
98
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Meerjaren investeringsbegroting 2016-2019
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
99
100
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
MEERJAREN(INVESTERINGS)BEGROTING 2016
Jaar Progr
Omschrijving
Balans/ Exploitatie
Bedrag
2016 3
Uitvoeren GRP
B
638.000
7
Renovatie sportveld (B-veld) Woudia Vervangen coating Streekbad
E B
40.000 180.000
Vervangen materieel Buitendienst
B
48.000
Uitvoeren meerjarenbeheerplannen (onderhoud kapitaalgoederen): Groot onderhoud wegen Groot onderhoud waterwegen (baggeren) Groot onderhoud kunstwerken (bruggen) Groot onderhoud openbare verlichting Groot onderhoud gebouwen Groot onderhoud begraafplaatsen
B B B B B B
341.000 46.000 24.000 85.000 115.000 25.000
Alg
1.542.000
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
101
MEERJAREN(INVESTERINGS)BEGROTING 2017
Jaar Progr
Omschrijving
Balans/ Exploitatie
Bedrag
2017 3 Alg
Uitvoeren GRP
B
596.000
vervangen materieel Buitendienst
B
101.000
Uitvoeren meerjarenbeheerplannen (onderhoud kapitaalgoederen): Groot onderhoud wegen Groot onderhoud waterwegen (baggeren) Groot onderhoud kunstwerken (bruggen) Groot onderhoud openbare verlichting Groot onderhoud gebouwen Groot onderhoud begraafplaatsen
B B B B B B
573.000 40.000 23.000 40.000 104.000 23.000
1.500.000
102
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
MEERJAREN(INVESTERINGS)BEGROTING 2018
Jaar Progr
Omschrijving
Balans/ Exploitatie
Bedrag
1
Vervanging Ipad's
B
17.000
3
Reconstructie Hemmerbuurt Uitvoeren GRP
B B
1.400.000 657.000
Vervangen materieel buitendienst
B
92.000
Uitvoeren meerjarenbeheerplannen (onderhoud kapitaalgoederen): Groot onderhoud wegen Groot onderhoud waterwegen (baggeren) Groot onderhoud kunstwerken (bruggen) Groot onderhoud openbare verlichting Groot onderhoud gebouwen Groot onderhoud begraafplaatsen
B B B B B B
973.000 50.000 21.000 60.000 113.000 18.000
2018
Alg
3.401.000
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
103
MEERJAREN(INVESTERINGS)BEGROTING 2019
Jaar Progr
Omschrijving
Balans/ Exploitatie
Bedrag
2019 3 Alg
Uitvoeren GRP
B
780.000
Vervangen materieel Buitendienst
B
106.000
Uitvoeren meerjarenbeheerplannen (onderhoud kapitaalgoederen): Groot onderhoud wegen Groot onderhoud waterwegen (baggeren) Groot onderhoud kunstwerken (bruggen) Groot onderhoud openbare verlichting Groot onderhoud gebouwen Groot onderhoud begraafplaatsen
B B B B B B
1.080.000 34.000 12.000 71.000 104.000 8.000
2.195.000
104
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Stand en verloop van reserves en voorzieningen 2016-2019
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
105
106
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
D I E N S T J A A R 2016
Naam reserve/voorziening
saldo aan het begin van het dienstjaar
stortingen
onttrekkingen
saldo aan het einde van het dienstjaar
Rubriek A: Reserves 1. Algemene reserves: 01. risicoreserve 02. vrij besteedbare reserve 5. Bestemmingsreserve ter dekking van afschrijvingslasten: 01. algemeen 02. centrale gemeentelijke huisvesting 6. Bestemmingsreserves ter dekking van specifieke lasten: 01. lokaal recr. landschapsontwikkelingen/Landschapsplan 02. gemeentelijke monumenten 03. verkeersinfrastructuur Drechterland 04. investeringssubsidies welzijnsaccommodaties 05. dienstverleningsconcept "Drechterland @ntwoordt!" 06. riolering 07. onderhoud wegen 08. huisvesting onderwijs 09. onderhoud gebouwen Totaal rubriek A:
2.400.000 2.925.000
0 528.000
0 0
0 129.000 0 0 409.000 369.000
5.191.000 10.660.000
2.400.000 3.324.000
4.782.000 10.291.000
28.000 21.000 4.549.000 113.000 0 0 877.000 228.000 500.000
20.000 0 275.000 0 0 0 351.000 0 123.000
0 0 0 0 0 0 341.000 0 115.000
48.000 21.000 4.824.000 113.000 0 0 887.000 228.000 508.000
27.492.000
1.297.000
1.363.000
27.426.000
957.000 230.000
81.000 0
19.000 160.000
1.019.000 70.000
1.643.000
0
0
1.643.000
387.000
38.000
0
425.000
248.000 1.590.000 24.000
29.000 0 0
25.000 191.000 0
252.000 1.399.000 24.000
24.000 13.000 27.000
38.000 19.000 66.000
46.000 24.000 85.000
16.000 8.000 8.000
5.143.000
271.000
550.000
4.864.000
32.635.000
1.568.000
1.913.000
32.290.000
Rubriek B: Voorzieningen 1. Verplichtingen/verliezen onzeker: 01. pensioenaanspraken bestuurders 02. kosten voormalig personeel 2. Risico's onzeker: 01. afronding grondexploitaties 3. Middelen van derden: 1. Subsidies e.d. verkregen van derden 2. Rechten e.d. verkregen van derden: 01. afkoopsommen onderhoud graven 02. egalisatievoorziening riolering 03. egalisatievoorziening tarieven afvalstoffenheffing 4. Onderhoudsvoorzieningen: 01. egalisatievoorziening Baggeren 02. egalisatievoorziening Bruggen 03. egalisatievoorziening Openbare Verlichting Totaal rubriek B: TOTAAL GENERAAL
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
107
D I E N S T J A A R 2017
Naam reserve/voorziening
saldo aan het begin van het dienstjaar
stortingen
onttrekkingen
saldo aan het einde van het dienstjaar
Rubriek A: Reserves 1. Algemene reserves: 01. risicoreserve 02. vrij besteedbare reserve
2.400.000 3.251.000
0 0
0 129.000 0 0 311.000 369.000
48.000 21.000 4.824.000 113.000 0 0 887.000 228.000 508.000
18.000 0 270.000 0 0 0 351.000 0 123.000
0 0 0 0 0 0 573.000 0 104.000
66.000 21.000 5.094.000 113.000 0 0 665.000 228.000 527.000
27.426.000
818.000
1.486.000
26.758.000
1. Verplichtingen/verliezen onzeker: 01. pensioenaanspraken bestuurders 02. kosten voormalig personeel
1.019.000 70.000
78.000 0
20.000 70.000
1.077.000 0
2. Risico's onzeker: 01. afronding grondexploitaties
1.643.000
0
0
1.643.000
425.000
38.000
0
463.000
252.000 1.399.000 24.000
29.000 0 0
23.000 179.000 0
258.000 1.220.000 24.000
16.000 8.000 8.000
38.000 19.000 66.000
40.000 23.000 40.000
14.000 4.000 34.000
4.864.000
268.000
395.000
4.737.000
32.290.000
1.086.000
1.881.000
31.495.000
5. Bestemmingsreserve ter dekking van afschrijvingslasten: 01. algemeen 02. centrale gemeentelijke huisvesting 6. Bestemmingsreserves ter dekking van specifieke lasten: 01. lokaal recr. landschapsontwikkelingen/Landschapsplan 02. gemeentelijke monumenten 03. verkeersinfrastructuur Drechterland 04. investeringssubsidies welzijnsaccommodaties 05. dienstverleningsconcept "Drechterland @ntwoordt!" 06. riolering 07. onderhoud wegen 08. huisvesting onderwijs 09. onderhoud gebouwen Totaal rubriek A:
2.400.000 3.324.000
0 56.000
4.782.000 10.291.000
4.471.000 9.922.000
Rubriek B: Voorzieningen
3. Middelen van derden: 1. Subsidies e.d. verkregen van derden 2. Rechten e.d. verkregen van derden: 01. afkoopsommen onderhoud graven 02. egalisatievoorziening riolering 03. egalisatievoorziening tarieven afvalstoffenheffing 4. Onderhoudsvoorzieningen: 01. egalisatievoorziening Baggeren 02. egalisatievoorziening Bruggen 03. egalisatievoorziening Openbare Verlichting Totaal rubriek B: TOTAAL GENERAAL
108
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
D I E N S T J A A R 2018
Naam reserve/voorziening
saldo aan het begin van het dienstjaar
stortingen
onttrekkingen
saldo aan het einde van het dienstjaar
Rubriek A: Reserves 1. Algemene reserves: 01. risicoreserve 02. vrij besteedbare reserve
2.400.000 3.251.000
5. Bestemmingsreserve ter dekking van afschrijvingslasten: 01. algemeen 02. centrale gemeentelijke huisvesting 6. Bestemmingsreserves ter dekking van specifieke lasten: 01. lokaal recr. landschapsontwikkelingen/Landschapsplan 02. gemeentelijke monumenten 03. verkeersinfrastructuur Drechterland 04. investeringssubsidies welzijnsaccommodaties 05. dienstverleningsconcept "Drechterland @ntwoordt!" 06. riolering 07. onderhoud wegen 08. huisvesting onderwijs 09. onderhoud gebouwen
0 129.000 0 0 232.000 369.000
2.400.000 3.183.000
4.471.000 9.922.000
0 61.000 0 0 0 0
66.000 21.000 5.094.000 113.000 0 0 665.000 228.000 527.000
23.000 0 280.000 0 0 0 351.000 0 123.000
0 0 464.000 0 0 0 973.000 0 113.000
89.000 21.000 4.910.000 113.000 0 0 43.000 228.000 537.000
26.758.000
838.000
2.280.000
25.316.000
1. Verplichtingen/verliezen onzeker: 01. pensioenaanspraken bestuurders 02. kosten voormalig personeel
1.077.000 0
80.000 0
25.000 0
1.132.000 0
2. Risico's onzeker: 01. afronding grondexploitaties
1.643.000
0
0
1.643.000
463.000
38.000
0
501.000
258.000 1.220.000 24.000
29.000 0 0
18.000 202.000 0
269.000 1.018.000 24.000
14.000 4.000 34.000
38.000 19.000 66.000
50.000 21.000 60.000
2.000 2.000 40.000
4.737.000
270.000
376.000
4.631.000
31.495.000
1.108.000
2.656.000
29.947.000
Totaal rubriek A:
4.239.000 9.553.000
Rubriek B: Voorzieningen
3. Middelen van derden: 1. Subsidies e.d. verkregen van derden 2. Rechten e.d. verkregen van derden: 01. afkoopsommen onderhoud graven 02. egalisatievoorziening riolering 03. egalisatievoorziening tarieven afvalstoffenheffing 4. Onderhoudsvoorzieningen: 01. egalisatievoorziening Baggeren 02. egalisatievoorziening Bruggen 03. egalisatievoorziening Openbare Verlichting Totaal rubriek B: TOTAAL GENERAAL
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
109
D I E N S T J A A R 2019
Naam reserve/voorziening
saldo aan het begin van het dienstjaar
stortingen
onttrekkingen
saldo aan het einde van het dienstjaar
Rubriek A: Reserves 1. Algemene reserves: 01. risicoreserve 02. vrij besteedbare reserve
2.400.000 3.183.000
0 61.000
0 76.000
2.400.000 3.168.000
5. Bestemmingsreserve ter dekking van afschrijvingslasten: 01. algemeen 02. centrale gemeentelijke huisvesting
4.239.000 9.553.000
0 0
4.011.000 9.184.000
6. Bestemmingsreserves ter dekking van specifieke lasten: 01. lokaal recr. landschapsontwikkelingen/Landschapsplan 02. gemeentelijke monumenten 03. verkeersinfrastructuur Drechterland 04. investeringssubsidies welzijnsaccommodaties 05. dienstverleningsconcept "Drechterland @ntwoordt!" 06. riolering 07. onderhoud wegen 08. huisvesting onderwijs 09. onderhoud gebouwen
89.000 21.000 4.910.000 113.000 0 0 43.000 228.000 537.000
23.000 0 135.000 0 0 0 351.000 0 123.000
228.000 369.000 0 0 0 0 464.000 0 0 0 394.000 0 104.000
25.316.000
693.000
1.635.000
24.374.000
1. Verplichtingen/verliezen onzeker: 01. pensioenaanspraken bestuurders 02. kosten voormalig personeel
1.132.000 0
74.000 0
29.000 0
1.177.000 0
2. Risico's onzeker: 01. afronding grondexploitaties
1.643.000
0
0
1.643.000
501.000
38.000
0
539.000
269.000 1.018.000 24.000
29.000 0 0
8.000 155.000 0
290.000 863.000 24.000
2.000 2.000 40.000
38.000 19.000 66.000
34.000 12.000 71.000
6.000 9.000 35.000
4.631.000
264.000
309.000
4.586.000
29.947.000
957.000
1.944.000
28.960.000
Totaal rubriek A:
112.000 21.000 4.581.000 113.000 0 0 0 228.000 556.000
Rubriek B: Voorzieningen
3. Middelen van derden: 1. Subsidies e.d. verkregen van derden 2. Rechten e.d. verkregen van derden: 01. afkoopsommen onderhoud graven 02. egalisatievoorziening riolering 03. egalisatievoorziening tarieven afvalstoffenheffing 4. Onderhoudsvoorzieningen: 01. egalisatievoorziening Baggeren 02. egalisatievoorziening Bruggen 03. egalisatievoorziening Openbare Verlichting Totaal rubriek B: TOTAAL GENERAAL
110
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Meerjarenbegroting 2016-2019 per programma
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
111
112
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Programma 1 Bestuur, organisatie en publieke dienstverlening Product
Begroting 2016
Begroting 2017
Begroting 2018
Begroting 2019
Lasten Bestuursorganen Voorlichting en representatie Burgerzaken Dienstverlening
2.713.000 451.000 638.000 0
2.677.000 433.000 687.000 0
2.662.000 431.000 630.000 0
2.611.000 432.000 631.000 0
Totaal lasten
3.802.000
3.797.000
3.723.000
3.674.000
Baten Bestuursorganen Voorlichting en representatie Burgerzaken Dienstverlening
0 0 260.000 0
0 0 260.000 0
0 0 260.000 0
0 0 260.000 0
Totaal baten
260.000
260.000
260.000
260.000
-3.542.000
-3.537.000
-3.463.000
-3.414.000
Mutatie reserves Toevoeging reserves Onttrekking reserves
0 129.000
0 129.000
0 129.000
0 76.000
Totaal mutaties reserves
129.000
129.000
129.000
76.000
-3.413.000
-3.408.000
-3.334.000
-3.338.000
(nadelig)
(nadelig)
(nadelig)
(nadelig)
Product
Begroting 2016
Begroting 2017
Begroting 2018
Begroting 2019
Lasten Openbare orde en veiligheid Brandweerzorg Totaal lasten
681.000 949.000 1.630.000
677.000 931.000 1.608.000
676.000 924.000 1.600.000
676.000 924.000 1.600.000
Baten Openbare orde en veiligheid Brandweerzorg
10.000 24.000
10.000 24.000
10.000 24.000
10.000 24.000
Totaal baten
34.000
34.000
34.000
34.000
-1.596.000
-1.574.000
-1.566.000
-1.566.000
4.000 13.000
4.000 13.000
4.000 13.000
4.000 13.000
9.000
9.000
9.000
9.000
-1.587.000
-1.565.000
-1.557.000
-1.557.000
(nadelig)
(nadelig)
(nadelig)
(nadelig)
Totaal saldo van baten en lasten
Resultaat
Programma 2 Openbare orde en veiligheid
Totaal saldo van baten en lasten Mutatie reserves Toevoeging reserves Onttrekking reserves Totaal mutaties reserves Resultaat
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
113
Programma 3 Openbare ruimte en verkeersveiligheid Product
Begroting 2016
Begroting 2017
Begroting 2018
Begroting 2019
Lasten Wegen Bruggen Verkeersmaatregelen Openbare verlichting Openbaar groen Meldingenregistratie Geografische informatie Waterbeheer Riolering Waterbeleid Totaal lasten
1.285.000 71.000 213.000 246.000 1.236.000 47.000 267.000 164.000 1.230.000 4.000 4.763.000
1.514.000 71.000 213.000 244.000 1.234.000 47.000 265.000 164.000 1.251.000 4.000 5.007.000
2.444.000 71.000 211.000 244.000 1.105.000 47.000 264.000 164.000 1.297.000 4.000 5.851.000
1.943.000 71.000 212.000 244.000 1.110.000 47.000 264.000 165.000 1.290.000 4.000 5.350.000
Baten Wegen Bruggen Verkeersmaatregelen Openbare verlichting Openbaar groen Meldingenregistratie Geografische informatie Waterbeheer Riolering Waterbeleid
15.000 0 590.000 0 84.000 0 0 0 1.430.000 0
15.000 0 0 0 84.000 0 0 0 1.457.000 0
15.000 0 0 0 84.000 0 0 0 1.512.000 0
15.000 0 0 0 84.000 0 0 0 1.504.000 0
Totaal baten
2.119.000
1.556.000
1.611.000
1.603.000
-2.644.000
-3.451.000
-4.240.000
-3.747.000
Mutatie reserves Toevoeging reserves Onttrekking reserves
354.000 341.000
354.000 573.000
354.000 1.437.000
354.000 858.000
Totaal mutaties reserves
-13.000
219.000
1.083.000
504.000
-2.657.000
-3.232.000
-3.157.000
-3.243.000
(nadelig)
(nadelig)
(nadelig)
(nadelig)
Totaal saldo van baten en lasten
Resultaat
114
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Programma 4 Ruimtelijke- en economische ontwikkeling Product
Begroting 2016
Begroting 2017
Begroting 2018
Begroting 2019
Lasten Ruimtelijke ontwikkeling Volkshuisvesting Bouwgrondexploitatie Economische Zaken Totaal lasten
808.000 55.000 2.008.000 361.000 3.232.000
801.000 55.000 2.401.000 360.000 3.617.000
798.000 54.000 2.503.000 357.000 3.712.000
799.000 55.000 2.032.000 354.000 3.240.000
Baten Ruimtelijke ontwikkeling Volkshuisvesting Bouwgrondexploitatie Economische zaken
126.000 2.000 2.572.000 103.000
126.000 2.000 2.488.000 103.000
126.000 2.000 2.611.000 103.000
126.000 2.000 2.140.000 103.000
Totaal baten
2.803.000
2.719.000
2.842.000
2.371.000
-429.000
-898.000
-870.000
-869.000
679.000 0
201.000 0
221.000 0
221.000 0
-679.000
-201.000
-221.000
-221.000
-1.108.000
-1.099.000
-1.091.000
-1.090.000
(nadelig)
(nadelig)
(nadelig)
(nadelig)
Begroting 2016
Begroting 2017
Begroting 2018
Begroting 2019
Lasten Milieubeheer Afvalinzameling Bouw- en woningtoezicht Monumenten Totaal lasten
497.000 2.243.000 816.000 129.000 3.685.000
478.000 2.243.000 809.000 126.000 3.656.000
478.000 2.243.000 805.000 126.000 3.652.000
478.000 2.243.000 757.000 126.000 3.604.000
Baten Milieubeheer Afvalinzameling Bouw- en woningtoezicht Monumenten
0 2.750.000 289.000 12.000
0 2.750.000 289.000 12.000
0 2.750.000 289.000 12.000
0 2.750.000 289.000 12.000
Totaal baten
3.051.000
3.051.000
3.051.000
3.051.000
-634.000
-605.000
-601.000
-553.000
Mutatie reserves Toevoeging reserves Onttrekking reserves
4.000 21.000
4.000 21.000
4.000 21.000
4.000 21.000
Totaal mutaties reserves
17.000
17.000
17.000
17.000
-617.000
-588.000
-584.000
-536.000
(nadelig)
(nadelig)
(nadelig)
(nadelig)
Totaal saldo van baten en lasten Mutatie reserves Toevoeging reserves Onttrekking reserves Totaal mutaties reserves Resultaat
Programma 5 Bouwen en Milieu
Totaal saldo van baten en lasten
Resultaat
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
115
Programma 6 Sociaal Domein Product
Begroting 2016
Begroting 2017
Begroting 2018
Begroting 2019
Lasten Basisonderwijs Lokaal onderwijsbeleid Peuterspeelzaalwerk Inkomensvoorzieningen Minimabeleid Participatiebudget Wmo individuele verstrekkingen Wmo collectieve voorzieningen Gezondheidszorg Maatschappelijk werk Jeugd en jongeren
584.000 435.000 206.000 1.837.000 436.000 1.652.000 4.634.000 0 713.000 0 3.429.000
547.000 434.000 205.000 1.916.000 434.000 1.626.000 4.580.000 0 712.000 0 3.425.000
519.000 433.000 205.000 1.914.000 434.000 1.528.000 4.516.000 0 712.000 0 3.467.000
494.000 434.000 205.000 1.914.000 434.000 1.476.000 4.498.000 0 712.000 0 3.478.000
13.926.000
13.879.000
13.728.000
13.645.000
35.000 5.000 9.000 1.673.000 75.000 0 276.000 0 0 0 21.000 2.094.000
35.000 5.000 9.000 1.673.000 75.000 0 276.000 0 0 0 21.000 2.094.000
35.000 5.000 9.000 1.673.000 75.000 0 276.000 0 0 0 21.000 2.094.000
35.000 5.000 9.000 1.673.000 75.000 0 276.000 0 0 0 21.000 2.094.000
-11.832.000
-11.785.000
-11.634.000
-11.551.000
Mutatie reserves Toevoeging reserves Onttrekking reserves
3.000 171.000
3.000 171.000
3.000 149.000
3.000 149.000
Totaal mutaties reserves
168.000
168.000
146.000
146.000
-11.664.000
-11.617.000
-11.488.000
-11.405.000
(nadelig)
(nadelig)
(nadelig)
(nadelig)
Totaal lasten Baten Basisonderwijs Lokaal onderwijsbeleid Peuterspeelzaalwerk Inkomensvoorzieningen Minimabeleid Participatiebudget Wmo individuele verstrekkingen Wmo collectieve voorzieningen Gezondheidszorg Maatschappelijk werk Jeugd en jongeren Totaal baten Totaal saldo van baten en lasten
Resultaat
116
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Programma 7 Sport, cultuur en welzijn Product
Begroting 2016
Begroting 2017
Begroting 2018
Begroting 2019
Lasten Sociaal-cultureel welzijn Sport Natuur en (openlucht) recreatie Totaal lasten
1.349.000 916.000 378.000 2.643.000
1.299.000 828.000 362.000 2.489.000
1.298.000 828.000 364.000 2.490.000
1.299.000 830.000 353.000 2.482.000
Baten Sociaal-cultureel welzijn Sport Natuur en (openlucht) recreatie
333.000 191.000 86.000
326.000 181.000 86.000
326.000 181.000 86.000
326.000 181.000 86.000
Totaal baten
610.000
593.000
593.000
593.000
-2.033.000
-1.896.000
-1.897.000
-1.889.000
38.000 44.000
38.000 44.000
38.000 44.000
38.000 44.000
6.000
6.000
6.000
6.000
-2.027.000
-1.890.000
-1.891.000
-1.883.000
(nadelig)
(nadelig)
(nadelig)
(nadelig)
Begroting 2016
Begroting 2017
Begroting 2018
Begroting 2019
Lasten Lokale heffingen Algemene uitkering Algemene lasten en baten Financiering WOZ Heffing en invordering Totaal lasten
3.000 0 295.000 25.000 243.000 15.000 581.000
3.000 0 114.000 7.000 241.000 14.000 379.000
3.000 0 123.000 7.000 240.000 14.000 387.000
3.000 0 113.000 17.000 240.000 14.000 387.000
Baten Lokale heffingen Algemene uitkering Algemene lasten en baten Financiering WOZ Heffing en invordering
2.473.000 20.876.000 0 480.000 0 17.000
2.479.000 20.702.000 0 465.000 0 17.000
2.486.000 20.622.000 0 461.000 0 17.000
2.345.000 20.679.000 0 458.000 0 17.000
Totaal baten
23.846.000
23.663.000
23.586.000
23.499.000
Totaal saldo van baten en lasten
23.265.000
23.284.000
23.199.000
23.112.000
Mutatie reserves Toevoeging reserves Onttrekking reserves
214.000 644.000
214.000 534.000
214.000 486.000
69.000 472.000
Totaal mutaties reserves
430.000
320.000
272.000
403.000
23.695.000
23.604.000
23.471.000
23.515.000
(voordelig)
(voordelig)
(voordelig)
(voordelig)
Totaal saldo van baten en lasten Mutatie reserves Toevoeging reserves Onttrekking reserves Totaal mutaties reserves Resultaat
Programma Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Product
Resultaat
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
117
118
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Recapitulatie Programma’s 2016-2019
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
119
120
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
Lasten en Baten: Programma:
Begr. 2016
Begr. 2017
Begr. 2018
Begr. 2019
1. Bestuur, organisatie en publieke dienstverlening
3.802.000
3.797.000
3.723.000
3.674.000
2. Openbare orde en veiligheid
1.630.000
1.608.000
1.600.000
1.600.000
3. Openbare ruimte en verkeersveiligheid
4.763.000
5.007.000
5.851.000
5.350.000
4. Ruimtelijke- economische dienstverlening
3.232.000
3.617.000
3.712.000
3.240.000
5. Bouwen en milieu
3.685.000
3.656.000
3.652.000
3.604.000
13.926.000
13.879.000
13.728.000
13.645.000
2.643.000
2.489.000
2.490.000
2.482.000
581.000
379.000
387.000
387.000
Totaal lasten:
34.262.000
34.432.000
35.143.000
33.982.000
Programma:
Begr. 2016
Begr. 2017
Begr. 2018
Begr. 2019
260.000
260.000
260.000
260.000
Lasten:
6. Sociaal Domein 7. Sport, cultuur en welzijn 8. Algemene dekkingsmiddelen
Baten:
1. Bestuur, organisatie en publieke dienstverlening 2. Openbare orde en veiligheid
34.000
34.000
34.000
34.000
3. Openbare ruimte en verkeersveiligheid
2.119.000
1.556.000
1.611.000
1.603.000
4. Ruimtelijke- economische dienstverlening
2.803.000
2.719.000
2.842.000
2.371.000
5. Bouwen en milieu
3.051.000
3.051.000
3.051.000
3.051.000
6. Sociaal Domein
2.094.000
2.094.000
2.094.000
2.094.000
7. Sport, cultuur en welzijn
610.000
593.000
593.000
593.000
8. Algemene dekkingsmiddelen
23.846.000
23.663.000
23.586.000
23.499.000
Totaal baten:
34.817.000
33.970.000
34.071.000
33.505.000
555.000
-462.000
-1.072.000
-477.000
Totaal saldo van baten en lasten
Gemeente Drechterland - Begroting 2016
121
Mutaties Reserves: Programma:
Begr. 2016
Begr. 2017
Begr. 2018
Begr. 2019
Storting reserves:
1. Bestuur, organisatie en publieke dienstverlening
0
0
0
0
4.000
4.000
4.000
4.000
3. Openbare ruimte en verkeersveiligheid
354.000
354.000
354.000
354.000
4. Ruimtelijke- economische dienstverlening
679.000
201.000
221.000
221.000
4.000
4.000
4.000
4.000
2. Openbare orde en veiligheid
5. Bouwen en milieu 6. Sociaal Domein 7. Sport, cultuur en welzijn 8. Algemene dekkingsmiddelen
Totaal stortingen:
Programma:
3.000
3.000
3.000
3.000
38.000
38.000
38.000
38.000
214.000
214.000
214.000
69.000
1.296.000
818.000
838.000
693.000
Begr. 2016
Begr. 2017
Begr. 2018
Begr. 2019
129.000
129.000
129.000
76.000
13.000
13.000
13.000
13.000
341.000
573.000
1.437.000
858.000
Onttrekkingen reserves:
1. Bestuur, organisatie en publieke dienstverlening 2. Openbare orde en veiligheid 3. Openbare ruimte en verkeersveiligheid 4. Ruimtelijke- economische dienstverlening
0
0
0
0
21.000
21.000
21.000
21.000
171.000
171.000
149.000
149.000
44.000
44.000
44.000
44.000
644.000
534.000
486.000
472.000
1.363.000
1.485.000
2.279.000
1.633.000
Totaal mutaties reserves
-67.000
-667.000
-1.441.000
-940.000
Resultaat
622.000
205.000
369.000
463.000
voordeel
voordeel
voordeel
voordeel
5. Bouwen en milieu 6. Sociaal Domein 7. Sport, cultuur en welzijn 8. Algemene dekkingsmiddelen
Totaal onttrekkingen:
122
Gemeente Drechterland - Begroting 2016