30x2 vrijkaarten voor. Kunst voor gebruik. Mozaïek. Wim Delvoye. Potlood. Robert Devriendt

erkenningsnummer : P209149

KUNSTLETTER[s] Tijdschrift Verschijnt 5x per jaar Afgiftekantoor 9000 Gent X Jaargang 8 OKTOBER 2010

Evenement

Kunst voor gebruik Opmerkelijke opleidingen

Mozaïek

30x2

vrijkaarten voor

Gesprekken met kunstenaars

Wim Delvoye Het materiaal van de kunstenaar

Potlood Blikvangers Extra

Robert Devriendt

2 Beeld cover: Mehmet Ali Uysal, Skin 2, © Mehmet Ali Uysal, Festival 5 Saisons 2010.

Inhoud Opmerkelijke opleidingen: Mozaïek Blikvangers Het materiaal van de kunstenaar: Potlood Uit de kunst Kunst voor gebruik Atelierbezoek: DEWEER Gallery Blikvangers Extra: Festival van de 5 seizoenen Expo: Edvard Munch Expo: Kees van Dongen Gesprekken met kunstenaars: Wim Delvoye Blikvangers Extra: Robert Devriendt Boeken Opgetekend Wedstrijden Zoekertjes Agenda

3 6 9 12 13 15 16 18 19 20 26 28 30 32 33 36

Tijdschrift voor beeldend talent Verschijnt 5x per jaar Afgiftekantoor 9000 Gent X jaargang 8 / oktober 2010 Colofon Werkten mee aan dit nummer: Claude Blondeel, André De Nys, Ward Desloovere, Petja Gekiere, Hilde Van Canneyt. Coördinatie: Ward Desloovere. Opmaak: [email protected]

Abonneren op KUNSTLETTER[s] ? Een abonnement kost € 10 (5 nummers). Daarnaast bestaat er een groepsabonnement: € 30. Meer info: KUNSTWERK[t], tel. 09/235.2270 / [email protected] of op www.kunstwerkt.be Ons rekeningnummer: 001-3538770-92

KUNSTWERK[t] Algemeen beleid: Bea Vansteelandt, 09/235.22.77 / [email protected] Projecten, expocircuit, lessenpakketten: Annemie Vingerhoets, 09/235.22.73 / [email protected] Tentoonstellingsaanbod: Chantal Steenhaut, 09/235.22.70 / [email protected] Vorming: Petja Gekiere, 09/235.22.74 / [email protected] Pers, promotie en administratie: Katrien Boogaerts, 09/235.22.75 / [email protected] Redactie: Ward Desloovere, 09/235.22.72 / [email protected]

Verantwoordelijke uitgever Hilde De Leeuw, Bijlokekaai 7c, B-9000 Gent.

Raad van Beheer Hilde De Leeuw, Luc Verbeke, Roger De Moerloose, Marcel Quintijn, Alain Delmotte, Philippe Vanderschaeghe, Marleen D’Joos, Bob Vanden Eynde, Stefaan Gunst, Sophie Martens.

TE WINNEN: 30x2 VRIJKAARTEN LINEART Lineart, de kunstbeurs met de langste traditie in de Benelux, is toe aan haar 29e editie. Je kan er op diverse internationale stands moderne en hedendaagse kunst kopen. Van 3 t.e.m. 7 december 2010 in Flanders Expo te Gent.

Wil je er gratis naar toe? Waag je kans: mail naar [email protected] of schrijf: KUNSTLETTER[s], Bijlokekaai 7c, 9000 Gent. Veel succes!

3 Duizenden mensen bekwamen zich in één van de Academies van het Deeltijds Kunstonderwijs in beeldende kunsten. Naast schilder- en tekencursussen kan je er ook terecht voor heel unieke opleidingen. Wil je een kijkje nemen in de ateliers van een nieuwe lichting mozaïekkunstenaars, boekbinders, polychromisten of schoenen- en modeontwerpers? We houden de deuren van de klas voor je open.

Opmerkelijke opleidingen Mozaïek Experiment integratiekunst mozaïek: dat is de officiële benaming van de opleiding mozaïekkunst die je sinds 2003 aan de Academie Beeldende Kunsten te Wilrijk kan volgen. Het pilootproject kent heel wat succes. Mozaïek is, na een lange stilte, dan ook opnieuw springlevend. Schilderen met stenen “De start is heel frustrerend”, geeft Mieke toe. Zij vangt de nieuwe studenten op en begeleidt hen in hun eerste stappen in mozaïek. “Je doet er lang over om een eerste goed steentje te kappen. Precies weten waar de hamer terecht komt, is in het begin niet evident. Je moet controle krijgen over de hamer en niet omgekeerd. Het vraagt doorzettingsvermogen om telkens opnieuw te proberen. Maar de beloning is groot als je de techniek wat onder de knie krijgt en je creatief aan de slag kan om je eigen interpretatie van een kopie te maken.” Mozaïek maken wordt wel eens omschreven als “schilderen met stenen”. En daar speelt het begrip “andamenti” een belangrijke rol in. Andamenti wijst op de legmethode van de stenen en bepaalt de beweging die de stenen volgen. Die moet in harmonie zijn met het onderwerp. De legmethode bepaalt immers het uitzicht van het werk en de bedoeling is dat je daarin tot vloeiende lijnen komt die het thema accentueren. Ivan, die het 2e jaar van de opleiding volgt, werkt aan een mozaïek in marmer in 1 kleur. Bij deze opdracht komt het er op aan om door een goede legmethode een dynamische structuur te krijgen

in het monochrome werk. Ivan baseert zich voor zijn werkstuk op een detail van de handen in Michelangelo’s wereldberoemde werk “De Schepping van Adam” (God wekt Adam door middel van een vingeraanraking tot leven). “Ik wil dat doen door contrastwerking”, legt hij uit. “Voor de achtergrond inspireer ik me op de “Big bang”theorie. Die chaotische achtergrond moet de kracht en het gestroomlijnde van de handen op de voorgrond accentueren.” Greet, 4e jaarsstudente, werkt aan haar “Byzantijnse opdracht”. Dat betekent: een werkstuk in smalti, met veel kleuren en een religieus thema. “Ik heb voor een Madonna met kind gekozen en het thema daarbij nogal ruim geïnterpreteerd”, vertelt ze. “Ik schilder ook en heb een portret gemaakt van een vriendin met haar kind. Met smalti werk ik trouwens graag. Marmer is harder, terwijl smalti gemakkelijk kapt.” Volgend jaar studeert Greet af, maar dat betekent niet het einde van haar mozaïekavontuur. “Het makkelijke aan mozaïek is dat je er niet bijzonder veel materiaal voor nodig hebt”, legt ze uit. “Ik heb vroeger al een schilderatelier ingericht thuis. Dat wordt nu een schilder/mozaïekatelier.”

4 Goede reputatie “Mozaïek heeft als kunstvorm een tijdlang onder het stof gelegen”, vertelt coördinator Hugo Van Akeleyen. “Maar dankzij de moderne toepassingen en de mogelijkheid om mozaïek te integreren in andere kunstvormen is de kunstambacht aan een heropleving bezig.” Zowat een eeuw geleden bezorgde Art Nouveau de mozaïekdecoratie een prominente plaats op voorgevels en in interieurs. Mozaïek werd de kers op de taart voor honderden architectuurprojecten. Vergankelijkheid eist jammer genoeg overal en altijd zijn tol. Na honderd jaar wordt de vraag naar mozaïekrestauraties steeds groter. Maar wie beheerst nog die eeuwenoude technieken? Aan de Academie Beeldende Kunsten te Wilrijk worden studenten alvast opgeleid in de geest van de grote Italiaanse voorbeelden. Gino Tondat is de gangmaker van deze activering van de mozaïekkunst in België. Zijn vakmanschap en artistieke opleiding in Italië staan borg voor de kwaliteit van de opleiding. Enkele opmerkelijke recente realisaties van Tondat zijn het Oosters tapijt op het kerkplein in Borgerhout, een terrazzo van 1200 m² in het Museum Schone Kunsten te Gent en de vloer in de inkomhal van het Museum Schone Kunsten te Antwerpen. Bij de opleidingen in Wilrijk legt Tondat de lat hoog. Regelmatig worden de resultaten in Wilrijk getoetst in het episch centrum van de mozaïekkunst in Italië. Zo volgden een aantal studenten workshops in Spilimbergo, waardoor de bekendheid van de mozaïekopleiding in het Antwerpse langzaam maar zeker een Europese dimensie krijgt. 1.

2.

De praktijk Het belangrijkste instrument van de mozaïekkunstenaar is de traditionele hamer (martellina). Daarmee worden alle mozaïeken gekapt op een aambeeld (tagliolo). De voornaamste materialen zijn marmer en smalti (glasmozaïeken.) De eerste opdracht voor de nieuwbakken studenten bestaat erin een vierkant van tien maal tien steentjes te leggen. Vertrekkend uit een meestal ingekleurde ontwerpschets kappen ze de blokjes op het juist formaat, lichtjes conisch. Met een uiterste precisie worden die blokjes met een mengsel van bloem en water op het ontwerppapier gekleefd. De uiteindelijke zichtbare zijde naar onder, zodat achteraf de blokjes kunnen ingegoten worden met cement. Als na droging het papier verwijderd is, kunnen de kleuren indien nodig opgefrist worden met groene zeep. De smalti kunnen immers door de verwerking dof worden en de zeep zorgt voor een glanzende patinne. Tijdens de tweede opdracht doen de studenten dit nog eens over, maar dan met uitsluitend blokjes in driehoeksvorm. Daarna volgt de assemblage van een huisnummer.

Langzaam maar zeker krijg je zo de technieken onder de knie en kan je evolueren naar vrij werk. Voor de meer gevorderde leerling behoort ook nog de “directe methode” tot de opdrachtenlijst. Hierbij worden de steentjes rechtstreeks in de natte cement geduwd. De opleiding “Experiment integratiekunst mozaïek” is opgestart in 2003 met de bedoeling om in de Benelux een pilootschool rond mozaïek uit te bouwen. De afdeling telt momenteel 55 studenten, afkomstig uit heel Vlaanderen én met een ruime Nederlandse delegatie. De academische vorming loopt over vijf jaar. Elke week wordt twee uur aandacht geschonken aan kunstgeschiedenis, materiaal- en kleurenleer en tekenen en schilderen. Bovendien is er elke week plaats voor zes uur praktijk. Inmiddels studeerden de eerste twee lichtingen studenten mozaïekkunst af, met een soms indrukkend oeuvre. Eén ding is duidelijk: mozaïekkunst is niet langer een zaak van Romeinen en Byzantijnen. De kunstdiscipline heeft een rijk verleden, maar er wacht ongetwijfeld een boeiende toekomst. Meer info: www.academiewilrijk.be

[André De Nys/Ward Desloovere]

3.

4.

1. Greet aan het werk aan Bynzantijnse opdracht. 2. Ivan werkt aan een mozaïek in marmer in 1 kleur. 3. De Geitenmozaïek werd in september voorgesteld tijdens de vijfjaarlijkse Geitenstoet in Wilrijk. 4. De eerste opdracht: een vierkant van tien maal tien steentjes.

5

1.

2.

De Grieks-Romeinse mozaïekkunst De oudst gekende voorbeelden van mozaïek dateren uit de vierde eeuw vóór Christus en werden teruggevonden in de Macedonische hoofdstad Pella in keizerlijke paleizen en badhuizen. De mozaïeken werden gemaakt uit kiezelstenen en tonen geometrische patronen waarop jachttaferelen, natuurbeelden en mythologische verhalen staan afgebeeld. In zowat het hele Middellandse Zeegebied vinden we vandaag nog prachtige Romeinse vloermozaïeken terug: Ampurias en Tarragona in Spanje, Arles en Lyon in Frankrijk, Vesprem in Hongarije, Accolla en Tunis in Noord-Afrika. En uiteraard in Italiaanse steden, zoals Pompeï, Ostia, Rome en Aquileia. Het zijn vooral deze mozaïeken die nu door studenten worden bestudeerd en gekopieerd. De Byzantijnse mozaïekkunst Vanaf de vijfde eeuw na Christus ontwikkelt de mozaïekkunst zich verder in de Byzantijnse invloedssfeer. Interessante voorbeelden vinden we in Ravenna, Thessaloniki en Istanbul. Het gaat meestal om wandobjecten, rijkelijk versierd met goud belegde glassteentjes. Hier geen heldhaftige strijdtonelen meer, maar iconografie met een spirituele en religieuze dimensie. De figuren op de panelen getuigen van een plechtige starheid, omringd door een onwezenlijke en tijdloze achtergrond. Vanaf de 11e eeuw worden de figuren menselijker en eleganter. Schoonheid wordt het streefdoel. Hedendaagse vrije mozaïekkunst De hedendaagse ontwerpen kunnen vrije interpretaties zijn van de hierboven beschreven stijlen. Kleuren worden extra geaccentueerd, het aantal gebruikte steentjes hoeft nu niet meer perse exact hetzelfde te zijn als in de middeleeuwse voorbeelden. Door een reliëf in te werken met uitspringende en terugvallende steentjes komt er extra lichtinval en kleur in het kunstwerk. Creatieve eigen ontwerpen en onconventionele technieken worden belangrijker en met mozaïeksculpturen doet ook de derde dimensie zijn intrede in de kunstwereld.

1. Kopie door de School van Spilimbergo van een mozaïek uit de Aya Sophia. 2. Kopie door de School van Spilimbergo van een mozaïek uit Pompei ( 2e eeuw VC ). 3. Detail 4. Vrij werk van Gino Tondat.

3.

4.

Spilimbergo De meest prestigieuze mozaïekschool ter wereld is onmiskenbaar de Scuola Mosaïcisti del Friuli. Dit instituut werd opgericht in 1922 in het Italiaanse Spilimbergo. Niet toevallig, want juist hier liggen de wortels van een rijke traditie in mozaïekvloeren, ook terrazzo genoemd. Al in de 16e eeuw trokken vaklui uit deze streek naar het naburige Venetië om mee te werken aan hetgeen we vandaag de hoogtepunten uit de mozaïekkunst noemen. Vanaf de 19e eeuw veroverden de Italiaanse mozaïekleggers de hele wereld, van Frankrijk tot de Verenigde Staten, van Venezuela tot Australië. Vele van de migranten stichtten als het ware mozaïekdynastieën in het buitenland. De kunstenaar Gian Domenico Facchina (1826 - 1903) behoort tot de absolute top. Zijn werk is terug te vinden in stadhuizen, kerken, moskeeën en paleizen verspreid over tientallen wereldsteden. Vandaag is de mozaïekschool in Spilimbergo hét referentiepunt in de wereld voor vorming van professionele mozaïekleggers en voor verspreiding van deze kunstdiscipline. Op dit ogenblik worden er in de Scuola studenten opgeleid uit 22 landen. Het instituut wil de oude tradities in ere houden, in combinatie met innoverend nieuw werk. Ze gebruiken traditionele materialen en technieken, ondersteund door digitale technologie en ontwerpen. Ontelbare architecten deden al een beroep op de school. Het meest opvallend project is onmiskenbaar de grote mozaïek in het nieuwe metrostation op Ground Zero te New York. Ook restauraties van belangrijke historische mozaïeken worden bijna uitsluitend toevertrouwd aan Spilimbergo. Ook hier zijn de voorbeelden talrijk: de Basiliek te Lourdes, de Aya Sophia in Turkije, het station van Venetië.

6 Blikvangers

BRUGGE-CENTRAAL: VAN EYCK TOT DÜRER

Olga an Priit Pärn, Still from the film 'Divers in the Rain', 2010.

Paweł Althamer, Balloon, 1999/2007. Courtesy: neugerriemschneider, Berlin Foksal Gallery, Warsaw.

weg. Eén van de focuspunten is de animatiefilm, een genre waar Centraal-Europa sterk in is en dat steeds meer tot de kunstwereld doordringt. Er is werk van internationaal befaamde animatiekunstenaars uit Centraal Europa te zien. In de aanloop naar de tentoonstelling zal het opvallende werk ‘Balloon’ van Pawel Althamer boven Brugge zweven. Tijdens de wandeltentoonstelling langs vijf locaties in de stad kan je een eigenzinnig en actueel beeld van een regio in volle beweging ontdekken.

Albrecht Dürer, Hoofd van een Walrus, 1521. Tekening, The British Museum, Department of Prints and Drawings, London.

Robert Campin, Sint Barbara, 1438, Musea Nacional del Prado, Madrid.

Het stadsfestival Brugge-Centraal pakt tijdens de herfstmaanden uit met enkele toptentoonstellingen. In het Groeningemuseum wordt gefocust op de Vlaamse en Duitse grootmeesters uit de 15e eeuw. De Vlaamse Primitieven zorgden in die tijd voor een artistieke revolutie in Centraal-Europa. Talentrijke schilders als Jan van Eyck, met een geniaal oog voor detail, vernieuwden de schilderkunst op technisch vlak. Hun invloed verspreidde zich razendsnel en inspireerde tal van kunstenaars, onder wie Albrecht Dürer, schilder, tekenaar en etser. De tentoonstelling analyseert de onschatbare invloed die deze grote talenten hadden op de kunstzinnige ontwikkelingen in de rest van Europa. Behalve Van Eyck en Dürer komen ook andere grote tenoren aan bod, zoals Campin, Van der Weyden, Holbein, Memling. De tentoonstelling laat niet alleen schilderkunst zien, maar ook sculpturen, handschriften, tekeningen en prenten. Groeningemuseum Dijver 12 - Brugge Van 29 oktober 2010 tot 30 januari 2011 Dinsdag tot zondag: 9u30 - 18u www.bruggecentraal.be

BRUGGE-CENTRAAL: LUC TUYMANS: EEN VISIE OP CENTRAAL EUROPA

De hedendaagse culturele vibraties en interacties tussen onze contreien en Centraal Europa worden bijeengebracht door Luc Tuymans. Vanuit zijn fascinatie voor de bewogen geschiedenis van Europa maakt hij een eigenzinnige tentoonstelling. Een dertigtal spraakmakende kunstenaars uit de andere kant van Europa tonen werk met een uitgesproken visie op de maatschappij. Net als Tuymans gaan ze thema’s als oorlog, geweld en trauma niet uit de

Vijf locaties in Brugge Van 22 oktober tot 23 januari 2011 Dinsdag tot zondag : 9u30 - 18u www.bruggecentraal.be

LEIE - RIMPELLOZE EENVOUD

“De koeien van bazin Hanssens stonden langs de overkant van de Leie te loeien. De meid stapte in de pont en zette over. Dan joeg ze de beesten ’t water in; ze zwommen over al blazend. ’t Was dan heel stil en we hoorden anders niets dan het klossen van het water, het blazen van de koebeesten, en het roepen van de meid. De muggen begonnen rondom ons hoofd te vliegen. De zon daalde naar de gezichtseinder en we zwegen. ’t Water van de Leie was zo kalm dat het gelijk een effen spiegel was die zich daar voor ons uitstrekte. Langs de haag van de boomgaard kwamen de koeien traag voorbij en we hoorden de koewachters in de verte tot elkander roepen en antwoorden. We hoorden de weergalm over de Leie. De Saedeleer en zijn vrouwke waren oprecht gelukkig en ze zaten daar dicht bij elkaar, hand in hand, Clemmeke stond op en ging op de schoot zitten van Valerke.” Deze regels zijn te vinden in het dagboek “Karel en ik” van Gustave van de Woestyne. Diezelfde sfeer wordt opgeroepen in de tentoonstelling “Leie - Rimpelloze eenvoud” die tot einde november in het Museum van Deinze en Leiestreek loopt. Xavier De Cock, Emile Claus, de Saedeleer, Van de Woestyne, de gebroeders De Smet, en vele anderen waren allemaal, voor korte of langere tijd, begeesterd door het licht van de rivier en door het eenvoudige rimpelloze bestaan in en rond Sint-Martens-Latem. Aan de hand van 78 schilderijen van 15 kunstenaars wordt een overzicht gemaakt van een eeuw kunst aan de Leie. Omdat de meeste werken afkomstig zijn uit privéverzamelingen, is dit een unieke, maar tijdelijke kans om even stil te worden en te genieten van het nostalgische landelijke dorpsleven van de eerste helft van de 20e eeuw.

Gust De Smet, Meisje in het blauw, 1928.

Museum van Deinze en Leiestreek Lucien Matthyslaan 3 - Deinze Tot 28 november Dinsdag tot vrijdag : 14u - 17u30 Zaterdag & zondag : 10u - 12u en 14u - 17u. www.museumdeinze.be

7 MAYOMBE. MEESTERS FRANCIS ALŸS VAN DE MAGIE Ter gelegenheid van de 50e verjaardag van de onafhankelijkheid van Congo presenteert M Leuven zeldzame beelden en objecten uit een uitzonderlijke, Congolese verzameling. De artefacten zijn afkomstig uit Mayombe, een bosrijk gebied ten noorden van de monding van de Congostroom. Leo Bittremieux, missionaris van Scheut leefde er vanaf 1907 en toonde een bijzondere interesse in de taal en cultuur van de inwoners, de Yombe. In de volgende decennia zond hij honderden beelden en voorwerpen naar België. De artefacten waren bestemd voor het etnografisch museum van de Leuvense Universiteit en dienden onder meer voor de opleiding van de kolonialen in spe. Vandaag zijn ze eigendom van de KUL en UCL en het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika in Tervuren. “Mayombe - Meesters van de magie” toont in de eerste plaats de fascinerende schoonheid van de rituele objecten, maar de verzameling bezit nog een andere grote troef: ze is heel authentiek en door de commentaar die Bittremieux erbij voorzag, ook uitstekend gedocumenteerd.

Zaalzicht tentoonstelling. © Bruno Vandermeulen, DLA, K.U.Leuven Beeldje met spiegelkastje 'pfula nkombe' © K.U.Leuven, Foto Hugo Maertens

De tentoonstelling opent met twaalf indrukwekkende rituele beelden. De objecten hadden de functie van bemiddelaar en werden beschouwd als huizen van de geesten: via de beelden trad de nganga of expert in rituelen in contact met de voorouders. De Yombe riepen de hulp van de geesten in om macht te verwerven of genezing te verkrijgen, maar ook om wraak te nemen op een vijand. Een beeldhouwer maakte in opdracht de houten figuratieve beelden die door de nganga van een spirituele landing werden voorzien. Vaak activeerde hij de geesten door ijzeren voorwerpen in de beelden te slaan. Het belang van de beelden, die de voorouders moesten eren of bezweren was groot. De stukken vallen dan ook op door hun knappe vormgeving of enorme expressie en spreken daardoor enorm aan. De rituele beelden zijn er niet enkel in menselijke vorm, maar in tal van gedaanten. Dierenfiguren, maar ook manden of hoorns konden magische lading bevatten. De expositie besteedt ook aandacht aan voorwerpen die bij initiatierituelen werden gebruikt, aan moeder-enkindbeelden en grafsculpturen. Samen bieden ze een intrigerende kijk op de levenswijze en het wereldbeeld van de bewoners van Mayombe. Voor wie zich verder wil verdiepen in deze tot de verbeelding sprekende cultuur, valt er heel wat moois te lezen en te bekijken in de knappe catalogus die bij de expositie verscheen. M - Museum Leuven L. Vanderkelenstraat 28 - Leuven Tot 23 januari 2011 Di tot zo : 11u - 18u / do tot 22u / ma: gesloten www.mleuven.be

Francis Alÿs is geen onbekende naam in de grootste musea van de wereld. De in 1959 in Antwerpen geboren kunstenaar won net nog de Biennal Award for Contemporary Art (BACA), een Nederlandse prijs voor hedendaagse kunstenaars. Alÿs groeide op in het Pajottenland en trok in 1986, als pas afgestudeerd architect, naar Mexico om er hulp te bieden bij de wederopbouw na een zware aardbeving. De stedelijke wildgroei van Mexico City fascineerde hem zo sterk dat hij besloot er te blijven wonen. Alÿs is een artistieke duizendpoot. Schilderkunst, foto en film, sculpturen, maar vooral zijn performances maakten hem wereldberoemd. Alÿs is de kunstenaar van de poëtische gedachte. Hij tracht vorm te geven aan zijn bespiegelingen, die ontstaan tijdens zijn wandelingen doorheen Mexico City. Bijna altijd zit er achter zijn interventies een scherpe vorm van maatschappijkritiek. Vaak hebben zijn acties iets irrationeel, maar tegelijkertijd ook iets humoristisch. Voortdurend verkent hij de spanningsvelden op politiek, spiritueel en sociaal vlak. Zijn inspiratie vindt hij in de contrasten tussen de armoedige tradities van Latijns Amerika en de grenzeloze mogelijkheden die de welvaart in het rijke noorden te bieden heeft. Een treffend voorbeeld hiervan is “Paradox of Praxis I”. Een hele dag lang duwde de kunstenaar een groot blok ijs voor zich uit door de straten van Mexico City. Tegen de avond bleef er nog slechts een plasje water over. Alÿs illustreerde hiermee de wanverhouding tussen inspanning en resultaat, een zo herkenbaar facet van de Latijns Amerikaanse samenleving. “Als het geloof bergen verzet …” is een performance uit 2002. In Lima zette Alÿs vijfhonderd vrijwilligers op een rij aan de voet van een zandheuvel. Ze kregen allemaal een schop in hun handen gestopt en in een mum van tijd werd de berg tien centimeter verplaatst. Ook hier weer veel moeite voor een ridicuul resultaat, maar tegelijkertijd ook weer een mooie gedachte over de maakbaarheid van onze leefomgeving. Kunst zal de wereld niet veranderen, maar kunst kan wel een sensibilisering op gang brengen. Het werk van Alÿs is net niet didactisch, net niet journalistiek en evenmin activistisch, maar deze kunstenaar heeft altijd wel iets te vertellen. Hiervoor creëert hij telkens weer pakkende beelden die nog lang blijven nazinderen. Kunstcentrum Wiels Van Volxemlaan 354 - Brussel Tot 30 januari 2011 Woe tot zat: 12u - 19u / zon: 11u - 18u / ma en di: gesloten www.wiels.org Als het geloof bergen verzet, 2002

Patriottische verhalen, video-still, 1997, toont een persiflage op een betoging. Demonstranten lopen, rondjes draaiend, achter hun leider, zoals blatende schapen in een kudde.

8 THE WORLD OF LUCAS CRANACH WIM DELVOYE: KNOCKIN' ON HEAVEN'S DOOR

ANSELM KIEFER

Nu het Museum voor Schone Kunsten Antwerpen grote renovatiewerken voorbereidt en zijn permanente collectie niet meer tentoonstelt, vormt het leegstaande gebouw vanaf 23 oktober het ideale decor voor de monumentale werken van Anselm Kiefer. De tentoonstelling brengt voor het eerst op grote schaal werk van de toonaangevende naoorlogse Duitse kunstenaar naar Antwerpen. Ze laat een selectie zien van zijn werken van de jaren ‘80 tot vandaag met alle bekende thema’s: het ophalen van herinneringen aan de geschiedenis van zijn land, de Holocaust en de onthutsende gevolgen van de Tweede Wereldoorlog. Er komen echter ook werken aan bod die de diepgaande interesse van de kunstenaar aantonen voor godsdiensten, mythologie en literatuur. Kiefer werkt als een archivaris van door oorlogsgeweld toegetakelde landschappen. Zijn monumentaal oeuvre schreeuwt angst en verschrikking uit. Mythen en verhalen over hemel en aarde komen weer tot leven. Maar geschiedenis gaat bij Kiefer niet over feiten of wetenswaardigheden, wel over atmosfeer, over gevoelens en gedachten die we associëren met de mythologie en tegelijkertijd ook met het nabije verleden. Hij brengt herinneringen weer tot leven door gebruik te maken van materialen, zoals plantenresten en verbrand hout. Kiefers schilderijen zijn gehavende oppervlakten waarop hij ook met vuur, zand, stro, lood en ijzer is tekeer gegaan. En altijd weer loert ergens Wagner om de hoek. Kon. Museum voor Schone Kunsten Leopold De Waelplaats - Antwerpen Van 23 oktober 2010 tot 23 januari 2011 Di tot zat: 10u - 17u / zon: 10u - 18u www.antwerpen.be/musea

Gravure © Studio Wim Delvoye

Lucas Cranach the Elder, Venus with the Honey Thief, 1531© Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, Brussel (foto Speltdoorn).

Lucas Cranach de Oude (1472-1553) is een van de belangrijkste Europese schilders uit de 16e eeuw. Voor het eerst krijgt hij een overzichtstentoonstelling in de Benelux. Aan de hand van vijftig schilderijen en evenveel tekeningen en grafiek, kan de bezoeker kennis maken met Cranachs verfijnde, authentieke en originele kunst. Zijn portretten van Karel V, Margaretha van Oostenrijk en Martin Luther plaatsen het oeuvre van deze grote naam van de Duitse renaissance in de sociale, culturele en artistieke context van zijn tijd. Dit wordt nog versterkt door een confrontatie met een vijftigtal werken van tijdgenoten zoals Albrecht Dürer, Quinten Matsijs en Bernard van Orley. Het oeuvre van Cranach ligt in het verlengde van de gotiek. Het is dan ook geen toeval dat zijn werk in confrontatie gepresenteerd wordt met het sculpturen van Wim Delvoye. Zijn metalen kathedralen, verdraaide Christussen, obscene glasramen en torens werden her en der in het Paleis voor Schone Kunsten uitgezet. De meest imposante sculptuur staat op het dak: een lasergeleide gotische toren in cortenstaal van maar liefst 16 meter hoog. Dit monumentale werk gaat de dialoog aan met de spits van het Brusselse stadshuis, één van de Brusselse parels van de gotiek. (De tentoonstellingen met werk van Cranach en Delvoye zijn te bezoeken via de ingang aan de Koningsstraat 10. Langs de Ravensteinstraat 23 heb je toegang tot de “Jack Freak Pictures” van het kunstenaarsduo Gilbert & George.) BOZAR Van 20 oktober tot 23 januari 2011 Di tot zon: 10u - 18u / Do tot 21u. www.bozar.be

Een interview met Wim Delvoye vind je op blz.20

[André De Nys / Ward Desloovere]]

Anselm Kiefer, Shebirat Ha Kelim, 1990. Copyright: Es Baluard Museu d'Art Modern i Contemporani de Palma, Grothe Collection.

9

Het materiaal van de kunstenaar Potlood Een goed potlood kiezen doe je niet zomaar. Je hebt grafietpotloden, krijtachtige potloden, houtskoolpotloden, pigmentpotloden. Verschillende merken, verschillende hardheden en zoveel kleuren dat je er van duizelt. Maar waar kan je best op letten bij de aankoop van een potlood? We vroegen het aan Kristiaan Dhollander, de uitbater van kunstencentrum De Gouden Pluim in Gent.

Een streepje geschiedenis Potloden worden gemaakt uit de grondstof grafiet, een vorm van natuurlijke koolstof. Het werd in het Neolithicum gebruikt om keramiekverf te maken voor het decoreren van aardewerk. Rond 1500 werd in het Engelse graafschap Cumbria een enorme hoeveelheid grafiet gevonden, dat door de bevolking werd gebruikt voor het markeren van schapen. Gewikkeld in schapenhuid kon je met het massieve grafiet prachtige lijnen trekken. Omdat het materiaal zo kostbaar was, ontstond er een zwarte markt vanwaar het naar Europa werd gesmokkeld. Napoleon gaf zijn geleerden de opdracht om een alternatief te zoeken voor het grafiet uit Engeland. De Franse scheikundige N.J.C. Conté vond een manier om amorf grafiet te vermengen met klei en dit mengsel bij hoge temperatuur te bakken. Dit vormt de grondslag voor de huidige potloodfabricage. Het houten omhulsel wordt uit cederhout vervaardigd en bestaat uit 2 stukken met een groefje om de mine in te leggen. De hardheid van een grafietpotlood De zuiverheid van de grondstoffen en de baktemperatuur bepalen de hardheid en de breekbaarheid van potloden. Topmerken gebruiken de zuiverste grafiet en porseleinklei met het beste cederhout als bescherming. Goeie potloden zijn goed scherpbaar en egaal van hardheid en kleur met een juiste ijking van hardheid aanduiding. De hardheid van een grafietpotlood wordt aangeduid met een letter: H staat voor hard, B staat voor black of zacht. Grafiet is immers nooit volledig zwart. Maximaal wordt donker grijs bereikt. Een zacht grafietpotlood, bijvoorbeeld 9B, geeft onmiddellijk veel grafiet af en laat snel een donker grijze lijn achter. Een harder potlood geeft bij normale druk minder grafiet af en geeft daardoor een lichtere lijn. Men gebruikt als aanduiding niet BBBB, maar wel 4B. Sommige fabrikanten gebruiken ook de minder bekende hardheid aanduiding F (tussen HB en H ) en de aanduiding XBB (extra zacht).

10

Los grafiet

Doezelaar

Je kan ook tekenen met een dikkere grafietstaaf, soms aangeduid met de naam “Cyclop”. Die staaf heeft een dun laagje kunststof, zodat je je handen niet vuil maakt. Met de punt van een grafietstaaf kan je fijn werken en snel grote oppervlaktes bewerken door het staafje vlakker te houden. Houtskool Houtskool is het medium bij uitstek om voorstudies te maken. Het kan immers makkelijk worden weggeveegd. Houtskool wordt gemaakt van verkoolde wilgentenen, wijnranken of andere twijgen. Bij het losse houtskool zie je de knoopjes van de tak nog zitten. Ook hier bepaalt de zuiverheid of het stuk houtskool overal even hard is. De ene productie kleurt soms iets grijzer dan de andere. Samengeperst houtskool (houtskool + bindmiddel) kan ook bijgekleurd worden met toevoeging van een pigment. Gommen De lijnen van een grafietpotlood zijn makkelijk te verwijderen met een vlakgum. Voor het verwijderen van pastel en krijt kan je gebruik maken van een doezelaar. Dit is een stuk opgerold karton waarmee de korreltjes worden verplaatst. Vroeger werd hiervoor een stuk opgerold zeemleder gebruikt. Je kan ook een kneedgom gebruiken. Een kneedgom neemt de korrel op en daarna kneed je het vuil naar binnen. Wanneer de kneedgom verzadigd, is laat hij strepen na, wat op zijn beurt weer een tekenmedium op zich is. Pastelpotloden Pastelpotloden zijn krijtachtige potloden waar pigment aan toegevoegd is. Een echt pastelpotlood is een potlood waarbij het pigment zwak gebonden is, niet zo homogeen als bij een kleurpotlood, zodat het een poeder achterlaat op het blad. De typische kleuren hierin zijn: zwart (of Pierre Noire), wit, sanguine en sepia. Alle kleuren en pasteltinten zijn ook te verkrijgen in dikkere krijtstaafjes zonder hout. (Conté is in dit gamma de bekendste fabrikant, maar ook andere merken maken deze potloden.)

Kleurpotloden Samen met het dikkere pastelkrijt en aquarelkrijt zijn kleurpotloden zeer goed geschikt voor het fijnere tekenwerk. De kwaliteit van je pigment bepaalt de kwaliteit van je kleurpotlood en zorgt ervoor dat de kleurechtheid al dan niet hoog is. Er bestaan merken die series hebben bestaande uit 220 kleuren. De assortimentgrootte heeft uiteraard een invloed op de kostprijs. Alle pigmenten, dus ook de duurdere worden dan gebruikt, zoals cadmium rood. De betere merken (Faber-Castell bijvoorbeeld) gebruiken standvastige grondstoffen. Van deze kleurpotloden kan je zelfs na meer dan 35 jaar nog hetzelfde kleur bijkopen. Bij gewone schoolkwaliteit kleurpotloden gebruikt de fabrikant kleurstoffen of goedkoop pigment. Het normale kleurpotlood is oplosbaar met solventen, maar de meeste merken maken ook een uitvoering die water oplosbaar is. Doordat alle kleuren in de beide groepen voorkomen, zijn mooie mengtechnieken mogelijk. Potloden genoeg dus, in alle kleuren en soorten. Samen met wat inspiratie zorgen ze voor schitterende tekeningen.

`

11

Los houtskool

Samengeperst houtskool

EEN POTLOOD KIEZEN

Een potlood kiezen doe je vooral door uit te proberen en aan te voelen wat je het beste ligt. Alvast enkele aandachtpunten bij het uittesten: • de hardheid van alle kleurpotloden in één serie is min of meer gelijk • de korreldikte van het pigment in de potloden is gelijk, zodat de kleuren zich goed vermengen • de lichtechtheid is goed (goede weerstand tegen kleurverandering door licht) • aquarelkleuren zijn volledig oplosbaar • pastelpotloden bevatten geen hardere delen • er is geen gebroken mine in het potlood

[Petja Gekiere]

12 Uit de kunst Boekenbeurs Antwerpen, 11 november 2010

KUNSTWERK[t] organiseert dit jaar 3 activiteiten op de Boekenbeurs. Tijdens de themadag ‘Uit de Kunst’ die op donderdag 11 november plaats vindt, stellen we een boek voor, organiseren we een workshop en houden we een panelgesprek rond het nut en gebruik van een portfolio.

PORTFOLIO GEVRAAGD? Een panelgesprek Oranje Zaal | 14u tot 15u15

Naar aanleiding van ons Handboek Portfolio organiseren we een debat rond het nut en gebruik van een portfolio. Een portfolio is een handig instrument om je als kunstenaar kenbaar te maken aan een breder publiek. Wat hoort wel en niet in een portfolio te staan? Werkt het om een galeriehouder rechtstreeks aan te spreken en hem een portfolio in de handen te stoppen? Zijn internettoepassingen een hulpmiddel? Een professioneel panel buigt zich over deze vragen en opent een boeiend debat. Met: Phillippe Van Cauteren, artistiek directeur SMAK Hermien De Groeve, Gallery S & H De Buck Tinka Pittoors, beeldend kunstenares Kris Fierens, beeldend kunstenaar

NOOIT Workshop voor kinderen Rode Zaal | 15u30 tot 16u15

IS BETER NOG VER? Boekvoorstelling Rode Zaal | 14u30 tot 15u15

Wil je kennismaken met Vrouwtje, een kunstenares die op zoek is naar Beter? Zij komt op haar zoektocht vreemde figuren tegen: een boer die superkippen kweekt, een modiste die kledij maakt van insecten en vele anderen. Het verhaal en de liedjes van ‘Is Beter nog ver’ zijn geïnspireerd op 10 kunstwerken van Belgische topkunstenaars. Dit project is een concept van KUNSTWERK[t] in samenwerking met Koor &Stem. Het boek ‘Is Beter nog Ver’ met bijhorende luister-CD wordt live voorgesteld.

Het verrassende verhaal “Nooit” is gebaseerd op 10 hedendaagse kunstwerken van Belgische topkunstenaars. We lezen fragmenten voor uit het ongewone verhaal over Vrouwtje en haar hondje Fala. Maar “Nooit” is veel meer dan een verhaal, het is ook een doe-doos, die kinderen inspireert om zelf beeldend aan de slag te gaan. Na het voorlezen steken we dan ook de handen uit de mouwen en maken kunstwerken aan de hand van de opdrachtjes uit de doos. Voor kinderen van 6 tot 12 jaar.

Op stand 224 in hal 2 stellen we van 31 oktober t.e.m. 11 november onze publicaties voor: • Praktijkboek voor Tentoonstellers • Handboek Portfolio • Nooit • Is Beter nog Ver? Kom gerust eens langs! Meer info: www.boekenbeurs.be

HANDBOEK

vo o r t e n to o n s t e l l e r s

13 Ben je bezig met toegepaste kunsten of design? Creëer of ontwerp je meubilair, verlichting, gebruikskeramiek, textiel, accessoires of juwelen? Blokkeer dan zeker zaterdag 13 november in je agenda. Want dan organiseren we de eerste editie van ‘Kunst voor gebruik', een dag volledig in het thema van kunstvoorwerpen voor (al dan niet dagelijks) gebruik.

Gent, zaterdag 13 november 2010

VAN JE HOBBY JE (BIJ)BEROEP MAKEN TIPS VOOR STARTERS FEEDBACK OP JE WERK

De feedbackmomenten staan centraal tijdens deze themadag. Ben je al een tijdje bezig met het ontwerpen en ontwikkelen van (kunst)voorwerpen voor gebruik? Op deze dag kan je terecht bij professionals en andere deskundigen voor een individueel gesprek over je werk. Waar liggen de kwaliteiten, hoe kan je je ontwerpen nog verfijnen, hoe functioneel zijn ze? Met deze en andere vragen kan je er terecht. Twee professionals uit het vak buigen zich elk 15 minuten over jouw werk. (Vooraf inschrijven verplicht) [Doorlopend]

FOTOGRAFEER JE WERK

Onder begeleiding van Reinhart Degrendel leer je mooie (reproductie-)foto’s van je werk te maken en dit met een bescheiden compact digitaal toestel. Je leert waarop je moet letten en we brengen de theorie onmiddellijk in de praktijk. Breng daarom niet alleen je fototoestel maar ook je werk mee. [13u – 17u30]

STIKKEN ‘DE BASIS’

Een beetje techniek kan helpen bij het maken van je eigen spullen. Deze workshop is ideaal voor wie thuis een naaimachine heeft maar een aantal basistechnieken nog niet onder de knie heeft. Begeleiding: Stitch Me [13u – 17u30]

UNFOLD

Unfold is een hedendaags multidisciplinair ontwerpbureau. Een van de medewerkers komt het bureau, de filosofie en de unieke werkwijze aan ons voorstellen. Op die manier werpen we een blik achter de schermen van dit jonge succesvolle bedrijf (www.unfold.be) [13u – 13u45]

Van je hobby een (bij)beroep maken, wat komt daar bij kijken? Mag je zomaar dingen verkopen? Hoe zit het met de kosten en de winst? Als ik iets verkoop “in het zwart”, loop ik dan makkelijk tegen de lamp? Vraagt dat niet allemaal ongelooflijk veel administratie? Hoeveel mag ik eigenlijk vragen voor een creatie en is wat ik maak wel kunst? Het antwoord op deze en andere vragen mag je verwachten in deze sessie voor starters. Aan de hand van een checklist overlopen we de belangrijkste vragen die je jezelf best stelt vooraleer je het avontuur van de eigen onderneming start. Begeleiding: Tijs Vastesaeger (www.doenker.be) [10u – 12u]

TOEGEPASTE KUNST: eEN MIDDEL TOT

Op deze thema dag bieden we een aantal organisatoren van sociaal-artistieke/ ecologische initiatieven uit het Gentse een platform om hun unieke projecten rond toegepaste kunst aan u voor te stellen. We vernemen hoe ze werken en hoe en waarom zij de toegepaste kunst hanteren als middel tot het realiseren van hun doelstellingen. (Made By Oya, Gentmade, kowboy kaos) Na dit voorstellingsmoment kan je sommigen van hen ook terugvinden op de praktijkmarkt waar ze hun originele realisaties te koop aanbieden. [lezing van 11u – 12u | praktijkmarkt doorlopend]

PRAKTIJKVOORBEELDEN KLEINSCHALIGE ONDERNEMERS

Vier kunstenaars uit verschillende disciplines brengen hun eigen, originele verhaal. Hoe zijn ze gestart, wat waren valkuilen, hoe pakken ze het aan? Ze werken kleinschalig, maar brengen hun producten op de markt als echte ondernemers. [14u – 15u]

TOEGEPASTE KUNST OP DE MARKT

Tijdens dit panelgesprek komen verschillende organisaties aan het woord. Het zijn allemaal initiatieven die unieke toegepaste kunst op de markt trachten te brengen en een platform en kansen bieden aan jonge designers. MicroMarché, KunstSUPERette, De Markt van Morgen, De Invasie en de BeParkte Oplage komen aan het woord. Waarin onderscheiden deze verschillende initiatieven zich van elkaar, wat zijn hun drijfveren en hoe verklaren ze het grote succes dat deze initiatieven hebben? [15u30 – 16u30]

FOTOSTUDIO & ONLINE GALLERY

De hele dag door kan je je werken laten fotograferen door een professionele reproductiefotograaf en ter plaatse kan je je eigen profielpagina aanmaken in onze online gallery. Zo heb je meteen een mini-portfolio. Wanneer: zaterdag 13 november 2010, van 10u tot 17u30.

Waar: KASK, Gent Prijs: € 5 per activiteit. Wanneer je meer dan 2 activiteiten volgt, blijft de max. prijs voor deelname aan deze dag € 10. Voor wie: Iedereen die in zijn vrije tijd of op semi-professionele basis bezig is met toegepaste beeldende kunst Inschrijven en meer info: www.kunstwerkt.be | 09/235.22.70

14 Uit de praktijk KATJA VAN BREEDAM Tijdens Kunst voor Gebruik vertellen enkele kunstenaars over hun eerste stappen als ondernemer. Zo ook Katja Van Breedam. Zij startte in 2007 als keramiste een kleine onderneming op. Mét succes. “Een goed evenwicht vinden tussen een commerciële ingesteldheid en het creëren met passie, daar komt het op aan.” Je vertelt tijdens “Kunst voor Gebruik” over je ervaringen bij het opstarten van een kleine onderneming. Een heel avontuur, veronderstel ik. Hoe verliep die opstart? In 2007 studeerde ik af aan de Stedelijke Academie Lier, afdeling keramiek. Ik merkte dat het functionele werk dat ik maakte in de smaak viel. Eerst maakte ik vooral werken voor vrienden of familie, later ook voor vrienden van vrienden, mensen die ik zelf niet kende. Ik ben blijven produceren en nieuwe ontwerpen maken. Ik werk vooral met het gieten met vloeibaar porselein in een gipsmal, een techniek die in de industrie vaak wordt gebruikt. Dat maakt het reproduceren van mijn ontwerpen heel eenvoudig. Het geld dat ik met mijn eerste verkopen ontving, gebruikte ik om mijn atelier, dat ik in 2005 inrichtte, verder uit te bouwen. Ik kon nieuwe materialen en grondstoffen aankopen en zo verder experimenteren. Verliep het ook financieel vlot? Tot eind 2007 plaatste ik mijn inkomsten onder de kleine vergoedingsregeling met een ‘verklaring op eer’. Daarna ben ik gestart als kleine onderneming, niet btw-plichtig. Dat betekent dat je je inkomsten per jaar tot een zeker bedrag moet beperken. Ik laat me sindsdien bijstaan door een boekhouder. Toch wel verstandig, denk ik. Facturen kan ik zelf in- en uitboeken, maar het resultaat met afschrijven van investeringen en zo meer laat ik toch aan de specialisten over. Ieder zijn vak. Eind 2007 werd ik gecontacteerd door Talentindebuurt in Berchem, een winkel met handgemaakte spullen van mensen uit de buurt (Provincie Antwerpen). Je geeft je werken in consignatie en de winkel neemt een percentage op de verkoopprijs. Na Talentindebuurt volgden andere winkels met hetzelfde concept, zoals MixART in Mortsel, Designcenter De Winkelhaak in Antwerpen, Het Cooremetershuys. In 2008 startte ik met lesgeven in Atelier Cirkel te Brasschaat. Ook dat leverde extra inkomsten op. Een jaar later had ik een groter atelier ter beschikking en toen Atelier Cirkel ophield met cursussen organiseren, startte ik met lessen in mijn eigen atelier. Sindsdien werk ik

ook met andere lesbegeleiders, zodat er meerdere lesmomenten plaatsvinden in mijn atelier. Met de cursusgelden die ik hiervoor ontvang, komt de omzet al gauw boven de 5600 EUR waardoor ik ondertussen btw-plichtig ben. Met welke (goede of slechte) verrassingen ben je geconfronteerd? Eigenlijk heb ik aan dit alles niet echt negatieve ervaringen overgehouden. De enige minder leuke vaststelling was dat je met btwplicht nog eens 21% btw afstaat, waarmee geen rekening werd gehouden in de verkoopprijs aan particulieren. Anderzijds recupereer je die btw op je onkosten. Maar indien je winst zou maken (wat uiteindelijk toch ook de bedoeling is) ben je dat weer kwijt. Over welke eigenschappen, behalve artistieke, moet je beschikken om in deze branche als ondernemer overeind te blijven? Je moet over een commerciële reflex beschikken. De kunst bestaat er volgens mij in een goed evenwicht te vinden tussen het creëren met passie en producten te bedenken waar de consument voor te vinden is. Het is ook belangrijk zo efficiënt mogelijk te werken. Want als je een onderneming start, is het natuurlijk de bedoeling dat je er ook iets uithaalt. Zou je mensen aanraden om de stap te zetten of zijn er veel risico’s aan verbonden? Kortom, hoe realistisch is het om de stap naar “kleinschalige ondernemer” te zetten? Zelf heb ik niet de indruk dat er veel risico’s verbonden zijn aan een kleine onderneming. Alle in- en uitgaven komen bij je personenbelasting. Er is geen beginkapitaal nodig en alles blijft van jou. Natuurlijk wel je rekeningen betalen! Je geeft tijdens “Kunst voor Gebruik” ook feedback aan mensen die hun werk komen voorstellen. Waar wil je de focus leggen bij het geven van je commentaar? Ik hoop mensen suggesties te kunnen geven, daar waar zij met problemen kampen of met vragen zitten. Met suggesties geven bedoel ik: net genoeg te prikkelen zodat ze zelf de antwoorden op hun vragen kunnen vinden. Zowel het technische als het artistieke en esthetische zijn belangrijk. De formule is nieuw voor mij. Ik hoop in elk geval op een fijne dag, die voor mij ook extra ervaringen zal bijbrengen.

MICROMARCHÉ Een marktplaats waar artiesten hun creaties uittesten en voorleggen aan de bezoeker. Dat is het opzet van MicroMarché, dat in oktober 2010 in Brussel werd gelanceerd. Je kan deze creatieve plek binnenlopen om de artiesten in hun atelier aan het werk te zien en eventueel hun creaties te kopen. Micromarché wil op die manier een venster zijn op de creatieve onderbuik van Brussel. Micromarché, in hartje Brussel, is een ontmoetingsplek waar artiesten eigen realisaties aan het publiek presenteren en verkopen. Daarmee wil Micromarché een wipplank zijn voor ontwerpers of kunstenaars die een professioneel traject willen uitstippelen. “Er zijn hier in Brussel tal van afgestudeerden van de kunsthogescholen, creatieve professionals of nieuwkomers in de stad met creatieve ideeën”, aldus initiatiefnemer Ludo Moyersoen. “Maar door gebrek aan statuut en omkadering stranden hun projecten vaak in een tijdelijk en onduidelijk economisch circuit.” Micromarché biedt dan ook een alternatief aan. Door een zo flexibel mogelijk systeem op te zetten, krijgen ontwerpers of artiesten zonder statuut de kans om op een financieel en administratief laagdrempelige wijze een product uit te testen. “In een eerste fase kan een kunstenaar ervoor kiezen slechts nu en dan, als ambulante MicroMarchand, op de markt te staan”, legt Ludo uit. “Merkt hij dat er een publiek is voor zijn product, dan kan hij een vast kraam huren met werkruimte en zo uitgroeien tot een professionele marktkramer.” Inmiddels zijn 10 MicroBoutiques geopend en vindt daarnaast wekelijks een markt plaats. Ook een permanent vormingscentrum heeft er onderdak gevonden. Bovendien is MicroMarché sinds juli nog een trekpleister rijker: een ViaViaCafé met wereldkeuken. Zo is MicroMarché, een jaar na de start, voorzichtig een bijzondere plaats aan het innemen tussen de vele andere artistieke initiatieven in de hoofdstad.

MicroMarché Steenkoolkaai 9 1000 Brussel www.micromarche.be

15 Atelierbezoek Deweer Gallery Otegem, 28 november 2010

Zicht op de tentoonstelling Koen Vanmechelen – Orloff, 2009, DEWEER gallery, Otegem. Fotograaf: Dries Verstraete.

DEWEER gallery bevindt zich midden de velden bij het dorpje Otegem. Dat de galerie net daar gelegen is, komt doordat de oprichter, Mark Deweer, er vroeger een tapijtenbedrijf bezat. Maar 30 jaar geleden besloot hij om naast zijn fabriek een galerie te starten. Die groeide stilletjes aan uit tot een bekend centrum met hedendaagse kunst. Uiteindelijke sloot Mark Deweer zijn tapijtenfabriek en richtte hij zich volledig op de galerie. Tony Cragg, Wim Delvoye, Jan Fabre, Panamarenko, Koen Vanmechelen en nog vele andere kunstenaars worden door de galerie vertegenwoordigd. We brengen een bezoek aan de galerie die dit jaar 30 jaar bestaat. Jo Coucke, kunsthistoricus verbonden aan de galerie, leidt ons rond. Op dat ogenblik loopt o.a. de tentoonstelling van de Franse schilder Benjamin Moravec. Wanneer: zondag 28 november 2010 om 11u Waar: in de galerie te Otegem Prijs: € 8

Wil je inschrijven of meer informatie? Bel 09/235.22.70 of mail [email protected]

16 Blikvangers Extra Festival van de 5 seizoenen In de Luikse gemeente Chaudfontaine loopt sinds 17 oktober een nieuwe editie van het Festival van de 5 seizoenen: het park wordt er elk jaar opnieuw onder handen genomen door een nieuwe fijne selectie Belgische en internationale kunstenaars, die er een werk in situ presenteren. En niet vrijblijvend, bovendien: de expositie roept op aandacht te hebben voor natuur en biodiversiteit.

5.

Beeldende kunst harmonieus laten samengaan met natuur, het is een delicate maar boeiende onderneming. Het Festival van de 5 seizoenen in Chaudfontaine, dichtbij Luik, nodigt kunstenaars, landschapsontwerpers en plantkundigen uit om van het Hausterpark een plaats voor kunst en experiment te maken. Bezoekers kunnen er nieuwe beeldende kunst ontdekken én worden er bewust gemaakt van het belang van het behoud van biodiversiteit. De deelnemende kunstenaars werden geselecteerd op basis van hun talent om vorm te geven aan elementen in de natuur, om het landschap te transformeren en de omgeving een nieuwe invulling te geven. Om de band tussen het werk en haar omgeving nog hechter te maken, verblijven heel wat kunstenaars tijdens de duur van de uitvoering trouwens in de nabijheid, om zo inspiratie te putten uit de natuurlijke omgeving. Het park, de bomen, het landschap: voor deze kunstenaars zijn het stuk voor stuk ateliers. De installaties van Bob Verschueren zijn denkoefeningen over de band tussen leven en dood en over de soms tegenstrijdige relatie tussen de mens en de rest van de natuur. Verschueren startte zijn artistieke loopbaan als schilder, maar legde zich eind jaren ’70 toe op “wind paintings”, natuurlijke pigmenten die door de wind uitgestrooid worden in het landschap. Dat wekte zijn belangstelling voor natuur en in het bijzonder het plantenrijk. Verschueren heeft sindsdien al meer dan 270 installaties gemaakt en gaat ook op ontdekking in andere disciplines zoals gravures, geluid of fotografie. Christian La Grange richt zich in zijn werk op bewuste eenvoud: terugkeren naar de essentie en valse behoeften van zich afgooien. De hutten die hij bouwt, stroken volledig met het idee om minder te verbruiken en eenvoudiger te wonen. Zijn alternatief: leven in een ruimte die herleid is tot het strikt noodzakelijke, dankzij een spitsvondige organisatie en indeling. De textielcreaties van Christine Mawet zijn subtiel en geheimzinnig en draaien vooral rond thema’s als teloorgang, sporen, geheugen en vergetelheid. Zo borduurt ze op dode gingkobladeren, die ze per twee samenvoegt. De onlosmakelijk verbonden bladeren drogen uit, krimpen in, richten zich op of verschrompelen en vormen zo fascinerende miniatuurlandschappen. Mawet assembleert ze dan een tweede maal tot een intrigerende fotomontage. Verder is er nog werk te zien van Michel Davo (F), Dimitri Xenakis (F), Werner Moron (B), Uysal Memhet Ali (Tur) en het architectenkoppel Chloé De Wol (B) en Joël Larouche (Can). Om de kunstwerken een plaats te geven, werd ook de inrichting van het park aangepakt. Ontdekkingspaden, bomencircuits, een traject op de tast, bloemenweiden, buitenmeubilair en waterpartijen maken het een boeiende en ecologisch verantwoorde ontdekkingstocht. In Chaudfontaine geloven ze immers dat er naast herfst, winter, lente en zomer nog een vijfde seizoen bestaat: het seizoen van de verbeelding en inspiratie. Meer info: www.festival5saisons.org Festival van de 5 seizoenen Dagelijks van 9 tot 17u (week). Weekend en vakantie : van 10 tot 18u. Gratis toegang Met het openbaar vervoer: Station Luik Guillemins. Vanaf het station, neem bus 1 of 4 tot aan het Théâtre, vervolgens bus 31. Met de wagen: E25 Luxembourg – Liège. Afrit 39 Chaudfontaine, – Chênée

[WDS]

17 1.

3.

2.

4.

1. Bob Verschueren, Squat. © Bob Verschueren 2. Christian La Grange, Labyrinthe. © Christian La Grange 3. Christian La Grange, Parcours ascensionnel. © Christian La Grange 4. Christine Mawet, Vanité. © Christine Mawet. 5. Christine Mawet, Vanité n 31. © Christine Mawet.

18 Expo

In deze rubriek maakt VRT-journalist Claude Blondeel je warm voor opmerkelijke exposities in binnen- of buitenland. Je kunt zijn bijdragen ook beluisteren op Radio 1 en Klara. Eén schilderij bezorgde Edvard Munch (18631944) wereldfaam: “De Schreeuw”. De diefstal op klaarlichte dag uit het Munch-museet in Oslo in 2004 maakte de roem enkel nog groter. Munchs oeuvre reikt echter veel verder. Hij was als kunstenaar een bijzonder harde werker en liet na zijn dood duizenden werken achter. Een verbluffende selectie van dit pakkende oeuvre is nu te zien in de Kunsthal in Rotterdam.

Edvard Munch

1.

2.

Leven en dood Laten wij het meteen stellen: op de tentoonstelling in de Kunsthal is “De Schreeuw” niet te zien. Wél is er een prachtige selectie van de thematiek waar Munch bekendheid mee kreeg: zijn worsteling met angsten en onzekerheden, zijn omgang met de melancholie, de cyclus van leven en dood, en zijn troost en inspiratie door de literatuur (Nietzsche!) en de wetenschap. Anderzijds wordt duidelijk welke betekenis Munch voor de moderne kunst heeft gehad. Al te vaak wordt die beperkt tot de verbeelding van de diepste gevoelens van de mens, waarbij Munch enkel als expressionist betekenis wordt toegekend. Een experimentele schilder Op de tentoonstelling ontdek je hoe Munch in zijn zoektocht naar het beeld radicaal breekt met alle heersende artistieke conventies en daarmee gelijktijdig rebelleert tegen zowel impressionisme, symbolisme en naturalisme. Hij experimenteert met materiaal en techniek, laat delen van het canvas onbeschilderd en krast in zijn verf. Hij attaqueert het doek en past de zogenaamde “paardenkuur” toe, door zijn werk in de open lucht bloot te stellen aan zon, regen en sneeuw. Sommige vlakken op de doeken zijn naturalistisch uitgewerkt en andere zijn bijna abstract. Munch gebruikt onrealistische kleuren en creëert lege vlakken door delen onbeschilderd te laten. Hij gaat zover dat men hem verweet een knoeier te zijn, omdat het lastig was om zijn onderwerpen en uitgangspunten te herkennen. Foto en Film Vernieuwend is ook zijn gebruik van foto en film. De fotografie bepaalt de composities, waarin de mensfiguur vaak aan alle kanten wordt aangesneden of zelfs uit het beeld valt. De film stuurt zijn pogingen om de beweging vast te leggen. Vanaf het begin van zijn carrière in 1882 was het Munchs schilderkunstige vorm die, meer nog dan zijn thema’s, de aandacht trok en hem zijn status van avant-gardistische schilder bezorgde.

3.

4.

5.

1. Edvard Munch, De gele boomstam, 1912, olieverf op doek, 107 x 127 cm, Europese collectie. © Munch Museum / Munch Ellingsen Group / Pictoright Amsterdam 2010. 2. Edvard Munch, Jaloezie II, 1896, litho op papier, 46,6 x 57 cm. Particuliere collectie, courtesy Ars Longa - Vita Brevis ©Munch Museum / Munch Ellingsen Group / Pictoright Amsterdam 2010 3. Edvard Munch, Madonna, 1896-1902, litho in vijf kleuren, 60,5 x 44,7 cm. Particuliere collectie, courtesy Ars Longa-Vita Brevis. © Munch Museum / Munch Ellingsen Group / Pictoright Amsterdam 2010. 4. Edvard Munch, Puberteit (Zittend naakt op de rand van het bed), 1914-1916, olieverf op doek, 120,5 x 78,5 cm, Europese collectie. ©Munch Museum / Munch Ellingsen Group / Pictoright Amsterdam 2010 5. Edvard Munch in zijn openluchtatelier in Ekely. Foto. © Munch Museum / Munch Ellingsen Group / Pictoright Amsterdam 2010.

Vergeet “De Schreeuw” Eigenlijk is Munch het slachtoffer van het succes van één geniaal schilderij, “de Schreeuw”. Wereldwijd gebruikt als beeld op posters, opblaasbare griezelpoppen of horrorfilms als “The Scream”. Maar er is zoveel meer te zien in de Kunsthal. In “Rue de Rivoli” schildert hij de dynamisering van de versnelling en de bedrijvigheid van de grote stad. “De dood van de bohemien” is als een fotografische still, waarbij drie personen ingetogen rouwen bij het overlijden van een vriend. “De dood van Marat” onthult de sluimerende erotiek in de moord van Charlotte Corday. Een hedendaagse kunstenaar De bijdrage van Edvard Munch aan de moderne kunst is in hoge mate experimenteel en onconventioneel. Hij negeert de regels van de kunstmarkt en beschouwt het beschadigen van zijn doeken, lang voor Lucio Fontana, als een integraal onderdeel van de creatie. De expositie in de Rotterdamse Kunsthal is een revelatie omdat men Edvard Munch (her)ontdekt als een hedendaagse kunstenaar. Een hedendaagse kunstenaar zijn betekent niet alleen kunst maken in het tijdperk waarin men leeft, maar ook zichzelf beschouwen als een avant-gardistische kunstenaar. Tot 20 februari - Kunsthal - Museumpark, Westzeedijk 341 - Rotterdam Open: di t.e.m. zat: 10-17u. zon: 11-17u www.kunsthal.nl

19 Expo

De grote ogen van Kees van Dongen 1.

2.

3.

“Als ik aan van Dongen denk, dan denk ik aan vrouwen” Op zijn twintigste trekt Kees van Dongen van Rotterdam naar Parijs om in de kolkende wereldstad een plaats te veroveren te midden van de aanstormende internationale avant-garde. Hij vertrekt in 1897: “Parijs trekt mij als een lichtfakkel aan”. Daar moet hij een plaats veroveren tussen tijdgenoten als Matisse en Picasso, die afwisselend collega’s, buren en concurrenten zullen zijn. In het begin schildert hij scènes van een staatscircus en studies van zich wassende en kledende modellen, die vooral aan Degas schatplichtig zijn. Voor van Dongen gaan schilderen en leven hand in hand: hij is dol op vrouwen, heeft een passie voor schilderen en houdt van het volle moderne leven. In het mondaine Parijs van 1900 komt dat alles samen. De geschiedenis doet de rest. Succes Al tijdens zijn leven wordt van Dongen vergeleken met de grote meesters als Rubens en Hals. Zijn werk wordt verdedigd door de tenoren van de kunstkritiek als Guillaume Apollinaire en Emile Verhaeren. Zelf zegt hij dat hij de vrouw wil verfraaien: “Ik schilder deze creaturen met grote ogen, lange wimpers, de huid satijnig of mat, en parels en briljanten”. Naast de mooie dames en de fraaie heren zijn er ook meer triviale onderwerpen: carrousels met elektrisch licht, de nachten in de Folies Bergère en het exotisme van zijn reizen naar Marokko en Egypte. Een mondaine anarchist Al heel snel is Van Dongen “en vogue”. Met zijn eerste tentoonstelling in de Galerie Vollard beklimt hij het strijdtoneel van de moderne kunst in Parijs en hij verovert meteen een plaats binnen de Franse voorhoede. Aan de legendevorming rond de kunstenaar draagt zeker bij dat hij op alle plaatsen waar hij werkt grote atelierfeesten geeft, waar de artistieke fine fleur zich in de nieuwste “prèt à porter” laat vereeuwigen. Maar van Dongen is ook een overtuigde anarchist: hij maakt de omslagtekening voor de Nederlandse uitgave van Kropotkins “De Anarchie” en illustraties voor het links satirische tijdschrift “L’assiette au beurre”.

Ruim zestig schilderijen van de befaamde Kees van Dongen (1877-1968) worden voor het eerst samen tentoongesteld in Museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam. Een heerlijk overzicht van de flamboyante schilder van de vrouwen met de grote ogen.

4.

5.

1. Kees van Dongen, Autoportrait en Neptune / Zelfportret als Neptunes, 1922, Olieverf op doek 170 x 120 cm, schenking van de vrienden van de levende kunstenaars, 1929, Musée national d'art moderne / Centre Georges Pompidou, Pictoright, Amsterdam. 2. Kees van Dongen, Johnny Hudgins, chanteur nègre / Johnny Hudgins, negerzanger, ca. 1927, Olieverf op doek, 134 x 120 cm, Particuliere collectie, Groot Brittannië, Pictoright, Amsterdam. 3. Kees van Dongen, Le Doigt sur la joue / Vinger op de wang, 1910, Olieverf op doek, 65 x 54 cm, Stichting Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam, Pictoright, Amsterdam 4. Kees van dongen, Lieuses / Schovenbindsters, 1905, Olieverf op doek, 37,5 x 45 cm Particuliere collectie, Pictoright, Amsterdam. 5. Kees van Dongen, Intérieur pauvre / Armelijk interieur, 1898, Pen en penseel in zwarte en gewassen inkt, aquarel, gouache op papier/karton, 376 x 259 mm, Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam. Pictoright, Amsterdam

De van Dongen touch Van Dongen werkt enkel en alleen in het ogenblik. Hij houdt het moment vast, een eigenlijke techniek heeft hij niet. De kunstenaar wil zich afzetten tegen een vaste methodiek en wil zichzelf vinden vanuit een uiterst gespannen gevoel: wat hij ziet, laat hij in zichzelf opborrelen en dan verft hij (“smijt”) hij het op het doek. Hij zegt zelf: “Op een goede dag voelde ik plotseling dat ik moest gaan schilderen. Nu ben ik beroemd, dat is alles.” Les in levenskunst Van Dongen is een beetje een schilder die lijdt aan zijn populariteit: door de overdaad aan postkaarten en kalenders dreigt hij gebanaliseerd te worden. Maar wacht tot je oog in oog komt te staan met “De vrouw met de grote ogen” en je wordt overweldigd. Al zijn de minder gekende werken het mooist. “Le Manège de cochons” toont een draaimolen waar de houten paarden vervangen zijn door roze varkens. Het is een wervelend schilderij waar je draaierig van wordt. Of “Le Moulin de la Galette”, een wervelende dans waarbij de verf bijna van het doek spat. De tentoonstelling “De grote ogen” is niet alleen een les in het schilderen, het is ook een les in levenskunst, een tentoonstelling die je verlaat met het gevoel: “it’s great to be alive”. Tot 23 januari 2011 Museum Boijmans van Beuningen Museumpark 18-20, Rotterdam Open: di t.e.m. zon: 11-17u. www.boijmans.nl

20

In deze reeks spreekt Hilde Van Canneyt met hedendaagse Belgische kunstenaars. De kunstenaar vertelt ons over zijn tentoonstellingen en drijfveren en gunt ons een blik in zijn atelier. Meer interviews vind je op http://hildevancanneyt.blogspot.com

Wim Delvoye aan de poort van zijn Art Farm, Yang Zhen (Beijing).

21 Gesprekken met kunstenaars Wim Delvoye Ironie, provocatie: het zijn termen waarmee het werk van Wim Delvoye vaak wordt omschreven. Dit najaar presenteert hij zijn eerste solotentoonstelling in het Paleis voor Schone Kunsten te Brussel. Geen getatoeëerde varkens, Cloaca-machines of liefdesbrieven in aardappelschillen deze keer. Delvoye toont in BOZAR werken die voornamelijk geïnspireerd zijn op de gotiek.

Tour (Paris), 2010, lasercut corten steel, 1200 x Ø 700 cm.

Wat staat er in jouw woordenboek onder het woord “kunst”? Het is fascinerend dat het woord kunst nog altijd een soort magie heeft. Een designer hoopt dat zijn ontwerp kunst wordt en een filmmaker wil kunstige films maken. Ik neem aan dat kunst nog altijd een titel is voor iemand die excelleert in zijn werk en boven het ordinaire uitsteekt. In de 19e eeuw ging het over afwerking, nu gaat het over originaliteit. Voor de rest is kunst heel veranderlijk en geen vast gegeven. Is alles wat jij maakt kunst omdat je het met ‘Wim Delvoye’ handtekent? Het is allemaal dubbel. De mensen beoordelen je op de vrijheden die je genomen hebt om tot originele ontwerpen te komen en om het continue succes dat je hebt. Maar om ideeën uit te werken mag je net niet willen té goeie kunst maken. Als ik dat persé had gewild, zou ik het niet hebben gedurfd. Het is belangrijker niet te willen confirmeren, dan succes na te jagen. Die zucht naar herkenning en succes kan een belemmering zijn om tot nieuwe

22 eeuw te denken wat de 21e eeuwse kunst dingen te komen. Weet je wat me irriteert? “Ik heb soms het gevoel zou moeten zijn. Je kan dat niet loskoppeEen kunstwerk waaraan je voelt: die kunlen van de vraag wat het 21e eeuwse stenaar heeft écht willen kunst maken. dat ik als kind alles kunstmodel moet zijn. Op het einde van de Zoals een schilderij waarin alles hoogdrabedacht heb en dat ik 19e eeuw hadden we er een die zijn oor vend moet zijn: dat zowel de liefde als de het nu nog allemaal afsnijdt en zot is en wat kliederde op een zon als de Acropolis moet bevatten. Die moet uitvoeren.” doek. Dat kán vandaag de dag niet meer. schilder denkt bij zichzelf dat hij het maxiDat model is zodanig oud dat het onmogemum aan kunst heeft verwezenlijkt. Ik hou lijk nieuwe kunst kan maken. Je kan nieuwe kunst niet loskoppenet van kunstwerken die niet gewild zijn. Ze zijn wel kunstwerk, len van nieuwe manieren van werken. Ik heb begrepen dat je om maar ze hebben dat als kunstwerk niet persé zo gewild. Een leraar nieuwe kunst te maken een nieuwe manier van werken, denken en op de Acacemie zei: “Schilderen doe je het best als je op de fiets organiseren moet hebben. En als het eventjes kan een nieuwe zit.” Wel, ik geloof daarin. manier van markt maken, samen met een nieuwe strategie en nieuwe wapens. Spreekt jouw kunst voor zichzelf of heeft die een begeleidende tekst nodig? En een nieuw publiek? Zou er een ander type mensen een Ik vind niet dat er begeleidende woorden nodig zijn bij mijn werk. expo van jou of een expo van Matisse bezoeken? Toen ik student was, dweepte ik met het dadaïsme en het surreaMensen die kunst kopen, zijn onzichtbaar. Het zijn de anderen die lisme. Ik hou van kunst die op zichzelf kan staan, wat meestal bij gedwee aanschuiven en 15 euro betalen om de trofeeën van de schilderijen het geval is. Bij veel kunst hebben mensen een taal rijken te mogen aanschouwen. Ik kan dat niet anders dan als nodig om te begrijpen en weten: “Nu moeten we kijken”. Alsof we marxistisch zien, als in een klassenstrijd. onze esthetische knop moeten aanzetten en iets voelen voor wat getoond wordt en kunst zou moeten zijn. Je bent het prototype kunstenaar die zichzelf cultiveert en zijn kunstenaarschap veredelt. Verwijten timidere subtieWaarom blijf je als een trein verdergaan? Is dat om je delere kunstpersoonlijkheden je niet dat je een egotripper en monen te bannen? Of is het eerder uit eerzucht? Of hebaandachtstrekker bent. Of dat je narcistisch bent omdat je zucht? deurknoppen maakt met je hoofd erop? Omdat ik me nu maar pas goed in mijn vel begin te voelen als Toen ik die deurknoppen maakte, dacht ik: “Tiens, dat is nog maar kunstenaar. Het zou stom zijn om nu te stoppen. Of ik nu op mijn de tweede keer dat ik een zelfportret maak, hoeveel schilders zijn hoogtepunt ben? Ik hoop van niet! Je kan maar hopen dat je me al niet voorgegaan?”. Het is toch ook denigrerend hé? Maar er hoogtepunt binnen tien jaar ligt. Qua hebzucht zou het ook stom zijn sowieso kunstenaars die me benijden, maar dat is omdat ze zijn nu te stoppen, want het is pas nu dat ik écht mijn zin kan bitter zijn. Zelf heb ik dat nooit gekend, maar daardoor sta ik nu doen, omdat ik financieel onafhankelijker ben. Ook naar kritiek toe waar ik sta. Ik heb zelf nooit mijn tijd gestopt in jaloezie of venijn, kan het me allemaal minder raken. maar dat is waarschijnlijk omdat ik al succes had op een gezegende jonge leeftijd en als student reeds werken verkocht. Mis je het soms niet om naar je atelier te slenteren en daar gewoon wat te bricoleren? Want nu ben je grotendeels Overheerst het zaken doen en delegeren niet je kunst bedrijfsleider, wat toch veel artistieke energie opslorpt? maken? Ik vind dat een oud model om alleen naar je atelier te slenteren en Je kan de dingen niet scheiden, het is allemaal één pot nat. Ik heb daar je ding te gaan doen. Het is niet alleen belangrijk in de 21e

Cloaca Original, 2000, mixed media, 1160 x 170 x 270 cm, view: Museum Kunst-Palast, Dusseldorf, 2001.

23 Door het te exposeren worden de kosten nog nooit zoveel kunst gemaakt én ben wat gedekt en krijg je weer naambenog nooit zo zakelijk geweest. Het stijgt Weet je wat me irriteert? kendheid? evenredig. Stel: je bent niet omringt, je Een kunstwerk waaraan je Zoiets. We blijven ongestoord verdergaan. hebt geen assistent. Dan moet je ook in je atelier aanwezig zijn voor iedere koper voelt: die kunstenaar heeft Die toren is zodanig groot, dat niemand hem of galerijhouder, je moet naar de bank en écht willen kunst maken. zal kopen, dus ik ben volledig vrij. de post, je mails checken. Dan kom je Pieker je over toekomstige projecten? niet aan werken toe. Ook dat kan ik Vroeger wel, maar dat is het voordeel van je goed in je vel voelen: uitbesteden. Mijn galerijhouders krijgen me niet te zien. Vandaag je piekert minder over geld en vrouwen. Ik moet toegeven dat mijn had ik controle van de belastingen en ik ben zelfs niet naar boven werk wel troost biedt als het op andere vlakken minder goed gaat, geweest. Ik had vakantie vanmorgen! (lacht) dan heeft dat een kleinere impact dan bij een “gewone mens”, denk ik. Alles naast mijn werk zie ik als nevenprojecten. Maar Je getatoeëerde levende en dode varkens waren je eerste sowieso heb je, als je ouder wordt, meer eelt op je ziel. grote schot in de roos… Waarom zou dat het grootste schot geweest zijn? Misschien Hopelijk heb je nog geen eelt op je kunstziel? omdat er zoveel over geschreven is? Ik heb soms het gevoel dat ik als kind alles bedacht heb en dat ik het nu nog allemaal moet uitvoeren. Ik vermoed dat ik nog geen De uitvinding en verwezenlijking van je Cloaca noemde je 20% heb uitgevoerd van wat ik als kind wou doen. Ik herinner me ‘je Pinkstermoment’. Krantenkoppen krijgen titels als: dat ik een grote chocoladefabriek wou hebben. Met de Cloaca “Delvoye wereldberoemd” tot “De strontgod”. Wat doet dat heb ik dan toch al een beetje een chocolademachine kunnen met een mens? maken. (lacht) Ik droomde er ook van om een groot imperium te Dan heb ik natuurlijk iets van: “Waw!” Maar je wordt natuurlijk ook bezitten en ik was altijd jaloers op figuren als Jommeke of Kuifje een kartonnen figuur. Waardoor ze je nog meer in een mooi plaatje die zonder het aan hun moeder te vragen op avontuur gingen. Die zetten. De lezers moeten zelfs het artikel niet meer lezen, ze gelukzakken leken nooit te moeten werken. Ik heb ook nooit veel moeten zelfs mijn werk niet zien, het klinkt zo ook al goed: “Iewrijvingen gehad, alsof de kleuterklas rimpelloos overgegaan is in mand die stront verkoopt aan zoveel duizend euro en hij heeft mijn volwassen leven. In de kleuterklas zat ik meestal flink te zelfs machines die dat maken.” Voor de meeste mensen is dat tekenen. Later was tekenen mijn lievelingsles en vakanties waren waanzin. er gewoon om te tekenen en te schilderen. In Bozar toon je werken geïnspireerd op gotiek. Meest in Je ouders zullen inderdaad in je geloofd hebben, want ze het oog springend is een toren in cortenstaal. Eerder was hebben je kindertekeningen goed bewaard. In de stadsbidie toren opgesteld aan het Peggy Guggenheim Museum in bliotheek van Gent zag ik naast je Pig- en Cloacaboeken, Venetië en het Rodin Museum in Parijs. Zit de kick erin dat ook je boek ‘Early Works 1968 – 1971’ blinken. Was het geen je die toren altijd maar hoger en hoger kan maken? Anders hovaardig idee te denken dat de wereld op je kindertekezou je die toren toch maar één maal gemaakt hebben? ningen aan het wachten was? We hebben er eigenlijk gewoon altijd aan verder gewerkt en we Het stelt ook de vraag: “Waar begint kunst? En wanneer begint zijn dat nog altijd aan het doen. Wat ook praktisch is, want het kunst? Wanneer begint de mens kunst te maken? En waarom zijn kost massa’s geld. kindertekeningen dan geen kunst?” Toen ik in 2004 mijn kinderte-

Trophy, 2000, brons, 270 x 92 x 133 cm.

Lick 1, 2001, C-print op aluminium, 125 x 100 cm.

24

Double Helix DHAACO 90 52 cm x 9L, 2009, gepatineerd brons, 470 x 82 x 82 cm.

25 keningenboek uitgaf, was er in die periode bijna alleen fascinatie voor de ready-made en heel veel kunstenaars verwerkten dat aspect in hun werk. Ik vond het interessant om dat boek uit te geven omdat het ook maar kunst was ómdat ik zei dat dat kunst was. Mijn reputatie als kunstenaar werd voor de eerste keer gebruikt voor iets dat geen status had een kunstwerk te zijn: kindertekeningen. Daarom wou ik die in een boek presenteren. Marcel Duchamp zegt: “Kijk, dit is mijn kunstwerk: ik heb er niet aan gewerkt, er alleen maar over nagedacht en dit is voor mij een statement.” Wel, dan zijn die kindertekeningen die met de hand gemaakt zijn, mooi zijn op een traditionele wijze én dan nog eens van een artiest zijn, zeker kunst. Ze zijn dus evengoed kunst geworden als het urinoir van Marcel Duchamp. Wat is het beste advies dat je ooit gekregen hebt? Het beste advies is dat Westvlaamse idee om nog niet te vlug iets te geloven en een beetje achterdochtig te blijven. Ik laat me dus niet te snel voor iemands kar spannen. In het West-Vlaams kruip je ook altijd: je kruipt in je auto, je kruipt in je bed, we zijn eigenlijk hele dagen aan het kruipen, we hebben iets heel realistisch.

Het zal je tegen dan wel gelukt zijn. Meer info: www.wimdelvoye.be WIM DELVOYE STELT TENTOON: Van 20 oktober 2010 tot 23 januari 2011 in het Paleis voor Schone kunsten, Ravensteinstraat 23, 1000 Brussel. Tot 30 oktober in Galerie Rodolphe Janssen, Livornostraat 35, 1050 Brussel.

[Hilde Van Canneyt]

Delvoyetattoo Untitled (Jesus)

Wat heeft kunst je geleerd? Iedere dag leer je van kunstwerken, ook van slechte kunst. Voor mij mag zelfs het kleinste kunstwerk gezien worden en zelf wil ik er altijd eens naar kijken. Ik zou graag in mijn leven alle kunstwerken zien! En laat de kleinsten tot mij komen! Liefde boven kunst? Dat zijn geen woorden om in een taal te gebruiken. Liefde is een poëtisch woordje en het is ook geen fenomeen met een centraal zenuwstelsel. Ik heb een groot stuk van mijn piramide gebouwd en daardoor is het soms moeilijk om met iemand iets te beginnen. Hetzelfde met de markt. Je hebt mensen die tegen ‘de markt’ zijn, maar dat heeft geen centraal zenuwstelsel om tegen te zijn. Maar wij zijn hier ook met een economische exchange bezig: een interviewer en een interviewee. Dat kan je zelfs tussen het beste koppel vinden. Wat moet er op je grafschrift staan? Ik wil liever niet in een graf liggen, ik zou graag bewaard worden in een sarcofaag in een frigo. Die frigo mag dan in het huis van mijn naasten staan, waar ze elke dag verse bloemen op mijn frigo leggen. Ik wou frigo’s plaatsen voor mijn familie, ik heb er zelfs al mijn advocaat voor ingeschakeld, maar het kan blijkbaar niet.

Concrete Mixer, 1991, handgesneden teak, 193 x 190 x 115 cm.

Penalty II, 1990-1991, antiek glas, staal, lood, 200 x 300 x 100 cm.

26 Blikvangers Extra Robert Devriendt Victimes de la Passion M toont met de tentoonstelling ‘Victimes de la Passion’ nieuw werk en een selectie van bestaand werk van Robert Devriendt (°1955). Devriendt maakt hele kleine schilderijen. Afmetingen van 6 bij 8 cm zijn eerder regel dan uitzondering. Het zijn afbeeldingen die hij in reeksen samenbrengt en die geschilderde fragmenten uit een verhaal zijn. Of althans, lijken te zijn. Je kan zijn werken opvatten als filmische montages, samengesteld uit sequenties van kleine schilderijen. “Ik vind dat mijn schilderijen weinig of niets met miniaturen te maken hebben”, maakt Devriendt duidelijk. “Ik schilder eerder fragmenten die bij elkaar gevoegd een groot complex schilderij zouden vormen; een schilderij met verschillende zichtpunten, met personages, gebeurtenissen en suggesties.” De seksuele of gewelddadige ondertoon in veel schilderijen vullen het werk met mysterie en suspense. De werken van Devriendt zijn gebaseerd op een zeer precieze beschrijving van een moment: een meisje ligt met de ogen open naast een boom, een open mannenhand met een revolver ligt op de grond, de kop van een katachtig dier vertoont een schotwonde. De momenten tussen de

Le Chasseur de Fétiches, 2009

Victimes de la Passion, 2010. © Robert Devriendt

beelden – de momenten die niet getoond worden – tonen ons dat er iets gebeurd is of staat te gebeuren. Dat maakt dat ze, als stills uit een film, uitnodigen om het verhaal, de plot te reconstrueren. Verbonden zijn de beelden zeker, maar op welke manier: dat is een raadsel. Als toeschouwer geef je, door associatie en vergelijking, een betekenis aan de sequenties en bouw je een eigen verhaal op. Of er voor de kunstenaar zelf een duidelijk scenario aan de basis van elke reeks ligt? “Een vastliggende ondubbelzinnige lezing is er ook voor mij niet”, bekent Devriendt. “Ik heb een motief waarbinnen de beelden passen, maar ook voor mij zijn verschillende interpretaties mogelijk.” Zoals de schilderijen in sequenties verband met elkaar houden, zo lijken ook de reeksen op elkaar in te werken: je treft herhalingen aan of nieuwe wendingen en nuances. Alsof Devriendt een groter verhaal wil vertellen, dat zich over de reeksen heen uitstrekt. Al is het in de eerste plaats ons verwachtingspatroon om overal een verhaal in te ontdekken, dat door zijn schilderijen wordt aangesproken. Op die manier toont het schilderen niet alleen, maar leidt het ook de ogen en daardoor de gedachten.

27

Opvallend is hoe net de minuscule omvang van de schilderijen, opgesteld in de imposante expositieruimten van M Leuven, het werk nog aan kracht laten winnen. De opstelling accentueert hoe de kleine formaten samenvallen met de inhoud van Devriendts werk. “Misschien is het een reactie op het spectaculaire rondom ons”, vertelt de schilder. “Op de overdonderende beelden, op de snelheid waarmee de dingen op ons afkomen. Ik wil niet over de dingen heen glijden, maar binnen al het geruis van beelden en lawaai stilstaan om naar iets te kijken.” M - Museum Leuven L. Vanderkelenstraat 28 - Leuven Tot 16 januari 2011 Open: di tot zo : 11u - 18u / do tot 22u / ma: gesloten www.mleuven.be

[WDS]

Una storia complicata, 2009. Privéverzameling Italië. Foto: Valentina Colonna-Preti. © Robert Devriendt

28

www.snoeckpublishers.be www.lannoo.be www.ludion.be

Boeken Kunstboeken: zinderend leesvoer voor de kunstliefhebber! Vaak leveren ze essentiële informatie bij een expositie of een unieke kijk op het werk van een kunstenaar of stroming, niet zelden zijn ze zélf kunstparels. In elk nummer van KUNSTLETTER[s] plukken we enkele opmerkelijke kunstboeken uit de stapel nieuwe uitgaven. MICHEL BUYLEN - Verlangzamingen “De mooiste schoonheid in een mens is de schoonheid die je moet ontdekken”, laat Michel Buylen (1953) in deze monografie optekenen. De Gentse schilder is een autodidact die met een enorme precisie, portretten, naakten en natuurtaferelen schildert. Zijn virtuoos geschilderde zeetaferelen, bijvoorbeeld tonen zijn fascinatie voor golven, die hij met een ontzettend oog voor detail neerzet. Niet dat Buylen zomaar registreert en weergeeft: hij maakt via fotosessies een grondige voorstudie van zijn onderwerpen, kadreert, zoomt in, selecteert en ensceneert op die manier de beelden die hij wil tonen. De schilderijen, uitsluitend acryl op paneel, koppelen kwetsbare schoonheid aan vervreemding. Die bijzondere combinatie levert een oeuvre op, dat tegelijk poëtisch en afstandelijk aandoet. Verlangzamingen van het echte leven. Een selectie van 60 acrylschilderijen op paneel, gemaakt tussen 2004 en 2010, zijn in deze uitgave opgenomen. [Uitgeverij Snoeck, 96 blz, € 26] HANS BELLMER / LOUISE BOURGEOIS. DOUBLE SEXUS Kunstenaars samenbrengen die elkaar nooit hebben ontmoet: het is een internationale tentoonstellingstendens. Ook Hans Bellmer (1902-1975) en Louise Bourgeois (1911-2010) hebben nooit persoonlijk contact met elkaar gehad, hoewel hun levenslopen zich in het Parijse surrealisme kruisten. De tentoonstelling “Double Sexus”, die nog tot januari 2011 in het Gemeentemuseum Den Haag loopt en waarbij nu een knappe catalogus verscheen, laat meer dan 70 sculpturen, tekeningen en foto`s van beide kunstenaars met elkaar in dialoog treden. De seksueel beladen werken van Bellmer en Bourgeois vertonen dan ook opmerkelijke parallellen. Beide kunstenaars zijn sterk beïnvloed door ervaringen uit hun kindertijd en jeugd, waarin vooral een conflictrijke verhouding tot hun vader een bijzondere rol speelde. “Beeldhouwkunst stelt me in staat het verleden te herbeleven”, zegt Bourgeois daarover. De zoektocht naar identiteit, man-vrouw verhouding en een

fascinatie voor het menselijk lichaam zijn belangrijke thema’s. In “Double Sexus” staan poppen en prothesen tegenover elkaar: ze tonen vrouwelijke fantasieën en mannelijke angsten en de dubbelzinnigheid van al wat geslachtelijk is. Met thema’s als begeerte en opstand, lust naar het lichaam van de ander en geweld. Bellmer experimenteert met de versmelting van man en vrouw in poppen en tekeningen. Bourgeois zoekt een uitdrukkingsvorm voor de pijn die menselijke relaties veroorzaken. “Alle kunst komt voort uit onze vreselijke nalatigheden en verlangens”, aldus Bourgeois. “Overal is er verwaarlozing, behoefte aan waardering, die niet ingelost wordt. Het gaat om de moeilijkheid een eigen ik te hebben. Kunst is een middel om zichzelf waar te nemen.” [Uitgeverij Ludion, 176 blz, € 39,90]

MARCEL BROODTHAERS Het oeuvre van Marcel Broodthaers (1924-1976) neemt binnen de Belgische kunst een heel eigen plaats in. De eigenzinnige Belg verwierf vanaf 1964 bekendheid met zijn beeldend werk. Hij ontwikkelde daarbij een bijzondere beeldtaal, die verwees naar dagdagelijkse menselijke behoeften: kolen om te warmen, bakstenen, eieren, mosselen en melkflessen. Maar Broodthaers was ook dichter en bleef zich manifesteren als taalkunstenaar. De Broodthaersverzameling van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België die in dit Cahier getoond en uitgebreid belicht wordt, vertrekt vanuit twee ‘industriële gedichten’. In 1967 stelde Broodthaers een werk samen met als thema “Le corbeau et le renard”: een samengesteld werk, opgedeeld in kijkmomenten: om het te zien moet je het uitpakken. In “Un coup de dés jamais n’abolira le hasard” pakte hij het gedicht van Stéphane Mallarmé inhoudelijk uit, door de tekst uit de vormgeving te halen. De Koninklijke Musea bezitten bovendien belangrijke verzamelingen van Broodhaerts’ bewerkte dichtbundels, open brieven, catalogi en archiefstukken. Ook deze worden in deze uitgave getoond en geduid. Wie een duik wil nemen in het rijke en complexe oeuvre van Marcel Broodthaers vindt in deze uitgave zeker enkele stevige aanknopingspunten. [Uitgeverij Snoeck, 128 blz, € 20] [Uitgeverij Snoeck, 128 blz, €32]

29

FASCINEREND BATIK - TECHNIEK EN PRAKTIJK Het verven en versieren van textiel, dat is het domein van Rita Trefois. Vijfendertig jaar praktijk en dertig jaar lesgeven hebben haar een grondige kennis van de batiktechniek bijgebracht. Haar kennis van textielmaterialen, kleurstoffen en wascomponenten, kleurenleer en basistechnieken batik heeft ze verzameld in een boek, dat zij, vooral op aandringen van haar cursisten, realiseerde. Het technisch aspect van batik is altijd een belangrijk element geweest in de creaties van Rita Trefois. Het proces waarbij warme wasmengsels en kleurstoffen worden aangewend om composities op weefsel te creëren vraagt dan ook heel wat vakkundigheid. De uitdaging bestaat erin om technische gedrevenheid samen te laten lopen met vrije inspiratie en artistiek impulsen. Rita Trefois toont met dit boek dat het knappe resultaten op kan leveren. € 50, verkrijgbaar in hardcover op www.unibook.com Meer info: [email protected] GERY DE SMET SEE SOMETHING? SAY SOMETHING! Naar aanleiding van de tentoonstelling 'See something? Say something!' van Gery De Smet kwam het gelijknamige boek tot stand. Gery De Smet (°1961, Merksem) studeerde schilderkunst aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Gent en HISK en won in 1992 de Prijs Jonge Belgische Schilderkunst. Schilderen is zijn hoofddiscipline, maar hij verkent ook graag andere media. Zoals bij het schilderij 'Zomermaand 1994' uit de reeks 'studie der ideologieën' dat hij omzette in een vierkant voetbalveld, waarop nadien een match plaatsvond die gefilmd werd in real time. De Smet ziet zijn oeuvre als een gesamtkunstwerk waarin de schilderkunst de grootste tak vormt. € 45. Uitgever: Schoonheid voor het Volk, hardcover, 360 p. Verkrijgbaar in de boekhandel. Meer info: www.gerydesmet.tk

HERMAN DEWIT - GOOIK IN KLEUREN Herman Dewit ken je misschien vooral als muzikant. Maar de bezieler van ’t Kliekske heeft naast volksmuziek nog grote passies: schilderen en tekenen. Met potlood, aquareldoos en papier trok Dewit door Gooik en legde zijn indrukken vast. Een 300-tal aquarellen en tekeningen tonen het verrassende landschap, de typische hoekjes en merkwaardige gebouwen die deze mooie gemeente in het Pajottenland rijk is. Gooik bezit ook een uniek museum met Vlaamse volksinstrumenten. Hommel, draailier, harmonika: als kenner van het genre slaagt Dewit er in om ze treffend in aquarel te vatten. Mooi extraatje: het boek bevat een cd waarop de muzikanten van ’t Kliekske je met deze instrumenten laten kennismaken. € 25, te bestellen via de Heemkundige kring te Gooik: [email protected]

LIEFDE VOOR HET BOEK Naar aanleiding van de tentoonstelling “Liefde voor het boek” bracht cultuurcentrum Hasselt en catalogus uit met een mooie selectie bibliofiele boeken, kunstenaarsboeken en boekobjecten, uit de periode 1900 tot 2010. Een echte ode aan het boek met aandacht voor typografische verfijning, papierkeuze, schitterende opmaak en lettergebruik. De catalogus is chronologisch opgebouwd en start met werk van kunstenaars als Henry van de Velde, Henri Van Straten, Edgard Tytgat en Paul Van Ostayen. Mooie voorbeelden van het fenomeen “kunstenaarsboek” dat vanaf de jaren ‘60 de kop opsteekt, krijg je aan de hand van werken van Roger Raveel, Hugo Claus en Jan Vanriet. Boeken van Jan Fabre, Johan Creten en Jan De Cock illustreren de boeiende evolutie tot vandaag. € 15, te koop in het cultuurcentrum Hasselt of te bestellen via [email protected] [WDS]

30 Opgetekend Over het stripverhaal en de illustratie

SMart Day 2010, Brussel, 19 november 2010 België is internationaal bekend om zijn stripproductie en illustratiewerk. Langs Franstalige kant zijn het vooral de strips, langs Vlaamse kant de prentenboeken die een internationale reputatie hebben. Hoe creatief ook, deze sector is niet zonder problemen. Daarom voerde SMartBe een grootschalig onderzoek uit. Op 19 november stelt de organisatie de resultaten voor. SMartBe, Professionele Vereniging voor Creatieve Beroepen polste zowel bij tekenaars die al een lange artistieke carrière achter de rug hebben, als naar zij die debuteren. Zowel wie bij een grote uitgeverij wordt uitgegeven als degene die in de small press publiceert. Uit het onderzoek komt naar voor dat er weinig publicatiemogelijkheden zijn in de algemene pers en een overaanbod op de boekenmarkt. Bovendien is er, vooral bij de jonge kunstenaars, Illustratie van Ellen van Engelen. Copyright: SMartBe weinig kennis over hun rechten en hun statuten. Misschien ook omdat stripauteurs en illustratoren heel weinig contacten met elkaar blijken te hebben. Ze vragen ook dat hun uitgever hen beter inlicht in verband met contractuele afspraken. En hen sneller betaalt na de levering van hun werk.

Tijdens een conferentie over de Belgische strip- en illustratiesector worden de resultaten van het onderzoek voorgesteld. Wanneer: 19 november 2010 Waar: in de lokalen van SMartBe in de Coenraetsstraat 82 te 1060 Brussel. Informatie en inschrijven voor 15 november bij Quentin de Ghellinck, studiebureau van SMartBe, [email protected], 02/542.19.73 OPROEP VOOR TEKENAARS EN ILLUSTRATOREN SMartBe is op zoek naar tekenaars en illustratoren voor de derde uitgave in haar reeks “Creatieve beroepen”. Opdracht We willen het woord geven aan kunstenaars door het illustreren van de verschillende artikels in deze publicatie. Via zwart-wit illustraties geeft de kunstenaar zijn mening over de vragen die worden opgeworpen in de publicatie. De tekeningen/ illustraties worden opgenomen in en tussen de verschillende teksten van de publicatie. Voorwaarde Lid zijn van SMartBe Deelname Op te sturen: 3 zelfgemaakte tekeningen/ illustraties die representatief zijn voor jouw werk; een verklarende nota waarin je uitlegt wat je van plan bent om te doen voor deze publicatie; een CV naar Annelies De Brabandere, studiebureau van SMartBe, Emile Féronstraat 70 – 1060 Brussel of [email protected] ten laatste op 6 december 2010. Meer info: www.smartbe.be

Rubens virtueel Goed nieuws voor de Rubensliefhebber: op de vernieuwde website van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te Antwerpen kan je een virtueel bezoek brengen aan de trots van het museum, de beroemde Rubenszaal. Dankzij een ingenieuze toepassing op de website van het museum, kuier je virtueel rond in de zaal en kan je “De Aanbidding door de koningen” of één van de 13 andere topwerken van de Oude Meester bewonderen. Je krijgt een korte toelichting bij elk schilderij waar je halt houdt en met een paar muisklikken kan je ook sterk inzoomen op de schilderijen. Daarnaast biedt de site een ‘Rubens 3D’-applicatie voor iPhone, iPad en iPod Touch aan. Het museum wordt op dit ogenblik grondig gerenoveerd, maar deze webtoepassing maakt het toch mogelijk om de virtuositeit waarmee Rubens deze meesterwerken schilderde tot in de kleinste details te ontdekken.

31

Vredes Groeitapijt

Is jouw creatieve inbreng al verwerkt in het Vredes Groeitapijt? Het Vredes Groeitapijt bestaat uit honderden lapjes waarop mensen een afbeelding hebben gemaakt rondom het thema “Vrede”. Alle vredeslapjes worden aan elkaar gezet tot een loper. Het tapijt groeit tot 2012 door, waarna het zal worden verkocht ten voordele van War Child. War Child Wereldwijd worden jaarlijks 300.000 kinderen ingezet in gewapende conflicten. War Child helpt de oorlog uit een kindsoldaat te halen. Met dans, muziek, theater en sport leren zij hun emoties te uiten en hun oorlogservaringen te verwerken. Tijdens de oorlog zijn kinderen en volwassenen soms tegenover elkaar komen te staan. Door gezamenlijke creatieve activiteiten op te zetten, brengt War Child hen weer samen. Zo bouwen zij aan wederzijds respect en vertrouwen. En nu aan de slag Het tapijt is inmiddels al meer dan 33 meter lang. Ook uw inbreng kan een onderdeel worden van dit kindvriendelijk sensibiliseringsproces. Maak op een stevig lapje ( geen rekbare stof ) van 25 bij 25 cm een afbeelding rondom het thema “Vrede”. Uw creatieve inbreng meet 20 bij 20 cm, zodat er rondom een boord blijft van 2,5 cm om de lappen achteraf aan elkaar te naaien. Je kan op de lapjes tekst schrijven, plakken, tekenen, schilderen, borduren,... Laat je creativiteit de vrije loop! Stuur vervolgens je vredeslapje naar: Stichting Zonneglossis, t.a.v. Secretariaat Klaas Listinghsteeg 20, 1381 BW Weesp Nederland Meer info: www.zonneglossis.nl

KUNSTWERK[t] is het aanspreekpunt voor de actieve kunstbeoefenaar in Vlaanderen. Via activiteiten, projecten en samenwerking willen we kansen bieden aan iedere geïnteresseerde in de beeldende kunsten. We bieden een uitgebreide dienstverlening, documentatie en vorming aan. Via publicaties, het magazine KUNSTLETTER[s] en onze website houden we geïnteresseerden op de hoogte van activiteiten op het vlak van de beeldende kunsten. Je kan bij ons terecht voor: • Tentoonstellingsaanbod: - verzekeren van je tentoonstellingen - bestand met laagdrempelige en betaalbare exporuimtes - verkoop van sokkels - praktische publicaties over tentoonstellen • Informatie: op www.kunstwerkt.be kan je je werk voorstellen in de webgalerij, je exposities aankondigen of zoekertjes plaatsen. De website biedt ook info over actuele tentoonstellingen, wedstrijden en het cursusaanbod in Vlaanderen. • In het tijdschrift KUNSTLETTER[s] delen we onze passie voor beeldende kunst met jou en maken we graag plaats voor jouw beeldend werk. Het tijdschrift verschijnt 5 x per jaar en een abonnement kost € 10. • Info en vorming: - atelierbezoeken - kunstlabo’s en themadagen - cursussen en vorming - uitleenkoffer grafiek • Publicaties: - Draaiboek voor Tentoonstellers - Praktijkboek voor Tentoonstellers - Handboek Portfolio - Kunstdoeboeken voor kinderen: - Nooit - Is beter nog ver? • Projecten: verder ken je KUNSTWERK[t] misschien van andere projecten zoals MATCHBOX, het Talens Palet, Camping Nomade, …. KUNSTWERK[t] is ook partner in de Canvascollectie/La Collection RTBF. Meer info? Surf naar www.kunstwerkt.be of vraag een uitgebreid infopakket aan via [email protected] of tel. 09/235 22 70 KUNSTWERK[t] is erkend op het decreet amateurkunsten van 22 dec. 2000 KUNSTWERK[t] vzw, Bijlokesite, Bijlokekaai 7c, 9000 Gent. T. 09/235 22 70 | E. [email protected] | www.kunstwerkt.be

32 Wedstrijden ARNOEVOO, WEDSTRIJD VOOR JONGE HEDENDAAGSE KUNSTENAARS Deelnemen: met deze kunstwedstrijd wil het gemeentebestuur hedendaagse kunst promoten en jonge kunstenaars expositiegelegenheid aanbieden. Arnoevoo wordt opengesteld voor zowel professionele als amateurkunstenaars die op datum van deelname de leeftijd van 36 jaar niet bereikt hebben. Voorwaarde is wel dat ze in het Vlaamse landsgedeelte woonachtig zijn. Ook Nederlandstalige Brusselaars kunnen deelnemen. Disciplines: alle hedendaagse plastische uitdrukkingsvormen zoals tekenkunst, grafiek, schilderkunst, beeldhouwkunst, fotografie, film, video, multimedia, mixed media,… komen in aanmerking voor de wedstrijd. Prijzenpot: € 3.000 Er worden volgende prijzen geschonken: een 1 ste prijs van € 1.000 EUR, een 2de van € 750 en een 3 de tot 5e prijs van € 250. Er worden door de werkgroep kunstenbeleid van de culturele raad 2 extra prijzen toegekend van elk € 250 aan de beste kunstenaars uit de discipline die via de jurering te weinig aan bod komt. Tenslotte krijgen de meeste geselecteerden de kans om tentoon te stellen in het Staf Versluyscentrum. Deelnemers kunnen zich inschrijven tot en met 29 oktober 2010! Inschrijvingsformulieren en deelnemingsreglement zijn te verkrijgen bij de dienst cultuur, Kapelstraat 76 te 8450 Bredene, tel. 059/56 19 66, E: [email protected] KUNSTWEDSTRIJD “MONUMENTALE KUNST” Organisatie: Cultuurraad Heist-op-den-Berg i.s.m. Cultuurcentrum Zwaneberg. Monumentale kunst is een multidisciplinaire richting die het streven naar grootsheid inhoudt, in het versieren van het kleinste voorwerp tot het esthetisch integreren van monumentale kunst in de architectuur. De brede waaier van disciplines omvat: compositie, ontwerpen van toegepaste sierkunst, glazuur op metaal; glas: glas in lood, in beton, appliqué, brandschilderen op glas; textiele werkvormen zoals serti, batik, tapijtweven tot ruimtelijk textiel; muraal schilderen; reliëfs in diverse materialen en gecombineerde technieken. Er wordt geen thema opgelegd, de kunstwerken moeten wel een eigen ontwerp zijn. Deelname Elke deelnemer kan maximum drie werken van recente datum inzenden. Elk onderdeel van een reeks wordt als één afzonderlijk werk geteld. Een reeks van 3 werken geldt dus als 3 werken. De kunstwerken moeten een eigen ontwerp zijn! Deelname aan de wedstrijd is gratis. Jury De leden van de selectiecommissie “tentoonstellingen” van Cultuurcentrum Zwaneberg fungeren als onafhankelijke jury aangevuld met één of meerdere deskundigen en met de cultuurfunctionaris als secretaris. Leden van de jury kunnen niet in aanmerking komen voor één van de prijzen. Prijzen 1e Prijs: 870 euro + waardebon € 250 bij ‘t Kaderke 2e Prijs: 500 euro + waardebon € 200 bij ‘t Kaderke 3e Prijs: 250 euro + waardebon € 150 bij ‘t Kaderke

Indienen van werken De werken moeten afgeleverd worden in Cultuurcentrum Zwaneberg op één van de volgende dagen: - vrijdag 19 november 2010 van 10 tot 17 uur - zaterdag 20 november 2010 van 11 tot 15 uur - maandag 22 november 2010 van 10 tot 17 uur Proclamatie en prijsuitreiking De proclamatie en de prijsuitreiking aan de laureaten vinden plaats tijdens de vooropening van de tentoonstelling van de geselecteerde werken op vrijdag 26 november 2010 om 20.30 uur in de tentoonstellingsruimte van Cultuurcentrum Zwaneberg. De tentoonstelling is toegankelijk voor het publiek van zaterdag 27 november tot donderdag 23 december 2010 (openingsuren: elke weekdag van 9 tot 17 uur, woensdag tot 20 uur, zaterdag van 10 tot 17 uur, zondag van 14 tot 17 uur). Meer info en het wedstrijdreglement kan u krijgen via [email protected] Informatie omtrent de interpretatie van het reglement kan u krijgen bij de voorzitter van de cultuurraad op 015/24.42.38. 18e EURO-KARTOENALE Thema: Schoenen Maximum aantal inzendingen: 5 De werken mogen nog niet gepubliceerd of tentoongesteld zijn. De werken moeten origineel zijn en alle grafische technieken zijn toegelaten. De werken worden toegezonden aan: Euro-Kartoenale, Waregemsesteenweg 113, 9770 Kruishoutem. De tekeningen hebben als afmeting 210 x 297 mm (DINA4). Prijzen: 1ste prijs: € 1.600 + trofee 2de prijs: € 1.400 + trofee 3de prijs: € 1.200 + trofee Prijs ECC: Persoonlijke tentoonstelling in het ECC Prijs EU: € 750 Beste Belg: € 500 De bekroonde werken blijven eigendom van de inrichters. Deadline: 15 februari 2011 Openingstentoonstelling: van 17 april tot 26 juni 2011 – Europees Cartoon Centrum Kruishoutem. Opening: zaterdag 16 april 2011. Reglement en inschrijvingen: http://www.ecc-kruishoutem.be TOGA 125 FASHION AWARD Een ontwerpwedstrijd voor Fashion Designers uit Vlaanderen Zin om een heilig huisje in te trappen? Om een spraakmakend statement te doen? Om je creativiteit bot te vieren op een onwrikbaar icoon? Om op een originele manier “recht” te spreken? Dat kan! De Vlaamse Conferentie bij de Antwerpse balie organiseert de TOGA 125 Fashion Award. We zijn op zoek naar het meest geïnspireerde en inspirerende toga-ontwerp en doen daarvoor een oproep aan alle Fashion Designers om deel te nemen aan de TOGA 125wedstrijd. Deadline: 1 januari 2011 Inschrijven via [email protected] Insturen van ontwerpen foto’s, tekeningen, moodboards via [email protected] of naar TOGA125 Lange Lozanastraat 24 - 2018 Antwerpen.

Deze wedstrijd kent zijn finale op 26 mei 2011 in een spraakmakende modeshow. De nieuwe toga-creaties zullen worden geshowd in het sublieme kader van het gerechtsgebouw te Antwerpen. Omdat advocaten natuurlijk niet enkel een toga dragen, wordt de show gecompleteerd door gerenommeerde modehuizen. Later volgt ook nog een – rondreizende - tentoonstelling waarbij de nieuwe ontwerpen worden geconfronteerd met historische stukken van het Modemuseum. Om jullie in te wijden in de wereld van de advocatuur - én om inspiratie op te doen - organiseren wij een studiedag over en rond de toga op donderdag 28 oktober 2010 in Gent. See you in court ! Alle info: www.toga125.be 42° GROTE PRIJS TEKENKUNST VAN DE STAD RONSE – De wedstrijd is enig in zijn soort in België en toont elk jaar aan dat de autonome tekenkunst nog steeds actueel is en beeldend kunstenaars kan aanzetten tot zeer divers tekenwerk met hoog artistiek niveau. De werken voor de wedstrijd worden binnengebracht ten laatste op 5, 6 en 7 november in CC De Brouwerij, Priestersstraat 13 Ronse van 14u tot 18u. De selectie is in handen van de jury met Flor Bex (voorzitter), Edith Doove, Mark Manders, Pjeroo Roobjee en Francis Smets. De Eerste Prijs bedraagt 3000 Euro en de Tweede Prijs 1000 Euro. Expositie: CC De Brouwerij, Priestersstraat 13 Ronse, van zaterdag 27 november tot zondag 12 december 2010. Open: woe, zat en zo van 14u tot 18u en vrij van 17u tot 21u. Voor alle verdere nuttige informatie omtrent de wedstrijd/reglement: W: www.ronse.be | E: [email protected] | 055/23 27 94

33 Zoekertjes GEZOCHT: VERWARMINGSTAFEL ETSEN Ik zoek een verwarmingstafel voor grafiek. Grootte: ong. 65cm/100cm of iets kleiner. Contact: [email protected] GEZOCHT: (NAAKT)MODEL Voor onze workshops 'tekenen en schilderen naar model' zijn wij op zoek naar een (naakt)model knokke-Heist - m/v. Meer info: [email protected] of 050/630.810 MODEL VOOR ACADEMIE Op zoek naar een mannelijk (naakt) model voor diverse ateliers? Ik ben 52 jaar, slank gebouwd, 1.70m. Heb ervaring in de academie in Tielt, Oostende en Brugge. Schilderen, tekenen, schetsen, beeldhouwen. Ik poseer geconcentreerd en ook voor langere poses. Vergoeding bespreekbaar. Contact: [email protected] MANNELIJK (NAAKT)MODEL Hallo, ik ben Jan en wil graag poseren, flexibel qua uren. Mail me en ik stuur je m'n troeven. Zet er een woordje bij uitleg over het hoe waarom van je vraag, da's handig en leuk. Ben benieuwd naar je voorstel! Contact: [email protected] GEZOCHT: BEELDHOUWERS Om werk tentoon te stellen in openlucht tijdens "De Hondsdagen" in juli en augustus in Mechelen (Hombeek). Deelnemers sturen een beknopte c.v. met foto naar Het Laatste Huis, Poreistraat 4 te 2811 Mechelen (Hombeek). Voor deze gelegenheid zal een boekje worden uitgegeven. Meer info: [email protected] GEZOCHT: EEN GLASKUNSTENAAR EN KANTWERKER M/V Voor tentoonstelling Wit-anders-Wit op 17, 18 en 19 december 2010 in Kasteel Coloma te Sint-PietersLeeuw. Organisatie : Comt in Mynen Hof. Thema: alle geëxposeerde werken zijn in het wit uitgevoerd. Comt in Mynen Hof steunt bij elke tentoonstelling een goed doel. Dit keer kozen we voor de dienst kindernefrologie & kindertransplantatie van het UZ Leuven. Van de verkoop gaat 25% naar het project. We vragen ook een deelname in de onkosten. Contact: marthe vanhoutte: 0497/51.89.98 | E: [email protected] GEZOCHT: STOFFEN EN WOL Ik ben op zoek naar stoffen en wol, allerlei, mogen ook kleine restjes zijn, liefst gratis. Contact: 0472/798520 | E: [email protected] OPROEP VOOR TEKENAARS EN ILLUSTRATOREN SMartBe is op zoek naar tekenaars en illustratoren voor de derde uitgave in haar reeks Creatieve beroepen. Opdracht: We willen het woord geven aan kunstenaars door het illustreren van de verschillende artikels in deze publicatie. Via zwart-wit illustraties geeft de kunstenaar zijn mening over de vragen die worden opgeworpen in de publicatie. De tekeningen/ illustraties worden opgenomen in en tussen de verschillende teksten van de publicatie. Voorwaarde: lid zijn van SMartBe Deelname: 3 zelfgemaakte tekeningen/ illustraties

UW ZOEKERTJE IN KUNSTLETTER[S] ?

Stuur uw zoekertje door via www.kunstwerkt.be of KUNSTWERK[t], Redactie KUNSTLETTER[s], Bijlokekaai 7c, 9000 Gent. Uiterste inzenddatum voor de volgende editie: 15 november 2010.

die representatief zijn voor jouw werk; een verklarende nota waarin je uitlegt wat je van plan bent om te doen voor deze publicatie; een CV: naar Annelies De Brabandere, studiebureau van SMartBe, Emile Féronstraat 70 – 1060 Brussel of [email protected] Ten laatste op 6 december 2010. Meer info: www.smartbe.be PORTRETTEN IN OPDRACHT Ik beschik over decennia ervaring in het schilderen en tekenen van portretten (welke generatie dan ook) in heldere tinten en uiterst realistisch. Contact: [email protected] MODEL Ik ben een 27-jarige danseres van beroep en zoek een bijverdienste als (naakt) model voor scholen, beeldhouwers, schilders,… Ik heb geen problemen met improvisatie, expressie, naakt. Liefst in de omgeving Antwerpen. Contact: 0485/973355 | E: [email protected] ONERVAREN VROUWELIJK MODEL (omgeving Leuven – Mechelen) Hallo, ik ben 27 jaar, slank gebouwd, lang blond haar, lichte huidtint, heb geen ervaring en ben op zoek naar een bijverdienste als model voor kunstenaars of academie. Contact: [email protected] ERVAREN MANNELIJK NAAKTMODEL (ook inzetbaar voor vele projecten) Ik ben Mark 34jr. en stel mij beschikbaar als naaktmodel. Ben ruim 9 jaar actief als model. Voor zowel tekenen, schilderen, bodypainting,… Ook voor cursussen en/of in groepsverband. Eventueel openingen, demonstratie, beurzen is bespreekbaar. Reizen is geen enkel probleem. Contact: [email protected] GEZOCHT: OUD IJZER Oud ijzer, liefst verroest, om beelden van te maken. Wel speciale dingen, geen hamers en beitels, die heb ik genoeg. Ben meer op zoek naar machines of speciale vormen in ijzer. Contact: 0496/062689 | E: [email protected] GEZOCHT: KUNSTENAARS VOOR ONLINE ART GALLERY Wij zijn momenteel bezig een website te ontwerpen waar kunstenaars hun kunstwerken kunnen tentoonstellen en verkopen. Wij maken voor elke kunstenaar ook een profielpagina aan. Meer info: [email protected]

Brussel of Hoeilaart. Foto's op aanvraag. Meer info: 0472/798520 | E: [email protected] MODEL MET ERVARING Kunstenaars uit de regio Antwerpen die op zoek zijn naar een jong vrouwelijk model met ervaring: mail me! Stuur enkele foto's van je werk door zodat ik weet waarover het gaat. Vergoeding overeen te komen naargelang de aard van het werk. Contact: [email protected] GEZOCHT: SMIDSEVUUR Ik ben op zoek naar een smidsevuur. Dat kan een vaste opstelling zijn. Met een veldsmidse kan ik me ook al behelpen op voorwaarde dat die voorzien is van een elektromotor ter aanwakkering. Ik wil weer in metaal kunnen boetseren. Contact: 0476/322837 | E: [email protected] MANNELIJK MODEL Ben een man van 43, 1m80, sportief gebouwd, en zoek wat bij te verdienen als model. Heb ervaring met zowel gekleed als naaktmodel in diverse academies in Brussel en Vlaams-Brabant. Beschikbaar 's avonds en in de weekends. Contact: 0497/540 544 | E: [email protected] MANNELIJK NAAKTMODEL Man wil naakt voor tekenen, boetseren, schilderen, fotografie, 47j, 1m70, 80kg, alles bespreekbaar. Turnhout en omgeving +/-35km. Contact: 0496/178116 | E: [email protected] TE KOOP: RAKU OVEN Raku oven Type 260 in perfecte staat. Aangekocht in 2009. De oven bevat 4 stenen, 1 ovenplaat, brander en ontspanner + thermische beveiliging. Vraagprijs: € 550. Meer info: 056/719106 E: [email protected] GEZOCHT: KUNSTENAARS We zijn nog op zoek naar 1 à 2 kunstenaars gespecialiseerd met als specialisatie: glas, vilt of metaal voor een tentoonstelling gepland te Gent in mei-juni 2011. Het is een interdisciplinair project met als thema: textuur, natuur. We zijn al met drie (kunstschilder, fotograaf, keramist). Contact: [email protected] | 09/238 10 84 GEZOCHT: BEOEFENAARS VAN KUNSTAMBACHT Ik zou graag contact willen op nemen met mensen die een kunstambacht uitvoeren. Contact: [email protected]

GEZOCHT: UW WERK Subliem werk aan betaalbare prijs. Als u het verschil kan maken mag u contact met me opnemen. Wij hebben een kleine galerie in het historische Bernkastel, Duitsland. Ben niet op zoek naar grote namen, maar wel naar degelijk en sympathiek werk aan een eerlijke prijs. Voorliefde voor glaswerk. Je werk moet echt bijzonder zijn! Meer info: 014/612289 | E: [email protected]

GEZOCHT: KUNSTENAAR VOOR UITWERKEN IDEE Ter gelegenheid van mijn eerste kortverhaal zou ik graag een klein kunstwerk laten maken. Ik zit al met een behoorlijk specifiek idee maar sta zeker open voor advies en commentaar. Ik verkies eerder een schilderij of een grafisch werk. Contact: [email protected]

TE KOOP: HOUTEN KADERS Een hele reeks houten kaders in perfecte staat, 200€ of degelijk bod. Per stuk kan ook verkocht worden. Katoenen en linnen doeken (opgespannen) en volhouten kaders: diverse formaten. Afhaling in

LESGEVER IN GEMENGDE TECHNIEKEN EN EXPERIMENTELE KUNST Ik ben leerkracht en op zoek om les te geven in gemengde technieken en moderne kunst, beeldende en experimentele kunst, acryl en olieverf,enz.

34 Ik kan heel goed mensen motiveren en tot nieuwe ontwikkelingen brengen. Contact: Johan Morel | 0485/32 79 41 | [email protected] MANNELIJK SENIOR (NAAKT)MODEL Ik ben 62, heb een Bourgondisch uiterlijk en vind het leuk om (naakt) te poseren voor kunstenaars en fotografen. Geen valse schaamte, libertijns van opvatting, houd van grensverleggende kunst. Ik woon in Breda/NL. Meer info: Monty Breda | [email protected] VROUWELIJK MODEL Model van 20 jaar, met ervaring. Artistiek naakt is geen probleem. Ook beschikbaar voor workshops, demonstraties e.d. Contact : Kat | [email protected] GEZOCHT : KUNSTVRIENDEN Ik ben een 32-jarige kunstenaar. Ik studeerde in New York en woon sinds 2008 in hartje Antwerpen. Ik ben op zoek naar andere kunstenaars om samen naar musea en galerijen te gaan, een babbeltje over kunst te hebben, en eventueel samen te tekenen of schilderen. Contact: Sevi | [email protected] VROUWELIJK MODEL TE GENT Ik ben een Nederlandse 21-jarige met ruime ervaring, zowel met fotografie als met poseren voor tekenen en schilderen, van portret tot artistiek naakt. Contact: Kat Baier | [email protected] TE KOOP: HARDHOUTEN SOKKELS (UIT MEERPALEN) Unieke hardhouten sokkels afkomstig uit Nieuwpoortse zee-staketsels in allerlei afmetingen en hoogten te koop. Verder verkopen we ook handige lichte metalen sokkels (plaatoppervlak 30 x 30 en hoogte vrij te kiezen). Contact: Dirk Buffel | 0479/44 83 97 | [email protected] TE KOOP: SLAGPERS In puntgave toestand. Breedte werkvlak is 73 cm en diepte werkvlak is 58,5 cm. De stapelhoogte is minstens 120 cm. Vraagprijs is € 700,00. Contact: [email protected] GEZOCHT: TWEEDEHANDS ZEEFDRUKMATERIAAL Ik zoek tweedehands zeefdrukmateriaal ( zeefden, rakels, scharnieren & droogrek en toebehoren) om aan te kopen voor de uitbouw van een artistiek zeefdrukatelier & workshopruimte Contact: 09/378 07 62 | [email protected] GEZOCHT: Mannelijk en vrouwelijk modellen Klassiek kunstenaar is op zoek naar vrouwelijke en mannelijke modellen die goed kunnen poseren, voor langdurige projecten, regio Oost-Vlaanderen/ Eeklo. Zowel naakt als gekleed. Ik ben Engelstalig maar kan ook een beetje Nederlands spreken. Contact: [email protected] GEZOCHT: Model Jonge vrouw tussen 18 en 35 jaar gezocht om naakt te poseren voor beeldhouwer. Vergoeding overeen te komen. In regio West-Vlaanderen. Contact: 0474/68 06 43 | 057/48 86 34 | E: [email protected]

GEZOCHT: INFO OVER MIRO Graag zo veel mogelijk info over “Carota” van Joan Miro, 1978: hoe is het werk gemaakt (op karton, zijde, doek ? ), welke kleuren komen voor en op welke manier werd dit getekend. Indien mogelijk eveneens een bepaalde waarde indien een origineel werk en indien een namaak. Meer info: [email protected] VROUWELIJK NAAKTMODEL Op zoek naar een vrouwelijk model om te tekenen, schilderen, beeldhouwen, action painting,...? Regio West-vlaanderen. Contact: [email protected] TE KOOP: ROL UNIVERSEEL SCHILDERSDOEK Stevig katoen schilderslinnen voor acryl of olieverf, 2,10m x 10m, 80. Daarnaast ook traditioneel linnen, speciaal bereid voor olieverfschilderen. Meer info: 053/832873 | E : [email protected] GEZOCHT: EXPOSANT Ik zoek een mede-exposant voor een drie maanden durende tentoonstelling in de OCMW-gebouwen te Halle. Alle artistieke disciplines gewenst. Interesse? Contacteer ons op [email protected] of [email protected] GEZOCHT: KERAMISTEN VOOR KUNSTATELIER 'T FORT - SINT-KATELIJNE-WAVER Plaatsen vrij voor keramisten. We beschikken over ruime ateliers en tentoonstellingsruimtes binnen en buiten in een mooi, authentiek en historisch kader. Het atelier beschikt over 2 elektrische ovens , 2 raku-ovens, een nieuwe spuitcabine, klein materiaal en binnen- en buitenstook(rook-raku). Prioritair werkpunt is veilig en milieuvriendelijk werken. Zin om mee te doen? Meer info: [email protected] TE KOOP: KERAMIEKOVEN Keramiekoven Padeltherm: 190 L,1280°C (deuroven)Afmetingen binnen : ca45x65x70. Gewicht : 450kg – Hoogte totale oven ca 185cm. Met nieuwe (betere) weerstanden en extra geïsoleerd. Computerbesturing en RVS afvoersysteem. Alle ovenplaten, en opbouwelementen inbegrepen. (Nieuw: 4.300€ zonder BTW en zonder accessoires / Nu: voor 3.800€ alles in, ook accessoires. / Allerlei grondstoffen, oxyden, glazuren,… / Boetseerblokken / Metalen draaiblok (om te boetseren of om op te bouwen / Divers klein materiaal / Stevige sokkels in diverse maten. Meer info 0485/87.96.05 | E: [email protected] GEZOCHT: EXPOSANTEN KUNST VOOR AFRIKA De GROS (Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking) Halen en vzw Senegambiafamily organiseren de eerste editie van Kunst voor Afrika . De opbrengst van dit evenement gaat naar een tuinbouwproject in Wulinkama in Gambia. Op 11 en 12 december zal, in het gemeenschapscentrum de Rietbron te Halen, kunst centraal staan en dit voor een breed publiek. 700m2 oppervlakte en plaats voor 40 exposanten. Kunst voor Afrika is het perfecte evenement om uw producten te verkopen en uw netwerk uit te breiden. Alle info: www.kunstvoorafrika.be

ATELIERRUIMTES / TENTOONSTELLINGSRUIMTES GRATIS TENTOONSTELLEN IN BONNEFOOI (Brussel) Café Bonnefooi geeft artiesten de kans om hun werk een maand gratis tentoon te stellen. Promotie via Zone 02, www.bonnefooi.be, Facebook en mailing. Of je jouw werk wil verkopen of niet is jouw keuze, de opbrengst is in zijn geheel voor de artiest. Een ophangsysteem in voorzien. Eventuele verzekeringskosten zijn wel voor rekening van de artiest. Interesse? Gelieve een mail te sturen met enkele samples van uw werk naar [email protected] GEZOCHT: ATELIER (omgeving Oudenaarde) Hallo, ik zoek een atelier in Oudenaarde, Huise, Schorisse, ... Ook om in te wonen. Samenwonen is ook mogelijk. Contact: [email protected] TE HUUR: ATELIER MET STUDIO (Oostende) Atelier gelegen in het centrum van Oostende op minder dan 300m van de dijk. Opp: 200m², water en elektriciteit zijn aanwezig, verwarming niet. 1 à 2 parkeerplaatsen beschikbaar. Mogelijkheid om in hetzelfde gebouw een studio te huren. Meer info: 02/203 23 00 | E: [email protected] GEZOCHT: ATELIER (EVENTUEEL MET WOONST) OM TE HUREN (Antwerpen) Als schilder werk ik liefst in een goed verlichte ruimte. Liefst woon ik aan mijn atelier. Contact: 0499/412809 | E: [email protected] GEZOCHT: ATELIER (Kortrijk) Kunstschilder Marc van Rechem zoekt dringend rustig gelegen atelier (+- 200m²) in oude gebouw met mogelijkheid om te wonen. Omgeving Kortrijk - Avelgem – Westhoek. Contact: 0479/610318 | Walle 182 E , 8500 Kortrijk GEZOCHT: ATELIERRUIMTE (Gent) Ik ben dringend op zoek naar een atelierruimte om tentoonstellingen voor te bereiden, foto's te printen,... Kan iemand me hierbij helpen? (Het zou leuk zijn als er natuurlijk licht aanwezig is en als de ruimte min of meer stofvrij is.) Bedankt! Contact: 0474/954000 | E: [email protected] GEZOCHT: ATELIER (Gent) We zoeken een atelier in Gent (makkelijk te bereiken met openbaar vervoer) om 1 zondag in de maand te kunnen schilderen met +- 15 personen, met bij voorkeur een keuken om kookles te geven. Contact: 0496/920748 | E: [email protected] TE HUUR: ATELIER (Gent) Atelier, een open ruimte van 85m², met op 3m een verdieping van 30m² en op 2m een 25m², volledig open allemaal, water, elektriciteit aanwezig, geen woonst toegelaten. Meer info: 0497/816127 | E: [email protected] TE HUUR: ATELIER (ANTWERPEN) Atelier: 250€/maand. +/- 50m², houten vloer, vernieuwde elektriciteit (aparte meter), Brede trap naar het eerste verdiep, water (koud en warm). Ligging zuidrand Antwerpen. Meer info: 03/2162661 |E: [email protected]

35 GEZOCHT: ATELIER (liefst in Brussel) Ik ben op zoek naar een atelier in het Brusselse, vooral om te schilderen, delen met andere kunstenaars kan ook, min 30m² maar liefst meer. Meer info: 0472/798520 | E: [email protected] TE HUUR: KUNSTRUIMTE VOOR EXPO Op 1ste verdieping oud fabriek, op 100 m², al dan niet uitbreidbaar tot 150 m², alle accomodatie aanwezig. Meer info: [email protected] TE HUUR: WONING MET GROTE ATELIERRUIMTE (Gent) Nieuwe woning, op 3km van Gent-Centrum, vlakbij openbaar vervoer. Elektriciteit, water er verwarming. 3 kleine en 1 grote slaapkamer. Met een grote loods met privé-parking: 1000m². In het complex zijn eveneens 3 kleine kantoren aanwezig. De verwachte looptijd van het project bedraagt 6 maanden, zowel wat betreft de woning als de loods. Meer info: 02/203.23.00 | E: [email protected] TE HUUR: RUIMTE (Gentbrugge) 400m², 5m hoog, +2000m³, met parking, volledig in 't wit met daglicht, gelegen op 5km van Gent Zuid, tegenover Merelbeke station. Vlakbij afrit E17 en E40. Meer info: http://www.studio310C.blogspot.com | 0495/401352 GEZOCHT: LEEGSTAAND PAND/TENTOONSTELLINGSRUIMTE Ik ben op zoek naar een leuke ruimte +/- 150m² voor een tentoonstelling van schilder- en beeldhouwkunst, fotografie, keramiek in centrum Gent. Periode mei-juni 2011. Contact: [email protected] GEZOCHT: ATELIERRUIMTE IN HASSELT Ik zoek een plaats om te werken:vooral tekenen, maquettes, beeldhouw- en ruimtelijk werk en meubelontwerp. Liefst minimum 25m² met wateren stroomvoorziening en in of dicht bij Hasselt. Ik ben ook geïnteresseerd om samen te huren. Contact: [email protected] GEZOCHT: STUDIO I am looking for a studio in or near Antwerp, suitable for painting. Can be for 2 or 3 people and is best combined with a place for living. I would like to start the rent in October. Contact: Denitsa Todorov | 0486/ 16 59 55 | E: [email protected] GEZOCHT: ATELIER / RUIMTE IN MECHELEN Ik ben op zoek naar een ruimte om als atelier te kunnen gebruiken. Met een oppervlakte van minstens 50 m², liefst groter. Daglicht, water en elektriciteit aanwezig en 24u. toegankelijk. Contact :Jo Op De Beeck | 0477/47 89 01 | E: [email protected] GEZOCHT : ATELIER + MEDEHUURDERS Ik ben grafisch vormgever/illustrator en ben op zoek naar een atelierruimte in de buurt van Roeselare. Kandidaten om samen een ruimte te delen mogen zich ook steeds melden. Contact: Lobke Rondelez | E: [email protected]

TE HUUR: ATELIERRUIMTES Ruimte van 30m² tot 2000m² (2 verdiepingen), opsplitsbaar en te huur tussen 2€/m² en 3€/m² per maand. Duur van contracten is 3 jaar. Locatie: Lamorinièrestraat 161, 2018 Antwerpen. Contact: [email protected] |0486/38 60 15 | http://sites.google.com/site/lamorinierestraat

TE HUUR : EXPOSITIERUIMTE + BEPERKTE WOONST in Gent-centrum Kleinschalige maar goed afgewerkte ruimte te huur voor expositie in centrum Gent. Alle faciliteiten aanwezig. Contact: [email protected] | 0473/52 28 16 GEZOCHT : TENTOONSTELLINGSRUIMTE Wij, drie keramisten, zijn op zoek naar tentoonstellingsruimte. Ons werk bestaat vooral uit installaties in porselein. Voor sommige werken is het noodzakelijk dat ze opgehangen kunnen worden. Graag uw voorstel via email. Contact: [email protected] GEZOCHT: ATELIER in Brugge Ik zoek een atelier in Brugge om in te werken, tekenen en schilderen. Geen te hoge huurprijs. Contact: [email protected] | 0494/31 60 51 GEZOCHT: ATELIER ik ben een juweelontwerper en ik zoek een atelier om samen te delen met een andere kunstenaar/ juweelontwerper in Brugge. Contact: Lulu | 0488/86 01 09 | E: [email protected] TE HUUR: ATELIER in Antwerpen Ik verhuur mijn atelier in de Borsbeekstraat (Borgerhout, Antwerpen) voor vier maanden: van augustus tot en met november 2010, eventueel ook langer. De ruimte is 45m², heeft twee ramen en één lichtkoepel en bevindt zich op een eerste verdieping. De huurprijs is 140 euro per maand, exclusief verwarmingskosten. Contact: [email protected] TE KOOP: BURGERWONING MET GROOT ATELIERGEBOUW in Diksmuide Ruime, verder te renoveren burgerwoning van 1922 met artistieke geschiedenis, privé binnentuin en apart ateliergebouw in streek van Diksmuide. Klein beschrijf mogelijk. Het ateliergebouw heeft 2 volwaardige verdiepingen en een zolderverdieping. Het diende tot 1965 als atelier voor instrumentenbouw, later als polyvalent kunstatelier en bevat o.a. een montagehal van 5m20 hoog. Het huis (380m² bewoonbare oppervlakte) is opdeelbaar als meergezinswoning. Contact: Stefaan Loncke | [email protected] | 0496/35 81 51 AANGEBODEN: EXPOSITIERUIMTE (Antwerpen) We zijn een hotel gelegen centrum Antwerpen met een ruime lobby, ontbijtruimte en vergaderzaal. Om dit te animeren bieden we gratis de muren aan voor een tijdelijke expositie (max 3 maanden). Interesse om in een bruisend hotel te exposeren, contacteer ons: 03/2318830 | E: [email protected]

GEZOCHT: ATELIER (Deurne) Ik ben op zoek naar een atelier om te beeldhouwen, liefst in omgeving van Deurne. Contact: 0497/42-40-63 | E: [email protected] GEZOCHT: ATELIER / TIJDELIJKE LEEFRUIMTE (Antwerpen) Amerikaans kunstenaar is op zoek naar een ruimte in het Antwerpse om te werken, performances te organiseren en eventueel tijdelijk te verblijven. Contact: 0474/06 38 99 | E: [email protected] TE HUUR: ATELIER (Ekeren) Gelijkvloers, totale opp 75m², kleine aanpassingen naar uw wens mogelijk, ruime parking tegenover pand. Contact: 0496/705755 | E: [email protected] GEZOCHT: ATELIER IN ANTWERPEN Atelier voor schilder, goed licht, liefst hoge ruimte, veilig, minimaal 70m². Vanaf oktober 2010. Contact: +31615085539 | E: [email protected] GEZOCHT: ATELIER Atelierruimte gezocht van minimum 30m² in Antwerpen voor tekenaar. Contact: 0485/078505 | E: [email protected] TE HUUR: ATELIER VOOR ARCHITECT OF FREELANCER (Antwerpen) €298, gedeeld atelier, alle kosten inbegrepen: in Designcenter | De Winkelhaak, bedrijvencentrum voor zelfstandige ontwerpers. Contact: 03/7271030 | E: [email protected] TE HUUR: (KELDER)ATELIER (Mechelen) Op 200 m van het station en van het centrum van Mechelen. Zelf in te richten, afhankelijk van het soort atelier. Prijs: € 50/maand. Meer info: [email protected]

36 Agenda EXPOSITIES / EVENEMENTEN WEST-VLAANDEREN Naomi fauconier en Lou Quin stellen op 15, 16 en 17 oktober schilderijen, tekeningen en beelden tentoon in eigen atelier, Veldstraat 3 te Kortrijk. Meer info: 0485/751771 In kader van Buren bij Kunstenaars: groepstentoonstelling van Kunstkring Mercurius: aquarel, olieverf, acryl, digitale beeldvorming, textiel, collages, kalligrafie, keramiek van Dumarey Diana,Ide Roland,Lems Arlette, Caster Juul,Willaert Mireille,Verlee Josiane, Bloes Etienne, Borgonie Pascal, Osaer Helena, T'Jonck Anny, Clibouw Ronny, Spegelaere Robert, Van Eenooghe Romain, Neyrinck Irene. In CC De Zwerver, Markt te Leffinge. Op 15, 16 en 17 oktober 2010. Open: vr: 10-12u en 14-16u, za en zo: 10-18u. Meer info: 059/305788 | E: [email protected] Tentoonstelling met werk van Monique Bilcke, acryl; Marie-Therése Vanbelle, keramiek; Rita Vergote, olieverf-tekenkunst; Sep Margo, beeldhouwkunst; Marcel Maes, sculpturen; Jan Dekeyser, boomwortelkunst. Op 15-16-17 en 22-23-24 oktober 2010 in Kunstatelier "Moeders huisje", Dwarsstraat, 4 en 8 te Leke-Diksmuide. Open: 10-19u. Vernissage: vrijdag 15 oktober om 20u. Meer info: [email protected] Contrast: schilderijen, beeldhouwwerk en keramiek van Marleen Raes, Krie Smet, Vera Zegerman en Kenny Cotman. Tot en met 17 oktober in Site Oud Sint-Jan, Mariastraat 38 te Brugge. Open: di-zon: 12-17u, ma gesloten. Meer info: www.marleenraes.be | www.zegerman.nl | www.cotmankenny.be | www.kriesmet.be Tijdens de expo “Body and Soul” stellen Werner Van Deynse en Willy Van Sieleghem in het designcenter Sedia hun schilderijen en sculpturen tentoon. Tot en met 23 oktober 2010, van dinsdag tot zaterdag telkens van 14u tot 18u. Locatie: Stationsstraat 41 in 8020 Oostkamp. Info: 050/71 30 16 | [email protected] Tentoonstelling met werk van Heidi Leman, Sarah Van de Vijver, Luc Braem en Rita Vantomme in art-hill galerie, Cathilleweg 130 te Stalhille. Tot 30 oktober. Open: vrij en zat: 14-18u. Meer info: www.arthill.be In Cultuurhuis Scharbiellie, Kasteelstraat 34 in De Panne loopt tot 7 november 2010 de expo Rood-Rouge-Red , met werk van Rika Deryckere (schilderijen), Suzanne-Laura (juwelen-keramiekschilderijen), Nele Lycke (performance-fotografie), Peter Poplaski (schilderijen), Stefaan Roelstraete (ruimtelijke objecten), José Vandenbroucke (installatie- performance video), Francine Vanlerberghe (object). Gratis toegang en dagelijks open van 14u tot 18u (gesloten op maan- en feestdagen). Info: [email protected]

KONDIG UW ACTIVITEITEN TIJDIG AAN!!! Een tentoonstelling, kunstenroute of andere evenement gepland? We kondigen het graag aan in KUNSTLETTER[s] en op onze website www.kunstwerkt.be. Gelieve voor uw aankondigingen gebruik te maken van het online-formulier op www.kunstwerkt.be (onder “Agenda”). Uiterste inzenddatum voor de volgende editie van KUNSTLETTER[s]: 15 november 2010. N.a.v. 15 jaar tentoonstellen door Herna Deleu: schilderijen op zijde, acryl- en olieverf op doek, handgeschilderde zijden sjaals en tafelkleedjes. Van 20 november tot 5 december 2010 in OC de Cerf, Kerkstraat 1 te Gullegem. Open: dagelijks: 10-12 en 14-18u. Vernissage: 19 november om 19u30. Meer info: www.hernadeleu.net Tentoonstelling n.a.v. 60e verjaardag van Marc Santens. Van 25 november t/m 5 december 2010 in Galerie A.Blomme, Ooststraat 84 te Roeselare. Open: weekdagen: 14-18u, zat: 10-18u, zon: 10-12u en 14-18u. Meer info: 0475/610047 | E: [email protected]

Ogenblikken, ruimte voor hedendaagse kunst en creativiteit (Molenstraat 11) te Gavere: op 20 & 21 november, Annemie Smekens (keramiek & porselein) en op 11 & 12 december Tania Mencarelli, Mieke Van Camp en Onis (juwelen). Telkens van 14 tot 19u. Meer info: 0475/573792 | E: [email protected] N.a.v. de werelddag van de aquarel op 23 november stellen de Contemporary Watercolour Painters non-figuratieve aquarellen tentoon in de crypte van het Gemeentehuis van St.-M-Latem: van 20 tot 28 november 2010 , telkens van 14 tot 17 u. Op zat/zon. van 10u30 tot 17u. Meer info: [email protected] VLAAMS BRABANT

"Wanneer kunst en interieur elkaar ontmoeten': nieuwe reeks abstracte schilderijen en schetsen van Serge Vangheluwe. Op zaterdag 27 en zondag 28 november (van 9u30 tot 19u30) in CC De Link, Dorpsplein 17 te Sint-Eloois-Winkel. Meer info: www.abstractpaintingsserge.com De Lange Litanie stelt werk voor van glaskunstenaars Borowski Stanislaw-Jan en Pawel. Naast de "artist edition" worden ook de "studio line" en "outdoor-objects" mooi in beeld gebracht. Dastid Miluka is een schilder van Albanië die ons kennis laat maken met een wereld vol contrasterende beelden vol,soms kinderlijke, fantasie. Tot 28 november 2010, telkens van woensdag tot en met zondag vanaf 17u. Locatie: tapasrestaurant en kunstgalerie De Lange Litanie, Hugo Verrieststraat 91 in Roeselare. Info: [email protected] Momenten van Stilte: Ermani stelt tentoon in restaurant De Pastorant te Booitshoeke (Veurne). Open: woe-zon: 12-14u en 18u30-22u. Meer info: 0496/361428 | E: [email protected]

Airbrush Anders: Christine Cortens exposeert haar eigen werken, zowel op plaat, kunststof als canvas. Airbrush op een andere manier gebracht. Tot 25 oktober 2010 in wandelgangen GC De Wildeman en gemeentehuis Herent. Open: 8u3012u, wo 14u-16u, ma 18-20. Meer info: 016/460435 | E: [email protected] Chris Willems ontdekte in 2002 de vreugde van het schilderen. Sindsdien bekijkt ze haar omgeving met een schildersoog. Daaruit ontstaan reflecties van wat er leeft in en om haar heen. Ze stelt tentoon in het Gemeentehuis van Oud-Heverlee, van 8 november 2010 tot 18 februari 2011 , elke werkdag van 9u tot 12u30 en op dinsdagavond ook van 18u tot 20u. Info: www.chriswillems.be Derde Hagelands Aquarelsalon: meer dan 50 aquarellisten stellen hun werk tentoon: op 20 en 21 november 2010 in Ontmoetingscentrum De Linde, Ransbergstraat 26 te Neerlinter. Open: zat: 14-20u / zon: 14-19u. Meer info: 011/784051 | E: [email protected]

OOST-VLAANDEREN Heide Hinrichs (objecten, beelden) en Isabelle Pauwels (video installaties) in Galerie Tatjana Pieters, Burggravenlaan 40, Gent. Tot 17 oktober 2010. Open: woe, do, vrij, zat, zon: 14-18u of op afspraak. Meer info: 09/3244529 | E: [email protected] De expo Kruisbestuiving, met sculpturen versus schilderijen, vindt plaats op 29, 30 en 31 oktober 2010, telkens van 14u tot 20u. Locatie: Atelier Houtsensuur, Hoogstraat 86 in Waasmunster. Info: Bruno De Smedt | [email protected] | 052/46 36 69 Portable secrets: acrylschilderijen van Monika Macken in Galerie Pim De Rudder, Hoogstraat, ook genoemd rue Marcel Broodthaers te Assenede. T/m 31 oktober 2010. Open: za & zo: 14 tot 18 u. Meer info: 0476/877003 | E: [email protected]

Els Vos toont -in het mooie witte huis waar Lismonde woonde en werkte- recente unieke etsen en brengt met lijnen, ritmiek en beweging een hommage aan het werk van Lismonde. Tot en met 5 december 2010 in Huize Lismonde, Dwersbos 1 te Linkebeek. Open: elke zondag van 14 tot 18 u. Vernissage: zaterdag 2 oktober om 17u. Meer info: www.huize-lismonde.be | www.elsvos.be Weekend van de Lubbeekse kunstenaars 2010: een artistiek trefpunt voor Lubbeekse kunstenaars met verschillende diciplines zoals, airbrush, schilderijen, tekeningen en beeldhouwwerken. Op 11 en 12 december 2010 in Lubbeek + de grote zaal van PBE. Open: 11-18u. Meer info: 016/460435 | E: [email protected] BRUSSEL Tentoonstelling “Portraits d'Artistes / Kunstenaarsportretten” van de Stichting SMartBe. Tot 30 oktober en van 3 tot 18 december in Stichting SMartBe, Coenraetsstraat 82, 1060 Brussel. Open: vrij en zat. Meer info: www.smartbe.be Over het stripverhaal en de illustratie

37 SMart Day 2010, Brussel, 19 november 2010 België is internationaal bekend om zijn stripproductie en illustratiewerk. Langs Franstalige kant zijn het vooral de strips, langs Vlaamse kant de prentenboeken die een internationale reputatie hebben. Hoe creatief ook, deze sector is niet zonder problemen. Daarom voerde SMartBe een grootschalig onderzoek uit. Op 19 november stelt de organisatie de resultaten voor. In de lokalen van SMartBe in de Coenraetsstraat 82 te 1060 Brussel. Informatie en inschrijven voor 15 november bij Quentin de Ghellinck, studiebureau van SMartBe, [email protected], 02/542.19.73 Meer info: www.smartbe.be

° ‘Miejouw': tekeningen, schilderijen, aquarellen e.a. door Kunstkring Vocar: tot 31 oktober 2010. ° Aquarellen van Claude Scholten: van 7 november tot 12 december 2010. ° Spiritueel werk van Martha Vinkx: van 16 december 2010 tot 27 januari 2011. Open: woe en do: 13u30-17u, zon: 9u-12u (9/10: 10-13u, 26/12 en 2/1: op afspraak) Meer info: 03/886 61 99 | E: [email protected]

ANTWERPEN

Textielkunst van Tine Van Poppel in het Theobaldus Kunsthuis, Koningin Elisabethlei 2 te Turnhout. Tot en met 31 oktober 2010. Open: vij: 14-17u, zat en zon: 10-17u. Meer info: www.theobalduskunsthuis.be | www.peperbusvzw.be

Jaarlijkse tentoonstelling van Kunstkring OK2000 in Boekelheem Onze-Lieve-Vrouw Olen. Opening: 15 oktober om 20u. Ook open op 16 en 17 oktober 2010: zat: 13-18u / zond: 11-18u. Ook heel de maand oktober een tentoonstelling in het gemeentehuis en de BIB-Olen (openingsuren op www.olen.be). Meer info: [email protected] Twee gelijktijdige tentoonstellingen van kunstkringen de Pelicaen in in de Beethovenzaal van de bibliotheek, Bruul te Duffel. In de bib: werk van Willie Cools, in de Brueghelzaal groepstentoonstelling met grafisch werk. Vernissage: 15 oktober 2010 om 20u. Verder open op 16, 17 en 23, 24 oktober van 14 tot 17u. Meer info: www.pelicaenduffel.be Terugbliktentoonstelling van Dirk Cortebeeck: nog op 16 en 17 oktober in galerij De Kapel te Klein Willebroek. Open: 14-18u. Meer info: 03/8862025 | E: [email protected] In Galerie Ludwig Trossaert, Museumstraat 29 te Antwerpen: ° Tussen Hemel en Hel: schilderijen van Marie France Garnich: tot 23 oktober 2010. Open: woe tot zat: 14-18u. Op feestdagen gesloten. Meer info: [email protected] Kunstschilders Marie-Fernande en Cami stellen actueel werk tentoon in cultuurhuis De Bijl, Dorp 1-3 in Zoersel. Tot 24 oktober 2010 . Geopend op zaterdag van 13u30 tot 18u en op zondag van 11u tot 18u. Info: [email protected] Tentoonstelling van aquarellen en werken met gemengde technieken door Paul Nellens, lid van het Aquarel Instituut van België: tot 24 oktober 2010 in Huis Hellemans, Strijdersstraat 14, 2650 Edegem. Open: zat en zon: 10-12u30 en 14-18u. Meer info: 0478/929245 | E: [email protected] Multiptiek: 19 kunstenaars van Boom maken een veelluik, een "multiptiek" over aspecten van hun gemeente. Tot en met 24 oktober in gemeentehuis van Boom. Open: werkdagen: tijdens de openingsuren / zon: 14-17u / ma 11 oktober (jaarmarkt): 9-15u. Meer info: 03/8801910 | E: [email protected] Tentoonstellingen in Galerij Vocar, Breendonkdorp 77 te Breendonk-Puurs:

Encuentros: juwelen en schilderijen van Miriam de la Paz, Alex Cordova, Dirk Baeten in Arte Falco, Falconrui 33 te Antwerpen: elk weekend van oktober. Meer info: www.arte-falco.com

René Jaques stelt zijn werken tentoon in X-Positie Galerij (Langestraat 170) te Zandhoven tot eind oktober 2010. Opening: vrijdag 18 juni om 20u. Open: degelijks van 11u-22u. Meer info: René Jaques: 014/21 68 03 | E: [email protected]

lebloem in Puurs. De tentoonstelling is zeer toegankelijk voor jong en oud en loopt in samenwerking met de kunstgroep Vocar uit BreendonkPuurs. Meer info: Lieva Van Belle | 0I4 4I 7I 8I | [email protected] | www.poezenproject.com Fragments: tentoonstelling van hedendaags grafisch werk in het Kunsthuis Theobaldus (voormalige 14de eeuwse gotische kapel), Koningin Elisabetlei 2 te Turnhout. Van 13 t/m 28 november 2010. Open: zat en zon: 13-17u. Meer info: 0497/212639 | E: [email protected] Eva Nauwelaerts stelt tentoon op Art Event 2010: op 26, 27 en 28 november 2010. Stand 34 in Antwerp Expo. Meer info: www.evanauwelaerts.be Galerie Duende te Mechelen wenst met sterke kunst van kwetsbare mensen naar buiten te treden en de ontmoeting aan te gaan met kunstenaars uit het reguliere kunstcircuit. Expo tot 18 december. Vernissage: 25 september om 20u. Meer info: 0473/564435 | E: [email protected] LIMBURG

43ste groepstentoonstelling van Kunstkring Toreke: hedendaagse vormgeving, diverse technieken. Werken van Nicole Gios, Mieke Govaerts, Rosa Helsen, Clara Janssens, Bert Mans, Josée Liekens, Carl Medaer, Joris Peeters, Maria Schroven, Elza Stassijns, Kari Van Rooy, Ilse Verbruggen en Maria Verreydt. Op 30 en 31 oktober, 1 en 2 november 2010 (14-18u) in Sint Gummaruskapel, Vonckstraat te Herenthout. Meer info: 014/51 26 57 | E: [email protected] Tentoonstellingen in De Wandeling, Kasteeldreef 11 te Lippelo: ° Werken van de aquarelklas van Kunstkring Vocar: tot 3 november. ° Schilderijen van Leo Gomme: van 4 november tot 1 december. Open: ma, woe, do vanaf 17u, vrij en zat: vanaf 14u; zon: vanaf 11u. Meer info: 03/886 61 99 | E: [email protected] 333 TRIOH! SOCIAL: Carola Van Hove, Lieve Flour en Lau de Vries stellen tentoon in ABVV gebouw, Grote Markt 48 te Turnhout. T/m 5 november 2010. Open: ma-vrij: 8u30-12u30 en 13u30-18u30, zat: 10-13u. Meer info: 0472/63 10 03 | E: [email protected] Het Poezenproject is een grensverleggend artistiek project waarin 32 amateurs/hobbyisten en professionele kunstenaars uit België, Nederland, Engeland, Oostenrijk, Tsjechië, Hongarije, VSA en Spanje zich elk in hun vakgebied uitleven rond het thema "Poezen". De disciplines waarin werd gewerkt gaan van fotografie, tekenen en schilderen, over handwerken zoals vilten en weven tot schoenenontwerp, meubeldesign, juwelen, keramiek en beeldhouwen. Open van 6 tot 26 november op alle werkdagen van 10u tot 18u, in CC De Kol-

Stijn J Smets stelt tentoon: ° In Nh Molenvijver, Albert Remanstraat 1 te Genk. Tot 30 november 2010. Open: tijdens openingsuren hotel. ° Tentoonstelling @ Lucas creativ, Heuveneindeweg 113 te Zonhoven. Van 21 december 2010 tot 16 januari 2011. Open: ma: 13-18u, di-vrij: 9u30-18u, zat: 9u30-17u. ° In search of... In kunstzaal onder de toren, Thonissenlaan 15 te Hasselt. Van 2 t.e.m. 17 april 2011. Open: woe-zon: 16-21u. Meer info: www.sjs-art.be "Dream Art”: tentoonstelling van Marl: tot eind mei 2011, elke dag: 8-20u in Politiehuis, Sluisberg,1 te Sint-Truiden. Meer info: [email protected]

ANDERE REGIO Het project “Stille getuigen” van Roosje Chini & Pollie Gregoor groeit verder in natuurgebied "de Malpie" tijdens de LandArt Biënnale 2010 te Valkenswaard (Nl) t/m 24 oktober 2010. Meer info: [email protected] 15e Biennale Internationale 2010. Petit Format De Papier: 182 kunstenaars, werken op papier, maximum A4 formaat. Tot 24 oktober 2010 in Nismes. Meer info: [email protected]

38 WORKSHOPS / CURSUSSEN Creatieve cursussen en ateliers bij Ideefiks vzw te Antwerpen: Lichaamsafdrukken (start zat 20/11), Maltechnieken (start zat 15/01/2011), Masterclass Marmerimitaties (start do 11/11), Meer info: http://users.telenet.be/ideefiks Sessies aquarel bij Atelier Vocar, Breendonkdorp 77 te Breendonk-Puurs: op 29 september, 13 en 27 oktober, 17 november, 1 december (19u21u30). Zowel voor beginners als gevorderden. Docente: Nicole Rutten. Prijs: € 45 / 5 sessies. Meer info: 03/886 61 99 | E: [email protected] Gratis workshop Afrikaanse houtsnijtechniek met beeldhouwer Jean-Marie Semanda (Rwanda). Tijdens deze workshop maak je met Rwandese beeldhouwer Jean-Marie Semanda beelden via een typische Afrikaanse houtsnijtechniek. Alle kunstwerken worden getoond tijdens het rituele Keltisch feest Samhain op 31 oktober. Op zaterdag 2, 9, 16, 23 en 30 oktober, telkens van 13 tot 17 uur in Provinciaal Domein Dommelhof in Neerpelt (Toekomstlaan 5). Meer info en inschrijven: [email protected] | 0473/495369 In de Zijde-Academie wordt een opleiding gegevens die zich richt tot de beginnende zijdeschilder. De opleiding loopt over een volledig academiejaar en start op 6 oktober 2010. Elke eerst en derde woensdagavond van de maand is er les, behalve tijdens de schoolvakanties. Info: http://users.telenet.be/annsilkart Creatieve en ondernemende workshop “C2O2”: je wil nieuwe projecten bedenken, uitwerken en wie weet ook echt realiseren. Nieuwe projecten voor jouw vereniging, voor jezelf, voor je job. Maar je wil het daarbij eens anders aanpakken. De focus ligt op creatiever nadenken, goede ideeën en projecten selecteren en toetsen op haalbaarheid. Voor wie: je organiseert zaken in of voor een socio-culturele vereniging: muziekbands, theatergezelschappen, vriendenkringen of je bent actief en creatief bezig met eigen projecten, voor je job. Deel 1: brainstormtechnieken toepassen, freewheelen! Wat is creativiteit? Hoe creatiever nadenken? Deel 2: onze nieuwe / vernieuwde ideeën toetsten aan een haalbaarheidsscan (geen theorie! Wel minstens even creatief, fris en aantrekkelijk als sessie 1). Syntra Leuven, maandag 25 okt en 8 nov van 19u00 – 22u30: Info: 016/40.02.78 | E: [email protected] Syntra Brugge, dinsdag 8 en 14 november van 19u00 – 22u30: Info: 051/26.87.50 | E: [email protected] Syntra Genk, datum nog te bepalen: Info: 011/28.66.43 | E: [email protected] Vanaf 16 oktober 2010 gaan de cursussen aquarel, beeldhouwen, boetseren, kunstvorming, starters, model, tekenen en schilderen van start in de Gemeentelijke Schilder- en Tekenacademie in het Franciscanenklooster van Oud-Heverlee . De academie heeft twee volwaardige afdelingen:een jeugdafdeling en een afdeling voor volwassenen. Beide afdelingen staan onder begeleiding van pedagogisch geschoolden met een kunstopleiding. Alle info: http://www.oud-heverlee.be/onderwijs/ gemeentelijke-schilder--en-tekenacademie.

Zeefdruk & textielzeefdruk & fotografische zeefdruk: -23/10/2010: 'Mama's zeefdruktasjes' : textielzeefdruk voor gevorderden -16/04/2011: 'Theorie & demonstratie' : opfrissingscursus voor gevorderden -25/06 & 02/07/11: tweedaagse workshop 'fotografische belichtingstechnieken': fotografische belichting van de zeef gebaseerd op een tekening. Docent : Karolien Boucquaert. Locatie: Koeistraat 14, 9971 Lembeke. Meer info: 09/378.07.62 | E: [email protected] Studiedag: De artistieke leermeester anno 2010 Vlaanderen telt duizenden ‘artistieke leermeesters' die individuen en groepen coachen. Op 26 oktober 2010 brengt het Forum voor Amateurkunsten deze samen in Gent. Bedoeling is de aanwezigen kennis te laten maken met elkaar en elkaars werking zodat ze inspiratie opdoen, nieuwe inzichten krijgen, extra contacten kunnen leggen en waarom niet, plannen maken voor concrete samenwerking. Na een prikkelende keynotespeaker (Stefan Hertmans) en toelichting over de laatste evoluties in de diverse sectoren, schakelen we 's middags over naar artistieke ‘salons' en denktanks over auteursrechten, de rol van de media en technologie, doorstroming, onderlinge communicatie, profiel van de lesgever, prijssetting, enz. Praktisch: dinsdag 26 oktober om 9u30 in De Bijloke in Gent. Prijs: 15 euro Inschrijven: www.amateurkunsten.be/studiedagen Workshops in Atelier Ailim, Tien geboden 15, Sint-Andries-Brugge: Basisworkshop vilten: vilten op matten, bekijken van verschillende soorten wol met hun eigenschappen, we vilten met lontwol en met vliezen in verschillende wolsoorten. We maken een lap vilt, voorvilt, voorvilt invilten, vormvilt. Op 6 november 2010 (9u30-16u30). Schilderreis naar de Nijlvallei in Egypte (Luxor en Aswan). Van 18 tot 25 november 2010. Geïnspireerd door het natuurschoon en bezoeken aan wereldberoemde faraotempels: elke ochtend schilderworkshops o.l.v. een professionele schilderes. Voor beginners en gevorderden. Meer info: 0031/6 81180400 | experiencenubia@ gmail.com | www.experiencenubia.com

ZONDER VERMELDING VAN DATUM Batik Batikkunstenaar geeft batiklessen en workshop voor groepen en instellingen. zoals scholen, buurthuizen en kunstclubs. Meer info: [email protected] Tekenen en schilderen: levend model U bent nog steeds welkom in ons atelier, elke donderdag van 20u tot 22u15 in kunstencentrum Kaleidoscoop, Molenstraat 50 te Mortsel. Er wordt vrij getekend en geschilderd naar -steeds wisselend- levend model. Meer info: 0495/836271 | E: [email protected] Alle info en het volledige cursusprogramma voor 2010-2011 van Kantatelier Rosemarijn vind je op www.kantatelierrosemarijn.net Meer info: [email protected]

Kunstzinnige stilte- en natuurbeleving bij Bronkracht, werkplaats voor persoonlijke ontwikkeling: workshops 2010-2011 op www.bronkracht.be Keramiek bij Fou de Feu: Initiatie: eenvoudige gispsmal (2 x zaterdag), Workshop keramiek technieken (10 lessen), Workshop gipsmallen (10 lessen). Meer info: [email protected] Weekendactiviteit voor kinderen Voor kinderen van 5 tot 12 jaar. Zelf heb ik een attest als animator en ben ik daarbovenop ook een artieste die zich vooral bezighoudt met schilderkunst. Ik wil samen met de kinderen in mijn atelier en naar het park gaan. De prijs: 5 euro per kind/per uur. In het weekend: zat: 14-23u / zon: 10-20u. Contact: [email protected] | W: www.aufeminin.com/blog/bijou500

Meer cursussen en workshops vind je op www.kunstwerkt.be

The Art Fair

www.lineart.be

Op Lineart presenteert een selectie van galeries hedendaagse en moderne kunstwerken van de laatste honderd jaar. Lineart is aan zijn 29ste editie toe en is daarmee de kunstbeurs met de rijkste traditie in de Benelux. Het is de marktplaats bij uitstek voor de kunstminnaar, waar vlot nieuwe contacten gelegd worden tussen galeristen en bezoekers van over de hele wereld. Op Lineart 2010 ontdek je en koop je moderne en hedendaagse kunst, design, digitale kunst, fotografie en etnische kunst. Lineart vindt plaats in Flanders Expo, Gent – in het welvarende hart van Vlaanderen, op slechts een half uur rijden van Brussel. Kom erbij: www.lineart.be

Bezoek de kunstbeurs!

Combineer Lineart met Kunstweek: een hele reeks niet te missen kunstevenementen op verschillende locaties in Gent.

Panamarenko, Bing II, courtesy Panamarenko Collectief vzw

www.nmbs.be

Bijlokesite Bijlokekaai 7C B-9000 GENT T +32 [0]9 235 22 70 www.kunstwerkt.be [email protected]