Meg Stuart / Damaged Goods & Münchner Kammerspiele
Built to Last
9 & 10/01/2015 – 20:30 – Kaaitheater Dance | 120 min. EXTRA: A History of Editing: Editing History -‐ on the soundtrack in Built to Last A lecture by music dramaturge Alain Franco. 9 & 10/1 | 19:00 | in English EXTRA: The book Are we here yet? edited by Jeroen Peeters, on the work of Meg Stuart / Damaged Goods is for sale at the cloak room.
CREDITS
choreography technical director Meg Stuart Oliver Houttekiet created with and performed by light technician Dragana Bulut Pierre Willems Davis Freeman Anja Müller video technician Maria F. Scaroni Richard König Kristof Van Boven production manager dramaturgy Eline Verzelen Bart Van den Eynde Jeroen Versteele tour manager Annabel Heyse music dramaturgy Alain Franco assistant choreography Ana Rocha sound design Kassian Troyer assistant scenography Anna Hentschel scenography Doris Dziersk assistant costumes Ann-‐Kristin Danzinger costumes Nadine Grellinger intern dramaturgy Carlotta Scioldo light Jürgen Tulzer with special thanks to Frank Laubenheimer Lena Lauzemis video production Philipp Hochleichter Damaged Goods (Brussels) Münchner Kammerspiele (Munich) Sound Roy Carroll Meg Stuart & Damaged Goods are supported by the Flemish authorities and the Flemish Community Commission
www.damagedgoods.be
BUILT TO LAST
NL/ Vijf performers reizen doorheen de geschiedenis van de dans – en mogelijk ook haar toekomst. Keer op keer kondigt een indrukwekkende, nieuwe wereld zich aan, waarin zij met de hulp van subtiele variaties in hun bewegingen een nieuw bewustzijn ontdekken: van de ruimte, de situatie, zichzelf en elkaar. Die voortdurende poging om overeind te blijven toont de mens in al zijn kwetsbaarheid. De titel Built to Last lokt argwaan uit. Hoe kan je vandaag geloven in eeuwige waarden en universaliteit? Dingen worden gemaakt om weer stuk te gaan, net zoals wij almaar onszelf willen herontdekken. In Built to Last werkt Meg Stuart voor het eerst met bestaande, klassieke muziek. De geluidsopname, een ‘metacompositie’ van muziekdramaturg Alain Franco, fungeert als een tijdsmachine. Elk van de muziekstukken, van onder anderen Sergei Rachmaninov, Ludwig van Beethoven, Iannis Xenakis en Arnold Schönberg, getuigt van een monumentaal karakter. FR/ Cinq performeurs voyagent à travers l’histoire – et peut-‐être l’avenir – de la danse. À chaque fois se révèle un nouveau monde impressionnant dans lequel ils découvrent, à l’aide de variations subtiles dans leurs mouvements, une nouvelle conscience de l’espace, de la situation, d’eux-‐mêmes et des autres performeurs. Leur tentative permanente de maintenir leur position montre l’être humain dans toute sa vulnérabilité. Le titre Built to Last éveille des soupçons. Comment peut-‐on aujourd’hui croire en des valeurs éternelles et l’universalité ? L’obsolescence programmée des objets vise à réduire leur durée de vie, de même que nous souhaitons sans cesse nous redécouvrir. Dans Built to Last, Meg Stuart utilise pour la première fois de la musique classique existante. La prise de son, une « métacomposition » du dramaturge musical Alain Franco, fait office de machine à remonter le temps. Chacune des compositions, entre autres de Sergei Rachmaninov, Ludwig van Beethoven, Iannis Xenakis et Arnold Schönberg, témoigne d’un caractère monumental. EN/ Five performers travel through the history of the dance – and possibly into its future. Time and time again they enter an impressive new world, in which they themselves, through subtle variations in movement, discover a new consciousness: of the space, the situation, themselves and each other. The constant effort to stay upright reveals inherent vulnerability. The title, Built to Last, arouses suspicion. Is it possible, today, to still believe in eternal values and universality? Things are built up only to fall down again, in much the same way that we long to constantly rediscover ourselves. In Built to Last Meg Stuart works for the first time with existing classical music. The sound recording, a meta-‐composition by music dramaturge Alain Franco, acts as a time machine. Each of the tracks, by Sergei Rachmaninoff, Ludwig van Beethoven, Iannis Xenakis and Arnold Schönberg amongst others, reflects an overwhelming sense of monumentality.
MET MUZIEK BEN JE NOOIT ZEKER interview met Meg Stuart door Jeroen Versteele Meestal werk ik met muzikanten die tijdens het creatieproces een soundtrack componeren. Voor Built to Last wilde ik bestaande, symfonische, overweldigende muziek als uitgangspunt nemen. Hoe kan je als mens tegemoet komen aan het massieve daarvan? In samenwerking met Alain Franco is er een reeks stukken tot stand gekomen, afkomstig uit diverse tradities van de klassieke en moderne muziek. Ik heb de werken niet mathematisch bestudeerd en uit elkaar gerafeld, ik heb er emotioneel op gereageerd. Wat maakt muziek in ons los? Slavoj Žižek zegt in The Pervert’s Guide to Cinema iets heel interessants: “Dezelfde muziek die ooit duivelse doelen heeft gediend, kan worden verlost en in dienst van het Goede komen te staan. Of ze kan dubbelzinnig zijn en blijven. Met muziek ben je nooit zeker. Ze brengt onvermoede gevoelens aan de oppervlakte. In die zin vormt muziek steeds een bedreiging.” De soundtrack functioneert als een tijdmachine. De dansers gaan heen en weer in de geschiedenis. In elke scène ontwikkelen ze een nieuw bewustzijn: van zichzelf, van de ruimte, van de muziek en van elkaar. Veel bewegingsmateriaal is ontstaan vanuit het exploreren van veranderende wetten en codes. Vele van mijn andere choreografieën zijn ontstaan vanuit een bepaalde gevoelstoestand. Maar bij Built to Last lieten we ons door de muziek ertoe dwingen ons telkens opnieuw aan nieuwe vormen aan te passen. In elke vorm hebben we gezocht naar complexe, subtiele handelingen. Iconografische, monumentale beelden kunnen door een minimale beweging, door een enkele blik, iets dubbelzinnigs en menselijks krijgen. De uitdrukking 'built to last' verraadt een geloof in eeuwige waarden, heldhaftigheid, universaliteit. We willen steeds nieuwe dingen tot stand brengen. We willen vooruit maar het gevoel van een naderend einde blijft. Iedereen bereidt zich er op voor. Misschien gaat Built to Last over hoe we ons in het licht van de eeuwigheid kunnen oefenen in afscheid nemen, in doodgaan.
WITH MUSIC WE CANNOT EVER BE SURE interview with Meg Stuart by Jeroen Versteele I usually work with musicians who compose a soundtrack during the creative process. For Built to Last I wanted to start with existing, overpowering, symphonic music. As a human being, how do you deal with the enormity of it? In collaboration with Alain Franco a series of pieces have emerged, resulting from various traditions of classical and modern music. I didn’t carry out a mathematical analysis and deconstruction of the works, I simply responded to them on an emotional level. What is it that music releases in us? Slavoj Žižek says something very interesting in The Pervert’s Guide to Cinema: “The same music that served evil purposes can be redeemed to serve the Good. Or it can be read in a much more ambiguous way. With music we cannot ever be sure. In so far as it externalizes our inner passion music is potentially always a threat.” The soundtrack acts as a time machine. The dancers move back and forth through history history. They uncover a new consciousness in every scene: of themselves, of the space, of the music and of eachother. Many dance sequences have emerged from an exploration of changing laws and codes. Many of my other choreographies stem from a certain state of mind. But in Built to Last we let the music force us to adapt to new forms, time and time again. In each form we looked for complex, subtle manouvers. The slightest movement, a single glance, can make iconographic, monumental pictures into something ambiguous and human. The expression ‘built to last’ betrays a belief in eternal values, heroism and universality. At the same time, we have the urge to continue reinventing ourselves. We have to move forward. But the sense of an approaching end remains. Everyone is preparing for it.
A HISTORY OF EDITING: EDITING HISTORY -‐ ON THE SOUNDTRACK IN BUILT TO LAST NL/ Voor haar eerste creatie met klassieke muziek, Built to Last (2012), nodigde choreografe Meg Stuart muziekdramaturg Alain Franco uit. In de lezing Geschiedenis van de montage: montage van de Geschiedenis geeft Franco zijn persoonlijke visie op monumentaliteit en stabiliteit in de maatschappij én in de muziek. Onze cultuur is gehecht aan standvastigheid en drijft op continuïteit over de generaties heen. Franco reflecteert kritisch op de culturele functie van muziek en het classicisme en licht zijn non-‐ chronologische muziekkeuze en -‐montage van Built to Last toe. Built to Last is een tijdsmachine met muziek van onder andere Stockhausen, Rachnmaninoff, Xenakis, Schönberg en de derde symfonie van Beethoven als as in de voorstelling. Franco’s verticale metacompositie beschouwt geschiedenis niet alleen als de aaneenschakeling van gebeurtenissen, maar ook als een netwerk dat zich over het ganse lichaam strekt. FR/ Pour sa première création accompagnée de musique classique, Built to Last (2012), la chorégraphe Meg Stuart a invité le dramaturge musical Alain Franco. Dans la conférence Histoire du montage : montage de l’Histoire, Franco donne sa vision personnelle de la monumentalité et de la stabilité dans la société et la musique. Notre culture est très attachée à la constance et navigue sur la continuité au fil des générations. Franco mène une réflexion critique sur la fonction culturelle de la musique et du classicisme, et explique le choix musical opéré pour Built to Last et son montage non chronologique. Axe central du spectacle, Built to Last est une machine musicale à remonter le temps qui diffuse de la musique de Stockhausen, Rachmaninov, Xenakis, Schönberg et la troisième symphonie de Beethoven. La métacomposition verticale d’Alain Franco considère non seulement l’Histoire comme une suite d’événements, mais comme un réseau qui s’étend à travers tout le corps aussi. EN/ For her first creation using classical music, Built to Last (2012), choreographer Meg Stuart invited music dramaturge Alain Franco to collaborate with her. In his talk, A History of Editing: Editing History, Franco gives his personal view of monumentality and stability in society and in music. Our culture is very attached to constancy and depends on continuity across generations. Franco critically examines the cultural function of music and classicism and explains his non-‐chronological selection and juxtaposition of music in Built to Last. Built to Last is a time machine and includes music by Stockhausen, Rachmaninov, Xenakis, Schönberg and Beethoven’s third symphony as an axis for the performance. Franco’s vertical meta-‐composition sees history not just as a chain of events but also as a network that extends over the whole body.
ALAIN FRANCO SELECTEERDE BAANBREKENDE KLASSIEKE STUKKEN VOOR DE NIEUWE VOORSTELLING VAN MEG STUART, BUILT TO LAST fragmenten uit het interview met Alain Franco door Heidi Lenaerts, uitgezonden op Klara – Babel, 02/10/2012. “Al heel vroeg in het proces was duidelijk dat Beethoven een centrale rol zou spelen in de montage van de muziek. Ik ben aanvankelijk intensief op zoek gegaan naar materiaal dat potentieel samen kon gaan met muziek van Beethoven, maar daarom niet gelijk is aan de geest van zijn composities. Die manier van werken impliceert dat ik de harmonische taal, dynamiek en toonaard van een muziekstuk ontleed en op basis van die analyse een hypothese maak van hoe ik dat specifieke werk kan laten overgaan in een ander werk. Achter dergelijke montage zit altijd een doordacht idee. Zo bijvoorbeeld speelt in de voorstelling een fragment uit de Eroica (1804) van Beethoven gelijktijdig met Staub (1987) van Lachenmann. Beide stukken vloeien verder over in Lontano (1967) van Ligeti. In de Eroica van Beethoven schuilt het potentieel revolutionair element dat hij in zijn latere oeuvre ook verder zal uitwerken. Staub van Lachenmann is op zijn beurt een reflectie op de negende symfonie van Beethoven en werpt een kritische blik op wat revolutionair zijn als componist, het idee van revolutie in de Kunst, (nog) betekent. De versmelting met Ligeti geeft vervolgens een derde kritische blik binnen dezelfde sequentie. Ligeti doet met Lontano een poging om weg te raken uit het idealisme, de verheerlijking die zo eigen is aan het tijdperk van Beethoven. In Lontano concentreert Ligeti op de klankkleur, de uitwerking, ontdaan van iedere verwijzing naar het heroïsche en de subjectiviteit. Dit is een voorbeeld van hoe de muziek in deze voorstelling werkt. Voor mij gaat Built to Last over een eeuwige vraagstelling van de mensheid: enerzijds het gegeven van de Geschiedenis (en natuurlijk in die voorstelling ook de muziekgeschiedenis als archief van de gecomponeerde tijd), anderzijds de actuele situatie van de Mens, het heden. Wat is dat lichaam en waar staat het, wat wil het zijn: geheel in de zin van de vraag die Hannah Arendt stelde: "Wo sind wir wenn wir Denken". Het uitdrukken van de spanning tussen het beschouwbare en het onvatbare werd een expliciet onderzoeksterrein voor Meg Stuart bij wie de performers hun subjectiviteit altijd op het spel moeten zetten. Het is vaak daarom dat haar voorstellingen zo heftig zijn.”
BUILT TO LAST -‐ MUSIC Karlheinz Stockhausen, Hymnen Region II Karlheinz Stockhausen in Studio für elektronische Musik / WDR Keulen
(Meer informatie over Stockhausen en zijn werk: www.karlheinzstockhausen.org)
Iannis Xenakis, Thalleïn Diego Masson / Musikfabrik Köln Ludwig van Beethoven, Symfonie nr. 3 ‘Eroïca’ Nikolaus Harnoncourt / Chamber Orchestra of Europe György Ligeti, Lontano Jonathan Nott / Berliner Philharmoniker Sergei Rachmaninov, Vespers, opus 37 nr.1 Nikolai Korniew / Sint-‐Petersburg Charmer Choir Antonìn Dvoràk, Symfonie nr.9 ’Uit de Nieuwe Wereld’ Herbert von Karajan / Berliner Philharmoniker Perotinus, Sederunt Principes Dominique Vellard / Ensemble Gilles Binchois Arnold Schönberg, Pierrot Lunaire: Der Kranke Mond Erika Stiedry-‐Wagner / Arnold Schönberg Meredith Monk, Astronaut Anthem Richard Westenburg / Musica Sacra Anton Bruckner, Symphonie nr. 9 Günther Wand / NDR Sinfonieorchester Gérard Grisey, Le Temps et l’Ecume Emilio Pomarico / Ensemble S / WDR Sinfonieorchester Györgi Ligeti, Atmosphères Jonathan Nott / Berliner Philharmoniker Antoine Brumel, Missa Et ecce terrae motus Paul van Nevel / Huelgas Ensemble Arnold Schönberg, Gurrelieder: Seht die Sonne Sir Simon Rattle / Berliner Philharmoniker Kaaitheater is supported by
