?
3. Wanneer ik als gevolg van de keuze voor jaarverlof
Vragenrubriek ICO’s
Arbeidsduurverkorting (adv), spaarverlof en bevordering arbeidsparticipatie ( bapo) in het primair onderwijs (Voorlichtingspublicatie met kenmerk AB-1998/18847 van 24 april 1998, opgenomen in Gele katern nr. 12b van 6 mei 1998)
Mededelingen OCenW
Vragenrubriek informatiecentrum POPO
t.z.t. bij het verlof opnemen een vacature heb van 131 werkelijke uren en ik benoem iemand op die vacature voor enkele weken, stel ik dan ook zijn werktijdfaktor vast door 131 door 1659 te delen?
Voorlichting
Neen, dat kan alleen op deze wijze als betrokkene een benoeming voor het gehele schooljaar krijgt. Wanneer
Informatie verkrijgbaar bij:
iemand niet alle schoolweken lesgeeft, moet het
CFI/ICO/PO, 079-3232.333
aantal uren dat een voltijder in die periode netto had
aantal te werken uren worden gerelateerd aan het moet werken, wanneer het aantal te werken uren van de voltijder evenwichtig zou zijn gespreid over het schooljaar. Dit kan bijvoorbeeld als volgt. Stel de 131
Arbeidsduurverkorting (adv)
?
uur wordt gewerkt gedurende 2 weken voor de voorjaarsvakantie en 2 weken na de voorjaars-
1. Mag een bestuur herbezetting van de eigen adv door
vakantie. Een voltijder zou dan in 40 weken 1659 uur
een parttimer weigeren?
moeten werken. In 4 weken is dat 166 uur. Betrokkene werkt 131 uur. De werktijdfactor wordt dan 131/
Als er formatieruimte beschikbaar is zonder dat dit
166 = 0,7892 en de voorjaarsvakantie wordt doorbe-
tot formatieve verdringing leidt en als er geen eigen
taald.
wachtgelders zijn, kan de herbezetting van de eigen adv niet worden geweigerd.
?
?
4. Een bestuur heeft een vacature voor 5,5 lesuur op donderdag en 5,5 lesuur op vrijdag. De school kent 40 school-
2. Mag herbezetting van de eigen adv met voorbijgaan
weken. Moet de werktijdfactor dan bepaald worden op 40
van tijdelijk benoemden?
maal 11 is 440 lesuur?
Zoals gezegd mag herbezetting van de eigen adv niet
Neen, er zijn geen dwingende voorschriften die bepa-
tot formatieve verdringing leiden. In dit verband
len welke werktijdfactor iemand die nieuw in dienst
wordt onder formatieve verdringing ook verstaan het
komt, moet krijgen. Wel is het zo dat er bepaalde
niet of voor een kleinere omvang kunnen herbenoe-
normen zijn voor het maximum aantal lesuren dat
men van tijdelijken. Herbezetting van de eigen adv
iemand, gegeven zijn werktijdfactor, opgedragen mag
door het in vaste dienst benoemd personeel zou dan
krijgen. Afhankelijk van het antwoord op de vraag in
nl. tot een verhoogd beroep op de wachtgeldregeling
hoeverre het bestuur dit maximum wil benutten, kan
leiden.
het zelf de werktijdfactor bepalen. In het onderhavige voorbeeld kan ervoor gekozen worden om de
P rima i r o n d e r w i j s
N U MMER 16 •
59 • 1 7 j u n i 1 9 9 8
werktijdfactor te bepalen aan de hand van een lestaak
zich er niet tegen verzet, afwijken van de hoofdregel. In
van 40 x 11= 440 uur.
dat geval wordt het aantal uren afgeschreven dat die
?
5. Een bestuur heeft een vacature voor 5,5 lesuur op don-
middag in de bovenbouw wordt lesgegeven.
Vragenrubriek informatie-
door het feit dat er in het jaar van aanstelling relatief veel adv wil opnemen wordt er in de middag een team-
centrum POPO
feestdagen vallen op donderdag en vrijdag. Mag de
?
werktijdfactor van de nieuwe leraar gebaseerd worden op
voor de teamvergadering en zo nee hoeveel moet er dan
het feitelijk aantal te geven lesuren? Zo ja, hoe groot
worden afgeschreven?
derdag en 5,5 lesuur op vrijdag. Hoewel de school zo’n 40
8. Een voltijder werkt de hele week in de onderbouw,
schoolweken kent, is het aantal uren dat de nieuwe
maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag 5 uur per dag en
leraar feitelijk moet lesgeven maar 418. Dat komt mede
woensdagochtend 3 uur. Op de woensdag dat deze leraar vergadering gehouden. Moet deze leraar terugkomen
wordt de werktijdfactor dan? Als iemand een adv-dag opneemt hoeft hij niet terug Ja, de werktijdfactor van de leraar kan gebaseerd
te komen voor deze teamvergadering. Betrokkene
worden op het feitelijk aantal te werken uren. Hoe
moet voor deze vrije woensdag het aantal lesuren in
groot de werktijdfactor wordt, is afhankelijk van de
de bovenbouw, veelal 3,5 uur, afschrijven. Opgemerkt
keuze die betrokkene maakt. Kiest betrokkene voor
wordt dat wanneer een school voor de leraren regel-
jaarverlof, dan wordt zijn werktijdfactor ten minste
matig niet-lesactiviteiten plant op woensdagmiddag,
418/ 930 = 0,4495. Kiest hij voor sparen op basis van
het wellicht is aan te bevelen om over de opname van
een arbeidsduur van 1790, dan wordt zijn werktijd-
adv op de woensdag aanvullende afspraken te maken
factor ten minste 418/1010= 0,4139. Kiest hij voor
in het DGO.
sparen op basis van een arbeidsduur van 1710, dan wordt zijn werktijdfactor 418 961= 0,4350.
?
9. Het maximale lesgevende gedeelte van 65% van de
Opgemerkt wordt dat wanneer het een functie betreft
benoemingsomvang wordt in feite per 1 augustus 1998
die ook na dit schooljaar vervult moet worden, het
gewijzigd in de verhouding maximaal lesgevend gedeelte
aanbeveling verdient om ook te kijken hoe de feestda-
930 uur tegen 1659 uur (normjaartaak). Dit betekent dat
gen in de komende jaren vallen. Wellicht komt het
de extra herbezettingsruimte, die betrekking heeft op de
feitelijk aantal te werken uren voor deze leraar in die
adv per 1 augustus 1998 van 3%, niet toereikend is. Kan ik
jaren wat hoger uit. De hiervoor berekende werktijd-
de benodigde fre’s bij het ministerie claimen?
factoren bieden hiervoor geen ruimte meer. In het algemeen is het aan te bevelen om daar waar het een
Allereerst, het percentage van 65 was een maximum-
structurele functie betreft uit te gaan van een meerja-
percentage. Een fulltimer zat in de praktijk op een
rig gemiddelde.
lager percentage. Immers, 1010 van 1790 (of 961 van
?
1710) komt neer op lager percentage. De bekostiging
6. Iemand werkt alleen ’s ochtends en wel 3 uur in de
is gebaseerd op full-time basis. Voor parttimers kon in
onderbouw. De kinderen in de bovenbouw krijgen >s
de praktijk deze verhouding evenredig worden toege-
ochtends 3,5 uur les. Nu wil hij op vrijdag vrij. Hoeveel
past. Werd er echter uitgegaan van het maximale per-
moet hij dan afschrijven?
centage, dan werden er in feite fre’s uitgespaard. Immers, de benoemingsomvang werd dan bepaald op
Adv wordt normatief afgeschreven aan de hand van
de maximale verhouding in plaats van de evenredige
het aantal lesuren in de bovenbouw. In dit geval is dat
verhouding. Ofwel, een relatief kleinere benoeming-
3,5 uur. Voor de middag hoeft deze leraar niets af te
somvang, die minder fre’s kost. Het maximum van
schrijven, want hij werkt ’s-middags niet en hoeft dan
65% had met name voor vervangers gebruikt kunnen
ook geen adv op te nemen.
worden, omdat voor deze personen wellicht een klei-
?
nere niet-lesgevende functie verwacht werd. Zij vervin-
7. Iemand werkt in de regel alleen ’s ochtends en wel 3
gen een paar dagen en hadden bijvoorbeeld niets of
uur in de onderbouw. De kinderen in de bovenbouw krij-
weinig te maken met ouderspreekuur, vergaderingen,
gen ’s ochtends 3,5 uur les. Op een dinsdag is er om 15.30
enz.
een teamvergadering gepland. De leraar wil die dinsdag-
Zoals hiervoor uiteengezet werden er in feite fre’s uit-
middag echter adv. Hoeveel moet hij nu afschrijven? Hoofdregel is dat adv in hele dagen wordt opgenomen.
gespaard door de 65% -regel maximaal toe te passen.
Op basis van deze hoofdregel kan hij dus niet alleen ’s
Het gevolg hiervan is dat het voordeel van de praktijk
middags adv opnemen. Wel de hele dag, dan moet hij het
in het verleden hiermee verloren gaat. Dit kan echter
aantal uren afschrijven dat die ochtend en middag in de
geen reden zijn om per 1 augustus 1998 extra fre’s
bovenbouw wordt lesgegeven. Het bevoegd gezag kan
toegekend te krijgen.
Nu geldt over de hele linie een evenredig verdeling.
echter op verzoek van betrokkene en als het dienstbelang
NU M M E R 1 6 •
60 • 1 7
juni 1998
Pri ma ir o n d e r w i j s
Overigens dient voor de vergelijking oud-nieuw onder
Door het opplussen bedraagt zijn werktijdfactor
de oude regeling de 65% in feite niet over 38 uur p.w.
0,5263 x 1710/1659 = 0,5425
te worden berekend (24,7 uur) maar over 1710 : 40
Het rooster is gebaseerd op 1710. De volgende maxi-
(schoolweken) = 42,75 uur p.w. (27,79 uur). Dat heeft
mum jaarnormen gelden voor betrokkene.
tot resultaat dat het werkelijk aantal gegeven lesuren( arbeidsduur
1710 x 0,5425 = 928
24,7 uur) afgezet tegen 42,75 uur, in feite dus een
feitelijk te werken
1659 x 0.5425 = 900
lager percentage behelst dan 65%. De per 1 augustus
ADV-verlof
51 x 0.5425 = 28
1998 geldende verhouding (930 van 1659) is immers
Vragenrubriek informatie-
ook afgeleid van de normjaartaak van 1659, resulte-
deskundigheidsbevordering
166 x 0.5425 = 90
rend in 930 lesuren.
minimale niet-lessentaak
563 x 0.5425 = 305
10. De onderbouw heeft per week een lestaak van 23 uur,
?
maximale lessentaak
961 x 0.5425 = 521
een half uur minder dan de bovenbouw. Dat levert een
Les-ADV
lestaak per jaar op van 920 uur. In de nieuwe normjaar-
feitelijke maximale lessentaak
centrum POPO
31 x 0.5425 = 17 930 x 0.5425 = 504
taak is sprake van een maximale lestaak per jaar van 930 uur. Mogen onderbouwleerkrachten nu naast genoemde
Als betrokkene wordt ingeroosterd voor de maximale
920 uur nog 10 uur extra worden ingezet, zodat zij de adv lessentaak dan bedraagt deze 521 lesuren per jaar maximaal. Dit aantal uren wordt evenredig over het jaar verin feite dagelijks /wekelijks genieten? Een normbetrekking wordt op jaarbasis gerealiseerd door deeld. Aangezien betrokkene aanspraak maakt op les-adv een arbeidsduur van 1710 uren (maximaal 961 lesuren) of
wordt er voor betrokkene op roostervrije dagen ingeroos-
van 1790 uren (maximaal 1010 lesuren), waaruit vervol-
terd. Door het inroosteren van 17 uren les-adv komt de
gens verlof wordt verleend voor 51 uren ( 31 lesuren), res-
feitelijk maximale lessentaak per jaar voor hem uit op
pectievelijk 131 uren (80 lesuren). Dit betekent in de
504 lesuren. Betrokkene geeft aan op welk moment hij
onderhavige situatie dat betrokkene moet werken op een gebruik wenst te maken van de (les-)adv. Als over het tijdrooster van maximaal 961, resp. 1010 lesuren en vervol-
stip geen overeenstemming wordt bereikt, beslist het
gens verlof krijgt voor 31, resp. 80 lesuren, in principe op
bevoegd gezag.
te nemen in gehele werkdagen. Tenzij het dienstbelang
Het bevoegd gezag en betrokkene kunnen ook andere
zich daartegen verzet, kan het verlof echter op verzoek
afspraken maken. Betrokkene en het bevoegd komen
van betrokkene anders dan in gehele werkdagen worden
bijvoorbeeld overeen dat de feitelijke maximale lessen-
verleend (artikel I-C41, lid 3). Daarmee kan een werksitua- taak op jaarbasis evenredig over het schooljaar wordt tie ontstaan zoals in de vraagstelling omschreven. Dit kan verdeeld, waardoor hij per week, gespreid over het echter niet door het bevoegd gezag worden opgelegd
gehele schooljaar, feitelijk eenzelfde aantal lessen geeft.
tegen de zin van de betrokkene in.
In dat geval wordt de adv dus wekelijks genoten.
In het gestelde voorbeeld kan de leraar uit de onderbouw, Met andere woorden: er van uitgaande dat de school een rooster hanteert van
c wordt er voor een betrokkene op weekbasis een roos-
1790 op jaarbasis, tot gemiddeld 1010 uur per jaar worden
ter vastgesteld waardoor hij omgerekend op jaarbasis
ingezet voor de lesgevende taken in de onder- en boven-
uitkomt op meer uren lesgeven, dan dient deze ’te
bouw. De les-adv is daarbij steeds 80 uur.
veel’ te gegeven lesuren als adv te worden uit-
?
11. Een parttimer maakt gebruik van de mogelijkheid
geroosterd. c Kiest betrokkene voor een rooster dat iedere week
zichzelf te herbezetten. Hoe moet er nu gehandeld
gelijk is, waardoor hij op jaarbasis uitkomt op de feite-
worden met betrekking tot zijn werkelijke arbeidsduur
lijke maximale lessentaak, dan is daarmee de adv ver-
per jaar en de aanspraak op verlof als er wordt gewerkt
golden. Hij heeft dan bij zijn verzoek tot opplussen
met een rooster van 1710?
impliciet het verzoek gedaan om zijn adv anders dan in hele dagen op te nemen.
Als betrokkene per 1 augustus 1998 zijn werktijd-
?
factor kan laten ’opplussen’, dient aan de hand van de 12. Als in het activiteitenplan 1000 lesuren per jaar zijn nieuwe werktijdfactor zijn arbeidsduur te worden opgenomen, krijgt een leerkracht dan voor 70 lesuren berekend. Dit kan het beste aan de hand van een voor- (1000 – 930) verlof of voor 80 lesuren, waardoor hij op 920 beeld worden verduidelijkt. lesuren per jaar uitkomt? Voorbeeld
De regeling geeft aan dat een leerkracht, benoemd in
Betrokkene had op 31 juli 1998 een aanstelling van 20 een normbetrekking, jaarlijks recht heeft op 80 lesuur. Na conversie bedraagt zijn werktijdfactor (20 : 38) uren verlof bij een arbeidsduur op jaarbasis van 1790 0,5263
uren of 31 lesuren verlof bij een arbeidsduur op jaarbasis van 1710 uren. In de onderhavige situatie geldt
P rima i r o n d e r w i j s
N U MMER 16 •
61 • 1 7 j u n i 1 9 9 8
voor de betrokkene een arbeidsduur van 1790 uren,
werktijd-lesuren-verhouding van 1659 staat tot 930.
waarbij de lessentaak maximaal 1010 lesuren
Dit leidt er toe dat de werktijdfaktor in feite iets
bedraagt. Het woord ’maximaal’ geeft aan dat het
hoger moet worden vastgesteld. De daartoe benodigde
minder kan zijn, i.c. 1000 uren. Wat wel vast ligt, is de
fre’s dienen uit het geheel van het formatiebudget te
omvang van het verlofaanspraak uitgedrukt in les-
worden bestreden. Een alternatief is om bijvoorbeeld
gevende taken, t.w. 80 uren. De betrokkene heeft
een leraar uit de onderbouw, die over het algemeen
recht op 80 lesuren verlof per jaar, in principe op te
minder lesgevende uren heeft dan maximaal mag
Vragenrubriek informatie-
nemen in gehele werkdagen. Dit resulteert dan in een
worden opgedragen, voor een paar lesuren in te
centrum POPO
netto-lesgevende taak van 920 uren per jaar.
zetten op de herbezetting van het bapo- of spaar-
?
13. Mag iemand die voor 32 uur is benoemd op een Mel-
verlof.
van 32 uur. Zij mogen zichzelf dan ook herbezetten
?
waarmee de werktijdfaktor op het equivalent van 32
Neen, het schema gaat er van uit dat de betrokkene in
uur komt.
de maand juli 1998 de betreffende leeftijd heeft
Betrokkene kan niet meedoen met de spaarregeling,
bereikt. Als dat niet het geval is, zoals in het gegeven
aangezien het niet in het systeem past dat er een ver-
voorbeeld, dan dient voor dat leeftijdsjaar het aantal
vanger wordt aangesteld op een Melkertbaan. Gezien
bapo-uren naar rato te worden berekend. De uitwer-
de subsidiestructuur is de spaarregeling een niet-
king is dan als volgt.
kertbaan zijn eigen adv herbezetten en hoe wordt bij
16. Een leraar is op 1 augustus 1998 59 jaar. Per 15 septem-
betrokkene de spaarregeling toegepast?
ber 1998 wordt hij 60. Kan ik in deze situatie bij het vast-
Ja. Bij Melkertbanen gaat het in principe om banen
stellen van het totaalrecht van de flexibele bapo ook uitgaan van de tabel zoals gepubliceerd op pagina 21?
toepasbare regeling.
Bevordering arbeidsparticipatie ouderen ( bapo)
15-9-98 1-10-98 1-8-98 tot 1-10-98
60 jaar 61 jaar met FPU 2/12 x 340
56,5
340
340,0
1-10-98 tot 1-10-99
?
extra verlof eenheden
dient het verlof in principe wekelijks te worden opge-
Als betrokkene besluit pas aan het eind van het school-
nomen. In goed overleg kan, in verband met school-
jaar 1999-2000 van de FPU gebruik te maken (hij heeft de
organisatorische redenen, het verlof in beperkte mate
mogelijkheid het schooljaar af te maken zonder dat dit
worden geclusterd voor zolang er wel sprake is van
consequenties heeft voor de eenmalige verhoging met
14. Kan ik mijn bapo-verlof dat ik op basis van de flexi-
170,0
bele bapo-regeling in een schooljaar wens te genieten ook Totaal
566,5 bapo-uren tussen
in 1 keer opnemen?
1-8-98 en 1-10-99
Ongeacht of er sprake is van al dan niet flexibele bapo
een redelijke spreiding over het gehele schooljaar.
170 extra bapo-uren), wordt de uitkomst van 566,5 bapo-
Daarnaast mag het aantal aldus opgenomen bapo-
uren nog verhoogd met 10/12 x 340 = 283,5 uren tot 850
uren, gespreid over het gehele schooljaar en eventueel
uren bapo-verlof.
gecombineerd met seniorenverlof en jaarverlof, niet meer bedragen dan 50% van de betrekkingsomvang.
?
15. Bij het bapo-verlof is de verhouding totaal uren – lesgebonden uren zodanig dat de herbezetter voor een grotere omvang moet worden benoemd om het lesgebonden
?
17. Bij een deeltijdbetrekking wordt het bapo-verlof naar rato vastgesteld, waarbij de uitkomst minimaal 45 uur verlof per jaar moet zijn (zie punt 4.4). Betekent dit nu
dat bij een uitkomst van lager dan 45 er geen bapo kan worden genoten?
aantal uren te kunnen geven. Hetzelfde doet zich voor bij de herbezetting van spaarverlof. Hoe los ik dit op?
De bedoeling is dat iedereen recht heeft op bapoverlof, ook als de naar rato-berekening minder dan 45
In het onderhandelaarsakkoord is afgesproken dat
uur oplevert. Bij het opnemen van het bapo-verlof
voor de betrokkene die bapo-verlof geniet van (maxi-
dient de omvang van het verlof op jaarbasis echter
maal) 170 uur resp.340 uur, verlof uit de lesgebonden
tenminste 45 uur te bedragen. Met andere woorden:
dan wel behandeltaken krijgt voor 104, respectievelijk
bij een kleiner recht dan 45 uur per jaar moet het
208 lesgebonden uren. Zo is in dat akkoord ook afge-
recht opgespaard worden zodat in een volgend jaar
sproken dat voor de betrokkene die kiest voor spaar-
wel tenminste 45 uur kan worden opgenomen. Aldus
verlof van 51, resp 131 uur, verlof krijgt uit 31, resp.
zal het RPBO worden geformuleerd.
80 lesgebonden uren. Voor de herbezetter geldt een
NU M M E R 1 6 •
62 • 1 7
juni 1998
Pri ma ir o n d e r w i j s
Spaarverlof
? ?
18. Hoe vindt de afschrijving plaats van het spaarverlof ? Evenals bij het jaarverlof wordt bij spaarverlof normatief afgeschreven aan de hand van het aantal lesuren dat op de dag dat men verlof neemt in de bovenbouw wordt gegeven op de betreffende school.
Vragenrubriek informatiecentrum POPO
19. Hoe vindt het normatief afschrijven plaats in het (v)so?
In de ISOVSO/WEC staat dat leerlingen van 7 jaar en ouder tenminste 1000 uren onderwijs per schooljaar ontvangen. De WBO regelt dat de leerlingen in de laatste 4 jaar 4000 uren onderwijs per schooljaar krijgen. De systematiek van normatief afschrijven op basis van het aantal lesuren dat op de dag dat men verlof neemt in de bovenbouw wordt gegeven kan derhalve voor zowel het basisonderwijs als het (voortgezet) speciaal onderwijs worden toegepast. In het DGO kan overigens een andere afschrijvingssystematiek worden afgesproken.
?
20. Als ik de omvang van het jaarlijks te sparen aantal uren bijvoorbeeld na 2 jaar uitbreid van 51 naar 131 omdat op dat moment mijn opfrisverlof is afgelopen, begint er dan een nieuwe minimale spaartermijn van 5 jaar voor deze uitbreiding? Neen. Alle fluctuaties in de omvang van het jaarlijks te sparen aantal uren worden geacht binnen dezelfde minimale spaartermijn te vallen.
?
21. Als een leerkracht zijn spaarverlof opneemt in bijv. het zesde schooljaar, kan hij dan in dat schooljaar alweer voor een nieuwe termijn van tenminste 5 jaar gaan sparen?
Ja. Het feit dat hij in het zesde jaar spaarverlof geniet doet geen afbreuk aan het gegeven dat hij in dat jaar weer normaal 51 of 131 uur kan sparen als geniet hij geen spaarverlof in dat jaar.
P rima i r o n d e r w i j s
N U MMER 16 •
63 • 1 7 j u n i 1 9 9 8
