FORWARD_juin010_NL.qxd:FORWARD fr
OPENER
31/05/10
Verkiezingen 2010
26
Algemene aandeelhoudersvergadering van de NV België Uw stem beïnvloedt de ‘dividenden’ die de Staat zal uitkeren…
28 Ctrl-Alt-Delete… 10 partijvoorzitters over hun sociaal-economisch programma
37
“Ook wat niet gezegd wordt, is belangrijk!” Verkiezingsprogramma’s gewikt en gewogen door topeconoom Peter Vanden Houte & het VBO-memorandum met voorstellen voor een welvarende toekomst
26
•
JUNI 2010
11:39
Page 26
FORWARD_juin010_NL.qxd:FORWARD fr
31/05/10
11:39
Page 27
Verkiezingen 2010
OPENER
13 juni 2010: Algemene
aandeelhoudersvergadering van de nv België
T
oen de bestuurders van de nv België het eind april 2010 niet meer eens geraakten, betekende dat dat er in allerijl een algemene aandeelhoudersvergadering moest worden bijeengeroepen. De verkiezingen op 13 juni e.k. geven ons inderdaad de kans om het sociaaleconomisch beleid van onze politici te evalueren, maar vooral ook om mee te beslissen hoe het er in de toekomst zal uitzien. Uw stem is dus wat waard, en zal zeker invloed hebben op de ‘dividenden’ die de Staat zal kunnen uitkeren in de vorm van onder meer pensioenen, lagere lasten op lonen, betere infrastructuur, een performanter overheidsapparaat, betere vorming en een waardige gezondheidszorg. De aandelenkoers van de nv België daalt al jaren gestadig. We concurreren steeds moeilijker tegen opkomende economische machten en dat vreet aan onze welvaart. Alleen vertrouwen op een statisch savoir-faire zal ons op lange termijn zuur opbreken. We moeten onze maatschappij structureel aanpassen aan een veranderende en verruimde wereld met veel nieuwe spelers. We moeten in onze zoektocht naar oplossingen out-of-the-box durven te denken en niet vies zijn van het exploreren van nieuwe horizonten. Daar liggen een hoop geweldige kansen voor wie ze wil grijpen. In de huidige context van budgettaire krapte, torenhoge noden aan de investeringszijde – denk maar aan de openbare infrastructuur – en een fiscale druk die bijzonder zwaar weegt op werknemers en bedrijven, kunnen we echter maar één conclusie trekken: elke verspilling van middelen en energie moet worden weggewerkt en mag niet langer worden getolereerd. Voor de optimisten onder ons is dat misschien goed nieuws: er zijn nogal wat domeinen waar we efficiënter kunnen omspringen met de bestaande middelen, en dus zonder extra geld te spenderen betere resultaten kunnen behalen. Management- en communicatie-expert Ludo Goethals* maakte voor ons een rekensommetje op basis van een Frans model dat gedurende 30 jaar zijn sporen heeft verdiend bij 1.200 bedrijven en overheidsinstellingen wereldwijd. ‘Sociaaleconomisch management’ is het toverwoord dat – als we het even toepassen op de nv
België – tot duizelingwekkende cijfers leidt. “Disfunctioneringen bij interacties tussen ambtenaren onderling en tussen ambtenaren en structuren (werkorganisatie, werkomstandigheden, technologie, mentale ingesteldheid,…) leiden bij een voorzichtige berekening tot 10.800 euro per ambtenaar per jaar verborgen kosten. Als we ervan uitgaan dat de nv België één miljoen medewerkers heeft, hebben we een potentieel van verborgen performantie van liefst 10,8 miljard euro per jaar!” Als we als doelstelling zouden nemen om elk jaar 50% van die verborgen kosten om te zetten, komen we tot een extra sociale en economische performantie van 5,4 miljard euro per jaar. De totale investering hiervoor nodig is op ongeveer een jaar terugverdiend. Wat betekent dat op één legislatuur van vier jaar tijd, zomaar eventjes 16,2 miljard euro bijkomende middelen worden vrijgemaakt. En het is niet alles. Goethals had minder vergelijkend materiaal ter beschikking om een precieze berekening te maken van de verborgen kosten die voortvloeien uit de interactie tussen politiek en administratie, maar ziet daar gemakkelijk tientallen miljarden euro per jaar te winnen, om nog maar te zwijgen van het (gebrek aan) interactie tussen politiek en maatschappij waar hij het met een lichte aarzeling over honderden miljarden durft hebben. “Zelfs als we maar een stukje van de ideale weg afleggen, is er dus enorm veel potentieel om de beschikbare middelen in de nv België efficiënter in te zetten. Ik vind het jammer dat nog geen enkele economist deze berekening met meer diepgang heeft aangevat. Idealiter zou er misschien een Europese instelling moeten komen waar onafhankelijke economisten het potentieel van elk land in kaart brengen.” Een rooskleurigere toekomst kan dus wél. Het vergt enkel moed, ambitie, visie en doorzettingsvermogen. Sofie Brutsaert
* Square Circle, het bureau van Ludo Goethals, werd onlangs gecertificeerd door ISEOR - een toonaangevend Frans onderzoekscentrum in management - om het sociaaleconomisch management in ons land te ontwikkelen. Het model traceert disfunctioneringen in organisaties waarvan de gevolgen niet worden gemeten bij gebrek aan managementtools. www.iseor.com en www.squarecircle.be
JUNI 2010
•
27
FORWARD_juin010_NL.qxd:FORWARD fr
OPENER
31/05/10
11:39
Page 28
Verkiezingen 2010
Welk sociaaleconomisch beleid in België na de verkiezingen?
Ctrl-Alt-Delete… De Belgische computer is vastgelopen. Er zitten beduidend wat bugs in het systeem. Op 13 juni selecteert u de experts die rond de tafel mogen zitten om de besturingssoftware opnieuw aan de praat te krijgen. Forward peilde alvast bij de voorzitters van de grote democratische partijen* naar de economische schade die de slechte werking van België.0 heeft teweeggebracht. Maar we wilden vooral weten hoe ze – behalve het herschrijven van de gecrashte delen – gebruik willen maken van de hard- en software om België opnieuw socio-economisch op de wereldkaart te krijgen. * In alfabetische volgorde
Marianne Thyssen, CD&V “Opnieuw beginnen na onverantwoorde ‘crisis’”
V
oor Marianne Thyssen, voorzitster van de CD&V, is de gemiste kans vooral die op een oplossing voor de institutionele problemen: “De mensen voelen het aan alsof de voorbije jaren alles in het teken stond van de institutionele debatten, maar men vergeet dat wij een Staatshervorming willen om het land juist socio-economisch beter op de kaart te zetten. De lopende gesprekken boden bovendien uitzicht op een onderhandelde afspraak. We hadden kunnen bewijzen dat Franstaligen en Nederlandstaligen best nog akkoorden kunnen sluiten over moeilijke dossiers. We hadden vlak voor het Europees voorzitterschap kunnen tonen hoe stabiel dit land wel is.” Maar het is dus anders gelopen, en Thyssen betreurt de imagoschade die ons land daardoor ondervond. Bovendien countert ze fel de stelling dat de voorbije jaren niets zou zijn gebeurd op sociaaleconomisch vlak. “In volle bankencrisis hebben we al de communautaire dossiers opzij geschoven. We hebben het spaargeld gered en een succesvol anticrisisbeleid gevoerd. Zowel op het vlak van de daling van onze groei, de stijging van onze werkloosheid en het begrotingstekort doen we het beter dan het gemiddelde van het Europa van de 27. OESO en IMF bevestigen dat we een goed beleid hebben gevoerd.” De CD&V wil naar eigen zeggen ook in de toekomst zwaar inzetten op het sociaaleconomische. “Dat betekent structurele hervormingen aan onze economie aanbrengen, onze concurrentiekracht opvijzelen, ons begrotingstraject verder uitvoeren.” Thyssen verwijst ook naar de uitvoering van de agenda Europa 2020,
waarvoor ook de deelregeringen hun verantwoordelijkheid moeten opnemen. “Ik denk aan vorming, opleiding, energie, klimaat, geld voor onderzoek en stimuleren van innovatie. We moeten ervoor zorgen dat we kunnen concurreren op de groeiende markten, en niet alleen op die markten die achteruitgaan.” Als we naar de betaalbaarheid van de sociale zekerheid vragen, denkt Thyssen onmiddellijk aan een hervorming van de pensioenen. “Mensen moeten weten dat ze een behoorlijk pensioen zullen krijgen. Daarvoor zijn hervormingen nodig en wij hebben absoluut de moed om dat aan de mensen uit te leggen.” Mensen zullen bij een rooms beleid langer moeten werken, “maar dan moeten we ervoor zorgen dat onze arbeidsmarkt zo functioneert dat oudere werknemers er als waardevolle mensen op terechtkunnen. Daar zal het sociaal overleg een belangrijke rol in spelen,” aldus Thyssen. Ook starters zullen worden aangemoedigd. En dan is voor Thyssen de cirkel rond: “En uiteraard moeten we gaan naar een overheid die partner is voor de bedrijven. Als we die echt efficiënt moeten maken, dan zullen we ook werk moeten maken van een Staatshervorming. Maar ik beklemtoon nogmaals dat dat voor ons puur functioneel is omdat we ervan uitgaan dat beslissingstrajecten kort moeten zijn. Het moet gaan om homogene bevoegdheidspakketten en de overheidsmiddelen moeten zo productief mogelijk worden ingezet.” Over energie had Thyssen het niet spontaan, maar toen we de vraag stelden, gaf ze volmondig toe dat dit domein aandacht vraagt: “We moeten eerst zorgen voor energiezekerheid, maar ze moet ook betaalbaar zijn. Het is tenslotte ook een factor die onze concurrentiekracht mee bepaalt.”
Als we de overheid echt “efficiënt moeten maken,
dan zullen we ook werk moeten maken van een Staatshervorming”
28
•
JUNI 2010
FORWARD_juin010_NL.qxd:FORWARD fr
31/05/10
11:39
Page 29
FORWARD_juin010_NL.qxd:FORWARD fr
OPENER
31/05/10
11:39
Page 30
Verkiezingen 2010
Joëlle Milquet, cdH “Wij willen een pact over kennis en opleiding”
B
ij cdH verklaart men zich vooral ‘gefrustreerd’ omdat men de grote structurele hervormingen die nodig zijn voor het organiseren van de economische overgang van het land en voor het stimuleren van het concurrentievermogen niet heeft kunnen aanvangen. “De economische crisis heeft deze regering gedwongen tot adhocbeslissingen.” Maar ondanks de problemen waarmee ze tijdens de regeringsvorming te maken kreeg, heeft “deze regering bestuurd met een grote eensgezindheid, samenhang, snelheid en efficiëntie. Het land heeft zich snel en vooruitziend een zeer ruim anticrisisplan aangemeten. Op dat vlak wordt ons land vaak als voorbeeld aangehaald door de Europese instanties.”
ringen in nieuwe, beloftevolle en innoverende sectoren aanmoedigen. “De dynamiek die we rond dit onderwerp gelanceerd hadden, werd ineens afgebroken. Dat wordt nu een van onze prioriteiten voor de volgende regering.” De cdH pleit voor een pact over kennis en opleiding. “Dit betekent dat we ons ambitieuze doelstellingen voor R&D moeten opleggen, zowel op federaal als regionaal niveau. Maar ook dat we een pact moeten uitwerken voor levenslang leren en het verwerven van kwalificaties, dat we moeten evolueren naar een volwaardige opleidingsdriehoek tussen scholen, bedrijven en regionale diensten. Ten slotte moeten we de strategie die onder deze legislatuur werd ingevoerd voor de Waalse en Vlaamse competentieclusters verder blijven ontwikkelen, om de innovatie in een aantal belangrijke industriële sectoren te ondersteunen. In dat opzicht is ook de steun aan de export erg belangrijk.” Deze dynamiek gaat uit van aanzienlijke investeringen in de milieusec-
Deze regering mag “geen overgangsrege-
ring zijn, het moet een visionaire regering zijn”
Ter voorbereiding van de periode ná de crisis, lanceerde de cdH in februari dit jaar de ‘Stratégie Belgique 2020’ met als doel om, in overleg met de regio’s, een degelijk plan voor de economische herstructurering van het land op te stellen. Dit plan moet investe-
Jean-Michel Javaux, Ecolo “Ecologische keuzes goedkoper maken”
D
e covoorzitter van de Franstalige groenen, Jean-Michel Javaux, toont zich gematigd over de werking van de federale regering gedurende de drie voorbije jaren. “Ik heb het gevoel dat men, om diverse redenen, de existentiële debatten niet ten gronde heeft durven voeren. Ik denk dan bv. aan de vergrijzing of de financiering van de sociale zekerheid. Natuurlijk was er de financiële crisis midden in een legislatuur waarvoor men conjuncturele maatregelen heeft moeten treffen – die we trouwens bereid waren om te ondersteunen – maar daarvóór had de Premier al drie keer zijn ontslag aangeboden.” Ecolo meent dat we uit de crisis lessen moeten trekken om de economie naar een nieuwe welvaart te leiden. “Welvaart in de zin
30
•
JUNI 2010
van voorspoed en hoop. Het is onze taak om weer hoop te brengen, in het bijzonder voor de jongeren die zich op de arbeidsmarkt willen begeven.” Deze ambitie moet vorm krijgen via de invoering van de Green Deal op Belgisch en Europees niveau. Overheidssteun, spaargelden en private investeringen moeten niet alleen ingezet worden voor duurzame ontwikkeling in de traditionele sectoren, maar ook voor nieuwe groene technologieën. Deze overgang naar een meer ecologische economie kan via de oprichting van een Staatsinvesteringsfonds, het toevoegen van milieu-indicatoren aan de traditionele economische indicatoren en uitgebreidere duurzaamheidsvereisten in de lastenboeken van de overheid. Deze groene economie zal ook ondernemers heel wat kansen bieden. “Ik ben ervan overtuigd dat de nieuwe uitdagingen van de groene eco-
nomie een creativiteitspotentieel inhouden dat kan wedijveren met de internetrevolutie. (...) Het is belangrijk om kinderen zo jong mogelijk zin voor ondernemen bij te brengen, naast het recht op een mislukking. Er werden hier al flinke inspanningen voor geleverd, in het bijzonder op het vlak van sociale bescherming, maar er is nog een hele weg af te leggen alvorens jongeren een eigen bedrijf durven oprichten of overnemen.” Javaux wil ecologische keuzes een duw in de rug geven, in het bijzonder bij de investeringen door bedrijven. “Eén van onze prioriteiten is het goedkoper maken van ecologische keuzes. Dat kan onder meer via fiscale maatregelen. We moeten er wel op toezien dat
FORWARD_juin010_NL.qxd:FORWARD fr
31/05/10
11:39
Page 31
Verkiezingen 2010
tor en het scheppen van niet alleen groene banen, maar ook ‘witte banen’. De ‘Stratégie Belgique 2020’ van de cdH behandelt ook de kwestie pensioenen. “Er is een grote hervorming nodig, die veeleer gebaseerd is op carrièreduur dan op leeftijd, zonder echter de pensioenleeftijd in vraag te stellen. Dit houdt m.a.w in dat de werkgelegenheidsgraad van oudere werknemers omhoog moet.” Tegelijkertijd meent de cdH-voorzitster dat de “arbeidskosten – waaronder de loonkosten – sterk zullen moeten verlagen opdat onze bedrijven opnieuw competitief kunnen worden, zonder echter de loonindexatie in vraag te stellen.” Om hierin te slagen zonder aan de sociale zekerheid te raken, wil Joëlle Milquet een nieuwe verhouding tussen milieulasten en lasten op arbeid en financiële stromen. “Er moet een debat komen over de alternatieve financiering en de aanpassing van de fiscaliteit.” Om het land op het pad naar deze verregaande structurele hervormingen te leiden, “zal de volgende regering een sociaaleconomische regering moeten zijn die de Staatshervorming aanpakt. Het pact voor de nieuwe federale Staat zal een pact voor een coöperatief federalisme met een sociaaleconomische visie voor de volgende tien jaar moeten zijn. Deze regering mag geen overgangsregering zijn, het moet een visionaire regering zijn.”
OPENER
Wouter Van Besien, Groen! “Maatschappelijke problemen belangrijker dan Staatshervorming”
V
oorzitter van Groen! Wouter Van Besien keek met lede ogen naar de politieke taferelen van de laatste jaren en maanden. “De institutionele crisis was een soort alibi om te verbergen dat er binnen de regering absoluut geen eensgezindheid was over wat er op sociaaleconomisch vlak moest gebeuren.” Van Besien vreest een zware economische tol. “Je ziet de eerste speculanten tegen België al opduiken. We moeten dus razendsnel terug stabiliteit brengen.” En dat kan volgens Groen! alleen langs de weg van de dia-
Het kan niet voor ons dat “bedrijven dankzij de notionele het totale fiscale gewicht gelijk blijft. Groene fiscaliteit mag dus iets worden opgetrokken, maar elders moeten de lasten verlicht worden, wellicht voor de kosten van arbeid. Dat zijn de fiscale transfers waar we naar moeten streven, zonder echter het concurrentievermogen van de bedrijven aan te tasten.” Dat betekent dat we “anders moeten gaan nadenken” over ons sociaal model. Een filosofie die hij ook toepast voor de nieuwe financiering van de sociale zekerheid en in het bijzonder de pensioenproblematiek. “We moeten geen symbolische strijd voeren over het minimale aantal gewerkte jaren of
Eén van onze “ prioriteiten is het goedkoper maken van ecologische keuzes” de pensioenleeftijd, maar formules vinden om ook na deze limiet nog te kunnen werken.” Ecolo acht de tijd rijp voor een reflectie over de arbeidsduur in de loop van ons hele leven. “We zullen moeten nadenken over het ‘nut en de verdeling van arbeid’ over verschillende generaties. Hiervoor zullen we creatief moeten zijn, en niet enkel trachten om de kantlijnen van het sociale model te verbeteren.”
interestaftrek een belastingvoordeel krijgen en dan toch nog veel mensen op straat zetten” loog. “Met eenzijdige strategieën komen we er nooit uit.” Van Besien wil na de verkiezingen eigenlijk liefst meteen van start met het behandelen van een aantal maatschappelijke problemen en economische en ecologische dossiers die hij veel belangrijker inschat dan de Staatshervorming, maar hij vindt tegelijkertijd dat je na jaren gebakkelei over institutionele problemen niet zomaar kan zeggen dat dat aspect onbelangrijk is. Dus moet er eerst gewerkt worden aan een onderhandelde oplossing.
“In een tweede instantie is het tijd om vernieuwing te brengen. Wij hebben een programma uitgewerkt onder de noemer ‘groene New Deal’, met een knipoog naar het enorme investeringsprogramma van de Amerikaanse president Roosevelt in de jaren ’30. Het idee van een groene economie is niet om te schrappen wat er vandaag bestaat en opnieuw te beginnen. De bedoeling is om met de huidige actoren, bedrijven, bedrijfsleiders samen te zitten en stap voor stap ervoor te zorgen dat de productieprocessen duurzaam worden, dat de energieverspilling stopt. Op die manier zorg je dat de economie nieuwe zuurstof krijgt, door nieuwe investeringen en
JUNI 2010
•
31
FORWARD_juin010_NL.qxd:FORWARD fr
OPENER
31/05/10
11:39
Page 32
Verkiezingen 2010
door het aanwenden van nieuwe technologieën. Tegelijkertijd schep je economische winst want dat kan jobs creëren en het is ook goed voor milieu en klimaat.” Dat heeft te maken met investeringen, maar ook met een regelgevend kader, aldus Van Besien, dat niet bureaucratisch verstikkend mag zijn, maar ervoor zorgt dat de toprunners van de bedrijven op dat vlak een voordeel krijgen. Er is dus een fiscaal aspect: “De belasting op arbeid moet naar beneden, en we moeten
meer belasting heffen op consumptie, vervuiling, energieverbruik, en een stuk ook op zeer grote vermogens. Zodanig dat de overheid toch een financiële basis houdt om mee te werken, maar dat de bedrijven meer ruimte hebben om mensen aan te werven en meer aangespoord worden om milieuvriendelijk te werken.” Ten slotte stelt Van Besien ondernemers gerust: hij is niet van plan om het systeem van de notionele interestaftrek op de helling te zetten, maar hij zou er wel graag
enkele voorwaarden aan verbinden. “In de eerste plaats jobcreatie of jobbehoud. Het moet aangetoond worden dat er anders jobs verloren zouden gaan. Het kan niet voor ons dat bedrijven – InBev was daar een voorbeeld van – dankzij de notionele interestaftrek een belastingvoordeel krijgen, tegelijk enorme winsten maken en dan toch nog veel mensen op straat zetten.”
Jean-Marie Dedecker, LDD “Tabula rasa, en opnieuw beginnen”
“D
e impact van de po litiek op de Belgische economie? Ze hebben niks gepresteerd. De enige positieve maatregel – de tijdelijke werkloosheid voor bedienden – is een pleister op een houten been, want ze verandert niets aan de essentiële problemen!” Voor Jean-Marie Dedecker, voorzitter van LDD, werkt de institutionele opbouw van ons land verlammend. “Je kunt geen maatregelen treffen omdat de instituties op hun tandvlees zitten. Dit is een regimecrisis!”
moet eraf. Besparen kunnen we op het ambtenarenapparaat, op de sale and lease back operaties, op het aantal instituten. Zo kunnen we makkelijk de provincies afschaffen bv.” Het enige waarvoor Dedecker toch nog wat subsidies overheeft, is voor het stimuleren van R&D. “Tot 3% van het bnp. Zoals beloofd. Dát moeten ze doen, niet 500 miljoen euro geven aan een failliete autofabriek! Of brugpensioenen uitdelen bij het eerste beste sociaal conflict. Iedereen wéét dat het te duur is, werkgevers zijn ertegen, maar zodra ze een tegenslag hebben, gebruiken ze het à volonté. Dat is hypocriet!”
De obesitas van de “overheid is onverdraag-
De hoge energiekosten wil Dedecker aanpakken met een nieuwe kerncentrale. Sub sidies voor groene energie moeten dan weer onmiddellijk worden stopgezet. “Energie moet niet worden gesubsidieerd, energie moet zelfstandig zijn. We kunnen niet nog eens 20% meer gaan betalen voor onze energie, en aan Lakshmi Mittal 1 miljard euro emissierechten cadeau doen. De markt van de emissierechten is één grote oplichting en wordt de grootste luchtbel in de toekomst van de industriële wereld.” Nog even terugkomen op die vlaktaks. Die is, aldus Dedecker, de enige manier om écht te concurreren met landen waar de vennootschapsbelasting 19% bedraagt. “In Zwitserland betalen de kantons 12% aan de federale Staat. Voor de rest bepalen die kantons zelf hoeveel belasting ze eisen. Zo ontstaat er een gezonde concurrentie. Dat zou Wallonië ook kunnen doen met Vlaanderen. Maar ondernemingen willen dat allemaal niet. Die hebben al die subsidies graag. Het is als manna uit de hemel. Maar met die uitspraken maak ik geen vrienden, zeker?”
lijk. Minstens 30% moet eraf”
Dedecker pleit voor een confederaal model met heel grote autonomie voor de regio’s. Pas als dat gerealiseerd is, kan LDD zijn economisch programma uitvoeren. “Wij voorzien in een beperking van de werkloosheid in de tijd, in het uitdoven van het brugpensioen, in de loopbaanberekeming van pensioenen met als minimum de 40-jarige loopbaan geleidelijk aan op te trekken. Voorts willen we een vlaktaks. Als 18% van je economie in het zwart verloopt, is het tijd voor een nieuw fiscaal systeem. Ten slotte moet het migratiebeleid drastisch worden aangepakt. Zoals we nu migratie aanpakken, voeren we de armoede in. Het kost ons liefst 8 miljard euro per jaar.” Een recente reis door Azië pakte Dedecker naar de keel: “Ik ben bang. We staan op een cruciaal moment in de geschiedenis. Ofwel werk je aan een concept voor de toekomst, ofwel ga je mee ten onder aan de genoegzaamheid van de westerse wereld. En dat geldt ook voor Vlaanderen.” Dedecker pleit voor eenvoudige regels, veel minder overheidstussenkomst en een ontvette overheid: “De obesitas van de overheid is onverdraaglijk. Minstens 30%
32
•
JUNI 2010
FORWARD_juin010_NL.qxd:FORWARD fr
31/05/10
11:39
Page 33
Verkiezingen 2010
OPENER
Didier Reynders, MR
V
an de voorbije drie jaar onthoudt Didier Reynders vooral de enorme en bijzondere ingrepen als gevolg van de bancaire en financiële crisis. Achttien maanden later stelt hij vast dat het spaargeld van de burger ook echt beschermd werd en dat de kredietvolumes, zowel voor de bedrijven als voor particulieren, op een aanzienlijk niveau bleven ten opzichte van de periode vóór de crisis. “We hebben de werking van de economische activiteit gered.”
van de fiscale hervorming – lastenverlaging op arbeid –, maar ook en vooral reële steun moeten blijven verlenen voor onderzoek en ontwikkeling.” Voorts beklemtoont Reynders nog het belang van een “echte groene fiscaliteit die meer aanmoedigt dan straft”. Maar hoe kunnen we deze doelstellingen verzoenen met de terugkeer naar een budgettair evenwicht? “We moeten vermijden dat onze Staten genezen, maar uiteindelijk toch sterven. Het is met andere woorden niet de bedoeling om al te drastische verminderingen van het overheidstekort na te streven als we daardoor het land op sociaal en economisch vlak morsdood maken. Ik doe een oproep tot haalbare inspanningen.” Dit betekent onder meer maatregelen ten gunste van toekomstgerichte sectoren en sectoren die goed zijn voor flink wat werkgelegenheid. “De belangrijkste vector om in België opnieuw een begrotingsevenwicht te bereiken, is het creëren van banen, wat een hogere activiteitsgraad bij jongeren en ouderen impliceert.”
vector “omDeopbelangrijkste nieuw een begrotingsevenwicht te bereiken, is het creëren van banen” Volgens de MR-voorzitter wacht het Belgische economische beleid voor de nabije toekomst twee grote opdrachten: een budgettair evenwicht tegen 2015 en het voortzetten van de relance. Hiervoor zijn vooral de maatregelen voor lastenverlagingen erg belangrijk. “Ik sta open voor alle discussies, op voorwaarde dat ze leiden tot een lastenverlaging voor bedrijven, in het bijzonder voor kmo’s en voor bedrijven met een sterk groeipotentieel.” Hierbij denkt de MR vooral aan de notionele interest. “Ik ben overtuigd dat we moeten voortgaan op de ingeslagen weg
Voor de sanering van de overheidsfinanciën ambieert Didier Reynders in de eerste plaats een beheersing van de uitgaven. “Een van de beste oplossingen hiervoor is de uitwisseling van beste praktijken binnen Europa.” In de tweede plaats moet men beter rekening hou-
© Reporters
“De lasten op ondernemen verder verlagen”
den met de reële kostprijs van bepaalde diensten. “Gratis bestaat niet. Wie moet er betalen voor de trein, medicijnen, het gebruik van de wegen,...? Dat zijn vragen die we moeten durven te stellen, met uitzonderingen voor de laagste inkomens.” Ten slotte moet men erop toezien dat beslissingen inzake fiscaliteit op het best geschikte niveau worden genomen. “Een belasting op financiële transacties of de koolstoftaks heeft maar zin in een Europees kader.” De MR-voorzitter beklemtoont de noodzaak van mondiale oplossingen, omdat ook de wereld almaar globaler wordt. “Pas dan krijgen we echt vooruitzichten op een herstel van de overheidsfinanciën, een relance van de activiteit en van een sterke economische en sociale zone binnen Europa.” Binnen dit Europese kader wil hij bovendien een betere beheersing van de werking van de bancaire en financiële wereld. “Voor het welzijn van de economische activiteit en de bedrijven van ons land moeten we een aantal gedragingen binnen deze sector kunnen bijsturen. Ik denk dan vooral aan een regulering van de hedge funds en speculatieve fondsen.”
Bart De Wever, N-VA “Het bestuurlijk anker afgooien om de spurt aan te vatten”
“J
e kan het institutionele en het sociaaleconomische niet uit elkaar trekken. De vraag is: hebben wij op het Belgische niveau nog efficiënte en democratische structuren om sociaaleconomische keuzes te maken?” Bart De Wever, voorzitter van N-VA, over zijn stokpaardje. “Volgens ons niet. Terwijl buurlan-
den de pijnpunten wegwerken van hun competitiviteit, blijft onze federale regering steken in noodmaatregelen. De laatste drie jaar was het non-beleid acuut, maar ook tijdens de paarse periode werd het hele primaire saldo opgebruikt zonder dat er structurele maatregelen kwamen. We moeten naar een confederaal model waarbij de socio-economische bevoegdheden praktisch volledig naar de deelstaten gaan.” Het economisch
JUNI 2010
•
33
FORWARD_juin010_NL.qxd:FORWARD fr
OPENER
31/05/10
11:39
Page 34
Verkiezingen 2010
programma van de N-VA is dan wellicht ook alleen op Vlaanderen toepasbaar? “Het op België toepassen zal wellicht niet lukken”, repliceert De Wever. Vlaanderen is nu eenmaal een centrumrechts land en Wallonië is een links land, en de optelsom daarvan is meestal geen beleid.” In het ideale Vlaanderen van De Wever beperkt de overheid fors de eigen taak: “Werken aan goed onderwijs, deftige infrastructuur, de kwaliteit van
We moeten naar een “ confederaal model waarbij de socioeconomische bevoegdheden praktisch volledig naar de deelstaten gaan” de eigen dienstverlening en fiscaliteit: wij hebben niet de ambitie om verschrikkelijk veel andere dingen te doen. Voor elke extra taak moet je immers ook belastingen vragen.” Het onderwijs krijgt van de N-VA goede punten, maar moet toch in het oog worden gehouden. Qua infrastructuur moet men een tandje bijsteken, en pleit De Wever voor een draagvlak voor grote openbare nutswerken. De Vlaamse overheid moet voorts dringend afstappen van de huidige regelneverij, en ten slotte is er de fiscaliteit. “Daar ligt het kalf écht gebonden. Als we kijken naar de reële belastingen die bedrijven betalen, dan sprin-
gen de loonkosten in het oog. Daar moet lineair iets aan gebeuren, al is er weinig ruimte de komende jaren. We moeten proberen de marges die er komen niet gewoon in loonsverhogingen te steken en doelgroepspecifiek tewerk gaan.” De Wever denkt voorts aan het ontkoppelen van bv. kinderbijslag en gezondheidszorg en lonen. “Ten slotte is financiële verantwoordelijkheid voor de regio’s ook het sleutelwoord om de publieke financiën krachtdadig te saneren.” In een hervorming van de sociale zekerheid gelooft De Wever niet op Belgisch niveau. “Het is nochtans dringend. Als je bv. pensioenen wil uitbetalen die nog enige koopkracht vertegenwoordigen, moeten er keuzes gemaakt worden, zoals langer blijven werken en de eeuwigdurende werkloosheidsvergoeding afbouwen. We geloven niet dat de PS in Wallonië dit wil, maar begrijp me niet verkeerd: ook Vlaanderen krijgen we niet voorbereid op de toekomst zonder offers te vragen.” De Wever wil voorts nog een objectiverende evaluatie van de notionele interestaftrek om op basis daarvan te beslissen of de maatregel moet worden bijgestuurd. En als we de energiekosten aanhalen, wordt De Wever boos: “Ik ken weinig landen die zo’n strategische sectoren gewoon aan het buitenland verkopen! We proberen de situatie te keren met de lancering van het Vlaams Energiebedrijf. Maar ook het systeem van de groene stroomcertificaten creëert zeer ongewilde effecten en is dringend aan verbetering toe.”
Alexander De Croo, Open Vld “Politiek voeren met concepten uit bedrijfsleven”
“I
n de politieke crisis van de voorbije weken heeft men paniek gezaaid door te zeggen dat de financiële markten ons land gingen afstraffen, dat de bondspreads gingen exploderen en dat ons land ging stilvallen. Ik doe niet mee aan dat soort van paniekzaaipolitiek”, zo nuanceert Alexander De Croo, voorzitter van Open Vld, de impact van de plotse uitstap van Open Vld uit de regering op de economie. “Maar dat we door de communautaire spanningen er niet toe komen om de échte problemen aan te pakken, dat kost ons wél op een sluipende manier.” Ons land zou, aldus de jonge politicus, nu de omslag moeten maken naar een innovatiegerich-
34
•
JUNI 2010
te economie, zou het pensioenstelsel moeten hervormen, justitie aanpakken en de infrastructuur verbeteren. “We hebben op die vlakken niets gedaan of zijn in halve analyses blijven steken. Wij hebben aan de noodrem getrokken omdat we geen zin hadden in een nieuw rondje BHV-carrousel. Nu gaan stemmen geeft ons uitzicht op een periode van vier jaar zonder verkiezingskoorts zodat partijen makkelijker uit de loopgraven komen en beleid kunnen voeren.” De Croo, die zelf uit het bedrijfsleven komt, heeft een hekel aan de
inefficiëntie van het politiek bedrijf. “Het mag best wat resultaatgerichter. Je houden aan afspraken of spaarzaam omspringen met de middelen: het zijn waar-
We moeten zeker de “werkgeversbijdragen
aanpassen tot op het niveau van onze belangrijkste concurrent!” den die als vanzelfsprekend gelden in het bedrijfsleven, maar als je dat in de politiek oppert, ben je een spelbreker.” In zijn recept voor een efficiënter België
FORWARD_juin010_NL.qxd:FORWARD fr
31/05/10
11:39
Page 35
Verkiezingen 2010
ziet De Croo meer bevoegdheden voor de regio’s, maar ook meer financiële verantwoordelijkheid. “Nu kunnen de regio’s enkel met subsidies werken en die verstoren per definitie de marktwerking. Een fiscaal beleid is gemiddeld 5 maal efficiënter dan een subsidiebeleid.” Voorts ligt De Croo junior wakker van ons kostennadeel op de arbeidsmarkt. “We moeten zeker de werkgeversbijdragen aanpassen tot op het niveau van onze belangrijkste concurrent! Dat kunnen we in geen geval compenseren met andere taksen: onze fiscale druk scoort voor bijna alle categorieën nu al bij de top drie van Europa! Het zal dus moeten
komen van meer efficiëntie in het Staatsapparaat.” De Croo is ook niet te beroerd om in eigen boezem te kijken: “Je kunt moeilijk volhouden dat iedereen langer moet werken, terwijl parlementsleden na 20 jaar een volledig pensioen hebben opgebouwd. Of laten we eens nadenken over het aantal ministers dat we echt nodig hebben.” Ten slotte wil Open Vld meer flexibiliteit op de arbeidsmarkt. “Een lagelonenland worden we nooit. Dat is ook niet ons competitief voordeel. Maar mocht je bv. de 38-uren week op jaarbasis kunnen invoeren, zou dat al een pak meer flexibiliteit opleveren aan de bedrijven.” De Croo kijkt op
OPENER
naar de flexicuritysystemen zoals in de Scandinavische landen. “Onze generatie weet dat de kans dat je van job moet veranderen in deze fluctuerende economie reëel is. Je moet daar de dramatiek van weghalen. We moeten naar hogere werkloosheidsuitkeringen, ze degressief maken en beperken in de tijd. Dan combineer je een verzekerings- en een activeringssysteem. Ons huidig activeringsbeleid – dat het trouwens niet zo slecht doet – moeten we voorts uitbreiden tot 50-plussers.”
Elio Di Rupo, PS © Belga
“Verhinderen dat speculanten de loop der dingen bepalen”
V
olgens Elio Di Rupo heeft de laatste regering algemeen gesproken “verstandig en kwalitatief” werk geleverd. “Zonder financiële crisis en algemene economische verslechtering zou de regering een zeer goed rapport hebben gekregen, ook op begrotingsvlak.”
Voor de toekomst wenst de PS een samenleving waarin “men terugkeert naar de fundamentals”, waarin “de financiële wereld een reële economie steunt, die investeringen mogelijk maakt en zorgt voor werkgelegenheid”. Een samenleving ook met een soepelere consumptie, omdat die een grote rol speelt bij de economische groei, in het bijzonder voor het bbp. “Dat impliceert dat er meer banen moeten komen en een grotere werkzekerheid.” Daarnaast “is het duidelijk dat men, gezien het Belgische economische weefsel, tevens massaal hulp moet bieden aan bedrijven met maximaal 10 werknemers en zelfstandigen.” Maar hoe kan men meer banen creëren? “Naar het voorbeeld van wat er in Wallonië gebeurt met het Marshallplan, moet men een omgeving scheppen die niet alleen innovatie vergemakkelijkt, maar ook het onthalen, steunen en stimuleren van ondernemers. Daarnaast is er nood aan een veel striktere Europese en internationale regelgeving om te verhinderen dat speculanten de loop der dingen bepalen. Dat is essentieel.” Elio Di Rupo pleit voor meer ethiek in de financiële
wereld, dat zou onmisbaar zijn voor een terugkeer naar gezondere openbare financiën. Voor het stimuleren van de consumptie acht de PS een “duidelijke en objectieve” prijscontrole noodzakelijk om de burger opnieuw vertrouwen te geven. “Hiervoor zouden de prijzen van bepaalde producten
moeten ervoor zorgen dat “deWeoverheid niet langer bepaalde
inkomsten misloopt, en dat zijn er heel wat” en diensten, die als basisproducten gezien worden, door het observatorium van de prijzen moeten worden gevolgd.” Als het gaat over de arbeidsmarkt beklemtoont de PS-voorzitter dat er niet zoiets als één zaligmakende aanpak bestaat. “Wij staan in zeer grote mate open voor ideeën om het concurrentievermogen van onze bedrijven te behouden, maar we willen dat doen in het kader van interprofessioneel overleg, met een extreme precisie en in functie van de specifieke realiteit van de verschillende sectoren en de bedrijven.” Met betrekking tot de notionele interestaftrek “zien we, wanneer we goed kijken naar het aantal gecreëerde banen en naar wie er baat bij heeft, dat deze ongewilde neveneffecten heeft, met verspilling van overheidsmiddelen.” Daarom wil de PS “niet zozeer alles afschaffen, maar de notionele interestaftrek herzien. We moeten deze aan een grondig onderzoek onderwer-
JUNI 2010
•
35
FORWARD_juin010_NL.qxd:FORWARD fr
OPENER
31/05/10
11:39
Page 36
Verkiezingen 2010
pen en trachten om nieuwe parameters te vinden, die het mogelijk maken dat deze notionele interestaftrek ook echt gebruikt wordt voor een verbetering van het eigen vermogen.” Di Rupo denkt hierbij in het bijzonder aan de kleine bedrijfjes en kmo’s. “We willen het systeem van de notionele interestaftrek blijven benutten om de economie te stimuleren, maar dan wel een reële economie die bijkomende investeringen mogelijk maakt en ba-
nen schept.” Met betrekking tot de financiering van de pensioenen “willen we de eerste pijler verstevigen, zowel voor werknemers als zelfstandigen, en hiervoor is het nodig dat we geleidelijk naar een begrotingsevenwicht evolueren.” Hoe? “Door ervoor te zorgen dat de overheid niet langer bepaalde inkomsten misloopt, en dat zijn er heel wat.”
Caroline Gennez, sp.a “Hoe hoger het beleidsniveau, hoe eerlijker het systeem”
“M
et spijt in het hart stel ik vast dat er kansen zijn gemist de voorbije jaren: ons begrotingstekort neemt weer mythische proporties aan en onze relanceplannen hebben onvoldoende gewerkt.” Caroline Gennez, voorzitter van sp.a, klinkt oprecht teleurgesteld. “Ze zijn er nooit in geslaagd om iets wat van ver op een regering leek, op de been te brengen. Dat is nefast voor het investeringsklimaat.” Ook nefast zijn de zware administratieve procedures. Vooral het Vlaamse vergunningenbeleid is in dat bedje ziek, volgens Gennez. Ten slotte moet de notionele interestaftrek bijgestuurd worden zodat meer kmo’s en de werkgelegenheid er baat bij hebben. “We moeten nu eindelijk vooruitgaan, en dat is op drie sporen het geval”, zo vat Gennez haar plan voor de toekomst samen. “De economie moet worden hervormd, via productinnovatie, lagere lasten op arbeid en een zinvoller vergunningenbeleid.” De lastenverlaging kan volgens de sp.a perfect gefinancierd worden via een vermogenswinstbijdrage. Ten tweede wil Gennez werken aan de sociale bescherming. “Er moet een verregaande pensioenhervorming komen waarbij de statuten nauwer op elkaar aansluiten. We moeten 300 miljoen euro uittrekken om de inkomensgarantie voor ouderen
36
•
JUNI 2010
op te trekken. Ten slotte moet ook het vertrouwen in het wettelijk stelstel hersteld worden. Daartoe moet de tweede pijler een recht worden voor elke burger.” Hoewel Gennez een Staatshervorming nodig acht – bv. om tot een beter functioneren van de arbeidsmarkt te komen , vindt ze dat je solidariteit op een zo hoog mogelijk niveau moet organiseren, net zoals de fiscaliteit. Daarvoor
de overheidsuitgaven? “De overheid moet vooral efficiënt zijn, dat is des te belangrijker voor socialisten, die toch een belangrijke regulerende rol voor de overheid zien weggelegd in een marktsysteem. We moeten een transparante, efficiënte overheid organiseren die een goede dienstverlening levert, met het aantal mensen dat we daarvoor nodig hebben. De overheid moet gewoon
De economie moet worden “hervormd, via productinnovatie, lagere lasten op arbeid en een zinvoller vergunningenbeleid” kiest sp.a zelfs voor het Europese niveau. Gennez: “Hoe hoger het beleidsniveau, hoe minder achterpoorten en hoe minder concurrentie tussen de Europese lidstaten.” Een eerlijke fiscaliteit is trouwens het derde aandachtspunt op de rode agenda. “Vandaag zijn de lasten in dit land te hoog, maar daarnaast is er ook een probleem van correcte inning.” Dat bepaalde bevoegdheden zich niet op het ideale niveau bevinden, is voor Gennez echter geen excuus om die domeinen links te laten liggen. “Je kan tegelijk je appartement opruimen en uitkijken naar het huis van je dromen. Het is niet het één of het ander!” Het viel ons op dat Gennez niet meteen over besparen begon. Zou ze toch knippen in
goed en eerlijk zijn.” De hoge energiekosten zijn dan weer wel een belangrijk luik in het socialistische programma. Caroline Gennez: “Het is een drama dat de Belgische bedrijven en gezinnen de lagere prijzen van de Franse consument betalen! Enerzijds moeten we onze economie energie-efficiënter maken, daarnaast ook de productie meer decentraliseren en inzetten op alternatieve productie, en ten derde moeten we energie aankopen via een single buyer-systeem, zodat we opnieuw controle krijgen over de prijs.” Sofie Brutsaert en Florence Delhove
FORWARD_juin010_NL.qxd:FORWARD fr
31/05/10
11:39
Page 37
Verkiezingen 2010
OPENER
Verkiezingsprogramma’s gewikt en gewogen door topeconoom Peter Vanden Houte (ING)
“Ook wat niet is belangrijk”
gezegd wordt,
Forward vroeg de partijvoorzitters van de 10 belangrijkste democratische partijen naar het socio-economisch programma dat ze willen realiseren mochten ze de verkiezingen winnen. Helaas zijn we ver verwijderd van het Nederlandse systeem waar de partijen zeer duidelijk moeten zijn over een aantal beleidsparameters en waar het Centraal Planbureau de haalbaarheid van de maatregelen berekent. We lieten de ondankbare opdracht om de programma’s te toetsen aan hun economische haalbaarheid over aan Peter Vanden Houte, chief economist bij ING en voorzitter van de VBO-commissie Economie.
Begrotingstekort: een duidelijk besparingsplan a.u.b.! “We weten dat de helft van ons huidige begrotingstekort structureel is en dat we waarschijnlijk nog bijna 6% van het bbp moeten besparen in de komende jaren om de wettelijke pensioenen overeind te houden. Dit vergt een belangrijke budgettaire inspanning. Tegelijkertijd is de belastingdruk in België bij de hoogste ter wereld, wat de marge om die nog verder op te trekken, beperkt. Geen enkele partijvoorzitter zegt dan ook expliciet dat hij de belastingdruk wil optrekken. Ten hoogste wil men de belastingdruk verschuiven van belasting op arbeid naar groene belasting of belasting op consumptie of vermogen (Ecolo, cdH, Groen!, sp.a). PS en sp.a denken heel wat inkomsten te halen uit een betere inning van de belasting. Hoe dit precies moet gebeuren, wordt niet gespecificeerd. LDD stelt een totale verandering van het belastingsysteem voor door de invoering van een vlaktaks. Hoewel in een aantal landen succesvol, zou volgens studies het tarief in België al zeer hoog moeten liggen om de belastinginkomsten op het huidige niveau te houden. Het zou dan ook enkel werkbaar zijn indien ook de uitgaven fors zouden zakken, iets waar LDD dan ook voor pleit. Ook N-VA pleit voor een forse daling van de uitgaven via een verdere regio na li se ring. Dat blijkt in het verleden
echter niet gelukt. Zo heeft de regionalisering tot een verhoging van het totale aantal ambtenaren geleid. MR pleit niet echt voor een afbouw van overheid, maar stelt dat er meer moet betaald worden voor diensten die de overheid levert. Buiten N-VA en LDD valt er weinig te horen over waar de overheidsuitgaven in de komende jaren kunnen verminderd worden. Open Vld en ook sp.a suggereren meer efficiëntie van het Staatsapparaat (maar bedoelen ze daarmee ook een ontvetting van de Staat?). Wil men de belastingdruk niet verder opdrijven (en daarmee de concurrentiekracht verder verzwakken), zal er toch enige duidelijkheid over besparingen moeten komen. Hoewel veel partijen denken dat meer innovatie onze toekomstige welvaart kan veiligstellen, moet men zich toch realiseren dat innovatie het best gedijt in economieën waar de opbrengst van innovatie niet wordt wegbelast.”
Wil men de belasting“druk niet verder opdrijven, zal er toch enige duidelijkheid over besparingen moeten komen”
De notionele interestaftrek: geduld loont! “MR stelt terecht dat de notionele interestaftrek de kredietcrisis voor Belgische bedrijven minder erg gemaakt heeft door een versterking van het eigen vermogen. Toch willen heel wat partijen aan dit systeem sleutelen (PS, Groen!, sp.a, N-VA). Hoewel men moeilijk tegen het bestrijden van misbruik kan zijn, is het gevaarlijk om het fiscaal stelsel om de haverklap te veranderen. De notionele interestaftrek werd sterk gepromoot in het buitenland om investeerders aan te trekken en dankzij dit systeem heeft België een vlucht van de coördinatiecentra kunnen tegengaan. Er nu weer veranderingen aanbrengen, zou helaas het beeld van rechtsonze-
JUNI 2010
•
37
FORWARD_juin010_NL.qxd:FORWARD fr
OPENER
31/05/10
11:40
Page 38
Verkiezingen 2010
kerheid in België alleen maar versterken, wat ons als vestigingsland niet ten goede zal komen. Door voorwaarden qua tewerkstelling aan de notionele interestaftrek te verbinden, dreigt men de efficiëntie van het systeem te ondergraven. Zoals ook gebleken is na de devaluatie en het herstelbeleid in de jaren 80, moet men eerst financieel gezonde ondernemingen creëren voor men kan hopen op meer werkgelegenheidsgroei. Enig geduld zou dus beter zijn dan constant te sleutelen aan het systeem.”
Energie: diversificatie lijkt het veiligst “Wat energie betreft, pleiten nogal wat partijen voor een conversie naar meer alternatieve energie (Groen!, Ecolo, sp.a). Men moet zich echter wel realiseren dat op dit ogenblik groene energie meer kost dan traditionele energie. Dit betekent dan ook in eerste instantie hogere energiekosten (al hoeft dat op langere termijn niet noodzakelijk het geval te zijn). LDD gaat volledig de andere kant op met meer kernenergie en het stopzetten van groene energiesubsidies. Deze benadering heeft het nadeel dat alternatieve energie dan nooit voldoende volume kan halen om efficiëntiewinsten te kunnen realiseren. De positie van MR die op beide sporen inzet, lijkt dan ook meer aangewezen. Alternatieve energie ontwikkelen, zonder de goedkope kernenergie te verketteren. Enig prag-
Men moet zich wel “realiseren dat op dit
ogenblik groene energie meer kost dan traditionele energie”
matisme en diversificatie van energievoorziening is verkieslijk. CD&V lijkt ook deze kaart te trekken, al zeggen ze het niet met zoveel woorden. Het is natuurlijk evident dat maatregelen om energie efficiënter te gebruiken – waarvoor verschillende partijen een lans breken – ook zullen bijdragen tot de houdbaarheid van ons productiemodel. PS pleit voor prijscontrole van enkele basisproducten en diensten (energie?). Economisch onderzoek heeft echter uitgewezen dat waar concurrentie kan gecreëerd worden, de prijzen doorgaans minder stijgen dan voor goederen waar de prijzen door de overheid worden gecontroleerd. Het klopt wel dat voor diensten waar een natuurlijk monopolie heerst, de overheid een belangrijke rol in de prijszetting moet spelen, maar België heeft op dat vlak geen al te beste reputatie. Geen van de partijvoorzitters maakte gewag van de forse stijging van de distributietarieven voor energie, iets waar de overheid duidelijk niet de kaart van de consument heeft getrokken in de voorbije jaren.”
Arbeidsmarkt: populair vs efficiënt? “Op het vlak van de arbeidsmarkt zijn er uiteraard de klassieke ideologische tegenstellingen. Alle partijen willen wel meer mensen aan het werk krijgen, maar hoe men dat wil doen is vrij onduidelijk. Open Vld en N-VA pleiten voor meer arbeidsflexibiliteit en een beperking van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd. Hoewel dit sociaal weinig populaire maatregelen zijn, heeft de ervaring in andere landen inderdaad geleerd dat dit op termijn voor een hogere werkzaamheidsgraad zorgt. PS wil daarentegen
Laat ons ondernemen! Bedrijven stemmen niet en toch kan een regering niet zonder een goed draaiende economische machine. België verliest dagelijks marktaandelen en die trend moeten we uiterst dringend keren. Om die reden presenteren de werkgevers in aanloop van de verkiezingen op 13 juni e.k. hun Memorandum met hun belangrijkste eisenbundels.* Een overzicht van de belangrijkste thema’s:
1.
Een Staatshervorming kan onmogelijk worden doorgevoerd los van een doordachte aanpak van een kostenefficiënte werking van onze overheden op alle
38
•
JUNI 2010
niveaus. Bij het voeren van de communaustap moet zonder twijfel zijn het optrekken taire dialoog moeten politici voor ogen van de effectieve pensioenleeftijd. houden dat een eenvoudige en kostenefficiënte omkadering van onze ondernemin3. De problemen binnen de eurozone gen essentieel is. Een Staatshervorming hebben aangetoond dat het slechts moen een beter en gelijk is de welvaart van meer kostenefficiën- De competitiviteit van de een land in stand te houte werking van de den en verder uit te breiBelgische economie moet overheid – lees de den als men kan terugtijdens de volgende legisfinancieringswet – vallen op een competilatuur bovenaan de politie- tieve economie. worden daarom best ke agenda worden gezet samen behandeld. Verschillende indicatoren tonen echter aan dat 2. Duurzame overheidsfinanciën zijn onze concurrentiepositie in de afgelopen een voorwaarde voor het vrijwaren van vijf jaar nog verder is verzwakt. Daarvan onze welvaart. In dat kader maakt het VBO getuigen onder andere het sterke verlies een bestek op van de gezondheid van aan marktaandelen, de toegevoegde onze overheidsfinanciën en doet het waarde van de industrie en de export die voorstellen om in de toekomst de pentrager groeien dan in onze buurlanden,… sioenen betaalbaar te houden. Een eerste In tegenstelling tot sommige EU-lidstaten
FORWARD_juin010_NL.qxd:FORWARD fr
31/05/10
11:40
Page 39
Verkiezingen 2010
OPENER
meer werkzekerheid bieden, maar het is economisch niet zeker dat dit de werkgelegenheid zal bevorderen. Het beleid zal vermoedelijk een meersporenbeleid moeten volgen dat enerzijds de arbeidsmarkt flexibeler maakt, maar tegelijkertijd de inzetbaarheid van de bevolking op arbeidsleeftijd verhoogt. Vandaar dat ook onderwijs en vorming een essentieel onderdeel vormen van elk tewerkstellingsbeleid.”
Pensioenen: carrièreduur lijkt nieuwe determinante “We weten dat onze overheidsfinanciën op dit ogenblik onvoldoende stevig zijn om nog maar de bestaan“Alle partijen willen wel meer mensen aan het werk krijgen, maar hoe men dat wil doen de pensioenbeloften in de eerste pijis vrij onduidelijk.” ler na te komen, laat staan nieuwe initiatieven op dit vlak te nemen. Dat betekent of men enkel rekening zal houden met werkelijk verklaart waarom de sanering van de begroting essentieel gepresteerde carrièrejaren (in België wordt bij de penis in het licht van het pensioendebat. Maar ook de beresioenberekening nu ook gelijkgestelde periodes meegekening van de pensioenen en het ontbreken van ontrateld), zegt geen enkele partij met zoveel woorden.” dende maatregelen om vervroegde uittreding uit de arbeidsmarkt tegen te gaan, staan ter discussie. Alle partijen willen de pensioenen veiligstellen, waarbij LDD en Sofie Brutsaert cdH carrièreduur als determinerende factor willen hanteren. Ook Open Vld lijkt in die richting te gaan. Of dit ook
heeft België nog alle troeven in handen om deze negatieve trend te keren. Om dit te doen, moet de competitiviteit van de Belgische economie met tijdens de volgende legislatuur bovenaan de politieke agenda worden gezet. De afhankelijkheidspositie waarin ons Belgisch energiesysteem zich bevindt, verdient daarbij prioritaire aandacht.
4.
Met een belastingdruk van meer dan 52% en 92 verschillende heffingen (Total Tax Contribution – enquête VBO en PricewaterhouseCoopers) behoort België bij de landen die de ondernemingen het zwaarst belasten. Als stimulans voor de Belgische ondernemingen, zowel de kmo’s als de grote bedrijven, om zich te ontwikkelen en om buitenlandse bedrijven in België aan te trekken, is het essen-
tieel om deze fiscale druk te verlagen. Laat ons alvast beginnen met het bestendigen van de notionele interestaftrek en zodoende het vertrouwen in de standvastigheid van ons fiscaal systeem herstellen.
ons meer kwaliteit en minder complexiteit oplevert, naar een ondernemingsvriendelijke juridische omkadering en naar een werkomgeving met meer rechtszekerheid.
5.
6.
Zowel kmo’s als grotere bedrijven in ons land willen investeren in innovatie, in vorming van goed opgeleide werknemers, in arbeidsplaatsen. Dit kan alleen in een ondernemersvriendelijk klimaat. De overheid kan ervoor zorgen dat de omstandigheden het onze bedrijven mogelijk maken de daad bij het woord te voegen en te doen waartoe ze zich begin januari 2010 massaal verbonden met de campagne ‘Laat ons ondernemen!’. Zo snakken Belgische bedrijven naar een toekomstbestendige arbeidsmarkt, naar een administratieve vereenvoudiging die
Voor een groenere economie zijn bedrijven sleutelfactor tot succes. Onze bedrijven hebben alvast de knowhow in huis om een sleutelpositie te claimen inzake energie-efficiëntie en groene technologieën. Er is echter nood aan een ambitieus nationaal plan opdat overheden, huishoudens en ondernemingen de krachten zouden bundelen om ons potentieel inzake energie-efficiëntie optimaal te gaan benutten. * Het Memorandum is integraal beschikbaar op www.vbo.be.
JUNI 2010
•
39
