25 augustus e jaargang no. 33

25 augustus 2006 - 57e jaargang no. 33

Het is deze maand dertig jaar geleden dat Suralco in de polikliniek in Paramaribo medische diensten begon te verlenen aan (gepensioneerde) medewerkers en hun gezinsleden. De officiële opening van wat nu formeel het External Medical Center heet, maar algemeen bekend staat als de Paramaribo Poli, vond echter twee maanden later plaats, om precies te zijn op 23 oktober 1976. De (medische) leiding van Suralco heeft zich in de afgelopen jaren ervoor ingespannen gelijke tred te houden met de modernisering op medisch gebied in de wereld. De poliklinieken (en de daarbij horende laboratoria) hebben een goede naam als het om modern equipment gaat voor de behandeling van hun 'klanten'. Sinds april van dit jaar gaat het bij die klanten niet alleen om (ex-)Suralconiërs en gezinsleden, maar ook om medewerkers van BHP Billiton, gepensioneerden en andere rechthebbenden. Dit heeft te maken met de samenvoeging van de medische diensten van beide bedrijven. Het spreekt voor zich dat de toeloop naar met name de polikliniek in Paramaribo groter is geworden. De officiële openingstijden (7.30 uur - 16.00 uur) zijn gekoppeld aan aanmeldtijden: van 7.30 uur tot 12.00 uur, en van 13.30 uur tot 15.30 uur. De aanmeldtijden houden verband met onderhoudswerkzaamheden, zoals het aanvullen van medicijnenvoorraden (dagelijks 600 -1000 aanvullingen), een korte break voor de medewerkers, schoonmaak van de verschillende werkruimtes en administratieve werkzaamheden waar de doktoren en andere medewerkers tijdens patiëntenbehandeling niet aan toe kunnen komen. Degenen die zich op de aangegeven tijden bij de balie aanmelden, worden zoveel mogelijk behandeld voordat de andere werkzaamheden beginnen.

(Opmerking: Het is op de werkplek en andere afdelingen om medisch - hygiënische redenen verboden voedsel te nuttigen. Vandaar dat er een speciale ruimte is aangewezen voor korte breaks.) Voor spoedgevallen zijn de poli-medewerkers steeds bereikbaar via de wacht of gewoon via de telefoon.Op zonen feestdagen en na de normale openingstijden is de poli gesloten en gelden andere voorzieningen. Daar komen we later op terug. Voorzieningen op de Paramaribo poli: algemene medische hulp aan employés, gezinsleden en gepensioneerden. labverrichtingen. Het laboratorium is op alle werkdagen, behalve 's woensdags, geopend. De priktijden zijn van 7.30 uur tot 10.00 uur. Voor cito bepalingen kan daarvan worden afgeweken. In Paramaribo worden de routinebepalingen gedaan. De meer geavanceerde apparatuur bevindt zich in de polikliniek van Paranam en daar worden de meeste chemische bepalingen verricht. De prikresultaten van het lab in Paramaribo worden voor chemische analyse naar Paranam gestuurd. Vandaar dat het even - minimaal een dag - kan duren voordat alle resultaten binnen zijn. apotheek. Hier worden de meest gangbare medicamenten verstrekt. Een apothekersassistente verwerkt de recepten die de drie artsen voorschrijven. Ook worden de recepten, afkomstig van specialisten verwerkt. De minder frequent voorgeschreven medicamenten worden op 'buitenrecepten' voor andere apotheken in Paramaribo verstrekt. Het aantal patiënten dat dagelijks de Paramaribo poli bezoekt, varieert van 150 tot 250. Met de samenvoeging

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○1 Bauxco Nieuws no. 33 - 25 augustus 2006

van de hulp aan Billiton patiënten is dit een stijging van ruim 25 procent. Verwachtbaar is dat dit percentage in de komende maanden verder stijgt. Op dagbasis komen verwerking en verstrekking van het aantal voorschriften voor medicamenten op tussen de 600 en 1000 te staan. Deze medicamenten dienen zorgvuldig bekeken te worden en - met eventuele instructies aan de patiënten worden aangeboden, een zeer verantwoordelijke taak! Zo dient de apothekersassistente alles door te nemen op eventuele fouten. Indien deze worden

geconstateerd, worden ze met de arts besproken en gecorrigeerd. Niet zelden komt het voor dat een enkele patiënt zeven tot tien verschillende medicamenten krijgt voorgeschreven. De patiënt die erna volgt kan, al heeft hij slechts één medicament, niet worden geholpen voordat alle zeven tot tien medicamenten van de voorgaande patiënt zijn verwerkt in het systeem. Dit kan helaas leiden tot onbegrip en irritatie. Maar dat zijn ook feiten waar we niet omheen kunnen, willen we veilig werk afleveren.

behandelkamer. Hier worden wonden behandeld en andere kleine ingrepen verricht. Verder worden er ECG'S (elektrische hartfilmpjes) gemaakt om de toestand van het hart te onderzoeken. Ook kunnen er (eenvoudige) röntgenfoto's van de borstkas of ledematen worden gemaakt. voorlichting. Er is een aanvang gemaakt met het voorlichten van patiënten. De verpleegkundigen geven, in overleg met de artsen, voorlichting aan diabeten (suikerpatiënten) en hoge bloeddrukpatiënten. Het ligt in de bedoeling de voorlichting uit te breiden.

Mevrouw Johanna Pinas-Starke, rechthebbende, is voor consult bij dokter Aarti Jangbahadoer Singh. Dokter Alvin Tjon Kon Fat geeft leiding aan de dagelijkse activiteiten van het EMC.

2

○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○ Bauxco Nieuws no. 33 - 25 augustus 2006

Wachtdienst Voor noodzakelijke medische dienstverlening gedurende de weekenden en buiten de normale openingstijden (na 16.00 uur ) is er een samenwerking met het Diakonessen Ziekenhuis en het St. Vincentius Ziekenhuis. Daar kan men zich aanmelden. In overleg met de dienstdoende arts wordt het te volgen beleid afgesproken.

Apothekersassistente Urmila Ramkisoen. Het aantal voorschriften voor medicamenten dat ze dagelijks te verwerken krijgt, ligt tussen de 600 en 1000. Bij de verstrekking van medicijnen gaat ze zeer zorgvuldig te werk.

Bereikbaarheid External Medical Center Adres: Van 't Hogerhuysstraat no. 13 De poli is te bereiken op telefoonnummer 404006 en per fax op 403174 De doktoren zijn ook rechtstreeks telefonisch bereikbaar. Drs. R. Jangbahadoer Singh, telefoonnummer 402307 Drs. R. Dongor, telefoonnummer 402009 Drs. A. Tjon Kon Fat, telefoonnummer 402991

Laboratory Technician Jimmy Sokawikrama doet routinebepalingen en stuurt de prikmonsters voor eventuele analyse naar de poli van Paranam.

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Vier auditors van ASAT Alcoa hebben op verzoek van onze EHS – afdeling bekeken of de Alcoa Self-Assessment – protocollen, door ons ingevuld, correct zijn uitgevoerd. Dit is gebeurd met het oog op de externe ASAT – audit die in oktober wordt gehouden en die door Suralco tot een goed einde moet worden gebracht. Anthony Schoedel en John Lease hebben zich voornamelijk beziggehouden met de ASAT – protocollen voor lucht, water, afvalbeheer en landmanagement. Ana Lima heeft zich geconcentreerd op health en mobile equipment. Gary Mlakar heeft gedetailleerde inspecties uitgevoerd met betrekking tot het TOLOV - gebeuren. Suralco heeft er bij de aanvraag voor een ‘pre-audit’ rekening mee gehouden, dat enkele protocollen niet in het ‘tentamen’ behoefden te worden opgenomen, omdat ze ook vallen onder ISO 14001 en OHSAS 18001, waarvoor ons bedrijf al gecertificeerd is. Ondertussen werkt EHS hard aan het invullen van de protocollen voor Chemical. Verwacht wordt dat dit onderdeel in de komende maand is afgerond.

Ana Lima, Veena Ramtahalsing, Mariska van den Berg, Anthony Schoedel, John Lease, Foek Chin Joe, Leandra Nobibux en Moedio Tirtotaroeno.

De externe ASAT audit wordt van 9 tot 20 oktober a.s. gehouden. Resultaten van alle self-assessments worden dan gereviewd. De testings van de ASAT kunnen tot en met 9 september in STARS Compliance worden bijgewerkt.


In Turijn, Italië werd van 31 juli tot 11 augustus j.l. een cursus op het gebied van beroepsveiligheid en gezondheid gegeven door het Opleidingsinstituut van de Internationale Arbeidsorganisatie ILO. Suralco's Legal Advisor Ferdinand Welzijn behoorde tot de meer dan twintig personen uit verschillende werelddelen die aan de cursus deelnamen. Suriname was overigens het enige land op het ZuidAmerikaanse continent dat participeerde. Ferdinand is van plan om in afzonderlijke sessies, zowel bij Suralco als op nationaal niveau - o.a. bij het Ministerie van ATM - nader in te gaan op specifieke aspecten die tijdens de training aan de orde zijn geweest. De cursusinhoud behelsde onder meer de vele aspecten die te maken hebben met de nationale regelgeving alsmede handhaving en naleving van normen op gebied van OSH (Occupational Safety & Health - beroepsveiligheid en gezondheid). Participanten hebben kennis genomen van de recent ontwikkelde methoden en technieken om risicofactoren op het gebied van beroepsveiligheid en gezondheid te identificeren. Eveneens kwamen aan de orde aspecten die te maken hebben met de formulering van een nationaal beleid en een bedrijfsbeleid op het gebied van beroepsveiligheid en gezondheid. Een nationaal beleid maar ook een bedrijfsbeleid moeten worden gezien als een specifiek beleidsdocument waarin de leiding van een land of bedrijf zich committeert om acties te ondernemen op het gebied van preventie van beroepsongevallen en ziekten. Evenals een OSH - beleid zijn ook de OSH-systemen, -programma's en de profielen op nationaal en op bedrijfsniveau van groot belang. Tijdens deze cursus hebben participanten in verschillende sessies kennis kunnen maken met bestaande nationale en bedrijfssystemen, -programma's en -profielen en de wijze waarop deze tot stand werden gebracht. Hetgeen tijdens de cursus geleerd is, kan zowel binnen ons bedrijf als op nationaal niveau worden toegepast en zal bijdragen tot verbetering van onze prestaties op het gebied van de preventie van beroepsongevallen en ziekten.

4

Het leerprogramma werd zoals eerder gesteld door de ILO aangeboden. Kandidaten werden geselecteerd aan de hand van hun algemene kennisprofiel en een door hen ingediend essay over het betreffend onderwerp. Deelname van Ferdinand Welzijn aan de cursus is naast de persoonlijke eigen bijdrage mogelijk gemaakt door sponsoring van Suralco en de ILO. De Internationale Arbeidsorganisatie werd in 1919 opgericht met het doel de arbeids- en levensomstandigheden van arbeiders te verbeteren. De zetel van de ILO is in Génève. Jaarlijks komen afgevaardigden van de lidlanden hier bijeen voor de Internationale Arbeidsconferentie, die het algemeen beleid bepaalt en het wetgevende lichaam is. Elk lid kan vier afgevaardigden naar die conferentie zenden: twee van de regering, één vertegenwoordiger van de werkgevers (het bedrijfsleven) en één van de werknemers. Elke afgevaardigde brengt een stem uit. De Internationale Arbeidsconferentie kiest de raad van beheer, die uit 48 personen bestaat. Hiervan is de helft van de regeringen; twaalf zijn van de werkgevers en twaalf van de werknemers. De raad van beheer, die drie tot vier maal per jaar bijeenkomt, stelt de agenda van de IAC vast. De oorspronkelijke rol van de Internationale Arbeidsorganisatie was het afsluiten van internationale verdragen (conventies) met betrekking tot sociale wetgeving, zoals arbeidsbescherming, arbeidsreglementering, vakbondsvrijheid en sociale verzekering. Het praktische werk wordt door technische commissies verricht. De conventies zijn slechts bindend voor de lidstaten die ze ratificeren. Het Internationaal Arbeidsbureau, het vaste secretariaat van de organisatie, dat tot taak heeft de IAC voor te bereiden, controleert de naleving van de conventies en doet regelmatig voorstellen tot herziening. In materies waarin moeilijk een bindende overeenkomst kan worden gesloten, beperkt men zich ertoe aanbevelingen te doen die geen juridische binding hebben. De Internationale Arbeidsorganisatie is zich steeds meer gaan toeleggen op een geheel van andere taken die men kan aanduiden als het bevorderen van de samenwerking tussen de lidstaten op sociaal gebied. Dit gebeurt in de eerste plaats door het verstrekken van informatie en het uitvoeren van studies over onderwerpen van gemeenschappelijk belang. In de loop der tijden is de nadruk meer komen te liggen op de technische bijstand in verschillende vormen: technische bijstand aan regeringen, instellingen en organisatie die vragen om adviezen op allerlei gebied, technische bijstand aan ontwikkelingslanden bij het redigeren van hun sociale wetgeving en bij het vormen van hun ambtenaren, en technische bijstand aan andere internationale organisaties in verband met sociaalrechtelijke zaken.


Het was op zondag 20 augustus j.l. geen nieuwe Suripop, maar wel een gezellige voortzetting van het festival dat ruim een week eerder gehouden werd als veertiende Suripop – festival. Suralco’s managing director Warren Pedersen, muziekliefhebber, trad op als gastheer van een speciale gettogether in PCC, Paranam Country Club, om dank uit te brengen voor de manier waarop de song culture hooggehouden wordt. “During Suripop XIV, you have done that in an magnificent manner”, zei hij in een korte toespraak. Alcoa - Suralco, die beter dan vele andere bedrijven in de businesswereld weet wat het betekent om succes te behalen, vervolgde hij, wilde de organisatie complimenteren met een job well-done. Hij bracht hulde aan onder meer de Stichting ter Bevordering van Kunst en Cultuur, de componisten, arran-

geurs, vocalisten en het Suripop-orkest. “They have successfully offered a festival of exceptional quality to the public.” Suripo-deelnemers zorgden zondag in ongedwongen sfeer voor ‘Suralco-pop’, waarbij Warren Pedersen zich als bassist niet onbetuigd liet. De get-together, ook wel afterparty genoemd, was een zeer geslaagd evenement, waar de organisatoren en de gasten met plezier op terugzien. De Suripop – organisatoren kunnen er in elk geval zeker van zijn, dat Suralco de traditie van het leveren van trofeeën zal voortzetten, ook al moet hiervoor aluminium worden geïmporteerd. Voor de vervaardiging van de laatste stemvork werden namelijk de laatste restanten van onze pot anode spikes gebruikt.

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○


Zeven bedrijven die diensten verlenen aan Suralco, en Suralco zelf deden mee aan een knock-out voetbaltoernooi. Deze teams waren: 1. Suralco 2. Cobo 3. Pansa 4. SEMC 5. Kier/CCC 6. BHP Billiton, Technische Dienst 7. Coermotibo 8. HATCH De wedstrijden werden gespeeld in het stadion van de LSB, de Lelydorp Sport Bond, en stonden onder leiding van S.V.B.-arbiters, gecoördineerd door Robert Parisius, gepensioneerd Suralconiër. Het wedstrijdschema voor de eerste ronde werd opgesteld middels loting - door vertegenwoordigers van de verschillende teams - tijdens de teach in op 8 augustus j.l. Zoals afgesproken, werd ook voor de tweede ronde geloot tussen de winnaar van de voorgaande ronde op de wedstrijddag.

Het team van COBO dat het toernooi won.

De spelers waren erg enthousiast, getuige het hoge speeltempo. De geringe score gaf aan dat de teams aan elkaar gewaagd waren. Bij twee wedstrijden werd de winnaar na het nemen van penalties (vrije trappen van de strafschopstip) bekend. Het publiek participeerde uitbundig door de teams goed aan te vuren. De finale ging tussen COBO en SEMC en had als ruststand 0-0 en eindstand 2-1.

Het team van SEMC

Uiteraard waren het COBO team en supporters, aangevoerd door hun bedrijfsleiders Lieuw A Len en Thijm (gepensioneerde Suralconiërs), uitzinnig na hun derde tevens laatste overwinning. Dat was ook te merken aan hun vreugdekreten tijdens de uitreiking van de 1 meter hoge trofee. Ook voor de semikampioen SEMC was er een fraaie trofee beschikbaar. Life! dankt alle bedrijven voor hun sportieve participatie. Ook dank aan de vrijwilligers en de arbiters voor dit zeer geslaagde evenement.

6


Beelden maanlanding zoek De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie Nasa is de originele beeldopnamen van de eerste maanlanding kwijt. Beetje slordig, zeg dat wel. De ruimtevaartorganisatie zoekt al een jaar naar de originele opnames van de eerste landing op de maan, 20 juli 1969. Het beeldmateriaal bevond zich lange tijd in het Amerikaanse Nationale Archief. Eind jaren zeventig verhuisde het naar de Nasa. En nu zijn de magneetbanden dus kwijt, bekent de Nasa met het schaamrood op de kaken. Wel bestaan er gekopieerde versies van de beelden van de eerste maanlanding "One small step for man, but a giant leap Kakkerlakken in ruimtehotel Het opblaasbare ruimtehotel dat een maand geleden werd gelanceerd, functioneert goed. Maar hoe het met de 24 bewoners is gesteld, is onduidelijk. In het ruimtevaartuig verblijven vier reuzenkakkerlakken en een stuk of twintig Mexicaanse springbonen - mottenlarven die tot hun verpopping in het binnenste van een boon verblijven. Het ‘hotel’, Genesis I genaamd, is een project van miljonair en hotelondernemer Robert Bigelow, die dit als een eerste stap ziet op weg naar een echt ruimtehotel voor betalende toeristen. Erg comfortabel is deze eerste versie nog niet: de bewoners zitten in een plexiglas doos en hebben vlak na de lancering enkele mi-

Lancering van de Saturnus draagraket, 16 juli 1969, die de Apollo 11capsule de ruimte in bracht. ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

nuten in vacuüm vertoefd. Pas daarna ging de perslucht stromen om het zaakje op te blazen. Dat hoeft ze geenszins fataal geworden te zijn, want kakkerlakken kunnen veel hebben, en de larven werden beschermd door hun bonen. Door communicatieproblemen zijn er nog nauwelijks bewegende beelden van het ruimtevaartuig ontvangen, maar op foto's lijkt het erop dat uit sommige springbonen inmiddels een vlindertje is gekropen. De kakkerlakken bevinden zich steeds op andere plaatsen op de plaatjes. Het is echter nog niet zeker of ze zichzelf verplaatsen of door de bewegingen van hun doos van plaats veranderen.

for mankind" - maar de kwaliteit daarvan is niet zo goed. ,,Een kopie van een kopie”, aldus de Nasa. De beelden die miljoenen televisiekijkers in 1969 aan het scherm gekluisterd hielden, waren namelijk met een televisiecamera opgenomen van de monitor waarop de originele, doorgestraalde beelden te zien waren. De apparatuur van de Nasa sloot niet aan op de toenmalige televisietechnologie. In totaal zijn er 700 dozen zoek. In die dozen zitten niet alleen magneetbanden met het originele beeldmateriaal, maar ook gegevens over de gezondheidstoestand van de astronauten en de staat van hun ruimtecapsule.

De doos in het ruimtehotel waarin de gasten verblijven. Ze zitten in het bovenste vak. Eronder een magnetisch experiment, maar daar lijken ook een paar motten heen gekropen te zijn. Verder zweven er wat spulletjes rond, waaronder de speelkaart links op de voorgrond.

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Groenlands ijs verdwijnt sneller De ijsdikte op Groenland lijkt drie maal zo hard af te nemen als eerdere metingen aangaven. En het smelten gaat steeds sneller. Tussen april 2002 en november 2005 verdween er jaarlijks ongeveer 239 kubieke kilometer ijs, schrijven onderzoekers van de universiteit van Texas in Science. In de tweede helft daarvan lag het smelttempo hoger dan in de eerste, vooral aan de zuidoostelijke kant van het reusachtige eiland. Ze leiden dat af uit zwaartekrachtmetingen door twee satellieten. Hun getallen komen goed overeen met de uitkomst van een berekening op

basis van de schuifsnelheid van Groenlandse gletsjers, die eerder dit jaar werd gepubliceerd. Lasermetingen in de periode tussen 1997 en 2003 gaven een veel minder snelle afname aan: ongeveer 80 kubieke kilometer per jaar. Op Groenland ligt een dikke tweeënhalf miljoen kubieke kilometer ijs, dus dat verdwijnt niet van de ene op de andere dag. Maar dus wel steeds sneller. Door de opwarming van de aarde zal het Groenlandse ijs de komende eeuwen allemaal smelten, is de algemene verwachting onder klimaatwetenschappers, met een zeespiegelstijging van ruim zes meter tot gevolg. Noorderlicht Nieuws


De schoudergewrichten die door de grote beweeglijkheid van de armen minder stevig zijn, kunnen het gemakkelijkst worden ontwricht. Daarbij raakt de bovenarm uit de kom, wat mogelijk is doordat het schoudergewricht een kogelgewricht is waarvan de kom de kop niet volledig omsluit. De schouderkom heeft slechts ongeveer de halve oppervlakte van de 'kogel'. De kom van de heup omsluit de kop van het dijbeen voor een veel groter deel. Het been is weliswaar net als de arm in alle richtingen beweegbaar, maar in veel mindere mate. De kogelgewrichten zijn drieassig, d.w.z. er is draaiing mogelijk naar voren en naar achteren, naar opzij, en wat het been treft, naar binnen en bovendien in de lengterichting, d.w.z. de grote teen naar binnen en naar buiten, aan welke beweging ook de andere gewrichten van het been deelnemen. Sommige scharnierende gewrichten, die in principe éénassig zijn, staan bewegingen in twee richtingen toe, zoals het polsgewricht, waarvan de beenderen van de onderarm ellipsvormig zijn. De hand kan omhoog en omlaag en naar links en naar rechts worden bewogen. Een variatie hierop is het zgn. zadelgewricht tussen handwortel en duim. Dit gewricht heeft net als het ellipsoïde gewricht van de pols twee verschillende, loodrecht op elkaar staande krommingen. Bij de duim is de ene echter bol en de andere hol, net als het zadel van een paard. De zuivere scharnier- of hoekgewrichten hebben de vorm van een cilinder, passend in een gelijk gevormde kom. Dit scharniergewricht komt voornamelijk voor tussen de vingerkootjes. De mens heeft zijn grote beweeglijkheid en speciaal de soepelheid van beweging (fijnheid en lenigheid) te danken aan de gewrichten die de talrijke beenstukken van het skelet verbinden. Hierbij zijn nog een aantal speciale typen te onderscheiden, die de gecompliceerdheid van het geheel en de ontwikkeling van deze beweeglijkheid misschien nog duidelijker demonstreren dan de gewone gewrichten. De verbindingen van de beide onderarm- en onderbeenelementen vormen draaigewrichten, waarvan de gewrichtsas in dezelfde richting ligt als de as van de beenstukken. De beide beenstukken kunnen dan ook slechts in hun lengteas ten opzichte van elkaar bewegen. Bij de onderarm draait het spaakbeen bij de elleboog met een cilindrisch gevormde gewrichtskop om het gewrichtsvlak van de ellepijp. Bij een wrikkende beweging van het onderbeen beweegt het kuitbeen enigszins naar achteren of verder opzij. Deze beweging is echter beperkt. (wordt vervolgd)

Winkler Prins Medische Encyclopedie 8

Schoudergewricht van de achterzijde, a. schouderblad, b. gewrichtskapsel, c. opperarmbeen, d. banden tussen de beide uitsteeksels van het schouderblad, waardoor de beweging van de arm naar boven wordt afgeremd.

Ellebooggewricht. A. buitenaanzicht, kapsel gesloten. 1. opperarmbeen, 2. banden van het gewricht, 3. ellepijp, 4. spaakbeen. B. doorsnede van het gewricht. 5. opperarmbeen, 6. kapsel, 7. versterkingsband,8. olecranon (haak van ellepijp), 9. gewrichtsvlakjes met kraakbeen, 10. ellepijp, 11. spaakbeen.

Bewegingsassen van het ellebooggewricht en het polsgewricht, a. opperarmbeen, b. spaakbeen, c. ellepijp, d. handwortel. 1. voorover-achteroverkantelas, 2. buigstrekas, 3. draaipunt van de beide assen, 4. buig-strekas van het polsgewricht, 5. as voor zijdelingse beweging van de hand.

A. Gewrichtsvlakjes (blauw) van de handwortelgewrichten.1.spaakbeen, 2.ellepijp, 3. handwortel. B. Doorsnede van het opperarmbeen (4) waarvan het botvlies zich voortzet in het gewrichtskapsel. C. Verbinding tussen spaakbeen en ellepijp in de onderarm (5).


25 augustus e jaargang no. 33

Recommend Documents