24E JAARGANG NUMMER 3 APRIL 2015 CALVIJN CONTACT. Woord in de praktijk

24E JAARGANG NUMMER 3 APRIL 2015

CALVIJN CONTACT Woord in de praktijk

Inhoudsopgave Voorwoord - Gelezen worden��3 Terugblik op bezinningsdag personeel��4 Vmbo-vakwedstrijden enorme stimulans��5 Video-hometraining - Anders aankijken tegen problemen met pubers��6 De oud-leerling - Uren in de Mediamarkt��6 Ouders blikken terug - “Vorming vinden we erg belangrijk”��7 Eerste klas vertelt - Genieten van gezelligheid én maatwerk��7 Onderzoek naar dagopeningen op het Calvijn College - Zoeken door te dringen tot het hart��8 Vanuit het vmbo - In gesprek over sociale media�� 10 Vanuit vmbo T+ - “Technologie wordt steeds leuker”�� 11 Vanuit havo/vwo - Stappen maken middels onderzoek�� 12 Opleidingsschool - Investeren in onderwijskwaliteit�� 12 Relatie met – Samen gaan voor Thoolse leerlingen�� 14 Leerlingenraad organiseert ‘Dag van de conciërge’�� 14 Zorg in beeld - Leskrijgen in de rebound/allround, wat is dat?�� 15 Achter de schermen - “Meneer, valt er nog wat te schuiven?”�� 16

Nieuws uit de scholen

2

Goes - Vmbo’ers winnen met woorden�� 17

Krabbendijke Appelstraat - Themadag kunst en muziek�� 17

Krabbendijke Kerkpolder - Bijzondere afsluiting lessenmarathon�� 18

Middelburg - Snuffelstage bij een wiskundedocent�� 18

Tholen - Dyslexiebegeleiding, wat kun je verwachten?�� 19

Vanuit de medezeggenschapsraad�� 19

Colofon Oudercontactblad Calvijn Contact verschijnt vier keer per jaar op alle locaties van het Calvijn College. Een reformatorische scholengemeenschap in Zeeland voor pro, vmbo, havo, atheneum en gymnasium. De school telt ruim 3000 leerlingen, verspreid over vijf locaties die sterk samenwerken: Goes, Krabbendijke Appelstraat, Krabbendijke Kerkpolder, Middelburg en Tholen. Het blad informeert ouders over schoolactiviteiten, onderwijsontwikkelingen en biedt een thematisch artikel op het vlak van bezinning of opvoedings-ondersteuning. Daarnaast ontvangen ouders viermaal per schooljaar een e-mailnieuwsbrief met locatiespecifiek nieuws.

Hoofdredactie: A.J. Vogel, voorzitter college van bestuur Kopijadres: Postbus 362, 4460 AT Goes, e-mail: [email protected] Design: Sfa Print Aansprakelijkheid Het Calvijn College is niet verantwoordelijk voor de kwaliteit van de in advertenties aangeboden diensten en wil met plaatsing van de advertentie niet een specifieke voorkeur aangeven voor betreffende organisatie boven concurrenten. © Copyright Calvijn College 2015

Voorwoord

Gelezen worden Centraal in deze uitgave van ons Calvijn Contact staat het Woord. We belijden dat het Woord van de Heere een machtig Woord is of, zoals het in onze belijdenis staat, ‘een kracht Gods tot zaligheid voor een ieder die gelooft’. Welke plaats heeft dit Woord van God elke dag in de school en daarmee in de opleiding en vorming van onze jongeren? We lezen dagelijks in de Schrift en dat is meer dan een gewoonte.

“Ogen die naar ons keken terwijl wij in het boek probeerden te lezen”

Eén van de mensen die de bijzondere gave heeft gekregen om uit te beelden wat wij onder elkaar onder woorden brengen, heeft het volgende laten zien. Een boek dat we allemaal herkenden als de uitbeelding van de Bijbel. Vervolgens enkele gaten er in. Hij tekende er wenkbrauwen bij en we zagen een boek met ogen. Ogen die naar ons keken terwijl wij in het boek probeerden te lezen. Hij bracht zo mooi in beeld wat een echte betekenis is van wat het Woord van de Heere doet. We worden gelezen terwijl we aan het lezen zijn.

Het is een bijzonder Woord, dat ons hart leest terwijl wij aan het lezen zijn. Gods ogen doorzoeken het lezende hart en door Zijn ogen heen mogen we dan iets teruglezen van wat Hij heeft weggelegd voor Zijn kinderen. Dan zien we de glans achter het Woord ons als het ware voor de ogen getekend. Dan ervaren we de kracht die er van uit gaat. De Heere geve dat we zo in de school en thuis in de Bijbel mogen lezen in het besef dat wij gelezen worden. Mag er liefde tot de Heere en Zijn dienst worden gezien? Dat we ons bezinnen en proberen onder woorden te brengen wat het dagelijks lezen in de dagopening voor ons betekent, is een van de onderwerpen waar we u iets over vertellen in deze uitgave. Voor al het andere geldt dat we u graag laten meeleven, opdat onze school in al haar bezigzijn u op het hart mag zijn gebonden. Laten we zo elkaar dragen. We hopen en verwachten dat ook deze uitgave ons samenbinden zal rondom onze jongeren.

A.J. Vogel

3

Terugblik op bezinningsdag personeel wij nodig hebben om ons werk voor de leerlingen te doen. Elk personeelslid werd geprikkeld tot nadenken over het uitvoeren van zijn of haar werk. Hoe afhankelijk zijn we daarin van God? Hoe zie je jouw plaats in het meewerken om het hoge doel van het onderwijs te helpen realiseren, Gods Woord zaaien? Van Hell liet ons stilstaan bij vier kernwoorden voor onze houding naar collega’s en leerlingen: liefde, belangstelling, kwetsbaarheid en veiligheid. Waar zijn we goed in? Wat vinden we moeilijk? En hoe kunnen we onze collega’s helpen bij de punten die zij moeilijk vinden?

Liefde, belangstelling, kwetsbaarheid en veiligheid

Op 5 januari vond de bezinningsdag voor het personeel van de Calvijn College-locaties plaats. Alsnog een impressie.

4

Na het uitwisselen van goede wensen, begonnen we de dag met Gods Woord. De heer A.J. Vogel, voorzitter college van bestuur, stond met ons stil bij Jezus’ toespraak op de laatste dag van het Loofhuttenfeest. Tijdens het uitgieten van het water als offer aan de Heere God, sprak Jezus uit: “Zo iemand dorst, die kome tot Mij en drinke. Die in Mij gelooft, gelijkerwijs de Schrift zegt, stromen des levenden waters zullen uit zijn buik vloeien.” Vier kernwoorden voor onze houding Voor het morgenprogramma was de heer E. van Hell, directeur-bestuurder van Stichting Ontmoeting, uitgenodigd om ons te stimuleren tot reflectie rondom het thema ‘Voorbereid en toegerust’. Hij ging in op de vraag wat

Vooraankondiging en uitnodiging - -

19 mei 2015 ledenvergadering VVOGGZ Leden kunnen een brief tegemoetzien. 18 juni 2015 bijeenkomst kerkenraden Kerkenraden kunnen nadere info verwachten.

Iedereen welkom op de ledenvergadering. Ook niet-leden!

Spreker: dr. B.J. Spruyt, historicus en publicist Onderwerp: Verbinding tussen onderwijs en samenleving

Dienend bezig zijn Na de pauze hoorden we hoe een rooms-katholieke rector, A.M. Derkse van het Juvenaat in Bergen op Zoom, tegen het Calvijn College aankijkt. Hij was positief over een aantal zaken maar kritisch over ons toelatingsbeleid voor personeelsleden. Leerlingen van het bovenbouwkoor zongen ons een drietal liederen toe, waarna we met elkaar aten in de sportzaal. Na de lunch volgde elke locatie een eigen programma en het ondersteunende personeel dacht gezamenlijk na over het dienend bezig zijn in de school. Waarbij het zaak is de gaven die een ieder gekregen heeft, op waarde te schatten. Hoe is deze dag gewaardeerd door het personeel? Collega’s beoordeelden de dag met gemiddeld een 7,6. Uit de gesprekken in de personeelskamers na de bezinningsdag bleek dat deze dag ons veel stof tot nadenken heeft gegeven.

mw. S. Davidse beleidsmedewerker

Vmbo-vakwedstrijden enorme stimulans Veel van onze vmbo-leerlingen namen in de afgelopen weken deel aan wedstrijden. Ze werken hiermee aan de ontwikkeling van vaardigheden, waaronder samenwerken, plannen en presenteren. Deelname maakt veel energie en motivatie los voor het vak. Prijzen geven de leerlingen erkenning en zelfvertrouwen. In vogelvlucht gaan we enkele wedstrijden langs. Skills Talents In het najaar vonden selectiewedstrijden voor Skills Talents plaats op verschillende van onze schoollocaties. Vervolgens was er in december de provinciale finale. De landelijke finale is net achter de rug. Leerlingen van het Calvijn College maakten deel uit van het provincieteam Zeeland Sharks, dat nummer 3, werd en behaalden diverse prijzen met vakteams. We spreken docent en decaan M. Zandee.

Waarom deelnemen? “We vinden het belangrijk dat leerlingen praktische vaardigheden ontwikkelen, zoals samenwerken in een team en plannen. Ook zijn ze gebaat bij een stuk erkenning in de uitoefening van hun vak. Deelname aan Skills Talents draagt ook aantoonbaar bij aan oriëntatie op studie en beroep. De leerling ontdekt kwaliteiten. Voor verschillende leerlingen gaf het de helderheid die nodig was voor een vervolgkeuze. Als je de leerlingen zo fanatiek bezig ziet, dan geeft dat jezelf ook veel energie. Sommige leerlingen die op school bij theorie niet vooruit lijken te branden, gaan hier als de brandweer! Bij elk van de drie finales zijn prijzen te winnen, dat motiveert. Werken aan Skills Talents draagt bij aan de examenvoorbereiding. Daarom willen we het breder in gaan zetten in het vmbo, hiervoor is ruimte binnen technologie.” Welke vaardigheden worden ontwikkeld? “Leerlingen worden beoordeeld op de volgende vaardigheden: plannen en organiseren, analyseren en problemen oplossen, samenwerken en overleggen, communiceren en presenteren, vakdeskundigheid toepassen en kwaliteit leveren. Ze moeten ook samenwerken met andere vakrichtingen. Het gaat dan ook wel eens fout. Zo kunnen boeketten die bij ‘groen’ gemaakt worden, te laat geleverd worden bij ‘economie en ondernemen’. Zulke dingen gebeuren in het echt ook. Dan komt het aan op een vaardigheid als probleemoplossend handelen.” “Veel vmbo-leerlingen hebben extra waardering nodig. We zien leerlingen graag blij met de talenten die zij hebben ontvangen. Deelname aan Skills Talents doet ze die talenten ontdekken. Wat past bij mij en wat geeft mij uitdaging? Mooi om hier jaarlijks aan deel te nemen, je werkt aan zo veel vaardigheden. Ik sluit me dan ook aan bij een leerling die me aansprak: “Wanneer gaan we weer?”

Junior Vakkanjers Leerlingen van het Calvijn College zijn dubbel in de prijzen gevallen bij de regiofinale van de Junior VakkanjerWedstrijden. Op de eigen school pakten de vmbo-techniektalenten vrijdagmiddag tickets naar de eindstrijd in beide disciplines: de eerste plaats bij zowel de teams (opdracht: festivalbike) als duo’s (elektrische installatie voor een mobiele veldkeuken) ging naar Calvijn College. De Zeeuwse Junior Vakkanjers scoorden bovendien de bedrijfsprijs in beide wedstrijden. NIL Laswedstrijden Leerlingen van Calvijn College Krabbendijke Kerkpolder namen vrijdag 27 februari in het Technum in Vlissingen deel aan de regiovoorronde voor de Nationale Laswedstrijden (NIL). Twee jonge lastalenten van het Calvijn College mogen door naar de landelijke finale. De eerste prijs elektrode-lassen (BMBE) ging naar Olver Moeleker uit Waarde (voor het 2e jaar op rij!) en de eerste prijs MAG-lassen naar Cornelis Verhelst uit Philippine.

“Wanneer gaan we weer?”

Jong Ondernemen - Junior Companies Jong Ondernemen gaf in maart aan dat zij “na een zeer strenge selectieronde” 10 teams geselecteerd heeft die door zijn naar finale Junior company van het jaar 2015 op D.V. 8 april. Het Calvijn College komt in deze landelijke top-10 vier keer voor. Op 10 en 11 februari zijn de jaarlijkse minimarktdagen gehouden op onze schoollocaties. Tijdens de pauzes mocht elke minionderneming producten aan leerlingen en docenten presenteren en verkopen. Leather Together deed dat zo goed dat ze beide dagen de eerste prijs in de wacht sleepten! Wethouder F. Hommel van Gemeente Tholen kwam op school om kennis te maken met deze jonge ondernemers. Vmbo Debattoernooi Tijdens het landelijke Vmbo Debattoernooi op 6 maart in Almere behaalden vmbo-teams van locatie Goes een derde en een negende plaats.

5

Video-hometraining

Anders aankijken tegen problemen met pubers Arthur is 13 jaar en woont bij zijn ouders en vier zussen. Hij is de oudste en heeft veel moeite met de overgang naar de middelbare school, met nieuwe regels en bergen huiswerk. Als hij thuiskomt is hij moe en heeft geen zin in ‘gezeur’ van zijn ouders en al helemaal niet van zijn zussen! Hij wil gewoon met zijn vrienden in het dorp hangen. En daar dingen doen die hij leuk vindt. Zijn ouders hebben het gevoel Arthur niet meer te kunnen bereiken. Hij reageert boos en geïrriteerd. Arthur zelf heeft het gevoel dat hij het toch nooit goed doet, dus waarom zou hij nog zijn best doen?

Thuisbegeleiding Thuisbegeleiding doet wat de naam al zegt: bij u thuis komen. Samen met u en uw gezin bekijkt de begeleider de situatie, helpt u met praktische zaken en laat u anders tegen problemen aankijken. Soms letterlijk, wanneer de begeleider gebruik maakt van video-hometraining. Daarbij worden alledaagse gezinssituaties gefilmd en kijkt u die samen terug. Arthur en zijn ouders zagen op de beelden terug hoe de communicatie verloopt, wat er wél goed gaat en wat zij kunnen doen om dat te beïnvloeden. Het hele gezin heeft er baat bij en zijn ouders hebben handvatten gekregen voor het omgaan met deze ontwikkelingsfase.

Als ouders van pubers weet u het maar al te goed: opvoeden is niet altijd even gemakkelijk. Wanneer u het gevoel heeft dat u de greep op uw puber kwijtraakt, of geen overwicht meer heeft, dan is het tijd om actie te ondernemen. Praat er over met familie of vrienden die de situatie herkennen. Is dat niet de oplossing, vraag dan hulp bij het CJG. Zij werken samen met Allévo thuisbegeleiding.

Het is niet gek om om hulp te vragen. Onze thuisbegeleiders zijn doorgewinterde mensen die al heel wat gezinnen door een lastige fase heen geholpen hebben. Het kan tenslotte iedereen overkomen en thuisbegeleiding van Allévo helpt erger voorkomen. Kijk voor meer informatie op www.allevo.nl. Deze rubriek wordt ingevuld onder coördinatie van het Centrum voor Jeugd en Gezin.

De oud-leerling 6

Patrick van de Vreede

Uren in de Mediamarkt Patrick van de Vreede (21) uit Krabbendijke heeft de opleiding 1e monteur elektrische installaties gevolgd aan het Markiezaat College in Bergen op Zoom. Hij werkt nu bij Paree B.V. in ’s Heerenhoek als technicus LAN-bekabeling infrastructuren. Patrick heeft in november in Arnhem een ticket gewonnen voor World Skills 2015, een toernooi in het Braziliaanse São Paulo medio augustus voor leerlingen van ROC’s en bedrijven die uitblinken in hun vakgebied. Hij was de beste in het vak telematica en infra. In Brazilië mag hij het op gaan nemen tegen talenten uit zo’n zestig andere landen.

Hoe kijk je terug op je Calvijn College-tijd? “Zeer positief, de leraren op het Calvijn waren er altijd voor je en hadden het beste met je voor. Zowel in maatschappelijk opzicht, als wanneer het gaat om het geloof.” Welke rol speelt het geloof in je loopbaan? “Toen ik van het Calvijn afkwam nog niet zoveel. Je bent nog jong en weet nog niet goed waar je staat. Naarmate ik ouder werd, ben ik keuzes gaan maken. Op het werk vind ik het wel eens moeilijk om er open over te zijn. Toen ik bij Paree kwam vond ik het allemaal wel best, maar naarmate je gaat veranderen valt dat ook op bij je collega’s, en dat roept wel eens vragen en discussies op.”

Hoe heb je de overstap van de beschermde wereld naar de maatschappij ervaren? “Waar ik het meeste aan moest wennen was de mentaliteit van de school en de leraren. Je komt vanuit een beschermde atmosfeer en je vindt het de normaalste zaak van de wereld dat de leraren om je geven. Op het Markiezaat was het wat dit betreft erg wennen. Er wordt niet meer uit de Bijbel gelezen, gebeden en gedankt. Sterker nog: God wordt ontkend.”

“Je vindt het de normaalste zaak van de wereld dat de leraren om je geven”

Waar ligt jouw passie? Wat zijn jouw gaven? “Mijn passie ligt echt in de elektronicawereld. In mijn vrije tijd klus ik veel. Ik blijf graag op de hoogte van de nieuwste snufjes en loop soms uren in de Mediamarkt (tot grote ergernis van mijn vriendin). Met de gaven die ik ontvangen heb, krijg ik heel snel inzicht in hoe iets communiceert met elkaar via het netwerk en krijg ik overzicht in complexe netwerken.” Wat zijn je toekomstplannen? “Doorgroeien als systeembeheerder” Welke uitspraak zou jij op een tegeltje willen zetten? “Tel wat je hebt, niet wat je mist.”

Familie Blok

Ouders blikken terug

“Vorming vinden we erg belangrijk” Hoe ervaren ouders de school? We vragen het steeds een ouderechtpaar van wie inmiddels al verschillende kinderen onderwijs hebben gevolgd op het Calvijn College. Van familie Blok uit Kapelle waren Jorden en Mirna leerling op Goes, Tijmen en Wouda zijn daar nog leerling.

Hoe ervaart u het contact met school? “Het contact met school ervaren we als laagdrempelig. We maken zo nu en dan ook wel gebruik van de mogelijkheid om te mailen of te bellen, bijvoorbeeld om een verhaal ‘compleet’ te maken. En er is altijd bereidwilligheid hierin. Een verbeterpunt zou kunnen zijn dat de leerling betrokken wordt bij het tienminutengesprekje met de ouders, wat dan uiteraard wat langer zou worden. Het gaat ten slotte om de leerling.” Waar stelt u het meest prijs op als het gaat om christelijke school zijn? “De vorming vanuit Bijbels perspectief vinden we erg belangrijk, deze kan bij elk vak gestalte krijgen. Maar ook de dagopening, waarbij docent en leerlingen eerst stilstaan bij Gods Woord en van daaruit aan het werk te gaan, is

bijzonder. Wij als ouders hebben op een niet-christelijke school gezeten en juist daarom vinden we dit waardevol. De gedachte dat er ‘s morgens zoveel Bijbels tegelijk open gaan, is thuis een punt om in ons gebed mee te nemen. Het is aan de docent om dit met verantwoordelijkheid en creativiteit te doen.”

Wat vindt u sterk aan het onderwijs? “Het is mooi dat leerlingen een mogelijkheid als het vak technologie krijgen aangeboden. Om kennis te kunnen maken met de verschillende sectoren, zoals techniek en economie, om aan te sluiten bij het mbo. De themadagen zijn ook bijzonder inspirerend. We denken bijvoorbeeld aan de Wees Eerlijk-dagen en het preventieprogramma No Apologies. Dan word er zo ontzettend veel meegegeven en komen ze vol enthousiasme thuis.” Welke begeleiding vond u onvergetelijk? “Onze oudste zoon (inmiddels 21) had moeite met het maken van een keuze voor studie en beroep. De decaan heeft hem hierin erg geholpen en ook verschillende testen aangeboden, waaruit zou blijken waar zijn interesses liggen. Uiteindelijk is dat goed gekomen.” Calvijn College in drie woorden? “Open, betrouwbaar en in ontwikkeling.”

7

Eerste klas vertelt

Genieten van gezelligheid én maatwerk ten. We hebben er nieuwe vakken bij gekregen, ook een nieuwe taal: Frans. Sommigen van ons moeten nu veel verder fietsen naar school.”

Een christelijke school, waarin zien jullie dat terug? “Aan de dagopening met de Bijbel. We bidden en danken voor het eten. We vieren samen kerst in de aula. Meisjes dragen een rok. En we hebben godsdienst.” Hoe bezorgt de school jullie uitdaging? “In een plusklas maar ook met excursies en nu door dit interview.”

Voor deze rubriek gingen we weer in gesprek met een eerste klas. We spraken klas 1D van locatie Tholen. Deze jongeren zijn ruim een halfjaar leerling op het Calvijn College. Wat zijn hun bevindingen?

Waarom zitten jullie op het Calvijn College? De antwoorden variëren van “omdat het moet”, “we moeten leren”, “er veel uit de oude klas naar toe gingen” tot “het is een christelijke school”, “het is een excellente school” en “het is er gezellig”. Wat was voor jullie de grootste verandering? “We gaan nu steeds naar een ander lokaal en hebben verschillende docen-

Welke hulp zouden jullie nooit willen missen? “Hulp bij wiskunde. Dyslexiebegeleiding, omdat ik spelling best moeilijk vind. De mentor, omdat zij er voor ons is en ons in het begin wegwijs maakte op school.” Wat kan beter op het Calvijn College? “Meer toernooien organiseren. Grotere en waterdichte fietsenhokken en een groter schoolplein met meer sportmogelijkheden. Schonere toiletten beneden voor de jongens, de vloer wat minder glad maken en een nieuw verfje aanbrengen. We zouden ook wel graag betere computers en WiFi hebben.” Waar genieten jullie het meest van op school? “Van de pauze en lesuitval. Van de gezelligheid, de stroopwafels en de voetbalkooi…”

Onderzoek naar dagopeningen op het Calvijn College

Zoeken door te dringen tot het hart

8

Iedere schooldag gaat de Bijbel open. Docent én leerling luisteren dan naar het Woord van de grote Leraar. De school heeft als eerste kernthema in het strategisch beleid vastgesteld: ‘We investeren in een sterke verbinding aan het Woord van God’. De school zoekt in dit kader naar een invulling van de dagopening waarmee het Woord van God zo dicht mogelijk bij het hart van de leerling wordt gelegd. Een gesprek hierover met docent en beleidsmedewerker L.F. Kosten. Begin januari reflecteerde Kosten met docenten op het doel van de dagopeningen, waarbij hij ook de open vraag stelde of zij mogelijkheden zien om dat doel op een betere manier te bereiken.

Waarom een onderzoek naar dagopeningen? “Een begrijpelijke vraag. Eigenlijk is de dagopening zo vanzelfsprekend dat je daar geen vragen over zou moeten stellen. In het verleden hebben docenten over de vorm van de dagopening wel opmerkingen gemaakt. Het CvB heeft besloten eerst met elkaar over de inhoud te praten. Leidende vraag was dus: waarom doen we het eigenlijk? Een halve eeuw geleden begonnen docenten wel met gebed en het lezen van een Bijbelgedeelte, terwijl er vaak ook een psalmvers gezongen werd, maar een korte toespraak of een gesprek waren niet aan de orde. Laten we zeggen: in 25 jaar hebben we niet de vraag gesteld naar het waarom. Juist in een tijd waarin er steeds minder vanzelfsprekendheden zijn, is deze waarom-vraag een uitstekende vraag voor bezinning op je handelen.” Kunt u de titel ‘Een luisterend hart’ en motto van het rapport kort toelichten? “Tijdens de vele gesprekken is me glashelder geworden dat docenten niet tevreden zijn als ze hun zegje gedaan hebben. Ze zoeken beslist door te

dringen tot het hart van de leerling, als dat mogelijk is. Ze hebben intense belangstelling voor hun groep. Het motto is ontleend aan de Dordtse Leerregels. Onze reformatorische school staat in de traditie van de Reformatie en de Nadere Reformatie. De belijdenisgeschriften vatten samen wat we geloven. Tijdens een van de gesprekken bracht een docent het naar voren wat ik als motto heb opgenomen. Vaak benadrukken we de kant van onze afhankelijkheid, maar in Dordt is de menselijke rol ook verwoord. Hoe vaardiger wij ons ambt doen, des te heerlijker vertoont zich ook de weldaad Gods, Die in ons werkt en Zijn werk gaat dan allerbest voort´.”

“Soms heb je het idee dat jongeren alles over zich heen laten gaan” Hoe typeert u de opstelling van onze docenten naar leerlingen tijdens de dagopening? “Betrokken en bewogen´ zijn de woorden waarmee ik docenten zou willen typeren. Natuurlijke verschillen zijn en blijven er en soms kunnen we ons lelijk vergissen in onze beoordeling.” Hoe zijn de ervaringen met interactie tijdens de dagopening? “Er zijn verschillen tussen vestigingen, tussen docenten, tussen niveaus. Generaliserend kun je zeggen dat docenten die naar gebedspunten vragen, behoorlijk reactie krijgen. Vaak ook geeft actualiteit aanleiding tot gesprekken. Toch hebben docenten ook laten horen het moeilijk te hebben met massieve stilte.”

‘Leerlingen uit de onderbouw of van het vmbo snappen weinig van de Bijbelse zinnen’, is een veelgehoorde opmerking. Kiest de school voor een gerichte aanpak ten aanzien van deze doelgroep? “Ja, ik heb het teruggehoord in de gesprekken. Docenten laten leerlingen geregeld om beurten een vers lezen, maar er zijn omstandigheden dat ze het beter zelf kunnen doen om de boodschap helder over te brengen. Als jongeren teksten hortend en stotend lezen, geven ze hun aandacht zo aan het voorlezen dat het begrijpen van de zin eronder lijdt. Docenten hebben me wel vaak verteld dat ze moeilijke woorden uitleggen. Soms realiseer je het je niet. Een docent vertelde dat leerlingen aan iets positiefs dachten toen Paulus zichzelf de voornaamste van de zondaren noemde. Wie let op het woord voornaamste denkt begrijpelijk aan iets positiefs, maar wie het verband met zondaren ziet, moet tot een andere mening komen. Deze docent wees op het Engels, waar staat ‘the worst, de slechtste.” Docenten merken een tegenstroom van onverschilligheid. Het afwachtende in de houding van veel leerlingen zou doorbroken moeten worden, vinden ze. Kunt u dit toelichten? “Ik kan het niet mooier maken dan het is en iedereen, docent en ouder, herkent het gevoel wel, denk ik. Soms praat je tegen een muur, voel je geen contact (maar misschien is het er wel!) en heb je het idee dat jongeren alles over zich heen laten gaan. Ze zitten wel in de ´kerkhouding´ en zijn stil, maar van een innerlijke betrokkenheid merk je weinig. Docenten die hierover spraken, tobben daarmee en het is hun uitzien dat er openheid komt. Als een docent alleen maar praat en praat en geen reactie krijgt, is dat onbevredigend voor hem of haar. Zeker als je in een andere groep ziet dat interactie wel lukt.” Veel leerlingen zijn het niet gewoon om over geestelijke onderwerpen te praten en er zijn ook docenten die er moeite mee hebben. Hoe komt dit, denkt u? “Er zijn enkele hoofdredenen lijkt me. Een ervan is opvoeding in een brede betekenis. Als een kind nergens hoort spreken over God en Zijn Woord, heeft het dat niet geleerd en wordt het zeker in de puberteit met alle onzekerheid erg moeilijk het te doen. Een andere is natuurlijk schaamte. Is praten over godsdienst ín´ of niet? Voordat je het weet, krijg je een stempel opgedrukt en zien ze je als vrome. Wat ook meespeelt, is dat Gods kinderen over God en uit hun ervaringen met Hem spreken, maar wat moet je beginnen als je dat mist? Ik begrijp het wel – ik kom ook uit hetzelfde nest -, maar daarmee wil ik niet zeggen dat het niet anders zou moeten. Anderzijds wil ik ook gezegd hebben dat we ervoor moeten oppassen dat we over God als over ons vriendje praten. Hij blijft immers God en wij zijn mens.”

Toch kom er wel contact tot stand. Welke relatie heeft dit met de voorbeeldfunctie van de docent en de manier waarop hij de boodschap brengt? “In alle onderwijs is authenticiteit belangrijk. Wie ben je als docent en wat straal je uit? In de brief van Petrus staat het letterlijk: als mensen niet naar je woorden luisteren, laten ze dan gewonnen worden door de handel en wandel van de vrouwen. Uiteraard geldt dit ook voor de mannen. Als docenten zijn we ons dat niet altijd bewust, maar zo werkt het wel. ´Preken´ voor de klas komt niet over. Maar betrokken zijn, persoonlijk zijn, praktisch zijn, heeft vaak veel meer uitwerking dan we zelf zien.”

“Betrokken, persoonlijk en praktisch zijn heeft vaak veel meer uitwerking dan we zelf zien”

Citaten: ‘Misschien is geestelijke voorbereiding wel het essentieelst’ en ‘Je kunt geesteloos beginnen, maar verrassend gesterkt worden.’ Dit gaven docenten aan? “Zeker! Verschillenden hebben benoemd dat ze al thuis biddend hun dagopening voor God brengen met de bede hen te helpen in het kiezen van de goede aanpak, het spreken van de juiste woorden en met de smeekbede om Zijn eeuwige zegen. Deze docenten beseffen goed dat ´het niet door kracht (van woorden) noch door geweld (in gebaren) gaat, maar door Mijn Geest zal het geschieden´. En inderdaad: enkele docenten hebben me verteld dat ze dagelijks wel een uur bezig zijn met de voorbereiding van de dagopening en in het plegen van die voorbereidingen verrassende vondsten hebben gedaan, ook voor hun eigen leven.” Merken docenten vruchten op? “Ik heb die vraag elke keer gesteld en kreeg vaak het antwoord: we zijn voor het zaaien verantwoordelijk, niet voor de vruchten. Helemaal waar natuurlijk. Bedoelen we hier de vruchten van geloof en bekering? Dat zijn nooit onze vruchten, van geen dominee, docent of ouder, maar het is beloning op Jezus´ werk. Maar als je bedoelt te achterhalen of jongeren nadenken over wat ze gehoord hebben, dan kan het antwoord zeker positief zijn. Al speelt kennis een rol, docenten willen juist in de dagopening christelijk vórmen. Áls ik aan u denk, denk ik altijd aan uw dagopening’, vertelde een schoolverlater jaren later tegen een collega die ik interviewde. Zulke vruchten zijn er, gelukkig. En voor het overige laten we de vruchtzetting, de groei en de inzameling over aan de Hemelse Landman.”

9

Stille tijd We openen elke schooldag met de Bijbel en gebed. Wat gaat daar aan vooraf? Is het elke morgen rennen en vliegen om op tijd op school te zijn? Of zetten we de wekker om de Heere vroeg te zoeken?

Docent W.C.J. Goudzwaard over het dagelijks nemen van stille tijd: Waarom? “Eigenlijk heel eenvoudig, omdat de Heere het van ons vraagt. De Heere Jezus roept ons op de Schriften te onderzoeken, omdat dit de weg is om het eeuwige leven te krijgen en die Schriften ook van Hem getuigen (Joh.5:39). Het geldt ook voor het gebed dat Christus ons daartoe aanspoort (zie de Bergrede in Matth. 7:7 en 8). En in 1 Thess. 5:17 lezen we ‘Bidt zonder ophouden’. Dat wil zeggen dat ons leven moet staan in het teken van het gebed. De Heere heeft daar ook beloften aan verbonden. Weer Matth. 7: op bidden volgt verhoring, op kloppen opendoen en op zoeken vinden. Voor ons als docenten is er nog wel een reden. Vroeger moesten de profeten eerst luisteren naar wat de Heere te zeggen had en daarna naar buiten treden met ‘Alzo spreekt de HEERE…’. Ook wij dienen eerst te luisteren naar de Schrift en te bidden om licht en de doorwerking van Gods Geest, voordat we samen met de leerlingen de dagopening hebben.”

Wanneer? “Daarin moeten we niet al te voorschrijvend bezig zijn. Onze eigen behoefte is hierin niet maatgevend. Gehoorzaam zijn aan Gods gebod is te allen tijde profijtelijker. Regelmaat is daarbij goed. Als je een ochtendmens bent is de ochtend de beste tijd, ben je een avondmens – zoals ik – dan ervaar je dat de kleine uurtjes soms de beste zijn... Wel is waar: ‘Zoekt dagelijks Zijn aangezicht’, en vergeet ook niet te danken; ‘Gedenkt aan hetgeen Hij heeft verricht’”

“De Heere heeft daar ook beloften aan verbonden” Hoe? “Daar is de Heere Jezus ook niet onduidelijk in. Matth. 6:6: ‘Maar gij, wanneer gij bidt, ga in uw binnenkamer…”. Ga eerst in gebed, lees dan het gedeelte dat aan de beurt is, lees de kanttekening erbij, vergelijk Schrift met Schrift, verder neem ik er ook altijd wel een of andere verklaring bij. Wat belangrijk is, wees niet om een of andere reden gehaast of gejaagd. Dat is de doodsteek voor de stille tijd.”

Vanuit het vmbo 10

In gesprek over sociale media Het was een geslaagde bijeenkomst. De jongeren konden en durfden te verwoorden waar ze tegenaan liepen! Er kwamen ook geloofsvragen boven, die met elkaar gedeeld werden. Kortom; een waarde(n)vol moment!

Vorig schooljaar is een Zeeuwsbrede werkgroep aan de slag gegaan met tovo. Tovo is de afkorting voor toerusting en vorming. Naast de leerresultaten van leerlingen die uitgedrukt kunnen worden in cijfers, wil de school vooral ook een bijdrage leveren aan de toerusting en vorming van onze leerlingen op grond van de Bijbel. Voor klas 1 en 2 zijn er lessen ontwikkeld, die door de mentor of door een vakdocent gegeven worden. Daarnaast is besloten dat in het vmbo in klas 3 en 4 themadagen georganiseerd worden. Dit schooljaar zijn we gestart. Met klas 3 in gesprek Zo had de derde klas op locatie Tholen 11 februari een themabijeenkomst over sociale media. F. Quist, docent op locatie Goes en werkzaam bij Mediawijzer, heeft onze leerlingen meegenomen in de wereld van Facebook, WhatsApp, Snapchat, enzovoort. Hoe ga je hier als christen mee om? Waar zitten de gevaren? Waar zit de goede kant? Na de inleiding hebben onze leerlingen in groepen hun mening gegeven en de opbrengst ook aan elkaar gepresenteerd.

Inspirerend, ook voor docenten Bij het organiseren van deze bijeenkomst bedachten we ons dat veel collega’s de ontwikkelingen op het gebied van nieuwe media niet kunnen bijhouden. Zou het een goed idee zijn om collega Quist te vragen om ook iets aan de collega’s te vertellen? Zo bedacht, zo gedaan. En… weer een fijne bijeenkomst met veel nieuwe inzichten en bezinning. Hoe krijg je als mentor inzicht in het WhatsApp-gebruik van je leerlingen? En hoe bespreek je dit dan? Quist kwam met een voorbeeld uit de bovenbouw. Docent mw. W.A. Klippel-den Braber, mentor van klas 2B, probeerde het met haar klas. Ze verdeelde haar mentor klas in twee - en drietallen en liet de leerlingen een onderzoeksvraag ten aanzien van WhatsApp bedenken, die ze een week later compleet met uitkomst aan hun klasgenoten moesten presenteren. Naast je kind De leerlingen hebben deze les als leuk, leerzaam en zinvol ervaren. Het zette hen aan het denken. De mentor zelf was blij verrast met de presentaties en gesprekken. Er is een open gesprek op gang gekomen over communicatie op sociale media, dat normaal gesproken achter de schermen plaatsvindt. Een tip aan ouders: probeer eens op een heel andere manier met uw kind te spreken over sociale media. Dus niet: “Zit je nu alweer achter dat ding! Wat hadden we nu afgesproken? Maar meer vragen naar feiten. Wie heb je nu allemaal op WhatsApp? Waar ging het gesprek vanavond over? Zijn er groepsleden die wel eens lelijke woorden gebruiken?”

Namens de tovo-groep Tholen, P.M. Kunst

Vanuit vmbo T+

“Technologie wordt steeds leuker”

Technologie... een woord dat mij niks zei, totdat ik in klas drie kwam. Toen werd al snel duidelijk wat het inhield. Een vak totaal anders dan alle andere vakken. Een vak waar je geen boeken voor nodig hebt, maar waarvoor je werkt met het programma Dubbelklik.

Alle leerlingen volgen in klas 3 en 4 het intersectorale vak technologie. Binnen dit vak maak je kennis met de verschillende sectoren. Leerlingen werken er aan vakoverstijgende opdrachten en ontwikkelen competenties als samenwerken, probleemoplossend handelen, eigen verantwoordelijkheid nemen, ICT- en sociale vaardigheden. Ze werken ook voor echte opdrachtgevers. Met technologie bieden we leerlingen een uitdagende, contextrijke en stimulerende leeromgeving. De ontwikkelde competenties en vaardigheden dragen bij aan een goede aansluiting op het vervolgonderwijs.

We begonnen met een module waar vooral veel ICT in voor kwam. Zo leerden we handig omgaan met Excel, Word en nog andere programma’s. Ondertussen zijn we bezig met de tweede module. Deze module heet ‘Tomaten in beweging’. Het gaat natuurlijk niet alleen over het kweken van tomaten, maar ook over het verkopen, promoten en nog veel meer. De modules zijn opgebouwd uit taken. Zo werkt iedere groep op een ander moment aan een bepaalde taak. Sommige taken moet je individueel doen, maar meestal gaat het om samenwerkingsopdrachten. Blokuurtje Een blokuurtje bij technologie in klas 3 bij meneer Van Leeuwen… Het is net pauze geweest, iedereen zit in de klas, klaar om te beginnen. Eerst vertelt de leraar nog even wat bijzonderheden. Na een korte intro mogen we achter de computer zitten en gaan we écht beginnen. Bij de meeste leerlingen verschijnt de planning al op het scherm, iedere les houden we bij op welke

datum we aan een taak beginnen en wanneer we hem afgerond hebben. Ondertussen heeft een groepje leerlingen het lokaal al verlaten, zij gaan de stad in om een promotiefilmpje te maken. Tomatensoep Mijn groep is bezig aan een samenwerkingsopdracht. Bedoeling is dat er tomatensoep wordt gemaakt en dat er leerlingen worden uitgenodigd om die te proeven. Maar hoe moeten we alle taken verdelen? Laten we even vergaderen. Eén persoon is de voorzitter, hij leidt de vergadering. Tijdens de vergadering worden er natuurlijk netjes notulen gemaakt en die worden na de vergadering naar iedereen gemaild. Als de vergadering is beëindigd,

“Een vak vol uitdaging” kan iedereen lekker aan de slag. De ene leerling moet een promotiefilmpje voor onze zelfgemaakte tomatensoep gaan maken, terwijl iemand anders hard bezig is posters en naamkaartjes te ontwerpen. Maar na anderhalf uur zwoegen en zweten mag het resultaat er toch ook écht zijn . Steeds leuker Technologie vind ik een vak vol uitdaging. De eerste module vond ik niet zo leuk, omdat je veel achter de computer moest werken. Maar nu we met de tweede module bezig zijn, wordt het steeds leuker. Alles moet je zelf regelen en beslissen. De leraar zit er wel, maar we vragen hem alleen iets als we er zelf echt niet uitkomen. Een aandachtspunt voor technologie is dat de leraar niet alle vakken die aan bod komen in dit intersectorale vak, door en door kent.

leerling locatie Middelburg (klas 3)

11

Vanuit havo/vwo

Stappen maken middels onderzoek Bij de term ‘onderzoek in de school’ haken velen af. Onderzoek is iets voor universiteiten en gebeurt door onderzoekers die geen raakvlak hebben met de dagelijkse druk voor de klas. Die veronderstelling klopt niet. Zo zijn er binnen de sector havo/vwo voorbeelden van onderzoek die nauw aansluiten bij de dagelijkse praktijk. Op drie niveaus wordt ‘onderzoekend’ gewerkt: wetenschappelijk ontwerponderzoek naar het aanbod van taalsteun, onder begeleiding van Universiteit Leiden; data worden als middel gebruikt om onderwijsprocessen tegen het licht te houden; en in havo-ontwikkelgroepen werken docenten reflecterend samen aan lessen die aansluiten bij de havoleerling van nu� Hieronder drie voorbeelden op deze drie niveaus� Taalsteun In 2011 bleek uit een enquête onder docenten dat de leesvaardigheid als probleemgebied nummer 1 wordt ervaren� Leerlingen blokkeren op school ten gevolge van vaktaal of schooltaal (de taal in schoolteksten is anders dan hun omgangstaal) en complexiteit van examenteksten� Onder begeleiding van prof� dr� Wilfried Admiraal doen diverse docenten een ontwerponderzoek naar het bieden van leesvaardigheidssteun aan leerlingen in de bovenbouw havo en vwo� Doel van het onderzoek is het ontwerpen van een bruikbaar didactisch instrument dat toegepast kan worden in het behandelen van complexe talige (examen)opgaven bij niet-talige vakken�

12

Data als aangrijpingspunt In het vwo hebben we de laatste jaren te maken met dalende resultaten� Dat komt vooral tot uiting in een lager slagingspercentage en lagere examenresultaten dan gewenst� In de jaren daarvoor zagen we ook dat

het niveau omlaag ging� Via onder andere panelgesprekken met groepen leerlingen, terugkoppeling van behaalde resultaten naar lagere leerjaren, studiemiddagen, grondig onderzoek naar vwo-kenmerken en gesprekken met secties, werken we aan een omkeer in deze tendens� Hoever we terug moeten gaan in de leerjaren om dat effect te sorteren is een nog niet beantwoorde vraag� Onderzoek met hulp van een deskundige van University College Roosevelt heeft inmiddels wel uitgewezen dat er geen significant verband bestaat tussen de cijfers in klas 3 en de resultaten in vwo 6� Het is een complex van variabelen en een zoektocht naar aangrijpingspunten� Havo-ontwikkelgroepen De sectie wiskunde werkt sinds dit schooljaar samen als een ‘ontwikkelgroep havo’� Een resultaat hiervan is een experiment bij wiskunde A in havo-4, waarbij ongeveer de helft van de leerlingen buiten het lokaal in groepen werkt� Groot voordeel is dat er studienissen in de buurt zijn, waarvan op de betreffende lesmomenten geen gebruik wordt gemaakt� De leerlingen worden geselecteerd op overgangscijfer en mogen buiten het lokaal zelfstandig gaan werken� Ook daar kunnen ze indien nodig wel hulp krijgen, maar de bedoeling is dat ze het samen oplossen� Hun vorderingen worden bijgehouden op een overzichtskaart� Het idee is dat deze leerlingen sneller door de stof gaan en extra, uitdagende opdrachten kunnen doen� Binnen het lokaal is meer tijd en rust om de zwakke leerlingen te helpen� De vorderingen en bevindingen zullen in de ontwikkelgroep worden geëvalueerd en later in het jaar gepresenteerd worden aan andere secties en ontwikkelgroepen�

A�A� Overbeeke, B�P� Pors en P� van Schaik

Opleidingsschool

Investeren in onderwijskwaliteit Het Calvijn College is opleidingslocatie binnen de Zeeuwse Academische Opleidingsschool (ZAOS). Duale studenten krijgen begeleiding van schoolopleiders. Dit keer bevragen we C.M. van der Maas over zijn functie van coördinator opleiden en begeleiden.

lerende organisatie� Stagiairs komen wat halen, kennis en vaardigheden, en komen ook wat brengen, de in de studie opgedane kennis� Verder helpen veel stagiairs mee in persoonlijke ondersteuning van leerlingen die extra aandacht nodig hebben bij een bepaald vak�”

Kunt u kort schetsen wat de functie inhoudt? “De functie coördinator opleiden en begeleiden is veelzijdig� Het concentreert zich op de coördinatie van opleiden van studenten, het begeleiden van nieuwe collega’s en het organiseren van stage voor mbo- en hbo-studenten�”

Kunt u een hoogtepunt benoemen in dit werk? “De bijeenkomsten met nieuwe collega’s� We spreken elkaar over de eerste ervaringen� Er is een sfeer van vertrouwen om met elkaar te praten over fouten die je kunt maken tijdens het lesgeven� We delen tips en kennis� Op deze manier kunnen beginnende docenten elkaar tot steun zijn� Maar ook als coördinator vindt ik het heel mooi om iets voor de nieuwe collega’s te kunnen betekenen�” Op de vakopleiding leren studenten veel, maar wat betekent het om op een reformatorische school jongeren voor te gaan en voor te leven op grond van wat Gods Woord van ons vraagt? Binnen een leerlijn, die we momenteel ontwikkelen, willen we hier met de studenten over nadenken� Heel fijn dat daar ruimte voor is�”

Hoe draagt u hiermee bij aan de onderwijskwaliteit? “Op school dienen vakbekwame mensen te werken� Daarom is het van belang dat studenten goed worden begeleid in de praktijk, goed worden ondersteund tijdens de eerste oefeningen in het lesgeven en worden beoordeeld op kwaliteit� Voor mensen die aan een nieuwe baan in het onderwijs beginnen, is het eerste jaar vaak moeilijk� Begeleiding is ook dan belangrijk� Om wegwijs te raken in een complexe organisatie, feedback te ontvangen en vervolgens gericht te werken aan de ontwikkeling van vaardigheden� Het Calvijn College biedt ook ruimte aan stagiairs� Mensen die willen leren in een

(Advertentie)

AA N BI ED IN G !

Word nu abonnee! eerste drie nummers gratis

• Daniël is het jongerenblad dat actueel, aansprekend en bezinnend tegelijk is. Het verschijnt om de 14 dagen. • 23 nummers per jaar • € 32 per jaar

Ja, ik word abonnee van Daniël Fam.

Dhr.

Mevr.

Voorletter(s): .........................................................................................

Woonplaats: ...........................................................................................

Tussenvoegsel(s) (voluit): ...............................................................

Telefoon: .................................................................................................

Achternaam: ..........................................................................................

E-mail: .......................................................................................................

Adres: .........................................................................................................

IBAN: ..........................................................................................................

Postcode: .................................................................................................

Geboortedatum: (dd-mm-jjjj)* .....................................................

Opsturen naar: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten, Antwoordnummer 2108, 3440 VB Woerden Of aanmelden via www.jbgg.nl/daniel

13

* Van de rekeninghouder

Jij gaat toch ook mee?! €

Baltische staten€ Wildkamperen

17 TOT 23

Texel

us 31 juli – 7 august 7 – 14 augustus € 305

AR

15 JA T O T 13

7 – 14 augustus € 339

JAAR

HOTEL

GROEPSVERBLIJF / HOSTEL

APPARTEMENT TENTEN

HOTEL

SCHIP

TREKKERSHUT GROEPSVERBLIJF / HOSTEL

TENTEN

SCHIP

TREKKERSHUT

Hattem

24 – 31 juli 31 juli – 7 augustus € 239

JAAR 8 1 T O T 5 1

Zeilzwerftocht

7 – 21 augustus € 699

APPARTEMENT

JONGENS

aft Coo Bushcr li 17 – 24€ju € 469

Werkvakan€tie Roemenië 27 juli – 8 augustus € 589

HOTEL


TENTEN

APPARTEMENT

SCHIP HOTEL

TREKKERSHUT


Kijk voor meer info en alle bestemmingen op www.jbgg.nl/koers

APPARTEMENT

TENTEN

SCHIP

TREKKERSHUT

Relatie met – gemeente

Samen gaan voor Thoolse leerlingen Wethouder drs. P.W.J. Hoek van Gemeente Tholen is een drukbezet man. Maar graag maakt hij tijd vrij voor een gesprek over het Calvijn College. Helder formulerend, energiek en enthousiast. “Binnen Tholen zijn we erg blij met deze school. Motto lijkt me daar: ‘Wat we doen, doen we goed’”. Hij is inmiddels bijna vijf jaar wethouder onderwijs met in zijn portefeuille financiën & belasting en bestuur & organisatie� Twee grote projecten vragen daarnaast zijn aandacht: een masterplan Sport & Onderwijs - Hoe gaan we de Zoekweg, waar ook het Calvijn College aan staat, inrichten? Welke voorzieningen krijgen er een plaats? – en revitalisering van een bedrijventerrein�

14

Oud-leerling Hoek: “Binnen Tholen zijn we erg blij met deze school en hechten we aan goede contacten met de locatie� Zowel mijn vrouw als ik hebben onderwijs genoten aan de christelijke mavo, die later opging in het Calvijn College� Onze oudste heeft er vorig jaar zijn diploma behaald, twee van onze kinderen zijn er momenteel leerling� Niet alleen als wethouder, ook als ouder heb ik dus contact met de school�” Contacten “We hebben contact in het kader van de lokale educatie-agenda� De school is gesprekspartner voor onder meer de schoolveiligheid, de arbeidsmarktstages en de invulling van het masterplan� In het kader van de regionale educatie-agenda heb ik regelmatig contact met jullie voorzitter college van bestuur� Het gaat dan bijvoorbeeld over leerlingenzorg, spreiding van onderwijsvoorzieningen over de regio of leerlingenvervoer� In dat laatste vervult het Calvijn College een toonaangevende rol�”

‘Klein maar fijn’ “De school is stabiel, biedt onderwijs van hoge kwaliteit en is ‘klein maar fijn’� Ik ken het klimaat� Betrouwbaar en direct� Mensen kennen elkaar en leerlingen bij naam� Voor Thoolse ouders is de school een ontzettend belangrijke voorziening� Ik moet er niet aan denken dat die zou verdwijnen� Ik waardeer daarom de lijn van het Calvijn College om te investeren in de spreiding van schoollocaties over de regio’s�” Ruimte “Locatie Tholen probeert er te zijn voor de volle breedte van het reformatorisch-christelijke smaldeel van de bevolking� Dit wordt erg gewaardeerd� De eerstvolgende christelijke school voor voortgezet onderwijs staat in Middelharnis� De school biedt, zonder haar kleur te verloochenen, ruimte aan de breedte van de achterban�” Basishouding “Hoogtepunt was wat mij betreft het voor de derde maal ontvangen van het predicaat ‘excellente school’� Dat doet gewoon goed� Het gaat niet om het papiertje maar om de basishouding die er al was� Die wordt door deze erkenning fysiek zichtbaar� Motto van de school lijkt me: ‘Wat we doen, doen we goed’� Er wordt een constante, stabiele prestatie geleverd� De school levert ook een bijdrage aan de Thoolse samenleving, onder andere door haar deuren te openen voor de Thoolse Techniekdag� Een snuffeldag voor basisschoolscholieren, opgezet in samenwerking met het bedrijfsleven, om belangstelling voor techniek te stimuleren�” Voortdurende aandacht “Het zo optimaal mogelijk opvangen van leerlingen met een specifieke zorgbehoefte behoeft onze voortdurende aandacht� Mijn ideaalplaatje is dat er voor havo/vwo-leerlingen met een specifieke zorgbehoefte een mogelijkheid wordt geboden van thuisnabij onderwijs in de bovenbouw�”

Peter Smit

Leerlingenraad organiseert

Dag van de conciërge De conciërges doen iedere dag weer heel veel voor ons, zonder dat we dat echt door hebben. We kwamen als schoolbrede leerlingenraad met het idee om te laten zien dat we daar veel respect voor hebben. Door ze eens flink in het zonnetje te zetten. Hoe deden we dit op locatie Goes? Op woensdag 18 maart hebben we de conciërgeruimte versierd met ballonnen en slingers� De hele dag door kwamen klassen hun wenskaart brengen, om die vervolgens op te laten hangen� Om 12 uur was er in de aula een toespraak, waar er wat persoonlijks over de conciërges werd verteld� Ze kregen een taart aangeboden� Ook was er een spel, waarbij de conciërges hun eigen cadeautjes moesten zoeken in de aula� De cadeautjes waren van tevoren uitgedeeld aan leerlingen� Tot slot kregen ze een oorkonde met confetti en een luid applaus! Het was een geslaagde dag!

Wouda Blok (leerling vmbo 3)

Zorg in beeld

Leskrijgen in de rebound/allround, wat is dat?

Al jaren heeft het Calvijn College op locatie Krabbendijke Kerkpolder een reboundafdeling. Hier kunnen leerlingen terecht voor wie de integratiegroep niet toereikend is. Sinds vorig schooljaar is er op beide locaties in Krabbendijke een rebound-/allround-afdeling. Aan de Appelstraat voor de onderbouw en aan de Kerkpolder voor de bovenbouw. Mevrouw G.L. Harthoorn-Kunst (onderbouw) doet er een boekje over open.

Wat biedt de rebound-/allroundvoorziening de leerling? “Soms is het nodig dat een leerling onderwijs krijgt buiten de reguliere klas. Dit kan komen door sociaal-emotionele of psychische problematiek, bijvoorbeeld concentratieproblemen, ADHD, hechtingsproblematiek, problemen in de thuissituatie of autisme. In de rebound krijgt de leerling de mogelijkheid om zijn of haar gedrag te veranderen. Dit gebeurt door middel van straffen en belonen. In de allround bieden we rust en structuur. De leerling werkt daar op eigen tempo aan zijn of haar werk. Wie bieden er speciale trainingen aan, zoals sociale vaardigheidstraining en Rots & Water-training. Met als doel de leerling sociaal vaardig en weerbaar te maken voor de maatschappij.” Waar streeft u naar met deze leerlingenzorg? “Wij streven ernaar dat de rebound-leerling naar zijn of haar eigen gedrag gaat kijken en leert reflecteren. Hierdoor wordt vroegtijdig schoolverlaten voorkomen. De begeleiding in de rebound is er op gericht een leerling weer terug te plaatsen in de klas. In de allround streven wij ernaar dat de leerling zich op zijn of haar gemak voelt en het onderwijs krijgt aangeboden naar zijn of haar behoefte. Het uiteindelijke doel van de allround kan per leerling verschillen. Bij de een kan dit een diploma zijn, bij ander doorstroom naar werk. Het mooiste is als een leerling na een periode rebound of allround weer aan de slag kan gaan in de reguliere klas. Het geeft voldoening om te zien dat een leerling die depressief binnenkomt, na een tijdje rebound of allround weer positief gestemd is.” Recente ontwikkelingen? “Sinds het bestaan van de allround zien we een toename van het aantal leerlingen. Deze leerlingen zijn vooral afkomstig van het speciaal basisonderwijs in Kapelle. We zien dat een goede overdracht en samenwerking bijdraagt aan een goede start van het nieuwe schooljaar en de ontwikkeling van de leerlingen. Dit schooljaar zijn we gestart met outdoor-dagen. Vijf keer

per jaar wordt er een outdoor-dag georganiseerd, we zijn inmiddels wezen mountainbiken en schaatsen. Vlotten bouwen en kanovaren hoort ook tot de mogelijkheden. Het doel van deze dagen is in de eerste plaats ontspanning maar ook samenwerken en persoonlijke grenzen opzoeken.”

15 In hoeverre heeft u te maken met ouders? “Er is veel contact met ouders. Als een leerling in de rebound/allround komt, hebben we van te voren een gesprek met ouders. Als leerlingen er eenmaal zitten krijgen ouders elke week een journaal, waarin staat hoe het die week is gegaan met de leerling. Elke dertien weken worden de handelingsplannen van de leerlingen geëvalueerd, ook hier hebben we een gesprek over met de ouders. Verder is er intensief contact met ouders als zich bijzondere situaties voordoen in de rebound/allround of thuissituatie.”

“Dit schooljaar zijn we gestart met outdoor-dagen”

Kunt u iets zeggen over feedback die je krijgt van leerlingen en ouders? “Aan het begin van een rebound/allround-periode zijn niet alle ouders even positief. Ouders hebben soms het idee dat hun kind in een soort ‘strafkamp’ geplaatst wordt. Naarmate de rebound/allround-periode verstrijkt, zie je dat ouders hun mening bijstellen en zien ze vooral het positieve aspect van de periode. Andere ouders zijn juist positief en vol verwachting aan het begin de periode. Feedback die we in de achterliggende tijd ontvingen van ouders of leerlingen: “Goede, duidelijke communicatie naar ouders; Fijn dat cijfers omhooggaan; Goed initiatief, die outdoor-dagen!; Gedrag van het kind is zowel op school als in de thuissituatie positief veranderd; De stemming van het kind is verbeterd.” mw. G.L. Harthoorn-Kunst docent rebound-/allroundvoorziening

Rooster & Planning

Achter de schermen

“Meneer, valt er nog wat te schuiven?” worden in dat programma. Leerlingen hebben een roosterapp gebouwd, die nu getest worden. Terwijl Klaassen vertelt, gebeurt er van alles op de afdeling. Een leerling komt binnen met de mededeling dat de leraar niet op komt dagen. En Stichting Voorkom belt voor het inplannen van voorlichtingslessen over alcohol en roken. De afdeling heeft een heldere taakverdeling. Het maken van de locatieroosters is verdeeld over de mensen. Daarnaast is er een verdeling over dagwerk, middellange termijn en lange termijn.

Vier roostermakers zijn dag in dag uit druk met plannen voor de scholen van het Calvijn College. Een sport om alles passend te krijgen. H.J.A. Broekhoff: “Het is net een 3D-sudoku. De foutmarge moet in principe nul zijn.”

16

De machinekamer van de school. Zo zou je het kunnen noemen. De schoollocaties draaien immers elk op een eigen rooster. De roosterkamer oogt goed gevuld met vier werkplekken, maar straalt orde en rust uit. Elke roostermedewerker heeft een ‘cockpit’ met drie schermen. Teamleider rooster & planning F.M. Klaassen legt de grote lijnen van het roosterwerk uit. “De lessentabel is het vertrekpunt. Deze geeft aan hoeveel lesuren per vak wekelijks gegeven dienen te worden. Vervolgens is de vraag wie die lessen gaat geven. Onder regie van de directie wordt een lessenverdeling vastgesteld. Dan komt het roosteren, het inplannen wanneer die lessen gegeven dienen te worden.”

“Voorbereiding op het roosteren is meer werk dan het roosteren zelf” Uitdaging Een hele uitdaging om de brei aan eisen, wensen en randvoorwaarden efficiënt in te passen. Niet elk lokaal biedt de faciliteiten die nodig zijn voor een vak en veel docenten werken parttime. Klaassen: “Per docent hebben we een blad dat zijn of haar beschikbaarheid aangeeft. Na de opname van basisgegevens, volgt de invoer van de vakkenpakketkeuzes. We gaan dan clusteren. De verschillende vakkenpakketten zo indelen dat ze zo efficiënt mogelijk in het rooster passen. Na de meivakantie stellen we een concept rooster op voor het volgende schooljaar. Na de zomervakantie worden knelpunten besproken met de directie. In februari starten we met het rooster voor de tweede helft van het schooljaar. Sommige vakken starten halverwege het schooljaar. Tussendoor wijzigt het rooster bijvoorbeeld door toetsweken, ziekte, zwangerschapsverlof, re-integratie, een themadag of een excursie.”

Vroege vogel R. Dingemanse gaat rond half zeven aan de slag met het dagwerk voor de roosters van de locaties Goes, Middelburg en Tholen. Docenten bellen hem wanneer ze ziek zijn. Dingemanse: “Ik sms dan gelijk de klas over uitval van de eerste lesuren. Vervolgens probeer ik de roosters ‘dicht te schuiven’ en tussenuren op te vullen. Het kan gaan om een toets die toch doorgaat, een leeskar of andersoortige waarneming.” Dingemanse heeft naast andersoortige roosterwerkzaamheden veel leerlingencontact. Leerlingen die binnenlopen met concrete roostervragen, vragen of er al iets te zeggen is over een rooster op lange termijn, bijvoorbeeld in verband met het rijexamen, of slimmeriken die het toch even proberen: “Meneer, valt er nog wat te schuiven?” P. van Vijven stelt vanuit locatie Kerkpolder de roosters samen voor de locaties in Krabbendijke, inclusief roosterwijzigingen en toetsroosters. De praktijkafdelingen en de afdeling praktijkonderwijs zetten hem voor een specifieke roosteruitdaging. Eerst de dingen die moeten H.J.A. Broekhoff houdt zich bezig met de middellange termijn. Naast het reguliere roosterwerk maakt hij vervangende lesroosters voor bijvoorbeeld meerdaagse excursies, toetsweken met honderden mondelinge en schriftelijke toetsen, examentraining en surveillance. “Eerst de dingen die moeten, dan de wensen. Op den duur weet je waar je op moet letten, waar ruimtes en de knelpunten vaak zitten. Maar het blijft een soort 3D-sudoku. De foutmarge moet in principe nul zijn. Een sport, zeker wanneer een gebouw helemaal vol zit.” Maatwerk Klaassen is druk met de lange termijn en de hoofdlijnen. Hij houdt zich bezig met schoolbrede prognoses, die aangeven hoeveel leerlingen de school verwacht voor hoeveel lessen, onderwijstijd, de schoolbrede jaarplanning en roosterbeleid. Om het roosteren en plannen nog efficiënter te laten verlopen, helpt hij met het bouwen van een systeem waarin allerlei processen een plaats krijgen. “De voorbereiding op het roosteren, waaronder de vaststelling van het beschikbaarheidsoverzicht per docent, is veel meer werk dan het roosteren zelf. Daarin gebeurt veel automatisch.” Er belt een decaan: “Een leerling zou graag overstappen van vwo-4 naar havo-4 met dit vakkenpakket, past dat? Klaassen noteert het en zal erop terugkomen. Zo beantwoordt hij ook tal van maatwerkvragen vanuit het management. Een afdeling die werk verricht dat leerlingen, docenten én ouders raakt in de persoonlijke agenda.

Peter Smit Leidend Het rooster op de website is leidend voor leerlingen. Het rooster in Magister kan namelijk onvolledig zijn, doordat sommige dingen niet ingevuld kunnen


Goes

Vmbo’ers winnen met woorden Werkwijze Bij een Lagerhuisdebat gaan twee teams van vijf leerlingen de strijd met elkaar aan. Ze staan tegenover elkaar. Het debat gaat over een stelling : het ene team is voor de stelling en het andere team tegen . Het debat duurt in totaal tien minuten, de jury opent het debat. - Opzetfase: De aanvoerders van de beide teams zetten het standpunt van hun team uiteen; - Reactiefase: De leden van de beide teams reageren op elkaars argumenten. Ze stellen vragen, onderbouwen hun argumenten, geven voorbeelden en proberen de jury te overtuigen van hun gelijk; - Slotfase: Alle teamleden vatten het debat op hun eigen manier samen en onderstrepen hun mening nog eens. Een jury let altijd op de volgende zaken: argumentatie, presentatie en teamwork. De jury geeft aan welk team gewonnen heeft en waarom.

Foto Nederlands Debatinstituut Twaalf leerlingen van vmbo-4 hebben op 6 maart deelgenomen aan het landelijke Vmbo Debattoernooi in Almere. Ze behaalden een 3e en 9e plaats in een wedstrijd waar 43 teams aan deelnamen! Meedoen aan het Lagerhuisdebat is een weg naar zelfontwikkeling. Je scherpt jezelf tenslotte aan anderen; door je goed te informeren, te luisteren en te lezen en tenslotte door in debat te gaan. Hoe gaat het Lagerhuisdebat eraan toe?

Reacties Wat zorgde ervoor dat jullie zo’n goed resultaat hebben behaald? “Je moet gewoon durven, je niet laten intimideren door de tegenstanders. We hadden ook best veel geoefend: eerst voor het tentamen debatteren en daarna als groep onder leiding van de docenten Nederlands.” Een ander: “We kunnen toch gewoon verder gaan met oefenen en ons dan voor een volgende debatwedstrijd opgeven?”

17

mw. J.H. Honkoop-Hardeman docent Nederlands


Appelstraat

Themadag kunst en muziek Schokkende beelden worden getoond door ex-festivalbezoeker Lean MacLeane. Hij was in de macht van heavy metal. De leerlingen zijn onder de indruk van de duistere machten die achter deze muziek zitten en worden gewaarschuwd. Zijn getuigenis hoe de Heere hem heeft losgemaakt en bevrijd, is indrukwekkend. Samen trommelen In een grote kring zitten de leerlingen in de gymzaal. Tussen hun benen een grote trommel. Op enthousiaste wijze vertelt M. de Bruin over de muziek. Hij laat de leerlingen aan de hand van een verhaal mee trommelen. Er wordt hard en zacht getrommeld en soms klinkt er daverend geluid. Alle leerlingen (en docenten) genieten met volle teugen.

Vrijdag 13 februari staat voor locatie Appelstraat in het teken van een themadag over ‘kunst en muziek’. Er zijn voor de verschillende leerjaren 23 sprekers. Indrukwekkende toespraken en creatieve workshops maakten deze dag succesvol. Een impressie.

Beeldende kunst Mevrouw T. Ledelay toont beelden en vertelt hierbij het verhaal achter het monument van de Molukken. Het refereert aan de tijd van verdrukking en lijden in barakken. Daarna mogen de leerlingen het monument namaken met klei of een eigen ontwerp maken. Het levert mooie creaties op. Elk jaar is het weer een hele klus om een gevarieerd programma aan te bieden. Maar deze keer zat er echt muziek in!

mw. H.C.M. Nieuwenhuijsen-Thijsen


Kerkpolder

Bijzondere afsluiting lessenmarathon Om mee te doen aan de lessenmarathon was per leerling een streefbedrag van 50 euro voor onze partnerschool in Bangladesh gevraagd. Voor een enkele leerling bleek dit bedrag net niet haalbaar. Voor andere leerlingen, die er meer tijd en energie in staken, was het echter een sport om na de 50 euro nog door te gaan. Dat leverde hoge bedragen. Willeke Maljaars verzamelde 320 euro. Hoe kreeg zij dit geweldige bedrag bij elkaar? “Ik ben begonnen om bij familie, vrienden en kennissen te vragen, maar ben daarna ook nog ‘gewoon’ langs de deur geweest.” De leerlingen die minimaal 70 euro, 40 procent meer dus dan het streefbedrag, voor Bangladesh opgehaald hadden, werden op een heerlijk McDonald’s-ontbijt getrakteerd. Docent M. Both merkte tijdens het ontbijt op: “Jongelui, jullie hebben een geweldige prestatie geleverd, alleen door deze groep is al bijna 3.000 van de 10.750 euro opgehaald.”

Donderdagmorgen 5 maart was het al vroeg een drukte van belang bij de McDonald’s in Goes. Wat was het geval? De lessenmarathon van de locatie Kerkpolder werd daar, gesponsord door de Mac, feestelijk afgesloten.

Leerlingen, namens de organisatoren en alle docenten, hartelijk dank! Ook bedankt voor de geweldige sfeer die er tijdens de lessenmarathon was, in de nacht van 12 op 13 februari. Het geeft alweer energie om het voor een volgende keer te organiseren.

M. Both en E.B. van der Helm

18


Snuffelstage bij een wiskundedocent Elke havo-3 leerling is verplicht een dagje snuffelstage te lopen. Als je dan al bijna zeker weet dat je wiskundedocent wilt worden, wil je natuurlijk ook bij een wiskundedocent stage lopen… Snel geregeld en gedaan, op 14 januari kon ik bij meneer De Muijnck op locatie Middelburg een dagje meelopen. Vol enthousiasme ging ik ’s morgens vroeg op pad. Het was een leerzame, interessante en boeiende dag. Meneer De Muijnck had die dag alleen stream 3-klassen, dat zijn vmbo-leerlingen die op de praktijk gericht zijn. Voor stream 3 is een docentenkernteam opgericht. Op Goes hebben ze daar tegenwoordig een aparte locatie voor. Ik vind het echt bewonderenswaardig dat lesgeven aan stream 3 op deze manier vorm krijgt! Wiskunde en rekenen krijgen deze leerlingen niet alleen uit het boek en op de computer, zoals ik dat krijg. Maar bij techniek wordt er spelenderwijs ook veel wiskunde geleerd. Het was me een genoegen om een dagje mee te mogen lopen. Het was natuurlijk veel te kort, maar ik heb veel geleerd, me nieuwe technieken eigen gemaakt en veel mogen doen. Wat ik zelf eigenlijk niet verwacht had en natuurlijk super vond, is dat ik ook een beetje les mocht geven. Ik wil iedereen, die ervoor gezorgd heeft dat ik mee kon lopen, bedanken dat jullie deze dag mogelijk hebben gemaakt!

Anne Siudzinski (leerling havo 3)

Middelburg

Tholen


Dyslexiebegeleiding, wat kun je verwachten? Sommige leerlingen komen naar klas 1 met een dyslexieverklaring. Voor deze leerlingen stellen we alvast een handelingsplan op en delen hen in voor begeleiding. Er zijn ook leerlingen bij wie nog niet is vastgesteld of ze dyslexie hebben. Daarom beginnen we jaar 1 met een screening.

Een leerling met een dyslexieverklaring heeft regelmatig een gesprekje met één van de dyslexiebegeleiders� Deze gesprekjes zijn vooral gericht op het sociaal-emotioneel welzijn van de leerling� Daarnaast kan zo’n leerling extra begeleiding krijgen bij onze onderwijsassistent, mevrouw J� van Loon, op het gebied van technisch lezen, begrijpend lezen of spelling & woordenschat� Deze begeleiding wordt in vier blokken van acht weken gegeven� Aan het eind van elk blok wordt geëvalueerd of de leerling er iets aan heeft gehad en of er met begeleiding verdergegaan wordt� Daarnaast kunnen leerlingen extra uitleg krijgen bij het leren van woordjes bij vreemde talen of andere leerproblemen� Dit geldt voor klas 1 en 2� In klas 3 en 4 houden we leerlingen zoveel mogelijk in de les en krijgen ze af en toe extra uitleg, wanneer dat nodig is� Naast deze begeleiding kunnen leerlingen compensatie en soms ook dispensatie krijgen�

Tijdens de eerste weken van de brugklas worden alle leerlingen getest, ze moeten een dictee maken en een stilleestest doen� De scores van deze screening worden verwerkt en leerlingen die opvallend laag scoren, testen we nog verder� Als blijkt dat ook deze scores erg laag zijn, krijgt zo’n leerling extra begeleiding op het gebied van lezen of spelling� Als dat weinig effect heeft, wordt een dyslexietest aangevraagd bij een psycholoog� Meestal komt er uit die test naar voren dat de leerling dyslexie heeft�

Lees meer nieuws en bekijk foto’s op www.calvijncollege.nl

Vanuit de medezeggenschapsraad De medezeggenschapsraad (MR) heeft het behoorlijk druk in het eerste kwartaal van 2015. Er komt een ware vloedgolf van informatie naar de MR toe: naast de gebruikelijke informatiestroom waren er presentaties over het onderwijsconcept technologie en het kern- en keuzeprogramma voor locatie Krabbendijke Kerkpolder. De komende vergadering(en) zal de MR zich bezighouden met de jaarplanning voor het volgende schooljaar en het formatieplan.

het Woord van God dagelijks zeggenschap heeft over alle terreinen van ons zorgadviesteam leven – dan is duidelijk dat samenwerking met de ouders onmisbaar is om eenduidig dit fundamentele uitgangspunt voor te leven� Ook als het gaat om de omgang met moderne media, is van groot belang dat ouders en school (grotendeels) eenzelfde uitgangspunt delen� Een regel die mobieltjes op school zondermeer verbiedt (zij zijn onzichtbaar en onhoorbaar) is eigenlijk achterhaald� Het lijkt er op dat de mobieltjes een eerste levensbehoefte zijn van de leerlingen� Daarom is het heel belangrijk om hen te begeleiden in verantwoord gebruik�

Daarnaast heeft de MR een extra bijeenkomst gehouden waarin gesproken werd over de identiteit van de school en de beleving dan wel uitleving daarvan door ouders, leerlingen en personeel� Aan de orde zijn geweest: Schriftgezag, gezag in het algemeen, moderne media, kleding/uiterlijk en seksualiteit� Ontwikkelingen op deze punten baren de MR zorgen� We zullen proberen een aantal voorstellen of adviezen aan het college van bestuur te formuleren�

Bij deze opnieuw een oproep aan de lezers van dit Calvijn Contact� Het woord ‘Contact’ staat immers niet tevergeefs op de voorkant? Geef uw mening, kom met een advies, voorstel of suggestie� Wij kunnen daar ons voordeel mee doen in het belang van uw kind, onze leerling!

T�L� Opbroek, secretaris opb@calvijncollege�nl

Heel belangrijk vindt de MR dat met name ook de ouders hierbij betrokken worden� Als het bijvoorbeeld gaat over het Schriftgezag – het gegeven dat

(Advertentie)

(Advertentie) \

Wilt u ook adverteren in Calvijn Contact? Vraag de tariefkaart aan via [email protected]

Autobedrijf Bram van Gurp Lewedorp Tel. 0113-612290

06-50455700 Oranjeplaatweg 1a 4458 NM Lewedorp

• • • • • • • •

Onderhoud /reparatie $XWRVFKDGHïRRNYRRUYHU]HNHULQJHQ $LUFRVHUYLFH APK Gratis leenauto tijdens reparatie 2SKDDOHQWKXLVEUHQJVHUYLFHELQQHQVWUDDOYDQNP 2FFDVLRQVWHJHQEHWDDOEDUHSULM]HQ [XXUVHUYLFH

19

GOES Bezoekadres hoofdvestiging Goes: Klein Frankrijk 19 4461 ZN Goes Telefoon (0113) 21 10 20

Bezoekadres nevenvestiging Noordhoek: Noordhoeklaan 88 4464 BB Goes Telefoon (0113) 21 10 20 Postadres Postbus 362 4460 AT Goes KRABBENDIJKE APPELSTRAAT Bezoekadres Appelstraat 4 4413 ET Krabbendijke Telefoon (0113) 22 41 50

Postadres Postbus 70 4413 ZH Krabbendijke KRABBENDIJKE KERKPOLDER Bezoekadres Kerkpolder 50 4413 GB Krabbendijke Telefoon (0113) 50 29 20

Postadres Postbus 29 4413 ZG Krabbendijke MIDDELBURG Bezoek- en postadres Kruitmolenlaan 60 4337 KR Middelburg Telefoon (0118) 61 48 73 THOLEN Bezoekadres Zoekweg 3 4691 HT Tholen Telefoon (0166) 60 24 20

Postadres Postbus 26 4690 AA Tholen COLLEGE VAN BESTUUR Postbus 362 4460 AT Goes Telefoon (0113) 22 41 60 [email protected] www.calvijncollege.nl

24E JAARGANG NUMMER 3 APRIL 2015 CALVIJN CONTACT. Woord in de praktijk

Recommend Documents