24 uur je bloeddruk meten
Wilhelmina Kinderziekenhuis
Wat staat er in deze folder Inleiding voor ouders 2 Informatie voor jongeren vanaf 12 jaar
4
24 uur je bloeddruk meten 6 Tips 12 Wil je meer weten? 13 Voor ouders: voorbereiding en begeleiding
14
Je hebt een afspraak in het WKZ -1e verdieping – receptie 4 op: …...…………………………… om…………….......……uur
Onder ouders verstaan wij ook verzorger(s), pleeg- of adoptieouder(s) U kunt wijzigingen of aanvullingen op deze informatie door geven per E-mail:
[email protected]
1
Inleiding voor ouders Een onderzoek in een ziekenhuis kan een ingrijpende gebeurtenis zijn. Uw kind voelt zich misschien niet goed of heeft zelfs pijn. Het krijgt te maken met verschillende behandelaars en hoort allerlei medische termen. Wij vinden het belangrijk u en uw kind hierbij goed te begeleiden.
Lees de folder eerst zelf. U kunt de tekst daarna voorlezen of in uw eigen woorden navertellen. Of uw kind leest de tekst zelfstandig. Bespreek daarna samen of alles duidelijk is. Als u korte vragen stelt over de tekst, kunt u nagaan of uw kind de informatie begrepen heeft. Achterin deze folder staat hoe u uw kind kunt voorbereiden en begeleiden bij het onderzoek.
Deze folder is bedoeld om uw kind voor te bereiden op het onderzoek. Maar ook om ú te informeren over wat er gaat gebeuren. Begrijpelijke informatie is nodig. Het geeft vaak meer zekerheid en vertrouwen. Een deel van de voorlichting gebeurt in het ziekenhuis. De arts vertelt: • Waarom uw kind dit onderzoek krijgt • Hoe we dit onderzoek doen Thuis stellen kinderen meestal meer vragen dan in het ziekenhuis. Uw kind vertrouwt u. Daarom kunt u het beste uitleggen wat er gaat gebeuren. U weet welke informatie uw kind begrijpt en kan verwerken. Deze folder helpt u bij de voorbereiding.
2
3
Belangrijke informatie voor jongeren vanaf 12 jaar Een onderzoek in het ziekenhuis kan vervelend zijn. Je krijgt te maken met verschillende artsen, assistenten en verpleegkundigen. Je hoort ook allerlei medische termen. Wij willen je zo goed mogelijk voorbereiden op het onderzoek. Lees daarom deze folder goed door. Als je weet wat er gaat gebeuren, ben je meestal minder zenuwachtig. Je ouders lezen deze folder ook. Vraag of ze kunnen uitleggen wat je niet snapt.
Wie beslist: jij, je ouders of samen? Wat is het beste voor je als je ziek bent? Wie beslist dat eigenlijk? Moet er rekening gehouden worden met jouw mening? Dat staat in een speciale wet: de Wet op de Geneeskundige Behandelings Overeenkomst (WGBO).
Tips Neem iemand mee naar het ziekenhuis. Je vader, moeder of iemand anders die je vertrouwt. Praat met je ouders, broers, zussen, vrienden en vriendinnen over wat er gaat gebeuren in het ziekenhuis. Schrijf je vragen op, dan vergeet je ze niet. Bij je volgende bezoek aan het ziekenhuis kun je ze stellen.
Wil je meer weten? www.hetwkz.nl www.umcutrecht.nl www.opeigenbenen.nu www.ikvoelpijn.nl
Ben je ouder dan 12 jaar Dan moet de dokter ook aan jou vragen of je het goed vindt wat hij gaat doen. Jij en je ouders moeten allebei toestemming geven. Maar wat gebeurt er als jij het niet eens bent met je ouders? Hoe gaat het dan? Ook dat staat in deze wet. Lees er meer over op www.jadokterneedokter.nl
Ben je ouder dan 16 jaar Dan beslis je zelf. Dan is alleen jouw toestemming nodig. Maar moet de arts dan wel informatie over de behandeling geven aan je ouders? Lees er meer over op www.jadokterneedokter.nl
4
5
24 uur je bloeddruk meten
Bloeddruk Een ander woord voor bloeddruk is ‘tensie’.
De dokter wil jouw bloeddruk meten. Dat gebeurt natuurlijk wel eens vaker als je in het ziekenhuis bent. Maar dat is de bloeddruk van één moment. Om een heel goed beeld te krijgen van jouw bloeddruk is het beter om vaker op een dag te meten. En soms is je bloeddruk in het ziekenhuis anders dan als je gewoon thuis bent. Daarom wil de dokter 24 uur lang je bloeddruk laten meten. Dat is een dag èn een nacht. Je kunt dit gewoon thuis of op school doen. Je mag alles doen wat je normaal ook zou doen op zo’n dag. Als je gaat slapen gaat de bloeddrukmeting ook door. Je krijgt 24 uur lang een bloeddrukband om je rechterbovenarm, die af en toe oppompt. De bloeddrukband zit vast aan een klein meetkastje, dat je bij je draagt.
Wat meet je eigenlijk als je de bloeddruk meet? Je hart is eigenlijk een grote spier die samenknijpt en weer ontspant. Dat noemen we pompen. Door het pompen gaat je bloed via de bloedvaten door je hele lichaam. Door het pompen komt er een bepaalde druk op de binnenkant van je bloedvaten. Die druk noemen we de bloeddruk. Je kunt het vergelijken met het spuiten van een waterpistool tegen een vel papier. Je pompt eerst het waterpistool goed op. Dan spuit je tegen het papier. In het begin is de straal heel hard en zal het papier wegdrukken. Daarna wordt de straal weer zachter, de druk vermindert en het papier hangt weer gewoon naar beneden.
Met al die metingen kan de dokter zien: hoe jouw bloeddruk overdag is als je niet in het ziekenhuis bent
hoe jouw bloeddruk ’s nachts is
Waarom noemen ze bij een bloeddruk 2 getallen? Bij het meten van een bloeddruk, meet je eigenlijk op twee momenten. Als je hart samenknijpt is de druk het hoogst. Dat is de bovendruk. De bovendruk heeft een hoger getal dan de onderdruk. Als je hart ontspant is de druk het laagst. Dat is de onderdruk.
hoe jouw bloeddruk is als je bezig bent
Het bloeddruk meten doet geen pijn. Na het oppompen zit de band heel strak. Dit is niet zo’n fijn gevoel, maar het duurt maar kort. Het is misschien een beetje lastig dat je steeds de band om je arm hebt en het meetkastje mee moet nemen. Om de band om te doen, uitleg te krijgen en het meetkastje te bevestigen, kom je naar het WKZ – 1e verdieping – receptie 4.
6
7
Is je bloeddruk altijd hetzelfde? Nee, soms is de druk wat hoger soms wat lager. Dat kan komen door: het moment van de dag wat jij doet, ben je aan het sporten of juist rustig bezig hoe jij je voelt, ben je bijvoorbeeld zenuwachtig , boos of verdrietig. Hebben alle kinderen dezelfde bloeddruk? Nee, de bloeddruk hangt af van:
of je een jongen of meisje bent
Je lichaam probeert om de bloeddruk in je lichaam goed te regelen. Maar soms lukt dat niet. De dokter kijkt dan wat jou kan helpen om de bloeddruk wel goed te regelen. Hoe werkt de bloeddrukmeter? De band pompt op en komt strak om je arm te zitten. Dit geeft tegendruk in je bloedvaten. De band pompt zo hard op dat het bloed in je arm even stopt met stromen. Dan is er geen bloeddruk om te meten. De band loopt langzaam leeg. De tegendruk gaat weg. Het bloed in je arm gaat weer stromen. Het meetkastje voelt hoe het bloed in je arm klopt. Daaruit kan het kastje berekenen wat de bovendruk is en wat de onderdruk is.
hoe lang je bent
hoe oud je bent. Bij ieder leeftijd hoort een bepaalde bloed druk. Als je ouder bent dan worden de getallen hoger. De dokter weet welke bloeddruk bij jou hoort. Wanneer is je bloeddruk niet goed? Zijn de getallen van de bloeddruk te vaak te hoog of te laag dan zeggen we dat je een te hoge of te lage bloeddruk hebt. Dat is niet goed voor je lichaam. Je kunt er klachten van krijgen zoals hoofdpijn of flauwvallen. Een te hoge bloeddruk is slecht voor je nieren. Ze beschadigen daardoor.
8
9
Vóórdat je de bloeddruk gaat meten In de behandelkamer op de polikliniek doen we de bloed drukband om je rechterbovenarm. Het is handig als je een wijde trui of shirt draagt. De band kan daar dan onder. Het meetkastje is ongeveer zo groot als 2 pakjes zakdoekjes en zit in een draagtasje. Het is lastig om dit steeds vast te houden. Doe daarom een riem om als je naar de poli komt. Dan maken we het daaraan vast.
’s Nachts Tussen 12.00 uur ‘s nachts en 6.00 uur ‘s morgens meten we maar één keer per uur. De band pompt dan maar één keer per uur op.
Je hoort geen piepjes meer.
De meeste kinderen merken niets van de metingen. Ze slapen gewoon door.
’s Nachts leg je het kastje gewoon naast je in bed.
Hoe gaan de bloeddrukmetingen? Overdag De band pompt tussen 8.00 uur ‘s morgens en 8.00 uur ‘s avonds drie keer per uur op. Je hoort eerst een piepje. Dan pompt de band op. Je hoort een zacht brommend geluid. Daarna begint de meting. De band loopt dan weer langzaam leeg. Het meten gaat het beste als je je arm even stil houdt. ‘s Avonds
Je gaat naar bed.
Tussen 8.00 uur ‘s avonds en 12.00 uur ‘s nachts meten we niet. Je hoort dan ook geen piepje. 10
Je moet wel de band omhouden. 11
Wat mag wel, wat mag niet?
et is belangrijk dat je alle dingen doet die je gewoon ook H doet. Dan krijgen we het beste beeld van jouw bloeddruk.
e band moet echt 24 uur om je arm blijven. Hij is zo geD maakt dat hij niet makkelijk verschuift of losraakt.
12
m goed te kunnen meten, moet de band blijven zitten. Als O de band per ongeluk toch helemaal van je arm afgaat, vraag dan iemand je te helpen de band weer om te doen. Schrijf op een briefje hoe laat de band is afgegaan. En doe dit bij de bloeddrukmeter als je deze inlevert. Als de band niet om je arm zit, kan het meetkastje de bloeddruk niet meten. ls je de band weer hebt omgedaan, gaan de metingen A gewoon door.
ls de slang van het van het meetkastje losraakt, moet je die A weer bevestigen. Vraag je ouders even om te helpen.
a 24 uur kun je de meter uitzetten door het zwarte schuifje N op de meter naar ‘0’ te schuiven. De verpleegkundige spreekt met je af hoe laat dit mag.
Stop de bloeddrukband, het meetkastje en het draagtasje in het doosje dat je meekrijgt.
ls hij toch verschuift, dan kan je de band weer zelf op de A juiste plek schuiven. Vraag je ouders even om te helpen. Op de band zit een pijltje. Dit pijltje moet wijzen naar de binnenkant van je elleboog.
Na 24 uur
Woon je dichtbij het WKZ of zijn jullie daar in de buurt? Geef het doosje dan af bij de portier. Dat kan ook ’s avonds.
oon je ver weg? Stuur dan het doosje per aangetekende W post naar dit adres: UMC Utrecht - WKZ A. Schulp Postbus 85090 huispostnr KH 01.412.1 3508 AB Utrecht
e bloeddrukband en het meetkastje kunnen niet tegen D water. Dus tijdens de 24 uur dat het onderzoek duurt, kan je niet douchen, in bad of zwemmen.
13
De uitslag De uitslag krijg je van de dokter die dit onderzoek aanvraagt. Dat gebeurt tijdens een telefonische afspraak. De dokter bespreekt dan met jou en je ouders wat de uitslag is van de bloeddrukmeting.
Bijwerkingen Bij het meten van je bloeddruk heb je geen last van bijwerkingen. Je krijgt er dus geen nieuwe klachten bij.
Tips Neem iemand mee naar het onderzoek. Hij of zij kan je helpen als je bang bent . Hieronder staan meer tips. Bespreek van tevoren wat jij graag wilt. Heb je ergens last van? Heb je pijn? Of zit je bijvoorbeeld niet goed? Vertel dit dan altijd. Dan kijken we wat we daar aan kunnen doen. Als je iets wilt weten of iets niet snapt, mag je het altijd vragen.
Complicaties Zelfs als een onderzoek helemaal goed is gedaan ("volgens het boekje"), kunnen er problemen ontstaan. Zulke problemen noemen we complicaties. Bij 24 uur je bloeddrukmeten is er geen kans op complicaties. Het is veilig. Je wordt er niet ziek van. Je klachten worden er ook niet erger door.
14
15
Wil je meer weten? Kijk dan op: www.hetwkz.nl www.umcutrecht.nl www.kindenziekenhuis.nl www.jadokterneedokter.nl Heb je nog vragen?
Schrijf ze op, dan kun je ze niet vergeten. Je kunt ze stellen als je in het ziekenhuis bent.
Voor vragen over ’24 uur je bloeddruk meten’ of als er iets mis lijkt te zijn met het meetapparaatje kun je bellen met: Annelien Schulp, specialistisch verpleegkundige kinder nefrologie: telefoonnummer 088 75 55 555, en vragen naar pieper 5426. Zij is bereikbaar op maandag-, woensdag- en donderdagochtend tussen 8.30 uur en 9.15 uur.
Voor ouders: voorbereiding en begeleiding Hoe kunt u uw kind voorbereiden Hieronder staan algemene adviezen. U kunt zelf inschatten wat bij uw kind past. • Kies een rustig moment voor de voorbereiding. Bij voorbeeld niet vlak voor het slapen gaan. Zorg dat er tijd is voor uw kind om vragen te stellen. • Begin bij jonge kinderen niet te vroeg met voorbereiden. Ze hebben een ander tijdsbesef dan volwassenen. Jonge kinderen leven in het ‘hier en nu’. Een paar dagen van tevoren is meestal vroeg genoeg. Zorg wel dat er voldoende tijd is om er nog eens op terug te komen. Herhaling is belangrijk. Bij oudere kinderen kunt u wat eerder beginnen. • Laat uw kind de informatie navertellen aan uzelf of aan anderen. Zo merkt u of alles begrepen is.
Je ouders kunnen dit nummer ook bellen. Ook als ze de afspraak willen verzetten.
Wat vertelt u en hoe • Kies woorden die uw kind begrijpt, vertel zo eenvoudig mogelijk. Sluit aan bij zijn/haar belevingswereld. • Vraag wat uw kind al weet over het onderzoek. • Leg geen nadruk op nare dingen, maar vertel er wel eerlijk over.
16
17
• Vertel alleen over wat uw kind bewust meemaakt tijdens het onderzoek. Dus over alles wat het ziet, voelt, hoort, ruikt en proeft.
Schrijf hier je aantekeningen ----------------------------------------------------------------------------------------------
Hoe kunt u uw kind begeleiden
----------------------------------------------------------------------------------------------
Ga met uw kind mee naar het onderzoek. Of vraag een ander vertrouwd persoon om mee te gaan. Dat geeft steun en veiligheid. U kunt voor afleiding zorgen. Bespreek thuis al hoe u dat het beste kunt doen.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Neem lievelingsspeelgoed, een knuffel en/of een (voorlees)boek mee. U mag verwachten dat we tijdens het onderzoek duidelijk vertellen wat er gebeurt. Stel gerust vragen als u of uw kind iets niet begrijpt.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Een goede voorbereiding zorgt voor minder spanning en onverwachte situaties. Toch kan uw kind zich anders gedragen dan u verwacht of gewend bent. Uw kind kan stil worden, of juist druk, of huilerig. Thuis of tijdens het onderzoek. Geef hier aandacht aan en maak het bespreekbaar. Uw kind voelt zich daardoor gesteund.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
18
19
Schrijf hier je aantekeningen -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------
Colofon
----------------------------------------------------------------------------------------------
Divisie Kinderen Afdeling Kindernefrologie, locatie WKZ © oktober 2013, UMC Utrecht
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
20
KITE.06.016
----------------------------------------------------------------------------------------------
UMC Utrecht Locatie WKZ Lundlaan 6 3584 EA Utrecht Tel 088 75 555 55 www.umcutrecht.nl www.hetwkz.nl
