24 oktober 2013
-------------------------- VERSLAGEN
OPEN SPACESESSIES ------------------------------
1
“Hoe bereik je etnisch-culturele minderheden binnen samenwerkingen met Vormingplus, gespecialiseerde vormingsinstelling en amateurkunsten?” – Kris Carlier
Volgende praktijken, suggesties en tips kwamen ter sprake.
Vertrek vanuit bestaande geslaagde interculturele praktijken, zoals NT2taalconversatiegroepen. Deze initiatieven worden in zowat alle Vormingplusregio's georganiseerd, met doorgaans een actieve toeleiding en samenwerking vanuit de CVO's, Basiseducatie, Huis van het Nederlands, Integratiedienst, Onthaalbureau Inburgering, enz. Zie ook: www.samenbabbelen.be (binnenkort online). Deze initiatieven blijken vaak ook geschikt als voedingsbodem voor andere activiteiten, mogelijk ook van 'amateurkunstzinnige' aard.
Eveneens interessante praktijken in meerdere Vormingplusregio's: Changemakers, een samenwerking tussen Vormingpluscentra en het Minderhedenforum. Deze vormings- en ondersteuningstrajecten zijn gefocust op individuen vanuit ECM, die op termijn een actieve rol willen spelen binnen allerlei participatiefora, als deelnemer aan adviesraad, bewonersgroep, enz. Zie ook: http://www.minderhedenforum.be/changemakers.htm Deze Changemakers engageren als sleutelfiguur zou ook zijn vruchten kunnen afwerpen in samenwerking met amateurkunsten. Meer algemeen ook: engageer sleutelfiguren met interculturele competenties!
Het netwerken via de gekende structuren (zoals de Federatie van Zelforganisaties, Minderhedenforum, enz.) blijkt niet altijd garanties te geven op succesvol bereik van mensen uit ECM. Heel wat individuen zijn niet aangesloten bij een vereniging, die zelf niet altijd gefedereerd zijn enz.
Indien laagdrempelige organisaties als jeugdhuizen erin slagen een gemixt publiek te bereiken zijn ze uiteraard wel interessante partners.
Probeer in je strategieën van publiekswerking vooral te zorgen voor een mix van diverse contacten met een gedifferentieerd doelgroepenbereik.
Werk in je educatieve activiteiten ook met lesgevers/begeleiders uit ECM, die als rolmodel kunnen fungeren, bij voorkeur in een niet-stereotiepe context.
VRAAG naar het Forum voor Amateurkunsten: Organiseer een vervolg en verdieping op deze trefdag, zodat de wederzijdse kennismaking grondiger kan verlopen en aanzet geeft tot effectieve samenwerkingsverbanden.
2
Kwetsbare groepen – Elisabeth Seeuws
In het kader van het participatiedecreet denken wij na over de uitwerking van een traject waarbij we maatschappelijk kwetsbare groepen stimuleren tot vrijwillige inzet in de lokale verenigingen of de vrijwilligerswerkingen binnen de amateurkunsten. Cultuurparticipatie betekent dan ook deelhebben aan het verenigingsleven binnen amateurkunsten en vraagt dat de vrijwilligerswerkingen van de amateurkunsten de eigen werking open stellen voor mensen uit maatschappelijk kwetsbare groepen. De stimulering tot cultuurparticipatie van maatschappelijk kwetsbare groepen is immers een gedeelde opdracht van de amateurkunsten en de Vormingpluscentra.
De Vormingpluscentra bieden hiervoor : Netwerken en contacten met organisaties die werken met maatschappelijk kwetsbare groepen (OCMW, armoedeverenigingen, gevangenis, zelforganisaties, …). Ervaring in het opzetten van vormingstrajecten op maat, projectwerk. Know how met betrekking tot het opzetten van vormingsactiviteiten voor vrijwilligers. Know how met betrekking tot het opzetten van vormingsactiviteiten voor maatschappelijk kwetsbare groepen. Omdat er aan onze tafel geen mensen uit de amateurkunstensector meebabbelden, willen we graag een oproep lanceren om hier met een aantal organisaties verder op door te denken en een concreet traject uit te werken.
Hoe kunnen we het thema van de Eerste Wereldoorlog op een laagdrempelige manier linken aan kunst? Dit naar aanleiding van de komende expo 'Ravage' in het museum van Leuven – Kris Carlier
Dit was de vraag waarmee Vormingplus Oost-Brabant voor inspiratie kwam aankloppen. Het museum wil immers graag een gezamenlijk project met Vormingplus Oost-Brabant uitwerken, maar de focus moet liggen op kunstbeleving. Aansluitend stelde Vormingplus Oostende-Westhoek de vraag naar inspiratie om het thema van de Eerste Wereldoorlog breder open te trekken. De frontlijn liep destijds dwars door de regio Oostende-Westhoek. Het is dan ook niet moeilijk om bezoeken en uitstappen rond het historisch erfgoed te organiseren, maar Vormingplus Oostende-Westhoek zoekt net dat ietsje meer, al dan niet in samenwerking met andere organisaties.
3
Uit de brainstorming kwamen alvast de volgende ideeën:
Naar aanleiding van de expo 'Ravage' zou je onder begeleiding van een filosoof kunnen filosoferen over de zin en onzin van oorlog.
Een gespreksgroep organiseren met het 'wat als'-principe? Wat als bijvoorbeeld de Derde Wereldoorlog zou beginnen?
Met een aantal mensen zou je ook eerst een discussie- en gesprekstraject kunnen organiseren rond het thema oorlog, om daarna de omslag te maken naar kunstcreatie. Dit kan gaan om beeldende kunst, maar waarom ook geen toneelvoorstelling? Het gesprekstraject zou begeleid kunnen worden door de volkshogescholen, de omslag naar kunstcreatie door amateurkunsten of door enkele gespecialiseerde instellingen. Dit zou een concrete piste kunnen zijn voor Leuven, maar dit concept is ook mogelijk in andere regio's.
Met vluchtelingen uit actuele oorlogsgebieden in gesprek gaan over oorlog. Je kan ook actuele vluchtelingen van gedachten laten wisselen met mensen die WOII nog meegemaakt hebben.
Inspiratie nodig? Grasduin in het WAK-inspiratieboekje 2014.
Kunnen de Vormingpluscentra amateurkunstenorganisaties helpen in het op punt zetten van hun vrijwilligersbeleid? – Elke Verhaeghe
Amateurkunstenorganisaties maken een onderscheid tussen hun eigen bestuurs- en uitvoerende ‘doe’-vrijwilligers (verbonden aan de ‘landelijke’ organisatie) en tussen de bestuurs- en doe-vrijwilligers op lokaal niveau (deze maken deel uit van de verenigingen, gespreid over de gemeenten in heel Vlaanderen). Onder het optimaliseren van het vrijwilligersbeleid, verstaan we: • • • • • • •
vinden en binden van vrijwilligers ‘verlonings’beleid verzekeringen statuut van de vrijwilliger vergadertechnieken communicatie …
Blijkt dat Vormingpluscentra (soms bundelen ze hiervoor provinciaal de krachten) hun schouders zetten onder de vrijwilligersacademie. Deze brengen een vormingsaanbod voor bestuursvrijwilligers. •
Ofwel in open aanbod. Hierop kan iedereen die wenst intekenen (bv. ook Gentenaars die bereid zijn om in Brugge een sessie bij te wonen). De vrijwilligersacademie zorgt voor de praktische organisatie + aanleveren docent. De inhoud van de sessie wordt door de vrijwilligersacademie bepaald. Amateurkunstenorganisaties kunnen een aantal bepaald aantal plaatsen reserveren voor hun achterban.
4
•
Ofwel in de vorm van gesloten aanbod. Een (amateurkunsten)organisatie gaat in overleg met de vrijwilligersacademie omtrent de inhoud van een sessie, op maat van de beoogde doelgroep. De sessie is voorbehouden voor de leden/geïnteresseerden van de opdrachtgevende organisatie. Prijsafspraken worden in onderling overleg gemaakt. Let wel: de opdrachtgever dient zich te richten tot het Vormingpluscentrum dat actief is in die bepaalde regio (bv. sessie in Leuven = VP Oost-Brabant; voor spreiding zie www.vormingplus.be).
•
Tussenoplossing. Een (amateurkunsten)organisatie kan items suggereren om in open aanbod te laten plaatsvinden.
Ligt er in de Week van de Amateurkunsten potentieel voor Vormingplus, Wisper, Amarant,… ? – Bieke Vanlerberghe
Met de Week van de Amateurkunsten wil de amateurkunstensector de duizenden Vlamingen en Brusselaars die in de vrijetijd bezig zijn met kunst 10 dagen lang in de aandacht brengen. Overal in Vlaanderen worden activiteiten georganiseerd, zowel door amateurkunstenaars en –verenigingen als door het lokale cultuurbeleid. Ook aanverwante domeinen als jeugd, onderwijs, cultuureducatie, kunsten, erfgoed… kunnen mee hun schouders zetten onder de WAK. Vormingpluscentra, Wisper,… zouden tijdens de WAK ook activiteiten kunnen opzetten die de WAK versterken.
Concreet: Vormingplus Westhoek is geïnteresseerd om samen te werken rond de WAK. Aangezien het openingsfeest van de WAK 'De Groote Kunst' (25 april 2014) in De Grote Post in Oostende plaatsvindt, zou er een samenwerking kunnen zijn rond (de communicatie) van dit openingsfeest. Ze zien hier ook een rol voor de academies. Interessante link voor 'De Groote Kunst': link met stilte en trage post.
Wisper vraagt of het Forum eens kan samenkomen met het Wisper-team, dan kunnen meteen de mogelijkheden samen bekeken worden om iets te doen tijdens de WAK. Minimaal wordt gedacht aan een open atelier, maar eigenlijk is het veel interessanter om een activiteit op te zetten waar ook een proces aan voorafgaat. Wel moet goed bekeken worden hoe we sectoren als amateurkunsten en cultuureducatie aan elkaar linken via de WAK zonder verwarring te creëren.
Ook Vormingplus Mechelen heeft interesse om op langere termijn deelname aan de WAK te bekijken, beetje op dezelfde manier als hun deelname aan Erfgoeddag.
In 2016 is het thema van de Week van de Amateurkunsten diversiteit (concreter thema wordt nog uitgewerkt), ook een goede gelegenheid om Vormingplus te betrekken!
Het WAK-inspiratieboekje zal aan de Vormingpluscentra, Wisper & Amarant bezorgd worden. Belangrijk is dat informatie, activiteiten en vragen tot samenwerking - zoals rond de WAK - niet alleen bij de coördinatoren van Vormingplus maar ook bij de educatieve medewerkers terechtkomen.
5
Wie doet wat-tool – Joris Smeets
“Wie doet wat” is een tool om organisaties beter te leren kennen en potentiële partners voor samenwerking te vinden. De tool is onlangs gelanceerd en beperkt zich in eerste instantie tot de 130 sociaal-culturele organisaties die aangesloten zijn bij FOV. Elke organisatie heeft een organisatiefiche met contactgegevens en een beschrijving van waar ze mee bezig zijn. Zoek je samenwerkingspartners voor jouw concept of project, dan kan je een samenwerkingsfiche invullen. Je oproep krijgt een plaatsje op de site en is vindbaar voor geïnteresseerden. FOV verzamelt regelmatig de fiches in een overzichtsmailing naar alle gebruikers van “Wie doet wat”. Ook kan je zelf collega's uitnodigen op “Wie doet wat”. “Wie doet wat” wil inspelen op een algemene behoefte aan uitwisseling van concrete informatie tussen de rechtstreeks verantwoordelijken van projecten, ongeacht in welke fase het zich bevindt. Medewerkers van Vormingplus en amateurkunstenorganisaties onderzochten tijdens de sessie of het interessant zou zijn om de site ook open te stellen voor amateurkunstenorganisaties. De initiële reacties hierop waren positief. Een eerste houdt in dat het Forum voor Amateurkunsten en FOV samen de mogelijkheden aftasten om dit in praktijk om te zetten.
Zakelijke en juridische vorming voor de Amateurkunstensector – Sylvia Matthys
Wat zijn relevante thema's? Feitelijke vereniging of vzw?, SABAM, billijke vergoeding, verzekeringen, contracten afsluiten, evenement organiseren, vrijwilligersverzekering …
Vorming voor de medewerkers van de amateurkunstenorganisaties. Voor de collega's die advies verlenen, doorverwijzen bij vragen over deze aspecten van de werking van hun achterban. • Waar zit de expertise? (inventarisatie van kanalen en aanbieders) • Kunnen we ons bijscholen/vormen? Vormingplus: werkt niet voor professionele actoren. Forum kan navragen bij sector over welke collega's het gaat, wat hun vormingsbehoeften zijn, welke specifieke vragen/onderwerpen vaak terugkomen en of bv. Procura/Sociare dergelijke vorming kan voorzien/aanbiedt.
Vorming voor de achterban (amateurkunstenverenigingen en individuele amateurkunstenaars). Via open aanbod van de Vormingpluscentra (AK-sector kan voor toeleiding zorgen). Via aanbod op maat van Vormingpluscentra (AK-sector kan specifieke casussen en voorbeelden aanreiken). Via aanbod Vrijwilligersacademie. Werken aan regionale spreiding. Opmerking: sector verwacht vaak de facto maatwerk, maar dit is moeilijk te realiseren. Disciplinegebonden casussen en voorbeelden moeten wel mogelijk zijn.
6
Hoe spreiden we The Big Draw best over Vlaanderen/België? – Katrien Boogaerts
Kort even over The Big Draw: The Big Draw is een internationaal gekend tekenfestival dat al plaatsvond in een 20-tal steden/landen over de hele wereld. We organiseerden dit festival op 4, 5 en 6 oktober 2013 voor een eerste keer in Vlaanderen (Gent). Het festival heeft als doel om tekenen onder de aandacht te brengen en om iedereen aan het tekenen te krijgen. Deze eerste editie was met 120 activiteiten en ruim 5.000 bezoekers meteen een schot in de roos. Grote sterkte van dit festival: de activiteiten werden bedacht én gerealiseerd door maar liefst 90 mede-organisatoren, wat zorgde voor originele activiteiten die tekenen heel breed benaderden! (meer info op www.thebigdraw.be) We willen dit festival graag spreiden binnen Vlaanderen/België en bekijken hier of Vormingplus daarin een rol kan spelen. Wat bedoelen we met die spreiding? Dat er ieder jaar of iedere 2 jaar in oktober een groot Big Draw-weekend plaatsvindt en dat op vele plekken in Vlaanderen/België. We moeten ons daarbij eigenlijk eerst en vooral afvragen of spreiding wel nodig is en of we het festival toch niet beter op één plek houden. Nemen we niet iets weg van ‘het speciale’ en de aantrekkingskracht ervan als mensen ook dichtbij huis een eigen “Big Draw” kunnen meemaken? Bovendien is er nog werk aan de zichtbaarheid en de promotie rond het festival binnen één stad… We zouden kunnen starten met een spreiding naar andere steden, bv. komend jaar een Big Draw in Antwerpen, het jaar erop in een andere stad. Bij deze spreiding zou Vormingplus een rol kunnen spelen en dit op een aantal manieren:
Accenten leggen op ontmoeting en inclusie binnen het programma dat telkens zal worden samengesteld (door alle mogelijke partners die daar interesse in hebben en een inhoudelijk interessante activiteit rond tekenen in de brede zin van het woord willen opzetten).
Zelf een aantal acties/activiteiten uitwerken (bv. acties gericht op kansengroepen. Cfr. wat KUNSTWERKT zelf deed tijdens de afgelopen eerste editie).
Het brede netwerk waarover Vormingplus beschikt aanspreken en motiveren tot deelname. In deze actie zit ook een kans om het festival breder te spreiden dan enkel naar steden toe. De Vormingpluscentra zouden de partners die zij allemaal in hun netwerk binnen hun regio kennen kunnen stimuleren om deel te nemen, waardoor ook het platteland of de meer landelijke regio’s worden betrokken bij The Big Draw.
Fungeren als ‘spil’ of ‘trekker’ bij de opzet van een Big Draw in de eigen regio (belangrijk om weten bij deze sessie: we hebben het festival nog maar net achter de rug, moeten nog evalueren met de hoofdpartners en nemen nog onze tijd om te bekijken wat de volgende stap moet/zal zijn. Deze uitwisseling was desalniettemin interessant, al was het maar om te ontdekken dat de rol van Vormingplus groter zou kunnen zijn dan we aanvankelijk veronderstelden).
Samenwerking met afgelegen gebieden – David Fossion
De kern van het gesprek ligt in onderlinge communicatie: elkaar bellen! Want net zoals de afgelegen Vormingpluscentra het moeilijk vinden om samenwerking met centraal gelegen organisaties aan te gaan (omwille van verplaatsingskosten, reistijd,
7
enzovoort), hebben centraal gelegen organisaties in deze afgelegen regio's blinde vlekken, die ze willen invullen. Via onderstaande puntjes kunnen we dichter tot elkaar komen:
Wisper/Forum inventariseren de regionale inzetbaarheid van de begeleiders, en geven die door aan Vormingplus.
Alle organisaties kunnen lokale opportuniteiten "opvissen" en matchen.
Vormingplus deelt know how over slaagkansen van het thema binnen de regio.
Nieuwe thema's moet je tijd geven om te groeien (opstapje voorzien, wat en hoe? Bijvoorbeeld voorafgaand aan een cursus een lezing of een eenmalige proefsessie organiseren).
Vormingplus heeft de functie om lokaal verankering te zoeken (LDC's, bibs, cc's, Gc's, verenigingen, beleidsmakers), en kan Wisper/Forum hierover informeren.
Vormingplus kan bemiddelen in maatwerk, via dit lokale verankerde netwerk.
Wisper/Forum of Vormingplus kunnen elkaar lokale kunstenaars doorgeven die in het vormingsaanbod kunnen opgenomen worden.
Mogelijkheden tot samenwerking zijn breed: zowel projectmatig als programmatorisch zijn alle betrokken organisaties actief.
Wisper/Forum kunnen kunstenaars coachen om ook educatief vormingswerk op te nemen.
Gezamenlijk kunnen oplossingen gezocht worden voor logistieke en materiële problemen (vb.: waar kan je 'vuile' cursussen laten doorgaan?).
Wisper/Forum kunnen het laagdrempelige en populaire aanbod in kaart brengen, en communiceren naar Vormingplus, aangezien de werking van een Vormingplus meer in de breedte en op kennismaking gericht is.
8
