2017

Opleiding tot Registeraccountant aan de Rijksuniversiteit Groningen 2016/2017 Faculteit Economie en Bedrijfskunde Inhoud 1. 1.1 1.2 1.3 1.4

Vakgroep Secretariaat Docenten Colleges Overige informatie

2 2 2 2 2

2. 2.1 2.2 2.3 2.4

Studenten Toelatingseisen Inschrijving Collegegeld Examenreglement Executive Master of Accountancy

3 3 3 4 4

3. 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6

Programma’s Curriculum Jaarprogramma's Controlling Vakbeschrijvingen Vrijstellingen Onderwijs- en Examenregeling (OER), Regels en Richtlijnen, Substitutie- en overgangsregelingen Praktijkstage

5 5 6 11 11 11 11

3.7

12

1. Vakgroep De vakgroep Accountancy is een onderdeel van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen en is gevestigd in het Duisenberg Gebouw van het Zernikecomplex in Groningen.

1.1 Secretariaat Secretariaat: Mw. I.M. Luttmer-Noest (Ingrid); onderwijscoördinator/office-manager Mw. T.A. van Haperen-Heijkoop (Anja); secretaresse Mw. A.H.E. van der Voort-Toisuta (Anna); secretaresse Mw. I.T.M. Wasser (Inez); secretaresse Kamer: 959 Duisenberg Gebouw Adres: Rijksuniversiteit Groningen, FEB, vakgroep Accountancy, Postbus 800, 9700 AV Groningen Telefoon: 050-363 3768 E-mail: [email protected] Website: http://www.rug.nl/feb/education/executivemaster/ema/

1.2 Docenten drs. J.L. Bout RA drs. D. van der Bij RA P.G.J. Brouwer MSc RA drs. G.A. Dunnig RA prof.dr. J.A. Emanuels drs. G. Gelling RA G.C. Helminck MSc drs. F.H. van der Hoek RA prof. dr. R.L. ter Hoeven RA prof.dr. W.G.M. Holterman RA dr. R.B.H. Hooghiemstra

J.G. Huttenhuis MSc drs. A.J.E. Jansman RA W. Kevelam MSc EMA RA I.J. Kuiper MSc EMA RA M. Looijenga MSc EMA RA W.G. de Munnik RA I.D. Oortman MSc EMA RA M.G. Slot MSc EMA RA prof.dr. D.A. de Waard RA MA, vakgroepvoorzitter W.K. Zwaagman

1.3 Colleges De colleges van het Executive Master of Accountancy programma worden overwegend gegeven op de vrijdagen op het Zernikecomplex.

1.4 Overige Informatie Student Support Desk. Heb je vragen over jouw studieprogramma, vakken en tentamens, afstuderen of andere onderwerpen? De antwoorden op veel gestelde vragen vind je via de Student Support Desk online http://www.rug.nl/feb/education/support/ Ook kun je je vraag stellen aan een medewerker van de Student Support Desk. De Student Support Desk is dagelijks geopend, maandag van 10.00-17.00 uur, dinsdag van 09.00 – 17.00 uur, woensdag van 13.00 – 17.00 uur, donderdag en vrijdag van 09.00 – 17.00 uur (in juli en augustus beperkte openstelling). Plaza Duisenberg Gebouw, tel. 363 8900. Heb je meer opleidingspecifieke vragen, dan kun je contact opnemen met het secretariaat van de vakgroep Accountancy. Het secretariaat staat voor je klaar van maandag t/m vrijdag van 09.00 tot 17.00 uur. 2

2. Studenten De toelating tot de opleiding van Register Accountant aan de Rijksuniversiteit Groningen is afhankelijk van het gekozen universitaire curriculum of de gevolgde vooropleiding.

2.1 Toelatingseisen De toelating tot de EMA-opleiding van de RuG is afhankelijk van het gekozen universitaire curriculum of de gevolgde vooropleiding. De volgende studenten kunnen worden toegelaten: − Studenten die de Bachelor BDK track A&C, gevolgd door de Master A&C variant Accountancy hebben afgrond aan de Rijksuniversiteit Groningen hebben direct toegang tot de EMA. − Studenten die in het bezit zijn van een bachelordiploma HBO-AC (incl. OAT) volgen een specifiek premasterprogramma van 30 EC's, vervolgens het masterprogramma A&C, variant Accountancy, en daarna het reguliere EMA programma. − Bachelor HBO-BE: hiervoor geldt een premasterjaar van 60 EC’s en vervolgens het masterprogramma A&C variant Accountancy en daarna het reguliere EMA programma aangevuld met 5 EC Auditing. − Van bezitters van een masterdiploma Economie of Bedrijfskunde in een andere studierichting, of van een andere universiteit dient individueel te worden vastgesteld of hun vooropleiding kwalificeert om tot de EMA te worden toegelaten. Bezitters van andere HBO-diploma’s worden in principe niet toegelaten. De Executive Master of Accountancy kent één startmoment en dat is in september. Het is niet mogelijk om in februari in te stromen.

2

2.2

Inschrijving

De wijze van inschrijving, als student of cursist, is onder meer afhankelijk van het deel van de opleiding dat wordt gevolgd en of er (nog) recht is op studiefinanciering.

2.2.1 Student BaMa-vakken Als je je als FEB bachelor student wilt aanmelden voor de MSc A&C kan dat via Studielink. Studielink is een landelijk online systeem waarmee scholieren en (aspirant) studenten hun (her)inschrijving aan een hogeschool of universiteit in Nederland kunnen regelen. Wanneer je een bachelordiploma AC (incl. OAT) of BE van een geaccrediteerde HBO opleiding van 240 EC’s hebt, kun je je tot 1 juli aanmelden voor het HBO schakelprogramma bij het FEB Admissions Office, t.a.v. Mw. Janna van Dijken, e-mail: [email protected]. Zie voor nadere informatie ook: http://www.rug.nl/feb/education/premaster/

2.2.2 Cursist BaMa Bezitters van een masterdiploma, niet zijnde de MSc Accountancy & Controlling, die hun maximale inschrijftijd hebben verbruikt, dienen zich voor het volgen van nog ontbrekende vakken als “Contract-cursist” in te schrijven bij Mw. Tini van Stralen (Student Support Desk), email: [email protected], tel 050-363 7186 (zie ook 2.3). De inschrijving vindt plaats na ontvangst van een volledig ingevuld aanmeldingsformulier, overlegging van bewijsstukken (diploma + cijferlijst) van de opgegeven vooropleiding en betaling van het verschuldigde cursusgeld (op basis van een door de faculteit te verzenden factuur). De cursist ontvangt een collegekaart voor het betreffende cursusjaar, die tijdens colleges en tentamens moet kunnen worden overlegd.

2.2.3 Cursist Executive Master of Accountancy De aanmelding voor de EMA vindt plaats bij mevrouw Tini van Stralen (Student Support Desk), e-mail: [email protected], tel. 050 - 363 7186). U staat dan ingeschreven als “Cursist Executive Master of Accountancy”. De inschrijving vindt plaats na ontvangst van een volledig ingevuld aanmeldingsformulier, overlegging van bewijsstukken (diploma + cijferlijst) van de opgegeven vooropleiding en betaling van het verschuldigde cursusgeld (op basis van een door de faculteit te verzenden factuur). De cursist ontvangt een collegekaart voor het betreffende cursusjaar, die tijdens colleges en tentamens moet kunnen worden overlegd. Indien een cursist uitsluitend aan één of meer Executive Master of Accountancy tentamens wenst deel te nemen (omdat bijvoorbeeld de opleiding zelf in de voorgaande collegejaren geheel is gevolgd), kan deze zich per tentamen inschrijven tegen betaling van het geldende tentamengeld.

3

2.3 Collegegeld De verschuldigde college-, cursus- en tentamengelden bedragen voor het collegejaar 20162017 als volgt: Collegegeld WO-studenten Voor de huidige collegegeld-tarieven zie: http://www.rug.nl/education/tuition/fees/ BaMa contract-cursisten Het cursusgeld bedraagt per vak € 200,00 x het aantal EC's; hierbij inbegrepen is één regulier tentamen en één hertentamen per studiejaar. Executive Master of Accountancy cursisten € 5200,00 per studiejaar (september t/m augustus), ongeacht het aantal te volgen Executive Master of Accountancy vakken en af te leggen tentamens, met dien verstande dat voor buitenreguliere tentamens (binnen hetzelfde collegejaar) wordt verwezen naar de tarieven voor losse EMA tentamens. Deze tarieven worden in rekening gebracht. Ook indien men slechts een gedeelte van een studiejaar staat ingeschreven is men het gehele cursusgeld verschuldigd. Restitutie van een gedeelte van het cursusgeld vindt uitsluitend plaats in het geval men na een voorlopige toelating in september niet definitief ingeschreven kan worden in de Executive Master of Accountancy. Er zal in dat geval een bedrag van € 3500,00 worden gerestitueerd. Tevens is restitutie van een gedeelte van het cursusgeld mogelijk in het geval men vóór 1 februari de gehele studie met goed gevolg heeft afgerond en volledig stond ingeschreven. Een schriftelijk verzoek tot restitutie moet worden ingediend bij Mw. Tini van Stralen (Student Support Desk), email: [email protected], tel. 050-363 7186. Betaling zal plaatsvinden op de rekening van degene, die destijds het cursusgeld heeft overgemaakt. Losse Executive Master of Accountancy tentamens De vergoeding voor het schriftelijk tentamen Internal Control-Toepassingen (IC AIS Comprehensive Design) bedraagt € 400. De vergoeding voor het landelijk schriftelijk tentamen Financial Auditing (Auditing IV) bedraagt € 600. De vergoeding voor andere schriftelijke tentamens bedraagt € 200 en voor een mondeling tentamen € 300. Deze tarieven zijn van toepassing indien men in een eerder jaar de colleges van het betreffende vak aan de RuG heeft gevolgd, of deelneemt aan een buitenregulier tentamen. Indien men zich later dan drie weken voor de tentamendatum afmeldt voor het tentamen, dan komt het recht op restitutie van het reeds betaalde tentamengeld te vervallen. NB: Bij voortijdige beëindiging van de studie of in het geval slechts gedurende een gedeelte van een cursusjaar/cursus van de onderwijsvoorzieningen gebruik wordt gemaakt, bestaat geen recht op restitutie van of korting op cursusgelden.

2.4 Examenreglement Executive Master of Accountancy Het examenreglement van de Executive Master of Accountancy is opgenomen in het examenreglement van de faculteit economie en bedrijfskunde en is te downloaden via: http://www.rug.nl/feb/education/student-handbook/

4

3. Programma’s Het te volgen programma is afhankelijk van de vooropleiding.

3.1 Curriculum In onderstaand schema kan elke student aflezen uit welke programma's zijn/haar te volgen studieprogramma is opgebouwd. De programma's vindt u vervolgens onder 3.2

Propedeuse BdK

HBO-BE

HBO-AC

BSc BDK track A&C

Premaster HBO-BE

Premaster HBO-AC

MSc A&C

Executive Master of Accountancy

5

3.2 Jaarprogramma's In onderstaande jaarprogramma's zijn de vakken weergegeven per blok of semester waarin zij zullen worden gegeven.

3.2.1 BaMa jaarprogramma's Opleiding: Studiejaar: Traject: blok 1.1 1.1 1.1 1.2 1.2 1.2 2.1 2.1 2.1 2.2 2.2 2.2

vaknaam Financial Management BdK Internal Control (BSc) Kwantitatieve Onderzoeksmethoden Boekhouden A&C Kwalitatieve Onderzoeksmethoden Accounting for Management Control Financial Reporting and Consolidation Ontwerpmethodologie Juridische aspecten van bedrijfskunde Financiering A&C Advanced Financial Accounting Introduction to Auditing

Opleiding: Studiejaar: blok 1.1 1.1 1.1 1.2 1.2 1.2 2.1 2.1 2.1 2.2 1.2/2.2

BSc BdK (track A&C) 2 Aansluitend op propedeuse BdK Jaarprogramma 1 Vakcode EBB046A05 EBB048A05 EBB051A05 EBB017B05 EBB050A05 EBB078A05 EBB047A05 EBB052A05 EBB053B05 EBB823C05 EBB045A05 EBB049A05

EC 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5

BSc BdK (track A&C) 3 Jaarprogramma 2

vaknaam Belastingrecht 1 Financial Statement Analysis for A&C Corporate Governance for A&C Auditing Practices Global Corporate Taxation Management Control for A&C Financial and Actuarial Calculus Ethics in Business and Management Ondernemingsrecht A&C Accounting Information Systems A&C Bachelor’s Thesis BDK-A&C

6

vakcode RGAFI30105 EBB116A05 EBB099B05 EBB097A05 EBB121A05 EBB102B05 EBB822B05 EBB100A05 EBB901C05 EBB096A05 EBB924B10

EC 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 10

HBO-premasters Opleiding: Traject:

blok 1.1 1.1 1.1 1.2 1.2

Vaknaam Corporate Governance for A&C Finance for EOR Financial Statement Analysis for A&C Business Research Methods for Pre-MSc Management Control for A&C

Opleiding: Traject:

blok 1.1 1.1 1.1 1.2 1.2 2.1 2.1 2.1 2.2 2.2 2.2

Premaster voor HBO-AC A&C, voorbereidend op MSc Accountancy & Controlling Jaarprogramma 3 vakcode EBB099B05 EBP801B05 EBB116A05 EBS001A10 EBB102B05

EC 5 5 5 10 5

Premaster voor HBO-BE A&C, voorbereidend op MSc Accountancy & Controlling Jaarprogramma 4

Vaknaam Corporate Governance for A&C Financial Statement Analysis for A&C Management Control for A&C Global Corporate Taxation Business Research Methods for Pre-MSc Financial and Actuarial Calculus Financial Reporting and Consolidation Ondernemingsrecht A&C Accounting Information Systems A&C Financiering A&C Introduction to Auditing

7

vakcode EBB099B05 EBB116A05 EBB102B05 EBB121A05 EBS001A10 EBB822B05 EBB047A05 EBB901C05 EBB096A05 EBB823C05 EBB049A05

EC 5 5 5 5 10 5 5 5 5 5 5

MSc Accountancy & Controlling MSc Accountancy Opleiding: Traject:

blok 1.1 1.1 1.1 1.2 1.2 1.2 2.1 2.2 2.1

MSc Accountancy & Controlling Accountancy Jaarprogramma 5

Vaknaam Financial Accounting Theory Strategic & Organizational Design Auditing Theory Advanced Accounting Information Systems Enterprise Risk Management Research in Accounting and Control Auditing Research International Financial Accounting Master’s thesis Accountancy

vakcode EBM863A05 EBM636A05 EBM156A05 EBM154A05 EBM157A05 EBM159A05 EBM155A05 EBM158A05 EBM869B20

EC 5 5 5 5 5 5 5 5 20

De Master’s thesis Accountancy wordt gegeven in sem. 1 + 2. Studenten die in februari starten met de MSc A&C (Accountancy) moeten rekening houden met de volgende verschuivingen: − Financial Accounting Theory in sem. 2.1; − Strategic & Organizational Design in sem. 2.1; − Research in Accounting and Control in sem. 2.2; − Enterprise Risk Management in sem. 2.2; − Master’s Thesis Accountancy in sem. 1.

MSc Controlling Opleiding: Traject: blok 1.1 1.1 1.1 1.2 1.2 1.2 2.1 2.2 2.1

MSc Accountancy & Controlling Controlling Jaarprogramma 6

Vaknaam Management Accounting Change Strategic & Organizational Design Management Accounting Techniques Value-based Management Advanced Accounting Information Systems Research in Accounting and Control Research in Management Control Enterprise Risk Management Master’s thesis Controlling

vakcode EBM711B05 EBM636A05 EBM057A05 EBM160A05 EBM154A05 EBM159A05 EBM082A05 EBM157A05 EBM870B20

EC 5 5 5 5 5 5 5 5 20

De Master’s thesis Controlling wordt gegeven in sem. 1 + 2. Studenten die in februari starten met de MSc A&C (Controlling) moeten rekening houden met de volgende verschuivingen: − Management Accounting Techniques in sem. 2.1; − Strategic & Organizational Design in sem. 2.1; − Research in Accounting and Control in sem. 2.2; − Enterprise Risk Management in sem. 1.2; − Master’s Thesis Controlling in sem. 1. 8

Executive Master of Accountancy Opleiding: Studiejaar:

blok 1.1 1.2 1.2 2.2 2.2 2.2

Executive Master of Accountancy (EMA) 1e Jaarprogramma 7 Dit programma wordt voor het eerst aangeboden in studiejaar 2016-2017 Vaknaam IC AIS Comprehensive Design Corporate Governance for Accountants IC-CG Integratie portfolio deel I Audit & Assurance I CG-AA Integratie portfolio deel II Externe Verslaggeving Research

vakcode EBE025A10 EBE026A05 EBE027A03 EBE028A05 EBE029A02 EBE024A05

EC 10 5 3 5 2 5

− Het vak IC AIS Comprehensive Design omvat een schriftelijk examen. Dit schriftelijk examen bestaat uit twee examenonderdelen (vraagstuk 1 en vraagstuk 2). Voor de twee onderdelen tezamen dienen ten minste 11 punten te zijn behaald, waarbij voor een afzonderlijk onderdeel minimaal een 5 moet worden behaald. De afzonderlijke onderdelen worden uitsluitend met gehele cijfers gehonoreerd. − De cursus Corporate Governance for Accountants is met goed gevolg afgelegd indien alle aan de cursus verbonden opdrachten met een voldoende zijn afgerond. − De cursus IC-CG Integratie portfolio deel I is met goed gevolg afgerond indien de bijbehorende casus met een voldoende is gehonoreerd. − Het tentamen van het vak Audit & Assurance I is met goed gevolg afgelegd, indien voor elk van de onderdelen een voldoende is behaald. Het eindcijfer is een gewogen gemiddelde van de resultaten op de tussentoets en het schriftelijk tentamen. − De cursus CG-AA Integratie portfolio deel II is met goed gevolg afgerond indien de bijbehorende casus met een voldoende is gehonoreerd. − De cursus Externe Verslaggeving Research is met goed gevolg afgelegd indien de researchopdracht van deze cursus met een voldoende is behaald.

Opleiding: Studiejaar:

blok 1.1 1.1 1.2/2.1 2.1

Executive Master of Accountancy (EMA) 2e Jaarprogramma 8 Dit programma wordt voor het eerst aangeboden in studiejaar 2017-2018

Vaknaam Externe Verslaggeving for Accountants Audit & Assurance II/Auditing IV Afronding Accountancy Portfolio deel III Afronding Accountancy Mondeling examen

vakcode nog niet bekend nog niet bekend nog niet bekend nog niet bekend

EC 15 5 6 4

− Tot de colleges van het vak Audit & Assurance II wordt de cursist toegelaten, indien het examen van het vak IC AIS Comprehensive Design ten minste eenmaal rechtsgeldig is afgelegd. − Tot het landelijk schriftelijk examen van het vak Audit & Assurance II wordt de cursist toegelaten, indien het tentamen Audit & Assurance I is behaald ofwel aan het reguliere tentamen en/of het herhalingstentamen is deelgenomen. 9

− Het vak Audit & Assurance II omvat een landelijk schriftelijk examen. Het landelijk schriftelijk examen bestaat uit drie examenonderdelen (vraagstuk 1, vraagstuk 2 en vraagstuk 3). Voor de drie onderdelen tezamen dienen ten minste 17 punten te zijn behaald, waarbij op maximaal één afzonderlijk onderdeel minimaal een 5 mag worden behaald. De afzonderlijke onderdelen worden uitsluitend met gehele cijfers gehonoreerd. − Tot de cursus Afronding Accountancy Portfolio deel III wordt de cursist toegelaten, indien hij heeft deelgenomen aan alle voorgaande cursussen uit het EMA-programma en de examens regulier heeft afgelegd. Portfolio deel I en Portfolio deel II dienen daarnaast met een voldoende te zijn afgerond. − De cursus Afronding Accountancy Portfolio deel III bestaat uit de volgende onderdelen: afstudeerwerkstuk en mondeling accountantsexamen. − Tot het afsluitende mondelinge accountantsexamen wordt de cursist toegelaten nadat het afstudeerwerkstuk van Afronding Accountancy Portfolio deel III met een voldoende is afgerond.

Cursusprogramma EMA met ingang van 2016-2017 Vakkenoverzicht/toelichting, studielast

10

3.3 Controlling Deze brochure geeft informatie over de opleiding tot Registeraccountant en gaat niet specifiek in op de opleiding tot Registercontroller. Bij de BaMa-opleiding "Accountancy & Controlling" wijken de trajecten Accountancy en Controlling alleen in de master van elkaar af. In jaarprogramma 5 vervallen de vakken Auditing Theory, Auditing Research, International Financial Accounting en Financial Accounting Theory en de Controllers krijgen hiervoor in de plaats Management Accounting Change, Management Accounting Techniques, Value Based Management en Research in Management Control; zie jaarprogramma 6. Voor de MSc-opleiding A&C, variant Controlling, geldt ook een master afstudeerwerkstuk van 20 EC’s. Voor informatie over de Executive Master of Finance and Control: [email protected]

3.4 Vakbeschrijvingen Uitgebreide informatie en vakbeschrijvingen vind je in Ocasys (de onderwijscatalogus van de Rijksuniversiteit Groningen). De link hiervan is: http://www.rug.nl/ocasys/feb/

3.5 Vrijstellingen Studenten die menen op grond van hun vooropleiding in aanmerking te komen voor een vrijstelling voor één of meerdere vakken, dienen daartoe per vak afzonderlijk een goed gedocumenteerd verzoek in te dienen bij de Student Support Desk (Plaza Duisenberg Gebouw) die daarvoor de formulieren verstrekt. Deze formulieren zijn ook te downloaden via onderstaande link: http://myuniversity.rug.nl/infonet/studenten/feb/courses-andexams/courses/vrijstelling-aanvragen

3.6 Onderwijs- en Examenregeling (OER), Regels en Richtlijnen en Substitutie- en overgangsregelingen. Via onderstaande link kunt u de onderwijs- en examenregeling, de regels en richtlijnen en de substitutie- en overgangsregeling raadplegen. http://myuniversity.rug.nl/infonet/studenten/feb/study/student-handbook/

11

3.7 Praktijkstage Naast het met voldoende resultaat afgesloten hebben van de theoretische opleiding is ook een praktijkstage van 6 semesters verplicht om ingeschreven te kunnen worden in het accountantsregister. Om te kunnen starten met de praktijkstage is een zgn. “Stageverklaring” nodig, die door de vakgroep Accountancy wordt verstrekt op basis van: − kopie masterbul Accountancy; − toelaatbaarheid tot een universitair masterprogramma dat toegang geeft tot de postinitiële opleiding tot registeraccountant, bedoeld in artikel 46 Wet op het accountantsberoep en gelet op artikel 41, eerste lid, van deze wet, van de Rijksuniversiteit Groningen. De Executive Master of Accountancy dient, behoudens één tentamen, afgesloten te zijn voordat men met het 5e semester van de praktijkstage mag beginnen. Ook deze stageverklaring kan bij de vakgroep Accountancy worden aangevraagd. De voor inschrijving in het accountantsregister verplichte praktijkstage wordt met name op de accountantskantoren verzorgd. Via de site van de NBA kan de praktijkscriptiebrochure worden gedownload.

12