Enschede 07/03/2015, Pag 10 BOEKENWEEK Een rondje bieb spreekt boekdelen De Boekenweek begint vandaag. Mooi moment om eens bij de bibliotheek langs te gaan. Gelukkig, we lezen nog.
door Toon Mesman ENSCHEDE – Eigenlijk is de bibliotheek zo bijdetijds als wat. Bezit is in de digitaal herschapen wereld niet meer belangrijk. Delen, lenen, hergebruik, toegang tot iets wat je niet bezit zoals op Spotify of Blendle, de bieb deed het voor het in de mode kwam. Directeur Gerard Kocx begint de digitale presentatie van al het goede werk dat zijn bibliotheek doet met een knipoog naar de moderne tijd. Hij laat een cartoon zien uit 1996. Een vrouw staat met een joch tussen de boeken. ‘Dit is een bibliotheek, lieverd. Het is zoiets als een vroege versie van het wereldwijde web’, zegt ze. Op het volgende scherm verschijnt deWet Stelsel Openbare Bibliotheekvoorzieningen. De bibliotheek is niet alleen ter vermaak, de bieb is er ter lering, zo is in de wet gegoten. De presentatie van de directeur van de bibliotheek was voor een bijeenkomst in januari voor de leden van de gemeenteraad. Die gaan over het geld. De grootse plannen voor het Kennishuis aan het Ariënsplein van het vorige college liggen op de plank te verstoffen, Kocx is aan de Pijpenstraat rustig verder blijven bouwen en heeft Enschede haar Kennishuis gegeven, ook al is de verpakking hetzelfde gebleven. „Wat we nu in de praktijk brengen is niet gek”, zegt hij. „Je hebt grootse plannen nodig om te komen waar je nu bent”, vergoelijkt hij de aspiraties van Marijke van Hees, de vorige wethouder. Kocx heeft haar nog altijd hoog. Kennis is gebouwd op informatie en de toegang ertoe. Een rondje bieb spreekt boekdelen. Vanuit de presentatieruimte op de eerste verdieping voert het langs een yogaklasje opgezet door het vrouwensteunpunt SIVE, de muziekbank met 80.000 cd’s, de expositie over de Armeense genocide in 1915, studiecabines en de leeshoek met luie fauteuils. Beneden zijn de leeszaal en de Pijpenla voor optredens en voordrachten. En overal staan boeken, verleidelijk neergezet.
„De bibliotheek was vroeger een magazijn. Nu is het een boekenwinkel waar je de mensen verleidt, verrast. De medewerkers noemen het wel de schatkamer. Al doet me dat te veel aan Sinterklaas denken.” De bieb rust op de kelder van de Zuidmolen. 2.000 vierkante meter leegstand liggen er verlokkelijk. Kocx zou er graag zijn koffiehoek inrichten. Als scharnier tussen bibliotheek en stadscentrum. Kocx praat er over met de nieuwe eigenaren van de Zuidmolen. „Om te zien wat we wederzijds voor elkaar kunnen betekenen.” Hij brengt de duizend tot vijftienhonderd dagelijkse bezoekers van de bibliotheek in. Hij is overtuigd van de waarde van de zachte horeca voor bibliotheek en stad. „In de bibliotheek van Amsterdam is het het drukst bij de La Place die er zit.” Voor elk wat wils. Het past in de filosofie over de bibliotheek van de toekomst, zoals Job Cohen die vorig jaar presenteerde aan onderwijsminister Jet Bussemaker. ‘De bibliotheek groeit uit tot de lokale gids en sociaal-culturele marktplaats. Met minder collectie en meer connectie’, schreef Cohen.
De bibliotheek hoort ook midden in de stad ‘omdat de samenleving individualiseert en de bieb een plaats van samenkomst kan zijn’. En ook al hangt er steeds meer in de cloud, de fysieke bibliotheek blijft noodzakelijk. Alleen door te zijn vervult hij al een symboolwaarde. ‘Want’, zo staat in de studie van Cohen, ‘naast de school is de bibliotheek de enige instelling die garandeert dat iedereen toegang heeft tot informatie en bronnen.’ „Klopt”, zegt Kocx, „we zijn een laagdrempelige informatieverschaffer, niet politiek gekleurd, niet commercieel.” Daarom biedt hij de, hoe controversieel ook, expositie over de Armeense genocide de ruimte, zoals daarvoor de spotprentenexpositie Inktspot en straks de tentoonstelling over (zeventig jaar na) de TweedeWereldoorlog. „Je hebt vrijheid van meningsuiting en je hebt een plek om de vrijheid van meningsuiting te vormen.” Het is een paradox dat de bibliotheek als kennishuis een steeds belangrijker door de politiek gedicteerde rol krijgt, terwijl de politici aan de andere kant de financiën afknijpen. „Enschede
is een stad met lage inkomens. De technische ontwikkelingen gaan zo hard dat mensen met weinig geld afhaken. Ze raken op achterstand. Dat moet je niet willen. De bibliotheek kan als een soort mediabar dienen.” Hij duidt op de tweedeling in de samenleving. Tussen mensen (met geld) die toegang tot kennis hebben en zij die het niet hebben. In Enschede is de achterstand vertaald in harde cijfers. Laaggeletterdheid kost de stad 5,4 miljoen euro per jaar. 45 procent van de Enschedese werklozen is laaggeletterd en daarom kansloos. Samen met Alifa doet de bibliotheek er wat aan. Ze helpen bijna vijfhonderd van hen. Maar ook aan de bron is de bieb actief. Het onderwijs blijft hardnekkig laaggeletterden afleveren. „Daarom houden we vast aan de filialen in de wijk. Zonder bibliotheekfiliaal verarmt de wijk. Je ontneemt veel kinderen de kansen om te lezen.” Kocx voelt de pijn van de bezuinigingen, maar weet zich desondanks aardig te redden met personeel en vrijwilligers. Hij blijft blijmoedig: „Al met al ben ik redelijk optimistisch. We hebben een helder verhaal. We zien dat aan de gebruikers. Dat het aanslaat.” “ Je hebt vrijheid van meningsuiting... “ ...en je hebt een plek om die vrijheid van meningsuiting te vormen Gerard Kocx
Gerard Kocx gaat voor de inhoud en diepte. De diepte onder de bieb is de nagenoeg lege kelder van de Zuidmolen waar hij kansen volop ziet. foto Emiel Muijderman
Powered by TECNAVIA
Copyright (c)2015 De Twentsche Courant Tubantia 07/03/2015
DIGTIAAL & IN CIJFERS
Leden van de bieb kunnen kunnen thuis op de bank e-books en luisterboeken binnenhalen. In vakantietijd is er de vakantiebieb, eveneens digitaal. Met de app pressreader krijgen abonnees thuis toegang tot kranten en tijdschriften in binnen- en buitenland. Gratis. Er is de voorleesexpress die kinderen thuis voorleest. Goed voor het kind, ter stimulering van ouders. De bieb heeft vijf filialen. De boekenbus loopt als een trein. Er is de boeken-aan-huisdienst voor minder mobiele leden. De lijst met partners is lang. Van Alifa, SIVE, ROC, Saxion tot aan de Tkkrlab, om maar wat te noemen. Sinds 2003 zijn er 17,4 voltijdbanen ingeleverd. Er zijn er 42,9 over. Aangevuld met 103 vrijwilligers en werknemers met een regeling. Tussen 2005 en 2017 wordt er 816.000 euro bezuinigd om op een budget van 3,2 miljoen uit te komen. Daarmee bedient de bibliotheek 30.000 leden die goed zijn voor 1.370.000 uitleningen. Via internet trekt de bieb 500.000 bezoekers. Ze bereikt 437 laaggeletterden, 3.700 peuters in de voorleesweek en traint 120 groepen in mediawijsheid. Daar bovenop nog eens 9.970 leerlingen van het basisonderwijs. Als Kennishuis biedt de bieb nog meer. bibliotheekenschede.nl
Powered by TECNAVIA
Copyright (c)2015 De Twentsche Courant Tubantia 07/03/2015
