2015 Nieuws 3 Vriendendag 8 Flamingo s 28

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1

Vrienden nieuws 2/2015

Nieuws

3

Vriendendag

8

Flamingo’s

28

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2

E

V

E

N

B

I

J

P

R

A

T

E

N

Beste Vrienden en Vriendinnen,

Okapieverblijf - foto: Rob Doolaard

I

N

H

O

U

Vrienden nieuws

D In dit nummer blikken we terug op de opening en de daaromheen georganiseerde Vriendendag. Ondanks het matige weer was het een beregezellige dag. Niet in de laatste plaats door de inzet van ons promotieteam, dat weer en wind trotseerde om bezoekers van de Diergaarde te informeren over onze Vereniging.

2/2015

Even bijpraten

2

Nieuws uit Blijdorp

3

Verslag Algemene Ledenvergadering 2015

6

Vriendendag 2015

8

De inrichting van ons Congo-biotoop

14

Uniek moment in Blijdorp

17

Zomerexcursie Safaripark Beekse Bergen

18

Uitslag wedstrijd workshop dierenfotografie

19

Nothing beats nature

20

Opening Blijdorp in Miniworld

22

Lijn 1: Omleiding

23

Vive la France, vive Paris!

24

Nieuw: Cadeaubonnen!

25

Verslag Symposium ‘Dierentuinen: tussen idealisme en commercie’

26

Project 2016: Vernieuwd onderkomen flamingo’s

28

Een pandastische dag in Pairi Daiza!

30

Mutaties in de Diergaarde tweede kwartaal 2015

31

Agenda

32

2 | Vriendennieuws

We hebben een enerverende periode achter de rug. Op 28 maart konden we de okapi’s officieel bewonderen in hun nieuwe Congo-biotoop. Velen van u waren daar bij. Ik denk dat u net als ik enorm tevreden bent met het resultaat. Marc Damen glimt als een Congopauw! De hele dierentuinwereld komt in Blijdorp een kijkje nemen.

2 | 2015

Dit is een nummer vol verenigingsnieuws! U treft een verslag van de eerste reis van 2015. We gingen met drie (!) volle bussen naar Pairi Daiza! En natuurlijk informeren wij u over de Algemene Ledenvergadering en het symposium over de gevaren van het vercommercialiseren van dierentuinen. Maar er is ook aandacht voor de opening van de miniversie van Blijdorp in Miniworld Rotterdam dat dankzij uw inzet tot stand is gekomen. Na 21 jaar hebben we afscheid genomen van Koos van Leeuwen. Voor velen van u het aanspreekpunt van onze Vereniging. Koos, nogmaals dank voor al jouw inzet! We gaan je missen! Gelukkig kunnen we elkaar nog vaak treffen in de Diergaarde. David Verhagen heeft het stokje overgenomen. Ik heb er alle vertrouwen in dat hij ook een prima secretaris zal zijn! Tenslotte wil ik nog even stil staan bij de koninklijke onderscheiding voor Arie Bos. Het heeft Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander behaagt om onze Arie te benoemen tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau. Gefeliciteerd! Marcel Kreuger, voorzitter.

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:44 Pagina 3

Blijdorp

N

I

E

U

W

S

Tekst: Gerda Nijssen Jonge ijsbeer - foto: Peter van Norde

en namen. Ondertussen groeien ze als kool. Olinka blijkt weer een uitstekende moeder. De bezoekers genieten met volle teugen.

Jonge ijsberen - foto: Peter van Norde

Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er niets van mijn verhaal. Dit waren geen ijsberen maar bruine beren. Dat zag ik zelf toch ook wel. En inderdaad behalve als ze net uit het water klimmen, zien ze er eerder bruin dan wit uit, onze ijsbeer tweeling. Dat doet evenwel niets af aan de snoezige aanblik van die twee jonge vrolijke beertjes. Natuurlijk is een van de twee net iets handiger, sneller en ondernemender. Nummer twee, zo zonder

namen blijft het bij cijferaanduiding, laat zich de vis niet uit de bek stoten, maar toch. Moeder Olinka geniet er zelf ook van, zo te zien. Ze laat zich goedmoedig beklimmen, rolt met ze door het zand en geeft ze een duwtje als het uit het water klimmen moeilijk gaat. Alhoewel dat is allang niet meer nodig. Hoeveel hits zouden ze hebben op internet. Ik weet het niet, maar ver over een miljoen zoveel is wel zeker. Het wachten is nog op geslachten

Met vader Eric is het slecht afgelopen. Hij was al langere tijd in de lappenmand. Begin januari ging het steeds slechter met hem. Ondanks het voorzetten van zijn lievelingskostje, at hij steeds slechter. Hij lag meer dan hij actief was. Hij kreeg pijnstillers toegediend, maar ja, zonder te eten kreeg hij die niet binnen. Op 2 februari besloot de dierenarts hem te verdoven voor nader onderzoek. Zijn nieren functioneerden slecht, zo bleek uit de bloedtest. Dezelfde kwaal waar hij al twee jaar aan leed. De verzorgers deden wat ze konden. Zaten uren naast hem. Probeerden hem aan te moedigen om te eten. Het hielp niets. Helaas bleek op de ochtend van 5 februari dat Eric die nacht overleden was. Wat ontzettend jammer van zo’n prachtige beer, vader van de drie jongen die wij in Blijdorp mochten ontvangen. De coördinator van het ijsberenstamboek zit in Antwerpen. Die buigt zich over een nieuwe man voor ons. 3 | Vriendennieuws

2 | 2015

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:44 Pagina 4

In het kader van natuurbehoud steunt Blijdorp een onderzoek van het Wereld Natuur Fonds op Spitsbergen. Hierbij worden vier ijsberen met zenders gevolgd via de satelliet, waaronder ijsberin Isdimma2. Het onderzoek richt zich op de relatie tussen voortplanting en smeltend ijs. Als er meer bekend is over het gedrag van ijsberen, kunnen ze ook beter worden beschermd. Biljartlaken Verderop is het verblijf van de vicuna’s en nandoes onder handen genomen. Het ziet er weer uit als een biljartlaken. Het pad achter hun verblijf moest verbreed worden om toegang te bieden aan de hoogwerker die het dak van Amazonica moest repareren. Er waren wat kussentjes losgeraakt door de wind. Tja, dat kan gebeuren. En dat geklepper boven de vredige vlinderhemel was een hels kabaal. Een buitenkans voor de vicuna’s en de nandoes, die er nu weer pico bello bij zitten. Een nieuw idee is in uitvoering gebracht: twee kale zandplekken om lekker in te rollen. Gaan de nandoes weer op de eieren? Dat zou wel mooi zijn. In de grote vijver van Amazonica zijn dit

keer meerdere zaden geplant en ook uitgekomen van de Victoria Amazonica. Het schijnt, zo vertellen de boeken, dat door vanuit verschillende planten bladeren te laten groeien deze tegen elkaar aan gaan botsen. Daardoor blijven de grote en sterke ronde bladeren met zo’n mooie opstaande rand over en verdwijnen aangetaste bladeren eerder naar de diepte. Resultaat: veel bloemen en bladeren van deze prachtige waterlelie waar kleine kinderen op kunnen zitten .

toen Kamina weer terug was op Rotterdamse bodem.

Onze Kamina terug Vriendendag 2015 begon druilerig. Het was vrij koud en nat. Jammer voor de vrijwilligers die hun best deden om zoveel mogelijk folders uit te delen aan potentiële nieuwe vrienden. ‘s Middags klaarde de lucht op en konden we genieten van de opening van ons nieuwe Vriendenverblijf: het Congobiotoop. Kamina wandelde rustig in het prachtig ingerichte binnenverblijf. Haar dochter M’buti stond gezellig te knabbelen aan haar favoriete voer: rozenblaadjes. Ngwani, het nieuwe mannetje, moest nog even apart blijven. Binnenkort komt een tweede fokman, Rab, uit Beekse Bergen. Dan is het kwartet compleet. Volgens intimi zijn er heuse tranen gevloeid

Wat vindt u van de rood-bruine paden? Lekker verend nietwaar? Ze zijn gemaakt van gerecycelde tractorbanden. Oersterk lijkt me. De bijeneters en andere vogels vlogen heen en weer boven onze hoofden. Hopelijk gaan ze gebruik maken van de nestgelegenheid in de achterwand. Volgens Marc Damen komen dierentuindirecteuren uit de hele wereld op bezoek om dit fantastische verblijf te aanschouwen. Graag kopiëren met bronvermelding. Ook aan natuurbehoud is weer gedacht: wij vrienden steunen okapi’s in het wild door geld te schenken aan het Okapi Conservation Project (OCP) in Congo.

Op de afgesproken dag was alles kant en klaar. Complimenten voor het werk van de staf van Blijdorp. Zelfs het nieuwe stokstaartenverblijf bleek er spik en span bij te liggen met de eerste drie nieuwe bewoners. Een ruim binnen- en buitenverblijf voor deze rakkers. Al doen ze tot nog toe geen stap buiten de deur. Zand niet lekker? Buiten te koud?

Nieuw werk Ondertussen is een nieuwe klus in voorbereiding. De leeuwen zijn verhuisd. Nee, nog niet naar hun nieuwe verblijf. Dat is nog niet helemaal klaar. Wanneer wel blijft nog even een vraag, maar het schiet nu wel hard op. De leeuwen zitten in een tussenwoning gelegen in de Tijgerkreek. Aapel de nieuwe fokman voor de leeuwen zit aan de ene kant van de tijgerkreek en de dames aan de andere kant. Aapel heeft nog last van een hardnekkige bacterie die hem dwars zit. Antibiotica moet hem weer helemaal beter maken. Pas daarna gaat hij de dames ontmoeten. Zo te zien vinden ze het in de kreek ook prima.

Hun oude verblijf gaat helemaal op de schop. Een heuse renovatie van het monumentale gebouw staat op stapel. Een grote klus die de nodige maanden zal kosten. Met als uitkomst een nieuw verblijf waar gelada’s gehuisvest gaan worden. Een nieuwe diersoort voor onze diergaarde. Het moet een flink grote groep worWORDEN? KIJK OP den.

OOK VRIEND WWW.VRIENDENVANBLIJDORP.NL

Okapi - foto: David Verhagen

4 | Vriendennieuws

2 | 2015

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:44 Pagina 5

Neushoorns De laatste gearriveerde Afrikaanse zwarte neushoorn tobt met haar gezondheid. Wanda heeft last van huidproblemen. Het is een huidontsteking die zich slecht laat behandelen. Stukjes opperhuid raken ontstoken. De verzorgers proberen het met modder. Maar hoe krijg je modder gesmeerd op een neushoorn? Het toewerpen daarvan leidde tot schrikreacties. Eigenlijk niet zo’n gekke reactie. Wanda is 19 jaar, voor een zwarte neushoorn is dat vrij oud, en hier als gast uit Zurich. Je zou haar een betere oude dag gunnen. Een modderbadje in het buitenverblijf kan misschien uitkomst bieden. Ondertussen staan de man en de andere vrouw regelmatig neus aan neus. Bloeit daar een romance op?

Aziatische leeuw Aapel - foto: Peter van Norde

Alia, onze tijgerin, zit tijdelijk achter de amoerpanters. Het wachten is op een nieuwe fokman voor haar. Blijdorp hoopt een nieuwe man vanuit Sumatra te kunnen ontvangen. Water Een minder opvallend maar toch erg leuk nieuw verblijf is de dijk. Naast de ingang van het Oceanium is een dijk gebouwd met een ‘rivier’ ervoor. In de rivier zitten vissen, strandkrabben, steurgarnalen, anemonen en zeesterren. Loop er niet aan voorbij. Het geheel maakt duidelijk wat de invloed van een dijk is op het dierenleven in een rivier. Het is een fraai geheel geworden. Er zijn weer twee koeneusroggen geboren. Ze worden levend geboren. Met opgevouwen vleugels komen ze uit de moeder. Dan zijn ze nog erg klein, maar helemaal compleet. Dat is altijd weer een verrassing voor de verzorgers. Want hoe constateer je dat een rog zwanger is? De kleintjes zitten voorlopig achter de schermen, want anders verdwijnen ze linea recta in de maag van een permit. Bovendien moeten ze allemaal leren eten uit de handen van de verzorgers, anders gaat ieder hapje aan hun koeneusrogneus voorbij. Eindelijk zijn er meerdere murenen te spotten. Die grote groene dikke zit er nog. Daarnaast ontdek je na enig speurwerk in verschillende kleine grotjes (lees tussen een hoopje keien) kleine groen-bruinachtige murenen. Ik telde er nu drie. Maar

wellicht zag ik nog wat over het hoofd. Goed zoeken en gij zult vinden! Een van de eieren van de hondshaaien is uitgekomen. In het publiekslab achter in het aquarium met de haaieneieren zit achterin een kleine witte jonge haai. Het lijkt nog nergens naar. Maar volgens de vriendelijke vrijwilligster aldaar is het een echte grondhaai in wording. Ook hier de moeite van het speuren waard. Verderop is de koffervis aardig gegroeid. Het wordt een lekker dik rond koffertje van ongeveer 5 centimeter in omtrek. Geel met zwarte stippen. De jonge juweelkardinaalbaarzen (een halve vinger groot) schuilen tussen de stekels van de zee-egels tot ze groot genoeg zijn om veilig door het ruime sopje te zwemmen. Een dikkopschildpad is door Blijdorp opgevangen. Het dier is uitgeput en meer dood dan levend op het strand gevonden. Hij hoort in de wateren rond de Azoren thuis. Blijkbaar heeft hij een afslag gemist en is hij (of zij) via de Mexicaanse golfstroom onze kant op gedreven. Dankzij de puike behandeling door de verzorgers is hij er weer bovenop gekomen. Dat is uniek. Meestal halen deze drenkelingen het niet. Te zijner tijd gaat hij op transport naar Portugal of Spanje. Daar mag hij dan het ruime sop weer kiezen, want daar hoort hij. Maar eerst lekker rond en dik worden. De wond die hij in zijn nek had, is aardig hersteld dus alle kans dat dat gaat lukken.

De Indische neushoorn Zwatra, dochter van Namaste, is verhuisd naar Branféré in Frankrijk. Moeder Namaste mag blijven. Er komt een nieuwe man logeren om te kijken of ze weer zwanger wil worden. Eigenlijk vindt Blijdorp dat het verblijf van de Indische neushoorns niet meer voldoet aan de nieuwe normen. Maar men wil niet scheiden van Namaste. Deze dame heeft last van pootproblemen. Haar vaste verzorgers hebben haar geleerd om op haar zij te gaan liggen om die lastige poten te verzorgen. Dat vertrouwen ze andere verzorgers niet toe. Dus hebben ze ervoor gepleit om dit zelf te mogen blijven doen. Dat is gelukt. Namaste mag tot het einde van haar dagen bij ons blijven. Hoera! Kudde van 15 Op 13 april werd giraf Sofie geboren. Doris is haar moeder. Voor deze jonge dame is het de eerste keer dat ze beviel. Het verliep geheel naar wens. Twee weken eerder kwamen Fleur en Danny ter wereld. Fleur is de jonge dochter van Anne. En Anne is de moeder van Ziba die eerder van Danny beviel. In korte tijd werd Anne dus moeder en oma. Volgt u het nog? Vader van al dat jonge spul is Banio. Dat maakt de totale kudde netgiraffen op 15 exemplaren. Het is even on hold met het voortplanten. De dames zijn aan de prikpil. Tamani voor 6e maal moeder Aya beviel december 2014 van een zoon. Hij kreeg de naam Aybo; een samentrekking van moeders naam en vaders naam Bokito. Het gaat uitstekend met moeder en zoon. Vervolgens beviel Tamani op 17 april. En jawel, ook zij baarde een zoon. Het is haar zesde jong. De laatste vier 5 | Vriendennieuws

2 | 2015

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:44 Pagina 6

ALGEMENE LEDENVERGADERING 2015:

VEEL NIEUWTJES! Tekst: Alex Schouten

Reizen In 2014 zijn door Peter Biesta en zijn team vijf reizen georganiseerd naar bekende, maar vooral ook onbekende dierentuinen. Op één reis na was er een overweldigende belangstelling! Alleen de reis naar de OpelZoo en de dierentuin van Neuwied viel een beetje tegen, maar deze tuinen waren er niet minder om. De topreis was de voorjaarsreis naar de Zoo Duisburg met 150 deelnemers, een record!

Danny en Fleur - foto: Peter van Norde

waren allemaal meisjes. De jongste is Tonka. Die heeft nog moeite met die nieuwe indringer die haar plekje bij moeder inneemt. Zus Thirza is gelukkig dichtbij om haar af te leiden met spelletjes zoals tikkertje of zoek-me-achter-op-plateautje . Het kleine broertje is Thabo ‘gedoopt’. Ja, ook een zoon van Bokito. Hij heeft nu drie volwassen vrouwen, twee zoons, vijf dochters en Nasibu, een aangenomen zoon uit Frankfurt. En daar zorgt deze sterke zilverrug uitstekend voor. Binnenkort moeten de oudste dochters verhuizen naar andere dierentuinen om te voorkomen dat ook zij door pa bevrucht worden.

Even in de toekomst kijken. Het vriendengeschenk voor 2016 wordt een overnetting bij de flamingo’s. Een nieuwe ruime volière erbij naast de oude ingang. En nog verder in de toekomst moeten ook de pelikanen onder een net komen. Dit in verband met een verbod op leewieken in de EU vanaf 2018. Voorlopig is onze diergaarde nog niet klaar en af. Er blijft werk aan de winkel. Spannende vooruitzichten….. Met dank aan de Nieuwsbrief van de rondleiders van Blijdorp

Gorilla's Aya en Aybo - foto: Peter van Norde

6 | Vriendennieuws

2 | 2015

Promotie-team Met 55 vrijwilligers (slechts 12 mannen….) is het onder leiding van Martin van Brenen gelukt om beide Vriendenwinkels nagenoeg alle dagen van het jaar open te hebben. De omzet (excl. BTW) is mede hierdoor voor het eerst gestegen tot boven de € 200.000,-. In totaal zijn zo’n 60.000 artikelen verkocht, een ongelofelijk hoog aantal. De vrijwilligers houden zich overigens niet alleen bezig met de verkoop in de winkels, maar ook met de inkoop, de webwinkel en logistieke taken. PR Bart Noordegraaf vertelde over de persmomenten van 2014. Uiteraard was er minder belangstelling van de pers voor de vereniging dan in het jubileumjaar 2013. Maar vooral de koninklijke erepenning en de opening van Blijdorp in Miniworld leverden veel media-aandacht op. Het aantal twitter-volgers is met 900 nog bescheiden en uit een peiling in de zaal bleek dat er weinig gekwetterd wordt door de Vrienden. Koninklijke onderscheiding en centjes Arie Bos is al decennia de bevlogen penningmeester van onze vereniging. Voor dit werk heeft het Zijne Majesteit behaagd hem te benoemen tot Lid in de orde van Oranje-Nassau. Arie was de vrijdag van de lintjesregen met de smoes dat een kleindochter een diploma uitgereikt kreeg naarhet stadhuis gelokt. Maar daar waren maar weinig kinderen te vinden en zijn kleindochter al helemaal niet…Daar kreeg hij de versierselen door de burgemeester van Rotterdam opgespeld.

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:44 Pagina 7

De cijfers van de vereniging werden zoals gebruikelijk aan de hand van taartpunten gepresenteerd. De enige zorg is de lage rente, waardoor het geld op de bank maar weinig oplevert…. Iets minder leden… Voor de laatste keer presenteerde Koos van Leeuwen de stand van zaken wat betreft het ledenaantal van de Vereniging. Het aantal leden is iets afgenomen tot 5224. Koos heeft berekend voor welk bedrag jaarlijks door de Vrienden een geschenk aan de Diergaarde is gedaan. De afgelopen 50 jaar was dat gemiddeld € 126.000,-, maar de laatste 10 jaar is dat zelfs toegenomen tot circa € 400.000,-. Koos heeft de Zootjesmarkt overgedragen aan de bevlogen Nick. Bestuurswisseling Peter Biesta had zich herkiesbaar gesteld en dat werd met applaus door de aanwezigen bekrachtigd. Hij gaf aan er veel zin in te hebben ook de komende jaren weer veel reizen voor de Vrienden te willen organiseren. Secretaris Koos van Leeuwen was niet herkiesbaar. Zijn opvolger, David Verhagen, stelde zich voor. David vindt het leuk om met databases te werken en ze ook te ontwikkelen. Dat komt goed van pas als secretaris. Samen met zijn partner Karin heeft hij inmiddels 200 verschillende dierentuinen bezocht en af en toe zijn ze ook in Afrika te vinden om de dieren in het wild te spotten. Afscheid Koos Koos van Leeuwen vond het na 21 jaar trouwe dienst in het bestuur van de Vrienden wel welletjes en maakte ruimte voor vers bloed. Volgens onze voorzitter zijn passie en inzet de woorden die het meest bij Koos passen. Koos heeft zich binnen de vereniging vooral hard gemaakt voor natuurbehoud. Vooral door Koos zijn de Vrienden natuurbehoudsprojecten gaan ondersteunen, die een link hebben met een verblijf dat binnen Blijdorp is gesponsord. Voorbeelden zijn het gierenproject in Nepal, de Homeruspage op Jamaica en het Okapi Conservation Project in Congo. Maar ook zijn passie voor klassieke muziek en zijn vrouw, Monique, passeerden de revue. Vanwege zijn grote inzet werd Koos benoemd tot erelid van de Vereniging Vrienden van Blijdorp. Verder kregen Koos en Monique van Blijdorp een abonnement voor het leven voor de Diergaarde! Ook

gaan Koos en Monique een weekendje weg. Tenslotte komt er in de buurt van de Vriendenwinkel een bord te staan waarop de door Vrienden ondersteunde natuurbehoudsprojecten zijn vermeld. In het huis van Koos en Monique, dat een soort vesting van Vriendenspullen was geworden, komt nu weer meer plek voor de plantjes van Monique! Koos gaf in zijn korte dankwoord aan dat hij voelde dat zijn enthousiasme na al die jaren begon af te nemen en dat was voor hem een teken om afscheid te nemen van het bestuur. Bijzondere ereleden Met instemming van de vergadering werd oud-Blijdorpmedewerker Jan Klapwijk benoemt tot lid van verdienste. Dit als dank voor meer dan twintig jaar goede samenwerking. Ook was er instemming voor het voorstel om leden, die al 50 jaar getrouw lid zijn van onze vereniging tot erelid te benoemen. het betreft de dames en heren Elskamp, de Swart, van Beek-Boujer, Mulckhuyse, Bos, Tas, Sambler, Lehr, Kramer-Seyffardt en Van Vuuren . Zij ontvingen een bloemetje van Marcel Kreuger.

Koos van Leeuwen en Marc Damen

Nieuwe ereleden

Vriendenproject 2016 Marc Damen, directeur van de Diergaarde, maakte het Vriendenproject voor 2016 bekend. De Vrienden gaan het verblijf van de flamingo’s ‘overkappen’. De flamingo’s komen dus in een volière te wonen. Dat is noodzakelijk omdat er per 1 januari 2018 een leewiek-verbod komt. Dat houdt in dat de vleugels van vogels op jonge leeftijd niet meer geamputeerd mogen worden. Om te voorkomen dat de flamingo’s wegvliegen zijn er twee oplossingen. Het kortwieken van de vleugels. Hierbij wordt de vleugel niet geamputeerd, maar wordt de punt van de slagpennen geknipt. Dit moet tweemaal per jaar gebeuren omdat de pennen weer aangroeien. Het tweemaal per jaar vangen van iedere flamingo levert te veel stress voor de dieren op en is geen oplossing. Het maken van een volière voor de vogels is dus een veel betere oplossing! In de winter van 2015/2016 wordt daarom met financiële steun van de Vrienden een toonaangevend verblijf voor de flamingo’s gerealiseerd. Het wordt overigens een gemengd verblijf met andere vogelsoorten. Als alles mee zit, wordt de nieuwe volière tijdens de Algemene Ledenvergadering van 2016 geopend!

Jan Klapwijk

Foto’s: Greet van Norde

7 | Vriendennieuws

2 | 2015

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:45 Pagina 8

V

R

8 | Vriendennieuws

I

2 | 2015

E

N

D

E

N

D

A

G

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:45 Pagina 9

Tekst: Daniël Seesink

Met dank aan: Karin van Leeuwen

Foto’s: Greet van Norde/Daniël Seesink

VRIENDENDAG 2015: FEEST EN OKAPI’S Afgelopen 28 maart was het dan zover: de tweede Vriendendag in de geschiedenis van de Vrienden van Blijdorp. Met dank aan alle vrijwilligers die zich hebben ingezet werd het een fantastische dag. In dit artikel een verslag van de activiteiten, de lezing van Anthony Sheridan, de informatieve sessie over schenkingen door notaris Aniel Autar en natuurlijk de feestelijke opening van het gloednieuwe en door uw bijdrage mogelijk gemaakte okapiverblijf. Geniet dus nog even met ons na.

Het is gezellig druk bij de ingang aan de Oceaniumzijde van de Diergaarde. Leden van de Vrienden van Blijdorp melden zich bij kassa 5 om het speciale polsbandje af te halen. Dit bandje geeft toegang tot alle Vriendenactiviteiten die voor vandaag zijn georganiseerd. De aftrap wordt gegeven in de Haaienzaal en het daaraan grenzende Eauditorium. Op het programma staat een uitgebreide lezing door de Engelsman Anthony Sheridan. Zijn lezing is gebaseerd op zijn boek “What zoos can do”, waarin hij zijn bijna onuitputtelijke onderzoek naar de kwaliteit van Europese dierentuinen heeft vastgelegd. Sheridan begint. Hij vertelt enthousiast over de zeshonderd dierentuinbezoekjes die hij heeft afgelegd in de afgelopen zeven jaar. Daarbij heeft hij honderd ver-

schillende dierentuinen in 27 verschillende landen aangedaan. Sheridan gaat in op een aantal grote vernieuwingen in dierentuinen, die de afgelopen jaren hebben plaatsgevonden en de komende jaren nog op het programma staan. Hij noemt Amazonica in Blijdorp als een van de projecten binnen een top elf van grote ontwikkelingen. Amazonica was daarin duidelijk het goedkoopste project, met een waarde van enkele miljoenen op een totaal van 270 miljoen euro die aan de elf projecten in totaal is besteed. Sheridan maakt bij diverse vernieuwingen ook een link met de bezoekersaantallen van de desbetreffende parken. Zo is het aantal van ZooParc de Beauval in Frankrijk met 400.000 bezoekers gestegen naar een miljoen, nadat de reuzenpanda’s daar waren gearriveerd!

In het tweede deel bespreekt Sheridan zijn verschillende top-dierentuin-lijsten die hij heeft samengesteld uit de Europese dierentuinen en die hij behandelt in zijn boek “What zoos can do”. Hij laat zien dat hij niet zozeer heeft gekeken naar wat hij zelf mooi of niet mooi vindt aan een dierenpark, maar dat hij een puntensysteem hanteert waarin 37 factoren (weer onderverdeeld in subcategorieën) worden geanalyseerd. Zo kijkt hij niet alleen naar hoe een park er uitziet, maar ook naar wat een park doet aan educatie, conservatie en onderzoek. Bewegwijzering, openingsuren en bezoekersaantallen zijn ook voorbeelden van aspecten, die hij meeneemt in zijn ranking. Sheridan benadrukt dat sommige van de factoren zich lastig laten vertalen naar een puntensysteem, maar dat hij toch geprobeerd heeft dat zo objectief en consequent mogelijk te doen. Vriendenverenigingen maken overigens ook onderdeel uit van zijn puntensysteem. Leuk om te weten is dat onze Vriendenvereniging de maximumscore kreeg! Anthony Sheridan gaat tenslotte verder in op ‘onze’ Diergaarde Blijdorp. Hij vertelt welke aspecten van de Rotterdamse tuin 9 | Vriendennieuws

2 | 2015

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:45 Pagina 10

hij erg kan waarderen. Zo noemt hij ‘Amazonica’ de mooiste vlindertuin van de parken die hij in zijn boek behandelt. Een buitengewoon groot compliment. Daarnaast is Sheridan gecharmeerd van het Oceanium, het nieuwe giraffenverblijf, ofwel ‘de Ui’ en de gierenvolière. Na afloop neemt Sheridan plaats achter een tafel waarop een stapel van zijn boeken ligt. Geïnteresseerde vrienden kopen het boek en laten het door de auteur signeren. De opbrengsten van de boeken en de lezingen gaan naar een conservatieproject voor gibbons. De opbrengsten hebben de 40.000 euro inmiddels al bereikt. Vrienden van Blijdorp heeft als dank voor de lezing een bijdrage van 250 euro aan dit project geleverd. Deze werd in de vorm van een cheque overhandigd. Aansluitend sprak ik met de eloquente Londenaar. Op de vraag wat hij zelf van de lezing vond, antwoordt Sheridan: “Dit was in een aantal opzichten mijn beste optreden tot nu toe. Ik heb mijn verhaal gedaan in Berlijn, Zürich en andere Europese dierentuinen, maar ik heb nog nooit zo’n groot en geïnteresseerd publiek gehad als in Blijdorp vandaag”. Heeft u een speciale relatie met Blijdorp? Sheridan antwoordt: “Het is niet dat ik een speciale relatie met Blijdorp heb, maar ik reken deze dierentuin wel tot de twee beste in Nederland”. Sheridan vervolgt: “Ik houd van dierentuinen waar de verblijven natuurlijk zijn. Dus liever geen

10 | Vriendennieuws

2 | 2015

beton of anders in ieder geval zo min mogelijk. In Blijdorp zijn steeds meer natuurlijke verblijven, dus dat spreekt mij zeer aan”. Hoe is uw liefde voor dierentuinen ontstaan? Het antwoord is verrassend: “Op mijn twaalfde jaar kreeg ik twee mangoesten van mijn ouders. Zij paarden en kregen jongen. Dit was de start voor mijn liefde voor dieren, later trouwens ook voor de botanische natuur. Mijn ouders namen mij in mijn tienerjaren mee naar verschillende landen, waaronder Afrika, waar ik de ‘wilde’ natuur ontdekte”. Een van jongsaf aan gedreven persoonlijkheid dus, die zich in de jaren na zijn pensioen helemaal is gaan toeleggen op het ranken van dierentuinen. “Omdat ook ik mijn grenzen heb, beperk ik mij tot Europa”. Een week later zou hij alweer op weg zijn naar Hongarije en Servië. En wat vonden de vrienden van de lezing? “Erg interessant”, zegt Menno van Staveren. “Anthony Sheridan heeft enorm veel kennis, omdat hij er constant mee bezig is”. Menno is zelf ook geen onbekende in de Europese dierentuinen. Hij noemt zijn eigen interesse een “gezonde verslaving”. Voor Menno begon het allemaal op zijn vierde, toen hij met zijn moeder mee naar de dierentuin ging. Sindsdien gingen zij steeds vaker. In de jaren negentig werd Menno vriend van Blijdorp en is dat nu nog steeds. Daarnaast is hij een trouwe deelnemer aan de vriendenreizen.

En er gebeurt nog meer op deze Vriendendag. Zo staan de vrijwilligers klaar om bezoekers uitleg te geven over wat zij kunnen betekenen als vriend van Blijdorp. De winkel heeft een “filiaal” in de Haaienzaal, zodat de bezoekers daar hun zoovenirs kunnen kopen. Er is een Zootjesmarkt en er vinden fotoworkshops plaats. Verder zijn er allerlei activiteiten voor de kinderen georganiseerd. Op twee plekken in de tuin waren verhalenvertelsters aanwezig om de kinderen voor te lezen. Een rustpuntje voor de kinderen, zoals een van de moeders verwoordde. Ook in ons Vriendencafé in de Haaienzaal was zo’n rustpunt. Onder het genot van de muziek van een trio van klarinettisten kon een ieder alle activiteiten van de Vrienden bekijken en informatie hierover inwinnen of gewoon rustig een kopje koffie drinken. De lootjes voor de loterij zijn in korte tijd uitverkocht. Niet zo gek als je bedenkt dat de hoofdprijs een heuse meet-and-greet met de okapi’s in hun nieuwe verblijf is. Voor degenen die meer willen weten over hoe zij op de meest interessante manier financieel kunnen bijdragen is er de informatieve sessie door notaris Aniel Autar. De vrienden die er waren, konden hun vragen omtrent schenkingen, testament en levenstestament stellen. De notaris vertelde over onderwerpen waar de aanwezige vrienden nog niet eerder bij stil hadden gestaan. Heel wat wijzer verlieten ze de zaal. De ontmoeting met de notaris heeft iedereen in ieder geval een hoop stof tot nadenken gegeven!

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:46 Pagina 11

V

R

I

E

N

D

E

N

D

A

G

11 | Vriendennieuws

2 | 2015

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:46 Pagina 12

12 | Vriendennieuws

2 | 2015

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:47 Pagina 13

OKAPI’S Het absolute hoogtepunt van de Vriendendag is ongetwijfeld de opening van het gloednieuwe okapiverblijf. Of eigenlijk het Congobiotoop, want naast de okapi’s vinden ook bijeneters en andere Afrikaanse vogels hier hun nieuwe thuis. De okapi’s zijn niet nieuw voor Blijdorp. In 1957 kwamen de eerste dieren naar Rotterdam, waar ze 55 jaar lang te zien waren. Tot een paar jaar geleden. Toen moesten ze tijdelijk de tuin uit in verband met de bouw van het nieuwe leeuwenverblijf in aanbouw. Nu zijn ze dus weer terug. De feestelijke opening wordt verricht door de scheidend secretaris van de vereniging, Koos van Leeuwen. Maar niet nadat de directeur van Diergaarde Blijdorp Marc Damen en verenigingsvoorzitter Marcel Kreuger een korte introductie geven over het ontstaan van dit nieuwe, in de dierentuinwereld unieke verblijf. Blijdorp kan op deze manier weer een belangrijke bijdrage leveren aan het in standhouden van deze unieke diersoort uit de Afrikaanse regenwouden van Congo. Dat de vereniging Vrienden van Blijdorp de okapi’s een warm hart toedraagt, blijkt ook uit de steun vanuit de vereniging aan het Okapi Conservation Project (OCP) in Congo. Vier tropische verrassingen op stelten kleuren het biotoop ondertussen met hun bloemenpracht. Zij weten de aandacht van de massaal toegestroomde vrienden op zich gericht. De fotocamera’s klikken volop om de mooiste plaatjes van dit nieuwe onderkomen te maken. De dames houden een doek omhoog waarop staat “Vrienden Bedankt!”. Daarmee is het verblijf officieel geopend en kunnen alle aanwezige vrienden ‘hun’ verblijf van binnen en van buiten bekijken. De dag wordt feestelijk en muzikaal afgesloten met een receptie in de Oewanja Lodge. Inmiddels is het 15:30 uur. Tijd om afscheid te nemen en uit te kijken naar de volgende Vriendendag. Zien we u dan weer?

13 | Vriendennieuws

2 | 2015

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:47 Pagina 14

DE INRICHTING VAN ONS CONGO-BIOTOOP Sinds zaterdag 28 maart heeft u allemaal een kijkje kunnen nemen in ons nieuwe Congo-biotoop. Naast okapi’s is er in dit nieuwe gebied nog veel meer te zien en te beleven. In de afgelopen Vriendennieuwsen heeft u de bouw van het nieuwe okapiverblijf op de voet kunnen volgen. Terwijl het grove werk nog werd verzet, werden er door andere afdelingen al plannen gemaakt over hoe ze het verblijf verder wilden inrichten. Tekst: Karin van Leeuwen

het gehele Congo-regenwoud te kijken om zo plantensoorten te kunnen kiezen die ook daadwerkelijk verkrijgbaar zijn. Het Congo-woud is op de Amazone na het grootste regenwoud ter wereld en beslaat zes landen in Centraal-Afrika. Er staan meer dan 1.000 bomen per hectare. In totaal leven er meer dan 11.000 soorten bomen en planten, waarvan meer dan 1.000 soorten endemisch zijn. Het wordt ook wel het ‘donkere hart van Afrika’ genoemd. Niet alleen omdat het zo onbekend is, maar ook omdat er op de bosbodem maar 1% van het zonlicht door de begroeiing komt. Het dak van de kas is niet zo schoongemaakt dat het weer helemaal helder werd. De okapi’s leven immers ook op de bodem van dit donkere woud en voor binnen zijn er dus ook vooral schaduwminnende planten uitgekozen. De temperatuur in de kas is ook heel belangrijk. Okapi’s in gevangenschap zijn niet zo gewend aan echt warme temperaturen, de planten vinden die warmte echter wel lekker. Hiervoor is dus een middenweg gevonden. In eerdere plannen is het de bedoeling geweest dat het dak van de kas open zou kunnen, zodat het verblijf binnen ook als buitenverblijf zou kunnen dienen. Dit zouden de planten echter niet prettig vinden. Daarom is er nu voor gekozen dat het dak niet helemaal open kan, maar wel een stukje. Zo wordt er ook rekening gehouden met de bezoekers, want 30°C met een luchtvochtigheid van 80% is voor de planten heerlijk, maar zou voor bezoekers geen pretje meer zijn. De bedoeling is dus dat het, ook op warme dagen, voor iedereen aangenaam zal blijven in de kas!

Mickey Mouse plant - foto: Rob-Doolaard

Als eerste was het natuurlijk de beurt aan de botanische afdeling. Zij hebben ongeveer een vijfde deel van het totale budget tot hun beschikking gekregen. De Vrienden hebben voor het okapideel van het Congo-biotoop maar liefst ruim 620.000 euro ter beschikking gesteld, dus u kunt nagaan dat dat om een leuk bedrag ging. Tweederde van dat bedrag is aan het buitenverblijf besteed, de rest is voor het gedeelte binnen gebruikt. 14 | Vriendennieuws 2 | 2015

Botanische aspecten binnenverblijf Voor de beplanting in de kas is er naar een breder gebied gekeken dan alleen het Ituri-woud, waar de okapi’s voorkomen. Veel delen van dit dichtbegroeide gebied zijn nog onbekend. Daarnaast is het een gevaarlijk gebied waar veel oorlogen zijn en waar mensen zich niet druk maken om het behoud van bomen. Hierdoor is het moeilijk om levende planten uit het woud te verkrijgen. Er is dus besloten om naar

Binnen is de eerste rij ‘echt groen’ geworden en daarachter staat ‘opvulgroen’. Daarvoor zijn soorten gebruikt die erg makkelijk te houden zijn, hoewel ze niet uit Afrika komen. Dit zijn bijvoorbeeld plantjes die in dichtgemaakte holtes van wurgvijgen leven. De laatste rij planten is van plastic, wat makkelijk en goedkoop te onderhouden is. Er staan binnen ook enkele bomen. Congo exporteert veel koffie, dus verschillende soorten koffieplanten mogen in het nieuwe verblijf niet ontbreken.

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:48 Pagina 15

Okapi in Congo-biotoop - foto: David Verhagen

De Megaphrynium macrostachym heeft erg grote bladeren, die door de lokale bevolking als dakpannen worden gebruikt. Het jonge blad kan ook worden opgegeten, maar dat is in ons Congo-biotoop niet de bedoeling. De Blighia sapida is nu de nationale vrucht van Jamaica, maar komt oorspronkelijk uit tropisch West-Afrika. Het is een eetbare, maar tevens giftige plant. Als de plant rijp is kun je, als je ze laat drogen, de rode mantels eten. Het smaakt naar noten. Aframomum heeft een bijzondere geur dat een beetje aan kaneel en anijs doet denken. Er bestaan tachtig soorten, waarvan er twintig door gorilla’s worden gegeten. Het is de bedoeling dat er zowel achter de schermen als in de okapi-kas met deze planten gekweekt zal worden voor de gorilla’s, om ze een extra natuurlijke maaltijd te kunnen geven. Een plant die echt uit het leefgebied van de okapi’s komt, en daar zelfs naar vernoemd is, is de Encephalartos ituriensis. Het heeft nog wel wat voeten in de aarde gehad om deze plant te verkrijgen. Leveranciers in de buurt hadden er zelfs nog nooit van gehoord. Een Australiër had de plant én hij had stekken, die hij wel wilde opsturen. Er kwam echter nog een hoop papierwerk bij kijken, maar uiteindelijk

Congo-biotoop - foto: David Verhagen

kon het plantje op Schiphol worden opgehaald. De plantjes bleken erg klein te zijn, maar inmiddels hebben ze gelukkig al nieuw blad gekregen en zijn ze in de kas te bewonderen. Een andere plant, uit tropisch Zuid-Oost Afrika, had Blijdorp juist al in de collectie en kon dus makkelijk ook in de okapi-kas worden gebruikt. Deze Ochna kirkii wordt

De okapi’s Er zijn begin maart drie okapi’s aangekomen. Eén daarvan is Kamina, een oude bekende. Zij is in 1998 in Diergaarde Blijdorp geboren. Kamina is in december 2012 naar Beauval in Frankrijk verhuisd, maar voor haar vertrek was ze in Blijdorp nog bevrucht door Kitabu. Op 27 juni 2013 beviel ze in Beauval van dochter Mbuti. Ook Mbuti staat nu in Blijdorp! Als partner voor Mbuti is de half jaar oudere Ngwani uit Antwerpen gearriveerd. De beoogde partner voor Kamina, de in 2009 in Londen geboren Rab, leeft nu nog in Safaripark Beekse Bergen. Als alles goed blijkt te gaan met de huidige drie okapi’s in het nieuwe verblijf, komt hij ook naar Blijdorp toe!

ook wel de Mickey-Mouse-plant genoemd en als je hem ziet begrijp je meteen waarom. Enkele andere bomen en planten die in het binnenverblijf een plekje hebben gekregen zijn bijvoorbeeld Garcinia livinstonei, Afzelia quanzensis en Geophila afzelia. Botanische aspecten buitenverblijf Op de eerste tekeningen van het Congobiotoop stonden er ongeveer zeven of acht boompjes ingetekend per buitenverblijf (er zijn immers twee buitenperken voor de okapi’s gekomen). Het nieuwe hoofd van de vakgroep ‘Plant en Dier’, Bartjan Bakker, was het hier niet mee eens en hij heeft net zolang gelobbyd tot er in totaal zestig bomen in het buitenverblijf konden worden geplaatst, vier keer zoveel als eerst de bedoeling was! En dat is te zien! Als je nu door het buitenverblijf loopt, krijg je een beetje het gevoel dat je je in het oerwoud bevindt. Dit komt ook doordat er meteen voor dikke bomen gekozen is en geen dunne sprietjes die pas over een paar jaar het gewenste beeld zouden geven. Okapi’s zijn bladeters, maar het is natuurlijk niet de bedoeling dat zij de bomen kaal zullen eten. Okapi’s reiken tot ongeveer 2,5 meter, dus de bomen zijn tot boven die hoogte opgekroond. De bomen zijn geleverd met een lengte van 15 | Vriendennieuws

2 | 2015

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:48 Pagina 16

eneters en driekleurglansspreeuwen lieten zich die dag goed zien. Er is begonnen met een stuk of twintig bijeneters, maar het is de bedoeling dat deze groep op natuurlijke wijze zal groeien tot een enorme zwerm. Hopelijk maken ze goed gebruik van de lange wand met gaten en nestkastjes daarachter, die speciaal voor hen is neergezet.

Palisota - foto: Mary Vriens

ongeveer acht meter, omdat het immers ook niet de bedoeling is dat ze door het net van de volière heen zullen steken. In het buitenverblijf staan per helft drie grote bomen die niet meer leven, die als voerplekken kunnen dienen. Ook binnen zijn er meerdere voerplekken, om de okapi’s zo actief mogelijk te houden. De bomen in het buitenverblijf konden niet helemaal biotoopzuiver worden gekozen, omdat de bomen uit Congo niet winterhard zijn. Vandaar dat er gezocht is naar dubbelgangers. Er is bewust gezocht naar beplanting die het gehele jaar een groen beeld zal geven. Een voorbeeld hiervan zijn magnolia’s, die in de winter ook donkergroen blad hebben. De wintergroene steeneik wordt gebruikt als ‘opvulgroen’. Deze staat langs de scheiding tussen de twee verblijven en langs het bezoekerspad. De lagere beplanting zal ook allemaal groen zijn in de winter. Inmiddels zijn ook de overige planten aan het uitlopen en zo zal er helemaal een groen ‘woud’ ontstaan. Educatie De afdeling educatie is in de tussentijd bezig geweest met nadenken over hoe ze bezoekers van extra informatie willen voorzien. In de kijkhut bij het buitenverblijf is een tien meter lange educatieve wand met informatie over natuurbehoud geplaatst. Het bestaat uit verschillende panelen, die verschillende thema’s hebben. Achter deze wand bevindt zich een ‘fluisterbos’. Terwijl je in dit donkere woud tussen de bomen door loopt, worden er korte verhaaltjes van iets langer dan een minuut over de okapi’s verteld, zowel over de dieren hier als over hoe ze in het wild leven. Eveneens in deze kijkhut ligt een 16 | Vriendennieuws

2 | 2015

houten boek met grote dikke bladzijden met informatie per individuele okapi. Hierop staat weergegeven waar ze geboren zijn, wat enkele herkenningspunten zijn, enzovoort. En heeft u de soortnaamborden van de vogelsoorten al gezien? Deze hebben ook een modern uiterlijk gekregen. Met duidelijke icoontjes wordt aangegeven waar de dieren in het wild voorkomen, wat ze eten en of ze alleen of samen leven. Bij ieder bord is een soort verrekijker, waardoor je nog een opvallende eigenschap van het dier kunt zien. De bezoeker wordt hierdoor uitgedaagd om op onderzoek te gaan en rond te kijken naar de vogels. In het binnenverblijf staat ook een post van de vrijwilligers van Blijdorp. Als deze bemand is door een vrijwilliger, is hier bijvoorbeeld een schedel van een okapi te zien, dus neem hier zeker ook eens een kijkje als u dat nog niet gedaan heeft. Andere bewoners Wie op de Vriendendag bij de opening van het Congo-biotoop de kas binnenliep, werd meteen begroet door het vrolijke gekwetter van de vogels. Vooral karmijnrode bij-

Bij de groenhelmtoerako’s en violette schildtoerako’s is daarentegen geen uitbreiding te verwachten; van deze soorten vliegen er namelijk enkel vrouwtjes in de kas. Bij een derde toerakosoort, de grijze toerako (ook wel bananeneters genoemd), wordt er wel gehoopt op nageslacht. Verder zijn er inmiddels in ieder geval ook al kroonplevieren, boerenzwaluwen, een grauwe buulbuul en een woudaapje te zien. Wie weet wat hier nog aan toe zal worden gevoegd. Op de grond zullen kroonparelhoenders rond gaan scharrelen. Als dit goed blijkt te gaan, is het de bedoeling dat er ook Congopauwen zullen worden toegevoegd. Een diersoort die gezien zijn naam natuurlijk niet mag ontbreken! Het is de enige fazantensoort in Afrika. Het is de bedoeling dat er voor deze diersoort een ‘datingbureau’ wordt opgezet. Er zullen meerdere mannetjes en vrouwtjes bij elkaar gezet worden, zodat ze zelf hun partner kunnen kiezen. Zodra er koppels gevormd zijn, kunnen deze weer naar andere dierentuinen worden gebracht. Zo zullen er uiteindelijk hopelijk meer nakomelingen komen, dan als parken een willekeurig mannetje en vrouwtje bij elkaar zetten. Kortom, als u verder kijkt dan de tong van een okapi lang is, zult u merken dat er nog veel meer te zien en beleven valt in ‘ons’ nieuwe Congo-biotoop!

Met dank aan: Bartjan Bakker (Diergaarde Blijdorp)

Congo-biotoop - foto: David Verhagen

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:48 Pagina 17

Foto’s: Jan Windhouwer

UNIEK MOMENT IN BLIJDORP Op 8 april 2015 was Blijdorp-vriend Jan Windhouwer getuige van de geboorte van een bizon. Om 14.25 uur diende het kalf zich aan. Om 14.55 stond het al op eigen benen!

17 | Vriendennieuws

2 | 2015

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:48 Pagina 18

ZOMEREXCURSIE ZATERDAG 18 JULI 2015 SAFARIPARK BEEKSE BERGEN: “AFRIKA GEVAARLIJK DICHTBIJ” Aankomsttijd in Safaripark Beekse Bergen 10.30 uur. Vertrek om 17.00 uur. Geplande aankomsttijd in Capelle aan den IJssel ca. 18.30 uur. Kosten voor leden bedragen: € 35,Niet leden betalen € 37,50.

De kortste dagtocht is dit jaar de zomerexcursie. Wij gaan ‘Afrika’ bezoeken maar blijven dichtbij huis. Het is alweer jaren geleden dat de Vrienden ‘Safaripark Beekse Bergen’ bezochten. U zult zien: in Hilvarenbeek hebben ze niet stilgezeten. De hoogste tijd voor een bezoek aan ‘Afrika’. Safaripark Beekse Bergen In 1968 geopend als ‘Leeuwenpark Beekse Bergen’. In 1987 werd het park overgenomen door de huidige eigenaar Libéma B.V. en begon de ontwikkeling van safaripark naar een echte dierentuin. Zo werd een volwaardige wandelsafari aangelegd en een bootsafari toegevoegd. Met 120 ha. is het nu qua oppervlakte de grootste dierentuin in de Benelux. Spectaculaire toevoegingen in 2007 en 2008 waren diverse groepen chimpansees en een mannengroep gorilla’s. Vanaf 2011 wordt het park ontwikkeld tot een volwaardig Afrikaans dierenpark en hebben de ingangspartij en alle drie de restaurants al een Afrikaanse ‘look’ gekregen. In 2014 volgde de grootste investering ooit: een € 2,2 miljoen kostend verblijf voor nijlpaarden en nijlkrokodillen.

Voor de Vrienden en Vriendinnen die iets minder goed uit de voeten kunnen: Safaripark Beekse Bergen is bijna helemaal vlak, maar de afstanden zijn enorm. Wel kan de wandelsafari gecombineerd worden met de bootsafari. Ook kan een deel van het park met de bussafari bezocht worden. Iets minder goed ter been, geen serieus probleem. De volgende punten zijn voor u van belang Maximaal aantal deelnemers is 90. Op de terugweg is er geen gezamenlijk diner. Vertrek: 9.00 uur vanaf metrostation Capelsebrug in Capelle aan den IJssel. Aanwezig 8.45 uur. U kunt hier (tot nu toe) gratis parkeren.

nel, Reageer s vol want vol=

18 | Vriendennieuws

2 | 2015

In de reissom zijn inbegrepen: De busreis Rotterdam – Safaripark Beekse Bergen v.v.; Toegang tot het Safaripark; Een ontvangst met 2 kopjes koffie/thee en gebak in het safarirestaurant vooraan in het park bij de chimpansees; Fooi voor de chauffeur. Aanmelden voor deze reis Maak voor 8 juli 2015 het verschuldigde bedrag over op ING-rekening NL22INGB0002071059 t.n.v. Vereniging Vrienden van Blijdorp te Honselersdijk onder vermelding van ‘Beekse Bergen’, uw telefoonnummer en emailadres. Het is niet mogelijk het betaalde bedrag te restitueren voor afmeldingen die na 8 juli 2015 worden ontvangen. Eventuele restituties vinden plaats onder inhouding van € 2,50 administratiekosten. U ontvangt geen verdere bescheiden of mededelingen, tenzij de bussen vol zijn. Hiervan krijgt u dan zo snel mogelijk bericht. Het volledige bedrag wordt dan teruggestort.

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:48 Pagina 19

UITSLAG WEDSTRIJD WORKSHOP DIERENFOTOGRAFIE Tijdens de vriendendag werden ook workshops dierenfotografie gegeven. De resultaten waren prima! Ondanks de bijna onophoudelijke regen zijn deelnemers en workshopbegeleiders enthousiast op pad gegaan en waren de reacties lovend. Een aantal van de deelnemers heeft het dan ook aangedurfd om zijn of haar foto in te zenden voor de hieraan verbonden wedstrijd.

1

Over het algemeen waren de inzendingen van een goede kwaliteit. De top drie is gebaseerd op een combinatie van de technische kwaliteit en de compositie van de foto’s. Uiteindelijk is de jury bestaande uit Enk Harteveld, Ruud van Amersfoort en René Klis unaniem tot onderstaande uitslag gekomen. De eerste plaats is gegaan naar de klipdas door Ronald van den Broek: Mooie compositie waarbij goed gebruik is gemaakt van de scherptediepte, hierdoor is de kop van de klipdas goed in beeld gebracht.

2

Als tweede is de foto van de giraffen van Tom Delfos geëindigd: Leuke compositie, goed scherp met rustige achtergrond. De plaats van waar de foto is gemaakt heeft bij deze achtergrond een belangrijke rol gespeeld. De derde plaats tenslotte gaat naar de krokodil van Gert Wielaard. Altijd een gewild dier voor de fotografen, de bekende fotogenieke krokodil. Goed gewerkt met scherptediepte en mooi  scherp gesteld op de tanden en de ogen. Deze foto’s hebben dan ook terecht een plekje gekregen in dit Vriendennieuws.

3 19 | Vriendennieuws

2 | 2015

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:49 Pagina 20

NOTHING BEATS NATURE Oeps, 1000 tot 1200 woorden over Blijdorps groen in de ‘oude tuin’? Gewoon, een gezellig stukje zonder moeilijke woorden….. Geen wetenschappelijke namen….. Dat was het verzoek dat mij, Nado Spoor, werd gedaan. Een botanische leek. Velen van u lopen al veel langer in de tuin rond dan ik met mijn 15-jarig vrijwillig rondleiderschap. Waarbij dan weliswaar wel een groenrondleiding in mijn pakketje zit. Zó leuk!

De door bliksem getroffen treurwilg bij de Chinese tuin. Zielig. Beschadigd. Maar in mijn beleving toch heel mooi. En zo kan ik/kunnen wij er nog vele plaatjes op plakken. Dat maakt deze boom niks uit. Hij is zich uiteraard niet bewust van onze projecties. Hij is, punt. Ik kijk er graag naar.

Tekst: Nado Spoor

Zakdoekjesboom - foto: Merel van Denzen

Enige vragen vooraf. Bent u iemand die naar boven kijkt? Bent u iemand die recht vooruit kijkt? Of bent u iemand die naar beneden kijkt? Ziet u eerst vorm? Of ziet u soms eerst kleur? Zelf kijk ik veelvuldig naar boven en bij wat ik zie valt mij altijd als eerste de kleur op. In Blijdorp zie ik dan vogels verscholen tussen prachtig gekleurde bloesem en veel (wel 50) tinten groen in bol- of kegelvormige bomen. Dat is mijn combinatie. Diverse combinaties zijn mogelijk, grappig hè? Onze cursus groenrondleiding bevatte de opmerking: “Haal alle dieren weg en je hebt een prachtig park, maar haal je alle planten weg dan rest slechts een kale woestenij”. Stelt u zich dat eens voor: Blijdorp zonder dieren. En dan: Blijdorp zonder planten. Bent u het eens met bovenstaande opmerking? Niet helemaal of helemaal niet? Okay, genoeg vragen gesteld. Gaat u mee, dan lopen we eerst een paar oude bomen af. Bomen uit 1938 waar nog een even oud soortnaam-plaatje in de stam

20 | Vriendennieuws

2 | 2015

een driebladcitroenstruik. De vruchten zijn nog kleiner dan een mandarijn en gewoon niet te (vr)eten, zo bitter. Hoewel, van de blaadjes en de bloemetjes kunt u thee zetten. Kortom: Mediterrane bomen en planten rondom de Rivièrahal.

van de bomen vergroeid zit. U ziet zo’n plaatje in de haagbeuk bij de achterkant van de wolven waar het dienstterrein begint. U ziet zo’n plaatje bij diverse bomen als u rondom de terrasvijver loopt. Of op een oude eik tussen het olifantenverblijf en de Aziatische vliegkooi. U weet er ongetwijfeld zelf nog wel te vinden, want ik verklap ze niet allemaal natuurlijk. Van oude bomen naar een oud gebouw. De Rivièrahal. Altijd al afgevraagd waar deze naam goed voor is? Wel, om de Rotterdamsche arbeider het gevoel te geven om zich minstens één dag per jaar aan de Rivièra te wanen (bedenkt u zich dat we het over de veertiger jaren van de vorige eeuw hebben). Veel subtropische planten in en om de hal voor de sfeerbepaling. Als u voor de hal staat ziet u rechts nog steeds de amandelboom. Zo ook ziet u de wijnrank, eigenlijk meer een boompje geworden (foto). En als u wat meer rechts naar beneden kijkt, de indigostruik met roze-paarse bloemetjes. Gaat u tussen de hal en de vriendenshop naar buiten, dan staan daar twee Italiaanse cipressen en

En dan nu naar een nieuw (?) stukje Blijdorp, de poort van Azië. Op het terras, met uw rug naar de giraffensculptuur, met uw gezicht richting olifantenperk. Om het hoekje links van de poort van Azië wat verder naar achteren staat een prachtige Parrotia. Vooral in de herfst een genot om naar te kijken. U snapt het al, het zijn dan de kleuren die het ‘m doen! Links van u stond de mannelijke papiermoerbeiboom, bijna tegen de muur van (toen nog) de Lotusserre. In vroeger tijden aan een kant kaalgevreten. Oorzaak? Er stonden giraffen waar u nu zit! Tegenover u, links van de vaantjesboom, ook wel zakdoekjesboom genoemd (foto), staat een vrouwelijke papiermoerbeiboom. Zij kan nu nog wel bloemen krijgen, geen vruchten meer. Trouwens, die zakdoekjesboom is een lust om naar te kijken als hij in bloei staat. Rechts van de zakdoekjesboom kunt u het avonturenpad naar de olifanten op. Daar vindt u meteen al de kweeperenboom aan uw linkerhand. De peer is goed voor compote, gelei en dergelijke. Zelfs wijn. De stam is goed om andere peersoorten op te enten, zo sterk! Eenmaal op dat avonturenpad komt u de vijgenboom tegen. De vijg is geen vrucht. Nee, de vijg is een schijnvrucht, een niet geopende bloem! Het avonturenpad een eindje verderop laat de osagedoorn zien. Of eigenlijk twee, gescheiden door een pad naar een verharde doorgang. Deze twee osagedoorns zijn ‘een setje’. Dat levert elk jaar deze ‘hersenvrucht’ op (foto). Wel te vin-

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:49 Pagina 21

den in de herfst in de greppel achter het bomeneiland op het olifantenperk. Langs die verharde doorgang staat de ginkgo biloba met zijn prachtige eendenvoetvormige bladeren. Ik noemde al even de kweepeerstam waarop het goed enten is. Dat herinnert mij aan de rode paardenkastanjes bij de zwartvoetpinguïns. Deze zijn niet meer maar als u hen even voor de geest haalt? Deze bomen hadden van zichzelf geen sterke stam, waren dus geënt. Een weetje achteraf want u kunt het nu niet meer zien. Op hun oude plek staan nu trouwens Anna Paulowna’s, bij de Winkel van Sinkel. Gelukkig, want de oude A.P. achter de flamingo’s is verdwenen. Wel kunt u even de stam van de rode paardenkastanje bij de Chinese tuin van dichtbij inspecteren. Dan zijn er nog de grootbladige populieren op het pad naar het Aziëhuis. U weet wel, rechts de vissende katten, links de Prins Alfredherten. Deze populieren zijn heel duidelijk zichtbaar geënt. Als de zaaddozen van deze boom openbarsten komt er zaad vrij, omgeven door pluizen. Een lekkernij voor de herten, zag met eigen ogen hoe deze pluizen met smaak opgegeten werden.

Osagedoorn - foto: Nado Spoor

Haha, ben al bijna aan de 900 woorden! Dan neem ik nog gauw de ruimte om een

paar leuke weetjes te plaatsen. In de Chinese tuin en achter Toko Tjitjak staan Monnikspepers. Deze struiken hebben, vond men in de middeleeuwen, een antilibido-werking. De novicen die vers het klooster in kwamen, moesten eraan geloven. Helaas voor niets, we weten nu beter! Verder staan er bij Toko Tjitjak twee doodsbeenderenbomen. Zo gauw u de takken ziet, weet u waarom. Als laatste wil ik u naar beneden laten kijken. Naar de rotstuin voor de wolven. Naar het alpenklokje wat daar tussen de rotsen heel fijntjes en heel blauw, héél mooi staat te wezen. Zelf had ik het niet gezien maar ben erop gewezen door Leen Baas van de vakgroep plant en dier. Een geduldig mens met antwoord op mijn vragen betreffende dit schrijven. Dit geldt zeker ook voor al zijn collega’s bij plant en dier! Bij deze: bedankt Leen voor je hulp, zéér gewaardeerd! Bent u nieuwsgierig geworden? Loopt u met andere ogen door de tuin? Ik hoop het van harte, heb er in ieder geval mijn best voor gedaan. Er valt nog zoveel te ontdekken naast dat kleine beetje dat ik u nu verteld heb…..

Wijnrank 'boompje' - foto: Nado Spoor

21 | Vriendennieuws

2 | 2015

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:49 Pagina 22

MINI-BLIJDORP IN MINIWORLD! Op 10 april was het dan zo ver, de tweede opening van dit jaar stond op het programma. Voor het eerst in de geschiedenis van de Vrienden betrof dit een opening buiten Blijdorp. In Miniworld Rotterdam is nu ook de Diergaarde in het klein te bewonderen!

Tekst: Karin van Leeuwen

V

R

I

E

N

D

E

N

echte kenner ziet dat de plattegrond niet overeenkomt met de aanleg van Blijdorp, is het eigenlijk meteen duidelijk dat je naar Blijdorp kijkt. Het geheel is heel herkenbaar en toont ook zeker de sfeer van Blijdorp.

Foto’s: David Verhagen

Toen bekend was dat Blijdorp nagebouwd zou worden in Miniworld zijn eind 2014 vijf medewerkers van Miniworld 4,5 uur door Blijdorp getrokken om alle prominente gebouwen en verblijven op foto vast te leggen. Met behulp van deze foto’s konden ze aan de slag om Blijdorp na te bouwen. Dit was een leuke uitdaging, zeker omdat Blijdorp niet bepaald doorsnee gebouwen heeft. Er zijn dan ook een hoop verschillende technieken gebruikt om de diverse items na te bouwen. Soms werden er ter plekke zelfs nieuwe technieken bedacht, zoals voor het dak van Amazonica.

Eind januari zijn ongeveer dertig Vrienden een kijkje wezen nemen op de bouwplaats van Mini-Blijdorp. Op het kavel van 5,5 vierkante meter was de plattegrond van het park uitgetekend, maar verder was het kavel nog leeg. We kregen die avond echter wel al digitale bouwtekeningen en Amazonica in aanbouw te zien. In de tussentijd is er dus erg hard gewerkt door een team van zes mensen, tot aan de laatste dag voor de opening. Maar op 10 april was Mini-Blijdorp gereed! Er waren veel enthousiaste reacties te horen van de ruim honderd Vrienden die bij de opening aanwezig waren. Al in 2008 was er een kavel voor Blijdorp bedacht, want wat is nou een miniatuurRotterdam zonder de Diergaarde?! Bij gebrek aan geld bleef de verdere uitwerking hiervan slechts een idee en kreeg het kavel tijdelijk een andere invulling. In 2013 besloot Koos Pil, één van de Vrienden, een vrachtwagentje met het logo van de Vrienden te doneren aan Miniworld en zo is het balletje gaan rollen. De Vereniging heeft €12.000,- geschonken en hiervoor is Diergaarde Blijdorp in het klein nagemaakt. Koos Pil was de uitverkorene om het mooie project te mogen openen. Zijn vrachtwagentje is daar overigens ook nog steeds te bewonderen. 22 | Vriendennieuws

2 | 2015

Het kavel heeft niet exact de vorm van Diergaarde Blijdorp en hierdoor moest er creatief nagedacht worden over wat waar geplaatst zou worden. Hierbij speelde bijvoorbeeld de as van Van Ravesteijn een belangrijke rol. Niet alle verblijven van de Diergaarde zijn nagebouwd, maar alle grote, opvallende gebouwen zijn aanwezig. Uiteraard horen daar ook enkele Vriendenverblijven bij en zelfs de Vriendenwinkel ontbreekt niet! Hoewel de

De miniatuurwereld is nagebouwd op een schaal van 1:87. Een vreemde verhouding, maar zo is de schaal van de miniatuurtreintjes nou eenmaal. Soms wordt er een gebouw nagebouwd met een schaal van 1:100, dat rekent immers makkelijker, en een enkele keer staat er iets tussen met een schaal van 1:110, omdat het anders bijvoorbeeld niet op de bedachte plek zou passen. De Rivièrahal heeft ook een andere verhouding gekregen dan de rest van Blijdorp en aan de achterkant is zelfs een stuk afgesneden, omdat er anders niet voldoende ruimte voor de rest van Blijdorp

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:50 Pagina 23

was geweest. Als je het niet weet, merk je er niets van. Dan valt eerder op dat je zelfs door de ramen naar binnen kunt kijken in de Rivièrahal en zo de vijver in de Victoriaserre ziet liggen!

Lijn 1 OMLEIDING Een dagelijks beeld in de Rotterdamse straten: omleidingen. Wegens werkzaamheden of, in Rotterdam ook niet zeldzaam, festiviteiten in de stad is de dagelijkse, vaak vertrouwde route per auto of openbaar vervoer tijdelijk veranderd. De vraag is dan: hoe kom ik alsnog op tijd op mijn bestemming? Door de omleidingen wordt het op alternatieve routes tijdelijk iets drukker. Dit komt de ochtendstress niet altijd ten goede. Gelukkig kunnen we in het weekend dan heerlijk bijkomen in de mooiste tuin van Rotterdam: onze eigen Diergaarde Blijdorp.

Het treintje door het park reed op de dag van de opening nog zo hard, dat sommige mensen bang waren om misselijk te worden als ze daarmee zouden rondrijden. Het treintje reed toen nog op een analoge techniek. Dit zal nog worden aangepast naar digitaal, zodat hij niet alleen langzamer zal gaan rijden, maar zelfs zal kunnen stoppen bij diverse haltes. Er zijn ook enkele interactieve elementen aangebracht. Zo kun je een zwemmende ijsbeer laten bewegen en de verlichting bij diverse gebouwen aanzetten. Op een bepaalde tijd wordt het ook donker in Miniworld en dan ligt Blijdorp er prachtig verlicht bij.

De meeste mensen houden niet van al te grote veranderingen. Dat is biologisch gezien goed te verklaren, maar maakt het voor diegenen niet minder vervelend. De wereldberoemde bioloog Charles Darwin (1809-1882) zei ooit: “het zijn niet de sterkste of de meest intelligente soorten die overleven, maar degene die het best kunnen omgaan met veranderingen”. En daar zit wat in. De denker des vaderlands, filosoof René Gude, zei het bij De Wereld Draait Door vrij vertaald als volgt: “Veranderingen zijn er altijd en overal. We zullen er dus mee moeten omgaan. Ik spreek daarom liever van aanpassen dan van veranderen”. Ik ben het daarmee eens. Mensen veranderen vanaf een zekere leeftijd nog maar moeilijk. Daar houden we immers niet van. Aanpassen aan situaties die zich voordoen kunnen mensen echter als de beste. De manier waarop je jezelf kunt aanpassen aan die situaties, bepaalt in grote mate het succes dat je in je omgeving zult ervaren. Veranderingen houden ook wij als vrienden van Blijdorp niet tegen. Sterker nog: wij bevorderen veranderingen in Blijdorp door het bouwen en opknappen van verblijven in de diergaarde gulhartig te ondersteunen. Nu zult u gemerkt hebben dat de titel van deze column is veranderd. Lijn 13 is Lijn 1 geworden. Onze trouwe Blijdorpvriend Theo van de Velde heeft na 15 jaar gevraagd of ik het stokje van hem als redactiemedewerker zou willen overnemen. Daar hoefde ik niet lang over na te denken. Als zoon van twee Rotterdammers (afkomstig uit Blijdorp en Kralingen) heb ik een band met de stad. Zo ook met de diergaarde als favoriete uitje tijdens mijn kinderjaren. Later, tijdens mijn carrière als docent biologie op twee Rotterdamse scholen, was Blijdorp voor mijn leerlingen het educatieve hoogtepunt van het schooljaar. Het Oceanium was toen net in gebruik genomen. Maar waarom dan Lijn 1? Het antwoord ligt voor de hand. Mijn opa Seesink en zijn vader reden beiden voor de RET op de tram. Eerst nog de paardentram, later de elektrische varianten. Mijn opa deed dat tot zijn pensioen op lijn 1 (Honingerdijk-Aelbrechtsplein), sinds 2005 lijn 21 (De Esch-Schiedam Woudhoek).

Miniworld is, net als Blijdorp, altijd in beweging. Als je een tijdje niet geweest bent, is er altijd weer iets nieuws te zien. Aan de andere kant blijven de items in het klein juist zoals ze op het moment van de bouw zijn. De tijd wordt dus eigenlijk stil gezet. In Miniworld zult u de komende jaren gewoon nog leeuwen in het roofdierengebouw bij de oude ingang kunnen zien, Om voor u de verandering niet te groot te maken en “zoals dat vroeger was”. Door het bevrieom op deze manier mijn opa te herinneren heb zen van de tijd wordt er een vierde dimenik de column omgedoopt van Lijn 13 naar sie aan de miniatuurwereld toegevoegd. Lijn 1. Een omleiding die niet tijdelijk is. Miniworld bestaat niet alleen uit gebouIk hoop dat u mij wilt volgen.... wen en dergelijke in het klein, maar het draait ook om de verhalen die daarbij Daniël Seesink horen. Laten we hopen dat bezoekers van Miniworld enthousiast worden over Blijdorp en onze Vereniging. Ik denk dat EEN ADRESWIJZIGING DOORGEVEN? KIJK OP Miniworld door deze saWWW.VRIENDENVANBLIJDORP.NL menwerking er in ieder geval wat vrienden bij heeft gekregen!

23 | Vriendennieuws

2 | 2015

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:50 Pagina 24

Zoo Paris - foto: Paul van Rijswijk

WEEKENDEXCURSIE VAN VRIJDAG 28 AUGUSTUS TOT EN MET ZONDAG 30 AUGUSTUS 2015 VIVE LA FRANCE, VIVE PARIS! BEZOEK AAN DRIE DIERENTUINEN IN EN OM PARIJS Dit jaar weer een weekendexcursie van drie dagen. Bij Parijs denk je niet zo snel aan een dierentuinbestemming. Vanaf vorig jaar is dat anders. Parijs is nu een ideale, wel iets prijzige, (dierentuin)bestemming voor een lang weekend. Met name op zaterdag 29 augustus hebben de Vrienden die geen dagvullend bezoek willen brengen aan Parc Zoologique de mogelijkheid om ook Parijs zelf te bezoeken. Ons Campanile hotel ligt recht tegenover metrostation Hoche. Ideaal om het centrum te bereiken. Zoals gebruikelijk bij de weekendexcursies is ook deze reis zeer compleet.

WIJ BEZOEKEN DE VOLGENDE TUINEN: Ménagerie du Jardin des plantes Opgericht in 1793 en daarmee na Schönbrunn in Wenen de oudste nog bestaande dierentuin van de wereld. De Ménagerie is nog geen 6 ha. groot en onderdeel van de botanische tuin. Het geheel is een monument en een uitdaging om te moderniseren. In 1934 werd Zoo de Vincennes geopend als de nieuwe dierentuin van Parijs. Deze ‘nieuwe’ dierentuin werd in 2008 gesloten... De Ménagerie du Jardin des plantes heeft haar opvolger overleefd! Parc Zoologique de Paris De hoofdbestemming van de reis. Op de 24 | Vriendennieuws

2 | 2015

fundamenten van de verouderde in 2008 gesloten Zoo de Vincennes verrees april 2014 de nieuwe dierentuin van Parijs. De architect heeft voor € 165 miljoen Parijs een 15 ha. grote, hypermoderne dierentuin gegeven. De tuin is in vijf biozones verdeeld. De meest spectaculaire is ‘Amazonie-Guyana’ met ‘La grande Serre tropicale’. Enkele elementen van de oude tuin, waaronder de enorme kunstrots, zijn gespaard gebleven. Oud of nieuw, zo is toch het meest markante deel nog herkenbaar. Parc des Félins Op 50 km ten oosten van Parijs ligt deze in 2006 geopende 60 ha. grote dierentuin. Op enkele lemuren na is deze tuin helemaal gespecialiseerd in katten. Ongeveer

140 katten in 30 soorten zijn vertegenwoordigd. De katten worden gepresenteerd in vier continentale ‘circuits’. Voor een uitgebreide indruk kijk op www.mnhn.fr, www.parczoologiquedeparis.fr en www.parc-des-felins.com Het reisprogramma ziet er als volgt uit: Vrijdag 28 augustus vertrek om 8.00 uur vanaf het metrostation Capelsebrug. We rijden van Capelle aan den IJssel naar Parijs. In de loop van de middag aankomst in Parijs met direct een bezoek aan de Ménagerie des Jardin des plantes. Om 18.00 uur vertrek naar ons hotel in Patin-Est met aansluitend een gezamenlijk diner in ons hotel. Zaterdag 29 augustus vertrek om 09.00 uur naar Parc Zoologique de Paris. U kunt de hele dag deze nieuwe dierentuin bezoeken. De tuin is tot 19.00 geopend. Om 17.00 uur gaat de bus naar het hotel. Diegenen die in de middag Parijs gaan bezoeken of tot 19.00 in de tuin willen blijven kunnen met de metro naar de stad of hotel

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:50 Pagina 25

-

nel, Reageer s vol want vol=

gaan. Namiddag/avond vrij te besteden. Zondag 30 augustus vertrek om 09.00 uur naar Parc des Félins. Om 14.30 uur vertrek naar Familyland te Hoogerheide voor ons gezamenlijk diner. Om 22.00 uur aankomst Capelsebrug.

Kosten € 275,- gebaseerd op een arrangement in een 2-persoonskamer. Niet-leden betalen € 280,-. Voor een 1-persoonskamer geldt een toeslag van € 50,-. U betaalt dan € 325,-. In de reissom zijn inbegrepen: De busreis Rotterdam – Parijs v.v.; De bustransfers volgens het programma; Toegang tot de drie genoemde dierentuinen; Rondleiding Ménagerie du jardin des plantes en Parc des Félins (onder voorbehoud); Twee hotelovernachtingen in Hotel Campanile Paris Est Pantin op basis van L.O; Een gezamenlijk diner op vrijdagavond 28 augustus in ons eigen hotel; Op zondagavond in Nederland om 18.30 uur een gezamenlijk diner inclusief één consumptie in Familyland te

Zoo Paris - foto: Paul van Rijswijk

-

Hoogerheide; Fooi voor de chauffeur.

Aanmelden voor deze reis Het verschuldigde bedrag dient u uiterlijk 24 juli 2015 over te maken naar ING-rekening NL22INGB0002071059 t.n.v. Vereniging Vrienden van Blijdorp te Honselersdijk onder vermelding van ‘Parijs’ + uw telefoonnummer en e-mailadres. Bent u alleenreizend en wilt u de 1-persoonskamertoeslag vermijden, dan kunt u dat met de code ‘Ind’ kenbaar maken. Het reisteam bekijkt de mogelijkheden van indeling. Enkele weken voor vertrek ontvangt u een brief met het volledige programma en de hotelgegevens.

OP ZOEK NAAR EEN LEUK CADEAU VOOR VRIENDEN OF FAMILIE? Maar u kunt geen keuze maken? Dan hebben we vanaf nu een oplossing voor dit probleem! In de Vriendenwinkel en de Vriendenshop kunt u cadeaubonnen met een waarde van € 10,kopen. De ontvanger van de cadeaubon kan vervolgens zelf

Het is niet mogelijk het betaalde bedrag te restitueren voor afmeldingen die na 24 juli worden ontvangen. Eventuele restituties vinden plaats onder inhouding van €5,administratiekosten. Als de reis is volgeboekt, wordt wel het gehele bedrag teruggestort. Wat is verder van belang Voor deze reis dient u te beschikken over een geldig paspoort of een geldige Europese ID- kaart. Het minimum aantal deelnemers is 30. Er is een maximum aantal van 50 deelnemers (één 52 of 54-persoonsbus). Voor meer informatie over deze reis kunt u zich wenden tot Peter Biesta (zie colofon).

bepalen wat hij of zij uit ons grote assortiment aan dierentuinartikelen wil hebben. Niet in de gelegenheid om naar de Vriendenwinkel of –shop te gaan? U kunt deze cadeaubon ook bestellen. Daar komt dan wel € 1,- administratiekosten bij. Bestellen kunt u doen door een mailtje te sturen met uw naam en adres naar [email protected] en tegelijk € 11,over te maken op bankrekeningnr. NL16 INGB 0006 2179 17.

€ 10,CADEAUBON VRIENDENWINKEL

25 | Vriendennieuws

2 | 2015

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:50 Pagina 26

MSC-gecertificeerde vis te gaan leveren aan dierentuinen.

DIERENTUINEN: TUSSEN IDEALISME EN COMMERCIE Tekst: Angeline Peters Foto’s: Greet van Norde

Dit was de titel van een symposium dat na de jaarlijkse ALV werd georganiseerd door de Vrienden. Sprekers op dit symposium waren: Harry Schram, werkzaam als educator van Antwerpen Zoo en Zoo Planckendael, Hans van Leeuwen, organisatieadviseur op gebied van de leisure industrie en Marc Damen, directeur van Diergaarde Blijdorp. Wie nog wat meer wil weten over de achtergrond van de drie sprekers kan het eerste nummer van Vriendennieuws uit 2015 er op na slaan.

geassocieerd wil worden. Zo ging een voorziene sponsorovereenkomst voor de jonge ijsbeertweeling om die reden recent niet door.

Dat dierentuinen ook maar gewone bedrijven zijn die geld moeten verdienen om te kunnen overleven, daar bestond geen verschil van mening over. Maar zodra het ging over de manier waarop geld verdiend kan worden, kwam de discussie onder leiding van Bart Noordegraaf (bestuurslid) los. Marc Damen vertelde dat sponsoring al heel lang bestaat in Diergaarde Blijdorp. De Vrienden zijn bijvoorbeeld ook sponsor. Maar de Diergaarde wil uit principe niet dat de sponsor vervolgens de dieren gebruikt om er zelf (financieel) beter van te worden. De sponsoring gebruiken in reclame-uitingen om te laten zien dat het bedrijf ‘duurzaam’ is of ‘verantwoord’ onderneemt is prima, maar dan moet dat bedrijf ook wel echt duurzaam zijn. Marc haalt voorbeelden aan van bedrijven die zo anders denken over gebruik van grondstoffen, afvalverwerking e.d. dat Diergaarde Blijdorp daar niet mee

Het volgende discussiepunt was of het belangrijk is dat dierentuinen duurzaam zijn. En hoe wordt de bezoeker daar bij betrokken? Er werd lang gepraat over biologische kroketten, wat de prijsstelling moest zijn en of bezoekers de keuze moeten krijgen tussen biologische producten en ‘gewone’ producten. De meeste aanwezigen waren van mening dat er zeker een taak ligt voor een dierentuin om bezoekers bewuster te maken van hun keuzes. Biologische producten in de restaurants horen hierbij. Dit kan hogere prijzen tot gevolg hebben of minder keuze. Marc gebruikte hiervoor de engelse uitdrukking “practice what you preach”, vrij vertaald “de daad bij het woord voegen”. Dat geldt niet alleen voor de producten in de restaurants, maar ook voor het voedsel van de dieren. En dat blijkt niet altijd makkelijk. Zo heeft Blijdorp lang moeten lobbyen om visgroothandels zo ver te krijgen

26 | Vriendennieuws

2 | 2015

Een volgend onderwerp dat de revue passeerde was het ‘gebruik’ van dieren voor de beleving van de bezoekers. Gebruik in de zin van voederpresentaties en shows (zoals de vrije vluchtvoorstelling) werd door de meeste aanwezigen acceptabel gevonden. Ook doorloopverblijven waarbij een bezoeker zonder barrière oog in oog kan staan met een dier worden gewaardeerd. Maar aaien van dieren en presentaties die meer op circusacts lijken, passen volgens de meeste aanwezigen niet in een dierentuin. Echter, er zijn voldoende dierentuinen in de wereld waar je als bezoeker wel zo’n intense beleving kan hebben met (dierentuin)dieren, niet alleen in de Verenigde Staten of Azië, maar ook in Europa. De bezoekers vragen erom en waarom zou je als dierentuin daar dan niet in voorzien? Ligt de focus erop de bezoeker een geweldig dagje uit te geven of wil je als dierentuin een boodschap uitdragen/meegeven aan de bezoeker? Gaat de beleving van de bezoeker boven het welzijn van de dieren? Het zal duidelijk zijn dat hier niet zo makkelijk een strakke grens te trekken is wat wel en niet acceptabel is. Er werd in de zaal dan ook stevig over gediscussieerd. Er zijn zoveel nuances en variabelen dat elke dierentuin daar zijn eigen afweging in moet maken. Wat wel duidelijk werd is dat er een trend gaande is, waarbij naast de ‘oude traditionele’ dierentuin er steeds meer ‘attractieparken met dieren’ komen. Wellicht dat deze laatste categorie een totaal verschillend publiek trekt (de term SBS-6 kijker of de belgische variant VTMkijker kwam ter sprake), maar ook de traditionele dierentuin heeft het grote publiek nodig als bezoeker om voldoende inkomsten te genereren. Maar of dit betekent dat er dan ook concessies gedaan moeten worden op het gebied van duurzaamheid en diervriendelijkheid? Die stap wilden de aanwezigen niet nemen. Misschien kunnen ook andere wegen ingeslagen worden om het de bezoeker naar zijn zin te maken. Wat belangrijk is, is dat een bezoeker zich prettig voelt. Dit kan door het plaatsen van een bankje, de keuze geven voor een snelle snack of uitgebreide lunch of diner, schone toiletten of het voorkomen van lange wachtrijen.

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:50 Pagina 27

Daarnaast verwachten bezoekers steeds meer gemak, comfort, luxe en dat allemaal voor een betaalbare prijs. Dat betekent voor een dierentuin dat ze een totaalpakket moet bieden. Hoe een dierentuin hier aan moet voldoen zal per situatie verschillen. Een stadsdierentuin als Antwerpen zal nooit zijn schaarse ruimte spenderen aan overnachtingsmogelijkheden voor de bezoekers, aldus Harry. Er zijn meer dan voldoende mogelijkheden in de stad zelf. Echter de accommodatie die London Zoo vanaf 2017 in gebruik wil nemen, is nu al voor de eerste twee jaren volgeboekt. Er is dus grote behoefte aan een bijzondere beleving bij de bezoekers. Hoe dierentuinen daaraan tegemoet kunnen komen zal, zoals gezegd, voor elke dierentuin anders zijn. Het beste advies lijkt je eigen identi-

teit behouden en dat doen waar je als dierentuin goed in bent. Dat in de huidige tijd de noodzaak van veranderingen steeds groter wordt mag duidelijk zijn. De traditionele bezoeker in de vorm van het gezinnetje dat een paar keer per jaar een dagje naar de dierentuin gaat, is aan het verdwijnen. Dat gezinnetje wil wel naar de dierentuin, maar van de gelegenheid gebruik maken om ook te winkelen in de Koopgoot of de Markthal en dan tot slot een bezoekje brengen aan vrienden of familie. Een dierentuin doet er dus goed aan ook aantrekkelijk te zijn voor bezoekers die maar een paar uurtjes willen spenderen. Zowel Harry als Marc herkennen deze categorie bezoekers.

Tot slot werd de vraag gesteld hoe de dierentuin er over 10 jaar uitziet. Allereerst zal de educatie er heel anders uitzien. Gebruik van apps en tablets door de jongere generatie zal er zeker onderdeel van uitmaken, ook al zal dit nooit de beleving van ‘contact’ met echte dieren kunnen vervangen. Harry verwacht dat er veel meer samenwerking komt met andere toeristische attracties. De onzichtbare muren tussen dierentuinen, musea, pretparken e.d. zullen wegvallen. Die verschillende organisaties kunnen veel van elkaar leren. Harry verwacht dan ook dat er in de toekomst een gezamenlijk pakket aangeboden gaat worden. Hans trekt dit nog verder door door de verbinding van dierentuinen met de natuur te voorspellen: dierentuinen die gezamenlijk optrekken met instanties als Staatsbosbeheer en de zeehondencrèche voor nog meer beleving in korte tijd. Marc tot slot brengt het punt naar voren dat voor veel Rotterdammers de Diergaarde de enige mogelijkheid is voor contact met natuur en dieren. Die rol zal de Diergaarde ook over 10 jaar nog vervullen. Kortom, een toch wat ‘zwaar’ onderwerp leidde tot leuke discussies en soms verrassende standpunten. Wat mij betreft een initiatief dat best herhaald mag worden!

EEN LIDMAATSCHAP CADEAU GEVEN? KIJK OP WWW.VRIENDENVANBLIJDORP.NL

Gezoc vrijwillight er (m/v) s

HET PROMOTIE TEAM IS OP ZOEK NAAR

COLLEGA-VRIJWILLIGERS (PARTTIME) Heb je belangstelling? Wil je je nu al aanmelden of heb je (eerst nog) een paar vragen? Neem dan contact op met één van onze collega’s. Zij kunnen je verder informeren. E-mail: [email protected] of [email protected]

27 | Vriendennieuws

Met dank aan Janno Weerman (Diergaarde Blijdorp)

2 | 2015

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:50 Pagina 28

PROJECT 2016: VERNIEUWD ONDERKOMEN FLAMINGO’S

Flamingo’s - foto: Yvonne Raaijmakers

Tekst: Trix Vermeulen

Wie doet het niet af en toe: het dierenspel spelen. Het kan overal: in de auto, voor het slapen gaan of als korte onderbreking van het werk. De regels zijn eenvoudig. De één noemt een dier, de volgende noemt een dier dat begint met de laatste letter van het vorige dier. Bijvoorbeeld: kikker – reebok – kangoeroe enzovoort. Een aantal letters is lastig, zoals de h en de f. Het dier dat altijd genoemd wordt met de f is de flamingo. Iedereen weet wat een flamingo is. En dat is niet zo gek met zo’n opvallend uiterlijk. De flamingo is vast een van de meest herkenbare vogels.

Over de flamingo bestaan allerlei mythen. De oude Egyptenaren geloofden dat de flamingo een verschijningsvorm van de zonnegod Ra was. Bij de Romeinen was de flamingo populair vanwege zijn stekelige tong, die als delicatesse werd gezien. Mijnwerkers in de Andes gebruikten het vet van flamingo’s als medicijn tegen tuberculose. In Suriname wordt de flamingo een zeegans genoemd en is de rode ibis voor hen een flamingo. De flamingo dankt zijn naam waarschijnlijk aan zijn rood wit gevlamde verenkleed. Het Latijnse woord ‘flamma’ betekent vuur. De naam flamingo wordt natuurlijk ook in verband gebracht met de flamenco, de Spaanse dans. De flamenco zou de dans van de flamingo zijn, waarbij de dansers de bewegingen van de flamingo nadoen. 28 | Vriendennieuws

2 | 2015

De flamingo’s vormen een aparte familie van vogels die zes soorten kent. Ze werden vaak ingedeeld bij de orde van de ooievaarachtigen. Ze zouden verwant zijn aan de andere vogels in deze orde als de reigers, ibissen, lepelaars en de ooievaars zelf. Een uitgebreid DNA-onderzoek in 2008 wees uit dat de flamingo niet verwant is aan de ooievaar, maar wel een nauwe verwantschap heeft met de fuut. Flamingo’s leven in de tropen en subtropen in groepen van soms wel een miljoen exemplaren. Ze kunnen erg goed tegen grote temperatuurwisselingen. In ZuidLimburg zijn ook wel eens flamingo’s gezien en net over de grens in Duitsland in het dorpje Zwillbrock vind je de noordelijkste flamingokolonie ter wereld.

Op één been Hoewel ik vast de laatste ben die het is opgevallen, wil ik toch even de aandacht vestigen op de poten van de flamingo. Die knikken de verkeerde kant op! Althans, zo lijkt het. De knik die je halverwege hun poot ziet, is niet hun knie, maar hun hak. De flamingo ziet er zittend daarom ook bijzonder uit, alsof hij zijn onderbeen naar voren kan buigen. Later bedacht ik me pas dat andere vogels als ooievaars en reigers hun poten net zo buigen. De tenen van flamingo’s zijn vergeleken bij hun lange poten maar klein. De zwemvliezen zorgen ervoor dat de flamingo niet wegzakt in de modder. Waarom staat een flamingo zo vaak op één been? Hierover bestaan diverse theorieën. Door één poot op te trekken zouden ze minder lichaamswarmte verliezen in het water. Een andere reden zou zijn dat hij zo minder snel in de modder kan zakken. Met de poot die hij omhoog houdt, kan hij zichzelf makkelijker uit de modder trekken. Volgens anderen doet hij dit om zijn poot regelmatig te laten drogen. Door het zoute water kan de flamingo kloofjes krijgen aan zijn tenen en zwemvliezen. Het regelmatig laten drogen vermindert het aantal kloofjes.

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:50 Pagina 29

Twee wetenschappers aan de universiteit van Philadelphia hebben het fenomeen nader bestudeerd. Ze onderzochten eerst of flamingo’s, net als mensen, een voorkeur voor links of rechts hebben. Flamingo’s hebben inderdaad een voorkeur als het gaat om het rusten van hun kop, dat doen ze het liefst aan één kant van hun lijf. Bovendien werd duidelijk dat dieren die hun hoofd links laten rusten agressiever zijn dan die het hoofd rechts houden. Deze voorkeur voor links of rechts geldt niet voor het staan op één poot. Wel stelden ze vast dat de vogels liever in het water op één poot staan dan op de grond. Dit was het bewijs dat het op één poot staan bedoeld is om zo min mogelijk warmte te verliezen, omdat water meer lichaamswarmte opneemt. Daarnaast wisselen ze vaak van poot om te voorkomen dat ze beschadigingen aan het pootweefsel krijgen door kou. Voedsel Flamingo’s foerageren in ondiep water. Ze houden hun kop ondersteboven onder water en maken met hun poten de modder los. Hun snavel houden ze een klein stukje open en met hun tong duwen ze het water in en uit hun snavel, terwijl ze hun kop langzaam heen en weer bewegen. Dit is de eerste filtering om grote voorwerpen buiten de snavel te houden. Een tweede filtering gebeurt in de snavel zelf. Langs de zijkant van de snavel staan allemaal kleine lamellen, die soms ook nog met kleine haartjes bedekt zijn, om het voedsel uit het water te zeven. Het voedsel van de flamingo is rijk aan bètacaroteen. Dit is een kleurstof die ook gebruikt wordt in bijvoorbeeld vruchtenhagelslag. De flamingo poetst zijn veren zelf rood met deze stof. Vooral in het broedseizoen is dit goed zichtbaar. Zodra de flamingo’s een jong hebben, zijn ze erg druk met het aanmaken van de zogenaamde kropmelk voor het jong. Ze hebben dan geen tijd om zichzelf te poetsen en kleuren nagenoeg wit. Kortwieken leewieken Om ervoor te zorgen dat een vogel in gevangenschap niet kan wegvliegen, wordt hij gekortwiekt of geleewiekt. In beide gevallen wordt een van de vleugels ingekort,

Leewieken is dan een alternatief, een methode die lange tijd gangbaar was. Dit is een lichamelijke ingreep die niet omkeerbaar is. Het middenhandsbeentje met de slagpennen wordt verwijderd. Dit kan niet meer aangroeien. Het wordt gedaan als de vogels nog heel klein zijn. Hoewel de ingreep klein is, is de impact groot en niet passend bij een moderne dierentuin. De wetgever vindt dit gelukkig ook, want per 2018 geldt een algeheel verbod op leewieken.

Flamingo’s - foto: Jan Breedijk

DE VRIENDEN LATEN DE VOGELS VLIEGEN STEUN ONS, ALS HET IN UW VERMOGEN LIGT, MET EEN EXTRA GIFT (ZIE BIJGAANDE BRIEF)

waardoor de vogel uit balans raakt. Maar wat is nu het verschil tussen de methodes? Kortwieken is het afknippen van een punt van de grote slagpennen. Alleen de veren worden geknipt, vergelijkbaar met het knippen van haren of nagels. Na de rui groeien nieuwe slagpennen uit. Kortwieken is een tijdelijke oplossing die steeds herhaald moet worden. Voor de flamingo’s in de dierentuin is deze behandeling om verschillende redenen geen optie. In Blijdorp zitten ruim negentig flamingo’s. Met zo’n groot aantal is het onmogelijk bij te houden welke vogels weer gekortwiekt moeten worden. Bovendien moet de flamingo gevangen worden voor het kortwieken. Dit is stressvol voor het dier en dat voorkom je liever.

Voor Blijdorp betekent dit dat er een andere manier gevonden moet worden om de flamingo’s binnen het verblijf te houden. In het najaar, na het broedseizoen van de flamingo’s, wordt het verblijf overdekt met een net. Het zal lijken op het net van het gierenverblijf: hoge palen met bovenin een grofmazig net. Het binnenverblijf van de flamingo’s blijft hetzelfde. Het net heeft ook een ander groot voordeel: zo kunnen de vos en de reiger buiten het verblijf gehouden worden. Het vermoeden bestaat namelijk dat er een vos op het perk van de flamingo’s is geweest. Een vos kan veel schade aanrichten, met name in het broedseizoen. Dit geldt ook voor de reiger. Flamingo’s kunnen heel oud worden. In de groep van Blijdorp zitten vogels die nog van de wildvang in de jaren zestig zijn. De groep bestond voorheen uit twee soorten flamingo’s die makkelijk met elkaar kruisten. De kruisingseieren werden weggehaald, maar het broeden verliep niet goed. Daarom is ervoor gekozen alleen de Europese flamingo te houden. De oorspronkelijke mannetjes konden niet zo goed paren. Hun zonen daarentegen bevruchtten alle vrouwtjes. Om de samenstelling van de groep gezond te houden, zijn er tien flamingo’s naar een dierentuin in Hongarije gegaan. Blijdorp kreeg in ruil tien van hun flamingo’s. De groepsdynamiek veranderde totaal. Vorig jaar waren er voor het eerst eieren, maar tot jongen kwam het niet. Hopelijk komen er dit jaar wel jonge flamingo’s in Blijdorp. Als het broedseizoen afgelopen is en de flamingo’s het binnenverblijf ingaan, kan er gestart worden met het project. Voor de bezoekers misschien niet de mooiste oplossing, maar voor de dieren zeker een veilige en de diervriendelijkste!

Met dank aan: Harald Schmidt (Diergaarde Blijdorp), wikipedia, ‘Dieren’ (ANWB)

29 | Vriendennieuws

2 | 2015

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:51 Pagina 30

zenpanda’s. Vorig jaar kwamen deze dieren vanuit China naar Pairi Daiza waar ze momenteel leven in een nieuw € 10 miljoen kostend gebied samen met takins en sneeuwpanters. In de Chinese tuin zijn verder reuzenotters, diverse soorten kraanvogels en muntjaks te vinden. Tijdens het bezoek werd nog gebouwd aan een verblijf voor Chinese alligators.

Foto: Aart Pijl

Tekst: Wilco Warning

EEN PANDASTISCHE DAG IN PAIRI DAIZA! Op zaterdag 18 april vertrokken om 8 uur drie bussen met in totaal 150 deelnemers richting Pairi Daiza in België. Er werd goed zonnig weer voorspeld, wat een mooie dierentuindag beloofde.

Foto: Aart Pijl

Pairi Daiza is een relatief jonge dierentuin die in 1994 zijn deuren opende als vogelpark. Het park is gevestigd op een oud kloosterterrein, waardoor het park een historische en mythische aanblik heeft. Dit is onder andere goed te zien bij de ingang van het park en de 54 meter hoge abdijtoren, die vanuit de omstreken te zien is. Verder is het gehele park omringd door een drie kilometer lange muur. Door de jaren heen is het park uitgegroeid tot een volwaardige dierentuin en het is momenteel nog steeds volop in ontwikkeling. Vorig jaar trok het park 1.390.000 bezoekers, een record als gevolg van de komst van twee reuzenpanda’s. Om 11 uur kwamen we aan in Pairi Daiza waarna men het park op eigen gelegenheid kon bezoeken of deel kon nemen aan een rondleiding langs de hoogtepunten van Pairi Daiza. Hieronder kort een paar hoogtepunten beschreven: 30 | Vriendennieuws

2 | 2015

Le Royaume de Ganesha In 2009 opende Pairi Daiza deze Indonesische tuin die 5,5 hectare beslaat met als middelpunt een grote in het oog springende Balinese tempel. Daarnaast bevat dit gebied een dorp op palen, een olifantenbad waar in de zomermaanden de olifanten dagelijks een bad nemen en een bloementempel. In 2013 werd dit gebied uitgebreid met een tempel voor Aziatische olifanten. Dit gebied huisvest naast een groot aantal plantensoorten onder andere wombats, kleinklauwotters, makaken, neushoornvogels, waterbuffels, panters en Aziatische olifanten. Momenteel wordt gewerkt aan een grote tempel voor witte tijgers die in mei gereed moet zijn. La Terre des Origines In 2012 opende het park een groot Afrikaans gebied. Dit gebied van acht hectare kostte 15 miljoen euro en bevat naast een tiental dierenverblijven ook cultuurgebieden, waaronder een Afrikaans vissersdorp en een Tambermadorp. In dit gebied zijn onder andere kafferbuffels, cheeta’s, leeuwen, Afrikaanse olifanten, neushoorns, nijlpaarden, giraffen, zebra’s en diverse soorten apen te zien. La Cité des Immortels Dit gebied bevat de grootste Chinese tuin van Europa en staat vol met Chinese gebouwen, waaronder een grote boeddhistische tempel met daarbinnen een groot standbeeld van Boeddha. Dit gebied biedt ook plaats aan de twee bekendste bewoners van het park: de reu-

De Mersus Emergo Wanneer je geen bouwvergunnig kunt krijgen voor een nieuw verblijf, dan bouw je gewoon een boot. Zo dacht de directeur van Pairi Daiza in 2003. Dit enorme schip huisvest een grote collectie reptielen waaronder slangen, varanen en schildpadden die in de ruimen van het schip te bezoeken zijn. Verder bevindt zich achter de schermen ook de stal voor een tweede groep olifanten, de stal voor de giraffen en het binnenverblijf voor Zuid-Afrikaanse zeeberen. Bouwwerkzaamheden Wanneer je door de tuin loopt, wordt meer dan ooit duidelijk dat deze dierentuin nog volop in ontwikkeling is. Achter Ganesha wordt een groot nieuw olifantenverblijf gebouwd dat in de toekomst plaats moet gaan bieden aan een fokgroep Aziatische olifanten. In datzelfde gebied wordt gewerkt aan een nieuw project: De tempel van de Tijgers. Deze tempel wordt 25 meter hoog en wordt daarmee de grootste tempel in het park, die plaats zal bieden aan witte tijgers. Aan de andere kant van het meer, dat centraal in het park ligt, wordt een groot nieuw gebied aangelegd waarin poolgebieden centraal zullen staan. Tevens zal hier een treinstation verrijzen, waar de recent nieuw aangelegde spoorlijn haar eindpunt zal hebben. Op de terugweg werd gestopt in Breda voor een drie-gangen diner in restaurant Boswachter Liesbosch, waarna we rond 22.30 uur weer aankwamen in Rotterdam na een indrukwekkende dierentuindag mét mooi weer! Balinische bloementempel foto: Wilco Warning

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:51 Pagina 31

M

U

T

A

T

I

E

S

EERSTE KWARTAAL 2015

In deze rubriek vindt u een selectie uit de mutatielijst van de Diergaarde. Er kan tussentijds het een en ander zijn veranderd. Ook kunnen dieren zich (niet zichtbaar voor publiek) achter de schermen bevinden. Waar bekend wordt aangegeven of het een mannetje (het eerste cijfer) of een vrouwtje (het tweede cijfer) betreft, of dat het geslacht nog niet bekend is (het derde cijfer). Voorbeeld: 1.1.0 Leeuw = Twee leeuwen, één mannetje en één vrouwtje.

Geboren eboren 26 jan/0.1.0 Prins Alfred hert, 28 jan/0.02 kroeskoppelikaan, 7 feb/0.0.1 Californische stierkophaai, 22 feb/0.0.1 koeneusrog, 3 mrt/0.0.2 groene toerako, 11 + 13 mrt/0.0.2 violette toerako, 24 mrt/0.1.0 Mhorrgazelle, 25 + 27 mrt/1.1.0 netgiraffe.

IJsbeer Eric - foto: Peter van Norde

Gestorven Gestorven 6 jan/0.1.0 penseeloorzwijn (plm 10 jaar), , 20 jan/0.1.0 Bahama pijlstaart (plm 16 jaar), 25 jan/0.1.0 Europese wolf (plm 10 jaar), 26 jan/1.0.0 Chapmann zebra (plm 21 jaar), 5 feb/1.0.0 ijsbeer (Eric, plm 21 jaar), 9 feb/1.0.0 wrattenzwijn (plm 16 jaar), 19 feb/1.0.0 pantserkrokodil (plm 86 jaar). Gearriveerd 14 jan/0.2.0 pruimkopparkiet (van particulier), 15 jan/2.0.0 Amerikaanse pijlstaartrog (van Kattegatcentret, Denemarken), 14 feb/0.1.0 zuidelijke poedoe (van Banham Zoo), 25 feb/1.2 rotsgrondeekhoorn (van Stichting AAP), 26 feb/1.2 stokstaartje (van Wilhelma, Stuttgart), 5 mrt/0.2.0 Okapi (van Zoo Beauval), 6 mrt 1.0.0 Okapi (van Zoo Antwerpen), 23 mrt/4.6.0 grote textorwerver (van Dierenpark Wissel, Epe).

Mccordsschildpad - foto: Joost Hubeek

Verzonden 19 jan/1.0.0 grote koedoe (naar Pairi daiza), 2 feb/1.1.0 geelvlugelara (naar South Lakes Safari Zoo), 5 feb/0.0.2 konijnuiltje (naar Zoo Hannover), 26 feb/0.1.0 maraboe (naar Dierenpark Amersfoort)/ 2 mrt/0.1.1 Hamerkophaai (naar Kopenhagen Zoo), 3 + 12 mrt/0.2.0 Kaapse grondeekhoorn (naar Zoo Basel), 5 mrt/1.1.0 wulp (naar Augsburg Zoo), 6 mrt/0.1.0 maraboe (naar Zoo Antwerpen), 15 mrt/1.1.0 Vonderdecken tok (naar Zoo Besançon), 15 mrt/0.1.0 pinchéaapje (naar Zoo Besançon), 22 mrt/4.10.1 zwarte ibis (naar Zoo Zagreb), 23 mrt/0.0.3 McCords slangenhalsschildpad (naar Zoo Zagreb).

Bejaarde pantserkrokodillen - foto: Gerda Nijssen

31 | Vriendennieuws

2 | 2015

VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:51 Pagina 32

c

Denkt u na over een (periodieke) schenking aan onze vereniging? Kijk dan op www.vriendenvanblijdorp.nl en klik op ‘giften en schenkingen’. Onze huisnotaris kan u helpen!

a

g

e

n

d

a

o

l

o

f

o

n

37e jaargang, nummer 2, oplage: 6500 Vereniging Vrienden van Blijdorp p/a David Verhagen, secretaris Populierendreef 287, 2272 RG Voorburg Vriendennieuws is een uitgave van de Vereniging Vrienden van Blijdorp en verschijnt vier maal per jaar.

Zaterdag 18 juli 2015 Zomerexcursie naar Safari Beekse Bergen (zie blz. 18) Vrijdag 28, zaterdag 29 en zondag 30 augustus 2015 Weekendexcursie naar Parijs, Frankrijk (zie blz. 24) Zaterdag 3 oktober 2015 Najaarsexcursie naar Zoo Krefeld, Duitsland Zaterdag 28 november 2015 Winterexcursie naar Aqua Zoo/Löbbecke Museum Düsseldorf, Duitsland

EEN LIDMAATSCHAP CADEAU GEVEN? KIJK OP WWW.VRIENDENVANBLIJDORP.NL

De Vereniging Vrienden van Blijdorp stelt zich ten doel: “Het in zo breed mogelijke zin ondersteunen van Diergaarde Blijdorp”. De jaarlijkse minimale contributie bedraagt € 44,-, waarvoor de leden 4 keer per jaar het verenigingsorgaan Vriendennieuws ontvangen, alsmede 2 gratis toegangsbewijzen voor Diergaarde Blijdorp in Rotterdam. Bovendien worden de leden in staat gesteld deel te nemen aan diverse activiteiten, die speciaal voor hen georganiseerd worden, zoals excursies en lezingen. Secretariaat: p/a David Verhagen, Populierendreef 287 2272 RG Voorburg - Telefoon 06-55012705 Email: [email protected] IBAN/SEPA: NL39INGB 0001 3578 03 BIC: INGBNL2A Fiscaal nummer: 0071.88.869 Reizen: Peter Biesta, Dijkstraat 7-B, 2675 AT Honselersdijk Telefoon: 06-48808538 Email: [email protected] Promotieteam: Email: [email protected] Redactie-adres Vriendennieuws: Marcel Kreuger, hoofdredacteur Goudsesingel 235d, 3031 EL Rotterdam Email: [email protected]

TWITTER @BLIJDORPVRIEND Redactie-medewerkers: Karin van Leeuwen, Angeline Peters, Alex Schouten, Gerda Nijssen, Trix Vermeulen, Daniël Seesink Vriendennieuws ontvangt regelmatig foto’s van Rob Doolaard, Joost Hubeek, Koos Net, Aart Pijl, Greet en Peter van Norde en Fred van Tiel Vormgeving en druk: Argus, Rotterdam Vrienden van Blijdorp op Internet: Website: http://www.vriendenvanblijdorp.nl

EEN ADRESWIJZIGING DOORGEVEN? KIJK OP WWW.VRIENDENVANBLIJDORP.NL

BEZOEK EN LIKE OOK DE FACEBOOKPAGINA www.facebook.com/vriendenvanblijdorp a

d

r

e

s

B

l

i

j

d

o

r

p

Diergaarde Blijdorp, Blijdorplaan 8, Rotterdam Bezoekersinformatie: 010 - 443 14 95 Postadres: Postbus 532, 3000 AM Rotterdam Openingstijden: Het gehele jaar, iedere dag geopend! Wintertijd: 09.00 tot 17.00 uur. Zomertijd: 09.00 tot 18.00 uur

Samenstelling Verenigingsbestuur: Voorzitter Marcel Kreuger Secretaris David Verhagen Tweede secretaris Inge Matheij Penningmeester / Vice-voorzitter Arie Bos Leden Peter Biesta - Reizen Bart Noordegraaf - Ext. comm. / PR Martin van Brenen - Promotieteam ISSN: 1568-3400 Artikelen geschreven door derden vertegenwoordigen de mening van de auteur en niet noodzakelijkerwijs die van de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen in te korten of te weigeren. Toegezonden foto’s kunnen met vermelding van de naam van de fotograaf rechtenvrij gebruikt worden ten behoeve van activiteiten zonder winstoogmerk van de Vereniging Vrienden van Blijdorp. Tenzij schriftelijk anders wordt aangegeven worden toegezonden foto’s opgenomen in het fotoarchief van de Vereniging Vrienden van Blijdorp en aldus niet geretourneerd.