2015 Detailhandel Nederland

JAAR VERSLAG

2015 Detailhandel Nederland

Voorwoord

Jaarsverslag Detailhandel Nederland 2015

Voorwoord

Onze markt verandert ingrijpend. Naast de aloude, vertrouwde winkel op de hoek of in het winkelcentrum is de afgelopen jaren een rijk aanbod aan webwinkels ontstaan. Deels gaat het om nieuwe aanbieders, maar ook de ‘traditionele’ detailhandel timmert aan de weg. Winkeliers transformeren zich tot omnichannel ondernemingen. Het is een uitdagende tijd waarin uiteraard ook Detailhandel Nederland meebeweegt. In 2015 is de Retailagenda vastgesteld. Hierin wordt samen met onze stakeholders en met steun van de minister van Economische Zaken, Henk Kamp, de verandering van de markt in goede banen geleid; de behoefte aan andere en minder winkelmeters is een belangrijk thema. Of neem het onderwijs. Om in de toekomst slagvaardig te kunnen opereren en over de beste mensen te kunnen beschikken heeft Detailhandel Nederland samen met partners een Human Capital Agenda opgesteld. Dat gaat niet alleen over bij- en omscholing, maar ook over het creëren van toponderonderwijs: het instellen van Hogere Handelsscholen. 2

3

Wat niet veranderd is, is de noodzaak van een gezaghebbende stem in politiek Den Haag en Brussel. Namens alle winkeliers: MKB en grootbedrijf, levensmiddelenhandel en nonfood retail, fysieke en online verkopers. Voor deze gezamenlijke belangenbehartiging is een stevig fundament gelegd door Jan Meerman, die de voorzittershamer aan mij heeft overgedragen. Jan verdient daarvoor een groot compliment. De komende periode willen wij nauw (blijven) samenwerken met de brancheorganisaties en hun leden, de retailondernemers. Wij willen uw gesprekspartner zijn.

Guido van Woerkom, Voorzitter

Algemene Zaken

4

5

Algemene Zaken

Algemene Zaken

Het bestuur vormt samen met de directeur in feite de stuurgroep voor Algemene Zaken. In 2015 stond Algemene Zaken in het licht van de Provinciale verkiezingen, de verdergaande digitalisering van de detailhandelsmarkt, de discussie rondom de beeltenis van Zwarte Piet en de noodzaak om wetten en regels aan het nieuwe speelveld aan te passen. Ook is er onderzoek gedaan naar de effecten van belastinghervormingen op de omzet en de werkgelegenheid in de detailhandel.

6

Jaarverslag 2015 Detailhandel Nederland

Aanpassen verouderde wetten en regels

De detailhandel verandert ingrijpend. Winkeliers transformeren zich tot omnichannel ondernemingen. Dit veranderingsproces dient de ruimte te krijgen en tezelfdertijd in goede banen te worden geleid. Het is een trend die gevolgen heeft voor weten regelgeving en beleid. In de kern komt het erop neer dat de markt en overheid in de samenwerking een integrale benadering nastreven, gelijk aan multi- en omnichannel retailing: het creëren van een gelijk speelveld, behouden van vitale binnensteden, waarborgen van het betalingsverkeer, aanpassen van sommige fiscaliteiten, verantwoord verkopen van bijzondere goederen, vernieuwen van arbeidsvaardigheden en –voorwaarden en het beschermen van privacy op werkbare wijze. Detailhandel Nederland legt dit doorlopend aan beleidsmakers uit aan de hand van de prioriteiten die zijn benoemd in de brochure ‘Web en Winkel’ (2014). Daarnaast krijgt online een steeds duidelijkere plaats in de stuurgroepen van Detailhandel Nederland. De status einde 2015 is dat er duidelijk nog geen breed bewustzijn is onder beleidsmakers, maar dat er soms wel besluiten zijn genomen die in lijn zijn met de trend. Een voorbeeld van het groeiende bewustzijn is het vrijgeven van de koopzondagen in de gemeente Groningen per 2015. De wethouder motiveerde het besluit door aan te geven dat consumenten op zondag willen winkelen en dat als zij dat niet in Groningen kunnen, dat op het internet zullen doen. Andere voorbeelden zijn het in 2015 aangekondigde voornemen van de Europese Commissie om de btw-vrijstellingen af te schaffen voor rechtstreekse invoer door consumenten bij Aziatische webwinkels en het per 2015 doorvoeren van het country of destination principe.

7


Algemene Zaken

Hervorming belastingstelsel in de ijskast

Detailhandel Nederland heeft door Panteia een onderzoek laten doen naar de effecten van belastinghervormingen op de omzet en de werkgelegenheid in de detailhandel. Het gaat om aanpassingen van de btw, accijnzen, werkgeverslasten en inkomstenbelasting. Voor het eerst zijn in deze context prijselasticiteiten onderzocht. Ook komen de grenseffecten aan de orde. Het onderzoek is begeleid door een commissie van belastingen arbeidsdeskundigen uit de achterban en becommentarieerd door de hoogleraren Van Raaij (consumentengedrag) en Kavelaars (fiscale economie).

8

Directe aanleiding voor het onderzoek was de langer lopende discussie in het parlement over een belastinghervorming die bekostigd zou moeten worden uit onder meer de btw. Daarbij is met veel te veel gemak gesteld dat een btwverhoging een schadevrije optie is. Deze denkrichting is volgens de detailhandel niet de juiste. Met dit rapport heeft Detailhandel Nederland ideeën aangedragen voor betere belastingkeuzes die de consumptie en werkgelegenheid betreffen. Het onderzoek is gepubliceerd en er zijn gesprekken over gevoerd met Kamerleden. In de loop van 2015 is duidelijk geworden dat het kabinet de belastinghervorming niet meer ter hand neemt. Even leek het erop dat er overeenstemming was bereikt. Niet snel daarna bleek een hervorming geen steun te krijgen van de oppositie en niet te kunnen rekenen op breed draagvlak. In de schets voor hervormingen bleef het 21 procent tarief ongemoeid en bleven levensmiddelen in het lage tarief. Enkele producten en diensten (boeken, groen, kappers) die door de detailhandel worden aangeboden, zouden naar het hoge tarief worden overgebracht.

Zwarte Pietendiscussie

Sinds een aantal jaar is de discussie rondom de beeltenis van Zwarte Piet verhevigd. De winkeliers willen het Sinterklaasfeest teruggeven aan de kinderen van Nederland. Dat doet Detailhandel Nederland door sinds 2015 deel te nemen aan het rondetafeloverleg van het ministerie van Sociale Zaken. Het doel van de rondetafel is komen tot een toekomstbestendige invulling van het Sinterklaasfeest. In de verhitte discussies over Zwarte Piet zijn het vooral winkeliers die aangesproken worden. Dat is niet terecht, aangezien dit maatschappelijke dossier een veel bredere groep aangaat. Daarom is Detailhandel Nederland verheugd met de positie aan de rondetafel, met als doel om er gezamenlijk uit te komen. Net als ieder kind willen ook de winkeliers er weer gewoon een feest van maken. Winkeliers hebben begrip voor de worsteling, maar hebben tegelijkertijd behoefte aan een werkbare oplossing. De negatieve discussie rondom Zwarte Piet leidt af van het kinderfeest dat Sinterklaas moet zijn. Het is echt te betreuren dat er verdeeldheid is ontstaan over de invulling van het feest. Voor winkeliers is Sinterklaas één van de belangrijkste periodes uit het jaar en dan zou je het liefst iedereen tevreden houden. We gaan ervan uit dat de rondetafel daaraan bijdraagt. De rondetafel wordt voorgezeten door minister Asscher. Deelnemers zijn voor- en tegenstanders van Zwarte Piet en vertegenwoordigers van organisaties die een neutrale positie innemen. Het overleg heeft geleid tot een beter begrip, maar nog niet tot consensus. Hoewel de positie van de winkeliers over het algemeen beter wordt begrepen, zijn sommige collega’s toch opgeschrikt door agressie. Hiertegen is uiteraard aangifte gedaan. Agressie zullen wij nooit accepteren.

9


Algemene Zaken

Provinciale Staten verkiezingen 2015

In maart 2015 ging Nederland weer naar de stembus. Dit keer voor de Provinciale Staten Verkiezingen. De detailhandel is niet alleen onmisbaar voor de economie van de regio’s en provincies, maar is ook verweven met de samenleving. Winkelstraten en winkelcentra vormen het kloppend hart van onze buurten. Als de samenleving digitaliseert, digitaliseert de detailhandel. Dat heeft invloed op de behoefte aan winkelpanden. De winkelinfrastructuur staat onder druk door het veranderende consumentengedrag en door winkelleegstand. Met het oog op haar ruimtelijke ordeningstaak kan en moet de provincie sturen: door het formuleren van regionale uitdagingen waar de detailhandel voor staat en door regie te voeren op bovengemeentelijke afstemming.

10

Detailhandel Nederland deed concrete voorstellen voor provinciale afdelingen van politieke partijen en politici. Deze bevatte suggesties voor de ruimtelijke ordening, economie en leefbaarheid en tekstvoorstellen voor de verkiezingsprogramma’s. Het grootste resultaat is dat veel meer provincies dan voorheen in meerdere of mindere mate een detailhandelsbeleid willen afspreken en dit ook hebben vastgelegd in hun college akkoorden.

Retailpoort

Retailpoort 2015 stond in het teken van: “Powerhouse Europa”. Tijdens Retailpoort werd een mooi onderzoek gepubliceerd dat Panteia in opdracht van Detailhandel Nederland heeft opgesteld; Nederlandse Detailhandel en Europa: gevolgen van één interne markt. Uit het onderzoek van Detailhandel Nederland blijkt dat 20 procent van de winkeliers inmiddels graag wil groeien over de grens, door fysieke winkels of webshops te openen. Echter, het merendeel doet dit vooralsnog niet omdat deze groep sterk geremd wordt door grote verschillen in regels. Winkeliers ervaren grensoverschrijdend handelen als te moeilijk en te kostbaar. De Nederlandse winkeliers zijn het er wel over eens dat er nog een groot groeipotentieel is. Het onderzoek is gedeeld met relevante beleidsmakers in Den Haag en Brussel. De conclusies van het onderzoek zijn goed ontvangen in de media en bij beleidsmakers. Het onderzoek ondersteunt onze lobby op het wegnemen van handelsbarrières op de interne markt. 11

Algemene Zaken

Toekomst van contant

12

Europa stond tijdens Retailpoort in de spotlight, maar ook alle andere speerpunten kwamen aan bod tijdens de daarvoor bestemde speerpuntsessies. Bij Betalingsverkeer werd de toekomst van contant geld onder de loep genomen. Bijna de helft van de transacties in de winkel gaan nog contant en dit kost de winkelier veel tijd en geld. Bovendien kleven aan contant geld hoge veiligheidsrisico’s. Vragen als hoe ziet de toekomst van contant geld eruit en hoe zorgen wij ervoor dat de afhandeling van contant geld efficiënter, veiliger en gemakkelijker wordt, stonden centraal tijdens de speerpuntsessie van betalingsverkeer. Gijs Schreuder (directeur Betalen ABN AMRO) sprak in zijn bijdrage over de samenwerking tussen toonbankinstellingen en banken voor een efficiënter betalingsverkeer en Paul van der Knaap (directeur G4S Cash Solutions) gaf zijn visie op contant geld vanuit het perspectief van één van de grootste waardevervoerders van ons land. Als klap op de vuurpijl liet De Nederlandsche Bank de gasten van Retailpoort kennismaken met het nieuwe twintig eurobiljet, dat pas later die maand werd geïntroduceerd bij het grotere publiek.

Retailers in de stad van de toekomst

In de stad van de toekomst zijn naar verwachting minder winkels. De omzet per vierkante meter kan alleen omhoog als slechte winkellocaties worden opgeruimd. Daarnaast zal meer omzet via online worden gegenereerd. De bevoorrading van winkels kan verbeterd worden door de inzet van energiezuinige vrachtwagens, meer ruimte in venstertijden en laden en lossen. Venstertijden moeten in regionaal verband in samenwerking met het bedrijfsleven worden afgestemd. In de regio Amsterdam leverde een soortgelijke exercitie al een besparing van 200 vrachtwagens per dag op. Het wegennet wordt ontlast, de uitstoot wordt verminderd en ondernemers realiseren een kostenbesparing door hun materieel effectiever in te zetten. Kortom in de stad van de toekomst voorziet Detailhandel


Nederland grote veranderingen. Gedurende de speerpuntsessie van Vestigingszaken werd hier nader op in gegaan aan de hand van het thema de Urban Agenda, ofwel de toenemende verstedelijking. Rudy Stroink schetste op basis van zijn ervaringen in het verleden als projectontwikkelaar hoe het zo gekomen is dat er in Nederland teveel winkels zijn gebouwd. In de toekomst voorspelt hij dat de omzet per vierkante winkelmeter op succesvolle locaties zal toenemen. Winkeliers zullen dan ook minder vierkante meters nodig hebben en zullen in verschillende soorten clusters van winkels, horeca en cultuur verspreid zijn door de stad. Dit kan alleen gerealiseerd worden als slechte meters worden opgeruimd.

Is Nederland een eiland

Deze prikkelende kop stond boven de presentatie van Paul de Beer, bijzonder hoogleraar arbeidsverhouding op de Henri Polak leerstoel aan de UvA, wetenschappelijk directeur van het Wetenschappelijk Bureau voor de vakbeweging en mededirecteur van het Amsterdams Instituut voor ArbeidsStudies (ASAS). Hij nam het woord tijdens de speerpuntsessie van Sociale Zaken. Er werd aandacht besteed aan de veranderingen op de arbeidsmarkt en de gevolgen hiervan voor het arbeidsvoorwaardenoverleg. De Beer riep tijdens zijn presentatie werkgevers op om toch vooral de dialoog te zoeken met de vakbonden om te voorkomen dat het sociaal overleg helemaal vast komt te zitten. Er werd eveneens ingezoomd op de Europese dimensie van de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt.

13

Algemene Zaken

Mobiel banditisme stopt niet bij de grens

De speerpuntsessie van Winkelcriminaliteit stond in het teken van grensoverschrijdend banditisme. Om dit probleem aan te pakken werd benoemd hoe belangrijk het is voor de detailhandel dat er wordt samengewerkt met de omliggende landen. Tijdens de sessie over winkelcriminaliteit kwam echter ook de schaduwzijde die open grenzen met zich meebrengt ter sprake. Misdaadverslager Gerlof Leistra, Gerard van Breen (CEO AS Watson Benelux en tevens voorzitter van de stuurgroep winkelcriminaliteit van Detailhandel Nederland) en Nikos Zarkadoulas (Europol) bogen zich over het onderwerp mobiele bendes, gingen hierover in gesprek met de aanwezigen en lieten hun licht schijnen op de aanpak van dit probleem.

14


PR & Communicatie

Als onafhankelijke belangenbehartiger van alle winkeliers is het belangrijk dat Detailhandel Nederland zichtbaar is in de media. Media aandacht is een belangrijk communicatiemiddel in de lobby. In 2015 verscheen Detailhandel Nederland geregeld in het nieuws. De pers weet de weg naar ons te vinden voor reacties op actuele gebeurtenissen, zoals de discussie omtrent Zwarte Piet of babymelkpoeder. Zo werden de secretarissen in het afgelopen jaar regelmatig geciteerd in artikelen en spraken zij op radio en televisie. Detailhandel Nederland zoekt ook zelf de media op. Zaken die winkeliers een doorn in het oog zijn kaarten wij aan. Ook publiceren we geregeld onderzoeken, bijvoorbeeld naar de parkeertarieven of de ontwikkeling van belasting voor winkeliers. Op die manier levert Detailhandel Nederland een belangrijke bijdrage aan het publieke debat over ontwikkelingen die de detailhandel aangaan. Een ander communicatiemiddel wat Detailhandel Nederland inzet om de leden goed op de hoogte te houden is de nieuwsbrief. Afgelopen jaar werd de Detaillist in totaal veertien keer verstuurd. Daarnaast is Detailhandel Nederland actief op Twitter.

15

Betalingsverkeer

16

Betalingsverkeer

Betalingsverkeer

Contactloos betalen, Retourpinnen, internetbankieren, vals geld, creditcardbetalingen en ga zo maar door. De ontwikkelingen in het betalingsverkeer volgen elkaar in rap tempo en veranderingen zijn van invloed op de detailhandel. Daarom is betalingsverkeer één van de speerpunten van Detailhandel Nederland, met als doel een gemakkelijk, veilig en efficiënt betalingsverkeer. Het is van maatschappelijk belang dat het betalingsverkeer goed verloopt. Winkeliers, consumenten, banken, toezichthouders en de overheid spelen daarin ieder hun rol. De winkelier is zowel gebruiker als acceptant, en daarmee de spil in het betalingsverkeer.

18


Storingen in betaalketen terugdringen

In 2015 ondernam Detailhandel Nederland weer diverse acties om de storingen in het Nederlandse betalingsverkeer verder terug te dringen. Zo hielden wij in het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (MOB) en Convenant Betalingsverkeer de bancaire partners aan hun afspraken om blijvend te investeren. Dit heeft geleid tot een duidelijke afname van het aantal storingen. Tussen 2011 en 2015 is het aantal pinbetalingen toegenomen van 2,3 naar 3,2 miljard. In dezelfde periode is het aantal storingen afgenomen van dertien in 2011, naar één in het afgelopen jaar. De beschikbaarheid van iDEAL werd in 2015 extra onder de loep genomen. Regelmatig vindt er een grote of kleine storing met iDEAL plaats. Als je al deze storingen bij elkaar optelt ondervinden Nederlanders gemiddeld anderhalve dag per jaar hinder bij het gebruik van iDEAL. Hiermee ligt de beschikbaarheid van iDEAL veel lager dan andere nutsvoorzieningen. Mede naar aanleiding van de agendering van dit onderwerp in het MOB werd in 2015 een nieuwe storingsnorm geïntroduceerd die beschikbaarheidsnormen stelt aan betaaldiensten, zoals iDEAL.

Sterke groei elektronische betalingen

Nederlandse winkeliers werken samen met toonbankinstellingen, banken en overheid om elektronische betalingen te stimuleren. De deelname van Detailhandel Nederland in het Convenant Betalingsverkeer en de Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen is hiervan een goed voorbeeld. Het afgelopen jaar hebben consumenten vaker dan ooit met hun pinpas betaald of een iDEAL-betaling gedaan. Met een stijging van bijna 10,7 procent van het aantal pinbetalingen en bijna een kwart meer iDEAL-betalingen laten Nederlanders zien dat zij vertrouwen hebben in de elektronische betalingssystemen.

19

Betalingsverkeer

Omzet sneller bijgeboekt

Nederlandse banken hebben een ambitieus plan gepresenteerd om binnen vier jaar real-time betalingsverkeer mogelijk te maken, waarbij betalingen binnen vijf seconden op de rekening worden bijgeboekt. Detailhandel Nederland pleit al jarenlang voor de modernisering van het betalingsverkeer. Dit plan voor real-time betalingsverkeer is hierbij een doorbraak in het dossier te noemen. Dit biedt een goed perspectief voor de detailhandel. Door het plan wordt het mogelijk voor winkeliers om ook in het weekend- en op feestdagen hun omzetten op hun rekening bijgeboekt te krijgen. Dit is een langgekoesterde wens. Inmiddels heeft de Rabobank als eerste bank stappen in de goede richting gezet.

20

Veiliger omgaan met contant geld

In 2015 werd het nieuwe biljet van twintig euro gepresenteerd. Dit biljet kent verbeterde echtheidskenmerken waardoor vervalsing moeilijker wordt gemaakt. Detailhandel Nederland spant zich in voor een betrouwbaar systeem van contant geld. Bij de introductie van dit nieuwe biljet hebben wij daarom voorlichting verzorgd richting de achterban. Ook gaf Detailhandel Nederland toelichting op het belang van dit nieuwe biljet in de media. In 2015 vond de start plaats van de pilot cashmanagement. De pilot werd mede op initiatief van Detailhandel Nederland in het Convenant Betalingsverkeer gestart. Het doel van de pilot is om ondernemers kennis te laten maken met nieuwe, veilige, maar ook betaalbare oplossingen voor hun contante geld. De pilotdeelnemers worden onder andere uitgerust met een intelligente en compacte afstortkluis waarin zij de hele dag door geld kunnen afstorten.


De kluis registreert, controleert en telt de biljetten en bergt deze veilig op. Dagelijks worden de afgestorte biljetten bijgeschreven op de bankrekening van de ondernemer. Daarmee wordt de ondernemer een hoop gedoe uit handen gehaald. Doordat alle deelnemers uit hetzelfde winkelgebied komen, wordt bespaard op de voorrijkosten van de waardetransporteur. Dat maakt deze oplossing betaalbaar, ook voor de kleinere ondernemers.

Nederland bespaart 56 miljoen

De Europese Unie heeft in 2015 wetgeving ingesteld om maxima te stellen aan tarieven voor kaartbetalingen. Uit berekeningen van de Europese Commissie levert deze wetgeving de Europese consumenten en winkeliers naar verwachting een jaarlijkse besparing op die kan oplopen tot 6 miljard euro. Nederlandse consumenten en winkeliers besparen naar verwachting 56 miljoen euro per jaar. Creditcardbetalingen blijven echter nog steeds veel duurder dan pinbetalingen en zijn op dit punt dus onaantrekkelijk. Bovendien vallen juist de duurste zakelijke kaarten en kaarten van American Express of Diners buiten de wetgeving. De angst bestaat bij winkeliers dat creditcardmaatschappijen door deze onvolledige wetgeving juist de duurste kaarten gaan promoten. Dit is natuurlijk niet wat de EU voor ogen heeft. Detailhandel Nederland verzoekt de Europese Commissie de wetgeving de komende jaren te verbeteren. Zij moet de komende jaren voet bij stuk houden en de wetgeving verder aanscherpen door tarieven te verlagen en alle type kaarten onder de wetgeving laten vallen.

21

Europa

22

Europa

Europa

2015 stond vooral in het teken van een aantal voor de detailhandel belangrijke initiatieven van de nieuwe Europese Commissie: de Digitale Interne Markt Agenda (het creëren van één online detailhandelsmarkt), de Betere Regelgeving Agenda (het verlagen van administratieve lasten) en de Strategie voor de Interne Markt van goederen en diensten. In deze pakketten regelgeving zitten maatregelen die winkeliers moeten helpen om de operationele kosten te verlagen, groeikansen te bieden, en de koopkracht en het consumentenvertrouwen doen toenemen. Dit zijn maatregelen die winkeliers nodig hebben om succesvol en concurrerend te zijn en te blijven. Stuurgroep Europa was in 2015 daarom volop betrokken bij het bespreken en vormgeven van deze plannen en actiepunten.

24

Daarnaast heeft de Stuurgroep Europa actief de belangen van de Nederlandse winkeliers behartigd in het vormgeven van nieuwe Europese regels op onderwerpen als; de aanpak van oneerlijke handelspraktijken, etikettering van biologische producten, gegevensbescherming en de aanpak van mobiele bendes. Sinds juni 2015 is Joran Frik aangetreden als nieuwe secretaris Europa op kantoor Brussel. Joran volgt voormalig secretaris Dorine van Woerden op. Op 22 april 2015 is een nieuwe EuroCommerce Board of Directors verkozen. Patricia Hoogstraaten is herverkozen als bestuurslid. Hendrik-Jan van Oostrum is namens Ahold toegetreden tot de Board of Directors.


Bevorderen grensoverschrijdende e-commerce

Om de groei van grensoverschrijdende e-commerce en de digitale interne markt in zijn geheel een boost te geven, heeft de Europese Commissie op 6 mei 2015 een Digitale Interne Markt Strategie gepresenteerd. Detailhandel Nederland was blij met dit initiatief, omdat er maatregelen werden voorgesteld waar de detailhandel al een tijd om vraagt zoals: • Het gelijktrekken van de verkoopvoorwaarden voor online (en offline) verkopen • Snellere en consequentere handhaving van de regels voor consumentenbescherming dankzij herziening van de verordening samenwerking consumentenbescherming • Efficiëntere en betaalbaardere bezorging van pakjes • Terugdringen van administratieve lasten bij grensoverschrijdende verkopen die het gevolg zijn van de verschillende btw-stelsels • Afschaffen van de btw-vrijstelling voor derde landen die producten direct aan consumenten leveren (onder de 22 euro hoeft er nu geen btw te worden aangerekend) Detailhandel Nederland is in 2015 actief betrokken geweest bij het nader invullen en uitwerken van de Digitale Agenda. Tijdens de Stuurgroep Europa van 10 september was Gerard de Graaf te gast. Hij is directeur Digitale Economie bij de Europese Commissie en als zodanig een belangrijke auteur van de huidige plannen. Verder heeft Detailhandel Nederland een reactie aangeleverd op de openbare raadpleging waarmee de Europese Commissie ons uitnodigde onze visie te delen over onder andere online platforms, big data en vrij verkeer van data, en de aanpak van ontoelaatbare geoblocking. De discussie over ontoelaatbare geoblocking gaat over het onterecht verhinderen door ondernemers van (online) toegang tot bepaalde diensten voor buitenlandse klanten. Daarnaast heeft Detailhandel Nederland een reactie aangeleverd op de openbare raadpleging van de Europese Commissie over de vereenvoudiging van btw-procedures bij grensoverschrijdende online verkopen.

25

Europa

Op 9 december 2015 heeft de Europese Commissie het eerste (wetgevende) voorstel uit de Agenda voor de Digital Interne Markt gepubliceerd. Dit gaat over het gelijktrekken van regels rondom consumentenkoop. We ondersteunen dit wetsvoorstel dat onder andere een Europese garantietermijn van twee jaar zal voorstellen voor online verkopen. Tegelijkertijd benadrukken we dat een absolute voorwaarde voor het invoeren van nieuwe regels voor online verkopen moet zijn dat de integratie van de offline garantietermijnen op hetzelfde moment wordt ingezet. Stuurgroep Europa streeft naar het invoeren van één Europese wettelijke garantietermijn voor producten, ongeacht de kanalen van verkoop. De verlenging van de omkering van de bewijslast van zes maanden naar twee jaar is wat Detailhandel Nederland betreft disproportioneel en dus een punt van zorg.

Aanpak handelsbarrières 26

Het vergemakkelijken van het vrij verkeer van goederen en diensten op de Europese interne markt is één van de prioriteiten voor Detailhandel Nederland. Punten die al lang op onze agenda stonden zijn nu opgenomen in de Interne Markt Strategie van de Europese Commissie, zoals gepubliceerd in oktober 2015. Denk aan; verbeterde wederzijdse erkenning van producten (uitvoering en handhaving), het creëren van een internet portal waar informatie beschikbaar is over regels per lidstaat waaraan je als verkoper moet voldoen wil je in die lidstaat je producten verkopen, en betere uitvoering en handhaving van bestaande regels.

Europese interne markt

In februari heeft kantoor Brussel een bijdrage geleverd aan een publicatie van CDA- Europarlementariër Lambert van Nistelrooij, getiteld: 'Drempels weg Europese interne markt: volop kansen voor Nederland'. Deze publicatie gaat over de voordelen van een Europese interne markt zonder drempels (handelsbarrières).


Agenda Betere Regelgeving

Begin 2015 heeft Stuurgroep Europa de Agenda voor Betere Regelgeving opgesteld. Deze publicatie dient als input voor de agenda van Eurocommissaris Frans Timmermans die via zijn REFIT-programma de kwaliteit en uitvoerbaarheid van zowel bestaande als toekomstige Europese regels wil verbeteren. Deze publicatie is gedeeld en besproken met verschillende Europese beleidsmakers in zowel de Europese Commissie als het Europees Parlement. Eind februari heeft Stuurgroep Europa twee gesprekken met het kabinet van Timmermans gevoerd over het verlagen van de regeldruk voor de detailhandel.

Retailagenda

In maart heeft kantoor Brussel deelgenomen aan het opstellen van de EZ Retailagenda wat heeft geleid tot het toevoegen van onze inventarisatie handelsbelemmeringen op de interne markt als bijlage Europa als onderdeel van de Retailagenda. Hiermee hebben we de commitment van het ministerie van Economische Zaken om de concrete belemmeringen aan te pakken op zowel Europees als nationaal niveau.

Benelux-akkoord

Omdat het vinden van een gemeenschappelijke aanpak van knelpunten in de sector in een zeer diverse Unie van 28 lidstaten niet altijd makkelijk is, heeft Stuurgroep Europa sinds enkele jaren haar blik gericht op regionale samenwerking in Benelux verband. Dit heeft in april 2015 geleid tot een Benelux top waarbij drie Benelux minister-presidenten in een Benelux-akkoord vastgelegd hebben maatregelen te willen treffen die nodig zijn om de interne detailhandelsmarkt van de Benelux te versterken. Topprioriteiten op de agenda zijn het gelijktrekken van regels, vereenvoudigen van btw-afdrachten en voorlichting over ondernemen over de grens. In de slotverklaring van de top wordt de intentie uitgesproken om, handelsbarrières voor winkeliers weg te nemen, e-commerce te faciliteren en de Benelux digitale detailhandelsmarkt tot meest aantrekkelijke markt te maken. Ook gaan de drie overheden samenwerken bij de aanpak van marktverdeling door merkfabrikanten (territorial supply constraints).

27

Europa

Herziening energie-label

De Europese Commissie heeft in juni 2015 een wetsvoorstel gedaan voor een herziening van energielabels voor huishoudelijke apparaten. Het huidige systeem heeft zijn limieten bereikt en daarom worden de klassen opnieuw ingedeeld naar de originele A-G schaal. Detailhandel Nederland zet in op een begrijpelijk label voor consumenten en proportionele verantwoordelijkheden voor winkeliers. Dat houdt in dat leveranciers de nieuwe labels moeten blijven verstrekken bij de producten. Het feit dat het label in de database beschikbaar is, mag deze verantwoordelijkheid niet wegnemen. Ook blijven leveranciers verantwoordelijk voor de tijdigheid en juistheid van de informatie, zowel op de labels als in de database. Winkeliers moeten voldoende tijd krijgen om de producten van de nieuwe labels te voorzien, en de voorraad en catalogi aan te passen. 28

Verder moet er een oplossing worden gevonden voor de zogenoemde weesproducten, waarbij er geen producent meer verantwoordelijk is voor het energielabel op een product. Ook mag het nieuwe label niet tot onnodige milieuschade leiden, omdat bijvoorbeeld bepaalde producten vanwege ecodesignvereisten niet meer verkocht mogen worden of consumenten producten met lage energieklassen, eerst nog acceptabel, nu links laten liggen. Tot slot moet in de nieuwe wetgeving flexibeler worden omgegaan met de plaatsing van het label, om zo producten niet te beschadigen. Detailhandel Nederland heeft een position paper opgesteld in samenwerking met Thuiswinkel.org. Samen met EuroCommerce en andere relevante organisaties zetten we de lobby op dit onderwerp voort.


Duurzame handelsrelaties

Een goed functionerende keten is van groot belang voor de detailhandel. Incidenten die aangemerkt kunnen worden als oneerlijke handelspraktijken komen voor in alle sectoren van de economie. Om de handelsrelaties constructief en eerlijk te laten verlopen is er een duidelijke betrokkenheid nodig van alle schakels in de keten. De Europese Commissie heeft een evaluatie ingesteld naar het functioneren van de Supply Chain Initiative, een vrijwillige code op Europees niveau waar leden van Detailhandel Nederland actief aan deelnemen. Deze evaluatie moet begin 2016 worden gepubliceerd. Naar verwachting zal deze evaluatie cruciaal zijn in het besluit over de verder te nemen stappen door de Europese Commissie in het wel of niet aanpakken van oneerlijke handelspraktijken door middel van het opstellen van Europese wetgeving. Het Europees Parlement heeft in 2015 eigen-initiatiefrapporten gepubliceerd over oneerlijke handelspraktijken in de voedselketen. In het Europees Parlement bestaat er een groot meningsverschil tussen Europarlementariërs die oproepen tot wetgeving als middel voor het aanpakken van oneerlijke handelspraktijken, en zij die de vrijwillige stelsels en nationale wetgevings- en handhavingsmechanismen ondersteunen. In het licht van deze discussie heeft Detailhandel Nederland meermaals over dit onderwerp gesproken met Europarlementariërs Cora van Nieuwenhuizen (VVD), Annie Schreijer-Pierik (CDA), Dennis de Jong (SP) en Directeur-Generaal Landbouw bij de Europese Commissie, Joost Korte.

29

Sociale Zaken

30

Sociale Zaken

Sociale Zaken

Human Capital Agenda

Positief is dat werkgevers, vakbonden en overheid in 2015 verder hebben gewerkt aan de Retailagenda, waarmee in 2014 is gestart. Vanuit Sociale Zaken is in het verslagjaar aan een Human Capital Agenda gewerkt. Doel hiervan is om medewerkers door goede opleidingsmogelijkheden meer perspectief te bieden en de doorstroming van medewerkers binnen en buiten de detailhandel effectiever te laten verlopen.

De actuele situatie, met een aantal grote faillissementen heeft ertoe geleid dat in het kader van de Retailagenda en ook daarbuiten extra aandacht ontstond voor een mogelijke ondersteuning van de grote aantal werklozen die daardoor ontstonden. Met alle betrokkenen is overlegd over een aanpak die begin 2016 in de vorm van het project Loopbaansupport, met financiële steun van Stichting Detailhandelsfonds en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, tot stand is gekomen. Daarmee wordt gepoogd werknemers die werkloos zijn geworden en niet voldoende steun hebben aan het bestaande instrumentarium te helpen om toch zo spoedig mogelijk weer werk te vinden, binnen of buiten de detailhandel.

De economische crisis lijkt in 2015 aan het einde te zijn gekomen, maar laat in de detailhandel nog steeds zijn sporen na. Ook in het verslagjaar zijn er weer ondernemingen in het grootwinkelbedrijf en het midden- en kleinbedrijf (non-food) die het einde van de crisis niet hebben gehaald. Een zeer beperkt aantal cao’s zijn gerealiseerd, vooral doordat eisen en verwachtingen van vakbonden te ver verwijderd bleken en bleven ten opzichte van de mogelijkheden van werkgevers. Waar wel cao’s tot stand kwamen, was ook niet steeds sprake van dezelfde (traditionele) vakorganisaties.

32


De stuurgroep Sociale Zaken vergadert vier keer per jaar en adviseert het bestuur van Detailhandel Nederland over tal van sociale aangelegenheden, waaronder het arbeidsvoorwaardenbeleid voor de sector, arbeidsomstandigheden, arbeidsmarkten scholingsvraagstukken en pensioenvraagstukken.

In het verslagjaar is een start gemaakt met de Human Capital Agenda. Er werd gefocust op het verbeteren van opleidingsmogelijkheden voor het werken in de detailhandel. De inhoud van de opleidingstrajecten zoals die nu bestaan in het lager, middelbaar, hoger en academisch (beroeps)onderwijs wordt daarbij kritisch bekeken. In 2016 wordt verder gewerkt aan de inhoud van de Human Capital Agenda.

Modernisering cao’s

De werkgevers hebben in diverse cao-onderhandelingen modernisering van de cao tot één van de belangrijkste doelstellingen gemaakt om de ontwikkelingen van de sector voldoende mogelijkheden te bieden, maar ook om de sector aantrekkelijk te houden als werkgever. Daarbij wordt ook steeds aandacht gevraagd voor een modernere benadering van inconveniëntie, dat in de huidige maatschappij een steeds subjectiever begrip is geworden. De meestal daarop gebaseerde toeslagen moeten daarom ook anders worden bekeken dan voorheen. Omdat er door de economische situatie ook nauwelijks of geen loonruimte beschikbaar was, heeft dit er in ieder geval voor FNV toe geleid dat ze zich kritisch afvraagt of cao-partij blijven nog zinvol is.

33

Sociale Zaken

Bij een aantal cao’s heeft FNV daarom afgezien van participatie of aangegeven geen bestaansrecht meer te zien in die cao en aangegeven dat de werkgevers daar maar onder de werkingssfeer van een andere cao zouden moeten vallen. Daarnaast leidt de toenemende branchevervaging ertoe dat er steeds meer druk komt op de algemeen verbindend verklaring van cao’s. Hierdoor kan een situatie ontstaan waarbij nieuwe toetreders zonder cao-verplichtingen de markt op kunnen komen. Al met al maakt dat de actuele situatie in het cao-landschap uiterst onduidelijk. Samenvoegen van cao-gebieden kan daarvan (mede) het gevolg zijn. Overleg daarover vindt aan allerlei tafels plaats en heeft in 2015 de eerste resultaten opgeleverd.

Coördinatie arbeidsvoorwaardenoverleg 34

De brancheverenigingen die lid zijn van het CBL, de Nationale Winkelraad en de Raad Nederlandse Detailhandel participeren in de stuurgroep Sociale Zaken. Doel van de stuurgroep is om beleid te ontwikkelen en elkaar te informeren over het verloop van de verschillende onderhandelingen in de detailhandel. Daarbij staat coördinatie van de thema’s in de onderhandelingen centraal. Het streven is erop gericht om cao’s minder gedetailleerd te maken en ruimte te bieden aan ondernemingen om zelf een stuk van de arbeidsvoorwaarden in te vullen. Meer en meer vinden branches dat het voorheen grote aantal cao’s op termijn niet meer houdbaar is. Op diverse plekken wordt daarom gesproken over samenwerking tussen cao-gebieden. In het sociaal akkoord 2013 is afgesproken dat er bij cao reparatie van het derde jaar werkloosheid moet komen. In de cao’s die afgesloten zijn, is afgesproken tijdens de looptijd daarover nader te overleggen.


Pensioenen

Gevolgen invoering nFTK voor het Bpf-D

Omdat onder het Bedrijfstakpensioenfonds Detailhandel (Bpf-D) meerdere cao’s vallen is het niet eenvoudig om tot overeenstemming te komen over wijzigingen in de pensioenregeling. Sociale partners in de detailhandel hebben daarom het Platform Pensioenen Detailhandel (PPD) opgericht waarin namens werkgevers Detailhandel Nederland onderhandelingen voert met FNV en CNV over pensioenaangelegenheid en wijzigingen in de regeling. In het PPD hebben sociale partners overeenstemming bereikt over de gevolgen van de invoering van het nieuw financieel toetsingskader (nFTK) en de aanpassing van de pensioenregeling voor een nieuwe periode van vier jaar. Overeenstemming over invoering van nFTK was belangrijk, omdat hiermee premiestabiliteit gedurende de looptijd van het contract bereikt kon worden. Het CDC-karakter van de regeling was voor werkgevers een voorwaarde om nieuwe afspraken te maken. Bij de periode van vier jaar is de looptijd gelijk aan die van de commissie parameter die eens in de vijf jaar nieuwe regels opstelt voor de premieberekening. Een tweede argument om te kiezen voor een kortere periode is dat naar verwachting in 2020 een geheel nieuwe regeling moet gelden, naar aanleiding van de komende nieuwe wettelijke regels. Het Deskundigenoverleg Pensioenen van Detailhandel Nederland heeft als mission statement geformuleerd dat pensioenen voor medewerkers een motiverende onderscheidende arbeidsvoorwaarde moet zijn. De nieuw te ontwerpen regeling moet aan dit mission statement voldoen. Er wordt veel geld betaalt door werkgevers en werknemers aan de pensioenregeling en de medewerkers realiseren zich dit niet altijd. Hoofdlijn van het akkoord in het PPD is het handhaven van de huidige premie en opbouw in 2016 (19,4 procent premie en 1,75 procent opbouw) gedurende het laatste jaar van de premie-overeenkomst in de huidige vijfjaarstermijn van de premie-overeenkomst en een premie van 21,6 procent voor de volgende periode

35

Sociale Zaken

van vier jaar. Hierbij geldt een opbouw van 1,75 procent en een premie op basis van verwacht reëel rendement. Bij de overgang van de uitvoering van het pensioen naar TKP heeft Detailhandel Nederland mede gestimuleerd dat bedrijven die onder Bpf-D vallen zich aan kunnen sluiten bij een klankbordgroep om ervaringen met de nieuwe uitvoerder TKP te delen met het bestuur. Een twintigtal bedrijven heeft zich hiervoor aangemeld. Detailhandel Nederland is altijd aanwezig bij dit overleg om ervaringen van bedrijven die niet in de klankbordgroep zitten in te brengen.

Studie naar nieuwe pensioenregeling

36

Het bestuur van Detailhandel Nederland heeft besloten een werkgroep in te stellen die zich bezig gaat houden met de invoering van de nieuwe pensioenregeling. Daarbij zal samenwerking gezocht worden tussen vertegenwoordigers vanuit de verschillende bedrijfstakpensioenfondsen in de detailhandel. Daarnaast zal Detailhandel Nederland ook werken aan een pool met potentiële bestuurders voor bedrijfstakpensioenfondsen. Hiermee moet in vacatures worden voorzien die zullen ontstaan. Het bestuur van Detailhandel Nederland onderschrijft hiermee het grote belang van sturing op één van de belangrijkste arbeidsvoorwaarden, te weten, het pensioen.


Aanpassing wettelijk minimum jeugdloon

Door acties van de vakbonden kwam er in 2015 weer grote aandacht voor het minimum jeugdloon, omdat dat in hun ogen aspecten van leeftijdsdiscriminatie heeft. Een achttienjarige verdient maar net wat meer dan de helft van het minimumloon van een drieëntwintigjarige. Hoewel in de detailhandel veel jongeren aan het werk zijn en hun eerste werkervaring opdoen, is ook onze sector zich bewust van het feit dat ervaring een grotere rol moet spelen bij de beloning dan alleen leeftijd. Toch heeft het bestaande stelsel geleid tot een situatie met een – internationaal gezien – lage jeugdwerkloosheid en toch voldoende participatie in het onderwijs. Omdat een meerderheid in de Tweede Kamer een motie steunde om het wettelijk minimum jeugdloon af te schaffen of fors te verhogen is door Detailhandel Nederland gelobbyd om dat niet te doen, dan wel daarbij een uiterst voorzichtig tijdspad te bewandelen. Reden was niet alleen de forse kostenstijging die de afschaffing of verhoging op zou leveren, maar vooral de negatieve invloed die dat zou hebben op de jeugdwerkgelegenheid en de participatie in het onderwijs. Een CPB-rapport van december 2015 ondersteunde onze verwachtingen met betrekking tot de ontwikkeling van de werkgelegenheid van jongeren. Aan het einde van het jaar is besloten om de SER een verkenning te laten maken inzake de wenselijkheden en mogelijkheden van een aanpassing van het wettelijk minimum jeugdloon. Minister Asscher bleek bereid bij de ontwikkeling van zijn beleidsvoornemens hiermee rekening te houden. Inmiddels heeft minister Asscher besloten om het jeugdloon in twee stappen aan te passen. Binnen de werkgevers was het uitgangspunt in de discussie met vakbonden en het kabinet dat er bij een eventuele aanpassing sprake zou moeten zijn van de volledige loonkostencompensatie voor de aan te passen minimumjeugdlonen.

37

Vestigingszaken

38

Vestigingszaken

Vestigingszaken

40

Winkeliers willen klanten graag ontvangen in een aantrekkelijk en toegankelijk winkelgebied, waar je gratis of tegen een laag tarief kunt parkeren. Door het veranderende consumentengedrag en het verschuiven van omzet naar online liep de winkelleegstand in 2015 verder op. Detailhandel Nederland ondernam daarom diverse acties om de oplopende winkelleegstand een halt toe te roepen. Daarbij werd in het verslagjaar in samenwerking met maatschappelijke partners de Retailagenda geïntroduceerd. Deze agenda daagt betrokken partijen uit om blijvend samen te werken aan een toekomstbestendige winkelomgeving. De detailhandel levert een belangrijke bijdrage aan de ruimtelijke structuur, identiteit, aantrekkelijkheid en levendigheid van Nederland. Een stad, dorp of wijk zonder winkels wordt als onprettig en onleefbaar ervaren. Er is daarom een winkeliersvriendelijker klimaat nodig, met lagere lokale lasten, duidelijke spelregels op het gebied van ruimtelijke ordening en voortzetting van de huidige huurbescherming. Het afgelopen jaar hebben we ons daar weer vol overgave voor ingezet.


Parkeren, het visitekaartje van de binnenstad

Klanten maken gebruik van verschillende vervoersmiddelen om winkels te bezoeken. Het is belangrijk dat winkelgebieden goed toegankelijk blijven voor consumenten, onder andere door kwalitatief goede en betaalbare parkeervoorzieningen. Gemeenten en commerciële exploitanten zijn zich te weinig bewust van het effect dat de alsmaar doorstijgende parkeertarieven op consumentengedrag en dus ook op winkeliers heeft. Door de hoge parkeertarieven blijven consumenten weg, wijken uit naar andere winkelgebieden of bestellen producten met hetzelfde gemak online. Om binnensteden ook in de toekomst leefbaar te houden moeten deze gebieden aantrekkelijk zijn om te bezoeken. Hierbij hoort goede toegankelijkheid voor alle consumenten, inclusief de automobilist. Het is van maatschappelijk belang dat binnensteden economisch vitaal en leefbaar blijven. Het werend gedrag van gemeenten richting automobilisten moet veranderen in klantvriendelijk parkeerbeleid, om zo meer bezoekers in binnensteden en winkelgebieden te kunnen verwelkomen.

De Nationale Parkeertest 2015

Detailhandel Nederland heeft in 2015 wederom de Nationale Parkeertest uitgevoerd. Hierbij werden handvatten gegeven aan beleidsmakers voor een beter parkeerbeleid.

41

Vestigingszaken

Retailagenda

42

Het winkellandschap verandert. Consumenten leggen de lat steeds hoger. Een goede prijs en kwaliteit behoort al lang niet meer tot de enige randvoorwaarde. Alles draait om een optimale klantervaring, zowel on- als offline. Dat vergt innovatiekracht. Detailhandel Nederland sloeg daarom in 2015 met andere maatschappelijke partners de handen in één en kwam samen tot de Retailagenda. Deze agenda daagt betrokken partijen uit om blijvend samen te werken aan een toekomstbestendige winkelomgeving. Hierbij wordt zo veel mogelijk aansluiting gezocht bij lopende initiatieven. Via twintig activerende afspraken leveren betrokkenen, zoals winkeliers, gemeenten, vastgoedeigenaren, provincies, banken en het Rijk op hun eigen manier een bijdrage aan de Retailagenda. Samenwerking tussen de betrokken partijen is hierbij het sleutelwoord. Op woensdag 18 november hebben de eerste 31 wethouders, samen met minister Kamp van Economische Zaken, hun handtekening gezet onder de RetailDeal. Gemeenten gaven hiermee aan met lokale stakeholders aan de slag te gaan om aantrekkelijke winkelgebieden te behouden en in actie te komen voor een toekomstbestendig retailbeleid. Bijvoorbeeld door minder belemmerende regels, lagere belastingen en door het ontwikkelen van een detailhandelsvisie. Minister Kamp presenteerde samen met Detailhandel Nederland en andere partijen op 17 maart de Retailagenda. Het sluiten van RetailDeals is één van de afspraken uit de Retailagenda. Gemeenten maken zich met een RetailDeal hard voor een sterke retail door een visie op detailhandel en de binnenstad te ontwikkelen, concreet beleid en een actieplan te maken en deze in regionaal verband af te stemmen, zo nodig onder regie van de provincie. De winkeliers verwachten ook veel van provincies. In de Retailagenda is afgesproken dat zij de regie pakken op detailhandelsbeleid.


Winkelleegstand terugdringen

De winkelleegstand liep in de afgelopen jaren op. Aan het einde van 2015 was de winkelleegstand maar liefst 7,4 procent (Locatus, Retailfacts). In 2015 ondernam Detailhandel Nederland daarom diverse acties om de oplopende winkelleegstand een halt toe te roepen. Bijzondere aandacht ging hierbij uit naar het onder de aandacht brengen van de ladder van duurzame verstedelijking bij gemeenten. Zo moet er bijvoorbeeld een einde komen aan het onnodig bijbouwen van outletcentra in de periferie. Nederland heeft volgens winkeliers voldoende outletcenters. Na de ontwikkeling van Sugarcity in Halfweg is de outletgroei in Nederland voorbij, de consumenten en toeristen kunnen worden bediend. Daarnaast is het ontwikkelingsmodel van bestaande outlets een structurele toevoeging van winkelmeters. Terwijl Nederland momenteel al het hoogst aantal vierkante winkelmeters per inwoner van Europa heeft. Detailhandel Nederland roept gemeenten op om realistische plannen op te stellen voor de toekomst van winkelstraten in Nederland. Grootschalige uitbreidingen en wilde plannen voor outletcenters zoals in Winschoten, Assen en Zevenaar zijn niet meer van deze tijd.

43

Winkelcriminaliteit

44

Winkelcriminaliteit

De aanpak van overvallen is al jaren een belangrijke prioriteit voor Detailhandel Nederland. In 2009 werden dagelijks drie winkeliers slachtoffer van een overval. In dat jaar werd de Taskforce Overvallen ingesteld. Onder leiding van burgemeester Aboutaleb van Rotterdam werkt Detailhandel Nederland sinds die tijd samen met politie, Openbaar Ministerie en het ministerie van Veiligheid en Justitie om het probleem aan te pakken. Deze gezamenlijke aanpak heeft geleid tot een sterke daling van de overvallen. In 2010 vonden er nog 868 overvallen plaats in de detailhandel tegenover 310 in 2015. Een grote verbetering, maar dit betekent dat nog steeds dagelijks een winkelier wordt overvallen, met alle gevolgen van dien voor zijn omgeving en de rest van de samenleving. Desalniettemin laten de cijfers zien dat de gezamenlijke aanpak werkt en dat deze ook in de toekomst moet worden voortgezet. De dalende trend is niet vanzelfsprekend of onomkeerbaar. Alleen door elkaar scherp te houden en te blijven inzetten op verdere daling kunnen we er voor zorgen dat het aantal overvallen blijft dalen.

6

AANTAL WINKELOVERVALLEN

ZIJN GEDAALD

630

D

344

€

€

€

2011

2012

Bron: Detailhandel Nederland

TOENAME

€

VAN SCHADE

€

BENDES IS ER E EN

RONDTREKKEND E

MAAR DOOR 2010

€

310

ADE SCH LE AL

422

D VOOR 1/3 GOE VA IJN N SZ E D N BE

E

712

R TO

868

DE

46

Overvallen gedaald

ER

Winkeliers en hun medewerkers zijn trots op hun werk, maar worden geconfronteerd met brute overvallen, mobiele bendes, diefstallen en meer. Criminaliteit kost de detailhandel 1 miljard euro per jaar. Dit is slecht voor de winkeliers en medewerkers, slecht voor de economie en slecht voor de samenleving. Omgekeerd geldt dat een veilig winkelklimaat leidt tot minder schade in de samenleving, minder verpaupering, sterkere sociale samenhang, meer ondernemerschap en een betere werkgelegenheid.

EZ E

Winkelcriminaliteit


2013

2014

2015

DIT NE

EM

TV

47

Winkelcriminaliteit

Mobiele bendes

Georganiseerde winkelcriminaliteit is een toenemend probleem voor Nederlandse winkeliers. Rondtrekkende bendes stalen ook in 2015 voor honderden miljoenen uit Nederlandse winkels. Detailhandel Nederland vroeg op verschillende momenten in het jaar aandacht voor de problematiek en roept de politiek op meer prioriteit te geven aan deze vorm van winkelcriminaliteit. Daarnaast is een structurele aanpak nodig, waarbij beelden van winkeliers makkelijker kunnen worden gedeeld. Onderling, maar ook met de politie. Daarnaast mag van de politie worden verwacht dat er landelijk capaciteit wordt vrijgemaakt om deze bendes aan te pakken. In 2015 gaf het College Bescherming Persoonsgegevens goedkeuring voor het delen van mobiele bendes voor winkeliers. Hiermee is een nieuwe stap gezet om Nederlandse winkels te beschermen tegen deze criminelen. Nu dit mag moet worden gewerkt aan structurele samenwerking met de politie, het Openbaar Ministerie en winkeliers. 48


Verbetering aanpak winkeldiefstal

Winkeldiefstal is nog steeds een groot probleem in Nederland. Jaarlijks wordt rond de 600 miljoen euro uit Nederlandse winkels gestolen. Waar andere misdaadcijfers dalen, geldt dat in veel geringere mate voor de cijfers van winkeldiefstal. Gezien de omvang is hier sprake van een maatschappelijk probleem. Toch heeft de aanpak van winkeldiefstal nog weinig prioriteit bij de politie en het Openbaar Ministerie. Detailhandel Nederland heeft de partners in de aanpak van winkeldiefstal in 2015 herhaaldelijk opgeroepen om de omvang van de problematiek onder ogen te zien en daar naar te handelen. Hierop werd in november van 2015 de motie Pechtold aangenomen, die 1,5 miljoen euro vrijmaakt voor de aanpak van winkeldiefstal. Met deze motie zal de lokale samenwerking tegen winkeldiefstal worden voortgezet en de aanpak van mobiele bendes worden versterkt. Detailhandel Nederland riep winkeliers daarnaast op om gebruik te maken van de regeling Afrekenen met Winkeldieven. Door hiervan gebruik te maken kan de winkelier op eenvoudige wijze 181 euro vorderen bij de winkeldief. De stichting Afrekenen met Winkeldieven handelt de administratie af.

49

Winkelcriminaliteit

Agressie op de winkelvloer

Tijdens de jaarlijkse Week van de Veiligheid vroeg Detailhandel Nederland aandacht voor het feit dat veel winkeliers dagelijks slachtoffer worden van agressie en geweld in de winkel. Dit gebeurt soms verbaal, maar ook fysiek geweld vindt helaas regelmatig plaats. Om voorbereid te zijn op dit soort situaties worden winkeliers voorbereid met trainingen. Detailhandel Nederland probeert al binnen de detailhandelsopleidingen aandacht te vragen voor deze problematiek.

50

Het thema van de Week van de Veiligheid was dit jaar “Goed opgeleid personeel is agressie de baas” Detailhandel Nederland nodigde hierop de minister van Veiligheid en Justitie, Ard van der Steur, uit voor een deelname aan een agressietraining. Deze training werd gegeven op het ROC Mondriaan in Den Haag. De minister nam zelf deel aan de training waarin de studenten werd geleerd op welke manier zij met agressieve klanten in de winkel om kunnen gaan. Tijdens het werkbezoek werden door Gerard van Breen, voorzitter van de stuurgroep Winkelcriminaliteit van Detailhandel Nederland en minister Van der Steur tijdens toespraken benadrukt dat een gezamenlijke aanpak van agressie en geweld noodzakelijk is. Daarnaast werd, geheel naar het thema van de Week van de Veiligheid, het belang van goed voorbereid personeel onder de aandacht gebracht.

Babymelkpoeder

Medewerkers in supermarkten en drogisterijen liepen in het verslagjaar aan tegen de problemen omtrent de verkoop van babymelkpoeder. Dit door een enorme groei in de vraag uit China. Winkeliers zagen zich genoodzaakt om de verkoop aan banden te leggen. Verschillende maatregelen werden ingevoerd, zoals een


maximaal aantal pakken babymelkpoeder per klant. Naast de enorme run op babymelkpoeder door klanten, werd het product ook meer gestolen. Met name georganiseerde bendes maakte zich hier schuldig aan. Detailhandel Nederland ging om die reden aan tafel met politie en Nutricia om tot een oplossing van het probleem te komen, bijvoorbeeld door een andere aanpak in distributie.

Cybercriminaliteit

Nederlandse winkeliers combineren hun stenen winkel steeds vaker met online activiteiten. Internet en sociale media zijn niet meer weg te denken uit de winkelstraat. Naast nieuwe retailconcepten leidt dit ook tot nieuwe vormen van criminaliteit. In 2015 kwamen verschillende vormen van cybercriminaliteit nadrukkelijk op. Detailhandel Nederland vroeg aandacht voor de aanpak van phishingmails en de vele nepacties waar winkelier en consument slachtoffer van worden. 51

Bijlagen

52

53



Bestuur

G.H.N.L. van Woerkom, voorzitter R. van Zetten, penningmeester

54

G. van Breen - A.S. Watson J.P.M. Burgering - NSO Brancheorganisatie Tabaksdetailhandel J.G. Bruijniks - Euretco P.E. Hamming - Raad Nederlandse Detailhandel W.P. Hoogenboom - Koninklijke Nederlandse Slagersorganisatie mw. P.E.H. Hoogstraaten - Vakcentrum J. Kat - Detailresult Groep N.V J.J. Meerman - INretail J. Parson - Kappé International C. van Vliet - Albert Heijn R.J. Wierenga - UNETO-VNI

Bureau

Sander van Golberdinge, directeur Michel van Bommel, secretaris Betalingsverkeer Jan Fokke, secretaris Sociale Zaken Joran Frik, junior secretaris Europa Stephanie Hazebroek, secretaresse Margriet Keijzer, senior secretaris Europa Tom Ponjee, secretaris Vestigingszaken Bert van Steeg, secretaris Winkelcriminaliteit Annabelle Vergeer, projectmanager Retailagenda Pieter Verhoog, directeur Sociale Zaken Nynke Wiersma, PR en communicatie

55

Detailhandel Nederland Jaarsverslag 2015

Over Detailhandel Nederland

Detailhandel Nederland behartigt de collectieve sociale en economische belangen van de winkeliers. Het doel is om het perfecte klimaat te creëren waarbinnen winkeliers optimaal kunnen ondernemen. Door de samenwerking in Detailhandel Nederland kunnen het midden- en kleinbedrijf (MKB) en grootwinkelbedrijf (GWB) gezamenlijk met één standpunt naar buiten treden. Dit versterkt de belangenbehartiging van de detailhandel bij de Nederlandse en Europese overheid.

Speerpunten

56

Detailhandel Nederland heeft als belangrijkste speerpunten Betalingsverkeer, Europa, Sociale Zaken, Vestigingszaken en Winkelcriminaliteit. Daarbij neemt Detailhandel Nederland standpunten in met betrekking tot actuele zaken. Kwesties waar Detailhandel Nederland zich intensief mee bezighoudt zijn bijvoorbeeld de verlaging van de kosten van het betalingsverkeer, leegstand in winkelgebieden, de bestrijding van winkelovervallen en winkeldiefstallen. Ook wordt het werkprogramma van de Europese Unie (EU) nauwlettend gevolgd om zo vroeg mogelijk te anticiperen op de gevolgen hiervan voor de Nederlandse winkelier. Voor de behartiging van de algemene werkgeversbelangen is Detailhandel Nederland, met behoud van eigen identiteit en zelfstandigheid betrokken, via MKB-Nederland en VNO-NCW.

Colofon

De Nederlandse detailhandel

Eindredactie:

In de Nederlandse detailhandel werken 781.000 mensen in 101.000 winkels. Hiermee is de detailhandel de grootste werkgever in Nederland. De omzet van de detailhandel bedraagt jaarlijks circa 98 miljard euro. In de hele Europese Unie werken ongeveer 31 miljoen mensen in de detailhandel in 6,2 miljoen bedrijven, met een totale omzet van ongeveer 2.273 miljard euro.

57

Samenstelling en redactie: Detailhandel Nederland

Nynke Wiersma Grafische vormgeving: Marina Roos-Jansen Nynke Wiersma © juni 2016

Detailhandel Nederland Jaarsverslag 2015

58

59

Detailhandel Nederland Bezoekadres: Overgoo 13 Postbus 262 2260 AG Leidschendam 070 320 23 45 @detailhandel www.detailhandel.nl

2015 Detailhandel Nederland

Recommend Documents