Inhoudsopgave
1
Voorwoord
3
Actualiteiten
5
Betalingsverkeer
6
Europa
9
Vestigingszaken
12
Winkelcriminaliteit
14
Bestuur en bureau
18
Stuurgroepen
19
Brancheverenigingen
20
DETAILHANDEL NEDERLAND JAARVERSLAG 2009
2
Voorwoord 2009 is een uitdagend jaar geweest voor de winkeliers van Neder-
Belangenbehartiging voor de winkeliers van Nederland is een
land. Het was geen makkelijk jaar, maar wij zien de detailhandel
eervolle taak. Detailhandel Nederland bestaat uit één team en-
sterker dan ooit terugkomen. Er zijn mooie resultaten behaald. Zo
thousiaste collega’s in Leidschendam en Brussel, een groep zeer
Vlnr: Ed Hamming, vice-
is er succesvol aandacht gevraagd voor de structurele fout in het
betrokken bestuurders en niet op de laatste plaats de steun van
voorzitter Detailhandel
huurrecht, en de verkiezing Beste Binnenstad was een zeer ge-
110.000 winkeliers. Er bestaat binnen de vereniging wederzijds
Nederland, en Jan Meerman
slaagd evenement. Breda heeft gewonnen in de categorie ‘Grote
respect tussen ‘groot’ en ‘klein’. Dit respect heeft er sinds de op-
onthullen de vereniging
Steden’, Roermond is de beste ‘Middelgrote Stad’ en Leerdam
richting voor gezorgd dat zowel zelfstandige ondernemers als
Detailhandel Nederland.
heeft als kleinere stad gewonnen in de categorie ‘Dorpskernen’.
grootwinkelbedrijven zich gaande weg zijn gaan herkennen in
Deze gemeenten mogen zich de ‘Beste Binnenstad 2009-2011’
wat de vereniging doet en vooral wat het toevoegt. Een bundeling
noemen.
van krachten maakt Detailhandel Nederland sterk.
Ook de ondertekening van het Convenant Betalingsverkeer is
Ook in 2010 willen wij graag een sterke vuist voor u maken. Uw
een belangrijke mijlpaal in de geschiedenis van de Nederlandse
belang is ons belang. Met veel trots, plezier en passie maken wij
detailhandel. Zo worden de pintarieven de komende vijf jaar niet
ons sterk voor u, de Nederlandse winkelier. De detailhandel is een
verhoogd en wordt het veiligere EMV-betalen versneld ingevoerd.
zeer dynamische beroepstak en een afspiegeling van de samenleving. Iedere Nederlander staat bijna dagelijks op enige wijze in
In 2009 heeft Detailhandel Nederland voor het eerst de belangen
contact met winkeliers. De visie van de consument staat centraal,
van de Nederlandse winkelier behartigd als vereniging. De trans-
wij bestaan immers bij de gratie van de klant.
formatie naar de vereniging was noodzakelijk om de belangenbehartiging te optimaliseren. Het is een grote stap richting nog meer slagvaardigheid door de lijn van winkelier naar politiek en ambtenaar zo kort mogelijk te maken. De Raad Nederlandse Detailhandel, VNO-NCW en MKB-Nederland hebben gezamenlijk een intentieverklaring getekend, waarin de samenwerking wordt
Jan Meerman
bevestigd.
Voorzitter Detailhandel Nederland
3
Henk Kok, directeur Detailhandel Nederland
“Detailhandel Nederland staat voor de gezamenlijke sociaal economische belangen van de winkeliers van Nederland en de daarmee verbonden taken vervullen wij met trots.”
Jan Meerman, voorzitter Detailhandel Nederland
Ik ben er van overtuigd dat de detailhandel sterker dan ooit haar rol in onze maatschappij inneemt.”
Patricia Hoogstraaten, voorzitter stuurgroep Europa
“Het Stockholm-programma voor Europees justitieel en binnenlands beleid voor de periode 2009-2014 geeft prioriteit aan bestrijding van grensoverschrijdende criminaliteit. De lobby van Detailhandel Nederland in Brussel voor meer aandacht voor bestrijding van rondtrekkende bendes winkeldieven werpt daarmee vruchten af.”
Harry Bruijniks, voorzitter stuurgroep Vestigingszaken
“Het parkeerbeleid is het visitekaartje van een winkelgebied. Daarom moet het parkeren betaalbaar zijn, maar ook veilig en goed verzorgd.“
Herman van der Geest, voorzitter stuurgroep Winkelcriminaliteit
“Een veilig winkelklimaat leidt tot minder schade in de samenleving, minder verpaupering, sterkere sociale samenhang, meer ondernemerschap en een betere werkgelegenheid. Winkeliers en hun medewerkers zijn trots op hun werk, maar worden geconfronteerd met brute overvallen, diefstallen en meer.”
Henk van den Broek, voorzitter stuurgroep Betalingsverkeer
“Elektronisch betalen is veel efficiënter dan contant geld.”
DETAILHANDEL NEDERLAND JAARVERSLAG 2009
4
Actualiteiten Het wetsvoorstel om het aantal koopzondagen te beperken is in 2009 behandeld. Detailhandel Nederland is altijd duidelijk geweest in zijn standpunt. Detailhandel Nederland pleit ervoor dat gemeenten samen met winkeliers bepalen of, en hoeveel koopzondagen er in een gemeente zijn. De toerismebepaling moet worden geschrapt; ook de eigen burgers moeten op de zondag boodschappen kunnen doen. Wanneer er in een gemeente geen behoefte is aan koop- zondagen, kunnen de winkeldeuren gesloten blijven. Dit standpunt wordt uitgedragen door groot- en kleinwinkelbedrijven en de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Op
verzoek
van
de
Tweede
kamer
heeft
het
Centraal
Plan
Bureau
(CPB)
onder-
zoek gedaan naar de economische gevolgen van het wetsvoorstel. In september werd dit onderzoek gepubliceerd. Detailhandel Nederland heeft verbijsterd gereageerd op de onderzoeksmethoden, en daarmee op de inhoud van het rapport. Tot onze grote verbazing is het wetsvoorstel aangenomen door de Tweede Kamer, ondanks het banenverlies dat dit voorstel tot gevolg heeft. Volgens het wetsvoorstel moet er in een gemeente sprake zijn van substantieel en autonoom toerisme wanneer er meer dan 12 koopzondagen in een gemeente zijn. De goede lobby en het landelijk uitdragen van de gevolgen van het wetsvoorstel in de media hebben een groot draagvlak gecreëerd.
5
ACTUALITEITEN
Betalingsverkeer Het betalingsverkeer in Nederland en Europa heeft een turbulent jaar achter de rug. De implementatie van de betaaldienstenrichtlijn Single Euro Payments Area (SEPA) zorgt ervoor dat nationale betaalproducten op het punt staan te verdwijnen, terwijl nieuwe en bestaande internationale betaalproducten graag de markt willen betreden. Na elf maanden onderhandelen hebben Detailhandel Nederland en de Nederlandse banken een akkoord getekend voor de nabije toekomst van het Nederlandse toonbankbetalingsverkeer. De afspraken zijn het resultaat van een succesvolle lobby en uniek in Europa. Er zijn afspraken ten gunste van de winkelier gemaakt die de komende jaren onder andere garanties geven voor de hoogte van de pintarieven en de functionaliteit debetkaarttransacties.
Nadere overeenkomst bij het Convenant Betalingsverkeer Detailhandel Nederland en de Nederlandse banken hebben een akkoord getekend voor de nabije toekomst van het Nederlandse toonbankbetalingsverkeer. Dankzij een sterke en unieke lobby zijn er een aantal belangrijke afspraken gemaakt. Zo is er een garantie dat de pintarieven de komende vijf jaar niet verhoogd worden, ongeacht het merk. Banken stellen € 24 miljoen beschikbaar om onder andere gezamenlijke plannen te realiseren, en EMV wordt eind 2011 ingevoerd in plaats van 2013.
Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen (SBEB) Detailhandel Nederland werkt op het gebied van betalingsverkeer nauw samen met SBEB. De stichting werd opgericht in navolging van het Convenant Betalingsverkeer 2005 en beheert een fonds dat projecten ondersteund die de veiligheid en efficiëntie van
DETAILHANDEL NEDERLAND JAARVERSLAG 2009
6
het betalingsverkeer vergroten. In 2009 is SBEB begonnen met
Aanpak van skimmen
een traject om de winkeliers van Nederland te informeren over
De schade door skimmen kost jaarlijks miljoenen. De aanpak
het op handen zijnde nieuwe Europese betalingsverkeer SEPA. Dit
van skimmen heeft voor Detailhandel Nederland topprioriteit.
traject zal zich in 2010 verder uitrollen. Een onderdeel daarvan is
Consumenten die geskimd worden krijgen hun geld terug van
de vervanging of upgrading van alle betaalautomaten om EMV-
de bank, het imago van de winkelier loopt echter wel schade op.
transacties te kunnen verwerken.
Het nieuwe EMV moet de mogelijkheid de bankpasgegevens te kopiëren drastisch verkleinen. In september vond een
Een robuustere pinketen
bijeenkomst plaats voor Tweede Kamerleden over skimmen,
Afgelopen jaar zijn er, in samenwerking met winkeliers, branche-
vormgegeven door Detailhandel Nederland, de NVB, Currence,
verenigingen, Currence en banken, veel acties geweest om het
Equens en de Consumentenbond. Ook werd een bijeenkomst
gebruik van pin te bevorderen. In 2008 waren er 1,75 miljard
georganiseerd om de winkeliers te informeren over de aanpak
pin-transacties, eind 2009 waren dit 1,945 miljard transacties.
van skimmen. Tijdens deze bijeenkomst gaven winkeliers aan
SBEB faciliteert alle acties die gericht zijn op winkeliers en mede-
direct de meest recente informatie over nieuwe skimmethodes op
werkers. Eind 2010 zijn ruim 2,2 miljard pin-transacties voorzien
nieuwe typen betaalautomaten te willen ontvangen.
om de doelstellingen van de Nadere Overeenkomst te halen. Een ander effect van de Nadere Overeenkomst is dat door garanties op banktarieven en functionaliteit, het nastreven van PIN uit Chip (PuC) overbodig lijkt. De eindresultaten van de procesanalyse van McKinsey, verwoord in het rapport ‘Naar een robuustere pinketen’, tonen aan dat certifi cering van de totale betaalketen belangrijk is. Storingen worden regelmatig veroorzaakt door niet (goed) gecertifi ceerde software en hardware in de keten. Eén van de aanbevelingen is om een nationale certifi cerende instantie op te richten. Detailhandel Nederland is een voorstander, mits deze organisatie transparant is en alle belangrijke partijen uit de betaalketen vertegenwoordigd zijn. Currence heeft samen met andere marktpartijen Connect opge-
Henk van den Broek, Gert Silva,
richt. Dit initiatief moet een coördinerende functie krijgen in het
Theo Hendriksen en Ton van der
signaliseren, voorkomen en oplossen van storingen. Detailhandel
Bruggen geven het startsein
Nederland nam het initiatief om een bijeenkomst te organise-
voor het nieuwe pinnen.
ren voor de winkeliers om het belang van Connect toe te lichten. Tijdens deze bijeenkomst werd besloten winkeliers ook aan te sluiten op Connect. Eind 2009 startte de pilot. 7
BETALINGSVERKEER
Interchange Fees Eurocommissaris Neelie Kroes heeft zich dit jaar neergelegd bij een sterke verlaging in plaats van afschaffi ng van grensoverschrijdende interbancaire vergoedingen van MasterCard. Volgens Kroes voldoet MasterCard hiermee aan de Europese wetgeving. Detailhandel Nederland is een tegenstander van de huidige vorm van interbancaire vergoedingen in het elektronisch toonbankbetalingsverkeer. Neelie Kroes heeft een vergelijkbare zaak tegen Visa geopend, die in 2010 defi nitief bepaald wordt.
SEPA De Nadere Overeenkomst tussen Detailhandel Nederland en de Nederlandse banken neemt voor toonbankbetalingen veel zorgen over SEPA weg. De banken garanderen dat SEPA debetkaarttransacties, ongeacht het merk, niet duurder of slechter zullen worden dan het huidige PIN. GPD, 23 januari 2009
Chartaal geld In reactie op de kritiek vanuit consumentenorganisaties op het terugdringen van contant geld heeft Detailhandel Nederland het position paper Contant Geld gepubliceerd. Dit paper is aangeboden aan Bart Combée, directeur van de Consumentenbond. In het paper wordt aangegeven waarom het terugdringen van contant geld voor toonbankinstellingen zo belangrijk is. Een belangrijk argument is de veiligheid van winkeliers en hun medewerkers. In 2009 zijn er in samenwerking met De Nederlandsche Bank
Overhandiging position paper
(DNB) train-de-trainer seminars georganiseerd voor winkeliers
Contant Geld aan Bart Combée,
om vals geld te herkennen. De ervaringen van de deelnemers is
directeur van de Consumenten-
positief. Vals geld blijft echter toenemen in Nederland en blijft ook
bond, door voorzitter stuur-
in het komende jaar een belangrijk punt van aandacht.
groep Betalingsverkeer Henk van den Broek.
Algemeen Dagblad, 19 mei 2009
DETAILHANDEL NEDERLAND JAARVERSLAG 2009
8
Europa Detailhandel Nederland volgt het werkprogramma van de Europese Unie nauwlettend om in een zo vroeg mogelijk stadium te signaleren wat er in Brussel speelt en gaat spelen, en te anticiperen op de effecten hiervan op de Nederlandse detailhandel. Detailhandel Nederland heeft in 2009 de banden met Europarlementariërs stevig aangehaald. Het belang van het Europees parlement als medewetgever is aanzienlijk.
Protest importheffingen De Europese Commissie (EC) lukt het al jaren niet de toets die zij gebruikt om te bepalen of import- heffingen nodig zijn beter uit te balanceren. De belangen van importeurs, winkeliers en consumenten leggen het over het algemeen af tegen de belangen van de industrie in landen zoals Frankrijk, Italië, Spanje en Portugal. Het zijn ook deze landen die een hervorming van de toets tegenwerken. De consument betaalt op dit moment vaak tientallen procenten meer dan nodig is voor goederen geïmporteerd uit bijvoorbeeld Azië, zoals schoenen, fietsen en doe-het-zelf artikelen. Detailhandel Nederland wil dat het Europees handelsbeleid hervormd wordt, en dat daarbij het belang van de Europese consument voorop staat. Niet de bescherming van de Europese industrie. Hier heeft Detailhandel Nederland zich samen met EuroCommerce in 2009 hard voor gemaakt.
Fabels en Feiten Om de soms hardnekkige misverstanden over winkeliers uit de wereld te helpen, publiceerde Detailhandel Nederland in 2009
9
EUROPA
de brochure ‘Nederlandse detailhandel in perspectief: Fabels en
onder andere Detailhandel Nederland en wilde niet meewerken
Feiten’. In Brussel werd het perspectief bepaald door de
aan het stimuleren van collectieve actie.
agrarische sector en fabrikanten van artikelen. Detailhandel Nederland vindt het belangrijk hier een eerlijk en open perspectief
Interne markt en mededinging
tegenover te zetten om onwaarheden aan het licht te brengen.
In juni publiceerde Detailhandel Nederland een reactie op de
De brochure gaat onder meer over de fi nanciële resultaten van
Retail Market Monitoring van de EC. Door middel van een enquê-
winkels, protectionisme en de maatschappelijke rol.
te heeft de Commissie belanghebbenden geconsulteerd over de werking van de retailmarkten. Detailhandel Nederland vindt
Europees consumentenrecht
dat voor winkeliers relevante wet- en regelgeving in Nederland
Een belangrijk punt van aandacht in 2009 was de herzie-
op verschillende punten verbeterd moet worden, waaronder de
ning van het Europees consumentenrecht. Het voorstel van
regels met betrekking tot winkelopenstelling op zondag.
de EC om het consumentenrecht volledig te harmoniseren, zal beteken dat Nederland moet inleveren op consumenten-
Ook heeft Detailhandel Nederland door een position paper de
bescherming. Veel standpunten van Detailhandel Nederland
EC opgeroepen in de herziening van de Europese mededingings-
kwamen terug in het advies aan de Nederlandse regering uit-
wet ten aanzien van franchise-overeenkomsten geen nieuwe
gebracht door de Commissie Consumentenaangelegenheden
elementen te introduceren die leiden tot grote juridische onzeker-
(CCA). Detailhandel Nederland hoopt dat zowel de Raad van lidstaten als het Europees Parlement (EP) afzien van deze harmonisatie, die leidt tot versnipperde regelgeving en hogere kosten voor grensoverschrijdende handel voor het bedrijfsleven.
Collectieve actie In reactie op actieplannen van commissaris voor consumentenbescherming Meglena Kuneva heeft Detailhandel Nederland het position paper ‘European collective redress?’ gepubliceerd. Detailhandel Nederland is een groot voorstander van een sterke consumentenbescherming, dit versterkt het vertrouwen van de consument. Maar een collectieve actie is een riskant instrument en kan leiden tot een excessieve claimcultuur. Detailhandel Nederland vindt dit risico van misbruik zo groot dat zij tegenstander is van een Europabrede regeling van laagdrempelige juridische groepsactie. Eind 2009 verdwenen de plannen in de ijskast. De
Het Financieele Dagblad,
voorzitter van de EC, José Barroso, gaf toe aan de grote druk van
12 juni 2009
DETAILHANDEL NEDERLAND JAARVERSLAG 2009 10
heid en excessieve administratieve lasten. Ook wil Detailhandel
Winkelcriminaliteit
Nederland dat de specifieke Nederlandse regeling voor franchise
In opdracht van Detailhandel Nederland heeft een onderzoeker
in stand wordt gehouden. Het gaat hier telkens om regelgeving
van de Universiteit van Nijmegen een inventariserend rapport over
ten aanzien van afspraken die, omdat ze concurrentiebelem-
grensoverschrijdende winkelcriminaliteit geschreven. Dit rapport,
merend zijn, normaliter verboden zijn, maar die onder bepaalde
in wezen een follow-up van eerder verschenen inventarisaties in
omstandigheden toch worden toegestaan. De bewuste wet- en
2004 en 2006, heeft tot doel het thema grensoverschrijdende
regelgeving behelst overigens niet alleen franchiseovereenkom-
winkelcriminaliteit in Brussel hoger op de Europese beleidsagenda
sten, maar ook exclusieve distributieovereenkomsten, exclusieve
te krijgen. Het rapport is in november gepresenteerd aan Euro-
afnameovereenkomsten en inkoopcombinaties.
parlementariër Jeanine Hennis-Plasschaert (VVD) en aan Sabine Zwaenepoel, plaatsvervangend hoofd van de eenheid strijd tegen
Energielabels gebouwen
georganiseerde criminaliteit van het directoraat voor gerechtig-
In 2009 dreigde de herziening van de Europese richtlijn ‘Energie-
heid, vrijheid en veiligheid van de Europese Commissie.
prestaties gebouwen’ te leiden tot een lastenverzwaring voor de Nederlandse winkeliers. Detailhandel Nederland heeft door een position paper het EP, de EU-lidstaten en de EC geïnformeerd over de standpunten van de winkeliers. In combinatie met gedegen lobbywerk heeft dit er in geresulteerd dat winkeliers geen energiecertificaten op hun gevel hoeven te tonen die geen reële weergave zijn van de energie-efficiëntie van hun winkelpand.
Overhandiging rapport aan Europarlementariër Jeanine
Betalingsverkeer
Hennis-Plasschaert (VVD),
Detailhandel Nederland neemt, via EuroCommerce, actief deel
door voorzitter van de
aan de Europese lobby van winkeliers voor een efficiënter
stuurgroep Europa,
betalingsverkeer. Winkeliers bieden de consument graag diverse
Patricia Hoogstraaten.
mogelijkheden om af te rekenen, maar door hoge tariefkosten van bepaalde betaalmiddelen wordt dit soms onmogelijk gemaakt. Rene Peek (C1000-Delft) ontvangt de Europarlementariërs tijdens het werkbezoek.
11
EUROPA
Vestigingszaken Het versterken van de gezamenlijke belangenbehartiging tussen winkelbedrijven en zelfstandige winkeliers biedt kansen om op een aantal thema’s de bestaande samenwerking uit te breiden. De stuurgroep Bereikbaarheid heeft daarom haar werkterrein uitgebreid naar de omgeving van de winkel. Centraal staat de winkelvestiging en alles wat in de directe omgeving hiervan gebeurt. De stuurgroep heet daarom voortaan Vestigingszaken. De winnende steden van de verkiezing Beste Binnenstad
Verkiezing Beste Binnenstad
2009-2011
Reeds in 2008 heeft Detailhandel Nederland alle gemeenten aangeschreven om mee te dingen naar de titel ‘Beste Binnenstad 2009-2011’. Het aantal aanmeldingen geeft aan hoe zeer deze verkiezing leeft bij Nederlandse gemeenten. Door middel van deze verkiezing zet Detailhandel Nederland een positief beeld neer van gemeenten die veel tijd en moeite steken in de kwaliteit van de binnenstad. De samenwerking met de ondernemers is daarbij van belang. Het doel van de verkiezing is dat gemeenten die zich hard inzetten voor de binnenstad en de leefbaarheid voor ondernemers en burgers verbeteren, positieve aandacht krijgen. Breda, Roermond en Leerdam zijn in hun eigen categorie ‘Beste Binnenstad 2009-2011’. De prijsuitreiking zelf was druk bezocht en met recht feestelijk te noemen, alle genomineerde gemeenten waren goed vertegenwoordigd. Fractievoorzitter van het CDA, Pieter van Geel, gaf zijn professionele en persoonlijke visie op ruimtelijke ordening. Naar aanleiding van de verkiezing en de aandacht die het heeft gekregen, hebben enkele gemeenten nu al
DETAILHANDEL NEDERLAND JAARVERSLAG 2009
12
aangegeven mee te willen doen aan de volgende verkiezing ‘Beste Binnenstad’.
Winkeliers uit eigen winkel gezet Winkeliers kunnen zonder pardon uit hun winkel gezet worden wanneer de verhuurder het pand wil renoveren. In 2003 is het huurrecht gewijzigd. Daarvoor wogen de belangen van zowel de huurder als de verhuurder mee wanneer de winkelier bij renovaties het pand uit moest. In de huidige situatie hoeft dat niet meer. De verhuurder kan het huurcontract opzeggen wegens ‘dringend
Voorzitter Harry Bruijniks
eigen gebruik’, waar renovatie ook onder valt. De verhuurder hoeft
van de stuurgroep
de winkelier geen schadevergoeding of vervangende winkelruim-
Vestigingszaken overhandigt
te aan te bieden. Ook als de winkelier naar de rechter stapt, krijgt
de wethouder van Breda
hij geen schadevergoeding.
Wilbert Willems de oorkonde.
Detailhandel Nederland wil dat deze fout in de wet wordt rechtgezet. In 2009 is Detailhandel Nederland een uitgebreide lobby gestart om de politiek te wijzen op het belang van aanpassing van het huurrecht.
Bestelauto’s Nationale Parkeertest
In 2009 was er ook veel aandacht voor de eventuele invoering
Detailhandel Nederland publiceert jaarlijks de Nationale Parkeer-
van een milieuzone voor bestelauto’s. Detailhandel Nederland is
test. Naar aanleiding van deze test wordt ook de beste parkeer-
hier altijd tegen geweest. Uit onderzoek van TNO bleek dat be-
garage van Nederland gekozen. In 2009 was dat parkeergarage
stelauto’s die gekocht zijn tussen 2000 en 2006 meer directe
De Barones in Breda. Detailhandel Nederland wil met deze test
NO2 uitstoten dan eerder werd verondersteld. Hiermee dreigde
het belang onderstrepen van goede bereikbaarheid. Helaas wor-
de situatie te ontstaan dat de oudere bestelauto’s geen toe-
den parkeerplaatsen alsmaar schaarser, onveiliger en de tarie-
gang zouden krijgen tot de milieuzones, maar de bestelauto’s die
ven alsmaar hoger. Enkele aanbevelingen uit het rapport waren
een verhoogde NO2-uitstoot kennen wel. Onder andere dit
het betalen met alle mogelijke betaalmiddelen, betalen per mi-
onderzoek heeft ertoe geleid dat de invoering van milieuzones
nuut mogelijk maken en parkeerbeleid onderdeel maken van het
voor bestelauto’s in ieder geval is uitgesteld tot 2013.
detailhandelsbeleid.
Detailhandel Nederland vindt het terecht dat deze maatregel, die het milieu niet helpt en de ondernemer veel geld zou kosten, wordt opgeschort. De Telegraaf, 3 december 2009
13
VESTIGINGSZAKEN
Winkelcriminaliteit Winkeliers en hun medewerkers zijn trots op hun werk, maar worden geconfronteerd met brute overvallen, diefstallen en meer. Criminaliteit kost de detailhandel € 1 miljard. Dit is slecht voor de winkeliers en medewerkers, slecht voor de economie en slecht voor de samenleving. Detailhandel Nederland maakt zich sterk voor een veilig winkelklimaat en voor aanpassing van wet- en regelgeving en beleid. Zaken die beter of anders geregeld zouden moeten worden, zijn bijvoorbeeld schadevergoedingen, de aanpak van geweld en belemmerende overheidseisen op het terrein van preventie. Winkeliers moeten de ruimte krijgen om extra, efficiënt en effectief te investeren in preventie.
Onderzoek Winkelcriminaliteit Detailhandel Nederland heeft de cijfers winkelcriminaliteit gepubliceerd. Deze cijfers geven inzicht in de werkelijke omvang van de winkelcriminaliteit in de detailhandel. Het onderzoek heeft knelpunten geagendeerd bij beleidsmakers. Kosten van winkelcriminaliteit (euro)
2008
2007
Winkeldiefstallen
310 mln +15%
270 mln
Inbraken en vernielingen
235 mln +12%
210 mln
Interne fraudes
170 mln
+3%
165 mln
Totale schade
715 mln +11%
645 mln
Uitgaven aan preventie
290 mln
0%
290 mln
1.015 mln
+9%
935 mln
Totale kosten winkelcriminaliteit
DETAILHANDEL NEDERLAND JAARVERSLAG 2009 14
Aanpak overvalgeweld
met de minister van Justitie en de korpschef van Politie Utrecht.
Dankzij vragen van Detailhandel Nederland heeft de minister van
Het overleg heeft geresulteerd in het volgende:
Justitie, Hirsch Ballin, prestatieafspraken gemaakt met de korps-
• Er zal periodiek bestuurlijk overleg plaatsvinden tussen de
chefs en het Openbaar Ministerie om het toenemende overvalge-
Raad van Korpschefs en Detailhandel Nederland.
weld te stoppen. In het verlengde hiervan is de taskforce Over-
• Er komt een werkgroep van politie en detailhandel om nieuwe
vallen opgericht. Detailhandel Nederland heeft op zijn beurt de
mogelijkheden voor het doen van (digitale) aangifte te
aangesloten winkeliers en branches maandelijks geïnformeerd
ontwikkelen.
over de ontwikkeling van de overvallen.
• Politie Utrecht accepteert ook het standaardaangifteformulier winkeldiefstal.
Overvalgeweld stijgt Subsidie veiligheid kleine winkeliers
Ontwikkeling winkelovervallen Jaar
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
Dankzij een jarenlange lobby van Detailhandel Nederland is
Aantal
991
881
784
632
790
868
962
de subsidie om winkelcriminaliteit te verminderen eind 2009
+11%
+12%
+24%
-20%
-9%
-10%
landelijk beschikbaar geworden voor kleinere ondernemingen. Concreet betekent dit dat, mits voldaan aan bepaalde rand-
Afgelopen jaar zijn wederom meer winkeliers geconfronteerd met
voorwaarden, ondernemers in aanmerking komen voor een
overvallen. Daarmee is het geweld weer op het schrikbarend hoge
zogenaamde beveiligingsscan. Met deze scan kan een onderne-
niveau van 2003. Dat betekent dat circa drie keer per winkeldag
mer de helft van de maatregelen – tot maximaal € 10.000,- –
een winkelier wordt overvallen.
vergoed krijgen. Eind 2009 is bereikt dat het subsidiefonds wordt verhoogd met € 10 miljoen.
Uitbreiding Fraude Aanpak Detailhandel Detailhandel Nederland ondersteunde en ondersteunt de uitbrei-
Beveiligingsbeelden en winkelcamera’s op straat
ding, in het bijzonder de ontwikkeling van loketten voor MKB-
Detailhandel Nederland pleit al geruime tijd voor verlenging
branches. Justitie heeft dit uitbreidingsproject meegefinancierd.
van de standaardbewaartermijn voor particuliere beveiligings-
Detailhandel Nederland heeft hierover een afspraak gemaakt in
camera’s naar vier weken. Eind 2009 heeft Justitie laten weten
het Convenant Aanpak Winkelcriminaliteit.
dat een vrijstelling in consultatie is die het mogelijk moet maken de beelden van particuliere beveiligingscamara’s standaard net zo
Actie aangifteprocedure
lang als beelden van publieke camera’s te bewaren. De aanpassing
Onbegrijpelijke aangifteformulieren, lange wachttijden en het
zal naar verwachting per 1 januari 2010 geëffectueerd zijn en
ontbreken van een vervolgactie door politie en justitie; winke-
betekent een administratieve lastenverlichting.
liers worden regelmatig geconfronteerd met problemen rondom de aangifte van winkelcriminaliteit. Detailhandel Nederland heeft
Minister Hirsch Ballin ontvangt nieuw protocol van de heer
daarom actie gevoerd en hier achtereenvolgens over gesproken
Korthals, voorzitter FAD.
15
WINKELCRIMINALITEIT
Verder maakt Detailhandel Nederland zich hard voor het beveiligen van de directe omgeving van de winkels door private camera’s. Minister Ter Horst heeft haar steun uitgesproken. De interpretatie van de wet leidt tot onduidelijkheid en Detailhandel Nederland wil dan ook dat de regels opgeruimd worden.
Nieuwe initiatieven Er zijn diverse initiatieven ontplooid om winkelcriminaliteit te voorkomen en de schade te beperken. Detailhandel Nederland heeft verzocht tot evaluatie van de zogenoemde ‘overlastdonatie’. Winkeliers brengen een op heterdaad aangehouden verdachte een basisbedrag van € 151,- in rekening voor indirecte schade. Ook is Detailhandel Nederland met subsidie van justitie gestart met een haalbaarheidsonderzoek voor een databank winkelcriminaliteit. Voortvloeiend uit het Convenant Winkelcriminaliteit is het ministerie van Economische Zaken begonnen met een bijdrage voor het winkelstraatmanagement. De bijdrage is bedoeld voor gemeenten en ondersteunt winkeliers in een gebied met veel criminaliteit waar nog geen samenwerking is zoals bijvoorbeeld het Keurmerk Veilig Ondernemen. Een ander initiatief is het in de winkel ophangen van foto’s van gezochte winkeldieven. Detailhandel Nederland ondersteunt deze maatregel en heeft een conceptprotocol ontwikkeld. Het is de bedoeling dat foto’s niet zichtbaar zijn vanaf de straat, maar alleen in de winkel zelf. Detailhandel Nederland heeft de mogelijkheden voor een landelijk verbod op de rooftas onderzocht. De rooftas is een speciaal gemaakte tas om detectiepoortjes te omzeilen. Dit heeft geresulteerd in een positief advies van de VNG voor een verbod via de Algemene Plaatselijke Verordening. Een onderzoek naar de mogelijkheden van het Wetboek van Strafrecht is reeds gestart. De Telegraaf, 14 mei 2009
DETAILHANDEL NEDERLAND JAARVERSLAG 2009 16
17
Bestuur en Bureau BESTUUR
BUREAU
J.J. Meerman, voorzitter - CBW-Mitex
H. Kok,
P.E. Hamming, vice-voorzitter - Raad Nederlandse Detailhandel
directeur
F.K. De Moor, penningmeester - Macintosh Retail Group
S.H. van Golberdinge,
A.D. Boer - Albert Heijn
adjunct-directeur/secretaris Winkelcriminaliteit
H. van den Broek - Detailresult Groep
mw. C.Y. Fernhout,
J.P.M. Burgering - NSO Branche-organisatie Tabaksdetailhandel
PR en communicatie
J.G. Bruijniks - Euretco
H.A.J. van Oostrum,
M.A. Estourgie - UNETO-VNI
secretaris Europa
mw. P.E.H. Hoogstraaten - Vakcentrum
mw. M. Overveld,
H.H. van der Geest
secretaresse mw. M. Roos-Jansen, communicatie W. de Vocht, secretaris Betalingsverkeer J.G. Witteveen, secretaris J.L. Zee, secretaris Vestigingszaken
DETAILHANDEL NEDERLAND JAARVERSLAG 2009 18
Stuurgroepen Vestigingszaken
Winkelcriminaliteit
Betalingsverkeer
J.G. Bruijniks, voorzitter - Euretco
H.H. van der Geest - Vakcentrum
H. van den Broek, voorzitter - Detail Result
H.J.W.C. Hanselaar - Etam Retail Services
P. Brandenburg - CBW-Mitex
J.P.M. Burgering - NSO Branche-organisatie Tabaksdetailhandel
Th. Heemskerk - Vroom & Dreesmann
mw. M.E.J.M. Broekman - De Rode Winkel - Thom Broekman
mw. W.T. van Dijk - KLM Royal Dutch Airlines
H. Hulshof - Koninklijke Nederlandse Slagersorganisatie
M.A. Estourgie - UNETO-VNI
S. van Engelen - CBW-Mitex
mw. S. van der Linden - CBW-Mitex
J. Evraets - KPN Telecom Retail
C. Engelhard - BCC
P.I.A.M. Manning, waarnemer - Hoofdbedrijfschap Detailhandel
E.W.J. IJzerman - BCC elektro-speciaalzaken
G. F. Haynes - Media Markt-Saturn Holding Nederland
K.A. Ravesloot – MKB-Nederland
G. Koudijs - NSO Branche-organisatie Tabaksdetailhandel
mw. S. Boelhouwer - Albert Heijn
F.H.J. Sebille - Van Haren Schoenen
mw. E. de Kruif - CBW-Mitex
mw. P.E.H. Hoogstraaten - Vakcentrum
T.P.M. Urselmann - Vakcentrum
L.C.M. Maas - V&D Warenhuizen
A.H.M. van der Horst - Blokker Holding
J.M. Vos - Blokker
W. Vlaskamp - A.S. Watson Health & Beauty Continental Europe
E. Houthooft - Maxeda
P.C. Walraven - Raad Nederlandse Detailhandel
P.C. Walraven - Raad Nederlandse Detailhandel
P. van Dongen - Etam Groep
J. Weissink - Ahold Vastgoed
M.J. van Zon - Intergamma
H. Kok - Raad Nederlandse Detailhandel
Chr. van Zwam - Albert Heijn
R. Mol - C&A Nederland
Europa
mw. M.T. Osten - Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen
mw. P.E.H. Hoogstraaten, voorzitter - Vakcentrum
P. Pinster - Free Record Shop Holding
B. van Arenthals - MKB-Nederland
R. Pothof - Macintosh Retail Group
M. Capiau - Ahold
J. Sliepenbeek - Hema/Schuitema
M.A. Estourgie - UNETO-VNI
P. Vink - Aldi Inkoop
N.J. de Goeij - Blokker
mw. R. de Vree, waarnemer - Hoofdbedrijfschap Detailhandel
mw. F. den Hartog - MKB-Nederland
A. Welter - H&M
mw. E. de Kruif - CBW-Mitex A. Ploeg - Dibevo P. Rotteveel - IKEA E.J. Schipper - Intergamma U. Schröder - MKB-Nederland P.C. Walraven - Raad Nederlandse Detailhandel
19
Brancheverenigingen Onderstaande brancheverenigingen zijn via de Nationale Winkelraad van MKB-Nederland of de Raad Nederlandse Detailhandel aangesloten bij Detailhandel Nederland. AGF Detailhandel Nederland
Nederlandse Vereniging van Entertainment Retailers
Belangenorganisatie voor Ondernemers in de Gemengde Branche en de Speelgoed branche
Nederlandse Vereniging van Ondernemers-Vakhandelaren in Kantoorinrichtingen
Bond van Detaillisten in de Parfumeriehandel
Nederlandse Video Detaillisten Organisatie
Branchevereniging Kringloopbedrijven Nederland
NSO - branche-organisatie Tabaksdetailhandel
CBW-Mitex
Stichting Nederlandse Fotovakhandel
Centrale Vereniging Bloemendetailhandel
Tuinbranche Nederland
Fusion
Uneto-VNI
Koninklijke ANKO
Unie van filiaal en franchise optiek- en hoortoestelbedrijven Nederland
Koninklijke Nederlandse Boekverkopersbond
Vakcentrum
Koninklijke Nederlandse Drogisten Bond
Vereniging Drankenhandel Nederland
Koninklijke Nederlandse Slagersorganisatie
Vereniging van Drogisterij- en aanverwante Filiaalbedrijven
Koninklijke SlijtersUnie
Vereniging van Grootwinkelbedrijven in de Wonenbranche
Landelijke Organisatie van Ondernemers in de Dibevo-branche
Vereniging van Grootwinkelbedrijven in Levensmiddelen
Nederlands Verbond van Detailhandelaren in Verf en Wandbekleding
Vereniging van Grootwinkelbedrijven in Schoenen
Nederlandse Brood- en Banketbakkers Ondernemers Vereniging
Vereniging van Grootwinkelbedrijven in Speciale Branches
Nederlandse Juweliers- en Uurwerkenbranche
Vereniging van Grootwinkelbedrijven in Textiel
Nederlandse Piano- en Muziekinstrumentenbond
Vereniging van Winkelketens in de Doe-Het-Zelfbranche
Nederlandse Schoenmakers Vereniging
Werkgeversvereniging voor Homeshopping Bedrijven
DETAILHANDEL NEDERLAND JAARVERSLAG 2009 20
Colofon
Samenstelling en redactie: Detailhandel Nederland Eindredactie: Yvonne Fernhout en Marina Roos-Jansen Vormgeving en realisatie: Studio Steenbergen BNO Drukwerk: Joh. Enschedé, Amsterdam
Overgoo 13 Postbus 262 2260 AG LEIDSCHENDAM 070 320 23 45
[email protected] www.dedetailhandel.nl