2014 DOVENNIEUWS. THEMA: VGT aan de universiteit. COLUMN : Nell. De Getrouwe vrienden Kortrijk worden 100 jaar!

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148 afgiftekantoor GENT X

DOVENNIEUWS it e it s r e iv n u e d n a a T G V : THEMA COLUMN : Nell De Getrouwe vrienden Kortrijk worden 100 jaar!

3/2014 jaargang 89 - nummer 3 tweemaandelijks mei - juni 2014

Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties - Stropkaai 38 - 9000 Gent KAFT 2014.indd 1

24/04/14 13:14

DOVENNIEUWS - Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties - Jaargang 89 - 2014 AANGESLOTEN DOVENVERENIGINGEN AALST – ‘HOOP IN DE TOEKOMST’ Lokaal: Ide de Maretak – Albrechtlaan 119A – 9300 Aalst Contact : Roger Van Impe – fax: 053/68.20.36 – [email protected]

NATIONAAL SECRETARIAAT Fevlado vzw Stropkaai 38 - 9000 Gent Tel.: 09/224.46.76 - Fax: 09/329.07.47 E-mail: [email protected] www.fevlado.be

ANTWERPEN – ‘DOVRA’ Lokaal: Uilenspiegel – Generaal Simondslaan 1 – 2030 Antwerpen Contact: Ivan De Roose – [email protected] ANTWERPEN – ‘MADOSA’ Lokaal en secretariaat: Haantjeslei 213 – 2018 Antwerpen – [email protected] – Tel/Fax: 03.238.56.77 – SMS: 04484/97.92.80 - www.madosavzw.be (Afdelingen: Sportafdeling Dosporta – Jeugdclub De Vlinder – Damesclub Dodocan – Ontspanningsclub Dovca – 50-plussers Dosena – Kinderclub De Cocoon)

Fevlado-Diversus vzw Stropkaai 38 - 9000 Gent Tel. 09/228.59.79 - Fax: 09/329.07.47 E-mail: [email protected]

BRUGGE – ‘NOWEDO’ Lokaal en secretariaat: Polderstraat 76a – 8310 Brugge St-Kruis – Fax: 050/67.87.37 – [email protected] – www.nowedo.be (Afdelingen: Sportvereniging KSKD Brugge – Mountainbike Club – MV Nowedo – Kinderclub De Dolfijntjes – Jongerenwerking Witte Beer – Cultuur- en ontspanning De Zeester – Damesclub Ladies Only!? – Kompas – 55 plussers Nowedo-senioren – Kon. Brugse dovenvereniging – Brugse Gebarenkring)

ooVoo: fevladosecretariaat bereikbaar op werkdagen van 8 uur 30 tot 12 uu 30

BRUSSEL – ‘TRED’ Lokaal: Cammeland – Lijsterbessenbomenlaan 3 – 1200 Kraainem – www.tred.be Contact: Verbeeck Steven – [email protected]

FEVLADO- LEDENBEWEGING:

AFDELINGEN EN AANGESLOTEN ORGANISATIES: • Vlaamse DovenVerenigingen E-mail: [email protected] • Jong-Fevlado E-mail: [email protected] • Fevlado-senioren E-mail: [email protected] • Fevlado “Helen Kellerclub” (HKC) E-mail: [email protected] [email protected] • Fevlado Cultuur & Vrije Tijd E-mail: [email protected] Stropkaai 38 - 9000 Gent Tel.: 09/224 46 76 Fax: 09/329 07 47 • DovenSport Vlaanderen (DSV) E-mail: [email protected] GSM 0478-65 36 96

EEKLO – ‘DE MEETJESLANDSE DOVENVRIENDEN’ Lokaal: Parochiaal centrum - Balgerhoeke 180 – 9900 Eeklo Contact: Desmidt Christel - [email protected] GENT – ‘GTG ‘ Lokaal: GTG - Stropkaai 38 – 9000 Gent – Fax: 09/343.80.04 - chantal.roose@gtg-gent. be – www.gtg-gent.be Secretariaat: Chantal Roose – Begonialaan 15 – 9930 Zomergem (Afdelingen: Sportclub KSV Surdac Gent – Kinderclub DoCoclub – Jeugdclub De Joker – Gentse Damesclub der Doven - Cultuur en Vorming – GTG Petanque – Manillenkaarters – Gentse Gebarenkring – GTG 55+ Senioren) GENT - Ledeberg – ‘DE VRIENDEN VAN PRIESTER DE L’EPEE’ Lokaal: Ontmoetingscentrum Emmaus - Van den Heckestraat 39, 9050 Gent-Ledeberg Contact: Thierry Bekaert- Fax: 09/220.41.81 – [email protected] http://www.lepeetjegent.be HASSELT – ‘LIMBURGIA’ Lokaal en secretariaat: Centrum De Schakel - Rechterstraat 43 – 3511 Kuringen-Hasselt – Tel: 011/22.19.14 – [email protected] – www.vzw-limburgia.be (Afdelingen: Sportvereniging Lido-sport – Ontspanningsclub De Stille Genieters – 55 plussers Limburgia Senioren) HASSELT – ‘KAJONG’ Lokaal: Geen vaste lokaal – activiteiten gaan door in Hasselt of Leuven Contact: Stephanie Wijnants – [email protected] – www.kajong.be



Verantwoordelijke uitgever: Helga Stevens Eindredactie: Nick Mouton Redactie: Nick Mouton, Davy Van Landuyt, Ilse Wouters, Marieke Kusters, Pascal Mollet, Ludwina Degryse, Fanny Deleu Lay-out: Ludwina Degryse Redactie Jongerenkrant: Marieke Kusters en Dennis Deschildre: [email protected] Administratie abonnementen: Martine Gilen Abonnement: Leden Fevlado: abonnement inbegrepen bij lidgeld. Lidgeld Fevlado is 22 Euro en 15 Euro vanaf het 2de lid van hetzelfde gezin. Niet-leden Fevlado: abonnement 15 Euro Buitenlandse abonnees krijgen Dovennieuws in pdf via mail. Verzending naar het buitenland enkel mogelijk op kosten van abonnee. Reknr: BE36 4487 6565 8181 BIC KREDBEBB Contact: [email protected]

KORTRIJK – ‘DE HAERNE CLUB’ Lokaal en secretariaat: Clubhuis De Haerne - Kortrijksestraat 70 – 8501 Kortrijk-Heule – [email protected] – www.dehaerneclub.be (Afdelingen: Sportclub – Guldensporenkaartersclub – Jongerenwerking De Haerne Club – Ontspanningsclub – Stil en Blij Ieper – 55-plussers – Kinderclub De Dobbelsteentjes) KORTRIJK – ‘DE GETROUWE VRIENDEN’ Lokaal: Ontmoetingscentrum De Vonke – Lagaeplein 24 – 8501 Kortrijk-Heule Contact: Freddy Haghebaert - [email protected] (afdelingen: De Vurige Manillers – De Levensgenieters – De Orde van den Vlaschaard) NINOVE – ‘DE DENDERVRIENDEN’ Lokaal: Kouterbaan 34 – 9400 Ninove-Okegem Contact: Ann Baten - Affligemstraat 7 - 1742 Ternat - [email protected] www.dedendervrienden.be SINT-NIKLAAS – ‘DE WAASVRIENDEN’ Lokaal: De Meerpaal Huize Vincent-Stille Droom – Antwerpse Steenweg 103 – 9140 Tielrode-Temse Contact: Marcel Beirnaert – Fax: 03/771.40.02 – [email protected] TURNHOUT – ‘PIRAMIME’ Lokaal en secretariaat: Piramime - H. Consciencestraat 17 – 2300 Turnhout – Tel/Fax: 014/42.80.60 – [email protected] – www.piramime.be (Afdelingen: Sportvereniging Kedosport – Kaartersclub Kedoka - Biljartclub Kebildo – Kinderclub Kedokids – Jeugdclub De Kempen – Cultuur- en ontspanningsvereniging Kemados – Bezigheidsclub – Kempische Gebarenkring) ZOTTEGEM – ‘DE EGMONTSVRIENDEN’ Lokaal: Ontmoetingscentrum Leeuwergem – Gentsesteenweg 306 – 9620 Leeuwergem Contact: Anja Van Wesemael - [email protected] http://www.egmontsvrienden.be

Copyright : Overname van artikels is enkel toegestaan na toestemming van de uitgever, en met bronvermelding

KAFT 2014.indd 2

24/04/14 13:14

VOORWOORD U zal zich wellicht afvragen waarom ik nu dit voorwoordje schrijf. De Raad van Bestuur van Fevlado vzw duidde me op 26 maart 2014 aan als interim-voorzitter. Ik heb dus tijdelijk de voorzittershamer overgenomen van André Lathouwers, de vorige voorzitter. Ik wil hem bij deze hartelijk danken voor al het werk dat hij heeft gedaan voor Fevlado vzw. Het is passend om ook de bestuursleden die onlangs ontslag hebben genomen, nl. Hugo Platteau, Frank Vandeperre, Joris Van Landuyt en Vincent Ameloot van harte te bedanken voor hun vaak jarenlange inzet. Fevlado vzw staat nu op een keerpunt, we moeten de komende maanden knopen doorhakken in verband met onze werking en structuur. We moeten Fevlado klaarmaken voor de uitdagingen van de 21e eeuw. De wereld rondom ons is veranderd en Fevlado moet mee evolueren. Stilstaan is achteruitgaan! We zullen in de zomermaanden een goed en doordacht plan op tafel leggen voor een sterker en slagvaardiger Fevlado. Aarzel niet om ons opmerkingen of suggesties te bezorgen over hoe onze organisatie nog sterker kan worden zodat zij nog beter kan opkomen voor jouw belangen. Want Fevlado is er voor jullie, om de belangen van de Vlaamse Dovengemeenschap en van alle Vlaamse Gebarentaalgebruikers te verdedigen. Zodra de nieuwe structuur is uitgetekend en goedgekeurd, volgen er verkiezingen om een nieuwe Algemene Vergadering en Raad van Bestuur samen te stellen. Deze verkiezingen zijn gepland voor oktober - november. De statuten en de verkiezingsprocedure moeten uiteraard eerst aangepast worden, dat zal gebeuren in september. Zodra alles goedgekeurd is, zullen we verder informatie verspreiden op onze website. Ook op WereldDovenDag in Antwerpen zullen jullie meer te weten komen over de veranderingen die op til staan. Aangezien het al snel oktober - november zal zijn, wil ik nu al graag een oproep doen aan al onze leden om met ons mee te denken. Misschien ben jij zelf geïnteresseerd om mee te werken? Of ken je iemand waarvan je denkt dat die een heel goede kandidaat zou zijn? Enthousiaste mensen die mee aan de kar van Fevlado willen trekken zijn altijd welkom! Contacteer ons gerust als je geïnteresseerd bent, maar ook als je vragen hebt hierover. Verandering brengt altijd angst en vrees met zich mee, dat is normaal en we zullen daar ook aandacht voor hebben. Het is belangrijk dat iedereen mee is, Fevlado is immers van ons allemaal. We moeten er samen goed zorg voor dragen! Samen kunnen we Fevlado nog sterker maken! Met vriendelijke groeten, Helga Stevens Interim voorzitter

Inhoud Thema: VGT aan de universiteit .................................................. 2 LIA Award voor project “Mijn baby is doof” ........................... 6 Proefperiode SMS 112.................................................................... 6 Onderwijstolkuren voor theoretische rijlessen .................... 6 Interview: Kimberley Mouvet over taalontwikkeling bij dove kinderen ................................................................................. 7 TLA Tolken VGT ................................................................................. 8 Oproep vrijwilligers Diversus ...................................................... 9 Diversus: Erfgoed ............................................................................ 9 Eerste nieuws over WDD................................................................ 9 Oproep “De Hand van Vlaanderen 2014” ............................... 10 Jongerenkrant.................................................................................. 11 Column: Nell...................................................................................... 15 Nieuwe publicatie: Hoe zoenen doven?................................. 16 “De Getrouwe Vrienden Kortrijk” worden 100 jaar!............ 17 Nieuw Bestuur Piramime.............................................................. 18 Aankondigingen.............................................................................. 20 Familienieuws................................................................................... 21

DN 3 2014.indd 1

2

18 6 Dovennieuws 2014 nr.3

1

24/04/14 13:13

THEMA: VGT aan de universiteit In de jaren ’60 van de 18de eeuw werden aan de universiteiten al colleges Nederlands gegeven. De curatoren gaven eindelijk toestemming om les te geven over de ‘Linguae Belgicae idea grammatica, poetica, rhetorica’. Wie naar de universiteit ging kreeg de kans om zijn moedertaal, het Nederlands, in al zijn aspecten te bestuderen. Dove mensen moesten nog 250 jaar wachten voor ze ook deze kans kregen. Maar sinds 2008 is het eindelijk zo ver. Wie toegepaste taalkunde studeert aan de KU Leuven Campus Antwerpen kan zich helemaal onderdompelen in de studie van de Vlaamse Gebarentaal.

Interviews door Pascal Mollet

Interview met Kristof De Weerdt en Myriam Vermeerbergen, docenten van de Taalgroep VGT aan de KU Leuven, Faculteit Letteren, Campus Antwerpen.

Kristof De Weerdt Pascal: Wil je jezelf eens voorstellen? Kristof De Weerdt: Ik ben Kristof De Weerdt, docent VGT-vaardigheid in het 2e en 3e jaar van de Bachelor in de Toegepaste Taalkunde. Ik geef ook de vakken “Tolken” en “Vertaalatelier” in de Master in het Tolken en Master in het Vertalen. Myriam Vermeerbergen: Ik ben docent en geef ook les in de Master in het Tolken. In de Bachelor geef ik de eerder theoretische vakken: Taalkunde Vlaamse Gebarentaal 1, 2 en 3. Verder doe ik ook onderzoek naar de Vlaamse Gebarentaal en gebarentaaltolken. Pascal: Sinds 2008-2009 is het mogelijk om hier VGT te studeren, klopt dat? Myriam: De opleiding Bachelor in de Toegepaste Taalkunde bestaat al veel langer en ook de masteropleidingen, maar sinds 2008-2009 is de Vlaamse Gebarentaal toegevoegd aan de opleiding. Pascal: Hoe is de opleiding VGT ontstaan? Myriam: Al sinds het jaar 2000 wil men in Vlaanderen graag voltijdse opleidingen voor tolken en docenten op een hoog niveau, maar dat ging niet onmiddellijk. Daarvoor is er veel overleg

2

DN 3 2014.indd 2

Myriam Vermeerbergen geweest met diverse universiteiten en hogescholen, ook Prof. Dr. Mieke Van Herreweghe van UGent en Fevlado waren daarbij betrokken. Lessius had interesse in een tolkenopleiding en in 2008 werd VGT dus opgenomen in de opleiding. Pascal: Vroeger heette de school Lessius, nu KU Leuven Campus Antwerpen. Kan je dat even uitleggen? Myriam: Voordien heette dit hier Lessius en was de opleiding deel van een hogeschool, maar het was in feite wel een universitaire opleiding. De overheid heeft op een bepaald moment beslist dat alle universitaire opleidingen moesten aangeboden worden door de universiteiten zelf. Dat is een proces van enkele jaren geweest maar sinds 1 oktober 2013 zijn we dus volledig geïntegreerd in de KU Leuven. Pascal: Wat is de inhoud van de opleiding? Kristof: De opleiding hier duurt bij voorkeur 5 jaar, de eerste 3 jaren vormen een bachelor opleiding. Er worden dus verschillende talen aangeleerd en er is onderwijs over de cultuur, de grammatica en andere taalkundige aspecten van deze talen. Men is verplicht om als eerste taal het Nederlands te kiezen. Als tweede taal Frans, Engels of Duits en als derde taal kan men bij-

Dovennieuws 2014 nr.3

24/04/14 13:13

voorbeeld kiezen uit Spaans, Italiaans, Arabisch, Russisch, … en ook Vlaamse Gebarentaal. Studenten die hiervoor geslaagd zijn, behalen een BA diploma. Daarna kan men hier verder studeren in verschillende Masteropleidingen: tolken, vertalen, meertalige communicatie of journalistiek. Als een student in de eerste 3 jaar bijvoorbeeld VGT gevolgd heeft, kan deze verder VGT studeren in de Master Tolken of de Master Vertalen. Bij het aanleren en oefenen van het tolken beginnen we eerst met consecutief tolken, niet met simultaan tolken. Consecutief tolken wil zeggen, eerst luisteren of kijken en dan pas vertalen. Simultaan wil zeggen: gelijktijdig luisteren/kijken en tolken. Dit laatste is zeer moeilijk. Daarom beginnen we dus met consecutief en oefenen we het simultaan tolken vooral in het 5e jaar. Pascal: Dus, vanaf het 5e jaar Tolken kan men tolken voor vb. een congres? Kristof: Ja, maar er is dus een verschil tussen gesproken talen en gebarentalen. Bij een congres luisteren “gewone” tolken via een koptelefoon naar de taal van de spreker (Engels, Italiaans, …) en vertaalt de tolk dan naar de taal van het publiek. Bij een congres voor doven is dat anders. Daar staat de tolk in de zaal en is er vaak meer interactie. Bovendien werkt de tolk tussen een gesproken/auditieve taal en een visuele taal. En dat simultaan. Myriam: Bij gesproken talen is het zo dat bij het “gemeenschapstolken” of “verbindingstolken”, dat is dus vb. tolken bij de dokter, op het politiebureau, in het ziekenhuis, … dat de tolk dan consecutief tolkt: dus eerst luisteren en dan pas tolken. Consecutief tolken wordt tijdens onze opleiding aangeleerd in het vierde jaar, in de Master in het Tolken. Na de Master in het Tolken kunnen tolken voor gesproken taal dus al beginnen te werken als “gemeenschapstolken”. Maar gebarentaaltolken tolken bijna steeds simultaan, ook bij “gemeenschapstolken”, daarom is het voor hen aan te raden om nog een vijfde jaar te doen. Daar wordt dan intensief geoefend op simultaan tolken. Dat vijfde jaar bestaat dus ook voor de gesproken talen. Dan leidt men die tolken op om vb. simultaan te tolken bij de Europese instellingen. Dat vraagt ook een extra jaar opleiding, dat vijfde jaar heet het Postgraduaat Conferentietolken. Pascal: Is dit de enige voltijdse VGT opleiding in Vlaanderen? Kristof: Dit is de eerste en enige voltijdse opleiding Vlaamse Gebarentaal, en de enige universitaire opleiding. Er zijn nog andere tolkenopleidingen in Gent en Mechelen. Het verschil is dat men daar een deeltijdse opleiding aanbiedt, op een niet-universitair niveau. Die opleidingen zijn ook vooral gericht op VGT, hier in onze opleiding moet men dus nog een andere taal leren en er zijn ook meer algemene vakken. Hier gaan we ook dieper in op de taalkundige aspecten van de Vlaamse Gebarentaal. Pascal: In 2008 is deze opleiding begonnen. Hoe hebben jullie voldoende (les)materiaal gevonden? Myriam: Het hangt ervan af voor welke cursus. Bijvoorbeeld voor taalvaardigheden kunnen we materiaal uitwisselen met het VSPW. Maar voor de theoretische vakken zoals Taalkunde VGT hebben we bijna alles volledig zelf moeten maken. Ook voor het tolken maken we ons eigen materiaal, want wij hebben een andere aanpak. Kristof: Het materiaal van het VSPW is zeker interessant maar het tempo ligt hier hoger en het is een voltijdse opleiding. We hebben dus ook voor de vakken taalvaardigheid VGT zelf materiaal moeten zoeken en aanmaken, zoals videofilms. Films als lesmateriaal aanmaken is erg tijdrovend want elke keer dat je een foutje maakt, moet je volledig opnieuw beginnen. Om teksten te verbeteren is een simpele muisklik dikwijls al voldoende, maar opnames in VGT moeten perfect opgenomen worden en bij een fout moet het helemaal opnieuw. We mogen ook niet vergeten dat onze kennis over de Vlaamse Gebarentaal en over hoe gebarentaal te onderwijzen snel evolueert. Materiaal van 5 jaar geleden moeten wij soms aanpassen en dat moet dan opnieuw gemaakt worden. Bijvoorbeeld, voor ruimtegebruik en

simultaneïteit was er vroeger veel minder aandacht. Wij spelen dus in op nieuwe onderzoeksresultaten en nieuwe ideeën over onderwijs. Dat is zeker ook zo voor de vakken Tolken en Vertalen. We leren ook bij uit onze contacten met buitenlandse collega’s. Alles is eigenlijk voortdurend in beweging en dat vraagt enorm veel werk. Onze studenten krijgen ook behoorlijk wat huiswerk en voeren zelfstandig opdrachten uit maar wij moeten dat natuurlijk wel opvolgen. Pascal: Wat kan men later met dit diploma doen? Myriam: Er zijn verschillende mogelijkheden wat betreft de Master: tolken, vertalen, journalistiek en meertalige communicatie. Dit laatste past meer voor bedrijven, vb. voor bedrijfscommunicatie in een tweede of derde taal. Journalistiek spreekt voor zich, tolken en vertalen ook. Studenten combineren hun opleiding soms ook met een lerarenopleiding om op die manier met hun talenopleiding iets te doen in het onderwijs. Kristof: Onze studenten hebben dus ook hun tweede taal, men kan ook kiezen om vb. halftijds te tolken en halftijds te vertalen, ook als tolk Vlaamse Gebarentaal. Pascal: Jullie zijn lid van de taalgroep VGT? Wie zit daarin en wat doen ze? Myriam: De vaste leden van de groep zijn Kristof, ikzelf en Carolien Doggen die vandaag helaas niet aanwezig is. Voor het 5e jaar simultaan tolken hebben we 2 professionele tolken als gastdocenten: Isabelle Heyerick en Greet Doggen. Als stagebegeleiders hebben we naast Isabelle en Greet ook nog Lieve Roodhooft en Ingeborg Scheiris. Pascal: Hoeveel studenten volgen deze opleiding? Kristof: Op dit moment zijn er in het eerste jaar Bachelor 11 studenten die VGT hebben gekozen als derde taal, in BA2 zijn er 18, dat is voor het eerst een grotere groep en voor BA3 zijn er 8 of 9. In de Master in het Tolken zijn er 2 tolken maar er zijn 4 studenten die het Vertaalatelier volgen. In het vijfde jaar, simultaan tolken, zijn er 4 studenten. Die zijn nu bezig met hun stage. Pascal: Hoeveel dove stuCarolien Doggen denten zijn er? Kristof: Er zijn 2 dove studenten die de volledige opleiding BA Toegepaste Taalkunde willen afwerken, 3 kiezen ervoor om enkel specifieke vakken zoals taalkunde VGT te volgen. Deze doven willen meer leren over hun eigen taal en willen bijvoorbeeld beter leren lesgeven. Pascal: Wat is het verschil tussen een volledige opleiding en enkele vakken volgen? Krijg je ook een diploma als je de opleiding gedeeltelijk volgt? Myriam: Neen, als men niet de volledige opleiding volgt, kan men geen diploma krijgen. Je krijgt dan wel een bewijs dat je een bepaald deel van de opleiding gevolgd hebt. De laatste jaren zijn er elk jaar wel enkele dove studenten die 1 of 2 vakken volgen, vooral omdat ze meer willen leren over de taalkundige aspecten van hun taal de VGT. Pascal: Taalkunde VGT? Wat is dat? Kristof: Taalkunde is alles leren over de structuur van een bepaalde taal. Vb. voor VGT: waarom maakt men bepaalde gebaren wel en andere niet? Waarom staan de gebaren in een bepaalde volgorde? Regels en bouwstenen dus. Mim onderwijst taalkunde, dat is dus de theorie, Carolien en ik passen dit bij taalvaardigheid toe. Bijvoorbeeld ook simultaneïteit, wat kunnen 2 handen

Dovennieuws 2014 nr.3

DN 3 2014.indd 3

3

24/04/14 13:13

tegelijk gebaren? Ruimtegebruik, hoe en waarom zo? Pascal: Mim, je bent sinds 1 maart professor aan de KU Leuven, proficiat! Heeft dat positieve gevolgen voor jou of deze opleiding? Myriam: Voor mij persoonlijk is het belangrijkste gevolg dat ik meer mogelijkheden heb om financiële middelen aan te vragen voor onderzoek naar VGT. Mijn eigen onderzoek maar ook vb. doctoraatsonderzoek van studenten. En dat ik professor Vlaamse Gebarentaal ben aan de universiteit van Leuven is toch ook weer een teken dat Vlaamse Gebarentaal meer en meer een plaats krijgt binnen universitair onderwijs. Daardoor gaat de status van de Vlaamse Gebarentaal omhoog.

Pascal: wat hopen jullie later nog te bereiken hier? Myriam: Ik hoop dat er in de toekomst nog meer studenten interesse krijgen in deze opleiding en dat er meer mogelijkheden komen voor onderzoek. Ook een specifieke opleiding voor dove tolken en/of vertalers staat op ons verlanglijstje. Kristof: Ik hoop ook op meer en een betere samenwerking tussen opleidingen in Europa en in Vlaanderen. Hoe meer we samenwerken, hoe beter de kwaliteit van het onderwijs dat we aanbieden. Pascal: Dank je wel voor dit interview Myriam en Kristof. Wil je meer info over deze opleiding aan de KU Leuven? Neem contact op met Myriam Vermeerbergen: [email protected].

Interview met Heidi Verhelst, Sam Verstraete, Alexander Decrans en Hilde Verhelst, studenten Taalkunde VGT aan KU Leuven Campus Antwerpen.

Alexander Decrans

Heidi Verhelst

Sam Verstraete

Hilde Verhelst

Pascal Mollet: Kunnen jullie jezelf eens voorstellen? Hilde Verhelst: Ik ben Hilde Verhelst, opgegroeid in een doof gezin en VGT is mijn moedertaal. Ik werk sinds december 2012 Heidi Verhelst: Mijn naam is Heidi Verhelst, ik woon in Gent en voor de VRT bij Karrewiet als VGT tolk en ik ben nu ook bezig met werk in de dovenschool Sint-Lievenspoort. Ik ben halftijds lesdeel 2 van de kinderversjes in VGT dat net goedgekeurd is door geefster in de kleuter- en lagere school voor het vak Dovencultuur en Vlaamse Gebarentaal. Daarnaast ben ik als vrijwilliger de adviescommissie VGT, mijn eerste project was 15 vingers en actief in onder andere: Gentse Gebarenkring, VGT Doe Mee, een hoofd. Sinds 2012 zit ik ook in het bestuur van het Vlaams GebarentaalCentrum. Visual Box, … Sam Verstraete: Mijn naam is Sam Verstraete. Ik werk nu Pascal: Hoe is jullie interesse in VGT gegroeid? voor Corpus VGT. Voordat ik met dit werk begon dacht ik er al aan om iets rond VGT te doen. Ik ben ook aangesteld als Heidi: Dat is begonnen tijdens een Deafhoodles van Danny De expert Vlaamse Gebarentaal bij Selor. Selor rekruteert meestal Weerdt. Hij vertelde over de basisregels en bouwstenen van VGT en noemde verschillende taaltermedewerkers voor de federale VGT is veel meer dan gebaren alleen! men op. Dit was helemaal nieuw overheid, maar ook voor de voor mij, ik was erg onder de indruk. gemeenschappen en de gewesGewoonweg alles wat ik doe heeft Daarna wilde ik graag als vrijwilten. Daarnaast organiseren ze verband met VGT: opleiding, lesgeven liger lesgeven bij Fevlado. Daarvoor ook taaltesten. Alexander Decrans: Ik ben kreeg je eerst een opleiding van een en werk. VGT is gewoon in mij. paar maanden door Hilde Nyffels. Alexander Decrans, 26 jaar en doof. Ik heb een dove familie Hier kwamen die taaltermen terug en leerde ik nog veel bij. Op het einde van die opleiding was het die voornamelijk in West-Vlaanderen woont maar zelf ben ik een aantal jaren geleden verhuisd naar Antwerpen. Ik ben op voor mij nog niet genoeg, ik wou nog meer leren. Daarom heb ik dit moment student aan de KU Leuven Campus Antwerpen besloten om taalkunde te volgen in Antwerpen. maar ik werk ook in de horeca. Ik zit in de Raad van Bestuur Sam: Vroeger heb ik veel gezocht naar iets wat voor mij past (studies), ik begon met maatschappelijk werk, daarna ICT. Toen van het Vlaams GebarentaalCentrum en ook in de adviescomik Lessius leerde kennen, begon ik meteen te zoeken naar informissie VGT. Vroeger was ik lesgever Vlaamse Gebarentaal in matie over de inhoud van de opleiding, ik ging met mijn pa naar Antwerpen voor Fevlado-Diversus. Daarna heb ik ook Vlaamse Gebarentaalles gegeven bij CVO Cresendo (Tolkenschool een infostand en ik was meteen verkocht! Veel van mijn familieMechelen) B3. leden zijn nogal actief in de gebarentaalwereld en blijkbaar heb

4

DN 3 2014.indd 4

Dovennieuws 2014 nr.3

24/04/14 13:13

ik die microbe meegekregen. Engels, Frans en Duits en heb je nog een uitgebreide keuze Ik kom uit een dove familie, dus VGT is mijn eerste taal of moetussen verschillende vreemde talen (Arabisch, Spaans, Italiaans, dertaal. Op school leerde ik heel veel over het Nederlands, dus Russisch, Vlaamse Gebarentaal, …) Je kan ook kiezen voor enkel ik ken de basis, bouwstenen en regels van mijn 2e taal, van VGT vakken die te maken hebben met VGT. Ik doe de volledige kende ik dus niets! Ik bedoel, ik kreeg VGT met de paplepel mee opleiding Nederlands, Engels en VGT maar dit jaar volg ik geen van mijn ouders zonder te beseffen hoe deze taal juist in elkaar Engels wegens tijdsgebrek. Mijn studietraject zal dus iets langer zit. Toch jammer!! Nu ben ik zeer blij en trots dat ik de bouwsteduren dan 3 jaar. nen van mijn eigen taal ken! Hilde: Ik volg dus enkel Taalkunde Alexander: Ik heb altijd al VGT, de inhoud is heel divers. We Horende kinderen leren op school leren waarom dat bepaalde gebainteresse gehad voor VGT, ik was vroeger vooral iemand die ren zo zijn en, heel belangrijk, hoe verschillende uren per week over graag naar dovenclubs ging en je dat moet uitleggen! Zo kan ik mij daarvoor sterk engageerde hun moedertaal, wij doven hebben op mijn werk bij Karrrewiet aan de maar na de cursus Deafhood die horende tolken uitleggen waarom dat niet, dat is zeer spijtig! Fevlado-Diversus organiseerde de gebaren op een bepaalde kwam ik tot het besef dat ik te manier gedaan moeten worden. weinig wist over mijn taal en ik wou hier graag meer over weten. Hier leer ik hoe de theorie eruit ziet, VGT heeft een eigen gramHilde: Ik heb altijd al interesse gehad in VGT. Op een speelse matica, structuur en bouwstenen, daarna proberen we alles in manier was ik er steeds mee bezig. Zo is mijn interesse ook de praktijk toe te passen. Ik kijk ook naar mezelf hoe ik gebaar en gegroeid in poëzie en VGT. Door mijn opleiding als kleuterleidben me daarvan bewust. Er zijn bijvoorbeeld abstracte gebaster heb ik als eindwerk kinderversjes gemaakt. Toen ontdekte ik ren (gebaren waarvan je het waarom niet echt kan uitleggen) wat je allemaal met VGT kan doen, VGT is veel meer dan gebaren en gemotiveerde gebaren. Horende kinderen leren op school alleen! Gewoonweg alles wat ik doe heeft verband met VGT: verschillende uren per week over hun moedertaal, wij doven opleiding, lesgeven en werk. VGT is gewoon een deel van mij. hebben dat niet, dat is zeer spijtig! Ik vind het heel belangrijk dat dove mensen, van kleinsaf al zoveel mogelijk over hun taal leren! Pascal: Waarom KU Leuven Campus Antwerpen? Heidi: Dit is de enige school die taalkunde VGT aanbiedt, dus Pascal: Wat wil / hoop je later te bereiken met wat je nu moet ik wel pendelen van Gent naar Antwerpen. Gelukkig kan leert? ik dit goed combineren met mijn halftijdse job. We zijn daar met Heidi: Ik hoop vooral om zelf meer te begrijpen over onze taal, vier dove studenten, wat voordelen biedt qua tolken en ook om ik heb nog niet zo lang geleden Vlaamse Gebarentaal geleerd na de les samen te kunnen discussiëren over de inhoud. door contacten met dove personen. Ook vind ik het meer dan Alexander: Ik woon in Antwerpen en Antwerpen is een hele normaal om te leren over onze eigen taal. Net zoals we vroeger leuke studentenstad! Ze hebben hier op dit moment ook al veel Nederlands kregen op school, zou iedereen ook het vak Vlaamse ervaring want dit is nu al het 4de of 5de jaar dat je dit pakket kan Gebarentaal moeten krijgen. De tolken leren dit op de tolkenvolgen. Alle studenten VGT steunen elkaar dan ook, het maakt school, maar alle doven hebben toch ook het recht om te leren niet uit in welk jaar je zit. over hun eigen taal. Daarnaast wil ik graag mijn kennis doorgeven aan de kinderen op de dovenschool, ik wil dat ze doofbePascal: Volgen jullie de volledige opleiding of enkele speciwuster en zelfzekerder worden over hun taal. Want Vlaamse fiek VGT? Gebarentaal heeft veel te bieden, het is een taal om trots op te Heidi: De volledige opleiding spitst zich naast VGT ook toe op zijn! andere talen, Engels, Frans en Duits. Ik volg enkel één vak uit Sam: Ik wil zoveel mogelijk leren over VGT, ik weet dat je onmotaalkunde VGT, omdat dit vak dieper ingaat op de Vlaamse Geba- gelijk alles kunt leren, maar ik zal proberen elke kans te grijpen. rentaal. Deze inhoud kan ik heel goed gebruiken voor mijn werk In de toekomst wil ik me blijven focussen op onderzoek of op de dovenschool. Al is het studies rond VGT. helemaal niet simpel om wat ik Alexander: Ik wil vooral eerst Dat je als doof mens je eigen taal leer om te zetten naar het niveau mijn bachelor toegepaste taalgoed kent is een must! Als we de ba- kunde behalen, dan eventueel van kinderen. Wat ik zelf geleerd heb in de opleiding, probeer ik voor een master gaan en later sis van onze taal kennen en het een- nog op een speelse manier mee te zou ik graag iets doen met VGT, geven aan de kinderen. voudig kunnen uitleggen dan staan lesgeven of tolken en vertalen van Sam: In het begin volgde ik de een taal naar VGT of omgekeerd. we vanzelf sterker in het leven en zijn Hilde: Ik hoop dat er in de toevolledige opleiding, dat wil zeggen BA Toegepaste Taalkunde. komst veel doven een opleiding we doofbewuster en zelfzekerder! Het eerste jaar heb ik enorme VGT willen volgen! Persoonlijk zou inspanningen moeten doen ik later graag lesgeven aan dove om te kunnen slagen. Toen stelde ik vast dat studeren, halftijds kinderen en zo VGT en empowerment doorgeven zodat zij later werken en nog vrije tijd over hebben enorm moeilijk is. Daarom vlotte VGT-taligen kunnen worden. Het is belangrijk om aan alle volg ik dit tweede jaar enkel Taalkunde VGT. dove mensen te kunnen uitleggen waarom onze VGT “zo is” in Wat ik leer? Er zijn er 3 thema’s of doelen: Vlaanderen en wereldwijd. Verder hoop ik dat ik nog aan diverse • Dovencultuur: hier leren we alles over onze cultuur en leefweprojecten kan meewerken, zoals poëzie in VGT, toneel spelen en reld, niet alleen over Vlaanderen maar over heel de wereld verhalen vertellen. Dat doe ik heel graag!! • Taalvaardigheden: het vlotter en correct gebruiken van gebaPascal: Wil je nog iets meegeven aan de Vlaamse Dovengerentaal meenschap? • Taalkunde: bij deze laatste leren we het hoe en waarom onze Sam: Ik kan deze opleiding, taalkunde VGT aan iedereen aanraVGT bepaalde regels en bouwstenen heeft. Niets is echt zomaar, den. Dat je als doof mens je eigen taal goed kent is een must! alles heeft een reden, net zoals de Nederlandse taal. Echt zeer Als we de basis van onze taal kennen en het eenvoudig kunnen interessant! uitleggen dan staan we vanzelf sterker in het leven en zijn we Alexander: Bij de volledige opleiding, is Nederlands verplicht doofbewuster en zelfzekerder! omdat dit de standaardtaal is van Vlaanderen. Daarnaast is er

Dovennieuws 2014 nr.3

DN 3 2014.indd 5

5

24/04/14 13:13

LIA AWARD voor project “Mijn Baby is Doof”

Liesbeth Matthijs (Fevlado Belangenbehartiging) met de LIA Award

Op 13 maart 2014 won het project “Mijn baby is doof” de allereerste Language Industry Award (LIA) in de categorie ‘beste taalproject van 2013’. Deze Award werd voor de eerste keer uitgereikt door de Taalsector, die hiermee innovatieve, beloftevolle en uitmuntende taalproducten, diensten, publicaties en initiatieven uit de taalsector wil bekronen. De Taalsector haalt ondermeer het belang aan van goede geletterdheid en meertaligheid als noodzakelijke voorwaarden voor een open en inclusieve samenleving. Dit is ook waar wij in geloven en waarom wij ijveren voor het recht op Vlaamse Gebarentaal. Wij waren dan ook aangenaam verrast toen we vernamen dat ons project genomineerd was voor deze LIA. Nóg blijer waren we natuurlijk toen we als winnaar uit de bus kwamen met 55% van de stemmen (verdeeld over vier genomineerden). Bij deze, nogmaals hartelijk dank aan iedereen die op ons project stemde!

Een project is iets tijdelijks, kent een begin en een einde. Dit was ook zo voor de ontwikkeling van de dvd en het opstarten van de website (www.mijnbabyisdoof.be), wat we op 6 maanden tijd hebben gerealiseerd met subsidies van de cel Gelijke Kansen. Maar het thema van het project blijft verder leven! De website wordt aangevuld en zal meer en meer uitgebouwd worden als website waarop alle ouders (doof en horend) terecht kunnen voor meer informatie over de voordelen van Vlaamse Gebarentaal voor de opvoeding en ontwikkeling van hun dove of slechthorende kinderen. Het is ook een plaats waar ze op de hoogte gebracht worden van alle initiatieven voor kinderen en hun gezinnen waarin Vlaamse Gebarentaal een belangrijke rol speelt. Daarnaast wordt het thema ook verder ontwikkeld in het nieuwe participatieproject, waarover jullie meer informatie vinden op de website. Kortom, we blijven er via verschillende initiatieven naar streven dat alle dove en slechthorende kinderen de kans krijgen de Vlaamse Gebarentaal te leren en te beleven. Het bekroonde project Mijn baby is doof was hier een mooie start van!

PROEFPERIODE SMS 112 Na jarenlang lobbywerk van Fevlado bij de overheid, gaat er in mei eindelijk een proefperiode van start waarin je het noodnummer 112 per sms kan bereiken. Doven kunnen tijdens deze proefperiode al gebruik maken van het noodnummer. Daarna gaat het systeem definitief van start. In april zit de werkgroep 112 opnieuw samen, om de puntjes op de i te zetten voor de start van de proefperiode.

ONDERWIJSTOLKUREN NU OOK INZETBAAR VOOR THEORETISCHE RIJLES OP SCHOOL Een dove leerling kon zijn onderwijstolkuren niet inzetten voor theoretische rijlessen op school die binnen de onderwijsuren vielen, maar niet binnen het leerplan. Deze leerling en zijn ouders stapten naar de Vlaamse Ombudsdienst, met als resultaat de verduidelijking dat de O-uren ook mogen gebruikt worden in het kader van de vakoverschrijdende eindtermen (VOETen), waaronder de rijlessen. Het ministerie van Onderwijs zal de regels scherper formuleren zodat er geen misverstanden meer zullen zijn.

6

DN 3 2014.indd 6

Dovennieuws 2014 nr.3

24/04/14 13:13

Interview met onderzoekster Kimberley Mouvet over taalontwikkeling bij dove kinderen

Fevlado heeft Kimberley Mouvet uitgenodigd voor een interview. Het volledige interview in VGT en in het Nederlands staat op de website (www.fevlado.be). Hier, in Dovennieuws, een samenvatting. Kimberley Mouvet heeft een doctoraatsonderzoek gedaan naar de taalontwikkeling bij dove kinderen, zowel in Vlaamse Gebarentaal als in het Nederlands. Ze heeft 13 gezinnen met een jong doof kind opgevolgd, op vijf verschillende leeftijden, namelijk op de leeftijd van 6, 9, 12, 18 en 24 maanden. Van deze gezinnen werden de moeders geïnterviewd, werd er videomateriaal verzameld en werden er een aantal testen afgenomen. De resultaten zijn interessant voor ouders en de Dovengemeenschap. De belangrijkste resultaten komen aan bod in het interview. Als ouders bij een revalidatiecentrum aankomen, krijgen ze niet de informatie dat Vlaamse Gebarentaal een positieve invloed heeft op hun kind. Sommige ouders zetten zich bovendien erg in om VGT te verwerven en in contact te komen met Dovencultuur, maar geven minder aandacht aan hoe ze dit moeten doorgeven. Daar loopt het dan vaak mis. Ouders die minder tijd steken in VGT, maar meer in visuele communicatiestrategieën, hebben meer succes in de communicatie met hun kind. Als ouders op een juiste manier VGT aanbieden aan hun kind, heeft dit een positieve invloed op de taalontwikkeling in zowel VGT als Nederlands.

Kimberley heeft ook een boodschap voor ons als organisatie en voor de Dovengemeenschap: • Zet dove rolmodellen in bij de opvoeding van het dove kind. • Horende professionals moeten opgeleid worden over alle aspecten van doof-zijn, dus ook over VGT.

Er volgt nog een Nederlandstalige versie van het doctoraat van Kimberley dat toegankelijk wordt gemaakt voor een breder publiek, vooral voor horende ouders zelf.

Dovennieuws 2014 nr.3

DN 3 2014.indd 7

7

24/04/14 13:13

TLA TOLKEN VGT Belangrijke veranderingen m.b.t. te late afgelastingen van tolken Vlaamse Gebarentaal Alle opdrachten die men niet tijdig afgelast, zijn te late afgelastingen (TLA). Bij een TLA heeft de gebruiker de tolkopdracht te laat “online” (via www.tolkaanvraag.be) afgelast. Als de gebruiker geen mogelijkheid heeft om online af te gelasten, dan kan hij een mail, fax of sms sturen naar het CAB. Het is ook mogelijk dat de gebruiker gewoon vergeten heeft om het CAB te verwittigen. In deze situatie heeft de tolk recht op een vergoeding, want de late afgelasting heeft meestal tot gevolg dat de tolk geen andere tolkopdracht kan vinden en inkomensverlies lijdt. De belangrijkste veranderingen worden hier samengevat:

Vroeger

Nu

Tolkopdracht mag voor werk en welzijn binnen de 24u worden afgelast; voor onderwijs tot 19u de avond voor de opdracht. Het gaat hier over kalenderdagen.

Tolkopdracht mag binnen de 48 uren worden afgelast. Het gaat hier om werkdagen. Deze nieuwe regeling is voor werk, welzijn en onderwijs hetzelfde.

Tolkopdracht in de leefsituatie (L-uren): bij een TLA bij overmacht worden de geboekte uren afgetrokken van het urenpakket.

Tolkopdracht in de leefsituatie (Luren): bij een TLA bij overmacht worden de geboekte uren NIET afgetrokken van het urenpakket.

Bij een TLA is de tolk niet verplicht Bij een TLA is de tolk verplicht om een vervangingsopdracht aan te om een vervangingsopdracht nemen. aan te nemen, indien die door het CAB wordt voorgesteld. Bij een TLA in werk en leefsituatie worden max. 4 tolkuren per dag per tolk afgetrokken van het urenpakket. In onderwijs worden alle geboekte tolkuren afgetrokken van het urenpakket.

Bij een TLA in werk, welzijn en onderwijs worden alle geboekte uren uitbetaald.

Bij een geboekte afspraak worden enkel de getolkte uren uitbetaald.

Indien een opdracht korter duurt dan in de aanvraag voorzien was, worden de niet getolkte uren als TLA beschouwd en dus uitbetaald aan de tolk.

in VGT op www.cabvlaanderen.be/ en op www.fevlado.be

Bij overmacht in het geval van een TLA, in alle situaties (arbeid, onderwijs en leefsituatie), moet er een schriftelijk bewijs bezorgd worden aan het CAB. Doet men dat niet, zal men dit moeten betalen uit eigen zak. Meer uitleg over TLA, over overmacht, over de voorwaarden van een vervangingsopdracht, e.d., kunnen jullie vinden op de website van het CAB en van Fevlado, zowel in het Nederlands als in VGT. Ook worden er duidelijke voorbeelden toegevoegd bij deze informatie, zodat de tolkgebruikers en tolken hier een duidelijk beeld over hebben. Dit is belangrijke informatie voor alle gebruikers en tolken, dus we moedigen iedereen aan om dit zeker grondig te bekijken. 8

DN 3 2014.indd 8

Dovennieuws 2014 nr.3

24/04/14 13:13

DIVERSUS OPROEP Oproep vrijwilligers – uitdelen flyers / affiches cursus VGT We zoeken vrijwilligers die bereid zijn om affiches en/of flyers van onze cursus VGT te verspreiden op publieke plaatsen (scholen, bibliotheken, buurtcentra, winkels, …). We willen graag dat zoveel mogelijk mensen VGT leren en daarom moeten we meer reclame maken. Om de informatie zo goed mogelijk te verspreiden zoeken we vrijwilligers die inzetbaar zijn in hun regio. We voorzien een vrijwilligersvergoeding. Wil je meer informatie? Mail dan gerust naar [email protected] of via ooVoo: pascal_diversus.

DIVERSUS ERFGOED Kunsten en Erfgoed – felicitaties rond voortgangsrapport Inventaris Vlaanderen voor Immaterieel Cultureel Erfgoed Een tijdje terug kregen wij een brief van de Vlaamse overheid met daarin hun felicitaties voor de inhoud van het voortgangsrapport rond Immaterieel Cultureel Erfgoed. Het is altijd leuk om goed nieuws te krijgen! Dit is het bewijs dat netwerken belangrijk is, want voor de inhoud kregen wij tips van Faro en gegevens van het Vlaams GebarentaalCentrum, UGent, Lessius, etc… De Vlaamse Gebarentaal is sinds 2008 opgenomen in de Inventaris voor Immaterieel Cultureel Erfgoed en daarom is het belangrijk om zoveel mogelijk elementen van VGT in deze databank te verzamelen. Mensen die iets willen opzoeken rond VGT kunnen op die manier snel en duidelijk informatie vinden met tal van links naar de websites van de betreffende partners. Dus, mocht u op het één of ander manier bezig zijn met het bewaren van archieven zoals foto’s, video’s, affiches waarin VGT duidelijk aanwezig is laat het ons dan weten. [email protected] We zullen dan onderzoeken dit een plaatsje kan krijgen in de databank van immaterieel erfgoed. www.immaterieelerfgoed.be of www.kunstenerfgoed.be

WDD 2014: eerste nieuws! Eerste nieuwsjes over WDD 2014 in Antwerpen! Dit jaar gaat WereldDovenDag door op zaterdag 27 september 2014! Het thema voor dit jaar wordt: “Ons verenigingsleven!” In het kader van de startsubsidie zullen we ons tijdens WDD focussen op wat de Vlaamse Dovengemeenschap allemaal te bieden heeft. Bestaande en nieuwe verenigingen zullen er hun werking tonen, geen saaie lezingen maar actieve workshops en panels. We willen openstaan voor vernieuwing! De traditionele bijeenkomsten blijven uiteraard belangrijk maar veel doven hebben specifieke interesses en hobby’s. Daar willen we op inspelen door hen de kans te geven om hiervoor nieuwe verenigingen op te richten. Als Fevlado tegen het voorjaar van 2015 minstens 50 actieve clubs onder haar koepel heeft dan worden we officieel erkend als vereniging binnen het sociaal-cultureel volwassenenwerk. Dit is een heel belangrijk project want als we hierin slagen krijgen we meer middelen om het dove verenigingsleven te ondersteunen. Op dit moment begint het programma van WDD in grote lijnen vorm te krijgen. Wereld Doven Dag gaat dit jaar door in school ‘De Dames’ direct aan De Meir in hartje Antwerpen!

Dovennieuws 2014 nr.3

DN 3 2014.indd 9

9

24/04/14 13:13

Oproep: “DE HAND VAN VLAANDEREN 2014” Naar jaarlijkse gewoonte reikt Fevlado ook dit jaar “De Hand van Vlaanderen uit op WereldDovenDag. Sinds 2004 wordt deze jaarprijs overhandigd aan een persoon of een groep die zich in het voorbije jaar verdienstelijk heeft gemaakt of zich op een bijzondere manier heeft ingezet voor de Vlaamse Dovengemeenschap. Volgende personen hebben de voorbije 5 jaar “De Hand van Vlaanderen” ontvangen. 2009: Jef Vandendriessche 2010: Goedele De Clerck 2011: Ouders van dove kinderen (proces tolkuren in het secundair onderwijs) 2012: Kurt Van Maeckelberghe 2013: Jorn Rijckaert namens Visual Box Ken je iemand of een groep die volgens jou “De Hand van Vlaanderen 2014” verdient, dan kan je tot 1 september je voorstel indienen.Stuur de naam en een korte beschrijving samen met de motivatie (in tekst of VGT) naar [email protected] De winnaar wordt verkozen door een onafhankelijke jury en de prijs wordt uitgereikt tijdens de slothappening van WereldDovenDag.

2010: Goedele De Clerck

2011: Ouders van dove kinderen

2009: Jef Vandendriessche 2013: Jorn Rijckaert namens Visual Box

10

DN 3 2014.indd 10

Dovennieuws 2014 nr.3

2012: Kurt Van Maeckelberghe

24/04/14 13:13

M e i - J u n i 2 014

Voorwoord van Hannes Beste jongeren, Het zonnetje is weer buitengekomen, maar daar hebben we in de dovengemeenschap niet veel van gemerkt: er heeft een hevige storm gewoed binnen de bestuurskamers van Fevlado. Al is dat sinds de verklaring van Helga Stevens, onze nieuwe interim-voorzitster, beter op geworden. Ik wens Helga en haar bestuur alvast veel succes met haar mandaat: wij, als team van Jong-Fevlado, kijken uit naar de nieuwe uitdagingen voor het interim-bestuur en de AV maar maken daarnaast ons ook zorgen over de toekomst. Zij staan namelijk in voor de vernieuwing van het bestuur en wij hopen dat ze nu hun verantwoordelijkheid opnemen. Eind maart 2014 organiseerden wij een tweede bestuursweekend samen met de besturen van de jeugdclubs en jongerenwerkingen en gezien het actuele karakter hebben we heel wat gediscussieerd over Fevlado en hun werking. De bestuursleden hebben heel wat bijgeleerd over de huidige structuur en we hebben dan ook samen gekeken hoe het beter kan naar de toekomst toe: hoe kunnen wij, als jongeren, meer inspraak krijgen binnen Fevlado vzw? Dit is een belangrijke vraag die nu leeft in de kringen van Jong-Fevlado. Daarnaast organiseerden we in het weekend ook teambuildingsspelletjes & diverse workshops o.a. participatie en rollenspellen (hoe pakken we bepaalde situaties aan,...?) Het was een groot succes, alleen een minpuntje nog: wij spreken dat Fevlado hun verantwoordelijkheden moeten opnemen, maar eigenlijk zouden alle bestuursleden van de jeugdclubs/jongerenwerkingen ook hun verantwoordelijkheid moeten opnemen en met zijn allen mee aanwezig zijn: zulke weekends zijn cruciaal voor informatieverspreiding en empowerment. De aanwezigen zullen dit zeker kunnen bevestigen Tot de volgende,

Inhoud • Voorwoord/Kalender 11 • Bordspelletjes 12 - 13 • Estafette 14

Checklist JONG-FEVLADO 2014

01-04 mei - JCDJ

Reis Polen

Voorzitter Jong Fevlado Wie zijn we?: Voorzitter: Hannes De Durpel — verantwoordelijk voor leiden van vergaderingen, contacten met binnen- en buitenland | Ondervoorzitter: Sammy Van Landuyt — overname bij afwezigheid voorzitter | Secretaris: Dennis Deschildre — verantwoordelijk voor back-up administratie, opvolgen en contacten met binnen- en buitenland | Schatbewaarder: Yves Van Acker — verantwoordelijk voor financiën en sensibilisatie (website) | Bestuurleden: Dora Moens, Marieke Kusters, Sara Van Leuven en Davy Van Landuyt — verantwoordelijk voor activiteiten e.a... Jongerenkrant wordt geschreven door Marieke en Dennis, en Jeffrey doet de vormgeving. Opmerkingen, vragen,... mogen altijd gemaild worden naar [email protected]

3

10

Lasershooting

Activiteit en fuif i.s.m. BGK

mei - Kajong

17 24 mei - JCDK

Hannes De Durpel

          

• Bestuursweekend JC’s/JW’s - 28 maart - 30 maart • Jeugdraad 1 - 25 april • Kinderraad - 09 mei • Bestuursdag KC’s • Jaarlijks tornooi JC’s/JW’s - 05 juli • EUDY Youth Camp & GA - Bulgarijë - 04 juli - 14 juli • EUDY Junior Camp - België - 22 juli - 29 juli • WFDYS Children Camp - USA - 01 augustus - 08 augustus • Jeugdraad 2 • Infodag ‘Wat na school/studies?’ • AV JF i.s.m. JCDJ - 13 December

Beste ChefTeam

mei - JWDHC

Beachgames Pre-summerparty

14 21

juni - JWWB

WK Voetbal i.s.m. KSKD

juni - JCDK

Activiteit Jaarlijks Bal

mei - JWWB

7

juni - JCDJ

Social Meeting III

5

juli - JW’s en JC’s Jaarlijks tornooi JWWB - Brazil Party Jongerenkrant — 11

B RDSPELLE Bordspelletjes! Velen houden ervan, sommigen spelen het bijna elke dag, en anderen spelen liever in hun eentje op hun Xbox of Playstation, maar het staat in elk geval vast dat je heel veel plezier aan bordspelletjes kan beleven! Het laatste jaar zijn bordspellen populair geworden bij de doven – zowel jong en oud kunnen zich aan een spelletje wagen

Waarom zijn bordspelen zo populair? Velen denken dat bordspelen ouderwets zijn, of dat dit beperkt is tot schaken, dammen, mahjong,… Het tegendeel is echter waar: er bestaan honderden tot duizenden spelletjes en elke leeftijd kan wel iets naar zijn zin vinden! Een bordspel is ideaal om een rustige avond met vrienden door te brengen, zowel door de week heen als in het weekend.

Welke soorten bordspelen bestaan er? Er zijn veel verschillende types en stijlen van bordspelen die allemaal van makkelijk (dammen, vier-op-een-rij) tot moeilijk (Dungeons en Dragons) gaan. Een korte opsomming van soorten spellen:

dat er altijd op de doos van een bordspel staat met hoeveel personen je dit kan spelen.

• In Vlaanderen bestaat er geen bordspelclub (nog niet! nvdr), maar er bestaat wel een Facebookgroep van doven die houden van een spelletje: deze groep heet “Crazy Gamers” (http://www.facebook.com/crazygamers). Er wordt regelmatig afgesproken in Gent of Antwerpen waarbij er een lokaal wordt gereseveerd – de spelletjes worden dan uitgestald. Je kan er vrijblijvend heen gaan om wat spelletjes te proberen. • In de horende wereld worden er regelmatig spelletjesavonden georganiseerd. In de Outpost te Gent, Brussel en Antwerpen (http://www.outpost.be) kan je tijdens de openingsuren gewoon binnenwandelen, een drankje bestellen en volledig gratis een spelletje spelen! Hetzelfde kan je doen bij de Spelgezel in Gent en Antwerpen (http://www.spelgezel.be/gamenight) - ze organiseren regelmatig spelletjesavonden, hiervoor moet je de website checken en dan inschrijven.

3 Strategische spelen: King of Tokyo, Love Letter, Hoogspanning,… 4  Coöperatieve spelen: dit zijn spelen waarbij je moet samenwerken met de hele groep om te winnen van het spel. Pandemie, Robinson Crusoe en De Vergeten Stad zijn hier goede voorbeelden van. 5 Kennisspelen: Trivial Pursuit, Time’s Up! Er bestaan dus veel verschillende genres en thema’s en je kan nooit vooraf zeggen wat iemand graag speelt. Je speelt dan het beste gewoon enkele verschillende spelletjes om te zien welk soort spel je het beste ligt.

Waar kan je ze spelen? Eigenlijk zijn er 3 soorten plaatsen waar je ze kan spelen: • Je spreekt gewoon af met je vrienden bij iemand thuis of in de dovenclub om een spelletje te spelen! Let er wel op

12 — Jongerenkrant

BORDSPELADVIES VAN OME DENNIS

2 Economiespelen: Monopoly, Agricola, Kolonisten van Catan,…

Leukste spelletjes volgens hem

1  T hemaspelen: bijvoorbeeld detectives zoals Cluedo en Brieven uit Whitechapel

Agricola is een goed familie –en handelssp zeker ooit gespeeld moet hebben. In Agric elke speler een eigen bord dat de boerderij Er wordt gespeeld in verschillende ronden waarbij je grondstoffen voor je boerderij kan en verbouwen.Het is de bedoeling dat je hu kers, weiden en vee verbouwt, en op termi ook aan gezinsuitbreiding doen! Agricola hee gen economisch systeem waarbij alles zijn p Ongelooflijk boeiend spel waarbij niets aan wordt overgelaten. Agricola kan je solo spelen maximum van 5 personen!

LETJES

(google maar eens op de naam van het bordspel en het trefwoord “bespreking”) of vraag rond bij je vrienden – je zal zeker iets vinden naar je zin! Bordspelletjes gaan ook lang mee, sommigen kun je zelfs 20 jaar lang spelen!

Waar kan je ze kopen?

Spelletjes kan je overal kopen, ook op internet! Maar als ik je een tip mag geven: bij de Spelgezel in Gent (Franklin Rooseveltlaan, aan ‘t Zuid) en Antwerpen (Aalmoezeniersstraat) heb je een groot aanbod tegen scherpe prijzen. Een bordspel is niet goedkoop, dus zoek vooraf wat informatie op internet

Wist je dat… • …het oudste bordspel zo’n 5500 jaar oud is? Het heet Senet en de oorsprong ervan kan je vinden in Egypte! • …je 64% kans hebt om in Monopoly op een spoorwegeigendom dat je kan kopen te belanden? • …als je alle Scrabble-tegeltjes naast elkaar plaatst, je 2 keer rond de aarde kan gaan? • …de volgende bordspelletjes populair zijn bij de jongeren: Risk, Dixit, Jungle Speed, Ticket To Ride, Carcassonne, Saboteur, Callisto, Pandemie,…

handelsspel dat je n. In Agricola heeft boerderij voorstelt. de ronden en fasen erderij kan vergaren g dat je huizen, akn op termijn kan je gricola heeft een eialles zijn prijs heeft. niets aan ’t toeval solo spelen, met een

Dixit is hét familiespel, alles draait om fantasie en improvisatie! In het spel heb je 84 verschillende kaarten met daarop tekeningen die ware kunstwerkjes zijn. Elke speler is om beurt de “verteller”, die pakt een kaart en beschrijft de kaart. De andere spelers proberen zelf een kaart te nemen die lijkt op de beschrijving van de kaart van de verteller, dan wordt er een stemming gehouden. De bedoeling is dat er gestemd wordt op je eigen kaart. Dan krijg je punten! Het eerste konijn dat 30 punten heeft, springt huiswaarts! Dixit is tot 6 spelers, Dixit Odyssey tot 12 spelers. Vanaf 4 spelers heb je de beste ervaring!

Dominion is een van mijn favorieten – je hebt een eigen kaartenstapel die je moet uitbreiden en verbeteren. In Dominion kies je 10 verschillende koninkrijk-kaarten en 3 soorten puntenkaarten. Wanneer het jouw beurt is, heb je een hand van 5 kaarten en je kan een actie uitvoeren met die hand. Je kan dan een andere speler aanvallen, kaarten, punten en/of geld kopen. Je voegt die toe aan je eigen kaartenstapel en trekt een nieuwe hand van 5 kaarten, deze kan je de volgende ronde gebruiken. Leuk, snel en uitdagend spel – blijf de andere spelers een stap voor en tel de punten! Dominion is tot maximum 4 spelers, er bestaan vele uitbreidingen van!

Al ooit een spelletje willen spelen waarbij je elkaar constant zit aan te vallen? Dan zit je goed bij King of Tokyo! Elke ronde gooi je met dobbelstenen waarbij je energieblokjes, leventjes of een aanval item!) is het de bedoeling dat je dit in 4 kan gooien. Met de energieblokjes kan je power-up kaarten kopen die extra krachten geven, met de leventjes kan je je gezondheid terug omhoog krijgen als je aangevallen bent geweest. Je kan de andere spelers ook zelf aanvallen om hen proberen uit het spel te krijgen. Het spel is voorbij als 1 speler 20 overwinningspunten heeft. De verschillende power-upkaarten maken King of Tokyo zo leuk! King of Tokyo is tot maximum 6 spelers, best speelbaar vanaf 4 spelers!

Jongerenkrant — 13