Bouwen met baksteen 3/2013
Appartementsgebouwen nr 143 - driemaandelijks tijdschrift - juli-augustus-september 2013 - afgiftekantoor 8000 Brugge 1 - 2de afdeling
Bouwen met baksteen is het driemaandelijks tijdschrift van de Belgische Baksteenfederatie. Voor meer informatie, aarzel niet ons te contacteren.
Abonnement: Catherine Bral Redactie: Laurie Dufourni Verantwoordelijke uitgever: Jozef Van Den Bossche http://www.baksteen.be e-mail:
[email protected]
Adres: Kartuizersstraat, 19 bus 19 1000 Brussel
tel. (02) 511 25 81 ~ fax (02) 513 26 40
Druk:
inhoud Appartementsgebouwen … . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Appartementsgebouw in Brussel Urban platform . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Appartementen en wijkcommissariaat in Schaarbeek Matador . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Appartementen in Antwerpen dmvA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Appartementsgebouw in Elsene Atelier d’architecture Pierre Hebbelinck . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Binnenlandse architectuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Dorpshuis in Westvleteren Atelier Tom Vanhee Buitenlandse architectuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Gerechtsgebouw in Frederiksberg - Denemarken 3XN Techniek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Concepten van prefabelementen in de keramische sector Belgische dakpan- en baksteenfabrikanten
BOUWEN MET BAKSTEEN ①②❸④
drieënveertigste jaargang
2013
AppArtementsgebouwen Foto: Marie-Françoise Plissart
Dit nummer van ‘Bouwen met Baksteen’ is gewijd aan appartementsge bouwen in de stad. We hebben aandacht besteed aan het aantal, de configuratie en de binnenin richting van de woningen, maar het leek ons ook interessant om na te gaan hoe deze nieuwe gebouwen worden geïnte greerd in de stedelijke omgeving op het vlak van afmetingen, ritme van de gevels en materiaalkeuze. Bij deze appartementsgebouwen met een uitgesproken stadskarakter ligt de focus op baksteenmetselwerk, waardoor de gebouwen zowel soberheid als duurzaamheid uitstralen. Het biedt bovendien een waaier aan mogelijkheden om bepaalde gevelcomposities te ontwerpen en om ongeziene details te integreren. De hier voorgestelde projecten fleuren hun wijk echt op en getuigen van een zekere durf!
1
2
BOUWEN MET BAKSTEEN ① ② ❸ ④ drieënveertigste jaargang 2013
Appartementsgebouw in Brussel Urban platform Foto’s: Tim van de Velde
Dit nieuwe appartementsge bouw bevindt zich dicht bij de Louizalaan, in een kleine straat waar de gebouwen nogal heterogene afmetingen en zeer verschillende gevelmaterialen en kleuren vertonen. Deze nieuwbouw vormt eigenlijk een element dat de volledige straat nieuw leven inblaast. Aan de straatkant moest het gebouw een schakel creëren tussen de twee aangrenzende gebouwen. De architecten ontwierpen een gevelcompositie in twee ‘lagen’ die elkaar kruisen en dan weer bij elkaar komen. Zodoende kunnen twee bouwhoogtes worden onderscheiden: het commerciële gelijkvloers en drie verdiepingen van het nieuwe appartementsgebouw palen aan het bestaande gebouw aan de ene kant, terwijl twee bijkomende inspringende verdiepingen de verbinding vormen met het hoogste gebouw aan de andere kant.
3
Door de ‘plooien’ in de gevel oogt deze uitvoering heel natuurlijk. Bovendien benadrukken ze het verticale ritme waarvoor noodgedwongen moest worden geopteerd omwille van de afmetingen van de percelen in de straat. Bovendien wordt de onregelmatige architectuur van het project nog eens verder geaccentueerd door uitspringende loggia’s in het gevelmetselwerk. Het spel van 1/3-steenverband waarin één laag op twee lichtjes inspringt, draagt bij tot het levendige aspect van de gevel. Dit patroon komt terug in de houten gevelbekleding van de gelijkvloers en hetzelfde verband vindt men ook terug aan de achterkant van het gebouw. Door het trappenplan achteraan het gebouw wordt het oog geleid naar het binnenplein van het bouwblok en op die manier wordt er vermeden dat men uitkijkt op de omliggende kantoorgebouwen. www.urbanplatform.com
4
BOUWEN MET BAKSTEEN ① ② ❸ ④ drieënveertigste jaargang 2013
Appartementen en wijkcommissariaat in Schaarbeek Matador Foto’s: Tim van de Velde
Als antwoord op een project
Het programma is nogal atypisch; het
oproep in het kader van een wijkcontract
gaat er immers om in eenzelfde gebouw
te Schaarbeek, deed Matador een voorstel
zowel woningen als een buurtcommis-
dat regelrecht inging tegen de project
sariaat onder te brengen.
beschrijving. Er werd namelijk gevraagd om een aantal woningen en een wijkcom
Naast dit programma wilden de archi-
missariaat op te trekken in een gebouw
tecten ook een stedenbouwkundig ant-
daterend uit de 19de eeuw. De architecten
woord bieden op de heterogeniteit van
opteerden echter voor een project waarbij
de gebouwen zelf in deze wijk, zowel
het bestaande gebouw werd afgebroken
met de gekozen materialen en kleuren
om plaats te maken voor een nieuwbouw.
als met de afmetingen. Het nieuwe ele-
Zo wilden ze een antwoord formuleren op
ment wordt op die manier een schakel
de specifieke eisen die gesteld worden
tussen de verschillende hoogtes van
aan moderne woningen. Dat hun voorstel
de gebouwen aan beide zijden van de
geselecteerd werd, bewijst dat ze duide
straat, terwijl er ook grondig werd nage-
lijk in hun opzet geslaagd zijn!
BOUWEN MET BAKSTEEN ①②❸④
drieënveertigste jaargang
2013
tussen de publieke ruimte en het commissariaat. De woningen zijn naar het noorden gericht en daarom hebben de architecten het gebrek aan zonlicht gecompenseerd met grote ruimten en een weids uitzicht op de stad, en dit vanaf de eerste woonruimte op de tweede verdieping. dacht over de verhouding tot de open-
is duidelijk zichtbaar in de uitvoering
Door te opteren voor een donkere
bare ruimte en de omgeving.
van de materialen: het woongebouw
baksteen, wenste Matador een sober
Het appartementsgebouw is sober en
heeft een neutraal en klassiek met-
maar tegelijk ook geraffineerd gebouw
massief van aard en getuigt van een
selwerk in halfsteensverband, terwijl
te creëren. Deze soberheid is tevens
privékarakter. De architectuur van het
een lager volume bestaat uit een grote
zichtbaar in het gebruik van eenzelfde
commissariaat echter vertaalt de filo-
claustra met een metselwerk in stapel-
materiaal voor de gevel, de treden en
sofie waarmee de agenten hun missie
verband, gevormd uit twee bakstenen.
het muurtje van het plein voor het com-
willen uitvoeren: op transparante wijze,
Met deze claustra, uitgevend op het
missariaat.
waarbij de klemtoon ligt op preventie en
plein, wou men ongetwijfeld uitdrukking
nabijheid met de burgers. Dit contrast
geven aan een gevoel van nabijheid
www.matador.be
5
6
BOUWEN MET BAKSTEEN ① ② ❸ ④ drieënveertigste jaargang 2013
Appartementen in Antwerpen dmvA Foto’s: Bart Gosselin
Dit nieuwbouwproject kadert binnen het grond en pandenbeleid van de Stad Antwerpen. Sinds 2003 koopt het autonoom stadsbedrijf AG Vespa systema tisch leegstaande krotten op in achterge stelde delen van de stad om ze vervolgens te vervangen door kwaliteitsvolle klein schalige projecten met een eigentijdse architectuur. De Lange Beeldekensstraat ligt in de 19de eeuwse ‘stratengordel’ van de Stad Antwerpen. Kenmerkend voor de evolutie van het straatbeeld is het systematisch verdwijnen van de 19deeeuwse architectuur. Gebouwen met de typische verticale ramen, de horizontale boorden en wit bepleisterde gevels worden steeds zeldzamer. Het bouwprogramma en de vormentaal van het nieuwe volume spelen in op de
grillige vorm van de bouwkavel en de
tuur, flexibele vrije invulmogelijkheden
grootschaligheid van het naastgelegen
en onderhoudsarme materialen. De
appartementsgebouw. Duurzaamheid
gevels, per verdieping uitgewerkt in
vertaalt zich in een compact bouw-
diverse metselwerkverbanden van witte
volume, een eenvoudige draagstruc-
baksteen en per verdieping van elkaar
BOUWEN MET BAKSTEEN ①②❸④
gescheiden door een aluminium profiel,
verticale ramen brengen een ode aan
alsook het ritmisch patroon van de
de 19de eeuw.
drieënveertigste jaargang
2013
www.dmva-architecten.be
7
8
BOUWEN MET BAKSTEEN ① ② ❸ ④ drieënveertigste jaargang 2013
Appartementsgebouw in Elsene Atelier d’architecture Pierre Hebbelinck Foto’s: Maire-Françoise Plissart
Dit appartementsgebouw werd
Het door de bouwheren gevraagde
opgetrokken in de Berkendaalwijk, in een
programma bestond uit het optrek-
straat die naar het Brugmannplein leidt.
ken van een flatgebouw grenzend aan
De architectuur van de woningen in deze
hun eigendom, met op het gelijkvloers
wijk is tamelijk homogeen, met enkele
een ruimte voor een vrij beroep, op
opmerkelijke gebouwen die de aandacht
de verdiepingen drie appartementen
trokken van de uitvoerende architecten
met dezelfde oppervlakte en onder-
van het architectenatelier Pierre Heb
gronds een parking met plaats voor een
belinck. Ze werden vooral geïnspireerd
maximum aantal wagens. Het perceel
door hun afmetingen, de architecturale en
waarop het appartementsgebouw werd
stedenbouwkundige integratie en de zorg
neergezet, is tamelijk smal en grenst
die aan details werd besteed.
9
aan het plein van een bijgebouw van de
uitzicht en daglicht van gemene muren
Naast de claustra’s zien we ook enkele
kerk op het Brugmannplein.
gerespecteerd werden. De gevel is op
prachtige details in het metselwerk.
die manier ‘uitgediept’ in functie van de
Aan de achterkant ziet men dat de hoe-
Doordat dit nieuwe appartementsge-
afstanden die nodig zijn om zijdelingse
ken van het gebouw gevormd worden
bouw inspringt ten opzichte van de
lichtinval te creëren, terwijl de privacy
door uitspringende kopstenen in de
rooilijn van de straat, ontstaat als het
van de binnenruimten toch bewaard
hoekmuren.
ware een derde gevel. Deze zijgevel,
blijft. Langsheen de gemene muur
geplaatst op de gemeenschappelijke as
werden er ook een aantal terrassen
Vergeten we trouwens ook niet dat deze
van de eigendom, is het resultaat van
aangelegd.
constructie de speciale handtekening
stedenbouwkundige voorschriften die
van de architect draagt, met name een
worden opgelegd voor gemene gevels.
Ook al blijft het gebouw discreet en in
in de gevel ingewerkte maquette van
De aanpalende muur werd zodanig
verhouding met de plaats, toch trekt de
het gebouw.
ontworpen dat er openingen (vensters
compositie van de claustra-metselwer-
en claustra) konden worden geïnte-
ken goed de aandacht en draagt deze
greerd waarbij ook de bepalingen van
bij tot een heel eigen karakter.
het burgerlijk wetboek betreffende het
www.pierrehebbelinck.net
10
BOUWEN MET BAKSTEEN ① ② ❸ ④ drieënveertigste jaargang 2013
BINNENLANDSE ARCHITECTUUR Dorpshuis in Westvleteren Atelier Tom Vanhee Foto’s: Filip Dujardin
Het dorpshuis biedt onder dak aan verschillende gemeenschaps functies. Het gebouwencomplex bestaat uit opeenvolgende bouwsels, gaande van een 19deeeuws schoolgebouw en een oud gemeentehuis tot een industriële aanbouw uit de jaren ’90. De bouwvallige berging maakt plaats voor uitbreiding van de feestzaal. De achterkant wordt zo een buitenruimte voor de feestzaal. Een centrale inkom in de ‘oksel’ van het gebouwencomplex biedt het gebouw een duidelijk adres en verbindt de verschillende functies en ruimtes. De architect heeft ervoor geopteerd om de bestaande metselwerkwanden zo veel mogelijk te behouden, met inbegrip van de zijmuur langsheen het pad
dat naar de achterkant van de feestzaal
verhoging van het gebouw bood ook de
leidt. Het zadeldak wordt vervangen
gelegenheid om op een interessante
door één dakhelling, waardoor de zaal
manier verschillende metselwerken te
verhoogt, in het licht baadt en zicht
combineren, een echte knipoog naar
geeft op de nabijgelegen kerk. Deze
het reeds bestaande patchwork dat is
BOUWEN MET BAKSTEEN ①②❸④
drieënveertigste jaargang
2013
ontstaan door de opeenvolgende ver-
zowel atypische als hedendaagse met-
Het dorpshuis wordt verjongd en aan-
bouwingen. Daarnaast trekt deze ver-
selwand. De deuren en ramen van deze
gepast aan de moderne gebruikseisen,
hoging op zeer geslaagde wijze ook de
zijmuur werden gemetseld met dezelfde
met respect voor de omgeving en de
aandacht op een bepaalde eigenschap
steen, zodat dit nieuwe metselwerk de
gebruikers, maar evenzeer met een
van het gebouw: ze zorgt namelijk voor
oude metselwerken creatief doorbreekt.
eigenzinnig karakter.
een positieve herinterpretatie, met een
www.ateliertomvanhee.be
11
12
BOUWEN MET BAKSTEEN ① ② ❸ ④ drieënveertigste jaargang 2013
BUITENLANDSE ARCHITECTUUR Gerechtsgebouw in Frederiksberg Denemarken 3XN Foto’s: Adam Mørk
Getrouw aan de Deense ont
De ontwerpstrategie is overgenomen
de oostkant lager gehouden dan het
werptraditie vormt het gerechtsgebouw
van het naastgelegen neo-klassieke
gebouw van Kampmann en het heeft
van Frederiksberg het resultaat van een
gerechtsgebouw ontworpen door Hack
een stijgende lijn richting het zuiden.
erg strikt en pragmatisch proces waarin
Kampmann. Om een harmonieuze dia-
Het resultaat is een compacte structuur
de uitdagingen van het programma en de
loog te verzekeren tussen het nieuwe
van 5.500 m²; de twee gebouwen zijn
locatie het creatieve uitgangspunt waren.
gerechtsgebouw en het gebouw van
met elkaar verbonden via een glazen
Een elegant gebogen gebouw is het suc
Kampmann is slechts een gedeelte van
loopbrug.
cesvolle resultaat: klassiek, maar toch
de bouwgrond van 5.000 m² gebruikt.
Door de westgevel elegant te buigen
modern.
Het nieuwe gerechtsgebouw is aan
kon een rij oude bomen blijven staan.
BOUWEN MET BAKSTEEN ①②❸④
De baksteengevel straalt degelijkheid uit en creëert een relatie met het bestaande stadsbeeld. De verhoogde gevel bij de hoofdingang, gecombineerd met de lichtere kleuren van de gevel geven het gerechtsgebouw extra licht en een eigen identiteit. Het interieur is ontworpen volgens de principes van de moderne democratie. Een belangrijke parameter hiervoor is dat alle gebruikersgroepen, van personeel tot gedaagden, een logische en vriendelijke omgeving ervaren met optimaal gescheiden wegen. Dwars door het midden van het gebouw bevindt zich een atrium met dakraam. Het daglicht zorgt voor een visuele verbinding tussen de verdiepingen. De duurzaamheidsstrategie is ambitieus. De compacte vorm van het gebouw en het vele gebruik van daglicht in combinatie met natuurlijke ventilatie resulteert in een aanzienlijke energiebesparing. Het gerechtsgebouw van Frederiksberg heeft de RIBA (Royal Institute of British Architects) EU-Award 2013 gewonnen.
www.3xn.com
drieënveertigste jaargang
2013
13
14
BOUWEN MET BAKSTEEN ① ② ❸ ④ drieënveertigste jaargang 2013
teCHnIeK Concepten van prefabelementen in de keramische sector Inleiding
–
Bij onze actuele bouwprocessen stellen we vast dat er steeds een grotere vraag
–
is naar efficiëntere bouwmethoden. De laatste jaren is er immers een ernstig gebrek aan geschoolde arbeiders in de
–
prefab-isolatie-panelen met bak-
keramische binnenmuren voornamelijk
steenstrips
bij nieuwbouw.
prefab-panelen met baksteenstrips
Er dient hierbij vermeld dat tegenwoor-
op een ophangsysteem
dig iedere fabrikant van gevelbakstenen
prefab binnenmuren met kerami-
ook baksteenstrips kan leveren. Deze
sche snelbouwstenen
baksteenstrips kunnen hun toepassing
bouwsector waardoor men steeds tracht
vinden in diverse concepten; zowel op
minder werkkrachten in te zetten om
Terwijl de eerste twee concepten
isolatiepanelen, prefab en in situ, als
rendementen te behalen. Tevens is er
toepasbaar zijn in nieuwbouw en bij
bijvoorbeeld ook op geprefabriceerde
de voortdurende tijdsdruk op de uitvoe-
renovatie is de toepassing van prefab
betonwanden.
ring van bouwprojecten en tracht men bijgevolg zo weersonafhankelijk mogelijk te werken. Het gevolg hiervan is de groeiende trend naar prefab in de bouwsector. Voor wat betreft de steeds strenger wordende energie-prestatie-eisen voor gebouwen is men in de bouwsector continu op zoek naar methoden en systemen om de energie-performantie van zowel bestaande als nieuwe gebouwen te verbeteren. In ons artikel lichten we zowel in het kader van ‘efficiëntere bouwmethoden’ als ‘verbeteren van de energie-performantie’ de toepassing van concepten van prefabbouwelementen met keramische producten toe. Tegenwoordig zijn er verschillende ‘concepten van prefab-elementen’ met keramische producten op de markt:
BOUWEN MET BAKSTEEN ①②❸④
drieënveertigste jaargang
2013
Keramische binnenmuurelementen
nauwkeurig (raamopeningen, dak-
Op aanvraag kunnen uitsparingen voor
Prefab is interessant doch keramische
punten, uitsparingen,...)
technieken voorzien worden.
prefaboplossingen geven dan ook nog
–
uitgewerkte plaatsings-(montage)
extra voordelen: o.a. duurzame oplos-
plannen volgens de architectuur- en
Productie geprefabriceerde keramische
singen, aangenaam wooncomfort
stabiliteitsplannen
binnenwanden
totaaloplossing geschikt voor elk
Het produceren van geprefabriceerde
type project
keramische binnenwanden vraagt een
permanente service en technische
goede voorbereidingsfase.
ondersteuning van de fabrikant.
Na (digitale) aanlevering van de defini-
omwille van de thermische inertie van
–
de stenen, eenvoudig om te bepleisteren. Keramische prefab binnenmuren wor-
–
den volledig geautomatiseerd geprodu-
tieve architectuur- en stabiliteitsplannen
ceerd.
Wat zijn de mogelijkheden van prefab
worden de productieplannen opgemaakt
Dit wil zeggen dat alle afmetingen en
keramische binnenwanden ?
door de interne ontwerpafdeling.
vormen mogelijk zijn en dat het geen
Voor wat betreft de uitvoerbaarheid van
Na controle en goedkeuring door de
‘repetitieve’ vormen dienen te zijn. Er
elementen in prefab past men het een-
klant van de productieplannen kan de
dient namelijk geen mal gemaakt te
voudige principe toe: ‘als de architect
productie starten.
worden om een metselwerkwand te pre-
het kan tekenen, dan kan het gemaakt
De levertermijn na goedkeuring van
fabriceren.
worden’.
de productietekeningen is in onderling
De systemen door onze leden in de
overleg.
We zetten de voordelen van het prefab-
handel gebracht betreffen keramische
Er wordt volautomatisch geproduceerd
systeem met keramische binnenmuren
stenen aan elkaar gelijmd tot wandele-
en optimaal gecontroleerde proces-
even op een rij:
menten.
omstandigheden. De wandelementen
–
de uitvoeringskwaliteit verhoogt
Gelijmd metselwerk heeft betere ther-
worden samengesteld met vlakgeslepen
gezien de uitvoering in ideale
mische eigenschappen. Omwille van
snelbouwstenen.
omstandigheden gebeurt
het op voorhand verlijmen van de bin-
In de fabriek worden deze snelbouwste-
de veiligheid tijdens uitvoering op
nenmuurstenen heeft men ook minder
nen volautomatisch verlijmd tot wand-
de werf verhoogt: er wordt minder
belasting van bouwvocht op de werf,
elementen.
op stellingen gewerkt, er wordt min-
het risico op uitbloeiingen daalt, er zijn
der geslepen op de werf en dus is er
geen mortelbaarden in de spouw en
Alle gevraagde voorzieningen (lateien,
minder stofbelasting
dus kan de isolatie beter aangesloten
kimsteen, sloffen, uitsparingen, ...) kun-
de productiviteit wordt verhoogd
worden.
nen tijdens de productie in de wand-
(het gaat sneller - goedkoper)
Met de verschillende stenen uit het
elementen ingewerkt worden.
milieuhinder vermindert (geluid,
gamma van de betrokken fabrikanten
Met behulp van een waterstraalzaag
stof, energie- en waterverbruik op
kunnen verschillende wandelementen
kunnen de wandelementen in alle vor-
werf)
samengesteld worden. Men kan zo bvb.
men tot op de millimeter nauwkeurig
de indirecte kosten verlagen, het
stenen met hogere druksterkte verwer-
verzaagd worden wat een perfecte aan-
bouwafval zou namelijk tot 5 % kun-
ken voor hoogbouw.
sluiting van de ramen geeft.
nen verminderen
Het gewicht en de afmetingen van de
de maatvoering kan exact uitge-
wanden worden voornamelijk bepaald
Hoe verloopt logistiek – montage –
voerd worden, hier is ook een hoge
door de kraancapaciteit op de werf.
werforganisatie?
flexibiliteit
Het voordeel van prefab-binnenmuren
Het vervoer naar de werf gebeurt met
aanleveren van een ‘à la carte’ met-
is ook dat een aantal elementen zoals
aangepaste vervoersmiddelen; dieplader
selwerk met alle voordelen van de
de waterdichtingslaag, de isolerende
en slede of in bokken met binnen-
traditionele metselmethode; men
kimlaag en lintelen reeds van in de
laders. De benodigde ruimte voor het
kan het metselwerk in alle mogelijke
fabriek kunnen voorzien worden.
lossen op de werf is 25 m op 3 m. Voor
vormen versnijden en tot op 1 mm
Eveneens kan wapening geschikt voor
de stockage per transportmodule heeft
verlijmd metselwerk voorzien worden.
men 9,5 m op 1.5 m nodig. Alle prefab
–
– –
–
–
–
15
16
BOUWEN MET BAKSTEEN ① ② ❸ ④ drieënveertigste jaargang 2013
wanden zijn voorzien van een aangepast
Voor wat betreft de werforganisatie
transport- en hijssysteem.
bestaat een montageploeg doorgaans
Het lossen op de werf gebeurt met
uit 1 kraanman en 2 à 3 monteurs.
bouwkraan of mobiele kraan steeds op
Voor de plaatsing kan er een beroep
zodanige wijze dat er zich geen perso-
gedaan worden op door de fabrikanten
nen in de risico-zone onder de lasten
erkende plaatsers.
bevinden. Een wand plaatsen verloopt in 3 stap-
Concepten van prefabelementen met
pen:
baksteenstrips
1. Aftekening op het betondek.
In een prefabconcept kan gekozen wor-
2. Plaatsing van het wandelement op
den voor geprefabriceerde isolatiepane-
uitvulblokjes en vol in de krimpvrije
len met baksteenstrips. Deze panelen
kimmortel, na positionering van
hebben altijd een vaste afmeting en zijn
stelblokjes. Waterpas plaatsen van
beschikbaar in verschillende verbanden.
In bepaalde toepassingen kan men
de wand met trek- en drukschoren.
De steenkeuze voor de baksteenstrips is
gebruik maken van geprefabriceerde
3. Verticaal verlijmen van elementen
onbeperkt. In het prefabconcept kan de
panelen met baksteenstrips, die als een
met aangepaste lijmmortel. Hiervoor
architect werken met de vaste lagen- en
vliesgevel op een ophangconstructie
is er geen bekisting of andere voe-
koppenmaat van de geprefabriceerde
bevestigd worden. De baksteenstrips
gafdichting nodig.
panelen, zodanig dat de panelen steeds
worden op een water- en weersbe-
Wel belangrijk te vermelden dat de te
passen en er een minimaal afvalper-
stendige plaat gekleefd. Door deze
verbinden wandelementen voldoende
centage en aanpassingswerk op de werf
werkwijze speelt het metselwerkver-
stofvrij moeten zijn om te gaan verlij-
nodig is. Dergelijke panelen kunnen ook
band geen rol meer in de stabiliteit en
men.
meegenomen worden in de productie
de gevel en geeft dit de architect een
Het benodigd montagematerieel
van verdiepingshoge geprefabriceerde
totale vrijheid in keuze van patronen.
bestaat uit: kraan met hijstoebehoren
wandelementen.
en stelschoren.
Besluit Onze sector heeft de laatste jaren een evolutie ondergaan van fabrikanten die louter stenen leverden tot actoren die mee in het bouwteam naar vernieuwende oplossingen zoeken met keramische producten. Met de toepassing van concepten van prefab-elementen in de keramische sector combineert men de voordelen van prefab met de voordelen van keramische producten. Men bouwt efficiënter met duurzame producten. Een belangrijk en vaak vergeten aspect is trouwens de lange levensduur van onze materialen.
belgische dakpan- en baksteenfabrikanten Bakstenen voor gewoon metselwerk: V : volle baksteen voor gewoon metselwerk P : geperforeerde baksteen voor gewoon metselwerk L : geperforeerde baksteen met lichte scherf Bakstenen voor gevelmetselwerk S : strengpersgevelsteen (‘machinale’ gevelsteen) H : handvorm en vormbakperssteen A : andere soorten (traditionele en ‘rustieke’ gevelstenen zoals veldovensteen, baksteen op basis van leisteen, enz.) Andere producten: W : welfsels D : dakpannen O : straatklinkers • Voor details over het productiegamma van elke fabriek, kan men zich best rechtstreeks tot de bedrijven wenden. • De lijst is samengesteld op basis van de ledenlijsten van de B.B.F. Vele producenten verkopen hun producten al dan niet exclusief, via een afzonderlijke verkoopsorganisatie. In de gevallen waar dit nuttig lijkt, is de naam tussen haakjes bijgevoegd.
O o s t - Vl a a nde r e n • Kleiprodukten HOVE bvba
Lindendreef 101
9400 Ninove Tel. (054) 33 26 67 Fax (054) 32 82 38 www.steenbakkerijhove.be (V-H-A) • Steenfabriek VANDE MOORTEL nv Scheldekant 7 9700 Oudenaarde Tel. (055) 33 55 66 Fax (055) 33 55 70 www.vandemoortel.be (H-O) • SVK nv Aerschotstraat 114, 9100 Sint-Niklaas Tel. (03) 760 49 00 Fax (03) 777 47 84 www.svk.be (V-P-H)
We s t - Vl a a nde re n • Wienerberger nv - divisie EGEM Brugsesteenweg 170 8740 Egem (Pittem) Tel. (051) 46 07 01 Fax (051) 46 07 04 www.wienerberger.be (V-P-L-S)
• Wienerberger nv - divisie KORTEMARK Hoogledestraat 92, 8610 Kortemark Tel. (051) 57 57 00 Fax (051) 57 57 02 www.wienerberger.be (V-P-L-S-H) • Wienerberger nv - Terca ZONNEBEKE Ieperstraat 186 8980 Zonnebeke Tel. (051) 78 80 60 Fax (051) 77 10 38 www.wienerberger.be (V-P-S) • DUMOULIN Bricks bvba Moorseelsesteenweg 239 8800 Roeselare Tel. (056) 50 98 71 Fax (056) 50 41 92 www.dumoulinbricks.be (V-P) • WIENERBERGER nv Terca, Desimpel, Porotherm, Koramic Kapel ter Bede 121 8500 Kortrijk Tel. (056) 24 96 35 Fax (056) 51 92 75 (V-P-L-S-H-A-D-O)
• Steenfabriek VANDERSANDEN nv Nijverheidslaan 11 3650 Lanklaar Tel. (089) 79 02 50 Fax (089) 75 41 90 www.vandersanden.be (H) • Wienerberger nv - divisie Terca TESSENDERLO Havenlaan 10 3980 Tessenderlo Tel. (013) 35 91 60 Fax (013) 35 91 61 www.wienerberger.be (P-L)
Antw erpen
L im b u rg • Wienerberger nv - divisie VELDWEZELT 2de Carabinierslaan 145 3620 Veldwezelt-Lanaken Tel. (089) 71 51 38 Fax (089) 72 28 80 www.heylen-bricks.be (H) • Steenfabrieken NELISSEN nv Kiezelweg 460 3620 Lanaken Tel. (012) 45 10 26 Fax (012) 45 53 89 www.nelissen.be (H) • Wienerberger nv - divisie Terca SCHOUTERDEN Venlosesteenweg 70 3680 Maaseik Tel. (089) 56 40 38 Fax (089) 56 81 83 www.wienerberger.be (H-A) • Steenfabrieken VANDERSANDEN nv Riemstersteenweg 300 3740 Spouwen Tel. (089) 51 01 40 Fax (089) 49 28 45 www.vandersanden.be (H)
• Wienerberger nv - divisie NIEL Landbouwstraat 98 2845 Niel Tel. (03) 880 70 61 Fax (03) 880 70 66 www.wienerberger.be (H) • Wienerberger nv - divisie RUMST Nieuwstraat 44 2840 Rumst Tel. (03) 880 15 20 Fax (03) 844 28 11 www.wienerberger.be (V-P-L-S) • Swenden Nieuwstraat 2 2840 Rumst Tel. (03) 844 22 22 Fax (03) 844 38 02 • DESTA nv
Heerle 11
2322 Minderhout (Hoogstraten) Tel. (03) 315 70 99 Fax (03) 315 81 48 www.desta.be (S-O) • Steenbakkerij FLOREN nv Vaartkant Rechts 4 2960 St.-Lenaarts Tel. (03) 313 81 98 Fax (03) 313 71 56 www.floren.be (V-S) • Wienerberger nv - divisie Terca NOVA Steenbakkersdam 10 2340 Beerse Tel. (014) 61 10 99 Fax (014) 61 04 32 www.wienerberger.be (V-P-L-S) • Wienerberger nv - divisie Terca BEERSE Absheide 28 2340 Beerse Tel. (014) 61 19 75 Fax (014) 61 22 33 www.wienerberger.be (H)
• Wienerberger nv - divisie Terca QUIRIJNEN Sint Jobbaan 58 2390 Westmalle Tel. (03) 311 51 12 Fax (03) 311 62 56 www.wienerberger.be (V-S-H-A)
B rabant • Steenfabrieken VANDERSANDEN nv Kortenbos 14 1790 Hekelgem Tel. (053) 66 85 51 Fax (053) 66 71 41 www.vandersanden.be (H)
H enegouw en • Wienerberger nv - divisie Terca PERUWELZ Rue de l’Europe, 11 7600 Péruwelz Tel. (069) 77 97 10 Fax (069) 77 97 11 www.wienerberger.be (H) • Briqueterie de PLOEGSTEERT sa 'Barry' Chaussée de Bruxelles 33 7534 Barry Tel. (069) 53 26 00 Fax (069) 53 26 09 www.ploegsteert.com (S) • Wienerberger nv - divisie Terca WARNETON Chaussée du Pont Rouge 57 7784 Warneton (Comines) Tel. (056) 58 88 10 Fax (056) 58 85 35 www.wienerberger.be (H) • Briqueterie de PLOEGSTEERT sa Touquetstraat 228 7782 Ploegsteert Tel. (056) 56 56 56 Fax (056) 56 55 01 www.ploegsteert.com (P-L-W)
N amen • Wienerberger nv - divisie WANLIN Rue de la Briqueterie, 28 5564 Wanlin Tel. (082) 66 55 00 Fax (082) 66 55 17 www.wienerberger.be (S-A-O)
Pour recevoir cette revue en français, contactez-nous au 02/511.25.81