2012 Jong en hoogopgeleid Nog steeds geen toekomst

FoliaMagazine weekblad voor HvA en UvA

nr. 13 5/12/2012

Jong en hoogopgeleid Nog steeds geen toekomst

(advertenties)

Folia maakt kennis...

...met Judith

Metz

lector Youth Spot, Jongerenwerk in de grote stad HvA

Woensdag 5 december tussen 16.00 en 17.00 uur in de OBA (Oosterdokskade 143) Live te beluisteren op AmsterdamFM (106.8 in de ether en 103.3 op de kabel)

Vanaf 6 december terug te luisteren op

www.foliaweb.nl

12 december • Kees Zandvliet (hoogleraar Amsterdamse geschiedenis UvA)

na de repetitie

slechts betaal t de €15 me an de as v sprintp ouwburg h stadssc a.nl ssb

persona van ingmar bergman regie ivo van hove

Folia het platform voor hoger opgeleid Amsterdam Amsterdam FM.nl de stem van de hoofdstad

13 t/m 22 dec | stadsschouwburg amsterdam | tga.nl

Folia2012okt_2:Opmaak 1 01-11-12 09:15 Pagina 1 e-mail: [email protected] internet: www.lecoin.nl

Nieuwe Doelenstraat 5 1012 CP Amsterdam 020 - 5246800

Hotel Résidence Le Coin Het hotel, al jaren een pleisterplaats voor haar Universitaire gasten, ligt in het oude centrum van Amsterdam en op een steenworp afstand van nagenoeg alle universitaire afdelingen. Ook is het een uitstekend vertrekpunt voor het ontdekken van alles wat de stad te bieden heeft, van het bijwonen van een theatervoorstelling tot een rondvaart in een van de vele monumentale grachten. Gasten van de UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM en de HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM kunnen rekenen op een gereduceerd tarief en ontvangen bij een eerste overnachting, met verwijzing naar deze advertentie, een leuke attentie. Aan onze vaste gasten wordt natuurlijk ook gedacht.

Bezoek onze website of bel voor nadere informatie.

Gastvrijheid in een karakteristieke sfeer

inhoud #13 Geen toekomst 6

De jeugdwerkloosheid is hoog, net als in de jaren tachtig. Maar een uitkering krijg je niet zo snel meer.

Bekend uit de Ilias 12

Homerus wekte Troje tot leven, ontelbare verhalen maakten de stad onsterfelijk. Nu weer een tentoonstelling.

Moederskindjes 14

Kinderen met twee moeders zijn niet minder gelukkig dan ‘normale’ kinderen. Zolang er maar van ze gehouden wordt.

Pretminor 25

Bij de minor management van creativiteit & innovatie krijg je studiepunten voor beroemd worden. Want daar leer je van.

Israël-Palestina 34

Het Midden-Oostenconflict is weer opgelaaid. Paul Aarts geeft zijn visie op de situatie.

redactioneel Crisisjaren

Mijn favoriete decennium is zonder twijfel de jaren tachtig. Het was de periode dat ik volwassen werd, en bovendien was het een spannende tijd waarin er op maatschappelijk gebied, in de muziek en op het vlak van kunst, cultuur en politiek van alles gebeurde. Ikzelf ging voor het eerst naar Paradiso, ontdekte graffiti als uitingsvorm en demonstreerde met bijna een miljoen andere mensen tegen de kruisraket. Zowel landelijk als mondiaal had rechts het voor het zeggen – Lubbers, Thatcher, Reagan – allemaal dubieuze types in mijn ogen. Het zorgde voor een grote mate van verbondenheid bij de linksdenkende mensen tot wie ik mezelf ook rekende. De jaren tachtig stonden bekend als crisisjaren vanwege de grote werkloosheid en de immense bezuinigingen. De huidige economische crisis brengt die aspecten van de jaren tachtig steeds vaker in herinnering. Is er een nieuwe ‘verloren generatie’ van jonge werklozen in de maak? Freelancejournalist Hagar Jobse stelde die vraag aan jonge werklozen van toen en nu. Het resultaat kunt u lezen vanaf pagina 6. Jim Jansen, hoofdredacteur Folia Magazine, [email protected], @jimfjansen

en verder

de week/het moment/navraag 4-5 passie 11 drift 17 objectief 18-19 opinie 20-22 Asis Aynan 21 Emma Curvers 22 promoties 23 lezingenladder 24 studieverenigingen HvA 28-29 overigens 31 Folia maakt kennis 32-33 op de tong 37 prikbord 38-39 wasdom 40-41 stage 41 toehoorders 42 de lezer/deining 43

(twitter)

FoliaMagazine

3

de week Keuzes hebben gevolgen, zelfs voor Stapel.

4

FoliaMagazine

illustratie Bas Kocken

D

e huidige student kiest zich een slag in de rondte. Naast studies, majors, minoren en stages moet er nog zoveel meer gekozen worden. Om maar een voorbeeld te noemen: welk kerstcadeau kies je dit jaar uit voor je zouteloze schoonvader? Je kan moeilijk weer met een flesje Old Spice aan komen zetten. Misschien is het boek dat sociaal psycholoog Diederik Stapel heeft geschreven een leuk presentje? Het gaat over het stukje soul searching dat hij afgelopen jaar heeft gedaan. De fraudeur leerde ‘stukje bij beetje zijn kwelgeesten in de ogen te kijken en te temmen’. Klinkt als een pageturner. Of het hier fictie of non-fictie betreft, is nog ongewis. De activiteiten van de risee van de Nederlandse wetenschap hebben de Nederlandse taal wel een paar pareltjes opgeleverd. Wat te denken van ‘een Stapeltje doen’ of ‘slodderwetenschap’. Dat laatste woord is een vocabulaire vondst van de commissie-Levelt die afgelopen week een onderzoeksrapport presenteerde over de fraude. Daarin moet niet alleen Stapel het ontgelden, maar de hele sociale psychologie, waar ze een broertje dood hebben aan wetenschappelijke praktijken als replica-onderzoek en collegiale toetsing. ‘Slodderwetenschap’ deed net te laat zijn intrede in het Nederlandse vocabulaire om de shortlist te halen van de door Van Dale georganiseerde verkiezing van het Woord van het Jaar 2012. Gekozen kan worden uit onder andere ‘bangalijstje’, ‘Project X-feest’, ‘inbrekersrisico’ en ‘mammaporno’. ‘Throughput’ werd recentelijk verkozen tot het lelijkste onderwijswoord van het jaar en liet daarmee ander jargon als ‘geharmoniseerde curriculumopzet’, ‘innovatieimplementatie’, en ‘profileringstransparantie’ achter zich. Wie zich afvraagt wat ‘throughput’ nu precies is, nou, daarmee verwijzen bestuurders in het onder-

Internationaal vermaard fraudeur Diederik Stapel is een nieuw carrièrepad ingeslagen. Hij is schrijver geworden. Op het NOS-journaal plugde hij tijdens zijn mea culpa handig zijn nieuwe boek. Rijk gaat Stapel er waarschijnlijk niet van worden, want het boek kon binnen de kortste keren illegaal maar gratis worden gedownload.

wijs naar de ‘doorvoersnelheid van een proces’. Helder toch? En er viel nog zo veel meer te kiezen. Zoals de lector van het jaar. Dat werd Inholland-lector grootstedelijk onderwijs & jeugdbeleid Dolf van Veen. Opvallend genoeg dong geen enkele HvA-lector mee naar de eretitel. Studentenpartij Mei koos een nieuw bestuur. Economiestudent Annemijn van Rheden gaat de Macht en Insprakers leiden. En UvA-student politicologie Jerry den Haan werd afgelopen week verkozen tot bestuurslid van het European Youth Forum, de Europese koepel van 97 jongerenorganisaties.

UvA-studenten mogen binnenkort ook weer stemmen op de Docent van het Jaar. Als de keuzestress ze nog niet genekt heeft tenminste. yyy Eva Rooijers

26 november 2012

tweet van de week Patrick Schuchard jr @PSchuchardjr Ik zit in college met iemand die een professor aanspreekt met ‘a mattie’. Ik vind dat deze jongen weg moet. #UvA #werkcollege https://twitter.com/PSchuchardjr/

Zaterdag 1 december was het heerlijk avondje gekomen in De Lax, de sociëteit van de ASVL. Sinterklaas kwam langs om de kinderen van HvA-medewerkers te verblijden met een presentje. Ouders konden hun kinderen van tevoren aanmelden, en daarbij direct een verlanglijstje achterlaten. Of alle kinderen hebben gekregen wat ze wilden is niet bekend, wel herkende een van de kleine bezoekers de enigszins Jiskefetachtige goedheilig man als een hulpsinterklaas: de echte sint draagt namelijk geen bril. yyy tekst Harmen van der Meulen / foto Danny Schwarz

navraag Agneta Fischer Ook de UvA sprak zich naar aanleiding van het rapport over de fraude van Diederik Stapel eenduidig uit: wij nemen dit ter harte. De afdeling psychologie presenteerde afgelopen week zelfs een heel nieuw integriteitsbeleid voor het eigen onderzoeksinstituut. Onderzoeksdirecteur Agneta Fischer legt uit waarom.

Voelde u zich aangesproken door de term ‘slodderwetenschap’? ‘Persoonlijk niet direct. Hier in de afdeling is men vooral terneergeslagen en boos over de schaal van Stapels fraude. Wel waren we er ons sinds het interimrapport van Levelt sterk van bewust dat nieuwe regels nodig zijn. Maar voordat iedereen op één lijn zat, ging er wel wat tijd voorbij.’ Wat waren de discussiepunten dan? ‘Er is altijd een grijs gebied over wat je wel en niet met data mag doen. Je kan bijvoorbeeld van tevoren bepalen dat je proefpersonen verwijdert die extreem afwijken van het gemiddelde, de outliers. Maar soms heb je bij een experi-

ment te maken met een dronken proefpersoon, of met iemand die ongeïnteresseerd is en alleen maar overal een 3 invult. Mag je deze mensen dan ook uit je dataset verwijderen, of niet?’

En daarvoor zijn er nu regels? ‘Het belangrijkste is dat je precies opschrijft wat je wilt gaan doen en wat je hebt gedaan. Voorafgaand aan een experiment geef je bijvoorbeeld aan hoeveel proefpersonen je gaat testen, wat je gaat meten, wat je hypothese is en wat de redenen kunnen zijn om data verwijderen. Als je vervolgens data verwijdert en analyses gaat doen, moet dat allemaal vermeld worden in de paper, zodat iedereen in ieder geval precies kan

achterhalen wat er gebeurd is.’

Ging dit de afgelopen jaren dan zo vaak fout? ‘Het zijn de dingen die Stapel in elk geval níét deed. Wat we met deze regels duidelijker aangeven, is welke praktijken écht niet kunnen. Vanaf 2013 zullen we ook in de opleiding meer aandacht geven aan deze problematiek. Een goed voorbeeld is het researchmastervak Good Science, Bad Science dat we ook aan promovendi gaan geven. Het is belangrijk de regels voor goed wetenschappelijk onderzoek expliciet te benadrukken, zodat je er bij iedereen mee kan schermen.’ yyy Clara van de Wiel

FoliaMagazine

5

Stilstand is achteruitgang Direct na je studie een vaste baan vinden is al lang niet meer vanzelfsprekend. Net als in de jaren tachtig moeten twintigers vechten om een plaatsje op de arbeidsmarkt. Ondertussen blijft de werkloosheid stijgen. Is er een nieuwe ‘verloren’ generatie in de maak? tekst Hagar Jobse / foto’s Ed van der Elsken

H

et is een spannende dag voor Maarten Trautmann (25). Tweeënhalf jaar na zijn afstuderen krijgt hij vandaag misschien eindelijk een vaste baan. Het aan de Europese Unie verbonden lobbybedrijf waar hij stage loopt kan hem ieder moment bellen met de verlossende mededeling. Geheimhouding is van groot belang in het lobbycircuit. De naam van zijn eventuele toekomstige werkgever in Brussel houdt hij daarom liever voor zichzelf. Toen Trautmann in 2010 zijn master internationale betrekkingen aan de Universiteit van Amsterdam afrondde, droomde hij van een carrière bij Buitenlandse Zaken of de Europese Unie. ‘Ik had veel extra vakken gedaan en goede cijfers, dus ik had er het volste vertrouwen in,’ vertelt hij. Maar negen maanden en een flink aantal sollicitaties bij internationale organisaties en de Rijksoverheid verder, was van zijn zelfvertrouwen niet veel meer over. ‘Als je twee sollicitatiebrieven per week stuurt en het loopt elke keer op niets uit, begin je op een gegeven moment te twijfelen aan je eigen kwaliteiten.’ Spaargeld aanbreken Trautmanns situatie is niet uitzonderlijk. Twintigers solliciteren zich tegenwoordig een slag in de rondte, en niet zelden zonder resultaat. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek

6

FoliaMagazine

zat 12 procent van de Nederlandse jongeren onder de vijfentwintig het afgelopen jaar zonder werk. Bovendien is de werkloosheid onder Nederlandse jongeren ten opzichte van 2011 fors toegenomen. Waren er vorig jaar nog 75.000 Nederlandse jongeren onder de 25 jaar werkloos, inmiddels is dit aantal opgelopen tot 104.000. Dit betekent overigens niet dat jongeren massaal op de bank hangen. Zo werkte Trautmann een halfjaar als vakkenvuller bij verschillende supermarkten. ‘Om geld te verdienen, maar vooral

‘Straks ben ik dertig en heb ik nog steeds te weinig werkervaring’ om mezelf bezig te houden.’ Daarna kon hij aan de slag bij een internationale organisatie in Nijmegen. Goed voor zijn cv, maar niet voor zijn bankrekening. ‘Een jaar lang werkte ik zestig uur in de week voor vierhonderd euro per maand. Om rond te komen heb ik mijn spaargeld moeten aanbreken.’ Toch kijkt hij met een voldaan gevoel op die periode terug. ‘Mijn huidige stage heb ik aan die tijd in Nijmegen te danken. Bovendien heb ik er veel werkervaring opgedaan.’ Langs de kant Maar lang niet iedereen kan zich die luxe

permitteren. Indra Spronk (26), moeder van twee dochters, van drie en een jaar oud, haalde in juni 2010 haar master erfgoedstudies aan de Universiteit van Amsterdam. Sindsdien werkt ze als secretaresse bij een advocatenkantoor. Ik heb sinds mijn afstuderen zo’n zestig sollicitatiebrieven de deur uit gedaan,’ vertelt ze. ‘Keer op keer kreeg ik te horen dat ik niet genoeg ervaring heb, terwijl ik tijdens mijn studie zowel stage heb gelopen bij de culturele afdeling van de Nederlandse ambassade in Berlijn als bij de afdeling Monumenten van de gemeente Utrecht. Maar op de meeste vacatures reageren meer dan honderd mensen, dan zit er altijd wel iemand tussen die meer werkervaring heeft.’ Kritisch is ze niet. ‘Ik solliciteer op allerlei verschillende functies. Zo heb ik bijvoorbeeld ook gesolliciteerd op een vacature bij Unicef en op een traineeship bij de gemeente Haarlem. Ik hoef niet per se een baan die direct aansluit op mijn studie. Als ik er maar kan leren en doorgroeien. Nu heb ik het gevoel dat ik stilsta. Straks ben ik dertig en heb ik nog steeds te weinig werkervaring.’ Spronk is niet de enige die zich zorgen maakt. De jongerenafdelingen van vakbonden CNV en FNV lieten afgelopen zomer weten te vrezen voor een nieuwe ‘verloren’ generatie. Net als in de jaren tachtig zouden jongeren massaal een achterstand op de arbeidsmarkt oplopen. Een achterstand die wellicht nooit meer is in te ha-

len. ‘Ik ken hoogopgeleide jongeren die al twee jaar werkloos zijn,’ zegt CNV Jong-voorzitter IJmert Muilwijk (28). ‘Twee of drie jaar langs de kant staan is heel ongunstig, zeker als je jong bent, dan moet je immers nog werkervaring opdoen. Werkgevers nemen vaak liever geen mensen aan die al een tijdje langs de kant staan. Ik hoor geregeld verhalen van jongeren die niet worden aangenomen omdat ze al een of twee jaar werkloos zijn.’

nu zijn dat er maar 150.000. Als de babyboomers de komende jaren met pensioen gaan, komen er bovendien weer veel banen vrij.’ Maar een betere arbeidsmarkt is volgens het Centraal Planbureau voorlopig nog niet in zicht. In 2013 zal het totale

Littekeneffecten Volgens Maarten Wolbers, hoofddocent sociologie aan de Universiteit van Nijmegen, is de zorg van CNV en FNV Jong terecht. ‘Als je lang geen werk vindt, gaat de tijd op een gegeven moment tegen je werken. Werkgevers zullen wellicht denken dat er iets mis is met je en je daarom niet aannemen.’ Maar zo hoog als in de jaren tachtig ziet hij de jeugdwerkloosheid niet worden. ‘De situatie nu is heel anders dan toen,’ legt hij uit. ‘In 1984 zat een kwart van de jongeren zonder werk, veel meer dan nu. Daarnaast stroomden er in de jaren tachtig jaarlijks 240.000 jongeren de arbeidsmarkt op,

aantal werklozen met 50.000 toenemen. Muilwijk vindt de jeugdwerkloosheidcijfers te optimistisch. Volgens de vakbondsvoorzitter is er veel verkapte werkloosheid. ‘Jongeren zullen zich niet zo snel als werkloos opgeven. Ze hebben vaak allerlei slechtverdienende baantjes of gaan weer bij hun ouders wonen om rond te kunnen komen.’ Een generatie die voor het leven getekend zou zijn door de gevolgen van de economische crisis. Dat was het schrikbeeld in de jaren tachtig. Maar hoe slecht zijn de twintigers van toen eigenlijk terechtgekomen? Hoewel hij ‘verloren generatie’ overdreven vindt, bagatelliseert Wolbers de ef-

Na haar master werkt ze noodgedwongen als secretaresse

fecten van de crisis in de jaren tachtig niet. ‘Uit onderzoek is gebleken dat de achterstand die jongeren toen opliepen, na tien jaar was ingehaald. Het is dus niet zo dat ze nooit meer een baan kregen. Maar de jeugd van toen had wel lang last van de zogenaamde littekeneffecten van de crisis in de jaren tachtig. Ze waren lange tijd afhankelijk van tijdelijke contracten, waardoor ze geen hypotheek konden krijgen. Ook deden ze vaak werk onder hun niveau. Hierdoor werd hun zelfvertrouwen flink aangetast.’ Uitkering Hoogleraar kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam Lex Bosman (56) was zo’n ‘verloren’ twintiger. Toen hij in 1982 afstudeerde, was de kans op een baan miniem. ‘Ik solliciteerde wel, maar werd nooit uitgenodigd voor een gesprek.’ Hoe hij zijn tijd doorkwam? ‘Ik las en dacht veel na.’ Over het financiële plaatje hoefde hij zich in ieder geval geen zorgen te maken. ‘Net als veel mensen leefde ik van een uitkering. Het was geen vetpot, maar ik kwam ervan rond.’ Na twee jaar kon Bosman eindelijk

FoliaMagazine

7

(advertentie)

Treed binnen in de wereld van Intree

Word commissielid! en organiseer de Intreeweek van 2013

Alleen studenten van de UvA kunnen commissielid worden

aan de slag. ‘Ik kreeg een promotieplek aan de Universiteit van Utrecht. Deeltijd, dat wel.’ Universitair docent Nederlandse geschiedenis aan de UvA Jouke Turpijn schreef het boek 80’s dilemma’s over de sociale veranderingen in Nederland in die tijd. ‘Ik vind het verhaal van Bosman exemplarisch,’ aldus Turpijn. ‘Hoeveel mensen precies van een uitkering leefden, weet ik niet. Maar het was in die periode zeker niet ongebruikelijk. Om zich toch nuttig te maken deden deze jongeren vaak vrijwilligerswerk. Langer studeren was toen ook nog een optie.’ Maar er waren er ook bij die hun eigen kansen creëerden. ‘Veel mensen gingen aan de slag als zelfstandig ondernemer. Vooral in de journalistiek gingen mensen freelancen.’ Verkoopster Jongeren hebben het wat dat betreft nu moeilijker. Een uitkering krijgen is niet meer zo gemakkelijk als destijds. Alleen mensen die er al een aantal jaar werkervaring op hebben zitten, hebben hier recht op. Ook wordt studeren steeds duurder. Maar ook nu vestigen veel twintigers zich als zelfstandig

ondernemer. Een voorbeeld van zo’n jonge zzp’er is Janna Overbeek Bloem (26). Samen met drie studiegenoten richtte zij vorig jaar een bedrijfje in publieksgeschiedenis op, waarmee ze geschiedenis voor een breed publiek aantrekkelijk maken. ‘Ik was bijna klaar met mijn master publieksgeschiedenis aan de UvA, maar zag om me heen

‘Als je lang werkloos bent, gaat de tijd tegen je werken’ dat het bijna onmogelijk was om in mijn vakgebied een leuke baan te vinden,’ zo verklaart Overbeek Bloem haar keuze voor een eigen bedrijf. ‘Alleen door zelf iets op te zetten, kon ik het werk doen waarvoor ik heb gestudeerd. ’ Hoewel ze aan opdrachten geen gebrek hebben, verdienen Overbeek Bloem en haar collega’s nog niets aan hun onderneming. ‘Alles wat we verdienen, investeren we op dit moment in ons bedrijf. Vanaf volgend jaar hopen we onszelf uit te kunnen betalen.’ Om rond te komen werkt

Overbeek Bloem daarnaast dertig uur per week als verkoopster in het Stedelijk Museum en Podium Mozaïek. Ze maakt veel uren, maar zou haar bedrijf voor geen goud in ruilen voor een vaste baan. ‘Ik leer hier ontzettend veel van.’ Maar niet iedereen is zo innovatief of flexibel. ‘Het is van alle tijden dat er mensen zijn die zich minder goed aanpassen en gaan doemdenken als het economisch slecht gaat. Dat was in de jaren tachtig niet anders,’ zegt Turpijn. ‘Maar de meeste jongeren van toen zijn uiteindelijk goed terechtgekomen. Zeker toen de economie eind jaren tachtig weer aantrok en er veel banen vrijkwamen in de ICT. Een grote groep mensen heeft zich toen laten omscholen. ’ Jongeren mogen dan niet verloren zijn, leuk is anders. Ook voor Trautmann is de strijd om een baan helaas nog niet gestreden. ‘Ik heb de baan in Brussel niet gekregen,’ laat hij weten. ‘Ze hebben iemand aangenomen die meer ervaring had dan ik.’ Hoewel hij teleurgesteld is, gaat hij niet bij de pakken neerzitten. ‘Ik heb al weer wat sollicitaties lopen. Misschien dat daar wat uitkomt.’ yyy

FoliaMagazine

9

(advertenties)

Het best bewaarde supermarktgeheim Biologische kip 930 gram

Plofkip 2.350 gram

Luister naar Radio AmsterdamFM: De stem van de hoofdstad!

Van 07:00 tot 19:00 uur op 103.3 op de kabel, 106.8 in de ether. En 24 per dag op www.amsterdamfm.nl

95% van alle kip in de supermarkt is plofkip. Zo’n dier kan soms nauwelijks meer lopen.

Als het in Amsterdam gebeurt, hoor je het hier! www.wakkerdier.nl

Radio AmsterdamFM: De stem van de hoofdstad!

Vrijdag 7 dec. 17.00 - 19.00 BOURGONDISCH COMBO met vocaliste Tamara Hoekwater

is de publieke radio van Amsterdam. Nieuws, kunst en cultuur en politiek: als het in Amsterdam gebeurt hoor je het op AmsterdamFM. • Kijk voor meer informatie op www.amsterdamfm.nl

Oudezijds Achterburgwal 235 1012 DL Amsterdam 020-5953878 / 79

START het WEEKEND in het AMSTERDAMS ACADEMISCH CAFÉ LIVE MUZIEK en lekkere hapjes

Kijk voor meer informatie op www.amsterdamfm.nl

‘MAAR WIE LEERT HAAR MOEDER NEDERLANDS?’ Geef geïsoleerde moeders een eerlijke kans. Leer ze Nederlands. Steun daarom het ABC. Meld je nu aan als vrijwilliger of stort €10,op ING 95 53 720.

www.abcamsterdam.org

passie Carnaval Het traditionele carnaval geeft Sarah van Ierlant (24, student onderzoeksmaster filosofie) een intens gevoel van levensvreugde en een natural high. ‘Het begint al in november, vanaf de “elfde van de elfde”, wanneer het carnavalsseizoen wordt geopend. Dan gaat het kriebelen. Maar het allermooiste moment is de eerste carnavalsdag, wanneer we aankomen op het station van Den Bosch, Eindhoven, Venlo of Maastricht. Je voelt de zindering in de stad, de energie van een mensenmassa die totaal in feeststemming is. Dan wil ik zo snel mogelijk naar de plek waar de fanfaremuziek vandaan komt, dat is een onbedwingbare drang in me, dat had ik al als kind. Daarvan gaat mijn bloed echt sneller stromen. Iedereen is uitbundig, iedereen speelt een prachtige act, samen vier je zo’n feest waarbij de zweetdruppels van het caféplafond druipen. Ooit zat ik tijdens carnaval in Spanje voor een uitwisselingsperiode. Mijn vader belde en ik hoorde iedereen lol maken, zelden was mijn heimwee groter. Dat was het moment dat ik besloot: ik ga nooit meer weg in carnavalstijd. Die drie dagen zijn heilig, als ik later een baan heb hoef ik geen andere vrije dagen dan deze drie. Ik neem mijn taak als ambassadeur van het carnaval zeer serieus: prima wanneer mensen boven de rivieren het helemaal niets vinden, maar dit feest omvat zo veel meer dan het geijkte beeld van plat, ordinair gezuip. Het is ongelofelijk jammer dat veel mensen zo’n beeld hebben van dit eeuwenoude feest. Het is juist één groot theater, met wel degelijk ongeschreven regels, rituelen en traditie. Denk overigens niet dat het een feest voor watjes is: je hebt wel degelijk feestdiscipline nodig. ’s Ochtends beginnen met een neut, gehaktballen, kaas en leverworst, dat helpt me die dagen goed doorkomen. Daarna ben je gesloopt. Toch denk ik ieder jaar: het was het zó waard.’ yyy tekst Annemarie Vissers / foto Fred van Diem

FoliaMagazine

11

Troje, de mythische stad In het Allard Pierson Museum is vanaf 7 december de tentoonstelling Troje, Homerus, de stad en Turkije te zien. Aan de hand van honderden unieke voorwerpen wordt het verhaal van de mythische stad Troje verteld. Een verhaal dat eeuwenlang de mensheid heeft geïnspireerd. tekst Joost Vermeulen / foto’s APM

‘M

et de inname van Constantinopel hebben wij de Trojanen gewroken. Wij hebben gewonnen van de nazaten van de Grieken. Zij hebben in het verleden deze plaats [Troje, red.] verwoest. Door mijn inspanning hebben zij nu hun gerechte straf ondergaan.’ Deze woorden sprak de grote sultan Mehmed II de Veroveraar (1432-1481) in 1462. Hij deed dat tijdens een bezoek aan de plek vlak bij de monding van de Dardanellen, waarvan hij meende dat daar het antieke Troje had gelegen. Meer dan duizend jaar eerder bezocht de Romeinse keizer Augustus precies dezelfde plek. Hij kwam daar om de goden te danken voor de voorspoed die zij aan Rome hadden geschonken. Want Rome dankte zijn ontstaan en zijn bloei aan de verwoesting van Troje. Rome kon ontstaan omdat Aenas, de zoon van Priamos, als enige uit de brandende stad wist te ontkomen. Uiteindelijk stichtten volgens de mythe Priamos zijn nakomelingen Romulus en Remus Rome. Zo was het noodlot van Troje uiteindelijk het geluk van Rome. Bron van inspiratie ‘Twee voorbeelden van hoe in de geschiedenis de mythologische stad Troje gebruikt werd om een “staatsideologie” vorm te geven,’ zegt Günay Uslu, docent Europese geschiedenis aan de UvA. Ze is een van de samenstellers van de tentoonstelling Troje, stad, Homerus en Turkije die vanaf 7 december in het Allard Pierson Museum, het archeologisch museum van de

12

FoliaMagazine

UvA, te zien zal zijn. Voor haar geven deze voorbeelden precies weer in deze tentoonstelling over gaat: de wonderlijke manier waarop in de loop der eeuwen Troje en het verhaal over de Trojaanse oorlogen heeft voortgeleefd. Want geen stad in de geschiedenis, met uitzondering misschien van Jeruzalem, heeft door de eeuwen heen zo tot de verbeelding gesproken als Troje. De verhalen uit de Ilias, het mythische epos van de Griekse dichter Homerus (geboren

‘Troje zou een Hettitische vazalstad zijn geweest’ in de achtste eeuw voor Christus), over de tienjarige oorlog tussen de Trojanen en de Grieken die uiteindelijk beslist wordt door de list met het houten paard, zijn een voortdurende bron van inspiratie gebleken. Niet alleen staatsmannen en generaals hebben zich door de mythe van Troje laten leiden. Ook schrijvers, componisten en beeldend kunstenaars hebben zich sinds de Homerische verzen voor het eerst werden opgeschreven, door Troje laten inspireren. Zo vind je Troje terug op Griekse vazen, Romeinse sarcofagen, in middeleeuwse manuscripten, op schilderijen en in muziekstukken. Van al die uitingsvormen zijn op de tentoonstelling in het Allard Pierson Museum voorbeelden te zien: een Griekse vaas waarop voor het eerst het Trojaanse paard staat afgebeeld, een zeventiende-eeuws schilderij waarop het brandende

Troje te zien is, de titelpagina van de eerste druk van Shakespeares op de Trojaanse mythe gebaseerde theaterstuk Troilus and Cressida, maar ook de eerste Turkse uitgave van de Ilias uit 1885. Maar voordat de bezoeker geconfronteerd wordt met de doorwerking van de Trojaanse mythe komt eerst Troje zelf aan de orde. Want wat was Troje eigenlijk? Is het een verzinsel van een dichter uit de achtste eeuw voor Christus en zijn de verhalen over de tienjarige oorlog louter opgetekend ter vermaak? Of schuilt er in de beschrijvingen van Troje die we uit de Ilias kennen een kern van historische waarheid? Heeft Homerus zijn Troje gemodelleerd naar een historisch voorbeeld, een bestaande stad: een machtige stad die door oorlogsgeweld aan zijn einde kwam? Geen definitieve antwoorden Via vele honderden, vaak heel bijzondere voorwerpen, waarvan een groot deel uit Turkse collecties, wordt het verhaal over de zoektocht naar het historische Troje ontrafeld. En zoals het blijkbaar hoort als het om Troje gaat, komen daar emoties en wonderlijke verhalen bij tevoorschijn. Over bezeten archeologen, fabuleuze schatten en ruziënde wetenschappers. Over de burcht van Hisarlik waar men sinds de achttiende eeuw onder vele jongere lagen het homerische Troje vermoedt. En over de datering van die stad. Maar verwacht op deze tentoonstelling geen definitief antwoord over de vraag naar de historiciteit van Troje, waarschuwt Gert-Jan van Wijngaarden, voormalig directeur van het Nederlands Instituut

1

2

3

5

4

6

1. Troje, (het huidige Hisarlik), opgraving in het noordwesten van het huidige Turkije aan de Dardanellen 2. Antropomorf aardewerken kommen, vermoedelijk 250 – 200 v.Chr. /foto Claudia Plamp, Museum für Vor- und Frühgeschichte, Staatliche Museen zu Berlin 3. buste van blinde Homerus, kopie in gips, origineel in Rome, Capitolijns Museum, 1800 – 2000 n.Chr. , origineel ca. 100 v. Chr. /Allard Pierson Museum 4. Griekse drinkschaal of kylix uit ca. 560 v. Chr. met strijd tussen twee belangrijke helden / Allard Pierson Museum 5. Doosje voor kostbaarheden of pyxis met afbeelding van het zogenaamde Paris oordeel; Paris moet in bijzijn van Hermes oordelen wie van de godinnen Aphrodite, Hera en Athena de mooiste is, ca. 550 v. Chr / Koninklijk Museum voor Kunst en Geschiedenis, Brussel 6. Gouden sauskom uit goudschat van Schliemann. Kopie, zilver verguld / foto Klaus Göken, Museum für Vor- und Frühgeschichte, Staatliche Museen zu Berlin

in Athene die in het boek dat bij de tentoonstelling verschijnt een aantal bijdragen schreef. ‘Want die antwoorden zijn er gewoon niet. Maar er zijn wel een paar waarschijnlijkheden. Zo lijkt het epos van Homerus op een aantal punten dusdanig realistisch, dat het goed mogelijk is dat het hierin beschreven Troje gebaseerd is op historisch materiaal uit de late bronstijd [rond 1300 v.C., red.]. Bovendien zijn er in de afgelopen jaren veel tekstuele en archeologische gegevens beschikbaar gekomen die opvallend goed passen met het tijdsbeeld dat Homerus in zijn werken creëert.” Die tekstuele gegevens komen met name uit de Hettitologie. In het enorme paleisarchief van Hatuša (de hoofdstad van het oude Hettitische Rijk) is namelijk een kleitablet aangetroffen waarop een stad genoemd wordt die Wiluša heet. En die naam is volgens taalkundigen gelijk te stellen met Ilion, de naam die Homerus gebruikt voor Troje. Uit andere Hettitische bronnen bleek

ook dat dit Wiluša vrijwel zeker gelijk is te stellen met de burcht Hisarlik. ‘Troje zou dan een Hettitische vazalstad zijn geweest, een stad waarvan we zelfs een koning kennen,’ zegt Willemijn Waal, docent Hettitisch aan de universiteit van Leiden. ‘Namelijk koning Alakšandu, of in het Myceens/ Grieks Alexander. En de aanstichter van het Trojaanse drama, de prins Paris, heette volgens de Ilias Alexander.’ Maar dat Wiluša Ilion zou zijn en dat er een koning Alexander/Paris heeft geregeerd in de late bronstijd, betekent volgens Waal absoluut niet dat we Homerus voortaan moeten lezen als een puur historische bron. ‘Wat wel van belang is dat, als we aannemen dat Wiluša identiek is met Ilion, dat het dan zeer aannemelijk wordt dat Homerus voor zijn verhaal historische gebeurtenissen, plaatsen en personen heeft gebruikt.’ Het originele kleitablet waarop de naam Wiluša staat geschreven vormt een

van de hoogtepunten van de tentoonstelling. Homerus, die vermoedelijk in de achtste eeuw voor Christus leefde, werd geboren in een Griekse kolonie op de Turkse westkust en heeft daar zeer waarschijnlijk de verhalen over de oorlog rondom Troje gehoord. Hij heeft wellicht zelfs de ruïnes van het ‘Hettitische’ Troje met eigen ogen gezien. En dat alles heeft hij gebruikt om zijn verhaal te componeren. Een verhaal dat daarna eeuwen lang is doorverteld, geïnterpreteerd, bijgewerkt en toegeëigend. Zowel in het Westen als in het Oosten. En of Troje nu echt heeft bestaan of niet, het verhaal van Troje zal verteld blijven worden. Deze tentoonstelling in het Allard Pierson Museum doet dat met verve. yyy De tentoonstelling Troje, Homerus, de stad en Turkije is tot en met 5 mei 2013 te zien in het Allard Pierson Museum, Oude Turfmarkt 127. Zie voor een filmpje hierover: foliaweb.nl/videos/troje

FoliaMagazine

13

Net zo gelukkig met twee moeders Tieners met twee moeders gedragen en voelen zich even goed als leeftijdsgenoten uit een heterogezin. Dat blijkt uit onderzoek van pedagoog Loes van Gelderen, die 28 november op het onderwerp promoveerde. ‘Er is veel liefde voor deze kinderen.’ tekst Annemiek Verbeek / foto Jan van Breda

‘D

e ideale situatie is een lieve vader en een lieve moeder,’ aldus Mariska Orbán-de Haas, hoofdredacteur van het Katholiek Nieuwsblad, in een interview in Fabulous Mama van deze maand. Loes van Gelderen: ‘Tja, mevrouw De Haas… We hebben haar naar aanleiding van haar laatste interview bij Pauw & Witteman uitgenodigd eens bij ons langs te komen. Ze stelde tijdens die uitzending dat er geen goed onderzoek is gedaan naar de gevolgen van kinderen die bij lesbische ouders opgroeien, terwijl onderzoekers in bijvoorbeeld Amerika deze kinderen al vanaf halverwege de jaren tachtig intensief volgen.’

En heeft ze iets laten horen? ‘Ze heeft nooit gereageerd en dat is erg jammer. Iedereen mag natuurlijk een mening hebben, maar het is jammer dat ze zegt dat er geen goed onderzoek naar is gedaan. Hopelijk neemt ze in de toekomst contact met ons op. Dan kunnen we er op basis van feiten met elkaar over discussiëren.’

14

FoliaMagazine

Verderop in datzelfde interview zegt De Haas: ‘Hoe krijg je als kind met twee moeders een goed man-vrouwbeeld? Opgroeien zonder goed voorbeeld is gewoon schadelijk.’ Hoe ziet u dat? ‘Uit onder andere mijn eigen onderzoek onder

‘Een warm nest is het belangrijkste’ tachtig tieners met lesbische ouders blijkt dat er geen verschil is in probleemgedrag of kwaliteit van leven. Dat betekent dat ze niet agressiever zijn of kampen met aandacht- of denkproblemen. Ze zijn, kortom, net zo tevreden over hun leven als leeftijdsgenoten die bij heteroouders opgroeien.’ Hoe oud zijn de jongeren in uw onderzoek? ‘Gemiddeld zestien jaar, oud genoeg om te kunnen reflecteren op hun leven.’

Maar nog te jong om te weten of het lesbische gezin waarin ze opgroeien bijvoorbeeld hun opvoedstijl bij hun eigen kinderen zal beïnvloeden? ‘De oudste respondenten in Amerika zijn rond de 25. Het is erg interessant om te zien hoe zij straks het ouderschap gaan invullen. Op basis van wat we weten is er geen enkele reden te verwachten dat ze dat heel anders gaan doen dan jongvolwassenen die met een vader en moeder zijn opgegroeid. Ze ontwikkelen zich heel gewoontjes, saai zou je zelfs bijna zeggen.’ Is er nog een verschil tussen tieners in een stad of in een dorp? ‘We hebben nog geen regionale analyse gemaakt, maar ik zou verwachten dat het in een grote stad als Amsterdam voor minder problemen zorgt, simpelweg omdat het vaker voorkomt. Als ouders, zowel lesbische moeders zelf als heteroseksuele ouders van vriendjes, expliciet met hun kinderen praten over verschillende gezinsvormen, leren kinderen al snel dat verschillen prima zijn. In dat licht zijn de

straks verplichte lessen over seksuele diversiteit een goed aanknopingspunt om het hierover te hebben.’ Kinderen die opgroeien met twee moeders ondervinden daar dus geen enkel negatief gevolg van? ‘Bijna de helft geeft aan dat ze weleens negatieve reacties krijgt op de gezinssamenstelling. Jongeren die bijvoorbeeld gepest worden omdat ze twee lesbische moeders hebben, hebben een lager psychologisch welbevinden. Sommige voorbeelden die ze noemen zijn echt schokkend: jongeren die toegebeten krijgen dat ze een kind van de duivel zijn. Of een ober die weigerde te bedienen toen het gezin uit eten ging.’ Ze hebben last van het pesten, niet van het feit dat ze twee moeders hebben? ‘Opvallend is dat het negatieve effect van pesten verdwijnt als tieners aangeven dat ze een goede band hebben met beide moeders. De impact van stigmatisering – door pesten, uitsluiten, nare opmerkingen – heeft de grootste impact bij

tieners uit een minder stabiel gezin. Vergelijkend onderzoek onder jongeren die in een “gewoon” gezin opgroeien, laat hetzelfde beeld zien: een gezonde familieband maakt de gevolgen van negatieve ervaringen met de buitenwereld kleiner. Als je blij bent met je

‘Vrouwenkoppels hebben minder conflicten’ ouders maakt het je minder uit wat anderen daarover zeggen.’ Wat is een ‘goede band’? ‘Als tieners aangeven dat ze het goed kunnen vinden met hun moeders, dat ze zich gesteund voelen en bij ze terecht kunnen met problemen.’ Het gaat om liefde, niet om wie het geeft? ‘Precies, het proces is belangrijker dan de structuur. Lesbische moeders hebben bovendien heel bewust voor een kind gekozen; er is veel liefde voor deze kinderen. Een warm nest is het

belangrijkste; voor het levensgeluk van het kind maakt het weinig uit of die genegenheid van een man of een vrouw komt.’ En dat geldt ook voor kinderen met twee vaders, of twee vaders en twee moeders? ‘Dat is allemaal onderzoek dat op de agenda staat, we kunnen nog even voort.’ Er zijn ook onderzoeken die concluderen dat lesbische gezinnen stabieler zijn. ‘Vrouwenkoppels hebben gemiddeld gezien minder conflicten en de relatie is – ook na een eventuele scheiding – harmonieuzer. Dus als je het over goede rolmodellen wilt hebben, is een lesbische vrouw als moeder zo slecht nog niet.’ Maakt het nog wat uit of er een jongetje of meisje opgroeit met twee moeders? ‘Nee. Sterk is wel dat de moeders zélf zich er vaak druk om maken als ze een zoon krijgen. Blijkbaar hebben ze de vooroordelen over lesbisch ouderschap zelf ook in hun systeem zitten.’ yyy © Het Parool

FoliaMagazine

15

(advertenties)

morgen kunt u haar gerust weer een vraag stellen

HOOR JIJ ALS TRAINEE THUIS IN EUROPA? START JE TRAINEESHIP MET EEN MEET & GREET IN DEN HAAG

Bel de gratis KWF Kanker Infolijn 0800 - 022 66 22 Al uw persoonlijke vragen over kanker persoonlijk beantwoord

Een traineeship bij de EU is goed voor vijf maanden boeiende werkervaring bij een Europese instelling. Hoe boeiend? Kom op woensdagmiddag 9 januari 2013 naar de Meet & Greet bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag en vraag het (oud) EU-trainees zelf. Zij delen graag hun ervaringen met je. Ga voor het programma en je aanmelding naar www.traineebijdeEU.nl.

iedereen verdient een morgen

Digitaal gedrukt maar dan wél mooi. • visitekaartjes • A4-enveloppen • adresstickers • folders • flyers • A4-boeken, geniet, gebrocheerd • complimentenkaart • proefschriften • A3-posters • ronde, transparante stickers • A5-enveloppen • A2-posters • A5-boekjes, garenloos, gebrocheerd • ansichtkaarten • kalenders • permanent hechtende stickers met afgeronde hoeken • brief- en volgpapier • en nog veel meer.

Vraag voor al je drukwerk vrijblijvend een offerte aan!

Pantheon Drukkers Staalstraat 129 1951 MA Velsen-Noord telefoon 0251 - 274320 [email protected] www.pantheondrukkers.nl

EU_adv_100x128V1 3.indd 1

16-11-12 16:42

illustratie Denise van Leeuwen

drift

Alleen goed in bed

A

niek (29), student media & cultuur: ‘Een villa in het bos, geen ouders, een zwembad en een wijnkelder. Vier jongens en vier meisjes. Natuurlijk, zou je denken. En toch had ik het van te voren niet bedacht. Met drie vriendinnen op de logeerkamer, zo zou de nacht eindigen. Maar de nacht eindigde met hem. Hij was groot en knap, op een beetje een boerse, grove manier. Ik vond hem ontzettend aantrekkelijk ja, altijd al, maar ook bot, oppervlakkig, seksistisch en daarom onuitstaanbaar. Flinke aanvaringen hadden we al gehad en die hadden – in weerwil van wat je nu misschien zou denken – niets weg van de ruzies die mensen hebben die stiekem heel erg gek zijn op elkaar. We waren ontzettend verschillend – hij de schaamteloze vrouwenverslinder, ik de principiële feministe in de dop – en we vonden elkaar gewoon stom. Tijdens het eten ging er natuurlijk een flink aantal flessen wijn doorheen en nadat alles over muziek, films en boeken wel gezegd was, kwamen we op seks uit. De drank moet me toen al naar het hoofd gestegen zijn, want ik flapte

eruit dat ik seks zonder liefde geen enkel probleem vond; dat ik graag op instrumentele wijze gebruikmaakte van een man als die toevallig naast me lag. Bluf, gelul, totale grootspraak; ik had op dat moment nog maar met twee jongens geslapen en die waren allebei een tijd lang mijn vriendje geweest. Voor het eerst leek een

‘Ik heb me nog nooit zo begeerd gevoeld’ uitspraak van mij geen weerstand op te roepen bij hem, zag ik, maar waardering. De avond vorderde, en we verkasten van tafel naar het zwembad. Kleren uit, bikini’s aan, nog meer flessen wijn. De sfeer was broeierig maar gemoedelijk – er werd al wel vlijtig gezoend hier en daar – en we hadden veel plezier. Rond een uurtje of vier hield ik het voor gezien en kroop ik in een bed op een van de logeerkamers. Na een paar minuten al kwam hij bij me liggen, en ik besefte direct dat hij aanspraak kwam maken op mijn grote mond van eerder die avond. Ik herin-

ner me dat ik even getwijfeld heb. Omdat het niet bij me paste, omdat hij niet bij me paste, omdat ik bang was voor spijt en voor een fiasco. Heel even maar, en toen heb ik me aan hem overgegeven. Het werd de meest fantastische nacht ooit. We hadden seks in bed, onder de douche en later, toen iedereen sliep, in het zwembad. Zo slecht als we pasten met kleren aan, zo geweldig klikte het in bed. Ik heb me nog nooit zo begeerd gevoeld en heb me nog nooit zo laten gaan. We stopten pas toen het weer licht werd. We hebben na deze nacht nog een paar keer afgesproken, maar op persoonlijk vlak klikte het nog altijd voor geen meter. Een relatie was absoluut uitgesloten, en heb ik ook nooit geambieerd. Maar nu nog steeds, zeven jaar en een stabiele verkering verder, kan ik soms dromen van die nacht. Hoe kan iemand die zo slecht bij je past, toch zo ontzettend goed voelen?’ yyy Fen Verstappen Om privacyredenen zijn de namen gefingeerd. Wil je ook meedoen aan deze rubriek, mail dan een korte motivatie naar [email protected].

FoliaMagazine

17

18

FoliaMagazine

objectief Dronebeelden Onbemande vliegtuigjes, drones genoemd, doen vooral denken aan Amerikaanse militaire acties in Pakistan en omstreken, maar gelukkig worden ze ook gebruikt voor vrolijker zaken. Films maken, bijvoorbeeld. Op de foto zijn cameraman Daan Hartge en piloot Geoffrey Bainathsa van Airfilms druk bezig om ‘luchtbeelden’ te schieten bij Roeterseiland voor een promotiefilmpje van de UvA. Voor het filmpje maken ze allerlei beelden vanuit de lucht op verschillende UvA-locaties. Dat doen ze met behulp van een drone, een ‘small unmanned aerial system’, zoals het eigenlijk heet, die door middel van een zender op de grond aangestuurd wordt door een operator. Radiografisch bestuurbare speelgoedautootjes zijn er niets bij. Geoffrey bestuurt de drone, terwijl Daan het camerawerk doet: de camera hangt onder aan het vliegtuigje. Bas Pauw, eigenaar van Airfilms, het luchtfilmproductiehuis: ‘We drukken op de recordknop, de drone gaat de lucht in, en de beelden zijn vervolgens live te zien op een televisie.’ Die televisie zit in het zwarte koffertje dat naast Daan op de grond staat. Airfilms werkt onder meer mee aan reclamespotjes, films en promotiefilmpjes. Pauw: ‘We doen bijna 70 procent van de luchtbeelden voor Nederlandse filmproducties.’ Eerder werd een kraan gebruikt voor dit soort beelden – dat hoeft niet meer; een onbemand vliegtuigje is wendbaarder, goedkoper en makkelijker verplaatsbaar. De drone heeft gelukkig ook z’n positieve kanten. yyy tekst Fien Veldman / foto Bas Uterwijk

FoliaMagazine

19

opinie

Wij zijn allen burgers Nieuwe, tegenstrijdige vormen van burgerschap dragen bij aan de afstand tussen verschillende groepen burgers, vindt Evelien Tonkens. illustratie Marc Kolle

W

at is burgerschap in een individualiserende, dynamische en multiculturele samenleving? Wat houdt die samenleving bijeen? Wat voor maatschappelijke betrokkenheid ontwikkelen mensen? Over die vragen spreek ik op het KNAW-symposium over burgerschap van 10 december. Ik zie twee tegenstrijdige bewegingen. Enerzijds is er een nieuw soort maatschappelijke betrokkenheid in de maak, die je met drie woorden kunt typeren: Wij Maken Beter. Wij: veel mensen zoeken een nieuw wij, onder gelijkgestemden, in de buurt of via internet. Na decennia van zelfredzaamheid, eigen verantwoordelijkheid en eigen keuze, zoeken veel mensen nu naar gezamenlijkheid. Samen een buurtmoestuin aanleggen, samen alternatieve energie organiseren of opwekken, zoals Zutphense Energie Transitie of Energie U in Utrecht. Maken: het zijn geen praatclubjes, het gaat om iets praktisch en tastbaars: we organiseren onze eigen alternatieve energie, of onze eigen miniverzorgingsstaat, zoals het Amsterdamse burgerinitiatief Stadsdorp Zuid. Of we herstellen zelf symbolisch de oude stadsmuren door er een wandelroute langs aan te leggen, zoals het Leidse Stadslab. We gaan niet wachten tot de

20

FoliaMagazine

overheid of instellingen iets doen. We doen het zelf, vandaag nog. Beter: het is gericht op bescheiden, maar tastbare maatschappijverbetering. Geen grote revolutie. Wereldverbetering van nu gaat over

Aynan

Homo grote idealen, maar kleine gebaren. Liever een diervriendelijke kinderboerderij dan een landelijke actie tegen de bio-industrie. Liever een straat vol zonnepanelen dan op het Malieveld protesteren tegen kernenergie. De Wij Maken Beter-beweging schiet op talloze plaatsen uit de grond. De overheid heeft dit deels zelf aangejaagd door het afgelopen decennium steeds meer de bal bij de burger neer te leggen: de overheid wilde actieve, verantwoordelijke, zich om anderen bekommerende burgers. De Wij Maken Beter-beweging pakt die handschoen op. Maar er is ook een tegenovergestelde ontwikkeling rond burgerschap gaande. Voor mensen die niet doen wat de overheid van haar burgers verlangt is er (wat ik noem) Haak Aan: een beweging van bovenaf die burgers min of meer verplicht om aan te haken bij wat de overheid goed en gewenst vindt: gezond eten, niet roken, zelf je zorgverzekering kiezen, Nederlands leren, jezelf ‘employable’ houden en voor hulpbehoevende familieleden zorgen. Onder de vlag van ‘eigen verantwoordelijkheid’ bepaalt de overheid hoe burgers zich moeten gedragen, trekt zich terug om ze deze eigen verantwoordelijkheid te laten nemen, en controleert vervolgens of ze wel gedaan hebben wat de bedoeling was, constateerde het SCP in het vorige week verschenen rapport Ruimte voor de burger. In haar pogingen om actieve burgers te kweken is de overheid vooral zelf actiever en bovendien strenger geworden. Burgers kunnen geluk hebben met behulpzame ambtenaren en hulpverleners, en pech met bureaucratische, kille regelneven en -nichten. Over de condities waaronder, de richting waarin en de

wijze waarop ze aanhaken hebben ze weinig te zeggen. Het democratisch tekort spat hiervan af: de overheid verordonneert, maar organiseert geen dialoog, en burgers laten hun stem zelden publiekelijk en collectief horen. Twee nieuwe stijlen van burgerschap. De Wij Maken Beter-beweging komt van onderop, en wordt vooral bevolkt door burgers uit de hoger opgeleide, gezonde, redelijk welgestelde en bestaanszekere middenklasse. Het Haak Aan-programma komt van bovenaf en richt zich op de lager opgeleide, minder gezonde, arme en bestaansonzekere klasse. De burgers van Wij Maken Beter en Haak Aan ontmoeten elkaar niet snel, want ze wonen in verschillende wijken en hebben kinderen op verschillende scholen. Onder beide groepen bestaat weinig belangstelling voor discussie en debat. Onder Wij Maken Beter niet omdat ze liever iets tastbaars doen, en onder Haak Aan niet doordat veel lager opgeleiden weinig vertrouwen hebben in de ‘zakkenvullers’ van politiek, bestuur of zelfs journalistiek. Zie daar het gedeelde democratisch tekort dat ons land teistert, ondanks de actieve betrokkenheid van Wij Maken Beter: waar gaan we nog in discussie met vreemden? Waar vogelen we nog uit hoe we met mensen met heel andere ideeën en achtergronden tot uitwisseling en soms misschien zelfs begrip of overeenstemming komen? Waar dienen we de overheid van repliek over de manier waarop ze ‘eigen verantwoordelijkheid’ toedeelt? Daarover 10 december meer. yyy Evelien Tonkens is bijzonder hoogleraar actief burgerschap. Op 10 december spreekt o.a. zij tijdens een KNAW-bijeenkomst over burgerschap. Zie knaw.nl.

In het laatste Folia Magazine van vorig collegejaar schreef ik over mijn eerste dansvloersensatie in de brugklas. Het stukje werd als homo-erotische lectuur gelezen. Een van de Folia-redacteuren werd door mijn woorden in vuur en vlam gezet en probeerde mij, op een knotsgekke zomeravond, te tongzoenen. Iemand anders kopieerde een deel van het stuk, schreef ‘homo.’ eronder en deponeerde de boodschap in mijn postvakje op school. Homo moet in dit geval opgevat worden als vies en verkeerd. Wat mij vooral intrigeerde was de punt. De postbezorger laat mij weten: jij bent een ransbak en zo is het en niet anders, maar het is juist die punt waarin de hoop verscholen ligt. Om de complexiteit van het leven enigszins te vergemakkelijken categoriseren we de wereld in extremen: warm/koud, aan/uit, rechts/links, goed/kwaad. Wie tijd, durf en de mogelijkheden heeft, zal op een gegeven moment proberen door de gecreëerde uitersten heen te breken, want de wereld is niet zwart-wit. Het is een levenslange, en angstige onderneming, want opeens bestaan er geen waarheden meer, zijn feiten subjectieve schroeven en blijkt de vaste grond onder je voeten de binnenplaats van een luchtkasteel. In de herfstvakantie zag ik de film Laurence, anyways, een essay van 160 minuten dat de kijker één vraag stelt. Wat is verkeerd: een verkeerd lichaam of de verkeerde denkbeelden daarover? De 30-jarige Laurence weet dat hij geen man is en besluit op een dag vrouw te zijn. Al snel merkt ze dat de wereld de verandering niet aan kan. Ze wordt in elkaar geslagen, ontslagen en door haar partner in de steek gelaten. Laurence’ moeder zegt: ‘Je hoeft hier niet meer te komen, punt.’ Toch lukt het haar haar zoon uiteindelijk als dochter te accepteren. Ze zet de starre punt om in puntje, puntje, puntje. Ze krijgt het voor elkaar verder te denken. Hopelijk lukt de onbekende postbezorger dat ook. yyy Asis Aynan

FoliaMagazine

21

opinie

Curvers

Een Deen in de spits

Ronny

De nieuwe rector van de HvA moet een buitenlander zijn, vindt Willem van Winden.

N

a het vertrek van Jet Bussemaker is de HvA op zoek naar een nieuwe rector. Aan hem of haar de taak om even daadkrachtig en bevlogen als Jet een impuls te geven aan de hogeschool. Bussemaker was nog maar net begonnen, en alle uitdagingen liggen er nog steeds. Er moet heel wat gebeuren: een kwaliteitsimpuls voor het onderwijs; internationalisering; verbetering van het studierendement en studeerbaarheid; de uitbouw van de Amstelcampus tot een vernieuwend stedelijk onderwijscomplex. Onder de nieuwe leider moet het profiel van de hogeschool veel scherper worden: waar staan we voor, waar willen we echt goed in worden? Waarin zijn we vernieuwend en anders dan andere hogescholen? Andere aandachtspunten zijn het versterken van praktijkgericht onderzoek en de relatie met de UvA.

Wie kan dit allemaal voor elkaar krijgen? En dat in zo’n grote organisatie, met zo veel eigenwijze types? Natuurlijk kan de HvA de gebruikelijke veilige weg kiezen en op zoek gaan in het old boys network, het kleine kringetje van (oud-)politici en bestuurders. En daar lopen vast getalenteerde en bekwame mensen rond, met goede contacten in Den Haag. De geruchtenmachine draait op volle toeren, allerlei namen worden gefluisterd. Ik pleit ervoor om het over een heel andere boeg te gooien: we gaan op zoek naar een

22

FoliaMagazine

buitenlander. Iemand die met een frisse blik tegen de problemen en uitdagingen aankijkt, die niet is vastgeroest in de Nederlandse consensuspolitiek, maar de waarheid durft te zeggen, en radicale maatregelen niet schuwt. In het bedrijfsleven, de kunstwereld en de voetballerij is het volkomen normaal om buitenlanders aan te trekken; waarom niet in het hoger onderwijs? We moeten gaan zoeken in een land dat vooroploopt op het gebied van vernieuwend hoger onderwijs. Dan kom je al snel uit in Scandinavië. De Deense Universiteit van Aalborg loopt al jaren voorop met haar problem based learning methode, en blinkt uit in praktijkgericht onderzoek. Ze hebben recent een campus in Kopenhagen geopend, en die trekt veel studenten. In Tampere, Finland, werken studenten in multidisciplinaire teams aan concrete oplossingen voor bedrijfsleven en samenleving, met spectaculaire resultaten. De hele wereld komt langs om te kijken hoe ze dat doen. Het zou fantastisch zijn als de HvA wordt geleid door een ervaren en vernieuwend bestuurder die zich heeft bewezen in een ‘university of applied sciences’. En de taal dan? Geen probleem. Deense voetballers spreken binnen een jaar accentloos Nederlands, dat moet een rector ook kunnen. yyy Willem van Winden is lector Amsterdamse kenniseconomie aan de HvA.

Laatst was ik bij de presentatie van het examenproject van mijn zus. Dat doe je voor je zus, drie uur spreekbeurten uitzitten. De HvA-docenten omschreven de ‘zware trajecten die de studenten hadden doorlopen’ met metaforen als ‘hobbels’ en ‘zwaar weer’. Dit waren de mensen die geslaagd waren. Hoogleraar Greetje van der Werf wees er in NRC op dat 11 procent van de kinderen de basisschool verlaat zonder goed te kunnen lezen, schrijven en rekenen, terwijl juist steeds meer leerlingen een havo of vwo-diploma halen. Gek. Dat kan natuurlijk alleen als de eisen voortdurend naar beneden worden bijgesteld. Op het hbo doen ze dat met dat ellendige groepswerk, zodat de sukkelaars altijd meeliften. Over sociologie aan de UvA hoorde ik dat daar is besloten de bachelor niet meer af te sluiten met een scriptie naar eigen voorstel, maar met een van drie voorgekookte onderwerpen. Eindeloos word je bang gemaakt met die scriptie, en dan nu van die enige uitdaging ook maar een multiplechoicetoets gemaakt. Heerlijk begeleiden ook, hè docenten? Het pad dat je op de middelbare school insloeg wordt gaandeweg uitgehold. Hogescholen willen studenten, dus scheppen ze op over hun kwaliteit. Terwijl hogescholen helemaal geen kwaliteit vragen, de studenten schrijven die voor. Laat de stakkers toch alsjeblieft tevreden afstuderen, dan komen we in de Scholengids weer prima uit de bus. In groep zes zat ik bij Ronny in de klas. Ronny droeg een trainingspak, een ziekenfondsbril en was erg langzaam. Zo zat hij twee jaar later óók bij mijn jongere zus in de klas. Meester Sporck liet hem voor straf staan tijdens de reken- en taalles. Ja, ik mag wel stellen dat meester Sporck een misdadiger was en Ronny een verdwaald joch. Maar misschien was het nóg gemener geweest om de hele klas op Ronny af te stellen. yyy Emma Curvers

(advertenties)

promoties

LOVE IT...

10.00 uur: Benjamin Pelloux – Economie

14.00 uur: Alexander Jackob – Wijsbegeerte

MET AL JE VRIENDEN IN ACTIE KOMEN

12.00 uur: Marieke van den Oord – Geneeskunde

vrijdag 14/12

KOM OOK IN ACTIE ChECK fIghTCANCEr.NL

dinsdag 11/12 On the Role of Emotions and Social Ties in Public Good Games: Behavioral and Neuroeconomic Studies (Agnietenkapel)

Prevention of Flight-Related Neck Pain in Military Aircrew (Agnietenkapel)

14.00 uur: Nicole Franssen – Scheikunde

Functional (Co)Polymers from Carbenes – Scope, Mechanism and Polymer Properties (Agnietenkapel)

16.00 uur: Ralf Weigel – Geneeskunde

Responding to HIV in Malawi. Towards a Continuum of Care (Agnietenkapel)

woensdag 12/12 10.00 uur: Margaret Chinbuah – Geneeskunde

Community Based Management of Fever in Children 2-59 Months With Antimalarials and Antibiotics in Rural Ghana (Agnietenkapel)

11.00 uur: Mirella Groot – Ecologie

Theater und Bilderfahrung in den Augen der Zuschauer (Agnietenkapel)

10.00 uur: Carmen Ambăruş – Geneeskunde

Macrophage Polarization in Spondyloarthritis (Agnietenkapel)

12.00 uur: Simone Havenith – Geneeskunde

Homeostasis and Function of T Cells in Healthy Individuals and Renal Transplant Recipients (Agnietenkapel)

14.00 uur: Bart Hageraats – Geschiedenis van sociale bewegingen

De mens is het verwandlungsdier. Elias Canetti over verwandlung, massa en meer (Agnietenkapel)

16.00 uur: Pepijn van Horssen – Geneeskunde

Multiscale Analysis of Coronary Branching and Collateral Connectivity: Coupling Vascular Atructure and Perfusion in 3D (Agnietenkapel)

Solving a Piece of the Puzzle. Reconstruction of Millennial-Scale Environmental and Climatic Change in the Northern Andes During the Last Glacial Cycle: an Integration of Biotic and Abiotic Proxy-Information (Aula)

oraties

12.00 uur: Anna PietraszewskaBogiel – Biologie

woensdag 12/12

Insights into Nod Factor Signaling Mediated by Medicago Truncatula LysM Receptor-Like Kinases, MtNFP and MtLYK3 (Agnietenkapel)

13.00 uur: Anieke van Leeuwen – Biologie

The Cod delusion – Implications of Life History Complexity for Predator-Prey Community Dynamics (Aula)

14.00 uur: Anne Maria Eskes – Geneeskunde

Knowledge Development And Research Utilization in Evidence-Based Wound Care (Agnietenkapel)

donderdag 13/12 10.00 uur: Katrijn Rensing – Geneeskunde

Insulin & Insulin-Like Growth Factor-I. Two of a Kind in the Development of Cardiovascular Disease? (Agnietenkapel)

12.00 uur: Floor Sietsma - Wiskunde en informatica Logics of Communication and Knowledge (Agnietenkapel)

16.00 uur: Mw. prof. dr. Hamideh Afsarmanesh, hoogleraar Federated Collaborative Networks Collaboratieve adaptieve systemen (Aula)

donderdag 13/12

De beste oplossing voor een mooie en gezonde wereld? Daar zet Natuur & Milieu zich al 40 jaar met hart en ziel voor in. Ga naar natuurenmilieu.nl/40jaar en steun ons dit jubileumjaar met een gift.

16.00 uur: Dhr. prof. dr. Cees Diks, hoogleraar data-analyse en economische statistieken Economie en complexiteit (Aula)

vrijdag 14/12 16.00 uur: Dhr. Rens Bod, hoogleraar computationele & digitale geesteswetenschappen Het einde van de geesteswetenschappen 1.0 (Aula)

Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nk/ nieuws-agenda.

Maak het verschil met een jubileumgift natuurenmilieu.nl/40jaar

 FoliaMagazine

23

lezingenladder

Cultureel Studenten Centrum

CREA RoeterSeiland Adres: Nieuwe Achtergracht 170 Voor een ieder die geïnteresseerd is in lezingen en debatten is er de Folia Magazine lezingenladder. Wij streven ernaar hierin de meest interessante lezingen en debatten in Amsterdam op één plek te verzamelen.

Chemicaliën en zwangerschap VU C-541 DO 6/12, 17.00 uur Obesitasprogramma Obelix presenteert onderzoek naar blootstelling aan alledaagse chemicaliën rond zwangerschap en geboorte en latere obesitas en diabetes. Keynotespreker: Rebecca Simmons.

Heerlijk avondje Perdu DO 6/12, 19.30 uur Avond over Sinterklaas, de Antillen, stierenvechten in Spanje én de de betere sinterklaasgedichten van de werkgroep Caribische letteren.

Literaire Salon Arti VR 7/12, 16.00 uur Debutante Gemma Venhuizen en haar redacteur Paul Brandt worden geïnterviewd over hoe je van het eerste idee voor een roman komt tot een boek dat daadwerkelijk in de winkels ligt.

Letteren &cetera Spui25 VR 7/12, 17.00 uur Literaire talkshow van het Nederlands Letterenfonds, waarin directeur Pieter Steinz ditmaal Christiaan Weijts, Saskia Goldschmidt en Peter Delpeut interviewt.

Literaturfest VIII Rode Hoed VR 7/12, 20.00 uur Cadeautjes uitpakken met de jongens van Literaturfest en Anna Drijver, Jort Kelder en Marjolijn van Heemstra. Sinterklaas zal nooit meer hetzelfde zijn.

Privacy in cyberspace Felix Meritis MA 10/12, 19.30 uur Symposium over de betekenis van privacy en persoonlijke vrijheid als grondrecht. Met o.a. Joris van Hoboken (Bits of Freedom).

Facebook maakt eenzaam Boekhandel VU DI 11/12, 16.00 uur

24

FoliaMagazine

Filosoof Stine Jensen, socioloog Theo van Tilburg en communicatiewetenschapper Peter Kerkhof over sociale media: ‘eenzaamheidsmachines’ of helpen ze eenzame mensen juist aan contact?

Zorg voor vrouwen

Bereikbaar via de Sarphatistraat en de Plantage Muidergracht

lezing do 6 | 20.00 uur

Babel Live - de etende mens Eten, dat doen we allemaal. Dat het gezonder en duurzamer moet, weten we nu wel. Maar wat heeft Annemarie Mol (eetfilosoof) over de etende mens te zeggen? Hoe gaat Katja Gruijters (food designer) te werk? Hoe verklaart Ria Loohuizen (schrijfster) dat wild voedsel ver-

Pakhuis de Zwijger DI 11/12, 19.30 uur

dwijnt uit onze eetcultuur? En waarom schrijft Mac van

Het huidige zorgstelsel sluit nauwelijks aan bij de behoeften en ziektebeelden van vrouwen. Debat met experts over wat er moet gebeuren.

Dinther (eetjournalist bij de Volkskrant) de krant vol over

Asielzoekers De Balie DI 11/12, 20.30 uur Hoe moet Amsterdam omgaan met vreemdelingen? Met o.a. GroenLinks-fractievoorzitter Bram van Ojik en Thomas Spijkerboer, hoogleraar migratierecht aan de VU.

Twist met ons Spui25 WO 12/12, 17.00 uur Ons Erfdeel-hoofdredacteur Luc Devoldere neemt de verhoudingen tussen Nederland en België onder de loep. Wat verbindt ons en waarin verschillen we?

Generatie IK

eten? Tijdens de tweede editie van Babel Live krijg je antwoord op deze vragen. De presentatie van de avond is in handen van Simone van Saarloos (recensent Volkskrant Boeken en auteur). CREA Muziekzaal | Studenten/ AUV pas gratis, anderen E 5,- | Reserveren niet mogelijk

debat ma 10 | 20.00 uur Fixing Failed States Met de controversiële term ‘mislukte staat’ (failed state) worden landen aangeduid waarin de centrale overheid praktisch geen controle heeft over het eigen grondgebied. Somalië bezet al jaren de eerste plek op deze ranglijst, meestal gevolgd door landen als Congo, Haïti en Afghanistan. Is er eigenlijk nog hoop voor de ‘failed states’ op deze lijst? Moeten we veiligheid bieden, geld doneren of advies geven? Zijn ‘failed states’ gebaat bij democratie? Of kunnen ‘we’ als internationale gemeenschap weinig betekenen voor deze landen? Met: Marije Balt (Springfactor), Chris van der Borgh (Universiteit Utrecht) en Caecilia van Peski (Van Peski Consult).

De Balie DO 13/12, 20.00 uur

I.s.m. SIB & Jonge Atlantici. CREA Theater | Studenten/

Een avond over verantwoordelijkheid. Is maatschappelijk werk een morele plicht? Of moeten we vooral voor onszelf en onze geliefden zorgen? Ben jij een buddy of een selfhelp hipster?

AUV pas gratis, anderen E 5,- | Reserveren niet mogelijk

lezing

Burgerschap & de stad

Hurricane Sandy reawakened America, and the world, to

Kohnstammhuis VR 14/12, 16.00 uur Antanas Mockus, onorthodox politicus, filosoof en wiskundige die in Nederland bekendheid kreeg door een groot interview in VPRO’s Wintergasten, over burgerschap en stadsvernieuwing. U organiseert een lezing of debat en wilt daarmee graag op deze pagina staan? Stuur tijdig een mailtje

di 11 | 20.00 uur

Sweet & Salt - Tracy Metz what we already knew: our coasts are under threat. In Sweet & Salt, Tracy Metz lays out the special relationship that the Dutch have with the sea -- how thoroughly water management is rooted in the culture -- and she offers potential solutions for places around the world that are struggling with water issues as the climate becomes more uncertain. Her book digs deep into the Dutch success with water, and ponders what will and won’t work elsewhere. In cooperation with John Adams Institute. CREA Theater | Students/ AUV pass free, others E 5,- | No reservations

naar [email protected] onder vermelding van ‘Aanmelding lezingenladder’.

WWW.CREA.UVA.NL

Meer dan een pretminor Lol trappen voor de camera. Dat is het imago van de minor management van creativiteit & innovatie (MMCI). Ondertussen is het traject onder studenten razend populair. ‘Het heeft me geleerd dingen te doen die ik daarvoor niet durfde.’ tekst Clara van de Wiel / foto’s Danny Schwarz

D

e roze microfoon wordt driftig onder de neus van een studente geduwd. ‘Dus jullie krijgen studiepunten om hier te staan demonstreren?’ vraagt de verslaggeefster in het PowNews van afgelopen donderdag. Breed lachend bevestigt het meisje de vraag. Met haar medestudenten staat ze op het Beursplein tegen bont te demonstreren. ‘Onze docent vond dit een goed plan.’ Het zijn studenten van de HvA-minor management van creativiteit & innovatie (MMCI) en het is zeker niet de eerste keer dat die opleiding de media haalt. Sterker nog: persaandacht krijgen is een belangrijk onderdeel van de minor. Voor het studieonderdeel ‘Make me famous’ krijgen studenten de opdracht zo snel mogelijk beroemd te worden. Coördinator van de minor, Marcel Jongsma, zucht als hij met het fragment geconfronteerd wordt. Flauwe journalistiek, vindt hij. ‘We delen hier geen studiepunten uit voor mediaaandacht. De opdracht is “beroemd” te worden, met een plan dat van tevoren ontzettend goed moet zijn uitgewerkt. PowNews kan wel stellen dat hiermee punten worden verdiend, maar zij weten helemaal niet of dit wel een voldoende wordt. Bij deze opdracht wordt

juist vaak een onvoldoende gehaald, want het is echt moeilijk.’ Out of the box Jongsma moet zijn minor wel vaker verdedigen. Lessen in aandachttrekkerij. Studenten die maar wat aanklooien. Hbo-onwaardige praktijken. Maar ondanks die kritiek kan de opleiding het aantal inschrijvingen elk halfjaar nauwelijks aan. En is het al jaren een van de best beoordeelde minors van de hele HvA. Ook Stephanie Agterhof (26, Human Resource Management)

‘Het leert je om lef te hebben’ hoorde weleens geruchten over MMCI. ‘Dat het een pretpakket zou zijn omdat je er nooit een boek voor hoeft te lezen.’ Toch schreef ze zich in 2010 in en ze is nog steeds laaiend enthousiast. ‘Het heeft me geleerd dingen te doen die ik daarvoor niet durfde. Ik hou er bijvoorbeeld helemaal niet van in het middelpunt van de aandacht te staan. Maar tijdens onder andere de “Make me Famous”-opdracht word je daartoe gedwongen. Het voelde goed dat soort angsten te overwinnen.’

Ook coördinator Jongsma benadrukt de effectiviteit van zijn didactische methodes. Het klassieke hbo-onderwijs is volgens hem ouderwets. ‘Wanneer je als docent voor het schoolbord staat en informatie een klas inzendt, blijkt dat nog geen zeven procent daarvan wordt opgepikt. Je kunt studenten wel een reader geven met tien verschillende brainstormtechnieken om die uit het hoofd te leren. Maar het is veel effectiever om ze zelf uit te laten zoeken welke manier het beste werkt om op ideeën te komen.’ Brainstormen speelt in de opleiding een belangrijke rol. Net als divergeren, convergeren, innoveren en concepting. Managersjargon voor een buitenstaander, maar volgens Jongsma vaardigheden die steeds belangrijker worden in het bedrijfsleven. Dat is ook de reden dat de minor in 2005 aan de HvA werd opgericht: om creativiteit een plek te geven in de opleiding economie. En bij creativiteit moeten we niet denken aan lessen kleien of vingerverven, benadrukt Jongsma. ‘Het gaat erom dat je leert hoe je in een bedrijf mensen kunt leiden bij het brainstormen en out of the box denken. Maar wel op zo’n manier dat er uiteindelijk toch een heel concreet plan op tafel komt.’ Met het

FoliaMagazine

25

Wat is MMCI Naast hun vaste opleiding (major) kiezen HvA-studenten in hun derde of vierde jaar een minor. Zo’n minor bestaat uit dertig studiepunten en is een samenhangend lesprogramma van één halfjaar. De minor management van creativiteit & innovatie wordt gegeven aan het Domein Economie & Management, maar kan door alle studenten gekozen worden. Halfjaarlijks starten er zo’n 120 studenten. In de minor wordt een halfjaar gewerkt aan technieken om creativiteit en innovatie binnen een organisatie te stimuleren.

Quote

Studenten Roos Albers (l) en Celine Mataheru vroegen op ludieke wijze aandacht voor orgaandonatie; ideetje van mmci-studenten.

bedenken en uitvoeren van zo’n plan zijn de studenten in de minor een halfjaartje zoet. Na weken vol ‘creatief nadenken’ moeten ze aan het einde een ‘passie’ omzetten in een eindproduct. In eerdere edities kwamen studenten bijvoorbeeld op het idee van een anti-knoflookpil. En ook de ludieke sportverslaggever ‘Humberto Hanekam’, die later voor AT5 aan de slag mocht, werd tijdens de MMCI door studenten bedacht. Stephanie sloot haar minor af met het organiseren van een fototentoonstelling speciaal voor kinderen. Ontzettend leerzaam, vindt ze zelf. ‘Ik was snel geneigd te denken: dat lukt toch niet. Maar nu bleek dat als je iets echt leuk vindt en je er helemaal voor inzet, je ook zonder geld iets van de grond kunt krijgen.

26

FoliaMagazine

Het leert je om lef te hebben en erin te geloven dat je dromen waar kunt maken.’ Geen studiehandleidingen De lessen die de studenten in de minor krijgen zijn op z’n zachtst gezegd ook nogal out of the

‘De kwaliteitsinspectie is lovend over de minor’ box. Naast de genoemde ‘beroemdheidsopdracht’ moeten ze ook hun eigen avatar [mascotte van zichzelf, red.] maken, een zogenaamde lipdub filmen en een creative diary bijhouden. Ook opmerkelijk zijn de coachingssessies, waar-

bij wekelijks in kleine groepjes wordt gepraat over passies, ambities en angsten. Een essentieel onderdeel volgens Jongsma, want studenten leren zichzelf tijdens deze gesprekken veel beter kennen. ‘Ze gaan nadenken over wat ze écht leuk vinden, in plaats van alleen maar over wat studiepunten of geld oplevert. Wij willen ze leren zelf verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen gedrag. Daarom delen we bijvoorbeeld ook geen studiehandleidingen uit.’ Geen handleidingen, out of the box denken en beroemdheidsopdrachten. Het wordt de cynici van PowNews niet erg moeilijk gemaakt lacherig over de minor te doen. De media-aandacht die de opleiding krijgt is dan ook niet onverdeeld

MMCI in de media PowNews was niet het eerste programma dat aandacht besteedde aan MMCI. Onlangs kwamen studenten op het AT5 Nieuws met hun poging de grootste pepernoot van Nederland te bakken. Eerder dit najaar rukte die zender ook al uit voor studenten die in kippenpak demonstreerden tegen het sociale leenstelsel. Vorig jaar wist het door MMCI’ers bedachte lied ‘Wie stout is krijgt lekkers’ het tot beste alternatieve Sinterklaaslied van RTL4 te schoppen. En tijdens het WK van 2010 lukte het de ludieke sportverslaggever Humberto Hanekam tot in de kleedkamer van Oranje door te dringen.

Repetities voor de voorstelling Hondsdagen, waaraan dit jaar honderd mmci-studenten meededen.

positief. Zo werd in 2010 de landelijke pers gehaald nadat enkele minorstudenten klaagden over het feit dat ze voor een opdracht hun eigen grafrede moesten schrijven. En vorig jaar ontstond er ophef, toen studenten in een poging beroemd te worden zich voordeden als archeologen en het AD belden met de melding vliegtuigresten te hebben gevonden. En elk jaar duiken de MMCI-studenten wel in een ander programma op: van EditieNL tot AT5 Nieuws. Het verwijt dat media-aandacht het belangrijkste doel van de opleiding lijkt te worden, ligt voor de hand. ‘Dat is kortzichtig,’ volgens Jongsma. ‘Er zit veel meer achter dan je denkt. Ze moeten een mediaplan bedenken, want anders zal de pers het echt niet oppakken. En het opzetten van

zo’n concept, dat is verschrikkelijk moeilijk. Het lukt ze wel, maar vaak tot huilens aan toe.’ Jongsma is zich ervan bewust dat men binnen de HvA de wenkbrauwen nog weleens fronst over de minor. Maar het imago van pretminor is volgens

‘Ik was snel geneigd te denken: dat lukt toch niet’ hem niet terecht. ‘Studenten moeten hier echt iets doen, in plaats van alleen een boekje uit hun hoofd te leren. Ze moeten voor twaalf onderdelen een cijfer halen en er worden volop onvoldoendes uitgedeeld. De aanwezigheidsplicht toetsen we

met elektronische pasjes. Ik had deze week nog een gesprek met twee studenten, die veel te weinig uren hadden gedraaid. Die liggen er nu gewoon uit.’ Ook een onvoldoende voor de eindopdracht maakt dat je genadeloos zakt voor de minor. Ongeveer dertig procent valt voortijdig uit. Jongsma: ‘We zijn een stuk strenger dan iedereen denkt.’ Maar het belangrijkste is voor hem dat studenten over het algemeen laaiend enthousiast zijn. ‘We krijgen elk jaar de hoogste scores bij studenttevredenheid. En ook de kwaliteitsinspectie is lovend over de minor. Dat is echt niet voor niks. Er komen nog heel vaak studenten van twee of drie jaar geleden langs om een lesje mee te pakken. Iedereen blijft zich met deze minor verbonden voelen. Daar krijg ik echt kippenvel van.’ yyy

FoliaMagazine

27

Studenten verenigd Op de universiteit heeft praktisch iedere opleiding een studievereniging. Op de hogeschool zijn er veel minder, maar er lijkt sprake van een inhaalslag. De stand staat nu op elf. Luuk Heezen

W

ie kijkt naar de aantallen kan maar één conclusie trekken: de HvA steekt met haar 11 studieverenigingen op 75 voltijdopleidingen schraal af bij grote broer UvA. Die heeft maar liefst 66 studieverenigingen op 62 bachelorstudies (twee voor kunstgeschiedenis en diverse voor iedere variant van rechten). Het verschil is simpel te verklaren, vindt Coen Turk, die onlangs afstudeerde aan de HvA bij Aviation Studies. Hij heeft als medewerker van studentenvakbond Asva de participatie van de hogeschoolstudent in zijn portefeuille, en zit vanuit die functie tweemaandelijks een overleg voor waar bestuursleden van verenigingen hulp kunnen krijgen bij allerlei zaken. ‘De UvA heeft honderden jaren de tijd gehad om de cultuur voor studieverenigingen te ontwikkelen, terwijl de HvA nog geen twintig jaar bestaat.’ Komt het geringe aantal studieverenigingen niet gewoon doordat het gros van de HvA’ers thuis blijft wonen, in plaats van op kamers te gaan? Dat dacht Turk in eerste instantie ook. ‘Maar ik begin erop terug te komen. Ik kom steeds meer studenten tegen die zichzelf en hun studie willen ontwikkelen en niet op kamers zitten. Zelf woonde ik ook bij mijn ouders toen ik in het bestuur van studievereniging AAA van Aviation Studies zat. Er is volgens mij een cultuuromslag gaande: steeds meer studenten zien de voordelen van een studievereniging in.’ Turk prijst

28

FoliaMagazine

de professionaliteit en inzet van de studentbestuurders. ‘De bestuurders die ik adviseer zijn excellente studenten die door regelmatig samen te komen een waardevol netwerk vormen.’ Hij heeft er goede hoop op dat dit een sneeuwbaleffect oplevert. ‘Als je eenmaal bestuurder bent groeit je verantwoordelijkheidsgevoel en word je ondernemender. Dat enthousiasme werkt aanstekelijk.’

‘Bestuurders zijn excellente studenten’ Ook directeur Luuk van Dée van dienst studentenzaken verwacht een groei, zij het een langzame. ‘In 2012 hebben we vier studieverenigingen erkend. Het komende jaar verwacht ik dat er nog wel vier bij komen.’ Terwijl op de UvA de strijd om erkenning achter de rug is en er vooral wordt onderhandeld over meer praktische en financiële steun, moeten actieve studenten op de HvA eerst nog het voortouw nemen om hun studievereniging erkend te krijgen. Studievereningen worden er namelijk wel ondersteund, maar niet actief gestimuleerd. Van Dée: ‘Ik zie zeker de toegevoegde waarde van studieverenigingen. Maar het initiatief moet echt vanuit de studenten komen. Ik ga niet alle opleidingen langs om ze aan te sporen een studievereniging ter erkenning voor te dragen.’

Tussen dat studentenintitiatief en de gewenste erkenning ligt nog een lange route. Een driekoppig bestuur moet een club leden hebben verzameld die een contributie van ongeveer een tientje per jaar ophoesten. Het aantal leden is minimaal vijftig, of in het geval van een kleine opleiding tenminste tien procent van totale aantal studenten op die opleiding. Het bestuur stuurt een lijst van activiteiten die ‘in het belang zijn van de HvA en haar studenten’ voor een goedkeurend krabbeltje naar de opleidingsmanager en domeinvoorzitter, waarna dienst studentenzaken de kosten voor een notariële akte tot maximaal 750 euro vergoedt. Daar dient het bestuur statuten, een huishoudelijk regelement, een inschrijving bij de Kamer van Koophandel en het bewijs van een bankrekening bij te voegen en voilá: de studievereniging wordt voor twee jaar erkend, en haar bestuurders kunnen een beroep doen op een beurs uit het profileringsfonds van de HvA. Hoe meer leden, hoe hoger de beurs: van 125 euro per maand voor een vereniging van maximaal honderd leden, tot 350 euro voor een vereniging van 750 of meer leden. Die financiële steun is prettig, maar volgens Turk geen voorwaarde voor studenten om een studievereniging te besturen. ‘Uiteindelijk draait het om het enthousiasme om jezelf en je studie te willen ontwikkelen. Daar heb je als student veel meer aan dan aan die beurs.’ 
yyy

Sinds 2011 Product Design www.facebook.com/ DieZijn

DieZijn

Sinds 2010 Bouwkunde www.bouwkundevereniging.nl

96 leden

Via BKV kun je op studiereis naar bijvoorbeeld Gent, of maak je kennis BKV met Betondag.

DieZijn helpt je met 3D-printen.

Sinds 2005 Communication & Multimedia Design www.iamcore.nl

Sinds 2012 211 leden

Young Professionals www.iaayp.nl

IAM Core houdt razendscherp relevante netwerkborrels in de gaten. Handig! IAM Core

Mimagine is de oudste en een van de actiefste studieverenigingen op Mimagine de HvA.

Sinds 2012 200 leden

SVAAA

aamtal leden niet openbaar

HBO-Rechten www.svjurista.nl

Met SVAAA kun je vliegshows bezoeken.

Technische bedrijfskunde www.svvisionair.nl

Sinds 2009 65 leden

Het bestuur van Visionair is druk bezig bedrijfsbezoeken te Visionair organiseren.

Logistiek en Aviation Logistics facebook.com/ svlogos

Sinds 2011

Logos

50 leden

Jurista loodst je naar belangrijke evenementen, zoals een lezing van Justitia Gerard Spong.

Sinds 2012 758 leden

Aviation Studies www.svaaa.nl

Sinds 2011

De officiele jongerentak van branchevereniging voor marketingcomIAA municatie IAA.

Sinds 2008 Media, informatie & communicatie www.mimagine.nl/2

aantal leden onbekend

140 leden

Deze club heeft een negenkoppig bestuur.

Forensisch onderzoek www.forensx.nl

175 leden

ForensX

Forensx levert o.a. labjassen met korting.

Ergo-, Sinds fysio-, oefen2011 therapie Mensendieck, verpleegkunde en European School of Physiotherapy www.svvenae.nl

385 leden

Folia-TV bezocht Venae vorig jaar Folia Magazine (zoek op Venea 29 op Folia Magazine 29 Venea foliaweb.nl).

(advertentie)

overigens

Lector topsport Cees Vervoorn (HvA) en secretaris Geke van Velzen (HvA) reisden mee met een onderzoeks- en handelsmissie naar Brazilië.

Zo’n vage onderwijsmissie in Brazilië levert niets op. Richt je liever op onderwijs en onderzoek in eigen land. Willem van Winden lector Amsterdamse kenniseconomie

Maarten Pieter Schinkel hoogleraar Competition Economics & Regulation

Willem van Winden ‘Zo’n reis is lang niet altijd zinvol. Ik was eens mee met zo’n missie in Shanghai. Dan kom je bij elkaar, drink je een borrel en teken je een vage memorandum of understanding, waar verder weinig mee gebeurt. Toch kan het wel nuttig zijn, als je aan twee voorwaarden voldoet. Eén: maak een weloverwogen, inhoudelijke keuze over het doel van de missie en de faculteit waar je langsgaat. Twee: neem niet alleen bobo’s mee, maar betrek juist de mensen erbij die de samenwerking echt moeten vormgeven. Verder klinkt Brazilië lekker sexy, maar het lijkt mij – ondanks de snelle ontwikkelingen aldaar – niet de meest zinvolle bestemming. Dichter bij huis, in Polen en Turkije, gebeurt ook veel. Daar ga je makkelijker nog eens langs om details uit te werken en de samenwerking aan te zwengelen. Ten slotte is het zonde dat vooraf geen open discussie is beraamd tussen hoogleraren van de UvA en lectoren van de HvA, om te kijken welk vakgebied het meest kan halen in Brazilië. Wellicht hebben de UvA en HvA daardoor kansen laten liggen.’

Maarten Pieter Schinkel ‘Oneens. Wetenschappelijk onderzoek is een wereldwijde aangelegenheid, en universitair onderwijs is daarvan een afgeleide. Het is daarom heel goed dat onderzoeksinstellingen de grens over gaan, en contacten leggen voor internationale samenwerking. Ik vraag me wel af wat de HvA zo ver van huis te zoeken heeft. Vooral stageplekken rond het WK voetbal en de Olympische Spelen, begrijp ik. Maar of daarvoor deelname aan zo’n zwaar opgetuigde missie nodig is? Ik zou zeggen: door deelname aan de missie verplicht de HvA zich om nu stevig werk te maken van het eigen onderzoek. Ik meen dat ze dat ook zegt te willen, maar pak dan ook door. Geef alle docenten structureel tijd om onderzoek te doen. Dat kan toegepast onderzoek zijn, maar het moet hoogwaardig zijn: gepubliceerd in peer-reviewed tijdschriften. Integreer dat onderzoek in het onderwijs, en reken docenten er ook op af. De HvA heeft nu op het strand van Rio kunnen ruiken aan de wereldwijde wetenschap; bij thuiskomst is er werk aan de winkel. Hervorm je instelling zo dat onderzoek echt van de grond komt.’

Wilma Scholte op Reimer lector Evidence Based Nursing

Wilma Scholte op Reimer ‘Oneens. De HvA moet midden in de wereld staan, met een open blik voor de ontwikkelingen die spelen. In Brazilië gebeurt nu zo veel, zeker op sportgebied, in aanloop naar de Olympische Spelen. Het is goed om daar als UvA en HvA naartoe te gaan. Allereerst voor de leden van de missie zelf, om te ervaren wat daar gebeurt en inspiratie op te doen. Maar ook om mogelijkheden te creëren voor anderen. Voor studenten en docenten die internationale ervaring kunnen opdoen en kennis kunnen uitwisselen.  Op mijn vakgebied, verpleegkunde, valt er ook te leren in het buitenland. Bijvoorbeeld als het gaat om vergrijzing. Die confronteert ons met patiënten die met meerdere aandoeningen kampen. Voor ons zou het nuttig zijn kennis op te doen in landen waar dat al langer speelt. In Zweden bijvoorbeeld. Daar is de opleiding interdisciplinair, zodat afgestudeerden beter in staat zijn gecompliceerde problematiek te behandelen. Als ik word uitgenodigd voor een verkennende reis naar Zweden, dan ben ik daar absoluut voor in!’ yyy Marieke Buijs

FoliaMagazine

31

Een humanistisch denker Deze week in Folia maakt kennis: sociaal wetenschapper Judith Metz, onlangs aan de HvA benoemd tot lector Jongerenwerk in de grote stad. tekst Dirk Wolthekker / foto Danny Schwarz

R

ond 1996 heeft de inmiddels overleden GroenLinks-politicus en ouddominee Ab Harrewijn een droom, zeg maar gerust een wensdroom. Harrewijn heeft in die tijd een totaal nieuwe kijk op de opvang van dak- en thuislozen. Opvang van deze groep mensen in bestaande wijken levert telkens weerstand op van bewoners. Dat wil Ab Harrewijn voorkomen. ‘We vestigen ons ergens en zoeken dán geschikte buren, mensen die een positieve kijk hebben op daklozen en liefst nog wat voor ze willen betekenen ook,’ zegt hij. Het lijkt allemaal makkelijker gezegd dan gedaan, maar toch wordt Ab Harrewijns wensdroom werkelijkheid: woonstichting ’t Groene Sticht in Utrecht ontstaat écht en Judith Metz, de kersverse lector Youth Spot. Jongerenwerk in de grote stad, woont er. De anekdote is typerend voor Judith Metz: een sociaal bewogen vrouw, begaan met het lot van de minderbedeelden. Zo wordt ze ook omschreven door haar goede vriendin Suzette van IJssel. Ze kennen elkaar uit de tijd dat ze beiden promotieonderzoek verrichtten aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht, een jaar of tien geleden. ‘Judith is heel loyaal en solidair en heeft een bijzonder sterk gevoel voor rechtvaar-

32

FoliaMagazine

digheid,’ zegt Van IJssel. ‘Ze leeft niet alleen om het zelf leuk te hebben, anderen moeten het ook leuk hebben. Promotieonderzoek doen aan de ene of aan de andere universiteit is natuurlijk ook een kwestie van waar het geld zit, maar het past helemaal bij Judith dat zij juist aan de Universiteit voor Humanistiek kon promoveren. Die instelling heeft humanisme en zingeving

‘Ze leeft niet alleen om het zelf leuk te hebben’ hoog in het vaandel staan.’ Judith deed promotieonderzoek naar vrijwilligersprojecten van Humanitas, een organisatie voor mensen ‘die het even niet in hun eentje redden,’ zoals Humanitas zelf zegt. Wat ze ook doet in haar leven, welzijns- en jongerenwerk zijn een steeds terugkerende klus – betaald of vrijwillig – in het leven van Judith Wilma Metz (Utrecht, 1969). Naast haar lectoraat aan de HvA, dat zich richt op de professionalisering en profilering van het grootstedelijk jongerenwerk, is of was ze lid van allerhande adviesraden, werkgroepen en begeleidingsgroepen op dit gebied en zit ze publieksdebatten en rondetafel-

gesprekken over jongeren- en welzijnswerk voor. Ze schreef er inmiddels ook boeken over, zoals het historische literatuuronderzoek Kleine stappen, grote overwinningen en Welzijn in de 21ste eeuw. En niet te vergeten: haar partner Joost Slis. Inderdaad: die zit ook in de welzijnssector. Hij werkt bij de woon- en werkgemeenschappen van Emmaus, waar mensen vanuit hun idealen kiezen voor wonen en werken in een groep. ‘Judith en Joost doen dit vanuit hun idealen,’ zegt Nico Ooms, coördinator van ’t Groene Sticht. ‘Judith is niet alleen een goed en kritisch bestuurslid, ze is ook iemand die de handen uit de mouwen steekt. Ze werkt graag in de gemeenschappelijke tuin en heeft een “barconcept” mee-ontwikkeld dat we de “noaberbar” noemen. “Noaberbar” betekent “buurtbar”. Het is onze bar, ingericht in de oude mestsilo op het terrein. Daar kunnen bewoners elkaar elke laatste vrijdag van de maand ontmoeten. Drankjes tegen kostprijs, Judith achter de bar. Ja hoor, dat doet ze gewoon.’ Genoeg over de woongemeenschap. Er moet tenslotte ook nog gewerkt worden om huis en haard te betalen en voldoening te halen uit het leven. Misschien vertegenwoordigt Judith wel de vleesgeworden kennisvalorisatie, waar het

Folia maakt kennis hoger onderwijs zo de mond vol van heeft. Ze weet de vertaalslag te maken van kennis naar maatschappelijke relevantie. Zelf zegt ze: ‘Kenmerkend voor mijn werkwijze is dat ik academische inzichten vertaal naar de praktijken van zowel maatschappelijke organisaties als lokale en regionale overheden. Omgekeerd breng ik de kennis van de werking van praktijken terug naar de sociale wetenschappen.’ Wetenschap anno 2012 dus, al moet gezegd worden dat haar vakgebied zich daar ook uitstekend voor leent. Op de HvA weet Judiths collega Marco Bijl, coördinator van de minor jongerenwerk, over haar werkwijze mee te praten. Hij omschrijft Judith als ‘een snelle denker die veel ruimte geeft’, maar bovenal als iemand die zich ‘de tamelijk eenkennige Amsterdamse jongerensector’ snel eigen heeft gemaakt. ‘Door hard te werken heeft ze snel het vertrouwen gewonnen van de sector. Het historische onderzoek bijvoorbeeld dat ze heeft gedaan naar het jongerenwerk in Nederland, leverde precies het soort standaardnaslagwerk op waar de sector op zat te wachten, onderzoek met een grote relevantie dus. Het leverde haar bovendien gelijk ook een groot netwerk op, waar ze in haar lectoraat heel veel aan heeft.’ yyy Folia Radio zendt op 5 december een interview uit met Judith Metz. Aan de orde zullen komen (de toekomst van) jongerenwerk in Amsterdam en Nederland, humanisme als levensvisie, het belang van onderzoek naar jongerenwerk en woongroepen als manier van leven. Te beluisteren via Amsterdam FM, in de ether op 106.8 en op de kabel op 103.3, tussen 16.00 en 17.00 uur. Vanaf de volgende dag terug te luisteren via foliaweb.nl/radio. De uitzending is op zaterdagmiddag 15.00 uur terug te zien op Salto TV. Daarna via salto.nl.

FoliaMagazine

33

De eeuwigdurende Het al vele decennia durende conflict tussen Israël en Palestina staat weer op scherp. Raketaanvallen worden vergolden met luchtaanvallen en aan beide kanten vallen doden. MiddenOostendeskundige Paul Aarts geeft zijn visie op de situatie. ‘Het is een ongelijk conflict.’ tekst Fien Veldman / infographics Bas Kocken

‘D

it is geen reguliere oorlog tussen twee partijen,’ stelt docent internationale betrekkingen en Midden-Oostendeskundige Paul Aarts. ‘Dat impliceert namelijk dat er twee min of meer vergelijkbare partijen met elkaar vechten om iets – land, in dit geval. Maar hier is sprake van een bezettingsconflict, waarbij Israël de bezetter is van Palestina. Dat kende een aanloop in het begin van de vorige eeuw, kreeg een zichtbare manifestatie met de verdrijving van 750.000 Palestijnen tussen eind 1947 en medio 1949 – tijdens en rond de eerste Israëlisch-Arabische oorlog – en gaat nu nog elke dag, elk uur door, met de vestiging van Joodse nederzettingen in de Westelijke Jordaanoever – een Palestijns gebied, dat op die manier wordt ingenomen.’ Vrijwel niemand kan een objectief verhaal vertellen over het conflict in Israël en Palestina. Ook Paul Aarts neemt een duidelijk standpunt in. Drie weken geleden laaide het conflict weer op toen de Israëlische premier Netanyahu bevel gaf de Gazastrook, een strook Palestijns grondgebied waar 1,5 miljoen Palestijnen wonen, te bestoken met luchtaanvallen als reactie op de raketten die Hamas, een Palestijnse politieke en militaire organisatie, afvuurde op Israël. Maar hoe begon dit conflict, wie is wie, waarom houdt het conflict stand en is er

34

FoliaMagazine

überhaupt hoop op een goede afloop? Volgens Aarts moeten we af van het tweepartijenparadigma: ‘De Israëlische premier Netanyahu heeft het op vier na sterkste leger ter wereld tot zijn beschikking. Hamas stuurt om de zoveel tijd raketten richting Israël, waarvan de meeste worden opgevangen door het Israelische “verdedigingsschild”, en andere veelal

‘Hier is sprake van een bezettingsconflict’ op open terrein neerkomen. Het is een ongelijk conflict.’ Het is een punt waar Aarts ‘ontzettend aan hecht’ – hij komt er dan ook veel op terug in de loop van het gesprek. Maar laten we beginnen bij het begin. Hoe is dit conflict ontstaan? ‘Wanneer je een historische analyse wilt maken, is 1948 wellicht het beste startpunt: toen werd de staat Israël gesticht. Maar je kunt ook teruggaan naar de Balfour-verklaring van 1917. Daar werd de basis gelegd voor het ontstaan van een Joodse staat. De zionistische leider Chaim Weizmann slaagde erin de Britse regering in de Balfour-verklaring Palestina als ‘nationaal tehuis’ aan de Joden te beloven. De Britten, die na de Eerste Wereldoorlog het bestuur over

Palestina voerden, probeerden hun invloed op het gebied te garanderen via Joodse vestigingen in Palestina. In de Balfour-verklaring stond overigens als bepaling dat er geen inbreuk mocht worden gemaakt op de rechten van de niet-Joodse inwoners van Palestina. Dat is een historisch detail dat vaak over het hoofd wordt gezien. In haar naïviteit dacht de Britse regering dat dat wel zonder problemen zou verlopen. Met het VN-verdelingsplan van 1947 is vastgelegd dat er een Joodse en een Arabische staat zouden komen, een voor de Palestijnen zeer onvoordelige verdeling op grond waarvan ze het plan dan ook hebben afgewezen. Naast de Balfour-declaratie en het VNverdelingsplan was de Tweede Wereldoorlog, en met name de Holocaust, natuurlijk een belangrijke aanleiding tot het creëren van een Joodse staat. Door de Tweede Wereldoorlog was het eigenlijk niet meer mogelijk bezwaren te hebben tegen het idee dat Joden een eigen staat moesten krijgen. Misschien, en ik spreek hier met groot voorbehoud, was er zonder de Tweede Wereldoorlog wel sprake geweest van vreedzame co-existentie tussen Palestijnen en Joden. Maar er zijn ook mensen – onder wie Joodse historici, de zogenoemde Nieuwe Historici, die vele archieven hebben uitgeplozen – die zeggen dat de zionistische kolonisatie er vanaf het eerste begin op uit is geweest om

oorlog

1917 Palestina vóór het ontstaan van Israël

zo weinig mogelijk Palestijnen in het gebied te laten blijven.’ Welke partijen spelen een rol in dit conflict? ‘Afgezien van de Israëlische regering, speelt Amerika een heel belangrijke rol. De Amerikaanse regering is de enige die Israël zou kunnen bewegen concessies te doen ten opzichte van de Palestijnen. De afhankelijkheidsrelatie van Israël is namelijk erg groot: de VS verleent Israël politieke, militaire en economische steun. Die steun is grotendeels gebaseerd op de Tweede Wereldoorlog: dat is natuurlijk een historische erfenis die zwaar drukt. Ook actiegroepen zoals Israël-

1947 voorgestelde grenzen van het VNverdelingsplan

lobby’s spelen hierin een rol. Daarnaast steunt Amerika Israël omdat het de ‘enige democratie in het Midden-Oosten’ zou zijn, en dus een handige bondgenoot in de regio, onder meer wat betreft

‘Ook Israël gebruikt geweld om burgers schrik aan te jagen’ oliebelangen. Het is een combinatie van factoren. Een andere belangrijke partij in het conflict is natuurlijk Hamas. Een politieke organisatie met een militaire tak. Hamas wordt vaak terroristisch genoemd, maar what’s in a name? Nelson

1948 staat Israël wordt uitgeroepen

Mandela werd ook ooit door de Zuid-Afrikaanse regering een terrorist genoemd – hij won later de Nobelprijs voor de Vrede. Mensen die voor de onafhankelijkheid van hun land strijden, worden vaak door machthebbers gelabeld als terrorist. Zo wordt Hamas ook geframed. Maar het geweld dat Israël gebruikt, is niet veel anders: ook Israël gebruikt geweld om burgers schrik aan te jagen. Ons wordt een bril opgezet om Hamas als terroristen te zien, en Israëliërs als verdedigers van hun land. Die beeldvorming zit in onze opvoeding, in ons onderwijs en in onze politiek. De Arabische landen spelen in dit conflict een marginale rol. Er wordt veel anti-Israëlretoriek gepleegd vanuit Arabische hoofdsteden, maar

FoliaMagazine

35

2012 huidige situatie

effectieve druk wordt nauwelijks uitgeoefend. Europa is daarnaast een belangrijke partij. Er wordt hier altijd gezegd dat we niets kunnen doen, omdat de VS het voortouw moeten nemen in eventuele acties tegen Israël, maar dat is valse bescheidenheid. Europa heeft intensieve handelsrelaties met Israël. Als er sprake is van grootschalige schending van

‘De oplossing ligt op tafel’ mensenrechten in het partnerland kan het Associatieverdrag tussen de EU en Israël worden opgeschort: dat gebeurt met de voortgaande bouw van nederzettingen. Europa kan dus druk uitoefenen op Israël, maar er is een gebrek aan politieke wil.’ Waarom is er nu een opleving van het geweld? ‘Daar is veel over gespeculeerd, en heel precies zal je er niet achter komen. Maar er komen verkiezingen aan in Israël – 22 januari – en er staat veel op het spel. Netanyahu wil natuurlijk aan de macht blijven, maar de kans bestaat dat hij zal worden uitgedaagd door oud-premier Ehud Olmert en oud-minister Tzipi Livni. Economisch gezien verkeert Israël in een malaise, en zijn opponenten willen Netanyahu daar

36

FoliaMagazine

natuurlijk op aanspreken. Die heeft wellicht met deze luchtaanvallen de aandacht af willen leiden van de binnenlandse situatie. De raketaanvallen vanuit Gaza naar Israël zijn toegenomen, waardoor hij dat als een excuus kon gebruiken om Gaza aan te pakken. Die toename van aanvallen had te maken met de liquidatie van Ahmed Jabari, militair leider van Hamas. Jabari onderhandelde eerder met Israël, maar wijzigde later zijn standpunt, waarna hij werd gedood door een raketaanval vanuit Israël. Dan gaan alle remmen los aan Palestijnse kant.’ Wordt het ooit beter? ‘De enige hoop op een einde aan dit conflict ligt in een tweestatenoplossing, met de grenzen van vóór de Zesdaagse Oorlog van 1967. Het overgrote deel van de Palestijnen is daartoe bereid. Sterker nog, de Palestijnen hebben de staat Israël al meerdere malen erkend – binnen

die grenzen, en met OostJeruzalem als hoofdstad. Israël heeft Palestina echter nooit erkend. Ik ben bang dat het conflict nog jarenlang zal duren. Door de Arabische Lente komt er vanuit de rest van Midden-Oosten meer druk op Israël, aangezien er meer islamistische partijen aan de macht komen die de Palestijnen steunen. Dat zal wellicht leiden tot een verdere escalatie van het geweld. Ooit zal er echter – maar dit is voorspellen met een kristallen bol – iets moeten gebeuren zodat Israël zich terugtrekt. Er zijn mensen, ook politici in Israël, die een doemscenario voor ogen hebben, waarbij Israël Palestijnen op grote schaal zal deporteren. Ik zie een positieve toekomst voor de regio tegemoet. Maar ik moet zeggen: dat is alleen omdat ik me het doemscenario niet wil voorstellen. De erkenning door de VN van Palestina als niet-lidstaat is een belangrijke symbolische stap, maar niet meer dan dat. Aan de bezetting zal het niets veranderen, integendeel: Israël bouwt alleen maar meer nederzettingen. Het probleem blijft dat Israël niet door Europa of Amerika gedwongen wordt zich terug te trekken, waardoor er voor de Palestijnen geen hoop is op een betere toekomst.’ yyy

foto Danny Schwarz

op de tong

De Bolhoed Prinsengracht 62 (Centrum)

W

aar voor je geld in een restaurant vereist vlees of vis. Die overtuiging test ik bij biologisch restaurant De Bolhoed aan de Prinsengracht, waar het enige vlees op de menukaart de kat is die er op een bank bovenop

Quinoa

Quinoa is het zaad van de plant Chenopodium quinoa. De familie van Chenopodia dankt haar naam aan haar blad, dat lijkt op een ganzenvoet (Chenopodium is een samentrekking van de latijnse woorden voor gans en voetje). Een nichtje uit de ganzenvoetfamilie is spinazie. Het zaad quinoa kun je behalve op je bord ook aantreffen in shampoos en conditioners, en bevat eiwitten, vitamine B2 en E en mineralen als ijzer, koper en magnesium.

ligt te ronken. De Bolhoed oogt als een vrolijke woongroep, met half groene, half oranje muren en zelfgeknutselde kunstwerken. Vooraf neem ik de adukidip (bruinebonenpasta, € 5,25) met gesmolten kaas en sesamcrackers. Die lijkt op een grauw modderpoeltje, maar

Granenkoffie

Deze koffie wordt niet gemaakt van gebrande koffiebonen, maar van gebrande granen. De granen worden maar tot 80°C verhit, in plaats van de 200 tot 250°C waarop koffiebonen worden gebrand. Door de gematigde verhitting zou de vorming van schadelijke reststoffen minder zijn. Granenkoffie wordt vaak gedronken door mensen die willen breken met hun dagelijkse koffieconsumptie, aangezien het per definitie cafeïnevrij is.

smaakt goed. Mijn tafelgenote vist uit haar smaakvolle Afrikaanse soep de meest kleurrijke groenten omhoog. Het dagmenu (€ 16,50) is met zes variëteiten een aardige spoedcursus bio-voedsel. Grote verliezer is de gemarineerde tempé uit de oven met gekruide veganistische boter, die weeïg en zurig smaakt. Vlug wegspoelen met de biologische rode wijn (karaf, € 15,-), waaraan kracht en zelfs maar de suggestie van een afdronk ontbreken. De Dupuis-linzen zijn wel lekker, mede door de saus van verse paddenstoelen. Ook de kaskraker uit biowinkels quinoa (zie kader) gaat er prima in. De gemengde groenten met barbecuesaus, de spinazie in roomsaus en de klassieke tomatensalade ontstijgen het niveau van een mensa, maar zouden thuis lekkerder bereid worden. Kan het toetje nog imponeren? De punt bananentaart (€ 4,50) is fors, maar heeft een droge bodem en weinig smaak. Wellicht door het gebrek aan boter, want alle fraai opgetuigde taarten zijn veganistisch. Over de granenkoffie (€ 2,25) zijn we het oneens. Ik zeg waterige oplosmeuk, mijn milde tafelgenote noemt hem ‘aards’. Conclusie: De Bolhoed heeft me niet overtuigd dat vlees noch vis ook positief kan zijn. yyy Luuk Heezen Folia Magazine ontvangt graag je restaurant­recensie en vergoedt tot € 50,-. Maximaal 270 woorden, (suggesties voor de) kaders zijn welkom, maar niet verplicht. Mail je recensie naar [email protected]. Stuur de orginele bon naar Folia Magazine, t.a.v. Stephanie Gude, Prins Hendrikkade 189b, 1011 TD, A'dam.

Veganistisch/vegetarisch Hoe zat het ook al weer met veganistisch en vegetarisch? Veganisten willen principieel op geen enkele manier gebruik maken van dieren. Dat betekent dat ze naast het niet eten van dode dieren ook geen producten gebruiken die van dieren afkomstig zijn, zoals leer, melk of zelfs honing. Vegetariërs beperken zich alleen tot het niet eten van vlees.

FoliaMagazine

37

prikbord HvA

38

ideëen voor deze rubriek: [email protected] In de tijd dat Folia Magazine niet verschijnt kunt u het prikbord online raadplegen. Zie www.foliaweb.nl/prikbord.

DMR Studiesucces

DEM DLWO

Onder de titel ‘Nieuwe Verbindingen’ wordt 14 december in de Haagse Hogeschool een conferentie georganiseerd over het verbeteren van studiesucces. Speciale aandacht zal uitgaan naar het verbeteren van het studiesucces van studenten met een niet-westerse achtergrond. Diversiteitsdeskundige Alma ClaytonPederson uit de Verenigde Staten is één van de voornaamste sprekers. De conferentie is bedoeld voor vertegenwoordigers van de vijf Randstedelijke hogescholen, aanmelden kan op de website www.dehaagsehogeschool.nl.

Op het intranet van DEM wordt afgeteld. Niet tot kerst of oud en nieuw, maar tot het moment waarop de Digitale Leer- & Werkomgeving (DLWO) voor studenten, docenten en medewerkers beschikbaar is. Het systeem is de opvolger van nNet en Studynet en zal per februari 2013 gelanceerd worden. Docenten van het domein kunnen er al na de kerstvakantie mee aan de slag. Abonneren op studiedelen, overzichtelijke documentbibliotheken en een vereenvoudigde navigatie zijn enkele van de verbeterde features. Meer weten? Zie https://intra.dem.hva.nl.

DBSV Brazilië

DT Dictee

De sportopleidingen van de hogeschool zullen in de nabije toekomst al gaan profiteren van de onderwijsmissie die HvA en UvA in Brazilië hebben uitgevoerd. Volgens lector topsport Cees Vervoorn, die namens de HvA meereisde, is het land een ‘proeftuin’ voor het sportonderwijs. Vooral omdat het land het WK voetbal in 2014 en de Olympische Spelen in 2016 organiseert. Over stage- en uitwisselingsprogramma’s moeten nog afspraken worden gemaakt, maar in januari komen in elk geval al dertig Braziliaanse studenten studeren aan de HvA.

Volkskrant-columnnist en oud-Folia-redacteur Aaf Brandt Corstius schrijft het allereerste UvA-HvA Dictee en draagt het ook voor op 10 december in het Kohnstammhuis. Deelnemers worden in drie groepen ingedeeld: studenten; wetenschappelijk en onderwijzend personeel; en ondersteunend en beheerspersoneel. HvA- en UvA-deelnemers worden gemengd. Een vierde groep bestaat uit prominente Amsterdammers. De beste speller per groep ontvangt een e-reader. Brandt Cortius heeft al laten weten dat het ‘hartstikke moeilijk’ gaat worden. Aanmelden kan op www.hva.nl.

DOO Studiekeuze

HvA Academie

Vraag je jezelf weleens af of je wel de juiste opleiding hebt gekozen? Past deze opleiding toch niet goed bij je of vallen de resultaten tegen? Meld je dan aan voor een Keuzeworkshop. Tijdens de workshop doe je een test en bespreek je de uitkomsten daarvan met een studiekeuzecoach. Misschien kom je er achter dat je huidige studie prima past of juist een andere studie geschikt voor je is. Of misschien blijkt eruit dat je behoefte hebt aan een langer begeleidingstraject om tot een nieuwe keuze te komen. Kijk voor meer informatie op het intranet.

Investeer als HvA-medewerker in je persoonlijke ontwikkeling en volg een training bij de HvA Academie. Binnen de hogeschool dé ruimte voor professionele ontwikkeling. Via de pijlers Scholing & Training, Advisering & Ontwikkeling en Platform voor Kennisdeling vind je in de Digitale Leer- en Werkomgeving een groot aantal trainingen, leergangen, advies- en coachingstrajecten. Wil je meer weten over jouw mogelijkheden of die van je team? Kijk dan op academie.hva.nl of kom langs op de locatie Leeuwenburg, zevende etage, B-vleugel.

DMCI Uitval

DG Studentenartsen

De uitval onder propedeusestudenten van de opleiding media, informatie & communicatie (mic) is sinds 2009 gehalveerd, van veertig naar twintig procent. De HvA-opleiding schrijft de gunstige resultaten toe aan strengere studie-eisen en de invoering van een numerus fixus. Door de numerus fixus kiezen studenten bewuster voor de populaire mediaopleiding. Ook moeten studenten in het eerste jaar nu bepaalde vakken halen om door te mogen naar het tweede jaar.

De website van de studentenartsen is vernieuwd. Op de site is allerhande informatie te vinden over de praktijk, zijn huisartsen en assistenten, medische informatie en weetjes. Verder is er informatie te vinden over specialisten en wordt uitgelegd hoe het nu precies zit met de zorgverzekeraars. Studenten die naar Amsterdam zijn verhuisd en nog op zoek zijn naar een huisarts kunnen zich op de website ook direct inschrijven. Kijk dus op www.studentenartsen.nl.

FoliaMagazine

prikbord UvA

ideëen voor deze rubriek: [email protected] In de tijd dat Folia Magazine niet verschijnt kunt u het prikbord online raadplegen. Zie www.foliaweb.nl/prikbord.

UvA Borrel

FMG Europees

De ondernemingsraad van de gemeenschappelijke diensten (GOR) organiseert op 13 december een borrel samen met de medezeggenschap van de HvA. De nieuwe GOR-raad is op 1 juli van start gegaan en wil graag kennismaken met de medewerkers van de diensten die de raad vertegenwoordigt (IC, FC, Maagdenhuis). Voor deze achterban is er daarom deze kennismakingsborrel. Natuurlijk wordt er geborreld, maar je kunt ook vragen stellen of eventuele zorgen delen. En: het eerste drankje is gratis. Locatie: Crea, Nieuwe Achtergracht 170. Tijd: 17.00-20.00 uur.

Student politicologie Jerry den Haan (19) is verkozen tot bestuurslid van de European Youth Forum (EYF). Het EYF is de Europese koepel van 97 jongerenorganisaties. Den Haan is de eerste Nederlander die zitting neemt in het bestuur van de Europese organisatie. Den Haan wil zich gaan inzetten om jongerenparticipatie te verbeteren in Europa. ‘Het groeiende wantrouwen tegen de Europese Unie is een groot probleem,’ zegt hij. Het European Youth Forum is de jongerenpartner van de Europese Commissie, het Europees Parlement en De Raad van Europa.

FNWI Lorentz-afstudeerprijs

AMC Proefstuderen

Fysicus Martí Perarnau Llobet heeft op 30 november de Lorentz-afstudeerprijs van tweeduizend euro voor theoretische natuurkunde ontvangen van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen. Martí Perarnau Llobet richtte zich in zijn onderzoek op het gelijktijdig doen van quantummetingen van ‘incompatible observables’ (onverenigbare verschijnselen). De jury noemt zijn scriptie ‘een voortreffelijk en authentiek betoog’ over het meetproces in de quantummechanica. Martí Perarnau Llobet promoveert aan het ICF in Barcelona.

Op 14 december kunnen geïnteresseerden meedoen aan de Proefstudeerdag van het AMC. Je krijgt deze dag een kijkje in de keuken en ervaart hoe het is om als student geneeskunde bij het AMC rond te lopen. Naast een kennismaking met de opleiding leer je ook het AMC kennen, waar al het onderwijs plaatsvindt. Iedereen die het leuk lijkt aan de dag deel te nemen, kan zich aanmelden. Er is een ochtend- en een middagprogramma met een college, een practicum en voorlichting door studenten en studieadviseurs. Locatie: AMC. Zie: www.uva.nl/nieuws-agenda.

KNAW De

FdR Numerus

Jonge Akademie

jeugdforum

fixus

De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen heeft tien jonge wetenschappers benoemd tot lid van De Jonge Akademie, de ‘jongerentak’ van dit vooraanstaande gezelschap van wetenschappers. Van de UvA zijn neuropsycholoog Hilde Geurts (1972) en voortplantingsbioloog Sjoerd Repping (1974) benoemd. Geurts is werkzaam bij de afdeling brein & cognitie van de FMG en heeft grote bekendheid als ‘autismeprofessor’. Repping doet onder meer onderzoek naar de genetische oorzaken van mannelijke onvruchtbaarheid en de gevolgen van chemotherapie.

Aan de rechtenfaculteit wordt vanaf het studiejaar 2013-2014 een numerus fixus in ingesteld. Het gaat om alle drie de binnen de faculteit te volgen opleidingen: Nederlands recht, fiscaal recht en notarieel recht. De invoering van een studentenstop is niet alleen een UvA-kwestie, maar het gevolg van landelijk beleid dat is afgesproken binnen de Vereniging van Universiteiten (VSNU). De afgelopen vijf jaar is de totale instroom van eerstejaars aan de FdR toegenomen met bijna twintig procent. De studentenraad heeft positief geadviseerd over de invoering.

UvA Mei

FMG Eredoctoraat

De leden van studentenpartij Macht en inspraak (Mei) hebben tijdens een ledenvergadering een nieuw bestuur gekozen. Het nieuwe bestuur onder leiding van voorzitter Annemijn van Rheden (foto) gaat de kar trekken op weg naar de studentenraadsverkiezingen in mei 2013. Naast economiestudent Van Rheden hebben zitting genomen in het bestuur Anne Meilien Kootstra (secretaris), Rik van den Hoven (vicevoorzitter en sociale activiteiten), Ahmed Abbas (bestuurslid onderwijsinhoudelijk) en Eva Kunst (penningmeester).

Universitair hoofddocent Urban Geography Lia Karsten ontvangt in januari 2013 een eredoctoraat van de Universiteit van Uppsala. Karsten is een expert op het gebied van de dagelijkse leefomgeving van kinderen en het gedrag van stadsgezinnen. De Zweedse universiteit kent haar het eredoctoraat toe vanwege haar onderzoek naar de sociaal-ruimtelijke condities van opgroeien en de relatie die zij daarbij legt met sociale ongelijkheid. In 2011 was Karsten visiting professor aan deze Zweedse universiteit. Ze werkte ook aan de City University van New York.

FoliaMagazine

39

wasdom De schijnwereld uit Jan Joost van Gangelen Leeftijd: 38 (geboren op 23 juli 1974) Beroep: Presentator en sportverslaggever Studie: Lerarenopleiding Nederlands aan de Faculteit Onderwijs en Opvoeding (HvA) Afgestudeerd: 1997 Docent: ‘Pip Kelting, mijn drama-docent. Een heel leuke en relaxte vrouw, die op een vrije manier onderwijs gaf. Eigenlijk was ze precies zoals ik vind dat een docent op een vervolgopleiding moet zijn: ze stond boven de partijen, maar was ook een van ons.’ Locatie: ‘Na twee jaar verhuisde de opleiding naar het grote HvA-gebouw aan de Wibautstraat, maar daarvoor zaten we op Herengracht 266. Dat vond ik het leukste gebouw: een oud grachtenpand met een binnentuin en gekke kleine lokalen.’ Café: ‘Café Schuim in de Spuistraat, dat waren legendarische avonden.’ Afknapper: ‘De tunnelvisie van veel van mijn docenten en medestudenten. Zij waren heel links en keken neer op iedereen die wel eens het AD of De Telegraaf las.’

40

FoliaMagazine

stage Hij studeerde aan de HES en deed de lerarenopleiding Nederlands en werd presentator en sportverslaggever: Jan Joost van Gangelen. tekst Julie de Graaf / foto Bob Bronshoff

‘E

igenlijk wilde ik de School voor Journalistiek doen, maar ik werd uitgeloot. Toen ben ik maar een jaar de HES (Hogeschool voor Economische Studies) gaan doen. Daar werd iedereen toegelaten, maar hoefde je niets te doen. Het was een feestjaar: we hadden in die tijd een vette uitwonende beurs en het was nog niet verplicht om studiepunten te halen. Het jaar daarop meldde ik mij weer aan voor de School van Journalistiek. Ik wilde de nieuwe Jan Douwe Kroeske worden en infotainmentprogramma’s als Jules Unlimited presenteren, dat leek me zo cool. Toen ik voor de tweede keer werd afgewezen, besloot ik een lerarenopleiding Nederlands te gaan doen. Het leek me wel wat om voor de klas te staan en bij die opleiding zou ik, net als op de School voor Journalistiek, veel met taal bezig zijn. Ik heb een onwijs leuke studententijd gehad: ik werkte als barkeeper bij café Carels en draaide zo veel diensten dat ik altijd genoeg geld had om andere leuke dingen te doen. Mijn horeca-vrienden voelden als een tweede familie en na een nacht werken gingen we vaak nog met z’n allen stappen. Ik heb laatst Niemand in de stad gelezen, van Philip Huff, en herkende veel van de “schijnwereld” die hij beschrijft. Het is de wereld waarin je als student leeft, als je leven zich niet overdag in de echte wereld afspeelt, maar ’s nachts in kroegen met vrienden. Het was heel lekker om vier jaar in die schijnwereld te wonen. Dat ik ondertussen nog studiepunten haalde, heb ik te danken aan mijn studievriend Ramon.

Hij belde ’s ochtends aan om mij wakker te maken en sleepte me dan mee naar school. Na mijn afstuderen kon ik meteen aan de slag als docent. Ik bleef nog een tijdje achter de bar werken, maar het werd toch wel erg lastig om na een nacht doorhalen weer fris voor de klas te staan. Na mijn eerste drie maanden als docent besloot ik dat ik wat afwisseling wilde. Het leek me heel leuk om bij Studio Sport te werken en ik heb een maand lang elke dag de redactie gebeld of ze misschien een baantje voor me hadden. Ik heb ze helemaal gek gestalkt, maar het hielp wel. Ik mocht langskomen voor een gesprekje, zei dat het me niet uitmaakte wat ik zou moeten doen als ik er maar mocht werken en werd aangenomen als redactie-assistent. Jarenlang heb ik lesgeven gecombineerd met Studio Sport, waar ik al snel redacteur werd, daarna verslaggever en uiteindelijk presentator. In 2003 kreeg ik een fulltimecontract aangeboden en stopte ik als docent. Ik vond het heel jammer om niet meer voor de klas te staan, maar dacht ook: ik ben gek als ik deze kans nu laat schieten. Ik vind het geweldig dat ik als docent iets voor jongeren heb kunnen betekenen. Ik heb jarenlang op het Esprit College gewerkt, een zwarte school met veel alleenstaande minderjarige asielzoekers en daar kon ik jongeren echt helpen met bijvoorbeeld het zoeken van een kamer, of het vinden van een stage. Inmiddels sta ik al bijna tien jaar niet meer voor de klas, maar ik kom nog wel eens oud-leerlingen tegen. Dan loop ik over straat en hoor ik opeens heel enthousiast: “Hé, meester!”’ yyy

Dorien Rodenburg (20) Studie Media, informatie & communicatie Stage Web Editor bij War Child Vergoeding 200 euro per maand Waardering JJJJJ ‘Ik werk op de webredactie van Warchild.nl, ik schrijf nieuwsberichten en hou me bezig met de lay-out van de website. Het onlineteam overlegt veel met elkaar. Zij geven mij vaak opdrachten. Ik kan goed opschieten met mijn collega’s, ik krijg veel hulp en kan alles aan ze vragen. Er hangt een prettige en open sfeer op kantoor, je merkt dat de werknemers hart hebben voor wat Warchild doet. Ik wilde graag een kijkje nemen in de ontwikkelingssamenwerking en heb op verschillende vacatures gereageerd. Het schijnt dat er altijd veel reacties komen op de vacatures van Warchild, dus ik durfde bijna niet te hopen dat ik het zou worden. Ik was zo blij toen ik aan de slag mocht. Er zijn verschillende projecten waar ik bij betrokken ben. Laatst heeft bijvoorbeeld een groep van vijftig man de Kilimanjaro beklommen om geld op te halen voor Warchild. Een enorme prestatie. Ik ben ontzettend trots. Zelf zou ik ook wel voor WarChild naar het buitenland willen en echt met kinderen werken. Maar dat sluit niet echt aan bij mijn studie. Soms kom ik mezelf ook tegen bij mijn stage. Ik zou best iets brutaler mogen zijn. Daar leer ik veel van. Het is mooi om niet alleen te werken voor je eigen portemonnee, maar ook de wereld een beetje mooier te maken. Mijn stage is honderd procent zeker vijf sterren waard.’ yyy Vera Lentjes

FoliaMagazine

41

FoliaMagaz ine weekblad

toehoorders

cover Ed van der Elsken

Hoorcollege ‘Ontwikkelingspsychologie’, door Chris Kremer, vrijdag 30 november, 11.50, Kohnstammhuis. tekst en foto’s Fien Veldman Futuristische technologie: aanwezig Bontkragen: 11 Notitieblokken: schaars Scrabblewoorden: propositioneel/post-formeel/ formeel-operationeel denken, metacognitie.

D

ocent Chris Kremer opent het college met een zorgwekkende huishoudelijke mededeling: tijdens het vorige college is in de pauze een boek van een student ontvreemd. ‘Dit is natuurlijk zeer ernstig. Het enige wat ik kan doen is de dief aanspreken op zijn geweten’, aldus Kremer. Ze roept de dader op het boek in haar postvak te deponeren. Iemand merkt op dat er camera’s hangen in de collegezaal, en de misdaad dus wel gefilmd zal zijn. Haar medestudenten joelen. Daar gaat de privacy van de dief. Dit had een psychologisch experiment kunnen zijn, maar nee, het was de keiharde – en ietwat deprimerende – realiteit. Wanneer het college ‘officieel’ begint, blijven de studenten onrustig. Kremers is moeilijk te verstaan, en de drie meisjes achter deze toehoorder praten voortdurend over komend weekend: ze gaan naar de Bubbels. Hebben er zin in. Vinden het college saai. Volgen het ‘echt niet meer’. Het geroezemoes stoort Kremer ook. Ze wacht tot het stil is. Wanneer dat zo is, vervolgt ze haar verhaal. De drie meisjes ook. De informatie in het college is interessant: Kremer spreekt over intellectuele ontwikkeling van kinderen en jongeren, en laat veel experimenten zien via Youtube-filmpjes. Met een druk op de knop sluiten alle gordijnen in de zaal, met een andere knop wordt het licht gedimd. De technologie werkt – opvallend genoeg - naar behoren. De filmpjes zijn een welkome afwisseling op haar verhaal: de wijze waarop ze het vertelt is iets te chaotisch. Dat heeft wellicht ook te maken met haar publiek. ‘Gooien jullie nou met dingen daar?’ vraagt Kremer aan twee studenten achterin de zaal. Ze antwoorden ook nog bevestigend. Best ironisch, in een college over de steeds groter wordende intellectuele capaciteiten van adolescenten. yyy

42

FoliaMagazine

voor HvA

en UvA

nr.13 5/12/2012

Jong hoogopge en leid Nog ste geen toeko eds mst

colofon

Weekblad voor de HvA en

UvA Folia Magazine is in 2011 voortgekomen uit Folia (1948) en

Paulien Siemons (25, pedagogiek)

‘Dit was het nuttigste college van deze reeks tot nu toe. Er werd nieuwe informatie gegeven. Kremer legt de stof begrijpelijk uit, maar haar PowerPoint is moeilijk te volgen. Er staat te weinig op. Het vak zelf is interessant, ik vind psychologie sowieso heel leuk. De stof is alleen te bekend. Daarom gaan veel studenten er snel doorheen kletsen: we weten het al.’

Havana (1996). Redactieadres Prins Hendrikkade 189b, 1011 TD Amsterdam, telefoon 020-5253981, e-mail: [email protected] Hoofdredacteur Jim Jansen Chef redactie Mirna van Dijk Art director Pascal Tieman Redactie (print/web) Marieke Buijs, Luuk Heezen, Wim de Jong, Vera Lentjes, Jeff Pinkster, Eva Rooijers, Gijs van der Sanden, Danny Schwarz, Rosa van Toledo, Fien Veldman, Annemarie Vissers, Dirk Wolthekker

Moana Proost (19, pedagogiek)

‘Kremer is af en toe een geitenwollensokkentype. Ze hoeft niet zo lief te zijn: ze mag best wat strenger zijn. Ik vind het college best wel saai, terwijl de inhoud eigenlijk heel interessant is. De docent focust veel te veel op de theorie. Praktijkvoorbeelden zijn veel leuker. Ze blijft ook te oppervlakkig, vind ik. ‘Waarom’-vragen blijven onbeantwoord. Kremer geeft informatie, maar brengt geen kennis over.’

Aan dit nummer werkten mee Asis Aynan, Jan van Breda, Bob Bronshoff, Emma Curvers, Fred van Diem, Julie de Graaf, Hagar Jobse, Bas Kocken, Marc Kolle, Denise van Leeuwen, Won Tuinema, Bas Uterwijk, Tjebbe Venema, Annemiek Verbeek, Joost Vermeulen, Fen Verstappen, Clara van de Wiel Eindredactie Harmen van der Meulen Correctie Martien Bos Opmaak Hannah Weis, Carl Zevenboom Uitgever Stichting Folia Civitatis

Alma Maria Kraal (24, pedagogiek)

‘Ik vind het zeker geen saai vak, maar dat wat op de PowerPoint staat, wordt opgelezen. Dat kan ik net zo goed in het boek lezen. De voorbeelden zijn wel oké. Maar vóór dit vak hebben we al een hoorcollege. Dat is best intensief en daardoor zijn mensen echt minder geconcentreerd. Daarbij vind ik de stof niet heel goed gebracht: Kremer mag ons wel meer aan het denken zetten.’

Redactieraad Wouter Breebaart, Simon Dikker Hupkes, Ilse Duijn, Jurriaan Gorter, Jaap Kooijman, Ronald Ockhuysen (voorzitter), Jean Tillie, Sebas Veeke Secretariaat Stephanie Gude (projectbegeleider) Zakelijke leiding Paul van de Water Drukker Roularta Printing, Roeselare België Advertenties Bureau van Vliet, Zandvoort, 023-5714745, [email protected]

deining ‘Natuurlijk lieten ze hun jaloezie niet direct merken; jaloezie is een van de weinige emoties waar mensen zich echt voor schamen.’ Het winnen van de Librisprijs sloeg een gat in de vriendengroep van schrijver Thomas Rosenboom, in Volkskrant Magazine. ‘Denk ergens tussen oraties over het paringsgedrag van duiven en hoe je het best zelf het gewicht van een neutronenster kunt berekenen.’ Sterrenkundige Lucas Ellerbroek verheugt zich over het programma van de Nerd Nite in Crea, in nrc.next. ‘Het is voor mij het makkelijkst om tegen Badr te zeggen: zoek het uit, fijne wedstrijd en have a nice day.’ Ondernemer Yves Gijrath laat Badr Hari niet vallen, omdat hij het goede in hem ziet, in de Volkskrant. ‘De economische groei van Amsterdam is ten koste gegaan van economische groei in andere delen van het land.’ Hoogleraar financiële geografie Ewald Engelen ziet de groei van Amsterdam niet per se als een positieve ontwikkeling, in de Groene Amsterdammer. ‘Zodra een vrouw een markante mening heeft, wordt daar enorm heftig op gereageerd. Jammer.’ Oprichter van TEDxAmsterdamWomen Marian Spier merkt dat de goegemeente niet zit te wachten op vrouwen met een mening, in Het Parool. ‘Je kunt me zo een oorlogsgebied in sturen waar de kogels langs me heen vliegen, maar in een sociale situatie waar ik niemand ken, ontstaat er paniek.’ Voor schrijver en beroepsreiziger Jelle Brandt Corstius is het café om de hoek vijf bruggen te ver, in PS.

Opvallende quotes uit de afgelopen week van (voormalig) HvA’ers en UvA’ers. Iets leuks gezien,

de lezer

In de rubriek ‘de lezer’ blikt wekelijks iemand terug op het vorige nummer. Wil jij diegene een keer zijn? Meld je dan aan via [email protected].

NOÉMI PRENT (19), MEDIA, INFORMATIE & COMMUNICATIE, HvA ‘Over het algemeen vind ik Folia Magazine er goed uitzien. De lay-out is sterk en het blad leest lekkerder weg dan menig ander tijdschrift. Ik vind het heel goed dat er een artikel over SIS in staat. Dat is iets wat bij de UvA en de HvA speelt, en is een grote ergernis voor iedereen. Het stuk was heel verhelderend en informatief, maar ik had het zelf niet op de cover gezet. Meestal is de cover van Folia Magazine pakkend, maar nu vond ik hem niet zo gezellig. Het stuk over Diederik Stapel heb ik overgeslagen, en het artikel over kennisbedrijven vond ik ook niet erg interessant. Dat is gewoon niets voor mij: het is me iets te saai en droog. Ik had liever meer over studenten gelezen. Ik vind de rubriek “Wasdom” heel leuk. Soms zakt de moed je in de schoenen tijdens je studie, en weet je echt niet meer wat je er nou mee moet doen. Deze succesverhalen zijn dan heel inspirerend. Het is echt leuk om te zien wat je met je studie kunt bereiken. De columns van Benmiloud en Dijkgraaf lezen lekker weg. Het stuk over niet-drinkers was goed: de foto’s maken het aantrekkelijk. Ik vind het heel goed dat “Opinie” bestaat. Mensen denken vaak: “Eén mening telt niet”, maar dat kan juist een verschil maken. Het is belangrijk dat er een plek is waar studenten hun mening kunnen geven, en het is goed om te zien dat mensen hun mond open durven te trekken.’ yyy tekst en foto Fien Veldman

meer Folia

foliaweb.nl twitter.com/foliaweb facebook.com/FoliaWeb.en.Magazine

Deze week op Folia Web

Volgende week in Folia Magazine

Sinterklaas

Broer-zusspecial

Zo’n vijfentwintig studenten organiseren een feest namens de stichting Sinterklaas Bestaat, die ervoor zorgt dat ook kansarme kinderen pakjesavond kunnen vieren. Een reportage.

Themanummer over broers en zussen met als gasthoofdredacteuren Volkskrantcolumnist Aaf en haar broer, schrijver en beroepsreiziger Jelle Brandt Corstius.

Paard Folia TV filmde de bouw van een een metershoog paard, dat op een dekschuit aan de Oude Turfmarkt verrijst in het kader van de tentoonstelling Troje. Stad, Homerus en Turkije.

Met:  - Broer zoekt vrouw: Jelle gaat op date. - Tweelingenonderzoek: zijn tweelingen specialer dan andere broers en zussen? - De broer van Valentijn de Hingh: over hoe zijn broer zijn zus werd. - Columns van o.a. Halina Reijn, Paulien Cornelisse en Marcel van Roosmalen.

mail het naar [email protected].

FoliaMagazine

43

FoliaMagazine luidt het jaar uit met een broer-en-zusspecial

Onder hoofdredactie van Aaf en Jelle Brandt Corstius

Broer zoekt vrouw - vindt Jelle de ware? Pa of ma aan de tweede leg: een babybroertje op je twintigste Hoe mijn broer een zus werd: Floris en Valentijn de Hingh Columns van Halina Reijn, Paulien Cornelisse, Asis Aynan, Robbert Dijkgraaf en Marcel van Roosmalen En nog veel meer broers en zussen. Vanaf 14 december verkrijgbaar op alle HvA- en UvA-locaties, verschijnt ook als bijlage bij Het Parool van zaterdag 15 december

www.foliaweb.nl