http://glasreg.khk.be/ www.khk.be
Smart – grid Wkk in de glastuinbouw als ondersteuning Slimme netten en Wkk 29/02/2012 Herman Marien
Productieproces in serre • Productieproces – Teelt – Productverwerking – Productiemiddelen • Unit/water-nutriënten • Klimaatregeling • Verwarming – energie • CO2-bemesting
© GlasReg
Wkk in de glastuinbouw • Energiebehoefte – Warmteprofiel (voor en nu energiecrisis) – Elektriciteitsprofiel – CO2-behoefte belangrijkste productie middel
• Wkk in de glastuinbouw – Dimensionering op profiel – Inpassing • Vergrootte condensor • Buffer • Rookgasreiniging - CO2-dosering © GlasReg
IIIBedrijfsgegevens Bedrijfsgegevens Bedrijfsgegevens tomaat paprika potplanten tomaat warm komkommer aardbei energie energie energie 1.849 1.250 1.700 1.400 1.450 MJ/m² 1.747 750 MJ/m²
27€/MWh €/MWh 44,7 44,7 -10,9 -14,8 -12,2 -12,6 27 €/MWh 55,7 -16,1 -15,2 Aardgas Aardgas27 23,9 -6,5 € Aardgas CO CO 0,07 0,07€/kg €/kg 0,0 0,0kg kg -0,0 -0,0€€€ CO 0,07 €/kg 0,0 kg -0,2 222 Buffer Buffer Buffer Totaal 10,0 10,0l/m² l/m² Totaal Totaal 10,0 l/m² -12,2 -12,2 -15,2 -6,7 €€
15.000 15.000m² m² 15.000 m² CO CO CO 222 35 25 35kg kg 30 10 kg
Energie: profielen
IIIIIIEnkel EnkelAardgasketel Aardgasketel Enkel Aardgasketel
potplanten tomaat paprika tomaat komkommer aardbei warm
Warmte-CO2-vraag Warmte-CO2-vraag Warmte-CO2-vraag Gasketel-grafiek Gasketel-grafiek Gasketel-grafiek WKK-grafiek WKK-grafiek WKK-grafiek
Energieprofiel+CO Energieprofiel+CO vraag Energieprofiel+CO 22vraag 2vraag 2,0 2,0 2,0 2,0
60,0 60,0 60,0 60,0
E-potplanten E-komkommer E-tomaat E-paprika E-tomaat warm E-aardbei warm CO2/week CO2/week CO2/week CO2/week 1,8 CO2/week 1,8 1,8 1,8 50,0 50,0 50,0 50,0
1,6 1,6 1,6 1,6
1,4 1,4 1,4 1,4 40,0 40,0 40,0 40,0 1,2 1,2 1,2 1,2 30,0 30,0 30,0 30,0
1,0 1,0 1,0 1,0 0,8 0,8 0,8 0,8
20,0 20,0 20,0
0,6 0,6 0,6 0,6 0,4 0,4 0,4 0,4
10,0 10,0 10,0 10,0 0,2 0,2 0,2 0,2
wwwee eeeek kk 1 wwwee 11 eeeek kkk 3 wwwee 333 eeeek kkk 5 wwwee 555 eeeek kkk 7 wwwee 777 eeeek wwee kkk 9999 eeeek kkk 1 wwee 1111111 eeeek kkk 1 wwee 1113333 eeeekk w kk 11115555 weee eekk ww kk 11117777 eeee ekkk ww k 11119999 eee ekkk ww k 22221111 eee ekkk ww k 22223333 eee ekkk ww k 22225555 weee ekkk 2 wwe 2227777 eeek kk 2 wwe 2229999 eeek kk 3 wwe 331111 eeeek k wwwe 3333333 eeeeek k wwwe 3335555 eeeeek k wwwe 3337777 eeeeek k wwwe 3339999 eeeek k wwwe k 4441111 eeeek k wwwe k 4443333 eeeeek k wwwe k 4445555 eeeeek k wwe k 4447777 weee eekk wwe k 4449999 weee eekkk 5 551111
0,0 0,0 0,0 0,0
© GlasReg
0,0 0,0 0,0 0,0
Dimensioneren van WKK • Op basis van belastingscurve – Energiebehoefte en maximaal nuttige gebruik – Optimale CO2-benutting – Maximaal elektrische rendement paprika tomaat
1.200 MJ/m² 1.650
Wkk-vermogen / ha = 625 660 kWe kWe
1800,0 1600,0 1400,0
kW / ha
1200,0 1000,0 800,0 600,0 400,0 200,0
© GlasReg
0,0 105 u
630 u
1.155 u
1.680 u
2.205 u
2.730 u
3.255 u
3.780 u
4.305 u
4.830 u
5.355 u
Energie-installatie
© GlasReg
Draaipatroon • Vergelijkbaar met menselijke elektriciteitsconsumptie. – Koude periode vaak continu – Tussen seizoen afhankelijk van warmte en CO2-vraag – Zomer 10-12 u per dag op basis van CO2-vraag – Warmte wordt gebufferd in buffertank
© GlasReg
Dagelijkse nominatie • Tuinder nomineert voor volgende dag – Onvoorwaardelijk : • van uur A tot B
– Voorwaardelijk: • belpexprijs uur A >= limiet dan draaien
• Beslissingsfactoren – Weersvoorspelling – Ruimte buffertank – Verwachte marktprijzen © GlasReg
Elektriciteitsverbruik België • Dal verbruik rond 2-5u • Piek op middag en in winter rond 18-19 u
© GlasReg
baseprijzen januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december Dalprijzen januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december © GlasReg
2007 34,8 30,4 26,8 28,3 40,6 28,7 30,3 28,1 35,9 61,8 87,4 67,3 2007 25,8 24,6 23,7 24,5 23,1 18,1 21,6 20,4 28,4 41,3 59,2 50,4
2008 65,2 62,8 64,5 76,1 68,4 74,3 70,7 59,1 89,5 88,7 68,5 60,3 2008 52,9 54,6 56,5 60,3 52,3 53,3 54,0 45,9 73,0 69,7 53,7 47,1
2009 59,5 49,0 36,9 34,3 30,2 33,3 33,7 33,7 37,6 46,4 38,3 40,0 2009 48,5 41,6 32,9 29,2 22,9 26,1 27,5 25,7 29,6 35,3 28,9 32,1
2010 46,9 45,3 39,6 41,6 41,9 42,5 45,6 37,0 45,7 56,5 50,1 62,6 2010 39,4 38,2 34,2 37,3 36,2 33,8 38,7 29,3 39,1 49,0 42,1 53,3
Evolutie belpex prijzen
2011 51,3 54,0 59,2 50,1 53,5 43,4 37,5 41,0 50,0 52,3 55,4 45,1 2011 43,9 48,3 59,7 46,2 46,9 33,6 29,4 32,5 41,8 45,9 46,8 39,2
peakprijzen januari februari maart april mei juni juli augustus septembe oktober november december
2007 43,8 36,1 30,0 32,9 58,1 39,3 39,0 35,8 43,5 82,2 115,6 84,2
2008 77,5 71,0 72,5 91,9 84,5 95,3 87,4 72,3 106,1 107,8 83,3 73,4
2009 70,6 56,3 40,8 39,4 37,5 40,5 39,9 41,7 45,6 57,5 47,7 47,9
2010 54,3 52,4 45,0 45,9 47,6 51,3 52,5 44,6 52,2 63,9 58,2 72,0
2011 58,7 59,6 58,7 54,0 60,2 53,3 45,6 49,5 58,2 58,7 64,0 51,0
Evolutie belpexprijzen
© GlasReg
35
€/MWh elektriciteit 65
€/MWh commidity gas
33
Relatie Elektriciteit / Gas
63
ttf-Cal-12
Cal-12
31
61
29
59
27
57
25
55
23
53
21
51
19
49
17
47
15
45
E/G-Cal-12 2,85 2,65 2,45 2,25 2,05 1,85 1,65
© GlasReg
E/G-Cal-12
€/MWh commidity gas 35 €/MWh commidity gas 33
€/MWh elektriciteit 65 €/MWh elektriciteit
Relatie Elektriciteit / Gas
ttf-Cal-13
Cal-13
63
31
61
29
59
27
57
25
55
23
53
21
51
19
49
17
47
15
45
2,95 2,75 2,55 2,35 2,15 1,95 1,75 1,55
© GlasReg
E/G-Cal-13
E/G-Cal-13
50
25 commidity gas €/MWh
€/MWh elektriciteit
ttf-Q2-12 Q2-12 24 29
49
23
48
54
ttf-Q2-12 27
52
22
47
25 21
46
20 23
45
19
44
21 18
43
17 19
42
16
41
50
48
46
44
17
42 40
15
15
40
2,1 2,05 2,15 2 2,05 1,95 1,95 1,9 1,85 1,85 1,75 1,8 1,65 1,75 1,55 1,45
© GlasReg
Q2-12
E/G-Q2-12 E/G-Q2-12
E/G-Q2-12
25 commidity gas €/MWh
50
€/MWh elektriciteit
ttf-Q4-12 Q4-12 24 34
49
23
48
ttf-Q4-12
22
47
30 21
46
20 28
45
19
44
26 18
43
17 24
42
16
41
60
58
56
54
22
52
15
40
50
20 2,25
2,1 2,25 2,05 2,152 1,95 1,9 2,05 1,85 1,95 1,8 1,75 1,85 1,75
© GlasReg
64
62
32
2,2 2,35 2,15
Q4-12
E/G-Q4-12 E/G-Q4-12
E/G-Q4-12
Wkk in de glastuinbouw • Onbalans voor 1 jan 2012 – Niet bewust uit / aan sturen – Verschil tss pos/neg onbalans interessant om te groeperen
• Onbalans na 1 jan 2012 – Nog vele vraagtekens
© GlasReg
Onbalansmarkt 2011
© GlasReg
Hoe groot is onbalans vergoeding - boete Negatief NRV % neg price 2008 2009 2010 2011
8,4% 8,1% 8,2% 8,2% Boete > belpex
% pos price
Positief NRV % neg price
37,1% 12,7% 21,0% 31,4% Vergoeding
14,6% 13,8% 32,8% 44,6% Boete > belpex
% pos price
92,1% 91,9% 92,0% 84,7% Vergoeding
• Vooral bij positief NRV – Stijging de laatste jaren. – Vanaf 2010 BE opregelen > afregelen © GlasReg
Onbalansmarkt 2012 ? • Los van belpex maar op basis van reserves en daaraan verbonden prijsniveau.
© GlasReg
Wkk als ondersteuning grid • Aan-uit of op-afregelen – Aan/uit: technische druk + onderhoud – Op/af: beperkt (15-20%)+ prestaties +onderhoud
• Seizoen afhankelijk – Winter • • • •
Engagement door termijnafspraken Vaak 24 u draaien In schakelen van backup-verwarming Gevaar aan-uit schakelen van bronnen trekken van pieken
– Zomer – tussen seizoenen • warmte (dag-nacht) vraag • CO2 (dag)
• Buffercapaciteit • Alternatieve energie & CO2-bron © GlasReg
GlasReg: moto voor glastuinbouw
Uw brandstofrekening daar steken we energie in. Contact: Herman Marien Kenniscentrum energie KHKempen Kleinhoefstraat 4 , 2440 Geel Tel: 014 56 23 47
[email protected] http://glasreg.khk.be © GlasReg
