2012 Benelux

n e o r g t r o p p a r s d i e h m a a z r u Du

012 11/2 20

t r o p s n a r k t e i ingist o l n e x u l e n e B

3 jaar garantie*

Het geld ligt voor het oprapen Kostenbeheersing wordt steeds belangrijker. De brandstofprijzen blijven stijgen, de (inter)nationale concurrentiedruk neemt toe en er komen steeds meer eisen en kosten op het gebied van milieu en duurzaamheid. Als antwoord hierop biedt MAN nu het EfficientLine pakket op een TGS/TGX langeafstandstrekker of bakwagen. Een compleet pakket met brandstofbesparende opties in combinatie met een MAN ProfiDrive chauffeurstraining. Dit EfficientLine pakket komt boven op een nieuwe MAN TGS/TGX die van nature al zuinig is dankzij het laagste eigengewicht, volledige aerodynamische optimalisatie en de modernste zuinige CommonRail-motoren. Het bewijs hiervoor wordt geleverd door de uitkomsten van de Trucker Supertest uit juli 2011. Testoordeel: Excellent. De zuinigste ooit getest. De MAN TGX 18.440 EfficientLine, toonaangevende efficiency met een brandstofverbruik van 28,74 liter op 100 km. * 3 jaar garantie op de aandrijflijn

Kijk voor meer informatie op www.man-trucks.nl/efficientline

Minder brandstof, lagere kosten

Minder CO2 uitstoot

Denk verder

Grote klappen

Kansen creëren

Juiste balans

Valt u wat op over het lopende debat over duurzaamheid? Nog maar een paar jaar geleden werd er fel gestreden, tussen believers en nonbelievers over nut en noodzaak. Tussen partijen die schermden met doemverhalen over klimaat en opwarming, en zij die daar niets van geloofden en de andere kant voor leugenaars uitmaakten. Die strijd lijkt te verstommen, en dat is winst. De zwaarste stem onder de onheilsprofeten, het International Panel on Climate Change (IPCC), heeft na al te ongefundeerde claims moeten inbinden, maar sindsdien is het ook stiller onder de voorstanders van het ‘gewoon doorstoken’. Want hoe onduidelijk de achtergronden van de klimaatopwarming ook zijn, vast staat dat duurzamer gedrag van ons allemaal keihard nodig is. Fossiele brandstoffen raken op. Maar ook is duurzaamheid nodig op andere fronten: indien we iedereen op aarde willen laten genieten van welvaart en welzijn, zullen we minder moeten weggooien en meer moeten hergebruiken. Voor iedere ondernemer in de logistiek geldt nu: verzin nieuwe oplossingen. Laat u inspireren, denk verder, maak uw erfenis voor de volgende generatie duurzamer. Er is trouwens nog een reden om dat te doen: want als wij als private partijen het niet doen, komt de overheid het afdwingen. En dat kunnen we maar beter voor zijn door het zelf te doen.

Mobiliteit is al eeuwen lang een motor voor de welvaart, maar tegenwoordig is het vanwege schadelijke uitstoot tegelijkertijd iets dat ons welzijn bedreigt. Dat spanningsveld motiveert ons om uiteenlopende innovatieve oplossingen te zoeken die bij elkaar tot stevige uitstootreductie en welzijnsverbetering leiden. Met technische en organisatorische innovaties zoals andere brandstoffen en een slimmere logistieke indeling, kunnen individuele vervoerders zelf al een grote slinger aan verduurzaming geven. Maar echte grote klappen maken ze door samenwerking met anderen. Met de Lean and Green Award biedt Connekt al voor ruim 175 uiteenlopende gelijk-gestemde partijen een ontmoetingsplaats. We verwachten dat het aantal zeker zal oplopen naar 250. Samen vinden we duurzame inspiratie en komen tot nieuwe samenwerkingsideeën. Voor Connekt was aanvankelijk een impuls nodig vanuit de overheid, maar inmiddels is het uitgegroeid tot een breed gedragen beweging die naar verwachting vanaf 2013 vanuit die deelnemende partijen in stand kan worden gehouden. Een goed voorbeeld van hoe de overheid innovatie kan stimuleren waarbij later het bedrijfsleven de verantwoordelijkheid overneemt. Het lijkt me dan ook van groot belang dat de overheid duurzame logistiek blijft erkennen als belangrijk speerpunt en daar waar mogelijk ontwikkelingen blijft stimuleren.

Bankieren anno nu is voor ABN AMRO meer dan het realiseren van korte termijn financieel rendement. Onze ambitie is om duurzame oplossingen te realiseren die onze relaties ondersteunen bij het creëren van een positieve impact op onze economie en samenleving. Kredietverlening en duurzaamheid gaan hierbij hand in hand. Beiden zijn gericht op de lange termijn, gebaseerd op de visie en de kwaliteit van de onderneming. Het structureel werken aan duurzaamheid biedt u ook kansen. Er is een duidelijke koppeling met innovatie, visie en vernieuwend denken en doen. Juist dit is voor uw sector belangrijk om de ambities van het Topteam Logistiek te realiseren. ABN AMRO wil deze kansen samen met u en de samenleving benutten. Dat doen we met een groen hart en tegelijkertijd met de zakelijke blik die u van ons gewend bent. Graag gaan wij met u in gesprek hoe we ook ú financieel kunnen ondersteunen bij het realiseren van uw visie rondom duurzaamheid. Daarbij koppelen we onze expertise aan die van andere bedrijven zodat wij samen betere oplossingen kunnen creëren. Dat is Bankieren anno nu: verbinding leggen en gezamenlijk op zoek gaan naar de Ja.

Het bewuster omgaan met de natuurlijke bronnen die de aarde ons te bieden heeft, is de laatste jaren uitgegroeid tot een vooraanstaand onderwerp in vrijwel de gehele samenleving. Via optimalisatie van de mobiliteit is in die context nog heel veel winst te boeken. Het is daarom niet meer dan natuurlijk dat het familiebedrijf Pon zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt om samen met de merken die wij vertegenwoordigen duurzame oplossingen op de weg te brengen. Daarbij blijkt het uitermate belangrijk om de juiste balans te vinden tussen milieuvriendelijkheid, kosten, betrouwbaarheid en gebruiksgemak omdat onze klanten alleen dan bereid zijn om op grote schaal te kiezen voor duurzame oplossingen. Wij ontwikkelen daarom voor onze klanten een mix van zuinige techniek, milieuvriendelijke brandstoffen en trainingsmogelijkheden voor hun personeel. MAN is een goed voorbeeld van de omzetting van deze strategie, waarbij de combinatie van Efficient line vrachtwagens, deels rijdend op Groengas en bestuurd door Profidrive getraind personeel , een kosteneffectieve vorm van duurzame mobiliteit oplevert, die gewoon al in 2011 op grote schaal toepasbaar is.

Mike Ackermans

Nico Anten

Joop Wijn

Edwin Meijerman

Hoofdredacteur Nieuwsblad Transport

managing director Connekt

Lid Raad van Bestuur ABN AMRO

Directeur MAN Truck en Bus

index

Duurzaamheidsrapport Groen in transport en logistiek

Jam en luiers samen op reis

DuurzaamheiDsrapport Groen in transport en loGistiek

auteur: Wieger Favier ~ fotografie: Wieger Favier, logo: Green Care Transport

tiemateriaal tot Tempo tissues en Libresse maandverband. Op zich al een indrukwekkend gezicht, maar wat dit distributiecentrum vooral zo bijzonder maakt is dat het daarnaast ook rij kelijk gevuld is met de jam en frisdranken van samenwerkingspartner Hero. Het ‘Fast Moving Goods Consolidation Center’, zo hebben de hier samenwerkende vervoerders en verladers dit distrubutiecentrum gedoopt. Al in 2007 startten de twee verladers hier samen met Bakker Groep en Nabuurs een samenwerkings verband waarbij ze de traditionele supply chains doorbreken en hier de ladingstromen samen

voegen. ‘Juist de relatief zware producten van He ro passen uitstekend bij onze producten die haast niks wegen. Hierdoor kunnen we onze vrachtwa gens voller laden, waardoor we veel kilometers uitsparen en daarmee brandstof en dus ook CO2 uitstoot reduceren.’ En dat betekent ook een fi nanciële besparing. ‘Het centrale computersysteem rekent keurig per levering uit hoeveel we verdienen.’ Die exacte ver diencijfers waren overigens bij aanvang nog niet helemaal duidelijk en dus ook niet of de ene partij er meer profijt van zou hebben dan de ander. ‘Toch heeft dat ons er niet van weerhouden om van start

auteur: Wieger Favier ~ fotografie: Tendris

SCA bundelt ladingstromen. Een kwestie van geven en nemen. En inschikken.

te gaan. Bij innovaties horen kleine onzekerhe den, maar als je het doorzet, levert het ook vaak veel op.’ Het vernieuwende initiatief leverde de vier bedrijven een nominatie voor de Logimatch Award 2008 op voor logistieke samenwerking en een emissiebesparing van 19 procent. Maar het ambitieuze SCA wil nog veel uitstoot reduceren en verdere samenwerking met meerdere verla ders en vervoerders aangaan en startte daarom het Green Care Transport. Natuurlijk groen De SCAGroup is van oor sprong een bosbouwbedrijf en bezit nog altijd

5

D

urf een droom te hebben en focus je vervolgens op een punt in de verte; dat is de filosofie van duurzaam ondernemer en ‘goeroe’ Ruud Koornstra. ‘Als je gelooft in die droom en je gaat er naar leven, straal je energie uit en kun je die boodschap over de bühne brengen. Zelf koppel ik naast People, Planet en Profit ook de vierde P voor Pleasure aan maatschappelijk ondernemen. En ik laat zien dat duurzaamheid niet alleen iets vervelends is dat gaat over noodzakelijke maatregelen tegen vervuiling; het is vooral iets gaafs dat onvoorstelbaar veel mogelijkheden biedt. Zo was ik een van de eersten in Nederland die in een elektrische sportwagen met zonnepanelen ging rijden. Ik rijd er

een Porsche mee zoek, iedereen steekt zijn duim op en ik spaar het milieu. Zo zet ik elektrisch rijden niet alleen mede op de kaart, maar straal er ook dat broodnodige plezier mee uit.’ Inspirator Koornstra zelf noemt Martin Luther King, John F. Kennedy en de gebroeders Wright als zijn lichtende voorbeelden. ‘Zij hadden ook een droom, geloofden ergens in, verkondigden dat en veranderden zo de wereld. En ook Steve Jobs was echt mijn held. ‘Think different’, was zijn boodschap. Apple laat haar apparaten in dezelfde Aziatische fabrieken bouwen als de concurrentie, maar toch maken zij continu furore met vernieuwingen. Dat komt omdat Jobs het niet had over bits en bytes, maar over mensen. En daarbij het ‘waarom’ van een product voorop stelde. Dat doe ik ook. Ik zeg niet dat ik een ledlamp heb

die energie bespaart. Nee: we zijn de wereld aan het redden!’ Zo zet idealist Koornstra hoog in met zijn eigen doel aan de einder. Hij ziet zelfs ‘een paradijs op aarde’ voor zich als steeds meer personen, bedrijven en overheden de weg van duurzaamheid kiezen. ‘Een samenleving in het besef dat alles met elkaar verbonden is en alles met elkaar communiceert. Te hoog gegrepen? Dat zeiden mensen ook toen de president van Amerika een man op de maan voor zich zag. Als we echt willen, kunnen we de maatschappij veranderen. Het is absoluut noodzakelijk. Binnen een paar jaar zijn we met negen miljard mensen op de wereld, hebben we van alles te weinig terwijl ons hele systeem op verspilling is gebaseerd. 98 Procent van ons voedsel, energie en grondstoffen gaat op aan verspilling. En juist als mensen ont-

~Inspirator

dekken dat duurzaamheid ook gaat over kansen, creativiteit, nieuwe wegen en samenwerking, zijn we op weg naar een hele mooie toekomst. Denk niet in ‘verspilling’, maar in ‘kringloop’ en zorg dat je het niet ten koste van elkaar, maar dankzij elkaar beter hebt.’ aanvankelijk televisieproducent, gaf leiding aan een groot televisieproductiebedrijf, stond in 2001 samen met twee mede-oprichters aan de wieg van het succesvolle Tendris, dat duurzame ondernemingen ondersteunt en is daar sindsdien directeur. De onderneming biedt ondernemers middelen om nieuwe ideeën, initiatieven en bedrijven te creëren, ontwikkelen en ondersteunen. Tendris wil, net als de oprichter, de wereld veran-

Ruurd Koornstra: ‘Binnenkort ben je zelfs crimineel als je niet duurzaam onderneemt.’

8

9

5

8 pioniers


Koploper met één vrachtwagen Kleine transportondernemer Marius van der Valk ontwierp een aangepast chassis voor zijn vrachtwagen waardoor hij meer lading kon meenemen en zo niet alleen een enorme brandstofbesparing creëerde, maar ook een onderscheidende positie op de markt. auteur: Wieger Favier ~ fotografie: Wieger Favier

GROEN DOEN

T

rots loopt de 47-jarige Marius van der Valk op de parkeerplaats van zijn gelijknamige transportbedrijf in Dirksland om zijn speciaal gebouwde oplegger heen; een extra lang en volledig op maat gemaakt containerchassis. Daarvoor prijkt het net aangebrachte logo van de Lean and Green Award hoog op de sterke trekker met voorloopas. Vanuit dit rustige plaatsje op het Zuid-Hollandse eiland Goeree-Overflakkee rijdt Van der Valk dagelijks verschillende keren met koelgassen en poeders voor kunststoffen heen en weer tussen de Rotterdamse Maasvlakte en chemieconcern Dupont in Dordrecht. Een rit die hij zelf al jaren geleden met een eigen vinding zo perfectioneerde, dat het hem én zijn opdrachtge-

ver een enorme besparing opleverde in kilometers en daarmee tijd, brandstof en dus emissies van CO2 en fijnstof. Groeikansen Voordat Van der Valk zijn onderneming startte, werkte hij jarenlang als chauffeur en als planner- expediteur voor twee verschillende transportbedrijven op zijn thuiseiland. ‘Maar ik merkte dat mijn werkgevers, vooral in keuze van de communicatie en het werkaanbod naar hun klanten, mogelijkheden en groeikansen lieten liggen.’ Na enkele jaren trok de eigengereide Van der Valk dan ook de conclusie dat hij het zelf misschien wel beter kon en startte 14 jaar geleden als kleine transportondernemer met één vrachtwagen en de administratieve ondersteuning van zijn vrouw.

Vanaf dat moment reed de ‘eigen rijder’ nog altijd zijn dagelijkse pendelrondjes met tankcontainers over de A15, maar nu als geïntegreerde charter bij GCA transport. En het viel hem op dat lang niet het hele laadvermogen werd benut. ‘Het was gebruikelijk om maximaal twee lege of één volle tankcontainer per auto te vervoeren. Maar in dat laatste geval bleef dus zes meter ruimte ongebruikt. En precies daarin zag ik een kans die iedereen liet liggen. Ik zag hoe ik door een technische innovatie in de voertuigsamenstelling, meer kon vervoeren en dus dagelijks minder ritten nodig zou hebben.’ Van der Valks revolutionaire ‘ei van Columbus’ dat hij al in 2006 in de markt zette, bestond uit een speciaal containerchassis met een iets af-

wijkende maatvoering en twee gestuurde assen die zo precies ten opzichte van elkaar werden geplaatst dat de asdruk precies goed verdeeld raakte. De vrachtwagen kon zo tegelijkertijd een lege en een volle tank meenemen. aanpassen, meer containers laden en rijden maar. De werkelijkheid was echter anders. De ondernemer moest eerst een lange, vooral administratieve weg afleggen, voor hij daadwerkelijk met zijn vrachtwagen mocht gaan rijden. ‘Het eerste wat ik in die ontwikkeling tegenkwam, waren wettelijke beperkingen; de druk op de koppelschotel, de asdruk onder de oplegger, de maximaal toegestane lengte, het toegestane totaalgewicht; vrijwel alles is Europees bepaald.

auteur: Wieger Favier ~ openingsbeeld: NASA, portretten: Wieger Favier

Visie zet mannen op de maan Marius van der Valk bij zijn aangepaste truck: ‘Door een technische innovatie in de voertuigsamenstelling kan ik meer vervoeren en heb dagelijks minder ritten nodig.’

22

23

27

27

Vliegwieleffect Aanvankelijk was er binnen

H

‘Als je duurzaam wilt zijn, moet je dat ook tot in alle geledingen doorvoeren en daar zo open mogelijk over communiceren.’ Multinational Het in Amerika beursgenoteerde InterfaceFLOR werd in 1973 opgericht door de onlangs overleden Ray Anderson. Hij nam een hypotheek op zijn huis, kocht een aantal ma chines en begon tapijttegels te fabriceren. De praktische en makkelijk te onderhouden vloer bedekking bleek erg goed inpasbaar in kantoor panden en Ray’s bedrijfje groeide razendsnel en werd zelfs wereldmarkleider. Mede door een serie overnames, waaronder het Nederlandse Van Heugten, omvat de multina tional nu 3500 medewerkers, productieloca ties op vier continenten, verkooporganisaties in

meer dan 100 landen en een concernomzet van circa 1 miljard dollar. ‘En ook op het gebied van design en innovatie lopen we voorop’, zegt Van Keken. ‘De huidige tegels zijn, net als het business model, gebaseerd op de natuurfilosofie Biomi micry; leren van de natuur. Ze zijn ontworpen als bladeren in een herfstbos of kiezels in het water; een georganiseerde chaos. En net als in de natuur is elke tegel net even anders dan de andere, maar allemaal inpasbaar in het geheel. Het levert niet alleen enorme productiebespa ringen op, maar bovendien een vereenvoudiging van het voorraadbeheer.’ Ook de succesvolle en winstgevende microtufttegel die veel minder garen vergt, is een productinnovatie die volgens diezelfde duurzame principes is ontwikkeld.

Mission Zero Aanvankelijk was duurzaamheid volstrekt geen onderwerp in de agenda van Ray Anderson, tot in 1994 enkele klanten uit Califor nië vragen stelden over de milieuimpact van de tapijttegelgigant. Ze dreigden zelfs weg te lopen. ‘Dat was voor Ray dé trigger om zich te verdie pen in milieuverantwoord ondernemen’, vertelt Van Keken. ‘Hij raakte zo onder de indruk van Paul Hawken’s befaamde boek Ecology of Commerce en de ge weldige milieuschade die we veroorzaken, dat hij een enorme bedrijfsomslag initieerde. Mis sion Zero; ‘We gaan volledig verduurzamen en streven er naar in 2020 geen enkele negatieve impact op het milieu te hebben’, luidde vanaf dat moment ons wereldwijde credo.’ Anderson bouwde een strategie op zeven fronten en nam

het bedrijf wel scepsis over de groene aspiraties van Anderson. ‘Boomknuffelaar’, riepen mensen. ‘Maar zijn positie in het bedrijf was natuurlijk erg belangrijk. Van bovenaf zoiets doorvoeren is een stuk makkelijker dan vanuit lagere regionen. Bovendien ging hij met onophoudelijk enthou siasme aan de slag, koppelde daar een duidelijk en consistent programma aan met trainingen over duurzaamheid, verbetertrajecten en verbe terteams.’ Medewerkers werden verantwoorde lijk voor hun eigen werk waardoor meer bewust wording ontstond. ‘Maar vooral toen de strategie vorm kreeg en we echt resultaten boekten, ont stond een grote omslag door het bedrijf.’ Het succes kwam eigenlijk vrij snel. ‘Onze pro ductinnovaties bleken onderscheidend in de markt en de procesinnovaties leverden geweldige kostenbesparingen op. Zo is er inmiddels alleen al op afval voor 443 miljoen dollar bespaard!’ Een mooi staaltje procesinnovatie vormt de in Scherpenzeel net geïnstalleerde recyclinginstal latie. Het apparaat haalt de rug van oude tapijt tegels los van de bovenlaag en scheidt de stoffen als bitumen en garen om deze vervolgens op

auteur: Guy Mintiens ~ fotografie: Dreamstime

32

Ton van Keken: ‘vooral toen de strategie vorm kreeg en we echt resultaten boekten, ontstond een grote omslag door het bedrijf.’

32

O

het Shipper Forum 2011, een congres van de verladersoganisa tie European Shippers Council (ESC), De Lloyd en Nieuwsblad Transport, werd eind september duidelijk dat het de Europe se Commissie menens is snel actie te onder nemen tegen de uitstoot van broeikasgassen door schepen. ‘Dat moet wel, want de doelstellingen zijn duidelijk omschreven: tegen 2020 moet er al een vermindering zijn van de CO2uitstoot met 20 procent’, zegt Mark Major van het Direc toraat Generaal Climate Action van de Europese Commissie. ‘Het is wetenschappelijk aangetoond dat een sterke en snelle vermindering van de kli maatverandering veruit het goedkoopst zal uitval len. Daarom wil de Commissie al volgend jaar met een initiatief komen om CO2uitstoot door sche pen te reduceren, als binnen de Internationale

Maritieme Organisatie niet voldoende vooruit gang wordt geboekt voor het einde van het jaar.’ Schoner DG Climate Action juicht de vooruit

gang binnen IMO toe. In die organisatie zijn twee regelingen afgesproken om zowel nieuwbouw schepen als de bestaande vloot schoner te maken. Major: ‘Maar die maatregelen zijn tegen 2020 slechts goed voor een reductie van 5 tot 10 pro cent, en over een marktinstrument als emissie handel of bunkerheffing om klimaatinitiatieven te financieren is nog lang geen akkoord. Het gaat met andere woorden te traag vooruit bij IMO. Er loopt nu al een studie door het Britse Maddox Consulting over de hinderpalen in de markt die initiatieven om de uitstoot te beperken in de weg staan. Die is midden volgend jaar klaar en dan zal de Commissie snel met een initiatief komen. Dat moet gezien worden als een opstap

naar wereldwijde maatregelen.’ Major rekent erop dat zo'n initiatief tegen 2017 of 2018 geïm plementeerd wordt. De EU rekent daarbij op de medewerking van reders en verladers. Maar die pleiten sterk voor initiatieven op wereldschaal, vanwege het internationale karakter van de maritieme industrie. De Commissie lijkt echter met de steun van Parlement en Raad vastbesloten de zaken te forceren. Kosten Verladers begrijpen het allemaal niet zo

goed. Ze kijken wel uit naar een verminderde ecologische voetafdruk van de hele supply chain, maar willen voorkomen dat de kosten daarvan uitsluitend bij hen worden neergelegd. ‘Waar zijn de baten uit minder brandstofverbruik door bij voorbeeld schonere motoren en slow steaming voor de verladers?’ vraagt Nicolette van der Jagt, secretarisgeneraal van de ESC, zich af. ‘De ESC

33

ambitie

Nieuwsblad Transport ~ november 2011

nieuw te gebruiken.Inmiddels hebben alle innovaties en besparingen bij elkaar al een reductie van circa 60 procent aan milieubelastende emissies opgeleverd. Nog 40 te gaan. ‘De volgende stap is richting 100 procent natuurlijk of recyclebaar materiaal en naar 100 procent natuurlijke bronnen.’ Daarmee legt Van Keken ook nadrukkelijk een visie neer over de toekomstige logistiek van het bedrijf. De verlader besteedt alle logistiek uit aan lokale en internationale transporteurs en ook van hen verwacht hij een omslag naar duurzame logistiek. ‘Zodra de volumes in een bepaalde regio voldoende zijn, zorgen we in ieder geval dat we daar ook produceren. Bovendien stimuleren we onze leveranciers zich daar ook te vestigen. Zo is onze Europese garenleverancier nu ook in Thailand vlakbij onze eigen vestiging gevestigd.’ Europa In Europa heeft de tapijttegelgigant jaar-

lijks zo’n 55 miljoen kilogram aan tegels te vervoeren. De belangrijkste markten zijn Frankrijk en Engeland, met name de kantoorpanden in Parijs en Londen, terwijl de belangrijkste productieen distributielocatie hier in Scherpenzeel staat. ‘Frankrijk en andere omliggende landen beleveren we met een gemiddelde ritlengte van circa 700 kilometer. Maar we onderzoeken waar we over kunnen stappen op intermodaal vervoer. Leveringen naar Italië gaan al per trein en dat proberen we ook naar Oost-Europa voor elkaar te krijgen net zoals de leveringen naar Spanje over zee.’ Daar waar het vervoer over land gaat, kijkt InterfaceFLOR bij aanbesteding nadrukkelijk naar duurzaamheidscriteria. Voldoet het wagenpark aan de Euro-5 normen? Is er een systeem om emissies te meten? Zijn er duurzaamheidstrajecten bij andere klanten? ‘We vragen bovendien hoe de vervoerder ons kan helpen met onze Mission Zero en willen in het antwoord vooral horen welke rol alterna-

34


tieve brandstoffen en multimodale concepten in de komende jaren gaan spelen.’ Als voorbeeldvervoerder noemt Van Keken de Engelse vervoerder Knights of Old. ‘Ze zijn ISO-14001 gecertificeerd, hebben een goed ict-programma, investeren in aerodynamische trailers, hebben een chauffeursopleidingsprogramma, gaan waar mogelijk intermodaal en testen met alternatieve brandstoffen. Dat is waar we in Nederland ook naartoe willen.’ Doelstellingen Binnen Nederland wil Interface-

FLOR in 2012 tenminste 30 procent CO2-uitstootreductie bereiken ten opzichte van de eerste metingen in 2006. Daarom wil het bedrijf zoveel mogelijk met ISO-14001 gecertificeerde dienstverleners werken en het percentage multimodaal transport naar minimaal acht procent verhogen. ‘Voor het basisjaar 2006 hebben we eerst de totale vervuilende uitstoot gemeten, zodat we aan de hand hiervan die lange termijndoelstellingen konden opstellen en verbeterafspraken maken met onze vervoerders. Dat betekende dat we inzicht wilden in hun milieubelasting, informatie over het wagenpark, de beladingsgraad en het verbruik. Omdat enkele die informatie niet konden geven, hebben we toen al afscheid moeten nemen.’ In Nederland wil de multinational inmiddels alleen nog maar samen werken met vervoerders die deelnemen aan het programma duurzame logistiek van Connekt, of de intentie hebben om hieraan deel te gaan nemen. Dat gold ook voor partner Boekhout Transport, maar deze vervoerder is failliet gegaan. ‘De transportactiviteiten zijn grotendeels overgenomen door groupagespecialist Van Reenen Transport. Daarnaast werken we samen met Van Heugten Transport in Scherpenzeel die druk bezig is een duurzaamheidsslag te maken en doen we testen met een aantal andere bedrijven.’

‘Als je duurzaam wilt zijn, moet je dat ook tot in alle geledingen doorvoeren en daar zo open mogelijk over communiceren.’ ~Ton van Keken

Brancheoverschrijdend In het aanbestedingsproces helpt sinds vorig jaar de methodiek Green Tender die InterfaceFLOR samen met verladers Mars en Heinz opstartte. In de selectieprocedures staan naast prijs, service en kwaliteit nadrukkelijk duurzame criteria. Zo willen deze grote bedrijven ook andere verladers motiveren en activeren richting duurzame samenwerking. ‘Duurzaamheid is een brancheoverschrijdend doel waarbij we in plaats van elkaar te beconcurreren, juist samenwerking moeten zoeken en Green Tender stimuleert de dialoog binnen de logistieke keten.’ Uit die dialoog is inmiddels contact met vervoerder Fritom naar voren gekomen. ‘Naast een fijnmazig distributienetwerk en een goed it-systeem heeft deze vervoerder ook harde duurzaamheiddoelstellingen vastgelegd. Dat ambitieniveau vinden we uiteraard erg belangrijk.’ Om de schadelijke footprint van de transporten nog beter vast te kunnen stellen en de Europese distributie volledig transparant te maken, is de tapijttegelfabrikant dit jaar bovendien begonnen met de implementatie van de vrachtmanagementapplicatie Eyefreight inclusief ecologische voetafdrukmodule. ‘Daarmee kunnen we de schadelijke uitstoot per order berekenen waardoor we zelfs zonder te tenderen transporteurs met elkaar kunnen vergelijken en daarnaast op basis van alle gegevens op orderniveau de transportbewegingen kunnen optimaliseren.’ Met die heldere gegevens in de hand wil InterfaceFLOR in de komende jaren de verduurzaming van de transporten verder aanpakken. ‘Daarbij kijken we vooruit naar de toekomstige technische ontwikkelingen en willen we op middellange termijn beslissen over het gebruik van alternatieve brandstoffen. Dat betekent dus dat ook dat we tegen die tijd stevige investeringen van onze logistieke partners zullen vragen.’ •

EU wil snel groen varen

De Europese Commissie bereidt een initiatief voor met regionale maatregelen om snel de CO2-uitstoot van schepen te verminderen als een opstap naar een mondiale regeling. Verladers en reders kijken voorlopig argwanend toe.

De hoogst haalbare opdracht ~Ambitie

Nul impact op het milieu. Dat wil vloerbedekkingfabrikant InterfaceFLOR bereikt hebben in 2020.


auteur: Wieger Favier ~ fotografie: Wieger Favier, InterfaceFLOR


EU wil snel groene scheepvaart



Geen enkele negatieve impact meer op het milieu in 2020 Met die opdracht geeft InterfaceFLOR zichzelf de hoogst haalbare duurzaamheidsopdracht. Wat startte vanuit een idealistische gedachte van de oprichter, groeide uit tot een wereldwijde winstgevende strategie.

et nieuwe hoofdkantoor van InterfaceFLOR in Scherpen zeel is opgebouwd uit verschillende natuurlijke ma terialen en heeft energiezui nige verlichting, thermische isolatie en een batterij zonnecollectoren op het dak. Het milieuvriendelijke gebouw past helemaal bij de duurzame denkwijze en strategie van Inter faceFLOR, producent van textiele modulaire vloer bedekkingen, ofwel tegeltapijt. ‘Duurzaamheid vraagt om consistentie en inzichtelijkheid’, zegt Ton van Keken, senior vice president operations Europe. Hij wijst naar de ‘energiespiegel’ in de hal van het pand waarop uiteenlopende metertjes con tinu het verbruik van het gebouw en de opbrengst van de zonnecollectoren weergeven.

maritiem


daarmee samenhangende maatregelen. Naast het vermijden van afval, voorkomen van schadelijke uitstoot, efficiënt transporteren, zoveel mogelijk werken met herbruikbare energie en volkomen gesloten cirkels voor de materiaalstromen, be greep hij ook dat de duurzaamheidsboodschap en de dienstverlening naar de klanten helder moest zijn en dat ook het eigen personeel, de leveranciers en de vervoerders bij de plannen moesten worden betrokken. ‘Met die strategie in de hand zijn op alle fronten deeldoelstellingen en KPI’s geformuleerd en zijn we wereldwijd van start gegaan.’

Verregaande samenwerking in de keten is de belangrijkste stap naar duurzame logistiek, zeggen de eerste winnaars van de Lean and Green Award. Vier koplopers over inspiratie.

10-10-11 10:55

22 DuurzaamheiDsrapport Groen in transport en loGistiek

~Pioniers

Beperkingen Klinkt makkelijk; even het chassis

41160c RWG Adv.Jaarboek NT_witGrid.indd 2

Duurzaam tot in de vezels

Durf te dromen


Durven dromen, en gewoon die eerste stap maar zetten. Het heeft de mens tot op de maan gebracht. Dan moet een groene supply chain toch ook mogelijk zijn? Vier hedendaagse pioniers, met een Lean and Green Award, vertellen over hun motivatie en natuurlijk ook het economisch voordeel. ‘Een opgelegde aanpak zou killing zijn.’

wil een globale aanpak, die gebaseerd is op stimu lansen om broeikasgassen te reduceren, eerder dan vervuilers te bestraffen. De aanpak moet niet marktverstorend werken, eenvoudig en trans parant zijn en verhinderen dat de kosten ervan zomaar op de verladers worden verhaald. Philippe Niesing, risk manager bij Hamburg Süd, slaagde er niet in een sluitend antwoord te geven over hoe de reders de broeikasgassen funda menteel gaan aanpakken. Hamburg Süd gelooft in een 'Efficiency Incentive Scheme', gebaseerd op de ecologische prestaties van de carrier. De rederij legt de nadruk op de efficiëntie van de schepen, operationele aspecten als slow steaming en gebruik van LNG voor hulpmotoren en de uit breiding van de informatiestroom. Ze meet nu alle vervoersprestaties op hun ecologische voet afdruk en werkt aan software om die informatie beschikbaar te stellen voor de verlader.

~Maritiem

De Europese Commisie wil vaart maken met duurzame scheepvaart. Verladers vrezen de rekening. 35

35 Gasopslag

Twijfels over CCS

~Gasopslag

Investeren in groene energie levert veel meer op dan CO2 in de grond stoppen.


Heeft CO2-opslag wel zin? Carbon Capture and Storage is een vrij nieuw begrip in de transportwereld, maar het kan van zeer grote betekenis worden in de strijd tegen broeikasgassen. Toch zijn er nog veel twijfels. auteur: Guy Mintiens ~ beeld: Dreamstime Nieuwsblad Transport ~ november 2011

Marius van der Valk ontwierp een slim chassis, met duurzame effecten.



~Uitvinder

uitvinder


Kleine ondernemer kan ook meedoen

ambitie

Visionair Ruurd Koornstra: ‘Bij People, Planet en Profit hoort ook Pleasure.’

Tendris De 47-jarige ondernemer Koornstra was


Z

owel jampotjes als zakdoek jes staan laat in de ochtend in lange rijen gebroederlijk klaar voor de laaddocks in het stra tegisch gelegen distributie centrum van Bakker Groep en Nabuurs in Hazeldonk, vlakbij de Belgische grens. Riny Strik, Regional director business logistics bij SCA Hygiene Products loopt trots over het middenpad. Zowel de metershoge stel lingkasten achter hem als de laadzones staan vol met de producten van de Zweedse multina tional; van Edet toiletpapier en Tena incontinen

De ideale wereld van Ruurd Koornstra



Dromer, ondernemer, inspirator, koploper, directeur, columnist, pleitbezorger en ook een beetje idealist; Ruurd Koornstra is het allemaal tegelijk. ‘Ik wil mensen ervan doordringen dat duurzaamheid de sleutel is naar een beter en rijker leven.’

~Fast movers


Met Green Care Transport loopt SCA Hygiene Products voorop in een duurzaam samenwerkingsverband met meerdere vervoerders en binnenkort ook collega verladers.

inspirator

Met duizend initiatieven naar het paradijs


Fast movers

Jampotjes en zakdoekjes samen onderweg

C

arbon Capture and Storage (CCS) is big en moet een cruciale rol gaan spelen in de strijd tegen broeikasgassen. Ook de transportwereld wordt steeds meer in die strijd betrokken. De haven van Rotterdam zet bijvoorbeeld stevig in op CCS. In 2009 stelde het International Energy Agency (IEA), een denktank van de Oeso, een bijbel samen over de mogelijkheden met CCS. Het IEA liet er geen twijfel over bestaan dat voor CCS een leidende rol is weggelegd bij het wereldwijd terugdringen van koolstofemissies. Volgens het agentschap moeten de landen van de wereld bereid gevonden worden om tussen nu en 2050 een bijkomende 2.500 à 3.000 miljard dollar te investeren in infrastructuur voor het opvangen van CO2 en het ondergronds

36

opslaan ervan. Dat is ambitieus. ‘Het Apolloprogramma verbleekt bij het CCS-project van het IEA’, schrijft de European Energy Review. Het IEA wil tegen 2050 wereldwijd 3.400 CCSprojecten operationeel zien. Die zouden dan goed zijn voor de opvang van 10 miljard ton CO2, of zowat één derde van de huidige uitstoot op de planeet. Het betekent wel dat er vanaf nu over de eerstvolgende 38 jaar om de vier dagen ergens ter wereld een CCS-project van stapel moet lopen, terwijl de ontwikkeling ervan nog in de kinderschoenen staat. Overbodig Maar volgens het agentschap hebben we geen keus, want zonder opvang van CO2 lopen de kosten om de uitstoot van koolstof terug te brengen naar het niveau van 2005 op met 70 procent tegen 2050. De aarzelende start rond CCS heeft echter een gegronde reden. Volgens

een aantal milieugroeperingen heeft het meer zin die 2.500 à 3.000 miljard dollar te besteden aan alternatieve energieprojecten dan ze te steken in het opruimen van de uitstoot van fossiele brandstoffen. Dat zou de problemen bij de wortel aanpakken. Zij krijgen de steun van een aantal wetenschappers die zeggen dat de enorme sprongen die de ontwikkeling van hernieuwbare energie maakt - ook inzake de reductie van het kostenplaatje – van CCS een overbodige oefening maakt. Anderzijds zijn ook sceptici, die niet geloven in een opwarming van de aarde als gevolg van broeikasgassen, tegen CCS, zij het om een heel andere reden. Zij zijn van mening dat het waanzinnig is duizenden miljarden te spenderen om een onschuldig gas onder de grond te stoppen. •

36


energie


auteur: Wieger Favier ~ beelden: MAN Trucks en Bus b.v.

auteur: Wieger Favier ~ fotografie: Wieger Favier, Pon

M

matische versnellingsbak, rol weerstandgeoptimaliseerde banden en een automatische bandenspanningcontrole. ‘Een combinatie van mogelijk heden die we nu al kunnen leveren binnen het huidige wetgevingskader. Daarmee levert deze betaalbare vrachtwagen toch al een behoorlijke brandstof besparing op’, zegt Ten Tuijnte. ‘Waarmee we een stevige stap zetten in de richting van onze visie op

W

aarschijnlijk zullen op lange termijn alle personenauto’s elek trisch rijden of op wa terstof. ‘Het is alleen nog even afwachten welke er wint. Als tussenvorm zullen er de komende jaren nog veel elektrische hybride au to’s zijn en personenwagens die gewoon op die sel en benzine blijven rijden met voor een deel toegevoegde biobrandstof. Maar vanwege de relatieve schaarste zal deze vooral in het lange afstandsverkeer en in vliegtuigen gebruikt wor

11

~Duurzaam kapitaal Nieuwsblad Transport ~ november 2011

Ethanol, biodiesel, biogas of toch elektriciteit? Duurzame brandstoffen zijn er al volop, maar worden, veelal vanwege beperkte tankmogelijkheden en de hoge aanschafprijs, nog niet volop gebruikt. Volgens Pon is daarom DualFuel groengas als tussenoplossing nu de beste keus. Nieuwsblad Transport ~ november 2011

Wat zijn de transportbrandstoffen van de toekomst?

De technische mogelijkheden voor de bouw van een duurzame vrachtwagen van de toekomst bestaan al, maar regelgeving houdt verdere ontwikkeling tegen. Nieuwsblad Transport ~ november 2010

De vrachtwagen van de toekomst

AN Trucks introdu ceert een tussenoplos sing die tien procent uit stootreductie oplevert. ‘Waarom wachten op de toekomst?’, zegt Ivar ten Tuijnte, product manager bij de Nederlandse importeur MAN Truck & Bus b.v. in Vianen. Sa men met manager duurzame ontwikkeling Ray mond Gense loopt hij trots rond de allernieuwste duurzame Truck die MAN ontwikkelde. De licht gewicht TGX EfficientLine trekker; vol energiebe sparende hightech snufjes zoals een automatisch uitschakelende luchtcompressor, een aerodyna mish pakket aan maatregelen, een efficiënte auto

Groene visie zakelijk bekeken


den.’ Dat zegt Pieter Kroon, wetenschappelijk onderzoeker bij het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) in Petten. Het goederenver voer zal volgens Kroon op de lange termijn deels overstappen op biobrandstof of waterstof en slechts tien procent, met name voor de korte afstanden, op elektrisch rijden. ‘Er valt nog wel veel verbetering te verwachten aan de techniek van accu’s, maar ze zullen te zwaar blijven om echt rendabel te zijn voor de langere afstanden.’ De vaart richting de elektrische personenauto zit er echter behoorlijk in. ‘En als echt het meren deel van de gebruikers op termijn overschakelt

op de elektrische of juist de waterstofauto, zouden we het surplus aan biobrandstof dat dan ontstaat, kunnen gebruiken om de logistie ke sector verder te vergroenen. Maar we zullen nooit voldoende biobrandstof kunnen maken om er honderd procent op over te schakelen’, voorspelt de wetenschapper van ECN. Volgens Raymond Gense, manager duurzame ontwikkeling bij Pon zijn nu wel de eerste stap pen richting het milieuvriendelijk rijden op biobrandstof mogelijk, zonder de nadelen die dit nu nog kent te hoeven ondervinden. ‘Door het te combineren met conventionele diesel

techniek kunnen we nu al een enorme duur zame stap maken.’ Waarom? Er zijn drie belangrijke redenen om naar schonere brandstoffen over te schakelen. ‘In de eerste plaats vanwege de luchtkwaliteit’, zegt Gense. Hij wijst op een grote luchtfoto van Eu ropa met een langgerekte donkere wolk recht bo ven ons land. ‘De luchtkwaliteit in Nederland is vrijwel de slechtste van Europa. Fijnstof en stik stofoxiden (NOx) komen vrij bij verbranding van fossiele brandstoffen en vervuilen met name in de grote steden de lucht die we inademen.

ABN-AMRO zet duurzaam steeds vaker op de agenda. Samenwerking is het sleutelwoord.

11, 14

Duurzaam kapitaal

‘De luchtkwaliteit in Nederland is vrijwel de slechtste van Europa.’

14



15

‘Een groene visie, maar wel door een zakelijke bril’

Toekomstmuziek De toekomstige vrachtwagen is uiteraard ook zoveel mogelijk uit lichtgewicht materialen opgebouwd, van de voorbumper tot de achterbalk. De combinatie rijdt bovendien rondom op enkellucht banden en maakt effectief gebruik van restwarmte die door aandrijving en remmen is ontstaan. Momenteel maken sommige van de nieuwste bedrijfsvoertuigen van MAN al gebruik van een energiebesparingsysteem dat de remenergie opslaat. Vooral handig in stadsbussen en trucks voor stadsdistributie en vuilinzameling omdat deze bij het vele stoppen en optrekken veel remenergie produceren. In de toekomst is er bovendien een motormanagementsysteem aangebracht waarbij verschillende componenten zoals de luchtcompressor, ventilator, waterpomp, airco en stuurbekrachtigingspomp elektrisch worden aangedreven en alleen draaien als dat nodig is. De aandrijflijnen in de toekomstige truck zijn bovendien veel stiller dan nu. ‘Dat geldt zeker ook voor de banden’, voorspelt Ten Tuijnte. ‘Te veel geluid is een storingsbron waar mensen zich echt ziek van kunnen voelen. Daarom is het voor ons een serieus aandachtspunt om ook de geluidsemissie voor

Dolfijn Die toekomstige superduurzame, en met

twee opleggers, megalange vrachtwagencombi natie van MAN bestaat dan ook voorlopig alleen nog als futuristische artist impression waarbij de research en innovatieafdeling zich heeft laten in spireren door het dier met de minste weerstand; de dolfijn. Dat zie je vooral terug in de aerodyna mische stroomlijn; boogvormig en taps toelopend zoals bij hogesnelheidstreinen. En de huidige ge stroomlijnde spiegels zijn vervangen door inge bouwde camera’s. ‘De huidige vrachtwagencabi nes zijn qua vormgeving niet veel meer dan een baksteen op op zijn kant met grote, uitstekende en daarmee windvangende spiegels’, zegt Tuijnte. ‘Terwijl die meer aerodynamische vorm, zo veel minder luchtweerstand oplevert, dat we daarmee gelijk een brandstofbesparende sprong van maar liefst 25 procent kunnen maken. Maar voor die aerodynamische vrachtwagen is wel extra cabinelengte nodig die niet ten koste mag gaan van de laadlengte. Zeker als er ook in de

toekomstige cabines, slaapruimte voor de chauf feur moet blijven. En dat is volgens Ten Tuijnte nog maar de vraag. ‘Want de verwachting is dat we bij afstanden boven de 300 kilometer voor doorsnee goederen steeds meer bedrijven over zullen gaan schakelen op andere modaliteiten, waardoor echte lange afstanden voor de chauf feurs tot het verleden gaan behoren. Maar wij wil len uiteraard niet een cabine zonder slaapplaats naar de markt brengen, als de markt daar zelf nog niet om vraagt en er nog transporten zijn die van wege kwaliteit of andere beweegredenen wel over lange afstanden en over de weg moeten gaan.’ De boordcomputer levert een tweede brandstof besparend aspect. Deze kan communiceren met

‘Nu zijn vrachtwagens geoptimaliseerde bakstenen op wielen. Een meer aerodynamische vormgeving kan wel 25 procent brandstofbesparing opleveren.’ ~ Ivar ten Tuijnte

de toekomst zoveel mogelijk te minimaliseren.’ Dat geldt ook voor veiligheid, die MAN wil maximaliseren. De boordcomputer in de vrachtwagen van de toekomst controleert niet alleen het interne systeem en de optimale rijstijl, maar bewaakt ook verschillende veiligheidsaspecten. Zo is er een ingebouwde stabiliteitscontrole en een adaptieve cruisecontrole toegevoegd. Scanen sensortechnologie maken het mogelijk om de truck dicht langs de vangrail te laten rijden, wat zeker bij de smalle ‘baustellen’ een pre is. Bovendien heeft de chauffeur meer zicht waardoor in de toekomst dode hoek ongelukken mogelijk voorkomen kunnen worden. Voor de bewaking van de chauffeur zelf en natuurlijk de lading zijn ook slaapmiddeldetectie, beveiligingssystemen en satellietcommunicatie aanwezig. Bij het veilig transport van de toekomst speelt de toekomstige chauffeur de belangrijkste schakel. Daarom test MAN alle nieuwe systemen ook in de trucksimulator van de Technische Universiteit van München, onder meer om de impact te onderzoeken van alle elektronica op die chauffeur. ‘We moeten uitkijken dat we de chauffeur niet overbelasten. Daarom zijn we nu nog druk bezig met onderzoek om het ideale bedieningsconcept te ontwerpen’ Duurzame winst ‘De toekomst is nu’, schrijft

MAN op haar website, omdat veel van die futuristische vrachtwagen nu al daadwerkelijk aanwezig is in de eigen MAN TGX/TGS trekker met duurzaam zogeheten EfficientLine pakket; goed voor een veilig, schoon en vooral ook brandstofbesparend transport. Trucknology heet dat bij MAN. ‘En daarbij kijken we niet alleen naar hernieuwbare brandstoffen, veiligheid en duurzame oplossingen, maar zeker ook naar het kostenplaatje; duurzaamheid levert in onze visie geld op

12

auteur: Wieger Favier ~ fotografie: ABN AMRO

door de onmiddellijke besparingen die alle geoptimaliseerde oplossingen en constructies samen opleveren. De nieuwste vrachtwagens hebben dan ook een relatief korte terugverdientijd.’ Een van de belangrijkste aspecten aan de TGX/ TGS trekker is dat deze zelf al de lichtste trekker voor het internationale segment is en bovendien kan worden uitgerust met nog meer gewichtbesparende elementen. Daarnaast is de vrachtwagen voorzien van banden die wat betreft rolweerstand zijn geoptimaliseerd. Het belangrijke voordeel van al die lichte materialen is het extra laadvermogen dat het voertuig hierdoor heeft en daarmee dus een lager brandstofverbruik per vervoerd gewicht oplevert. Aan de verdere brandstofbesparing dragen ook de al relatief aerodynamische vorm en de stroomlijningpakketten bij. Waarbij alle overbodige en weerstandverhogende ‘toeters, bellen en zonnekleppen’ verboden, dan wel weggelaten zijn. Het huidige duurzame pakket bevat daarnaast onder meer een efficiënte automatische versnellingsbak, een energie-efficiëntere dynamo en een zogenaamd Air Pressure Management-systeem dat automatisch de compressor uitschakelt wanneer deze niet wordt gebruikt en een LED dagrijverlichting die slechts een kwart van de energie van een normale halogeenlamp vraagt. Vooroplopend De komende generatie high performance motoren die aan de Euro VI normen voldoen, zorgen ook voor brandstofen uitstootbesparing. ‘Daarmee bereiken we in een enorme stap 80 procent minder uitstoot van NOx en 66 procent minder fijnstof ’, zegt Ten Tuijnte. ‘Dit is bijna zero emission. Maar als we nu nog verder de CO2 moeten reduceren, dan moeten we wel uit een ander vaatje gaan tappen en op zoek gaan naar alternatieve brandstoffen.’

13

Groeiers

De truck en de brandstof van morgen bestaan al

BRIC-landen: liever groeien dan groen

zegt Kooloos. ‘Verduurzaming vraagt immers altijd om investeringen in zowel mens als in kapitaal en voor dat laatste komen ondernemingen bij de bank.’ Differentiatie Maar de logistieke sector is heel divers; duurzaamheid heeft een volstrekt ander gezicht in de stadsdistributie, dan in het chemisch vervoer. Banning: ‘Voor ons is het dan ook in de eerste plaats van belang om de logistieke markt te differentiëren en de verschillende deelsectoren goed te kennen. Pas als we de markt goed doorgronden, kunnen we de investeringsbehoefte van onze logistieke klanten ook nauwkeurig inschatten en beoordelen. Alleen op deze manier is de bank gesprekspartner

voor het bedrijfsleven.’ Vanuit de sectorkennis denken de Sector Bankers met ondernemingen mee over de voorliggende strategische keuzes. ‘Voor de bank is het eerlijk gezegd nog wel een uitdaging om ook duurzaamheid apart te wegen in de processen van onze financiële beoordelingen’, voegt Kooloos toe. ‘Dat betekent niet dat we geen kredieten verschaffen aan niet-milieubewuste bedrijven, maar we worden wel kritischer en nemen duurzaamheid steeds duidelijker in onze financieringsbeoordeling mee. In onze risicoanalyse vinden we het vooral belangrijk om te weten waarom een bedrijf niet kiest voor verduurzaming of waarom de onderneming juist wel wil investeren. Het rendement is niet in alle gevallen even helder; daarom zullen we altijd blijven

Kansen ‘Duurzaamheid is een sectorbreed thema.

Maar het startpunt is dat je moet weten welke rol je inneemt in de waardeketen en hoe sterk deze beïnvloed wordt door het thema’, zegt sectordeskundige Banning. ‘In 2011 zijn verladers weer meer gaan investeren en uit onderzoek van onder meer de Boston Consultancy Group & MIT blijkt dat duurzaamheid daarbij het afgelopen jaar een belangrijk speerpunt is geworden. ‘Tijdens de recessie investeerden zo’n 25 procent van de bedrijven meer in duurzaamheid; in 2011 ligt dat percentage op 69 procent! Bovendien zegt 66 procent van de koplopers dat duurzaamheid tot hogere winst leidt en zegt een groot deel van de bedrijven een sterke stijging te verwachten van maatregelen naar duurzame inkoop. Tenslotte, is meer dan de helft van alle bedrijven zich

Richard Kooloos, hoofd Duurzame Ontwikkeling bij ABN AMRO Bank.

18

18

19

Duurzaam kapitaal



er van bewust dat een duurzaamheidsstrategie nodig is om concurrerend te zijn. Innovatie en duurzaamheid zitten nu overal in de keten heel dicht tegen elkaar. Klanten veranderen, maar ook de klanten van klanten. En we verwachten dat juist die bedrijven die nu die duurzaam heidsslag maken in een sector waar dat ook van ze wordt gevraagd, meer kans hebben succesvol te zijn in de toekomst.’ Dat geldt echter lang niet even sterk voor alle logistiek ondernemers. Het klantsegment is leidend. Tegelijkertijd is het voor het imago en de iden titeit van ieder bedrijf wel belangrijk om maat schappelijke verantwoordelijkheid te nemen en ook op dit gebied een ‘License to operate’ te creëren; vervuilende, onverantwoordelijke bedrijven krijgen uiteindelijk moeite met het vinden van zowel klanten als werknemers. Want ook het logistiek personeel wil met het oog op continuïteit en eigen ontplooiingsmogelijkheden in toenemende mate liever werken bij bedrijven die zich maatschappelijk betrokken en duurzaam profileren.’

‘Co-creatie wordt een steeds belangrijker item binnen de verduurzaming van de logistieke sector. De mooiste initiatieven in de markt komen nu uit samenwerking voort.’ ~ Bart Banning

Duurzaamheidsprofiel De mate waarin een be drijf kiest voor duurzame investeringen hangt nauw samen met het zogenaamde duurzaam heidsprofiel van het bedrijf. ‘Is het een innovatief bedrijf, hoe profileert het bedrijf zich op dat vlak, is er een heldere strategie voor de toekomst? Daarnaast, is het bedrijf lei dend binnen zijn segment; een early adaptor, of juist volgend en past dat bij de ontwikkelfase van dat marktsegment? De vaststelling wat het duur zaamheidsprofiel van een logistiek dienstver lener zou moeten zijn en welke samenhangen de strategische keuzes gemaakt moeten worden, leidt vervolgens tot enkele vragen: In de eerste plaats rondom de strategische visie op de eigen

positionering van het bedrijf. Is het ‘business as usual’ of kiest de onderneming bewust voor ‘va lue chain development’? ‘Er kunnen noodzake lijke redenen zijn om duurzame investeringen te doen, veroorzaakt door technische innovaties en strengere regelgeving. Daarnaast kan een lo gistiek dienstverlener ook belang hebben bij co creatie en samenwerkingsverbanden aangaan met verladers. Het partnership biedt een stevi gere positionering in de supply chain van je klan ten. Je zit aan de tekentafel bij nieuwe ontwik kelingen, wat je een mogelijk hogere return on investment oplevert.’ Investeringen in duurzame logistiek kunnen bovendien voor alle ketenbe trokkenen belangrijk zijn om het verdienmodel toekomstbestendig te houden. Een tweede belangrijk aspect daarbij is hoe het management het thema duurzaamheid beoor deelt. ‘Is duurzaamheid al een geïntegreerd on derdeel van de bedrijfsvoering of is er nog sprake van een bewustwordingsfase waarin het bedrijf nog zoekt naar de juiste richting?’ Tenslotte is de positie van de onderneming in de markt en ten opzichte van de opdrachtge vers belangrijk. Volger of sturende trendsetter die bewegingen inzet? Banning: ‘Er zijn behoor lijke voordelen voor duurzame trendsetters. Zo als een versterking van de positionering naar de opdrachtgever en naar de arbeidsmarkt met een dynamisch en vernieuwend imago. Met zo’n zich zelf positief onderscheidend bedrijf, doe je graag zaken. Die koploperspositie lijkt in veel gevallen voorbehouden voor de grote bedrijven; financi ele en personele ruimte zijn namelijk nodig om kennis en capaciteit in huis te krijgen.’ Dat betekent volgens Banning dat er voor middel grote bedrijven eerder kansen liggen in niche ontwikkelingen en er voor kleine vervoerders vooral kansen in verregaande samenwerking met

‘Terwijl het voor het ene bedrijf loont om koploper te zijn in duurzame ontwikkeling, is het voor de ander beter om minder te investeren en meer een volgende positie in te nemen.’ ~ Richard Kooloos

andere vervoerders en verladers. ‘Cocreatie is een erg belangrijk item aan het worden en de mooiste initiatieven in de markt komen zelfs voort uit samenwerking.’ Harde euro’s Wat kan ABNAMRO bank, naast

advies nou nog meer voor logistieke onderne mingen betekenen die weloverwogen besluiten te willen investeren in duurzame ontwikkeling? ‘Als afdeling Sustainability willen wij meedenken hoe ondernemingen duurzaamheid ook op een winstgevende manier in de bedrijfsprocessen kunnen inbouwen en daar creatieve en fiscaal aantrekkelijke nieuwe financiële producten te genover stellen’, antwoordt Kooloos. Een mooi voorbeeld geeft het verbeteren van het warehouseenergie verbruik. ‘Wij kunnen dat bijvoorbeeld financieren met een lease structuur. ABNAMRO investeert zelf in ledverlichting, zodat de klant dat niet hoeft te doen. Terwijl het dus niets vraagt van het budget, levert de duur zame aanpassing wel vanaf dag één winst op. Een deel daarvan gaat naar de aflossing van de financiering en een ander deel behoudt de klant. Winst voor iedereen en het milieu.’ Kooloos denkt ook aan door ABNAMRO gefinancierde projecten als ‘Wij willen zon’ van Urgenda waar bij een groot aantal huishoudens in korte tijd een grote partij zonnepanelen bestelden. ‘Door de vraag te bundelen, was er enorm veel prijs voordeel te behalen. Zoiets is ook mogelijk in de logistieke sector.’ ‘Ik ben er van overtuigd dat er veel meer initi atieven van de grond kunnen komen’, eindigt Banning. ‘Logistiek dienstverleners en verladers moeten elkaar de ruimte geven voor een fair share, in kosten en opbrengst. De bank kan aan sluitend met kapitaal helpen om de positie van beide ondernemingen te verbeteren.’ •

21


strategy bij onderzoek en adviessinstituut NEA werkt China wel hard aan de ontwikkeling van binnenvaart en staat groene logistiek inmiddels hoog op de politieke agenda. ‘Het heeft top prioriteit gekregen bij het Chinese ministerie van transport, de viceminister heeft verschil lende beleidsvoornemens bekend gemaakt en

Groeiers

zelfs het hoogste orgaan bij de Chinese over heid, de State Councel heeft een officieel docu ment uitgegeven waarin staat dat binnenvaart, met name over de Yangtze Rivier, hoge prio riteit ’ Op het gebied vande ‘Dekrijgt. binnenvaart groeit van zeer stimulering sterk, net als binnenvaart zijn ook verschillende aan de Yangtze-rivier gelegen initiatieven binnenhaven bezig het gebruik vangrote alleen elektrische vanzoals Chongqing dat met schepen toegantransport middelen op isalle kelijk is. De Yangtze tot Chinese wel 2.000binnen kilometer en land zeehavens. daaruit kunnen zeeschepen inwaartsVan te bevaren en er gaan al enorme tot vwel 2000over kilometer de grote Yangtze rivierhet olumes de rivier, met name vanuit opvaren. binnenland naar de zeehavens voor de Chinese export. Maar veel zijrivieren zijn nog beperkt toegankelijk. De verschillende provincies zijn daarvoor verantwoordelijk en op grote schaal wordt hard gewerkt aan betere bevaarbaarheid.’ Maar tegelijkertijd met die goederenstromen over de Yangtze, gaan er volgens De Leijer ook nog grote volumes per vrachtwagen diep het Chinese achterland in en beperken de transporten over het spoorwegnet zich vooral tot bulkstromen zoals kolen voor de centrales. Handhaving Ook TNO-wetenschapper en

oud onderzoeker voor de Erasmus Universiteit in China Albert Veenstra, ziet de enorme investeringen die de Chinese overheid in duurzame logistiek doet, maar hij ziet tegelijk een probleem. ‘Er is op zich ook al goede milieuwetgeving naar Europees model, maar in de praktijk blijkt handhaving met name vanwege corruptie en druk vanuit fabrikanten, een behoorlijk probleem. Zo is er een Chinese fabriek die zonnepanelen maakt, maar vervolgens de chemicaliën gewoon loost op de rivier. Zoiets is typisch China; er is wel wetgeving, maar toepassing ervan is vaak ook een politieke beslissing en er zijn legio bedrijven die zich niet aan de wet houden en er mee weg komen omdat ze politieke vriendjes hebben. Dit hardnekkige probleem is misschien alleen op te lossen als China stappen richting een meer democratisch systeem maakt. Op sommige


plekken lukt soms wel de lokale bevolking om acties op touw te zetten en veranderingen in gang te zetten.’ Ook Veenstra deed onderzoek naar binnenvaart op de Yangze en is iets minder positief gestemd dan Harrie de Leijer. De waterdiepte is nog erg beperkt. Dat wilde de overheid oplossen door de bouw van de Three Gorges Dam die grote delen land onder 37 water zette, maar dat is volkomen mislukt. Die dam is heel desastreus.’

In Brazilie is het heel normaal om goederen 4.000 kilometer per vrachtwagen te vervoeren.

Veel binnenlands transport gaat in India zelfs nog met de kamelenkar.

Stadsdistributie De Chinese overheid heeft ook ingrijpende maatregelen genomen op het gebied van stadsdistributie en verkeersmanagement met stevige wetgeving. Zo is het in de grote steden overdag verboden voor vrachtverkeer en worden onder meer Shanghai en Peking alleen in de nachtelijke uren op die manier bevoorraad. Daar zijn de regels die tijdens de Olympische Spelen golden nog steeds van kracht en mogen op bepaalde dagen of uren ook personenauto's simpelweg niet de stad in. Warm water Ook in Rusland gaat een groot

deel van de goederen per schip, met name rond het logistieke hart Sint Petersburg en over de zuidelijk gelegen Zwarte Zee. ‘Van daaruit varen grote volumes over brede rivieren als de Don en de Wolga naar het achterland’, weet Harrie de Leijer van NEA. ‘Maar meer noordelijk zijn de rivieren, vanwege de lange koude winters, een groot deel van het jaar niet bevaarbaar.’ Het spoor is in Rusland een erg belangrijke modaliteit. In de Sovjet tijd is een belangrijke infrastructuur aangelegd, die overal in het onmetelijke land ligt. Met name oost-west verbindingen zoals de lange BAM-spoorlijn en de beroemde Trans Siberië lijn . 'Maar er gaan

De lange BAM-spoorlijn in Siberië stamt nog uit de Sovjet-tijd. De Three Gorges Dam was bedoeld om de bevaarbaarheid van de Yangze te verbeteren.

De BRIClanden: groei gaat harder dan vergroening 38

~Groeiers

Brazilië, Rusland, India en China hebben genoeg mogelijkheden voor duurzaam transport, maar koppen ze nog niet allemaal in.

Buurlanden


nog niet grote hoeveelheden goederen over spoorlijnen. Dat is wel een belangrijk doel en er wordt hard aan gewerkt.’ Brazilië is bekend om de duurzame stad Curitiba, waar door een slimme indeling in wegen opvallend weinig congestie ontstaat en een goed netwerk van openbaar vervoer werknemers naar het aan de stad gebouwde industriële deel brengt. Maar het land is volgens De Leijer veel minder ver in de ontwikkeling van duurzame logistiek en inzet van verschillende modaliteiten dan China. ‘Het is nog een echt truck-land en het is dan ook heel normaal om goederen over afstanden van wel 4.000 kilometer per vrachtwagen te vervoeren. Binnenvaart is er nauwelijks ontwikkeld, maar er is wel een enorm potentieel aanwezig.’ NEA adviseert de federale Braziliaanse overheid op dit vlak en voert op dit moment een studie uit naar ontwikkelingsmogelijkheden van binnenvaart. ‘De landbouwgebieden in het binnenland worden wel ontsloten door rivieren, maar er bestaat nog absoluut geen grootschalige binnenvaart. Met name de zijtakken van de grote Amazone rivier ontsluiten veel landbouwgebieden, maar er zijn veel dammen gelegd voor elektriciteitsopwekking, zonder sluizen zodat de binnenvaart geen toegang heeft. De Braziliaanse regering is wel druk bezig met de ontwikkeling van deze zijrivieren.’ Minder ontwikkeld In India zijn de ontwikkelingen richting duurzame logistiek volgens De Leijer nog veel minder ver. ‘Dat land is echt nog in een andere ontwikkelfase.’ Kleine hoeveelheden gaan per binnenvaartschip, een groot deel weliswaar deels per spoor, maar tegelijk ook vreselijk veel per truck over enorme afstanden. Op politiek vlak gebeurt wel


Ook in groene logistiek is de EU verdeeld

het een en ander. ‘Er zijn verschillende groeperingen die duurzaamheid op de agenda proberen te zetten, maar de ontwikkelingen gaan heel langzaam. Het zoeken is nu nog naar commercieel haalbare pilots.’

Ook in andere Europese landen is groene logistiek een belangrijk item. Strandsdistributieprojecten, intermodaal vervoer, biobrandstof; overal in Europa wordt eraan gewerkt. Maar wel met verschillende snelheden.

Partner Grote internationale logistiek dienstverleners als DHL Express, zetten in BRIClanden hun eigen supply chain op en zoeken locale partners. De Nederlandse tak van DHL heeft India als aandachtsgebied bestempeld. ‘Samen met partner Blue Dart zijn we aanwezig in verschillende economische zones’, vertelt Vice President Time Definite Network Jan Engels. ‘In Chennai hebben we inmiddels een groot warehouse gebouwd, als een soort tussenhub, voor het consolideren van ladingen, waardoor het aantal vervoersbewegingen omlaag gaat. Dergelijke warehouses gaan we ook in Delhi en Mumbai neerzetten.’ Partner Blue Dart is aanwezig op 27.000 locaties in India en heeft 16 hubs waar vrachten kunnen worden samengevoegd. Volgens Engels worden de vrachtwagens in India soms wel drie keer zo vol geladen als in Europa. Veel auto's en bijvoorbeeld de taxi's in Delhi rijden er op gas, maar een groot deel van de binnenlandse transporten gaat volgens Engels nog met hele vieze vrachtwagens en zelfs kamelenkarren. ‘De overheid heeft prioriteit gelegd in de ontwikkeling van infrastructuur, maar zelfs de snelweg tussen Delhi en Mumbai moet nog helemaal worden aangelegd. Er ligt wel een groot spoorwegnet, maar dat is al overvol en wordt grotendeels nog bereden met diesellocs. Er komt wel een transportrailverbinding tussen Mumbai en Delhi, maar die zal pas in 2015 klaar zijn. India is zo gigantisch groot en loopt nog zo ver achter, dat heeft echt tijd nodig.’ •

auteur: Paul Jumelet ~ fotografie: Emerson Process Management

39


Agenda Volgens Harrie de Leijer, director


37

dat is maar een relatief klein deel van de totale supply chain.’


vrij marginaal is geworden. Daardoor kon veel productie makkelijk naar deze landen verschuiven waardoor de hele mondiale logis tiek explosief groeide. Bovendien ligt de financiering van duur zame logistiek in het westen vrijwel geheel bij de markt zelf, terwijl dat in met name China, Rusland en India nog vooral door de centrale overheid wordt geleid. Deze vinden verduur zaming weliswaar wel erg belangrijk en bouwen zelfs compleet nieuwe duurzame havens, maar

verduurzamingsmissie begint bij de bank zelf en hoewel de impact van de bankactiviteiten op het milieu maar relatief klein is, werkt ABN-AMRO hard aan de verduurzaming van de bedrijfsvoering. ‘Met talloze trajecten, zoals een papierreductieprogramma en openbaar vervoer-stimulering, reduceren we gestaag de footprint van de gebouwen, datacenters en personeel. Belangrijk daarbij is vooral de cultuuromslag die we teweeg brengen. Maar de echte grote maatschappelijke impact kunnen we vooral samen met onze klanten bewerkstelligen.’ Zeker in de logistiek is het belang van duurzaamheid de afgelopen jaren snel toegenomen. ‘Vroeger spraken we nauwelijks over duurzaamheid met onze logistieke klanten, nu veel meer’,

Bart Banning, Sector Banker Transport en Logistiek bij ABN AMRO Bank.

auteur: Wieger Favier ~ beelden: Dreamstime

rootscheeps is de aandacht voor duurzame logistiek nog niet volgens Derk Loorbach, Directeur van het Dutch Research Institute for Tran sitions (Drift) in de BRIC landen Brazilië, Rusland, India en China. ‘De economieën van deze landen zijn sterk gegroeid, mede omdat de betekenis van de logistieke component in de totale productie kosten van een product met ongeveer 2,5 procent

anuit het Amsterdamse hoofdkantoor spreken we met Richard Kooloos, het kersverse hoofd duurzame ontwikkeling bij ABN-AMRO bank. ‘Als ABN-AMRO bank zien we hoe belangrijk duurzaamheid kan zijn om de komende jaren succesvol te blijven opereren. We willen als bank ondernemers helpen met groeien, marktkansen zien en onderwerpen aansnijden die daarop inspelen.’ ‘Ik denk dat duurzame innovaties voor veel logistieke ondernemingen een belangrijke groei-katalysator kunnen vormen, en in veel gevallen zelfs een voorwaarde voor continuïteit’, voegt zijn collega Bart Banning, Sector Banker Transport en Logistiek, toe. Die

kijken naar de financiële draagkracht van een bedrijf. Een binnenvaartondernemer die wil investeren in NOx-reductie is vanuit maatschappelijk oogpunt prima bezig, maar bedrijfseconomisch gezien is dat in de huidige tijd misschien minder verstandig want een katalysator betekent een hoger brandstofgebruik. En de vraag is altijd nog wie die hogere kosten gaat betalen, zodat de investering niet teveel extra lasten met zich meebrengt.’ Dat voorbeeld geeft al aan hoe divers de sector is en hoe belangrijk kennis daarvan is om per onderneming goede financieringsinschattingen te kunnen maken. ‘Terwijl het voor het ene bedrijf loont om ‘koploper’ te zijn in duurzame ontwikkeling, is het voor de ander beter om minder te investeren en meer een ‘volgende positie’ in te nemen’, benadrukt Kooloos. ‘Onderscheidend vermogen is prima, maar het moet wel op te brengen zijn. De vraag blijft wat de beste keuze is voor een specifieke onderneming.’

20

Hoe staat het eigenlijk met de snelst groeiende economiën? Streven zij ook naar duurzaam? Mondjesmaat, zeggen kenners van de BRIC-landen.

G

V

~High tech

MAN definieert de truck opnieuw maar regels staan nog in de weg. En op welke brandstof rijdt de truck van de toekomst? Waterstof of elekrisch. Tot het zo ver is, zijn er groengas, biodiesel en ethanol.



andere vrachtwagens en met de omgeving. ‘En daarmee wordt het voor vrachtwagens bijvoorbeeld mogelijk om zich van te voren te melden bij een verkeerslicht of brug die daar vervolgens op anticipeert zodat de vrachtwagen door kan rijden. En de mogelijkheid om een beveiligde parkeerplaats te reserveren weg van de autosnelweg is goed voor de veiligheid Bovendien kunnen meerdere vrachtwagens hiermee elektronisch aan elkaar worden gekoppeld waardoor ze vlak achter elkaar in konvooi gaan rijden. Wat ook weer enorm scheelt in de hoeveelheid luchtweerstand en dus in brandstofverbruik.’

E

en jonge Duitse ondernemer bracht enkele jaren geleden ‘Trabi duft’ op de markt; een ‘parfum’ met de geur van bruinkool, de geur die je vroeger rook als je door een Oost-Europese stad liep. Liefhebbers inhaleren blijkbaar af en toe graag een dosis ‘Trabi duft’ om eventjes teruggevoerd te worden naar -nu al weer behoorlijk lang- vervlogen tijden. Bruinkoolfabrieken bestaan nog steeds, maar tegenwoordig heeft men naar verluidt filters op de schoorstenen geplaatst.In Nederland denken we misschien dat we de enigen zijn die met duurzaamheid bezig zijn, of dat we in elk geval voorlopers zijn met een enorme voorsprong op ‘de rest’, maar ook in het buitenland is het milieu een hot topic. Toen in Washington D.C. dit jaar de ‘Sustainable transport award 2011’ werd uitgereikt, stond er geen

trotse wethouder uit Nederland op het podium namens een of ander stadsdistributieproject, maar werd de Chinese miljoenenstad Guangzhou in het zonnetje gezet voor zijn stadsbussensysteem. Leon (Mexico), Teheran (Iran), Lima (Peru) en Nantes (Frankrijk) waren de andere genomineerden geweest. Datzelfde Nantes is in 2013 de ‘Groene hoofdstad van Europa’. Deze eretitel is vorig jaar door de Europese Commissie in het leven geroepen voor steden die ‘excellente prestaties’ leveren op het gebied van het verbeteren van het milieu en het klimaat. De eerste keer ging de titel naar Stockholm, dit jaar mag Hamburg zich de groenste stad van Europa noemen, onder meer vanwege initiatieven voor duurzame ontwikkeling van de havengebieden. En wij in Nederland maar denken dat het buitenland diep onder de indruk is van ons ‘Rotterdam Climate Initiative’.

Intermodale projecten Terug naar Oost-Europa. Ons zijn geen Oost-Europese steden bekend waar de distributie in de winkelstraten wordt verzorgd door elektrische ‘cargohoppers’, maar termen als ‘modal shift’ en ‘duurzame brandstoffen’ zijn er niet onbekend. Met projecten als TIREX (de TimberRiverExpress die hout uit Roemenië over de Donau naar Oostenrijkse klanten moet gaan brengen) en FLAVIA (de ontwikkeling van intermodaal vervoer van en naar Oost-Europese landen, de eerste proeftrein reed afgelopen zomer van Tsjechië naar Slowakije) worden onmiskenbaar al pogingen gedaan om het gebruik van de truck terug te dringen. En Polen is een van de strengste landen van heel Europa wat betreft verplichte bijmenging van biobrandstof in het wegverkeer en bouwt met hulp van de Europese Investerings Bank een grote biobrandstoffabriek. Al zijn milieuvrienden daar zeker


niet onverdeeld blij mee, want deze laatste wordt een fabriek voor ethanol, die wordt gemaakt van maïs. De milieubeweging ziet liever dat voedsel wordt gebruikt om mensen te voeden, in plaats van dat het wordt verbrand. Belasting De recente beslissing van de EU dat

landen vrachtwagenverkeer mogen belasten voor luchtvervuiling en geluidsoverlast, werd genomen onder voorzitterschap van de Hongaarse minister Eniko Gyori, om nog maar een, door groene brillenglazen gezien, positief Oost-Europees wapenfeit te noemen. Ook rijden Oost-Europeanen niet meer massaal rond in rammelende, pruttelende, ooit uit Nederland geïmporteerde, tweedehands vrachtwagens. ‘De leeftijd van de Poolse vrachtwagenvloot is aan het dalen sinds de Poolse toetreding tot de EU, want op de internationale routes waarop de Poolse trucks rijden, moeten ze voldoen aan Europese eisen’, staat bijvoorbeeld te lezen in een rapport van de Wereldbank. Toch valt er nog genoeg te klagen over het milieu in Polen en andere Oost-Europese landen en dat doen milieugroeperingen ter plaatse dan ook. Zo wordt de gunstige invloed van de modernisering van de truckvloot in Polen teniet gedaan doordat burgers massaal in tweedehands auto’s uit het buitenland rijden. Verder wordt milieuvervuiling natuurlijk niet alleen veroorzaakt door transport. Alle andere factoren meewegend, komt de Wereldbank uiteindelijk toch tot de conclusie dat Polen het moeilijk krijgt om de toename van de emissies van schadelijke stoffen in de nabije toekomst in toom te houden.

Harde cijfers In de European Green City Index

van Siemens komen Oost-Europese steden er over het algemeen ook niet zo goed vanaf. Amsterdam en Brussel staan in de top-10, maar steden als

40

Praag, Boekarest en Sofia bungelen onderaan de lijst (en Warschau en Boedapest in de middenmoot). Maar Siemens kijkt naar uiteenlopende factoren als afvalinzameling en fietsgedrag, waardoor je goederenvervoerders in Praag of Boekarest niet direct de zwarte piet van Siemens toe kunt schuiven. Als je puur kijkt naar de statistieken van de transportsector, blijkt het tegenwoordig toch niet meer mogelijk om een onderscheid te maken tussen ‘milieuvriendelijke’ West-Europeanen en ‘vervuilende’ Oost-Europeanen. Uit gegevens van Eurostat blijkt dat Estland de kampioen van het schone transport is. Als enige EU-land slaagde Estland erin om tussen 1990 en 2006 bij alle transportmodaliteiten weg, spoor, binnenvaart en luchtvervoer de emissies van broeikasgassen te reduceren. Alles bij elkaar was dat goed voor een reductie van 2 procent. Nederland zag de uitstoot in dezelfde periode (19902006) juist met 2 procent toenemen.



Ivar ten Tuijnte, product manager MAN Truck & Bus.


hoefte aan vrijheid’, zegt Ten Tuijnte. ‘Zeker wat betreft de toelaatbare afmetingen en gewichten. De huidige wettelijke beperkingen binnen Euro pa aan zowel lengte als breedte en hoogte van de truck, zorgen er voor dat we nu letterlijk maar beperkte ontwikkelruimte hebben. Uiteraard moet verruiming niet ten koste gaan van de vei ligheid en zijn wegen en viaducten niet zomaar aan te passen, maar wat ons betreft moet de duurzame vrachtwagen van de toekomst in ieder geval meer volume en meer gewicht mogen mee nemen dan nu het geval is. We hebben al voor uitstrevende ideeën klaar liggen over trekker op legger combinaties met 60 ton treingewicht die we graag door zowel de nationale overheid als door Brussel goedgekeurd willen krijgen. Maar dat blijkt in de praktijk een lastig traject.’




hightech de vrachtwagen van de toekomst. Maar er is nog meer mogelijk.’ MAN doet continu onderzoek naar het transport van de toekomst en werkt aan concepten die naast het brandstofverbruik en de uitlaatgasemissies, ook de geluidsontwikkeling verminderen en de veiligheid van zowel chauf feur als medeweggebruikers verbeteren. Van on derzoek naar materialen, elektronica en infor matietechnologie, tot verkeersregelsystemen en satellietcommunicatie. Want toekomstig trans port gaat niet alleen over bedrijfsvoertuigen met schone motoren of containerschepen met zeilen, maar vooral ook over steeds efficiëntere verkeers stromen, verdeelcentra bij de steden en per doel aangepaste vervoersmiddelen. Daarin passen, naast kleine vrachtwagens voor de stedelijke distributie, volgens MAN zeker ook grotere truckcombinaties en bij voorkeur LZV’s voor de middellange afstanden. ‘Energiemana gement door geoptimaliseerd transport. Maar de ontwikkeling daarvan heeft nog veel meer be

Welke duurzame investeringen belangrijk zijn voor de continuïteit van een logistieke onderneming hangt sterk af van het eigen klantsegment en vaak van de omvang van de onderneming. ABN-AMRO bank zet dit onderwerp dan ook steeds vaker op de agenda.




hightech

Achterop Is Oost-Europa dan bezig aan een groene inhaalrace? Niet volgens een rapport van Harvard. Uit de internationale klimaatafspraken die vorig jaar in Kopenhagen zijn gemaakt, blijkt volgens Harvard dat de Oost-Europese landen de pijp aan Maarten geven. Als alle landen zich aan de in Denemarken gemaakte afspraken houden, zullen de emissies tot 2020 in Japan met 48 procent dalen, in West-Europa met 36 procent en in de VS met 33 procent, maar in Oost-Europa en Rusland met slechts 1 procent. Geld lijkt het probleem te zijn. Internationale milieuorganisaties, waaronder Greenpeace en WWF, hebben afgelopen juni in een rapport een oproep gedaan aan de EU om meer financiële steun te geven aan Oost-Europese landen om hen meer te laten meedelen in het gebruik van ‘groene’ technologie. •

41

Verschillende snelheden in Europa ~Buurlanden

Oost-Europa wil ook verduurzamen, maar gaat langzaam vooruit. Geld is een factor.

40 Het Duurzaamheidsrapport 2011/2012, Groen in transport en logistiek, is een uitgave van Nieuwsblad Transport, ABN AMRO, Connekt en MAN Truck en Bus.

Redactie Favier Media Layout en ontwerp Marijke Klos Project management Donald Suidman Verkoop Yves Vermeulen ©NT Publishers BV Rotterdam, november 2011. Wilt u meer informatie over deze uitgave of meedoen met het volgende Duurzaamheidsrapport? Neem dan contact op met [email protected], 010 - 280 10 71. Druk Drukkerij De Bie, Duffel, België. Dit magazine is gedrukt met plantaardige inkt op papier uit duurzaam bosbeheer. De weinige grafische restanten worden hergebruikt. De energie voor de drukpers is groen en CO2-vrij want gegenereerd door zonnepanelen.

en verder... foto: De freighter-vloot van het cargobedrijf van Air France-KLM Cargo is de meest brandstofefficiënte ter wereld.

Air France-KLM Cargo and Martinair Cargo P.O. Box 7700 1117 ZL Schiphol Airport The Netherlands T. +31 (0)20 64 98 000 F. +31 (0)20 64 94 553 [email protected] www.afklcargo.com

42

43

Inzichtelijk Om nog meer dergelijke duurzame oplossingen te ontwerpen, gaat CEVA de carbon footprint van alle transporten registreren en analyseren. ‘Omdat we van meerdere transportbedrijven en modaliteiten gebruik maken, is dat een complexe zaak, maar voor het eind van het jaar willen we in ieder geval al de CO2-uitstoot van onze top 100 klanten inzichtelijk maken, zodat we van daaruit nieuwe duurzame oplossingen kunnen uitwerken.’ Bedaf verwacht dat er vooral nog veel winst te halen valt in het verder samenvoegen van zendingen. ‘De uitdaging ligt daarbij met name in meer samenwerking met andere partijen in het last mile vervoer. Ook daarin willen we leidend zijn.’ •

48

Copex Air Cargo is gespecialiseerd in temperatuur gereguleerde agri-vracht en van oudsher al met ‘groen’ verbonden. Het bedrijf bestaat dit jaar op de kop af 90 jaar en Managing Director Gerrit Kloezeman wil dat ook voor de toekomst blijven garanderen. ‘Copex is niet alleen in tijd duurzaam, maar wil dit ook in de praktijk zijn’, zegt hij. ‘We willen graag deel uitmaken van een maatschappelijk verantwoorde en duurzame logistieke keten, waarmee we onze bijdrage leveren aan de maatschappij voor de toekomstige generatie.’ Copex Air Cargo werkt volop aan duurzame maatregelen en heeft dankzij die inzet dit jaar de Lean and Green Award ontvangen. Zo is het bedrijf vanaf 2010, samen met drie zusterondernemingen onder een gezamenlijk dak gaan opereren wat een aanzienlijke reductie van vrachtbewegingen opleverde. Het gebouw zelf heeft een zeer lage EPC-norm en is voorzien van verschillende duurzaamheidsmaatregelen waaronder zonnecollectoren, aanwezigheidsdetectie en daglichtregeling. Bovendien biedt Copex Air

CEVA Logistics P.O. Box 16 4100 AA Culemborg The Netherlands [email protected] www.nl.cevalogistics.com

49

foto: De nieuwe duurzame Eco-combi van D.J. Middelkoop & Zn. Duiven.

D.J. Middelkoop & Zn. Duiven B.V. Impact 4 6921 RZ Duiven T. +31 (0)26 312 00 24 F. +31 (0)26 388 63 47 [email protected] www.middelkoopduiven.com


50

Copex Air Cargo Folkstoneweg 202 1118 LN Schiphol P.O. Box 7545 1118 ZG Schiphol The Netherlands T. +31 (0)20 754 1080 F. +31 (0)20 648 4117 Het nieuwe pand van Copex heeft een zeer lage EPC-norm en is voorzien van verschillende duurzaamheidsmaatregelen.

[email protected] www.copex.nl


Gebundelde duurzame distributie van DHB levert een besparing van 30 procent op.

Goodman heeft al 120.000 m2 ontwikkeld aan duurzame en energievriendelijke panden in Venlo.

60

Nederland, België en Duitsland Extended gates van ECT’s deep-sea terminals zijn momenteel beschikbaar in Amsterdam, Moerdijk en Venlo in Nederland, Willebroek, Avelgem en Luik in België en Duisburg in Duitsland. Naar Duitsland is daarbij dankzij goede afspraken met de Nederlandse en Duitse douaneautoriteiten

Open netwerk European Gateway Services’ netwerk van extended gates is zeker geen closed shop. De deelnemende inlandterminals bieden op hun beurt per spoor en/of binnenvaart doorverbindingen naar tal van andere Europese bestemmingen en zijn ook verbonden met andere deep-sea terminals, zowel in Rotterdam als

en de duurzame kwaliteiten van een gebouw, ook het energiebewuste gebruik hiervan een geweldige bijdrage kan leveren aan energiereductie. ‘Met de onderzoeksresultaten in handen kunnen we gebruikers van zowel nieuwbouw als bestaande panden gerichte tips geven.’ Dat advies begint bij goede registratie van het energieverbruik. ‘Meten is weten. Dus zorg voor meer inzicht, vergelijk je energierekeningen en spoor de grootste verbruiksposten op. Van daaruit zijn verbeterpunten gerichter op te stellen. Kijk niet alleen naar eventuele energievretende oude installaties, maar juist ook waar quick wins te vinden zijn. Als je een pand betaalbaar wilt houden, moet je ook kijken naar bezuinigingen en die liggen vaak zomaar voor het oprapen. Zorg ervoor dat de dockdeuren zoveel mogelijk gesloten blijven en dat gaten en kieren preventief gedicht worden. Het licht kan tijdens de pauze gewoon uit en de lichtsterkte kan ook per ruimte aangepast worden aan het werkproces. In de expeditieruimte is meer licht nodig dan in de gangpaden, waar ook bewegingssensoren kunnen worden opgehangen. Daarnaast is het eenvoudiger om medewerkers te verwarmen met dikkere bedrijfskleding, dan een hoge temperatuur in het magazijn. Temperatuur 1 graad naar beneden scheelt al gauw 7% energiekosten.’ Goodman wil bedrijven helpen bij het vinden van nog veel meer energiebesparingmogelijkheden. ‘Nuchter en met beide benen op de magazijnvloer’, besluit Weijmans. ‘Dus bel ons gewoon eens op. Want: ‘To lower your energybill, it better be Goodman.’ •

60

daarbuiten. Op die manier ontstaat een zichzelf versterkend open netwerk, nemen de volumes verder toe en zijn nog meer duurzame spooren binnenvaartverbindingen mogelijk. European Gateway Services heeft in de toekomst bovendien de potentie voor uitbreiding overzee. Bijvoorbeeld via zusterterminals van ECT binnen Hutchison Port Holdings in Stockholm, Zweden en Gdynia in Polen.

56


De Truck Shuttle Service van Eurotunnel biedt niet alleen een veilige en snelle manier om goederen tussen Groot-Brittannië en het Europese vasteland te vervoeren; het is ook veel duurzamer dan de ferry.

Europe Container Terminals B.V.

Concreet CO2 besparen Door te kiezen voor

European Gateway Services verzekeren bedrijven zich van betrouwbaar, kostenefficiënt en vooral ook duurzaam achterlandvervoer: Op de website www.europeangatewayservices.com is precies te zien hoeveel CO2-uitstoot men voorkomt door een container in plaats van per truck, per trein of binnenvaartschip naar een extended gate te laten vervoeren. •

Europaweg 875 3199 LD Rotterdam Postbus 7385 3000 HJ Rotterdam T. +31 (0)181 27 82 78 F. +31 (0)181 27 83 15

image: Door te kiezen voor European Gateway Services verzekeren bedrijven zich van betrouwbaar, kostenefficiënt en vooral ook duurzaam achterlandvervoer.

[email protected] www.ect.nl www.europeangatewayservices.com


Freddy van Riemsdijkweg 24 5657 EE Eindhoven Nederland T. +31 (0)40 235 33 10 F. +31 (0)40 235 33 16 De LZV en, zoals hier, de DualFuel Bakwagen van G.SNEL zorgen voor een geoptimaliseerde en duurzame stadsdistributie.

61

Iedere nacht tussen 18.00 en 5.00 uur gonst het van de activiteit bij het distributiecentrum van G.SNEL in Woerden als zo’n 4500 pallets vanuit het warehouse en via crossdock worden geladen. Vijf jaar geleden is het bedrijf zich van internationale transporten gaan richten op de retail-distributie in de Benelux. Sinds februari met een tweede distributiecentrum in Venlo als ‘draaischijf ’ voor Duitse opdrachtgevers naar de Benelux toe. In de afgelopen vijf jaar heeft het bedrijf zich gespecialiseerd in logistieke dienstverlening. Naast enorme warehouses in Woerden waar ruim 40.000 pallets opgeslagen liggen, wordt er ook orderpicking gedaan voor grote en vele kleinere opdrachtgevers. Via het nachtelijke crossdock proces kan alles de volgende dag geleverd worden. G.SNEL komt elke dag in elke plaats in Nederland en België met haar eigen vrachtwagens en verzorgt hierbij ook de stadsdistributie naar onder andere doe-het-zelfzaken, tuincentra, bouwmarkten, lifestyle- dierenvoedings- en bloemenwinkels. Daarnaast verzorgt G.SNEL

levensmiddelendistributie en een groot nachtelijk distributienetwerk dat in de ochtend aansluiting vindt op het dagnetwerk. Met haar duurzame plannen won de vervoerder de Lean and Green Award 2010. Volgens Directeur Jan Hassing zit duurzaamheid ‘in de genen’ bij G.SNEL. ‘Ons verduurzamingsproces begon met simpelweg de kachel uitzetten in onze magazijnen, een betere bezetting op de vrachtwagens, verdichting van het netwerk en chauffeursopleidingen voor zuinig rijgedrag.’ G.SNEL deed daar nog een schepje bovenop door de inzet van een speciaal ontwikkelde boordcomputer, waarbij een stem de chauffeur waarschuwt bij onder meer te lang stationair draaien, te hard remmen, te hoge snelheid of een te lage versnelling. ‘Dit systeem en de overige maatregelen leveren een brandstofesparing tot 8 procent op.’ Aardgas G.SNEL heeft de afgelopen jaren ge-

investeerd in tientallen nieuwe EUR5 EEV trekkers. Sinds kort rijden ook twee innovatieve

62

Goodman Logistics

52

DHB-Logistiek B.V. Logistiekweg 18 4906 AB Oosterhout Nederland T. +31 (0)162 428 878 F. +31 (0)848 317 676 [email protected] www.dhb-logistiek.com


Het meest in het oog springende voordeel van vervoer door Eurotunnel is natuurlijk de snelheid. Van het ene spoorwegplatform in Calais naar de overkant in Folkestone in 35 minuten, wat betekent van de ene autosnelweg naar de volgende in minder dan 90 minuten. De check-in gaat gemakkelijk en snel en van te voren geregistreerde trucks kunnen vrijwel zo doorrijden. De tunnel biedt een streng beveiligde overtocht waarbij de lading met verschillende moderne apparatuur van buitenaf kan worden gecontroleerd waardoor er minimale problemen zijn met meereizende illegale immigranten en het hele transportsysteem snel kan blijven draaien. ‘Maar Eurotunnel Shuttle Service biedt bovendien de meest duurzame manier van vervoer over het Kanaal’, zegt hoofd communicatie John Keefe. ‘De elektrische locomotieven produceren maar zeer kleine hoeveelheden vervuilende gassen en een marginale hoeveelheid broeikasgassen. Bovendien is de elektriciteit die we gebruiken om de treinen te laten rijden grotendeels afkomstig uit Franse kern- en waterkrachtcentrales. Dat wordt nog ondersteund door de drie in 2010 op de Franse terminal geïnstalleerde windmolens, goed voor 24kwh. Een gevalideerd onderzoek wijst uit dat de transporten met Eurotunnel Shuttle Service maar liefst zo’n 20 keer minder CO2 en andere broeikasgassen uitstoten dan hetzelfde

transport per vrachtwagen op de ferry. Van 8,8 kg CO2 per Eurotunnel tot 158 kg CO2 per ferry.’ Omdat beide spoorplatforms aan weerszijden van de Kanaaltunnel enkele kilometers landinwaarts liggen, bespaart de Shuttle Service van Eurotunnel bovendien zo’n 25 kilometer aan ritafstand over de weg. ‘Minder kilometers, dus ook minder brandstof en minder uitstoot’, zegt Keefe. ‘Op onze speciale en gevalideerde CO2-calculator op de Eurotunnelwebsite kunnen klanten precies berekenen hoeveel uitstoot per trip dat scheelt en zwart op wit aan de eigen klanten laten zien hoe ‘groen’ het vervoer heeft plaatsgevonden. En dat is tegenwoordig voor veel opdrachtgevers bij bijvoorbeeld een tender een belangrijke factor. ’ Toekomstvisie Voor haar duurzame inzet heeft Eurotunnel al verschillende onderscheidingen ontvangen waaronder in 2009 the Carbon Trust Standard by the Carbon Trust Company. En vanuit haar verantwoordelijkheid en missie zet Groupe Eurotunnel duurzaamheid ook blijvend in het middelpunt van de eigen strategie. Deze is vastgelegd in een zevenpunten-plan voor de toekomst met onder meer plannen voor verdere CO2-reductie en afvalrecycling. ‘Maar we willen ook voorop lopen in het duurzaam transport van de toekomst. We willen grenzen verleggen, zoveel mogelijk processen verduurzamen en ook anderen er van

overtuigen dat dit de goede manier is’, licht Keefe toe. ‘Vaak krijgen we mensen mee aan boord als we ze ook laten zien dat ze met duurzaamheid niet alleen verantwoordelijkheid voor de maatschappij tonen maar bovendien echt stevig op de transportkosten kunnen bezuinigen en dus geld verdienen.’ Uitstootreductie Zelf heeft Eurotunnel in 2008/2009 de eigen carbon footprint verlaagt met 44 procent door in plaats van 50 procent energie uit Frankrijk en 50 procent uit GrootBrittannië de energieafname geheel te verschuiven naar Frankrijk. ‘Daarna hebben we in 2010/2011 de uitstoot nog eens met 20 procent verlaagd door verschillende maatregelen zoals efficiëntieverbeteringen, onze machinisten op een zuinigere manier te laten rijden en onder meer door verbeterde koelsystemen.’ Keefe verwacht dat railfreight in de toekomst sterk zal groeien en dat Eurotunnel ook op langere afstanden regelmatige diensten kan gaan aanbieden. ‘Bijvoorbeeld op speciale lijnen overal in Europa. ‘Het spoor zal nooit de deur tot deur mogelijkheid van de vrachtwagen kunnen vervangen, maar voor veel soorten lange afstand transporten biedt het spoor in de toekomst steeds meer een schoon, relatief snel, veilig en energiebesparend alternatief.’ •

58

Eurotunnel Freight Commercial Department Siège d’Exploitation B.P. 69 62904 Coquelles Cedex France T. +33 (0)3 21 00 64 65 F. +33 (0)3 21 00 61 59 [email protected] www.eurotunnelfreight.com

De transporten met Eurotunnel Shuttle Service stoten zo’n 20 keer minder CO2 en andere broeikasgassen uit dan hetzelfde transport per vrachtwagen op de ferry.

58

59

Eurotunnel

Du

bakwagens op aardgas met name door de Randstad. De hierbij gebruikte techniek is DualFuel waar aardgas bij diesel wordt gespoten, goed voor een besparing van maar liefst 40 procent aan CO2. ‘Deze techniek van een aardgas-diesel combinatie is niet nieuw, maar de toepassing op vrachtwagens wel’, vertelt Hassing. ‘Ik verwacht zeker dat deze CO2-uitstoot besparende techniek een grote vlucht zal nemen. We kunnen namelijk blijven werken met bestaande motoren en toch stukken schoner rijden.’ Hassing merkt dat steeds meer opdrachtgevers geïnteresseerd zijn in duurzame vervoerders. ‘Dienstverlenende bedrijven zoals de bouwbedrijven waarvoor we indirect veel vervoeren, kunnen hiermee gunstiger tenderen. Samenwerking met ons levert ze zo een hogere trede in de CO2-prestatieladder op.’ LZV-innovatie Een andere innovatie op de weg

is de LZV die G.SNEL als proef heeft rijden. Een combinatie van een heel korte citytrailer en een gewone trailer. We vervoeren de LZV tot aan een stadsrand, koppelen de trailer af, vervolgen de reis naar de binnenstad en pikken hierna de trailer weer op. De korte citytrailer is veel wendbaarder dan een bakwagen. Zo optimaliseren en verduurzamen we de distributie en kunnen we 60 procent meer vervoeren dan een gewone combinatie op de weg. Eind 2011 evalueert G.SNEL de nieuwe transportmethodes. Met alle verduurzamingsmaatregelen heeft het bedrijf al 28,4 procent CO2reductie bereikt. Veel meer dan de bij de

e ve b nden

62

64

G.SNEL Logistic Services Blekerijlaan 12 3447 GR Woerden Postbus 168 3440 AD Woerden Nederland T. +31 (0)348 490 100 F. +31 (0)348 411 885 [email protected] www.snel.nl

63

G.SNEL logistic services

Duu ame geb ed on w kke ng n de S h pho eg o

de bouwwereld merkt Verschuuren dat goederen niet meer op de bouwplek gehouden worden in verband met diefstal ‘Als iets nodig is, moet het daar direct geleverd worden en zonder duurzaam distributiesysteem zouden we door deze ontwikkeling vaker met lege wagens rijden.’ DHB is benaderd om dit duurzame partnerschap naar een internationaal systeem te brengen. In de nabije toekomst zal DHB dan ook de samenwerking met nieuwe vervoerders uitbreiden naar Engeland, Frankrijk en Duitsland. Toch pleit Marius Verschuuren voor een beperkt aantal partners. ‘Je bent zo krachtig als de zwakste schakel en juist de korte lijnen en het persoonlijke contact tussen de samenwerkende bedrijven maakt ons duurzame distributiesysteem ijzersterk en daarmee toekomstbestendig.’ •


Met een nachtelijke crossdock operatie en een efficiënt distributienetwerk is Logistiek Dienstverlener G.SNEL al behoorlijk verduurzaamd. Maar de vervoerder zet een stap verder met innovatieve stadsdistributie-bakwagens op aardgas en een unieke LZV van citytrailers.

Goodman

[email protected] www.goodman.com/nl

Meer duurzame distributie nodig Met name in

53

eurotunnel

57

G.snel

Horizontale samenwerking De coördinatie van de transporten is geregeld door een eigen ontwikkeld plannings- en informatiesysteem dat het aantal transporten zo beperkt mogelijk houdt. Alle vrachtwagens zijn uitgerust met een boordcomputer waarmee chauffeurs terug melden. Ook aan de opdrachtgever die de lading van het begin tot het eind kan volgen. Zo komt de situatie, waarbij de afnemer de eerste is die de opdrachtgever informeert over een eventuele schade, bijna niet meer voor. Dat duurzaamheid en efficiency hand in hand gaan blijkt ook uit de oplossing die de horizontale samenwerkers hebben bedacht voor het geval een adres verkeerd is doorgeven. Voordat de klant zijn order kan geven vindt er via het Web Order Entry and Information Systeem een validatie plaats van het adres door de klant. Zo is er een extra check en rijden chauffeurs geen extra kilometers.Ook bij de belading valt milieuwinst te halen. ‘Vaak wordt er voorbij gegaan aan de intelligentie van de mensen die zich met laden

bezig houden. Het zijn ware kunstenaars die bij ons moeiteloos dubbele ladingen in een oplegger of LZV plaatsen. Efficiënt stapelen heeft onze aandacht en we blijven onze mensen opleiden volgens de nieuwste inzichten.’ Door de duurzame en efficiënte distributie is DHB uitgegroeid tot een soort pakketdienst voor goederen van met name 5 kilo tot/met 5 pallets. ‘Specialistische pakketten vragen om extra aandacht. Zoals verf, bouwmaterialen met afwijkende maten, lengtegoederen, gevaarlijke stoffen en afwijkende palletmaten. Die kun je niet vervoeren met een standaardmethode maar vraagt om een persoonlijke service.’

Duurzame ‘overtocht’ door Eurotunnel


Energiebewust Bovendien bespreekt Goodman

grensoverschrijdend documentloos vervoer mogelijk. In België zijn de gesprekken met de Douane hierover in volle gang. Wat alle extended gates gemeen hebben is het grote aantal spooren/of binnenvaartverbindingen met Rotterdam, veelal met meerdere aankomsten en vertrekken per dag. Dit is vooral mogelijk dankzij de rol van ECT als vooraanstaand knooppunt in wereldwijde ladingstromen. De drie deep-sea terminals van ECT in Rotterdam behandelen tezamen vaak meer dan 100.000 containers per week. Het is de onmisbare basis om lading te kunnen bundelen en in een voor klanten aantrekkelijke frequentie per trein of binnenvaartschip door te zetten Europa in en vice versa.

regio. Zijn er afgesloten binnensteden? Strengere milieunormen of evenementen op komst? De chauffeurs weten de weg.’

DHB Logistiek


Innovatie in rap tempo


hoog kwaliteitsniveau te huur aanbieden, waarbij we letten op locaties in de buurt van intermodale terminals. Hiermee proberen we zoveel mogelijk in te spelen op de wensen van onze klanten. We kijken mee hoe de supply chain in elkaar steekt, het voorraadbeheer, de ontkoppelpunten en zoeken gerichte oplossingen.’

op de deep-sea terminal geen omkijken naar hun lading. De containers reizen direct na lossing van het zeeschip door naar het achterland. Pas bij de inlandterminal is het nodig dat bedrijven in actie te komen voor het afhandelen van hun douaneformaliteiten. Veelal dicht bij de eindbestemming is just-in-time belevering van distributiecentrum of productielocatie vervolgens optimaal te organiseren. Alle relevante partijen in de logistieke keten kunnen aan European Gateway Services deelnemen: rederijen, expediteurs, vervoerders en verladers. Het transport tussen Rotterdam en een extended gate organiseert ECT steeds in nauwe samenwerking met betrouwbare logistieke partners.

‘Rijden met lege vrachtauto’s is voor niemand efficiënt’, zegt Marius Verschuuren, directeur van DHB. ‘In economisch zware tijden laten veel bedrijven hun eigen auto’s koste wat kost rijden, terwijl als ze deze stil zetten en zoeken naar samenwerking er veel meer economische- en milieuwinst is te behalen.’ Daarom bundelden in 2007 de familiebedrijven De Graaf , Thijs, Tielbeke en Wesseling uit Nederland en het Belgische Distrilog en Jean Heck hun krachten en bieden onder de overkoepelende naam DHB de garantie dat de Euro 5 vrachtwagens altijd vol geladen zijn. Deze duurzame distributie levert maar liefst 30 procent besparing op het aantal gereden kilometers. De regionale bedrijven wisselen bij nachtelijke crossdock operaties goederen uit en bezorgen binnen 24 uur in de Benelux. Zo biedt DHB de mogelijkheden van een grote organisatie met de service van een klein bedrijf en blijft de aanpak persoonlijk. ‘Juist familiebedrijven zijn sterk in service op maat. Onze klanten hoeven niet met hun vraag naar een callcentrum en krijgen direct antwoord. Ook maken we optimaal gebruik van de locale kennis van de vervoerders in de

52

Europe container terminals


Een modern, duurzaam pand betekent al een enorme besparing op de energierekening. Maar ook het gedrag van de gebruiker is van invloed. Met de praktische tips van Vastgoedontwikkelaar Goodman kan iedereen veel extra energie en geld besparen.


56

Vastgoedontwikkelaar laar adviseert over duurzaam gebruik pand

Portbase

Max ma e CO2 edu e doo mu moda e op o ngen

G oene op ag goed voo we kneme

66

SADC


Duurzame distributie door verregaande samenwerking tussen de zes partners van Distributie Holland België-Logistiek levert een efficiënt, persoonlijk en gespecialiseerd vervoersnetwerk op.


Onder de naam European Gateway Services heeft ECT, winnaar van de Lean and Green Award in 2010, een aantal nieuwe diensten in de markt gezet om het vervoer naar het achterland efficiënter, betrouwbaarder en duurzamer te maken. De basis van deze dienstverlening is een zich steeds verder uitbreidend Europees netwerk van inlandterminals. Deze terminals fungeren als extended gates van de deep-sea terminals in Rotterdam en zijn daarmee via hoogfrequente spooren binnenvaartdiensten duurzaam verbonden. Aanvullende (douane)services maken op deze trajecten bovendien documentloos vervoer mogelijk onder ECT’s verantwoordelijkheid, eventueel in combinatie met een tijdgarantie. ECT garandeert in dat geval dat containers altijd op het afgesproken tijdstip op de inlandterminal zijn. Als in Rotterdam een container onverhoopt de aansluiting met een binnenvaartschip of trein mist, dan wordt als alternatief de vrachtwagen ingezet. Dankzij het European Gateway Services concept hebben bedrijven

D.J.Middelkoop & Zn Duiven


Rhenus Airfreight Handling ‘Rhenus Airfreight Handling, onderdeel van Rhenus Logistics, verzorgt voor Copex het transport op de luchthaven en werkt samen met zes gebiedssterke transporteurs voor het verdere wegtransport in verschillende Nederlandse regio’s’, vertelt Rhenus General & Security Manager Willem Homburg. ‘En voor Copex is het van belang dat ook Rhenus en de samenwerkende transporteurs verduur-

zamen zodat een compleet duurzaam netwerk ontstaat.’ Dat gebeurt onder meer met de geïnspireerd geraakte logistiek dienstverlener TLS uit Apeldoorn die zich inmiddels ook heeft aangemeld voor het Lean and Green programma. Elektrische oplaadpunten ‘Ook op Schiphol zelf zijn we als Rhenus Airfreight Handling bezig met verduurzaming van onze activiteiten’, vertelt Homburg. Met name op het gebied van elektrisch vervoer. We voegen elektrische oplaadpunten toe aan ons gezamenlijke duurzame pand in Schiphol-Rijk, zodat onze klanten en wijzelf daar hun voertuigen kunnen opladen. Zelf willen we vervolgens al ons kleine materieel dat we gebruiken voor airfreight handling vervangen voor elektrische voertuigen. Copex Air Cargo is een mobiliteitsscan gestart voor het personeel en biedt onder andere elektrische leaseauto’s aan. Zo zorgen we ervoor dat we, daar waar het maar enigszins mogelijk is, zoveel mogelijk duurzame oplossingen creëren.’ •

Met European Gateway Services maakt ECT succesvol werk van het vergroten van het marktaandeel van spooren binnenvaartvervoer. De crux: een hoge frequentie van duurzame verbindingen tussen deep-sea terminals en inlandterminals en de klant zoveel mogelijk werk uit handen nemen.

55

vanuit haar maatschappelijke verantwoordelijkheid welke energiebewuste keuzes de klant kan maken en welke duurzame, betaalbare oplossingen in het pand aangebracht kunnen worden. ‘Een aantal zaken is meestal al standaard ingebouwd; zoals goede isolatie van daken en wanden, zoveel mogelijk daglicht in het magazijn en hoge rendementen van verlichting en verwarming. Daarnaast zijn duurzame oplossingen mogelijk zoals moving sensors, externe dockhouses en regenwaterrecuperatie.’ Uit een onderzoek dat Goodman in samenwerking met Connekt en NHTV bij verschillende bedrijven heeft laten uitvoeren kwam bovendien naar voren dat naast de locatie van het magazijn

Duurzaam vervolg Copex Groep beslaat drie modaliteiten. En, naast voor Air Cargo, is het compensatieprogramma CO2PEX inmiddels ook beschikbaar voor scheepvaart. ‘De volgende stap

is dat we ook duurzaam wegtransport kunnen leveren, zodat de hele Copex Groep groen transport biedt.’ Daarvoor sluit Copex Groep zich in samenwerking met zusterbedrijf Rhenus Airfreight Handling aan bij het samenwerkingsverband tussen duurzame vervoerders en verladers Green Care Transport. De hierbij aangesloten logistiek dienstverleners conformeren zich aan een verplichte jaarlijkse CO2-reductie van 3 procent en compenseren vervolgens bovendien de uitgestoten CO2 in zogenaamde CO2-credits van de Climate Neutral Group.


54


Lean and Green Voor alle duurzame inspanningen en een goed uitgewerkt duurzaam plan ontving D.J. Middelkoop & Zn. Duiven dit jaar al de Lean and Green Award. ‘Onlangs hebben we bovendien ons wagenpark uitgebreid met een LZV die we zowel overdag als ’s nachts inzetten en zo weer een truck en vele kilometers uitsparen. Daarnaast testen we alternatieve brandstoffen zoals CNG en LNG. Naar verwachting gaan we er volgend jaar al mee rijden.’ De volgende stap is volgens Tjeerd Middelkoop de samenwerking met verladers. ‘We denken dat zo’n 90 procent van alle vrachten die met 24-uurs service worden vervoerd, eigenlijk ook wel een dag kunnen wachten. Dat bespaart veel overbodige kilometers en levert ook voor de verlader een kostenvoordeel op. Als we zo nog meer de beladingsgraad en dropsize kunnen optimaliseren, betekent dat een enorme besparing op CO₂-uitstoot. Anders gezegd: iets minder welvaart, maar veel meer welzijn.’ •

54

‘Gebruiker, wees je bewust van je energieverbruik’, zegt Ruud Weijmans, country manager Nederland van het internationale vastgoedbedrijf Goodman. ‘Als een logistiek onderneming een prachtig duurzaam, goed geïsoleerd magazijn gebruikt, maar de medewerkers laten ramen en deuren open staan, kost dat alsnog veel energie en onnodig geld. Kijk daarom als manager eens kritisch en nuchter naar het energieverbruik van je magazijn alsof het je eigen huis is. Door het energiebewustzijn in de hand te nemen en het personeel met eigen ideeën te laten komen, kun je wel 20 tot 40 procent op het energiegebruik besparen.’ Het beursgenoteerde Goodman is actief in logistiek vastgoed, ontwikkelt nieuwbouw en biedt wereldwijd de mogelijkheid magazijnen vanaf 5.000 m2 te huren. In Europa beheert Goodman 110 panden, goed voor een kleine 4 miljoen m2, waarvan zo’n tien procent in Nederland en een totale waarde van 2,1 miljard euro. ‘Als bedrijf hebben wij een groei doorgemaakt van 25 procent ten opzichte van vorig jaar. Onze kracht is vooral dat we nieuwe, moderne panden met een

Cargo sinds vorig jaar de CO2-compensatieprogramma’s CO2PEX en Climate Save aan. De hoeveelheid milieubelastende stoffen die transporten opleveren, berekent de expediteur door en biedt haar voornamelijk groene klanten CO2compenserend of geheel klimaatneutraal transport aan, door een milieuopslag te compenseren in de projecten van de Climate Neutral Group. Van grote windmolenparken tot kleine biogasinstallaties in Afrika. Verschillende milieubewuste klanten hebben al bewust de keuze gemaakt voor dat ‘groene’ tarief en Kloezeman hoopt dat ook steeds meer anderen die verantwoordelijkheid zullen nemen. De kosten voor die duurzame stap reduceert Copex onder meer door zoveel mogelijk overbodige stoffen, zoals verpakkingsmateriaal, uit de lading te filteren.

[email protected] www.bek-verburg.nl

Groene synergie

Ladingbundeling creëert duurzaamheid

stop, en hebben minder snel nieuwe distributiecentra nodig. Dat betekent niet alleen een enorme kostenbesparing, maar ook minder congestie en veel minder kilometers en CO₂-uitstoot. Dankzij die bundeling en sinds onze toetreding hebben we zes vrachtwagencombinaties van de weg kunnen halen. Daarmee besparen we jaarlijks een half miljoen kilometer; bijna 450.000 kilo CO₂. Omdat iedere aangesloten vervoerder de eigen regio bedient, verlaagt Teamtrans bovendien de binnenstadbelasting. ‘En de aangesloten logistiek dienstverleners kunnen ook als stadsrandhub fungeren door niet aangesloten vervoerders, toch de mogelijkheid te geven hun zendingen bij ons aan te bieden. Zo geeft Teamtrans bovendien een antwoord op het stadsdistributievraagstuk.’



Samenwerkingsverband Vanuit die gedachte is Middelkoop Duiven sinds 2007 onderdeel van Teamtrans. Een samenwerking met 13 regionaal gespecialiseerde logistiek dienstverleners die vanuit één centraal distributiepunt zendingen met elkaar uitwisselen. ‘In plaats van concurrenten zijn we nu opdrachtgevers en klanten van elkaar. Drie keer per nacht rijden we naar Nieuwegein, wisselen daar goederen uit en gaan weer terug naar onze eigen regio. Zo verhogen we de beladingsgraad en de dropdichtheid, rijden minder kilometers per

Goodman logistics

DhB logistiek


51

eCt


Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en duurzame logistiek zijn bij D.J. Middelkoop & Zn. Duiven al jaren vanzelfsprekend. ‘We vinden het belangrijk om verantwoordelijk om te gaan met het klimaat en werken dan ook al met verschillende vooruitstrevende duurzame oplossingen’, zegt directeur Tjeerd Middelkoop. Naast afvalscheiding en chauffeurstraining ‘Het Nieuwe Rijden’ deed Middelkoop ook een duurzame investering in het warehouse. ‘In 2007 lieten we een uitbreiding bouwen waardoor het vloeroppervlak verdubbelde, maar door verrijdbare stellingen te gebruiken, creëerden we tegelijkertijd een verviervoudiging van de opslagcapaciteit. Omdat er altijd maar één gang met verlichting open is, besparen we bovendien veel energie.’ Middelkoop Duiven is gespecialiseerd in de distributie van non food consumentenproducten naar de retail. Het bedrijf verwerkt met 82 vaste medewerkers en 28 eigen vrachtwagens gemiddeld zo’n 1300 zendingen per etmaal. ‘En we denken dat die stromen anders georganiseerd kunnen worden dan de meeste transporteurs al jaren gewend zijn’, benadrukt Tjeerd Middelkoop. ‘Want waarom achter elkaar aan rijden met halfvolle vrachtwagens, als het ook vol kan en je daarmee veel kilometers en CO₂-uitstoot bespaart?’

T. +31 (0)10 428 77 44 F. +31 (0)10 428 77 49

47

Copex air cargo/Rhenus airfreight handling


Naast verschillende energiebesparende maatregelen en participatie in het duurzame vervoerders-samenwerkingsverband Teamtrans, maakt logistiek dienstverlener D.J. Middelkoop & Zn. Duiven ook duurzame afspraken met verladers. ‘Moet die lading er echt vandaag zijn?’


50

CEVA Logistics DJ middelkoop

Montrealweg 140 3197 KH Rotterdam Nederland

foto: Kenny Baas (l) en John van Mullem: ‘Afval is ooit een product geweest en dat moet het ook weer worden.’

Bek & Verburg

Copex Air Cargo, de eerste luchtvrachtexpediteur die dankzij verschillende duurzame maatregelen de Lean and Green Award heeft gewonnen, zet verdere ‘groene’ stappen over de weg samen met zusterbedrijf Rhenus Airfreight Handling.

CEVA, Head Office

foto inzet links: Maarten Bedaf (l) en Robert Wieggers: We willen onze duurzame ambities waarmaken.’

48

Enorme besparing dankzij goederenbundeling

hebben het betrouwbare maritieme afvalverwerkingsbedrijf een VWA-certificaat voor afvalverwerking van buiten de EU en zowel de ISO 9000 als de ISO 14001 certificering opgeleverd. Daar komt zeer binnenkort ook nog de ISO 26000 certificering voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen bij. Sinds juni 2011 is het bedrijf de trotse eigenaar van de zogenoemde Green Award, inclusief zeer hoog ‘rapportcijfer’.

46

Bek & Verburg B.V.

46


Klant centraal Daarnaast zoekt CEVA naar gerichte duurzame maatregelen die een duidelijke toegevoegde waarde voor specifieke klanten hebben. ‘Zo integreerden we vanuit het distributiecentrum bij Roosendaal de transporten richting de Nederlandse binnensteden voor diverse klanten’, vertelt Sector Manager Consumer & Retail Maarten Bedaf. ‘Dat betekende dat we de brandstofesparing hebben kunnen gebruiken om een serviceverhoging te realiseren tegen dezelfde prijs.’ Op een meer strategisch niveau herontwierp de logistiek dienstverlener de keten van Wärtsilä. Dat leidde tot een verschuiving van de stromen naar Nederland en een nieuw warehouse in Kampen, waardoor er meer voormalige luchtzendingen over de weg konden. Wat ook weer een grote brandstofesparing opleverde.

Nog praktischer was de oplossing voor de NACCO Materials Handling Group, producent van de merken Hyster en Yale, dat voor het vervoer van grote heftrucks richting Canada, diepladertransport richting de haven gebruikte. ‘Het idee was om een kadewand te plaatsen in een zijtak van de Waal’, vertelt Bedaf. ‘De trucks gaan nu per barge naar Zeebrugge. Een enorme kostenbesparing voor de klant met uiteraard een geweldig duurzaam voordeel.’


dringingen van de carbon footprint. ‘De Award is eigenlijk maar een eerste stap’, zegt Robert Wieggers, Head of Solution Design. ‘We willen ook onze ambities waarmaken en het Lean and Green logo verdienen.’ CEVA levert met 50.000 werknemers op 1.200 locaties in 170 landen wereldwijd logistieke diensten aan honderden klanten. In België en Nederland heeft het concern 24 sites met ruim 400.000 m2 vloeroppervlak. De 35 eigen vrachtwagens, aangevuld met charters beleveren dagelijks met name ziekenhuizen en winkelstraten met uiteenlopende producten. ‘En dat doen we zo duurzaam mogelijk’, zegt Wieggers. ‘De lean-mentaliteit zit diep geworteld in al onze operaties; overal kijken we hoe we verspilling kunnen elimineren of beperken. Zo willen we de hele keten steeds meer met een end-to-end approach regiseren en waar mogelijk stromen combineren.’ In Nederland heeft CEVA bijvoorbeeld de vrachtlijnen van Den Haag en Oss kunnen samenvoegen, wat een brandstofen uitstootbesparing van meer dan 20 procent opleverde.

VWA-certificaat Al die inspanningen bij elkaar

‘Vrijwel alle punten die we konden krijgen, zijn ook toebedeeld’, zegt Baas. ‘We varen alleen nog niet diesel-elektrisch omdat we dat nog te storingsgevoelig vinden, maar in de toekomst behoort dat zeker tot de mogelijkheden.’ Naast de vestigingen in Amsterdam en Rotterdam en een groeiend aantal klanten aan de walzijde van de haven, telt Bek & Verburg inmiddels ook steeds meer klanten en depots in vijf kleinere havens. Van Den Helder tot Moerdijk. Vrachtwagens brengen daar het scheepsafval naar een plaatselijk depot waar het drie keer per week per inzamelschip wordt opgehaald. ‘Voor ons is duurzaamheid eigenlijk al jaren heel vanzelfsprekend. En ons toekomstbeeld is dat iedereen daaraan mee gaat werken. Alle schepen zouden bij binnenkomst in Nederland standaard hun vuil moeten afgeven en bij uitvaren opnieuw zodat wij het netjes kunnen verwerken en afval op zee overboord gooien tot het verleden behoort en hiermee de kwaliteit van de samenleving verbetert.’ •

Samenwerken aan een volledig groene keten Nieuwsblad Transport ~ november 2011


CEVA Logistics was een van de eerste logistieke dienstverleners die al in 2008 voor haar duurzame plannen een Lean and Green Award ontving. Sindsdien werkt het bedrijf hard door aan optimalisering van de supply chain en het terug-

den opgericht. Het werd tijdelijk onderdeel van Watco en later Sita, tot vader Daan van Mullem het in 2004 weer terugkocht en het bedrijf vervolgens razendsnel zag groeien. Hij startte met een voor die tijd hypermodern schip. Dat aantal is inmiddels gegroeid naar 21 varende inzameleenheden en 70 man personeel dat on-

[email protected] www.bctn.nl

45

Copex/rhenus


Andere in Nederland doorgevoerde duurzame maatregelen zijn onder andere modernisering van het wagenpark en chauffeurstrainingen. ‘We hebben inmiddels een aantal positief verlopen testen gedaan met een vrachtwagen op aardgas en willen binnenkort tenminste één vrachtwagen, als pilot, van dit type aan de vloot toevoegen. Daarnaast bekijken we of we een aantal van de huidige wagens geschikt kunnen maken voor biodiesel.’ Bovendien pakte CEVA de warehouses aan met maatregelen als lichtbeheersing, zonnecollectoren en betere isolatie. ‘We willen ook daar een serieuze CO2-reductie bereiken.’

Groene vloot Bek en Verburg is 50 jaar gele-

T. +31 (0)24 374 32 95 F. +31 (0)24 foto: Transport per binnenvaartschip is relatief energiezuinig en levert een aanzienlijke CO2reductie van op.

der leiding van bedrijfsleider en zoon John van Mullem staat. ‘Telkens proberen we de meest milieuvriendelijke schepen aan te schaffen en onze werkmethodes aan te passen aan de nieuwste duurzame innovaties’,vertelt hij. ‘Ook zijn alle machines uitgerust met roetfilters en onze inzamelschepen draaien bovendien al lang op zwavelarme EN 590; veel schoner dan scheepvaartdiesel.’ Bijzonder is vooral ook de duurzame manier waarop het bedrijf al tien jaar duwbakken schoon maakt. Het vervuilde water wordt opgevangen, gefilterd en vervolgens weer gebruikt voor de volgende duwbak. Alle schepen zijn bovendien uitgerust met een Automatic Identification System, zodat ze zichtbaar zijn voor andere schepen en geen onnodige vaaruren onderweg hoeven te maken. Bovendien zijn binnen de onderneming enkele bewuste duurzaamheidsprogramma’s gestart. Van een papierreductieprogramma tot een cursus duurzaam varen voor de schippers.

BCTN

Duurzaam in alles Onder het motto making business flow; CO2 low, werkt CEVA Logistics op alle niveaus van de supply chain aan energiebesparing, duurzame oplossingen en betere stroomlijning voor haar klanten.

Hogelandseweg 88 6545 AB Nijmegen Postbus 130 6500 AC Nijmegen

‘Als je beroepsmatig met het milieu te maken hebt, moet je er ook voor zorgen’, zegt Kenny Baas, financieel manager bij Bek & Verburg. ‘Onze missie is het schoonhouden van de zeeën. Wij zijn eigenlijk een soort drijvende milieustraat. Wij halen in de verscheidene Nederlandse zeehavens afval op van schepen en sorteren dat, als enige in de wereld, aan boord van onze eigen inzamelschepen al gedeeltelijk voor.’ De inzamelschepen van Bek &Verburg zijn daarvoor uitgerust met sorteercontainers voor de verschillende soorten scheepsafval. Van papier en glas tot hout en gevaarlijk afval. Ook bij aanvaringen op de Noordzee wordt het afvalverwerkingsbedrijf ingeschakeld voor opruimwerkzaamheden. Samen met stichting KIMO werkt het bedrijf al 10 jaar mee aan een project waarbij vissersschepen het afval uit visnetten in speciale bigbags deponeren dat Bek en Verburg vervolgens kosteloos uitsorteert. ‘Afval is ooit een product geweest en dat moet het ook weer worden’, zegt Baas. ‘Na uitsorteren blijft slechts 7 procent over als restafval. De rest is gewoon recyclebaar.’



binnenvaartvervoer zo ‘groen’ mogelijk maken en vaart daarom bijvoorbeeld al enkele jaren met zwavelarme diesel (EN 590). Dat geldt ook voor de heftrucks op de terminal. Deze zijn, net als de vrachtwagens, bovendien daar waar mogelijk uitgerust met roetfilters en een groot deel van de vrachtwagens voldoet aan Euro 5 normen. Daar-

44

BCTN

44

Air France-klm cargo/martinair cargo CeVa logistics

Voorsprong BCTN wil het al relatief duurzame

Innovatie Een andere energiebesparende innovatie zit ingebouwd in de kranen op de terminal. De motor werkt als een dynamo. Als de kraan zakt, wordt de energie die dat oplevert opgevangen en teruggegeven aan het net. Jaarlijks publiceert BCTN al de CO2-footprint die de transporten opleveren. ‘De volgende stap die we gaan nemen, is een online TUV- gecertificeerde CO2-calculator waarmee klanten ook zelf kunnen berekenen hoeveel uitstoot het intermodaal vervoer bespaart.’ Die besparing wil BCTN in de toekomst nog verder laten toenemen onder meer door in afstemming met de rederijen, steeds beter de export- en importstromen op elkaar af te stemmen, waardoor containers nog optimaler kunnen worden gevuld. •

De stofzuigers van de haven, dat is de bijnaam van maritiem afvalverwerkingsbedrijf Bek & Verburg. Al jaren ruimt deze familieonderneming zo milieuvriendelijk mogelijk het afval op van schepen in de verschillende Nederlandse havens.


Betrokken medewerkers Ook kleinere initiatieven dragen bij aan het duurzame karakter van Air France-KLM Cargo. Zo heeft een groep be-

waarmee brandstofgebruik en dus de uitstoot van CO2 wordt verminderd, is het terugbrengen

42

bijvoorbeeld vrachten uit Nijmegen en Wanssum, haalt BCTN maximale synergie uit dat uitgebreide eigen materieel. ‘Naast die de relatief lage CO2-emissies en lage kosten vanwege de grote volumes, heeft het containervervoer door BCTN vooral ook hoge betrouwbaarheid, efficiëntie en punctualiteit als voordeel’, benadrukt Zonneveld. ‘Omdat onze terminals nabij de ontvanger of exporteur gelegen zijn, is de afstemming betreffende het exacte tijdstip van levering zeer eenvoudig en bovendien flexibel. Hierdoor zijn we nagenoeg altijd op het gewenste tijdstip aan het dok waardoor er ook geen onnodige wachttijden optreden bij de laaden losploegen van het ontvangende of verschepende warehouse, wat weer een kostenbesparing betekent.’


Minder gewicht Een ander belangrijk onderdeel

Samen compenseren Niet alleen de mede-

‘Transport per binnenvaartschip is relatief energiezuinig en levert al snel een CO2-reductie van 20 tot 40 procent op ten opzichte van vrachtwagenvervoer’, vertelt commercieel directeur bij BCTN Bertwin Zonneveld. ‘En omdat BCTN als grote logistiek dienstverlener met verschillende eigen terminals in het achterland, vrachten optimaal kan combineren en de beladingsgraad richting de zeehavens telkens zo groot mogelijk maakt, betekent dat efficiëntievoordeel bovendien een nog lagere uitstoot per container per kilometer.’ BCTN vervoert containers van- en naar de havens van Rotterdam en Antwerpen met 12 eigen binnenvaartschepen en bovendien vanaf de eigen terminals verder per vrachtwagen. De logistiek dienstverlener heeft terminalhubs onder eigen beheer in zowel Den Bosch, Nijmegen als Wanssum en een aandeel in de containerterminal Twente. Bij elkaar vervoeren de terminals een volume van ruim 400.000 teu per jaar wat neerkomt op circa 10 procent van het totale Nederlandse containervolume en ongeveer 30 procent van het intermodale volume. Daarnaast beschikt BCTN over het eigen transportbedrijf ICTN voor de laatste kilometers over land. Door de centrale bargeplanning en de samenvoegingsmogelijkheden van



werkers worden uitgenodigd om bij te dragen aan een beter milieu, ook klanten kunnen een steentje bijdragen. Als eerste grote carrier, biedt Air France-KLM Cargo haar klanten de mogelijkheid om CO2-emissies te compenseren. Elke compensatie-euro wordt gestoken in speciale projecten gericht op hernieuwbare energie en energie-efficiëntie. ‘Alle overheadkosten nemen wij voor onze rekening. Een mooie kans om samen met onze klanten te werken aan een schonere wereld. En, laten we eerlijk zijn: een schone wereld is iets waar we allemaal baat bij hebben’, besluit Eurlings. •

trokken medewerkers het idee aangedragen om houten pallets slimmer te hergebruiken en aan het eind van de gebruikscyclus te recyclen. ‘We moedigen onze medewerkers constant aan om met ideeën te komen die kunnen leiden tot besparing, of het terugbrengen, van de impact op het milieu’, zegt Eurlings. ‘De beste ideeën worden uitgevoerd en beloond. Op deze manier creëren we bewustzijn door de hele organisatie. We hebben al vele goede voorstellen kunnen testen.’


Schone scheepsafvalverwerking

naast behoorde BCTN tot de eerste groep vervoersondernemingen met een Lean and Green Award en ondertekende het bovendien in 2009 het Nijmeegs Energie Convenant (NEC) waarmee bedrijven afspreken jaarlijks minimaal 3 procent energie te besparen. ‘Die doelstelling hebben we met verschillende nieuwe maatregelen al ruimschoots gehaald’, zegt Zonneveld. ‘Zo maakt BCTN gebruik van walstroom voor haar binnenschepen. Zij sluit dit gewoon aan op de groene stroom van het energienet, wat een besparing is op CO2-uitstoot en een stuk minder lawaai maakt. Dat geldt ook voor de volledig elektrische spreader. Deze is uitgerust met automatische demping en een benaderingsschakelaar die er voor zorgt dat de snelheid automatisch afneemt als het frame een container nadert.


van het gewicht in de vliegtuigen. Door constante ontwikkeling is het gewicht van de cargocontainers de afgelopen vijftien jaar teruggebracht van 105 naar 65 kilo. Ook de efficiëntie binnen de distributie en opslag van Unit Load Devices (ULD’s) is geoptimaliseerd waardoor er niet onnodig lege containers getransporteerd worden. Eurlings: ‘Innovatie is het kernwoord van ons MVO-beleid. Binnenkort wordt bijvoorbeeld de Full Composite Herculight pallet op de markt gebracht. Een pallet van kunststof in plaats van aluminium die een gewichtbesparing tot maar liefst 35 procent oplevert. Air France-KLM Cargo was de mede-initiatiefnemer van het project dat deze pallet ontwikkelde en heeft de pallet uitgebreid getest. Een ander project waar we nauw bij betrokken zijn, is de innovatie van speciale lichtgewicht netten om pallets mee in te pakken. Deze netten wegen slechts acht kilo, een groot verschil met de oude netten die maar liefst achttien kilo’s wegen. Daarnaast nemen ze amper water op, wat in het geval van regen kan leiden tot een vermindering van gewicht tot 17 kg. Door dit soort ontwikkelingen wordt onze equipment steeds lichter en blijven we ons brandstofgebruik en dus CO2-emissie verminderen.’

Bek&Verburg


Intermodaal containervervoer per barge is niet alleen zeer betrouwbaar en goedkoop, maar ook de meest groene vorm van transport. Die voorsprong wil de grootste intermodale binnenvaart-transporteur BCTN vasthouden en loopt daarom voorop in duurzame maatregelen.

Nieuwsblad Transport ~ december november 2010 2011


Eurlings is portefeuillehouder van het MVObeleid van KLM en als chairman van Air FranceKLM Cargo tevens verantwoordelijk voor duurzaamheid in de vrachtsector. ‘Het is belangrijk om doorlopend te innoveren en investeren in duurzaam transport. Ik ben trots dat Air FranceKLM hierin liever voorloper dan volger is. We hopen daarmee ook anderen bewust te maken van het belang van een duurzame luchtvaartsector.’ Dat Air France-KLM eerste is geworden in de Dow Jones Sustainability Index is onder meer te danken aan de vele initiatieven van het bedrijf op het gebied van duurzaam transport. Zo vernieuwt Air France-KLM continu haar vloot; een investering in schonere en stillere vliegtuigen. De freighter-vloot van het cargobedrijf is daardoor de jongste en meest brandstofefficiënte ter wereld. Innovaties als het rijden en vliegen op biobrandstof dragen verder bij aan de brandstofefficiëntie. De vluchten tussen Parijs en Amsterdam worden deels uitgevoerd op biodiesel. En, naast het elektrische vervoer, rijden er op en rond Schiphol sinds september veertig grondtransportvoertuigen van KLM en Schiphol op 100 procent tweedegeneratie-biodiesel.


Duurzaam, betaalbaar en op tijd!


BCtn


Air France-KLM is voor het zevende jaar op rij in de Dow Jones Sustainability Index uitgroepen tot de nummer één in de luchtvaartsector. Camiel Eurlings, Managing Director KLM, vertelt over het vooruitstrevende MVO-beleid van de luchtvaartmaatschappij.




air France-klm Cargo

‘Innovatie is het kernwoord van ons MVO-beleid.’

bed

en maa

68

Unifeeder

happ

70

WDP Nederland

Fast movers


Jampotjes en zakdoekjes samen onderweg Nieuwsblad Transport ~ november 2011

Met Green Care Transport loopt SCA Hygiene Products voorop in een duurzaam samenwerkingsverband met meerdere vervoerders en binnenkort ook collega verladers. auteur: Wieger Favier ~ fotografie: Wieger Favier, logo: Green Care Transport

Z

owel jampotjes als zakdoek jes staan laat in de ochtend in lange rijen gebroederlijk klaar voor de laaddocks in het stra tegisch gelegen distributie centrum van Bakker Groep en Nabuurs in Hazeldonk, vlakbij de Belgische grens. Riny Strik, Regional director business logistics bij SCA Hygiene Products loopt trots over het middenpad. Zowel de metershoge stel lingkasten achter hem als de laadzones staan vol met de producten van de Zweedse multina tional; van Edet toiletpapier en Tena incontinen

tiemateriaal tot Tempo tissues en Libresse maandverband. Op zich al een indrukwekkend gezicht, maar wat dit distributiecentrum vooral zo bijzonder maakt is dat het daarnaast ook rij kelijk gevuld is met de jam en frisdranken van samenwerkingspartner Hero. Het ‘Fast Moving Goods Consolidation Center’, zo hebben de hier samenwerkende vervoerders en verladers dit distrubutiecentrum gedoopt. Al in 2007 startten de twee verladers hier samen met Bakker Groep en Nabuurs een samenwerkings verband waarbij ze de traditionele supply chains doorbreken en hier de ladingstromen samen

voegen. ‘Juist de relatief zware producten van He ro passen uitstekend bij onze producten die haast niks wegen. Hierdoor kunnen we onze vrachtwa gens voller laden, waardoor we veel kilometers uitsparen en daarmee brandstof en dus ook CO2uitstoot reduceren.’ En dat betekent ook een fi nanciële besparing. ‘Het centrale computersysteem rekent keurig per levering uit hoeveel we verdienen.’ Die exacte ver diencijfers waren overigens bij aanvang nog niet helemaal duidelijk en dus ook niet of de ene partij er meer profijt van zou hebben dan de ander. ‘Toch heeft dat ons er niet van weerhouden om van start

te gaan. Bij innovaties horen kleine onzekerhe den, maar als je het doorzet, levert het ook vaak veel op.’ Het vernieuwende initiatief leverde de vier bedrijven een nominatie voor de Logimatch Award 2008 op voor logistieke samenwerking en een emissiebesparing van 19 procent. Maar het ambitieuze SCA wil nog veel uitstoot reduceren en verdere samenwerking met meerdere verla ders en vervoerders aangaan en startte daarom het Green Care Transport. Natuurlijk groen De SCA-Group is van oor sprong een bosbouwbedrijf en bezit nog altijd

5

Fast movers


tweederde van de uitgestrekte Zweedse produc tiebossen. Inmiddels is SCA uitgegroeid tot de grootste consumententissue fabrikant van Euro pa en een in Zweden beursgenoteerde multina tional met wereldwijd ruim 45 duizend mede werkers. Goed voor een jaaromzet van 11 miljard euro. Naast hygiëne producten als tissues en luiers maakt het verpakkingsmaterialen, karton, FSC gecertificeerde houten planken en daarnaast houtpulp en recyclingpapier als basis voor tijd schriften. ‘Vanwege alle bosgrond is ons bedrijf van ouds her nauw verbonden met de natuur. En al dertig jaar geleden zagen we in dat we daar ook goed mee om moeten gaan en er zelf verantwoordelijk heid moeten nemen. Niet alleen vanuit een idea listisch oogpunt, maar ook zakelijk. Maatschap pelijk verantwoord ondernemen staat al jaren centraal, maar gaat niet alleen over het welzijn van mensen en vermindering van milieubelas tende activiteiten, maar moet ook hand in hand gaan met rendement. En een bos kun je kaal kap pen, maar dan hou je niks over. Daarom zijn we in Zweden ook een bomen-nursery gestart. Een kwekerij waar we voor elke gekapte boom, weer drie andere terugplanten. Een deel daarvan redt het niet of wordt opgegeten door rendieren, maar sindsdien zijn onze bossen wel met tien procent gegroeid.’ Volgens Strik zet SCA zich ook stevig in om het gehele productieen vervoersproces zo schoon mogelijk te laten verlopen. Naast de duurza me bosbouw heeft het concern op verschillende continenten relatief schone productiefabrieken met onder meer afvalwaterreiniging, warmteop vang en energiereducerende productieprocessen. Daarnaast een recycling-strategie waarbij ingeza meld papier van zowel bedrijven als particulie ren weer dient als grondstof voor papierpulp. En

6


‘Verregaande samenwerking is dé manier om grote duurzame stappen te zetten en creëert enorme besparingen.’ ~Riny Strik

omdat die papierproductie die daarop volgt veel energie kost, bouwt SCA daarvoor eigen wind molenparken. Samenwerking Een belangrijk onderdeel van

deze milieubewuste strategie is de duurzame logistiek die wereldwijd per regio is opgesplitst met productiefaciliteiten op verschillende conti nenten. In Europa en meer specifiek de Benelux is het beleid van Strik gericht op het behalen van zoveel mogelijk rendementsvoordeel uit samen werking met duurzame partners. ‘Het gaat ons niet alleen om uitstootreductie van onze eigen transporten, maar om de hele logis tieke sector’, zegt Strik. ‘Uit verschillende onder zoeken blijkt dat de beladingefficiëntie in Europa maar 45 procent bedraagt en dat in het Neder landse transport alleen al meer dan 69 miljoen verliesuren per jaar worden gemaakt. We kun nen met z’n allen dus nog heel veel milieuwinst halen.’ De producten van SCA zelf wegen weinig maar vergen wel relatief veel volume, waardoor de waarde per transport vrij laag is. Het omslag punt voor rendabel multimodaal vervoer ligt rond de 600 kilometer. Alles daarboven gaat in principe per trein of boot.

Green Care Transport Voor alle afstanden heeft logistiek manager Strik in Nederland het duurzaam logistiek programma Green Care Transport opgezet op basis van CO2-reductie en vervolgens investering in CO2-credits wat per saldo, naast een besparing op het gebruikte aantal liters brandstof in de transportketen, ook een CO2-neutrale logistiek oplevert. ‘Bij Green Care Transport binden we ons als verlader eerst aan een aangesloten groep duurzame logistieke dienstverleners, berekenen dan zorgvuldig hun CO2-uitstoot en zetten vervolgens een duurzame

KPI op voor een verplichte jaarlijkse CO2-reduc tie van 3 procent tot 2015.’ Dat is een behoorlijk stevige eis die aangeeft hoe serieus SCA vaart wil maken met duur zaam transport. ‘Als verduurzaming vrijblijvend is, werkt het minder goed’, meent Strik. ‘En de ze jaarlijkse reductievoorwaarde werkt zeker in economisch slechte tijden als een stok achter de deur, want vervoerders weten dat ze SCA als klant verliezen als ze er niet aan voldoen.’ Inmid dels zijn naast Nabuurs Bakker Logistiek, onder meer ook Vos Logistics, De Graaf Logistics en het Belgische Van Dievel Transport deelnemer. De aangesloten vervoerders kunnen in eerste in stantie aan de reductievoorwaarden werken door verbetering van de beladingsgraad, verminde ring van het aantal lege kilometers, aanpassing van het wagenpark, chauffeurstrainingen, ver plaatsing van de vracht naar andere modalitei ten en met een overstap op duurzame brand stoffen. ‘Een belangrijk schaalvoordeel voor die deelname aan ons programma is dat ze stevig op kosten kunnen besparen door dit soort stappen gezamenlijk te zetten en ook samen overkoepe lende afspraken met bijvoorbeeld dealers kun nen maken.’ Maar om ook echt in de opeenvolgende jaren telkens die 3 procent CO2-reductie te realiseren, zullen de aangesloten vervoerders en ook de ver laders volgens Strik ook steeds meer met elkaar moeten gaan samenwerken. ‘We streven er naar dat steeds meer transporteurs, verladers en re tailers gebruik gaan maken van het Green Care Transport programma en gezamenlijk echte doorbraken kunnen gaan maken in brandstof reductie. Naast kennisdeling betekent meedoen ook verregaande samenwerking. De verladers spreken af alleen nog maar te tenderen binnen de vervoerderspoule van Green Care Transport.’


Riny Strik: ‘Als verduurzaming vrijblijvend is, werkt het minder goed.’

Compensatie Ondanks alle reductiestappen, zal er voorlopig nog altijd een aanzienlijke CO2uitstoot overblijven. Deze rest-CO2 kunnen SCA en haar samenwerkingspartners per rit bereke nen en vervolgens ‘CO2-neutraal’ maken door gezamenlijk te investeren in CO2-credits via de Climat Neutral Group. Volgens Strik credits van de hoogste standaard, waarvan de criteria zijn opgesteld door het Wereld Natuur Fonds. ‘Daar mee wordt geïnvesteerd in herwinbare energie projecten, zoals windmolenparken in landen in ontwikkeling met oog voor de lokale bevolking en de natuurlijke omgeving.’ Het ambitieuze Green Care Transport heeft mo menteel alleen SCA als participerend verlader,

maar Strik is, samen met Connekt, druk bezig met besprekingen met drie andere partijen. ‘Er is zeker interesse, maar Green Care Transport betekent naast nemen, zeker ook geven en in schikken en het is lastig om iedereen binnen zo’n onderneming ervan te overtuigen dat zoiets toch echt werkt. Er zijn meerdere logistiek managers die erin geloven, maar je moet met je verhaal ook tot in de boardroom doordringen. Ik blijf mijn boodschap erin hameren: verregaande samen werking is dé manier om grote duurzame stap pen te zetten en creëert enorme besparingen.’ •


‘Verladers die mee doen, zijn transparant over hun CO2-voetafdruk en onderscheiden zich daarmee in de markt als duurzame en maat schappelijk verantwoorde onderneming en le veren bovendien een concrete bijdrage aan de vermindering van het fileprobleem’, benadrukt Strik. ‘Bovendien weten ze zich verzekerd van een duurzame groep transporteurs als partner die hard werkt aan CO2- en brandstofreductie en daarmee vermindering van de vervoerskosten. Voor transporteurs gelden uiteraard ook de on derscheidende en besparende voordelen die voor verladers ook gelden. Bovendien hebben zij de zekerheid van een samenwerkingscontract met verladers voor meerdere jaren.’ Meedoen betekent voor aangemelde vervoerders dat ze eerst een stappenplan moeten doorlopen. Deze begint met een meting van de huidige car bon footprint, daarna volgt het opstellen van de duurzame KPI’s en een uitgewerkt meerjarig stappenplan hoe die te bereiken. Vervoerders verplichten zich om telkens een periodieke rap portage over de voortgang op te stellen.

www.greencaretransport.nl

7

Inspirator


Met duizend initiatieven naar het Dromer, ondernemer, inspirator, koploper, directeur, columnist, pleitbezorger en ook een beetje idealist; Ruurd Koornstra is het allemaal tegelijk. ‘Ik wil mensen ervan doordringen dat duurzaamheid de sleutel is naar een beter en rijker leven.’ Nieuwsblad Transport ~ november 2011

auteur: Wieger Favier ~ fotografie: Tendris

D

urf een droom te hebben en focus je vervolgens op een punt in de verte; dat is de filosofie van duurzaam ondernemer en ‘goeroe’ Ruud Koornstra. ‘Als je ge looft in die droom en je gaat er naar leven, straal je energie uit en kun je die boodschap over de bühne brengen. Zelf koppel ik naast People, Pla net en Profit ook de vierde P voor Pleasure aan maatschappelijk ondernemen. En ik laat zien dat duurzaamheid niet alleen iets vervelends is dat gaat over noodzakelijke maatregelen tegen ver vuiling; het is vooral iets gaafs dat onvoorstelbaar veel mogelijkheden biedt. Zo was ik een van de eersten in Nederland die in een elektrische sport wagen met zonnepanelen ging rijden. Ik rijd er

8

een Porsche mee zoek, iedereen steekt zijn duim op en ik spaar het milieu. Zo zet ik elektrisch rij den niet alleen mede op de kaart, maar straal er ook dat broodnodige plezier mee uit.’ Inspirator Koornstra zelf noemt Martin Luther King, John F. Kennedy en de gebroeders Wright als zijn lichtende voorbeelden. ‘Zij hadden ook een droom, geloofden ergens in, verkondigden dat en veranderden zo de wereld. En ook Steve Jobs was echt mijn held. ‘Think different’, was zijn boodschap. Apple laat haar apparaten in dezelf de Aziatische fabrieken bouwen als de concur rentie, maar toch maken zij continu furore met vernieuwingen. Dat komt omdat Jobs het niet had over bits en bytes, maar over mensen. En daar bij het ‘waarom’ van een product voorop stelde. Dat doe ik ook. Ik zeg niet dat ik een ledlamp heb

die energie bespaart. Nee: we zijn de wereld aan het redden!’ Zo zet idealist Koornstra hoog in met zijn eigen doel aan de einder. Hij ziet zelfs ‘een paradijs op aarde’ voor zich als steeds meer personen, bedrijven en overheden de weg van duurzaamheid kiezen. ‘Een samenleving in het besef dat alles met elkaar verbonden is en alles met elkaar communiceert. Te hoog gegrepen? Dat zeiden mensen ook toen de president van Ame rika een man op de maan voor zich zag. Als we echt willen, kunnen we de maatschappij veran deren. Het is absoluut noodzakelijk. Binnen een paar jaar zijn we met negen miljard mensen op de wereld, hebben we van alles te weinig terwijl ons hele systeem op verspilling is gebaseerd. 98 Procent van ons voedsel, energie en grondstoffen gaat op aan verspilling. En juist als mensen ont

dekken dat duurzaamheid ook gaat over kansen, creativiteit, nieuwe wegen en samenwerking, zijn we op weg naar een hele mooie toekomst. Denk niet in ‘verspilling’, maar in ‘kringloop’ en zorg dat je het niet ten koste van elkaar, maar dankzij elkaar beter hebt.’ Tendris De 47-jarige ondernemer Koornstra was aanvankelijk televisieproducent, gaf leiding aan een groot televisieproductiebedrijf, stond in 2001 samen met twee mede-oprichters aan de wieg van het succesvolle Tendris, dat duurzame onderne mingen ondersteunt en is daar sindsdien direc teur. De onderneming biedt ondernemers midde len om nieuwe ideeën, initiatieven en bedrijven te creëren, ontwikkelen en ondersteunen. Tendris wil, net als de oprichter, de wereld veran


paradijs

Ruurd Koornstra: ‘Binnenkort ben je zelfs crimineel als je niet duurzaam onderneemt.’

9

Inspirator


deren en zet zich in voor duurzame technologi sche ontwikkeling en ondersteunt allerlei kleine en grote initiatieven. Uit die opzet zijn inmiddels verschillende succesvolle duurzame onderne mingen en producten voortgekomen, waaronder de Greencard van Visa waarmee kaarthouders bewust worden van hun verbruik en automatisch CO2 kunnen compenseren. Daarnaast het eigen technologische innovatiecentrum voor energieen milieutechnologie Tendris Solutions en de groene stroomleverancier Durion Energie, het la tere Oxxio waar gebruikers werden beloond met een stevige korting als ze overstapten op groene energie. Daarnaast maakte Tendris dochter Lem nis Lighting vooral veel duurzame impact met de ontwikkelde nieuwe generatie LED-verlichting. Boodschap Buiten de onderneming zet Koorn

stra zich ook op alle mogelijke manieren in om zijn boodschap uit te dragen. Vooral daar waar hij veel impact kan creëren. Zo schrijft hij wekelijks een column in de Telegraaf, is - puur om mee te kunnen praten - lid van zeven verschillende poli tieke partijen en van verschillende fora en denk tanks. Hij is bovendien vice voorzitter van het Formule E-team voor de promotie van elektrisch rijden, de club van Prins Maurits en van het inno vatieberaad van de overheid. Daarnaast zit hij in het curatorium van de leerstoel Social venturing en entrepreneurship van de Universiteit van Ny enrode en is ook nog voorzitter van enkele ver enigingen zoals de Coöperatieve Vereniging Nij enRoad. Vanuit die verschillende hoedanigheden, geeft de druk bezette Koornstra circa 150 spreekbeur ten per jaar. Overal en nergens in het land. Met verve en, zelfs aan het eind van een drukke dag, nog met tomeloze energie. Hij praat snel, maakt telkens grapjes en weet de aandacht van de zaal

10


te pakken met inspirerende en prikkelende ver halen en vergelijkingen. ‘Zo begin ik bijvoorbeeld met de vraag aan de zaal wie het beter heeft dan zijn of haar grootouders. Vrijwel iedereen steekt dan de vinger op. Maar als ik vervolgens vraag wie verwacht dat ook hun kinderen het beter zul len hebben dan zij, zie ik veel minder vingers en als ik dan vraag naar de toekomst voor de klein kinderen zijn bijna alle vingers weg. Daarna start ik mijn verhaal waarin ik juist wel een prachtige toekomst schets.’ Creatieve ideeën Nieuwe veelomvattende pro

cessen, die om een grote maatschappelijke ver andering vragen, hebben volgens Koornstra al tijd voortrekkers en inspirators nodig. ‘Mensen die laten zien dat de verandering goed voor de maatschappij is en helemaal niet zo ver weg als we denken. De echte veranderingen starten bij eenlingen en in schuurtjes waar creatieve ideeën ontstaan. Niet bij grote bedrijven en zeker niet bij de overheid; de wetgeving loopt per definitie ach terop en inspirerende mensen binnen de overheid zitten daar vast in structuren en vormen waarin ze niet inspirerend kunnen zijn. De uiteindelij ke ommezwaai is de implementatie in de maat schappij en daar speelt de overheid uiteraard wel een cruciale rol; faciliteren van oplaadpunten, ruimte in de wetgeving maken om zonnepanelen op daken te plaatsen, goede openbaar vervoer al ternatieven aanbieden, toegang creëren en zorgen dat vervoerders hun transportmiddelen efficiën ter kunnen gebruiken.’

Dijkdoorbraken Voor die radicale omslag zijn nog wel een paar ‘dijkdoorbraken’ in het politieke en maatschappelijke landschap nodig. ‘Want er is nog veel tegenwerking. Bijvoorbeeld van men sen die volhouden dat duurzaamheid een hype is.

‘Echte veranderingen starten bij eenlingen en in schuurtjes.’ ~Ruurd Koornstra

‘Het vliegt wel weer over’, zeggen ze. Of van we tenschappers die jarenlang hebben gewerkt aan energiezuinige auto’s en plots hard worden inge haald door de elektrische auto. Sommige kiezen voor conservatisme, willen bewijzen dat het niet gaat lukken met die elektrische auto. Maar ik rijd er al in.’ Als iemand claimt dat een denkbeelden- of para digmaverschuiving lang zal gaan duren, steekt Koornstra wel eens binnenskamers midden in een gezelschap een sigaret op. ‘Terwijl ik nog nooit gerookt heb. Iedereen deinst dan achteruit en vindt me asociaal. Als ik dan zeg dat roken tijdens een bijeenkomst vijf jaar geleden nog vol komen normaal was, heb ik mijn punt gemaakt. Ook revoluties in denkbeelden kunnen razend snel gaan. Een nieuwe ontwikkeling is tegen woordig alleen een innovatie als het ook duur zaam is en binnenkort ben je zelfs crimineel als je niet duurzaam onderneemt.’ Kansen Ook binnen ondernemingen zijn kleine

duurzaamheidsrevoluties nodig. En die kunnen volgens Koornstra net zo goed beginnen in de di rectiekamer als op de werkvloer. ‘Ontwikkelingen beginnen klein en als het succes heeft, kan het groeien. Van belang is wel dat het management er echt achter gaat staan. Anders word je als ver duurzamende werknemer een soort Don Quichot van de werkvloer.’ Voor ondernemers liggen er, volgens Koornstra volop kansen. juist in Neder land. ‘Dat vertel ik ook altijd op scholen en uni versiteiten; neem die kansen, durf te dromen. We zijn geen robots. We kunnen inspireren, zijn creatief en iedereen kan een belangrijke bijdra ge leveren aan verduurzaming. Het gaat niet om één allesoverheersende oplossing, maar om al die duizenden initiatieven bij elkaar. Groot of klein; het doet er allemaal toe.’ •

Hightech


De vrachtwagen van de toekomst De technische mogelijkheden voor de bouw van een duurzame vrachtwagen van de toekomst bestaan al, maar regelgeving houdt verdere ontwikkeling tegen.

M

AN Trucks introdu ceert een tussenoplos sing die tien procent uit stootreductie oplevert. ‘Waarom wachten op de toekomst?’, zegt Ivar ten Tuijnte, product manager bij de Nederlandse importeur MAN Truck & Bus b.v. in Vianen. Sa men met manager duurzame ontwikkeling Ray mond Gense loopt hij trots rond de allernieuwste duurzame Truck die MAN ontwikkelde. De licht gewicht TGX EfficientLine trekker; vol energiebe sparende hightech snufjes zoals een automatisch uitschakelende luchtcompressor, een aerodyna mish pakket aan maatregelen, een efficiënte auto


auteur: Wieger Favier ~ beelden: MAN Trucks en Bus b.v.

matische versnellingsbak, rol weerstandgeoptimaliseerde banden en een automatische bandenspanningcontrole. ‘Een combinatie van mogelijk heden die we nu al kunnen leveren binnen het huidige wetgevingskader. Daarmee levert deze betaalbare vrachtwagen toch al een behoorlijke brandstof besparing op’, zegt Ten Tuijnte. ‘Waarmee we een stevige stap zetten in de richting van onze visie op

11

Hightech


de vrachtwagen van de toekomst. Maar er is nog meer mogelijk.’ MAN doet continu onderzoek naar het transport van de toekomst en werkt aan concepten die naast het brandstofverbruik en de uitlaatgasemissies, ook de geluidsontwikkeling verminderen en de veiligheid van zowel chauf feur als medeweggebruikers verbeteren. Van on derzoek naar materialen, elektronica en infor matietechnologie, tot verkeersregelsystemen en satellietcommunicatie. Want toekomstig trans port gaat niet alleen over bedrijfsvoertuigen met schone motoren of containerschepen met zeilen, maar vooral ook over steeds efficiëntere verkeers stromen, verdeelcentra bij de steden en per doel aangepaste vervoersmiddelen. Daarin passen, naast kleine vrachtwagens voor de stedelijke distributie, volgens MAN zeker ook grotere truckcombinaties en bij voorkeur LZV’s voor de middellange afstanden. ‘Energiemana gement door geoptimaliseerd transport. Maar de ontwikkeling daarvan heeft nog veel meer be

Ivar ten Tuijnte, product manager MAN Truck & Bus.

12


hoefte aan vrijheid’, zegt Ten Tuijnte. ‘Zeker wat betreft de toelaatbare afmetingen en gewichten. De huidige wettelijke beperkingen binnen Euro pa aan zowel lengte als breedte en hoogte van de truck, zorgen er voor dat we nu letterlijk maar beperkte ontwikkelruimte hebben. Uiteraard moet verruiming niet ten koste gaan van de vei ligheid en zijn wegen en viaducten niet zomaar aan te passen, maar wat ons betreft moet de duurzame vrachtwagen van de toekomst in ieder geval meer volume en meer gewicht mogen mee nemen dan nu het geval is. We hebben al voor uitstrevende ideeën klaar liggen over trekker op legger combinaties met 60 ton treingewicht die we graag door zowel de nationale overheid als door Brussel goedgekeurd willen krijgen. Maar dat blijkt in de praktijk een lastig traject.’ Dolfijn Die toekomstige superduurzame, en met

twee opleggers, megalange vrachtwagencombi natie van MAN bestaat dan ook voorlopig alleen nog als futuristische artist impression waarbij de research- en innovatieafdeling zich heeft laten in spireren door het dier met de minste weerstand; de dolfijn. Dat zie je vooral terug in de aerodyna mische stroomlijn; boogvormig en taps toelopend zoals bij hogesnelheidstreinen. En de huidige ge stroomlijnde spiegels zijn vervangen door inge bouwde camera’s. ‘De huidige vrachtwagencabi nes zijn qua vormgeving niet veel meer dan een baksteen op op zijn kant met grote, uitstekende en daarmee windvangende spiegels’, zegt Tuijnte. ‘Terwijl die meer aerodynamische vorm, zo veel minder luchtweerstand oplevert, dat we daarmee gelijk een brandstofbesparende sprong van maar liefst 25 procent kunnen maken. Maar voor die aerodynamische vrachtwagen is wel extra cabinelengte nodig die niet ten koste mag gaan van de laadlengte. Zeker als er ook in de

toekomstige cabines, slaapruimte voor de chauf feur moet blijven. En dat is volgens Ten Tuijnte nog maar de vraag. ‘Want de verwachting is dat we bij afstanden boven de 300 kilometer voor doorsnee goederen steeds meer bedrijven over zullen gaan schakelen op andere modaliteiten, waardoor echte lange afstanden voor de chauf feurs tot het verleden gaan behoren. Maar wij wil len uiteraard niet een cabine zonder slaapplaats naar de markt brengen, als de markt daar zelf nog niet om vraagt en er nog transporten zijn die van wege kwaliteit of andere beweegredenen wel over lange afstanden en over de weg moeten gaan.’ De boordcomputer levert een tweede brandstof besparend aspect. Deze kan communiceren met


Toekomstmuziek De toekomstige vrachtwagen

is uiteraard ook zoveel mogelijk uit lichtgewicht materialen opgebouwd, van de voorbumper tot de achterbalk. De combinatie rijdt bovendien rondom op enkellucht banden en maakt effectief gebruik van restwarmte die door aandrijving en remmen is ontstaan. Momenteel maken sommi ge van de nieuwste bedrijfsvoertuigen van MAN al gebruik van een energiebesparingsysteem dat de remenergie opslaat. Vooral handig in stads bussen en trucks voor stadsdistributie en vuilin zameling omdat deze bij het vele stoppen en op trekken veel remenergie produceren. In de toekomst is er bovendien een motorma nagementsysteem aangebracht waarbij verschil lende componenten zoals de luchtcompressor, ventilator, waterpomp, airco en stuurbekrach tigingspomp elektrisch worden aangedreven en alleen draaien als dat nodig is. De aandrijflijnen in de toekomstige truck zijn bovendien veel stil ler dan nu. ‘Dat geldt zeker ook voor de banden’, voorspelt Ten Tuijnte. ‘Te veel geluid is een sto ringsbron waar mensen zich echt ziek van kun nen voelen. Daarom is het voor ons een serieus aandachtspunt om ook de geluidsemissie voor

‘Nu zijn vrachtwagens geoptimaliseerde bakstenen op wielen. Een meer aerodynamische vormgeving kan wel 25 procent brandstofbesparing opleveren.’ ~ Ivar ten Tuijnte

de toekomst zoveel mogelijk te minimaliseren.’ Dat geldt ook voor veiligheid, die MAN wil maximaliseren. De boordcomputer in de vracht wagen van de toekomst controleert niet alleen het interne systeem en de optimale rijstijl, maar bewaakt ook verschillende veiligheidsaspecten. Zo is er een ingebouwde stabiliteitscontrole en een adaptieve cruisecontrole toegevoegd. Scanen sensortechnologie maken het mogelijk om de truck dicht langs de vangrail te laten rijden, wat zeker bij de smalle ‘baustellen’ een pre is. Boven dien heeft de chauffeur meer zicht waardoor in de toekomst dode hoek ongelukken mogelijk voorkomen kunnen worden. Voor de bewaking van de chauffeur zelf en natuurlijk de lading zijn ook slaapmiddeldetectie, beveiligingssystemen en satellietcommunicatie aanwezig. Bij het veilig transport van de toekomst speelt de toekomstige chauffeur de belangrijkste schakel. Daarom test MAN alle nieuwe systemen ook in de trucksimulator van de Technische Universi teit van München, onder meer om de impact te onderzoeken van alle elektronica op die chauf feur. ‘We moeten uitkijken dat we de chauffeur niet overbelasten. Daarom zijn we nu nog druk bezig met onderzoek om het ideale bedienings concept te ontwerpen’ Duurzame winst ‘De toekomst is nu’, schrijft

MAN op haar website, omdat veel van die futu ristische vrachtwagen nu al daadwerkelijk aan wezig is in de eigen MAN TGX/TGS trekker met duurzaam zogeheten EfficientLine pakket; goed voor een veilig, schoon en vooral ook brandstof besparend transport. Trucknology heet dat bij MAN. ‘En daarbij kijken we niet alleen naar her nieuwbare brandstoffen, veiligheid en duurzame oplossingen, maar zeker ook naar het kosten plaatje; duurzaamheid levert in onze visie geld op

door de onmiddellijke besparingen die alle geop timaliseerde oplossingen en constructies samen opleveren. De nieuwste vrachtwagens hebben dan ook een relatief korte terugverdientijd.’ Een van de belangrijkste aspecten aan de TGX/ TGS trekker is dat deze zelf al de lichtste trekker voor het internationale segment is en bovendien kan worden uitgerust met nog meer gewicht besparende elementen. Daarnaast is de vracht wagen voorzien van banden die wat betreft rol weerstand zijn geoptimaliseerd. Het belangrijke voordeel van al die lichte materialen is het extra laadvermogen dat het voertuig hierdoor heeft en daarmee dus een lager brandstofverbruik per vervoerd gewicht oplevert. Aan de verde re brandstofbesparing dragen ook de al relatief aerodynamische vorm en de stroomlijningpak ketten bij. Waarbij alle overbodige en weerstand verhogende ‘toeters, bellen en zonnekleppen’ verboden, dan wel weggelaten zijn. Het huidige duurzame pakket bevat daarnaast onder meer een efficiënte automatische versnel lingsbak, een energie-efficiëntere dynamo en een zogenaamd Air Pressure Management-systeem dat automatisch de compressor uitschakelt wan neer deze niet wordt gebruikt en een LED dagrij verlichting die slechts een kwart van de energie van een normale halogeenlamp vraagt.


andere vrachtwagens en met de omgeving. ‘En daarmee wordt het voor vrachtwagens bijvoor beeld mogelijk om zich van te voren te melden bij een verkeerslicht of brug die daar vervol gens op anticipeert zodat de vrachtwagen door kan rijden. En de mogelijkheid om een beveilig de parkeerplaats te reserveren weg van de au tosnelweg is goed voor de veiligheid Bovendien kunnen meerdere vrachtwagens hiermee elek tronisch aan elkaar worden gekoppeld waardoor ze vlak achter elkaar in konvooi gaan rijden. Wat ook weer enorm scheelt in de hoeveelheid lucht weerstand en dus in brandstofverbruik.’

Vooroplopend De komende generatie high per formance motoren die aan de Euro VI normen voldoen, zorgen ook voor brandstofen uitstoot besparing. ‘Daarmee bereiken we in een enorme stap 80 procent minder uitstoot van NOx en 66 procent minder fijnstof ’, zegt Ten Tuijnte. ‘Dit is bijna zero emission. Maar als we nu nog verder de CO2 moeten reduceren, dan moeten we wel uit een ander vaatje gaan tappen en op zoek gaan naar alternatieve brandstoffen.’

13

Energie


Wat zijn de transportbrandstoffen Ethanol, biodiesel, biogas of toch elektriciteit? Duurzame brandstoffen zijn er al volop, maar worden, veelal vanwege beperkte tankmogelijkheden en de hoge aanschafprijs, nog niet volop gebruikt. Volgens Pon is daarom DualFuel groengas als tussenoplossing nu de beste keus. Nieuwsblad Transport ~ november 2011

auteur: Wieger Favier ~ fotografie: Wieger Favier, Pon

W

aarschijnlijk zullen op lange termijn alle personenauto’s elek trisch rijden of op wa terstof. ‘Het is alleen nog even afwachten welke er wint. Als tussenvorm zullen er de komende jaren nog veel elektrische hybride au to’s zijn en personenwagens die gewoon op die sel en benzine blijven rijden met voor een deel toegevoegde biobrandstof. Maar vanwege de relatieve schaarste zal deze vooral in het lange afstandsverkeer en in vliegtuigen gebruikt wor

14

den.’ Dat zegt Pieter Kroon, wetenschappelijk onderzoeker bij het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) in Petten. Het goederenver voer zal volgens Kroon op de lange termijn deels overstappen op biobrandstof of waterstof en slechts tien procent, met name voor de korte afstanden, op elektrisch rijden. ‘Er valt nog wel veel verbetering te verwachten aan de techniek van accu’s, maar ze zullen te zwaar blijven om echt rendabel te zijn voor de langere afstanden.’ De vaart richting de elektrische personenauto zit er echter behoorlijk in. ‘En als echt het meren deel van de gebruikers op termijn overschakelt

op de elektrische- of juist de waterstofauto, zouden we het surplus aan biobrandstof dat dan ontstaat, kunnen gebruiken om de logistie ke sector verder te vergroenen. Maar we zullen nooit voldoende biobrandstof kunnen maken om er honderd procent op over te schakelen’, voorspelt de wetenschapper van ECN. Volgens Raymond Gense, manager duurzame ontwikkeling bij Pon zijn nu wel de eerste stap pen richting het milieuvriendelijk rijden op biobrandstof mogelijk, zonder de nadelen die dit nu nog kent te hoeven ondervinden. ‘Door het te combineren met conventionele diesel

techniek kunnen we nu al een enorme duur zame stap maken.’ Waarom? Er zijn drie belangrijke redenen om

naar schonere brandstoffen over te schakelen. ‘In de eerste plaats vanwege de luchtkwaliteit’, zegt Gense. Hij wijst op een grote luchtfoto van Eu ropa met een langgerekte donkere wolk recht bo ven ons land. ‘De luchtkwaliteit in Nederland is vrijwel de slechtste van Europa. Fijnstof en stik stofoxiden (NOx) komen vrij bij verbranding van fossiele brandstoffen en vervuilen met name in de grote steden de lucht die we inademen.



van de toekomst?

‘De luchtkwaliteit in Nederland is vrijwel de slechtste van Europa.’

15

Energie


Dit probleem lossen we al grotendeels op met de roet- en NOx-filters op aankomende Euro6 motoren. Maar voor de uitstoot van kooldioxi de bestaan geen filters. Bovendien worden de fossiele brandstoffen die de CO2-uitstoot veroor zaken, steeds schaarser en dus duurder.’ Pon is een internationale handels- en service organisatie met meer dan 11.000 werknemers in 12 landen. Het vertegenwoordigt uiteenlopende voertuigmerken op onder meer de Nederland se markt. Van VW, Seat Skoda, Porsche en Audi personenauto’s, MAN vrachtwagens, Linde Hef trucks tot Caterpillar graafmachines en scheeps motoren en sinds kort ook Gazelle fietsen. Met uitzondering van die laatste verbruiken ze alle maal brandstof en hebben uitlaatgassen als rest product. ‘Daarom is duurzaamheid ook voor ons een belangrijk thema’, zegt Gense. ‘We hebben een duurzaamheidsbeleid in al onze faciliteiten, een duurzaam inkoop- en logistiek beleid, trai nen chauffeurs en machinisten en compenseren de CO2-uitstoot die dan nog overblijft vanuit een herbebossingproject in Zuid-Afrika.’ Daarnaast werkt Pon hard aan de ontwikkeling van technische duurzame oplossingen. ‘Toch compenseren de steeds betere voertuigtechno logieën bij elkaar slechts de groei van het goede renvervoer. Als we echt die grote CO2-uitstootre ductie willen bewerkstelligen, moeten we naast gedragsverandering bij chauffeurs, dus echt serieus kijken naar alternatieve brandstoffen.’ Fossiel of niet-fossiel Op LPG na heeft iedere

schaarser wordende fossiele brandstof ook een groen alternatief. Ethanol in plaats van benzi ne, biodiesel tegenover diesel en groengas/lbm als vervanging van CNG/LNG. En ook grijze stroom heeft groene stroom als vervanging. En waar fossiele brandstoffen nog wel veel CO2 als

16


restproduct achter laten, doen de groene alter natieven dat niet of veel minder omdat ze bij hun ontstaan CO2 uit de atmosfeer hebben opgeno men. Rijden op biogas is zelfs honderd procent neutraal. En dat is zeer goed nieuws voor milieu en klimaat. ‘Transporteurs willen ook graag zo schoon en CO2-neutraal mogelijk gaan vervoeren, maar daarnaast willen ze vooral betrouwbaar en betaalbaar kunnen blijven werken’, zegt Gense. ‘Ze willen brandstoffen en vervoersmiddelen tegen lage kosten en met een hoge restwaarde. Bovendien moeten nieuwe oplossingen gewoon eenvoudig inpasbaar zijn, goed te onderhouden, officieel erkend en bovendien, zonder verlies van vermogen en koppel, een hoge actieradius heb ben in plaats van om de haverklap naar de pomp te moeten.’ Daarin ziet Gense gelijk een tweede bezwaar tegen elektrische logistiek over langere afstanden: ‘Ook de zorgen over een kleine actie radius tegen een relatief hoge prijs maken het vooralsnog niet erg aantrekkelijk.’ DualFuel In principe dienen zich twee systemen aan, afhankelijk van het soort vervoer, waarmee aanmerkelijk groener en toch betaalbaar goede renvervoer mogelijk is en die bovendien volledig inpasbaar zijn in de huidige situatie. ‘Voor stadsdistributie is de schone en stille elek trische truck al wel heel geschikt omdat het kun nen rijden buiten venstertijden de business case helpt rond te maken.’ Voor de overige 90 procent zijn de zogeheten DualFuel-systemen een goede keuze. ‘The best of both Worlds’, glimlacht Gense. ‘Net iets schoner dan Euro5, maar met veel minder CO2-uitstoot. Dus groen, maar tegelijkertijd binnen de belangrijke rand voorwaarden die vervoerders stellen. Het is in feite een conventionele diesel vrachtwagen met

De ontwikkelingen met gecomprimeerd gas gaan nu zo razendsnel, dat er aan het eind van 2011 al zeker honderd stations in Nederland zullen zijn.


‘Door biobrandstof te combineren met conventionele diesel, kunnen we nu al een enorme duurzame stap maken.’ ~ Raymond Gense

minder groen.’ Uiteraard zijn er verschillende andere mogelijkheden te bedenken zoals een DualFuel LNG, een hybride wagen of een hon derd procent groene CNG/LNG truck, maar vol gens Gense beantwoorden deze deels niet aan de eisen van de vervoerders en zijn de kosten nu nog veel te hoog. ‘Wij denken dan ook dat DualFuel groengas voorlopig het beste groene alternatief is met uiteindelijk ook de laagste total cost of ownership. Op dit moment kost een kilo gas minder dan een euro. Dat betekent dat iede re kilo gas op de factuur een besparing betekent van rond de 40 eurocent en een CO2-reductie van 2,75 kilo. Geen wonder dat een aantal grote ondernemingen in Nederland die hoog willen scoren bij de Lean & Green Award en op de CO2ladder van ProRail al met groengas rijden.’


alle voordelen van betaalbaarheid, onderhoud, certificering en restwaarde gecombineerd met een groengasinstallatie waarbij het groengas tij dens de verbranding wordt ingespoten. Dit sy steem dat werkt met gecomprimeerd groengas, wordt officieel vermeld op het kenteken, is dus volkomen legaal en vraagt slechts om een re latief kleine ingreep in de motor en een aantal gastanks met een aansluitnippel.’ Het groengas wordt bijvoorbeeld geproduceerd uit vergisten de mest en is daarom CO2-neutraal en boven dien relatief goedkoop. ‘Door nu 40 procent van de diesel te vervangen door groengas, ontstaat ook een spectaculaire CO2-reductie tot 40 pro cent en bovendien een reductie van de brand stofkosten tot 15 procent’, rekent Gense voor. ‘De aanschafprijs van de truck is wel wat hoger, maar je haalt er in een keer je milieudoelstel lingen mee en door de besparing op brandstof is die extra investering ook echt binnen afzien bare tijd terugverdiend. Bovendien behoudt de vrachtwagen zijn restwaarde, want het is en blijft een dieseltruck.’ Het enige nadeel van dit systeem lijkt dan ook nog het gebrek aan gastankstations te zijn. De bussen in Den Haag die nu al volledig op groen gas rijden, hebben vanwege de korte afstanden altijd hun tankstation in de buurt, maar dat geldt uiteraard niet voor vrachtwagens die mid dellange afstanden moeten afleggen. ‘En je wilt er niet voor hoeven omrijden’, benadrukt Gense. ‘Maar de ontwikkelingen met gecomprimeerd gas gaan nu zo razendsnel, dat er aan het eind van 2011 al zeker honderd stations in Neder land zullen zijn en als je er in de toekomst veel mee gaat rijden, komt het gasstation gewoon naar jou toe. Maar het belangrijkste is dat de motor ook zonder groengas gewoon doordraait op de aanwezige diesel. Alleen dan tijdelijk iets

Scheepvaart Binnenkort gaan de eerste grote

maritieme klanten op deze manier varen, want ook voor de scheepvaart komt de nieuwe DualFuel technologie beschikbaar. Terwijl voor vrachtwagens GNG groengas goed werkt, ont wikkelt het Pon Power Caterpillar project juist een DualFuel systeem dat gebruik maakt van LNG. Met name omdat vloeibaar groengas als groot voordeel heeft dat er behoorlijk veel energie mee kan aan boord. ‘Het project is al in een ver gevorderd stadium en we zijn de eersten in Europa die dit systeem echt in het water gaan leggen. Het werkt met een cryogene, ofwel koudmakende tank zo groot als een zeecontainer die wordt gebunkerd in Rotter dam en zoveel energie meeneemt dat het schip op en neer naar Basel kan varen zonder onder weg opnieuw te bunkeren. Op die manier is nu al 80 procent dieselvervanging mogelijk. Een enorme besparing met een brandstof die voor de scheepvaart zeker de toekomst heeft.’ •

17

Duurzaam kapitaal


‘Een groene visie, maar wel door Welke duurzame investeringen belangrijk zijn voor de continuïteit van een logistieke onderneming hangt sterk af van het eigen klantsegment en vaak van de omvang van de onderneming. ABN-AMRO bank zet dit onderwerp dan ook steeds vaker op de agenda. Nieuwsblad Transport ~ november 2011

auteur: Wieger Favier ~ fotografie: ABN AMRO

V

anuit het Amsterdamse hoofdkantoor spreken we met Richard Kooloos, het kersver se hoofd duurzame ontwik keling bij ABN-AMRO bank. ‘Als ABN-AMRO bank zien we hoe belangrijk duurzaamheid kan zijn om de komende jaren succesvol te blijven opereren. We willen als bank ondernemers helpen met groeien, marktkansen zien en onderwerpen aansnijden die daarop inspelen.’ ‘Ik denk dat duurzame inno vaties voor veel logistieke ondernemingen een belangrijke groei-katalysator kunnen vormen, en in veel gevallen zelfs een voorwaarde voor continuïteit’, voegt zijn collega Bart Banning, Sector Banker Transport en Logistiek, toe. Die

18

verduurzamingsmissie begint bij de bank zelf en hoewel de impact van de bankactiviteiten op het milieu maar relatief klein is, werkt ABN-AMRO hard aan de verduurzaming van de bedrijfsvoe ring. ‘Met talloze trajecten, zoals een papierre ductieprogramma en openbaar vervoer-stimu lering, reduceren we gestaag de footprint van de gebouwen, datacenters en personeel. Belangrijk daarbij is vooral de cultuuromslag die we teweeg brengen. Maar de echte grote maatschappelijke impact kunnen we vooral samen met onze klan ten bewerkstelligen.’ Zeker in de logistiek is het belang van duurzaam heid de afgelopen jaren snel toegenomen. ‘Vroeger spraken we nauwelijks over duurzaam heid met onze logistieke klanten, nu veel meer’,

zegt Kooloos. ‘Verduurzaming vraagt immers altijd om investeringen in zowel mens als in kapi taal en voor dat laatste komen ondernemingen bij de bank.’ Differentiatie Maar de logistieke sector is heel divers; duurzaamheid heeft een volstrekt ander gezicht in de stadsdistributie, dan in het che misch vervoer. Banning: ‘Voor ons is het dan ook in de eerste plaats van belang om de logis tieke markt te differentiëren en de verschil lende deelsectoren goed te kennen. Pas als we de markt goed doorgronden, kunnen we de in vesteringsbehoefte van onze logistieke klanten ook nauwkeurig inschatten en beoordelen. Al leen op deze manier is de bank gesprekspartner

voor het bedrijfsleven.’ Vanuit de sectorkennis denken de Sector Bankers met ondernemingen mee over de voorliggende strategische keuzes. ‘Voor de bank is het eerlijk gezegd nog wel een uitdaging om ook duurzaamheid apart te wegen in de processen van onze financiële beoordelin gen’, voegt Kooloos toe. ‘Dat betekent niet dat we geen kredieten verschaffen aan niet-milieube wuste bedrijven, maar we worden wel kritischer en nemen duurzaamheid steeds duidelijker in onze financieringsbeoordeling mee. In onze ri sicoanalyse vinden we het vooral belangrijk om te weten waarom een bedrijf niet kiest voor ver duurzaming of waarom de onderneming juist wel wil investeren. Het rendement is niet in alle geval len even helder; daarom zullen we altijd blijven



een zakelijke bril’

kijken naar de financiële draagkracht van een be drijf. Een binnenvaartondernemer die wil inves teren in NOx-reductie is vanuit maatschappelijk oogpunt prima bezig, maar bedrijfseconomisch gezien is dat in de huidige tijd misschien min der verstandig want een katalysator betekent een hoger brandstofgebruik. En de vraag is altijd nog wie die hogere kosten gaat betalen, zodat de in vestering niet teveel extra lasten met zich mee brengt.’ Dat voorbeeld geeft al aan hoe divers de sector is en hoe belangrijk kennis daarvan is om per onderneming goede financieringsinschattingen te kunnen maken. ‘Terwijl het voor het ene be drijf loont om ‘koploper’ te zijn in duurzame ont wikkeling, is het voor de ander beter om minder te investeren en meer een ‘volgende positie’ in te nemen’, benadrukt Kooloos. ‘Onderscheidend vermogen is prima, maar het moet wel op te brengen zijn. De vraag blijft wat de beste keuze is voor een specifieke onderneming.’ Kansen ‘Duurzaamheid is een sectorbreed thema.

Richard Kooloos, hoofd Duurzame Ontwikkeling bij ABN AMRO Bank.

Maar het startpunt is dat je moet weten welke rol je inneemt in de waardeketen en hoe sterk deze beïnvloed wordt door het thema’, zegt sectordes kundige Banning. ‘In 2011 zijn verladers weer meer gaan investeren en uit onderzoek van onder meer de Boston Consultancy Group & MIT blijkt dat duurzaamheid daarbij het afgelopen jaar een belangrijk speerpunt is geworden. ‘Tijdens de recessie investeerden zo’n 25 procent van de bedrijven meer in duurzaamheid; in 2011 ligt dat percentage op 69 procent! Bovendien zegt 66 procent van de koplopers dat duurzaamheid tot hogere winst leidt en zegt een groot deel van de bedrijven een sterke stijging te verwachten van maatregelen naar duurzame inkoop. Ten slotte, is meer dan de helft van alle bedrijven zich

19

Duurzaam kapitaal



‘Co-creatie wordt een steeds belangrijker item binnen de verduurzaming van de logistieke sector. De mooiste initiatieven in de markt komen nu uit samenwerking voort.’ ~ Bart Banning

Bart Banning, Sector Banker Transport en Logistiek bij ABN AMRO Bank.

20


Duurzaamheidsprofiel De mate waarin een be

drijf kiest voor duurzame investeringen hangt nauw samen met het zogenaamde duurzaam heidsprofiel van het bedrijf. ‘Is het een innovatief bedrijf, hoe profileert het bedrijf zich op dat vlak, is er een heldere strategie voor de toekomst? Daarnaast, is het bedrijf lei dend binnen zijn segment; een early adaptor, of juist volgend en past dat bij de ontwikkelfase van dat marktsegment? De vaststelling wat het duur zaamheidsprofiel van een logistiek dienstver lener zou moeten zijn en welke samenhangen de strategische keuzes gemaakt moeten worden, leidt vervolgens tot enkele vragen: In de eerste plaats rondom de strategische visie op de eigen

positionering van het bedrijf. Is het ‘business as usual’ of kiest de onderneming bewust voor ‘va lue chain development’? ‘Er kunnen noodzake lijke redenen zijn om duurzame investeringen te doen, veroorzaakt door technische innovaties en strengere regelgeving. Daarnaast kan een lo gistiek dienstverlener ook belang hebben bij cocreatie en samenwerkingsverbanden aangaan met verladers. Het partnership biedt een stevi gere positionering in de supply chain van je klan ten. Je zit aan de tekentafel bij nieuwe ontwik kelingen, wat je een mogelijk hogere return on investment oplevert.’ Investeringen in duurzame logistiek kunnen bovendien voor alle ketenbe trokkenen belangrijk zijn om het verdienmodel toekomstbestendig te houden. Een tweede belangrijk aspect daarbij is hoe het management het thema duurzaamheid beoor deelt. ‘Is duurzaamheid al een geïntegreerd on derdeel van de bedrijfsvoering of is er nog sprake van een bewustwordingsfase waarin het bedrijf nog zoekt naar de juiste richting?’ Tenslotte is de positie van de onderneming in de markt en ten opzichte van de opdrachtge vers belangrijk. Volger of sturende trendsetter die bewegingen inzet? Banning: ‘Er zijn behoor lijke voordelen voor duurzame trendsetters. Zo als een versterking van de positionering naar de opdrachtgever en naar de arbeidsmarkt met een dynamisch en vernieuwend imago. Met zo’n zich zelf positief onderscheidend bedrijf, doe je graag zaken. Die koploperspositie lijkt in veel gevallen voorbehouden voor de grote bedrijven; financi ële- en personele ruimte zijn namelijk nodig om kennis en capaciteit in huis te krijgen.’ Dat betekent volgens Banning dat er voor middel grote bedrijven eerder kansen liggen in niche ontwikkelingen en er voor kleine vervoerders vooral kansen in verregaande samenwerking met

‘Terwijl het voor het ene bedrijf loont om koploper te zijn in duurzame ontwikkeling, is het voor de ander beter om minder te investeren en meer een volgende positie in te nemen.’ ~ Richard Kooloos

andere vervoerders en verladers. ‘Co-creatie is een erg belangrijk item aan het worden en de mooiste initiatieven in de markt komen zelfs voort uit samenwerking.’ Harde euro’s Wat kan ABN-AMRO bank, naast

advies nou nog meer voor logistieke onderne mingen betekenen die weloverwogen besluiten te willen investeren in duurzame ontwikkeling? ‘Als afdeling Sustainability willen wij meedenken hoe ondernemingen duurzaamheid ook op een winstgevende manier in de bedrijfsprocessen kunnen inbouwen en daar creatieve en fiscaal aantrekkelijke nieuwe financiële producten te genover stellen’, antwoordt Kooloos. Een mooi voorbeeld geeft het verbeteren van het warehouse-energie verbruik. ‘Wij kunnen dat bijvoorbeeld financieren met een lease structuur. ABN-AMRO investeert zelf in led-verlichting, zodat de klant dat niet hoeft te doen. Terwijl het dus niets vraagt van het budget, levert de duur zame aanpassing wel vanaf dag één winst op. Een deel daarvan gaat naar de aflossing van de financiering en een ander deel behoudt de klant. Winst voor iedereen en het milieu.’ Kooloos denkt ook aan door ABN-AMRO gefinancierde projecten als ‘Wij willen zon’ van Urgenda waar bij een groot aantal huishoudens in korte tijd een grote partij zonnepanelen bestelden. ‘Door de vraag te bundelen, was er enorm veel prijs voordeel te behalen. Zoiets is ook mogelijk in de logistieke sector.’ ‘Ik ben er van overtuigd dat er veel meer initi atieven van de grond kunnen komen’, eindigt Banning. ‘Logistiek dienstverleners en verladers moeten elkaar de ruimte geven voor een fair share, in kosten en opbrengst. De bank kan aan sluitend met kapitaal helpen om de positie van beide ondernemingen te verbeteren.’ •


er van bewust dat een duurzaamheidsstrategie nodig is om concurrerend te zijn. Innovatie en duurzaamheid zitten nu overal in de keten heel dicht tegen elkaar. Klanten veranderen, maar ook de klanten van klanten. En we verwachten dat juist die bedrijven die nu die duurzaam heidsslag maken in een sector waar dat ook van ze wordt gevraagd, meer kans hebben succesvol te zijn in de toekomst.’ Dat geldt echter lang niet even sterk voor alle logistiek ondernemers. Het klantsegment is leidend. Tegelijkertijd is het voor het imago en de iden titeit van ieder bedrijf wel belangrijk om maat schappelijke verantwoordelijkheid te nemen en ook op dit gebied een ‘License to operate’ te creëren; vervuilende, onverantwoordelijke bedrijven krijgen uiteindelijk moeite met het vinden van zowel klanten als werknemers. Want ook het logistiek personeel wil met het oog op continuïteit en eigen ontplooiingsmogelijkheden in toenemende mate liever werken bij bedrijven die zich maatschappelijk betrokken en duurzaam profileren.’

21

Uitvinder


Koploper met één vrachtwagen Kleine transportondernemer Marius van der Valk ontwierp een aangepast chassis voor zijn vrachtwagen waardoor hij meer lading kon meenemen en zo niet alleen een enorme brandstofbesparing creëerde, maar ook een onderscheidende positie op de markt. Nieuwsblad Transport ~ november 2011

auteur: Wieger Favier ~ fotografie: Wieger Favier

T

rots loopt de 47-jarige Marius van der Valk op de parkeer plaats van zijn gelijknamige transportbedrijf in Dirksland om zijn speciaal gebouwde oplegger heen; een extra lang en volledig op maat gemaakt containerchassis. Daarvoor prijkt het net aangebrachte logo van de Lean and Green Award hoog op de sterke trekker met voorloopas. Vanuit dit rustige plaatsje op het Zuid-Hollandse eiland Goeree-Overflakkee rijdt Van der Valk dagelijks verschillende keren met koelgassen en poeders voor kunststoffen heen en weer tussen de Rotterdamse Maasvlakte en chemieconcern Dupont in Dordrecht. Een rit die hij zelf al jaren geleden met een eigen vinding zo perfectioneerde, dat het hem én zijn opdrachtge

22

ver een enorme besparing opleverde in kilome ters en daarmee tijd, brandstof en dus emissies van CO2 en fijnstof. Groeikansen Voordat Van der Valk zijn onder

neming startte, werkte hij jarenlang als chauf feur en als planner- expediteur voor twee verschillende transportbedrijven op zijn thuis eiland. ‘Maar ik merkte dat mijn werkgevers, vooral in keuze van de communicatie en het werkaanbod naar hun klanten, mogelijkheden en groeikansen lieten liggen.’ Na enkele jaren trok de eigengereide Van der Valk dan ook de conclusie dat hij het zelf misschien wel beter kon en startte 14 jaar geleden als kleine trans portondernemer met één vrachtwagen en de administratieve ondersteuning van zijn vrouw.

Vanaf dat moment reed de ‘eigen rijder’ nog altijd zijn dagelijkse pendelrondjes met tank containers over de A15, maar nu als geïnte greerde charter bij GCA transport. En het viel hem op dat lang niet het hele laadvermogen werd benut. ‘Het was gebruikelijk om maxi maal twee lege of één volle tankcontainer per auto te vervoeren. Maar in dat laatste geval bleef dus zes meter ruimte ongebruikt. En pre cies daarin zag ik een kans die iedereen liet liggen. Ik zag hoe ik door een technische in novatie in de voertuigsamenstelling, meer kon vervoeren en dus dagelijks minder ritten nodig zou hebben.’ Van der Valks revolutionaire ‘ei van Columbus’ dat hij al in 2006 in de markt zette, bestond uit een speciaal containerchassis met een iets af

wijkende maatvoering en twee gestuurde assen die zo precies ten opzichte van elkaar werden geplaatst dat de asdruk precies goed verdeeld raakte. De vrachtwagen kon zo tegelijkertijd een lege en een volle tank meenemen. Beperkingen Klinkt makkelijk; even het chassis

aanpassen, meer containers laden en rijden maar. De werkelijkheid was echter anders. De ondernemer moest eerst een lange, vooral admi nistratieve weg afleggen, voor hij daadwerkelijk met zijn vrachtwagen mocht gaan rijden. ‘Het eerste wat ik in die ontwikkeling tegenkwam, waren wettelijke beperkingen; de druk op de koppelschotel, de asdruk onder de oplegger, de maximaal toegestane lengte, het toegestane totaalgewicht; vrijwel alles is Europees bepaald.



Marius van der Valk bij zijn aangepaste truck: ‘Door een technische innovatie in de voertuigsamenstelling kan ik meer vervoeren en heb dagelijks minder ritten nodig.’

23

Uitvinder Daar moest ik me eerst helemaal in verdiepen en vervolgens proberen het concept toch zo compromisloos neer te zetten. Niet zeggen; ‘Ik zet in op dat aspect, maar dan kan dat andere niet.’Je moet echt proberen je vinding in alle op zichten te optimaliseren.’ De volgende stap was overleg met zowel dealer, chassisbouwer en bank om te kijken of het idee technisch en financieel haalbaar zou zijn. Alle drie geloofden erin en dus kon de bouw begin nen. ‘De laatste stap is dan de keuring. Ik had precies de grenzen van de wet opgezocht en mocht dus uiteindelijk de weg op.’ Winnaarsconcept De meerinvestering van nog Nieuwsblad Transport ~ november 2011

geen €20.000,- had Van der Valk zoals hij zelf zegt ‘binnen no-time terugverdiend.’ Omdat de chauffeur met zijn nieuwe concept naast een volle tank, ook gelijk een lege tank mee terug nam, vervoerde hij in twee ritten net zoveel als daarvoor in drie; een enorme besparing. ‘Het concept had alleen maar winnaars. Voor mijn opdrachtgever was de winst vooral dat ik het zelfde in veel minder tijd verrichte. Daarnaast spaarde ik de snelweg door er minder lang op te rijden en natuurlijk vooral het milieu vanwege de brandstofbesparing en daarmee de verlaging van uitstoot.’ Winnaar werd Van der Valk zelf al in eerste jaar van de TLN-ondernemersprijs vanwege het innovatieve karakter van zijn chassis. Toch kon hij die vinding niet verder te gelde maken. ‘Pa tent erop aanvragen bleek heel moeilijk. Als ie mand anders eenzelfde chassis laat bouwen, maar slechts een centimeter afwijkt, is het patent al verloren. Er zijn inmiddels ook al verschillen de andere chauffeurs die zo rijden en als ik nu nog iemand met een enkele tank zie rijden, denk ik wel bij mezelf dat hij kansen laat liggen.’

24


Toch is het vol/leeg-concept met tankcontainers lang niet overal toepasbaar. ‘Er is in ieder geval een redelijk dikke vervoersstroom voor nodig’, zegt de bedenker. ‘Als je dat hebt en je gewicht het toelaat, kun je als vervoerder hiermee ook het milieu en geld besparen.’ Zelf kreeg Van der Valk er dankzij zijn inno vatieve truck meerdere opdrachtgevers bij. ‘En omdat mijn chassis ook verschillende maten tankcontainers aankan, gaf me dat in de afgelo pen crisisjaren juist nieuwe mogelijkheden. De nadruk kwam toen helemaal te liggen op het zo optimaal mogelijk inzetten van mensen en mid delen en ik kon iets aanbieden wat direct een besparing van ritten opleverde.’ Voorloper Aanvankelijk ontwierp Van der Valk

zijn chassis vooral om efficiënter te rijden en de mogelijkheden van zijn vrachtwagen te op timaliseren. ‘Maar geleidelijk werd ik me er ook steeds meer van bewust dat het bovendien een enorme goede zet was voor het milieu. Zon der het aanvankelijk te beseffen was ik, door de energiebesparing in feite al lang Lean and Green bezig. Ik moest het alleen nog laten vastleggen.’ Samen met TLN-Consultancy zette de groene ondernemer alles op cijfermatig niveau op een rijtje. ‘Dat was nog heel wat gepuzzel, want we moesten berekenen wat ik de afgelopen vier jaar al had bespaard. We hebben tot in detail alle rit ten in een rapport verwerkt en die vervolgens door TNO laten nakijken.’ Die gaf het groene licht en dus stond Van der Valk met zijn ene vrachtwagen plots op de lijst duurzame van ver laders en vervoerders. Maar Lean and Green betekent voor de onderne mer heel wat meer dan een award en die sticker op zijn auto. ‘Het geeft een positief imago en het onderscheidt me in de markt. Ik krijg positieve

‘Ook een kleine ondernemer kan een forse milieubesparing bewerkstelligen.’ ~ Marius van der Valk

publiciteit en heb de band met mijn opdracht gever versterkt, wat goed is voor de continuïteit van mijn onderneming. Bovendien leer ik van de andere ondernemingen bij duurzame logis tiek hoe je nog groener kunt opereren.’ Daar waar het kan zoekt Van der Valk dan ook zeker door naar verdere groene besparingen. ‘Zo heb ik mijn rijstijl behoorlijk aangepast en zorg dat de bandenspanning van mijn truck al tijd optimaal is. Zodra het kan, wil ik een nieu we auto aanschaffen om naar Euro 6 te gaan, hopelijk met biodiesel.’ Ook staat de volgende vinding al klaar, althans op papier. ‘Ik heb een LZV-concept uitgedacht waarmee ik zeker nog eens dertig procent reductie kan realiseren.’ Maar voorlopig mogen er geen tankcontainers vervoerd worden met een LZV. Bewust ‘Al met al vind ik het een goede zaak dat

ik zo laat zien dat ook een kleine ondernemer een forse milieubesparing kan bewerkstelligen en voorop kan lopen zonder enorme investerin gen of veranderingen van de bedrijfsvoering’, concludeert Van der Valk die inmiddels ook landelijk voorzitter is voor de kleine transport ondernemingen bij TLN. ‘En ik denk eigenlijk dat vele kleine transport ondernemers, net als ik, zonder het te beseffen ook al heel duurzaam bezig zijn. Kleine ver voerders die zelf op de truck zitten, merken daar namelijk zelf ook onmiddellijk de kosten en gevolgen van. Daarom gaan ze uit zichzelf al bewust bezig met zuinig rijden, bandenspan ningcontrole en ritoptimalisatie.’ De voorzitter en duurzame ondernemer raadt zijn groene conculega's dan ook aan om ook hun al gezette duurzame stappen vast te leggen. ‘Voel je vooral niet te klein en wees je ervan bewust dat je met deze programma’s mee kunt doen.’ •



GROEN DENKEN

25

xxxx



GROEN DOEN

26

Pioniers



Durven dromen, en gewoon die eerste stap maar zetten. Het heeft de mens tot op de maan gebracht. Dan moet een groene supply chain toch ook mogelijk zijn? Vier hedendaagse pioniers, met een Lean and Green Award, vertellen over hun motivatie en natuurlijk ook het economisch voordeel. ‘Een opgelegde aanpak zou killing zijn.’ auteur: Wieger Favier ~ openingsbeeld: NASA, portretten: Wieger Favier

Visie zet mannen op de maan 27

Pioniers


Liane Philipsen

~ Director Logistic Services, Wim Bosman ‘Voor veel bedrijven zijn economische motieven nog de belangrijkste reden om duurzaamheid op te pakken. Dat het ook positief is voor de ecologie is nog van ondergeschikt belang. Ik hoop dat het milieuaspect in de toekomst juist steeds vanzelfsprekender en zwaarwegender wordt.’


‘Zelf wijs ik klanten al continu op de mogelijkheid van duurzame oplossingen en benadruk daarbij de mogelijke economische voorde len.’ ‘Ik raakte vooral enthousiast voor duurzaamheid door vasthou dende pioniers als Theo Goutier van onze klant Sara Lee. In 2008 vroeg dit bedrijf om samen met concurrerende bedrijven te gaan laden en zo optimale efficiëntie te bereiken. Door het duurzaamheidsargument krijg je zelfs vervoerders en elkaar beconcurrerende ver laders zo ver dat ze samen soms in één vrachtwagen stappen. Binnen Wim Bosman Groep hebben we allereerst duurzame KPI’s opgesteld waarover we maandelijks rapporteren. Ons wagenpark voldoet aan de laatste normen, we houden chauffeurstrainingen, pro beren ons netwerk te optimaliseren en het energieverbruik in de warehouses te minimaliseren. Voor verdere optimalisering van de routes zoeken we nu meer naar dezelfde afleveradressen onderweg. Ont haasting van de logistieke keten gaat belangrijk worden. Een ontwikkeling die de komende jaren steeds meer gaat spelen. Zelf bieden we nu al Ecoservice aan, waarbij we goederen met minder haast, voor een lagere prijs vervoeren.’ Herkenbaar ‘Dankzij de Lean and Green Award zijn we herkenbaar als bewust duurzaam bedrijf. Voor al gelijkgestemde ondernemingen vinden elkaar daardoor makkelijker. Het is prachtig om het enthou siasme van de koplopers te ervaren en hun inventieve oplossingen en wegen te zien. Die zoektocht naar structurele verbetering vind ik veel zinvoller dan de veel makkelijkere keuze van CO2-compensatie. Bij Lean and Green kies je voor continue verbetering. Uiteindelijk zal het label ook iets zijn dat je iedere keer opnieuw moet verdienen.’ ‘Vooral samenwerking met verladers en retailers is nu een belangrijke volgende stap. Ook omdat we nog met niet altijd makkelijk groen inpasbare voorwaarden, zoals venstertijden en besteleenheden, worden geconfronteerd. Connekt biedt de perfecte plek om elkaar te ontmoeten en samen drempels weg te nemen. Ook zonder de overheid, kunnen we veel bereiken en die inventieve stappen moet je vooral niet willen inperken door opgelegde standaarden. Maar een standaard programma die je als duurzame meetlat langs je bedrijf kan houden zou wel handig zijn.’ •

28


Johan Overmeer

~ eigenaar Overmeer Transport Group ‘Efficiëntie, rendement en milieuverantwoordelijkheid; dat zijn voor mij de belangrijkste steekwoorden voor een duurzame logistiek. Vooral ons terrein, de waterwegen, biedt veel capaciteit en mogelijkheden voor duurzamer vervoer en een schoner milieu.’


‘De binnenvaart biedt vaak een prachtig alternatief voor ‘wielen’ en het is dan ook mijn ideaalbeeld dat veel meer opdrachtgevers dat gaan inzien en gedeeltelijk over schakelen naar vervoer over water.’ ‘Al zo’n twee jaar geleden merkte ik dat duurzaamheid steeds meer een item werd bij onze klanten. Ik heb toen goed geïnventariseerd hoe we dat konden integreren in het transportproces. De binnenvaart is al relatief zuinig en dus groen, maar dat betekent niet dat we achterover kunnen gaan leunen. Ook bij Overmeer Transport Group zijn nog heel wat verbeteringen aan te brengen. De motivatie en inspiratie daartoe haal ik vooral uit mezelf. De Lean and Green Award zie ik, naast een mooie profilering en de erkenning dat we op de goede weg zijn, als een startschot. Daaraan zou een Lean and Green label niet veel veranderen. Het feit dat we nu onze footprint tegen het licht houden, is al winst.’ ‘Na de nulmeting, proberen we nu met een zo hoog mogelijke vullingsgraad zo optimaal mogelijk te varen. We rapporteren telkens verbruik, afstand, volume, vaartijd en de lege vaartijd, waardoor we duidelijke inzichten krijgen en vervolgens gerichte maatregelen kunnen nemen. Daarnaast volgen we de ontwikkelingen in alternatieve brandstoffen, maar het is nu nog te vroeg voor beslissingen. Wel verwacht ik veel van de technische verbeteringen in de opslagcapaciteit van accu’s.’

Uitdaging ‘Verdere duurzame stappen kunnen we vooral halen uit efficiëntere inzet van transport middelen en combinatie van goederenstromen. Maar in de binnenvaart, met veel kleinschalige be drijven en uiteenlopende inzichten, is dat nog een behoorlijke uitdaging. Bovendien verschillen de duurzaamheidsvoordelen van bulk- en containervervoer sterk. Zelf proberen we veel bij de branche organisatie aan te kaarten, maar ik denk dat vooral voor het platform duurzame logistiek de rol is weggelegd om steeds meer bedrijven van het samenwerkingsbelang te overtuigen. Ook de overheid kan een belangrijke rol spelen. Niet door ons in een duurzaamheidskeurslijf te duwen, maar wel door lastige regelgeving voor de binnenvaart te versoepelen en te vereenvoudigen. Logistiek heeft flexibili teit nodig.’ •

29

Pioniers


Walter Vermeer

~ manager transport FrieslandCampina Benelux ‘Natuur ‘FrieslandCampina is een zuivelcoöperatie met onze producten en onze keten dichtbij de natuur. Een bijdrage leveren aan een leefbaarder milieu is dan ook voor het bedrijf, maar zeker ook voor mijzelf een belangrijke drijfveer.’


‘We begonnen met de eerste duurzame logistiek in 2009 bij de overstap naar nieuwe transportcontracten. Door de nieuwe ta rief structuur werd de milieu belasting minder zichtbaar, maar ik vond het wel on ze verantwoordelijkheid om die in de gaten te kunnen houden. Daarop hebben we KPI’s opgesteld voor onze vervoerders die we nu maandelijks controleren en rapporteren. Sindsdien werken we op alle fronten aan duurzaamheid en dit begint nu een programmatisch geheel te vormen. We hebben de Lean and Green Award en stellen dat ook als minimale eis aan onze vervoerders.’ ‘Het programma duurzame logistiek is een inspirerende ontmoetingsplek. Ik probeer hier onze sectoroverschrijdende boodschap uit te dragen; denken buiten je grenzen en duurzaam samenwerken vooral ook met de retailsector. Zo gezien is het behalen van het Lean&Green-label niet zo belangrijk. Het gaat niet om het selecte duurzame clubje, maar om de hele keten. Want duurzaamheid bereiken we alleen als iedereen meedoet. Ook de overheid kan daarin een stimulerende rol spelen. Bijvoorbeeld met programma’s voor investeringsmogelijkheden en het bepalen van meet bare standaarden waarlangs iedereen zijn resultaten kan leggen. Maar waar de markt vooral geen behoefte aan heeft, is een van bovenaf opgelegde standaardaanpak. Dat zou killing zijn voor de innovaties die we nu overal zien.’ •

30


Rowell Versleijen

~ Directeur Logistiek Plus Retail ‘In mijn visie gaat duurzaamheid over een verantwoord, kostenefficiënt, schoon, veilig en sociaal beleid. Het moet een plek hebben in het eigen bedrijfs-DNA, maar ook daarbuiten, bij je ketenpartners.’


‘Het zou ideaal zijn als we 24 uur per dag onze winkels konden beleveren op de tijden en met de volumes die optimaal in onze planning passen, zodat we buiten de files om, onze transportcapaciteiten met minimale milieubelasting maximaal kunnen benutten. Voor dat toekomstbeeld is die ketensamen werking absoluut noodzakelijk.’ ‘Bij Plus Retail is er sinds 2009 veel aandacht voor duurzaamheid. Het is een onderdeel binnen de strategie waarmee we ons bovendien richting onze consumenten profileren. Persoonlijk zie ik onze bijdragen aan een duurzamere wereld als een sport. Het is inspirerend om resultaat te halen waar door je er samen nog enthousiaster mee bezig gaat. Bij ons gaat duurzame logistiek volledig hand in hand met de focus op hoogste kwaliteit en laagste kosten. Voor alle drie hebben we heldere KPI’s opgesteld. In mijn nieuwe transportschema maak ik bijvoorbeeld een directe vertaalslag naar CO2reductie, waarmee we gelijk kunnen laten zien wat we hebben bereikt. Vooral ook op het gebied van CO2-vrachtwagenkoeling verwacht ik dat er in de komende jaren nog een behoorlijke sprong mogelijk is. Tegelijkertijd onderzoeken we de mogelijkheid van LED-verlichting in de distributiecentra. In een standaardaanpak van duurzame logistiek zie ik weinig heil, alhoewel standaardisatie van verpakkingen ons enorm kan helpen.’ ‘Plus Retail was de eerste retailer met een Lean and Green Award. Voor mij is het een bevestiging dat we op de goede weg zijn en een stimulans om verdere stappen te zetten. Daarvoor zullen we niet alleen individueel onze duurzaamheidsdoelstellingen moeten halen, maar ook steeds meer moeten samen werken met onze ketenpartners en zelfs met concurrerende retailers. Om dat te bereiken is transparan tie en een gezamenlijke doel nodig. Juist het programma Duurzame Logistiek kan actief de vragen en behoeften in de keten met elkaar verbinden. De overheid zou dat kunnen ondersteunen met een meer uniform beleid voor ondernemers, bijvoorbeeld wat betreft de venster- en openingstijden op zondagen die nu door wisselend lokaal beleid geregeld zijn.’ •

31

Ambitie


Duurzaam tot in de vezels Geen enkele negatieve impact meer op het milieu in 2020 Met die opdracht geeft InterfaceFLOR zichzelf de hoogst haalbare duurzaamheidsopdracht. Wat startte vanuit een idealistische gedachte van de oprichter, groeide uit tot een wereldwijde winstgevende strategie. Nieuwsblad Transport ~ november 2011

auteur: Wieger Favier ~ fotografie: Wieger Favier, InterfaceFLOR

H

et nieuwe hoofdkantoor van InterfaceFLOR in Scherpen zeel is opgebouwd uit verschillende natuurlijke ma terialen en heeft energiezui nige verlichting, thermische isolatie en een batterij zonnecollectoren op het dak. Het milieuvriendelijke gebouw past helemaal bij de duurzame denkwijze en strategie van Inter faceFLOR, producent van textiele modulaire vloer bedekkingen, ofwel tegeltapijt. ‘Duurzaamheid vraagt om consistentie en inzichtelijkheid’, zegt Ton van Keken, senior vice president operations Europe. Hij wijst naar de ‘energiespiegel’ in de hal van het pand waarop uiteenlopende metertjes con tinu het verbruik van het gebouw en de opbrengst van de zonnecollectoren weergeven.

32

‘Als je duurzaam wilt zijn, moet je dat ook tot in alle geledingen doorvoeren en daar zo open mogelijk over communiceren.’ Multinational Het in Amerika beursgenoteerde InterfaceFLOR werd in 1973 opgericht door de onlangs overleden Ray Anderson. Hij nam een hypotheek op zijn huis, kocht een aantal ma chines en begon tapijttegels te fabriceren. De praktische en makkelijk te onderhouden vloer bedekking bleek erg goed inpasbaar in kantoor panden en Ray’s bedrijfje groeide razendsnel en werd zelfs wereldmarkleider. Mede door een serie overnames, waaronder het Nederlandse Van Heugten, omvat de multina tional nu 3500 medewerkers, productieloca ties op vier continenten, verkooporganisaties in

meer dan 100 landen en een concernomzet van circa 1 miljard dollar. ‘En ook op het gebied van design en innovatie lopen we voorop’, zegt Van Keken. ‘De huidige tegels zijn, net als het business model, gebaseerd op de natuurfilosofie Biomi micry; leren van de natuur. Ze zijn ontworpen als bladeren in een herfstbos of kiezels in het water; een georganiseerde chaos. En net als in de natuur is elke tegel net even anders dan de andere, maar allemaal inpasbaar in het geheel. Het levert niet alleen enorme productiebespa ringen op, maar bovendien een vereenvoudiging van het voorraadbeheer.’ Ook de succesvolle en winstgevende microtuft-tegel die veel minder garen vergt, is een productinnovatie die volgens diezelfde duurzame principes is ontwikkeld.

Mission Zero Aanvankelijk was duurzaamheid volstrekt geen onderwerp in de agenda van Ray Anderson, tot in 1994 enkele klanten uit Califor nië vragen stelden over de milieu-impact van de tapijttegelgigant. Ze dreigden zelfs weg te lopen. ‘Dat was voor Ray dé trigger om zich te verdie pen in milieuverantwoord ondernemen’, vertelt Van Keken. ‘Hij raakte zo onder de indruk van Paul Hawken’s befaamde boek Ecology of Commerce en de ge weldige milieuschade die we veroorzaken, dat hij een enorme bedrijfsomslag initieerde. Mis sion Zero; ‘We gaan volledig verduurzamen en streven er naar in 2020 geen enkele negatieve impact op het milieu te hebben’, luidde vanaf dat moment ons wereldwijde credo.’ Anderson bouwde een strategie op zeven fronten en nam


daarmee samenhangende maatregelen. Naast het vermijden van afval, voorkomen van schadelijke uitstoot, efficiënt transporteren, zoveel mogelijk werken met herbruikbare energie en volkomen gesloten cirkels voor de materiaalstromen, be greep hij ook dat de duurzaamheidsboodschap en de dienstverlening naar de klanten helder moest zijn en dat ook het eigen personeel, de leveranciers en de vervoerders bij de plannen moesten worden betrokken. ‘Met die strategie in de hand zijn op alle fronten deeldoelstellingen en KPI’s geformuleerd en zijn we wereldwijd van start gegaan.’ het bedrijf wel scepsis over de groene aspiraties van Anderson. ‘Boomknuffelaar’, riepen mensen. ‘Maar zijn positie in het bedrijf was natuurlijk erg belangrijk. Van bovenaf zoiets doorvoeren is een stuk makkelijker dan vanuit lagere regionen. Bovendien ging hij met onophoudelijk enthou siasme aan de slag, koppelde daar een duidelijk en consistent programma aan met trainingen over duurzaamheid, verbetertrajecten en verbe terteams.’ Medewerkers werden verantwoorde lijk voor hun eigen werk waardoor meer bewust wording ontstond. ‘Maar vooral toen de strategie vorm kreeg en we echt resultaten boekten, ont stond een grote omslag door het bedrijf.’ Het succes kwam eigenlijk vrij snel. ‘Onze pro ductinnovaties bleken onderscheidend in de markt en de procesinnovaties leverden geweldige kostenbesparingen op. Zo is er inmiddels alleen al op afval voor 443 miljoen dollar bespaard!’ Een mooi staaltje procesinnovatie vormt de in Scherpenzeel net geïnstalleerde recyclinginstal latie. Het apparaat haalt de rug van oude tapijt tegels los van de bovenlaag en scheidt de stoffen als bitumen en garen om deze vervolgens op


Vliegwieleffect Aanvankelijk was er binnen

Ton van Keken: ‘vooral toen de strategie vorm kreeg en we echt resultaten boekten, ontstond een grote omslag door het bedrijf.’

33

Ambitie


nieuw te gebruiken.Inmiddels hebben alle inno vaties en besparingen bij elkaar al een reductie van circa 60 procent aan milieubelastende emis sies opgeleverd. Nog 40 te gaan. ‘De volgende stap is richting 100 procent natuurlijk of recyclebaar materiaal en naar 100 procent natuurlijke bron nen.’ Daarmee legt Van Keken ook nadrukkelijk een visie neer over de toekomstige logistiek van het bedrijf. De verlader besteedt alle logistiek uit aan lokale en internationale transporteurs en ook van hen verwacht hij een omslag naar duurzame logistiek. ‘Zodra de volumes in een bepaalde regio voldoende zijn, zorgen we in ieder geval dat we daar ook produceren. Bovendien stimuleren we onze leveranciers zich daar ook te vestigen. Zo is onze Europese garenleverancier nu ook in Thai land vlakbij onze eigen vestiging gevestigd.’ Europa In Europa heeft de tapijttegelgigant jaar

lijks zo’n 55 miljoen kilogram aan tegels te ver voeren. De belangrijkste markten zijn Frankrijk en Engeland, met name de kantoorpanden in Pa rijs en Londen, terwijl de belangrijkste productieen distributielocatie hier in Scherpenzeel staat. ‘Frankrijk en andere omliggende landen beleve ren we met een gemiddelde ritlengte van circa 700 kilometer. Maar we onderzoeken waar we over kunnen stappen op intermodaal vervoer. Leverin gen naar Italië gaan al per trein en dat proberen we ook naar Oost-Europa voor elkaar te krijgen net zoals de leveringen naar Spanje over zee.’ Daar waar het vervoer over land gaat, kijkt Interface FLOR bij aanbesteding nadrukkelijk naar duur zaamheidscriteria. Voldoet het wagenpark aan de Euro-5 normen? Is er een systeem om emissies te meten? Zijn er duurzaamheidstrajecten bij andere klanten? ‘We vragen bovendien hoe de vervoerder ons kan helpen met onze Mission Zero en willen in het antwoord vooral horen welke rol alterna

34


tieve brandstoffen en multimodale concepten in de komende jaren gaan spelen.’ Als voorbeeldver voerder noemt Van Keken de Engelse vervoerder Knights of Old. ‘Ze zijn ISO-14001 gecertificeerd, hebben een goed ict-programma, investeren in aerodynamische trailers, hebben een chauffeurs opleidingsprogramma, gaan waar mogelijk inter modaal en testen met alternatieve brandstoffen. Dat is waar we in Nederland ook naartoe willen.’ Doelstellingen Binnen Nederland wil Interface

FLOR in 2012 tenminste 30 procent CO2-uit stootreductie bereiken ten opzichte van de eerste metingen in 2006. Daarom wil het bedrijf zoveel mogelijk met ISO-14001 gecertificeerde dienst verleners werken en het percentage multimodaal transport naar minimaal acht procent verhogen. ‘Voor het basisjaar 2006 hebben we eerst de tota le vervuilende uitstoot gemeten, zodat we aan de hand hiervan die lange termijndoelstellingen kon den opstellen en verbeterafspraken maken met onze vervoerders. Dat betekende dat we inzicht wilden in hun milieubelasting, informatie over het wagenpark, de beladingsgraad en het verbruik. Omdat enkele die informatie niet konden geven, hebben we toen al afscheid moeten nemen.’ In Nederland wil de multinational inmiddels al leen nog maar samen werken met vervoerders die deelnemen aan het programma duurzame logis tiek van Connekt, of de intentie hebben om hier aan deel te gaan nemen. Dat gold ook voor part ner Boekhout Transport, maar deze vervoerder is failliet gegaan. ‘De transportactiviteiten zijn grotendeels overgenomen door groupagespecia list Van Reenen Transport. Daarnaast werken we samen met Van Heugten Transport in Scherpen zeel die druk bezig is een duurzaamheidsslag te maken en doen we testen met een aantal andere bedrijven.’

‘Als je duurzaam wilt zijn, moet je dat ook tot in alle geledingen doorvoeren en daar zo open mogelijk over communiceren.’ ~Ton van Keken

Brancheoverschrijdend In het aanbestedings proces helpt sinds vorig jaar de methodiek Green Tender die InterfaceFLOR samen met verladers Mars en Heinz opstartte. In de selectieprocedures staan naast prijs, service en kwaliteit nadruk kelijk duurzame criteria. Zo willen deze grote bedrijven ook andere verladers motiveren en activeren richting duurzame samenwerking. ‘Duurzaamheid is een brancheoverschrijdend doel waarbij we in plaats van elkaar te beconcur reren, juist samenwerking moeten zoeken en Green Tender stimuleert de dialoog binnen de logistieke keten.’ Uit die dialoog is inmiddels con tact met vervoerder Fritom naar voren gekomen. ‘Naast een fijnmazig distributienetwerk en een goed it-systeem heeft deze vervoerder ook harde duurzaamheiddoelstellingen vastgelegd. Dat am bitieniveau vinden we uiteraard erg belangrijk.’ Om de schadelijke footprint van de transporten nog beter vast te kunnen stellen en de Europese distributie volledig transparant te maken, is de tapijttegelfabrikant dit jaar bovendien begonnen met de implementatie van de vrachtmanagemen tapplicatie Eyefreight inclusief ecologische voet afdrukmodule. ‘Daarmee kunnen we de schade lijke uitstoot per order berekenen waardoor we zelfs zonder te tenderen transporteurs met elkaar kunnen vergelijken en daarnaast op basis van alle gegevens op orderniveau de transportbewegingen kunnen optimaliseren.’ Met die heldere gegevens in de hand wil Interface FLOR in de komende jaren de verduurzaming van de transporten verder aanpakken. ‘Daarbij kijken we vooruit naar de toekomstige technische ont wikkelingen en willen we op middellange termijn beslissen over het gebruik van alternatieve brand stoffen. Dat betekent dus dat ook dat we tegen die tijd stevige investeringen van onze logistieke part ners zullen vragen.’ •

Maritiem


EU wil snel groene scheepvaart De Europese Commissie bereidt een initiatief voor met regionale maatregelen om snel de CO2-uitstoot van schepen te verminderen als een opstap naar een mondiale regeling. Verladers en reders kijken voorlopig argwanend toe.

O

het Shipper Forum 2011, een congres van de verladersoganisa tie European Shippers Council (ESC), De Lloyd en Nieuwsblad Transport, werd eind september duidelijk dat het de Europe se Commissie menens is snel actie te onder nemen tegen de uitstoot van broeikasgassen door schepen. ‘Dat moet wel, want de doelstellingen zijn duidelijk omschreven: tegen 2020 moet er al een vermindering zijn van de CO2-uitstoot met 20 procent’, zegt Mark Major van het Direc toraat Generaal Climate Action van de Europese Commissie. ‘Het is wetenschappelijk aangetoond dat een sterke en snelle vermindering van de kli maatverandering veruit het goedkoopst zal uitval len. Daarom wil de Commissie al volgend jaar met een initiatief komen om CO2-uitstoot door sche pen te reduceren, als binnen de Internationale

Maritieme Organisatie niet voldoende vooruit gang wordt geboekt voor het einde van het jaar.’ Schoner DG Climate Action juicht de vooruit

gang binnen IMO toe. In die organisatie zijn twee regelingen afgesproken om zowel nieuwbouw schepen als de bestaande vloot schoner te maken. Major: ‘Maar die maatregelen zijn tegen 2020 slechts goed voor een reductie van 5 tot 10 pro cent, en over een marktinstrument als emissie handel of bunkerheffing om klimaatinitiatieven te financieren is nog lang geen akkoord. Het gaat met andere woorden te traag vooruit bij IMO. Er loopt nu al een studie door het Britse Maddox Consulting over de hinderpalen in de markt die initiatieven om de uitstoot te beperken in de weg staan. Die is midden volgend jaar klaar en dan zal de Commissie snel met een initiatief komen. Dat moet gezien worden als een opstap

naar wereldwijde maatregelen.’ Major rekent erop dat zo'n initiatief tegen 2017 of 2018 geïm plementeerd wordt. De EU rekent daarbij op de medewerking van reders en verladers. Maar die pleiten sterk voor initiatieven op wereldschaal, vanwege het internationale karakter van de maritieme industrie. De Commissie lijkt echter met de steun van Parlement en Raad vastbesloten de zaken te forceren. Kosten Verladers begrijpen het allemaal niet zo

goed. Ze kijken wel uit naar een verminderde ecologische voetafdruk van de hele supply chain, maar willen voorkomen dat de kosten daarvan uitsluitend bij hen worden neergelegd. ‘Waar zijn de baten uit minder brandstofverbruik - door bij voorbeeld schonere motoren en slow steaming voor de verladers?’ vraagt Nicolette van der Jagt, secretaris-generaal van de ESC, zich af. ‘De ESC


auteur: Guy Mintiens ~ fotografie: Dreamstime

wil een globale aanpak, die gebaseerd is op stimu lansen om broeikasgassen te reduceren, eerder dan vervuilers te bestraffen. De aanpak moet niet marktverstorend werken, eenvoudig en trans parant zijn en verhinderen dat de kosten ervan zomaar op de verladers worden verhaald. Philippe Niesing, risk manager bij Hamburg Süd, slaagde er niet in een sluitend antwoord te geven over hoe de reders de broeikasgassen funda menteel gaan aanpakken. Hamburg Süd gelooft in een 'Efficiency Incentive Scheme', gebaseerd op de ecologische prestaties van de carrier. De rederij legt de nadruk op de efficiëntie van de schepen, operationele aspecten als slow steaming en gebruik van LNG voor hulpmotoren en de uit breiding van de informatiestroom. Ze meet nu alle vervoersprestaties op hun ecologische voet afdruk en werkt aan software om die informatie beschikbaar te stellen voor de verlader.

35

Gasopslag


Heeft CO2-opslag wel zin? Carbon Capture and Storage is een vrij nieuw begrip in de transportwereld, maar het kan van zeer grote betekenis worden in de strijd tegen broeikasgassen. Toch zijn er nog veel twijfels. Nieuwsblad Transport ~ november 2011

auteur: Guy Mintiens ~ beeld: Dreamstime

C

arbon Capture and Storage (CCS) is big en moet een cruciale rol gaan spelen in de strijd tegen broeikasgassen. Ook de transportwereld wordt steeds meer in die strijd betrokken. De haven van Rotterdam zet bijvoorbeeld stevig in op CCS. In 2009 stelde het International Energy Agency (IEA), een denktank van de Oeso, een bijbel samen over de mogelijkheden met CCS. Het IEA liet er geen twijfel over bestaan dat voor CCS een leidende rol is weggelegd bij het wereldwijd terugdringen van koolstofemissies. Volgens het agentschap moeten de landen van de wereld bereid gevonden worden om tussen nu en 2050 een bijkomende 2.500 à 3.000 miljard dollar te investeren in infrastructuur voor het opvangen van CO2 en het ondergronds

36

opslaan ervan. Dat is ambitieus. ‘Het Apolloprogramma verbleekt bij het CCS-project van het IEA’, schrijft de European Energy Review. Het IEA wil tegen 2050 wereldwijd 3.400 CCSprojecten operationeel zien. Die zouden dan goed zijn voor de opvang van 10 miljard ton CO2, of zowat één derde van de huidige uitstoot op de planeet. Het betekent wel dat er vanaf nu over de eerstvolgende 38 jaar om de vier dagen ergens ter wereld een CCS-project van stapel moet lopen, terwijl de ontwikkeling ervan nog in de kinderschoenen staat. Overbodig Maar volgens het agentschap hebben we geen keus, want zonder opvang van CO2 lo pen de kosten om de uitstoot van koolstof terug te brengen naar het niveau van 2005 op met 70 procent tegen 2050. De aarzelende start rond CCS heeft echter een gegronde reden. Volgens

een aantal milieugroeperingen heeft het meer zin die 2.500 à 3.000 miljard dollar te beste den aan alternatieve energieprojecten dan ze te steken in het opruimen van de uitstoot van fossiele brandstoffen. Dat zou de problemen bij de wortel aanpak ken. Zij krijgen de steun van een aantal weten schappers die zeggen dat de enorme sprongen die de ontwikkeling van hernieuwbare energie maakt - ook inzake de reductie van het kosten plaatje – van CCS een overbodige oefening maakt. Anderzijds zijn ook sceptici, die niet geloven in een opwarming van de aarde als gevolg van broeikasgassen, tegen CCS, zij het om een heel andere reden. Zij zijn van mening dat het waanzinnig is duizenden miljarden te spende ren om een onschuldig gas onder de grond te stoppen. •

Groeiers


BRIC-landen: liever groeien dan groen Nieuwsblad Transport ~ november 2011

Hoe staat het eigenlijk met de snelst groeiende economiën? Streven zij ook naar duurzaam? Mondjesmaat, zeggen kenners van de BRIC-landen. auteur: Wieger Favier ~ beelden: Dreamstime

G

rootscheeps is de aandacht voor duurzame logistiek nog niet volgens Derk Loorbach, Directeur van het Dutch Research Institute for Tran sitions (Drift) in de BRIC- landen Brazilië, Rusland, India en China. ‘De economieën van deze landen zijn sterk gegroeid, mede omdat de betekenis van de logistieke component in de totale productie kosten van een product met ongeveer 2,5 procent

vrij marginaal is geworden. Daardoor kon veel productie makkelijk naar deze landen verschuiven waardoor de hele mondiale logis tiek explosief groeide. Bovendien ligt de financiering van duur zame logistiek in het westen vrijwel geheel bij de markt zelf, terwijl dat in met name China, Rusland en India nog vooral door de centrale overheid wordt geleid. Deze vinden verduur zaming weliswaar wel erg belangrijk en bouwen zelfs compleet nieuwe duurzame havens, maar

dat is maar een relatief klein deel van de totale supply chain.’ Agenda Volgens Harrie de Leijer, director

strategy bij onderzoeken adviessinstituut NEA werkt China wel hard aan de ontwikkeling van binnenvaart en staat groene logistiek inmiddels hoog op de politieke agenda. ‘Het heeft top prioriteit gekregen bij het Chinese ministerie van transport, de vice-minister heeft verschil lende beleidsvoornemens bekend gemaakt en

zelfs het hoogste orgaan bij de Chinese over heid, de State Councel heeft een officieel docu ment uitgegeven waarin staat dat binnenvaart, met name over de Yangtze Rivier, hoge prio riteit krijgt.’ Op het gebied van stimulering van binnenvaart zijn ook verschillende initiatieven bezig zoals het gebruik van alleen elektrische transportmiddelen op alle Chinese binnenen zeehavens. Van daaruit kunnen zeeschepen tot wel 2000 kilometer de grote Yangtze rivier opvaren.

37

Groeiers


‘De binnenvaart groeit zeer sterk, net als de aan de Yangtze-rivier gelegen binnenhaven van Chongqing dat met grote schepen toegan kelijk is. De Yangtze is tot wel 2.000 kilometer landinwaarts te bevaren en er gaan al enorme volumes over de rivier, met name vanuit het binnenland naar de zeehavens voor de Chinese export. Maar veel zijrivieren zijn nog beperkt toegankelijk. De verschillende provincies zijn daarvoor ver antwoordelijk en op grote schaal wordt hard gewerkt aan betere bevaarbaarheid.’ Maar te gelijkertijd met die goederenstromen over de Yangtze, gaan er volgens De Leijer ook nog grote volumes per vrachtwagen diep het Chi nese achterland in en beperken de transporten over het spoorwegnet zich vooral tot bulk stromen zoals kolen voor de centrales. Handhaving Ook TNO-wetenschapper en

oud onderzoeker voor de Erasmus Universi teit in China Albert Veenstra, ziet de enorme investeringen die de Chinese overheid in duur zame logistiek doet, maar hij ziet tegelijk een probleem. ‘Er is op zich ook al goede milieu wetgeving naar Europees model, maar in de praktijk blijkt handhaving met name vanwege corruptie en druk vanuit fabrikanten, een be hoorlijk probleem. Zo is er een Chinese fabriek die zonnepanelen maakt, maar vervolgens de chemicaliën gewoon loost op de rivier. Zoiets is typisch China; er is wel wetgeving, maar toepassing ervan is vaak ook een poli tieke beslissing en er zijn legio bedrijven die zich niet aan de wet houden en er mee weg ko men omdat ze politieke vriendjes hebben. Dit hardnekkige probleem is misschien alleen op te lossen als China stappen richting een meer democratisch systeem maakt. Op sommige

38


plekken lukt soms wel de lokale bevolking om acties op touw te zetten en veranderingen in gang te zetten.’ Ook Veenstra deed onder zoek naar binnenvaart op de Yangze en is iets minder positief gestemd dan Harrie de Leijer. De waterdiepte is nog erg beperkt. Dat wilde de overheid oplossen door de bouw van de Three Gorges Dam die grote delen land onder water zette, maar dat is volkomen mislukt. Die dam is heel desastreus.’

In Brazilie is het heel normaal om goederen 4.000 kilometer per vrachtwagen te vervoeren.

Stadsdistributie De Chinese overheid heeft

ook ingrijpende maatregelen genomen op het gebied van stadsdistributie en verkeersma nagement met stevige wetgeving. Zo is het in de grote steden overdag verboden voor vracht verkeer en worden onder meer Shanghai en Peking alleen in de nachtelijke uren op die ma nier bevoorraad. Daar zijn de regels die tijdens de Olympische Spelen golden nog steeds van kracht en mogen op bepaalde dagen of uren ook personenauto's simpelweg niet de stad in.

Warm water Ook in Rusland gaat een groot

deel van de goederen per schip, met name rond het logistieke hart Sint Petersburg en over de zuidelijk gelegen Zwarte Zee. ‘Van daaruit varen grote volumes over brede rivieren als de Don en de Wolga naar het achterland’, weet Harrie de Leijer van NEA. ‘Maar meer noorde lijk zijn de rivieren, vanwege de lange koude winters, een groot deel van het jaar niet bevaar baar.’ Het spoor is in Rusland een erg belangrijke modaliteit. In de Sovjet tijd is een belangrijke infrastructuur aangelegd, die overal in het on metelijke land ligt. Met name oost-west ver bindingen zoals de lange BAM-spoorlijn en de beroemde Trans Siberië lijn . 'Maar er gaan

De Three Gorges Dam was bedoeld om de bevaarbaarheid van de Yangze te verbeteren.


De lange BAM-spoorlijn in Siberië stamt nog uit de Sovjet-tijd.

Minder ontwikkeld In India zijn de ontwik

kelingen richting duurzame logistiek volgens De Leijer nog veel minder ver. ‘Dat land is echt nog in een andere ontwikkelfase.’ Kleine hoeveelheden gaan per binnenvaart schip, een groot deel weliswaar deels per spoor, maar tegelijk ook vreselijk veel per truck over enorme afstanden. Op politiek vlak gebeurt wel

het een en ander. ‘Er zijn verschillende groepe ringen die duurzaamheid op de agenda probe ren te zetten, maar de ontwikkelingen gaan heel langzaam. Het zoeken is nu nog naar commer cieel haalbare pilots.’ Partner Grote internationale logistiek dienst verleners als DHL Express, zetten in BRIC- landen hun eigen supply chain op en zoeken locale partners. De Nederlandse tak van DHL heeft India als aandachtsgebied bestempeld. ‘Samen met partner Blue Dart zijn we aanwezig in verschillende economische zones’, vertelt Vice President Time Definite Network Jan Engels. ‘In Chennai hebben we inmiddels een groot warehouse gebouwd, als een soort tussenhub, voor het consolideren van ladingen, waardoor het aantal vervoersbewegingen omlaag gaat. Dergelijke warehouses gaan we ook in Delhi en Mumbai neerzetten.’ Partner Blue Dart is aanwezig op 27.000 locaties in India en heeft 16 hubs waar vrachten kun nen worden samengevoegd. Volgens Engels worden de vrachtwagens in India soms wel drie keer zo vol geladen als in Europa. Veel auto's en bijvoorbeeld de taxi's in Delhi rijden er op gas, maar een groot deel van de binnenlandse trans porten gaat volgens Engels nog met hele vieze vrachtwagens en zelfs kamelenkarren. ‘De overheid heeft prioriteit gelegd in de ontwik keling van infrastructuur, maar zelfs de snelweg tussen Delhi en Mumbai moet nog helemaal worden aangelegd. Er ligt wel een groot spoor wegnet, maar dat is al overvol en wordt groten deels nog bereden met diesellocs. Er komt wel een transportrailverbinding tussen Mumbai en Delhi, maar die zal pas in 2015 klaar zijn. India is zo gigantisch groot en loopt nog zo ver achter, dat heeft echt tijd nodig.’ •


Veel binnenlands transport gaat in India zelfs nog met de kamelenkar.

nog niet grote hoeveelheden goederen over spoorlijnen. Dat is wel een belangrijk doel en er wordt hard aan gewerkt.’ Brazilië is bekend om de duurzame stad Curitiba, waar door een slimme indeling in wegen opvallend weinig congestie ontstaat en een goed netwerk van openbaar vervoer werknemers naar het aan de stad gebouwde industriële deel brengt. Maar het land is volgens De Leijer veel min der ver in de ontwikkeling van duurzame lo gistiek en inzet van verschillende modaliteiten dan China. ‘Het is nog een echt truck-land en het is dan ook heel normaal om goederen over afstanden van wel 4.000 kilometer per vracht wagen te vervoeren. Binnenvaart is er nauwelijks ontwikkeld, maar er is wel een enorm potentieel aanwezig.’ NEA adviseert de federale Braziliaanse overheid op dit vlak en voert op dit moment een studie uit naar ontwikkelingsmogelijkheden van binnen vaart. ‘De landbouwgebieden in het binnen land worden wel ontsloten door rivieren, maar er bestaat nog absoluut geen grootschalige bin nenvaart. Met name de zijtakken van de grote Amazone rivier ontsluiten veel landbouwge bieden, maar er zijn veel dammen gelegd voor elektriciteitsopwekking, zonder sluizen zodat de binnenvaart geen toegang heeft. De Brazi liaanse regering is wel druk bezig met de ont wikkeling van deze zijrivieren.’

39

Buurlanden


Ook in groene logistiek is de EU Ook in andere Europese landen is groene logistiek een belangrijk item. Strandsdistributieprojecten, intermodaal vervoer, biobrandstof; overal in Europa wordt eraan gewerkt. Maar wel met verschillende snelheden. Nieuwsblad Transport ~ november 2011

auteur: Paul Jumelet ~ fotografie: Emerson Process Management

E

en jonge Duitse onderne mer bracht enkele jaren gele den ‘Trabi duft’ op de markt; een ‘parfum’ met de geur van bruinkool, de geur die je vroeger rook als je door een Oost-Europese stad liep. Liefhebbers inhaleren blijkbaar af en toe graag een dosis ‘Trabi duft’ om eventjes teruggevoerd te worden naar -nu al weer behoorlijk lang- vervlogen tijden. Bruinkoolfa brieken bestaan nog steeds, maar tegenwoordig heeft men naar verluidt filters op de schoorste nen geplaatst.In Nederland denken we misschien dat we de enigen zijn die met duurzaamheid be zig zijn, of dat we in elk geval voorlopers zijn met een enorme voorsprong op ‘de rest’, maar ook in het buitenland is het milieu een hot topic. Toen in Washington D.C. dit jaar de ‘Sustainable trans port award 2011’ werd uitgereikt, stond er geen

40

trotse wethouder uit Nederland op het podium namens een of ander stadsdistributieproject, maar werd de Chinese miljoenenstad Guangzhou in het zonnetje gezet voor zijn stadsbussen systeem. Leon (Mexico), Teheran (Iran), Lima (Peru) en Nantes (Frankrijk) waren de andere genomineerden geweest. Datzelfde Nantes is in 2013 de ‘Groene hoofdstad van Europa’. Deze ere titel is vorig jaar door de Europese Commissie in het leven geroepen voor steden die ‘excellente prestaties’ leveren op het gebied van het verbete ren van het milieu en het klimaat. De eerste keer ging de titel naar Stockholm, dit jaar mag Ham burg zich de groenste stad van Europa noemen, onder meer vanwege initiatieven voor duurzame ontwikkeling van de havengebieden. En wij in Nederland maar denken dat het buitenland diep onder de indruk is van ons ‘Rotterdam Climate Initiative’.

Intermodale projecten Terug naar Oost-Euro

pa. Ons zijn geen Oost-Europese steden bekend waar de distributie in de winkelstraten wordt ver zorgd door elektrische ‘cargohoppers’, maar ter men als ‘modal shift’ en ‘duurzame brandstoffen’ zijn er niet onbekend. Met projecten als TIREX (de TimberRiverExpress die hout uit Roemenië over de Donau naar Oostenrijkse klanten moet gaan brengen) en FLAVIA (de ontwikkeling van intermodaal vervoer van en naar Oost-Europese landen, de eerste proeftrein reed afgelopen zo mer van Tsjechië naar Slowakije) worden on miskenbaar al pogingen gedaan om het gebruik van de truck terug te dringen. En Polen is een van de strengste landen van heel Europa wat be treft verplichte bijmenging van biobrandstof in het wegverkeer en bouwt met hulp van de Eu ropese Investerings Bank een grote biobrand stoffabriek. Al zijn milieuvrienden daar zeker


Belasting De recente beslissing van de EU dat

landen vrachtwagenverkeer mogen belasten voor luchtvervuiling en geluidsoverlast, werd genomen onder voorzitterschap van de Hongaarse minister Eniko Gyori, om nog maar een, door groene bril lenglazen gezien, positief Oost-Europees wapen feit te noemen. Ook rijden Oost-Europeanen niet meer massaal rond in rammelende, pruttelende, ooit uit Nederland geïmporteerde, tweedehands vrachtwagens. ‘De leeftijd van de Poolse vracht wagenvloot is aan het dalen sinds de Poolse toe treding tot de EU, want op de internationale rou tes waarop de Poolse trucks rijden, moeten ze voldoen aan Europese eisen’, staat bijvoorbeeld te lezen in een rapport van de Wereldbank. Toch valt er nog genoeg te klagen over het milieu in Polen en andere Oost-Europese landen en dat doen milieugroeperingen ter plaatse dan ook. Zo wordt de gunstige invloed van de modernisering van de truckvloot in Polen teniet gedaan door dat burgers massaal in tweedehands auto’s uit het buitenland rijden. Verder wordt milieuvervui ling natuurlijk niet alleen veroorzaakt door trans port. Alle andere factoren meewegend, komt de Wereldbank uiteindelijk toch tot de conclusie dat Polen het moeilijk krijgt om de toename van de emissies van schadelijke stoffen in de nabije toe komst in toom te houden.

Harde cijfers In de European Green City Index

van Siemens komen Oost-Europese steden er over het algemeen ook niet zo goed vanaf. Amsterdam en Brussel staan in de top-10, maar steden als

Praag, Boekarest en Sofia bungelen onderaan de lijst (en Warschau en Boedapest in de midden moot). Maar Siemens kijkt naar uiteenlopende factoren als afvalinzameling en fietsgedrag, waar door je goederenvervoerders in Praag of Boeka rest niet direct de zwarte piet van Siemens toe kunt schuiven. Als je puur kijkt naar de statistie ken van de transportsector, blijkt het tegenwoor dig toch niet meer mogelijk om een onderscheid te maken tussen ‘milieuvriendelijke’ West-Euro peanen en ‘vervuilende’ Oost-Europeanen. Uit gegevens van Eurostat blijkt dat Estland de kampioen van het schone transport is. Als enige EU-land slaagde Estland erin om tussen 1990 en 2006 bij alle transportmodaliteiten weg, spoor, binnenvaart en luchtvervoer de emissies van broeikasgassen te reduceren. Alles bij elkaar was dat goed voor een reductie van 2 procent. Neder land zag de uitstoot in dezelfde periode (19902006) juist met 2 procent toenemen.


verdeeld

niet onverdeeld blij mee, want deze laatste wordt een fabriek voor ethanol, die wordt gemaakt van maïs. De milieubeweging ziet liever dat voedsel wordt gebruikt om mensen te voeden, in plaats van dat het wordt verbrand.

Achterop Is Oost-Europa dan bezig aan een groene inhaalrace? Niet volgens een rapport van Harvard. Uit de internationale klimaatafspraken die vorig jaar in Kopenhagen zijn gemaakt, blijkt volgens Harvard dat de Oost-Europese landen de pijp aan Maarten geven. Als alle landen zich aan de in Denemarken gemaakte afspraken houden, zullen de emissies tot 2020 in Japan met 48 pro cent dalen, in West-Europa met 36 procent en in de VS met 33 procent, maar in Oost-Europa en Rusland met slechts 1 procent. Geld lijkt het probleem te zijn. Internationale milieuorganisaties, waaronder Greenpeace en WWF, hebben afgelopen juni in een rapport een oproep gedaan aan de EU om meer financiële steun te geven aan Oost-Europese landen om hen meer te laten meedelen in het gebruik van ‘groene’ technologie. •

41

Air France-KLM Cargo



‘Innovatie is het kernwoord van ons MVO-beleid.’

42


Air France-KLM is voor het zevende jaar op rij in de Dow Jones Sustainability Index uitgroepen tot de nummer één in de luchtvaartsector. Camiel Eurlings, Managing Director KLM, vertelt over het vooruitstrevende MVO-beleid van de luchtvaartmaatschappij.

van het gewicht in de vliegtuigen. Door constante ontwikkeling is het gewicht van de cargocontainers de afgelopen vijftien jaar teruggebracht van 105 naar 65 kilo. Ook de efficiëntie binnen de distributie en opslag van Unit Load Devices (ULD’s) is geoptimaliseerd waardoor er niet onnodig lege containers getransporteerd worden. Eurlings: ‘Innovatie is het kernwoord van ons MVO-beleid. Binnenkort wordt bijvoorbeeld de Full Composite Herculight pallet op de markt gebracht. Een pallet van kunststof in plaats van aluminium die een gewichtbesparing tot maar liefst 35 procent oplevert. Air France-KLM Cargo was de mede-initiatiefnemer van het project dat deze pallet ontwikkelde en heeft de pallet uitgebreid getest. Een ander project waar we nauw bij betrokken zijn, is de innovatie van speciale lichtgewicht netten om pallets mee in te pakken. Deze netten wegen slechts acht kilo, een groot verschil met de oude netten die maar liefst achttien kilo’s wegen. Daarnaast nemen ze amper water op, wat in het geval van regen kan leiden tot een vermindering van gewicht tot 17 kg. Door dit soort ontwikkelingen wordt onze equipment steeds lichter en blijven we ons brandstofgebruik en dus CO2-emissie verminderen.’

werkers worden uitgenodigd om bij te dragen aan een beter milieu, ook klanten kunnen een steentje bijdragen. Als eerste grote carrier, biedt Air France-KLM Cargo haar klanten de mogelijkheid om CO2-emissies te compenseren. Elke compensatie-euro wordt gestoken in speciale projecten gericht op hernieuwbare energie en energie-efficiëntie. ‘Alle overheadkosten nemen wij voor onze rekening. Een mooie kans om samen met onze klanten te werken aan een schonere wereld. En, laten we eerlijk zijn: een schone wereld is iets waar we allemaal baat bij hebben’, besluit Eurlings. •

Minder gewicht Een ander belangrijk onderdeel

Betrokken medewerkers Ook kleinere initiatieven dragen bij aan het duurzame karakter van Air France-KLM Cargo. Zo heeft een groep be-

foto: De freighter-vloot van het cargobedrijf van Air France-KLM Cargo is de meest brandstofefficiënte ter wereld.

waarmee brandstofgebruik en dus de uitstoot van CO2 wordt verminderd, is het terugbrengen

trokken medewerkers het idee aangedragen om houten pallets slimmer te hergebruiken en aan het eind van de gebruikscyclus te recyclen. ‘We moedigen onze medewerkers constant aan om met ideeën te komen die kunnen leiden tot besparing, of het terugbrengen, van de impact op het milieu’, zegt Eurlings. ‘De beste ideeën worden uitgevoerd en beloond. Op deze manier creëren we bewustzijn door de hele organisatie. We hebben al vele goede voorstellen kunnen testen.’


Eurlings is portefeuillehouder van het MVObeleid van KLM en als chairman van Air FranceKLM Cargo tevens verantwoordelijk voor duurzaamheid in de vrachtsector. ‘Het is belangrijk om doorlopend te innoveren en investeren in duurzaam transport. Ik ben trots dat Air FranceKLM hierin liever voorloper dan volger is. We hopen daarmee ook anderen bewust te maken van het belang van een duurzame luchtvaartsector.’ Dat Air France-KLM eerste is geworden in de Dow Jones Sustainability Index is onder meer te danken aan de vele initiatieven van het bedrijf op het gebied van duurzaam transport. Zo vernieuwt Air France-KLM continu haar vloot; een investering in schonere en stillere vliegtuigen. De freighter-vloot van het cargobedrijf is daardoor de jongste en meest brandstofefficiënte ter wereld. Innovaties als het rijden en vliegen op biobrandstof dragen verder bij aan de brandstof efficiëntie. De vluchten tussen Parijs en Amsterdam worden deels uitgevoerd op biodiesel. En, naast het elektrische vervoer, rijden er op en rond Schiphol sinds september veertig grondtransportvoertuigen van KLM en Schiphol op 100 procent tweedegeneratie-biodiesel.

Samen compenseren Niet alleen de mede

Air France-KLM Cargo and Martinair Cargo P.O. Box 7700 1117 ZL Schiphol Airport The Netherlands T. +31 (0)20 64 98 000 F. +31 (0)20 64 94 553 [email protected] www.afklcargo.com

43

BCTN



Duurzaam, betaalbaar en op tijd!

44


‘Transport per binnenvaartschip is relatief energiezuinig en levert al snel een CO2-reductie van 20 tot 40 procent op ten opzichte van vrachtwagenvervoer’, vertelt commercieel directeur bij BCTN Bertwin Zonneveld. ‘En omdat BCTN als grote logistiek dienstverlener met verschillende eigen terminals in het achterland, vrachten optimaal kan combineren en de beladingsgraad richting de zeehavens telkens zo groot mogelijk maakt, betekent dat efficiëntievoordeel bovendien een nog lagere uitstoot per container per kilometer.’ BCTN vervoert containers van- en naar de havens van Rotterdam en Antwerpen met 12 eigen binnenvaartschepen en bovendien vanaf de eigen terminals verder per vrachtwagen. De logistiek dienstverlener heeft terminalhubs onder eigen beheer in zowel Den Bosch, Nijmegen als Wanssum en een aandeel in de containerterminal Twente. Bij elkaar vervoeren de terminals een volume van ruim 400.000 teu per jaar wat neerkomt op circa 10 procent van het totale Nederlandse containervolume en ongeveer 30 procent van het intermodale volume. Daarnaast beschikt BCTN over het eigen transportbedrijf ICTN voor de laatste kilometers over land. Door de centrale barge planning en de samenvoegingsmogelijkheden van

bijvoorbeeld vrachten uit Nijmegen en Wanssum, haalt BCTN maximale synergie uit dat uitgebreide eigen materieel. ‘Naast die de relatief lage CO2-emissies en lage kosten vanwege de grote volumes, heeft het containervervoer door BCTN vooral ook hoge betrouwbaarheid, efficiëntie en punctualiteit als voordeel’, benadrukt Zonneveld. ‘Omdat onze terminals nabij de ontvanger of exporteur gelegen zijn, is de afstemming betreffende het exacte tijdstip van levering zeer eenvoudig en bovendien flexibel. Hierdoor zijn we nagenoeg altijd op het gewenste tijdstip aan het dok waardoor er ook geen onnodige wachttijden optreden bij de laaden losploegen van het ontvangende of verschepende warehouse, wat weer een kostenbesparing betekent.’ Voorsprong BCTN wil het al relatief duurzame

binnenvaartvervoer zo ‘groen’ mogelijk maken en vaart daarom bijvoorbeeld al enkele jaren met zwavelarme diesel (EN 590). Dat geldt ook voor de heftrucks op de terminal. Deze zijn, net als de vrachtwagens, bovendien daar waar mogelijk uitgerust met roetfilters en een groot deel van de vrachtwagens voldoet aan Euro 5 normen. Daar-

naast behoorde BCTN tot de eerste groep vervoersondernemingen met een Lean and Green Award en ondertekende het bovendien in 2009 het Nijmeegs Energie Convenant (NEC) waarmee bedrijven afspreken jaarlijks minimaal 3 procent energie te besparen. ‘Die doelstelling hebben we met verschillende nieuwe maatregelen al ruimschoots gehaald’, zegt Zonneveld. ‘Zo maakt BCTN gebruik van walstroom voor haar binnenschepen. Zij sluit dit gewoon aan op de groene stroom van het energienet, wat een besparing is op CO2-uitstoot en een stuk minder lawaai maakt. Dat geldt ook voor de volledig elektrische spreader. Deze is uitgerust met automatische demping en een benaderingsschakelaar die er voor zorgt dat de snelheid automatisch afneemt als het frame een container nadert. Innovatie Een andere energiebesparende inno vatie zit ingebouwd in de kranen op de terminal. De motor werkt als een dynamo. Als de kraan zakt, wordt de energie die dat oplevert opgevangen en teruggegeven aan het net. Jaarlijks publiceert BCTN al de CO2-footprint die de transporten opleveren. ‘De volgende stap die we gaan nemen, is een online TUV- gecertificeerde CO2-calculator waarmee klanten ook zelf kunnen berekenen hoeveel uitstoot het intermodaal vervoer bespaart.’ Die besparing wil BCTN in de toekomst nog verder laten toenemen onder meer door in afstemming met de rederijen, steeds beter de export- en importstromen op elkaar af te stemmen, waardoor containers nog optimaler kunnen worden gevuld. •


Intermodaal containervervoer per barge is niet alleen zeer betrouwbaar en goedkoop, maar ook de meest groene vorm van transport. Die voorsprong wil de grootste intermodale binnenvaart-transporteur BCTN vasthouden en loopt daarom voorop in duurzame maatregelen.

BCTN Hogelandseweg 88 6545 AB Nijmegen Postbus 130 6500 AC Nijmegen T. +31 (0)24 374 32 95

foto: Transport per binnenvaartschip is relatief energiezuinig en levert een aanzienlijke CO2reductie van op.

[email protected] www.bctn.nl

45

Bek&Verburg


Schone scheepsafvalverwerking


De stofzuigers van de haven, dat is de bijnaam van maritiem afvalverwerkingsbedrijf Bek & Verburg. Al jaren ruimt deze familieonderneming zo milieuvriendelijk mogelijk het afval op van schepen in de verschillende Nederlandse havens.

‘Als je beroepsmatig met het milieu te maken hebt, moet je er ook voor zorgen’, zegt Kenny Baas, financieel manager bij Bek & Verburg. ‘Onze missie is het schoonhouden van de zeeën. Wij zijn eigenlijk een soort drijvende milieustraat. Wij halen in de verscheidene Nederlandse zeehavens afval op van schepen en sorteren dat, als enige in de wereld, aan boord van onze eigen inzamelschepen al gedeeltelijk voor.’ De inzamelschepen van Bek &Verburg zijn daarvoor uitgerust met sorteercontainers voor de verschillende soorten scheepsafval. Van papier en glas tot hout en gevaarlijk afval. Ook bij aanvaringen op de Noordzee wordt het afvalverwerkingsbedrijf ingeschakeld voor opruimwerkzaamheden. Samen met stichting KIMO werkt het bedrijf al 10 jaar mee aan een project waarbij vissersschepen het afval uit visnetten in speciale bigbags deponeren dat Bek en Verburg vervolgens kosteloos uitsorteert. ‘Afval is ooit een product geweest en dat moet het ook weer worden’, zegt Baas. ‘Na uitsorteren blijft slechts 7 procent over als restafval. De rest is gewoon recyclebaar.’ Groene vloot Bek en Verburg is 50 jaar gele-

den opgericht. Het werd tijdelijk onderdeel van Watco en later Sita, tot vader Daan van Mullem het in 2004 weer terugkocht en het bedrijf vervolgens razendsnel zag groeien. Hij startte met een voor die tijd hypermodern schip. Dat aantal is inmiddels gegroeid naar 21 varende inzameleenheden en 70 man personeel dat on-

46

der leiding van bedrijfsleider en zoon John van Mullem staat. ‘Telkens proberen we de meest milieuvriendelijke schepen aan te schaffen en onze werkmethodes aan te passen aan de nieuwste duurzame innovaties’,vertelt hij. ‘Ook zijn alle machines uitgerust met roetfilters en onze inzamelschepen draaien bovendien al lang op zwavelarme EN 590; veel schoner dan scheepvaartdiesel.’ Bijzonder is vooral ook de duurzame manier waarop het bedrijf al tien jaar duwbakken schoon maakt. Het vervuilde water wordt opgevangen, gefilterd en vervolgens weer gebruikt voor de volgende duwbak. Alle schepen zijn bovendien uitgerust met een Automatic Identification System, zodat ze zichtbaar zijn voor andere schepen en geen onnodige vaaruren onderweg hoeven te maken. Bovendien zijn binnen de onderneming enkele bewuste duurzaamheidsprogramma’s gestart. Van een papierreductie programma tot een cursus duurzaam varen voor de schippers. VWA-certificaat Al die inspanningen bij elkaar hebben het betrouwbare maritieme afvalverwerkingsbedrijf een VWA-certificaat voor afvalverwerking van buiten de EU en zowel de ISO 9000 als de ISO 14001 certificering opgeleverd. Daar komt zeer binnenkort ook nog de ISO 26000 certificering voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen bij. Sinds juni 2011 is het bedrijf de trotse eigenaar van de zogenoemde Green Award, inclusief zeer hoog ‘rapportcijfer’.

‘Vrijwel alle punten die we konden krijgen, zijn ook toebedeeld’, zegt Baas. ‘We varen alleen nog niet diesel-elektrisch omdat we dat nog te storingsgevoelig vinden, maar in de toekomst behoort dat zeker tot de mogelijkheden.’ Naast de vestigingen in Amsterdam en Rotter dam en een groeiend aantal klanten aan de walzijde van de haven, telt Bek & Verburg inmiddels ook steeds meer klanten en depots in vijf kleinere havens. Van Den Helder tot Moerdijk. Vrachtwagens brengen daar het scheepsafval naar een plaatselijk depot waar het drie keer per week per inzamelschip wordt opgehaald. ‘Voor ons is duurzaamheid eigenlijk al jaren heel vanzelfsprekend. En ons toekomstbeeld is dat iedereen daaraan mee gaat werken. Alle schepen zouden bij binnenkomst in Nederland standaard hun vuil moeten afgeven en bij uitvaren opnieuw zodat wij het netjes kunnen verwerken en afval op zee overboord gooien tot het verleden behoort en hiermee de kwaliteit van de samenleving verbetert.’ •

foto: Kenny Baas (l) en John van Mullem: ‘Afval is ooit een product geweest en dat moet het ook weer worden.’



Bek & Verburg B.V. Montrealweg 140 3197 KH Rotterdam Nederland T. +31 (0)10 428 77 44 F. +31 (0)10 428 77 49 [email protected] www.bek-verburg.nl

47

CEVA Logistics


Duurzaam in alles Onder het motto making business flow; CO2 low, werkt CEVA Logistics op alle niveaus van de supply chain aan energie besparing, duurzame oplossingen en betere stroomlijning voor haar klanten.


CEVA Logistics was een van de eerste logistieke dienstverleners die al in 2008 voor haar duurzame plannen een Lean and Green Award ontving. Sindsdien werkt het bedrijf hard door aan optimalisering van de supply chain en het terug-

48

dringingen van de carbon footprint. ‘De Award is eigenlijk maar een eerste stap’, zegt Robert Wieggers, Head of Solution Design. ‘We willen ook onze ambities waarmaken en het Lean and Green logo verdienen.’ CEVA levert met 50.000 werknemers op 1.200 locaties in 170 landen wereldwijd logistieke diensten aan honderden klanten. In België en Nederland heeft het concern 24 sites met ruim 400.000 m2 vloeroppervlak. De 35 eigen vrachtwagens, aangevuld met charters beleveren dagelijks met name ziekenhuizen en winkelstraten met uiteenlopende producten. ‘En dat doen we zo duurzaam mogelijk’, zegt Wieggers. ‘De lean-mentaliteit zit diep geworteld in al onze operaties; overal kijken we hoe we verspilling kunnen elimineren of beperken. Zo willen we de hele keten steeds meer met een end-to-end approach regiseren en waar mogelijk stromen combineren.’ In Nederland heeft CEVA bijvoorbeeld de vrachtlijnen van Den Haag en Oss kunnen samenvoegen, wat een brandstofen uitstootbesparing van meer dan 20 procent opleverde.


Klant centraal Daarnaast zoekt CEVA naar gerichte duurzame maatregelen die een duidelijke toegevoegde waarde voor specifieke klanten hebben. ‘Zo integreerden we vanuit het distributiecentrum bij Roosendaal de transporten richting de Nederlandse binnensteden voor diverse klanten’, vertelt Sector Manager Consumer & Retail Maarten Bedaf. ‘Dat betekende dat we de brandstofbesparing hebben kunnen gebruiken om een serviceverhoging te realiseren tegen dezelfde prijs.’ Op een meer strategisch niveau herontwierp de logistiek dienstverlener de keten van Wärtsilä. Dat leidde tot een verschuiving van de stromen naar Nederland en een nieuw warehouse in Kampen, waardoor er meer voormalige luchtzendingen over de weg konden. Wat ook weer een grote brandstofbesparing opleverde.

Nog praktischer was de oplossing voor de NACCO Materials Handling Group, producent van de merken Hyster en Yale, dat voor het vervoer van grote heftrucks richting Canada, diepladertransport richting de haven gebruikte. ‘Het idee was om een kadewand te plaatsen in een zijtak van de Waal’, vertelt Bedaf. ‘De trucks gaan nu per barge naar Zeebrugge. Een enorme kostenbesparing voor de klant met uiteraard een geweldig duurzaam voordeel.’ Inzichtelijk Om nog meer dergelijke duurzame oplossingen te ontwerpen, gaat CEVA de carbon footprint van alle transporten registreren en analyseren. ‘Omdat we van meerdere transportbedrijven en modaliteiten gebruik maken, is dat een complexe zaak, maar voor het eind van het jaar willen we in ieder geval al de CO2-uitstoot van onze top 100 klanten inzichtelijk maken, zodat we van daaruit nieuwe duurzame oplossingen kunnen uitwerken.’ Bedaf verwacht dat er vooral nog veel winst te halen valt in het verder samenvoegen van zendingen. ‘De uitdaging ligt daarbij met name in meer samenwerking met andere partijen in het last mile vervoer. Ook daarin willen we leidend zijn.’ •

foto inzet links: Maarten Bedaf (l) en Robert Wieggers: We willen onze duurzame ambities waarmaken.’


Andere in Nederland doorgevoerde duurzame maatregelen zijn onder andere modernisering van het wagenpark en chauffeurstrainingen. ‘We hebben inmiddels een aantal positief verlopen testen gedaan met een vrachtwagen op aardgas en willen binnenkort tenminste één vrachtwagen, als pilot, van dit type aan de vloot toevoegen. Daarnaast bekijken we of we een aantal van de huidige wagens geschikt kunnen maken voor biodiesel.’ Bovendien pakte CEVA de warehouses aan met maatregelen als lichtbeheersing, zonnecollectoren en betere isolatie. ‘We willen ook daar een serieuze CO2-reductie bereiken.’

CEVA, Head Office CEVA Logistics P.O. Box 16 4100 AA Culemborg The Netherlands [email protected] www.nl.cevalogistics.com

49

Copex /Rhenus


Samenwerken aan een volledig groene keten Nieuwsblad Transport ~ november 2011

Copex Air Cargo, de eerste luchtvrachtexpediteur die dankzij verschillende duurzame maatregelen de Lean and Green Award heeft gewonnen, zet verdere ‘groene’ stappen over de weg samen met zusterbedrijf Rhenus Airfreight Handling.

Copex Air Cargo is gespecialiseerd in temperatuur gereguleerde agri-vracht en van oudsher al met ‘groen’ verbonden. Het bedrijf bestaat dit jaar op de kop af 90 jaar en Managing Director Gerrit Kloezeman wil dat ook voor de toekomst blijven garanderen. ‘Copex is niet alleen in tijd duurzaam, maar wil dit ook in de praktijk zijn’, zegt hij. ‘We willen graag deel uitmaken van een maatschappelijk verantwoorde en duurzame logistieke keten, waarmee we onze bijdrage leveren aan de maatschappij voor de toekom stige generatie.’ Copex Air Cargo werkt volop aan duurzame maatregelen en heeft dankzij die inzet dit jaar de Lean and Green Award ontvangen. Zo is het bedrijf vanaf 2010, samen met drie zusterondernemingen onder een gezamenlijk dak gaan opereren wat een aanzienlijke reductie van vrachtbewegingen opleverde. Het gebouw zelf heeft een zeer lage EPC-norm en is voorzien van verschillende duurzaamheidsmaatregelen waaronder zonnecollectoren, aanwezigheidsdetectie en daglichtregeling. Bovendien biedt Copex Air

50

Cargo sinds vorig jaar de CO2-compensatie programma’s CO2PEX en Climate Save aan. De hoeveelheid milieubelastende stoffen die transporten opleveren, berekent de expediteur door en biedt haar voornamelijk groene klanten CO2compenserend of geheel klimaatneutraal transport aan, door een milieuopslag te compenseren in de projecten van de Climate Neutral Group. Van grote windmolenparken tot kleine biogas installaties in Afrika. Verschillende milieubewuste klanten hebben al bewust de keuze gemaakt voor dat ‘groene’ tarief en Kloezeman hoopt dat ook steeds meer anderen die verantwoordelijkheid zullen nemen. De kosten voor die duurzame stap reduceert Copex onder meer door zoveel mogelijk overbodige stoffen, zoals verpakkingsmateriaal, uit de lading te filteren. Duurzaam vervolg Copex Groep beslaat drie modaliteiten. En, naast voor Air Cargo, is het compensatieprogramma CO2PEX inmiddels ook beschikbaar voor scheepvaart. ‘De volgende stap

is dat we ook duurzaam wegtransport kunnen leveren, zodat de hele Copex Groep groen transport biedt.’ Daarvoor sluit Copex Groep zich in samen werking met zusterbedrijf Rhenus Airfreight Handling aan bij het samenwerkingsverband tussen duurzame vervoerders en verladers Green Care Transport. De hierbij aangesloten logistiek dienstverleners conformeren zich aan een verplichte jaarlijkse CO2-reductie van 3 procent en compenseren vervolgens bovendien de uitgestoten CO2 in zogenaamde CO2-credits van de Climate Neutral Group. Rhenus Airfreight Handling ‘Rhenus Airfreight

Handling, onderdeel van Rhenus Logistics, verzorgt voor Copex het transport op de luchthaven en werkt samen met zes gebiedssterke transporteurs voor het verdere wegtransport in verschillende Nederlandse regio’s’, vertelt Rhenus General & Security Manager Willem Homburg. ‘En voor Copex is het van belang dat ook Rhenus en de samenwerkende transporteurs verduur-

zamen zodat een compleet duurzaam netwerk ontstaat.’ Dat gebeurt onder meer met de geïnspireerd geraakte logistiek dienstverlener TLS uit Apeldoorn die zich inmiddels ook heeft aangemeld voor het Lean and Green programma. Elektrische oplaadpunten ‘Ook op Schiphol zelf zijn we als Rhenus Airfreight Handling bezig met verduurzaming van onze activiteiten’, vertelt Homburg. Met name op het gebied van elektrisch vervoer. We voegen elektrische oplaadpunten toe aan ons gezamenlijke duurzame pand in Schiphol-Rijk, zodat onze klanten en wijzelf daar hun voertuigen kunnen opladen. Zelf willen we vervolgens al ons kleine materieel dat we gebruiken voor air freight handling vervangen voor elektrische voertuigen. Copex Air Cargo is een mobiliteitsscan gestart voor het personeel en biedt onder andere elektrische leaseauto’s aan. Zo zorgen we ervoor dat we, daar waar het maar enigszins mogelijk is, zoveel mogelijk duur zame oplossingen creëren.’ •



Copex Air Cargo Folkstoneweg 202 1118 LN Schiphol P.O. Box 7545 1118 ZG Schiphol The Netherlands T. +31 (0)20 754 1080 F. +31 (0)20 648 4117 Het nieuwe pand van Copex heeft een zeer lage EPC-norm en is voorzien van verschillende duurzaamheidsmaatregelen.

[email protected] www.copex.nl

51



DHB Logistiek

Gebundelde duurzame distributie van DHB levert een besparing van 30 procent op.

52


Groene synergie

‘Rijden met lege vrachtauto’s is voor niemand efficiënt’, zegt Marius Verschuuren, directeur van DHB. ‘In economisch zware tijden laten veel bedrijven hun eigen auto’s koste wat kost rijden, terwijl als ze deze stil zetten en zoeken naar samenwerking er veel meer economische- en milieuwinst is te behalen.’ Daarom bundelden in 2007 de familiebedrijven De Graaf , Thijs, Tielbeke en Wesseling uit Nederland en het Belgische Distrilog en Jean Heck hun krachten en bieden onder de overkoepelende naam DHB de garantie dat de Euro 5 vrachtwagens altijd vol geladen zijn. Deze duurzame distributie levert maar liefst 30 procent besparing op het aantal gereden kilometers. De regionale bedrijven wisselen bij nachtelijke crossdock operaties goederen uit en bezorgen binnen 24 uur in de Benelux. Zo biedt DHB de mogelijkheden van een grote organisatie met de service van een klein bedrijf en blijft de aanpak persoonlijk. ‘Juist familiebedrijven zijn sterk in service op maat. Onze klanten hoeven niet met hun vraag naar een callcentrum en krijgen direct antwoord. Ook maken we optimaal gebruik van de locale kennis van de vervoerders in de

regio. Zijn er afgesloten binnensteden? Strengere milieunormen of evenementen op komst? De chauffeurs weten de weg.’ Horizontale samenwerking De coördinatie van de transporten is geregeld door een eigen ontwikkeld plannings- en informatiesysteem dat het aantal transporten zo beperkt mogelijk houdt. Alle vrachtwagens zijn uitgerust met een boordcomputer waarmee chauffeurs terug melden. Ook aan de opdrachtgever die de lading van het begin tot het eind kan volgen. Zo komt de situatie, waarbij de afnemer de eerste is die de opdrachtgever informeert over een eventuele schade, bijna niet meer voor. Dat duurzaamheid en efficiency hand in hand gaan blijkt ook uit de oplossing die de horizontale samenwerkers hebben bedacht voor het geval een adres verkeerd is doorgeven. Voordat de klant zijn order kan geven vindt er via het Web Order Entry and Information Systeem een validatie plaats van het adres door de klant. Zo is er een extra check en rijden chauffeurs geen extra kilometers.Ook bij de belading valt milieuwinst te halen. ‘Vaak wordt er voorbij gegaan aan de intelligentie van de mensen die zich met laden

bezig houden. Het zijn ware kunstenaars die bij ons moeiteloos dubbele ladingen in een oplegger of LZV plaatsen. Efficiënt stapelen heeft onze aandacht en we blijven onze mensen opleiden volgens de nieuwste inzichten.’ Door de duurzame en efficiënte distributie is DHB uitgegroeid tot een soort pakketdienst voor goederen van met name 5 kilo tot/met 5 pallets. ‘Specialistische pakketten vragen om extra aandacht. Zoals verf, bouwmaterialen met afwijkende maten, lengtegoederen, gevaarlijke stoffen en afwijkende palletmaten. Die kun je niet vervoeren met een standaardmethode maar vraagt om een persoonlijke service.’


Duurzame distributie door verregaande samenwerking tussen de zes partners van Distributie Holland België-Logistiek levert een efficiënt, persoonlijk en gespecialiseerd vervoersnetwerk op.

Meer duurzame distributie nodig Met name in

de bouwwereld merkt Verschuuren dat goederen niet meer op de bouwplek gehouden worden in verband met diefstal ‘Als iets nodig is, moet het daar direct geleverd worden en zonder duurzaam distributiesysteem zouden we door deze ontwikkeling vaker met lege wagens rijden.’ DHB is benaderd om dit duurzame partnerschap naar een internationaal systeem te brengen. In de nabije toekomst zal DHB dan ook de samenwerking met nieuwe vervoerders uitbreiden naar Engeland, Frankrijk en Duitsland. Toch pleit Marius Verschuuren voor een beperkt aantal partners. ‘Je bent zo krachtig als de zwakste schakel en juist de korte lijnen en het persoonlijke contact tussen de samenwerkende bedrijven maakt ons duurzame distributiesysteem ijzersterk en daarmee toekomstbestendig.’ •

DHB-Logistiek B.V. Logistiekweg 18 4906 AB Oosterhout Nederland T. +31 (0)162 428 878 F. +31 (0)848 317 676 [email protected] www.dhb-logistiek.com

53

DJ Middelkoop


Enorme besparing dankzij goederenbundeling Nieuwsblad Transport ~ november 2011

Naast verschillende energiebesparende maatregelen en participatie in het duurzame vervoerders-samenwerkingsverband Teamtrans, maakt logistiek dienstverlener D.J. Middelkoop & Zn. Duiven ook duurzame afspraken met verladers. ‘Moet die lading er echt vandaag zijn?’

54


Samenwerkingsverband Vanuit die gedachte is Middelkoop Duiven sinds 2007 onderdeel van Teamtrans. Een samenwerking met 13 regionaal gespecialiseerde logistiek dienstverleners die vanuit één centraal distributiepunt zendingen met elkaar uitwisselen. ‘In plaats van concurrenten zijn we nu opdrachtgevers en klanten van elkaar. Drie keer per nacht rijden we naar Nieuwegein, wisselen daar goederen uit en gaan weer terug naar onze eigen regio. Zo verhogen we de beladingsgraad en de dropdichtheid, rijden minder kilometers per

stop, en hebben minder snel nieuwe distributiecentra nodig. Dat betekent niet alleen een enorme kostenbesparing, maar ook minder congestie en veel minder kilometers en CO₂-uitstoot. Dankzij die bundeling en sinds onze toetreding hebben we zes vrachtwagencombinaties van de weg kunnen halen. Daarmee besparen we jaarlijks een half miljoen kilometer; bijna 450.000 kilo CO₂. Omdat iedere aangesloten vervoerder de eigen regio bedient, verlaagt Teamtrans bovendien de binnenstadbelasting. ‘En de aangesloten logistiek dienstverleners kunnen ook als stadsrandhub fungeren door niet aangesloten vervoerders, toch de mogelijkheid te geven hun zendingen bij ons aan te bieden. Zo geeft Teamtrans bovendien een antwoord op het stadsdistributievraagstuk.’


Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en duurzame logistiek zijn bij D.J. Middelkoop & Zn. Duiven al jaren vanzelfsprekend. ‘We vinden het belangrijk om verantwoordelijk om te gaan met het klimaat en werken dan ook al met verschillende vooruitstrevende duurzame oplossingen’, zegt directeur Tjeerd Middelkoop. Naast afvalscheiding en chauffeurstraining ‘Het Nieuwe Rijden’ deed Middelkoop ook een duurzame investering in het warehouse. ‘In 2007 lieten we een uitbreiding bouwen waardoor het vloeroppervlak verdubbelde, maar door verrijdbare stellingen te gebruiken, creëerden we tegelijkertijd een verviervoudiging van de opslagcapaciteit. Omdat er altijd maar één gang met verlichting open is, besparen we bovendien veel energie.’ Middelkoop Duiven is gespecialiseerd in de distributie van non food consumentenproducten naar de retail. Het bedrijf verwerkt met 82 vaste medewerkers en 28 eigen vrachtwagens gemiddeld zo’n 1300 zendingen per etmaal. ‘En we denken dat die stromen anders georganiseerd kunnen worden dan de meeste transporteurs al jaren gewend zijn’, benadrukt Tjeerd Middelkoop. ‘Want waarom achter elkaar aan rijden met halfvolle vrachtwagens, als het ook vol kan en je daarmee veel kilometers en CO₂-uitstoot bespaart?’

Lean and Green Voor alle duurzame inspanningen

en een goed uitgewerkt duurzaam plan ontving D.J. Middelkoop & Zn. Duiven dit jaar al de Lean and Green Award. ‘Onlangs hebben we bovendien ons wagenpark uitgebreid met een LZV die we zowel overdag als ’s nachts inzetten en zo weer een truck en vele kilometers uitsparen. Daarnaast testen we alternatieve brandstoffen zoals CNG en LNG. Naar verwachting gaan we er volgend jaar al mee rijden.’ De volgende stap is volgens Tjeerd Middelkoop de samenwerking met verladers. ‘We denken dat zo’n 90 procent van alle vrachten die met 24-uurs service worden vervoerd, eigenlijk ook wel een dag kunnen wachten. Dat bespaart veel overbodige kilometers en levert ook voor de verlader een kostenvoordeel op. Als we zo nog meer de beladingsgraad en dropsize kunnen optimaliseren, betekent dat een enorme besparing op CO₂-uitstoot. Anders gezegd: iets minder welvaart, maar veel meer welzijn.’ • foto: De nieuwe duurzame Eco-combi van D.J. Middelkoop & Zn. Duiven.

D.J. Middelkoop & Zn. Duiven B.V. Impact 4 6921 RZ Duiven T. +31 (0)26 312 00 24 F. +31 (0)26 388 63 47 [email protected] www.middelkoopduiven.com

55

ECT


Ladingbundeling creëert duurzaamheid Nieuwsblad Transport ~ november 2011

Met European Gateway Services maakt ECT succesvol werk van het vergroten van het marktaandeel van spooren binnenvaartvervoer. De crux: een hoge frequentie van duurzame verbindingen tussen deep-sea terminals en inlandterminals en de klant zoveel mogelijk werk uit handen nemen. Onder de naam European Gateway Services heeft ECT, winnaar van de Lean and Green Award in 2010, een aantal nieuwe diensten in de markt gezet om het vervoer naar het achterland efficiënter, betrouwbaarder en duurzamer te maken. De basis van deze dienstverlening is een zich steeds verder uitbreidend Europees netwerk van inlandterminals. Deze terminals fungeren als extended gates van de deep-sea terminals in Rotterdam en zijn daarmee via hoogfrequente spooren binnenvaartdiensten duurzaam verbonden. Aanvullende (douane)services maken op deze trajecten bovendien documentloos vervoer mogelijk onder ECT’s verantwoordelijkheid, eventueel in combinatie met een tijdgarantie. ECT garandeert in dat geval dat containers altijd op het afgesproken tijdstip op de inlandterminal zijn. Als in Rotterdam een container onverhoopt de aansluiting met een binnenvaartschip of trein mist, dan wordt als alternatief de vrachtwagen ingezet. Dankzij het European Gateway Services concept hebben bedrijven

56

op de deep-sea terminal geen omkijken naar hun lading. De containers reizen direct na lossing van het zeeschip door naar het achterland. Pas bij de inlandterminal is het nodig dat bedrijven in actie te komen voor het afhandelen van hun douaneformaliteiten. Veelal dicht bij de eindbestemming is just-in-time belevering van distributiecentrum of productielocatie vervolgens optimaal te organiseren. Alle relevante partijen in de logistieke keten kunnen aan European Gateway Services deelnemen: rede rijen, expediteurs, vervoerders en verladers. Het transport tussen Rotterdam en een extended gate organiseert ECT steeds in nauwe samen werking met betrouwbare logistieke partners.

grensoverschrijdend documentloos vervoer mogelijk. In België zijn de gesprekken met de Douane hierover in volle gang. Wat alle extended gates gemeen hebben is het grote aantal spooren/of binnenvaartverbindingen met Rotterdam, veelal met meerdere aankomsten en vertrekken per dag. Dit is vooral mogelijk dankzij de rol van ECT als vooraanstaand knooppunt in wereldwijde ladingstromen. De drie deep-sea terminals van ECT in Rotterdam behandelen tezamen vaak meer dan 100.000 containers per week. Het is de onmisbare basis om lading te kunnen bundelen en in een voor klanten aantrekkelijke frequentie per trein of binnenvaartschip door te zetten Europa in en vice versa.

Nederland, België en Duitsland Extended gates van ECT’s deep-sea terminals zijn momenteel beschikbaar in Amsterdam, Moerdijk en Venlo in Nederland, Willebroek, Avelgem en Luik in België en Duisburg in Duitsland. Naar Duitsland is daarbij dankzij goede afspraken met de Nederlandse en Duitse douaneautoriteiten

Open netwerk European Gateway Services’ netwerk van extended gates is zeker geen closed shop. De deelnemende inlandterminals bieden op hun beurt per spoor en/of binnenvaart doorverbindingen naar tal van andere Europese bestemmingen en zijn ook verbonden met andere deep-sea terminals, zowel in Rotterdam als

daarbuiten. Op die manier ontstaat een zichzelf versterkend open netwerk, nemen de volumes verder toe en zijn nog meer duurzame spooren binnenvaartverbindingen mogelijk. European Gateway Services heeft in de toekomst bovendien de potentie voor uitbreiding overzee. Bijvoorbeeld via zusterterminals van ECT binnen Hutchison Port Holdings in Stockholm, Zweden en Gdynia in Polen. Concreet CO2 besparen Door te kiezen voor

European Gateway Services verzekeren bedrijven zich van betrouwbaar, kostenefficiënt en vooral ook duurzaam achterlandvervoer: Op de website www.europeangatewayservices.com is precies te zien hoeveel CO2-uitstoot men voorkomt door een container in plaats van per truck, per trein of binnenvaartschip naar een extended gate te laten vervoeren. •

image: Door te kiezen voor European Gateway Services verzekeren bedrijven zich van betrouwbaar, kostenefficiënt en vooral ook duurzaam achterlandvervoer.



Europe Container Terminals B.V. Europaweg 875 3199 LD Rotterdam Postbus 7385 3000 HJ Rotterdam T. +31 (0)181 27 82 78 F. +31 (0)181 27 83 15 [email protected] www.ect.nl www.europeangatewayservices.com

57

Eurotunnel


Duurzame ‘overtocht’ door Eurotunnel Nieuwsblad Transport ~ november 2011

De Truck Shuttle Service van Eurotunnel biedt niet alleen een veilige en snelle manier om goederen tussen Groot-Brittannië en het Europese vasteland te vervoeren; het is ook veel duurzamer dan de ferry.

58

Het meest in het oog springende voordeel van vervoer door Eurotunnel is natuurlijk de snelheid. Van het ene spoorwegplatform in Calais naar de overkant in Folkestone in 35 minuten, wat betekent van de ene autosnelweg naar de volgende in minder dan 90 minuten. De check-in gaat gemakkelijk en snel en van te voren geregistreerde trucks kunnen vrijwel zo doorrijden. De tunnel biedt een streng beveiligde overtocht waarbij de lading met verschillende moderne apparatuur van buitenaf kan worden gecontroleerd waardoor er minimale problemen zijn met meereizende illegale immigranten en het hele transport systeem snel kan blijven draaien. ‘Maar Eurotunnel Shuttle Service biedt bovendien de meest duurzame manier van vervoer over het Kanaal’, zegt hoofd communicatie John Keefe. ‘De elektrische locomotieven produceren maar zeer kleine hoeveelheden vervuilende gassen en een marginale hoeveelheid broeikasgassen. Bovendien is de elektriciteit die we gebruiken om de treinen te laten rijden grotendeels afkomstig uit Franse kern- en waterkrachtcentrales. Dat wordt nog ondersteund door de drie in 2010 op de Franse terminal geïnstalleerde windmolens, goed voor 24kwh. Een gevalideerd onderzoek wijst uit dat de transporten met Eurotunnel Shuttle Service maar liefst zo’n 20 keer minder CO2 en andere broeikasgassen uitstoten dan hetzelfde

transport per vrachtwagen op de ferry. Van 8,8 kg CO2 per Eurotunnel tot 158 kg CO2 per ferry.’ Omdat beide spoorplatforms aan weerszijden van de Kanaaltunnel enkele kilometers landinwaarts liggen, bespaart de Shuttle Service van Euro tunnel bovendien zo’n 25 kilometer aan ritafstand over de weg. ‘Minder kilometers, dus ook minder brandstof en minder uitstoot’, zegt Keefe. ‘Op onze speciale en gevalideerde CO2-calculator op de Eurotunnelwebsite kunnen klanten precies berekenen hoeveel uitstoot per trip dat scheelt en zwart op wit aan de eigen klanten laten zien hoe ‘groen’ het vervoer heeft plaatsgevonden. En dat is tegenwoordig voor veel opdrachtgevers bij bijvoorbeeld een tender een belangrijke factor. ’ Toekomstvisie Voor haar duurzame inzet heeft Eurotunnel al verschillende onderscheidingen ontvangen waaronder in 2009 the Carbon Trust Standard by the Carbon Trust Company. En vanuit haar verantwoordelijkheid en missie zet Groupe Eurotunnel duurzaamheid ook blijvend in het middelpunt van de eigen strategie. Deze is vastgelegd in een zevenpunten-plan voor de toekomst met onder meer plannen voor verdere CO2-reductie en afvalrecycling. ‘Maar we willen ook voorop lopen in het duurzaam transport van de toekomst. We willen grenzen verleggen, zoveel mogelijk processen verduurzamen en ook anderen er van

overtuigen dat dit de goede manier is’, licht Keefe toe. ‘Vaak krijgen we mensen mee aan boord als we ze ook laten zien dat ze met duurzaamheid niet alleen verantwoordelijkheid voor de maatschappij tonen maar bovendien echt stevig op de transportkosten kunnen bezuinigen en dus geld verdienen.’ Uitstootreductie Zelf heeft Eurotunnel in

2008/2009 de eigen carbon footprint verlaagt met 44 procent door in plaats van 50 procent energie uit Frankrijk en 50 procent uit GrootBrittannië de energieafname geheel te verschui ven naar Frankrijk. ‘Daarna hebben we in 2010/2011 de uitstoot nog eens met 20 procent verlaagd door verschillende maatregelen zoals efficiëntieverbeteringen, onze machinisten op een zuinigere manier te laten rijden en onder meer door verbeterde koelsystemen.’ Keefe verwacht dat railfreight in de toekomst sterk zal groeien en dat Eurotunnel ook op langere afstanden regelmatige diensten kan gaan aanbieden. ‘Bijvoorbeeld op speciale lijnen overal in Europa. ‘Het spoor zal nooit de deur tot deur mogelijkheid van de vrachtwagen kunnen vervangen, maar voor veel soorten lange afstand transporten biedt het spoor in de toekomst steeds meer een schoon, relatief snel, veilig en energiebesparend alternatief.’ •



Eurotunnel Freight Commercial Department Siège d’Exploitation B.P. 69 62904 Coquelles Cedex France T. +33 (0)3 21 00 64 65 F. +33 (0)3 21 00 61 59 De transporten met Eurotunnel Shuttle Service stoten zo’n 20 keer minder CO2 en andere broeikasgassen uit dan hetzelfde transport per vrachtwagen op de ferry.

[email protected] www.eurotunnelfreight.com

59

Goodman Logistics


Vastgoedontwikkelaar laar adviseert over Een modern, duurzaam pand betekent al een enorme besparing op de energierekening. Maar ook het gedrag van de gebruiker is van invloed. Met de praktische tips van Vastgoedontwikkelaar Goodman kan iedereen veel extra energie en geld besparen.


‘Gebruiker, wees je bewust van je energieverbruik’, zegt Ruud Weijmans, country manager Nederland van het internationale vastgoedbedrijf Goodman. ‘Als een logistiek onderneming een prachtig duurzaam, goed geïsoleerd magazijn gebruikt, maar de medewerkers laten ramen en deuren open staan, kost dat alsnog veel energie en onnodig geld. Kijk daarom als manager eens kritisch en nuchter naar het energieverbruik van je magazijn alsof het je eigen huis is. Door het energiebewustzijn in de hand te nemen en het personeel met eigen ideeën te laten komen, kun je wel 20 tot 40 procent op het energiegebruik besparen.’ Het beursgenoteerde Goodman is actief in logistiek vastgoed, ontwikkelt nieuwbouw en biedt wereldwijd de mogelijkheid magazijnen vanaf 5.000 m2 te huren. In Europa beheert Goodman 110 panden, goed voor een kleine 4 miljoen m2, waarvan zo’n tien procent in Nederland en een totale waarde van 2,1 miljard euro. ‘Als bedrijf hebben wij een groei doorgemaakt van 25 procent ten opzichte van vorig jaar. Onze kracht is vooral dat we nieuwe, moderne panden met een

60

hoog kwaliteitsniveau te huur aanbieden, waarbij we letten op locaties in de buurt van intermodale terminals. Hiermee proberen we zoveel mogelijk in te spelen op de wensen van onze klanten. We kijken mee hoe de supply chain in elkaar steekt, het voorraadbeheer, de ontkoppelpunten en zoeken gerichte oplossingen.’ Energiebewust Bovendien bespreekt Goodman

vanuit haar maatschappelijke verantwoordelijkheid welke energiebewuste keuzes de klant kan maken en welke duurzame, betaalbare oplos singen in het pand aangebracht kunnen worden. ‘Een aantal zaken is meestal al standaard ingebouwd; zoals goede isolatie van daken en wanden, zoveel mogelijk daglicht in het magazijn en hoge rendementen van verlichting en verwarming. Daarnaast zijn duurzame oplossingen mogelijk zoals moving sensors, externe dockhouses en regenwaterrecuperatie.’ Uit een onderzoek dat Goodman in samenwerking met Connekt en NHTV bij verschillende bedrijven heeft laten uitvoeren kwam bovendien naar voren dat naast de locatie van het magazijn


Goodman heeft al 120.000 m2 ontwikkeld aan duurzame en energievriendelijke panden in Venlo.

en de duurzame kwaliteiten van een gebouw, ook het energiebewuste gebruik hiervan een geweldige bijdrage kan leveren aan energiereductie. ‘Met de onderzoeksresultaten in handen kunnen we gebruikers van zowel nieuwbouw als bestaande panden gerichte tips geven.’ Dat advies begint bij goede registratie van het energieverbruik. ‘Meten is weten. Dus zorg voor meer inzicht, vergelijk je energierekeningen en spoor de grootste verbruiksposten op. Van daaruit zijn verbeterpunten gerichter op te stellen. Kijk niet alleen naar eventuele energievretende oude installaties, maar juist ook waar quick wins te vinden zijn. Als je een pand betaalbaar wilt houden, moet je ook kijken naar bezuinigingen en die liggen vaak zomaar voor het oprapen. Zorg ervoor dat de dockdeuren zoveel mogelijk gesloten blijven en dat gaten en kieren preventief gedicht worden. Het licht kan tijdens de pauze gewoon uit en de lichtsterkte kan ook per ruimte aangepast worden aan het werkproces. In de expeditieruimte is meer licht nodig dan in de gangpaden, waar ook bewegingssensoren kunnen worden opgehangen. Daarnaast is het eenvoudiger om medewerkers te verwarmen met dikkere bedrijfskleding, dan een hoge temperatuur in het magazijn. Temperatuur 1 graad naar beneden scheelt al gauw 7% energiekosten.’ Goodman wil bedrijven helpen bij het vinden van nog veel meer energiebesparingmogelijkheden. ‘Nuchter en met beide benen op de magazijnvloer’, besluit Weijmans. ‘Dus bel ons gewoon eens op. Want: ‘To lower your energybill, it better be Goodman.’ •


duurzaam gebruik pand

Goodman Freddy van Riemsdijkweg 24 5657 EE Eindhoven Nederland T. +31 (0)40 235 33 10 F. +31 (0)40 235 33 16 [email protected] www.goodman.com/nl

61

G.SNEL



Innovatie in rap tempo

De LZV en, zoals hier, de DualFuel Bakwagen van G.SNEL zorgen voor een geoptimaliseerde en duurzame stadsdistributie.

62


Iedere nacht tussen 18.00 en 5.00 uur gonst het van de activiteit bij het distributiecentrum van G.SNEL in Woerden als zo’n 4500 pallets vanuit het warehouse en via crossdock worden geladen. Vijf jaar geleden is het bedrijf zich van internationale transporten gaan richten op de retail-distributie in de Benelux. Sinds februari met een tweede distributiecentrum in Venlo als ‘draaischijf ’ voor Duitse opdrachtgevers naar de Benelux toe. In de afgelopen vijf jaar heeft het bedrijf zich gespecialiseerd in logistieke dienstverlening. Naast enorme warehouses in Woerden waar ruim 40.000 pallets opgeslagen liggen, wordt er ook orderpicking gedaan voor grote en vele kleinere opdrachtgevers. Via het nachtelijke crossdock proces kan alles de volgende dag geleverd worden. G.SNEL komt elke dag in elke plaats in Nederland en België met haar eigen vrachtwagens en verzorgt hierbij ook de stadsdistributie naar onder andere doe-het-zelfzaken, tuincentra, bouwmarkten, lifestyle- dierenvoedings- en bloemenwinkels. Daarnaast verzorgt G.SNEL

levensmiddelendistributie en een groot nachtelijk distributienetwerk dat in de ochtend aansluiting vindt op het dagnetwerk. Met haar duurzame plannen won de vervoerder de Lean and Green Award 2010. Volgens Directeur Jan Hassing zit duurzaamheid ‘in de genen’ bij G.SNEL. ‘Ons verduurzamingsproces begon met simpelweg de kachel uitzetten in onze magazijnen, een betere bezetting op de vrachtwagens, verdichting van het netwerk en chauffeursopleidingen voor zuinig rijgedrag.’ G.SNEL deed daar nog een schepje bovenop door de inzet van een speciaal ontwikkelde boordcomputer, waarbij een stem de chauffeur waarschuwt bij onder meer te lang stationair draaien, te hard remmen, te hoge snelheid of een te lage versnelling. ‘Dit systeem en de overige maatregelen leveren een brandstofbesparing tot 8 procent op.’ Aardgas G.SNEL heeft de afgelopen jaren ge-

ïnvesteerd in tientallen nieuwe EUR5 EEV trekkers. Sinds kort rijden ook twee innovatieve

bakwagens op aardgas met name door de Randstad. De hierbij gebruikte techniek is DualFuel waar aardgas bij diesel wordt gespoten, goed voor een besparing van maar liefst 40 procent aan CO2. ‘Deze techniek van een aardgas-diesel combinatie is niet nieuw, maar de toepassing op vrachtwagens wel’, vertelt Hassing. ‘Ik verwacht zeker dat deze CO2-uitstoot besparende techniek een grote vlucht zal nemen. We kunnen namelijk blijven werken met bestaande motoren en toch stukken schoner rijden.’ Hassing merkt dat steeds meer opdrachtgevers geïnteresseerd zijn in duurzame vervoerders. ‘Dienstverlenende bedrijven zoals de bouwbedrijven waarvoor we indirect veel vervoeren, kunnen hiermee gunstiger tenderen. Samenwerking met ons levert ze zo een hogere trede in de CO2-prestatieladder op.’


Met een nachtelijke crossdock operatie en een efficiënt distributienetwerk is Logistiek Dienstverlener G.SNEL al behoorlijk verduurzaamd. Maar de vervoerder zet een stap verder met innovatieve stadsdistributie-bakwagens op aardgas en een unieke LZV van citytrailers.

LZV-innovatie Een andere innovatie op de weg

is de LZV die G.SNEL als proef heeft rijden. Een combinatie van een heel korte citytrailer en een gewone trailer. We vervoeren de LZV tot aan een stadsrand, koppelen de trailer af, vervolgen de reis naar de binnenstad en pikken hierna de trailer weer op. De korte citytrailer is veel wendbaarder dan een bakwagen. Zo optimaliseren en verduurzamen we de distributie en kunnen we 60 procent meer vervoeren dan een gewone combinatie op de weg. Eind 2011 evalueert G.SNEL de nieuwe transportmethodes. Met alle verduurzamingsmaatregelen heeft het bedrijf al 28,4 procent CO2reductie bereikt. Veel meer dan de bij de Lean and Green Award gestelde 20 procent. ‘Ons eigen doel is 30 procent reductie in 2012 en dat punt hebben we nu dus al benaderd. Maar naast de Lean and Green doelstellingen nemen we de maatregelen zeker ook omdat we Lean and Mean willen blijven. De marges binnen onze sector zijn nu eenmaal flinterdun.’ •

G.SNEL Logistic Services Blekerijlaan 12 3447 GR Woerden Postbus 168 3440 AD Woerden Nederland T. +31 (0)348 490 100 F. +31 (0)348 411 885 [email protected] www.snel.nl

63

Portbase



‘Durf te verbinden’

64

Een systeem dat razendsnel informatie uitwisselt, het aantal handelingen beperkt, zorgt voor een snellere afwikkeling van zaken en CO2 en papier spaart; Portbase, het overall logistiek- en havennetwerk blijft uitbreiden.

‘De 2000 bij ons aangesloten bedrijven kunnen het zich niet meer voorstellen dat ze in het recente verleden nog werkten met een veelvoud aan procedures en handelingen met langere wachttijden’, vertelt Director Strategy & Business Development Portbase Paul Swaak. Portbase, de informatiespin in het logistieke web, is voort gekomen uit het Rotterdamse Port infolink en het Amsterdamse PortNET. De nieuwe organisatie is in 2009 geformeerd door Havenbedrijf Rotterdam en Haven Amsterdam. Momenteel biedt het havenoverstijgende Port Community System ruim 40 verschillende services aan bedrijven in alle havensectoren. ‘Het mooie van dit systeem is dat alle gemelde informatie door verschillende partijen wordt hergebruikt. Zo zijn de havenmeester, Douane, en andere overheidsinstanties in één keer geïnformeerd. Vroeger ging dit met losse procedures.’ De impact hiervan is groot. ‘Al in een vroeg stadium weten partijen met wat voor lading een schip aankomt, wie het gaat vervoeren en bij welke terminal de lading aankomt.’ De bespa ringen die het gebruik van de Portbase services opleveren zijn enorm.

Uit onderzoek blijkt dat het gebruik van Portbase deelnemende bedrijven een toegevoegde waarde van minimaal 90 miljoen euro op jaarbasis opleverde. Bovendien bespaarden de Portbase services jaarlijks tussen de 200 tot 300 ritten van gemiddeld zo’n 100 km per vervoerder en is het aantal formulieren en faxen zodanig gereduceerd dat jaarlijks een bos van 110.000 bomen wordt bespaard. ‘Ons systeem voorkomt dat chauffeurs voor niets naar de terminal rijden omdat con tainers nog niet zijn vrijgesteld of nog door de douanescan moeten. Ze zien op hun boordcomputer welke handelingen zijn verricht en pas als alles groen is, gaat de chauffeur rijden.’ Duizelingwekkende mogelijkheden Alle proce

dures voor het ‘Port Community System’ van Portbase zijn intern ontwikkeld en samen met de sector opgezet. ‘We spelen op zekerheid, gaan geen experimenten aan en pas na een gedegen testtraject starten we live. Tot nu toe zijn er dan ook geen grote problemen geweest.’ De concurrentiegevoelige informatie is bij Portbase veilig. ‘We zijn een organisatie zonder winstoogmerk en de data blijven eigendom van degenen die het

invoeren. We voeren niets uit zonder toestemming van de eigenaar.’ Nu de diensten van Portbase voor deelnemers bewezen betrouwbaar en van toegevoegde waarde blijken te zijn, ontwikkelen deze zich verder en ontsluiten na de voorkant van de haven ook steeds meer het achterland. ‘In de toekomst willen we groeien naar een nationaal logistiek informatieplatform dat vanaf het melden van een binnenkomend schip tot aflevering transparant is. Daarbij willen we graag informatie van infrabeheerders zoals Rijkswaterstaat aan ons systeem toevoegen. Een transportbedrijf kan dan middels de te verwachten drukte en wegwerkzaamheden gaan plannen. Dat leidt weer tot een betere spreiding op de weg wat kosten- en milieubesparend werkt.’ Een dergelijk systeem is niet uniek maar de toepassing wel. ‘Expediteurs werken al langer met gesloten systemen van informatieoverdracht, wij proberen dit nu over de netwerken heen te tillen. Naast de basisdiensten van Portbase initiëren we overigens ook de ontwikkeling van apps die we liefst niet zelf ontwikkelen maar die iedereen mag aanleveren.’ ‘Natuurlijk is de positie die we kunnen innemen als nationaal platform cruciaal. Als dit in overleg met de stakeholders lukt, is dit een systeem met duizelingwekkende mogelijkheden. Door meer samenwerking kunnen we immers samen de transportketen verbeteren: meer lading, minder lege plekken, minder nutteloze laaden losbewegingen op de terminal, meer doorgebruik van containers, minder documenten en met minder mensen meer werk verzetten. Onze oproep is dan ook: ‘durf je te verbinden’.’ Naar verwachting zal eind 2014 het nationale open ICT-platform gereed zijn. • foto: Paul Swaak: ‘Door meer samenwerking kunnen we de transportketen verbeteren.’



Portbase Seattleweg 7 3192 ND Rotterdam Havennummer 2801 The Netherlands T +31 (0)10 252 22 00 F +31 (0)10 252 22 50 [email protected] www.portbase.com www.exportcontrolsystem.eu

65

SADC


Duurzame gebiedsontwikkeling in de


Beyond logistics is het motto van Amsterdam Connecting Trade, een ambitieus en innovatief programma voor de integrale ontwikkeling van drie bedrijventerreinen voor logistieke en aanverwante bedrijven én een park rond Schiphol.

66

‘Amsterdam Connecting Trade (ACT) is een samenwerkingsverband van private partijen en overheden voor de ontwikkeling en financiering van duurzame bedrijventerreinen en multimodale verbindingen in de Schipholregio’, zegt commercieel directeur Paul Jansen van Schiphol Area Development Company (SADC) en tevens directeur Programmabureau ACT. Dit bestaat, naast Schiphol-Zuidoost en Schiphol Logistics Park ook uit het nieuwe logistiek bedrijventerrein A4 Zone West met het aangrenzende Geniepark; uniek voor Europa. ‘We willen een ‘top of the bill’ vestigingsmilieu creëren in deze regio’. Binnen ACT werkt SADC samen met de luchthaven, gemeente en provincie, maar in diverse deelprojecten wordt ook nauw samengewerkt met private partijen zoals Flora Holland en de leden van Air Cargo Netherlands. Met partijen rond de luchthavens van Parijs, Lyon, Luik en met Eurotunnel wordt gewerkt aan een vrachttrein op het HSLnet. Als brandpunt van de Logistieke Westas van de hoofdstad vormt ACT met de Zuidas een belangrijke pijler onder de concurrentiepositie van de Metropoolregio Amsterdam in de komende decennia. Er is nu al volop beschikbare ruimte in uiteenlopende prijsklassen voor logistieke partijen die hechten aan duurzame logistiek met snelle, naadloze verbindingen. ACT werkt hard om naast de verbindingen via lucht en weg, ook te zorgen dat verbindingen via spoor en water optimaal beschikbaar zijn. De centrale gedachte is het ‘seamless’ maken van verbindingen, zowel via

verbeterde informatie-uitwisseling tussen partijen, als door het optimaliseren van vrachtstromen en het zo mogelijk combineren van stromen. Verder worden speciale zones voor truckparking ontwikkeld. Vrachtwagens kunnen hier parkeren en bufferen tot ze worden afgeroepen om te laden of lossen bij het luchthavenplatform. ‘Het programma wil zorgen voor een duurzame ontwikkeling en leidt inmiddels ook tot zeer concrete maatregelen’, zegt Jansen. ‘Een belangrijk voorbeeld is het Integraal Ontwikkelingsplan voor de A4 Zone West. Bij deze ontwikkeling zijn de drie ACT-pijlers duurzaamheid, multimoda liteit en beyond logistics uitgewerkt in gescheiden vrachten overige verkeersstromen, gedifferentieerde vestigingsmilieus en in een reeks van maatregelen die bijdragen aan een duurzame bedrijfsvoering. Het streven is om niet alleen voor de gebouwen, maar voor het hele terrein een BREEAM-topscore te ontwikkelen. ‘Daarnaast streven we naar een vorm van parkmanagement waarin ook de meewerkende bedrijven worden betrokken, waarmee het terrein schoon, heel en veilig blijft. Daarmee borgen we het behoud van waarde in de toekomst.’ Optimaal verbinden De ontwikkeling van de

‘Ongestoord Logistieke Verbinding’ vormt het hart van het programma. Dit concept verbindt de bedrijventerreinen rond Schiphol optimaal met het vrachtplatform van Schiphol, de terminal voor de HST-Cargo en de truckparkeerfaciliteiten. Samen met de Haven van Amsterdam


onderzoekt ACT hoe de mobiliteit van het vrachtverkeer aan de westkant van Amsterdam, zeker met de komst van de Westrandweg, verder kan worden verbeterd. Voor de lange termijn is ruimte gereserveerd voor aparte vrachtwegen in het gebied, zodat de toegang tot de terreinen is zeker gesteld. ‘De OLV is geen droom of een ‘mooie plaatjes en praatjes’ aanpak, geeft Jansen aan. De OLV bestaat in eerste instantie uit praktische, relatief eenvoudig te realiseren maatregelen, zoals verbetering van de toegang tot FloraHolland, de aanleg van truckparkeren bij Schiphol en de gescheiden toegang tot terreinen in de A4 Zone West. Het Ministerie van EL&I, de provincie Noord-Holland, de Stadsregio, FloraHolland en Schiphol hebben geld gereserveerd voor de uitvoering van de maatregelen. Bij de A4 Zone West zijn de maatregelen integraal onderdeel van het door de gemeenteraad vastgestelde stedenbouwkundig plan. ‘Amsterdam Connecting Trade is hiermee hard op weg het meest duurzame knooppunt voor logistiek georiënteerde bedrijven in Europa te worden.’ • foto: Paul Jansen: ‘Amsterdam Connecting Trade wordt een ‘top of the bill’ nieuw vestigingsmilieu rond Schiphol.’


Schipholregio

SADC Gebouw The Outlook, toren D, 5e etage Evert van Beekstraat 370 1118 CZ Schiphol T. +31 (0)20 20 666 40 F. +31 (0)20 20 666 49 [email protected] www.sadc.nl

67

Unifeeder


Maximale CO2-reductie door multimodale oplossingen Nieuwsblad Transport ~ november 2011

Unifeeder biedt verladers met haar shortsea services een betrouwbare en schone oplossing voor ladingzendingen naar Noord- en Oost-Europa. En met de online CO2-calculator berekenen verladers eenvoudig hoeveel uitstoot dat scheelt.

68

Unifeeder is verreweg de grootste onafhankelijke feedermaatschappij van Noord-Europa. ‘Al sinds 1977 vervoeren we goederen van andere rederijen vanaf hun grootste hubs naar kleinere havens in onder meer Denemarken en Zweden’, vertelt Thomas Germier, Manager Shortsea Services bij Unifeeder Nederland. De razendsnel groeiende container services van Unifeeder vervoert daarentegen eigen cargo direct van verladers. ‘Overal in Europa rond de Noordzee en Baltische zee van de Engelse oostkust tot Sint Petersburg, brengen we goederen niet alleen naar één van de 37 havens, maar ook verder landinwaarts, met een deur tot deur service. We halen goederen op bij de verlader en leveren het, betrouwbaar en op tijd, overal binnen ons Europees netwerk weer af. En ook bij het transport tot de dichtstbijzijnde zeehaven zoeken we zoveel mogelijk multimodale oplossingen. Zoals over het spoor naar Oost-Europa en in Nederland per binnenvaartschip.’ Het grootscheepse vervoer over water van Unifeeder, levert een enorme CO2-uitstootreductie op. Dat wilde de Scandinavische feedermaatschappij halverwege 2009 al benadrukken met, als eerste shortsea operator op Noord-Europa, een online CO2-calculator voor haar klanten. ‘Daarvoor hebben we eerst maandenlang alle relevante emissie data van elke trip bijgehouden en gerapporteerd aan de onafhankelijke stichting Det Norske

Veritas (DNV). Naast brandstofverbruik en de beladingsgraad ook het aantal gevaren zeemijlen en de wachttijden. Daaruit berekende DNV onze EEOI-index (Energy Efficiency Operational Indicator). Die bedraagt gemiddeld 490.78 gram CO2 per teu, per nautische mijl, ofwel 46,92 gram per ton per nautische mijl. Een enorme besparing ten opzichte van de vrachtwagen die tussen de 51 en 91 gram CO2 per ton, per kilometer uitstoot.’ De online calculator laat niet alleen zien hoeveel CO2-uitstoot een bepaalde shipment gaat opleveren, maar rekent ook het verschil uit met alternatief vervoer. Zo kan iedereen zelf makkelijk uitrekenen hoeveel uitstootbesparing het gebruik van het Unifeeder-netwerk oplevert.’ W1N Duurzaam vervoer is een belangrijk argu-

ment voor steeds meer verladers. Vandaar ook dat Unifeeder de afgelopen jaren zo spectaculair snel groeit. En door de inzet van Unifeeder voor verdere verduurzaming, neemt die uitstoot zelfs nog verder af. ‘Alles bij Unifeeder draait om W1N’, vertelt Germier. ‘Een vijfjaren strategie gebaseerd op vier bedrijfsdoelstellingen en -waarden. We willen onze klanten zo goed mogelijk van dienst zijn, daarin altijd de mens centraal stellen, we durven verantwoordelijkheid te nemen en hebben continue verbetering als doel.’ Daarmee wil Unifeeder in 2015 de belangrijkste Europese mulimo-

dale service provider worden. ‘In 2009 vervoerden we nog 100.000 teu en in 2010 was dat aantal al verdubbeld. Ons doel is om die groei voort te zetten tot 500.000 in 2015, maar wel zo duurzaam mogelijk.’ Prijs Voor haar inzet heeft Unifeeder in Zweden

de Port of Stockholm environmetal Buoy 2010 gekregen, een prijs voor duurzame logistiek. ‘Sindsdien zetten we nog meer duurzame stappen. Dankzij onze groei, kunnen we nieuwe, grotere en schonere boten aanschaffen waarmee we onze lading kunnen optimaliseren en zeemijlen besparen.’ Daarnaast heeft de International Maritime Orga nisation (IMO) strikte milieureguleringen gesteld voor SOx-reductie van 1,0 procent nu tot 0,1 procent zwavelemissies in 2015. Unifeeder is lid van de MARPOL en heeft een overeenkomst medeondertekend om alleen brandstof met lage zwavelemissies te gebruiken. Om bovendien ook de vervolgtransporten landinwaarts verder te verduurzamen, werkt Unifeeder, daar waar binnenvaartschip en spoor geen optie zijn, bovendien steeds meer samen met partners die ook duur zame oplossingen kiezen. Zo zorgt Unifeeder echt van deur tot deur telkens voor duurzaam transport. Het enige wat klanten zelf nog moeten ‘bezorgen’ is een adres. •



Unifeeder A/S “De Blaker” - Westblaak 7F 3012 KC Rotterdam

Thomas Germier: ‘Het grootscheepse vervoer over water van Unifeeder, levert een enorme CO2-uitstootreductie op.’ (Foto door Rick van der Wolf.)

T. +31 (0)10 217 58 40 F. +31 (0)10 217 58 49 [email protected] www.unifeeder.com

69

WDP Nederland


Groene opslag: goed voor werknemer,


Duurzaam logistiek vastgoed van WDP vraagt geen extra investering, maar levert wel onmiddellijk enorme energie besparing en een belangrijk marketinginstrument op.

70

Slimme zelfdenkende verlichting, goede isolatie, zonneboilers of zonnepanelen; voorbeelden van duurzame oplossingen die WDP in zowel nieuwe als bestaande panden kan inbouwen. Volgens Rien van Ast, directeur van WDP Nederland, kunnen optimale energiebeheersing en groene opslag tot wel veertig procent energiebesparing opleveren en zorgt het bovendien voor een gezond binnenmilieu, tevredenheid bij werknemers en een positieve bijdrage aan het milieu. ‘Bovendien is een gecertificeerd duurzaam pand steeds belangrijker als marketinginstrument waar een onderneming zich mee kan profileren.’

Het van oorsprong Belgische WDP ontwikkelt, verhuurt en beheert logistiek en semi-industrieel vastgoed. Klanten bestaan vooral uit grote logis tieke dienstverleners die flexibel willen blijven en verschillende verladers die hun logistiek uit besteden. Het beursgenoteerde WDP is marktleider in België en heeft naast vestigingen in Nederland en Frankrijk ook een groeiende strategische portefeuille in de toekomstige doorvoerlanden Tsjechië en Roemenië. In totaal beheert en verhuurt WDP meer dan 80 panden, met 1,3 miljoen m2 aan gebouwen. Veertien daarvan staan in Nederland.

Intelligent Alle nieuwbouwprojecten zijn zoge-

noemde ‘Warehouses with brains’ vol intelligente opslagoplossingen. ‘We zetten niet zomaar panden neer, maar denken over ieder detail mee met de klant.’ Daarin staan duurzame oplossingen hoog op de prioriteitenlijst. ‘Steeds meer grote verladers vragen om duurzame opslag en distributie en stellen ook groene eisen aan hun leveranciers. Wie nu geen energiezuinige maatregelen in een logistiek pand neemt, creëert dus in feite een B-locatie.’ Welke energiezuinige verbeteringen in een warehouse WDP kan realiseren en welke kosten en baten dat oplevert, bekijkt WDP


altijd in samenspraak met de klant. ‘Bijvoorbeeld ook koude-warmte-opslag en moderne installaties voor het gebruik van hernieuwbare energie behoren tot de mogelijkheden. Een mooi milieuvriendelijk systeem is ook regenwaterrecuperatie waarbij regenwater wordt opgevangen en ver volgens hergebruikt voor de toiletten.’ Certificering Nieuwe projecten worden steeds uitgevoerd om te voldoen aan het zogenoemde BREEAM-label (Building Research Establishment Environmental Assessment Method). In het certificeringstraject bekijkt BREEAM niet alleen

het energieverbruik van het pand, maar onder meer ook het watergebruik, gebruikte materialen en de afvalverwerking en geeft aan de hand daarvan waarderingen van Pass tot Outstanding. ‘Alle recent afgewerkte WDP-panden in Nederland hebben tenminste het good-label, maar afhankelijk van de klant en de mogelijkheden van de locatie, streven we zelfs naar very good.’ Dat is bijvoorbeeld mooi gelukt in het nieuwe magazijn in Wijchen, waar verschillende moderne energiebesparende snufjes zijn ingebouwd en onder meer de restwarmte van de koel-vries-installatie wordt gebruikt voor de vloerverwarming in het

kantoor en de productieruimte. Maar WDP gaat, waar mogelijk, nog een duurzame stap verder. Zo bekijkt de onderneming ook de mogelijkheid om windmolens bij panden te gaan plaatsen of een participatie in een compleet windmolenpark. De vastgoedonderneming koopt zelfs vervuilde, voormalige industrieterreinen op, om deze vervolgens te saneren en er milieuvriendelijke panden te realiseren. ‘Zo hebben we in Tilburg in samenwerking met een grote verlader en Kuehne en Nagel een stevige investering gedaan in een vervuilde locatie die nu, vanwege de ligging, juist veel milieuvoordeel oplevert. Dagelijks rijden daar nu zeshonderd vrachtwagens over een veel kortere afstand dan voorheen.’ Volgens Van Ast liggen er in Nederland voor WDP nog veel meer interessante industrieter reinen klaar om te herontwikkelen met duurzame oplossingen in plaats van nieuwe te bouwen. Bijvoorbeeld in de regio Arnhem-Nijmegen en rond Amsterdam. ‘Opknappen van een leeg en verpauperd pand levert niet alleen een besparing op voor de klant, maar geeft bovendien de mogelijkheid om nieuwe technieken in te bouwen en zo milieuvoordeel te creëren voor het bedrijf en de samenleving.’ •


bedrijf en maatschappij

WDP Nederland NV Herenkantoor B – Princenhagelaan 1-42 4813 DA Breda Postbus 9770 4801 LW Breda Nederland T. +31 (0)765 236 650 F. +31 (0)182 622 369

foto: Het duurzame WDP-pand in Terbeke; vol met slimme, energiebesparende oplossingen.

[email protected] www.wdp.eu

71

Nieuwsblad Transport Iedere week verdieping op uw vakgebied! Dagelijks treft u al het relevante actuele nieuws aan via www.nieuwsbladtransport.nl. Wekelijks verschijnt Nieuwsblad Transport met de achtergronden bij het nieuws in verladend- en vervoerend Nederland. Met daarin standaard veel aandacht voor duurzaamheid in de transportsector. Abonneer u vandaag: - U bent dan altijd op de hoogte via de dagelijkse nieuwsbrief. - Wekelijks ontvangt u het Nieuwsblad Transport op de mat. - U krijgt toegang tot het archief op de website (> 100.000 artikelen). - Bovendien krijgt u aantrekkelijke aanbiedingen voor belangrijke events.

e n vo N u 4 we k

or € 1 5

Ook een echte transportprofessional? De echte transportprofessional leest Nieuwsblad Transport iedere week. Sluit nu een vrijblijvend proefabonnement af, 4 weken voor slechts € 15.

Direct abonneren? Bel 010 280 10 16 of email: [email protected]

Lean and Green Lean and Green Award Winners - tussenstand september 2011

HOEK BV

LOGISTICS

Brink Hardenberg

Word zelf ook koploper in duurzame logistiek en ga voor een Lean and Green Award! duurzamelogistiek.nl

THUIS IN HET MARITIEME CLUSTER De Rotterdamse haven, in samenwerking met de andere Nederlandse zeehavens, speelt een belangrijke rol in de internationale positionering van Nederland en de ontwikkeling van onze economie. De ongekende dynamiek van de sector vraagt om een voortvarende en kundige aanpak. Het Maritieme Cluster van ABN AMRO biedt alle deelnemers in de maritieme keten, van rederij tot logistieke dienstverlener, de ervaring en professionele slagkracht die ondernemers verder helpt hun ambities te realiseren.

2012 Benelux

Recommend Documents