2011 e for eduction? Uitvlieger Erik van Sebille uit de lichting van 1999

apPARENTly Please mind the cultural evenings Reis naar Bath 2010/2011 e for eduction?

Please mind the cultural gap

Art As a Tool to Think With

Uitvlieger Erik van Sebille uit de lichting van 1999

Ouderkrant Wolfert TTO | nummer 38 | juni 2011

apPARENTly

Colofon Schoolleiding Wolfert Tweetalig Schoolleiding Wolfert Tweetalig Algemeen telefoonnummer: (010) 890 77 00 Algemeen telefoonnummer: e-mailadres: [email protected] Algemeen (010) 890 77 00 Algemeen e-mailadres: [email protected] Website: www.wolfert.nl www.wolfert.nl Arnold Koot, locatiedirecteur Arnold Koot, locatiedirecteur E-mail: [email protected] E [email protected] René de Jong, coördinator ttO 5-6 René Jong, coördinator TTO 5-6 E-mail:de [email protected] E [email protected] Maremca Damen, coördinator ttO 3-4 E-mail: [email protected] Maremca Damen, coördinator TT O 3-4 E [email protected] Jenny Koot-Martijns, coördinator ttO 1-2 E-mail: Nic [email protected] Maaren, Teamleider Havo T, 3 tot 5 E [email protected]

Colofon apPARENTly is de nieuwsbrief voor ouders van leerlingen

Colofon van Wolfert Tweetalig en andere belangstellenden.

Verschijnt twee maal per jaar. De redactieisbestaat uit ouders vanouders TTO van leerlingen. apPARENTly de nieuwsbrief voor leerlingen van Wolfert Tweetalig en andere belangstellenden. Redactie Verschijnt twee maal per jaar. Redactieleden De redactie bestaat uit ouders van TTO leerlingen. Mike Besijn, [email protected] Johan Poel, [email protected] Redactie Jeroen Roffel, [email protected] Redactieleden Estella van Straten, [email protected] Mike Besijn, [email protected] Lay-out Johan Poel, Estella [email protected] Straten Deirdre M. Donoghue Medewerkers Bibiche van Heumen Luc van Vlokhoven Maaike Stuart Jan Varossieau Fons Schuurmans Simone Dolk Emilie de Block Stoffelsin Rotterdam wordt gedrukt bijEva Graféno Nellie Pelkmans

apPARENTly

Jenny Koot-Martijns, coördinator TTO 1-2 E [email protected]

apPARENTly wordt gedrukt bij Graféno in Rotterdam Bestuur oudervereniging Wolfert Tweetalig Bestuur Tweetalig MR Voorzitter/ MR oudervereniging Wolfert Gabrielle Franses (Tobias, V2) Rolf van Baarle (Frank, V6) Voorzitter T Overige (010)leden 529 08 41 T (010) 529 04 25 Rolf van Baarle (TVWO 5) Artie Vink (TVWO 5) M 06 34 20 34 40 M 06 49 64 04 53 T (010) 529 04 25 T (010) 512 08 41 E [email protected] E [email protected] E [email protected] M 06 23 10 95 79 E [email protected] Overige leden Secretaris Ronald Wouts (Enya, V5 en Mandy Sneep (Eva, V5) Penningmeester Myron, T (010) 434 29 83 6) Dirk de Jong (VWO MandyV2) Sneep (TVWO 4) M 06 06 52 53 14 11 67 17 87 (010)436 43492295183 T T (010) M 84 E [email protected] E [email protected] M 06 53 93 01 24 E [email protected] E [email protected] Redactielid apPaRently Redactielid apPARENTly Mike Besijn (TVWO 2) Ronald Wouts (TVW 4) Ester de Bruine (Steven, V6 en Mike Besijn (Emma, V3) T (010) 422 04 18 T (010) 436 92 51 Learieke, V3) T (010) 422 04 18 M 06 30 98 74 73 M 06 53 93 01 24 T (010) 422 51 45 M 06 30 98 74 73 E [email protected] E [email protected] M 06 23 22 97 69 E [email protected] E [email protected] Commissie Ouderinzet Voorzitter ouder(TVWO inzet Agnes Bakx 2) Ester de Bruine (TVWO 2&5) Christa Agnes Bakx-Termeer (Nina, V1 M 06 40 38 11 61 T (010)Koets 422 51(Anlei, 45 V2) E [email protected] M 06 23 22 97 69 T (010) 244 02 11 en Amy, V3) E 06 [email protected] M 53 78 60 35 T 0180 61 25 51 E [email protected] M 06 36 40 67 82 E [email protected] 2

Kandidaat leden Hans Wester (Roald , T1B) T (010) 226 30 79 Mieke Hartwig (TVWO 6 & M 06 53 31 42 46 THAVO 3) E [email protected] T (010) 418 83 23 M 06 21 85 31 40 Nora van der Steen (Jago, T1C) E [email protected] M 06 21 76 45 82 E [email protected] Arianne Eckhardt (Robin, T1C) T (010) 202 81 81 M 06 13 39 76 56 E [email protected]

INHOUD Dear all Van de Redactie

Column: Reclame? Laat me niet lachen!. Column: Frans en Duits? Laat me niet lachen!

4

4 5

5

5

Onderwijs & ontwikkeling

7

e for education? Pre-University College

7 8

Op Stap

Reis naar Bath 2010/2011 Our guests from The Netherlands Cultuur & sport

Please mind the cultural evenings Art As a Tool to Think With Please mind the cultural gap The Poetry Page / Slauerhoff What the British say Anglo Dutch understanding guide Uitvlieger

Uitvlieger Erik van Sebille uit de lichting van 1999 WOLV

Reünie lichting 2001 Felicitatiebrief eindexamenklassen

11

11 12 14

14 18 20 22 23 24

24 28

28 28

apPARENTly

Van de Voorzitter

Van de Voorzitter

Dear all, The United Nations of Wolfert

S W

ix years ago a shy, short haired first grader started at Wolfert TTO. Secondary school, cycling into Rotterdam to this tall red building and having more than half of the classes in English were new for him and quite exciting. He had to make new friends too. Together with this boy his father entered the Wolfert, became contact-parent for his class, got to know a lot of other parents and quickly got interested in how Wolfert was organised and how they managed to stimulate children into acquiring knowledge and the world. Membership of theabroad. parents Of support was a logical years I have been ith discovering an economic crisis, essaryconsequence. and alwaysSix with one common somewhere coursegroup the well a member ofthat this remains parents support which five years asbut chairman. on the Group front (oudervereniging) objective: even further improving the known Romaniaof project qualifies, As one would expect dynamic school Wolfert, the structure changed adda bit during these six years.education While changing pages andin adecreases our like quality of Wolfert and of the the Wolfert, always being progressive, structure we kept what our predecessors up:aOrganising supportinfor the schoolten in all kinds of practical about ways and intensified wealth, while greenhouse gas levels, seted communication it, we with, among teaching project Mumbai. the advisory function. role i have tried tohad be acritical, but always from a positive andresults, attitude.a With always the temperatures and In seathislevels keepalways manybasis other historically low students very intense experience rising basic and goal, wars toonmake terror Iraq and teaching youngsters in the slums and have and spectacularly decreased number of same thisinterrific school even better. afghanistan that continue for at I least a avery being cancelled. - once in a lifetimeto and experiTerrific school? Yes! For six years have been enthusiastic aboutchance Wolfert the wayclasses they manage to stimulate and fascinate few adolescents; more years,Not the always world our parents together with the again further develence the life of less fortunate children. our an easy challenge. and we“my” created is hardly something oped international orientation, hope During six years we worked hardtoon improving timeliness and content of the information you as a parent receive,we kept an proudly pass on to our children. this brings us a small step closer to the Model United Nations eye on how our school fee is spent, advised upon request or spontaneously on several other issues and were very enthusiastic Wolfert Un Secretary or Looking at these interesting when, in response to our criticism school management managed to push and the chalnumber first of classes cancelled down toGeneral, far below Imagine our children were born in afat least to some of our children repairing lenging projects, I wonder who of our average. ghanistan. Would they school? oncurrent we leave them. Wolfert population We also helped start the attend parents-classes the Wednesday evening. I will hadbe thefound pleasurethe to world participate a few years and I would as a boy, there isif ayou chance theytime, would, in United class. nations advise everyone, have the to takeworking e.g. a philosophy Veryprojects inspiringin,and fun to do. for the girls there is a fair chance they let’s say, 25 years from now. Rolf van Baarle The contract parents are still the backbone of the parents’ participation on Wolfert. Without them you and we would not be wouldn’t. Would they be taliban terroraround the time you read this the fourth voorzitter Oudervereniging Wolfert so well informed. ists (at seventeen, I heard they are very graders have their first Un experience, My son, after having enjoyed six splendid years on Wolfert will move on. This shy, short haired awkward boy became a very self well capable to kill someone), would playing the Model United nations for conscious, self supporting, long haired guy, interested in- and aware of the world around him and ready for his next step. I think they be supporting the western military two days, negotiating CO2 emission levhe will miss Wolfert though and so will I. Working with the school management team and some of the very special teachers has forces or would they perhaps be refu- els or the fate of political refugees and always been a pleasure. gees fleeing the country on a boat to writing resolutions and motions. For the Iaustralia will hand (and over being my symbolic to Christa whom year I wishthis a lot success. Rolf van Baarle thirdKoets, consecutive is of facilitated held onhammer Christmas

by Wolfert teaching staff, but organised Island). y name Christa Koetspreparing , I am the new chair of Wolferts parents council. In of isfifth graders, thinking about this I am glad my children by a group my professional life I’m a manager the policy affairs of a city near Rotterdam. I’m were born in our tiny democratic country the issues being discussed, planning alsoand mother the second grade of the Wolfert bi-lingual. My actingofasa daughter SecretaryinGenand even the intolerance of someone like schedules is a pupil of the Erasmiaans gymnasium and my youngest son is still at eral daughter or Chair of Committee. G. Wilders seems unimportant now. eldest the With Montessori primary school. program, such an international Over the one last day, two one years fruitful discussions in the parents council with maybe of we our had dearvery adolesInternational Orientation management of to Wolfert about the exam results, differences in school results and will qualify be a real secretary Meanwhile our Wolfert juveniles con- thecents general or, between in anotherboys role,and begirls, involved tinue their international orientation and school needs the physical climate of the school, school rules, improvingnorms, the world. have their standard travel program to graduation the website and the like. Since my daughter was delighted about the United Kingdom, Scotland or Ireland, all the extra activities of this school, and I experienced the critical but supportive Well, of course this board, is not why weI gladly sent accepted the position of councils chair. Germany or Spain and even to Limburg. atmosphere in parents hence themschool to Wolfert, but our school manand on top of this, our second and Next year I hope you will all continue to be satisfied with the teaching, agement, stilland very third graders get a chance to experience ­opportunities themuch socialinvolved climateinofthe the Wolfert. If you would like to make any further life’s and careers of former Wolf- at the website. the future trade and industrial capital of ­contribution, or suggestions. Please let the parent council know via the email address erttraining, students, would certainly be proud. of a pupil counsel. the world: Shanghai. We will continue talking about Chinese, exam social media, and possibilities With this schoolandmanagement team theconfident current fifth arewill thebe first I am thatgraders next year again full of curricular extracurricular activities, and opportunities for our children group having the privilege (and for some: we, as parent support group, also this to learn and to grow. But first let’s first enjoy summer holidays! I wish you and your families, relaxing and inspiring holidays. obligation) to perform social/community year had very fruitful meetings, always Christa Koets service, either in their own village or respectful, positively critical when nec-

M

4

Column

Van de redaCtie

Sandra Langenberg: Afscheid in betrokkenheid Reclame? Laat me niet lachen!

N

a jarenlang als eind redacteur inspireerde groep mensen samen te voor het blad apPaRently te komen en een avond te brainstormen formaat de huidige generatie telefoons niet meer kan Aangespoord uitdagende bilboards met strakke mei-van koffie hebbendoor gefunctioneerd geeft onder het genot envan lekkers. vergelijken met den in designbikini’s en jongens met 6-packs en aangewakSandra Langenberg het stokje door Die redactieavonden rouleerden, dusde koelkasten waar wij tien jaar geleden mee bij belden. Zo ook dit modelletje: slank, compact, eledoor de hornonen, toog onze 15-jarige dochter aankerd anderen. zo kwam je welditeen keer iedereen gant. Niet vreemd dat ik ook een slank, compact en eleweekend naar het grote Beachvolleybaltoernooi bij ons in Een interview waarin Sandra zich thuis. Groot was dan ook mijn verbazing het dorp. over Leek het als bezorgde maar zo, ofvond was ik gant uitspreekt het mij belang van onsvaderTenslotte het pakje steedsverwachtte. heel bezorger haar truitjeZe net geeft iets korter wat zij normaal draagt? ‘ouder’blad. een dan duidelijk motiverend om te toen zien de met welke van TNT aanbelde met een doos waarik vermoedde beeld van betrokkenheid bij school –soms echt razend van interessante of dat ze er per ongeluk ook een compleet docking station we bij hadden ingepakt. inderdaad, meiden in badkleding die op onderwerpen enEn blad, alsmedededejongens nodigeeninformavernieuwende– tiedeover het werk en demochten direct bebillboards prijkten, er wezen. klopte. en hoe sommige weerAlles uitkwamen, trokkenen, aandacht voorwas zowel de redactieleden erin Nog voorslaagden ik het pakket van deLangenberg bezorger had aangenomen, Hun haar met zat goed, de teint mooi van bruinverbrand en Sandra leerlingen als docenten. daar een smeuïg verhaal van te mawist onze jongste dochter al te vertellen dat ze de doos de tandpastaglimlach was oogverblindend. Ons inziens een interview met be- ken. Mijn rol in het geheel was erhebben een om leerlingen geschreven stukjes vind graag wilde er een kijkdoos van te maken. Of ik langwekkende standpunten voor bij van de puntjes op de i zetten (soms vaak nog het allerleukst! Dat heeft een kleine bowlingbaan. Groot was de deceptie toen mijn dochter bij aankomst debij school betrokken ouders.een groep uitgezakte letterlijkjongeren ;-) ), de lay-out consequent hoogstwaarschijnlijk veel te maken de gelegenheidszandbak te voeren en hier daar zaken naast met feit dat ik zelf docent De en doos bevatte dehet mobiele telefoon nog één(Engels, stekzag staan, die met alle gemak óók op door bilboards hadden Hoe lang ben je lid geweest van de beter te formuleren. Een bescheiden op een andere middelbare ker voor het opladen en wat papieren informatie overschool) pukkunnen prijken, maar dan in de strijd tegen overgewicht. redactie van apPARENTly? rol dus eigenlijk. ben, met leerlingen in deze leeftijdscode, pin-code enzovoort. Voor de rest was de doos léég! Geen van hen bleek bovendien echt te kunnen volleybalIk ben bij de redactie gekomen toen groep, haha! Zelfs een boekje met gebruiksaanwijzing ontbrak. ‘Nee, dat len. Dat het geheel zich afspeelde in een druilerige motmijn zoon in de brugklas zat (nu zit hij Heb je de formule, zijnde een blad doen we niet meer. Die moet u nu van internet downloaden’… regen, kan je de organisatie niet aanrekenen maar maakte in 6 TVWO). Op een van de eerste van ouders voor ouders, belangrijk Betrokkenheid is belangrijk voor het troosteloze plaatje compleet. Of en zo ja, hoe laat de ouderavonden vroeg de school men- gevonden? zowel ouders als professioneel Dus in deze doos waarin je met gemak tien jaargangen Apmooie reclamejongens en –meisjes nog zouden komen, sen voor de apPaRently en het leek Ik denk dat het hebben van een blad betrokkenen, heeft apPARENTly Parently kan bewaren, zat voornamelijk…lucht. vermeldde de bilboards niet. mij een leuke manier om betrokken als de apPaRently een groot goed is. daarin kunnen voorzien? te worden bij wat er zich op school Als lezer weet je dat andere ouders Naar mijn idee is apPaRently één van denken die reclamemensen bij de hippe mobieltjesfaMijn dochter was boos, teleurgesteld en zich een illusie armer: speelt. intensief met deWat kopij bemoeid de instrumenten om de betrokkenbriek? Hoe doosvan hoeouders tevredener de klant? Dat Ikreclame gaf me is opnep! om ‘hand- en spandien- of deze geschreven hebben. Dat groter geeft deheid en de affiniteit van we kleine kinderen zijn en het ons niet zoveel uitmaakt sten te verrichten’ voor de redactie. een bepaald gevoel van betrokken- ouders met de schoolleiding en dowe krijgen het maar heel gróótteis.vergroten. Doe nog Natuurlijk is reclame nep. Bilboards nep,dat foto’s zijn zouwát Wat ik toen niet kon vermoeden, was zijn heid, minder bestaan als uit-zolang centen en andersom, maar een beetje extra lucht… nep. Alles is nep. Ooit de megafoto van die sappige, maldat kort nadat ik was ‘toegetreden’ sluitend vanuit de schooldirectie zou Maar het is niet het enige middel. tongstrelende met knisperende sla vergeleken eense,groot deel vanBigMac de redactie het worden bericht. Er zijn ook veel andere zaken die En ze verkopen dus daaraan niet alleen lucht,bijdragen. ze vervoeren metgezien die slappe schijf vlees tussen dat kale broodje op dat voor hield, inclusief de eindkunnen Denkhetaan ook. Vrachtwagens rijden door Nederland plastic dienblad? Alles door is nep.haar op Kon je er zelf als ouder redacteur! Ik ben toen iets mee, vol eenlucht goede communicatie vanuitende sleeptouw genomen en in korte tijd in de zin van ervaringen delen en metschool (de regelmatig verschijnende vervuilen de boel hun onnodig veel te grote dozen. Ik klaargestoomd om hetook stokje overeigen te ervaringen vooral hetkunnen schoolgevoel van mevrouw Damen maak delen? me sterk dat zenieuwsbrief het vrachtwagenpark met 60% kun- is Ik had mijn dochter van mijn nemen als eindredacteur. Als wanneer ouder met 2 kinderen op Wolfert daarze een voorbeeld van), de nen inkrimpen wanneer vanafgoed nu alleen nog verpakking vertellen. Toen ik in de put zat en dacht dat ik op Tweetalig heb ik de apPaRently altijd contactouders per klas die helpen gebruiken, die precies doet waar het woord voor staat: erop een terras Grolsch bier ging drinken, iedereen op me af Wat vond je het leukste aan het met veel plezier gelezen, en daarin ga ouderavonden, maar ook de betrokeen product verpakken. zou komen. Zoals ik had gezien op tv. Binnen een kwartier werk diteen blad? ik straks hopelijk zeker noghippe een reclamejongens kenheid die ouders zelf Stuur al die de laan en uit docenten en weg zijn zou voor ik met groep sprankelende, inspirerende mensen ook Het leuke aan zitting hebben in de aptijdje mee door! Gelukkig zit mijn tonen. Je kunt bijvoorbeeld een heel de files. De verbreding van de A15 is niet langer nodig en lol maken. Er kwam niemand. PaRently-redactie is dat je, zoals ik al dochter pas in 4TVWO, kan de vruchtbaar contact hebben over je je kuntdus ookikmeteen plannen voor een tweede kerncendacht, meer betrokken bent bij aller- er nog kind met de mentor via de mail. Als tralegenieten. in Borssele schrappen. Reclame is niet meer dan lucht. Gebakken lucht.zo’n 2,5 jaar van lei zaken rondom de school. Je wordt Ik hoop op die manier een beetje beide kanten zich daarvoor inspanals het ware gedwongen je daarin te op de hoogte te blijven van wat er nen, is dat een hoop waard. Beter voor het milieu en veel beter voor mijn gemoedsSoms ook letterlijk lucht. Zo kocht ik onlangs een nieuwe verdiepen. op school speelt, maar vooral ook toestand. mobiele telefoon van een hip merk. Nu weet ik dat je het Verder is het gewoon erg gezellig van wat de leerlingen bezighoudt, Lees verder op blz 6 ->>> om van tijd tot tijd met een leuke, ge- want ik moet eerlijk zeggen: de door 5

Van de redaCtie

Sandra Langenberg: Afscheid in betrokkenheid Column: a jarenlang als eind redacteur inspireerde groep mensen samen te

N

voor het blad apPaRently te komen en een avond te brainstormen hebben gefunctioneerd geeft onder het genot van koffie en lekkers. Frans en Duits? Sandra Langenberg het Laat stokje me door niet Dielachen! redactieavonden rouleerden, dus aan anderen. zo kwam je wel een keer bij iedereen Behalve aan leraren wiskunde, school ook het tekort Een interview waarin Sandra wordt zich opthuis. aan leraren Duits Frans steeds nijpender, zo hoorde ik laatst uitspreekt over hetenbelang van ons Tenslotte vond ik het steeds heel op een feestje. persoon die het zei trok er een tobberig ‘ouder’blad. Ze De geeft een duidelijk motiverend om te gezien met welke zichtvan bij, maar ik zie dat toch Een uitgelezen beeld betrokkenheid bij anders. school Fantastisch! –soms echt razend interessante of het roerde omnodige te gooien! Afschaffen, dat Frans en Duits op enkans blad,om alsmede informavernieuwende– onderwerpen we tieschool! over het werk en de direct beHup, snel een beetje. weer uitkwamen, en hoe sommige trokkenen, met aandacht voor zowel van de redactieleden erin slaagden leerlingen docenten.staat aan mijn kant. daar verhaal van te maHeus, deals wetenschap Eeneen paarsmeuïg jaar geleden Ons inziens een interview met be-Graddol ken. Mijn in het geheel was er een verwoordde de Britse linguïst Dave in hetrolblad Science langwekkende standpunten voor bij van de puntjes op de wat u eigenlijk best weet: onze taal is in verval. Meer en meeri zetten (soms deisschool betrokken ouders. letterlijk ;-) de ), de het Engels de voertaal van het openbare leven, taallay-out van consequent door te voeren internet, televisie en het zakenleven. Privé keutelt u nogen welhier in en daar zaken Hoe lang ben je lid geweest van de beter te formuleren. het Nederlands, maar uiteindelijk zal het zoiets worden als hetEen bescheiden redactie apPARENTly? rol dus Fries of van het Limburgs – een raar streekdialect, dateigenlijk. je alleen nog in Ik ben bij de redactie gekomen toen beslotenheid spreekt. mijn zoon in de brugklas zat (nu zit hij Heb je de formule, zijnde een blad in 6 TVWO). Op een van de eerste van ouders voor ouders, belangrijk In azie gebeurt trouwens hetzelfde, constateerde Graddol, daar is ouderavonden vroeg de school men- gevonden? het het Mandarijn dat de streektalen verdringt. Nog één generasen voor de apPaRently en het leek Ik denk dat het hebben van een blad tie, twee misschien, en we leven in een tweetalige wereld waar we mij een leuke manier om betrokken als de apPaRently een groot goed is. of mandarijn spreken in public, en kneuterdialect in private. te Engels worden bij wat er zich op school Als lezer weet je dat andere ouders Vreemd dus eigenlijk dat we op school nog steeds fossiele streekspeelt. zich intensief met de kopij bemoeid leren. Frans en talen uitofeen verleden, hebben. de Ikdialecten gaf me op om ‘handenDuits, spandiendezegrijs geschreven Dat geeft taalkundige echo van een Europa dat allang niet meer bestaat, een sten te verrichten’ voor de redactie. een bepaald gevoel van betrokkenEuropa waar Frankrijk en Duitsland domineerden. ontkomen Wat ik toen niet kon vermoeden, was heid, dat We minder zou bestaan als uiter niet meer aan, die suffe streekdialecten moeten eruit. dat kort nadat ik was ‘toegetreden’ sluitend vanuit de schooldirectie zou een groot deel van de redactie het worden bericht. En dan? Hethield, Engelsinclusief mag natuurlijk blijven, het Mandarijn moet ervoor gezien de eindbij. En verder? Alstoen we het Nederlands dan ook redacteur! Ik ben door haar op gedogen, Kon jedoe er zelf als het ouder iets mee, sleeptouw en land in korte tijdhet andere in de zin van ervaringen delen en Arabisch. genomen Dat is in ons immers streekdialect van klaargestoomd om het stokje over te vooral het schoolgevoel delen? betekenis. Stap in de stad maar eens in de tram: ik wed dat meer nemen als ueindredacteur. Als bonjour ouder met 2 kinderen op Wolfert mensen assalèmoe alleekoem verstaan dan of guten Tag. Tweetalig heb ik de apPaRently altijd Weg met Frans en Duits, leve het Mandarijn en het Arabisch. Wat vond je het leukste aan het met veel plezier gelezen, en daar ga Geert Wilders zal het niet leuk vinden, de Vereniging van Leraren werk voor ditTalen blad? ik straks hopelijk ook zeker nog een in Levende ook niet, maar de kenniseconomie moet door. Het leuke aan zitting hebben in de aptijdje mee door! Gelukkig zit mijn Een voorbeeld voor de wereld, zal het zijn. PaRently-redactie is dat je, zoals ik al dochter pas in 4TVWO, dus ik kan Lázem, zeg ik u. Yi ding. dacht, meer betrokken bent bij aller- er nog zo’n 2,5 jaar van genieten. lei zaken rondom de school. Je wordt Ik hoop op die manier een beetje Maarten Keulemans als het ware gedwongen je daarin te op de hoogte te blijven van wat er Bron: De Volkskrant verdiepen. op school speelt, maar vooral ook Verder is het gewoon erg gezellig van wat de leerlingen bezighoudt, om van tijd tot tijd met een leuke, ge- want ik moet eerlijk zeggen: de door 6

Sandra Langenberg leerlingen geschreven stukjes vind ik vaak nog het allerleukst! Dat heeft hoogstwaarschijnlijk veel te maken met het feit dat ik zelf docent (Engels, op een andere middelbare school) ben, met leerlingen in deze leeftijdsgroep, haha! Betrokkenheid is belangrijk voor zowel ouders als professioneel betrokkenen, heeft apPARENTly daarin kunnen voorzien? Naar mijn idee is apPaRently één van de instrumenten om de betrokkenheid van ouders en de affiniteit van ouders met de schoolleiding en docenten en andersom, te vergroten. Maar het is niet het enige middel. Er zijn ook veel andere zaken die daaraan kunnen bijdragen. Denk aan een goede communicatie vanuit de school (de regelmatig verschijnende nieuwsbrief van mevrouw Damen is daar een goed voorbeeld van), de contactouders per klas die helpen op ouderavonden, maar ook de betrokkenheid die ouders en docenten zelf tonen. Je kunt bijvoorbeeld een heel vruchtbaar contact hebben over je kind met de mentor via de mail. Als beide kanten zich daarvoor inspannen, is dat een hoop waard.

Lees verder op blz 6 ->>>

onderwijs & ontwikkeling

e for education? By Marcel Borsten

‘Kindle’, an E Ink based ebook reader. As with any new content consuming device, there is always the ‘chicken and egg’ magine reading through a book and tapping a word you ­situation. Amazon was able to conquer this predicament by don’t understand to get a definition, or tapping an image ­having an enormous ebook library and making and selling the to emerge into an interactive animation. Reading a book ebook reader themselves. By October 2008, the Kindle had like this wouldn’t have to be a linear experience, instead you become so mainstream that even Oprah endorsed it in her could dive in and out of subjects you find interesting. Develotalk show. In July 2010 Amazon reported that sales of ebooks per Mike Matas was demonstrating just that at a recent TED had ­surpassed those of the ‘dead tree’ versions, even when conference, showing the new book ‘Our Choice’ by Al Gore. including sales of books that are not available as ebooks. At Browsing through the ‘book’, Matas shows how you can watch the same time competitors where not sitting still and other et komt vaker voor dat doniet in opgenomen, want daarover is and in Griekenland op het video- and soundbites, how interactive animations are used as ­devices like Barnes Noble’s ‘Nook’ andstrand Sony’sgelegen, ‘Pocket centen ontevreden zijn over een goed boekje voorhanden, getihoor!’ supporting ­content and even some extraordinary interactions ­Edition’ gained in popularity. lesmethodes. Het teld Vlekkeloosof nederlands. like how bestaande blowing at the book can activate an animation a gevolg is dat docenten de lesmetho‘En anders werden Itdieseemed drie delen te whole Hoeveel uurforhebben jullie changed eraan windmill. All these examples sound like the promises of innolike the landscape these devices des zelf gaan aanvullen. Dat materiaal dik,’ zegt Maaike Govers. besteed? vation that the CD-ROM was to bring us back in the nineties. when Apple announced its tablet computer, the iPad. With wordt dan doorgaans aangeboden op ‘Al jaren geleden heb ik het er met Roza: hebmore geenthan idee. The big difference is not as much the application of the conthe pricing starting from not ‘Ik much theMaar cost ik of vond ­these losse fotokopietjes. Niet echt handig, Hans Ketelaar, inmiddels met pensi- het zo leuk om te doen, dan maakt tent, but the device that this content is being consumed on. e-reader, people could not only have a portable ­e -reader, but want losse blaadjes hebben de neiging oen, over gehad om zelf een lesme- het niet uit dat je er lang mee bezig Matas’ creation is being used on an iPad. a complete computing device. The iPad’s back-lit LCD screen zoek te raken. thode te maken, maar pas nu hebben bent.’ makes reading less of a ‘paper experience’, like the E Ink we de knoop doorgehakt en het gescreens, but it enables a great variety of other applications and Before I continue, let’s first establish what an ebook is. Ebook Dat aanvullen deden docenten Ne- woon gedáán!’ zegt Arthur Roza en Hoe kwamen jullie aan het al dat is short for ‘electronic book’. On Wikipedia there is a good media that are just not possible yet on the E Ink based deviderlands Arthur Roza en Maaike Maaike Govers knikt nadrukkelijk. materiaal? ces. With over 400,000 software applications available and ­r eference to Suarez’ and Woudhuysen’s book ‘The ­O xford Govers in samenwerking met de ‘Een deel van het materiaal bestaat counting, the iPad has theexamenteksten. potential of beingDie a multifunctional companion to the book’, which describes the ebook as andere leden van de vakgroep Ne- Arthur Roza: ‘Het initiatief past uit komen uit ­fderlands ollows: “An electronic book is a book-length publication in tool catering for very varied individual needs. person ook. Zij vonden dat de ge- natuurlijk heel goed bij de ‘gratis’ eindexamenbundels en To dieone staan te­dbruikte igital form, consisting of text, images, and produced could collection of morning another methode Nederlands te veelor both, schoolboeken, zoals itwe diebe nuthe kengenwoordig op newspapers; internet. Je to moet naon, ­published through, on computers other methode it couldisbeimmers a patient vital signswel monitor at a of hospital. As with herhaling bevatte en and niet readable goed aannen. Eenoreigen tuurlijk uitkijken er copyright 1 thedan Kindle, iPad is op nowteksten getting some great competition, so ­esloot lectronic devices.”wat An gevraagd e-reader (or, ebook aanzienlijk reader) is a ­dgoedkoper evice op datgene wordt eenthe duur berust, maar dat is met prices are likely to stay and innovation as dedicated to reading ebooks. A popular type of display for op het eindexamen. schoolboek. de low meeste teksten diewill weaccelerate vonden op enter the market.niet het geval. ­e -readers called Ink. This has het the ­benefits ‘Je kunt ishet er Eniet meedisplay eens technique zijn, En past ook more echtplayers bij deze internet of ­looking like van paper andeindexamen has very low power ­consumption. maar eenjust deel het school. De schoolleiding staat zeer Daarnaast is er veel materiaal in de is indownsides de vorm are van the meerkeuzevragen positief van dit at initiatief. methode opgenomen, dat inI de loop Looking the possibilities for ebooks in education, think we The very low ‘refresh’ rate and ten the opzichte color en daar This moetmakes je deEleerlingen opfor laptops We hadden het er tijdens vorige jaren ontwikkeld op deto Wolhave tohet look beyondder what current e-readersis have offer. options. Ink not yetwel useful or tablets, voorbereiden,’ aldusthat Arthur Roza. schooljaar met Arnold natuurlijk Of course it is alreadyfert. greatWe for zijn students not to ook havespeciaal to carry but great for a device is only used for reading text. wel regelmatig Koot over gehad, maar toen die na de voor de methode materiaal gaan all those ridiculously heavy bags to school every day, butontthat Al veel langer leefde het idee om een vakantie op school kwam, vroeg hij wikkelen. De manier waarop we shouldn’t be the only difference. What Matas ­showed in nu his The first ebooks date back to 1971, so how come it took more eigen lesmethode samen te stellen in verbaasd: wat doen julliepresentation hier? We is that de reading literatuurgeschiedenis TED a book can be farbenaderen more than than 35 years before the general public started to take node vakgroep Nederlands. Maar in to take waren een atweek onder andere turningop theschool, pages. An – educational ebookvia canliteraire do more presenthan just tice? To answer that question we pas need a look the eerder het afgelopen schooljaar werd beslowant de lesmethode moest natuurtaties – is nieuw. ‘informing’. It could be instructing, testing, showing, ­exploring online mega store ‘Amazon.com’. Amazon.com started out as ten het ook echt te doen. lijk gedrukt worden. Arnold Koot Alsthe je met een needs nieuweofmethode aan and all that tailored to specific an ­individual an online bookstore and is now the largest online retailer in En nu liggen er drie kloeke delen: viel bijna van zijn stoel van verbazing: de slag gaat, bekijk je automatisch ook ­s tudent. Devices like Apple’s iPad open up those possibilities, the United States. In November 2007 Amazon released the voor HAVO-4 en VWO-4 en VWO- wanneer hebben jullie dat voor el- kritisch het materiaal dat je al hebt en but now we have to wait for the content. I’m looking at you, 5. Zo compleet mogelijk. De delen kaar gekregen?’ de aanpak waar je voor gekozen hebt.’ 1 educational publishers, when I say that it’s time to get out of G  ardiner, Eileen and Ronald G. Musto. “The Electronic Book.” In Suarez, omvatten lezen, schrijven en litera- Arthur Roza heeft er bijna zijn hele Hoe zat het met de taakverdethe ‘book with CD-ROM included’-era and start creating the Michael Felix, and H. R. Woudhuysen. The Oxford Companion to the Book. tuur. De onderdelen taal- en stijlfou- zomervakantie aan gewerkt. ling? content that could shift education into the current century. Oxford: Oxford University Press, 2010, p. 164.

Docenten Roza en Govers maken een eigen lesmethode:

I‘We hebben het gewoon gedáán’ H

ten, spelling en grammatica zijn er

‘Maar ik heb ook nog twee weken 7

‘Het

lezen-gedeelte

is

van

de

onderwijs & ontwikkeling

Pre-University College hoogtepunten was voor ons toch wel dat we onder begeleiding van een wetenschapper van de universiteit ons eigen onderzoek mochten doen. Sommige Pre-studenten hebben een Vaak wordt tweetalig onderwijs al gezien als een stap bijdrage geleverd aan een al lopend onderzoek en hebben dus buiten de gebaande paden van de middelbare school. samengewerkt met onderzoeksgroepen; anderen hebben zelf De afgelopen twee jaar hebben wij echter nog een een onderzoeksvraag opgeworpen en die door middel van extra stap gezet en ­a lvast een duik genomen in de literatuuronderzoek in de Universiteitsbibliotheek, interviews wereld van de wetenschap. In april 2011 hebben we of veldwerk geprobeerd te beantwoorden. alledrie het Pre-University College van de Univer­ Bij een universitaire opleiding hoort natuurlijk ook het studensiteit van Leiden afgesloten en ons diploma behaald. tenleven, en ook daarvan hebben we uitgebreid geproefd! PreOp dit moment zijn drie andere scholieren, Lars de et komt vaker voor dat doniet in opgenomen, want is in Griekenland op het gelegen, union daarover is de studievereninging van het Pre, die strand maandelijks een Ruiter, Maxime Houtekamer en Tamara Broughton centen ontevreden zijn over een goed boekje voorhanden, getihoor!’ borrel houdt in ons stamcafé, een kamp, feesten en gala’s oruit V5, op de helft van hun Pre-opleiding. bestaande lesmethodes. Het teld Vlekkeloos nederlands. ganiseert maar ook de zogenaamde formele kant niet achter­ gevolg is dat docenten de lesmetho‘En‘getalenteerde anders werden wege die drie Hoeveellezingen uur hebben jullieuitstapjes eraan laatdelen door tebijvoorbeeld en culturele Pre-University College is een programma voor des zelf gaan aanvullen. Dat materiaal dik,’ zegt Maaike Govers. besteed? naar Gent of Brussel te regelen. Door de wekelijkse colleges in en gemotiveerde leerlingen uit de bovenbouw van het vwo’. wordt dan doorgaans aangeboden op ‘Al jaren geleden heb ik het er met ‘Ik heb geen idee. Maar ik vond het eerste jaar en de Roza: bijeenkomsten van Preunion hebben we Wie in de vierde klas goede cijfers haalt, kan geselecteerd losse fotokopietjes. Niet echt handig, Hans Ketelaar, inmiddels met pensi- het zo leuk om te doen, dan maakt veel nieuwe mensen leren kennen, waarmee we zeker contact worden door dhr. Meeuwesen, Pre-mentor van de Wolfert. want losse blaadjes hebben de neiging oen, over gehad om zelf een lesme- het niet uit dat je er lang mee bezig houden als we onze weg vervolgen na de ­Wolfert. Hij is degene die tijdens de Pre-deelname ook de leerlingen zoek te raken. thode te maken, maar pas nu hebben bent.’ begeleidt vanuit de school. Na een aanmeldingsprocedure we de knoop doorgehakt en het geTerugkijkend, als heuse alumni, kunnen we stellen dat we niet met onder andere een motivatiebrief en een intelligentietest Dat aanvullen deden docenten Ne- woon gedáán!’ zegt Arthur Roza en Hoe kwamen jullie aan het al dat alleen maar vrienden hebben gemaakt en de brownies bij de worden er 90 leerlingen door de Universiteit van Leiden aanderlands Arthur Roza en Maaike Maaike Govers knikt nadrukkelijk. materiaal? Starbucks hebben opgegeten. We hebben colleges gevolgd genomen om Pre-student te worden. Twee jaar lang, in de Govers in samenwerking met de ‘Een deel van het materiaal bestaat van prestigieuze gastsprekers op de mooisteDie locaties en ook vijfde en de zesde, zul je dan minstens één middag per week andere leden van de vakgroep Ne- Arthur Roza: ‘Het initiatief past uit examenteksten. komen uit binnen de universiteit zijn er veel deuren opengegaan die in Leiden doorbrengen. Dat betekent niet alleen lessen missen derlands ook. Zij vonden dat de ge- natuurlijk heel goed bij de ‘gratis’ eindexamenbundels en die staan zelfs tegewone studenten dichtbleven. We zijn Je veel afwezig (wat, toegegeven, heel fijn is, niet altijd) maar bruikte methode vaak Nederlands te maar veel langschoolboeken, zoals voor we die nu kengenwoordig op internet. moet nag ­ eweest op school en hebben ook vaak achtergelopen op de ook: kennis maken met de universiteit en wetenschappelijk herhaling bevatte en niet goed aan- nen. Een eigen methode is immers tuurlijk wel uitkijken of er copyright lessen, we hebben de vrijheid verantwoordelijk­osloot nderzoek, nieuwewat mensen lerenwordt kennen, colleges thuisgoedkoper of in op datgene gevraagd aanzienlijk dan maar een duur op altijd teksten berust,enmaar dat is met heid gekregen om datde uiteindelijk op te lossen. de voorbereiden en veel koffie halen opschoolboek. Leiden Centraal. op trein het eindexamen. meeste teksten die we vonden op we deze meer daninternet wekelijksniet methet wetenschap in ­a anraking ‘Je kunt het er niet mee eens zijn, En het past ook Doordat echt bij geval. zijn gekomen, zijn we niet alleen meer in de ­win ereld In vijf blokken, twee jaar, maak je inDe alle schoolleiding opmaar een deelverdeeld van hetover eindexamen school. staat zeer Daarnaast is er wegwijs veel materiaal de is in de vorm van meerkeuzevragen positief ten opzichte van dit initiatief. methode opgenomen, dat in de loop van de wetenschappelijke artikelen, in de verschillende zichten kennis met de wetenschap en het universitaire leven. en daar moet dequa leerlingen wel jeopalles We hadden het er tijdens het vorige methoden, der jarenin ontwikkeld is opomdepublicaWol­wetenschappelijke de concurrentie Zowel qua vormjeals inhoud kom tegen: een college voorbereiden,’ aldus Arthur Roza. schooljaar wel regelmatig met Arnold fert. We zijn natuurlijk ook speciaal ties en in de academische literatuur, maar zijn we ook kritischer over de snaartheorie uit de natuurkunde in één van de prachover ­Kgehad, toen dieten na opzichte de voor methode materiaal gaan ontgeworden vande krantenkoppen als ‘uit onderzoek tige zalen van de universiteit, een bezoek aanKoot de Eerste amer, maar Al veel langer leefde het idee om een vakantie op school kwam, vroeg hij wikkelen. De manier waarop we nu is gebleken!’. We zijn op een andere manier naar wetenschap laboratoriumonderzoek naar een eiwit dat een rol speelt in eigen lesmethode samen te stellen in verbaasd: wat doen jullie hier? We de literatuurgeschiedenis benaderen gaan kijken. Pre-University College is niet alleen enorm waarbepaalde vormen van kanker en een emeritus-hoogleraar de vakgroep Nederlands. Maar pas in waren een week eerder op school, – onder andere presendevol voor ons cv, maar het is ook een via heelliteraire verrijkende basis ­pedagogiek die tijdens haar college filmpjes laat zien over de het afgelopen schooljaar werd beslowant de lesmethode moest natuurtaties – is nieuw. voor onze volgende stap: écht gaan studeren! behandeling van een aantal autisme-patiënten. Een van de Door Frank van Baarle, Aminata Koné en Annerijn Vink

Docenten Roza en Govers maken een eigen lesmethode:

‘We hebben het gewoon gedáán’

H

ten het ook echt te doen. En nu liggen er drie kloeke delen: voor HAVO-4 en VWO-4 en VWO5. Zo compleet mogelijk. De delen omvatten lezen, schrijven en literatuur. De onderdelen taal- en stijlfouten, spelling en grammatica zijn er

lijk gedrukt worden. Arnold Koot viel bijna van zijn stoel van verbazing: wanneer hebben jullie dat voor elkaar gekregen?’ Arthur Roza heeft er bijna zijn hele zomervakantie aan gewerkt. ‘Maar ik heb ook nog twee weken 8

Als je met een nieuwe methode aan de slag gaat, bekijk je automatisch ook kritisch het materiaal dat je al hebt en de aanpak waar je voor gekozen hebt.’ Hoe zat het met de taakverdeling? ‘Het lezen-gedeelte is van de

op stap Metnaar de Wolfert naar Shanghai Reis Bath 2010/2011 Op menig andere middelbare school a 12leerling uur reizen metwanneer bus, boot mag je als blij zijn je en op weer bus kwamen om in klas twee werkweek naar Dongen uur in Bath mag, met18:45 als hoogtepunt een aan. dagjeHet efteling. Wolfert was bestHet eentweetalig lange reis maarbiedt doorleerde lingen de kans om hun horizon te verlegafwisseling tussen bus en boot leek het gen en (ver) over de eigen landsgrenzen korter. te kijken. In een officiële sollicitatieronde moesten Ons gastgezin bestond uit een alleengeïnteresseerde leerlingen hun motivatie staande moeder Amy, en twee kindetoelichten. Luc van Vlokhoven bleek één ren: en George. van Charley de gelukkigen die doorDe de mensen Wolfert ingeselecteerd Bath zijn heel wasaardig om in en de liefhebbend. herfstvakanDat wij gemerkt tijdensWaarom ons vertie hebben mee te gaan naar Shanghai. blijf Bath. Wat ons opviel was datLuc de de in Wolfert voor hem koos? Volgens mede veel omdat hij eenmaakten gedetailleerd plan ­ouders gebruik van woormeestuurde hij bijenterugkomst dacht den als: love, hoe darling sweatheart. Bij zijn achterstand op school in te halen. ons gastgezin sliepen we samen op een Zo’n 8875 kilometer van huis. Ga er kamer. maar aan staan. Op je 13de, zonder ouders, in een vreemd Chinees gastgezin We hadden verwacht dat het eten zonder klasgenoten. Dit getuigt van lef, ­anders zou zijn dan in Nederland doorzettingsvermogen en de uitdaging maar dat was niet zo. Na het ontbijt aan durven gaan. ­verzamelden we iedere voor Hieronder het verslag vanochtend Luc van Vlokdehoven. ingang van onze school.

N

In onze week in Bath hadden we een vol ezeen herfstvakantie ik programma hebben we veelben activimet de Wolfert Tweetalig teiten gedaan: naar Shanghai geweest. Dit was erg leuk en ik heb hier veel beZondag: we zijn met de bus naar leefd. ­O xford geweest. Het was erg leuk en interessant, Zaterdag we hebben daar ook veel oude gebouwenop gezien inclusief Toenmooie we aankwamen het vliegveld Oxford university. Een mevrouw was van Shanghai stonden onze gastgeonze gidsal en gaf om veelons informatie over zinnen klaar op te halen. We liepen door een gang met aan de Oxford. zijkanten allemaal Chinezen die bordjes met namen We Maandag: we zijnerop voorvasthielden. de eerst keer gingen met zijn allen even bij elkaar naar school gegaan. Hier leerden we staan, want we gingen een groepselkaar kennen door middel van kennisfoto maken. makingsspelletjes. We kregen daar alle Toen kwam er een man naar me toe vakken we of in ik Nederland om te die vragen Luc was. hebben Hij zei (aardrijkskunde, geschiedenis enz.) maar dat hij de vader van Danny (de jongen nu allemaal door elkaar. Daarna kregen we een rondleiding door Bath.

D

Dinsdag: we zijn naar het Jane Austen museum en the Roman Baths geweest. Bij het Jane Austen museum kregen we informatie over het leven van Jane Austen. Bij the Roman Baths waren veel baden en kregen we veel informatie daarover. Woensdag: we zijn naar Cheddar Gorge gegaan, een grot waar ze de cheddar kaas laten rijpen. Helaas kon je van de kaas zelf niet veel zien in de grot. Bij Cheddar Gorge was het erg vochtig maar toch heel groot en mooi. Diezelfde dag zijn we ook nog naar Glastonburry geweest. Om bij Glastonburry te komen moesten we eerst een hele hoge heuvel opklimmen. Er wordt gezegd dat op deze heuvel de Holy Grail begraven ligt. Eenmaal op de top was Luc Vlokhovenecht prachtig. Sommige hetvanuitzicht leerlingen gingen van de berg waar ik al mee gemaild had) was,afrollen, dus was mee. de halve klas de berg ikuiteindelijk ging met hem aan het afrollen. Danny had me al verteld dat hij me niet kon komen ophalen, omdat hij extra les had. Donderdag: we Het zijn was naar zaterdag, Chepstow dus ik vond dat een beetje raar, Castle geweest. Hier moesten maar we opblijkbaar in China meer kin- Je drachtendoen maken voor wel geschiedenis. deren dat. moest zelf bedenken hoe je het kasToen ik hun appartement inliep, was teel zou kunnen overmeesteren. Wij Danny er al. Iedereen in Shanghai bedachten datomdat we met katapulten woont in flats, er zoveel men- de muren zouden slopen en dan met sen wonen en het anders gewooneen kleinmeer legerpast. naar binnen zouden stormen niet om chaos te veroorzaken. Aaneerst de anToen ik aankwam gingen we ergens eten, maar ik was heel erg dere kant zouden we met stormladders moe van de beklimmen. jetlag en ik Het was kasteel ook eenwas het kasteel beetje misselijk, dus na het eten bennet heel groot en oud waardoor het ikleek gelijk naar bed gegaan en in slaap alsof je in de middeleeuwen was. gevallen. Om zes uur ’s avonds werd ik wakVrijdag: op onze één na laatste dag in ker gemaakt, omdat we bij iemand Bath gingen we met alle leerlingen kanogingen barbecueën, maar dat eten ën. De leraren hadden een eigen bootje. was zo pittig dat ik niks heb gegeten. Een heel luxe boot met een luxe bank met leuning. Wij zaten met zijn vijven

13

9

in een kano en moesten om de beurt peddelen. Het was erg leuk en er werden veel liedjes gezongen zoals een potje met vet. De laatste dag in Bath…weer vroeg ons bed uit want om 7 uur vertrok de bus richting de White Cliffs of Dover waar de boot lag. Een taxi bracht ons naar coach park. De terugreis naar huis was goed verlopen. Uiteindelijk kwamen we rond half zeven ’s avonds bij school aan waar alle ouders al op ons stonden te wachten. Onze reis naar Bath was een ervaring om nooit te vergeten.

Fedde Poel en Rutger Lammers Klas TV2A Wel hadden ze bij de barbecue een Xbox, dus ik heb vooral veel spelletjes gespeeld. Uiteindelijk heb ik toch maar wat gegeten, maar ik heb gevraagd of ze er geen kruiden op wilden doen (het was nog steeds pittig maar niet meer zo heel erg). Toen ik naar bed ging had ik nog helemaal geen slaap want ik had al geslapen en dan voelt het alsof je om één uur ‘s middags naar bed gaat. Dus heb ik de hele nacht tot zes uur ’s ochtends met mijn ouders ge-sms’t. Zondag Daarna werd ik om half twee ’s middags wakker en we gingen gelijk naar de hoogste tv-zendmast van de wereld (deze heet de Oriental Pearl TV Tower). Daar gingen we helemaal tot de top, want daar was een glazen vloer. Van hieruit heb ik foto’s naar Lees verder op blz 14 ->>>

op stap Met de Wolfert naar Shanghai Op menig andere middelbare school mag je alsthe leerling zijn wanneer je Between 13thblijApril - 13th May, SRIS hosted three student teachers from The Netherlands. Linked to in klas twee op werkweek naar Dongen Wolfert van Borselen, a bi-lingual school in Holland, the three came to Shanghai to follow an internship mag, met als hoogtepunt een dagje ­programme. Their schedule wasef-designed to give them experience of teaching ex-pat students in an internateling. Het tweetalig Wolfert biedt leertional setting and to give them an insight into the realities, problems and possibilities of designing, delivering, lingen de kans om hun horizon te verlegresourcing and managing their education. gen en (ver) over de eigen landsgrenzen te kijken. In een officiële sollicitatieronde moesten geïnteresseerde leerlingen hun motivatie toelichten. Luc van Vlokhoven bleek één van student de gelukkigen diehad door Wolfert schedule designed to Each teacher ande individual geselecteerd was om in de herfstvakansuit their areas of specialisation but with extras added to give tie mee te gaanrounded naar Shanghai. Waarom of the way ­different them a more understanding de Wolfert voor hem koos? Volgens subjects and departments work. TheLuc students and the scope mede omdat hij een gedetailleerd plan of their programme at SRIS was as follows: meestuurde hoe hij bij terugkomst dacht zijn achterstand op school in te halen. Jan Willem Van Hees: Zo’n 8875 kilometer van huis. Ga er Based thestaan. Humanities Department, maar in aan Op je 13de, zonder ou-observed or delivered lessons in History, Geography, Business, Economics, PSHE, ders, in een vreemd Chinees gastgezin Psychology, Dutch MT,DitDutch IB van A2. lef, zonder klasgenoten. getuigt doorzettingsvermogen en de uitdaging Luc van Vlokhoven aan durvenvan gaan. Hanneke Bree: waar ik mee gemaild had) was, dus Wel hadden ze bij de barbecue een Hieronder het Science verslag van Luc van VlokBased in the Department, observed or aldelivered ik ging met hemMT, mee. hoven. Xbox, dus ik heb vooral veel spelle­lessons in Science, Physics, Biology, Chemistry, Dutch Danny had me al verteld dat hij tjes gespeeld. Uiteindelijk heb ik toch Dutch IB A2. me niet kon komen ophalen, omdat maar wat gegeten, maar ik heb geeze herfstvakantie ben ik hij extra les had. Het was zaterdag, vraagd of ze er geen kruiden op wilFlint vanmet de Gronden: de Wolfert Tweetalig dus ik vond dat een beetje raar, maar den doen (het was nog steeds pittig Based in the or doen delivered naarHumanities Shanghai Department, geweest. Ditobserved blijkbaar in China wel meer kin- maar niet meer zo heel erg). lessons in History, Geography, Business, Economics, Psychology, Hanneke, Jan WillemToen and Flint was erg leuk en ik heb hier veel be- deren dat. ik naar bed ging had ik nog heDrama. leefd. Toen ik hun appartement inliep, was lemaal geen slaap want ik had al geslaDannyof er Iedereen in Shanghai pen en dan voelt het alsof je om één In addition all three helped out in one or more theal.topics Zaterdag woont in flats, omdat er zoveel men- uur ‘s middags naar bed gaat. Dus heb making up the Wednesday afternoon Activities programme and Toen we aankwamen op het vliegveld sen wonen en het anders gewoon ik de hele nacht tot zes uur ’s ochJan Willem attended a meeting of the Humanities Department. van Shanghai stonden onze gastge- niet meer past. tends met mijn ouders ge-sms’t. zinnen al klaar om ons op te halen. Toen ik aankwam gingen we eerst We liepen door een gang met aan de ergens eten, maar ik was heel erg Zondag zijkanten allemaal Chinezen die bord- moe van de jetlag en ik was ook een Daarna werd ik om half twee ’s midjes met namen erop vasthielden. We beetje misselijk, dus na het eten ben dags wakker en we gingen gelijk naar gingen met zijn allen even bij elkaar ik gelijk naar bed gegaan en in slaap de hoogste tv-zendmast van de westaan, want we gingen een groeps- gevallen. reld (deze heet de Oriental Pearl TV foto maken. Om zes uur ’s avonds werd ik wak- Tower). Daar gingen we helemaal Toen kwam er een man naar me toe ker gemaakt, omdat we bij iemand tot de top, want daar was een glazen om te vragen of ik Luc was. Hij zei gingen barbecueën, maar dat eten vloer. Van hieruit heb ik foto’s naar Lees verder op blz 14 ->>> dat hij de vader van Danny (de jongen was zo pittig dat ik niks heb gegeten.

Working.........

D

Great food at a Dollar Shop hotpot restaurant!

13 10

Jan Willem explains the Suez Crisis to the 10C History class.

op stap Met de Wolfert naar Shanghai Op menig andere middelbare school mag je als leerling blij zijn wanneer je in klas twee op werkweek naar Dongen mag, met als hoogtepunt een dagje efteling. Het tweetalig Wolfert biedt leerlingen de kans om hun horizon te verleggen en (ver) over de eigen landsgrenzen te kijken. In een officiële sollicitatieronde moesten geïnteresseerde leerlingen hun motivatie toelichten. Luc van Vlokhoven bleek één van de gelukkigen die door de Wolfert geselecteerd was om in de herfstvakantie mee teFlint, gaanJocelyn, naar Shanghai. Waarom Hanneke, Jan Willem and Alan de Wolfert voor hem koos? Volgens Luc mede omdat hij een gedetailleerd plan on Zhaojiabang Lu; they sampled the home brewed beers at meestuurde hoe hij bij terugkomst dacht the Shanghai Brewery on Hongmei Lu ‘walking street’; Flint zijn achterstand op school in te halen. Sightseeing showed off his skills by doing a stint as a master cocktail maker Zo’n 8875 kilometer van huis. Ga er Our three made full use of their at the Bell Bar near Taikang Lu, where the owner, Amay said maar aan guests staan. Op je 13de, zonder ou- downtime to experience a few things that Shanghai and East China have to offer. ‘ He was great! Taught me so much!’ Flint also attended the ders, in een vreemd Chinees gastgezin Hanneke and Jan Willem took the opportunity afforded by O’Malley’s comedy night where he saw our own Deji perform! zonder klasgenoten. Dit getuigt van lef, doorzettingsvermogen uitdaging being here either side ofen thedeEaster holiday to visit Suzhou and Jan Willem and Hanneke visited Yuyingtang. Flint and Hanneke Luc van Vlokhoven aan durven gaan. Hangzhou as well as old Shanghai favourites The Bund and Yu watched some live bands play at the MidiFestival in Century mee gemaild had) was, dus Wel hadden ze bij de barbecue een Hieronder hetFlint verslag van Luctovan Yuan Garden. managed fit Vlokin a fewwaar daysikinalBeijing to Park. ik ging met hem mee. hoven. Xbox, dus ik heb vooral veel spellevisit the Great Wall and Forbidden City and the many sights Danny had me al verteld dat hij tjes gespeeld. Uiteindelijk heb ik toch of Shanghai. Shopping me niet kon komen ophalen, omdat maar wat gegeten, maar ik heb geBeing students, they didn’t go crazy and spend all their money eze herfstvakantie ben ik hij extra les had. Het was zaterdag, vraagd of ze er geen kruiden op wilNightlifemet de Wolfert Tweetalig dus ik vond dat een beetje but the boys den couldn’t thenog bargains offer at raar,two maar doenpass (hetup was steedson pittig A few of us ‘old Shanghai timers’ think Shanghai got prettydoen dull in and away zo with immaculate ­cashmere naar geweest. Dithas blijkbaar Chinathe welFabric meerMarket. kin- Both maar came niet meer heel erg). boring over the last few years but our guests easily found suits, trousers and shirts they were really pleased was erg leuk en ik heb hier veel be- deren dat. Toen ik naar bed ging had ik nog he- with! enough stay. ikThey Hanneke joined their shopping expedition but was leefd. things to occupy them during theirToen hun were appartement inliep,might was have lemaal geen slaap want ik had al geslaer al.Shop Iedereen Shanghai pen enatdan alsof je omlosing één her introduced to the delights of a ‘hotpot’ atDanny the Dollar tooinbusy filling in forms thevoelt policehet station after Zaterdag woont in flats, omdat er zoveeltomenuur ‘s middags naar on beda gaat. Dus bus heb :-( camera a light fingered pick pocket Shanghai Toen we aankwamen op het vliegveld sen wonen en het anders gewoon ik de hele nacht tot zes uur ’s ochvan Shanghai stonden onze gastge- niet meer past. tends met mijn ouders ge-sms’t. My view zinnen al klaar om ons op te halen. Toen ik aankwam gingen we eerst It was a pleasure to organise this internship. The student We liepen door een gang met aan de ergens eten, maar ik was heel erg Zondag ­teachers were friendly and motivated and they gave me some zijkanten allemaal Chinezen die bord- moe van de jetlag en ik was ook een Daarna werd ik om half twee ’s midnew ideas for my lessons! Their work schedule was heavy with jes met namen erop vasthielden. We beetje misselijk, dus na het eten ben dags wakker en we gingen gelijk naar littleen time to rest and had tv-zendmast to join lessonsvan in subjects gingen met zijn allen even bij elkaar ik gelijk naar bed gegaan in slaap de they hoogste de we- they were not familiar with but they entered into it enthusiastically. staan, want we gingen een groeps- gevallen. reld (deze heet de Oriental Pearl TV experience have benefitted themweenormously foto maken. Om zes uur ’s avondsThis werd ik wak- will Tower). Daar gingen helemaal and helped thederequirements of their training course Toen kwam er een man naar me toe ker gemaakt, omdat we bij them iemandfulfill tot top, want daar was een glazen om te vragen of ik Luc was. Hij zei gingen barbecueën, maar dat eten vloer. Van hieruit heb ik foto’s naar and so qualify as teachers. I suspect we may meet one or more Leescircuit verder now op blz 14 have ->>>expedat hij de vader van Danny (de jongen was zo pittig dat ik niks of heb themgegeten. again on the international they rienced working abroad! - Alan Dilworth, HOD Humanities An excerpt from Jan Willem’s timetable 13

Playing.........

D

11

op stap Met de Wolfert naar Shanghai A personal view from..... Hanneke van Bree Op menig andere middelbare school mag je als leerling blij zijn wanneer je the first day and to get introduced to everyone by everyone. in klas twee op werkweek naar Dongen ­W ithin a week I knew (almost) all the teachers by name and mag, met als hoogtepunt een dagje efafter three weeks even lots of names of students. teling. Het tweetalig Wolfert biedt leerlingen de kans om hun horizon te verlegIn three weeks I’ve been to many fun classes and taught many gen en (ver) over de eigen landsgrenzen too. Year 8A and 8B were fantastic in their Science lessons with te kijken. Mr. Oakes and we had great fun talking about the best chapter In een officiële sollicitatieronde moesten in the book: reproduction. (I will make sure that puberty bingo geïnteresseerde leerlingen hun motivatie is introduced into my Dutch classes!) I’ve seen such beautitoelichten. Luc van Vlokhoven bleek één van de gelukkigen die door de Wolfert ful poster presentations in Year 9 (Bio) about the rainforest, geselecteerd was om in de herfstvakanvery scientific presentations about renewable energy in Year tie mee te gaan naar Shanghai. Waarom 7 ­(Science) and fun animal poems about albino cheetahs in de Wolfert voor hem koos? Volgens Luc year 8A (Science). Year 10 Physics students must be experts mede omdat hij een gedetailleerd plan at drawing light beams by now, with all that practice you had Hanneke van Bree meestuurde hoe hij bij terugkomst dacht at it with Mr. Lindley. Year 12 (Chem): If you ever go to Mount zijn achterstand op school in te halen. Everest, don’t bring eggs. I’m sure the performances of Alice in Hello there! While writing this piece for the Rego newspaper, Zo’n 8875 kilometer van huis. Ga er Wonderland are going to be great, with all that hard work the I’m backaan in staan. rainy Holland, figuring outoumy new laptop because maar Op je 13de, zonder group devoted to it. Apart from having fun, I learned somethe old one crashed two days after my return home and decladers, in een vreemd Chinees gastgezin thing too. I’ve seen many teaching tricks and best practices, fun ring my stolen cameraDit to the insurance zonder klasgenoten. getuigt van lef,company. Furthermore doorzettingsvermogen en de uitdaging experiments, effective questioning, CLIL lessons (Content and I’m back at my own school teaching biology to big groups of Luc van Vlokhoven aan durven gaan. Language Integrated Learning), the existence and value of EAL Dutch students. What a difference to life at Rego. I thoroughik al meestaff gemaildteachers, had) was, dus learning het stay verslag Lucisvan Vlok- to waar Wel hadden ze bij barbecue active in all forms anddeshapes etc. een lyHieronder enjoyed my andvanthat thanks the teachers, ik ging met hem mee. hoven. Xbox, dus ik heb vooral veel spelleand students at the school. It was so good to arrive at school Danny had me al verteld dat hij tjes gespeeld. Uiteindelijk heb ik toch me niet kon komen ophalen, omdat maar wat gegeten, maar ik heb geeze herfstvakantie ben ik hij extra les had. Het was zaterdag, vraagd of ze er geen kruiden op wilmet de Wolfert Tweetalig dus ik vond dat een beetje raar, maar den doen (het was nog steeds pittig moreniet Chinese, O’Malley’s, Comedy Night naar Shanghai geweest. Dit blijkbaar doen in ChinaSubways, wel meerChinese, kin- maar meer zo heel erg). (Deji!), Midi Festival, Century Park, even more Chinese, was erg leuk en ik heb hier veel be- deren dat. Toen ik naar bed ging had ik nog he-White Man’sinliep, Street Westerners, Haggling, Shanghai leefd. Toen ik hun appartement wasand lemaal geen slaap want ikArguing, had al geslaDanny er al. Iedereen in Shanghai pen markets, en dan voelt alsof je om één Gardens, buses, fabric nighthet markets, insect markets, Zaterdag woont in flats, omdat er zoveel menuur ‘s middags naar bed gaat. Dus heb fake markets... ... and Rego. Shanghai, what a trip! Toen we aankwamen op het vliegveld sen wonen en het anders gewoon ik de hele nacht tot zes uur ’s ochvan Shanghai stonden onze gastge- niet meer past. tendsI felt metvery mijnwelcome ouders ge-sms’t. I have enjoyed it greatly, all along. Thank you zinnen al klaar om ons op te halen. Toen ik aankwam gingen we eerst Rego staff! Thank you for allowing me into your workspace, for We liepen door een gang met aan de ergens eten, maar ik was heel erg Zondag letting me teach a few, for letting me be inquisitive, for allowing zijkanten allemaal Chinezen die bord- moe van de jetlag en ik was ook een Daarna werd ik om half twee ’s midme into the breakfast club, for having me at your school. It’s jes met namen erop vasthielden. We beetje misselijk, dus na het eten ben dags wakker en we gingen gelijk naar beenena in great experience! gingen met zijn allen even bij elkaar ik gelijk naar bed gegaan slaap de hoogste tv-zendmast van de westaan, want we gingen een groeps- gevallen. reld (deze heet de Oriental Pearl TV Humanities Alan (New foto maken. Om zes uur ’s avondsSpecial werd thanks ik wak-to the Tower). Daar department gingen we and helemaal FlintToen van de Gronden idea:bijFreaky Fridays?). A special thanks the een Drama departkwam er een man naar me toe ker gemaakt, omdat we iemand tot de top, want daartowas glazen om te vragen of ik Luc was. Hij zei gingen barbecueën, maar dat eten vloer. Van hieruit heb ik foto’s naar ment and Helen. (I’ll let you know how it works out.) Lees verder op blz 14 ->>> dat hij de vader Danny (de jongen was City, zo pittig dat ik niks heb gegeten. The Great Wall,van Ming Graves, Forbidden Shanghai ­Museum, The Bund, Bell Bar, Shaking up a few drinks, Urban Planning Centre, Wet Wednesdays, Thirsty Thursdays, Cabs,13

D

12

op stap Met de Wolfert naar Shanghai Flint van de Gronden Jan Willem van Hees Op menig andere middelbare school mag je als leerling blij zijn wanneer je miles ahead. Not only because they knew more, they simply in klas twee op werkweek naar Dongen were better in processing information. They had learned how mag, met als hoogtepunt een dagje efto learn. teling. Het tweetalig Wolfert biedt leerlingen de kans om hun horizon te verlegHow these life-long learning skills are essential in the real gen en (ver) over de eigen landsgrenzen world, is something I experienced in Shanghai. Whereas life in te kijken. school and the Shanghai Garden compound was rather peaceIn een officiële sollicitatieronde moesten ful, outside the gates it was, well, different. As in downright geïnteresseerde leerlingen hun motivatie pandemonium. Hitting those streets, man, I sometimes felt like toelichten. Luc van Vlokhoven bleek één van de gelukkigen die door de Wolfert a wildebeest calf trying to cross a ravenous crocodile-infested geselecteerd was om in de herfstvakanriver. Only to find the real challenge at the opposite riverbank: tie mee te gaan naar Shanghai. Waarom deciding where to eat, ordering food – and actually eating it! de Wolfert voor hem koos? Volgens Luc I admit I cannot tell you exactly what I have eaten in those mede omdat hij een gedetailleerd plan weeks. But I managed to survive. What’s more, I can proudly meestuurde hoe hij bij terugkomst dacht declare that my chopstick skills have improved to the extent Jan Willem van Hees zijn achterstand op school in te halen. that I can defeat my roommate in a riceeating battle. The point Zo’n 8875 kilometer van huis. Ga er of all this being: if you are open-minded and willing to learn, Back August, theje very week maarinaan staan.inOp 13de,first zonder ou-of my teacher training you might not only stay alive but have some fun too. course, they put this list under my nose with all these seemingly ders, in een vreemd Chinees gastgezin random across the zonder places klasgenoten. Dit globe. getuigt“Where van lef, do you want to go for doorzettingsvermogen en deDecide uitdaging So, I hear you wondering, did this visit live up to my expecyour international internship? now! Come on, make up Luc van Vlokhoven aan durven gaan. tations? Well, yes and no (as a social scie tist this is basically your mind!” No easy task, as I was still making up my mind about waardeciding ik al mee gemaildmy had) was, to dusall questions). Hieronder vanand Luc Ivan Vlok-feel like Wel hadden ze bijdid de turn barbecue answer Shanghai out to een be ­quite what to do het thatverslag evening didn’t about ik ging met hem mee. hoven. Xbox, dus ik heb vooral veel spellea big city and the urban stimuli were sometimes ­somewhat distant futures at all. But there, right before Switzerland and Danny had me al verteld dat hij tjes gespeeld. Uiteindelijk heb ik toch overwhelming for this country kid – just as I expected. Toronto, it said: SRIS, Shanghai. Now, I’m not really a fan of big me niet kon komen ophalen, omdat maar wat gegeten, maar ik heb gePublic spitting is still very much alive. I cannot say I’m going to cities. Yet a few weeks in China, boy, that did sound exciting! So eze herfstvakantie ben ik hij extra les had. Het was zaterdag, vraagd of ze er geen kruiden op wilmiss raar, that phenomenon. Same (het goes was for the cutting I checked that box, months flew by, and one sunny Wednesday met de Wolfert Tweetalig dus ik vond dat een beetje maar den doen noghonking, steeds the pittig mobkinmentality, shopping malls, street morning innaar April,Shanghai I suddenlygeweest. found myself Dit in Shanghai. blijkbaar doen in Chinaqueue wel meer maar niet meer zo ugly heel architecture, erg). vendors offering real (yeah right!) Rolex wrist watches. was erg leuk en ik heb hier veel be- deren dat. Toen ik naar bed ging had ik nog heThanks theikfirst leefd. to the Rego airport shuttle, surviving Toen hun steps appartement inliep, was lemaal geen slaap want ik had al geslaDanny easy. er al. Iedereen Shanghai pen en dan voelt je ommy ééngreat Onin the other hand, some thingshet didalsof surpass in this crazy city of 20 million people was pretty Better Zaterdag woont in flats, omdat er zoveel menuur ‘s middags naar bed gaat. Dus heb ­expectations. I will certainly miss those street breakfast still, the organisation turned out to be splendid throughout Toen we four aankwamen op het vliegveld sen wonen het anders ik de hele nacht tot zes uur ’stailor-made och­crepes,gewoon a well-organised Humanities department, the whole weeks! The apartment at Shanghai Gardenenwas van the Shanghai stonden gastge-and in niet meerobservapast. tends met mijn ouders ge-sms’t. suits, great food (hot pot!), nice architecture, small classes, 3D nice, bus service very onze convenient, school, zinnen al klaar om ons op te halen. Toen ik aankwam gingen we eerst jigsaw puzzles, and Yuyintang punk rock shows. Also, I will miss tion and delivery of lessons were all neatly timetabled. That We liepen door een gang met aan de ergens eten, maar ik was heel erg Zondag the randomness of Chinese versions of everything. Like these is not to say ‘the Rego life’ was business as usual. In terms of zijkanten allemaal Chinezen die bord- moe van de jetlag en ik was ook een Daarna werd ik om half twee ’s midrandom copies of random statues at random places. Or these teaching, most striking was the unusual class size: 1-15 kids in a jes met namen erop vasthielden. We beetje misselijk, dus na het eten ben dags wakker en we gingen gelijk naar random at buildings, street ads It room is different It really is. It means you can actually gingen met zijnfrom allen30. even bij elkaar ik gelijk naar bed gegaan en inEnglish slaap words de hoogste tv-zendmast vanand de t-shirts. weall seems so, hmm, ‘unplanned’ – which is quite ironic given focus on content instead of playing a policeman. Also, Rego staan, want we gingen een groeps- gevallen. reld (deze heet de Oriental Pearl TV political system.Tower). It’s the unexpected me smile. students were generally very polite and seemed more foto maken. Om zes uureager ’s avondsthe werd ik wakDaar gingenthat wemakes helemaal Obviously, I hate astot well saywant goodbye all een the nice wholeto Toen learn.kwam Since er Rego now an me IB toe World ker School, these omdat are een isman naar gemaakt, we bij iemand detotop, daarto was glazen om te vragen of ik Luc was. Hij zei gingen barbecueën, maar dat eten vloer. Van hieruit heb ik foto’s naar hearted welcoming Rego staff and students! Time was short good qualities for those who want to leave with an IB diploLees verder blz 14 ->>> datWhich hij de vader van Danny jongen recommend. was zo pittig dat ik niks gegeten. butheb enough to become a bit Regofied andop Chinafied. So thank ma. is something I can(de definitely I mean, you Alan and Jocelyn for the excellent organisation, thank you I personally never had the chance to follow that program but when I got into university, all the former IB students were13 all at Rego for an awesome experience. Zàijiàn!

D

13

14

15

Cultuur & sport

Please mindvan the cultural evenings afscheid de Wolfert Gesprek met Jaap van Dijke

A D

goed en wel van start is gegaan en met pen op het podium, in het licht evenveel verve gedurende de avond de bewegend als apen, typend actseerste aan elkaar pratend, laat zien op typemachines. Ziehier de e wereld als toneelstuk, dat is de indruk die Jaap van inderdaad goed te kunnen goochelen. ­eerste indruk het betreden van de Dijke bij geeft. zaal in het Isala theater., Klassen die voorstellingen gaan geven, iedereen die Molly wilde Na uitgebreid Cultural gaps hebben zijn, wat uiteindelijk leidt tot een Mollykoor, voorstellingen dietevoortbesproken dienen de cultural evenings De apen krijsen naar elkaar, willen verkomen uit workshops voor talenten en het oplossen van Macbeth, van uit dit jaar nog eensklassen. onder de aandacht halen schrijven, voelenvoor zich zowel mach-waren waar geen jongens te vinden de hogere De schoolwereld als toneelstuk, leren te alsworden basis, gebracht. talent en algemene tig als onmachtig, men wil een Hamlet literaire ontwikkelingen, die uit dit spel voortkwamen. produceren of op zijn minst benaderen Al al vragen vijftigzich jaarhardop ervaring, die het De beste uit leerlingen hoofdact waren een bovenbracht, serie “unfotunate en met de drie of ­Hamlet met het leren vaneen de Engelse taal op voldoende hoogdoor niveau, teneinde events” gespeeld een groot aantal misschien niet door aap is geschrehet ‘tweetalig’ voormaar een VWO waardig te groot zijn. Over acteurs met een gevoel doelstelvan humor, ven; predicaat bewijzen zijn er niet, alleen lingen gesproken. waardoor de unfortunate events een vermoedens. Het leven passeert de ­fortunate voorstelling werd. Een ieder die revue, wellicht opstand als aap?, of geZo ging afgelopen 15 oktober het gede gingmet vaak achterin dehoudt klas vanschool een blijspel verhaal en plot woon het leven het leven laten en alles sprek met Jaap van Dijke (72), dozitten om mee te kunnen genieten van werd deze avond op zijn en haar wenken inclusief Hamlet voor lief nemen. Afhancent Engels van start. Van Dijke zet eenvoudige, maar goed uitgevoerde, bediend. The Beaudulaire ­children kwakelijkheid, onafhankelijkheid?, de apen het lesgeven en de ontwikkeling van zangvoorstellingen in de klas. men verlaten en berooid gelukkig nog hebben het er moeilijk mee. de leerlingen bovenaan. goed op hun pootjes terecht evenals de Door te zingen, leren, studeren en culturele apen die de avond openden. Uiteindelijk worden de apen afgelost Jeugd acteren ontwikkelden zich Macbeth door Hans Poof de weergaloze goocheVader Van Dijke was een zeeman en en animal Farm. De vrijheid die hij Slechts een vermelding doet geen eer laar, die met het mislukken van al zijn heeft gevaren bij beroemde Rotter- kreeg om de klassen op deze creaaan de prestaties van leerlingen van de trucs laatnamen zien dat Cultural evening damse alsdeHolland-Amerika

Lijn en Nievelt-Goudriaan. Het stond de jonge Jaap van Dijke ook wel aan de wereld via de Rotterdamse wateren gaan verkennen. Kleurenkaartjes bij de keuring gooiden roet in het eten: Jaap bleek kleurenblind en dat mocht niet op zee. Kweekschool De kweekschool bleek een goede tweede keuze te zijn. Jaap vond het lesgeven vanaf het eerste moment leuk: alsnog de wereld aan je voeten, echter nu via kennisoverdracht aan jonge mensen. Al snel oogstte Jaap succes met het les geven via voorstellingen. In zijn jonge jaren liet hij klassen driestemmig zingen. Het toenmalige hoofd van

tieve manier kennis met het Engels te laten maken, vond en vindt Jaap erg belangrijk. Tegenwoordig zit er wel erg veel in onderwijsregelgeving vast en komt dit soort creativiteit niet meer aan bod, een gemis volgens Van Dijke. De veranderingen die in de loop der jaren optreden, heeft Van Dijke in periodes van zo’n zeven jaar zien gebeuren. Per periode krijg je een ander soort leerlingen en natuurlijk ook leraren. Bij leerlingen is het grootste verschil dat ze nogal ik-gericht zijn tegenwoordig, vanzelfsprekend herkenbaar in de maatschappij vandaag de dag. Probleem daarbij is, dat het steeds moeilijker wordt om kinderen tek16

Blauwe Broek. Het cultureel avondje uit is een uitgelezen kans jong talent aan de slag in het theater sten uit tehetzien hoofd te gezellige laten leren, de aan de voet van de metro in Capelle waaromvraag wordt iets te vaak gea/d ­IJssel. Cultuur inderdaad, dat is wat steld. gepresenteerd wordt leerlingen in Er was in de loop derdoor jaren altijd een alle leeftijdsklassen. behoorlijk verschil tussen jongens en

meisjes, 90% van de meisjes was altijd enthousiast, 90% van de jongens niet. Tijdens de voorstelling waar begonnen Jongens zichdient op die werd metschamen diverse acts eenleeftijd bijzonnog elkaar, Jonas maar Dooms de jongens die derevoor vermelding die The zich streep lieten trekken, Boxerover van de Simon & Garfunkel prachtig kregen veel plezier in de voorstelsolo vertolkte op volwassen wijze en lingen. mij erg gelukkig maakte te weten dat er, God zij dank, ook nog aan mijn ­generatie

Veelzijdig werd gedacht. De zang van Rachel Baas Jaap van Dijkedoor heeftdealtijd ondersteund dansals vanveelzijAshly dig mens in het leven gestaan. Het Chin was van grote klasse. meegaan in de provotijd was niet moeilijk. Daarna een periode als cyEen ieder die de Cultural Evenings nicus, als romanticus, alles is aan bod ­gemist heeft, maak er volgend jaar gegeweest. Waarschijnlijk heeft deze bruik van, de voorstellingen alleen al zijn veelzijdigheid hem geholpen bij het het meer dan waard. omgaan met de veranderingen, die men tegenwoordig bij jonge mensen ziet. Jaap voelt zich nog steeds thuis bij jongeren. Conflicten zijn van alle tijden en als Van Dijke een verzoek indiende, dan wisten de leerlingen maar al te goed dat het iets meer dan een verzoek was. Zijn ervaringen zullen nog gebruikt worden in de nieuwe stichting Vrienden van Van Dijke. Jaap verwacht dat een en ander tot stimulering zal leiden, voor hemzelf om nog meer te kunnen doen, en natuurlijk voor jongere leerkrachten. Doelen De doelstellingen in het onderwijs zijn pittig tegenwoordig en op een

Cultuur & sport

afscheid van de Wolfert Gesprek met Jaap van Dijke

D

e wereld als toneelstuk, dat is de eerste indruk die Jaap van Dijke geeft. Klassen die voorstellingen gaan geven, iedereen die Molly wilde zijn, wat uiteindelijk leidt tot een Mollykoor, voorstellingen die voortkomen uit workshops voor talenten en het oplossen van Macbeth, waar geen jongens voor te vinden waren uit de hogere klassen. De schoolwereld als toneelstuk, leren als basis, talent en algemene literaire ontwikkelingen, die uit dit spel voortkwamen. Al met al vijftig jaar ervaring, die het beste uit leerlingen bovenbracht, met het leren van de Engelse taal op voldoende hoog niveau, teneinde het predicaat ‘tweetalig’ voor een VWO waardig te zijn. Over doelstellingen gesproken.

sten uit het hoofd te laten leren, de waaromvraag wordt iets te vaak gesteld. Er was in de loop der jaren altijd een behoorlijk verschil tussen jongens en meisjes, 90% van de meisjes was altijd enthousiast, 90% van de jongens niet. Jongens schamen zich op die leeftijd nog voor elkaar, maar de jongens die zich over de streep lieten trekken, kregen veel plezier in de voorstellingen.

Zo ging afgelopen 15 oktober het gesprek met Jaap van Dijke (72), docent Engels van start. Van Dijke zet het lesgeven en de ontwikkeling van de leerlingen bovenaan.

Veelzijdig Jaap van Dijke heeft altijd als veelzijdig mens in het leven gestaan. Het meegaan in de provotijd was niet moeilijk. Daarna een periode als cynicus, als romanticus, alles is aan bod geweest. Waarschijnlijk heeft deze veelzijdigheid hem geholpen bij het omgaan met de veranderingen, die men tegenwoordig bij jonge mensen ziet. Jaap voelt zich nog steeds thuis bij jongeren.

Jeugd Vader Van Dijke was een zeeman en heeft gevaren bij beroemde Rotterdamse namen als Holland-Amerika Lijn en Nievelt-Goudriaan. Het stond de jonge Jaap van Dijke ook wel aan de wereld via de Rotterdamse wateren gaan verkennen. Kleurenkaartjes bij de keuring gooiden roet in het eten: Jaap bleek kleurenblind en dat mocht niet op zee. Kweekschool De kweekschool bleek een goede tweede keuze te zijn. Jaap vond het lesgeven vanaf het eerste moment leuk: alsnog de wereld aan je voeten, echter nu via kennisoverdracht aan jonge mensen. Al snel oogstte Jaap succes met het les geven via voorstellingen. In zijn jonge jaren liet hij klassen driestemmig zingen. Het toenmalige hoofd van

de school ging vaak achterin de klas zitten om mee te kunnen genieten van eenvoudige, maar goed uitgevoerde, zangvoorstellingen in de klas. Door te zingen, leren, studeren en acteren ontwikkelden zich Macbeth en animal Farm. De vrijheid die hij kreeg om de klassen op deze creatieve manier kennis met het Engels te laten maken, vond en vindt Jaap erg belangrijk. Tegenwoordig zit er wel erg veel in onderwijsregelgeving vast en komt dit soort creativiteit niet meer aan bod, een gemis volgens Van Dijke. De veranderingen die in de loop der jaren optreden, heeft Van Dijke in periodes van zo’n zeven jaar zien gebeuren. Per periode krijg je een ander soort leerlingen en natuurlijk ook leraren. Bij leerlingen is het grootste verschil dat ze nogal ik-gericht zijn tegenwoordig, vanzelfsprekend herkenbaar in de maatschappij vandaag de dag. Probleem daarbij is, dat het steeds moeilijker wordt om kinderen tek17

Conflicten zijn van alle tijden en als Van Dijke een verzoek indiende, dan wisten de leerlingen maar al te goed dat het iets meer dan een verzoek was. Zijn ervaringen zullen nog gebruikt worden in de nieuwe stichting Vrienden van Van Dijke. Jaap verwacht dat een en ander tot stimulering zal leiden, voor hemzelf om nog meer te kunnen doen, en natuurlijk voor jongere leerkrachten. Doelen De doelstellingen in het onderwijs zijn pittig tegenwoordig en op een

Cultuur & sport

Art As a Tool to Think With afscheid van de Wolfert Gesprek met Jaap van Dijke By Deirdre M. Donoghue

in common when it comes down to their mode of address. ­Namely, they all address the eye. They all offer a spectacle to be consumed purely by looking. None of them, par Evaristti’s In his column Kunst? Laat me niet Lachen!,which appeared Helena, asks for additional participation or responsibility from in the last issue of the Apparentely magazine, Johan Poel viewer. the first glance, theytealllaten seemleren, to resist referred to four specific works of art from the late e wereld als toneelstuk, dat is de eerste indruk diethe Jaap van Yet, aftersten uit het hoofd de such an easy mode of consumption that demands nothing 80’s, 90’s and the year 2000 to illustrate his difficulty Dijke geeft. waaromvraag wordt iets te vaak gemore for being than simply the act of being in understanding subsequently appreciating con- die Klassen dieand voorstellingen gaan geven, iedereen Molly wilde consummated, steld. devoured by the spectator’s onlooking the een four temporary conceptual art. difficulty, which I am zijn, wat uiteindelijk leidt totAeen Mollykoor, voorstellingen die voortEr was in de loopeye. der Each jarenofaltijd works employs highly visual aesthetics to seduce and attract sure many share, especially if looking at the specific komen uit workshops voor talenten en het oplossen van Macbeth, behoorlijk verschil tussen jongens en the spectator, only tomeisjes, challenge thevan spectator through their artworks byte Poel in his article the klassen. waar geenreferred jongens to voor vinden waren uitout de of hogere 90% de meisjes was altijd De schoolwereld als toneelstuk, leren alsplacing basis, them talent enspecific algemene enthousiast, handling of their materials. 90% van de jongens niet. context of contemporary art. Not that literaire ontwikkelingen, diehelps uit ditone speltovoortkwamen. Jongens schamen zich op die leeftijd in this context necessarily appreciate Al met but al vijftig jaar diea het beste uit leerlingen bovenbracht, nogthis voor elkaar, maar de jongens die For example Hirst does by showing us simple and ­elegant them, it does atervaring, least offer larger narrative, a met hetstory lerenwithin van dewhich Engelse taal op voldoende hoog niveau, teneinde zich streepinlieten trekken, well-crafted glass, steel andover wooddecabinets a museum conbigger to read them. het predicaat ‘tweetalig’ voor een VWO waardig te zijn. text, Overwhich doelstelkregen veel that plezier in de quite voorstelare filled with something we cannot make lingen gesproken. lingen. out with our eyes from a distance. So we walk closer. Maybe Personally, and just like Poel, I am not a fan of any of the works we have read in advance a review, an article, perhaps even a mentioned in his column. For example I very much happen to Zo gingmost afgelopen 15 oktober het gede not school ging vaak column achterinof de klas Veelzijdig what we are about to see and so our ­expectations dislike of Hirst’s artistic output and do much care sprek met Jaap van Dijke (72), dozitten om mee te kunnen genieten van van by Dijke altijd als veelzijare already influenced,Jaap stained, whatheeft is to come. As we stop for the art practices of the other three artists either, but for cent Engels van start. Van Dijke zet eenvoudige, maar goed uitgevoerde, dig mens in het leven gestaan. Het before the cabinets, our eyes focus in and out of their contents the sake of dialogue, discussion and exchanging thoughts, I het lesgeven en de ontwikkeling van zangvoorstellingen in de klas. meegaan in de provotijd was niet and follow the surface of the cabinets themselves, and so we will briefly take a look at Hirst’s Waste, (one of the works de leerlingen bovenaan. moeilijk. Daarna een periode als cybegin to make sense of the contents inside. We see stained mentioned in Poel’s column), against the backdrop of Poel’s Door te zingen, leren, studeren en nicus, als romanticus, alles is aan bod cloths, needles, bandages, medical wrapping and packaging. vehement reaction against all conceptual art that refuses to Jeugd acteren ontwikkelden zich Macbeth geweest. Waarschijnlijk heeft deze We realize these are not new, sterile, unused objects neatly function purely as an easily consumable pictorial treat. I will Vader Van Dijke was een zeeman en en animal Farm. De vrijheid die hij veelzijdigheid hem geholpen bij het stacked on shelves, but that these are used, ­unpleasantly ­dirty, not do this for the sake of trying to change his mind, but rather heeft gevaren bij beroemde Rotter- kreeg om de klassen op deze crea- omgaan met de veranderingen, die unhygienic objects, that smell, stain and contaminate. We to re-embed these back in a larger story of contemdamse namen als works Holland-Amerika tieve manier kennis met het Engels te men tegenwoordig bij jonge mensen r ­ ealize weerg are looking actual waste behind from the porary conceptual art. The following will therefore be more Lijn en Nievelt-Goudriaan. Het stond laten maken, vond en vindtthat Jaap ziet. at Jaap voelt zichleft nog steeds thuis act of caring for our human, ultimately decaying bodies. At this of ajonge shortJaap exercise thinking, the help of one of these de van in Dijke ook with wel aan belangrijk. bij jongeren. point some of us may feel a tinge of disgust, some may expeartworks rather than attempting to be an art historical review de wereld via de Rotterdamse wate- Tegenwoordig zit er wel erg veel in gagging in ones throat, some feelen anger of conceptual art. ren gaan verkennen. Kleurenkaartjes onderwijsregelgevingrience vast aen komtreflect Conflicten zijn van allemay tijden als or simply annoyance for being denied a pleasantly elevating, bij de keuring gooiden roet in het dit soort creativiteit niet meer aan Van Dijke een verzoek indiende, dan sensually soothing experience having paid The four belong to different art gemis making.volgens eten: Jaapworks bleekallkleurenblind en dat genres bod,ofeen Van Dijke. wisten deafter leerlingen maaranal entrance te goed fee to a museum on an otherwise perfectly pleasant Sunday Damien Hirst’s Waste, (1994) is a sculptural piece consisting mocht niet op zee. dat het iets meer dan een verzoek afternoon. Some just feel indifferent. of two glass cabinets filled with medical waste from die De collected veranderingen in de loop dermaywas. aKweekschool hospital. Marco Evaristti’s work Helena jaren (2000)optreden, is a cross heeft Van Dijke in Zijn ervaringen zullen nog gebruikt De kweekschool bleek eenperformance goede periodes vanfunczo’n zeven worden in de one nieuwe stichting It alljaar so zien muchgedepends on what expects fromVrientheir between sculpture and social with its ten tweede keuzeblenders te zijn. filled Jaap vond het goldfish beuren. je eenof andenfrom van Van Jaap verwacht ­ekrijg xperience looking, theirDijke. encounter with the dat art tional kitchen with one eachPer andperiode an lesgeven vanaf het eersteto moment der-button. soort leerlingen en natuurlijk ook on een en ander tot stimulering zal lei­object. It depends whether one expects to be entertained, invitation to the spectators press the ‘On’ Fleisch leuk: de wereld voeten, leraren. Bij leerlingen is het grootste voororhemzelf omelse. nogIt meer te educated, challenged,den, amused something depends (1982)alsnog by Wolfgang Flatzaan is ajeperformance piece including a echter nu via kennisoverdracht aan verschil dat ze nogal ik-gericht zijn kunnen doen, en natuurlijk voor jonon the very attitude of coming to look and whether one dead cow, the artist’s own body, a helicopter, some very loud jonge mensen. vanzelfsprekend hergere leerkrachten. ­expects the art object’s task to give the viewer something, or music and fireworks. Finally Andres Serrano’stegenwoordig, Piss Christ (1987) Al snel oogstte Jaap succes met het kenbaar in de maatschappij vandaag whether one considers themselves as also bringing something is a photograph of a small plastic crucifix emerged in a glass les geven via own voorstellingen. In zijn dethese dag. artworks to the encounter withDoelen the art object. of the artist’s urine. Although each of jonge jaren liet hij klassen driestemProbleem daarbij is, dat het steeds De doelstellingen in het onderwijs employs widely different mediums, they all have something

D

mig zingen. Het toenmalige hoofd van

moeilijker wordt om kinderen tek18

zijn pittig tegenwoordig en op een

Damien Hirst, Waste, (152,4 x 213,4 x 106,7 cm), Glass, metal, wood, hospital waste, Museum Brandhorst. (image taken from: http://www.museum-brandhorst.de/de/sammlung-brandhorst/

Sofia C. Donoghue, Mama, (21 x 29,7 cm),

damien-hirst/waste-twice.html)

Paper and pen Family archives

And so, finally, I can say that just as J. Poel, I also love my daughter’s drawings!

The artworks task is not to support and sustain ones needs and desires for a specific emotional, psychological, intellectual or aesthetic world. The artwork’s task is not (necessarily) to provide us our daily fix of nostalgia, melancholia, romance, the sublime, a hearty belly laugh or indeed something else that we desire. And if these experiences do take place, they are always gifts. Small surprises that are born in the space between the viewer and the work, in other words they are born within the encounter between the viewer and the work, but they do not readily exist in the art object itself. It is specifically within this space of the encounter between two things, between two different embodiments of ideas that the artwork is at its most potential. So it is my belief that if we want safe, aesthetically pleasing experiences that re-confirm to us our own ideas and values unchanged and untouched, we should not look to art at all for providing this.

Which by the way very often come into being not that unlike what I have just described ‘good art’ to be. Take the ‘kop-voetjes’ for instance. “Kop-voetjes..”, as the kindergarten ­juffvrouw explained to me and my husband last week, “..are those first drawings that all children make at a certain stage and which emulate the human form. It always starts with a big head, with a set of long legs sprouting out from it. At a later stage arms appear in these type of drawings, but always through the head… Something to do with the viewpoint of the child looking from down to up, and ultimately only seeing a large hovering head and arms, at the end of very long legs.” In other words, the child settles on the medium of pen and paper. She tries them out in order to figure out something, to make sense of the world around her, to map the unknown and its relation between her and it, and eventually she ends up with something new, not a human figure but a ‘kop-voetje’! A form that did not exist before all these children of a certain age took their pens to paper and began drawing them in great volumes all around the Western world, and which in turn lead to a new discovery by developmental psychologists about how children of a certain age experience the world around them.

So perhaps it is not only a question of what one looks at, but about how one looks, as much as about from where one is looking? In this sense I consider art, at least ‘good art’, to be not so much about producing actual objects that can be placed and seen in space, but more as a tool to think with, a tool to figure things out with and to make sense of the world around me. I consider art to be about positioning myself in relation to the world and the events in it. I consider art to be about continuously asking myself questions and rethinking my responses to them. I consider art to be a way to map the distance between me and the unknown and so producing new knowledge, rather than new objects. I consider art to be about you and me and how we can co-exist in the world we create together.

So perhaps sometimes the physical, visible, tangible objects created aren’t actually where the art of an object is located. Perhaps sometimes the real art of the object floats next to the tangible as the stimulating conversation that it becomes to activate, or as a piece of new knowledge that it produces of the world and the people in it. 19

Cultuur & sport

Please mindvan the cultural gap afscheid de Wolfert Gesprek met Jaap van Dijke

D

e wereld als toneelstuk, dat is de eerste indruk die Jaap van Dijke geeft. Klassen die voorstellingen gaan geven, iedereen die Molly wilde zijn, wat uiteindelijk leidt tot een Mollykoor, voorstellingen die voortkomen uit workshops voor talenten en het oplossen van Macbeth, waar geen jongens voor te vinden waren uit de hogere klassen. De schoolwereld als toneelstuk, leren als basis, talent en algemene literaire ontwikkelingen, die uit dit spel voortkwamen. Al met al vijftig jaar ervaring, die het beste uit leerlingen bovenbracht, met het leren van de Engelse taal op voldoende hoog niveau, teneinde het predicaat ‘tweetalig’ een VWO waardig te Over doelstelan afternoon notzijn. spend nicely both for lively English pub in thevoor beautiful lingen gesproken. Jack and his French customers who each county of Kent; the local Cock-

A

ney pub owner Jack not under-

Zo ging afgelopen 15 oktober gestanding why his French visitors het do not sprek met Jaap van Dijke (72), docome to the bar to get their drinks as cent Engels van start. Van Dijke zet any civilized person would do; Jack’s rehet lesgeven en de ontwikkeling van action, “ere are we orderin or wha’!, we de leerlingen bovenaan. don’t serve ‘ere you know!, according to Jack; not understanding that in France in Jeugd restaurants, bars and café’s serving is the Vader Van Dijke was een zeeman en standard. After finally getting drinks to heeft gevaren bij beroemde Rotterthe customers, get away damse namen the alscustomers Holland-Amerika from the bar; ‘ere are you to good for Lijn en Nievelt-Goudriaan. Het stond us or wha’?Jaap ( thevan flatDijke Cockney de jonge ookpronunciwel aan ation of the simple word “what”) Again de wereld via de Rotterdamse wateJack gaan not understanding that in France ren verkennen. Kleurenkaartjes nobody stays at the bar always go bij de keuring gooidenbut roet in het back toJaap theirbleek respective tables. Also, eten: kleurenblind en the dat French do not pay, immediately but try mocht niet op zee. to see what else one can take before leaving, Jack want his payment after each Kweekschool De bleek eenbecause goede order,kweekschool quite understandably tweede keuze zijn.in Jaap het that is what onetedoes a pub,vond are you lesgeven hetshouts eerste moment paying me vanaf or wha’!, Jack, his paleuk: de wereld voeten, tiencealsnog completely down aan the je drain with echter nu via kennisoverdracht aan these sodden French. The French simply jonge mensen. what he just had said. not understanding Al snel Jaap met het Here weoogstte are, a nice butsucces real example of les geven via voorstellingen. In zijn misunderstandings given by cultural difjonge jaren liet hijimportant klassen driestemferences. Nothing really, but

mig zingen. Het toenmalige hoofd van

were behaving as they do in their own

de school ging vaak achterin de klas countries. zitten om mee te kunnen genieten van eenvoudige, maar goed uitgevoerde, We were invited to listen to James Banzangvoorstellingen in de klas. ner with the following description of his reading.

Door te zingen, leren, studeren en acteren ontwikkelden zich Macbeth “Cross-cultural issues in education/woren animal Farm. De vrijheid die hij king in an international environment”. kreeg om de klassen op deze creatieve manier kennis met het Engels te This seminar a celebration someerg of laten maken,isvond en vindtofJaap the differences in international cultures in belangrijk. terms of etiquette, greeTegenwoordig zithygiene, er welforms erg of veel in ting, body language, food and drink, with onderwijsregelgeving vast en komt a special on different learning dit soortemphasis creativiteit niet meer aan styleseen and gemis differing views on constibod, volgens Vanwhat Dijke. tutes a good student, a good teacher and a good course. De veranderingen die in de loop der

jaren optreden, heeft Van Dijke in periodes vanhas zo’n zeven jaar zien The seminar indeed shown how gemibeuren. Per periode je een and annor differences can leadkrijg to tensions der soort leerlingen en natuurlijk misunderstanding, as shown above. ook leraren. Bij leerlingen is het grootste verschil ik-gericht zijn Importantdat forzethenogal modern parent and tegenwoordig, herstudent alike tovanzelfsprekend enterprise in today’s kenbaar in de maatschappij vandaag society the much needed cross-cultural de dag. for working in international strategies Probleem daarbij is, exploiting dat het steeds environments and for crossmoeilijker wordt om kinderen tek20

cultural issues. Please mind the cultural gap as James has so fittingly put it. Please do mind as in the London underground this is what is said by a tin voice every time underground sten uit the het doors hoofdoftethe laten leren, de trains open, in real life nobody records waaromvraag wordt iets te vaak gethat sort of message, time to think about steld. these ourselves. Er wasgaps in de loop der jaren altijd een

behoorlijk verschil tussen jongens en James Banner is from the University of meisjes, 90% van de meisjes was altijd enthousiast, deofjongens Kent, a most 90% lovelyvan part Englandniet. also Jongens schamen zich of op England die leeftijd known as the garden and nog maar de jongens veryvoor closeelkaar, to continental Europe. die He zich streep lieten feels over there isdea connecting aura trekken, between kregen plezier in de voorstelHolland veel and Kent as we share history lingen. and seem to understand the English somewhat better than our neighbors,

Veelzijdig a historical bridge in cultural gaps perJaap haps?van Dijke heeft altijd als veelzijdig mens in het leven gestaan. Het meegaan in de provotijd was niet It is true that both the English and the moeilijk. Daarna een periode als cyDutch seem to appreciate the fact that nicus, als romanticus, alles is aan bod in our international business environgeweest. Waarschijnlijk heeft deze ment of today we need attention in a bi veelzijdigheid hem geholpen bij het way to the cultural differences, not only omgaan met de veranderingen, die in Europe but, all over the world. men tegenwoordig bij jonge mensen ziet. Jaap voelt zich nog steeds thuis Thejongeren. misunderstandings as described bij above can lead to bigger misunderstandings, whichzijn canvan leadalle to non cooperaConflicten tijden en als tion and in the worst cases a completely Van Dijke een verzoek indiende, dan falling apart from business environments wisten de leerlingen maar al te goed needed these days in all stations and ledat het iets meer dan een verzoek gions of our society be it simple straightwas. forward business or worldnog politics, enviZijn ervaringen zullen gebruikt worden deetc. nieuwe stichting Vrienronment in etc.,

den van Van Dijke. Jaap verwacht dat een en things ander go tot wrong stimulering zal leiWhen in communiden, hemzelf nogtomeer cationvoor people alwaysom seem jump te to kunnen doen, en natuurlijk voor jonnegative conclusions, never the positive gere ones.leerkrachten. Doelen This is where James’s motto comes in: De doelstellingen het irritated onderwijs “If you find yourself in getting by zijn pittig tegenwoordig en op een

Cultuur & sport

afscheid van de Wolfert Gesprek met Jaap van Dijke

what someone from another culture does or says, the chances are that one of you has misunderstood something”. Misunderstanding has an element of anger, which is a pity really, as nobody e wereld als toneelstuk, dat is de eerste indruk die Jaap van gets up in the morning saying to oneself; Dijke geeft. I want Klassen to be absolutely unreasonablegaan geven, iedereen die Molly wilde die voorstellingen today,wat or indeed horrible. Even zijn, uiteindelijk leidt totundereen Mollykoor, voorstellingen die voortstanding all of this misunderstanding can en het oplossen van Macbeth, komen uit workshops voor talenten easily be created by very gestu-waren uit de hogere klassen. waar geen jongens voorsimple te vinden De als toneelstuk, leren als basis, talent en algemene res schoolwereld and attitudes even without underliteraire ontwikkelingen, die uit dit spel voortkwamen. standing why that can be so important. Al al vijftig jaar ervaring, dietohet beste uit leerlingen bovenbracht, Themet Dutch for instance are prone met leren van deorEngelse their het staring at people at least,taal loo-op voldoende hoog niveau, teneinde het ‘tweetalig’ een VWO waardigtotea zijn. Overmade. doelstelappearance statement Trust king predicaat others straight in the eye voor for a very lingen gesproken. me the statement never came through. long time; not always appreciated by other cultures not even in Europe. The Zo gingseem afgelopen 15 oktober het ge- de school ging vaak achterin Cleanliness & noise. This is de a klas nice French to be puffing and shrugging sprek met Jaap van Dijke (72), dozitten om mee te kunnen genieten example of differences between van the their shoulders all the time, something cent Engels van start. Van Dijke zet eenvoudige, maar goed uitgevoerde, Dutch and the English. The Dutch do the Dutch and Germans find annoying het lesgeven en de ontwikkeling van zangvoorstellingen in de klas. not use carpets so much as it is not hyto say the least. A Frenchman shall nede leerlingen bovenaan. gienic enough, Cleaning floors is done ver understand why. : In cultures where Door te zingen, leren, studeren en with a lot of water and detergent, the staring and direct confrontations are not Jeugd acteren ontwikkelden zich Macbeth clean smell afterwards makes the Dutch appreciated, like in Asia, the “look up at Vader Van Dijke was een zeeman en en animal Farm. De vrijheid die hij very happy. Given the Dutch stone, me boy!”, in a class room doesn’t always heeft gevaren bij beroemde Rotter- kreeg om de klassen op deze creahardboard or otherwise noisy floors work fornamen these students as the student damse als Holland-Amerika tieve manier kennis met het Engels te makes the moving thinks that he is being polite when looLijn en Nievelt-Goudriaan. Het stond laten maken, vondofentables, vindtchairs Jaap and erg simply walking quite a noisy undertakingjonge away.Jaap Yet van theDijke English, or de ookDutch wel aan belangrijk. king. Noise is created German be insultedwateby a de wereldteacher via de will Rotterdamse Tegenwoordig zit er thus wel according erg veel to in the Englishman, a noise that is considestudent apparently not paying attention. ren gaan verkennen. Kleurenkaartjes onderwijsregelgeving vast en komt red soort most unheard of, an bij de keuring gooiden roet in het dit creativiteit nietabomination, meer aan henceeen thegemis carpets. Hygiene is an important attitude,enif noeten: Jaap bleek kleurenblind dat bod, volgens Van Dijke. thing else, where mocht niet op zee. misunderstandings Many more examplesdie areingiven; beingder on will come up like from nowhere. Here De veranderingen de loop time (do not be surprised if your South -Kweekschool Blow your nose!, a most important jaren optreden, heeft Van Dijke in De kweekschool een goede periodes zo’nshow zeven zien late geAmerican van guests up jaar an hour European thing. In bleek Japan blowing you tweede keuzecomes te zijn. Jaap beuren. Per periode krijghave je een anfor your dinner party and brought nose in public close to avond dead het sin, lesgeven vanaf ishet eerste moment der soort leerlingen ook a friend along you doen notnatuurlijk know, simply sniffing however allowed; of course as leuk: alsnog de wereld aan je voeten, leraren. Bij leerlingen is het because that is what one does,grootste isn’t it), the nose blowing is banned. Famous is echter nu ambassador via kennisoverdracht aan verschil dat ze zijn always saying yes,nogal even ik-gericht when the ansthe British in front of a culjonge tegenwoordig, vanzelfsprekend wers should be no, but not given asherno, ture ofmensen. “banned nose blowers”, using his Al snel oogstte Jaap succes met het kenbaar in de maatschappij vandaag otherwise it would be impolite, agreehandkerchief in front of his horrified aules geven zijn de ing dag. versus disagreeing, shouting against dience in a via widevoorstellingen. gesture, waving In it thojonge jaren liet hij klassen driestemProbleem daarbij datmany het more. steeds a muffled voice and is, many, rough the air, just to give a little dramatic

D

mig zingen. Het toenmalige hoofd van

moeilijker wordt om kinderen tek21

sten uit het hoofd te laten leren, de waaromvraag wordt iets te vaak gesteld. Er was in de loop der jaren altijd een behoorlijk verschil tussen jongens en meisjes, 90% van de meisjes was altijd enthousiast, 90% van de jongens niet. Jongens schamen zich op die leeftijd nog voor elkaar, maar de jongens die zich over de streep lieten trekken, kregen veel plezier in de make voorstelJames advises us to always allolingen. wances for different expectations, every individual in every culture is different

Veelzijdig but sometimes making generalizations Jaap van James Dijke has heeft altijd alswhat veelzijdo help. shown that can dig mens in het leven gestaan. Het be perfectly acceptable in one culture meegaan in de provotijd was niet can be very offensive in another. moeilijk. Daarna een periode als cynicus, als romanticus, alles is aan bod geweest. Waarschijnlijk heeft deze No matter what, let’s keep it cool. veelzijdigheid hem geholpen bij het omgaan met de veranderingen, die men tegenwoordig bij jonge mensen ziet. Jaap voelt zich nog steeds thuis bij jongeren. Conflicten zijn van alle tijden en als Van Dijke een verzoek indiende, dan wisten de leerlingen maar al te goed dat het iets meer dan een verzoek was. Zijn ervaringen zullen nog gebruikt worden in de nieuwe stichting Vrienden van Van Dijke. Jaap verwacht dat een en ander tot stimulering zal leiden, voor hemzelf om nog meer te kunnen doen, en natuurlijk voor jongere leerkrachten. Doelen De doelstellingen in het onderwijs zijn pittig tegenwoordig en op een

The Poetry Page / Slauerhoff In Nederland

De zon straalt soms zoo fel uit de eeuwigheid, Dat kleuren dringen in het oog der blinden, Niets in het heelal haalt bij de hevigheid, Waarmee gedachte en rhytme elkander vinden.

In Nederland wil ik niet leven, Men moet er steeds zijn lusten reven, Ter wille van de goede buren, Die gretig door elk gaatje gluren. ‘k Ga liever leven in de steppen, Waar men geen last heeft van zijn naasten: Om ‘t krijschen van mijn lust zal zich geen reiger reppen, Geen vos zijn tred verhaasten.

Ziehier mijn motivatie om een paar gedichten van Slauerhoff onder de aandacht te brengen. Slauerhoff schreef als absolute eenling over het leven, over de vlucht, over het andere. Kon zich niet in een keurslijf laten vangen en heeft zijn hele leven als zonderling, als arts, als zeeman geleefd. Een dichter die bij Rotterdam hoort, die bij een internationale omgeving hoort. Vandaar.

In Nederland wil ik niet sterven, En in de natte grond bederven Waarop men nimmer heeft geleefd. Dan blijf ik liever hunkrend zwerven En kom terecht bij de nomaden. Mijn landgenooten smaden mij: ,,Hij is mislukt.” Ja, dat ik hen niet meer kon schaden, Heeft mij in vrijheid nog te vaak bedrukt.

Jeugdherinnering Dit was mijn eerste visie op de tropen Een gladde plaat boven de schoorsteenmantel Waarop, om lange palm, laag bladgekantel, Een tijger sloop. de ogen bloedbeloopen. Daarvoor een Chinees in geel kleed op ’n theebus, Met plat gezicht, hangsnor, scheeve ogen; Op ’t deksel stond een onoplosbre reebus; Karakters van onmetelijk vermogen.

In Nederland wil ik niet leven, Men moet er altijd naar iets streven, Om ‘t welzijn van zijn medemenschen denken. In het geniep slechts mag men krenken, Maar niet een facie ranslen dat het knalt, Alleen omdat die trek mij niet bevalt. Iemand mishandlen zonder reden Getuigt van tuchtelooze zeden.

Daar staarde ik op en voelde mij rampzalig,; Chinees en palmboom deden mij wegdroomen Naar verre landen, meer dan Verne boeken. ’t Ouderlijk huis was soms zoo duf en stug, ‘k wist niet dat ik heusch nog wel in de Oost zou komen En even hard mijn lot er zou vervloeken

Ik wil niet in die smalle huizen wonen. Die Leelijkheid in steden en in dorpen Bij duizendtallen heeft geworpen... Daar loopen allen met een stijve boord - Uit stijlgevoel niet, om te toonen Dat men wel weet hoe het behoort Des Zondags om elkaar te groeten De straten door in zwarte stoeten. In Nederland wil ik niet blijven, Ik zou dichtgroeien en verstijven. Het gaat mij daar te kalm, te deftig, Men spreekt er langzaam, wordt nooit heftig, En danst nooit op het slappe koord. Wel worden weerloozen gekweld, Nooit wordt zoo’n plompe boerenkop gesneld, En nooit, neen nooit gebeurt een mooie passiemoord.

Het Einde Vroeger toen ‘k woonde diep in het land, Vrat mij onstilbaar wee, Zooals een gier de lever, want Ik wist; geen streek geeft mij bestand, En ‘k zocht het ver op zee Maar nu ik ver gevaren heb En lag op den Oceaan alleen Waar zelfs Da Cunha en Sint Heleen Niet boren door de kimmen heen Voel ik het trekken als een eb Naar ’t verre, vaste, bruine land…. Nu weet ik; nergens vind ik vree, Op aarde niet en niet op zee, Pas aan die laatste smalle ree Van hout in zand. 22

What the British say

Anglo Dutch understanding guide

S

Transport inside the hotel itself can be a bit strenuous as well; - T he elevator is being fixed for the next day – Do not enter the elevator back wards and only lit up – to move the cabin, push button for wishing floor (Hans Andersen must have been here, if not it was Grimm) - Customers are expected to complain at the office between the hours of 9 and 11 am daily (I wonder what will happen if you don’t).

itting in the main departure hall in an Asian airport for a full flight, the tin voice of the departure attendant comes on the air; “Ladies and gentlemen this is not a boarding announcement, please be so kind as to remain seated”; this was the sign for almost all 280 passengers to start a stampede towards the gate and start pushing the queue as if it was their last chance, “we are about to board the aircraft in about 15 minutes and would like those in need of help to come forward and those with children so you can board first, we do thank you for remaining seated (?!) and for your patience(?!)”. Those in need of help didn’t stand a chance in the mêlée of passengers, afraid they would not be let on the plane in about 15 minutes. Which part of the message was heard I wonder, it must have been; this is (not) a boarding announcement. Interesting how English is understood sometimes.

In the bed rooms we do encounter the following; - Is forbidden to steal hotel towels please. If you are not the person to do such a thing please do not read notice - Please to bathe inside the tub (?) - Please leave you values at the front desk - You are invited to take advantage of the chambermaid (Ohh my word, what can I say!) - B ecause of the I proprietary of entertaining guests of the opposite sex in the bedroom, it is suggested that the lobby be used for this purpose (with everybody watching?).

Living between two worlds has been the theme so far, what about living between several worlds. In this issue James Banner gave us a lecture on multi cultural differences and its possible consequences. Here I would like to keep it simple; consequences though by a million. Signs in different countries using English as a general sort of language trying to make one another heard and understood, taking up responsibility for all those who do not speak the local language in itself is admiring, recommendable and responsible in the countries on display here. Without coming up with a book of insults we do encounter some funny if not laughable signs in the international terminals of travel and dispatch.

And with that bomb shell, as a well known TV presenter always says, I would like to end this understanding guide.

For instance the worry of ones head can go deep further East: - Mind your hair – Look out, knock head – Meet carefully – Carefully bang head – Carefulness bump head – Be care ful your head With the same intents and purposes a somewhat beside the point translation; - Mind your herd – Mind crotch Not only on airports but also in Hotels well known for their English; - English well speaking – (this one I personally like particularly, loosing my suitcase every now and again) we take you bags and send them in all directions – In case of fire do you utmost to warn the hotel porter.

23

V

V

V

uitVlieger

O

V ~~~~

Uitvlieger Erik van Sebille uit de lichting van 1999 Wanneer ik Martijn van Sebille spreek op de nieuwjaarsborrel van de WOLV, vertelt hij me dat zijn broer tegenwoordig als weten­ schappelijk onderzoeker aan de University of Miami werkt. Op Skype spreek ik Erik van Sebille over hoe hij de grote oversteek naar de andere kant van de wereld heeft gemaakt. Na de Wolfert ben ik Meteorologie en Fysische Oceanografie gaan studeren in Utrecht. Als onderdeel van de studie Natuur­ kunde, is het eigenlijk de studie tot weerman. Dat leek me namelijk wel wat, de dynamica van het weer en van de oceaan. Tijdens de studie kies je een specialisatie: de atmosfeer of de oceaan. Ondanks dat ik begon met het idee van het weer lijkt me leuk, bleek dat ik de oceaan toch veel interessanter vond.

‘Ik haal tentamens

Interview met

De oceaan is echt zó mooi. Ik ben toen een paar keer op zee geweest op een onderzoeksschip, als een soort stage. We ­zaten ergens midden op de Atlantische Oceaan, zo’n 800 km ten ­westen van de Canarische Eilanden. Een keer twee ­weken, een andere keer vier weken; echt heel gaaf om te doen! Speaking of which, ik ben eigenlijk net weer terug van drie weken op zee. Een maand geleden zijn we vanuit Miami hier, langs de Bahamas gevaren en dan naar het oosten zo de Atlantische Oceaan op. Lekker in het zonnetje dobberen we dan op een schip met 40 man en doen olangwe je metingen op schoolvoor zit, ons lijktonderzoek. het In hoeverre heeft

Dat zou je toch helemaal niet denken! Eerder dat de twee stroheb ik een achterstand in vergeleken mingen zich gewoon naast elkaar voegen met hier en daar een met mijn jaargenoten. beetje frictie…

Is in dat opzicht het tweetalig opmaar dat is dus veel ingewikkelder; daar waar ze elkaar jeJa,opleiding aan geleid zijn een voordeel gebleken? r ­ aken, wordt het water 180 graden teruggekaatst in de ­r ichting een eeuwigheid, of er geen de Wolfert Tweetalig je geholpen, Ja. In het dagelijks leven is het een van Australië. Eigenlijk is er dus helemaal geen menging tussen Maar wateinde voor onderzoek doe je dan precies? aan zal komen. voor zover je kan nagaan? voordeel. Je hebt het idee dat je die twee oceanen, behalve die druppels. of zes keer Eenmaal van school af lijkt alles nog Heel erg! De stof voor de universibeter dan Engels spreekt, Vijf waardoor je per jaardoor komtmijn er zo’neerder druppeleen langs, die daar zo’nofgrote Na studie ben ikmaar gelijk op doorgegaan benisikmakkelijk gepromo-te snappen eenmijn tijdje dichtbij, een ge- en teit Engels boekmet pakt een doorsnede ook opbuitenlander 2000 m diepaanspreekt, tot de zeebodem veerd Fysische Oceanografie. Als oceanografen (en daar zijn gevenopmoment schrik je ervan hoe tweetalige opleiding. Ik haal dus tentadan jereikt. leeflang middelbare schooltijd alweer wemens er nietjezoveel van in de wereld) proberen te begrijpen hoe iets makkelijker dan mijn jaar- tijdgenoten. voorbij genoten, iktoegehoef voor eendenken zeven dat veeldie druppels heel belangrijk zijn voor het We de oceaanis.in het globale klimaat past, klimaatwetenschap Daarom is het dus. aardig eens in de hoeminder te doen. Hoe snel heb de internationale klimaat. Onderzoekers hebben een je relatie ontdekt tussen spitst op de oceaan Wij onderzoeken de oceaan werkt keuken kijken bijveranderen oud-leerlingen tot je eigen het stoppen van de wereld vorming om van jedeheen Agulhas-ringen enwehet en hoe detestromingen in een veranderend klimaat. van de Wolfert. Denk je dat Wolfert Tweetalig je reld kunnen maken, en heb je dat ontstaan van een ijstijd in Europa. Hieronder een interview met Blixa heeft kunnen ook nodig? Tijdens mijn promotieonderzoek in Utrechtmaatschappelijk heb ik gewerkt Jansen, lichting 2008. voorbereiden? voel me nog steeds meer een NeEn nu? Wat heb je voorIkspannende recente ontdekkingen? aan de stromingen rond Zuid-Afrika. Het gebied rond KaapIk voel me wel goed voorbereid, derlander dan een wereldburger, stad heet de Agulhas-stroom, waar de Indische en Atlantische Hoe lang ben je van school af en maar ik kan de ben, hele iswereld over. Waar ikRoemenië nu in Miami maar heel erg meewel bezig de oceaanOceaan bij elkaar komen en zich mengen. Maar hetniet wateruitzonderlijk. van wat heb je daarna gedaan? en de uitwisselingsprojecten hebben Een Macbook kopen in New York is circulatie als lopende band. Het proces van opwarming aan de Indische Oceaan stroomt niet als een soort slang of kraan Ik ben geslaagd in 2008. Ik ben nu me wel geleerd me aan te passen aan net zo makkelijk als in Rotterdam. de evenaar en afkoeling bij de polen vindt vooral plaats in de die aanstaat zo de Atlantische Oceaan in, maar vanwege de tweedejaars student communicatie- vreemde situaties. Noord-Atlantische Oceaan, tussen Noord-Amerika en Euroingewikkelde dynamica gebeurt dat in een soort druppels van wetenschappen aan de Universiteit Daarnaast had ik nog veel breder Je studeert nu aan een universipa. De golfstroom, een brede ‘rivier’ van snelstromend warm 300 km doorsnede. Die druppels noemen we de AgulhasUtrecht. Ik ben al twee keer verhuisd opgeleid willen worden. Onderwer- teit, heeft je vooropleiding je ook water, zorgt hier voor het transport van warmte. Als het water ringen, die vanuit de Indische Oceaan heel langzaam zo de in Utrecht en ik ben lid geworden van pen als internationale en nationale filosofisch op dat niveau een zet bij IJsland is het zo koud en dus zwaar Atlantische Oceaan opstromen. de studentenvereniging Veritas. politiek trekken me eenmaal nu wel aan, daar is aangekomen, kunnen geven?

Z

24

V

V

V

uitVlieger

O

V ~~~~

Eigenlijk wilde ik eerst heel graag naar Australië om daar aan de slag te gaan, not in the least omdat mijn vrouw daar haar zinnen op had gezet. Maar de universiteit van Miami zei inderdaad: “Wij willen jou heel graag hebben. Kom maar hierheen dan geven we je een leuk project.” Ook omdat hier zoveel bekwame mensen werken, kon ik gewoon geen nee zeggen. Bovendien wordt ik hier heel erg vrij gelaten om me te concentreren op de dingen die ik interessant vind; het is echt dat ik ’s ochtends achter m’n bureau ga zitten en denk: “Wat zal ik vandaag eens gaan uitzoeken?” Als wetenschapper werk je wel voor een universiteit, maar uiteindelijk ben je een zelfstandig ondernemer. Het gaat om het opbouwen van je eigen naam en je eigen publicatielijst; dat moet je allemaal zelf doen met de middelen die je tot je beschikking krijgt.

s iets makkelijker dan mijn jaargenoten’ De oceaancirculatie als lopende band. Rood betekent aan het oppervlak, blauw is in de diepzee.

t Blixa Jansen, lichting 2008

‘Ik haal te

Inte

Nu blijkt dat ik aankomende oktober alsnog ga beginnen in Australië, omdat ik gevraagd ben te solliciteren aan de ­University of New South Wales in Sydney. Ja, het gaat echt heel goed hier!

geworden door afkoeling van de atmosfeer dat het vanzelf naar de bodem zinkt.  Op de bodem van de oceaan aangekomen, moet het water wegstromen omdat de golfstroom constant nieuw water blijft aanvoeren. Dus stroomt het over de zee­ bodem terug naar het zuiden de Atlantische Oceaan door. Het water stroomt rond Antarctica en komt weer aan het oppervlak in de Indische en Stille Oceaan. Daar vandaan stroomt het water rond Zuid-Afrika en Zuid-Amerika terug naar IJsland. Zo zijn alle oceanen dus onderdeel van een grote transportstroom van water, vergelijkbaar met een lopende band.

Wat een scoop, je vertrekt gewoon weer! Vind je het niet moeilijk om zo ver van je familie en vrienden vandaan te zijn?

heb ik een achterstand

Z

Dit idee is trouwens al zo’n 30 jaar oud, maar ik benzit,aan hethet olang je op school lijkt uitzoeken hoelang het eigenlijk duurt voor een watermolecuul een eeuwigheid, of er geen om dat hele rondje te maken. einde De snelheden waar we dan aan zal komen. over praten zijn centimeters per seconde, dus dat duurt wel Eenmaal van school af lijkt alles nog ­duizenden jaren, misschien 5000dichtbij, jaar. eenwel tijdje maar op een ge-

geven moment schrik je ervan hoe Een hele belangrijke vraag is: je watmiddelbare gebeurt er schooltijd met de lopende lang alweer bandstroming als er meer zoetwater de oceaan instroomt? voorbij is. Daarom is zo hetzijnaardig in de Door het smelten van gletsjers kan het dat deeens dichtheid te dat kijken oud-leerlingen van het water dusdanig keuken verandert het bij water niet meer de Wolfert.wordt verstoord. Het kan zinken en de lopendevan bandstroming Hieronder interview Blixa zorgt voor de warmtetoevoer van deeen evenaar naar met ­Europa; Jansen, lichting 2008. zonder zou het daar een aantal graden kouder zijn. Hier in ­Miami ben ik dus bezig te onderzoeken of die stroming Hoe langWe ben je de vanzee school ­afneemt tussen Miami en Afrika. gaan op omafteen wat heb je daarna gedaan? meten hoe sterk die lopende band circulatie nu eigenlijk is en Ik ben geslaagd in 2008. Ik ben nu of het uiteindelijk het klimaat in Europa zal gaan veranderen.

tweedejaars student communicatiewetenschappen aan de Universiteit Je wordt ook veelvuldig gepubliceerd nu je aan de universiteit van Utrecht. Ik ben al twee keer verhuisd Miami werkt. Hoe ging dat na je promotieonderzoek dat je de in Utrecht en ik ben lid geworden van grote oversteek maakte naar Amerika?Hebben zij jou benaderd? de studentenvereniging Veritas.

25

Nee hoor, helemaal niet. Tegenwoordig gaat het allemaal zo met mijn jaargenoten. makkelijk met Skype en e-mail; bovendien is iedereen ook een paar keer langs geweest en ben ik met m’n vrouw ook terug Is in dat opzicht het t naar geweest. wordt denk moeilijker als voorde In Nederland hoeverre heeft je Dat opleiding aan ik wel geleid zijn een wedestraks in Australië zitten, omdat dat echt veel verder is. Wolfert Tweetalig je geholpen, Ja. In het dagelijks leve Een ticket naar Miami is best goed te doen, dus we hebben voor zover je kan nagaan? voordeel. Je hebt het veel vrienden gehad voorde eenuniversiweekje langskwamen in despreekt, Heel erg! De stofdievoor beter Engels winter. is hier trouwens de allermooiste tijd een van het teit isFebruari makkelijk te snappen door mijn eerder Engels boe jaar, dan is het elke dag 27 ºC en kun je de hele dag op het tweetalige opleiding. Ik haal tenta- buitenlander aanspreek strand mensliggen. iets makkelijker dan mijn jaar- tijdgenoten.

genoten, ik hoef voor een zeven veel

minder doen. snel heb je de in Het lijkt metewel een ontzettend grote stap om teHoe emigreren…

wereld om je heen tot Denk je dat Tweetalig reld kunnen maken, e Wat zo leuk is aanWolfert emigreren, is dat je jeje opeens gaat afvragen maatschappelijk kunnen ook nodig? wat je nu echt belangrijkheeft vindt. Wij wilden bewust onze horivoorbereiden? voel me toen nog steeds m zon verbreden en nieuwe dingen in de buurtIkproberen voel me wel We goed voorbereid, geworden, derlander dan een weIkhier aankwamen. zijn basketbalfans hebben maar niet uitzonderlijk. Roemenië maar ik kan wel de hele seizoenskaarten op de opera genomen en zijn bijvoorbeeld en de uitwisselingsprojecten hebben Een Macbook weer gaan tennissen. Je hebt alle vrijheid om opnieuw te be-kopen in me wel geleerd me aan te passen aan net zo makkelijk als in R ginnen met de vier koffers waar je mee aankomt. Ik vind het vreemde situaties. ook heerlijk dat we straks weer al onze spullen mogen uitzoeDaarnaast had ik nog veel breder Je studeert nu aan e ken; mensen sjouwen zoveel troep mee hun hele leven, daar opgeleid willen worden. Onderwer- teit, heeft je voorople hebben wij helemaal geen last van. pen als internationale en nationale filosofisch op dat niv politiek trekken me nu wel aan, daar kunnen geven?

V

V

V

uitVlieger

O

V ~~~~

Zijn er nog Nederlandse gewoontes waaraan je je vasthoudt?

vast contract gekregen op haar werk maar laat toch weer alles achter om met mij mee te gaan naar Australië.

Jazeker, ik fiets elke dag naar m’n werk! Met helm op natuurlijk, want de automobilisten snappen het hier niet zo. Als ik thuiskom van werk duik ik meestal nog even het zwembad in, want we hebben het geluk dat we een eigen zwembad ­hebben! Wat wel heel anders is, is dat we bijna altijd uit eten gaan. Uit eten is zo goedkoop en zelf koken met verse producten is zo duur. Heel raar, maar er is simpelweg niet tegenop te koken. Barbecueën doen we dan weer wel, maar vooral vegetarisch. Wanneer ik op zee ben en er wordt zo’n gigantische vis gevangen, dan neem ik toch een klein stukje…

Een globetrotter ben je! Denk je dat Wolfert de juiste keuze voor jou is geweest? Uiteindelijk heb ik natuurlijk heel veel aan het Engels gehad, zowel tijdens mijn studie als nu in Amerika. Wat wel heel grappig is, is dat ik toevallig van de week m’n IB-diploma tevoorschijn moest toveren voor het krijgen van mijn Australisch visum. Ja, je zou denken je woont en werkt in Amerika, maar dat is niet genoeg! Komt dat papiertje twaalf jaar na dato toch nog even handig uit!

‘Ik haal tentamens

Interview met

Hm…Vis—zee—monsters—onderzoek. Om even terug te komen op het zijn van een wetenschapper pur sang, hoe is dat voor jou?

Ik kom uit de tweede lichting van het TVWO; in die tijd was het toch een soort wetenschappelijk experiment en waren wij de proefkonijntjes voor nu. Het uitproberen van nieuwe dingen, Ik vind het het allermooist wanneer ik een ontdekking doe het opzoeken van grenzen—letterlijk met de uitwisselings­ of een subtiel verband heb gelegd en dat ik dan de enige ben programma’s—en de interactieve houding van docenten, ter wereld die dat op dat moment begrijpt en dat aan de rest maakt dat ik die wetenschappelijke instelling wel heb meegevan de wereld mag uitleggen. Het is ook zo leuk om samen kregen van Wolfert. We kregen ontzettend veel persoonlijke te werken met al die slimme mensen en te discussiëren over aandacht, omdat we zo’n kleine groep leerlingen waren en het bepaalde bevindingen. Ik heb zelfs een discussiegroep opgeTVWO nog in de kinderschoenen stond. Na het eindexamen richt; iedere week lezen we een artikel en dan gaan we daar heb ik een achterstand in vergeleken heb ik toen bewust tegenwicht gezocht en vond ik het heel lekker over praten. Je leert zoveel van de visies en meningen met mijn jaargenoten. prettig om even de anonimiteit van de grote collegebanken van anderen; ik leer iedere dag weer wat bij. Onderzoek gaat in te gaan. Toch merk achteraf gezien, die persoonin kleine stapjes, maar ik ben heel blij met iedere stap die ik Is ik, in dat opzicht hetdat tweetalig opbenadering van Wolfert uitgedaagd om de zet. olang je op school zit, lijkt het In hoeverre heeft jelijke opleiding aan geleid mij zijnextra eenheeft voordeel gebleken? wetenschapper te worden ik nu ben. leven is het een een eeuwigheid, of er geen de Wolfert Tweetalig je geholpen, Ja. Indie het dagelijks Oudere einde collega’s me weleens: “Geniet er nu van, je want aanzeggen zal komen. voor zover kan nagaan? voordeel. Je hebt het idee dat je Na het dit interview ik nog even mailcontact ditEenmaal is echt de leukste tijd van je wetenschappelijke carrière.” van school af lijkt alles nog Heel erg! De stof voor deuitwerken universi-van beter Engelshebspreekt, waardoor je met Erikdoor voormijn de tekstcontroles. het geven zijnofgoed­ Tijdens je promotie je nog veel gestress teit omdat dat proef-te snappen een tijdje dichtbij, heb maar op een is makkelijk eerder eenNaEngels boekvan pakt een keuring concludeert schrift moet, jeschrik bent nog nieuw en nog heelopleiding. veel geven afmoment je ervan hoeje weet tweetalige Ik haal tenta- hij:buitenlander aanspreekt, dan je leeflang Inje de middelbare alweerzoalsmens niet. tijd waar ikschooltijd nu zit, postdoc dat heet, je iets ben makkelijker dan mijn jaar- tijdgenoten. voorbij is.vrij om te doen wat je wilt. Het enige genoten, zeven veel trouwens vanuit een hotel in downtown Ik een schrijf dit mailtje helemaal doelikis hoef arti- voor Daarom is het aardig eens de bezig minder te doen. Hoeonder snel andere heb jeomdat de internationale Los Angeles. Ik ben hier ik vanochtend kelen schrijven. Ik hoef me nu noginniet te houden met keuken te kijken bij oud-leerlingen wereld je heen je eigen wegast was bij de lancering vanom een nieuwetot oceanografische de financiering van projecten, of lesgeven, of met allerlei comvan de Wolfert. Denk je dat Wolfert Tweetalig je reld kunnen maken, en heb je dat NASA satelliet. Mooie baan, wetenschapper! missies. Je bent namelijk steeds minder wetenschappelijk beeen interview met Blixa maatschappelijk heeft kunnen ook nodig? zigHieronder naarmate je loopbaan vordert. Daarentegen staat wel dat Jansen, lichting 2008. voorbereiden? Ik voel me nog steeds meer een Neje veel meer invloed kan uitoefenen door bijvoorbeeld het Ik voel me wel goed voorbereid, derlander dan een wereldburger, ­s turen van projecten. Hoe lang ben je van school af en maar niet uitzonderlijk. Roemenië maar ik kan wel de hele wereld over. wat heb je daarna gedaan? en de uitwisselingsprojecten hebben Een Macbook kopen in New York is Een nadeel van dit werk is dat het wel onzeker is, omdat het Ik ben geslaagd in 2008. Ik ben nu me wel geleerd me aan te passen aan net zo makkelijk als in Rotterdam. gaat om tijdelijke contracten van een aantal jaar. Ik zal zeker tweedejaars student communicatie- vreemde situaties. nog een paar jaar moeten wachten totdat ik een vast contract wetenschappen aan de Universiteit Daarnaast had ik nog veel breder Je studeert nu aan een universikrijg aangeboden. Bovendien is de wetenschappelijke wereld Utrecht. Ik ben al twee keer verhuisd opgeleid willen worden. Onderwer- teit, heeft je vooropleiding je ook heel competitief, daar moet je wel tegen kunnen. Ik heb ook in Utrecht en ik ben lid geworden van pen als internationale en nationale filosofisch op dat niveau een zet heel veel geluk met mijn Veritas. vrouw; zij heeft politiek namelijk trekken wel een me nu wel aan, daar kunnen geven? de studentenvereniging

Z

26

V

V

V

uitVlieger

O

V ~~~~

s iets makkelijker dan mijn jaargenoten’

t Blixa Jansen, lichting 2008

‘Ik haal te

Inte

heb ik een achterstand met mijn jaargenoten.

Z

olang je op school zit, lijkt het een eeuwigheid, of er geen einde aan zal komen. Eenmaal van school af lijkt alles nog een tijdje dichtbij, maar op een gegeven moment schrik je ervan hoe lang je middelbare schooltijd alweer voorbij is. Daarom is het aardig eens in de keuken te kijken bij oud-leerlingen van de Wolfert. Hieronder een interview met Blixa Jansen, lichting 2008. Hoe lang ben je van school af en wat heb je daarna gedaan? Ik ben geslaagd in 2008. Ik ben nu tweedejaars student communicatiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht. Ik ben al twee keer verhuisd in Utrecht en ik ben lid geworden van de studentenvereniging Veritas. 27

In hoeverre heeft je opleiding aan de Wolfert Tweetalig je geholpen, voor zover je kan nagaan? Heel erg! De stof voor de universiteit is makkelijk te snappen door mijn tweetalige opleiding. Ik haal tentamens iets makkelijker dan mijn jaargenoten, ik hoef voor een zeven veel minder te doen. Denk je dat Wolfert Tweetalig je maatschappelijk heeft kunnen voorbereiden? Ik voel me wel goed voorbereid, maar niet uitzonderlijk. Roemenië en de uitwisselingsprojecten hebben me wel geleerd me aan te passen aan vreemde situaties. Daarnaast had ik nog veel breder opgeleid willen worden. Onderwerpen als internationale en nationale politiek trekken me nu wel aan, daar

Is in dat opzicht het t geleid zijn een voorde Ja. In het dagelijks leve voordeel. Je hebt het beter Engels spreekt, eerder een Engels boe buitenlander aanspreek tijdgenoten.

Hoe snel heb je de in wereld om je heen tot reld kunnen maken, e ook nodig? Ik voel me nog steeds m derlander dan een maar ik kan wel de hele Een Macbook kopen in net zo makkelijk als in R

Je studeert nu aan e teit, heeft je voorople filosofisch op dat niv kunnen geven?

Reünie Eindexamenklas 2001

B

ijna 10 jaar geleden deden we met 50 TVWO-ers eindexamen op het Wolfert van Borselen. Wie van ons herinnert zich van zijn schooltijd niet meer de lessen van mevrouw van Adrichem, meneer van de Broek, meneer Goossens of meneer de Jong en het mentorschap van meneer van Solm of meneer Koot? Het was de tijd dat de Backstreetboys, 3T en DJ Paul Elstak de populairsten waren, e-mail nog een interessante nieuwe uitvinding was, de Twin Towers nog fier overeind stonden en er nog betaald werd met de Nederlandse Gulden. Inmiddels zijn we 10 jaar verder en ziet de wereld er voor iedereen heel anders uit: voor veel van ons heeft de tussentijd gezorgd voor afstuderen, banen, carrières in het buitenland, samen­

wonen, trouwen, kinderen en andere grote veranderingen. Daar zijn we wel achter gekomen tijdens onze reünie in l’Ouest Amuses et Vins op 27 mei. Voor ons was het dan ook een geweldige avond om even bij te praten en herinneringen op te halen van onze schooltijd op ­Wolfert. Marloes Alberts, Jan Hennepman, Stefanie, Frans, Joran Klingeman, Eva Stoffels 

Marianne de Feijter, Anja, Amy Rodgers, Laura de Vos, Ruud van Sloten, Mascha, Rianne

Beste eindexamenklassers, Na jaren van zwoegen is het dan eindelijk zover: het papiertje is binnen! Van harte gefeliciteerd! We hopen natuurlijk dat jullie een ontzettend gave tijd hebben gehad op deze school. Ongeacht wat je hierna gaat doen, een studie, reizen of werken, we wensen je heel veel succes! Geniet van de vakantie, we zien jullie bij de diploma-uitreiking! Groetjes, Het WOLV bestuur ♫ Celebrate good times, come on! ♫ 28

Joris Wiemer, Willemijn Stoffels

apPARENTly Ouderkrant Wolfert Tweetalig