2009 introductieprijs 1,- een initiatief van:

nummer 1 / 2009 introductieprijs € 1,-

een initiatief van:

HVinT_0901_p001A_R00.indd 1

03-04-2009 09:58:43

Over 30 jaar op Marktplaats? Nu bij de Thorens dealer!

Kwalitatief hoogwaardige audio producten van muziekliefhebbers, voor muziekliefhebbers. Wetering 7 - 1261 ND Blaricum (NH) - T 035-5247075 - F 035-5247319 - M [email protected] HVinT_0904_p002_Thorens.indd 3

06-04-2009 13:34:06

HET VINYL TIJDSCHRIFT april 2009 een uitgave van Hifi Video Test B.V. in samenwerking met Interludium B.V. bezoekadres: Prinses Marielaan 8c 3743 JA BAARN postadres: Postbus 755 3740 AT BAARN tel.: 035 543 3520 fax: 0842 244 567 HOOFDREDACTEUR Theo Wubbolts MET BIJDRAGEN VAN Fred Haanebeek Martin van Helden Jules Schenck de Jong Dick Steffens Hans Vaatstra Theo Wubbolts PRODUCT MANAGER Eric Bleys tel.: 035 543 3520 ACCOUNT MANAGER Jules Schenck de Jong tel.: 035 543 3528 Alle advertentiecontracten worden afgesloten conform de Regelen voor het Advertentiewezen gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland. Daarnaast zijn op al onze aanbiedingen, offertes en overeenkomsten de Algemene Advertentievoor-waarden van HiFiVideoTest B.V. van toepassing. Op verzoek wordt een exemplaar toegezonden. VORMGEVING Harry Gijsbers BNO, Hilversum ILLUSTRATIE VOORZIJDE Sophie van Mackelenbergh

DISTRIBUTIE Betapress, Gilze Imapress, Gilze

E-MAIL ADRESSEN [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] WWW.HVT.NL

1ste jaargang nummer 1

© Copyright 2009 Het auteursrecht op de redactionele inhoud van dit tijdschrift wordt voorbehouden. Vermenigvuldiging en/of openbaarmaking van het blad of gedeelten daarvan op welke wijze dan ook zonder schriftelijke toestemming van de directie is verboden. Alhoewel de inhoud van dit tijdschrift met uiterste zorgvuldigheid wordt samengesteld, HEO U B B O LT S is de directie niet aansprakelijk voor eventuele (zet)fouten en/of schade die ALS HET MAAR EEN NAAM HEEFT. HET VERBAAST MIJ DAT VINYL AAN EEN WARE REVIVAL daarvan direct of indirect het BEZIG IS. EEN REVIVAL DIE IN DE INDUSTRIE ZIJN OF HAAR GELIJKE NIET KENT. WANT ZEG NOU gevolg zou kunnen ZELF, BENT U OOIT OP EEN BOUWPLAATS GEWEEST WAAR VOOR DE ENERGIEBEHOEFTE EEN zijn.

T

VINYL, ELPEE, LP, ZWARTE SCHIJF…

STOOMMACHINE WERD INGEZET?

FEIT

W

IS ECHTER DAT JE OP ROMMELMARKTEN ALTIJD WEL

MENSEN IN DE PLATENBAKKEN ZIET SNUFFELEN, OM MET EEN DESKUNDOLOGISCHE BLIK HET OPPERVLAK TE BEKIJKEN OP KRASJES EN DERGELIJKE.

EN

IS DE PLAAT ONBE-

SCHADIGD, DAN VERSCHIJNT ER EEN GELUKZALIGE BLIK OP HET GEZICHT: DE JACHTTROFEE IS BINNEN.

ZELF

MAAK IK ME OOK

‘SCHULDIG’ AAN DIT DAN IS DE

GEDAG EN BEN IK VOORAL OP ZOEK NAAR ONBEKENDE MUZIEK.

KANS GROOT DAT HET EEN ONBESCHADIGDE EN WEINIG GEDRAAIDE SCHIJF ZAL ZIJN…

VOORNOEMD

FEIT IS DAN OOK DE REDEN WAAROM

HVT

BESLOOT EEN

SPECIALE UITGAVE TE GAAN SAMENSTELLEN EN UITGEVEN ONDER DE NAAM

HET

VINYL TIJDSCHRIFT, IN ACRONIEM WEDEROM HVT. IN HET LANGE BESTAAN VAN NEDERLANDS OUDSTE AUDIOTIJDSCHRIFT, VOOR HET EERST VERSCHENEN IN NOVEMBER 1972, IS ER ALTIJD EEN WARME BELANGSTELLING GEWEEST VOOR VINYL. ZO STAAT ER VANDAAG DE DAG NOG IN VRIJWEL ELKE UITGAVE IETS TE LEZEN DAT MET DIT ONDERDEEL VAN DE

PAGINA 5

PAGINA 6

AUDIO-HOBBY TE MAKEN HEEFT EN GEZIEN DE OPLEVING VAN VINYL GAAN WE DAAR MEE DOOR.

VOOREERST

VEEL LEESPLEZIER GEWENST, WANT

OOK BIJ NIEUW UITGEBRACHTE PLATEN IS DE LUISTERVREUGDE GROOT, GETUIGE DEZE EERSTE UITGAVE VAN

DRAAIEN IN

HET VINYL TIJDSCHRIFT.

MAAR!

PAGINA 9

DE PERIODE APRIL-NOVEMBER ZAL OP WWW.HETVINYLTIJDSCHRIFT.NL HET NO-

DIGE NIEUWS OVER DE LAATSTE PLATENRELEASES, DRAAITAFELS, ELEMENTEN, TOONARMEN EN VERDER ALLES WAT MET ANALOGE WEERGAVE TE MAKEN HEEFT, KOMEN TE STAAN.

REACTIES

KUNT U KWIJT VIA

[email protected]

PAGINA 10

PAGINA 20 PAGINA 13 PAGINA 24

PAGINA 14

april 2009 - het vinyl tijdschrift 3

HVinT_0904_p003_R01.indd 3

06-04-2009 13:32:39

HVTDebutIIIEspritHi-res.pdf

A

N

A

L

15-10-2008

O

O

11:46:32

G

VOORSPRONG DOOR ERVARING, TECHNOLOGIE EN PRECISIE!

Q U A L I T Y S E RV I C E Uniek in Nederland: CD speler upgrades met de Creato Gold klok. Dit is de snelste op de markt verkrijgbare klok: met een jitter van 1,6 nanosec. Nieuw! de nieuwe indrukwekkende Black Magic Impulse luidsprekers. Wij zijn de best gesorteerde leverancier van LP wasmachines.

STATE OF THE ART IN HIGH-END HIFI

Kom luisteren naar kwaliteitsmerken als Rega, Acoustic Advance, Prima Luna, Clear Audio, Goldenote v/h Bluenote. Indianaline, Grado, Benz Micro en meer. Wij nemen de tijd voor iedere klant, maak daarom een afspraak. www.qsaudio.nl. Witte vlinderweg 22c, 1521 PS Wormerveer. tel.: 075-6403515

Vraag naar dealeradressen in uw omgeving

Exclusieve import Nederland/België

BURMESTER ART OF THE EAR • ACAPELLA AUDIO ARTS • LEHMANN AUDIO • BENZ MICRO • BRINKMANN ANALOOG

1_4_SoundDesign_apr08.indd 1

HVinT_0904_p004_ADV_1_4.indd 4

Postbus 76 9230 AB Surhuisterveen Tel/fax: 0516-57 72 36 [email protected] www.sounddesign.nl

11-11-2008 09:29:22

06-04-2009 11:10:17

- TIPS EN TRUCS -

Tips en trucs van ‘pater familias’

Aalt-Jouk van den Hul LP-liefhebbers opgelet! Als je nog ergens een draaitafel hebt staan en er ligt ergens nog wel een pick-up element, gaat het afspelen van de eerste plaat na de montage nog wel goed, maar vaker zijn er allerlei niet direct herkenbare problemen. Dat weggelegde element werd niet meer gebruikt omdat de naald versleten was en/of de cantilever al scheef stond. Ernstiger wordt het als één kanaal het niet meer doet. Dat is bij MM-elementen vaak dodelijk en bij MC-elementen zeer vaak te

werkt ook en geeft je direct informatie of het u alle extra moeite wel waard is. Onze MCS – 150M wordt bijv. door SME al járen gebruikt als interne bekabeling. Ook onze 501 gaat bij SME al 27 jaar als standaard armkabel met al hun producten mee…

Bij MC-elementen komt wel eens kanaalongelijkheid voor. Tot 1dB gaat nog, maar meer dan 3dB verschil wordt knap hinderlijk. Dat kanaalverschil kan door een geroteerde spoel komen maar vaak komt ook kortsluiting tussen de wikkelingen voor. De spoel terugzetten is makkelijk, maar sluiting is een stuk lastiger te repareren. Spoel vervangen is dan de beste oplossing na eerst alles schoongemaakt te hebben. Vaak zijn ijzerdeeltjes in de magneetspleet de oorzaak van deze sluiting. Dus zuinig met ijzer is hier het credo.

Een pick-up element wordt door regelmatig spelen zeer vaak soepeler in de ophanging. Dit heeft tot gevolg dat de armelement resonantie zakt tot een lagere frequentie. Dus uw aanvankelijk zeer correcte 10Hz zit na een paar honderd uur spelen op 9Hz of lager. Massa vermindering van de headshell helpt u weer naar de 10Hz want zelf uw element ‘verbouwen’ is knap lastig. Gebruikte platenspelers (vooral vele oudere Thorens spelers hebben hier standaard last van) hebben een behoorlijke speling in het plateaulager. Komt door een afwezig polijsten van de as en (bij Thorens) een zeer zure olie die etsend heeft gewerkt. Alles schoonmaken met toilet papier en spiritus. Vervolgens weer met nieuwe olie vullen. En niet vergeten de as zelf ook onder handen te nemen. Er is een speciale lagerolie in het VDH-programma. Er zitten zeer kleine zirkonium kogeltjes in die helpen de te grote ruimte op te vullen zonder dat de metalen oppervlakken elkaar nog kunnen raken.

Resonantie

Op volle toeren

Het grootste probleem is dat arm en element elkaar niet matchen. Dat is merkbaar in twee uitersten: a. De armelement resonantie ligt op 3 – 5Hz Dit duidt op een te zware arm in combinatie met een te hoog compliant element, met andere woorden de ophanging van de spoel is te soepel of versleten. b. De armelement resonantie ligt rond de 15 – 20Hz En dit is juist het tegenovergestelde effect. Te lichte arm in combinatie met een element met een veel te stugge ophanging van de spoel (MC) of de magneet (MM). Om deze problemen onder controle te krijgen, zie www.vandenhul.com bij FAQ ‘Phono’ de tabel waar de verhoudingen tussen massa en compliance (uitslag bij een bepaalde kracht) in een tabel zijn weergegeven om steeds op de gewenste 10Hz uit te komen.

Een goede rotatiesnelheid sjabloon is erg handig om het juiste toerental te bepalen. Vooral als er ergens een regelaar zit om het toerental in te stellen. In het geval er niets te vinden is dan is dit nog geen ramp. Stel uw snaar aangedreven speler draait te snel. Dan is het vrij eenvoudig om rond de plateauschotel een enkele laag (matte) Scotch-tape te leggen. Neemt de omtrek toe en de draaisnelheid af. Stel dat het plateau te langzaam draait, eerst lager nakijken en dan om de motorpoelie een laagje van dezelfde tape leggen.

herstellen. Kanaalongelijkheid

Het afregelen van arm/element-combinaties Sommige deskundigen nemen daar een halve dag voor terwijl met de goede hulpmiddelen dit in maximaal 15 minuten geklaard is. Je hebt daar zeker de overhangsjabloon van de arm fabrikant voor nodig en een goede naaldkrachtweger. Een veerbalans is hiervoor het beste bruikbaar, maar in het VDH-programma zit een zeer gevoelige elektronische weegschaal. De naaldkracht wordt ingesteld op de door de fabrikant opgeven waarde. De antiskating hangt gedeeltelijk af van de naaldvorm en de af te tasten amplitudes. Bijvoorbeeld bij mijn VDH – 1 naald heeft u maar 0,2 – 0,4 gram nodig terwijl bij ronde naalden (bijv. de zeer goede Denon DL103) dezelfde waarden voor anti-skating en naaldkracht gelden. Van groot belang is dat de armlagers in zeer goede conditie zijn: zonder speling (te ruim afgeregeld) of veel te strak staan (vaak al met lagerschade). Dus eerst voelen of er speling in de lagers aanwezig is door met veel gevoel de arm naar voren en achteren te bewegen. Ook (voorzichtig) roteren van de arm (beide richtingen) vertelt of alles ‘lekker’ zit. Lagers knappen altijd op na schoonmaken met wattenstaafje en lage druk perslucht. Dat wattenstaafje kunt u eerst in spiritus dompelen. Geen aceton!

Draadjes Bij veel en vooral langdurig gebruikte armen (en zonder speling) is de armbedrading twijfelachtig van kwaliteit geworden. Intern vervangen is een kunst apart maar de nieuwe bedrading om de arm wikkelen met een paar slagen en vastzetten met tape

Stethoscoop Bij de motorenhandel is een goedkope stethoscoop te koop om naar motorlagers te luisteren. Kan u vertellen of u de armvoet moet ontkoppelen van de speler en/of u het armboard extra moet dempen. Ook hoort u of u de motor moet ontkoppelen van de speler. Los geplaatste motoren geven aanmerkelijk lagere stoorgeluiden bij het afspelen. Bij de betere (en daarom ook duurdere spelers) is dit probleem vaak volledig afwezig. De ombouw van een speler is vaak nogal ‘kleurend’ als je er tegen aan tikt. Dit speelt tijdens het afspelen ook weer mee met geluiden in de kamer die van diezelfde speler afkomstig zijn en intern ook reeds voor enige geluiden hebben gezorgd. Afstand t.o.v. de luidsprekers is hier erg belangrijk. Hoe groter die afstand des te beter.

Plekkie Plaats de speler op een rotsvaste ondergrond zoals bijvoorbeeld een marmeren onderplaat die weer op stalen veren staat. Als deze constructie op 0,5Hz resoneert, komt er via de voet bij bijvoorbeeld 2Hz weinig of niets meer naar binnen via een externe overdracht. Probeer ‘nat’ aftasten te vermijden. Eenmaal mee begonnen, nooit meer opgehouden. Voor veel meer vragen en antwoorden, andere dan hierboven gegeven, kunt u ook nog verder studeren op www.vandenhul.com onder het hoofdstuk: Frequently Asked Questions (FAQ) Phono. Vindt uw nog andere 250 analoge puzzels. Veel afspeel- en luisterplezier want analoge weergave inspireert!

Met vriendelijke groet A.J. van den Hul april 2009 - het vinyl tijdschrift 5

HVinT_0904_p005_R02.indd 5

06-04-2009 13:35:11

- TEST -

Pro-Ject 6.1 SB platenspeler

Spannende eenvoud en… You look good to me! Soms is het uitpakken van een testapparaat al een feest op zich. En dit is er weer zo eentje! De compacte doos gaat open en we trekken er het chassis, subplateau, enorm draaiplateau, losse netvoeding, interlink, prachtig afgewerkte conische voetjes en een heleboel spannende zakjes met onderdelen uit. En wat vind ik onderin? Een heel mooie zware platenpuck. Standaard bijgeleverd!!

Fred Haanebeek

Fred Haanebeek

P

ro-Ject werd in 1990 opgericht door analoogfanaat Heinz Lichtenegger, die het opviel dat in die tijd de HiFi-industrie de analoge markt begon te verwaarlozen. Een fatsoenlijke platenspeler voor een redelijke prijs was niet meer te krijgen. Omdat Heinz sterk gelooft in analoge muziekreproductie, begon hij Pro-Ject Audio Systems, gezeteld in Wenen. Alle producten, elektronica, platenspelers en accessoires worden consequent vervaardigd in de EU. Veel productie vindt plaats in Tsjechië en Slowakije en men is er trots op dat alle vitale onderdelen als motor, chassis, lagers en pick-up armen in eigen beheer worden vervaardigd. Zijn eerste platenspeler, de Pro-Ject 1, werd een legende en een voorbeeld van goede geluidsreproductie voor een bescheiden prijs. Vele modellen voor elk budget volgden.

Doordacht en compleet Het samenbouwen en opstellen van de Pro-Ject 6.1 SB platenspeler is een leuke en tegelijkertijd simpele bezigheid. Een prima Nederlandse gebruiksaanwijzing ondersteunt je daarbij stap voor stap. We beginnen met de basis, een rond

fundament met een diameter van 285 mm. Daar schroeven we drie in hoogte verstelbare metalen voeten onder die inwendig geïsoleerd worden door sorbothane waardoor de speler van zijn ondergrond wordt ontkoppeld en tevens waterpas wordt gesteld. Omdat de voeten aan de onderzijde conisch uitlopen in een punt, zijn tevens drie ronde metalen plaatjes met een putje in het midden bijgevoegd om een kwetsbare ondergrond te beschermen. Doordacht! Uit de basis steekt een hardstalen lagerpen omhoog met een keramische kogel. Die pen is stevig verankerd in de basis, waarbij een gewichtige metalen plaat in het midden zorgt voor het juiste zwaartepunt van het geheel. Rechtsachter uit de basis steekt een platte steun waarop een massieve metalen bus zit bevestigd met daar bovenop de arm. Onderop die steun zit een vierkant metalen doosje waaruit twee vergulde cinch chassisdelen steken en een aardschroef. En…nu eens geen gemekker over een ontbrekende aansluitkabel voor het signaal. Die zit er gewoon standaard bij en heeft keurig vergulde cinchpluggen en een geïntegreerde aarddraad. Zo hoort het. De 16 Volt AC synchroonmotor, gevoed uit een

6  het vinyl tijdschrift - april 2009

HVinT_0904_p006_008_R03.indd 6

03-04-2009 10:18:47

500mA stekkertrafo, zit links in de voet en is geborgd met twee transportschroeven die eruit moeten. De motor hangt dan ontkoppeld van de basis in een rubberen elastiek. Een effectieve houtje-touwtje constructie. Op de motor-as zit een degelijke metalen poelie met twee schijven, de bovenste voor 331/3 en 45 toeren, de onderste voor 78. Leuk dat er ook nog aan schellakfanaten is gedacht. De twee vinyl-snelheden worden elektronisch gekozen met een klein drukknopje op de speedbox (het typenummer 6.1 SB wordt nu duidelijk: SB staat voor speed box), een paneeltje voorop de basis. Twee ledjes geven de gekozen snelheid aan. Wil je 78 toeren draaien, dan moet het plateau er even af en de aandrijfsnaar om de bovenste poelie worden gelegd. We gaan verder met de opbouw en pakken het uit acryl vervaardigde subplateau waarin het complementaire, kloek gedimensioneerde, gedeelte van het (geïnverteerde) bronzen lager zit gegoten. Dit wordt voorzichtig over de stalen lagerpen geplaatst en de aandrijfsnaar omgelegd. Dan halen we het grote draaiplateau uit de verpakking en plaatsen dit met de messing pasbus over de lagerdop van het subplateau. Het draaiplateau met een hoogte van 8 cm en een diameter van 33 cm ziet er indrukwekkend uit en doet denken aan dat van de befaamde FatBob. Maar hier is het gedraaid uit mdf en vervolgens matzilver gespoten. Diverse boorgaten in de onderzijde zijn het bewijs van zeer zorgvuldig uitbalanceren van het 4,25 kg zware geheel. Op het plateau is een gladde, 3 mm dikke, vinylmat gelijmd voor een innig contact met de plaat dat door de al vermelde platenpuck wordt geoptimaliseerd.

Design Daar staat ie dan. In volle glorie. Toppunt van eenvoud, met een design waar de doelmatigheid vanaf straalt. In matzwart met het zilvergrijze draaiplateau als eyecatcher. Ik vind hem mooi, erg mooi. En dan heb ik het nog niet over de arm gehad die ik zondermeer subliem vind. Die arm met een lengte van 9” heeft een rechte, taps toelopende pook van carbonfiber, uitmondend in een metalen headshell. Het carbonfiber met zijn kenmerkende wafelstructuur is hoogglanzend gepolijst waardoor de arm er gelikt uitziet. Aan de achterzijde vind je een onberispelijk afgewerkte klassieke cardanische ophanging met vier kogellagertjes. Het geheel is zo mooi spelingvrij afgesteld dat als je de arm in balans zet en er even boos naar kijkt, hij al gaat bewegen. Het contragewicht heeft de bekende kalibreerring voor nul-instelling van de naaldkracht in balanstoestand. Het kalibreren kan goed, 1,5 gram laat op de naaldkrachtmeter een afwijking naar boven zien van 0,032 en dat is heel netjes. Dwarskrachtcompensatie gaat met het beproefde gewichtje-aan-een draadje. En natuurlijk is er een hydraulische lift die onberispelijk zijn werk doet. Dat de arm uitnodigt tot het monteren van uiteenlopende elementen blijkt wel uit de mogelijkheid om VTA en azimut heel gemakkelijk en secuur in te stellen. Het geïnverteerde subplateaulager is niet geheel spelingvrij, waardoor je de rand van het draaiplateau over een afstand van 0,4 mm op en neer kunt bewegen, misschien is dit exemplarisch. Een paar specs: toerentalafwijking ± 0,5%, toerentalfluctuaties

± 0,08%, rumbleniveau >-70dB, naalddruk instelbaar met bijgeleverd contragewicht 10-30mN, effectieve armlengte 230 mm, overhang 18 mm. Afmetingen 170x385x330 mm, gewicht 8 kg.

Ortofon Acson voert naast de producten van Pro-Ject ook de befaamde Deense Ortofon pick-up elementen en monteerde in de testspeler een 2M Bronze moving magnet element. Met een prijs van € 259 geen koopje, maar de keus voor dit element in deze configuratie is wel een heel goede. Er is al een 2M Red element verkrijgbaar voor € 75 maar dan doe je de speler te kort. De 2M Bronze versie heeft een geoptimaliseerd engine met gespleten poolschoenen (een Ortofon uitvinding) waardoor een moving magnet element een bijna net zo vlakke frequentiekarakteristiek kan hebben als een moving coil type. Bovendien is verzilverd koperdraad toegepast rond de poolschoenen en is de behuizing van Noryl, een combinatie van kunststof en glas. Dit materiaal heeft een grote stijfheid ter onderdrukking van schadelijke resonanties. De naald is een naakte Fine Line en staat garant voor een vervormingarme aftasting en een lage plaatslijtage. Een dure naald dus, en dat verklaart de prijs van dit element. Prettig is de wetenschap dat in geval van een ramp de naald probleemloos is te vervangen. Enkele specs: output 5mV (1kHz 5cm/sec), kanaalgelijkheid 1dB bij 1kHz, kanaalscheiding 26dB bij 1kHz en 15dB bij 15kHz. Frequentieweergave 20-29.000Hz –3dB. Aftastvermogen bij 315Hz bij een aanbevolen naaldkracht van 1,5gram is 80µm, de compliantie is 22µm/mN. Afsluitimpedantie 47kOhm, eigen gewicht 7,2 gram.

Meten Benieuwd of de specs een beetje kloppen even de CBS CTC300 meet-‘martel’-plaat opgelegd. Het opgegeven aftastvermogen wordt niet helemaal gehaald, bij 56.5µm (+8dBd) wordt een rafeltje hoorbaar. Dit zowel bij laterale als verticale modulatie. Maar ik vind het een waarde die nog steeds netjes is en wellicht neemt deze na verder inspelen nog toe. De opgegeven compliantie van 22µm/mN (bij welke frequentie is niet vermeld) wordt royaal overtroffen: ik kom bij 100Hz tot 56.5µm (+8dBd) lateraal en 44.9µm (+6dBd) verticaal. De resonantie van arm/element combinatie veroorzaakt tijdens de lateraal afgetaste sweep een piekje rond de 85Hz en verticaal tussen 70-80Hz in de weergave. april 2009 - het vinyl tijdschrift  7

HVinT_0904_p006_008_R03.indd 7

03-04-2009 10:18:53

Draaien De eerste platen die ik beluisterde klonken afstandelijk en plat. Het zou net zo goed kunnen gaan om een foute CD-speler uit de jaren ‘80. Het element maar eens onder de stylus-loep bekeken en dat zag er nagelnieuw uit. Dus inspelen met een waardeloze lp en de eierwekker op 20 minuten. Na een dag heb je er, na veel heen en weer lopen om de arm weer aan het begin te zetten, dan wel zo’n 10 uur opzitten. Dat hielp! Nu zit er opeens wel leven in de gigantische scheursax van Hans Dulfer op de Van den Hul LP ‘A Tribute to Analog’. En ook Lils Mackintosh klinkt lekker los en met een geloofwaardige stage. Ik luister de lp helemaal uit en geniet van de muziek. Na een dag en vele platen later is de Ortofon al lekker los en hoor je veel detail, een goede plaatsing en veel rust in de weergave. Van Linn kreeg ik een fraai album met een audiofiele persing van de Messiah toegezonden. De Dublin versie uit 1742, gespeeld door het Dunedin Consort & Players. (Linn Records CKH312). Nu had ik deze al op SACD dus het was extra spannend om te horen wat de lp er van maakte. En dan zit je toch weer met open mond te

luisteren! Wat een sfeer en betrokkenheid. Een fijne structuur in zowel orkest, solisten en koor. Geen nare vervorming in stemmen, een mooie akoestiek en een fatsoenlijke ruimtelijke informatie. Wellicht zal een stukken prijziger MC element hier nog winst kunnen boeken, maar wat de Ortofon presteert is klasse. Een goede vriend doneerde mij een originele Amerikaanse persing op Verve van The Oscar Peterson Trio, ‘We get Requests’. Een plaat die ook in Nederland in menige platenkast aanwezig is. Dik genieten van het intro van ‘You look good to me’, met de gestreken bas van Ray Brown en het subtiele pianospel van Peterson. Het slagwerk van Ed Thigpen op rechts in een prima stage met de nodige diepte. Verderop gaat Brown met een geplukte bas helemaal de diepte in en dat klinkt stevig, kernachtig en volbloedig. Niks op aan te merken. En wat te zeggen van de puntgave Amerikaanse persing van ‘Paul Simon, Still Crazy after all these Years’, die ik bij de kringloop scoorde. Na een OkkiNokki reinigingsbeurt als nieuw en stukken beter dan de Nederlandse(?) persing die ik had. Een veel beter laag, veel minder vervorming en meer detail. De titelsong met een mix van een band met synthesizer en een strijkorkest erachter wordt goed neergezet en je hoort feilloos hoe alles in 1975 inelkaargestoken is. Ruimte, detaillering, lekkere klank, het is er allemaal. In ‘My Little Town’ hoor je de complexe dub van Simon’s stem, telkens iets anders in de breedte neergezet. Kortom, de Pro-Ject/Ortofon-combinatie reproduceert het probleemloos.

Conclusie Ben je een beetje uitgekeken op je misschien al 30 jaar oude en krakkemikkig wordende platenspeler, dan is de Pro-Ject 6.1SB een heel serieuze kandidaat in je set. Zoals gezegd ziet hij er fraai uit en de gehoormatige prestaties zijn erg goed. De combinatie met de Ortofon 2M Bronze is een heel goede en zondermeer aan te raden. De arm is van een zodanige klasse dat je er ook een duurdere exoot in kunt hangen. En dat is een compliment voor een speler van € 749 (zonder element). Van harte aanbevolen. Importeur: Acson, Mijdrecht. Tel.: 0297-284695 Info: www.project-audio.com en www.ortofon.com

8  het vinyl tijdschrift - april 2009

HVinT_0904_p006_008_R03.indd 8

03-04-2009 10:19:01

Musical Fidelity V-LPS phono stage

- TEST -

MM, MC, phono stage… hoe los je dat op? In de tijd dat versterkers nog een pick-upingang hadden, was je aangewezen op de geleverde kwaliteit van die ingang. Je kon wel een losse phono-stage (of phono-voortrap of pre-pre of pick-upvoorversterker genoemd) kopen, maar die waren prijzig. Als je versterker geen pu-ingang heeft, moet je een pu-versterker hebben om naar vinyl te kunnen luisteren. Nu is er een V-LPS van Musical Fidelity die een buitengewoon mooi alternatief biedt.

D

eze V-LPS, deel uitmakend van een serie ‘losse kastjes’*, is bedoeld voor die consument die – en terecht – nog graag met vinyl in de weer is. Als de versterker geen ingang heeft voor de pick-up (draaitafel of platenspeler) dan moet je of een andere versterker kopen, en dat is duur, of je toevlucht zoeken in een van de losse pickupversterkers die er op de markt zijn. De Engelse fabrikant Musical Fidelity maakt er een die ook nog eens een betaalbaar prijskaartje heeft zeker gezien de prestaties. Want bedenk dat het minuscule signaaltje dat uit de groef komt tot één miljoen keer versterkt dient te worden voor het je trommelvlies bereikt. Een beetje vervorming uit de groef wordt derhalve ‘pijn aan je oren’! Het is dus zaak dat als je draaitafel een goede element/arm-combinatie heeft dat signaal goed te versterken.

Musical Fidelity V-LPS Deze phonotrap is geschikt voor elementen met MM of MC specifieke afgiftespanning. Even bijpraten: MM staat voor moving magnet. Dit type element geeft een paar millivolt af als het door de groef in beweging wordt gezet. Aan het eind van de cantilever – het staafje waarop aan de voorzijde de naaldtip is gemonteerd – zit een magneetje dat tussen vier kleine spoeltjes een stroompje opwekt. MC staat voor moving coil, en dat houdt in dat een spoeltje tussen vier magneetjes beweegt, met nóg minder spanningsafgifte. In beide gevallen moet de spanning op zogenaamd lijnniveau worden gebracht. Het niveau dat gelijk is aan dat van de tuner, CDspeler of andere bron, alvorens de eindversterker aan de slag gaat om de ‘lui’dspreker aan het werk te zetten. De V-LPS kan dus beide typen element bedienen. Het

aansluiten is heel eenvoudig: aan de ene kant stop je de rode en witte tulpstekker van de draaitafel in of de MM of de MC ingang, het aardedraadje onder de aardschroefklem (groen), je selecteert met de drukschakelaar MM of MC en aan de andere kant verbindt je middels een cinch- of RCA-kabel (interlink) de V-LPS met je versterker. De ingang die je hiervoor neemt is de AUX. Als laatste plug je de losse voeding in het apparaat en kun je van je elpee genieten.

Theo wubbolts

Luisteren en conclusie Op mijn werkkamer thuis staat een Kenwood KD-5100 draaitafel met Clearaudio ‘Sigma’ MC-element normaliter te spelen op een QUAD 66 voortrap met daarin een MC-print. Ik denk dat deze apparatuur als boven-modaal aangemerkt kan worden Met de V-LPS hoor ik weinig of geen verschil wat me tot de conclusie brengt dat het destijds QUAD is gelukt een prima phono-ingang te leveren of dat Musical Fidelity een losse phono-trap weet te bouwen die als boven-modaal aangemerkt kan worden! Of je verbetert met de V-LPS de weergave van je pick-up als de versterker al een pick-upingang van middelmatige Technische specificaties MM MC kwaliteit heeft òf je moet hem gewoon ingangsimpedantie 47kOhm 100Ohm hebben omdat het anders niet gaat… ingangsgevoeligheid 3,5mV 450µV totale harmonische vervorming 0,01% 0,01% Met deze V-LPS van Musical Fidelity doe signaal/ruis afstand > 80dB > 70dB je een heel goede keuze. *HVT heeft in de januari-uitgave aandacht besteed aan Ga in geval van twijfel over je element de ‘V-CAN’, een hoofdtelefoonversterker van Musical dan wel pick-up naar een vakman/auFidelity (zie HVT/1, pagina 71). diospecialist met nevenstaande specs, opdat je alleen als alles goed op elkaar Prijs V-LPS € 125 afgestemd is je ten volle van je muziek Voor meer informatie www.viertron.nl kunt genieten. En dáár gaat het toch om? april 2009 - het vinyl tijdschrift  9

HVinT_0904_p009_R04.indd 9

03-04-2009 10:22:22

-TEST-

Denon DP-300F platenspeler

Vinyl blijkt tòch een blijvertje

Hans Vaatstra

In het begin van het CD-tijdperk waren er velen die het maar niks vonden en hun kostbare vinylverzameling bleven koesteren. Nu waren die eerste CD’s gemiddeld genomen niet van de huidige, veel betere kwaliteit. Na de verbeteringen met hele mooie D/A en A/D converters, sterk verbeterde editing en mastering software en CD-spelers van hoge kwaliteit wilde het grote publiek echter niets meer van dat gekras met een naald op een plaat weten. Het vinyl ging de deur uit, of naar de zolder.

M

aar zoals bekend is in het vinylkamp de techniek ook doorgegaan, vooral omdat neodynium magneten een drastische gewichtsverlaging van pickup elementen mogelijk maakte. Daarmee hebben die anti-stemmers uit de beginperiode van de CD een soort gelijk gekregen. Zij waren, lijkt het, de pioniers voor een weer later opkomende en thans niet meer weg te denken groep vinylfanatici, die ervoor heeft gezorgd dat de woorden ‘analoog’ en ‘vinyl’ een soort aureool van topkwaliteit kregen. Aan mij is die escalatie tussen echte digifreaks en de vinyl-/ analoogvereerders een beetje voorbij gegaan. Niet dat ik de voor- en nadelen van beide ontken, of er niet naar streef om beide technieken kwalitatief goed in huis te hebben. Nee, voor mij staat een aanstekelijke prestatie van de muzikanten,

een akoestisch goed geslaagde opname en een zorgvuldig afgewerkte schijf, in dié volgorde, voorop. Of die schijf dan van vinyl of polycarbonaat (de grondstof voor CD) is gemaakt, maakt mij, even afgezien van het bedieningsgemak en de dynamische ruimte van de CD, niet zo veel uit. Het blijkt dat er inmiddels zeer velen zijn die er ook zo over zijn gaan denken. Er is dan ook alweer geruime tijd een markt voor ‘state of the art’ redelijk geprijsde platenspelers en toebehoren van goede kwaliteit. Naast een aantal merken dat zich daar al een aantal jaren mee bezig houdt is nu ook Denon zich aan het profileren. Op het gebied van hoogwaardige pickup elementen is dit merk zijn, van oudsher al prominente, plaats blijven innemen. Aan hun instapmodel platenspeler, de DP-27 van rond € 150, is nu een behoorlijk uitgebreider speler toegevoegd, de DP-300F voor ruim € 300. Dat is nog altijd geen extreme prijsklasse te noemen.

Toegerust voor deze tijd Het eerste wat aan deze speler opvalt is de ingebouwde voorversterker voor MM- of high output MC-elementen. Dat vind ik een goede zet van Denon want een phono voortrap is nog maar op heel weinig versterkers aan te treffen, en dat zijn dan meestal de flink boven modaal geprijsde. En waarom zou je de velen, die zich nu weer terecht tot de LP voelen aangetrokken, lastig vallen met de noodzaak om een losse voorversterker aan te schaffen?

10  het vinyl tijdschrift - april 2009

HVinT_0904_p010_011_R05.indd 10

03-04-2009 10:55:14

Verder is deze DP-300F een goed en stil werkende automaat die zichzelf uitschakelt. Prettig als je even wegloopt of gewoon vergeet dat je een plaat had opgezet. De werking van die automaat is volgens een al lang bestaand en beproefd ontwerp. Zelf heb ik jaren geleden en jarenlang een Marantz platenspeler gehad die vrijwel precies zoals deze is opgebouwd (doet het bij een kennis overigens nog steeds goed!). Bij deze Denon is de behuizing en vooral de arm echter robuuster en degelijker uitgevoerd. Het basisframe is van MDF en mooi glanzend metallic gespoten. Aan de binnenkant daarvan is het hele mechaniek bevestigd. De kunststof bodem is verzwaard met een dikke plaat aluminium. Bovenop zit een mooi doorzichtig, rookkleurig stofkap/deksel dat minutieus is afgewerkt, o.a. met geraffineerde, verzonken bevestigde, hoekjes van neoprene. Die beschermen de mooie metallic lak en vangen te hard dichtklappen van het deksel netjes op. Dat is niet overbodig want ook het deksel is redelijk zwaar en stevig uitgevoerd. Het plateau is eenvoudig maar goed gelagerd en uitgevoerd in persgiet aluminium. Of moet ik zeggen: persgegoten? Hoe dan ook, het is niet te licht of te zwaar en non ferro. Dat in tegenstelling tot simpelweg een stalen plateau wat in deze prijsklasse nog wel wil voorkomen. Zo niet bij Denon natuurlijk, want dat zou toepassing van hun eigen prachtige MC elementen onmogelijk maken vanwege de aantrekking door het relatief sterke magneetje dat in MC elementen wordt gebruikt. Standaard wordt deze DP300F geleverd met een zeer behoorlijk MM element. Maar de prima gelagerde arm met instelbare dwarsdrukcompensatie (!) en dat aluminium plateau geven de mogelijkheid om een MC element toe te passen. Zelf adviseert Denon deze upgrading met hun high output DL160 element. Dat is logisch omdat dat goed aansluit op de ingebouwde voorversterker. Ik ken dat element overigens goed, omdat ik het jarenlang met veel luistergenot heb gebruikt.

De luisterproef Ik koos hiervoor de volgende LP’s uit mijn redelijk goed geconserveerde vinylverzameling: EMI/Dacapo C 047-01 148 (opname 1927, mooi verdoekt op LP in 1960 of zo), Cortot, Thibaud en Casals: Schubert, pianotrio nr.1 D. 898; Roulette SR52074 (1961), Louis Armstrong & Duke Ellington: het nummer Duke’s Place; Philips 838 601 VY (vóór 1970?), Residentieorkest olv Willem

van Otterloo: Berlioz Symphonie Phantastique; Decca SXL 6447 (1970), Wiener Philharmoniker olv H. Schmidt-Issersted: Symfonie 7 Beethoven; Concord Jazz CJ-18 (1976): L.A.4, de nummers Dindi en St.Thomas; Philips 9500 157 (1976): Quartetto Italiano, Haydn strijkkwartet ‘Emperor’. Ik heb de gegevens van deze LP’s uitgebreid vermeld omdat ze zowel technisch als muzikaal, voor mij althans, een aantal van de zeer vele hoogtepunten betreffen uit de periode 1960 – 1980 van de langspeelplaat. Na een avondje genieten kan ik kort over de Denon DP300F zijn: Deze redelijk geprijsde, degelijke en probleemloze platenspeler liet in standaarduitvoering alle muzikale bijzonderheden en technische hoogstandjes horen waardoor deze platen zo goed in mijn geheugen zijn gebleven en ik er nog zo vaak op teruggrijp. Alles was er weer: de wonderlijke klank van dat beroemde trio uit 1927, de onvervormde hoge s-klanken van de stem van Armstrong en keiharde pianoaanslagen van Ellington, de prachtige uitvoering door Van Otterloo van die bekende Symphonie Fantastique, het ‘paukachtige’ drumwerk van de slagwerker Shelly Manne in St.Thomas en het onvergetelijke orgelachtige geluid van het Quartetto Italiano. Na deze ervaring kan ik de DP-300F in standaarduitvoering voluit aanbevelen, maar de echte klapper zit hem denk ik in de mogelijkheid tot upgrading met het Denon DL160 element voor € 159. Ik ben ervan overtuigd dat dan voor die ongeveer € 500 een platenspeler te voorschijn komt waarvan de ‘High Enders’, zoals ik ze graag mag noemen – nee, dat is géén Schots runderras – aardig zenuwachtig kunnen worden. Voor meer informatie www.lookenlisten.nl

april 2009 - het vinyl tijdschrift  11

HVinT_0904_p010_011_R05.indd 11

03-04-2009 10:55:25

hvt_Ortofon_M_Mtotaal.pdf

09-10-2008

09:21:32

T +32 (0)14 43 53 12 . [email protected] www.symphonyaudioimport.com

...Was de CD al geweldig op dit platte stukje vinyl weet je helemaal niet wat je hoort, Super! [Dick Steffens]

Nu 2 5,- e lerec uro cons or ds umen

www .tur t

tenad

v ie sp

.com

r ijs

180gr. vinyl gatefold LTD edition www.turtlerecords.com

HVinT_0904_p012_ADV_1_4.indd 4

06-04-2009 11:00:40

Magix elpee en cassette editprogramma

- TEST -

SOS voor LP Na de reclame (in het computerblad PCM) gelezen te hebben van Magix ‘Red uw LP’s’, dacht ik, dat is het! Ik heb nog veel LP’s, waarvan het fijn zou zijn, als ze op een makkelijke manier op een CD gebrand kunnen worden of geladen in een MP3 speler. Maar Magix kan nog meer. Ook cassettebandjes kan je binnen halen en daarna verbeteren.

N

a het uitpakken van de doos is het installeren van de software een fluitje van een cent. Het aansluiten van de apparatuur is al even gemakkelijk. Het enige minpuntje is, dat de PA-005-USB zich als afspeelapparaat installeert in plaats van je geluidskaart, zodat je geen geluid meer hebt. Maar even bij de ‘START’-knop-configuratiegeluiden en audioapparaten, naar het tabblad AUDIO gaan en bij ‘standaard apparaat’ je geluidskaart selecteren-toepassen en klaar is kees. Als je het apparaat via de USB kabel aan je PC aansluit kun je al opnemen. De handleiding is daarin eenduidig en duidelijk en mocht je méér willen weten is er op de CD-ROM nog een zeer uitgebreide in pdf. Het fijne van Magix is, dat er ook nog een behoorlijk aantal mogelijkheden zijn, waarmee je o.a. tikken, krassen en ruis van zowel LP’s als cassettebandjes kunt verwijderen. Je tikt het maar even aan en het gebeurt. Praktijk Na een opname gaat het verwijderen van

Martin van Helden

tikken enz. met de knop ‘cleaning’ en automatisch instellen erg gemakkelijk. Je kunt ook kiezen om alles zelf te doen. De knop ‘mastering’ is een geweldige. Hier kun je heel erg veel verbeteren aan het geluid en dus ook van oude cassette bandjes. Ze klinken weer als nieuw. Het opnemen van LP’s zowel van cassettes gaat vrijwel het zelfde. Bij cassettes is de functie ‘de-hisser’ erg belangrijk en ‘de-noiser’ om de ruis van een bandje weg te filteren.

Martin van Helden

In het kort gezegd is “Red uw LP’s” een fijn programma voor mensen met weinig kennis van dit soort zaken, maar ook voor de gevorderden. En echte aanrader en ook nog voor een leuke prijs. Onmisbaar voor de vinylliefhebber. Voor meer informatie www.magix.nl

april 2009 - het vinyl tijdschrift  13

HVinT_0904_p013_R06.indd 13

03-04-2009 10:57:21

- TEST -

Lenco L78

Jules Schenck de Jomg

Volwaardige instapper! Zal ik u eerst iets over doelgroepen vertellen? Om preciezer te zijn over de vier doelgroepen die er zijn in platen-, of zo u wilt, in vinylminnend Nederland? Allereerst zijn er enorme aantallen mensen die nog steeds een rijtje of doosje platen op zolder hebben staan maar er niets mee doen of deden. Daarnaast is er flinke groep welke het leuk vind om actief plaatjes te draaien en rommelmarkten en kringloopwinkels afstruinen om voor weinig met tweedehands lp’s in Albert Heijn tassen huiswaarts te keren. Dan zijn er ook de liefhebbers van goed geluid die op nieuwe, vaak dure platenspelers gewichtig nieuw vinyl afspelen. De kleinste en laatste groep wordt gevormd door de verzamelaars van exclusief vinyl die voor veel geld zeldzaam oud vinyl inkopen. Het verhaal over deze Lenco L78 is vooral bedoeld voor de eerste en tweede groep. Lenco verwacht de 1,5 miljoenste platenspeler met USB (sedert 1997) te produceren. De marketinggedachte hierachter is simpel en doeltreffend. Stel dat er in tien tot twintig procent van alle huishoudens nog vergeten vinyl op zolder stof loopt te vergaren. De bijbehorende verstofte platenspeler is vaak al uit beeld verdwenen. Verkocht op een Koninginnedag, aan straat gezet of even vergeten en inmiddels defect op diezelfde zolder. Stel dat er dan een platenspeler op de markt verschijnt voor minder dan honderd euro waarmee je je eigen Top 2000 gevoel kunt creëren en die ook nog eens voorzien is van een USB uitgang zodat je de restanten van je losbandige leven tussen je iTunes aankopen kunt knallen. Nou, dan doe je dat toch? Aldus geschiedde en in vrijwel iedere winkel zijn platenspelers dan ook terug te vinden en worden in enorme aantallen verkocht. In veel gevallen is het Lenco, vandaar dat miljoen. Kortom, een dikke hit waar Alle Dertien

Goed niet aan kan tippen. Een nieuwe naald in een oud element kost vaak al meer en voor dit geld krijg je een complete platenspeler. Onvoorstelbaar dat het kan! De vraag is natuurlijk wat je krijgt en of het weinige geld geen weggegooid geld is. Op dit moment staat de Lenco al weer een paar weken op de redactie te glimmen en we hebben zelf de draad weer opgepakt om de pareltjes in de bescheiden HVT vinyl collectie af te spelen. Op het oog ziet de Lenco er duurder uit dan de werkelijke kosten, maar dat is natuurlijk ook niet al te moeilijk. Een kunststof kast met afgeronde voor- en achterkant is voorzien is van een eveneens afgeronde stofkap. Keurig. De kunststof behuizing herbergt, net als vroeger, een eenvoudig 4-polig synchroonmotertje welke middels een snaar het plateau aandrijft. Het gaat om een halfautomaat die aan het eind de arm weer terugbrengt naar de armsteun. Deze arm is ook het toonbeeld van eenvoud aangezien er niets aan afgesteld kan en hoeft te worden. Bij Lenco is al nagedacht over het ideale afspeelgewicht voor het voorgemonteerde element dus u kunt direct aan de slag. Ondanks de lage investering hebben we kritisch en serieus naar deze speler gekeken. De speler heeft eerst twee dagen gedraaid met een stroboscoopschijf erop om het loopgedrag over een langere periode te kunnen beoordelen. Daarnaast werden via de Clearaudio testplaat de aftastkwaliteiten bekeken en uiteraard werd er ook geluisterd. Deze Lenco geeft je wat je kunt verwachten en eigenlijk nog wel meer dan dat. Echt positief vielen ons de geluidskwaliteit en de kwaliteit van de armlift op terwijl de overige kwaliteiten een voldoende als rapportcijfer scoorden. Bijkomend, en beslist niet te onderschatten voordeel, is dat je deze Lenco direct op de AUX-ingang van je versterker kunt gaan aansluiten, aangezien de phonovoortrap is ingebouwd. Met de L78 kun je met plezier je plaatjes draaien hiervoor deze Lenco is derhalve een prima instrument.

14  het vinyl tijdschrift - april 2009

HVinT_0904_p014_R06A.indd 14

03-04-2009 10:58:24

HVinT_0904_p015_018_R07.indd 15

03-04-2009 10:59:29

..............................................................................................................................

180 Gram Vinyl Remastered

..................................................................................................................

+ MP3 Download

..................................................................................................................

HVinT_0904_p015_018_R07.indd 16

10CC The Original Soundtrack

ABBA The Album

AEROSMITH Pump

ALLMAN BROTHERS BAND Live At Fillmore East

AMY WINEHOUSE Frank

BJÖRK Debut

BLIND FAITH Blind Faith

BOB MARLEY & THE WAILERS - Burnin’

BOB MARLEY & THE WAILERS - Live!

CAT STEVENS Mona Bone Jakon

CAT STEVENS Tea For The Tillerman

CAT STEVENS Teaser & The Firecat

CREAM Disraeli Gears

CREEDENCE CLEARWATER REVIVAL - Cosmo's Factory

DEREK & THE DOMINOS Layla And Other Assorted ... Love

DIRE STRAITS Brothers In Arms

DEF LEPPARD Hysteria

ELTON JOHN Goodbye Yellow Brick ...

ELTON JOHN The Captain And The Kid

EMINEM The Marshall Mathers LP

ERIC CLAPTON Slowhand

ERIC CLAPTON 461 Ocean Boulevard

ERYKAH BADU Baduizm

GUNS N' ROSES Appetite For Destruction

GUNS N' ROSES Use Your Illusion I

GUNS N' ROSES Use Your Illusion II

JAMES BROWN Live At The Apollo Part 1

JIMI HENDRIX Axis Bold As Love

JIMMY CLIFF The Harder They Come

JOHN COLTRANE A Love Supreme

03-04-2009 10:59:35

JOHN MAYALL & THE BLUES BREAKERS WITH ERIC CLAPTON

KISS Alive!

MARVIN GAYE I Want You

MARVIN GAYE What's Going On

MOTÖRHEAD Ace Of Spades

NIRVANA MTV Unplugged

NIRVANA Nevermind

PETER FRAMPTON Frampton Comes Alive!

RYAN ADAMS Gold

STEELY DAN Aja

STEELY DAN Gaucho

STEVIE WONDER Innervisions

STEVIE WONDER Music Of My Mind

STEVIE WONDER Songs In The Key Of Life

STING The Dream Of The Blue Turtles

SUPERTRAMP Breakfast In America

SUPERTRAMP Crime Of The Century

THE CURE The Head On The Door

THE JAM All Mod Cons

THE POLICE Outlandos D'amour

THE POLICE Synchronicity

THE POLICE Zenyatta Mondatta

THE TEMPTATIONS Cloud Nine

THE VELVET UNDERGROUND The Velvet Underground & Nico

THE WHO Who’s Next

THIN LIZZY Black Rose

TRAFFIC

VAN MORRISON It's Too Late To Stop Now

VAN MORRISON Tupelo Honey

SOUNDTRACK Pulp Fiction

HVinT_0904_p015_018_R07.indd 17

John Barleycorn Must Die

03-04-2009 10:59:37

OOK OP VINYL VERKRIJGBAAR

50 CENT: BEFORE I SELF DESTRUCT - RYAN ADAMS: EASY TIGER - RYAN ADAMS: EVERYBODY KNOWS - APOCALYPTICA: PLAYS METALLICA BY FOUR CELLO - ARCADE FIRE: NEON BIBLE - ERYKAH BADU: NEW AMERYKAH PART ONE (4TH WORLD WAR) - JOAN BAEZ: DIAMONDS AND RUST - BECK: SEA CHANGE - RYAN BINGHAM: MESCALITO - BJORK: HOMOGENIC - BLACK EYED PEAS: MONKEY BUSINESS - BLACK SABBATH: PARANOID - MARY J. BLIGE: THE BREAKTHROUGH - THE BRONX: THE BRONX - IAN BROWN: THE WORLD IS YOURS - JAMES BROWN: IN THE JUNGLE GROOVE - HAYES CARLL: TROUBLE IN MIND - JOHNNY CASH: AMERICAN V: A HUNDRED HIGHWAYS - JOHNNY CASH: THE MAN COMES AROUND - CHILDREN OF BODOM: BLOODDRUNK - COMMON: FINDING FOREVER - COMMON: UNIVERSAL MIND CONTROL - MATT COSTA: UNFAMILIAR FACES - ELVIS COSTELLO: MOMOFUKU - RANDY CRAWFORD & JOE SAMPLE: NO REGRETS - CREAM: WHEELS OF FIRE JAMIE CULLUM: CATCHING TALES - THE CURE: 4:13 DREAM - THE CURE: SEVENTEEN SECONDS - THE CURE: STANDING ON A BEACH THE SINGLES - DEF LEPPARD: PYROMANIA - DIO: HOLY DIVER - DIRE STRAITS: PRIVATE INVESTIGATIONS, THE BEST OF - DJ CLUE: THE PROFESSIONAL 3 - DJ SHADOW: EXCESSIVE EPHEMERA - DR.DRE: 2001 - DUFFY: ROCKFERRY - THE EAGLES: LONG ROAD OUT OF EDEN - KATHLEEN EDWARDS: ASKING FOR FLOWERS - EXTINCE: TOCH? - FEIST: THE REMINDER - JOHN FOGERTY: REVIVAL - FOUR TOPS: REACH OUT - DONAVON FRANKENREITER: PASS IT AROUND - FREE: FIRE AND WATER - G.LOVE & SPECIAL SAUCE: SUPERHERO BROTHER - THE GAME: DOCTOR’S ADVOCATE - MELODY GARDOT: MY ONE AND ONLY THRILL - MARVIN GAYE & TAMMI TERRELL: UNITED - THE GRASCALS: KEEP ON WALKIN’ - HERBIE HANCOCK: RIVER, THE JONI LETTERS - HERBIE HANCOCK: THEN AND NOW,THE DEFINITIVE - P.J.HARVEY: THE PEEL SESSIONS 1991 – 2004 - P.J.HARVEY: TO BRING YOU MY LOVE - P.J.HARVEY: WHITE CHALK – H BLOCKX: NO EXCUSES - JIMI HENDRIX: ARE YOU EXPERIENCED - JIMI HENDRIX: ELECTRIC LADYLAND - JIMI HENDRIX: LIVE AT BERKELEY- JIMI HENDRIX: LIVE AT MONTEREY- JAMES HUNTER: THE HARD WAY - THE JACKSON 5: ABC - THE JAM: IN THE CITY - RICK JAMES: STREET SONGS - JAY-Z: AMERICAN GANGSTER SHOOTER JENNINGS: THE WOLF - JACK JOHNSON: BRUSHFIRE FAIRYTALES - JACK JOHNSON: IN BETWEEN DREAMS - JACK JOHNSON: ON & ON - JACK JOHNSON: SLEEP THROUGH THE STATIC - JUANES: LA VIDA ES UN RATICO - KEANE: UNDER THE IRON SEA - THE KILLERS: DAY & AGE - THE KILLERS: SAWDUST - B.B. KING: LIVE AT THE REGAL - B.B. KING: ONE KIND FAVOR - THE KINKS: A SOAP OPERA - THE KINKS: EVERYBODY’S IN SHOWBIZ - THE KINKS: GIVE THE PEOPLE WHAT THEY WANT - THE KINKS: LOW BUDGET - THE KINKS: MISFITS - THE KINKS: MUSWELL HILLBILLIES - THE KINKS: ONE FOR THE ROAD - THE KINKS: PRESERVATION ACT 1 - THE KINKS: PRESERVATION ACT 2 - THE KINKS: SCHOOLBOYS IN DISGRACE - THE KINKS: SLEEPWALKER - THE KINKS: STATE OF CONFUSION - THE KINKS: WORD OF MOUTH - MARK KNOPFLER: KILL TO GET CRIMSON - DIANA KRALL: QUIET NIGHTS - DIANA KRALL: THE GIRL IN THE OTHER ROOM - DIANA KRALL: THE VERY BEST OF DIANA KRALL - LADYHAWKE: LADYHAWKE - JOE BLACK LEWIS & THE HONEYBEARS: TELL ‘EM WHAT YOUR NAME IS! - LUDACRIS: RELEASE THERAPY - LUDACRIS: THEATER OF THE MIND - LYNYRD SKYNYRD: SECOND HELPING - MANDO DIAO: GIVE ME FIRE - BOB MARLEY: BURNIN’ - BOB MARLEY: KAYA - BOB MARLEY: LEGEND - BOB MARLEY: RASTAMAN VIBRATION - BOB MARLEY & THE WAILERS: EXODUS 30TH ANNIVERSARY EDIITON - BOB MARLEY & THE WAILERS: NATTY DREAD - BOB MARLEY & THE WAILERS: REBEL MUSIC - JOHN MAYALL: BLUES FROM LAUREL CANYON - SERGIO MENDES: TIMELESS - METALLICA: AND JUSTICE FOR ALL - METALLICA: DEATH MAGNETIC - METALLICA: KILL EM ALL - METALLICA: MASTER OF PUPPETS - METALLICA: METALLICA - METALLICA: RIDE THE LIGHTNING - THE MOODY BLUES: IN SEARCH OF THE LOST CHORD - THE MOODY BLUES: ON THE THRESHOLD OF A DREAM - VAN MORRISON: PAY THE DEVIL - MORRISSEY: GREATEST HITS MORRISSEY: YEARS OF REFUSAL - MOS DEF: TRUE MAGIC - MOTORHEAD: NO SLEEP ‘TIL HAMMERSMITH - NANA MOUSKOURI: NANA MOUSKOURI IN NEW YORK - WILIE NELSON: MOMENT OF FOREVER - WILIE NELSON: SONGBIRD - WILIE NELSON / MERLE HAGGARD / RAY PRICE: LAST OF THE BREED - THE NEW YORK DOLLS: THE NEW YORK DOLLS - NINE INCH NAILS: Y34RZ3R0R3MIX3D - NIRVANA: IN UTERO - OST: GET RICH OR DIE TRYIN’ - OST: O BROTHER,WHERE ART THOU? - OTEP: THE ASCENSION - ROBERT PLANT & ALISON KRAUSS: RAISING SAND - THE POLICE: CERTIFIABLE - THE POLICE: REGGATTA DE BLANC - PORTISHEAD: DUMMY - PORTISHEAD: ROSELAND NYC LIVE PORTISHEAD: THIRD - SMOKEY ROBINSON: A QUIET STORM - DIANA ROSS: DIANA ROSS - ROGUE WAVE: ASLEEP AT HEAVEN’S GATE - THE ROLLING STONES: AFTERMATH - THE ROLLING STONES: BEGGAR’S BANQUET - THE ROLLING STONES: BETWEEN THE BUTTONS - THE ROLLING STONES: BIG HITS - THE ROLLING STONES: ENGLAND’S NEWEST HITMAKERS - THE ROLLING STONES: GET YER YA YAS OUT - THE ROLLING STONES: HOT ROCKS 1964-1971 - THE ROLLING STONES: LET IT BLEED - THE ROLLING STONES: METAMORPHOSIS - THE ROLLING STONES: OUT OF OUR HEADS - THE ROLLING STONES: ROLLED GOLD + - THE ROLLING STONES: THEIR SATANIC MAJESTIES.. - THE ROOTS: RISING DOWN - SAINT ETIENNE: LONDON CONVERSATIONS - BOZ SCAGGS: SPEAK LOW - SCISSOR SISTERS: TA DAH - JOHN SCOFIELD: PIETY STREET - THE SMITHEREENS: B-SIDES THE BEATLES/MEET THE SMITHEREENS - SNOOP DOGG: EGO TRIPPIN’ - SONIC YOUTH: GOO - SOUNDGARDEN: BADMOTORFINGER – VARIOUS ARTISTS: SPIN THE BOTTLE,TRIBUTE TO KISS - STRAIGHT LINE STITCH: WHEN SKIES WASH ASHORE - THE SUPREMES: I HEAR A SYMPHONY - THIN LIZZY: JAILBREAK - TOOTS & THE MAYTALS: FUNKY KINGSTON - TRAFFIC: THE LOW SPARK OF HIGH-HEELED BOYS - VARIOUS ARTISTS: TWISTED FOREVER, TWISTED SISTER TRIBUTE - U2: BOY - U2: OCTOBER - U2: RATTLE AND HUM - U2: U218 SINGLES - U2: UNDER A BLOOD RED SKY - U2: WAR - URIAH HEEP: WAKE THE SLEEPER - VARIOUS ARTISTS: VERVE REMIXED 4 - VENOM: HELL - SCOTT WALKER: SCOTT 4 - WEEZER: PINKERTON - WEEZER: WEEZER (BLUE ALBUM) - WEEZER: WEEZER(RED ALBUM) - PAUL WELLER: PAUL WELLER AT THE BBC - KANYE WEST: 808S & HEARTBREAK - WHISKEYTOWN: STRANGERS ALMANAC - THE WHO: QUADROPHENIA - THE WHO: THE WHO BY NUMBERS - THE WHO: THE WHO SELL OUT - LUCINDA WILLIAMS: LITTLE HONEY - AMY WINEHOUSE: BACK TO BLACK LIZZ WRIGHT: THE ORCHARD - YOUNG BUCK: BUCK THE WORLD

HVinT_0904_p015_018_R07.indd 18

03-04-2009 10:59:37

Dick Steffens

Clearaudio Innovation en Matrix

-Achtergrond-

Alleen het beste is goed genoeg

Een door Peter Suchy vanaf de oprichting van de Clearaudio fabriek gehanteerde filosofie die nog steeds geldt en die steeds opnieuw weer wordt toegepast. Dat houdt tevens in dat de fabrikant zich nimmer als trendvolger, maar altijd als trendsetter gedraagt. Altijd wordt er weer gezocht naar het creëren van nieuwe standaards. Sinds 1978, het jaar van de echte ‘breakthrough’ weet men dit al vol te houden. Begonnen met moving-coil elementen werd het producten pakket langzamerhand uitgebreid met een complete range High-End producten. Met klasse-A versterkers, connectoren, kabels, audio-racks, phono voorversterkers en natuurlijk draaitafels, toonarmen en elementen heeft men, op speakers na alle noodzakelijk ingrediënten voor weergave op uitzonderlijk niveau van analoge muziek in huis. Het zal u daarom niet verwonderen dat Clearaudio zelfs in eigen beheer ‘vinyl’ uitbrengt. Van gerenommeerde platenmaatschappijen als Deutsche Grammophon, Warner en Decca kreeg men uitgave rechten van uitstekende LP’s die na een Clearaudio mastering nog eens voor verbetering vatbaar bleken. Inmiddels dertig jaar later en met distributie in meer dan zeventig landen heeft Peter Suchy een stapje terug gedaan en het bedrijf min of meer verdeeld over de handen van zijn kinderen Robert, Patrick en Veronika. Waarschijnlijk met de paplepel ingegoten, hebben ze in ieder geval wezenlijke zaken als liefde voor muziek, het streven naar perfectie en de drang dingen op de juiste manier te doen met elkaar gemeen. Van belang daarbij is ook dat vrijwel alle onderdelen in eigen beheer en met hun eigen productie- methodes in de fabriek te Erlangen, Duitsland, gemaakt worden. Dit wordt zelfs doorgetrokken naar hun meettechnieken en meetapparatuur. Onafhankelijk zijn van anderen is noodzakelijk om kwaliteit te garanderen die ver boven het gemiddelde ligt. Laatste ontwikkeling is de schitterende Innovation draaitafel. Deze platenspeler wordt gezien als de nieuwe standaard op het gebied van High-End analoog weergave. De Innovation komt met een compleet vernieuwde OSC (Optical Speed Control). OSC bevat een infrarood sensor die zorgt voor een

ongeëvenaarde gelijkloop. In combinatie met een subchassis van edelstaal en ultra massief plateau wisten de Clearaudio technici het beste nog beter te maken. Het plateau is vervaardigd van een materiaalsoort dat de naam Delrin heeft meegekregen, een materiaal dat door zijn enorme stijfheid een uitermate rustig en breed stereobeeld neerzet, met dien verstande dat rustig hier niet betekent dat het geluid saai wordt. Integendeel, het klinkt wellicht als een contradictie, maar alles wordt levendiger en het live gevoel wordt hierdoor toch wel heel dicht benaderd. Moet je nu om van goede muziek weergave te kunnen genieten maar doorsparen tot dat je het lieve sommetje van zo’n tien mille bij elkaar hebt? Welnee, je koopt al een heel behoorlijke draaitafel vanaf zo’n € 500. Per slot van rekening gaat het om de muziek die er op afgespeeld wordt. Het is een cliché, maar een Bentley rijdt nu eenmaal ook beter dan de meeste andere auto’s. Zo is dat ook bij deze Innovation. Kun je het betalen, heb je er tien mille voor over en wil je alles, dan is de Innovation uw apparaat! Zelfs het design dwingt bewondering af. In Duitsland werd de ‘pick-up’ onlangs bekroond met een Red Dot award. In HVT kunt u hiervan binnenkort een uitgebreide test verwachten. Toch wil ik nog één product specifiek benoemen: de Matrix platenreinigers. Iedereen heeft wel LP’s die vuil zijn en tikken en spetteren. Voor niet al te veel geld koop je een ‘wasmachine’ die wonderen kan verrichten. Na een wasbeurt en bij ernstige vervuiling twee wasbeurten weet je niet wat je hoort. Platen klinken als nieuw of misschien zelfs nog wel beter dan nieuw omdat ze door de behandeling ook nog eens antistatisch zijn. Voor meer informatie www.audioclassics.nl / www.clearaudio.de

april 2009 - het vinyl tijdschrift  19

HVinT_0904_p019_R08.indd 19

03-04-2009 11:00:49

Back to Black Zeg het voorzichtig! Vinyl viert haar zestig jarige verjaardag. Vóór 1950 spraken we over schellak platen, wasrollen en cilinders. Tijdens de jaren zestig en zeventig kregen we een tussenfase met het tapedeck, 8-track, de Sony Elcaset en het redelijk succesvolle cassettedeck. Toch hebben deze formaten de LP nooit kunnen verdrijven. Immers de naar kwaliteit verlangende consument had verdraaid goed in de gaten dat weergave door middel van een goede draaitafel met een arm en element van gelijkwaardige kwaliteit, altijd te preveren is boven op een bandje gekopieerde muziek. Begin tachtiger jaren was ie daar dan eindelijk: De CD! De vervanger van de LP had alleen maar voordelen. Kunt u zich de reclameslogans herinneren? Het formaat is digitaal, heeft geen last meer met spetters en tikken, geen

last van krassen, voortreffelijke dynamiek, ongevoelig voor vieze vingers en vuil. Conclusie: Het summum op het gebied van geluidsweergave was daar! Het succes van de CD werd al snel duidelijk. Omzetten waren sky high. Toch waren er sceptici - ook wel audiofielen genoemd en gespeend van realiteitszin - die onder andere vonden dat het geluid plat en kil was. Ook het kleine plasticdoosje met een klein booklet kon niet tippen aan de ouderwetse platenhoes. Een gedachte die zeker niet irreëel was. Tot enkele jaren geleden. De Blokkers, V&D’s, Office Centre’s en drogisterijketens boden ineens draaitafels met USB uitgangen aan. En zie daar: Vinyl beleeft nu een echte revival. Black is Back! Mensen ontdekken hun vergeten LP-collectie op zolder en sluiten hun oude

Nelson, Haggard & Price

Cream

Soundtrack

Van Morrison

Wheels of fire

O Brother where art thou

It’s too late to stop now

Last of the breed

Genre: Pop/Blues

Genre: Bluegrass

Genre: Pop

Genre: Country

Label: Universal

Label: Mercury

Label: Polydor

Label: Universal

Sound: ***

Sound: ***

Sound: ****

Sound: *****

Persing: 180 gram

Persing: Standaard

Persing: 180 gram

Niet van Cream gehoord? Dan is het vrijwel zeker dat je tot een jonge generatie behoort. Immers Cream was de band van bassist Jack Bruce, drummer Ginger Baker én Eric Clapton. Elke rechtgeaarde muziekliefhebber zal toch van Eric Clapton gehoord hebben. Wheels of fire is een legendarisch album geworden met nummers als White Room, Born under a bad Sign en Crossroads maken wat bij je los. De twee LP’s zitten verpakt in een prachtige hoes. Dit is was mensen willen. Een fabelachtig live album!

Maakt de film de muziek of maakt de muziek de film? Misschien is het wel de combinatie die het zo goed maakt. ‘O Brother where art thou’ verhaalt de ontsnapping van drie gevangenen die op zoek gaan naar een verstopte buit. De fantastische soundtrack maakt het kijken tot een waar feest. Grootse muziek van Gospel tot Bluegrass, vervat op 2 LP’s, uitgevoerd door onder andere Alison Krauss, Gillian Welch en good old Emmylou Harris. Het is een heerlijk klinkende, warme opname. Een beetje jammer is dat er geen 180 gram vinyl is gebruikt, maar dat is muggenziften.

Zomer 1973. Van Morrison geeft concerten in Los Angeles en Londen en laat daarbij gelukkig recorders meelopen. Hoewel hij al weer heel wat jaren geleden zijn band Them heeft opgeblazen, verloochent hij tijdens deze optredens zijn afkomst niet. En waarom zou hij ook? Nummers als Gloria, Here comes the Night en Bring it on Home hebben hem naam en faam gebracht en zijn nog steeds geweldig om naar te luisteren. Dat dit niet de enige hoogtepunten zijn, mag duidelijk zijn. Het dubbel album is van uitzonderlijk niveau. Wat een sfeer!

Persing: 180 gram

Ofschoon ze alle drie reeds lang geleden de ‘legende’ status al hadden bereikt maakten ze nog nooit gedrieën een plaat. Van het trio is internationaal gezien Willie Nelson het meest gelauwerd hoewel je daarmee Merle Haggard en Ray Price meteen tekort doet. Op twee LP’s, opgenomen in 2007, verwennen de oude meesters je met voornamelijk traditionele countrysongs met af en toe een klein uitstapje naar wat meer hedendaags. Daarbij worden ze bijgestaan door een keur aan artiesten waarvan Kris Kristofferson, Vince Gil en de Jordanaires het meest aansprekend zijn. Ondanks de leeftijden lijken hun stemmen absoluut niet aan veroudering onderhevig. Dit mag je niet missen.

20 het vinyl tijdschrift - april 2009

HVinT_0904_p020_023_R09.indd 20

03-04-2009 11:09:12

kcalB ot kcaB draaitafel weer aan. Velen besluiten zelfs tot aanschaf van een nieuwe kwaliteitsdraaitafel bij een erkende audiospeciaalzaak en komen later thuis tot de conclusie dat die audiofielen toch niet zo gek waren. Heerlijk toch om te weten dat er bij een bepaalde passage een tikje komt? En dan die prachtige hoes van Pink Floyd, Beatles, Cream of Moody Blues in je handen tijdens het luisteren. Als dat niet sexy is. Evenals de gestegen erkopen in analoge hardware, zijn ook de vinylomzetten met dikke stip gestegen. Vrijwel alle maatschappijen brengen hun titels, dus óók de nieuwe op het zwarte goud uit. Universal Music kondigde onlangs de (re-)release van maar liefst tachtig titels aan. De oude gemastered met hedendaagse techniek en vaak op 180 grams persingen. Als extraatje bevat elk album een voucher die het

de koper mogelijk maakt je favoriete songs naar de MP3-speler te downloaden. Hoogste tijd om verleden en heden te omarmen met de blik in de toekomst gericht. Om u alvast een beetje wegwijs te maken in het aanbod van Universal’s Back to Black aanbod, hieronder een aantal HetVinylTijdschrift aanraders.

Robert Plant & Alison Krauss

Blind Faith

The Eagles

Pink Floyd

Blind Faith

Long road out of Eden

The Dark Side of the

Raising Sand

Genre: Pop/Blues

Genre: Pop

Genre: Pop

Genre: Folk

Label: RSO Records

Label: Universal

Label: EMI

Label: Rounder

Sound: ****

Sound: *****

Sound: *****

Sound: *****

Persing: 180 gram

Persing: 180 gram vinyl

Persing: 180 gram

Blind Faith was bij oprichting in 1969 voorbestemd om tot de grootste bands aller tijden te gaan horen. Eric Clapton, Ginger Baker, Stevie Winwood en Rick Grech zouden hier garant voor staan. Niets wbleek minder waar. Helaas was de band geen lang leven beschoren. De band trad slechts één keer in Engeland op en ging direct daarna op tournee door Amerika. Na afloop hiervan in september 1969 gingen de bandleden ieder hun eigen weg, waarbij die van Clapton muzikaal gezien de meest succesvolle bleek. Hoewel ook Winwood en Baker daarna stevig aan de weg timmerden. Steve Grech bracht slechts één album onder zijn naam uit. Op 17 maart 1990 overleed hij op 43 jarige leeftijd. Blind Faith is een tijdloos album vol met hoogtepunten. En de nieuwe 180 grams persing is super!

Zo’n kleine vier jaar geleden had ik ter gelegenheid van de release van ‘The last farewell tour I’ een interview met Timoty B. Schmit. De titel was voor velen aanleiding te denken dat het snel afgelopen was met de band. Timothy moest daar om lachen want de titel bood namelijk ook de gelegenheid om er een twee, drie of vier bij te maken. Er kwam een opvolger, maar geen nummer 2. Het werd Long road out of Eden, een echt Eagles album maar met prachtige nieuwe songs. Ongetwijfeld zullen ze tijdens hun concert in Nederland hier het nodige van spelen. Ik ga zeker proberen hiervoor kaarten te krijgen want The Eagles zijn nu eenmaal groots.

Door velen beschouwd als het beste Floyd album en niet onterecht natuurlijk want wie, fan of geen fan, kent nummers als Money, Time en The great gig in the sky. Leuk is dat de originele stickers, posters en een nieuwe poster ter gelegenheid van het feit dat het dertig jaar geleden is dat het album van de persen kwam, zijn bijgevoegd. Het maakt zo’n special edition wel af, hoewel het merendeel van de fans deze affiches wel niet meer op zijn slaapkamer op zal hangen. Als collectors item zijn ze wellicht toch interessant. Uiteindelijke gaat het natuurlijk om de muziek. Welnu, deze heeft geen toelichting meer nodig. Het album hoort zonder meer in het klassieke rijtje met albums als Sgt. Pepper, Hotel California en Question of Balance.

Als draaitafel werd een Clearaudio ‘Champion’ gebruikt met een Van den Hul gemodificeerd Kiseki ‘Blue’ element. Een niet onbelangrijke plaats in de set up werd ingenomen door Clearaudio ‘Smart Matrix’ platenwasmachine. Met behulp van dit accessoire geef je een serieuze upgrade aan je LP. Tikken en spetters worden beduidend minder of verdwijnen zelfs geheel.

Persing: 180 gram

Dat Led Zeppelin zanger Robert Plant nog steeds een uitstekende stem heeft, bewees hij na vele jaren nog eens tijdens het reünieconcert vorig jaar. Van zijn veelzijdigheid geeft hij onmiskenbaar blijk op Raising Sand. Samen met countryvocalist Alison Krauss leverde hij een prachtig album af. Totaal anders dan dat we van hem gewend zijn, maar daarom niet minder goed en boeiend. Soms is het zelfs wat mysterieus. Begeleid door een fantastisch stel topmuzikanten is het genieten van de eerste tot de laatste track. En ja hoor, als je je er voor openstelt, kun je toch af en toe Zeppelin invloeden waarnemen. De opname is ongelooflijk helder, gedetailleerd en voorzien van een prima fundament in het laag.

april 2009 - het vinyl tijdschrift 21

HVinT_0904_p020_023_R09.indd 21

03-04-2009 11:09:14

Back to Black

Venice

David Garrett

Queen + Paul Rogers

A tribute to Analog

Amsterdam

Virtuoso

The Cosmos Rocks

Genre: Jazz

Genre: Vocale popmuziek

Genre: Klassiek

Genre: Pop

Label: Van den Hul

Label: Turtle Records

Label: Clearaudio

Label: Parlophone

Sound: ****

Sound: *****

Sound: *****

Sound: ****

Persing: 150 gram

Persing: 180 gram

Persing: 180 gram

Persing: 180 gram

Dat de Amerikaanse groep Venice in Europa en met name Nederland bij het grote publiek niet beter gewaardeerd wordt is onbegrijpelijk. Zeker, ze hebben ook wel succes in Amerika gehad, maar een grote doorbraak aldaar is tot op heden uitgebleven. Merkwaardig, want wereldgroepen als Crosby, Stills, Nash en The Eagles maakten gebruik van hun vocale kwaliteiten. En deze kwaliteiten hebben de broers en neven in overvloed. Onmiskenbaar hoor je de Westcoast invloeden, niet verwonderlijk want de Lennon’s zijn afkomstig uit Los Angeles en hebben hun naam ontleend aan Venice Beach. En ja, ze schijnen verre familie van John Lennon te zijn. Was de CD al geweldig, op dit platte stukje vinyl weet je helemaal niet wat je hoort. Super!

Het audiofiele label Clearaudio is bij velen onbekend en dat is niet zo verwonderlijk want veel eigen producties hebben ze nooit gemaakt. Hetgeen ze uitgebracht hebben, zijn geremasterde en dus verbeterde versies van opnamen gemaakt door bekende platenlabels als Warner, DG, Philips en Decca. Top labels waarvan dus bleek dat zelfs die opnamen nog verbeterd kunnen worden. Uiteraard zoekt men bij die labels naar de juweeltjes die deze maatschappijen op de ‘planken’ hebben liggen. En een juweeltje krijgt u met dit album in handen. Het is min of meer klassieke muziek met een integer, modern tintje. Hoogtepunten van het album zijn voor mij de Carmen Fantasie, waarbij Garrett wordt bijgestaan door niemand minder dan Paco Peña, Duelling Banjo’s en Paganini’s Rhapsody. Maar houdt u van meer ingetogen muziek, geen probleem ook hierin is voorzien. Kortom het is eigenlijk een album vol hoogtepunten. Wel had ik toen ik het vinyl zo uit de hoes op de speler legde wat last van spettertjes en tikken. Na een wasbeurt op mijn Smart Matrix waren die verdwenen. Vinylliefhebber, zo’n apparaat is de investering meer dan waard!

Zoals ook wel te verwachten viel, waren de kritieken niet van de lucht toen de samenwerking tussen de overgebleven bandleden van Queen en Paul Rogers bekend werd gemaakt. Natuurlijk, Freddie Mercury valt niet te vervangen. Zijn performance en stemgeluid zijn toch wezenlijk anders dan die van Paul Rogers. Juist daarom is volgens Brian May ook de keuze op Rogers gevallen. Er moet niet vergeleken worden met het oude Queen. Het leven gaat door, ook zonder Freddie Mercury. Sceptici, koester daarom de herinnering aan het oude en waardeer het nieuwe. Dit album verdient het. Het is voorzien van stevige rock maar ook van idyllische ballades.

Dat het gewicht van een LP niet altijd van doorslaggevende kwaliteit is, bewijst Aalt Jouk van den Hul. Als trouwens er één verstand heeft van analoge weergave is hij het wel. Immers, wie kent zijn wereldberoemde elementen en kabels niet? Met de release van A tribute tot Analog, brengt ook Van den Hul zoals zoveel fabrikanten van kwaliteit audio- en videoapparatuur weer eens een eigen muzikale productie uit. Je kunt met dit album je stereo apparatuur danig op de proef stellen. Toch is het zeker geen test plaat, maar gewoon een heerlijk muzikaal jazz-album met artiesten als Beets Brothers, Lils Mackintosh en niemand minder dan Hans Dulfer. Nummers als Body and Soul, A foggy Day en How high the Moon zullen de jazzliefhebber zeker aanspreken. En als u geen liefhebber van jazz bent maar toch eens wat anders wilt proberen, ga dan voor zeker en koop gewoon dit album. Het is een risicoloze maar zeker geen saaie LP.

22 het vinyl tijdschrift - april 2009

HVinT_0904_p020_023_R09.indd 22

03-04-2009 11:09:15

De nieuwe vinyl top vijftig Deze top 50 is door Het Vinyl Tijdschrift samen gesteld op basis van recent uitgebrachte LP’s. Deze zijn via de vakhandel en internet verkrijgbaar.

The Beatles Titel: Love Genre: Pop Label: Apple Sound: ***** Persing: 180 gram

Guns ‘n Roses Use your illusion 1 & 2 Genre: Pop Label: Geffen Sound: **** Persing: 180 gram

Zonder twijfel mag Guns n’ Roses tot de categorie stevige rockbands gerekend worden. Opvallend is dat dit soort bands uiteindelijk in hun repertoire toch ook balladachtige songs opnemen die vervolgens een klassieker worden. Denk daarbij aan Child in time, Stairway to heaven, Love hurts en zo zijn er nog genoeg op te noemen. Onsterfelijk is deze muziek. Elk jaar zie je deze nummers weer hoog genoteerd staan in de Toplijsten aller tijden. Met November Rain heeft ook Guns n’ Roses al weer lang geleden zijn onvergankelijkheid binnengehaald. Fraai zijn ook de binnenhoezen met songteksten. En last but not least, stevige rock kan ook heel mooi opgenomen zijn. November Rain staat op de tweede LP van Illusion nummer 1. Dit is dan ook mijn favoriete album, maar als je liefhebber bent, schaf je toch alle twee aan.

In 2003 kwam de directeur van Cirque du Soleil op het idee om in zijn organisatie iets te gaan doen met Beatles muziek. Uiteindelijk kreeg hij de neuzen van Paul McCartney, Ringo Starr, Yoko Ono en Olivia Harrison in één richting. Er zou een show rond om het Beatles muziekgebouw gaan worden, maar daarvoor diende wel alles ge-remixed te worden. Een giga project dat voor rekening kwam van George Martin en zijn zoon Giles. Was er aanvankelijk nog de nodige scepsis, gaande weg sloeg dit om in positivisme. Starr en McCartney alsmede vrouwen van George Harrison en John Lennon werden steeds enthousiaster. En het eindresultaat mag er zijn. Een geweldige show die alweer zo’n kleine drie jaar in Las Vegas draait vergezeld van geweldige surround Beatles muziek. Het Mirage theater werd speciaal hiervoor omgebouwd. In de rugleuning van elke stoel zitten surround speakers. Als u in Amerika bent en ook nog in de buurt van Las Vegas, probeer dan echt kaartjes voor deze show te krijgen want die is onvergetelijk. Lukt het niet om naar Vegas af te reizen, ‘behelp’ u dan met deze sublieme LP!

U2 Robert Plant / Alison Kraus Cream Coldplay Pink Floyd The Beatles Amy Winehouse Van Morrison Miles Davis Eric Clapton Nelson / Haggard / Price The Eagles Stevie Wonder Guns N’ Roses The Rolling Stones Bon Jovi David Garrett The Who Blind Faith London Philharmonic Orchestra The Golden Earrings Queen + Paul Rogers Mary J. Blige Boudewijn de Groot Venice Dire Straits Jimi Hendrix Duffy Beasty Boys O Brother where art thou Metallica Brian Wilson Beets/Mackintosh/Dulfer Cuby + Blizzards Creedence Clearwater Revival Tchaikovsky Bob Marley & The Wailers Eric Clapton Joe Cocker Supertramp Sting Bruce Springsteen Leonard Cohen Santana Sonny Rollins Neil Young Cat Stevens The Police Freddie Hubbard Dvorak

No line on the horizon Raising sand Wheels of fire Viva la vida The dark side of the moon Love -Cirque du soleil versieBack to black It’s too late to stop now Kind of blue -special edition461 Ocean Boulevard Last of the breed Long road out of Eden Songs in the key of life Use your Illusion I Get yer ya yas out Slippery when wet Virtuoso Quadrophenia Blind Faith Diabolus in Musica -PaganiniJust earrings The cosmos rocks The Breakthrough Voor de overlevenden Amsterdam Brothers in arms Are you experienced Rockferry Paul’s Boutique Soundtrack Ride the lightning That lucky old sun A tribute to Analog Desolation Pendulum Pianoconcert nr.1 Exodus Slowhand Mad Dogs & Englishmen Crime of the Century The dream of the blue turtles Working on a dream Songs of Leonard Cohen Acapulco Sunrise What’s new Live at Canterbury house 1968 Tea for the Tillerman Zenyattà Mondatta Sky dive Aus der neuen Welt

Island Rounder Polydor Parlophone EMI EMI Island Exile CBS Legacy Polydor Losthighw. Universal Motown Geffen ABKCO Mercury Clearaudio Polydor RSO Clearaudio Polydor Parlophone Geffen Mercury Turtle rec. Mercury MCA A&M rec. B.B. records Lost Highw. Universal Capitol v.d.Hul rec. Hunter rec. Fantasy Clearaudio Island Polydor A&M A&M A&M Columbia Sundazed Pazzazz Verve Warner Universal A&M CTI Clearaudio

april 2009 - het vinyl tijdschrift 23

HVinT_0904_p020_023_R09.indd 23

03-04-2009 11:09:17

-TEST-

Cambridge Audio platenspeler TT50 en phonoamp Azur 540P

Dansen met de TT50 Mijn vader zei vroeger regelmatig: “Je kunt best lekker dansen, ook al is het dan niet met de bruid”. Die opmerking, als ik weer eens te hoge eisen stelde als het om stoffelijke zaken ging, kwam bovendrijven toen ik de Cambridge Audio TT50 installeerde.

Fred Haanebeek

A

ls je naar de geschiedenis kijkt van de amusementselektronica dan is het een komen en gaan van systemen en technologieën, ten faveure van nieuwe en meestal betere. De wasrol en Blue Amberol van Thomas Alfa Edison werden verdrongen door de grammofoonplaat van Emile Berliner, al gauw gestandaardiseerd tot 78-toeren schellakplaat die het ruim 50 jaar volhield als muziekdrager. Even iets recht zetten, er zijn nooit ‘bakelieten’ platen geperst, zoals soms te lezen valt. Begin jaren ’50 begon het vinyltijdperk, de drager werd eind van dat decennium al stereo en was, totdat de CD-speler betaalbaar werd, de norm. Daarna ging het pijlsnel bergafwaarts en werd massaal het zilverkleurige schijfje aangeschaft met aanvankelijk oude wijn in nieuwe zakken. Iedereen blij. Nou, iedereen… Er waren fundamentalisten die zelfs beweerden dat de analoge ELPEE veel beter klonk dan dat digitale schijfje. Het waren roependen in de woestijn, zeker de eerste 10 jaar na de introductie van de CD. Het valt nog te bezien wat er de oorzaak van is dat een ouder en eigenlijk al afgeschreven medium de laatste jaren weer helemaal terug is. Is het ingegeven door nostalgie van een generatie die de ELPEE nooit heeft meegemaakt? Is het de fraaie hoes die toch echt veel meer en leukere visuele informatie geeft? Is het de magie van het opleggen van de plaat, het schoonmaken met de platenborstel en het laten zakken van de naald in de groef? Is het omdat je ziet wat er gebeurt? Of zou het komen omdat de ELPEE toch echt beter klinkt… Enfin, de platenspeler werd weer hot en de HiFi-wereld werd verrijkt met mooie en kostbare creaties die doorgaans ook uitstekend klinken. Een van die platenspelers is de Cambridge Audio TT50, die in samenwerking met Pro-Ject is ontwikkeld. Een speler van 599 euro, compleet met Audio Technica AT95E moving magnet element. Zelfs de aloude en o zo handige transparante stofkap is bij de prijs inbegrepen.

Plug & play Als je de platenspeler uit de doos haalt en op zijn plek zet, hoef je maar een paar handelingen te verrichten. De platte aandrijfsnaar om subplateau en motorpoelie leggen – niet vergeten de motortransport-

schroeven te verwijderen – het draaiplateau op het subplateau plaatsen, het contragewicht op de arm schuiven en afregelen op 2 gram, de dwarsdrukcompensatie op 2 zetten, de 16 volt voeding inpluggen en… hé, waar is het aansluitsnoer op de versterker? De overigens uitermate duidelijke, in Nederlandse taal gestelde gebruiksaanwijzing deelt ons mede dat wij daar zelf voor moeten zorgen. Het aardkabeltje zit er wel bij maar als we echt haast hebben, en dat hebben we want we willen zo snel mogelijk die al 20 jaar niet meer gedraaide lievelingsplaat horen, plukken we dan maar een kabeltje van de cassetterecorder (als we die nog hebben) tevoorschijn en sluiten het op de vergulde cinch chassisdelen van de speler aan en de andere kant op de versterker. Dat is jammer want zo’n touwtje heeft een veel te hoge capaciteit en is er ook nooit voor ontworpen om signalen van een pick-up te moeten transporteren. Ik denk dat de doelgroep die de TT50 aanschaft niet onverwijld naar de HiFi-boer snelt om een phono interlink te scoren voor pakweg 50 à100 eurie en het dus maar houdt bij voornoemd touwtje. Wellicht een kans voor Cambridge Audio. Bijna plug & play dus, maar net niet helemaal.

Pianolak Wat je krijgt voor de investering van 600 euro? Een beslist oogstrelende platenspeler, uitgevoerd in hoogglans zwarte pianolak. De basis bestaat uit 30mm dik mdf en meet 415x118x320 mm exclusief de stofkap. Onder de speler vind je vier, redelijk soepele, rubber voeten. Dit is de enig aanwezige vering. De aandrijving wordt

24  het vinyl tijdschrift - april 2009

HVinT_0904_p014_015_R09A.indd 24

03-04-2009 11:12:33

verzorgd door een 16 volt AC synchroonmotor, gevoed uit een aparte stopcontacttrafo. Het torretje zit opgehangen in een rubberen snaar die op vier punten aan het mdf chassis is bevestigd. Het is een beetje een ‘houtje-touwtje’ constructie maar het isoleert motortrillingen in ieder geval effectief van de basis. Op de motor-as zit een echte aluminium poelie (geen aandrukrol, zoals in de gebruiksaanwijzing wordt gemeld) met twee trappen waarom de platte snaar kan worden gelegd om 45 of 33 1/3 plateauomwentelingen per minuut te krijgen. Om de snaar hierbij niet aan te raken met smoezelige vingertjes wordt een handig plastic haakje meegeleverd. Met een schakelaar linksonder op de basis wordt de motor ingeschakeld. De platte snaar brengt het plateau snel en zonder slippen in beweging. We gaan naar de arm. Het contragewicht wordt achterop de arm geprikt en door verdraaien ervan wordt de arm in balans gebracht en de ring met gewichtsverdeling van 0-3,5 gram op 0 gezet. Daarna verdraai je het geheel totdat 2 gram tegenover het streepje staat, de waarde die de AT95E nodig heeft. Beproefd en simpel. Om de arm in balans te brengen moet het contragewicht zo ver naar achteren worden geschroefd dat het er bijna afvalt. Ook teruggedraaid tot de 2 gram instelling zit hij nog erg ver achterop en dus ver van het draaipunt. De magnetische dwarskrachtcompensatie werkt geheel wrijvingsloos en lijkt als twee druppels water op het systeem dat Thorens al in de jaren ‘70 op de TD160 gebruikte. Je kunt slechtere leermeesters hebben. De al genoemde armlift is simpel en doeltreffend. De armhoogte is niet instelbaar, wel kan de hele pook vanuit de armbasis worden verdraaid om het azimut van het element op de plaat optimaal in te stellen. Als je een ander element in wilt bouwen dan geeft de gebruiksaanwijzing daar duidelijke aanwijzingen voor alsmede een bruibaar schabloon voor instelling van de fouthoek. Prima.

Terug naar toen Helaas hebben geïntegreerde versterkers tegenwoordig vaker niet dan wel een pick-up ingang en moeten we in dat geval het signaal van MM of MC element doormiddel van een phonovoorversterker op lijnniveau brengen. Cambridge Audio voegde hiervoor de Azur 540P phonotrap bij de platenspeler. De 540P is alleen geschikt voor MM elementen en kost

€ 89. De schakeling is verregaand discreet en zit in een mooi metalen kastje met subtiel blauw ledje voorop. De 12 volt stekervoeding wordt achterop ingeplugd en hier vind je ook de netjes vergulde chassisdelen voor in- en uitgaande signalen alsmede een aardpunt. Als je in de toekomst met een MC element aan de gang gaat is het beter om voor de Azur 640P (€ 150) te kiezen, die zowel MM als MC versterking heeft. De prestaties van de 540P zijn uitstekend, geen waarneembare ruis en vervorming en een hoge mate van muzikaliteit, ruimtelijkheid en een stevige ‘drive’. Voor 90 euro weet ik zo gauw geen betere keus.

Voor wie? Een herintreder met een berg elpee’s op zolder die zijn pick-up al lang geleden vaarwel heeft gezegd, doet hier goede zaken. Is je huidige platenspeler aftands en het element gaar, ook dan is de TT50 een prima overweging. Laat je budget het toe, ga dan voor een speler met een goed moving coil element en de onvermijdelijk duurdere MC-phonotrap als je huidige versterker die niet heeft. Het is allemaal een kwestie van geld waar je voor kiest. Maar, en dat blijft onverlet, met deze platenspeler is het lekker dansen, sorry, afspelen van je gekoesterde zwarte goud. Voor meer informatie www.dimex.nl april 2009 - het vinyl tijdschrift  25

HVinT_0904_p014_015_R09A.indd 25

03-04-2009 11:12:43

- Reportage -

Goldring 2100

Goldring 2300

Goldring 2400

Goldring 2500

Goldring G1042

Goldring Eroica LX

De diamantbeurs Moeilijk om een naald in de hooiberg te vinden? Voor Tonar International al een halve eeuw geen probleem! Jules Schenck de Jong

E

r zijn een paar bedrijven in Nederland waar je een boek over zou kunnen schrijven. Ik doel hier niet op de economische grootgewichten, maar juist op de bedrijven die zich op geheel andere wijze onderscheiden vanwege hun ambacht of bijzondere collectie. Tonar International is zo’n bedrijf. Sinds 1954 vormen grammofoonnaalden, pick-up elementen en aanverwante accessoires de core business van dit in Amersfoort gevestigde bedrijf. Hiermee is Tonar al meer dan een halve eeuw een vertrouwd merk op het gebied van HiFi. Voor zowel gevestigde DJ-namen, particuliere vinyl liefhebbers en bakelieten 78-toeren platennostalgie is dit hét adres om in tijden van iPods en CDs nog aan die ene specifieke naald te komen. Voor HVT sprak ik met Glenn Libgott, directeur van dit toonaangevende bedrijf.

Tonar Op mijn eigen platenspeler speel ik mijn favoriete platen al jaren af met een Nagaoka element. Zo langzaamaan begon ik me echter wat zorgen te maken over de naaldslijtage. Eerlijk gezegd dacht ik niet dat ik voor dit 20 jaar oude element nog een vervangingsnaald zou kunnen vinden, maar niets bleek minder waar. Ik herinnerde mij toevallig nog een doosje van een vervangingsnaald voor een Sony-element dat ik bij het opruimen laatst tegenkwam. Het kenmerkende gouden kaartje dat hierin zat was van ‘Tonar’, het bekende merk bij eenieder die vroeger weleens in een platenwinkel of elektronicazaak kwam. Na een kwestie van ‘googelen’ werd dit voor mij een hernieuwde kennismaking met dit bedrijf. Even bellen met Tonar leerde mij dat de prijs van mijn Nagaokaelement na terugrekenen in guldens zelfs nauwelijks hoger bleek te zijn dan die van vóór het Eurotijdperk. Dat maakt nieuwsgierig. Op dus naar Amersfoort, want daar is het bedrijf nu gevestigd. In een modern kantoorpand is Tonar als vanouds nog altijd leverancier van audio, HiFi en video accessoires. Tevens is zij importeur van B-Tech ophangsystemen voor LCD en Plasmaschermen, Grado high-end hoofdtelefoons en Audio Technica platenspelers. Belangrijker voor U echter is dat het bedrijf nog steeds trouw is gebleven aan de oorsprong van het bedrijf, namelijk grammofoonnaalden en pick-up elementen in de ruimste zin des woords. Voor vrijwel alle platenspelers en jukeboxen kan Tonar nog naalden en

vaak ook de elementen leveren, zodat het nostalgische geluid van deze spelers niet verloren hoeft te gaan.

Retro Vooral in deze tijd waarin vintage en retro weer helemaal hot zijn en oude tijden doen herleven, halen mensen hun platenspeler van zolder om de hits van vroeger te beluisteren. Helaas wordt dit plezier al gauw ontnomen wanneer de naald of het element versleten blijkt te zijn. Onnodig belanden zo vele spelers op de schroothoop of op Marktplaats.nl, terwijl deze defecte elementen makkelijk door Tonar kunnen worden vervangen. “Wij hebben vrijwel alles op voorraad”, aldus Libgott, “zelfs zogenaamde merk of systeemelementen zoals die van Bang en Olufsen.” Ook de Philips steekelementen en schuifjes van de minder dure pick-ups zijn nog gewoon te verkrijgen. En over de prijs gesproken; een vervangingsnaald passend voor de Shure V15–III komt bijvoorbeeld op een krappe 40 euro. Niet duur. Het spreekt voor zich dat er geen tweede bedrijf is te vinden met dit uitgebreide leveringsprogramma. “Ons programma”, aldus Libgott, “omvat zo’n 1200 elementen en 1500 naalden.”

Accessoires In het leveringspakket van Tonar zitten ook nog alle denkbare accessoires voor alles wat met onderhoud en gebruiksgemak te maken heeft van platenspelers en grammofoonplaten. Denk bijvoorbeeld aan de Tonar Nostatic koolstofborstel, de Nostatic meelooparm, de Nagaoka reinigingsvloeistof voor naalden, de anti-statische binnenhoezen, een heuse, betaalbare platenwasmachine van Knosti, de Disco Antistat, waterpasjes, Shure naalddrukwegers, anti-statische matten, natuurlijk de oude bekende Nagaoka rolling cleaner platenreiniger van siliconen rubber die een aantal jaren geleden weer in productie is genomen en ook sinds kort high-end toonarmen! Inderdaad, naast versleten naalden en elementen is ook de platenspeler-arm na verloop van tijd gevoelig voor schade, wat vooral voor de duurdere spelers zonde is. Gelukkig zijn hiervoor bij Tonar vervangings-armen te krijgen. Ook wat betreft de vervanging van de snaar bij snaar aangedreven platenspelers biedt Tonar soelaas. Het bedrijf heeft de meest voorkomende types op voorraad. Kies hierbij wel zoveel mogelijk voor een originele snaar of een snaar die specifiek voor dat type bedoeld is. Vooral bij platte (Thorens) snaren is dat zeer belangrijk. Hierbij gaat het specifiek om de breedte en dikte van de snaar die niet mogen afwijken van het origineel.

26  het vinyl tijdschrift - april 2009

HVinT_0904_p026_029_R10.indd 26

06-04-2009 16:01:11

Grado Reference Platinum

Nagaoka MP-100

Anders is het wisselen van de snelheid alsnog niet mogelijk. Het mechaniek die de snaar op de motorpulley verplaatst, kan bij een onjuist vervaardigde snaar zijn werk niet doen en zal de snaar een kwartslag doen draaien, maar niet verplaatsen.

Grammofoonnaalden en elementen Ooit, om preciezer te zijn meer dan vijftig jaar geleden, is het bedrijf onder de naam Archer international (“oh ja!”) gestart met de verkoop van vervangingsnaalden voor de elementen van toen. De vervangingsnaald was toen nog niet gevat in het makkelijke schuifhoudertje welke we kennen van de MD (Magneto-Dynamische) elementen van nu. Nee, er moest geduldig gepriegeld worden om dat voor de bakker te krijgen. Deze naalden zijn overigens (ook) nog steeds te koop. Net zoals 98% van alle naalden voor kristal, keramische en MD elementen. Onvoorstelbaar dat het kan, maar het gebeurt. Sterker nog, je kunt zelfs Shibata-type vervangingsnaalden bestellen voor elementen die van oorspong alleen met een eenvoudige ronde naald of hoogstens een elliptische naald te verkrijgen waren. Voor de jukebox-verzamelaar zijn bij Tonar de meeste naalden en een groot aantal complete elementen nog steeds verkrijgbaar.

Wanneer en wat vervangen? Voor de gemiddelde platenspelergebruiker is het niet altijd éénvoudig om in te schatten wanneer en welk onderdeel van een platenspeler dient te worden vervangen. Glenn Libgott heeft gelukkig enige tips. Allereerst het element en de naald. “Naaldslijtage is onder een eenvoudige microscoop al redelijk zichtbaar. Toch kan het geen kwaad om een geoefend oog te laten kijken. Voor een element is dat lastiger te zien en zul je op het gehoor af moeten gaan. Elementen zijn vooral gevoelig voor vocht en condens op zolder en in kelders. Bij twijfel kun je dan beter tot vervanging over gaan. Vooral de goedkopere elementen van de massa spelers zijn vaak geen partij voor een hedendaags instap-element van bijvoorbeeld Goldring, Grado en Nagaoka.” Daarnaast verdient het plateaulager aandacht. “Vaak is de olie voor de broodnodige smering veranderd in een taaie, zeperige substantie. Soms is de olie ook gewoon verdwenen. Probeer zoveel mogelijk de oude olie te verwijderen. Ga zeker niet in de weer met naaimachineolie of slaolie. In ons programma verkopen wij ondermeer de olie van Quality Service als gedegen oplossing.” “Kijk ook kritisch naar de mat op het draaiplateau. Ook deze kan weleens verhard zijn of nog erger, vervormd. Vervanging is dan de enige juiste optie.” Tonar levert een eenvoudige oplossing, de Nostatic Mat of van Nagaoka een bijzonder fraai gehard glazen draaitafel mat - staat niet alleen gelikt, maar klinkt ook nog veel beter.

Nagaoka MP-110

Nagaoka MP-150

Nagaoka MP-200

Nagaoka MP-300

State of the art innovaties Naast het feit dat Tonar voor vrijwel elke platenspeler of jukebox een originele of vervangende naald kan leveren, staat het bedrijf niet stil. Met behulp van nieuwe innovaties wordt getracht de geluidskwaliteit zelfs te verbeteren. Toen Nagaoka een paar jaar geleden de nieuwe “state of the art” Nagaoka MP-100 serie elementen lanceerde kreeg Libgott een idee dat in de praktijk ook blijkt te werken. Tonar liet, passend voor deze nieuwe Nagaoka elementen een hele set naalden maken voor het afspelen van de oude bakelieten 78-toeren platen (o.a. voor mono: 1.0 mil (mil = 1/1000ste van een Inch) en voor 78-toeren: 2.0, 2.5, 3.0, 3.5 en 4.0 mil). Bij 78 toeren platen komt het namelijk vaak voor dat de slijtage zich in een specifiek gedeelte van de groefwand-hoogte bevindt. Dit komt doordat de bakelieten platen in het begin zijn afgespeeld met stalen naalden en met een naalddruk van zelfs 50 to 100 gram(!) is in de groef vaak veel- en onherstelbare schade ontstaan die de oorzaak is van het typerende ‘78 toeren geluid’. Door een dunnere- of dikkere naald toe te passen krijg je de mogelijkheid om de groef dieper of hoger af te tasten, op plaatsen waar de groef minder beschadigd is waardoor de kwaliteitsweergave dramatisch kan verbeteren. Een simpele oplossing, waarmee een probleem van veel bakeliet-liefhebbers wordt verholpen.”

Disc-Jockey’s Ook voor de DJ’s levert Tonar alle bekende merken DJ elementen en accessoires. Onder haar eigen brandname ontwikkelde Tonar zelfs een toonaangevende geel en rose gekleurde collectie elementen zoals de populaire Tonar Banana, de Diabolic en de Birdie-DJ, die in het clubcircuit een grote populariteit genieten.

Up-to-date Thans is Tonar, zoals gezegd, eveneens importeur van ondermeer B-Tech ophangsystemen, Grado high-end hoofdtelefoons en Audio Technica platenspelers. Met deze uitbreidingen van het assortiment gaat Tonar niet alleen met haar tijd mee, maar brengt zij ook de geluidskwaliteit naar een hoger niveau. Een absolute must voor muziekprofessionals, maar ook ideaal om thuis het gevoel te krijgen een concert in de huiskamer te beleven. Hiermee blijft niet alleen Tonar, maar ook U en Uw platenspeler in de 21e eeuw up-to-date, zodat U nog lang van Uw favoriete platen kunt genieten en Uw liefhebberij voor muziek kunt delen. Ik vind het een vondst dat ik ook mijn naald in de hooiberg bij Tonar heb weten te vinden. Keep ‘m spinning!

april 2009 - het vinyl tijdschrift  27

HVinT_0904_p026_029_R10.indd 27

06-04-2009 16:01:16

Nagaoka MP-500

Grado Statement Platinum

Teppaz Jupiter Jukebox

Tonar Banana

Grado Reference Platinum

Tonar Vinyline MC-MM voorversterker

Tonar Vinyline MC-MM voorversterker

Nagaoka GL-602 Crystal Mat

Nagaoka BN-7B schroefsetje voor elementen

Nagaoka DC-203 Recopak platen reinigingssysteem

Tonar DÇMag cassette type electronic demagnitizer

Tonar Cross-Balls waterpas

Tonar Nostatic Brush Koolstofborstel

Nagaoka AM-800 MKII Head and Capstan cleaner

Nagaoka AM-801 naald reinigings vloeistof

Tonar Classic brush fluweel

Shure SFG-2 naalddruk weger

28  het vinyl tijdschrift - april 2009

HVinT_0904_p026_029_R10.indd 28

06-04-2009 16:01:32

Tonar vervangingselementen assortiment

Tonar vervangingsnaalden assortiment

Nagaoka 78 toeren naalden voor MP-100 serie met verschillende tipafronding

Knosti Disco-Antistat Platenwasmachine

Instelsjabloon

AT-607 naaldreinigings vloeistof

Goldring Koolstof-fluweel platenborstel

Tonar Koolstof naalden reinigingsborstel

Nagaoka Rolling Cleaner - siliconen platenreiniger

Tonar TopQ High-End SME-type headshell

Tonar Nostatic Arm meelooparm

Tonar zwanehals lamp tafelmodel

Tonar SME type Shell

Tonar Aandrukgewcht 760 gram

Goldring platenhoezen papier-plastic

april 2009 - het vinyl tijdschrift  29

HVinT_0904_p026_029_R10.indd 29

06-04-2009 16:01:48

Groovy! Gisteren las ik dat we in 2008 weer meer zijn gaan kopen via internet. Ook zien we een verschuiving naar steeds duurdere artikelen. Hieruit blijkt dat het vertrouwen in de webwinkel groeit.

Jules Schenck de Jong

A

an het begin van deze eeuw was ik op een bijeenkomst waar marketing meneren met zelfstrijkende overhemden ons vertelden dat een webwinkel in Nederland nooit het succes van Amerikaanse webwinkels (Amazon) zou kunnen evenaren. De reden klonk zeer plausibel; in Nederland wonen we met z’n allen op een kluit en niemand woont te ver van een winkel, terwijl in Amerika de grote afstand tot een winkel wel een belemmering vormt. Daarnaast zijn we in Holland veel te nuchter en willen we onze aankoop direct hebben. Ook schenen wij het leuk te vinden om (fun) te shoppen in de fysieke winkels. Ik kon me dat toen helemaal voorstellen en knikte driftig mee met de retail goeroe die onder luid applaus het podium verliet. Deze ziener leek aanvankelijk gelijk te krijgen. Totale onzin! Maar dat weten we nu. Bij mij kwam de twijfel al na een aantal maanden toen de eigenaar van een tweedehands horlogewinkel in de Utrechtse Straat (Bob’s in A’dam) mij vertelde dat hij stopte, om virtueel door te gaan op internet. De reden was simpel. In de Utrechtse straat kwamen op een drukke zaterdagdag 100 mensen zijn winkel binnen terwijl op een drukke internetdag 10 keer zoveel bezoekers zich vergaapten aan de klassieke Rolexen, Longines en Omega’s. De omzet ging met een factor 20 omhoog. Vooral Amerikanen, Engelsen en Duitsers wisten de winkel te vinden. Daarnaast kreeg hij de beschikking over een vracht aan marketinginformatie waar hij de inkoop op kon afstemmen. De meest bekeken horloges waren immers ook de best verkochte. Simpel.

Experience Zo is vinylvinyl.nl een aantal jaren geleden ook ontstaan maar met een groot verschil. De oorspronkelijke winkel kennen we als Rik Stoet Audio en is wel gewoon naast de webwinkel blijven bestaan omdat audio nu eenmaal een experience

product is welke je moet ondergaan. Dat heeft voor klanten veel bijkomende voordelen. Hier is geen sprake van een webwinkel waar moeilijk contact mee te krijgen is. Je kunt er ook gewoon langs en weet dus waar je koopt en wat je koopt. Daarnaast heeft vinylvinyl ook veel op voorraad terwijl sommige webwinkels pas gaan bestellen als een artikel verkocht is. Het spreekt voor zich dat het aanbod van vinylvinyl.nl voor een belangrijk bestaat uit… vinyl. Vooral Pop, Jazz en Blues zijn over vertegenwoordigt in het ruime aanbod. Maar er is meer, veel meer. Zoals platenspelers. In het assortiment bevinden zich spelers van Clearaudio, Origin, Transrotor, VPI en Pro-Ject, oftewel in iedere prijsklasse een aantrekkelijk aanbod. Ook is welhaast ieder denkbaar accessoire leverbaar. Van platenwasser tot naalddrukweger, van vervangingsnaald tot Icon buizenversterkers. Allemaal via een druk op de knop te bestellen. Daarnaast is vinylvinyl. nl ook beslist voordelig te noemen. De Okki Nokki platenwasser die ik overal tegenkom voor 395 euro staat hier aangeboden voor 327 euro. Heeft u nog een Staton 681 triple E element? De naald (inclusief het bekende borsteltje) komt op 34 euro! Qua navigatie, zoeken en bestellen kunnen veel webwinkels nog wat leren van vinylvinyl.nl. Het zit allemaal even makkelijk en logisch in elkaar, zodat je net als vroeger in de virtuele platenbakken kunt snuffelen en makkelijk terug kunt in de menu’s. Als je al iets mist is het de virtuele mogelijkheid om in een doorrookt hok genaamd luistercabine de nieuwste van te beluisteren. Wel is een waarschuwing op zijn plaats, blijft goed rechts in uw scherm naar uw winkelwagen kijken want vooral het snuffelen in de virtuele platenbakken maakt hebberig en voor je het weet, puilt je winkelwagen uit. Iedere klant die voor meer dan 100 euro bestelt, kan de voortreffelijke Shure naalddrukweger erbij bestellen voor slechts 17 euro in plaats van 34 euro. Een hele dikke aanrader. Vinylvinyl.nl

30  het vinyl tijdschrift - april 2009

HVinT_0904_p030_Groovy.indd 30

06-04-2009 16:00:07

Spelers om mee te spelen?

Voor de verzamelaar? Toegegeven, als je de Transrotor draaitafels bekijkt zie je begerenswaardige verzamelobjecten. Toch is dat niet de essentie van een Transrotor. Wij maken met precisie en ziel de mooiste platenspelers om naar te luisteren. Het kijkplezier komt toch echt op de tweede plaats. Laat u niet afleiden door de verbluffende looks maar laat u verleiden door de muziek. Neem de proef op de som en bezoek de Transrotor dealer. Voor alle informatie kunt u terecht op www.monitoraudio.nl

Voor de muziekliefhebber! HVinT_0904_p031_ADV_Monitoraudio.indd 3

03-04-2009 16:12:45

C

M

Y

CM

MY

CY CMY

K

WERELDRECORD gelijkloop!

Loopwerk Innovation

De nieuw ontwikkelde OSC motorregeling (optical speed control) garandeert buitengewone gelijkloopeigenschappen bij het Innovation loopwerk. De Innovation beschikt over de nieuwe en uiterst stille gelijkstroommotor en het door Clearaudio gepatenteerde CMB magneetlager voor wrijvingsloze loop van het plateau. De enige maat is in de maat. Clearaudio!

[email protected] - www.audioclassics.nl - +31 (0)10 4654833 [email protected] - www.technologydistribution.be - +32 (0)3 2163934 Made in Germany

HVinT_0904_p032_ADV_Clearaudio 3

www.clearaudio.de www.analogshop.de

03-04-2009 13:02:28