Eindrapport Project NetSchool in Limmel en Nazareth 2004/2005
http://www.NetSchool.Buurtplein.nl Senioren en basisschoolleerlingen leren samen omgaan met computers, Internet & e-mail
K.G.E.M. Snijders & Dr. R.M. Walczuch University of Maastricht Faculty of Economics & Business Administration Department of Accounting & Information Management Maastricht Accounting, Auditing and Information Management Research Center (MARC) Postbus 616 6200 MD Maastricht
[email protected]
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
Juli 2005
Samenvatting Eindrapport gebaseerd op projecten NetSchool 1 (pilot) & 2
Kennis van moderne informatie- en communicatie technologie is onontbeerlijk in de hedendaagse maatschappij. Kinderen kunnen er maar beter zo vroeg mogelijk mee leren werken voor het verloop van hun verdere maatschappelijke carrières, terwijl senioren die in de pas willen blijven lopen met de nieuwste technologische ontwikkelingen (en met hun kleinkinderen) er eveneens verstandig aan doen om een inzicht te verwerven in de werking en vooral mogelijkheden van de computer, het Internet en een breed scala aan technologische ontwikkelingen. De Gemeente Maastricht heeft een aantal jaren terug geprobeerd deze beide doelgroepen de mogelijkheid te bieden om kennis te maken met moderne ICT toepassingen door de start van het project NetSchool@Maastricht op 1 juli 2001. In twee zogenaamde brede (buurt)scholen binnen de grenzen van de stad is geprobeerd beide leeftijdsgroepen gezamenlijk wegwijs te maken in het gebruik van computers, Internet en e-mail, met als uiteindelijke doel een inter-generationele website. Door op een centrale plaats (het zogenoemde digitale buurtplein) in de wijk samen te komen en samen te werken aan een project is geprobeerd de sociale en technische vaardigheden van de kinderen en de sociale band tussen senioren en junioren uit dezelfde buurt te versterken. Dit in combinatie met het wegwijs maken in de wereld van moderne begrippen als Internet, e-mail, scanners en digitale camera’s. Nu ruim 2 jaar later is het project herhaald onder dezelfde naam en vergelijkbare omstandigheden; met als voornaamste doel om te behaalde resultaten te vergelijken met het pilot project en hieruit eventueel een vernieuwde conclusie te trekken. Deze eindrapportage beschrijft het doel, opzet en uitvoering van het project, inclusief de ervaringen en resultaten van deelnemers en partners van het project, gezien vanuit het perspectief van de projectleider en deelnemers. Tevens zijn er enkele paragrafen toegevoegd met daarin de beoordelingen van de deelnemers (zowel kinderen als senioren) en een bespreking van de resultaten. Tot slot is het doel van dit rapport de ervaringen en resultaten te evalueren en verwerken in een aanbeveling voor een eventuele voortzetting van het NetSchool project.
2
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
Juli 2005
Inhoudsopgave
Samenvatting.............................................................................................................. 2 Inhoudsopgave ........................................................................................................... 3 1
Inleiding: NetSchool@Maastricht .................................................................... 4
2
Projectopzet..................................................................................................... 7
3
4
2.1
Algemeen ................................................................................................. 7
2.2
Partners .................................................................................................... 7
2.3
Projectfase 0............................................................................................. 8
2.4
Projectfase 1........................................................................................... 10
2.5
Projectfase 2........................................................................................... 13
2.6
Projectfase 3........................................................................................... 15
Ervaringen & Resultaten.................................................................................... 18 3.1
Projectfase 4........................................................................................... 18
3.2
De interviews: de junioren ...................................................................... 18
3.3
De interviews: de senioren ..................................................................... 20
Conclusie & Aanbevelingen............................................................................... 22 4.1
Algemeen ............................................................................................... 22
4.2
Het cursusboek....................................................................................... 23
4.3
De cursusplanning & personele invulling ................................................ 23
4.5
Technische Infrastructuur ....................................................................... 24
4.6
Samenvatting.......................................................................................... 24
Bijlage 1: Opzet & Tijdsplanning............................................................................... 26 Bijlage 2: Financieel overzicht .................................................................................. 27 Bijlage 3: Documenten ............................................................................................. 28 Bijlage 4: Deelnemers .............................................................................................. 32
3
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
1
Juli 2005
Inleiding: NetSchool@Maastricht
Onlangs was op het Internet het volgende bericht te lezen: “Bijna vier miljoen Nederlanders zonder Internetervaring”.
1
Een dag eerder “Ruim 96% van alle
jongeren boven de 12 jaar gebruikt internet(chat)”.2 Onlangs werd bekend dat het Jeugdjournaal haar chatbox gesloten heeft wegens ongewenst gedrag van volwassenen, dit gevolgd door een documentaire van het programma Netwerk over het Internet gedrag van jonge kinderen. Eens in de zoveel tijd duikt er een stroom op van dit soort berichten en geeft aan dat het Internet en aanverwante onderwerpen nog altijd hoog op de agenda staan ondanks het feit dat het vernieuwende aspect er wel een beetje af is. Deze nieuwsberichten sluiten goed aan bij het NetSchool project, zeker nu deze berichten juist gericht zijn op jongeren en senioren. Uit het eerste artikel blijkt namelijk dat Internet gebruik onder senioren
een
enorme
vogelvlucht
heeft
doorgemaakt de afgelopen jaren, en dat inmiddels 19% van alle 65-plussers enige internetervaring heeft, wat neerkomt op een stijging van 36% in 3 jaar (tegenover 9%) voor de rest van de bevolking. Volgens het CBS levert de mogelijkheid om andere locaties dan in eigen huis te internetten een substantiële bijdrage aan deze stijging, iets wat een duidelijk gevolg is van NetSchool en soortgelijke initiatieven. Ondanks deze mooie cijfers blijft de onbekendheid van senioren met computers een bekend probleem, aangezien deze oudere doelgroep nagenoeg geen of weinig kennis maakt met de vernieuwingen op het gebied van digitale informatie en communicatie voorzieningen. Jongeren hebben daarentegen vanaf hun prille jeugd, thuis, bij vrienden of op school, kennis en vaardigheden ontwikkeld in de omgang met computers, Internet en andere technologische ontwikkelingen. Daarom is er op het gebied van nieuwe, innovatieve communicatie technologieën naast een generatiekloof ook een leeftijdskloof te ontdekken. Om zowel de kloof tussen mensen mèt en zònder kennis van nieuwe ICT mogelijkheden als de kloof tussen jong en oud te dichten is het project NetSchool bedacht.
1 2
http://www.nu.nl/news/540026/50/Bijna_vier_miljoen_Nederlanders_zonder_internetervaring.html http://www.revenew.nl/nieuws_vervolg.php/19
4
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
Juli 2005
NetSchool@Maastricht; in 2002 opgestart door het (toenmalige) International Institute of Infonomics van de Universiteit Maastricht en gefinancierd door de Gemeente Maastricht, fungeerde drie jaar geleden als eerste inhoudelijk pilot-project omtrent de invulling van de digitale buurtpleinen in Maastricht. In het kader van het Grote Steden & Integratie Beleid, geïnitieerd door Minister van Boxtel(Grote Steden en Integratiebeleid), worden op verschillende plaatsen in het land laagdrempelige inloopruimtes met moderne computerfaciliteiten gerealiseerd. Deze zogenaamde digitale buurtpleinen (ook wel digitale trapvelden genoemd) hebben als doel de bewoners uit bepaalde buurten de mogelijkheid te bieden om te leren omgaan met moderne informatie en communicatie technologieën. In 2001/2002 is het project voor het eerst uitgevoerd in scholen in Itteren en Heugemerveld. Nu, in 2004/2005 is het project voor de tweede keer van start gegaan, dit keer op basisscholen
in
Limmel
en
Nazareth
(beide
basisschool
‘t
Spoor).
Het project NetSchool@Maastricht, wat uniek in zijn soort is, zorgt ervoor dat op 2 scholen in de gemeente Maastricht die het brede school concept toepassen tegelijkertijd aan zowel de leerlingen uit groep 6 & 7 (9-11 jaar) van de betreffende basisschool als aan senioren (55+) uit dezelfde buurt een cursus wordt aangeboden. Tijdens de lessen komen op de eerste plaats de basis computervaardigheden (Microsoft Windows, Verkenner, Paint, MS Word) aan bod en vervolgens worden de mogelijkheden van het Internet (surfen met Internet Explorer, zoeken me www.google.com)en e-mail verkend. In dit 2e project wordt in vergelijking met ruim twee jaar geleden meer de nadruk gelegd op moderne multimediale aspecten zoals de mogelijkheden van printers, scanners en digitale camera's. Uiteindelijk zullen de senioren en de leerlingen in koppels bestaande uit één senior en één junior samen een echte website realiseren, die vervolgens als onderdeel van de algemene NetSchool informatiewebsite (www.netschool.buurtplein.nl) zullen worden gepubliceerd. De cursus bestaat uit 2 delen: een aparte training van 8 weken voor beide groepen afzonderlijk en vervolgens ongeveer 7 weken samenwerking voor de realisatie van de gezamenlijk ontworpen website, waarbij de onderwerpen in overleg zullen worden vastgesteld. Het project kan zodoende worden gezien als een voorbeeld van een intergenerationele activiteit, waarbij jongeren en ouderen leren omgaan met de computer en Internet en tegelijkertijd uit sociaal oogpunt ervoor zorgt dat de twee generaties dichter bij elkaar komen te staan. Het uitwisselen van kennis, ervaring en 5
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
Juli 2005
vaardigheden op een plezierige manier staat hierbij voorop. De gedachte achter NetSchool is, dat de twee generaties veel van elkaar kunnen leren. De Senioren leren hun angsten te overwinnen als zij zien hoe angstvrij de kinderen met de technologie omgaan. En de kinderen kunnen van de senioren leren, dat de computer niet alleen speelgoed is maar wel degelijk een echt hulpmiddel is bij het vergaren van informatie, schrijven en communiceren.
6
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
2
Projectopzet
2.1
Algemeen
Juli 2005
Officieel zijn de voorbereidingen van het project NetSchool deel 2 definitief gestart op 1 september 2004 (zie bijlage 1). Hoewel al na het succesvol afsluiten van NetSchool deel 1 de voorbereidingen zijn gestart voor een vervolg is dit moeizaam verlopen. Na overleg met de gemeente en betrokken partners is besloten dat het NetSchoolproject voortgezet zou worden in de wijken Limmel en Nazareth mede gefinancierd door Buurt aan Zet (BAZ). Problemen rondom de definitieve financiering en vooral de operationele opzet wat betreft de aanwezigheid van de technische benodigdheden zoals computers etc., en de inrichting van de leslokalen hebben ertoe geleid dat het tot begin 2004 geduurd heeft totdat er daadwerkelijk een contract getekend is. De Universiteit Maastricht neemt in dit project puur en alleen het uitvoerende gedeelte voor haar rekening en was niet verantwoordelijk
voor
de
opzet
en
inrichting van lokalen zoals eerder beschreven.
De
inrichting
van
de
lokalen inclusief computers, printers en internetverbinding werd verzorgd door de beide basisscholen in samenwerking met Stichting Trajekt aangezien in beide locaties het digitale buurtplein is gehuisvest. In de zomer van 2004 is binnen de Universiteit Maastricht een projectleider gevonden en daarmee is het project officieel van start gegaan per 1 september.
2.2
Partners De volgende partners nemen deel aan de uitvoering van het NetSchoolproject 2004/2005:
•
De Gemeente Maastricht als opdrachtgever; o Dienst Onderwijs, Cultuur, Welzijn & Sport (OCWS) vertegenwoordigd door Mevr. Muizelaar en Dhr. Frenzel
7
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
Juli 2005
o Bureau buurtgericht werken vertegenwoordigd door Mevr. te Boekhorst (stadsdeelleider Maastricht Noord-Oost) •
Het research institute MARC (Maastricht Accounting, Auditing and Information Management Research Center) van de Universiteit Maastricht als uitvoerder, vertegenwoordigd door Dr. Walczuch (Verantwoordelijke) en Kristiaan Snijders (Projectleider)
•
Basisschool
’t
Spoor
(projectlocaties
Limmel
&
Nazareth)
met
als
contactpersonen Ellen Willems (Limmel) en Huub Nelissen (Nazareth) •
Stichting Trajekt Maastricht, vertegenwoordigd door Ed Kemmerling en Alfred Hoeberechts
•
Buurtraden Limmel en Nazareth vertegenwoordigd door vrijwilligers Jean Muijtjens en Math Dupuis
•
Digitale Buurtpleinen Maastricht voor het beheer en hosting van de op te zetten website, vertegenwoordigd voor Ron Aardening (Aardening & Company)
2.3
Projectfase 0
De eerste projectfase is volledig toegewijd aan de voorbereiding van het project. De nieuw aangestelde projectmanager leest zich de eerste tijd in, over het eerste NetSchoolproject, de gedachte erachter en ontwikkelt een visie voor het tweede NetSchoolproject. Enkele gesprekken met Mevr. Walczuch en een verhuisdoos vol met documentatie van het eerste NetSchool project, met als belangrijkste document het eindrapport zorgen ervoor dat de projectmanager weet wat zijn functie inhoudt. In deze fase zal de projectopzet in meer detail uitgewerkt worden en wordt een tijdsschema en financieel plan opgesteld. Op 21 september 2004 vindt de eerste bijeenkomst plaats met alle partners van het project met als doel een eerste kennismaking en verduidelijking van de plannen. Na een korte introductieronde wordt het geheugen opgefrist over NetSchool en worden in samenspraak met de locatieleiders van de basisscholen de dagen en tijden vastgelegd. Uit praktisch oogpunt komen onderstaande tijden naar voren Cursustijden Limmel (Basisschool het Spoor locatie Limmel): • Deel 1 voor alle leerlingen van groep 6: 1 nov t/m 22 dec, wekelijks onder schooltijd op maandagmiddag • Deel 1 voor senioren: 1 nov t/m 22 dec, iedere maandag tussen 15:15 en 16:45
8
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
•
Juli 2005
Deel 2 voor leerlingen en senioren: 10 jan t/m 11 maart (niet in vakantie) maandag tussen 15:15 en 16:45
Cursustijden Nazareth (Basisschool ’t Spoor locatie Nazareth): • Deel 1 voor alle leerlingen van groep 6: 1 nov. t/m 22 dec., wekelijks onder schooltijd op dinsdagmiddag. • Deel 1 voor senioren: 1 nov. t/m 22 dec., iedere dinsdag tussen 15.30 en 17.00 • Deel 2 voor leerlingen en senioren: 10 jan t/m 11 maart ( niet in vakantie) dinsdag tussen 15.30 en 17.00 Er wordt besloten om het eerste deel voor de kinderen gewoon onder schooltijd te geven aangezien iedere leerling hieraan zal mee doen en dit als een soort van computerles gezien kan worden. Dit betekent dus een verplichte aanwezigheid voor alle leerlingen. Voor het tweede deel van het project vindt de inschrijving op vrijwillige basis plaats en zal een inschrijvingsformulier worden ontworpen. Tevens wordt er gekeken naar vrije dage, vakanties, andere schoolactiviteiten en inlooptijden van het digitale buurtplein. Uiteindelijk heeft dit geleidt tot bovenstaand rooster. De duur van de lessen wordt door de projectleider voorgesteld naar aanleiding van adviezen uit het vorige NetSchoolrapport. Er wordt afgesproken
dat
er
een
eenvoudig
leesbare brief aan alle leerlingen van groep 6 in Limmel en combinatieklas 6/7 in Nazareth uitgedeeld zal worden. Iedere leerling mag zelf een senior aandragen maar is niet verplicht daartoe, de projectleider zal zorg dragen dat er genoeg senioren aan het project zullen meedoen. Rekeninghoudend met het aantal computers wordt de inschrijving voor het tweede deel gezet op maximaal 9 leerlingen en 9 senioren per locatie. De aankondingingsbrief + inschrijvingsformulier zal nog door de locatieleiders bekeken worden alvorens ze worden uitgedeeld aan de leerlingen en er wordt afgesproken om posters op te hangen op beide locaties om het project en de inschrijving te promoten. De contacten met de buurtraad zullen aangehaald worden om via die weg de benodigde senioren te informeren. Wat betreft het format van de cursus en vooral het tweede deel wordt besloten om de dezelfde opzet als in het eerste project te kiezen en de koppels van junior en senior een website te laten bouwen. Er mag een eigen onderwerp gekozen worden maar er zal sterk worden gestuurd in de richting van bijv. een (sociaal) probleem, iets uit de
9
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
Juli 2005
buurt, over de basisschool of andere interessante onderwerpen. De altijd populaire paarden&honden onderwerpen zullen worden vermijd omdat zij geen toegevoegde waarde hebben voor de buurt. Een projectschema in combinatie met bovenstaande cursustijden leiden tot een definitief tijdsschema (zie bijlage 1). Er wordt ook alvast een eerste contact gelegd met Ron Aardening, de beheerder van het digitale buurtplein en tevens het internethosting bedrijf van deel 1 van NetSchool. Er wordt met hem besproken of hij weer NetSchool wil hosten en of hij daarvoor een offerte wil opmaken. Er wordt besproken dat maximaal 18 teams een eigen account nodig zullen hebben om hun website in Frontpage formaat te kunnen opslaan. Dit alles blijkt vrij simpel te regelen te zijn. Daarnaast is de vraag of de uiteindelijke NetSchool website geïntegreerd zal kunnen worden in www.buurtplein.nl. Aangezien de heer Aardening de website van het digitale buurtplein beheert zal dit niet een zodanig probleem worden maar dit moet wel nog goedgekeurd worden door de online buurtredacties, wat na verwachting echter geen problemen zal opleveren.
2.4
Projectfase 1
Met nog een maand te gaan voordat de lessen van start gaan dienen er nu een aantal dingen snel geregeld te worden. Naar aanleiding van het eerste NetSchool project is duidelijk gebleken dat minimaal 2 tutoren nodig zijn om de cursus fatsoenlijk te laten verlopen. Het is de bedoeling dat de projectleider “les geeft” en laat zien wat de bedoeling is en dat de tutoren rondlopen om junioren en/of senioren te helpen. Daarnaast kunnen zij ook de rust bewaren tijdens de lessen met alleen kinderen en voor een gezellig praatje zorgen bij de seniorenlessen. Er worden affiches gemaakt voor de vacature van tutor en er wordt de hulp van InterUM ingeschakeld. Na de benodigde gegevens (tijden, salaris en taakomschrijving) te hebben verstrekt worden uiteindelijk 4 kandidaten voorgedragen. Na korte sollicitatie gesprekken worden hieruit 2 mensen geselecteerd. De keuze valt op Sam Renkema en Charlotte Schoonbrood. Naast het feit dat zij prima kandidaten zijn, zijn zij de enigen die op alle cursustijden beschikbaar zijn. Bijkomend voordeel is dat Sam al eerder met kinderen gewerkt heeft en dat Charlotte het “Maastrichts dialect” beheerst, iets wat altijd van pas kan komen bij zowel de junioren als de senioren. Daarnaast beheerst zij ook het programma Frontpage bijzonder goed, wat van pas komt bij het tweede deel van de cursus.
10
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
Juli 2005
Ondertussen gaat de promotie en werving van deelnemers gewoon door. Echter al snel blijk dat het lastig gaat worden om voldoende senioren bij elkaar te krijgen. In de uitnodigingsbrief wordt de kinderen gevraagd om bijv. hun opa/oma, buurman etc. mee te nemen als projectpartner om zo aan een groot aantal senioren te komen. Uiteindelijk schrijven zich in Limmel 9 junioren (waarvan 5 met een senior) in en in Nazareth slechts 6 (waarvan 2 met senior). Besloten wordt dat dit wat betreft de junioren wel voldoende is echter dienen er wel meer senioren zich aan te melden. Op 19 oktober is er een tussentijds buurtplein overleg waarbij het probleem rondom de aantallen senioren inschrijving aan de kaak wordt gesteld; we zitten nog maar 2 weken van de deadline vandaan. Math Dupuis levert nog 2 namen van senioren die willen deelnemen en Ed Kemmerling belooft via Trajekt op zoek te gaan naar nog meer mensen. Een emailtje naar Trajektvrijwilliger Alfred Hoeberechts levert gelukkig meer op. Hij is in het bezit van een lijst met adressen van mensen die regelmatig het digitale buurtplein bezoeken en ook andere cursussen hebben gevolgd. Een dag later word er nog een informatiebrief verstuurd naar deze lijst met mensen. Deze worden enkele dagen later gebeld door de projectleider met een mondelinge toelichting en de garanties voor gratis deelname met koffie/thee/fris en een pauze van een kwartier om de sociale contacten te onderhouden. Uiteindelijk levert dit voldoende senioren (9 voor Limmel en 6 voor Nazareth) op voor beide locaties en wordt de deelnemerslijst vastgesteld (zie bijlage 4). Een even zo belangrijk punt is het cursus materiaal. Hoewel er uit het eerste NetSchool project een behoorlijke cursusbundel is achtergebleven, dient deze op een aantal punten wat aangepast te worden. Toevallig is het besturingssysteem op de locaties hetzelfde (nl. Windows 98) maar het streven van dit NetSchool project is om meer de nadruk te leggen op nieuwe multimediale toepassingen die gebruikt kunnen worden bij het ontwikkelen van de website, zoals scanner en digitale camera. Daarnaast worden nieuwe ontwikkelingen erin verwerkt zoals webmail (van mijnplein.nl) en google.nl. De projectleider maakt een afspraak met de heer Heykens uit Beek, een voormalig Seniorweb medewerker die zijn eigen cursusmateriaal 11
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
Juli 2005
ontwikkeld heeft en ook geholpen heeft bij het cursusmateriaal van NetSchool 1. Hij blijkt echter te zijn overgestapt naar Windows XP en kan daarom niet bijzonder veel meer betekenen. In de eerste paar hoofdstukken moest niet zoveel veranderd worden. Hier gaat het meer om de extra’s die we in dit NetSchool project willen aanbrengen. Een kort overzicht van de inhoud van de cursusbundel vindt u hier: •
Hoofdstuk 1: Eerste kennismaking met de computer, starten en afsluiten, de muis en toetsenbord; oefenen met patience
•
Hoofdstuk 2: Een praktijkles over “het bureaublad”, werken met een simpele tekstverwerker, kopiëren en plakken van tekst, opslaan van bestanden
•
Hoofdstuk 3: Werken met programma’s, de menubalk, werken met tekenprogramma Paint
•
Hoofdstuk 4: Wat is het Internet en hoe werkt de Internet Explorer
•
Hoofdstuk 5:
Wat is e-mail, het aanmaken van een e-mail adres bij
mijnplein.nl het lezen en versturen van e-mail, het adresboek bijwerken en bijlagen versturen •
Hoofdstuk 6: Hoe zoek je dingen op Internet, het gebruik van zoekmachines en www.google.nl; opslaan van webpaginas en plaatjes
•
Hoofdstuk 7: Een begin met Frontpage Express, de basisbeginselen van een webpagina, hyperlinks en plaatjes
•
Hoofdstuk 8: Een bijzonder gedetailleerde gebruiksaanwijzing van de scanner en de digitale camera die voor het project gebruikt zullen worden.
•
Appendix: Woordenlijst met veelgebruikte computertermen in begrijpbare taal
Vooral in de hoofdstukken 5 t/m 8 zijn grondige veranderingen aangebracht en nieuwe elementen aan toegevoegd. Er zijn twee versies van de cursusbundel; een voor senioren en een voor junioren. De eerstgenoemde is wat uitgebreider uitgevoerd en er wordt soms dieper op de zaken ingegaan wat betreft het hoe&waarom achter bepaalde computerhandelingen. Op 28 oktober zijn de cursusbundels klaar om gedrukt te worden. Gedrukt worden 15 senior boeken en 40 junior boeken alle in stevige ringband met plastic kaft zodat de bundels een tijdje mee kunnen gaan en ook na de cursus bewaard kunnen worden, iets wat ook duidelijk als wens uit NetSchool 1 naar voren is gekomen.
12
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
Juli 2005
Uit een inventarisatie van eventuele technische benodigdheden blijkt dat er op de locatie Limmel een laptop en een beamer aanwezig zijn. Deze zijn eigendom van Trajekt maar mogen door NetSchool op beide locaties gebruikt worden.
2.5
Projectfase 2
Op 2 november gaat het project definitief van start. Voor de leerlingen vindt dit plaats onder schooltijd, het laatste schooluur van de maandag (Limmel) en dinsdag (Nazareth). Na een korte introductie van de projectleider en de 2 tutoren worden de cursusboeken uitgedeeld en gaan we van start met de 1e les. Al snel blijkt dat bij het omgaan met jonge kinderen een grote dosis geduld en improvisatie vereist is. Niet geheel onverwacht blijkt het een illusie te zijn om iedere les precies het cursusboek te volgen aangezien de lessen vrijwel nooit een uur in beslag nemen en sommige hoofdstukken, zoals het openen van een e-mailadres juist veel meer tijd vergen. De eerste paar hoofdstukken die puur de basis van de computer behandelen worden door de kinderen niet bijzonder interessant gevonden en vaak wordt al snel gevraagd om spelletjes of chatprogrammas. Dit in combinatie dat het vaak rumoerig is in de klas door de grote hoeveelheid leerlingen (20 leerlingen op 9 computers), waaronder enkele raddraaiers, en het kleine oppervlak zorgen ervoor dat de projectleider besluit om na enkele lessen de klas op te delen in 2 groepen en deze allebei een halfuur intensief bezig te houden. Na de les over tekstverwerken wordt er besloten om de volgende les een kleine toets (zie bijlage 3) te houden om eens te kijken wat de leerlingen hebben opgestoken en hun toch het idee te geven dat de cursus een serieus karakter heeft en dat het niet de bedoeling is om er met de pet naar te gooien. Dit effect lijkt bereikt ook al zijn de toetsresultaten niet echt wat ervan verwacht werd. Veel kinderen hebben bij alle vragen veel hulp nodig van de tutor en kunnen zelfs met behulp van de cursusbundel, waarin alles letterlijk staat, de vragen niet beantwoorden. Desondanks zijn er genoeg kinderen serieus geïnteresseerd en zeker bij hoofdstukken 5 en 6 waarin het Internet actief gebruikt wordt en een e-mail adres geopend wordt doen de leerlingen goed mee. Het idee om eerst met de beamer op de muur de dingen voor te doen bij de leerlingen en daarna hen het zelf na te laten doen blijkt ook niet echt te werken omdat het niet stil wordt tijdens het uitleggen en de kinderen er meer lol aan beleven om het zelf uit te zoeken na een korte mondelinge uitleg van de projectleider. Gevolg is wel dat de 2 tutoren vrij druk zijn om iedereen te helpen met hun vragen. De lessen waarin de
13
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
Juli 2005
scanner en de digitale camera worden behandeld zijn lastig praktisch uit te voeren aangezien er van de apparaten maar 1 voorhanden is en het lastig is om een groep van een aantal kinderen hun aandacht er bij te laten houden. Dit geldt zeker in Limmel, waar het overwicht van de leraar niet echt kan bijdragen tot de rust in de klas. Voor Nazareth geldt dat de leerkracht de zaak goed onder controle heeft en leerlingen die zich niet kunnen gedragen worden uit de klas verwijderd. Voor de laatste hoofdstukken (camera, scanner, homepage bouwen) geldt dat de leerlingen die zich hebben ingeschreven voor het 2e deel van de cursus extra aandacht krijgen aangezien zij dit straks ook tegen hun senior partner moeten kunnen uitleggen. Voor de senioren geldt dat zij het eerste deel van de cursus na schooltijd volgen. Ook
zij
krijgen
een
uitgebreide
introductie van het projectteam en er wordt hen duidelijk uitgelegd wat het doel van het NetSchoolproject is. Het kennismaken
met
computers
en
samenwerken en hopelijk leren van kinderen. Al gauw blijkt dat er een redelijk verschil zit in de ervaringen die mensen hebben met de computer. Waar sommigen blijkbaar al meerdere cursussen gevolgd hebben, hebben anderen nog nooit een muis vastgehouden. Dit vergt wat individuele aandacht, zeker als mensen ook nog last hebben van ouderdomsklachten zoals reuma en trillende handen, wat het bedienen van muis en toetsenbord lastig maakt. Gelukkig is het aangenaam rustig tijdens de lessen met de ouderen en kunnen de tutoren en de projectleider iedereen op maat helpen. De seniorcursisten zijn erg te spreken over het cursusboek en iedere les wordt begonnen met een herhaling van wat de vorige les geleerd werd en een visuele introductie via de beamer op de muur. Daarna gaan de senioren zelf aan de slag met het cursusboek. De aanwezigheid van de senioren is bijzonder goed te noemen ten opzichte van het vorige NetSchoolproject. De koffiepauzes
worden
benut
voor
de
nodige
onderlinge
conversaties
over
kleinkinderen etc. en ook regelmatig komen senioren met specifieke computervragen en problemen waar ze thuis tegenop zijn gelopen. Opvallend is dat een groot aantal senioren zich uitgebreid laat voorlichten over het aansluiten van Internet en kopen van een nieuwe pc. Het gedeelte van de cursus waarin de scanner en digitale 14
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
Juli 2005
camera wordt behandeld is voor veel senioren een openbaring en zij zijn blij dat ze hiermee kennis hebben gemaakt en dat het eigenlijk allemaal toch wel simpeler blijkt te zijn dan dat ze verwacht hadden. Vlak voor de kerstvakantie hebben zowel de senioren als de kinderen de volledige cursusbundel doorgewerkt en zijn ze klaar om aan deel 2 van de cursus te beginnen.
2.6
Projectfase 3
Begin 2005 gaat deel 2 van de cursus van start. Dit is het gedeelte waar het eigenlijk om draait binnen de gedachte van NetSchool. Dit gedeelte van de cursus vindt plaats buiten schooltijd meteen na de lessen in teams van 1 senior en 1 junior. Bij de eerste bijeenkomst van het 2e deel worden de teams geformeerd, iets wat weinig problemen oplevert aangezien een groot deel van de leerlingen zijn eigen opa of oma heeft meegenomen. De overige leerlingen worden door de projectleider verdeeld, een beetje rekeninghoudend met de karakters van de kinderen en hun beoogd teampartner. De eerste les staat in het teken van het uitleggen van wat de bedoeling is. De teams moeten samen een onderwerp verzinnen waarover ze een website willen maken, de junior is verantwoordelijk voor het meer technische gedeelte (de computer) en de senior houdt het overzicht en zorgt voor een gestructureerde aanpak. Het is de bedoeling dat de senior zich ook met de computer bemoeit en dat de junior hem daarbij helpt en stuurt. Vanaf het begin wordt het gebruik van multimediale aspecten zoals de scanner en de digitale camera gestimuleerd zodat het een kleurrijke website wordt en het geheel een gevarieerde ervaring wordt, meer dan alleen “typwerk”. Verder wordt er aangemoedigd om met elkaar te communiceren via de zelf opgezette emailadressen uit het eerste deel van de cursus. Eerste hobbel is het verzinnen van het onderwerp. Zoals al eerder gezegd, is het de bedoeling dat de website iets toevoegt aan wat er al bestaat op het Internet en dus niet de zoveelste website over paarden, konijnen en voetbal wordt. Voor een aantal teams levert dit toch een probleem op en tijdens de tweede bijeenkomst probeert Dr. Walczuch samen met de projectleider de teams met minder originele ideeën in de goede richting te sturen. Aangemoedigd worden websites over de school, de buurt, actuele sociale problemen. Hoewel niet iedereen dit oppikt en vooral het onderwerp “tsunami” erg populair is heeft na 2 lessen iedereen definitief een onderwerp. Vooral de teams met onderwerpen die wat meer voor de hand liggen als darten, voetbal en ballet worden gestimuleerd om samen op pad te gaan (het inter-generationele
15
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
Juli 2005
aspect) en bijv. interviews te houden of met de digitale camera foto’s te maken van hun trainingen. Lessen 2 en 3 worden vooral besteed aan het zoeken naar informatie en het opstellen van een overzicht wat er allemaal op de site moet komen te staan. Al gauw blijkt een enorm verschil tussen de teams; waar sommige pagina’s vol weten te typen hebben andere teams na 4 lessen amper een pagina vol informatie en/of plaatjes. De projectleider en de 2 tutoren proberen deze teams te helpen met het geven van ideeën en het opzetten van een kleine lay-out voor de website. Sommige senioren voelen zich niet geheel comfortabel in hun rol om overzicht te houden en laten ook al het computergebruik aan de junior over. Waar mogelijk probeert het projectteam dit bij te sturen maar dit lukt niet altijd. Sommige teams maken met regelmaat gebruik van de scanner en digitale camera terwijl andere teams hier kennelijk geen behoefte aan hebben. De aanwezigheid van de teams is over het algemeen vrij goed,
er
zijn
echter
een
paar
probleem teams waarvan de senior vrijwel niet aanwezig is, door ziekte of de junior niet meer gemotiveerd blijkt te zijn en niet meer komt opdagen. Dit wordt met de locatieleider van de basisschool besproken, en na een kort telefoontje met de ouders blijken de problemen opgelost te zijn. Slechts een team weet helemaal geen website te produceren door een combinatie van omstandigheden. Lessen 4 en 5 worden besteed om de stukken tekst en plaatjes met behulp van het programma Frontpage express tot een website te maken om deze klaar te maken voor het Internet. Voor veel teams blijkt dit echter te technisch te zijn en zij hebben veel hulp nodig van het projectteam. Aan het einde van les 5 hebben de meeste teams hun website wel redelijk af en wordt besloten om geen 6e les meer te organiseren. Veel teams vinden hun website definitief en het lijkt ook alsof bij de meeste deelnemers de motivatie een beetje weg is om de site nog mooier of uitgebreider te maken. Dit leidt tot veel rumoer en gewandel in het klaslokaal, senioren gaan maar met elkaar in gesprek en kinderen houden zich meer bezig met het spelen van spelletjes en MSN chat dan het verfraaien van hun website. Aan het einde van les 5 wordt ieder team geholpen om
16
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
Juli 2005
de website af te ronden en wordt er afgesproken dat er nog een feestelijke afsluiting komt waarvoor iedereen een uitnodiging krijgt. In de weken daarna zorgt de projectleider ervoor dat de websites van de teams geschikt worden gemaakt voor plaatsing op het Internet en de NetSchool website wordt onderverdeeld in 2 delen, een voor Limmel en een voor Nazareth. De deelnemers kunnen naar de site surfen en daar op een miniatuurplaatje van hun eigen website klikken waardoor hun site in een groot venster wordt geopend. Het programmeren en het uploaden van de deelnemers websites wordt aan de projectleider overgelaten aangezien dit vrij gecompliceerd is en de technische handelingen weinig toevoegen aan de ervaringen van de deelnemers.
17
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
3
Ervaringen & Resultaten
3.1
Projectfase 4
Juli 2005
De laatste fase is de afronding en evaluatie van het NetSchool project. Door schoolse activiteiten en de noodzaak om iedereen ruim van te voren op de hoogte te stellen wordt de eindafsluiting verplaatst naar begin april. Iedereen heeft een nette uitnodiging gekregen en de junioren wordt ook toegejuicht om hun ouders mee te nemen zodat die kunnen zien waar hun kind zich mee heeft bezig gehouden. Om een en ander te combineren neemt de projectleider voor deze feestelijke bijeenkomst bij de juniordeelnemers een klein informeel interview af om te gebruiken voor het eindrapport en evaluatie. Daarna wordt in het computerlokaal een bijeenkomst gehouden met een afscheidspraatje door de projectleider en een woordje richting de aanwezige ouders. De projectleider heeft gezorgd voor koffie en fris en een Limburgse vlaai. Na de versnaperingen worden de teams verzocht om te demonstreren of ze hun eigen website op de computer weten te laten verschijnen en als beloning krijgen ze een mooi certificaat uitgereikt waarop staat dat ze succesvol hebben deelgenomen aan het NetSchool project 2004/2005. De senioren worden nog kort benaderd dat zij de komende tijd een telefoontje kunnen verwachten van de projectleider om naar hun ervaringen te vragen. Daarna wordt iedereen bedankt, de aanwezige senioren en kinderen hun ouders bedanken de projectleider en er wordt definitief afscheid genomen.
3.2
De interviews: de junioren
Uit het vorige NetSchool project is al gebleken dat het vragen naar hun mening bij kinderen
een
vrij
moeilijke
activiteit
is.
Het
invullen
van
enquêtes
met
schaalverdelingen is niet aan te raden aangezien ze niet precies snappen wat er van ze verwacht wordt. Daarom is dit keer besloten om een interview af te nemen in een ongedwongen en relaxte sfeer. Toch bleek ook dit niet bijzonder goed te werken, veel kinderen zijn nog nooit geïnterviewd en weten zich geen houding te geven, geven vaak het antwoord dat ze denken wat er van ze verwacht wordt en durven geen kritiek te geven. De vragen dienen redelijk specifiek te zijn, anders wordt het
18
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
Juli 2005
antwoord al gauw te algemeen als “ik vond het leuk” maar bij specifiekere vragen als “wat vond je dan leuk?” komt er vaak geen duidelijk antwoord meer. De reden voor veel kinderen om mee te doen met het NetSchool project was omdat ze het leuk vinden om met computers te werken en ze nog nooit een website gebouwd hadden. Ook het feit dat ze met hun opa/oma mochten werken blijkt voor veel kinderen een reden te zijn geweest om mee te doen. Veel kinderen geven te kennen dat ze het bouwen van de website het leukste vonden maar kunnen vaak niet aangeven waarom. Wat betreft de cursus vonden ze het eerste deel (omgang computers, tekstverwerken) vaak saai omdat zij deze kennis al hadden. Het gebruik van bijv. google.nl was bij sommigen al bekend maar over het algemeen wordt het gebruik van de scanner en de camera genoemd als leuke delen van de cursus. Iets wat frappant is, is dat ook kinderen die in het 2e cursusdeel geen enkel gebruik hiervan gemaakt hebben (ook na aandringen niet) dit als leuk onderdeel vermelden. Het zoeken van plaatjes werd ook regelmatig genoemd als leukste activiteit. Bij minst leuk weten de kinderen vrijwel niks te melden daarentegen (een iemand vond het spelletje patience het minst leuk.). Wat betreft de omgang met de senioren zijn ze allemaal tevreden maar op de vraag of ze hun seniorpartner ook wat hebben kunnen leren weten veel junioren niet wat ze moeten antwoorden. Op de vraag waarom zo weinig senioren in het tweede deel achter de pc gezeten hebben wordt vaak geantwoord dat zij vonden dat het kind het ook allemaal nog moest leren aangezien het belangrijk voor het kind is en dat het kind veel sneller kon typen. “Opa typte niet zo snel” en “ik was blij dat hij ziek was, dan kon ik tenminste doortypen” behoren tot een aantal interessante opmerkingen. Dat het project na school plaats vond bleek voor niemand een probleem te zijn, echter wilden ze wel liever eerst wat pauze hebben. Dit wordt door de kinderen ook opgevoerd als een van de oorzaken dat ze soms nogal rumoerig en ongeïnteresseerd te werk gingen. Kinderen wisten ook over herrie te melden dat “dit hoort er gewoon bij!”. Veel kinderen beklagen zich wel over het feit dat ze niet zelf mochten kiezen welk onderwerp ze wilden behandelen en 19
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
Juli 2005
soms voelden ze zich gedwongen door de senior; er wordt geopperd om 2 websites te maken en ieder teamlid zijn eigen onderwerp te laten kiezen. Op de vraag of ze verder nog iets geleerd hebben komen komische antwoorden als “waarvoor de shiftknop is en hoe je een euro teken krijgt” tot “dat je niet met vieze handen aan een computer mag zitten”. Vrijwel alle junioren geven aan dat ze het als geheel erg naar hun zin gehad hebben, dat ze nog wel een keer zouden willen meedoen, zelfs als het niet met hun eigen opa/oma zou zijn.
3.3
De interviews: de senioren
De interviews met de senioren zijn allemaal per telefoon af genomen en duurden gemiddeld een kwartier. Net als bij de kinderen, geldt ook voor senioren dat deze niet altijd gewend zijn aan het afnemen van vragenlijsten, iets wat ook uit het NetSchool verleden gebleken is. Het afnemen van enquêtes met schaalwaarderingen leek hier dus ook geen goed plan. De projectleider heeft een keuze gemaakt om mensen te interviewen waarvan hij verwachtte de meest waardevolle gesprekken te kunnen voeren. Niet iedereen bleek bereikbaar te zijn na een paar keer bellen (ook senioren hebben een actief sociaal leven) maar toch zijn er nog 7 interessante interviews afgenomen. De reden voor de meeste senioren om mee te doen is omdat ze door hun kleinkind gevraagd zijn om mee te doen en door de projectomschrijving wel geïnteresseerd zijn geraakt. Ze geven aan dat het geen kwaad kan om zich eens in die moderne dingen te verdiepen en daarbij kwam dit als een uitstekende gelegenheid. Wat betreft de cursus en het cursusboek lijkt iedereen dik tevreden te zijn, zowel over de lengte als de diepgang van de inhoud. Het blijkt voor iedereen goed te begrijpen te zijn, zelfs voor totale beginners. Enkelen geven ook aan dat ze de cursusbundel nog steeds vaak gebruiken als ze in hun eentje achter de computer zitten te werken en ze weten het even niet meer. Het herhalingselement van de lessen wordt ook gewaardeerd en er wordt ook aangegeven dat ze voor de les alvast doornamen wat er verteld ging worden. Wat betreft het 2e deel van de cursus zijn de meeste senioren toch iets minder positief dan de junioren. Hoewel ze het samenwerken met kinderen een leuk idee vonden is niet iedereen overtuigd van het maken van de website en sommigen vonden het te technisch, te moeilijk. Zoals al gezien bij de junioren was niet iedereen tevreden met zijn/haar onderwerp. Iets wat opvallend is, is dat in
20
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
Juli 2005
tegenstelling tot wat de junioren zeiden, de senioren in sommige gevallen wel degelijk het toetsenbord wilden bedienen maar hier niet altijd de kans toe kregen van de kinderen (kinderen wilden alles zelf doen). Op de vraag of ze denken dat de doelstellingen bereikt zijn blijkt dat veel senioren toch het eindproduct “website” zien als doel en niet de achterliggende gedachte van omgaan/ wennen aan computers en samenwerken met kinderen. Toch geven ze wel aan veel geleerd te hebben en het is absoluut mooi om te zien dat zeker de helft van alle senioren enthousiast is geraakt en zelfs computers hebben aangeschaft en Internet hebben aangevraagd. Op de vraag of hun “angst” voor computers en moderne technologieën is afgenomen word gezegd dat ze sowieso geen angst ervoor hadden maar dat ze nu wel hebben gemerkt dat “het allemaal wel mee valt” en dat het “best te begrijpen is”. Het meest opvallende is dat de senioren die met hun eigen kleinkind hebben meegedaan aan de cursus over het algemeen wat positiever zijn en ook wat betreft de motivatie en gedrag van de junioren. Waar deze senioren het afdoen met “ach, het zijn kinderen” en “geef ze gewoon even wat pauze” vinden de senioren zonder kleinkind dat duidelijk te merken was dat de motivatie minder werd naar het einde van deel 2 van de cursus toe en dat ze er vaak te makkelijk over dachten. “Kinderen zijn anders dan vroeger” en “ze worden te vrij gelaten” wordt meer dan eens gezegd. Als slotconclusie heeft echter niemand spijt dat ze mee hebben gedaan en vonden ze het al met al een mooie ervaring. Toch geeft niet iedereen zonder meer aan om nog een keer mee te willen doen en er wordt ook vaak gezegd dat het meedoen aan verschillende cursussen ook best voor verwarring kan zorgen. Over de projectleiding ten slotte komen gelukkig alleen maar positieve woorden en vooral de behulpzaamheid, het enthousiasme en nette communicatie worden aangehaald als naar de ervaringen met de projectleiding gevraagd wordt.
21
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
4
Conclusie & Aanbevelingen
4.1
Algemeen
Juli 2005
Een van de redenen om dit rapport te schrijven is om te kijken of en hoe het NetSchool project in de toekomst voortgezet dient worden. NetSchool 2 was in veel opzichten niet heelveel anders dan NetSchool 1 en vooral de operationele details zijn wat bijgeschaafd en de cursus iets meer de nadruk gelegd op de modernere aspecten zoals de digitale camera en scanner. Er kan absoluut gezegd worden dat het project goed verlopen is, vrijwel iedereen is enthousiast geweest gedurende het hele project. De samenwerking met alle partners die deel uit maakten van dit project is netjes en professioneel verlopen. Het project heeft absoluut zijn waarde bewezen, hoewel dit natuurlijk niet in cijfers is uit te drukken. Uit de ervaringen blijkt dat zowel de junioren als senioren toch moeite hebben om het doel zoals NetSchool dat gesteld heeft onder woorden te brengen maar ze zijn er wel van overtuigd dat het bereikt is. Ook voor de projectleiding is het lastig te omschrijven en te bewijzen dat het doel bereikt is maar het feit dat mensen aangeven dat ze computers hebben aangeschaft, bezig zijn met het Internet en dat ze de samenwerking met de kinderen geslaagd vonden, laat absoluut zien dat het NetSchool project een toegevoegde waarde heeft. Wat echter wel gebleken is ten opzichte van de vorige versie van NetSchool is dat het concept toch wat aangepast moet worden, iets wat ook wel blijkt uit de ervaringen van vooral de senioren en de project leiding. Vooral het idee van de website als gemeenschappelijke opdracht dient heroverwogen te worden. Het maakt het allemaal wat te technisch en dat gedeelte blijkt toch niet zoveel toegevoegde waarde te hebben als verwacht. Een verandering zou kunnen zijn om bijvoorbeeld een presentatie te geven (het maken van een PowerPoint presentatie) iets wat een stuk makkelijker in elkaar te zetten is en de kinderen ook beter voorbereidt op de
22
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
Juli 2005
middelbare school en evenzoveel mogelijkheden bied om het multimediale aspect toe te passen. De motivatie van voornamelijk de kinderen is iets wat speciale aandacht nodig heeft. Uit de interviews met de senioren en de observaties van de projectleiding blijkt dat het af en toe moeilijk is om de kinderen erbij te betrekken. Er dient een afweging gemaakt te worden tussen het leer element en de zogenaamde “fun factor” voor de kinderen. Het einddoel dient zo omschreven te worden dat er stapsgewijs meer leerdoelen worden geïmplementeerd om de organisatie wat strakker te houden. Vanuit de scholen zelf blijkt ook dat het ook voor hen af en toe moeilijk is om de leerlingen gemotiveerd te houden op bijvoorbeeld zogenaamde verlengde school activiteiten. Iedere school heeft toch zijn eigen aanpak nodig en aangezien sommige van deze wijken kunnen worden omschreven als “aandachtswijken” is het wellicht verstandig om iemand op te nemen in het projectteam die bijvoorbeeld pabo-ervaring heeft. Bij een eventuele voortzetting van het NetSchool project, in wat voor vorm dan ook dient ook rekening te worden gehouden met de volgende aspecten.
4.2
Het cursusboek
Wat betreft het cursusboek dient er rekening mee te worden gehouden dat vrijwel het volledige boek herschreven dient te worden aangezien er dan een ander besturingssysteem voor de computer gebruikt zal worden waardoor alles net even anders werkt. Vooral voor senioren is het erg storend als de plaatjes en tekst niet precies overeen komen met de werkelijkheid. Verder was vrijwel iedereen tevreden over het cursusboek en behoeft dus verder weinig veranderingen.
4.3
De cursusplanning & personele invulling
Ook over de cursusplanning was iedereen tevreden. Er moet wel rekening mee gehouden worden, alles tijdig te communiceren en vast te leggen. Een suggestie is vooral om in het 2e deel van de cursus niet direct na schooltijd te beginnen maar de kinderen even een kwartiertje te laten buiten spelen zodat ze wat rustiger zijn als ze aan de les beginnen. De lengte van de lessen is iets wat weinig verandering behoeft. Wat betreft de personele invulling kan worden geconcludeerd dat 2 tutoren en 1 projectleider geen overbodige luxe zijn. Het vinden van iemand binnen het projectteam met pabo-ervaring strekt tot de aanbeveling en ook het vinden van tutoren is iets waar ruim op tijd mee begonnen moet worden.
23
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
4.5
Juli 2005
Technische Infrastructuur
Wat betreft het technische gedeelte kan worden geconcludeerd dat de apparatuur toch wel lichtelijk veroudert was. Het besturingssysteem is relatief oud en wordt door veel mensen ook niet thuis gebruikt wat voor problemen zorgt als mensen de cursusbundel thuis gaan doornemen en daarnaast kan niet van alle meer modernere faciliteiten die nieuwere besturingssystemen bevatten gebruikt gemaakt worden. De netwerkomgeving stelt de gebruiker niet in staat dingen fatsoenlijk op te slaan waardoor bij sommige deelnemers om de haverklap hun bestanden kwijt of verwijderd waren. En aangezien er maar 1 computer is uitgerust met een scanner moeten de bestanden toch verplaatst kunnen worden, iets wat via het netwerk niet mogelijk is. Floppydisks weigerden vaak dienst en waren ook te klein voor het opslaan van sommige bestanden. De computers waren ook niet in staat tot het aansluiten van zogenaamde usbsticks waar foto’s en bestanden op geen verplaatst kunnen worden. Zeker bij het uitwisselen van informatie is dit een serieuze tekortkoming die af en toe tot problemen geleidt heeft. Het is de hoop dat deze problemen in de toekomst opgelost zijn door een nieuwe ronde IT-verbeteringen op de Maastrichtse basisscholen. Verder is het aan te raden om op iedere locatie een beamer paraat te hebben iets wat wel beloofd is gedurende dit NetSchool project maar er nooit van gekomen is. In het algemeen is het natuurlijk altijd zo dat technische problemen verwacht moeten worden. Helaas bestaat nog geen foutvrije computer omgeving. Dus ook als alle bovengenoemde problemen opgelost zouden zijn, worden er zeker weer een aantal nieuwe problemen gevonden.
4.6
Samenvatting
Na het lezen van dit rapport is het aan de partners die NetSchool mede mogelijk hebben gemaakt om te kijken of en hoe het project voortgezet dient te worden. Men dient de ervaringen en interviews met de deelnemers zelf te interpreteren en de conclusies en aanbevelingen die in dit hoofdstuk worden genoemd kunnen een leidraad vormen om het project in aangepast vorm voort te zetten. Het moge duidelijk
24
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
Juli 2005
zijn dat het project de afgelopen jaren zeker een toegevoegde waarde heeft gehad voor haar deelnemers jong en oud en met de juiste aanpassingen kan het project dat in de toekomst vaker blijven doen.
25
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
Juli 2005
Bijlage 1: Opzet & Tijdsplanning Tijd
Onderwerp
Taken
Fase 0
Voorbereiding - Aanstellen projectmanager
01.09.04-01.10.04
- Bijeenkomst & kennismaking met partners
(1 maand)
- Projectopzet maken - Tijdsschema (financieringsplan)
Fase 1
Voorbereiding - Personeel (tutoren)
01.10.04-01.11.04 Project (1 maand) Techniek
& - Promotie en werving junioren&senioren - Identificeren van het aantal teams - Inventarisatie van bestaand cursusmateriaal - Ontwikkeling&update van NetSchool trainingsmateriaal - Evt. technische benodigdheden
Fase 2
Training
- Training van de leerlingen onder schooltijd
02.11.04-21.12.04 (Deel 1 van Training van (2 maanden) cursus) openingstijden)
de
senioren
(buitenschoolse
Uitwisseling - Samenstelling van de teams 10.01.05-15.02.05 (Deel 2 van - Planning & coördinatie van de reguliere bijeenkomsten (1.5 maanden) cursus) - Ontwikkeling van gezamenlijke website
Fase 3
Fase 4
Evaluatie
01.03.05-01.05.05 Aanpassing (2 maanden)
& - Afrondend van project, bestaande uit: - Afname & analyse van interviews (juniors&seniors) - Schrijven van de eindrapportage - (Voorbereiding van de eventuele projectvoortzetting)
26
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
Juli 2005
Bijlage 2: Financieel overzicht Eindafrekening Netschool@Maastricht Nazareth/ Limmel Overzicht Medewerker Hoofdonderzoeker
Uren/km Eenheid(dag/km) Prijs/Eenheid 36 4,50 € 840,00
Totaal € 3.780,00
* Voorbereidende / aansturende gesprekken * Overleg Gemeente, scholen, betrokkenen
Reiskosten Junioronderzoeker
16
16,00
€ 0,28
€ 4,48
325,5
40,69
€ 520,00
€ 21.157,50
70
70,00
€ 0,28
€ 19,60
143 156
143,00 156,00
€ 25,00 € 0,28
€ 3.575,00 € 43,68
68,25 61,75
68,25 61,75
€ 25,00 € 25,00
€ 1.706,25 € 1.543,75
* Dagelijkse leiding voorbereiding/Uitvoering * Coördinatie van en communicatie met alle betrokkenen * Inventarisatie benodigdheden * Kantoor kosten
Reiskosten Lessen inc voorbereiding/evaluatie Reiskosten Student Assistenten InterUm Assistentie 1 Assistentie 2
€ 422,76 € 238,00
Drukkosten onderwijsmateriaal Website hosting 2005 Netto TOTAAL Bruto TOTAAL
Incl. 19 % BTW
€ 32.491,02 € 38.664,31
27
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
Juli 2005
Bijlage 3: Documenten
Senioren en basisschoolleerlingen leren samen omgaan met computers, Internet & e-mail Maastricht, 24 september 2004, Beste leerling en ouders/verzorgers, Vanaf begin november zal op Basisschool ’t Spoor het project NetSchool@Maastricht beginnen. Dit project is al eerder met veel enthousiasme en succes in Heugemerveld en Itteren afgerond. Het project probeert leerlingen van groep 6 en senioren gezamenlijk met de computer te laten werken. Het eerste deel van de cursus zal 8 weken duren. Voor de hele groep 6 is dit gewoon onder schooltijd. Daarnaast zullen de senioren ook 8 weken dezelfde cursus volgen. Het tweede deel van het project begint in januari 2005. Daarvoor kun je je opgeven. Koppels van 1 leerling en 1 senior gaan dan samenwerken met als doel het opzetten van een heuse website! Het tweede deel vindt buiten schooltijd plaats en er kunnen zowel in Limmel als in Nazareth maximaal 9 leerlingen en 9 senioren meedoen. Heb jij zin om in januari een website te bouwen en ken je een senior die ook mee wil doen (opa/oma, oom/tante, buurman enz. van ± 55 jaar of ouder), schrijf je dan nu alvast snel in! Het aantal plaatsen is beperkt dus wees er snel bij zodat je zeker mee kunt doen! Wie het eerst komt, die het eerst maalt. Wil je zelf meedoen maar kun je echt geen senior vinden, meld je dan toch maar aan. Cursustijden Limmel: • Deel 1 voor alle leerlingen van groep 6: 1 nov t/m 22 dec, wekelijks onder schooltijd op maandagmiddag • Deel 1 voor 9 senioren: 1 nov t/m 22 dec, iedere maandag tussen 15:15 en 16:45 uur • Deel 2 voor 9 leerlingen en senioren: 10 jan t/m 11 maart (niet in vakantie) maandag tussen 15:15 en 16:45 uur Cursustijden Nazareth: • Deel 1 voor alle leerlingen van groep 6: 1 nov. t/m 22 dec., wekelijks onder schooltijd op dinsdagmiddag. • Deel 1 voor 9 senioren: 1 nov. t/m 22 dec., iedere dinsdag tussen 15.30 en 17.00 uur • Deel 2 voor 9 leerlingen en senioren: 10 jan t/m 11 maart ( niet in vakantie) dinsdag tussen 15.30 en 17.00 uur. Let op! De lokaties in Limmel en Nazareth zijn alleen toegankelijk via de trap; dit kan een probleem zijn voor oudere mensen dus houdt hier rekening mee. Met vriendelijke groet, Kristiaan Snijders Projectleider NetSchool@Maastricht.
28
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
Juli 2005
AANMELDINGSFORMULIER NETSCHOOL PROJECT BS ‘t Spoor
Leerling: Naam: …………………………………………….. Leeftijd: ……………………………………………. Lokatie school: Limmel / Nazareth Ervaring met computers (meerdere keuzes mogelijk): Nooit mee gewerkt Aangezet en kan brief typen in Word Kan surfen op Internet en e-mailen Kan programmeren of heb website
[ [ [ [
] ] ] ]
Wil graag alles leren!
[
]
Datum:........................................ Handtekening ouders:............................................ Senior: Naam: ……………………………………………… Adres: ……………………………………………… Telefoon: …………………………………………... Leeftijd: …………………………………………….. Ervaring met computers: (meerdere keuzes mogelijk) Nooit mee gewerkt Aangezet en kan brief typen in Word Kan surfen op Internet en e-mailen Kan programmeren of heb website Wil graag alles leren!
[ [ [ [ [
] ] ] ] ]
Datum:...........................................Handtekening senior:............................................ S.v.p. zo snel mogelijk inleveren bij de leerkracht van groep 6.
29
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
Juli 2005
Senioren en basisschoolleerlingen leren samen omgaan met computers, Internet & e-mail
2 studenten (dutch only) NetSchool@Maastricht is een project van de Gemeente Maastricht, in samenwerking met de FdEWB, met als doel leerlingen van twee basisscholen uit Maastricht (BS ’t Spoor in Limmel & Nazareth) en senioren uit dezelfde buurt met elkaar te laten samenwerken op het gebied van computers en Internet. In november 2004 zal het project, bestaande uit een tweetal fasen, starten. Vanaf begin november zullen zowel de senioren (55+) als de kinderen (9-11 jaar) in 8 weken een training gaan volgen, waarbij de basisvaardigheden omgang met de PC en Internet zullen worden aangeleerd. Begin januari zal vervolgens fase 2 van het project zijn aanvang vinden met de daadwerkelijke samenwerking tussen de senioren en de leerlingen. In een 8-tal lessen zal dan het uiteindelijke doel van het project, de realisatie van een gezamenlijk opgezette website, gerealiseerd dienen te worden. Voor de trainingen op de basisscholen zijn wij op zoek naar 2 student assistenten cq. tutoren die de trainingen van zowel de senioren als de junioren willen begeleiden. Voor deze cursus wordt van de tutoren verwacht te beschikken over algemeen goede PC vaardigheden, met kennis van de volgende softwareprogramma’s: MS Windows 98, MS Office 97, MS Outlook Express, MS Internet Explorer (en bij voorkeur ook MS Frontpage Express). De inzet van de tutoren zal gedurende het gehele project flexibel worden ingevuld. De senioren cursus in fase 1 zal worden gehouden op de maandag en dinsdag middagen vanaf 14:00uur tot 17:00. Afhankelijk van de beschikbaarheid en het aantal inschrijvingen zullen gemiddeld 6 uur per week voor een periode van 16 weken worden verzorgd per tutor. Het salaris bedraagt afhankelijk van je studiejaar tussen de €10,- en €12,- per uur. Voor meer informatie kun je contact opnemen met Kristiaan Snijders, projectmanager NetSchool@Maastricht via
[email protected] 043-3883001
30
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
Juli 2005
HERHALINGS OPDRACHT van ………………….. 1. Zet de computer aan, ga naar Windows, open Wordpad en typ de volgende tekst zo goed mogelijk over; zorg dat je tekst net zo opgemaakt is als hieronder. Meer mensen met mobiele telefoon (door……vul hier je naam in….) Uitgegeven op 15 november 2004 om 11:22 uur, bijgewerkt om 11:41
Steeds meer mensen hebben een mobiele telefoon. Het bezit van een mobiele telefoon is in ruim vier jaar toegenomen met bijna 26 procent (%). Vier op de vijf mensen van 13 jaar en ouder zijn momenteel in het bezit van een gsm. Dat blijkt uit de 'Mobiele Monitor (r)', een onderzoek dat vanaf januari 1999 maandelijks plaatsvindt. In het onderzoek wordt bij consumenten alle relevante informatie verzameld voor alle partijen die actief zijn in de markt. Het onderzoek is bedoeld om inzicht te krijgen in alle ontwikkelingen op de Nederlandse mobiele markt. Maandelijks worden steekproefsgewijs +/- tweeduizend telefonische interviews gehouden ! .
2. Sla de tekst op onder je eigen naam, laat het Wordpad venster open staan en open nu Paint. Maak een kleine tekening die met het onderwerp van de ekst te maken heeft. 3. Selecteer het gedeelte van de tekening dat je wilt gebruiken en kopieer dit. Ga terug naar Wordpad en plak je plaatje onder de tekst. Print nu je document en geef het aan mij. 4. Wat is de naam van het hoofdscherm binnen Windows? …………………… 5. Wat is de naam van de knop linksonderin en hoe heet de grijze balk waar deze knop inzit? ……………………………………………… 6. Wat gebeurt er als je deze knop aanklikt en hoe noemen we dat? ........................................................................................................................................
7. Wat gebeurt er als je deze knop
aanklikt en hoe noemen we dat?
........................................................................................................................................
8. Waar worden in Windows de verwijderde bestanden bewaard? ………………………………………………….. 31
Eindrapport Project NetSchool@Maastricht
Juli 2005
Bijlage 4: Deelnemers Limmel Mevr Dhr Mevr Dhr Mevr Mevr Dhr Dhr Mevr
Heinemans van Dongen Vulperhorst Maka van Hooren Brüll Bun Simons Spee Houben
Marco Romy Romy Scott Sharon Dex Whitney Priscilla
Coolen Humblet Brüll Coolen Wijns Liedgens Martinez Crapels
Nazareth Dhr Mevr Dhr Mevr Dhr Mevr
Hendriks Hendriks Limbourg Ummels Huininga Heijnen
84 81 57 61 57
Alenka Rowen Rebecca Glenn Jennifer Roxanne
Braun Huininga Tilly Niessen Remmers Molkens
9 9 9 10 11 9
60 67 65 62 69 71 77 76 10 9 9 9 10 10
32