2005 introduceerden

2004>>2004>> 04>>2004>>20 >>2004>>2004 2004>>2004>> 4>>2004>>200 004>>2004>>2 Contact

Connexxion Holding NV, statutair gevestigd te Utrecht Kantoorhoudende te 1213 PK Hilversum, Marathon 6

Een nieuw jaar. Een nieuw motto

Postbus 224, 1200 AE Hilversum Telefoon: 035 6251600 Telefax: 035 6251699

Rond de jaarwisseling 2004/2005 introduceerden we binnen de organisatie ons nieuwe motto

‘Alles voor de reiziger’. Een motto dat de

Colofon

Maart 2005

Concept, realisatie en redactie

Connexxion, Hilversum

dagelijkse ambitie verwoordt van Connexxion en haar medewerkers om al haar activiteiten in het teken van

Propaganda, Amsterdam

Vormgeving

Fotografie

Veronica Concept Design, Hilversum Ronald Schmets, Den Haag

Hans Kuiper, Haarlem


Druk

de reiziger te stellen. Dit motto, dat sinds jaar en dag in de genen van Connexxion en haar medewerkers is geworteld, vormt zowel een constatering als een

Drukkerij Offset Service, Valkenswaard

jaarverslag 2004

Exemplaren van het jaarverslag 2004 kunnen telefonisch (035 6251600)

of per e-mail ( [email protected]) worden aangevraagd.

Het jaarverslag is ook te vinden op de website van Connexxion: www.connexxion.nl

2 0 0 4

An English translation of the Annual Report 2004 is available.

inspanningsverplichting.

In het voorjaar van 2005 zullen we er klaar voor zijn om het ook naar buiten te brengen. De wens tot vernieuwing en verbetering in een sterk concurrerende markt is noodzakelijk en Connexxion eigen. Een groot deel van de kwaliteitsverbeteringen wordt vanuit onze eigen gelederen geïnitieerd en uitgevoerd. Een ander deel komt voort uit de wensen van onze reizigers naar aanleiding van uitvoerig en frequent onderzoek door middel van klantenpanels, klantenservice en andere vormen van klantencontact.

Zo houden we bij Connexxion voeling met diegene om wie het allemaal draait en waar wij ook ons beleid op afstemmen. Alles

voor de reiziger.

Wij realiseren ons dat we met het nieuwe motto een belofte uitspreken. Een belofte die onze intenties weergeeft en waarop we ook afgerekend zullen worden. In dit jaarverslag laten we u zien dat we er

jaarverslag 2004

klaar voor zijn.

Inhoud

Agenda

2

1. Voorwoord

3

2. Profiel van de onderneming

5

3. Kerncijfers

7

4. Verslag van de Groepsdirectie

9

5. Corporate Governance

29

6. Risico’s, risicomanagement en interne beheersing

38

7. Financiële resultaten

43

8. Bericht van de Raad van Commissarissen

48

9. Ondernemingsstructuur en overige personalia

50

10. Jaarrekening 2004

56

11. Overige gegevens

89

Milieujaarrekening

90

Verklaring van begrippen

94

Algemene index / Trefwoordenlijst

95

Index Maatschappelijk verantwoord ondernemen

96

1

2 Agenda Algemene Vergadering van Aandeelhouders De jaarvergadering zal plaatsvinden op dinsdag 29 maart 2005 in Hilversum, ten kantore van de vennootschap, aanvang 15.00 uur.

Belangrijke data Persconferentie Jaarverslag 2004: woensdag 30 maart 2005 Betaalbaarstelling dividend: 30 april 2005 Halfjaarbericht 2005: 31 augustus 2005 Jaarvergadering 2005: 28 maart 2006* Persconferentie Jaarverslag 2005: 29 maart 2006*

* deze data zijn onder voorbehoud

1. Voorwoord

De reiziger heeft ook in 2004 geprofiteerd van een verdere optimalisering van onze dienstverlening. Verbeteringen van halte-informatie, gemakskaartjes en voortgaande voorbereidingen op de komst van de OV-chipkaart, alsmede het verstrekken van actuele reisinformatie zullen ons

In 2005 komt € 466 miljoen van de openbaar-

vervoer nog gemakkelijker en betrouwbaarder

vervoersomzet in de aanbesteding, waarvan

maken. Het beleid van Connexxion wordt in be-

€ 287 miljoen thans door Connexxion wordt

langrijke mate gevormd door de wensen van onze

uitgevoerd. Verwacht wordt dat voor circa

reizigers, die via klantenpanels, klantenservice,

€ 150 miljoen van het totaal de ingangsdatum

reactiekaarten en internetpanels hun weg naar

in 2005 zal vallen.

het bedrijf vinden en vervolgens in de dagelijkse

Als gevolg van een en ander zal eind 2005 ruim

operatie worden ‘vertaald’. Maar uiteraard vindt

85 procent van de openbaarvervoersomzet van

een groot deel van de kwaliteitsverbeteringen

Connexxion zijn aanbesteed. Om de effecten van

zijn oorsprong bij Connexxion zelf. Niet alleen

deze aanbestedingen te kunnen opvangen zijn

vanuit de verplichting die het marktleiderschap

verdere kostenbesparingen noodzakelijk.

met zich meebrengt, maar ook vanuit de noodzaak tot vernieuwing en verbetering in een sterk

De aanbestedingen komen voort uit de Wet

concurrerende markt. Alle inspanningen ten be-

Personenvervoer 2000. Deze had ten doel zowel

hoeve van onze uiteindelijke klant zijn verwoord

een groei van het aantal reizigers als een hogere

in ons nieuwe motto ‘Alles voor de reiziger’, dat

graad van kostendekking. Bij de eerste evaluatie

rond de jaarwisseling intern werd geïntroduceerd

van de wet in 2004 heeft Connexxion zich ge-

en in het voorjaar van 2005 extern wordt gepre-

matigd positief getoond. Enerzijds zijn wij van

senteerd. Het nieuwe motto is zowel een consta-

mening dat het reizigersbelang met de wet is ge-

tering als een (verdere) inspanningsverplichting.

diend en de mogelijkheden tot ondernemerschap enigszins zijn vergroot. Anderzijds is de groei in

Sinds invoering van de Wet Personenvervoer

het personenvervoer uitgebleven en is de juiste

2000 (Wp 2000) heeft Connexxion Openbaar

verhouding tussen de criteria prijs en kwaliteit in

Vervoer onder hevige druk van (internationale)

de aanbestedingsprocessen nog niet bereikt.

concurrentie gestaan. In 2004 hebben ook de

Overigens is substantiële groei van het aantal

overige divisies, die al veel langer de tucht van

reizigers vooral uitgebleven als gevolg van bezui-

de markt kennen, lastige marktomstandigheden

nigingen van de centrale overheid op het terrein

gekend. Bij een gering afgenomen omzet is een

van openbaar vervoer.

belangrijk hoger bedrijfsresultaat gerealiseerd,

Connexxion gaat ervan uit dat ook in de grote

terwijl het nettoresultaat na belasting duidelijk

steden de marktwerking binnen niet te lange tijd

is verbeterd.

zijn intrede zal doen, zoals dat destijds in de wet is vastgelegd. Thans zijn de vervoersbedrijven in

In 2004 is € 137 miljoen van de openbaar-

de grote steden onderworpen aan efficiencydoel-

vervoersactiviteiten Europees aanbesteed.

stellingen die als niet al te ambitieus kunnen

In het overgrote deel (€ 97 miljoen) hebben de

worden gekarakteriseerd, voor zover een beoor-

concessieverleners Connexxion weer gekozen

deling mogelijk is.

als vervoerder. Wij zijn hen hiervoor erkentelijk en wij zullen in de komende jaren alles doen om dit vertrouwen waar te maken.

‘Operational excellence’ is het uitgangspunt bij de dagelijkse bedrijfsvoering. Hieronder verstaan wij het optimaal benutten van kerncompetenties, een zo efficiënt mogelijke inrichting van bedrijfsprocessen en een sterk markten klantgericht denken en handelen.

3

4

1. Voorwoord

Mede met het oog op alle ontwikkelingen in de samenleving en de steeds zwaardere eisen die worden gesteld, is Connexxion in de afgelopen jaren in verschillende reorganisaties gevormd tot een gestroomlijnde organisatie. Die ontwikkeling

De afgelopen jaren hebben vooral in het teken

is ook in 2004 voortgezet. Het bedrijf speelt actief

gestaan van interne oriëntatie. Teneinde markt-

in op wensen en eisen op gebieden als maat-

leider te blijven en groei te gaan realiseren, moet

schappelijk verantwoord ondernemen en

Connexxion rendement blijven behalen. Rende-

corporate governance.

ment is de belangrijkste voorwaarde voor groei.

Sociale veiligheid, veiligheid op de weg en op

Het is van evident belang dat de organisatie

de werkplek hebben nadrukkelijk aandacht ge-

onveranderd de volle aandacht blijft houden voor

kregen. Het veiligheidsbeleid is in de loop van het

het stroomlijnen van processen, voortdurend

verslagjaar op centraal niveau vastgelegd en een

verbeteren van efficiency en het realiseren van

meldingen registratieprocedure zal in het eerste

kostenbesparingen. Evenzeer is het van belang

kwartaal van 2005 operationeel zijn.

gerichte aandacht te krijgen voor expansie, zowel

In 2004 is een volledig milieumanagementsys-

in als buiten Nederland. Connexxion heeft ren-

teem opgezet en gecontroleerd door een externe

dabele groeikansen geïdentificeerd, teneinde de

partij. Alle vervoersactiviteiten van Connexxion

basis te leggen voor verdere continuïteit.

zijn voor de milieunorm NEN-EN-ISO 14001 gecertificeerd. Connexxion gaat ervan uit, dat zij

Het in 2004 behaalde resultaat had niet gere-

daarmee haar concessieverleners en opdrachtge-

aliseerd kunnen worden zonder de toewijding en

vers in staat stelt ook op dit terrein tot een goede

inzet van onze hoog gekwalificeerde en gemoti-

afweging te kunnen komen bij de keuze van haar

veerde medewerkers. Geloof in de toekomst van

vervoerder.

Connexxion is voorwaarde om hen te behouden

In het kader van maatschappelijk verantwoord

en instroom van nieuw potentieel mogelijk te

ondernemen passen ook openheid en transparan-

maken. Wij zijn hun dankbaar voor hun inspan-

tie omtrent de aansturing van de onderneming en

ningen en toewijding.

de financiële verslaglegging. Als niet ter beurze genoteerde onderneming heeft Connexxion

P.J.Ph. Kortenhorst

besloten zowel te voldoen aan de regels van de

R. van Holten

Nederlandse Corporate Governance Code, als over te gaan op de International Financial Reporting Standards (IFRS). Gedurende het boekjaar heeft de onderneming haar interne risicobeheersingsen controlesysteem, opgezet vanuit de richtlijnen van de Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission (COSO-framework), verder verfijnd. Naar verwachting zal de onderneming in staat zijn over 2005 een verklaring omtrent de effectieve werking af te leggen.

Groepsdirectie Connexxion Holding NV: P.J.Ph. Kortenhorst, voorzitter en R. van Holten, vice-voorzitter.


De ontsluiting van het dunner bevolkte platteland borgt de onderneming door (afstemming en integratie met) kleinschalige vervoersconcepten via Connexxion Taxi Services en vergaande samenwerking met CVV-systemen en buurtbussen. Ervaringen opgedaan in multiConnexxion wil een toonaangevende dienst-

modale vervoersconcepten worden toegepast

verlener in het personenvervoer zijn. Middels

voor een juiste afstemming van haar producten

strategische partnerships met publieke en private

op treinverbindingen.

opdrachtgevers realiseert de onderneming optimale mobiliteit voor haar reizigers.

Om haar filosofie en visie op mobiliteit vorm te geven, hanteert Connexxion de volgende

Door steeds beter aan te sluiten bij de wensen

uitgangspunten:

van klanten, opdrachtgevers zowel als reizigers, is

a. de dienstverlening wordt afgestemd op de

Connexxion in staat haar huidige klanten te be-

reiziger,

houden en nieuwe te winnen. Zij wil daartoe een

b. bus, tram, trein en taxi (Collectief Vraag-

constructieve, zakelijke samenwerking met con-

afhankelijk Vervoer) zijn belangrijke schakels in

cessieverleners – rekening houdend met hun vaak

mobiliteit,

publieke verantwoordelijkheid – en private op-

c. samenwerking tussen vervoersmodaliteiten is

drachtgevers. Connexxion realiseert zich dat

een voorwaarde voor ketenmobiliteit.

mobiliteit een voorwaarde is voor economische groei en wil derhalve een bijdrage leveren aan de

Het beleid van Connexxion wordt in hoge mate

bereikbaarheid van de steden en aan de beschik-

gevormd door de wensen van haar reizigers.

baarheid van openbaar vervoer in de landelijke

Connexxion maakt veelvuldig en structureel

gebieden.

gebruik van suggesties en ideeën van reizigers. Op deze wijze kan Connexxion invulling geven

In dichtbevolkte gebieden biedt het openbaar

aan haar motto ‘Alles voor de reiziger’. Om auto-

vervoer grote voordelen ten opzichte van andere

mobilisten te verleiden vaker voor alternatieve

vervoermiddelen. Connexxion kiest er dan ook

vervoersoplossingen te kiezen is informatie nood-

voor de komende jaren vooral te investeren in

zakelijk. Daarnaast is een substantiële verbete-

kwaliteitsbeheersing en kwaliteitsverbetering,

ring van de kwaliteit van het vervoer nodig. Lei-

aangezien een verbeterd OV-aanbod zich in deze

dend hierin is de ‘van deur tot deur’ benadering,

stedelijke gebieden snel vertaalt in reizigersgroei.

aangezien de dienstverlening slechts zo goed is als de zwakste schakel in de keten. Een goede ketenmobiliteit is voor een deel afhankelijk van de mate waarin de lokale en regionale vervoerssystemen aansluiten op het stelsel van treindiensten. Evenzo kan gesteld worden dat vraagafhankelijk vervoer, uitgevoerd met taxi(bussen), zijn ontsluitende rol slechts optimaal kan vervullen als de aansluiting op het verbindende busnet goed is geregeld. Samenwerking tussen reizigers en vervoerder, vervoerders onderling, maar ook tussen vervoerders en centrale overheden en wegbeheerders is dan ook cruciaal om hoogwaardige vervoersdiensten te kunnen bieden.

5


6

Connexxion heeft haar collectief personenvervoer georganiseerd in de volgende divisies: Connexxion Openbaar Vervoer, Hermes Groep,

Het aantal voertuigen dat Connexxion ultimo

Connexxion Taxi Services, Connexxion Tours en

2004 exploiteerde, bestond uit: 2.898 bussen

Techno Service Nederland (TSN). De omzet voor

(Connexxion Openbaar Vervoer: 2.480; Hermes:

2004 bedroeg € 916,0 miljoen. In totaal werkten

418), 275 touringcars, 3.208 taxi’s, twee treinen,

bij Connexxion ultimo 2004 11.324 fte’s. Deze

27 trams, 22 ambulances en vijftien schepen

zijn verdeeld over drie categorieën: rijdend en

(waarvan acht eigendom zijn van opdrachtgevers).

varend personeel (bus- en taxichauffeurs, tramen treinbestuurders en kapiteins), technisch personeel (monteurs) en overig (indirect) personeel.

De verschillende divisies zijn in activiteiten onderling met elkaar verbonden, in overeenstemming met de visie van de onderneming. De divisie

In onderstaande figuren zijn de procentuele

Connexxion Openbaar Vervoer is de grootste divi-

verdeling van de omzet 2004 naar werkmaat-

sie en schakelt zowel Connexxion Taxi Services

schappij en de indeling van het personeel naar

als Connexxion Tours in voor de uitvoering van

categorie weergegeven.

haar dienstregeling. TSN is de leverancier van onderhoud voor alle divisies. De marktonwikkelingen in het openbaar vervoer beïnvloeden dan

Figuur 1: omzetaandeel per werkmaatschappij Hermes Groep NV 10%

Vervoer en Hermes, maar ook alle andere divisies.

Overig 1%

Techno Service Nederland NV 6%

Connexxion investeert zowel in de rol van ‘aan-

Connexxion Tours BV 3%

Connexxion Taxi Services BV 19%

ook niet alleen de divisie Connexxion Openbaar

nemer’ als in die van ‘architect’ in het collectief Connexxion Openbaar Vervoer NV 61%

personenvervoer. De kennis van de markt stelt bij uitstek de vervoerder in staat vraag en aanbod optimaal op elkaar af te stemmen. De wens van de reiziger voor een geïntegreerde keten van openbaar vervoer maakt groei in andere vervoersmodaliteiten noodzakelijk. Daarnaast zal

Figuur 2: indeling personeel naar categorie

groei binnen de huidige vervoersactiviteiten Connexxion de mogelijkheden geven haar schaal-

Overig personeel 12%

grootte te verhogen. Deze groeimogelijkheden Technisch personeel 7%

zijn binnen Nederland wel aanwezig, maar beperkt door het feit dat Connexxion in al haar vervoersactiviteiten reeds marktleider is. Uitbreidingen van de activiteiten worden kritisch beoordeeld op hun mogelijkheden om langdurig waarde voor de onderneming te creëren. Rijdend en varend personeel 81%

Connexxion beschikt over een aantal kerncompetenties, waardoor het mogelijk is om succesvol haar strategie te kunnen uitvoeren. Deze kerncompetenties zijn: het kunnen bieden van hoogwaardig en veilig vervoer tegen een gunstig tarief, grote kennis en ervaring op het gebied van tendering, kennis over herstructureren van een bedrijf in een concurrerende omgeving en het realiseren van ‘operational excellence’.

3. Kerncijfers

Bedragen in miljoenen euro’s, tenzij anders vermeld.

2004

2003

2002

2001

2000

Balanstotaal

562

643

591

604

657

Gemiddeld geïnvesteerd vermogen

412

437

411

409

466

Groepsvermogen

258

242

219

229

249

Balans

Winst-en-verliesrekening Netto-omzet Bedrijfslasten als % van de omzet Lonen, salarissen en sociale lasten als % van de omzet Bijzondere baten en lasten als % van de omzet

Bedrijfsresultaat als % van de omzet Nettoresultaat als % van de omzet

916

948

945

910

905

(878)

(915)

(948)

(937)

(879)

95,9%

96,6%

100,3%

103,0%

97,1%

(483)

(491)

(501)

(471)

(455)

52,7%

51,8%

53,0%

51,8%

50,3%

(6)

(12)

(23)

(34)

(4)

(0,7%)

(1,3%)

(2,4%)

(3,7%)

(0,4%)

38

33

(3)

(27)

26

4,1%

3,4%

(0,3%)

(3,0%)

2,9%

23

21

(6)

(20)

9

2,5%

2,2%

(0,6%)

(2,2%)

1,0%

88

87

47

24

82

Financiële positie EBITDA Kasstroom uit operationele activiteiten

93

117

9

4

67

(41)

(97)

(51)

1

(67)

52

20

(42)

5

0

45,9%

37,6%

37,1%

37,9%

37,9%

9,2%

7,5%

(0,7%)

(6,6%)

5,6%

9,7

9,6

(0,4)

(4,4)

3,6

Aantal medewerkers (ultimo)

14.160

15.383

15.259

*

*

Aantal medewerkers (gemiddeld fte)

(Des)investeringen Financieringstekort/-overschot

Ratio's Solvabiliteit op basis van groepsvermogen Bedrijfsresultaat/GGV Rentedekkingsverhouding

Aantal medewerkers

11.898

12.451

12.786

12.706

12.739

Aantal indirecte medewerkers (gemiddeld fte)

1.370

1.469

1.662

2.150

2.299

% indirect van totaal aantal medewerkers

11,5%

11,8%

13,0%

16,9%

18,0%

* Gegevens zijn niet beschikbaar

7

8 In 2005 zal het nieuwe motto ‘Alles voor de reiziger’ ook buiten de onderneming zijn intrede doen. Maar over hoeveel reizigers hebben we het eigenlijk? En hoeveel medewerkers en vervoermiddelen zijn ervoor nodig om al die reizigers te kunnen vervoeren? Hieronder vindt u alvast de grote getallen. Verderop in het jaarverslag komen de divisies afzonderlijk aan bod. En leest u ook meer over de belangrijkste ontwikkelingen in het nog verder optimaliseren van onze dienstverlening.

Connexxion in 2004 omzet: €

916

miljoen, aantal medewerkers:

Connexxion Openbaar Vervoer in 2004 omzet: €

reizigers, ca.

2

557miljoen, ca. 285 miljoen

2,5 miljard reizigerskilometers, 2.480 bussen, 27trams,

treinen,

20.000

in 2004 omzet: €

nieuwe haltevertrekstaten Connexxion Taxi Services

187miljoen ca. 35 miljoen reizigers,

(kleine bussen, auto’s, limousines),

omzet: €

14.160

46 miljoen, ca.

22

15

3.208

taxi’s

ambulances Connexxion Tours in 2004

miljoen buskilometers, ruim

200

touringcars,

15 schepen Techno Service Nederland in 2004 omzet: € 122 miljoen,

12.500

voertuigen in onderhoud,

Groep in 2004 omzet: €

95

miljoen reizigerskilometers,

57

miljoen , ca.

418

vestigingen in Nederland Hermes

44 miljoen reizigers, ca.

bussen

350

4. Verslag van de Groepsdirectie 4.1 Algemene strategie Connexxion heeft in 2002 haar strategische doel op de korte termijn verwoord als het renderend behouden én winnen van concessies en andere vervoercontracten. Dit betekent naast het winnen van renderende concessies omwille van behoud van marktaandeel tevens het verbeteren van de winstgevendheid van de huidige conces-

Markt- en externe ontwikkelingen Connexxion is er in 2004 in geslaagd het markt-

sies en contracten. Deze continue operationele

leiderschap in het personenvervoer over de weg

verbetering blijft ook op de langere termijn van

in Nederland te behouden. Het jaar 2003 kon wor-

het grootste belang.

den afgesloten zonder verlies van concessies en dat bood een goede uitgangspositie voor 2004.

In de huidige Nederlandse markt staan omzet

Desondanks daalde de omzet van Connexxion

en marge echter onder druk. Om ook op langere

Openbaar Vervoer in 2004 gering ten opzichte

termijn waarde te creëren en zodoende de conti-

van 2003 (2004: € 557,4 miljoen, 2003: € 571,6

nuïteit van Connexxion te waarborgen is groei

miljoen).

noodzakelijk. De Groepsdirectie heeft derhalve in 2004 haar missie en visie op de (middel)lange

Connexxion Openbaar Vervoer heeft gekozen

termijn bijgesteld. Connexxion wil een toonaan-

voor een bredere oriëntatie op de klant, in twee

gevende dienstverlener in personenvervoer zijn,

betekenissen, namelijk de reiziger en de op-

die door strategische partnerships met publieke

drachtgever. Voor de reiziger betekent dit, dat

en private opdrachtgevers optimale mobiliteit

Connexxion zich primair richt op verbetering van

voor haar reizigers realiseert. Het werkterrein is

de betrouwbaarheid, de toegankelijkheid en het

primair Nederland, maar zo mogelijk ook Europa.

reisgemak. Het dalurenkaartje, een zogeheten ge-

Connexxion heeft meerwaarde ten opzichte van

makskaartje, is hiervan een voorbeeld. In 2004

vervoerbedrijven in Europese landen waar de

heeft dit tot een stijging van de reizigersopbreng-

liberalisering van de vervoermarkt nog moet wor-

sten geleid van 1,8 procent. Om op deze punten

den geïmplementeerd. Deze meerwaarde bestaat

verder succes te realiseren, zal in 2005 substan-

onder andere uit de kennis over herstructureren

tieel geïnvesteerd worden. Ook in het aantal stu-

van een bedrijf in een competitieve omgeving,

denten is een groei te constateren. Dit leidde tot

tendering, het optimaliseren van processen en

hogere opbrengsten uit de OV Studentenkaart in

integreren van vervoersmodaliteiten.

2004 en tot nagekomen opbrengsten over 2003.

4.2 Connexxion Openbaar Vervoer

minderde. Daardoor, maar ook als gevolg van de

De rijksbijdrage voor het openbaar vervoer ver-

Connexxion Openbaar Vervoer NV is de groeps-

doorwerking van het opbrengstverlies in 2003,

maatschappij die zich richt op het uitvoeren van

daalden de bijdragen van de concessieverleners

openbaarvervoerdiensten over weg en rail in Ne-

aan Connexxion per saldo met 4,3 procent.

derland. Dit bedrijfsonderdeel verzorgt regionaal

De daling van de bijdragen door opdrachtgevers,

personenvervoer, alsmede het stadsvervoer in een

en de druk op omzet en marge die dit met zich

aantal middelgrote steden. Het divisiekantoor is

meebrengt, wordt veelal vertaald in een verlaging

gevestigd in Hilversum. De divisie kent een struc-

van het voorzieningenniveau. Een lager voorzie-

tuur met zes regio’s, 44 vestigingen en 72 stallin-

ningenniveau leidt wederom tot een daling van

gen. De strategie van Connexxion Openbaar

het aantal vervoerde reizigers en de daarmee

Vervoer heeft drie aandachtsgebieden: focus op

samenhangende reizigersopbrengsten. De vicieu-

reizigers en concessieverleners, kostenefficiency

ze cirkel die op deze wijze dreigt te ontstaan kan

en verbetering en vereenvoudiging van processen.

alleen worden doorbroken door reizigersgroei.

9

10 4. Verslag van de Groepsdirectie In 2004 kwam wederom een aantal concessies in aanbesteding, waarvan negen (volledig) in het vervoersgebied van Connexxion. Het stemt tot tevredenheid dat hiervan zeven concessies konden worden behouden, te weten de concessies Zaanstreek, Rijnstreek/Midden-Holland, Duin- en Bollenstreek, alsmede BRU Zuidwest, BRU Utrechtse Heuvelrug, Haaglanden streekvervoer en de sneltram Utrecht-Nieuwegein-IJsselstein. De concessie IJsselmond en de concessie voor de hoogwaardige busverbinding 315 (Qliner) van Lelystad naar Groningen, die tot op heden werden gedeeld met een andere vervoerder, worden dankzij gewonnen aanbestedingen in de loop van 2005 geheel door Connexxion verzorgd. Helaas werden ook twee concessies verloren, te weten Veluwe en UtrechtOost. Daar staat tegenover dat een nieuwe con-

Wisseling van concessies heeft altijd grote

cessie werd gewonnen in Zuidoost-Drenthe. Per

gevolgen voor het personeel. Overeenkomstig de

saldo is echter sprake van omzetverlies als gevolg

desbetreffende regeling in de Wet personenver-

van de aanbestedingen in 2004.

voer 2000 gaat het bij de concessie betrokken

Er is in de huidige fase van de invoering van

personeel (zowel chauffeurs als indirecte mede-

marktwerking in het openbaar vervoer nog geen

werkers) van rechtswege over van de oude naar

sprake van ‘evenwicht’ in de markt: de opdracht-

de nieuwe vervoerder. Hierbij is weliswaar be-

gever krijgt wat hij vraagt, te weten meer aanbod

houd van arbeidsvoorwaarden gegarandeerd,

voor een lagere prijs. De potentiële vervoerders

maar in de praktijk blijkt de overgang voor het

kunnen zich niet permitteren selectief te zijn,

personeel toch grote veranderingen te kunnen

mede als gevolg van hoge exit-barriers. Elk van

meebrengen. Vaak blijkt de nieuwe concessie-

hen moet op alle concessies inschrijven om het

houder geen passend werk voor met name het

marktaandeel te behouden. De marges staan dien-

overgenomen indirect personeel beschikbaar te

tengevolge sterk onder druk. Om ook in de toe-

hebben, zodat alsnog verlies van werkgelegen-

komst concurrerende offertes te kunnen blijven

heid optreedt. Door de concessiewisselingen

doen, moet Connexxion Openbaar Vervoer haar

heeft Connexxion in 2004 686 medewerkers zien

doelstelling van reizigersgroei, kostenbeheersing

vertrekken naar andere werkgevers en 74 perso-

en kwaliteitsbewaking met grote inzet nastreven.

neelsleden in dienst zien treden. Het is duidelijk, dat hierbij noch sprake is van een keuze van Connexxion, noch van de betrokken werknemers. Connexxion dankt de voormalige medewerkers voor de vaak jarenlange inzet en verwelkomt de nieuwkomers.


Evaluatie Wet personenverv0er, mede door Connexxion In het jaar 2004 heeft de minister van Verkeer en Waterstaat de aanbestedingen van openbaarvervoerconcessies overeenkomstig de Wet personenvervoer 2000 (Wp 2000) geëvalueerd. Deze wet beoogt marktwerking in het openbaar vervoer te brengen door de introductie van tijdelijke concessies, die door middel van (op den duur) verplichte openbare aanbesteding gegund moeten worden. Concessieverleners zijn de daartoe aangewezen lagere overheden, provincies en kaderwetgebieden. In opdracht van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat is een onderzoek gedaan naar de effecten van de eerste aanbestedingen. De conclusie van het onderzoek was positief, in die zin dat aanbesteding in alle gevallen heeft geleid tot meer productie tegen lagere kosten per eenheid product. Ook werd de kwaliteit van het geboden openbaar vervoer beter, maar dat leidde in het algemeen niet tot groei van het aantal reizigers. Op verbindende lijnen en in stedelijke gebieden, vooral in de Randstad, is sprake van reizigersgroei, maar in de meer landelijke gebieden is een daling waarneembaar. Voorzieningen in de avond en in het weekend komen daardoor onder druk te staan. De noodzaak om naar alternatieven te zoeken voor de gebruikelijke standaardbus neemt dan ook toe. Connexxion heeft een eigen evaluatie uitgevoerd. Deze kwam tot stand na uitvoerige raadpleging van eigen medewerkers en is derhalve gebaseerd op praktijkervaringen. Deze evaluatie is zowel aan de minister van Verkeer en Waterstaat als aan de Tweede Kamer aangeboden. Connexxion huldigt het uitgangspunt dat de gehele openbaarvervoermarkt in Nederland aan marktwerking onderhevig zal moeten worden. Alle juridische, financiële en andere belemmeringen om te komen tot een ‘level playing field’ moeten dan ook voortvarend worden weggewerkt. Mede met het oog daarop zijn enkele aanpassingen in de wet noodzakelijk. Zo zou de maximale duur van een concessie langer moeten zijn dan de huidige zes jaar. Een termijn van acht jaar geeft de concessieverlener meer flexibiliteit en de vervoerder betere mogelijkheden voor een optimaal aanbod. Voorts is het gewenst ernst te maken met het creëren van grotere mate van tariefvrijheid. Ook moet de wet duidelijker zijn over de verantwoordelijkheid voor de regie en vervoersontwikkeling. Connexxion kan als vervoerder beter aan de wensen van de opdrachtgevers en de reizigers tegemoetkomen als zij als vervoerder ook de verantwoordelijkheid heeft voor de productontwikkeling, alsook de publieksinformatie en de marketing. Connexxion is van mening dat de relevante bepalingen in de Wet personenvervoer 2000 op het punt van de overdracht van rechtswege van personeel bij concessiewisseling dienen te worden aangepast. Deze gewenste aanpassing betreft de overdracht van indirecte medewerkers die niet rechtstreeks werken voor de betreffende concessie, de zogeheten ‘niet-herleidbare indirecten’. Aangezien betrokkenheid met de verloren concessie bij hen niet van toepassing is en voor alle betrokkenen bevredigende aanwijzingscriteria ontbreken, is deze regeling strijdig met zorgvuldig personeelsbeleid.

De doelstelling van de Wp 2000 is tweeledig: groei van het gebruik van het openbaar vervoer en verbetering van de kostendekkingsgraad, zijnde de verhouding tussen de reizigersopbrengsten

Het aandeel van Connexxion in de landelijke

en de exploitatiebijdrage van de overheid. Het

opbrengst van verkochte plaatsbewijzen wordt

eerste deel van deze dubbeldoelstelling is nu door

bepaald op basis van verdeelsleutels onder de

de minister verlaten. Connexxion betreurt dit.

verantwoordelijkheid van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. In 2004 is deze zogeheten Wroov-systematiek gewijzigd. In het verleden

1 1

12


werden de verdeelsleutels vastgesteld op basis van een iedere drie jaar gehouden enquête naar het reizigersgedrag. Dergelijke enquêtes worden nu in vereenvoudigde vorm ieder jaar gehouden, tot het moment van volledige introductie van de OV-chipkaart. Voor de verdeling van de reizigersopbrengsten in 2004 is de enquête gehouden in

De railactiviteiten van Connexxion Openbaar

november 2003. Hierbij is helaas een negatief

Vervoer omvatten op dit moment de door het

effect op de reizigersopbrengsten opgetreden van

BRU (Bestuursorgaan Regio Utrecht) uitgegeven

€ 4,2 miljoen.

concessie voor de Sneltram Utrecht-Nieuwegein-

Naast deze wijziging in de verdeling van de lan-

IJsselstein en de door de Regio Twente uitgegeven

delijke opbrengst van verkochte plaatsbewijzen,

concessie voor de spoorlijn Almelo-Mariënberg.

vindt vanaf 1 januari 2005 eveneens een wijzi-

Met de invoering per 1 januari 2005 van de nieu-

ging plaats in de financiering van het openbaar

we spoorwegwetgeving zal een groter deel van

vervoer. De decentrale overheden en het Rijk heb-

het Nederlandse spoorwegnet onder verantwoor-

ben hiertoe een nieuwe overeenkomst bereikt,

delijkheid van gedecentraliseerde overheden

waarin de zogeheten Brede Doel Uitkering voor

komen te vallen. Daarmee wordt dit deel van de

Verkeer en Vervoer (BDU) wordt geïntroduceerd.

spoormarkt op termijn via periodieke concessie-

Deze vervangt de huidige Rijksbijdrageregeling

verlening bereikbaar voor andere vervoerders dan

Openbaar Vervoer en de Gebundelde Doel Uitke-

de Nederlandse Spoorwegen. De stedelijke mark-

ring (GDU) voor met name kleine infraprojecten

ten voor tram en metro zullen, naar het zich

en de gelden voor Duurzaam Veilig, waaronder

thans laat aanzien, niet het onbetwiste domein

sociale veiligheid mede wordt begrepen. De BDU

van de gemeentelijke vervoerbedrijven blijven.

wordt verdeeld naar decentrale overheden op

Connexxion Openbaar Vervoer bereidt zich

basis van structuurkenmerken van het vervoers-

daarom voor op uitbreiding van de railgebonden

gebied.

activiteiten.

De bestaande relatie tussen de vervoerders en de rijksoverheid is daarmee grotendeels verdwenen. Gevolg is onder meer, dat een verhoging c.q. ver-

Interne ontwikkelingen Zoals reeds eerder vermeld, kent de strategie

laging in de reizigersopbrengsten, anders dan in

van Connexxion Openbaar Vervoer drie aan-

het verleden, niet langer van invloed is op het

dachtsgebieden: focus op reizigers en concessie-

niveau van de middelen die de concessieverlener

verleners, kostenefficiency en verbetering en

ten behoeve van het openbaar vervoer ontvangt.

vereenvoudiging van processen.

Dit geeft de concessieverlenende lagere overheid meer beleidsruimte.

Om beter tegemoet te kunnen komen aan de wensen van de veranderende omgeving, heeft Connexxion Openbaar Vervoer haar organisatie aangepast. Tot dit jaar werd de divisie rechtstreeks aangestuurd vanuit de Groepsdirectie. Per 1 januari 2004 is een divisiedirecteur aangesteld en is voor de divisie uit de bestaande organisatie een managementteam geformeerd. De divisieleiding is daarmee op dezelfde wijze ingevuld als de overige divisies en groepsmaatschappijen. Doel hiervan is de verbetering van de klantgeoriënteerdheid van de organisatie en een versterking van de focus op een effectieve procesbeheersing.

1 3

De focus op reizigers en concessiehouders kon duidelijk worden verbeterd, zo bleek uit een onderzoek dat eind 2003 werd afgerond. Op basis van de bevindingen in het onderzoek is in 2004 de commerciële organisatie ingrijpend gewijzigd: marketing en sales zijn geïntegreerd en een commercieel directeur stuurt de regionale accountmanagers aan. Hiermee weten deze accountmanagers zich optimaal ondersteund vanuit een uniform beleidskader. In 2004 is ten behoeve van de informatieuitwisseling met concessieverleners een extranetservice gestart. Via dit extranet worden de concessieverleners onder meer voorzien van Mipov-gegevens. In november vond het Connexxion Forum 2004 plaats. Aan de hand van het thema ‘Van Nota naar Mobiliteit’ werd gediscussieerd over de toekomst van het collectief personenvervoer. Evenals het voorgaande jaar vormde het Forum een uitstekende gelegenheid voor concessieverleners, vervoerders en politici om met elkaar van gedachten te wisselen. Naast vele lokale bestuurders waren ook landelijke politici aanwezig, onder wie de minister van Verkeer en Waterstaat, mevrouw drs. K.M.H. Peijs. Op dit punt is in 2004 een grote stap voorDe twee andere pijlers van het divisiebeleid

waarts gezet. Op basis van de verkregen informa-

worden gevormd door een structurele verbetering

tie zijn concrete actieplannen opgesteld, met een

van de kostenefficiency en verdere verbetering -

financiële uitwerking van de kosten en de baten.

en zo mogelijk vereenvoudiging- van de interne

Met hulp van het project Effectief Sturen en

processen. Deze verbeteringen moeten het de

Bijsturen wordt de realisatie van de plannen

divisie mogelijk maken ook in de komende jaren

door monitoring continu gevolgd. Kernpunten uit

succesvol te zijn in het verwerven van renderende

de actieplannen zijn: het behoud van het markt-

concessies. Meer gedetailleerde en tijdige

leiderschap, het op gang houden van een solide

managementinformatie is hierbij onontbeerlijk.

cashflow en de zorg voor gemotiveerde en gekwalificeerde medewerkers.

4.3 Connexxion Taxi Services De bedrijfsactiviteiten van Connexxion Taxi Services BV zijn met name gericht op de kleinschalige collectieve vervoerssystemen, zoals CVV, Wvg- en leerlingenvervoer, die door de overheid in grote vervoerspakketten Europees worden aanbesteed. Daarnaast verricht deze divisie onder meer instellingenvervoer, directievervoer, treintaxi en straattaxi.

14


Tevens voert de divisie Taxi Services openbaarvervoerritten uit in opdracht van Connexxion Openbaar Vervoer. Het divisiekantoor is gevestigd in IJsselmuiden. Van hieruit worden de 26 vestigingen in het gehele land aangestuurd. De missie van Connexxion Taxi Services is het

Voor chauffeurs die na 1 juli 2001 taxichauffeur zijn geworden is in een ingroeimodel voorzien.

bieden van kwaliteit (optimale service en dienst-

Deze chauffeurs moeten echter wel voor 1 januari

verlening), sociaal ondernemer- en werkgever-

2006 het verplichte examen halen. Dit stelt

schap, professionaliteit en innovatie.

Connexxion voor de taak om in de periode van 1 juli 2004 tot en met 1 januari 2006 ruim 2.300

Markt- en externe ontwikkelingen In de markt van Connexxion Taxi Services heeft

chauffeurs dit examen te laten afleggen. De onderneming heeft daartoe een eigen chauffeurs-

het Europees aanbesteden van grotere contracten

opleiding ontwikkeld. Deze opleiding start begin

zich verder ontwikkeld. Bovendien is de concur-

2005. Gelet op het belang van een goede dienst-

rentie op het gebied van de arbeidsvoorwaarden

verlening bepleit Connexxion ook na 1 januari

in 2004 toegenomen, waardoor de concurrentie-

2006 het ingroeimodel te handhaven. In het

positie meer onder druk is komen te staan. Door

kader van de evaluatie van de Wet personen-

verlies in aanbestedingen is Connexxion twee

vervoer 2000 zijn deze onderwerpen door

grote contracten, TraXX en de Regiotaxi BRU,

Connexxion aan de orde gesteld.

kwijtgeraakt. Overigens staan daar nieuwe con-

Als gevolg hiervan zal een onderscheid worden

tracten tegenover, waaronder Schipholtaxi en

aangebracht in soorten taxichauffeurs. Enerzijds

contracten van tijdelijke aard, zoals het vervoer

de (taxi)chauffeur voor vraagafhankelijk vervoer

ten behoeve van het Nederlandse EU-voorzitter-

en anderzijds de groepsvervoerchauffeur, die

schap. Laatstgenoemde opdracht van het Ministe-

noch met contante betalingen te maken heeft,

rie van Buitenlandse Zaken betrof het vervoer, in

noch met taxameters of het plannen van routes.

samenwerking met Connexxion Tours, voor onge-

Laatstgenoemden rijden alleen vaste passagiers

veer veertig evenementen in zes maanden voor

op vaste routes. Dat werk stelt heel andere

verschillende ministeries. Dit megaproject is met

eisen dan die worden getoetst in het verplichte

gepaste trots uitgevoerd tot volle tevredenheid

examen.

van de opdrachtgever. De omzet van de divisie ligt als gevolg van het

Door de impasse die dit jaar ontstond in het

verlies van contracten met € 186,8 miljoen duide-

centrale overleg tussen de sociale partners en

lijk onder de omzet van het voorafgaande jaar

het kabinet heeft de Algemeen Verbindend

(2003: € 201,7 miljoen). Dit gaat gepaard met

Verklaring van de Taxi-CAO, die voor het jaar

een aanzienlijke daling van het bedrijfsresultaat.

2004 was afgesloten, op zich laten wachten. Het is nog onduidelijk hoe de sociale situatie zich

Connexxion Taxi Services werd in 2004 geconfronteerd met het feit dat alle taxichauffeurs

vanaf 1 januari 2005 op het vlak van de arbeidsvoorwaarden in deze branche zal ontwikkelen.

vanaf 1 juli 2004 over een wettelijk getuigschrift (vakdiploma) moeten beschikken, naast de andere wettelijke vereisten om het vak van taxichauffeur

Interne ontwikkelingen De ontwikkelingen in de markt hebben ertoe

te mogen uitoefenen. Overigens geldt deze eis

geleid dat Connexxion Taxi Services medio 2004

alleen voor nieuwe chauffeurs. Chauffeurs die

heeft besloten, na een positief advies van de

reeds over een chauffeurspas beschikken die is

Ondernemingsraad, de organisatiestructuur te

afgegeven voor 1 juli 2001, zijn vrijgesteld.

wijzigen met het doel de continuïteit te waarborgen. Doelstelling is te kunnen blijven opereren als de belangrijkste succesvolle speler op de markt van kleinschalig collectief personenvervoer. De investeringen van de laatste jaren in

procesoptimalisatie hebben een verdergaande centralisering en een meer directe aansturing van de operationele vestigingen en de centrales mogelijk gemaakt. Er is een duidelijke scheiding aangebracht in de resultaatverantwoordelijkheid

Het Nationaal Contact Center (NCC) in IJssel-

van de managers van de vestigingen en de

muiden heeft in 2004 ongeveer drie miljoen

centrales. De regio’s zijn opgeheven, met het

telefoontjes verwerkt. Inmiddels vinden bijna

gevolg dat een volledige managementlaag is

alle klantencontacten van Connexxion Taxi

vervallen. In goed overleg met de vakorganisaties

Services plaats via dit Nationaal Contact Center.

is vervolgens een sociaal plan overeengekomen

Op het NCC zijn efficiency en professionaliteit

voor de boventallige medewerkers.

sterk verbeterd. De medewerkers van het NCC worden eens per drie maanden getoetst op hun

Om haar missie te realiseren heeft Connexxion

kennis van de 32 diensten die Connexxion Taxi

Taxi Services in 2004, naast invoering van de

Services uitvoert. Het NCC is in het najaar uitge-

chauffeursopleidingen en verdere standaardisatie

breid tot een 24-uurservice gedurende zeven da-

van het wagenpark, uniformering en standaardi-

gen in de week. De organisatie is momenteel dan

satie van bedrijfsprocessen doorgevoerd. De

ook zo ingericht, dat iedere klantvraag met één

meest in het oog springende is de mogelijkheid

call kan worden afgehandeld.

van elektronisch betalen met chipknip en credit-

RBS, het dynamische route- en planningsys-

card, die in de loop van 2004 op alle voertuigen is

teem van Connexxion Taxi Services, is EDP (Elec-

ingevoerd. Ook zijn alle voertuigen in 2004 voor-

tronic Data Processing) geaudit. RBS is in 2004

zien van een zogenaamde Voicebox. Deze maakt

verder uitgebouwd met de implementatie van

via GSM-techniek gesprekken mogelijk tussen

een gestandaardiseerd softwarepakket voor het

centrale en voertuig. Beide innovatieve ontwikke-

groepsvervoer. Dit pakket RBS Groepsvervoer is

lingen hebben ook een belangrijke bijdrage

in eigen beheer ontwikkeld met als doel alle

geleverd aan de sociale veiligheid en de service-

vestigingsmedewerkers en chauffeurs die school-

verlening in het algemeen.

of groepsvervoer uitvoeren, op een eenduidige en

Voorts is in 2004 een begin gemaakt met de

overzichtelijke manier te laten werken. De uitrol

verdere uitrol van Taxipoint. Dit is een elektro-

van dit pakket heeft in het najaar van 2004 over

nisch boekingssysteem, waarbij de terugrit vanaf

de vestigingen plaatsgevonden.

de Taxipoint-locatie eenvoudig kan worden gepland. Taxipoint wordt momenteel met name

Connexxion Taxi Services heeft dit jaar het

toegepast op locaties met een concentratie aan

Taxi Keurmerk behaald. Dit keurmerk wordt uit-

vervoersbewegingen binnen de bestaande

gegeven door de Stichting Taxi Keurmerk. Het

CVV- en Wvg-systemen, zoals ziekenhuizen en

bezit ervan is een steun in de rug bij Europese

winkelcentra. Taxipoint zal in 2005 verder worden

aanbestedingen.

uitgebreid in Nederland. In 2004 is voorts het RI&E–rapport (Risico Inventarisatie en Evaluatie) afgerond. Er worden thans voor 2005 op basis van dit rapport werkplannen opgesteld om de risico’s nog verder te beperken. Daarnaast is in het kader van de Arbowet ook de organisatie van de Bedrijfshulpverlening (BHV) opgezet, waardoor de BHV-taken zijn gewaarborgd. Hetzelfde geldt voor de zogenaamde KAM-taken (zorgpunten Kwaliteit, Arbo en Milieu).

15

1 6

4. Verslag van de Groepsdirectie 4.4 Connexxion Tours Connexxion Tours BV verzorgt de beslotenvervoeractiviteiten van de groep, alsmede het openbaar vervoer over water. Daaronder valt ook een aantal veerverbindingen, zoals die over het Noordzee Kanaal (Fast Flying Ferries). Besloten vervoer omvat het uitvoeren van tourwagen-

Het platformvervoer op de Luchthaven Schiphol

activiteiten in binnen- en buitenland, het verzor-

werd niet behouden. Het betrokken personeel en

gen van toeristische dagtochten, verhuur van

de speciale platformbussen zijn overgegaan naar

bussen met chauffeur en evenementenvervoer.

de nieuwe vervoerder.

Connexxion Tours heeft een overeenkomst met

Aan het eind van het jaar werd de Schiphol

Connexxion Openbaar Vervoer gesloten, die erin

Hotellijn gestaakt. Het verminderde gebruik van

voorziet dat de divisie Tours alle bijhuur voor

deze dienst maakte continuering niet langer

openbaar vervoer verzorgt. Een belangrijk deel

verantwoord.

van de ritten wordt daarbij overigens aan onderaannemers gegund. De door de concessiever-

De concessie rond de Drechtsteden en Rotter-

leners aan het materieel gestelde eisen bemoei-

dam is voor zes jaar gegund aan Waterbus.

lijken in toenemende mate de inzet van tour-

De bestaande bedrijven Fast Ferry en Waterbus

materieel in het openbaar vervoer.

worden als één bedrijf voortgezet. Connexxion participeert in Waterbus. De administratie en

Markt- en externe ontwikkelingen De markt voor het tourvervoer kenmerkte zich

salarisadministratie worden door de divisie uitgevoerd. Een snelle waterverbinding van Zaan-

ook in 2004 door een sterke concurrentie op prijs.

stad naar Amsterdam is in samenwerking met

Met name voor de toeristische activiteiten is er

het GVB Amsterdam in studie genomen.

een grote mate van conjunctuurgevoeligheid. De omzet van Connexxion Tours daalde als gevolg hiervan tot € 45,8 miljoen, hetgeen licht onder

Interne ontwikkelingen De organisatie is in het verslagjaar aangepast

de omzet van het voorafgaande jaar ligt (2003:

om een grotere efficiency te kunnen realiseren.

€ 47,8 miljoen). De eisen die de klant in deze

De regiostructuur werd opgeheven per 1 april

markten stelt zijn hoog. Connexxion Tours wil

2004. Het hoofdkantoor werd verplaatst naar

hierin voorzien en hecht er daarom ook aan het

Haarlem, waar eveneens een centrale commer-

Keurmerk voor de branche te behouden. Om opti-

ciële afdeling werd gevestigd. Ook de exploitatie

maal in te kunnen spelen op nieuwe ontwikkelin-

wordt inmiddels centraal gecoördineerd. Voorts

gen en de wensen van de klant, zal Connexxion

werd de vennootschappelijke structuur sterk

Tours de mogelijkheden van elektronische

vereenvoudigd. De nog bestaande regionale

boekingen via internet in 2005 uitbreiden.

vennootschapen werden gefuseerd tot één vennootschap, Connexxion Tours BV, gevestigd te

Ook dit jaar heeft de organisatie van het ver-

Haarlem. Rond de jaarwisseling 2004/05 is een

voer rondom grote evenementen een bijdrage ge-

verdergaande stroomlijning van de organisatie

leverd aan het resultaat. Connexxion Tours heeft

in gang gezet.

samen met Connexxion Taxi Services het vervoer georganiseerd van de vele bijeenkomsten in het

Om de kwaliteit te handhaven, wordt geïnves-

kader van het Nederlands voorzitterschap van de

teerd in personeelsopleidingen. Daarbij hoort

EU. Voorts is het vervoer verzorgd voor onder

eveneens de introductie van het ‘nieuwe rijden’

meer het EK Roeien, Dance 4Life en de FNV-acties

(zuinig, veilig en comfortabel) voor alle

in het najaar. Verder waren er opdrachten voor

chauffeurs. Hiertoe zijn eigen instructeurs

landelijke evenementen van VNG en Essent.

opgeleid. De kapiteins van de snelle boten van Fast Flying Ferries tussen Amsterdam CS en Velsen-Noord ondergaan een permanente

10 maart 2004: minister Peijs van Verkeer en Waterstaat doopt de drie draagvleugelboten van Fast Flying Ferries.

training; voor hen is een aanvullende opleiding

TSN heeft de missie het beste klantgebonden

opgezet in samenwerking met het College voor

servicenetwerk voor bedrijfswagenparken in

Maritieme Opleidingen.

Nederland te zijn, met als motto ‘TSN houdt bedrijven in bedrijf’.

4.5 Techno Service Nederland Techno Service Nederland NV (TSN) levert diensten op het gebied van onderhoud, herstel en be-

Markt- en externe ontwikkelingen Techno Service Nederland richt zich in hoofd-

heer van bedrijfswagenparken. De onderneming

zaak op de marktsegmenten personenvervoer,

beschikt daartoe over een netwerk van meer dan

goederenvervoer en milieudiensten, en is in

vijftig vestigingen verspreid over heel Nederland.

Nederland marktleider in het beheer en onder-

Dit netwerk en de klantgebonden werkwijze zijn

houd van bussen. De omzet is in 2004 met

de sterke punten van de organisatie. Klantgebon-

€ 122,2 miljoen gering lager dan de € 126,5 mil-

den betekent in dit verband dat er geen sprake is

joen van 2003. Deze verlaging is vrijwel geheel

van exclusieve binding aan enig automerk, wat

veroorzaakt door een lagere omzet in het segment

bij het merendeel van de concurrerende dealerbe-

personenvervoer, als gevolg van de instroom van

drijven wel het geval is. Voor de klant heeft dit als

nieuw materieel en een verlaging van de kilome-

voordeel dat TSN ook bedrijfswagenparken met

terproductie, die onder meer voortkomt uit con-

een grote diversiteit probleemloos kan bedienen.

cessiewisselingen. Ook is er sprake van een ver-

Het grote aantal vestigingen maakt het mogelijk

minderde omzet in schadeherstel. Dit mede door

de klant service te verlenen dicht in de buurt van

een intensieve samenwerking van TSN met haar

de locatie van de voertuigen, volgens het ‘one-

opdrachtgevers om tot lagere kosten per kilome-

stop-shopping’ model. TSN heeft in het verslag-

ter te komen.

jaar de eerste buitenlandse vestiging geopend in Bottrop, Duitsland. Het hoofdkantoor, van waar-

TSN is eveneens bij uitstek toegerust voor

uit ook een aantal gecentraliseerde diensten

specialistisch onderhoud aan autobussen, zoals

wordt geleverd, is gevestigd in Waddinxveen.

dat van airco apparatuur en informatiesystemen.

TSN heeft een centraal onderdelenmagazijn in

In 2004 heeft TSN de inbouw van apparatuur in

Culemborg, van waaruit alle vestigingen in het

tweehonderd Connexxionbussen uitgevoerd voor

land dagelijks worden bevoorraad. Doelstelling is

de pilot van de OV-chipkaart in de regio Rotter-

de omloopsnelheid van de voorraad te optimalise-

dam/Hoeksche Waard. Door de ervaring die TSN

ren en de flexibiliteit van levering te vergroten.

hierbij opdoet is de onderneming nadrukkelijk

Dochteronderneming Roline in Lopik is gespeciali-

kandidaat voor de inbouw van deze apparatuur

seerd in loopvlakvernieuwing van banden voor

bij de verschillende Nederlandse OV-bedrijven.

bussen en trucks en levert vernieuwde banden

Bij een landelijke uitrol van het systeem moeten

aan een groot deel van de streek- en stadsver-

de apparaten in duizenden voertuigen worden

voerders in Nederland.

ingebouwd. In het segment milieu is een gestage groei waarneembaar. Belangrijke stap daarin is een nauw samenwerkingsverband met marktleider Van Gansewinkel voor het onderhoud van het wagenpark in Nederland.

17

18


kosten. Door realisatie van betere inkoopcondities is de brutomarge op onderdelen verbeterd. Voorts kwam door invoering van een centraal contractmanagementsysteem een efficiencyverbetering

Daarnaast heeft TSN in 2004 het onderhoud

tot stand. Het toepassen van normtijden in het

voor zes gemeenten binnengehaald. De omzet

onderhoud leidt tot lagere uitvoeringskosten en

in het segment goederenvervoer is gedaald als

een betere planning van het werk. Daarnaast is

gevolg van afnemende vraag en forse prijscon-

ook het kostenoverzicht per voertuigreeks hier-

currentie.

mee vergroot, waardoor TSN haar opdrachtge-

TSN verkoopt en levert ook nieuwe voertuigen vanuit eigen dealerschappen. De verkoop blijft

vers beter kan adviseren in de aanschaf van het juiste type voertuig voor een specifieke inzet.

achter bij het niveau van 2003. Oorzaak is het absolute dieptepunt in de aanschaf van nieuwe

De invoering van het geïntegreerde ERP-infor-

bedrijfswagens in 2004 als gevolg van de stagna-

matiesysteem TES (TSN Eén Systeem) heeft in de

tie van de economie en de discussie over het

loop van het verslagjaar vertraging opgelopen,

voortbestaan van het grijze kenteken.

als gevolg waarvan eenmalig extra kosten zijn gemaakt. Met TES wordt de invoering van geünifor-

De markt voor verkoop en onderhoud in de au-

meerde processen op alle vestigingen mogelijk.

tobranche is in beweging gebracht door de recente maatregelen van de Europese Commissie. Deze

Ook in de organisatie van de vestigingen zijn

heeft een verordening ingevoerd die het autopro-

aanpassingen doorgevoerd. Het aantal vestigin-

ducenten verbiedt verkoop en onderhoud, met

gen werd teruggebracht van 66 naar 57, waarmee

inbegrip van de lucratieve onderdelenhandel, van

nog niet de optimale situatie is bereikt. Het

de door hen geproduceerde voertuigen exclusief

personeelsbestand is met enkele tientallen fte’s

te gunnen aan specifieke dealerbedrijven. In be-

teruggebracht en deze vermindering zal in 2005

ginsel moet door deze maatregel elk bedrijf in de

nog worden voortgezet. Naast natuurlijk verloop,

branche in staat zijn alle merken te verkopen en

niet verlengen van tijdelijke contracten en

te onderhouden. Voor TSN met zijn brede service-

vervroegde uittreding is hierbij ook sprake van

pakket en landelijke netwerk, biedt deze belang-

gedwongen ontslag.

rijke verandering in de marktverhoudingen binnen de automobielbranche grote kansen voor de toekomstige ontwikkeling van de onderneming.

Relatiebeheer TSN hecht veel waarde aan een goed relatie-

Zo leidt de nieuwe regeling ertoe dat leasemaat-

beheer en werkt daartoe met een praktische

schappijen zich nu als fleetowner kunnen opstel-

vorm van accountmanagement en contractver-

len en het onderhoud aan het wagenpark in eigen

antwoordelijkheid. Het meten en evalueren van

beheer kunnen regelen, zonder verplichte tussen-

de beschikbaarheid en de kosten van het wagen-

komst van merkdealers. Voor TSN is dit een nieu-

park van elke klant vormen een belangrijke factor

we doelgroep. Verder richt TSN zich op landelijk

in het vergroten van de klanttevredenheid.

of regionaal opererende bedrijven en organisa-

Dankzij de zeer frequente contacten op uitvoe-

ties, voor welke vervoer geen core business is,

ringsniveau tussen de vervoerders en TSN krijgen

maar die een groot wagenpark in dienst hebben

gesignaleerde knelpunten als regel directe op-

voor service- of onderhoudsdoelen. Zo worden

volging. TSN streeft naar een transparante ver-

nu onderhoudsdiensten geleverd aan energie-

houding met de relaties en wil daarbij bereiken

bedrijven, maar ook gemeentelijke diensten en

dat de klant ervaart dat TSN de zorg van de klant

het Ministerie van Defensie.

begrijpt en haar ervaring aanwendt in het voordeel van de klant.

Interne ontwikkelingen Om het resultaat op een aanvaardbaar niveau te houden bij dalende omzet en kleinere marges in het segment onderhoud, is het noodzakelijk voortdurend te werken aan verlaging van de

4. Verslag van de Groepsdirectie 4.6 Hermes Groep Hermes Groep NV, gevestigd te Weert, is een meerderheidsdeelneming van Connexxion Holding. Connexxion houdt 76,7 procent van de

In 2003 en 2004 heeft Hermes zich met succes

aandelen. De andere aandeelhouders zijn de pro-

gericht op het genereren van omzet uit nieuwe

vincie Limburg en de Vereniging Gebaltram, een

producten, zoals het vervoer van en naar bedrij-

groep van Limburgse gemeenten. Hermes richt

venterreinen en het afsluiten van grootverbruik-

zich op personenvervoer, met nadruk op openbaar

contracten met klanten met voldoende (poten-

vervoer en openbaarvervoervervangende produc-

tiële) vraag naar openbaar vervoer.

ten. Zij onderzoekt de mogelijkheden om spooren busexploitatie op enkele Limburgse lijnen om te zetten in een multimodaal aanbod. De onder-

Aanbesteding De provincie Noord-Brabant gaat in 2005 een

neming opereert in het zuiden van Nederland,

aantal concessies aanbesteden en de provincie

in hoofdzaak in de provincies Noord-Brabant en

Limburg zal een besluit nemen over de toekomsti-

Limburg. Zij verzorgt concessies voor de provincie

ge beleidslijn. In het kader van de invoering van

Limburg, voor de Stadsregio Eindhoven (SRE) en

hoogwaardig openbaar vervoer (HOV) in het

het Knooppunt Arnhem-Nijmegen (KAN, met een

SRE-gebied wordt met het Regiobestuur overlegd

collega-vervoerbedrijf).

over een optimale concessieduur. In het kader van dit HOV-project is in 2004 een pilot met het

Markt- en omzetontwikkeling Het boekjaar 2004 werd afgesloten met een

innovatieve voertuig ‘Phileas’ gehouden. De exploitatie zal in het volgend jaar voluit moeten

forse verbetering van het bedrijfsresultaat.

starten. De concessies van het KAN zullen naar

Dit resultaat werd bereikt door een geringe ver-

verwachting in 2006 in aanbesteding komen.

laging van de exploitatiekosten bij een nagenoeg gelijk gebleven omzet. De totale opbrengsten over 2004 bedragen

In goed overleg met de opdrachtgevers is in 2004, ondanks verdere bezuinigingen op het over-

€ 94,8 miljoen (2003: € 94,8 miljoen). De op-

heidsbudget voor het openbaar vervoer, getracht

brengsten stegen voornamelijk door (nagekomen)

om het voorzieningenniveau te handhaven voor

opbrengsten uit de Studentenkaart. Het aantal

de reiziger. Dit streven geldt ook voor het

reizigers daalde echter met circa 2,5 procent.

komende jaar. De reeds vermelde acties op het

Voor de jaren na 2004 verwacht Hermes een ver-

gebied van kostenbeheersing en procesverbete-

dere afname van de overheidsbijdragen en de

ring moeten bijdragen aan de realisatie hiervan.

toebedeelde reizigersopbrengsten. Hermes wil

Met de provincies, gemeenten, wegbeheerders en

daarom het initiatief nemen tot een verbetering

andere belanghebbenden is daarnaast intensief

van het aanbod aan de reiziger om nieuwe omzet

overleg gevoerd ter verbetering van de dienst-

te genereren.

regeling en dienstverlening.

In 2004 heeft de gecontroleerde aandacht voor kostenbewaking en procesverbeteringen bijgedragen aan het behaalde resultaat. Gezien de verwachting van toenemende druk op het bedrijfsre-

Interne ontwikkelingen Hermes is actief op het gebied van verbetering van de informatie aan de reiziger. Na de introduc-

sultaat in de komende jaren zullen verdergaande

tie in 2004 zal in samenwerking met de SRE het

procesverbeteringen en additionele besparingen

nieuwe Dynamische Reizigers Informatiesysteem

de nodige aandacht behoeven.

(DRIS) op haltes in Eindhoven uitgebouwd worden. In samenwerking met de Provincie Limburg en Gebaltram is onder de naam Infotin een pilot Dynamische Reisinformatie op haltes van start gegaan. Hierbij wordt de reiziger via een op afstand bediend display op de halte geïnformeerd

19

20


over aankomst- en vertrektijden van de bussen inclusief eventuele vertragingen. Dit systeem werkt via een radioverbinding en behoeft derhalve geen (dure) bekabeling. Verder zal in 2005 een pilot voor de invoering van de OV-chipkaart plaatsvinden op bussen in Eindhoven. In 2004 is geïnvesteerd in gebouwen en in materieel. In Nijmegen is een nieuwe stalling in gebruik genomen. De investeringen in rollend

ject beoogt de verbetering van het gestructureerd

materieel betreffen dertig streekbussen en acht

samenwerken voor het gezamenlijk hoofddoel:

midibussen, als vervolg op een order van zeven

verbetering van de kwaliteit en het klantgericht

midibussen in 2003. Door deze investeringen is

denken. Sleutelposities zijn gescreend en waar

de gemiddelde leeftijd van het wagenpark verder

nodig versterkt.

teruggebracht. De genoemde midibussen zijn van het type Parade, speciaal door VDL Kusters voor

In samenwerking met het ROC Eindhoven is

Hermes ontwikkeld. Deze voertuigen worden

Hermes door VTL (Vakopleiding Transport en

ingezet in de rurale gebieden met dunnere

Logistiek) geaccrediteerd als opleidingsinstituut

vervoersstromen. De bussen zijn goedkoper te

voor chauffeurs. Hermes kan door deze accredita-

exploiteren zonder verlies aan comfort voor de

tie gemakkelijker inspelen op de arbeidsmarkt.

reiziger. Meer dan de helft van de vloot bestaat

Dit is noodzakelijk omdat zich in verband met

inmiddels uit zogeheten lagevloerbussen.

de hoge gemiddelde leeftijd van het personeel in de komende drie á vier jaar een relatief grote

Hermes heeft in 2004 verder ingezet op kwali-

uitstroom van chauffeurs zal voordoen.

teitsverbetering. Er is niet alleen geïnvesteerd in vernieuwing van materieel en stallingen, maar vooral ook in mensen. In 2004 hebben de laatste

Relatiebeheer Hermes streeft naar open verhoudingen met

chauffeurs een scholingstraject afgerond met een

concessieverleners en belangenbehartigers van

daaraan verbonden landelijk gecertificeerd exa-

reizigers. Voor de verdere verbetering van de in-

men (ELAN). Hermes is hiermee de eerste vervoer-

en externe informatieverschaffing kan in dit ka-

der in Nederland met gecertificeerde chauffeurs,

der worden gewezen op de succesvol afgeronde

dit vooruitlopend op komende Europese regelge-

automatisering van de kwantiteitenhuishouding

ving. Ook is in 2004 een uitgebreid management-

(bussen, uren, kilometers) en de periodieke

development-traject gestart en afgerond voor alle

Mipov-informatie aan opdrachtgevers. Ook heeft

leidinggevenden van Hermes. Dit opleidingstra-

Hermes in 2004 geïnvesteerd in de verdere ontwikkeling en professionalisering van haar business development-activiteiten in ruime zin (product-, markten klantontwikkeling). Tussen Hermes en de provincie Limburg is een extranetservice ingericht voor tijdige en volledige informatieverschaffing. Samen met concessieverleners en belangenbe-

27 augustus 2004: minister-president Balkenende onthult Connexxions themabus ter gelegenheid van het Nederlandse voorzitterschap van de EU.

hartigers voor reizigers zal Hermes zich blijvend inzetten om, waar mogelijk, de negatieve spiraal van bezuinigingen, afbouw van de dienstregeling en daaruit voortvloeiende daling van de reizigers-

zuim in de afgelopen twee jaar – meer dan dertig

opbrengsten, om te buigen.

procent – en door efficiencymaatregelen is een inhaalslag gemaakt voor wat betreft de producti-

4.7 Personeel en organisatie

viteit, maar deze is nog niet ten einde.

De werkvelden binnen HRM zijn in 2004 sterk beïnvloed door de feller wordende concurrentie in

Concessiewisseling in het openbaar vervoer

de voor Connexxion relevante markten en door de

heeft niet alleen ingrijpende gevolgen gehad voor

crisis in het centrale overleg tussen sociale part-

medewerkers in de betrokken regio, maar ook

ners en kabinet.

voor medewerkers op het hoofdkantoor van de divisie, het hoofdkantoor van de groep en van

De marktontwikkelingen leidden in alle divisies

TSN. Ook medewerkers van de hoofdkantoren en

tot grote druk op de organisatie. Het beleid werd

TSN gaan conform de wettelijk voorgeschreven

daardoor gericht op enerzijds verhoging van de

personeelsopgave namelijk van rechtswege over

productiviteit en flexibiliteit, en anderzijds op

naar de nieuwe vervoerder, hoewel er veelal geen

kostenreducties.

directe betrokkenheid is met onderhavige conces-

Connexxion Taxi Services, Connexxion Tours en Techno Service Nederland voerden organisatori-

sies. Met name voor deze laatste groep heeft de nieuwe vervoerder vaak geen werk.

sche aanpassingen door, waarbij in een aantal situaties gedwongen ontslagen helaas niet konden worden voorkomen. In de concurrentiestrijd worden met name de

Het tweede punt dat in 2004 een grote rol heeft gespeeld, is de spanning in de verhoudingen tussen sociale partners en het kabinet.

divisies Taxi Services en Tours geplaagd door het

Connexxion heeft van dit conflict op centraal

fenomeen dat veelal kleinere concurrenten het

niveau wel heel wrange vruchten geplukt. Vijf-

niet zo nauw nemen met het naleven van de be-

maal binnen een jaar is de onderneming gecon-

treffende bedrijfstak-CAO en andere regelgeving.

fronteerd met werkstakingen, waarvan twee

De controlemechanismen en de belangenbeharti-

landelijke stakingen en twee stakingen van

ging op centraal bedrijfstakniveau zijn in de visie

24 uur. Hoewel de onderneming op geen enkele

van Connexxion vaak onvoldoende en soms zelfs

wijze het recht van medewerkers ter discussie

direct strijdig met de belangen van de onder-

wil stellen om in georganiseerd verband actie te

neming, waardoor Connexxion zich gedwongen

voeren, zelfs als Connexxion volledig buiten de

heeft gevoeld zich te heroriënteren op de verhou-

discussie staat, en zij sympathiek stond ten

dingen binnen de onderhavige bedrijfstakken.

opzichte van een aantal punten, is Connexxion

Deze heroriëntatie is nog niet afgerond.

onevenredig door de acties geraakt. Miljoenen reizigers zijn daardoor onnodig zwaar gedupeerd.

Bij de divisie Openbaar Vervoer konden –

Connexxion heeft dit de vakorganisaties meer-

dankzij het behoud van met name de concessies

malen laten weten en een beroep op hen gedaan

Rijnstreek/Midden-Holland en Duin- en Bollen-

om in elk geval de reizigers zo min mogelijk in

streek – gedwongen ontslagen onder het rijdend

hun belangen te raken door geen 24-uursacties

personeel worden voorkomen. Ook deze divisie

te organiseren. Helaas was dit tevergeefs.

wordt, als gevolg van de aanbestedingen in het openbaar vervoer, geconfronteerd met druk op de marges. Dit wordt nog eens versterkt door de achterblijvende productiviteit ten opzichte van de loonkostenstijging over de afgelopen vijf jaar. Door de substantiële daling van het arbeidsver-

2 1

2 2


Tot tevredenheid stemde wel dat de acties door inzet van vakorganisaties, stakers, werkwilligen en het management op vrijwel geen enkele plaats tot problemen hebben geleid. Dit is een indicatie dat de verhoudingen binnen de onderneming professioneel en volwassen zijn.

Inhoudelijk is het goed dat er thans een cen-

Het in 2003 voor het eerst toegepaste presta-

traal sociaal akkoord ligt. Connexxion kan daar

tiebeoordelingssysteem op basis van competen-

mee uit de voeten, daar eindelijk op bedrijfstak-

tiemanagement is in 2004 geëvalueerd en op be-

niveau de discussie met vakorganisaties kan wor-

langrijke punten aangepast. Ter ondersteuning

den voortgezet over de vormgeving van nieuwe

van het management zijn workshops gehouden

aangepaste pensioenregelingen. Het akkoord

en er is een uitgebreide competentiecatalogus tot

dwingt Connexxion meer na te gaan denken over

stand gebracht. De opzet is om in 2005 de syste-

leeftijdsbewust personeelsbeleid. Uitgangspunt

matiek in alle onderdelen van de organisatie te

moet zijn en blijven, dat alle medewerkers gezond

implementeren. De systematiek is ook een van de

de eindstreep halen en vervolgens kunnen genie-

basisinstrumenten voor de realisatie van meer

ten van een fatsoenlijk pensioen. Creativiteit en

gestructureerd management development bin-

flexibiliteit zijn hier geboden, waarbij ook naar

nen Connexxion. Voor 2005 is dit een van de prio-

divisieoverschrijdende oplossingen moet worden

riteiten, waarbij met name de focus zal liggen op

gezocht.

leiderschapsontwikkeling. Gelet op alle externe factoren, is in de fase waarin Connexxion thans

Veiligheid voor medewerkers en reizigers heeft, mede als gevolg van een aantal gebeurtenissen,

verkeert de ontwikkeling van leiderschap bij het management van cruciaal belang.

binnen Connexxion absolute prioriteit gekregen tot op het hoogste niveau. Uit evaluatie en analy-

Algemeen

se van de gebeurtenissen is gebleken dat een vei-

Eind 2004 waren bij Connexxion 14.160 mede-

ligheidscultuur binnen Connexxion onvoldoende

werkers in dienst. De verhouding tussen indirect

aanwezig was. Bovendien ontbrak een groeps-

en direct personeel bedroeg 11,5 tot 88,5 pro-

brede meldingen registratieprocedure, waardoor

cent. In 2003 was deze verhouding 11,8 tot

op centraal niveau onvoldoende zicht was op de

88,2 procent. Gemiddeld werkt een medewerker

prestaties van het veiligheidsmanagement bin-

circa twaalf jaar bij Connexxion. In totaal vierden

nen de diverse onderdelen van de organisatie.

in 2004 582 medewerkers hun 25-jarig dienst-

Inmiddels is er een centraal veiligheidsbeleid, waarin het ambitieniveau op het gebied van vei-

verband en 24 medewerkers vierden hun veertigjarig jubileum bij Connexxion.

ligheidsmanagement is vastgelegd, en staat de meldingen registratieprocedure in de steigers. Ook is een centrale veiligheidscoördinator aangesteld, die rechtstreeks rapporteert aan de

Figuur 3: medewerkers per werkmaatschappij

voorzitter van de Groepsdirectie. Tot slot zijn de

(in ultimo fte)

divisies gestart met het opstellen van concrete veiligheidsplannen op basis van het centrale veiligheidsbeleid. Een en ander is afgestemd met de Centrale Ondernemingsraad.

Hermes Groep NV 10%

Overig 1%

Techno Service Nederland NV 8% Connexxion Tours BV 4% Connexxion Openbaar Vervoer NV 51% Connexxion Taxi Services BV 26%

2 3

Arbeidsverzuim Het verzuim bij Connexxion bedroeg in 2004 6,5 procent, een daling van 0,8 procent ten opzichte van het jaar 2003. Het verzuim onder

(2003: 7,6 procent), en onder het indirecte

het directe personeel bedroeg 6,9 procent

personeel 3,6 procent (2003: 4,9 procent). Deze daling is het direct resultaat van maatregelen ter beperking van het arbeidsverzuim.

Figuur 4: arbeidsverzuim

9.0%

2003

8.0%

7.0%

6.0%

5.0%

4.0%

3.0%

2.0%

1.0%

0.0% direct personeel

indirect personeel

totaal

2004

24

Techno Service Nederland Techno Service Nederland is honderd procent dochter van Connexxion, en is dienstverlener in onderhoud, schadeherstel en beheer van bedrijfswagenparken, waaronder dat van Connexxion. Het bedrijf heeft zo’n 12.500 voertuigen in onderhoud. De dagelijkse bevoorrading van de 57 werkplaatsen gebeurt vanuit het centrale onderdelenmagazijn in Culemborg. In 2004 is een verdere optimalisering en flexibilisering van de levering gerealiseerd. Zo zijn onze

Het centrale onderdelenmagazijn in Culemborg

bussen weer snel op de weg. Want dat is waar ze horen.


Arbeidsongeschiktheid en reïntegratie In 2004 hebben zeventig medewerkers recht gekregen op een WAO-uitkering. Het aantal medewerkers dat de WAO is uitgestroomd is twaalf. In totaal waren in 2004 193 medewerkers geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt.

Leeftijdsopbouw De gemiddelde leeftijd van een Connexxion medewerker bedraagt ruim 47 jaar. Onderstaande grafiek toont de opbouw per leeftijdsklasse.

Figuur 5: leeftijdsopbouw

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

61 jaar en ouder

51 t/m 60 jaar

41 t/m 50 jaar

31 t/m 40 jaar

21 t/m 30 jaar

t/m 20 jaar

1.000

2 5

2 6

4. Verslag van de Groepsdirectie 4.8 Milieubeleid Personenvervoer brengt onlosmakelijk gevolgen voor het milieu met zich mee. Voertuigen maken geluid en verbranden brandstoffen, waardoor het milieu wordt belast. Connexxion vindt dat zij de taak heeft deze milieubelasting zoveel mogelijk te beperken. Daarom is er bij Connexxion veel aandacht voor bijvoorbeeld technische aanpassingen aan voertuigen, onderhoud van het wagenpark en het rijgedrag van de chauffeurs.

Connexxion voert een pro-actief milieubeleid. Daarom heeft de onderneming zich voor 2004 ten

4.9 ‘Operational excellence’ ‘Operational excellence’ is de wijze van werken

doel gesteld een volledig milieumanagementsys-

waarmee Connexxion zich wil onderscheiden van

teem op te zetten en dit door een externe partij

haar concurrenten. Dit betekent dat de bedrijfs-

te laten controleren. Het milieumanagementsys-

voering van Connexxion gericht is op het zo effi-

teem moet ervoor zorgen dat iedereen voldoende

ciënt en effectief mogelijk inrichten van alle be-

en op de juiste manier aandacht besteed aan de

drijfsprocessen, rekening houdend met de door

milieuzaken behorende bij zijn of haar werkzaam-

de opdrachtgevers gestelde kaders. Dit overigens

heden. Daarnaast moeten uiteraard de technische

zonder de flexibiliteit, die nodig is om snel en

voorzieningen op orde zijn. Het systeem stelt

adequaat te kunnen reageren op veranderende

Connexxion in staat deze zaken te regelen en

(markt-)omstandigheden, uit het oog te verliezen.

levert hiervoor de informatie en middelen. Periodieke controles en een meldingen- en registratiesysteem zorgen ervoor dat de onderneming duurzaam voldoet aan alle milieuwet- en regelgeving.

OV-chipkaart en Infoxx Introductie van de OV-chipkaart is in de eerste plaats gericht op het vergroten van het gemak voor de reiziger. Met behulp van de OV-chipkaart

In 2004 heeft Connexxion al haar locaties

beschikt Connexxion straks overigens ook over

intern geaudit. Hierbij zijn verbetermaatregelen

gedetailleerde informatie met betrekking tot ver-

geformuleerd welke tot uitvoering worden

voersstromen, zodat zij het aanbod van vervoer in

gebracht. Uiteraard zijn er ook audits door een

de toekomst nog beter kan afstemmen op de be-

onafhankelijke externe partij uitgevoerd.

hoeften van de reizigers. Afwijkende piek- en dal-

Dit heeft in 2004 geleid tot certificering van

tarieven behoren tot de mogelijkheden, evenals

Connexxion voor de wereldwijde milieunorm

speciale prijzen voor evenementen of kortingen

NEN-EN-ISO 14001. Connexxion is de enige

voor bepaalde doelgroepen. Daarnaast is de ver-

Nederlandse personenvervoerder die ISO-14001

wachting dat het reizen dankzij de OV-chipkaart

gecertificeerd is.

sneller zal gaan, omdat het huidige afstempelen meer tijd kost dan het inchecken, en veiliger zal

Connexxion hecht er waarde aan om open te

zijn, vanwege de kaartlezers en de vermindering

communiceren met belanghebbenden over haar

van contant geld bij de de chauffeurs. Begin 2005

milieubeleid. Daarom zijn de milieuprestaties

wordt gestart met een pilot in de regio Hoeksche

over 2004 weergegeven in een milieujaarreke-

Waard en op Voorne-Putten, zodat Connexxion

ning, zie pagina 90.

zich optimaal kan voorbereiden op de invoering van de OV-chipkaart in het gehele Connexxionvervoersgebied.

Effectief Sturen en Bijsturen Het project Effectief Sturen en Bijsturen dient de margedruk op te vangen die is ontstaan na de introductie van marktwerking in het openbaar Informatie over Connexxions vervoersdiensten

vervoer. Het eerste deel van dit project betreft het

voorafgaand en tijdens de reis is essentieel voor

identificeren van het verbeterpotentieel binnen

reizigers en personeel. Daarom wordt in juli 2005

Connexxion Openbaar Vervoer, uitgewerkt in con-

in het kader van het project Infoxx gestart met

crete actieplannen. In 2004 is deze fase afgerond.

een dynamisch reisinformatiesysteem, dat is

Het heeft geresulteerd in een groot aantal actie-

geïntegreerd in het systeem voor de OV-chip-

plannen dat een significante verbetering van het

kaart. Dit informatiesysteem levert reisinformatie

resultaat mogelijk maakt. Het vervolg bestaat uit

in de bus en op haltes en verzorgt ook de commu-

het monitoren van deze verbeterideeën en het

nicatie tussen bussen en de centrale verkeerslei-

realiseren van het verbeteringspotentieel. Het

ding. Connexxion zal de eerste partij ter wereld

proces om tot deze verbeterideeën te komen zal

zijn die de functionaliteiten van de OV-chipkaart

moeten resulteren in een blijvende mentaliteits-

en Infoxx geïntegreerd aanbiedt. Met de intro-

verandering van medewerkers naar een cultuur

ductie van Infoxx en OV-chipkaart is een investe-

gericht op continue verbetering.

ring gemoeid van ruim veertig miljoen euro. Verbetering aansturing Inkoopbesparingen en synergieprojecten Connexxion Facilitair bedrijf is (onder andere)

Als gevolg van de veranderende marktomstandigheden, de veranderende concurrentiepositie

verantwoordelijk voor de bundeling van de in-

alsmede het wegvallen van twee van de grotere

koopkracht van Connexxion om middels het af-

contracten, heeft de directie van Connexxion Taxi

sluiten van inkoopcontracten een maximaal voor-

Services besloten tot een aanpassing van de orga-

deel voor de onderneming te behalen. Hiertoe zijn

nisatiestructuur, om zodoende verdere efficiency-

in 2003 diverse synergieprojecten benoemd. In

verbeteringen mogelijk te kunnen maken. Deze

deze synergieprojecten wordt over alle divisies en

aanpassing, welke van kracht is vanaf medio

afdelingen heen samengewerkt om besparingen

2004, houdt in dat de regiostructuur plaats heeft

te realiseren: enerzijds door volumes te bundelen,

gemaakt voor een andere wijze van aansturen;

anderzijds ook door keuzes te maken om bepaal-

een directe en separate aansturing van vestigin-

de zaken niet meer, of anders te doen.

gen en centrales. Het directe gevolg hiervan is dat

In het jaar 2004 heeft dit reeds tot kostenbe-

een aantal indirecte personeelsleden in de regio’s

sparingen geleid. Zo heeft bijvoorbeeld het pro-

overbodig is geworden. Indirect wordt door de

ject Rijklaar maken Bussen bijgedragen aan aan-

separate aansturing van vestigingen en centrales

zienlijke kostenbesparingen, zowel door het aan-

een efficiëntere inzet van chauffeurs mogelijk.

passen van specificaties van het wasprogramma als het bedingen van scherpere tarieven. Ook in

Ook bij Connexxion Tours is de regiostructuur

2004 zijn weer diverse synergieprojecten opge-

opgeheven. De directe aansturing van de vesti-

start, onder andere op de gebieden van netwerk

ging moet leiden tot een verbeterde inzet van

en telecom, drukwerk en brandstof, waarvan de

chauffeurs en materieel.

besparingen naar verwachting in 2005 gerealiseerd zullen worden.

TES In het jaar 2004 heeft TSN een start gemaakt met de implementatie van TES (TSN Eén Systeem). Met de invoering van TES beoogt TSN tot één geïntegreerd ERP-informatiesysteem te komen. Hiermee wordt de invoering van geüniformeerde processen en procedures op al haar vestigingen mogelijk.

2 7

28

Hermes Groep Hermes Groep verzorgt personenvervoer in Noord-Brabant, Limburg en delen van Gelderland (knooppunt Arnhem-Nijmegen). In de Stadsregio Eindhoven is in 2004 een pilot met de Phileas gehouden. Dit voertuig, dat is ontwikkeld in het kader van de invoering van Hoogwaardig Openbaar Vervoer in deze regio, is het toppunt van innovatie en reisgemak. Wat te denken van de elektrische aandrijving, vrije busbanen, elektronische geleiding, dynamische reizigersinformatie in de voertuigen en op de speciaal ontwikkelde haltes, de mogelijkheid om met de Chipknip te betalen, gelijkvloerse instap en airconditioning? In de loop van 2005 zal de Phileas worden opgenomen in de dienstregeling. En voor de minder drukke trajecten heeft Hermes ook een oplossing: de Parade van VDL Kusters. Deze midibus, die plaats biedt aan twintig personen, is tegen lagere kosten te exploiteren terwijl het reiscomfort optimaal blijft.

‘Ik noem het de ‘science fiction’ bus, omdat ’ie z’n tijd ver vooruit is. Alleen de chauffeur helpt je herinneren dat het de 21ste eeuw is. En gelukkig maar, ik moet er niet aan denken dat een robot mij welkom heet in de bus.’ De Phileas


Connexxion Holding NV is gedurende het boekjaar 2004 een structuurvennootschap naar Nederlands recht. Connexxion heeft besloten in het jaar 2004 zoveel mogelijk te voldoen aan de Nederlandse Corporate Governance Code. stemming met de contractuele situatie van de Connexxion deelt het uitgangspunt dat de

thans in functie zijnde bestuurders. Connexxion

commissie Tabaksblat heeft gehanteerd: de ven-

respecteert de contractuele situatie. Voor nieuw

nootschap is een langetermijnsamenwerkingsver-

te benoemen bestuurders zal de maximum ter-

band van diverse bij de vennootschap betrokken

mijn van vier jaar gaan gelden. De vergoeding

partijen. De belanghebbenden zijn de groepen en

bij onvrijwillig ontslag wordt bepaald op grond

individuen die direct of indirect het bereiken van

van de contractuele situatie en de relevante juris-

de doelstellingen van de vennootschap beïnvloe-

prudentie. Voor nieuw te benoemen bestuurders

den of erdoor beïnvloed worden. Tot deze belang-

zullen de aanbevelingen van de Commissie

hebbenden worden in elk geval gerekend de op-

Tabaksblat terzake worden gevolgd.

drachtgevers, afnemers en werknemers van de onderneming, haar aandeelhouders en andere ka-

In afwijking van hetgeen daaromtrent is be-

pitaalverschaffers, haar toeleveranciers, maar ook

paald in de Nederlandse Corporate Governance

de overheid en maatschappelijke groeperingen.

Code is de huidige voorzitter van de Raad van

De Groepsdirectie en de Raad van Commissaris-

Commissarissen de voormalig voorzitter van

sen hebben een integrale verantwoordelijkheid

(destijds) de Raad van Bestuur. De heer mr. N.J.

voor de afweging van deze deelbelangen, vanuit

Westdijk is commissaris sedert 10 december 1999

het perspectief en het belang van de onderne-

en heeft in de periode van 28 januari 2002 tot

ming als geheel. Daarbij streeft de vennootschap

1 maart 2002 als gedelegeerd commissaris

naar het creëren van aandeelhouderswaarde op

opgetreden. Vanaf 1 maart 2002 tot 31 juli 2003

de lange termijn.

heeft hij gefungeerd als president van de Groepsdirectie. Gegeven het tijdelijke karakter van het

Connexxion heeft gedurende 2004 haar bestu-

vervullen van deze functie onder de specifieke

ringsstructuur overeenkomstig de Nederlandse

omstandigheden van dat moment, hebben de

Corporate Governance Code aangepast met uit-

leden van de Raad van Commissarissen de wens

zondering van de volgende bepalingen uit de

te kennen gegeven, de heer mr. N.J. Westdijk te

Code:

willen benoemen tot voorzitter. Op 20 april 2004

- benoemingsperiode van maximaal vier jaar voor

is dit besluit door de Raad ook daadwerkelijk ge-

bestuurders,

nomen. Deze afwijking van de Code is besproken

- maximale ontslaguitkering voor bestuurders,

en aanvaard in de Algemene Vergadering van

- de voorzitter van de Raad van Commissarissen is

Aandeelhouders van 20 april 2004.

geen voormalig bestuurder. Hierbij wordt opgemerkt, dat de bepalingen uit

Connexxion zal jaarlijks de hoofdlijnen van de

hoofdstuk III respectievelijk IV van de Code niet

corporate governance structuur in het jaarverslag

worden toegepast waar deze specifiek betrekking

uiteenzetten en elke substantiële verandering

hebben op de ‘one-tier’ bestuursstructuur respec-

daarin ter bespreking voorleggen aan de

tievelijk beursgenoteerde vennootschappen.

Algemene Vergadering van Aandeelhouders.

De ‘best practice’ bepaling uit de Code introduceert de benoemingsperiode van vier jaar voor bestuurders. Deze regeling is niet in overeen-

Gedragscode en Klokkenluidersregeling Connexxion is een dienstverlenend bedrijf. Haar reizigers en concessieverleners rekenen op betrouwbaar en stipt vervoer. Reputatie is in deze dan ook zeer belangrijk. De persoonlijke

2 9

3 0


integriteit van de bestuurders, managers en medewerkers van Connexxion vormt het fundament onder de kwaliteit van haar organisatie, de door haar geleverde diensten en haar reputatie.

De Groepsdirectie bespreekt alle belangrijke ontwikkelingen met de directeuren van de divisies,

Connexxion heeft aanvullende maatregelen

werkmaatschappijen en centrale stafafdelingen.

getroffen om de integriteit van de onderneming

De rapportagestructuur van Connexxion is in lijn

zeker te stellen door het invoeren van een

met de aansturing van de afzonderlijke bedrijfs-

Gedragscode en een Klokkenluidersregeling.

onderdelen en de juridische structuur is groten-

De Gedragscode van Connexxion richt zich op

deels in lijn gebracht met de rapportagestructuur.

alle medewerkers van de onderneming en heeft

Verder brengt de Groepsdirectie regelmatig ver-

tot doel voor alle medewerkers helder te formule-

slag uit aan de Raad van Commissarissen en be-

ren wat op het vlak van integriteit en andere

spreekt met deze het bedrijfsbeleid. Tenminste

waarden en normen van hen wordt verwacht.

eenmaal per jaar legt de Groepsdirectie de

Dat geldt onderling, alsook in het verkeer met

strategie, de parameters met betrekking tot de

reizigers, met opdrachtgevers en toeleveranciers

strategie en de operationele en financiële doel-

en andere relaties van de onderneming.

stellingen waarop de strategie stoelt voor aan

De Klokkenluidersregeling stelt werknemers in

de Raad van Commissarissen. De belangrijkste

de gelegenheid vermeende misstanden binnen

punten van de strategie worden in hoofdstuk 4

de onderneming van algemene, operationele of

van dit jaarverslag vermeld.

financiële aard te melden, waarbij rechten en plichten worden uiteengezet van een medewer-

De Raad van Commissarissen benoemt de leden

ker die een melding doet in het kader van de rege-

van de Groepsdirectie. De aandeelhouder heeft

ling. Tevens zet de regeling de verplichtingen van

aangegeven het zogeheten verlichte structuur-

het management uiteen. Medewerkers die een

regime voor de vennootschap te willen gaan

beroep doen op de Klokkenluidersregeling en

toepassen en de statuten dienovereenkomstig te

misstanden melden, kunnen dit doen zonder hun

willen aanpassen.

rechtspositie in gevaar te brengen. De vennoot-

De Raad van Commissarissen benoemt de voor-

schap heeft voormalig president-commissaris

zitter van de Groepsdirectie en stelt de onderlinge

prof. dr. A.H.M.C. Walravens bereid gevonden in

taakverdeling van de leden vast in overleg met de

het kader van deze regeling de rol van vertrou-

Groepsdirectie. Ongeacht de taakverdeling treedt

wenspersoon op zich te nemen. De Gedragscode

de Groepsdirectie op als een college met een

en de Klokkenluidersregeling zijn gepubliceerd op

gezamenlijke verantwoordelijkheid. De Raad van

de website van de onderneming.

Commissarissen heeft besloten dat naast de besluiten die conform de wet en de statuten ter

Groepsdirectie De Groepsdirectie leidt het bedrijf onder toe-

goedkeuring aan de Raad van Commissarissen worden voorgelegd, ook bepaalde andere beslui-

zicht van de Raad van Commissarissen. De

ten ter goedkeuring aan de Raad van Commissa-

Groepsdirectie vergadert in principe wekelijks om

rissen moeten worden voorgelegd. In dit verband

de strategie en operationele kwesties te bespre-

heeft de Raad van Commissarissen procedures en

ken, voorstellen goed te keuren en beslissingen te

een autorisatieschema opgesteld. Belangencon-

nemen. Deze vergadering wordt bijgewoond door

flicten of mogelijke belangenconflicten tussen de

de financieel directeur. Het bedrijf is georgani-

vennootschap en de leden van de Groepsdirectie

seerd in divisies en werkmaatschappijen die on-

dienen te worden vermeden. Een lid van de

dersteund worden door centrale stafafdelingen.

Groepsdirectie zal onmiddellijk alle wezenlijke belangenconflicten of mogelijke belangenconflicten melden aan de voorzitter van de Raad van Commissarissen evenals aan de andere leden

van de Groepsdirectie. In het geval van belangenconflicten kan de voorzitter besluiten, dat het desbetreffende lid of de desbetreffende leden zich van stemming onthouden of (een deel) van de vergadering niet mogen bijwonen of geen documenten mogen ontvangen over de desbetreffende aangelegenheid.

Beloningsbeleid Groepsdirectie Connexxion Holding NV De Raad van Commissarissen stelt terzake het beloningsbeleid Groepsdirectie van Connexxion

ding, vervoer, telefoonkosten alsmede de overige

Holding NV het volgende voor:

gebruikelijke emolumenten zoals die voor vele medewerkers van de onderneming gelden.

Algemeen Het beloningsbeleid van de onderneming is

Pensioenen

erop gericht gekwalificeerde en deskundige func-

De pensioenen van de werknemers van

tionarissen aan te trekken, te motiveren en te

Connexxion Holding NV en haar dochtermaat-

behouden met een marktconforme beloning als

schappijen zijn toegezegde pensioenregelingen

doelstelling. Dit uitgangspunt geldt ook voor de

en ondergebracht bij een aantal bedrijfstakpen-

leden van de Groepsdirectie. Jaarlijks wordt

sioenfondsen. De werknemers van Connexxion

bezien in hoeverre de beloningssituatie van de

Openbaar Vervoer NV, van Connexxion Nederland

Groepsdirectie voldoet aan dit uitgangspunt.

NV, van Connexxion Holding NV en de leden van

Deze taak wordt voorbereidend verricht door de

de Groepsdirectie zijn deelnemer bij het verplich-

Bezoldigingscommissie van de Raad van Commis-

te bedrijfstakpensioenfonds Stichting Pensioen-

sarissen, zonodig met hulp van externe adviseurs.

fonds Openbaar Vervoer (SPOV). Het fonds kent

De Raad van Commissarissen stelt uiteindelijk op

een eindloonregeling. Deze regeling is onderwerp

basis van het beleid en de concrete voorstellen

van gesprek in het kader van de lopende CAO-on-

van de Commissie de beloning vast.

derhandelingen. De werkgevers, verenigd in de

De Vergadering van Aandeelhouders stelt het

Vereniging Werkgevers Openbaar Vervoer, zijn

beleid inzake de beloning vast. Het beloningsbe-

daarbij voorstander van een geïndexeerde

leid gaat in de datum dezes. De contracten en be-

middelloonregeling.

loning van de huidige leden van de Groepsdirectie worden door de Raad van Commissarissen geëerbiedigd. Het beloningsbeleid zal daarom van

Variabele beloning Naast het vaste salaris kunnen de leden van de

toepassing zijn voor nieuwe leden van de Groeps-

Groepsdirectie in aanmerking komen voor twee

directie.

vormen van variabele beloning, te weten een variabele beloning enerzijds voor de korte termijn

Vast jaarsalaris De leden van de Groepsdirectie ontvangen een

en anderzijds een voor de lange termijn. De kortetermijnbeloning, ofwel de jaarlijkse bonus dient

vast jaarsalaris, dat past bij de verantwoordelijk-

om de Groepsdirectieleden een extra stimulans

heden van hun functie. Voor de eerste keer in de

te geven het jaarplan en een aantal overeenge-

Jaarvergadering 2005 wordt door de Algemene

komen doelstellingen te realiseren. De lange-

Vergadering van Aandeelhouders een peergroup

termijnbeloning is gericht op binding van de

vastgesteld. Het vaste salaris wordt gebaseerd op

leden van de Groepsdirectie aan de onderneming

deze peergroup en is in beginsel niet hoger dan

en het creëren van aandeelhouderswaarde.

de mediaan van de vastgestelde peergroup.

De variabele beloning is niet pensioenscheppend.

Daarnaast kunnen zij aanspraak maken op emolumenten, zoals een forfaitaire kostenvergoe-

3 1

32


Korte termijn De jaarlijkse kortetermijnbonus beloopt dertig procent van het vaste jaarsalaris , indien aan alle

Lange termijn

– zowel kwantitatieve als kwalitatieve – doelstel-

De jaarlijkse langetermijnbonus heeft ten doel

lingen is beantwoord (normbonus). Indien bedui-

het versterken van de langetermijnbinding met de

dend boven de norm wordt gepresteerd kan de

onderneming door te laten participeren in de

kortetermijnbonus maximaal 45 procent van het

waardeontwikkeling van de onderneming en is ge-

vaste jaarsalaris bedragen. Tweederde van de

richt op het creëren van aandeelhouderswaarde.

kortetermijnbonus is gekoppeld aan de kwantita-

De waardeontwikkeling van de onderneming

tieve doelstelling om het door de Raad van Com-

wordt jaarlijks over een periode van de drie voor-

missarissen geaccordeerde jaarplan te realiseren.

gaande jaren vastgesteld bij vaststelling van de

De kwantitatieve doelstelling is identiek voor elk

jaarrekening, voor de eerste keer bij de vaststel-

lid van de Groepsdirectie. Hiervoor geldt de vol-

ling van de jaarrekening 2007 in vergelijking met

gende staffel:

de jaarrekening 2004.

Realisatie jaarplan

ming extern bepaald, d.w.z. door middel van een

In beginsel wordt de waarde van de onderne-

<70%

bonus nihil

beurskoers of van een transactieprijs in het geval

85%

10%

van overname of verzelfstandiging. Zolang die

100% (norm)

20%

waardebepaling niet beschikbaar is wordt de

> 115% (maximaal)

30%

waarde berekend op basis van de vastgestelde jaarrekeningen.

Tussenliggende realisaties leiden tot proportionele bonuspercentages. Eenderde van de kortetermijnbonus is gekoppeld aan jaarlijks door de Raad van Commissaris-

In geval er geen extern bepaalde waarde beschikbaar is, wordt de hierna volgende systematiek toegepast. De intern bepaalde waardeontwikkeling van de

sen vast te stellen kwalitatieve doelstellingen.

onderneming wordt berekend door de winst voor

Deze doelstellingen worden gespecificeerd per

bijzondere baten en lasten (waaronder amortisa-

lid van de Groepsdirectie vastgesteld.

tie en pensioenoverschotten/-tekorten), interest

Bij realisatie van de normdoelstellingen wordt

en belastingen vermenigvuldigd met een vaste

tien procent toegewezen. In het geval van reali-

factor, die slechts kan wijzigen bij (partiële) ver-

satie boven de norm kan maximaal vijftien

koop, per ultimo jaar 1 (de aanvangswaarde) te

procent worden toegewezen. Indien de gecombi-

vergelijken met de op dezelfde wijze vastgestelde

neerde kortetermijnbonus – kwantitatief en

waarde per ultimo jaar 3. De procentuele waarde-

kwalitatief – onder de vijftien procent uitkomt

stijging van de onderneming over de driejaars-

wordt geen bonus uitgekeerd.

periode wordt gerelateerd aan het vaste jaar-

De kortetermijnbonus wordt uitbetaald met

salaris over het laatste jaar van de driejaars-

de salarisafrekening volgend op de betreffende

periode. Het aldus berekende bedrag is de lange-

jaarvergadering. Uitbetaling geschiedt netto na

termijnbonus over die periode.

inhouding van belastingen en sociale premies. Bij tussentijdse aanvaarding of verbreking van

In geval van volledige verkoop van de onderneming wordt deze bonus tussentijds uitkeerbaar.

het dienstverband wordt de bonus pro rata na

In dat geval worden voor het bepalen van de

goedkeuring van de jaarrekening over het be-

waardeontwikkeling de bovengenoemde aan-

treffende jaar uitbetaald.

vangswaarde respectievelijk de verkoopopbrengst als waarden voor de formule gehanteerd. Uitbetaling vindt dan plaats na afronding van de verkooptransactie. De langetermijnbonus wordt uitbetaald met de salarisafrekening volgend op de betreffende jaarvergadering.

enig geldende. Aan het geformuleerde beloningsbeleid kunnen geen aanspraken worden ontleend. Afspraken met de leden van de Groepsdirectie gemaakt voorafgaand aan de totstandkoming Alleen volle kalenderjaren tellen voor de bere-

van dit beloningsbeleid worden gerespecteerd.

kening van de bonus waarbij terzake in functie treden in de eerste jaarhelft van 2005 het jaar

Raad van Commissarissen

2005 geldt als een vol jaar. Bij vrijwillige verbreking van het dienstverband vervallen de langetermijnbonusaanspraken.

Taken De Raad van Commissarissen houdt toezicht op het beleid van de Groepsdirectie en op de algeme-

Contractduur en opzegtermijn De arbeidscontracten met de huidige leden van

ne gang van zaken in de vennootschap en de daarmee verbonden onderneming, en staat de

de Groepsdirectie zijn voor onbepaalde tijd aan-

Groepsdirectie met raad terzijde. De Raad van

gegaan en kennen een opzegtermijn. Deze con-

Commissarissen evalueert de organisatiestruc-

tracten worden geëerbiedigd en vallen buiten de

tuur en de onder beheer van de Groepsdirectie

reikwijdte van dit beloningsbeleid. Toekomstige

ingestelde controlemechanismen. De verantwoor-

benoemingen tot statutair directeur geschieden

delijkheid voor de juiste uitvoering van zijn taken

voor een periode van vier jaar. Herbenoeming kan

berust bij de Raad van Commissarissen als een ge-

geschieden door het bevoegde orgaan na afloop

heel. De leden van de Raad van Commissarissen

van de vierjaarsperiode.

kunnen ten opzichte van de Groepsdirectie onafhankelijke standpunten innemen. De Raad van

Ontslagvergoedingen Voor de huidige leden van de Groepsdirectie

Commissarissen oefent zijn taken uit in het belang van Connexxion en zal daarvoor alle relevan-

geldt een schadevergoeding bij onvrijwillig ver-

te belangen voor het bedrijf mee laten wegen.

trek, welke gerelateerd is aan de jurisprudentie in

Leden van de Raad van Commissarissen oefenen

vergelijkbare gevallen en die een minimum kent.

hun taak zonder mandaat uit en onafhankelijk

Voor nieuw te benoemen leden van de Groeps-

van enig belang in het bedrijf. Zij behoren geen

directie zal bij onvrijwillig vertrek een ontslag-

belang te ondersteunen zonder daarbij de andere

vergoeding gelden van maximaal een vast jaar-

belangen mee te laten wegen. De Raad van

salaris. Indien een dergelijke beëindiging van het

Commissarissen ontvangt van de Groepsdirectie

dienstverband van het betreffende lid van de

tijdig alle informatie die voor de uitoefening van

Groepsdirectie in de eerste periode van vier

zijn taak nodig is. De Raad van Commissarissen is

jaar van zijn benoeming plaatsvindt en een

zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn

ontslagvergoeding van een jaarsalaris kennelijk

functioneren.

onredelijk is, kan een ontslagvergoeding van maximaal twee maal het vaste jaarsalaris worden toegekend.

Benoeming De onderneming is een structuurvennootschap en uit dien hoofde benoemt de Algemene Ver-

Overig

gadering van Aandeelhouders commissarissen

Nieuw te benoemen leden van de Groeps-

op voordracht van de Raad van Commissarissen.

directie kunnen in aanmerking komen voor een

Commissarissen zullen zitting nemen in de raad

eenmalig bedrag als tegemoetkoming in verhuis-

voor een periode van maximaal vier jaar, en

respectievelijk inrichtingskosten. De onderne-

komen daarna in aanmerking voor herbenoeming,

ming verstrekt geen leningen, waarborgen,

met dien verstande dat de zittingsperiode van

hypotheken of gelijksoortige financierings-

een lid nooit langer kan zijn dan drie termijnen,

instrumenten. Eventuele eerder ter beschikking

of indien van toepassing, twaalf jaar. Commissa-

gestelde financieringsinstrumenten worden niet

rissen treden af in het jaar waarin zij de leeftijd

kwijtgescholden.

van zeventig jaar bereiken. De Raad van Commis-

De tekst van de met het lid van de Groeps-

sarissen bestaat uit tenminste drie en ten hoog-

directie aangegane arbeidsovereenkomst is de

ste zeven leden. Aan het eind van het verslagjaar telt de Raad van Commissarissen zes leden.

3 3

34

Connexxion Openbaar Vervoer In 2004 stond de divisie Openbaar Vervoer van Connexxion volledig in het teken van de reiziger. En vooral in het hem op alle fronten naar de zin te maken. Op vele plaatsen kon in 2004 worden kennisgemaakt met het Dalkaartje van 1 euro. Goedkoop en makkelijk reizen leverde Connexxion vele nieuwe en tevreden reizigers op. De verjonging van de vloot werd krachtig doorgezet. De aanschaf van driehonderd comfortabele lagevloerbussen betekende de grootste order voor het jaar 2004 in de Europese busindustrie. In het hele land ging Connexxion eind 2004 over tot het aanpassen van de reizigersinformatie op 20.000 haltes. Aanpassingen zaten in een betere leesbaarheid, begrijpelijkheid, vormgeving en het verstrekken van meer informatie. En nu nog een lekker kopje koffie tijdens het wachten bij de halte. Maar daar wordt ook al aan gewerkt.

‘Soms vraag je je af waarom iets niet al veel eerder is bedacht. Zoals de lagevloerbussen. Echt een uitkomst.

De lagevloerbus maakt in- en uitstappen eenvoudig

Zeker als je kinderen hebt of slecht ter been bent’.


De Raad van Commissarissen benoemt uit zijn midden de voorzitter van de Raad van Commissarissen. De voorzitter is verantwoordelijk voor het naar behoren functioneren van de Raad van Commissarissen en van zijn commissies. Verder

tenminste dezelfde omvang en complexiteit als

ziet de voorzitter erop toe dat een introductie-

Connexxion en voldoende tijd beschikbaar te heb-

en trainingsprogramma voor zijn leden wordt

ben voor de functievervulling van commissaris.

verzorgd en initieert hij de beoordeling van het functioneren van de Raad van Commissarissen en de Groepsdirectie. De Staat der Nederlanden heeft afstand gedaan

Voor een naar behoren samengestelde Raad van Commissarissen van Connexxion Holding NV in haar toekomstige ontwikkeling geldt, onver-

van zijn recht om rechtstreeks twee leden van

minderd de gezamenlijke verantwoordelijkheid

de Raad van Commissarissen te benoemen en de

van het college als geheel, dat de Raad kennis en

statuten van de onderneming zijn dienovereen-

ervaring moet hebben op de volgende aandachts-

komstig op 15 april 2004 gewijzigd. Dit had geen

gebieden (gedeeltelijk in combinatie):

invloed op de zittingsperiode van het eerder

- ervaring op bestuursniveau in (een) onder-

door de minister van Verkeer en Waterstaat

neming(en) op het gebied van logistieke dienst-

benoemde lid van de Raad van Commissarissen,

verlening;

de heer dr. ir. G. Blom. De zittingsperiode van de

- ervaring op bestuursniveau in (een) onder-

heer Blom liep af in 2004.

neming(en) op het gebied van consumentgerichte activiteiten;

Profiel, commissies en rooster De Raad van Commissarissen stelt een rooster

- ervaring op bestuursniveau in (een) internationaal werkende onderneming(en);

op volgens welk de commissarissen periodiek

- ervaring op bestuursniveau bij (een) grote

aftreden (zie onderstaande tabel). Bij herbenoe-

onderneming(en) met een privatiseringsproces;

ming vindt toetsing plaats aan de profielschets

- ervaring op het gebied van management en

van de Raad van Commissarissen. Beraad over de

organisatieontwikkeling in commerciële organi-

herbenoeming geschiedt buiten aanwezigheid

saties;

van de betrokkene en wordt gevoerd op basis van

- financieel-economische expertise en expertise

een door de voorzitter opgesteld verslag van zijn

op het vlak van toepassing van informatie-

tevoren gevoerde gesprek met de aftredende

technologie;

commissaris. Indien er sprake is van een tweede

- openbaar bestuurlijke of beleidsmatige ervaring

herbenoeming gelden de bovenstaande vereisten

op hoog niveau op voor de onderneming rele-

met dien verstande dat betrokkene met twee-

vante terreinen van overheidsbeleid;

derde meerderheid benoemd dient te worden.

- expertise op het gebied van de sociale verhoudingen.

In het profiel zijn karakteristieken opgesteld, rekening houdend met de aard van de activitei-

Voor de komende jaren is voor de onderneming

ten, de internationaliseringsgraad en de omvang

van belang dat bij leden van de Raad van Com-

en de risico’s van de onderneming. De leden

missarissen daadwerkelijke ervaring met privati-

dienen ten opzichte van elkaar onafhankelijk en

seringsprocessen, fusies en overnames aanwezig

kritisch te opereren, in een goede onderlinge

is. Voorts dient bij voorkeur eveneens expertise

vertrouwensrelatie. De leden dienen bekend te

aanwezig te zijn op ondernemingsrechtelijke

zijn met het bestuur van een onderneming met

en/of Europeesrechtelijk gebied, met betrekking tot informatietechnologie en/of enig ander aandachtsgebied, dat voor een succesvolle ontwikkeling als onderneming in een concurrerende markt noodzakelijk moet worden geacht.

3 5

3 6


Overeenkomstig de Nederlandse Corporate Governance Code hebben de leden van de Raad van Commissarissen niet meer dan vijf commissa-

De Auditcommissie houdt toezicht op alle

riaten bij beursgenoteerde Nederlandse onder-

activiteiten betreffende financiële rapportage,

nemingen. Het voorzitterschap telt in dat verband

de risicomanagement- en interne beheersingssys-

dubbel. Er worden geen nieuwe leden van de

temen, de externe accountantscontrole, de wijze

Raad van Commissarissen benoemd die meer dan

waarop geldende wetten en regels worden

vijf van dergelijke commissariaten bekleden.

nageleefd en de rol en bevindingen van de Interne Audit Dienst. De Auditcommissie bespreekt

De Raad van Commissarissen heeft een Selec-

het werkplan van de Interne Audit Dienst, wat

tie- en Benoemingscommissie, een Bezoldigings-

tevens is afgestemd met de externe accountant.

commissie en een Auditcommissie ingesteld.

Bij vergaderingen van de Auditcommissie worden

De Selectie- en Benoemingscommissie selec-

in het algemeen de verantwoordelijke financiële

teert kandidaten en beveelt hen aan voor benoe-

executives, het hoofd van de Interne Audit Dienst

ming tot lid van de Raad van Commissarissen en

en de externe accountants uitgenodigd. De Audit-

de Groepsdirectie.

commissie adviseert de Raad van Commissarissen

De Bezoldigingscommissie adviseert de Raad

over de benoeming van de externe accountant en

van Commissarissen over het honoreringsbeleid

bespreekt diens vergoeding en onafhankelijkheid.

voor de Groepsdirectie, almede de honorering van

Zij vergadert tenminste eenmaal per jaar met de

individuele leden van de Groepsdirectie.

externe accountant zonder dat de leden van de Groepsdirectie en de financieel directeur hierbij aanwezig zijn.

De Raad van Commissarissen en haar commissies zijn als volgt samengesteld:

mr. N.J. Westdijk

Nationaliteit

Benoeming

Herbenoeming

Aftreedjaar

Commissie

Nederlands

1999

2003

2007

Selectie- en

(voorzitter)

Benoemingscommissie (vzt) Bezoldigingscommissie (lid)

drs. R. Pieterse

Nederlands

2003

2007

(vice-voorzitter)

Selectie- en Benoemingscommissie (lid) Bezoldigingscommissie (vzt) Auditcommissie (lid)

J. den Hoed RA

Nederlands

1999

2006

Auditcommissie (vzt)

dr. M.J.L. Jonkhart

Nederlands

2004

2008

Auditcommissie (lid)

prof. dr.

Nederlands

2004

2008

Selectie- en

2002

W.A.F.G. Vermeend

Benoemingscommissie (lid) Bezoldigingscommissie (lid)

dr. R.L. Vreeman

Nederlands

1993

1997, 2001

2005

Selectie- en Benoemingscommissie (lid)

Voor het Curriculum Vitae van de betrokken commissarissen wordt verwezen naar hoofdstuk 9.

Controle van de jaarrekening en positie van de externe accountant De jaarrekening van Connexxion is aan externe

De agenda wordt opgesteld door degene die de vergadering bijeenroept. De aandeelhouder kan voorstellen inbrengen tot dertig dagen voor de

controle onderhevig. De externe accountant

vergadering. Besluiten worden genomen met vol-

woont de vergadering van de Raad van Commis-

strekte meerderheid van stemmen tenzij bij wet

sarissen bij waarin de jaar- en halfjaarcijfers wor-

of de statuten een gekwalificeerde meerderheid

den besproken. Hiernaast zijn zij aanwezig bij de

wordt voorgeschreven.

betreffende vergaderingen van de Auditcommissie. De externe accountant van de vennootschap

De bepaling van dividend en dividenduitkering

wordt elk jaar benoemd door de Algemene Verga-

en toevoegingen aan de reserves zijn afzonder-

dering van Aandeelhouders. Met ingang van 2005

lijke onderdelen op de agenda van de Algemene

zal de externe accountant ook de Algemene Ver-

Vergadering van Aandeelhouders. Tevens is het

gadering van Aandeelhouders bijwonen zodat de

dechargeren van de Raad van Commissarissen en

aandeelhouder hem vragen kan stellen over de

de Groepsdirectie een separaat onderdeel op de

accountantsverklaring. Met de externe accoun-

agenda.

tant wordt afgesproken dat de lead partner nooit

De vennootschap heeft als beleid om de Alge-

langer dan vijf jaar verantwoordelijk zal zijn voor

mene Vergadering van Aandeelhouders op de

de controle.

hoogte te stellen van alle feiten en omstandigheden die van belang zijn voor het verlenen van

De Auditcommissie beoordeelt ieder jaar de vergoeding die de externe accountant in rekening

goedkeuring, delegatie of autorisatie aan de Raad van Commissarissen of de Groepsdirectie.

brengt en gaat na of deze betrekking heeft op de jaarrekening of op andere activiteiten die verband houden met de controle. De Auditcommissie en de Groepsdirectie be-

De Groepsdirectie en de Raad van Commissarissen zullen de Algemene Vergadering van Aandeelhouders alle gevraagde informatie ver-

spreken jaarlijks de rol en het functioneren van

strekken die nodig is om haar rol als aandeelhou-

de externe accountant en zijn opdracht. Het

der op adequate wijze te kunnen vervullen, tenzij

resultaat van deze besprekingen wordt aan de

en voor zoverre zwaarwichtige belangen van de

Raad van Commissarissen meegedeeld. Eenmaal

vennootschap zich daartegen verzetten.

per vier jaar worden de activiteiten van de externe accountant in detail beoordeeld. De belangrijkste conclusies van deze beoordeling worden dan

Dividendbeleid Het dividendbeleid is gericht op het maximeren

aan de Algemene Vergadering van Aandeelhou-

van het aandeelhoudersrendement. Connexxion

ders meegedeeld. Op basis hiervan oordelen zij

streeft naar een optimale vermogenspositie om

dan over de voordracht voor de benoeming van

voldoende slagkracht te hebben en zich daarmee

de externe accountant.

te kunnen handhaven in de markt van het personenvervoer. Voor het dividendbeleid vindt een

Algemene Vergadering van Aandeelhouders Jaarlijks vindt een Algemene Vergadering van

toetsing plaats op basis van de verwachte ontwikkelingen in de nettoschuld ten opzichte van EBITDA en de interest coverage ratio. Deze ratio’s

Aandeelhouders plaats. Andere aandeelhouders-

worden vooral beïnvloed door het investerings-

vergaderingen kunnen worden gehouden op ver-

volume. Op basis van deze financiële kaders, die

zoek van de Groepsdirectie, de voorzitter van de

te allen tijde marktconform moeten blijven,

Raad van Commissarissen of de aandeelhouder

wordt de in te houden winst en het uit te keren

van Connexxion.

dividend bepaald. Rekening houdend met de prognoses voor de komende jaren wordt voorgesteld over het jaar 2004 een dividend van veertig procent van de nettowinst uit te keren.

3 7

3 8

6. Risico’s, risicomanagement en interne beheersing

De Europese Commissie heeft een Concept Verordening in voorbereiding, die begin 2005 zal worden gepubliceerd. Naar verwachting zal het EU-beleid zijn gericht op de verdere introductie van marktwerking in het personenvervoer.

Reizigersopbrengsten openbaar vervoer Het aandeel van Connexxion in de landelijke opbrengst van verkochte plaatsbewijzen wordt bepaald op basis van verdeelsleutels onder de verantwoordelijkheid van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. In 2004 is deze zogeheten In het afgelopen jaar heeft Connexxion haar in-

Wroov-systematiek gewijzigd. In het verleden

terne risicomanagement- en interne beheersings-

werden de verdeelsleutels vastgesteld op basis

systemen verder ontwikkeld. Dit heeft erin gere-

van een iedere drie jaar gehouden enquête naar

sulteerd, dat in 2004 een systeem is opgezet dat

het reizigersgedrag. Dergelijke enquêtes worden

voldoet aan de Nederlandse Corporate Governan-

nu in vereenvoudigde vorm ieder jaar gehouden,

ce Code. Over het boekjaar 2005 zal de onderne-

tot het moment van volledige introductie van de

ming aangeven wat het effect is van de in 2004

OV-chipkaart. Voor de verdeling van de reizigers-

ingevoerde aanpassingen van de interne risico-

opbrengsten in 2004 is de enquête gehouden in

management- en interne beheersingssystemen.

november 2003. Hierbij is helaas een negatief effect op de reizigersopbrengsten opgetreden van

De belangrijkste risico’s en elementen van de

€ 4,2 miljoen. De introductie van de OV-chipkaart

risicomanagement- en interne beheersings-

zal leiden tot een beter en tijdiger zicht op de

systemen worden hieronder beschreven. Het is

reizigersstromen en de daaruit voortvloeiende

echter mogelijk dat risico’s die momenteel niet

opbrengsten. Deze exacte kennis van de vervoers-

onderkend worden, dan wel als niet materieel

stromen bergt het risico in zich dat verschuivin-

worden beschouwd, later een belangrijk negatief

gen in de opbrengsttoedeling zullen optreden.

effect kunnen hebben op het vermogen van

Er kan immers blijken dat de op basis van de

Connexxion om haar bedrijfsdoelstellingen te

Wroov-systematiek gemaakte ramingen achteraf

realiseren. De interne risicobeheersingsen

sterker afwijken van de realiteit dan thans voor

controlesystemen van Connexxion zijn gericht

mogelijk wordt gehouden.

op tijdige identificatie van deze risico’s.

Europese en nationale weten regelgeving In Nederland is de Wet personenvervoer 2000 inmiddels vier jaar operationeel. De aanbestedin-

Aanbesteding concessies in openbaar vervoer Afhankelijkheid van OV De omzet van Connexxion bestaat voor circa

gen die in het kader van deze wet plaatsvinden,

70 procent uit openbaarvervoeractiviteiten.

leiden tot concurrentie waardoor openbaar-

Gelet op de relatie van de openbaarvervoerdivisie

vervoerbedrijven worden genoodzaakt nog

met de andere bedrijfsonderdelen, hebben ont-

efficiënter te werken.

wikkelingen in dit vervoerssegment (aanbestedingen, bezuinigingen, verjonging wagenpark, toenemende inzet kleinschalig vervoer) een grote impact op de gehele organisatie.

Groei In de huidige aanbestedingen wordt veelal aangestuurd op reizigersgroei. Hiermee dienen de overheidsbezuinigingen te worden opgevangen. Verlies van concessies Het verlies van een concessie heeft zoals be-

Connexxion spant zich op tal van manieren in om deze reizigersgroei te kunnen realiseren.

schreven grote gevolgen voor de gehele organisatie. Een aantal aspecten daarvan is: overgang van

Informatietechnologie

directe en indirecte medewerkers naar de nieuwe vervoerder, overcapaciteit bij andere bedrijfsonderdelen, vertrouwelijkheid van informatie.

OV-chipkaart De introductie van de OV-chipkaart wordt als een belangrijke kans gezien om de kwaliteit van

Prijsconcurrentie

de dienstverlening en het gemak voor de reiziger

Connexxion constateert dat in de huidige fase

te verbeteren. Omdat de ontwikkeling van de

van de introductie van marktwerking een zware

OV-chipkaart grote invloed heeft op de wijze

concurrentie op prijs wordt gevoerd in alle markt-

waarop Connexxion moet gaan functioneren,

segmenten. Het risico hiervan is dat de verwach-

ontstaan operationele risico’s in het kader van

ting wordt gewekt dat ook in de toekomst door

beheersing van processen. Connexxion heeft voor

aanbesteding grote prijsreducties realiseerbaar

de introductie een Programmaorganisatie inge-

zullen blijven. Dat zou een neerwaartse spiraal in

steld en heeft gekozen voor een gefaseerde uitrol,

werking zetten, die er uiteindelijk toe zou kunnen

startende met een pilot in de Hoeksche Waard en

leiden dat geen redelijke kwaliteit meer geboden

op Voorne-Putten in februari 2005.

kan worden. Connexxion blijft evenwel onverminderd aandacht besteden aan kostenreductie bij

Kritieke functie van automatisering

de verschillende bedrijfsonderdelen.

voor dienstverlening Door het toenemende belang van automatise-

Reizigers

ring (planning, informatievoorziening zowel in- als extern, etc.), wordt de impact van het

Sociale veiligheid Als gevolg van maatschappelijke ontwikkelin-

risico van uitval van kritische systemen groter. Connexxion heeft voor deze systemen maatrege-

gen heeft ook Connexxion te maken met een

len getroffen in de vorm van (interne) uitwijk-

toenemend gevoel van sociale onveiligheid bij

mogelijkheden bij calamiteiten.

reizigers. Connexxion spant zich ervoor in om in samenwerking met lokale overheden dit gevoel te

Personeel

reduceren. Zo wordt bij aanbestedingen expliciet aandacht besteed aan investeringen ten behoeve van het vergroten van de sociale veiligheid, bijvoorbeeld door cameratoezicht.

Veiligheid Veiligheid kent verschillende aspecten zoals sociale veiligheid, verkeersveiligheid en bedrijfsveiligheid. Connexxion heeft een maatschappe-

Kwaliteit Stiptheid, veiligheid, informatie en snelheid zijn belangrijke aspecten voor de kwaliteit(sbeleving) van dienstverlening. Connexxion toetst de opvatting van de reizigers over de geleverde kwaliteit regelmatig door het houden van enquêtes en andere onderzoeken.

lijke verantwoordelijkheid naar haar reizigers,

3 9

4 0

contractpartijen en medewerkers. Hieraan wordt invulling gegeven door een integrale aanpak van

6. Risico’s, risicomanagement en interne

het veiligheidsbeleid. Schendingen op het gebied van veiligheid kunnen diepgaande gevolgen hebben voor de reputatie van Connexxion en daarmee op de financiële resultaten op de langere termijn.

Risico-inventarisatie In het verslagjaar is binnen de divisies van Connexxion en de ondersteunende eenheden Vloot, Vastgoed en Facilitair Bedrijf, een risicoin-

Arbeidsverzuim Arbeidsverzuim is in de eerste plaats onplezie-

ventarisatieprogramma opgezet waardoor binnen de divisies en de genoemde eenheden een stelsel-

rig voor de betrokken medewerker. Daarnaast

matige inventarisatie heeft plaatsgehad van

leidt het tot hoge kosten, mede omdat in de

mogelijke bedreigingen en factoren die een ver-

personenvervoersbranche direct voorzien moet

regaande invloed kunnen hebben op de realisatie

worden in (dure) vervanging. Connexxion heeft

van de doelstellingen en resultaten van de be-

een verzuimreductieprogramma opgestart met

treffende divisie c.q. eenheid. Dit programma,

als doel het reduceren van de frequentie en de

dat met externe ondersteuning is afgerond,

duur van ziektegevallen. Het belang van dit pro-

waarborgt dat in komende jaren systematisch

gramma wordt nog eens extra onderstreept door-

de risico-inventarisatie en de inventarisatie van

dat in de overheidsbezuinigingen rekening wordt

de in dat licht te nemen maatregelen kan worden

gehouden met een norm voor ziekteverzuim.

herhaald.

Het verzuim bij Connexxion is in het verslagjaar substantieel gedaald.

Naast het genoemde risicobeheersingsysteem worden hieronder een aantal maatregelen benoemd die de beheersbaarheid van de onder-

Financiën

neming verder vergroten.

Zie voor de financiële risico’s paragraaf 10.6.2 van de jaarrekening.

Proces-portal

Risicomanagement- en interne beheersingssystemen

beschreven en vastgelegd in een proces-portal.

De processen binnen de onderneming zijn

Stelselmatig wordt door middel van zelfcontrole nagegaan of processen metterdaad worden ge-

Algemeen Hoe goed interne risicobeheersingsen contro-

volgd en waar nodig vindt aanpassing plaats. Aan het Service- en Kenniscentrum is binnen de divisie

lesystemen ook zijn opgezet, zij kunnen nooit de

Openbaar Vervoer de rol van procesbeheer toebe-

absolute zekerheid bieden dat doelstellingen op

deeld. Vanuit dit Centrum wordt ten behoeve van

het gebied van strategie, operatie, verslaggeving

de divisie regelmatig gedetailleerd gerapporteerd

en naleving van wetten en regels altijd zullen

over processen en de mate van toepassing daar-

worden bereikt. De werkelijkheid leert dat bij het

van. Procesbeheer is echter divisiespecifiek; de

nemen van beslissingen menselijke beoordelings-

overige divisies en groepsmaatschappijen hebben

fouten kunnen optreden, dat er steeds kosten-

een eigen invulling aan dit onderwerp gegeven.

batenafwegingen worden gemaakt bij het aanvaarden van risico’s en het treffen van beheersingsmaatregelen, dat door menselijk falen zelfs simpele fouten of vergissingen grote verliezen kunnen veroorzaken, dat samenspanning van functionarissen kan leiden tot het omzeilen van interne controlemaatregelen en tenslotte dat het voor het management mogelijk is om met ons gemaakte afspraken te negeren.

beheersing

Het handboek management control Het handboek management control beschrijft de planning en control cyclus binnen Connexxion. Contractbeheer Middels een geautomatiseerd contractbeheer-

Driejaarlijkse businessplannen worden door de onderdelen van Connexxion in jaarplannen omge-

systeem, Xelion-2, worden alle openbaarvervoer-

zet. Aan de hand van de werkelijke resultaten

concessies en de daaraan direct gerelateerde

worden de jaarplannen op maandbasis in detail

contracten centraal beheerd. Binnen de divisie

door de bedrijfsonderdelen en in mindere mate

Taxi Services wordt contractbeheer geborgd

van detail door de Groepsdirectie getoetst.

middels het toegepaste RBS-systeem; bij Techno Service Nederland is een contractbeheersysteem op basis van Xelion-2 in 2004 geïntroduceerd.

Interne en externe audits Connexxion heeft in het verslagjaar haar

Tevens zijn de procedures rondom archivering

Interne Audit Dienst verder op sterkte gebracht.

beschreven en verder aangescherpt.

Deze bestaat thans uit een vijftal gekwalificeerde personen.

Procuratiestelsel Binnen Connexxion is een stringent procuratie-

In het kader van de bewakingsmechanismen en borgingsprocessen wordt jaarlijks een auditplan

stelsel van toepassing. Dit stelsel heeft als uit-

opgesteld dat gericht is op de belangrijkste be-

gangspunt een duaal handtekening- of autorisa-

drijfsprocessen en bijbehorende risico’s. Dit plan

tiemodel.

wordt uitgevoerd in goede samenwerking tussen de interne en externe accountant. De audits heb-

Professionalisering Binnen Connexxion heeft een verdere profes-

ben betrekking op de financiële rapportage en op het bestaan en functioneren van operationele

sionalisering plaats gevonden met name binnen

policies en procedures. Zowel door de interne als

Vloot en het Facilitair Bedrijf inclusief Vastgoed.

de externe accountant wordt hierover formeel

Tijdelijke medewerkers zijn vervangen door goed

gerapporteerd.

gekwalificeerde vaste medewerkers, waarmee de

De Interne Audit Dienst rapporteert aan de

continuïteit van kennis en kwaliteit beter wordt

voorzitter van de Groepsdirectie en brengt

gewaarborgd. De organisaties zijn versterkt, de

periodiek verslag uit aan de Auditcommissie.

ondersteunende systemen verder op orde gebracht, waarmee de focus van het betrokken onderdeel optimaal wordt gewaarborgd.

Letter of Representation In het kader van de Code Tabaksblat wordt van alle divisiedirecteuren en stafdirecteuren ver-

Om een zo groot mogelijke zekerheid te geven

langd dat deze ter zake de door hen aangeleverde

met betrekking tot de betrouwbaarheid van de

financiële en operationele gegevens, een zogehe-

financiële rapportagesystemen werkt Connexxion

ten letter of representation, ondertekenen, waar-

met het volgende interne beheersingsraamwerk:

door de betrokkene verklaart in te staan voor de juistheid van de gegevens en de door hem/haar

De accounting manual verslaggeving Hierin worden de grondslagen voor de financië-

verstrekte informatie. Deze werkwijze veronderstelt een maximaal kritische houding ten opzichte

le verslaggeving in detail weergegeven. Zowel de

van de door de betrokkene aangeleverde gege-

richtlijnen voor de jaarverslaggeving als reeds in-

vens.

gevoerde IFRS-standaards zijn in de accounting manual verwerkt. De belangrijkste grondslagen staan vermeld in de toelichting op de jaarrekening. Vanaf boekjaar 2005 zal Connexxion geheel volgens IFRS rapporteren.

4 1

42

OV-chipkaart Connexxion staat samen met een aantal andere vervoerders aan de basis van een nieuw vervoerbewijs: de OV-chipkaart. Met de OV-chipkaart kunnen reizigers zowel in bus, tram, metro en trein betalen en komen strippenkaarten, abonnementen en reiskaartjes op den duur te vervallen. De komst van de OV-chipkaart heeft grote gevolgen voor Connexxion: voor de reizigers, medewerkers en voor de organisatie. We gaan dan ook niet over een nacht ijs. Tijdens de pilot in de Hoeksche Waard en op Voorne-Putten wordt niet alleen het systeem op de technische ontwikkeling getoetst, maar gaat de aandacht vooral uit naar de acceptatie door reizigers, de concessieverlener en de medewerkers van Connexxion. Leerervaringen zullen worden verwerkt in de landelijke invoering van de OV-chipkaart. Gestreefd wordt naar een planning waarbij onze reizigers in 2005 in Rotterdam en omgeving kunnen reizen met de OV-chipkaart, in 2006 in de Randstad en in 2007 in heel Nederland.

‘Als jaarkaarthouder ben ik gevraagd om de

De pilot met de OV-chipkaart is van start gegaan in de Hoeksche Waard en op Voorne-Putten

OV-chipkaart te testen. Spannend hoor om betrokken te zijn bij iets helemaal nieuws dat straks in heel Nederland wordt ingevoerd’.

7. Financiële resultaten 7.1 Algemeen Het nettoresultaat van Connexxion verbeterde in 2004 duidelijk naar € 23,0 miljoen (2003: € 21,2 miljoen). Door hevige concurrentie in de vervoersactiviteiten daalde de omzet naar € 916,0 miljoen (2003: € 948,1 miljoen). Echter

Het bedrijfsresultaat verbeterde belangrijk tot

door een verdere beheersing van de kosten ver-

€ 37,7 miljoen (2003: € 32, 7 miljoen). De sinds

beterde het bedrijfsresultaat in belangrijke mate

2001 ingezette lijn van resultaatverbetering

naar € 37,7 miljoen (2003: € 32,7 miljoen).

wordt hiermee verder gecontinueerd. De winstmarge op de omzet (ROS) is verbeterd tot 4,1 pro-

7.2 Omzet en resultaten

cent (2003: 3,4 procent).

Door hevige concurrentie ten gevolge van aanbestedingen en krimpende overheidsbudgetten

De netto-interestlast steeg naar € 3,9 miljoen

daalde de omzet bij Connexxion Openbaar Ver-

(2003: € 3,4 miljoen). Zowel de interestbaten

voer en Connexxion Taxi Services. De aanhoudend

als de interestlasten daalden ten gevolge van de

slechte economische situatie zorgde voor verdere

aflossing van een lening bij de Bank Nederlandse

prijsdruk op de markt voor tourvervoer waardoor

Gemeenten. De kredietfaciliteit blijft echter be-

de omzet bij Connexxion Tours eveneens daalde.

staan; Connexxion betaalt hiervoor een bereid-

Acquisities van bedrijven droegen bij aan de

stellingsprovisie.

omzetgroei van Techno Service Nederland in de derdenmarkt.

Het resultaat deelnemingen daalde fors tot € 1,3 miljoen (2003: € 2,7 miljoen). Connexxion

De bedrijfslasten daalden met 4,0 procent tot € 878,2 miljoen (2003: € 915,5 miljoen). De lage-

heeft een tweetal minderheidsdeelnemingen in openbaar vervoer over water in de omgeving

re omzet en een hoger aandeel eigen productie in

van Rotterdam. De daling van het resultaat deel-

vervoersdiensten resulteerden in lagere kosten

nemingen is deels te wijten aan de eenmalige

van ingekochte goederen en diensten. Ondanks

kosten gemoeid met de implementatie van de

een hoger aandeel eigen productie daalde het

gewonnen aanbesteding in deze twee deel-

gemiddeld aantal directe medewerkers met

nemingen.

circa 455 fte’s door een efficiëntere inzet van chauffeurs en monteurs, mede mogelijk gemaakt door een belangrijke reductie van het arbeidsverzuim. De daling in de personeelskosten ten gevol-

7.3 Cashflow, investeringen en acquisities

ge van een gemiddeld lager aantal medewerkers werd deels gecompenseerd door een stijging van de pensioenkosten. De overige kosten daalden

Cashflow In 2004 genereerde Connexxion een EBITDA

ten gevolge van kostenbeheersingsprogramma’s

van € 88,1 miljoen (2003: € 87,5 miljoen). Deze

en de lagere hedgeprijs van de diesel ten opzichte

was ruim voldoende voor het saldo van investe-

van 2003.

ringsactiviteiten van € 41,0 miljoen. In 2004 is conform verwachting fors minder onttrokken aan voorzieningen (2004: € 12,2 miljoen; 2003: € 28,8 miljoen). De aflossing van langlopende schulden bedroeg in 2004 € 77,1 miljoen. De lening met de Bank Nederlandse Gemeenten werd afgelost naast reguliere terugbetalingen van financiële leaseverplichtingen.

4 3

44

7. Financiële resultaten

(Des)investeringen Connexxion heeft gekozen voor investering in kwaliteit. De investeringen betroffen vooral rollend materieel. In 2004 zijn 449 nieuwe voertuigen ingestroomd voor een bedrag van € 47,5 miljoen. In totaal werden 182 nieuwe openbaarvervoerbussen, 253 nieuwe taxibussen , elf nieuwe touringcars en drie ambulances in gebruik genomen. De gemiddelde leeftijd van de vloot van openbaarvervoerbussen werd daarmee verder verlaagd tot 6,4 jaar (2003: 7,3 jaar). De gemiddelde leeftijd van taxibussen bedraagt 2,9 jaar (2003: 2,5 jaar).

Connexxion Vloot BV heeft in 2004 driehonderd nieuwe lagevloerbussen en vijftig HOVbussen besteld. De order van de lagevloerbussen is voor het jaar 2004 de grootste in de Europese

Acquisities In 2004 heeft TSN het autoschadebedrijf Horst

busindustrie. In de gunningscriteria is de nadruk

BV te Horst overgenomen. Daarnaast is de over-

gelegd op comfort voor de reiziger, waaronder

name van het in schadeherstel gespecialiseerde

een goede toegankelijkheid, goede arbeidsom-

bedrijf Carmar BV te Hellevoetsluis rondgekomen.

standigheden voor het personeel, veiligheid,

Carmar heeft een omzet van circa 3,1 miljoen en

milieuvriendelijkheid en lage exploitatiekosten.

telt 35 werknemers. Met deze acquisities wordt

Daarmee past deze investering in de doelstelling

beoogd de markt voor reparatie en herstel van

van Connexxion Vloot om de kostprijs per kilo-

voertuigen effectiever en doelmatiger te kunnen

meter te verlagen en zodoende de concurrentie-

bedienen, zowel voor bestaande als voor nieuwe

kracht van de vervoerdivisies van Connexxion te

klanten.

versterken. De bussen zullen in 2005 instromen. Connexxion Taxi Services heeft een honderd De genoemde verjonging van de vloot, mede

procent belang in Mobinet BV, een aanbieder van

als gevolg van aanbestedingen, gaat gepaard

kleinschalig personenvervoer, overgenomen van

met afstoting van aanwezig ouder rollend

het Gemeentelijk Vervoerbedrijf Utrecht NV

materieel (€ 11 miljoen). Zo zijn er in 2004

(GVU). De overgenomen activiteit kent een jaar-

533 voertuigen van Connexxion Openbaar

omzet van € 2,0 miljoen.

Vervoer en Hermes, 545 voertuigen van Connexxion Taxi Services en 66 voertuigen van

De juridische structuur van de onderneming

Connexxion Tours uit dienst genomen. Tevens is

is in 2004 verder vereenvoudigd. Connexxion

voor € 8 miljoen gedesinvesteerd in panden,

New Business BV is volgens plan opgeheven. De

mede als resultaat van het huisvestingsbeleid,

in 2004 nog tot de divisie behorende activiteiten,

dat erop gericht is om de beschikbare huisvesting

behoudens Combonet BV, zijn beëindigd of afge-

van alle divisies en afdelingen efficiënter te ge-

stoten. Met betrekking tot Combonet, een aan-

bruiken en overtollige kantoor- en of stallings-

bieder van mobiele communicatie, wordt overleg

ruimte te verhuren of te verkopen.

gevoerd met potentiële overnamekandidaten. Hermes heeft een aantal vennootschappen geliquideerd waarin geen activiteiten meer plaatsvonden.

7.4 Balans Het geïnvesteerd vermogen is per ultimo 2004 belangrijk gedaald tot € 377,3 miljoen (2003: € 446,2 miljoen). De daling is toe te schrijven aan de aflossing van de langlopende kredietfaciliteit met BNG. De materiële vaste activa daalden doordat afschrijvingen en desinvesteringen van rollend materieel en vastgoed hoger waren dan de investeringen. De omloopsnelheid van voorraden en debiteuren is in 2004 toegenomen. Het rendement op gemiddeld geïnvesteerd vermogen is

7.6 International Financial Reporting Standards (IFRS) Vanaf boekjaren die beginnen op of na 1 janu-

gestegen tot 9,2 procent (2003: 7,5 procent).

ari 2005 dienen alle Europese beursgenoteerde

Naast het feit dat deze toename bevredigend

ondernemingen te rapporteren op basis van IFRS.

te noemen is, komt hiermee Connexxions lange-

Ook Connexxion zal met ingang van 1 januari

termijndoelstelling van tien procent in zicht.

2005 haar grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening vrijwillig aanpassen aan IFRS.

Het groepsvermogen is gestegen tot € 257,7 miljoen (2003: € 242,0 miljoen) als gevolg van

Connexxion ligt op schema met de invoering

de nettowinst en een stijging in het aandeel van

van IFRS. De IFRS-richtlijnen die niet conflicteren

derden. Het groepsvermogen bedraagt een solide

met de huidige Nederlandse waarderingsgrond-

68,3 procent van het geïnvesteerde vermogen

slagen zijn in 2004 zoveel mogelijk geïmplemen-

en 45,9 procent van het totale vermogen van

teerd. Voorts zijn bestaande regels aangescherpt.

€ 562,0 miljoen (2003: € 643,3 miljoen). De voor-

De invloed hiervan was beperkt. Het aantal aan-

zieningen dalen als gevolg van onttrekkingen.

sluitingsposten vanuit de Nederlandse richtlijnen naar de IFRS-openingsbalans wordt hierdoor

7.5 Deelnemingen

geminimaliseerd.

Connexxion heeft minderheidsdeelnemingen in een aantal bedrijven op het gebied van personen-

De pensioenregeling die Connexxion met haar

vervoer en daaraan gerelateerde activiteiten

werknemers is overeengekomen classificeert als

(zie pagina 62 voor een overzicht van niet gecon-

een toegezegde pensioenregeling. Door de deel-

solideerde deelnemingen).

name van Connexxion in een collectieve regeling met verscheidene werkgevers wordt de onder-

Syntus BV (33,3 procent belang) verzorgt sinds

neming blootgesteld aan actuariële risico’s die

mei 1993 multimodaal vervoer in Oost-Neder-

verband houden met de huidige en voormalige

land. Multimodaal vervoer is de gecombineerde

werknemers van andere ondernemingen, met als

exploitatie van zowel bus als trein, waarbij de

resultaat dat er geen consistente en betrouwbare

dienstregelingen naadloos op elkaar aansluiten.

basis bestaat om de pensioenverplichting, fonds-

Syntus heeft in 2004 een uitkering ten laste van

beleggingen en pensioenkosten toe te rekenen

haar agioreserve gedaan van € 0,4 miljoen (2003:

aan de onderneming. Onder IFRS dient in dit ge-

€ 1,0 miljoen). Reisinformatiegroep BV (32,8 pro-

val de pensioenregeling te worden verantwoord

cent belang) houdt zich bezig met het geven van

volgens de toegezegde bijdrageregeling, waarbij

actuele en objectieve reisadviezen voor reizigers

wordt vastgesteld op grond van de overeenkomst

in het openbaar vervoer (0900-9292). De Reis-

met het pensioenfonds of er een financieel actief

informatiegroep keerde in 2004 een dividend uit

of een financiële verplichting moet worden

van € 0,3 miljoen (2003: nihil).

opgenomen uit hoofde van deze verplichting.

4 5

4 6

7. Financiële resultaten 7.7 Vooruitzichten In 2005 wordt de OV-chipkaart in het openbaar vervoer ingevoerd. Deze belangrijke innovatie zal het gemak voor de reiziger van het gebruik van het openbaar verder vergroten. Naar verwachting zal de minister van Verkeer en Waterstaat in sep-

Ook de divisie Taxi Services wordt dit jaar

tember 2005 een besluit nemen over de landelijke

wederom met een groot aantal aanbestedingen

invoering van de OV-chipkaart. Daarnaast zal de

geconfronteerd. De divisie Tours ondervindt naar

evaluatie van de Wet Personenvervoer 2000 in

verwachting blijvend hinder van de slechte

de Tweede Kamer worden behandeld. De discus-

economische situatie. Beide divisies hebben

sie over het grootstedelijk vervoer zal door

echter maatregelen getroffen om de aansturing

Connexxion in 2005 op de voet worden gevolgd.

van de operatie te verbeteren.

Eind 2004 is 35 procent van de openbaar-

Gegeven deze ontwikkelingen verwacht de

vervoersomzet van Connexxion aanbesteed.

Groepsdirectie voor 2005 een resultaat dat sterk

In 2005 zal het effect van de in 2004 gewonnen

lager zal liggen dan in 2004. Mede door de order

en verloren aanbestedingen merkbaar zijn binnen

voor de driehonderd nieuwe lagevloerbussen zal

Connexxion Openbaar Vervoer. De marge-erosie

het niveau van investeringen naar verwachting

ten gevolge van marktwerking kan naar ver-

hoger liggen dan in 2004. De investeringen in rol-

wachting worden opgevangen door kostenbe-

lend materieel zullen middels de vrije kasstroom

heersingsprogramma’s. Externe effecten, zoals

en de bestaande kredietfaciliteiten gefinancierd

bijvoorbeeld de hogere dieselprijs zetten het

kunnen worden.

resultaat echter onder druk. In 2005 komt naar verwachting vijftig procent van de openbaarvervoersomzet in de aanbesteding zodat eind 2005 in totaal ruim 85 procent zal zijn aanbesteed.

‘De bussen van Connexxion zien er van buiten altijd tiptop uit. Dan mag je verwachten

4 7

dat het van binnen

Medewerkers van de TSN-werkplaats Amersfoort

ook goed zit’.

4 8

8. Bericht van de Raad van Commissarissen

De Raad van Commissarissen heeft op 11 maart 2005 de jaarrekening van Connexxion Holding NV over het boekjaar 2004 zoals deze is opgemaakt door de Groepsdirectie, met de Groepsdirectie en in aanwezigheid van de externe accountant besproken. De Raad van Commissarissen heeft kennis genomen van de accountantsverklaring bij de jaarrekening 2004. Deze accountantsverklaring

De Raad van Commissarissen stelt vast dat de

is opgenomen op pagina 89 in dit jaarverslag.

stijgende lijn die in 2002 werd ingezet ook in het

De Raad van Commissarissen stelt de Algemene

boekjaar 2004 is vastgehouden. De volle aandacht

Vergadering van Aandeelhouders voor om de

voor het aanbestedingsproces van concessies, de

jaarrekening 2004, zoals door de Groepsdirectie

voortgezette aandacht voor verdere uniformering

is opgemaakt, vast te stellen.

van processen en kostenbewustzijn alsmede een aangescherpt inkoopbeleid zijn belangrijke ele-

De Groepsdirectie stelt voor om van het netto-

menten die hebben bijgedragen aan het resul-

resultaat van € 22.998.000,- een bedrag van

taat over het boekjaar 2004. Met voldoening stelt

€ 13.799.000,- ten gunste te brengen van de

de Raad van Commissarissen vast dat de kwaliteit

overige reserves en een bedrag van € 9.199.000,-

van de onderneming verder is verbeterd zoals

uit te keren als dividend over het boekjaar 2004,

onder meer blijkt uit het kunnen doorvoeren van

onder verrekening van het in 2004 uitgekeerde

de Code Tabaksblat incluis het bijbehorende

interim-dividend van € 2.000.000,-. De Raad

risicobeheersingssysteem. Ook uit het feit dat de

van Commissarissen heeft het voorstel terzake

onderneming op 26 november 2004 het milieu-

reserveringen en uitkering van dividend met de

certificaat ISO 14001:1996 heeft ontvangen blijkt

Groepsdirectie besproken en acht dit voorstel in

dat processen en procedures naar een hoger

overeenstemming met het geformuleerde reser-

niveau zijn gebracht. Ook met de financiële

verings- en dividendbeleid.

rapportage in 2005 volgens IFRS geeft de ven-

De Raad van Commissarissen beveelt de Alge-

nootschap ervan blijk te kunnen voldoen aan

mene Vergadering van Aandeelhouders aan om

internationale standaarden zoals die van toepas-

het voorstel terzake het dividend te aanvaarden.

sing zijn voor beursgenoteerde vennootschappen.

De Raad van Commissarissen verzoekt de Algemene Vergadering van Aandeelhouders het

In het verslagjaar 2004 hebben zich diverse

door het bestuur in het boekjaar 2004 gevoerde

wijzigingen voorgedaan in de samenstelling van

beleid goed te keuren en de bestuurders daarvoor

de Raad van Commissarissen. In de Algemene

décharge te verlenen.

Vergadering van Aandeelhouders van 20 april

Evenzeer verzoekt de Raad van Commissarissen

2004 trad de toenmalige voorzitter van de Raad

om goedkeuring van en décharge terzake het

van Commissarissen, de heer drs. J.W. Berghuis, af

door de Raad van Commissarissen in dit boekjaar

na negen jaar deel uitgemaakt te hebben van de

gehouden toezicht.

Raad, waarvan vijf jaar als voorzitter. In dezelfde vergadering trad ook de heer dr. ir. G. Blom af na twaalf jaar te hebben deel uitgemaakt van de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen dankt beide heren voor de waardevolle bijdrage die zij in deze lange periode hebben gegeven aan de transformatie van Connexxion van een gefragmenteerde groep nutsbedrijven tot een op commerciële basis georganiseerde eenheid.

De heer ir. K.J. Noordzij MBA is, zoals al was aangekondigd in het jaarbericht van 2 april 2004, wegens het aanvaarden van een belangrijke functie elders, in dezelfde vergadering afgetreden. De Raad van Commissarissen dankt hem voor zijn inzet en bijdrage gedurende de anderhalf jaar waarin hij deel uitmaakte van de Raad, laatstelijk als vice-voorzitter. De heer mr. N.J. Westdijk is per 20 april 2004 benoemd tot voorzitter. De heer dr. M.L. Jonkhart en de heer prof. dr. W.A.F.G. Vermeend traden per dezelfde datum toe tot de Raad van Commissarissen. In het verslagjaar 2005 zal de heer dr. R.L. Vreeman aftreden wegens het bereiken van de maximale termijn.

De Raad van Commissarissen kwam in het verslagjaar acht maal bijeen in aanwezigheid van de Groepsdirectie. Aan de orde kwamen daarbij onder meer de financiële resultaten, de strategie van de onderneming, Corporate Governance, de Gedragscode en Klokkenluidersregeling, het aanbestedingsproces en de OV-chipkaart. De Raad van Commissarissen kwam in het ver-

De binnen de Raad van Commissarissen func-

slagjaar twee maal buiten aanwezigheid van de

tionerende Bezoldigingscommissie en de Selectie-

Groepsdirectie bijeen. In deze vergaderingen is

en Benoemingscommissie kwamen in het verslag-

onder andere het eigen functioneren van de Raad

jaar eveneens meerdere keren bijeen. Het rapport

van Commissarissen als ook de relatie tot en het

betreffende het beloningsbeleid dat in het

functioneren van de Groepsdirectie aan de orde

komend boekjaar en de daarop volgende jaren

gesteld.

wordt voorzien, zoals opgemaakt door de Bezoldigingscommissie, is weergegeven in hoofdstuk 5.

De Auditcommissie heeft in het verslagjaar vijf keer vergaderd. De belangrijkste gespreksonder-

De profielschets van de Raad van Commissarissen is eveneens weergegeven in hoofdstuk 5.

werpen waren de financiële resultaten, de overgang naar IFRS, de belastingpositie, het risicobe-

De overlegvergaderingen van de Centrale

heersingssysteem, keuze van accountingsysteem

Ondernemingsraad met de Groepsdirectie werden

en verslagen van de Interne Audit Dienst en de

regelmatig bij toerbeurt door de leden van de

externe accountant. De heer dr. M.J.L. Jonkhart,

Raad van Commissarissen bijgewoond. De Raad

benoemd in de Raad van Commissarissen per

van Commissarissen hecht grote waarde aan de

20 april 2004, is tot de Auditcommissie toege-

contacten met de Centrale Ondernemingsraad.

treden. De Raad van Commissarissen wil tot slot zijn dank uitspreken aan de Groepsdirectie en de medewerkers van de onderneming voor hun inzet en bijdrage aan de gang van zaken bij de onderneming.

Hilversum, 11 maart 2005

4 9

5 0

9. Ondernemingsstructuur en overige personalia Organen van de vennootschap Raad van Commissarissen

Groepsdirectie

mr. N.J. Westdijk, voorzitter (vanaf 20 april 2004)

P.J.Ph. Kortenhorst, voorzitter

drs. J.W. Berghuis, voorzitter (tot 20 april 2004)

R. van Holten, vice-voorzitter

drs. R. Pieterse, vice-voorzitter (vanaf 20 april 2004) ir. K.J. Noordzij MBA, vice-voorzitter (tot 20 april 2004)

ing. C.W.A. Lely, secretaris

dr. ir. G. Blom, secretaris (tot 20 april 2004) J. den Hoed RA dr. M.L.J. Jonkhart (vanaf 20 april 2004) prof. dr. W.A.F.G. Vermeend (vanaf 20 april 2004) dr. R.L. Vreeman

mr. D.J. Slijper, secretaris (vanaf 28 mei 2004)

Naast de Raad van Commissarissen en de Groepsdirectie heeft de onderneming een Directieraad, Groepsraad en een Centrale Ondernemingsraad.

Ultimo 2004 bestond de Groepsraad uit de volgende personen:

Connexxion Openbaar Vervoer NV H. van den Boom

directeur*

J. Kouwenhoven

commercieel directeur

ing. A. Jacobi

manager Tenderteam

C.J. Stam

directeur projecten

drs. W. de Kort RC

controller

J.P.M. Bakker

regiodirecteur

R.J.M. Bruns

regiodirecteur

ing. H.H. Dijkstra

regiodirecteur

J. Helfrich EM log

regiodirecteur

mr. K.J. van Oijen

regiodirecteur

ir. R.T. Waterreus

regiodirecteur

Connexxion Taxi Services BV J.W. van de Wetering

directeur*

B.J.H. Schep

controller

T. Vegter

manager Tenderteam

D. van de Wetering

manager logistiek

Connexxion Tours BV A.J.J. Hodes

directeur*

ing. P.C. de Boer

manager Connexxion Water

Hermes Groep NV drs. W. Mes

algemeen directeur*

H.L.H. op den Camp

directeur Financiën & Beheer

J.M. van Hout

directeur Operations

Techno Service Nederland NV ing. J.F.M. Al

algemeen directeur*

W.R. Middelaar

directeur Finance & Control

Connexxion Vloot BV ing. M.J. Kopp - Raadgever

directeur

Connexxion Vastgoed BV ir. H.C. van den Berg

directeur

Connexxion Facilitair Bedrijf BV W. Hetebrij

directeur

Connexxion Holding NV drs. P.A.M. van der Heijdt RA RC

manager Interne Audit Dienst

M.N. Huizenga

veiligheidscoördinator

drs. F.I.G. Janssen

financieel directeur*

ing. C.W.A. Lely

directeur public affairs

drs. H.J.E. Modderman

directeur Service- & Kenniscentrum Vervoer

mr. D.J. Slijper

directeur Juridische Zaken & Risk Management

Ph. van Tijn

directeur Corporate Communicatie

ir. H.C.C.M.Verschuuren

directeur ICT

ir. A. Verveld RC

concern controller

mr. drs. P.P. Witte

directeur HRM*

* tevens lid Directieraad

Centrale Ondernemingsraad De Centrale Ondernemingsraad bestond ultimo 2004 uit de volgende leden:

A.T.M. Roording

Techno Service Nederland NV, voorzitter

B. Schaafsma

Connexxion Tours BV, plv. voorzitter

A. van Tol

Connexxion Openbaar Vervoer NV, secretaris

A. van Huystee

Connexxion Taxi Services BV, plv. secretaris

H. Abdoelkariem

Techno Service Nederland NV

H. Flietstra

Connexxion Openbaar Vervoer NV

R. Haggenburg

Connexxion Taxi Services BV

D. Knutzen


B. Leenards


P. Mooren


J. Rozema

Hermes Groep NV

W.J. Schuldenberg


J. van der Velde

Hermes Groep NV

A.J. Wayenberg

Connexxion Tours BV

J. Wijers


5 1

52

Connexxion Tours Voor logistiek meesterwerk moet je bij Connexxion Projexx zijn. Bij dit onderdeel van Connexxion Tours wordt het vervoer rondom evenementen gecoördineerd en verzorgd. Die evenementen lopen uiteen van congressen en bedrijfsfeesten tot supportersvervoer en dance events. Dat Connexxion niet partijdig is, blijkt wel uit het feit dat zij op 23 mei 2004 voor de Amstel Cup Finale zowel de supporters van FC Twente als die van FC Utrecht naar de Kuip mocht vervoeren en weer terug naar de thuisbasis. Ook de personeelsleden van Essent lieten het vervoer van hun eerste lustrumfeest over aan Connexxion Tours. Maar liefst 182 touringcars werden ingezet om de 8.500 medewerkers en hun partners vanaf 38 verschillende vertrekpunten in Nederland op tijd naar de Jaarbeurs in Utrecht te brengen. En na afloop weer naar huis natuurlijk. Hetzelfde geldt voor tienduizenden dansliefhebbers die Dance 4Life bezochten. Maar ook kleinschalige uitjes, zoals dagtochten, worden door Connexxion Tours met veel aandacht en plezier uitgevoerd.

‘Met 5.000 medewerkers komt er altijd wel iemand te laat op de zaak. Behalve met ons bedrijfsfeest. Iedereen werd keurig op tijd afgeleverd in de Jaarbeurs, met partner erbij. Misschien zou Connexxion elke dag onze medewerkers moeten ophalen’. Connexxion Tours heeft een vloot van ruim tweehonderd luxe touringcars

9. Ondernemingsstructuur en overige personalia Curricula Vitae leden van de Raad van Commissarissen en Groepsdirectie

Raad van Commissarissen mr. N.J. Westdijk (1941) Klaas Westdijk studeerde Nederlands Recht aan de Universiteit van Utrecht, vervolgens behaalde hij zijn Master’s degree in Law en Business

J. den Hoed RA (1937)

Administration aan de Universiteit van Chicago.

Jean den Hoed studeerde af als Register

Van 1965 tot 1967 was hij werkzaam als jurist in

Accountant in 1967. Na de militaire diensttijd

de Verenigde Staten en in Nederland. Vervolgens

was hij van 1959 tot 1969 werkzaam bij Philips

werd hij management consultant bij Booz &

NV bij de Interne Accountantsdienst. Vanaf 1969

Hamilton in Chicago. Van 1971 tot 1978 was hij

tot 1998 was hij werkzaam bij AKZO Nobel NV in

verbonden aan Horringa & De Koning, vanaf 1975

diverse functies, laatstelijk als chief financial offi-

als partner. Van 1978 tot 1990 was hij werkzaam

cer, tevens lid van de Executive Council. De heer

bij Furness NV, vanaf 1982 aanvankelijk als lid en

Den Hoed is lid van de Raad van Commissarissen

later als voorzitter van de Raad van Bestuur. In

van ASMI NV en SNS Reaal Groep. Daarnaast is hij

1990 is hij benoemd tot lid van de Raad van

lid van de Raad van Toezicht van het Nederlands

Bestuur van Koninklijke Pakhoed NV en in 1992

Vaccin Instituut, voorzitter van de Raad van

benoemd tot voorzitter van de Raad van Bestuur.

Toezicht Ziekenhuis St. Jansdal te Harderwijk en

Vanaf 10 december 1999 is hij lid van de Raad

plaatsvervangend Raad van de Ondernemings-

van Commissarissen en later gedelegeerd commis-

kamer van het Hof van Amsterdam. Voorts is hij

saris van Connexxion Holding NV. Van 1 maart

bestuurslid van enkele stichtingen.

2002 tot 31 juli 2003 is hij voorzitter van de Raad van Bestuur van de vennootschap. Op 1 augustus 2003 keert hij terug als lid van de Raad van

dr. R.L. Vreeman (1947) Ruud Vreeman studeerde arbeids- en organisa-

Commissarissen, waarvan hij sedert april 2004

tiepsychologie aan de Rijksuniversiteit te Gronin-

het voorzitterschap vervult. Voorts is hij lid van

gen en promoveerde vervolgens tot doctor in de

de Raad van Commissarissen van ENECO NV

technische wetenschappen aan de Technische

(voorzitter), Fortis en VastNed Groep NV.

Universiteit Delft. Vanaf 1975 was hij werkzaam bij het FNV/NVV, laatstelijk als voorzitter van de

drs. R. Pieterse (1942) Rob Pieterse studeerde economie aan de Neder-

Vervoersbond FNV. Van 1992 tot 1999 was hij duo-voorzitter van de Partij van de Arbeid en in

landse Economische Hogeschool te Rotterdam.

de periode 1994–1997 lid van de Tweede Kamer.

Vanaf 1968 was hij werkzaam bij AKZO in diverse

In 1997 is hij benoemd tot burgemeester van de

internationale functies. Vanaf 1978 tot 1987 was

gemeente Zaanstad en vanaf 29 april 2004 is hij

hij werkzaam bij Kluwer NV, aanvankelijk als

burgemeester Tilburg. Nevenfuncties onder meer:

directeur en vanaf 1987 als lid van de Hoofddirec-

voorzitter van het Bestuur van het Verweij-Jonker

tie. Vanaf 1988 is hij lid van de Raad van Bestuur

instituut, vice-voorzitter van de Wereldomroep,

van Wolters Kluwer NV en vanaf 2000 voorzitter

bestuurslid Terre des Hommes, lid van de Raad

van de Raad van Bestuur. Nevenfuncties: lid van

van Commissarissen van Vos Logistics BV en van

de Raad van Commissarissen van Essent NV,

Arbo Unie NV.

Koninklijke Wegener NV en CSM NV en presidentcommissaris van Koninklijke Grolsch NV en Mercurius BV. Voorts is hij bestuurslid van enkele verenigingen en stichtingen.

5 3

54

9. Ondernemingsstructuur en overige personalia

dr. M.J.L. Jonkhart (1950) Marius Jonkhart studeerde aan de Interfaculteit Bedrijfskunde Delft/Rotterdam en haalde vervolgens in 1975 zijn doctoraal bedrijfskunde en bedrijfseconomie aan de Erasmus Universiteit te

Groepsdirectie

Rotterdam om vervolgens aldaar in 1980 cum laude te promoveren tot doctor in de economische wetenschappen. Hij was werkzaam bij onder

P.J.Ph. Kortenhorst (1950) Peter Kortenhorst trad in augustus 2001 toe tot

andere het Ministerie van Financiën, van 1981

de toenmalige Raad van Bestuur van Connexxion

tot 1988, sedert 1984 als directeur Binnenlands

Holding NV. Daarvoor bekleedde hij onder andere

Geldwezen. Van 1987-1998 was hij hoogleraar

de functies van CFO van Granaria Holdings BV

Financierings- en Beleggingsvraagstukken aan de

(1993-2000) en directeur van Bank Mees & Hope

Erasmus Universiteit Rotterdam. Van 1988 tot

NV (1976-1993). Vanaf medio 2003 is hij voorzit-

1999 was hij werkzaam als voorzitter van de Raad

ter van de Groepsdirectie.

van Bestuur van de Nationale Investeringsbank

De heer Kortenhorst is voorts

NV. Hij vervult sinds 2000 de functie van presi-

- voorzitter van de Stichting Pensioenfonds

dent-directeur van NOB Holding NV. Nevenfunc-

Openbaar Vervoer (SPOV)

ties onder andere: lid van de Raad van Commissa-

- voorzitter van de Stichting Vervroegd Uittreden

rissen van De Nederlandsche Bank, AM (Amstel-

Openbaar Vervoer (SVUOV)

land-MDC), voorzitter van de Raad van Commissa-

- lid van het Dagelijks Bestuur van de Rotterdamse

rissen van RT Company en Ruimte voor Ruimte.

Stichting voor Cardiologische Revalidatie (RSCR)

Hij is voorts onder meer penningmeester van het

- bestuurslid van de Stichting Maatschappij en

Nationaal Restauratie Fonds en het Nationaal

Onderneming (SMO)

Groenfonds en lid van het College van Curatoren

- lid van de Raad van Commissarissen van TLS

van de Universiteit van Aruba.

Card Issuer BV.

prof. dr. W.A.F.G. Vermeend (1948)

R. van Holten (1955)

Willem Vermeend behaalde in 1974 het docto-

Rob van Holten is per 1 januari 2002 bij de

raal examen van de fiscaaljuridische studie-

vennootschap in dienst getreden in de functie

richting aan de Rijksuniversiteit te Groningen.

van directeur van Connexxion Openbaar Vervoer.

In 1983 promoveerde hij aan de Rijksuniversiteit

Daarvoor heeft hij verschillende management-

Leiden. Van 1975 tot 1984 was hij onder meer

en directiefuncties vervuld bij Vendex en Vedior

deeltijddocent aan de Rijksuniversiteit Leiden en

en laatstelijk als voorzitter van de Directie van

medewerker van de Leidse Rechtswinkel. Van

ISS Nederland BV. In 2003 is hij benoemd tot

1984 tot 1994 was de heer Vermeend lid van

vice-voorzitter van de Groepsdirectie.

de Tweede Kamer voor de Partij van de Arbeid.

De heer Van Holten is voorts

Vervolgens was hij van 1994 tot maart 2000

- president-commissaris van Syntus BV

staatssecretaris van Financiën en van maart 2000

- president-commissaris van Vervoer Bewijzen

tot 2002 minister van Sociale Zaken en Werk-

Nederland BV (VBN)

gelegenheid. De heer Vermeend is verbonden aan

- lid van de Raad van Commissarissen TransLink

Boer & Croon Strategy and Management Group.

Systems BV (TLS)

Nevenfuncties: lid van de Raad van Commissaris-

- lid van het Bestuur van Mobis

sen van Meeùs Groep, Free Record Shop BV, de

- lid van de Raad van Commissarissen van

Nationale Vacaturebank, Randstad Holding NV en

Reisinformatiegroep BV.

Maison van den Boer BV. Hij is buitengewoon hoogleraar fiscale economie aan de Universiteit van Maastricht en lid van het Algemeen Bestuur van VNO-NCW.

‘Als gehandicapte voel je je nog wel eens bezwaard dat mensen rekening met je moeten houden. In de taxi’s van Connexxion heb ik dat gevoel nooit. De taxi’s en de chauffeurs zijn er

Een hydraulische lift in een Connexxion taxibus

helemaal op ingesteld’.

5 5

Connexxion Taxi Services Kan een grote organisatie alleen groot denken? De divisie Taxi Services bewijst dat er bij Connexxion vooral op maat gedacht wordt. Met de Schiphol Travel Taxi, het leerlingen- en speciale groepsvervoer, maar ook het senioren- en gehandicaptenvervoer. Sinds eind december 2004 mag Connexxion Taxi Services zich de trotse bezitter noemen van het nieuwe landelijke Taxi Keurmerk. Dit is de norm voor taxibedrijven op het gebied van kwaliteitszorg en betrouwbaarheid. Connexxion is hiermee de eerste grote vervoerder die dit keurmerk mag voeren.

10. Jaarrekening 2004

5 6

10.1 Geconsolideerde balans per 31 december 2004

Voor verwerking van de voorgestelde winstverdeling

Toelichting

2004

2003

Activa Vaste activa Immateriële vaste activa

10.5.1

872

0

Materiële vaste activa

10.5.2

393.081

402.611

Financiële vaste activa

10.5.3

10.360

10.806

404.313

413.417

Totaal vaste activa

Vlottende activa Voorraden

10.5.4

16.036

17.138

Vorderingen

10.5.5

95.808

133.211

Liquide middelen

10.5.6

45.831

79.543

Totaal vlottende activa

157.675

229.892

Totaal activa

561.988

643.309


Toelichting

2004

2003

Passiva Groepsvermogen

10.5.7

Eigen vermogen

10.5.7.1

246.653

232.024

Aandeel van derden

10.5.7.2

11.036

9.962

257.689

241.986

Totaal groepsvermogen

Voorzieningen

10.5.8

47.585

55.156

Langlopende schulden

10.5.9

62.948

140.747

Kortlopende schulden

10.5.10

193.766

205.420

561.988

643.309

Totaal passiva

5 7

5 8

10.2 Geconsolideerde winst-en-verliesrekening over 2004

Toelichting

Netto-omzet

2004

2003

915.972

10.7.1

948.124

Kosten van grond- en hulpstoffen

(31.133)

(29.322)

Kosten van uitbesteed werk

(75.736)

(91.524)

Lonen en salarissen

10.7.2.1

(380.865)

(391.264)

Sociale lasten

10.7.2.2

(101.410)

(100.164)

10.7.3

(48.790)

(49.501)

immateriële en materiële vaste activa

10.7.4

(1.531)

(5.299)

Overige bedrijfskosten

10.7.5

(238.769)

(248.383)

Afschrijvingen op immateriële en materiëlevaste activa Overige waardeverminderingen van

Totale bedrijfslasten

Bedrijfsresultaat

(878.234)

(915.457)

37.738

32.667

Financiële baten

4.047

6.808

Financiële lasten

(7.920)

(10.208)

Totaal financiële baten / lasten

(3.873)

(3.400)

33.865

29.267

(10.692)

(9.657)

1.267

2.672

24.440

22.282

van groepsmaatschappijen

(1.442)

(1.051)

Nettoresultaat

22.998

21.231

0

663

22.998

21.894

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen

Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

10.7.6

Aandeel in winst/verlies van ondernemingen waarin wordt deelgenomen

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen

Aandeel van derden in het resultaat

Rechtstreekse vermogensmutatie in eigen vermogen

Totaalresultaat

10.3 Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2004

Toelichting

2004

2003

Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat

37.738

32.667

Afschrijvingen en overige waardeverminderingen

50.321

54.800

1.102

564

31.280

27.378

(12.875)

23.580

Mutatie voorraden Mutatie kortlopende vorderingen Mutatie kortlopende schulden

Kasstroom uit bedrijfsoperaties

107.566

Ontvangen dividend

915

Ontvangen interest

138.989

1.065

4.607

6.848

Betaalde interest

(8.346)

(10.843)

Betaalde c.q. ontvangen winstbelasting

(3.581)

3.376

4.156

5.954

(12.177)

(28.775)

Dotatie en vrijvallen voorzieningen (excl. latente belastingverplichting) Onttrekking voorzieningen (excl. latente belastingverplichting)

(14.426)

(22.375)

93.140

116.614

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in immateriële en materiële vaste activa

(60.983)

(109.511)

19.320

14.931

Investeringen in financiële vaste activa

(344)

(3.184)

Desinvesteringen in financiële vaste activa

1.046

582

(59)

442

Desinvesteringen in immateriële en materiële vaste activa

Overige mutaties

(41.020)

(96.740)

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Betaald dividend

(8.737)

Ontvangst uit langlopende schulden Aflossing langlopende schulden

(371)

0

56.417

(77.095)

(38.611)

(85.832)

Mutatie liquide middelen

17.435

(33.712)

37.309

Liquide middelen begin boekjaar

10.5.6

79.543

42.234

Liquide middelen einde boekjaar

10.5.6

45.831

79.543

Mutatie liquide middelen

(33.712)

37.309

5 9

60

Een chauffeur wacht op zijn passagiers tijdens een dagtocht

‘Toen Annemarie 75 werd, hebben we al haar favoriete plekken in Nederland aangedaan. Niet een standaard dagtripje dus, maar precies zoals wij het in ons hoofd hadden. Ze heeft het er nu nog over’.

10.4 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Algemeen Connexxion Holding NV is een naamloze vennootschap naar Nederlands recht, waarvan alle aandelen in handen zijn van de Staat der Nederlanden. De onderneming heeft haar statutaire zetel in Utrecht en haar hoofdvestiging aan de Marathon 6 te 1213 PK Hilversum.

De belangrijkste activiteiten van de groep zijn het verlenen van diensten op het gebied van openbaar en besloten personenvervoer en daaraan gerelateerde activiteiten.

Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten wor-

De bedragen in de jaarrekening zijn in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld.

den slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het

Voor bepaalde posten in de jaarrekening van

verslagjaar, worden in acht genomen indien zij

het voorgaande jaar zijn wijzigingen doorgevoerd

voor het opmaken van de jaarrekening bekend

om deze in lijn te brengen met de presentatie van

zijn geworden.

dit jaar. Gebruik van schattingen

Algemene grondslagen voor waardering en resultaatbepaling De waardering van activa en passiva en de

Bij de opstelling van een jaarrekening is het management genoodzaakt schattingen en veronderstellingen te maken die de cijfers van de jaar-

bepaling van het resultaat vinden plaats op basis

rekening beïnvloeden, om te voldoen aan de alge-

van historische kosten. De activa en passiva wor-

meen geaccepteerde waarderingsgrondslagen.

den opgenomen tegen nominale waarde, tenzij

De feitelijke resultaten kunnen afwijken van deze

bij het desbetreffende balanshoofd anders wordt

schattingen.

vermeld.

Omrekening van vreemde valuta Financiële instrumenten worden alleen ge-

Transacties in buitenlandse valuta’s worden in

bruikt ter afdekking van onderliggende trans-

euro’s omgerekend tegen de per de datum van de

acties. Het beleid is erop gericht de gevolgen

desbetreffende transactie geldende wisselkoers.

van koers- en prijsschommelingen te beperken.

De op balansdatum aanwezige monetaire activa

Op het moment dat de financiële instrumenten

en passiva worden tegen de op die datum gelden-

worden afgewikkeld, worden de resultaten uit

de wisselkoers in euro’s omgerekend. Bij omreke-

hoofde van deze instrumenten verantwoord.

ning ontstane koersverschillen worden in de

Banktegoeden worden belegd in niet-speculatieve

winst-en-verliesrekening verantwoord onder de

financiële instrumenten welke op korte termijn in

overige bedrijfskosten.

contanten zijn om te zetten.

Grondslagen voor de consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening zijn de groepsmaatschappijen waarin Connexxion deelneemt opgenomen volgens de methode van de integrale consolidatie. Als groepsmaatschappijen worden aangemerkt deelnemingen waarin Connexxion Holding NV, direct of indirect, een beslissende zeggenschap heeft. Bedrijven waarover

6 1

6 2

10.4 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling

Connexxion in de loop van het boekjaar zeggenschap heeft verkregen worden in de jaarrekening opgenomen vanaf de dag waarop deze zeggenschap is verkregen. Afgestoten bedrijven zijn op-

Waarderingsgrondslagen voor activa en passiva

genomen in de jaarrekening tot de dag waarop het belang in deze onderneming aan een derde is overgedragen. Het aandeel van derden in het

Immateriële vaste activa Onder immateriële vaste activa is alleen good-

resultaat en in het vermogen wordt afzonderlijk

will verantwoord. Onder goodwill wordt verstaan

vermeld. Intercompanysaldi en –transacties en

het verschil tussen de waarde van de onderne-

eventuele (on)gerealiseerde winsten op intercom-

ming en de reële waarde van identificeerbare ac-

pany-transacties worden bij het opstellen van de

tiva en passiva. Goodwill wordt gewaardeerd op

geconsolideerde jaarrekening geëlimineerd.

historische kostprijs verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardevermin-

De belangrijkste in de consolidatie van

deringen. Goodwill wordt lineair afgeschreven

Connexxion Holding opgenomen groepsmaat-

over de geschatte economische levensduur van

schappijen zijn:

vijf jaar. Jaarlijks wordt vastgesteld of een bijzon-

Connexxion Openbaar Vervoer NV, Haarlem 100% Connexxion Taxi Services BV, Schiedam

100%

Connexxion Tours BV, Hilversum

100%

Connexxion Vastgoed BV, Hilversum

100%

dere waardevermindering noodzakelijk is.

Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd

Connexxion Facilitair Bedrijf BV, Hilversum 100%

op historische kostprijs, verminderd met de

Connexxion Vloot BV, Hilversum

100%

cumulatieve afschrijvingen en overige waardever-

Techno Service Nederland NV, Utrecht

100%

minderingen. Levensduurverlengend onderhoud

Combonet BV, Utrecht

100%

wordt geactiveerd indien dit de geschatte ge-

Hermes Groep NV, Weert

76,7%

bruiksduur van het actief verlengt. Voor zover een materieel vast actief omvangrijke bestanddelen

De belangrijkste deelnemingen zijn: Arke / TAD BV te Enschede

bevat, welke in economische levensduur uiteen50%

lopen, worden deze indien mogelijk als afzonder-

CVV Haaglanden BV te Schiedam

50%

lijke materiële vaste activa verantwoord. De vaste

Waterbus BV te Rotterdam

50%

bedrijfsmiddelen in uitvoering worden gewaar-

Syntus BV te Doetinchem

33,3%

Reisinformatiegroep BV te Utrecht

32,8%

deerd tegen de gedane uitgaven.

Fast Ferry BV te Rotterdam

31%

Boekwinst of boekverlies als gevolg van ver-

Trans Link Systems BV te Amersfoort

20%

koop of verwijdering van materiële vaste activa,

Trans Link Systems CV te Amersfoort

20%

worden in de winst-en-verliesrekening verwerkt onder de overige bedrijfskosten.

De lijst met gegevens betreffende de kapitaalbelangen, zoals bedoeld in artikelen 379 en 414,

De afschrijvingen worden gebaseerd op de

Titel 9, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek, is ge-

economische gebruiksduur en worden berekend

deponeerd bij het Handelsregister van de Kamer

op basis van een vast percentage van de kostprijs,

van Koophandel te Hilversum.

rekening houdend met een eventuele restwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Gebouwen worden afgeschreven op basis van een economische gebruiksduur van vijftig jaar. In erfpacht verkregen grond wordt conform de looptijd van het desbetreffende contract afgeschreven als deze afschrijvingstermijn korter is. Autobussen worden afgeschreven op basis van

een geschatte economische levensduur van tien jaar, trolleymaterieel op basis van vijftien jaar en trammaterieel op basis van dertig jaar. Taxi’s worden afgeschreven op basis van een geschatte

de, verminderd met een eventuele voorziening

economische levensduur variërend van drie tot

wegens incourantheid. De voorzieningen op voor-

acht jaar. Voor overige activa varieert de levens-

raden worden bepaald door individuele beoorde-

duur van drie tot twintig jaar.

ling van de voorraden op productgroepniveau. De historische kostprijs is gebaseerd op gewogen

Financiële vaste activa

gemiddelde prijzen.

De niet-geconsolideerde deelnemingen zijn deelnemingen waarin invloed van betekenis op

De onderhanden werken worden gewaardeerd

het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoe-

tegen de vervaardigingsprijs verminderd met op

fend zonder er volledige zeggenschap over te

balansdatum reeds voorzienbare verliezen. De

hebben. Deze deelnemingen worden gewaar-

vervaardigingsprijs omvat het directe materiaal-

deerd volgens de netto-vermogenswaarde vanaf

verbruik, de direkte loon- en machine kosten en

het moment, dat de invloed daarvan van beteke-

de overige kosten die rechtstreeks aan de vervaar-

nis wordt tot het moment, dat deze daadwerkelijk

diging kunnen worden toegerekend, en een op-

eindigt. Belangen in ondernemingen waarin geen

slag voor indirecte kosten. De reeds gefactureerde

invloed van betekenis wordt uitgeoefend, worden

termijnen worden op de onderhanden werken in

gewaardeerd op verkrijgingsprijs. Bij de waarde-

mindering gebracht.

ring van deelnemingen wordt rekening gehouden met waardedalingen indien deze duurzaam zijn.

Vorderingen De vorderingen zijn opgenomen tegen nomina-

De waarderingsgrondslagen van deelnemingen

le waarde, onder aftrek van de noodzakelijk

zijn aangepast aan de waarderingsgrondslagen

geachte voorzieningen voor het risico van onin-

van de Groep, voor zover dit voor het inzicht in de

baarheid.

jaarrekening van de Groep van materiële betekenis is.

Liquide middelen De liquide middelen betreffen de kasmiddelen

De langlopende vorderingen op leningen aan

alsmede tegoeden op bankrekeningen. Tijdelijk

deelnemingen alsmede overige vorderingen wor-

vastgelegde geldmiddelen met een oorspronkelij-

den opgenomen tegen nominale waarde onder

ke looptijd korter dan drie maanden worden

aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen.

beschouwd als liquide middelen.

Voorraden

Eigen vermogen (aandeel derden)

De voorraden worden gewaardeerd tegen historische kostprijs of lagere netto-opbrengstwaar-

Het aandeel derden toont het minderheidsaandeel van derden in het resultaat van de verschillende geconsolideerde groepsmaatschappijen. Het aandeel derden in de geconsolideerde balans is gebaseerd op het oorspronkelijke aandeel van deze minderheidsaandeelhouders in de verschillende geconsolideerde groepsmaatschappijen, aangepast voor hun aandeel in de resultaten van deze groepsmaatschappijen.

Voorzieningen De op balansdatum aanwezige voorzieningen zijn gevormd voor verplichtingen die reeds op balansdatum aanwezig waren als gevolg van

6 3

6 4


gebeurtenissen in het verleden en waarvan de verplichting op betrouwbare wijze geschat kan worden. Deze verplichtingen leiden vervolgens tot uitgaven in de toekomst. Voorzieningen worden gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij anders vermeld.

De milieuvoorziening is bestemd voor het saneren van verontreinigde grond, welke door

gemaakte kosten. Wanneer leningen vóór de ver-

Connexxion veroorzaakt is. De hoogte van de

valdatum worden teruggekocht of afgelost wordt

voorziening is met medewerking van deskundi-

het eventuele verschil tussen de hoogte van de

gen op dit gebied aan de hand van zogenaamde

aflossing en de boekwaarde onmiddellijk in de

‘prikonderzoeken’ bepaald.

winst-en-verliesrekening verantwoord.

De reorganisatievoorzieningen zijn gevormd op basis van gedetailleerde en formele reorganisa-

Lease-overeenkomsten Financiële lease is een overeenkomst waarbij

tieplannen, die door de Groepsdirectie zijn goed-

de voor- en nadelen verbonden aan eigendom

gekeurd en die ofwel zijn gestart ofwel aan de

geheel of nagenoeg geheel door de lessee worden

betrokkenen zijn gecommuniceerd.

gedragen; de juridische eigendom kan, maar hoeft niet uiteindelijk te worden overgedragen

Voorzieningen voor verlieslatende contracten

door de lessor aan de lessee. Als operationele

worden getroffen indien de onvermijdbare kosten

lease kwalificeren alle lease-overeenkomsten die

van het voldoen aan de contractuele verplichtin-

niet als financiële lease kwalificeren.

gen naar verwachting hoger zijn dan de verwachte economische voordelen van het betreffende contract.

Indien Connexxion optreedt als leasingnemer in een operationele lease-overeenkomst worden de leasebetalingen lineair als lasten in de winst-

Voorzieningen voor risico’s uit claims, geschillen en rechtsgedingen worden getroffen wanneer

en-verliesrekening opgenomen over de leaseperiode.

het waarschijnlijk is dat de rechtspersoon in een procedure zal worden betrokken.

Crediteuren en overige schulden (kortlopend) Crediteuren en overige schulden worden tegen

De voorziening voor vergoedingen na uitdienst-

nominale waarde opgenomen.

tredingen wordt opgenomen voor de contante waarden van de lopende verplichtingen.

Grondslagen voor de bepaling van het resultaat

De Raad voor de Jaarverslaggeving geeft aan dat de voorziening assurantie eigen risico per 1 januari 2001 niet meer is toegestaan. Als gevolg

Opbrengsten / omzet De belangrijkste bedrijfsactiviteit van

van deze richtlijn is gekozen voor het laten vrij-

Connexxion is het verlenen van diensten op het

vallen van de voorziening in vijf jaar.

gebied van openbaar en besloten busvervoer en daaraan gerelateerde activiteiten.

Rentedragende leningen Rentedragende leningen worden gewaardeerd

Opbrengsten zijn verantwoord naar rato van de

tegen nominale waarde, na aftrek van eventuele

verrichte prestaties op balansdatum indien (i) het bedrag van de opbrengst op betrouwbare wijze kan worden gewaardeerd (ii) het waarschijnlijk is, dat de economische voordelen naar de onderneming zullen vloeien (iii) de mate waarin diensten

op balansdatum zijn verricht op betrouwbare wijze kan worden bepaald en (iv) de reeds gemaakte kosten voor de transactie en de kosten om de transactie te voltooien betrouwbaar kunnen worden vastgesteld.

Onder omzet wordt verstaan de opbrengst van de in het verslagjaar verleende diensten en geleverde goederen onder aftrek van kortingen en de over de omzet geheven belastingen. In de reizigersopbrengsten van het openbaar vervoer is het aandeel van Connexxion in de landelijke opbrengst van verkochte plaatsbewijzen begrepen.

van activa (de ‘kasstroomgenererende eenheid’).

Dit aandeel is bepaald op basis van verdeelsleu-

Een bijzonder waardeverminderingsverlies is het

tels onder de verantwoordelijkheid van het

bedrag waarmee de boekwaarde van het actief

Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Omdat de

c.q. de activa zijn realiseerbare waarde overtreft.

definitieve jaarafrekeningen inzake de landelijke

Dit waardeverminderingsverlies wordt in de

opbrengst van verkochte plaatsbewijzen eerst be-

winst-en-verliesrekening opgenomen onder de

schikbaar komen na afsluiting van het boekjaar, is

overige waardeverminderingen. Een terugneming

een deel van de betreffende omzet ingeschat.

van een waardeverminderingsverlies wordt eveneens in de winst-en-verliesrekening verantwoord.

Kosten Kosten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben.

Financiële baten / lasten De financiële baten en lasten bestaan uit ontvangen en betaalde rente met betrekking tot het

Bedrijfsresultaat Het bedrijfsresultaat bestaat uit de netto-om-

huidige boekjaar. De rentelastcomponent van betalingen uit hoofde van financiële lease-over-

zet minus de kosten van grond- en hulpstoffen en

eenkomsten wordt op basis van de impliciete ren-

uitbesteed werk, lonen en salarissen, sociale las-

tevoet in de winst-en-verliesrekening verwerkt.

ten, afschrijvingen en overige waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa en overige bedrijfskosten.

Financieringskosten die betrekking hebben op de verwerving, bouw of productie van een materieel vast actief worden niet geactiveerd, maar

Overige waardeverminderingen De boekwaarde van de activa van Connexxion

worden direct ten laste van de winst-en-verliesrekening gebracht.

wordt op iedere balansdatum beoordeeld om vast te stellen of er enige aanwijzing is voor een bijzondere waardevermindering. Indien een dergelij-

Belastingen De vennootschap vormt samen met een aantal

ke indicatie bestaat dan wordt de realiseerbare

groepsmaatschappijen een fiscale eenheid. De be-

waarde van het actief geschat. De realiseerbare

lastinglast is het totale bedrag van de over de pe-

waarde is de hoogste waarde van de (directe) op-

riode verschuldigde en verrekenbare belastingen

brengstwaarde of de bedrijfswaarde van het ac-

en de uitgestelde belastingen. De over de verslag-

tief. De directe opbrengstwaarde is de best be-

periode verschuldigde en verrekenbare belasting

schikbare informatie omtrent de marktwaarde.

is het bedrag van de winstbelasting met betrek-

De bedrijfswaarde is de contante waarde van kas-

king tot de fiscale winst c.q. verlies.

stromen die worden gerealiseerd met het desbe-

Uitgestelde belastingen zijn verplichtingen c.q.

treffende actief dan wel de desbetreffende groep

vorderingen van in toekomstige periodes te betalen c.q. terug te vorderen winstbelastingen met betrekking tot tijdelijke verschillen, ongebruikte

6 5

6 6


verliescompensatie of ongebruikte belastingfaciliteiten. Tijdelijke verschillen zijn verschillen tussen de boekwaarde van een actief c.q. passief in de balans en de fiscale boekwaarde hiervan. De berekening van de latente belastingvorderingen en –verplichtingen geschiedt tegen de op het eind van het verslagjaar geldende belastingtarieven of tegen de in komende jaren geldende tarieven voor zover deze bij de wet zijn vastgesteld. Een uitgestelde belastingverplichting wordt opgenomen voor alle tijdelijke verschillen. Een uitgestelde belastingvordering wordt opgenomen indien het waarschijnlijk is dat deze verrekend kan wor-

treffende groepsmaatschappijen toegerekend

den met toekomstige fiscale winsten. De boek-

alsof deze zelfstandig belastingplichtig zijn.

waarde van de uitgestelde belastingvordering wordt beoordeeld op elke balansdatum en verlaagd in zoverre het niet langer waarschijnlijk is dat voldoende fiscale winst beschikbaar zal

Grondslagen voor het kasstroomoverzicht Ter bepaling van de kasstroom uit operationele

zijn om de vordering geheel of gedeeltelijk te

activiteiten wordt de indirecte methode gehan-

realiseren.

teerd.

Actuele en uitgestelde belastingvorderingen en verplichtingen worden slechts gesaldeerd indien

De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht

de onderneming een in rechte afdwingbaar recht

bestaan uit liquide middelen. Ontvangsten en

heeft om te salderen en de vorderingen en ver-

uitgaven uit hoofde van interest, ontvangen divi-

plichtingen verband houden met dezelfde belas-

denden en winstbelastingen worden opgenomen

tingautoriteit en belastingplichtige alsmede, bij

onder de kasstroom uit operationele activiteiten.

uitgestelde belastingverplichtingen, dezelfde

Betaalde dividenden worden opgenomen onder

looptijd hebben. De belastingen worden opgeno-

de kasstroom uit financieringsactiviteiten.

men tegen nominale waarde. De vennootschapsbelasting wordt zo veel mogelijk aan de be-

De verkrijgingsprijs van verworven groepsmaatschappijen wordt opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten, voor zover betaling in geldmiddelen heeft plaatsgevonden. Hierbij worden geldmiddelen aanwezig in deze groepsmaatschappijen afgetrokken van de aankoopprijs.

De betaling van de leasetermijnen uit hoofde van financiële leasecontracten wordt voor het gedeelte dat betrekking heeft op de aflossing als een uitgave uit financieringsactiviteiten aangemerkt en voor het gedeelte dat betrekking heeft op de interest als een uitgave uit operationele activiteiten.

wel eens op de bus wachten. Maar nu er een koffieautomaat bij de halte is, vind ik dat helemaal niet erg. Misschien kan de krant ook nog worden langs gebracht?’

6 7 Een kopje koffie bij de bushalte. Introductie: medio 2005.

‘Natuurlijk moet ik

6 8

10.5 Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2004 Vaste activa 10.5.1 Immateriële vaste activa

Goodwill

Boekwaarde 1 januari 2004

0

Investeringen

902

Effect van acquisities van activiteiten

150

Afschrijvingen

(30)

Bijzondere waardeverminderingen

(150)

Boekwaarde 31 december 2004

872

10.5.2 Materiële vaste activa

Bedrijfs-

Rollend

Andere

Vaste

Niet aan de

gebouwen

materieel

vaste

bedrijfs-

bedrijfs-

en -terreinen

Totaal

bedrijfs-

middelen in

uitoefening

middelen

uitvoering

dienstbaar

1.328

982.439

Aanschafwaarde Aanschafwaarde 1 januari 2004

193.749

699.462

83.911

3.989

5.111

48.013

4.828

1.122

0

59.074

0

228

629

0

0

857

Desinvesteringen

(12.042)

(19.888)

(183)

0

0

(32.113)

Aanschafwaarde 31 december 2004

186.818

727.815

89.185

5.111

1.328

1.010.257

71.658

440.412

65.868

1.127

763

579.828

4.273

40.184

4.265

0

38

48.760

(3.918)

(8.761)

(114)

0

0

(12.793)

185

1.196

0

0

0

1.381

72.198

473.031

70.019

1.127

801

617.176

Boekwaarde 1 januari 2004

122.091

259.050

18.043

2.862

565

402.611

Boekwaarde 31 december 2004

114.620

254.784

19.166

3.984

527

393.081

Investeringen Effect van acquisities van activiteiten

Cumulatieve afschrijving Cumulatieve afschrijving 1 januari 2004 Afschrijvingen Desinvesteringen Bijzondere waardeverminderingen

Cumulatieve afschrijving 31 december 2004

Bijzondere waardeverminderingen De bijzondere waardeverminderingen op rollend materieel worden veroorzaakt, doordat bussen versneld in waarde afnemen ten gevolge van nieuwe eisen van opdrachtgevers dan wel vanwege het verlies van concessies.

Activa gefinancieerd door middel van financiële lease In de post rollend materieel zijn bussen en taxi’s begrepen met een boekwaarde van € 50,5 miljoen (2003: € 54,3 miljoen), die zijn gefinancierd door middel van financiële lease. In onderpand gegeven materiële vaste activa Connexxion heeft materiële vaste activa met een boekwaarde van € 41,0 miljoen (2003: € 131,1 miljoen) als bankgarantie in onderpand gegeven.

Het bedrag kan als volgt worden gespecificeerd: (in miljoenen euro's)

2004

2003

0,0

91,0

Rollend materieel

41,0

40,1

Totaal

41,0

131,1

Bedrijfsgebouwen en terreinen

Investeringsverplichtingen De investeringsverplichtingen in materiële vaste activa worden vermeld in de niet uit de balans blijkende verplichtingen (zie paragraaf 10.6.1)

10.5.3 Financiële vaste activa

Toelichting

31-12-2004

31-12-2003

Deelnemingen

10.5.3.1

5.983

5.630

Langlopende vorderingen

10.5.3.2

4.377

5.176

10.360

10.806

Totaal

10.5.3.1 Deelnemingen

Stand per 1 januari 2004

5.630

Resultaat deelnemingen

1.267

Dividenduitkeringen

(515)

Restitutie agio

(400)

Kapitaalstortingen Afgestoten deelnemingen Overige mutaties

Stand per 31 december 2004

310 (319) 10

5.983

6 9

70

10.5 Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2004

10.5.3.2 Langlopende vorderingen

Vorderingen

Overige

deelnemingen

vorderingen

Totaal

1.692

3.484

5.176

Stand per 1 januari 2004 Verstrekte leningen Aflossingen

0

34

34

(613)

(269)

(882)

0

49

49

1.079

3.298

4.377

Overige mutaties


Specificatie van de langlopende vorderingen naar looptijd en rentepercentage:

Rentepercentage

tussen < 1 jaar

1 - 5 jaar

> 5 jaar

Totaal

Renteloos

254

1.746

1.525

3.525

4 tot 6

162

153

928

1.243

6 tot 8

4

17

8

29

420

1.916

2.461

4.797

420

0

0

420

0

1.916

2.461

4.377

De aflossing op deze leningen in het volgende jaar is gerangschikt onder kortlopende vorderingen en bedraagt

Totaal

Vlottende activa 10.5.4 Voorraden

Grond- en hulpstoffen Onderhanden werk Gereed product en handelsgoederen

Totaal

31-12-2004

31-12-2003

11.666

12.803

427

655

3.943

3.680

16.036

17.138

In de post grond- en hulpstoffen zijn onderdelen en diesel begrepen. Gereed product en handelsgoederen bestaan voornamelijk uit bedrijfswagens en banden.

10.5.5 Vorderingen

Toelichting

31-12-2004

31-12-2003

Handelsdebiteuren

51.409

54.989

Nog te ontvangen gelden openbaar vervoer

12.866

17.200

Aflossingen op leningen deelnemingen

151

0

Aflossingen op overige leningen

269

265

Vorderingen op deelnemingen Actieve belastinglatentie

10.5.5.1

Belastingen en premies sociale verzekeringen

14

292

15.632

20.556

4.321

16.262

Overige vorderingen en overlopende activa

11.146

23.647

Totaal

95.808

133.211

31-12-2004

31-12-2003

10.5.5.1 Actieve belastinglatentie

Actieve belastinglatentie inzake fiscaal compensabele verliezen

13.008

13.812

Actieve belastinglatentie inzake tijdelijke verschillen

11.481

16.003

Passieve belastinglatentie inzake tijdelijke verschillen

(8.857)

(9.259)

15.632

20.556

In 2005 zal naar verwachting 10% van de per saldo actieve belastinglatentie gerealiseerd worden.

10.5.6 Liquide middelen

31-12-2004

31-12-2003

Kas- en banktegoeden

25.680

9.503

Op korte termijn belegde middelen

20.151

70.040

Totaal

45.831

79.543

De kas- en banktegoeden zijn gesaldeerd met de kortlopende schulden aan kredietinstellingen.

7 1

7 2

10.5 Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2004

10.5.7 Groepsvermogen

10.5.7.1 Eigen vermogen

Voor een toelichting op het eigen vermogen wordt verwezen naar de toelichting op het eigen vermogen in de vennootschappelijke jaarrekening (zie paragraaf 10.10.4).

10.5.7.2 Aandeel van derden


9.962

Aan derden toekomend resultaat 2004

1.442

Dividend

(368)


10.5.8 Voorzieningen

11.036

Boekwaarde

Dotaties

01-01-2004

Onttrek-

Vrijval Boekwaarde

kingen

31-12-2004

Milieuvoorziening

21.106

0

(848)

(244)

20.014

Reorganisatievoorziening

16.022

5.995

(8.738)

(2.591)

10.688

0

4.700

0

0

4.700

(1.520)

(756)

4.697

Voorziening verlieslatende contracten Voorziening voor risico's uit claims, geschillen en rechtsgedingen

6.973

Voorzieningen voor vergoedingen na uitdiensttreding

2.338

891

(189)

0

3.040

Voorziening assurantie eigen risico

2.518

0

0

(1.295)

1.223

459

450

0

0

909

5.740

295

(882)

(2.839)

2.314

55.156

12.331

(12.177)

(7.725)

47.585

Voorziening latente belastingverplichtingen (buiten fiscale eenheid) Overige voorzieningen

Totaal

Specificatie van de voorzieningen naar looptijd:

< 1 jaar

19.172

tussen 1 - 5 jaar

13.672

> 5 jaar

14.741

Totaal

47.585

De overige voorzieningen betreffen onder andere niet op derden te verhalen schades.

10.5.9 Langlopende schulden

31-12-2004

31-12-2003

Leningen bij kredietinstellingen

20.000

88.745

Financiële leaseverplichtigen

42.948

52.002

Totaal langlopende schulden

62.948

140.747

Specificatie van de langlopende schulden naar looptijd en rentepercentage:

Rentepercentage

tussen < 1 jaar

1 - 5 jaar

> 5 jaar

Totaal

4 tot 6

8.500

46.807

15.238

70.545

6 tot 8

554

903

0

1.457

9.054

47.710

15.238

72.002

9.054

0

0

9.054

0

47.710

15.238

62.948

De aflossing op deze leningen in het volgende jaar is gerangschikt onder kortlopende schulden en bedraagt

Totaal

De door de BNG verstrekte langlopende lening, waarbij een privatieve volmacht was verstrekt inzake het vestigen van een hypotheek op onroerende zaken, is in 2004 volledig afgelost.

Met de kredietinstellingen zijn ratio’s overeengekomen waaraan de onderneming dient te voldoen. Deze ratio’s hebben betrekking op de mogelijkheid van de onderneming om in de toekomst te voldoen aan haar verplichtingen uit hoofde van interest en aflossingen. Inzake verstrekte zekerheden wordt verwezen naar hetgeen hieromtrent is vermeld in paragraaf 10.5.2 van de jaarrekening.

10.5.10 Kortlopende schulden

31-12-2004

31-12-2003

Handelscrediteuren

50.459

71.436

Nog te betalen gelden openbaar vervoer

21.134

1.195

Aflossingen leningen op lange termijn Belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden ter zake van pensioenen Personeelskosten

9.054

8.350

20.033

26.074

726

88

25.786

30.316

Verplichtingen inzake lopende schades

19.579

21.822

Overige schulden en overlopende passiva

46.995

46.139

193.766

205.420

Totaal kortlopende schulden

7 3

74

10.6 Niet uit de balans blijkende verplichtingen en financiële risico's

10.6.1 Niet uit de balans blijkende verplichtingen

Operationele leaseverplichtingen De vennootschap heeft operationele lease overeenkomsten voor rollend materieel voor een bedrag van € 38,5 miljoen (2003: € 46,3 miljoen). De operationele leaseverplichting (inclusief interest) kan als volgt worden gespecificeerd:

(in miljoenen euro's)

31-12-2004

< 1 jaar

7,6

tussen 1 - 5 jaar

26,5

> 5 jaar

4,4

Totaal

38,5

In 2004 is € 7,8 miljoen (2003: € 8,0 miljoen) ten laste van de winst-en-verliesrekening gebracht. Investeringsverplichtingen De vennootschap is voor een bedrag van € 64,1 miljoen (2003: € 32,6 miljoen) verplichtingen aangegaan voor de aankoop van activa. De investeringsverplichtingen hebben betrekking op 2005. Het bedrag kan als volgt worden gespecificeerd:


31-12-2004

Gebouwen en terreinen

2,0

Rollend materieel

62,1

Totaal

64,1

Huurverplichtingen Het bedrag van met derden aangegane huurverplichtingen met betrekking tot onroerende zaken bedraagt € 29,6 miljoen (2003: € 19,9 miljoen). Het bedrag kan als volgt worden gespecificeerd:


< 1 jaar

31-12-2004

4,3

tussen 1 - 5 jaar

10,6

> 5 jaar

14,7

Totaal

29,6

Erfpachtverplichtingen De erfpachtverplichtingen met betrekking tot terreinen bedragen € 1,3 miljoen (2003: € 0,8 miljoen). De erfpachtverplichtingen lopen af in de periode 2005 tot 2076.


31-12-2004

< 1 jaar

0,1

tussen 1 - 5 jaar

0,2

> 5 jaar

1,0

Totaal

1,3

10.6.2 Financiële risico's

De aard van de activiteiten van Connexxion Holding NV brengt met zich mee dat door de onderneming bepaalde financiële risico's worden gelopen, zoals financieringsrisico, interestrisico, prijsrisico en valutarisico.

Financieringsrisico De Staat der Nederlanden heeft, als aandeelhouder van Connexxion, aangegeven op termijn aandelen in Connexxion te willen verkopen. Bij de implementatie van nieuwe concessies bestaat een toenemende druk op verjonging van het materieel. Dit betekent voor Connexxion, dat er forse investeringsverplichtingen in met name nieuw materieel ontstaan. Om daarnaast de groeidoelstelling te kunnen realiseren, is het van belang om gezonde financiële ratio’s te realiseren. Connexxion heeft de afgelopen jaren daartoe extra aandacht besteed aan de vermogensverhoudingen. Daarnaast is de algemene tendens, dat de gemiddelde leeftijd van het wagenpark wordt verlaagd. Bij een onvoldoende ontwikkelde tweedehands markt voor materieel ontstaan risico’s ten aanzien van het materieel. Daarnaast worden bij nieuwe orders zogenaamde terugkoopgaranties afgegeven door de leveranciers.

Interestrisico Over 25% van de langlopende schulden wordt een variabele (markt-)rente geheven. De looptijd hiervan is twee jaar.

Prijsrisico Het beleid ten aanzien van het prijsrisico is erop gericht de prijsrisico's die voortvloeien uit de inkoop van dieselolie ten behoeve van lopende concessies, waarbinnen de dieselprijs overeengekomen is, in te dekken. Het instrument dat we hiervoor gebruiken zijn swaps. Deze afgeleide financiële instrumenten worden niet gebruikt voor handelsdoeleinden. Teneinde het prijsrisico en de prijsschommelingen van de dieselolie uit te sluiten heeft Connexxion op balansdatum voor 2005 met behulp van dieselswaps bijna 80% van de dieselbehoefte ingedekt tegen een vaste prijs. De reële waarde van de uitstaande posities bedraagt ultimo 2004 negatief € 1,0 mln. Connexxion verplicht zich door middel van deze contracten om per saldo het verschil tussen de vaste en variabele prijs af te rekenen met de hedgepartij. Uit hoofde van deze dieselswaps is er per balansdatum geen valutarisico, aangezien de hedge in euro’s is afgesloten. Ingevolge de door de groep gehanteerde grondslagen van resultaatbepaling worden resultaten op termijncontracten verantwoord op het moment van afwikkeling van deze contracten.

7 5

76

10.6 Niet uit de balans blijkende verplichtingen en financiële risico's

Valutarisico Connexxion Holding NV loopt geen valutarisico, doordat nagenoeg alle transacties in euro's plaatsvinden.

Gerechtelijke procedures Connexxion heeft een voorziening voor risico's uit claims, geschillen en rechsgedingen opgenomen. Op basis van momenteel voorhanden gegevens en juridische advies, zoals dat is ingewonnen, en gezien de bedragen waarvoor voorzieningen zijn getroffen, wordt verwacht dat de uitkomst van gerechtelijke procedures geen wezenlijk nadelige gevolgen voor de financiële positie van de Groep zal hebben.

Verplichtingen ten behoeve van groepsmaatschappijen De vennootschap en haar groepsmaatschappijen, met uitzondering van Hermes Groep NV, vormen een fiscale eenheid voor de vennootschaps- en omzetbelasting. De vennootschap is uit dien hoofde op grond van de standaardvoorwaarden hoofdelijk aansprakelijk voor alle belastingschulden uit de periode dat zij deel uit maakt van die fiscale eenheid.

‘Ik heb bijna nooit meer contant geld op zak. Al dat gedoe met die muntjes. Wel zo handig dus dat ik nu ook in de taxi met Chipknip of creditcard kan betalen’.

7 7

7 8

10.7 Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening Bedrijfsopbrengsten 10.7.1 Netto-omzet

2004

2003

202.963

198.868

84.817

76.580

343.133

362.587

18.370

28.921

649.283

666.956

Toervervoer

24.731

29.399

Taxivervoer

173.206

188.540

Vervoersopbrengsten

847.220

884.895

Bedrijfsopbrengsten Openbaar vervoer – Reizigersopbrengsten – Opbrengsten OV Studentenkaart – Overheidsbijdragen – Overige openbaarvervoersopbrengsten

Totaal openbaar vervoer

Onderhoud en reparatie

25.626

23.410

Handel en verkoop onderdelen

18.742

18.322

Overige opbrengsten

24.384

21.497

915.972

948.124

Totaal

Bedrijfslasten 10.7.2.1 Lonen en salarissen In de lonen en salarissen zijn in 2004 per saldo voor € 0,6 miljoen verantwoord aan bijzondere baten (2003: € 1,9 miljoen). 10.7.2.2 Sociale lasten In de sociale lasten zijn in 2004 pensioenlasten begrepen ten bedrage van € 53,2 miljoen (2003: € 48,3 miljoen). In de post sociale lasten is in 2003 € 0,6 miljoen verantwoord aan bijzondere lasten. De pensioenen van de werknemers van Connexion Holding NV en haar dochtermaatschappijen zijn toegezegde pensioenregelingen en zijn ondergebracht bij een aantal bedrijfstakpensioenfondsen (BPF). De bedrijfstakpensioenfondsen staan onder toezicht van De Nederlandsche Bank (DNB). De solvabiliteitseisen die worden gesteld aan pensioenfondsen zijn op dit moment aan verandering onderhevig. Naar verwachting komt DNB in 2005 met nadere regelgeving hieromtrent. Het door een BPF gevoerde beleid ten aanzien van financiering, indexatie en vermogensbeheer ligt buiten de directe invloedssfeer van de aangesloten werkgevers. De pensioenlasten en -verplichtingen zijn niet toe te rekenen aan het specifieke deelnemersbestand van de aangesloten werkgevers en uitsluitend de betaalde pensioenpremies worden derhalve als kosten in de winst-en-verliesrekening verwerkt.

10.7.2.3 Personeelsgegevens Het gemiddeld aantal in de groep werkzame werknemers, berekend op fulltimebasis, bedroeg:

Rijdend en varend personeel Technisch personeel Indirect personeel

Totaal

2004

2003

9.694

10.122

834

860

1.370

1.469

11.898

12.451

7 9

80

10.7 Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening

10.7.2.4 Bezoldiging van (voormalige) bestuurders en commissarissen

Bezoldinging van de Groepsdirectie De Bezoldigingscommissie van de Raad van Commissarissen heeft de variabele beloning van de leden van de Groepsdirectie vastgesteld. Voorts heeft de Bezoldigingscommissie na ampele overweging besloten om geen aanpassing te doen in het basissalaris ten opzichte van 2003. De bezoldiging van de Groepsdirectie bedraagt in 2004 € 1,01 miljoen (2003: € 1,90 miljoen). In de variabele begroting van 2004 is een correctie op te laag gereserveerde beloningen 2003 inbegrepen (€ 0,015 miljoen). Het bedrag kan als volgt per individueel lid van de Groepsdirectie worden gespecificeerd:

Salarissen inclusief

Variabele

Pensioen-

Totaal

sociale lasten

beloningen

lasten

2004

Naam (in duizenden euro's)

R. van Holten

306

114

59

479

P.J.Ph. Kortenhorst

340

126

69

535

Totaal

646

240

128

1.014

In de post salarissen inclusief sociale lasten zijn naast het basissalaris eveneens overige periodiek betaalde beloningen opgenomen.

Vergoedingen aan de Raad van Commissarissen De bezoldiging van de Raad van Commissarissen bedraagt in 2004 € 0,20 miljoen (2003: € 0,11 miljoen). Het bedrag kan als volgt per individueel lid van de Raad van Commissarissen worden gespecificeerd:

Als lid

Overige

Raad van

Als lid

onkosten-

Totaal

Commissarissen

commissie

vergoeding

2004

12

2

1

15

Naam (in duizenden euro's)

drs. J.W. Berghuis dr. Ir. G. Blom

8

0

0

8

J. den Hoed RA

23

5

2

30

dr. M.J.L. Jonkhart

16

1

1

18

9

1

1

11

drs. R. Pieterse

28

6

2

36

prof. dr. W.A.F.G. Vermeend

16

1

1

18

dr. R.L. Vreeman

23

2

1

26

mr. N.J. Westdijk

35

4

2

41

170

22

11

203

ir. K.J. Noordzij MBA

Totaal

10.7.3 Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa

Afschrijvingen goodwill

2004

2003

(30)

0

Afschrijvingen materiële vaste activa

(48.760)

(49.501)

Totaal

(48.790)

(49.501)

en materiële vaste activa

2004

2003

Bijzondere waardeverminderingen immateriële vaste activa

(150)

0

Bijzondere waardeverminderingen materiële vaste activa

(1.381)

(5.299)

Totaal

(1.531)

(5.299)

2004

2003

10.7.4 Overige waardeverminderingen van immateriële

10.7.5 Overige bedrijfskosten

Energiekosten

(56.895)

(59.907)

Kosten materieel

(41.662)

(47.289)

Huisvestingskosten

(29.340)

(30.892)

Ingehuurd personeel

(19.583)

(21.829)

Overige personeelskosten

(21.090)

(20.773)

244

575

Dotaties en vrijvallen overige voorzieningen

(5.416)

(7.931)

Overige bijzondere baten en lasten

(1.968)

(763)

Overig

(63.059)

(59.574)

Totaal

(238.769)

(248.383)

Dotaties en vrijvallen milieuvoorzieningen

10.7.6 Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsoefening Het effectieve belastingtarief bedraagt over 2004 31,6% (2003: 33,0%), wat lager ligt dan het huidige belastingtarief (34,5%). Dit wordt veroorzaakt door de aanpassing van de belastinglatenties als gevolg van wijzigingen in het belastingtarief met ingang van 2005.

Aansluiting effectief belastingtarief:

2004

2003

33.865

29.267

(11.683)

(10.097)

Voor vennootschapsbelasting vrijgestelde resultaten

182

440

Effect wijziging belastingtarief

809

0

(10.692)

(9.657)

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belasting

Belasting volgens geldend vennootschapsbelastingtarief

8 1

82

10.8 Vennootschappelijke balans per 31 december 2004


Toelichting

2004

2003

10.10.1

179.918

162.479

179.918

162.479

Activa Vaste activa Financiële vaste activa

Som der vaste activa

Vlottende activa Vorderingen

10.10.2

74.795

89.834

Liquide middelen

10.10.3

820

893

75.615

90.727

255.533

253.206

Som der vlottende activa

Totaal activa


Toelichting

2004

2003

Passiva Eigen vermogen

10.10.4

Gestort en opgevraagd kapitaal

10.10.4.1

79.553

79.553

Wettelijke reserve

10.10.4.2

4.033

3.457

140.069

127.783

22.998

21.231

246.653

232.024

Overige reserves Onverdeelde winst

Voorzieningen

10.10.5

1.855

2.089

Kortlopende schulden

10.10.6

7.025

19.093

255.533

253.206

Totaal passiva

8 3

8 4

10.9 Vennootschappelijke winst-en-verliesrekening over 2004

31-12-2004

Resultaat uit deelnemingen Overig resultaat na belastingen

Nettoresultaat na belastingen

‘Tussen Roermond en Weert ben ik vaak een van de weinige reizigers. Het laten rijden van gewone bussen is dan wat overdreven en ook onnodig belastend voor het milieu. Nu rijden er kleinere bussen en is iedereen blij’.

31-12-2003

23.798

25.985

(800)

(4.754)

22.998

21.231

10.10 Toelichting op de vennootschappelijke winst-enverliesrekening en de balans Algemeen De vennootschappelijke financiële gegevens van Connexxion Holding NV zijn in de geconsolideerde jaarrekening verwerkt. Er is gebruik gemaakt van de mogelijkheid tot een vereenvoudigde opstelling van de vennootschappelijke winst-en-verliesrekening, conform artikel 402, Titel 9, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek.

Voor de algemene grondslagen voor het opstellen van de vennootschappelijke jaarrekening, de grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat, alsmede voor de toelichting op de onderscheiden activa en passiva en de resultaten wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening, voorzover hierna niet anders wordt vermeld.

Wijzigingen in de waarde van de minderheidsdeelnemingen worden toegevoegd aan respectievelijk, indien en voor zover mogelijk, in mindering gebracht op de wettelijke en statutaire reserves.

Vaste activa 10.10.1 Financiële vaste activa

Toelichting

31-12-2004

31-12-2003

Deelnemingen groepsmaatschappijen

10.10.1.1

179.492

162.063

Andere deelnemingen

10.10.1.1

10

0

416

416

179.918

162.479

Vorderingen groepsmaatschappijen

Totaal

10.10.1.1 Deelnemingen groepsmaat-

Deelnemingen

schappijen en andere deelnemingen

groeps-

Andere

maatschappijen

deelnemingen

Totaal


162.063

0

162.063

Nettoresultaat

23.798

0

23.798

Dividenduitkering

(6.369)

0

(6.369)

0

10

10

179.492

10

179.502

Overige mutaties

De Parade is een 20-persoonsbus


8 5

8 6

10.10 Toelichting op de vennootschappelijke winst-en-verliesrekening en de balans Vlottende activa 10.10.2 Vorderingen

Debiteuren

31-12-2004

31-12-2003

210

30

0

7.838

Vorderingen op groepsmaatschappijen

58.272

76.288

Actieve belastinglatentie

16.238

5.647

Nog te ontvangen gelden openbaar vervoer

Belastingen en premies sociale verzekeringen

73

0

2

31

74.795

89.834

31-12-2004

31-12-2003

Kas- en banktegoeden

820

893

Totaal

820

893

Overige vorderingen en overlopende activa

Totaal

10.10.3 Liquide middelen

10.10.4 Eigen Vermogen

Wettelijke en Gestort en

overige niet

opge vraagd

uitkeerbare

Overige

deelde

kapitaal

reserves

reserves

winst

Totaal

79.553

1.446

129.131

0

210.130

0

0

0

21.231

21.231

0

3.076

(3.076)

0

0

deelnemingen

0

(1.065)

1.065

0

0

Overige mutaties

0

0

663

0

663

79.553

3.457

127.783

21.231

232.024

0

0

0

22.998

22.998

0

(915)

915

0

0

uitkeerbare reserves

0

1.491

(1.491)

0

0

Dividenduitkering voorgaande jaren

0

0

0

(6.369)

(6.369)

Interimdividend

0

0

(2.000)

0

(2.000)

Ingehouden winsten

0

0

14.862

(14.862)

0

79.553

4.033

140.069

22.998

246.653

Boekwaarde per 1 januari 2003

Nettowinst 2003

Onver -

Dotatie aan wettelijke en overige niet uitkeerbare reserves Ontvangen dividend minderheids-

Boekwaarde per 1 januari 2004

Nettowinst 2004 Ontvangen dividend minderheidsdeelnemingen Dotatie aan wettelijke en overige niet

Boekwaarde per 31 december 2004

Maatschappelijk kapitaal Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 350.000.000, verdeeld in 350.000 aandelen elk groot € 1.000. Alle aandelen luiden op naam en aandeelbewijzen worden niet uitgegeven.

10.10.4.1 Gestort en opgevraagd kapitaal Het gestort en opgevraagd kapitaal bedraagt € 79.553.000, verdeeld in 79.553 aandelen, elk groot € 1.000. Het gestort en opgevraagd kapitaal is gedurende het boekjaar (en het voorafgaande boekjaar) niet gewijzigd.

10.10.4.2 Wettelijke en overige niet uitkeerbare reserves De wettelijke en overige niet uitkeerbare reserves hebben betrekking op niet uitgekeerde winsten van minderheidsbelangen, alsmede het gebonden vermogen van de Ambulancedienst conform de richtlijnen College Tarieven Gezondheidszorg. Het gebonden vermogen van de Ambulancedienst bedraagt ultimo 2004 € 2,1 miljoen (2003: € 1,9 miljoen).

8 7

8 8

10.10 Toelichting op de vennootschappelijke winst-enverliesrekening en de balans

10.10.5 Voorzieningen

01-01-2004

Vrijval

Onttrek-

31-12-2004

kingen

Voorziening latente belastingverplichting Reorganisatievoorziening

Totaal

10.10.6 Kortlopende schulden

1.575

(209)

0

1.366

514

0

(25)

489

2.089

(209)

(25)

1.855

31-12-2004

31-12-2003

Nog te betalen gelden openbaar vervoer

2.447

2.311

Schulden aan groepsmaatschappijen

1.075

5.445

143

7.911

33

0

Belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden ter zake van pensioenen Personeelskosten Verplichtingen inzake lopende schades Overige schulden en overige passiva

Totaal

657

3

2.523

3.423

147

0

7.025

19.093

10.11 Verplichtingen

De lijst met vennootschappen waarvoor verklaringen van hoofdelijke aansprakelijkheid (zoals bedoeld in artikel 403, Titel 9, Boek 2 BW) zijn afgegeven, ligt ter inzage bij de Kamer van Koophandel in Hilversum.

Hilversum, 29 maart 2005 Groepsdirectie

Raad van Commissarissen

P.J.Ph. Kortenhorst, voorzitter

mr. N.J. Westdijk, voorzitter

R. van Holten, vice-voorzitter

drs. R. Pieterse, vice-voorzitter J. den Hoed RA dr. M.J.L. Jonkhart prof. dr. W.A.F.G. Vermeend dr. R.L. Vreeman

11. Overige gegevens 11.1 Accountantsverklaring Opdracht Wij hebben de jaarrekening 2004 van Connexxion Holding NV te Hilversum gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de leiding van de vennootschap. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken.

Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze

11.2 Bestemming resultaat 2004

richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate

Statutaire regeling betreffende de verwerking

van zekerheid wordt verkregen dat de jaarreke-

van het resultaat

ning geen onjuistheden van materieel belang

In artikel 10 van de statuten staat opgenomen

bevat. Een controle omvat onder meer een onder-

dat de Algemene Vergadering van Aandeelhou-

zoek door middel van deelwaarnemingen van in-

ders de bestemming van het resultaat bepaalt

formatie ter onderbouwing van de bedragen en

van Connexxion Holding NV.

de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen

Voorstel tot verwerking van de winst

voor financiële verslaggeving die bij het opmaken

Voorgesteld wordt de winst over 2004 voor

van de jaarrekening zijn toegepast en van belang-

€ 13.799.000 ten gunste te brengen van de overi-

rijke schattingen die de leiding van de vennoot-

ge reserves en voor € 9.199.000 uit te keren aan

schap daarbij heeft gemaakt, alsmede een evalu-

de aandeelhouder, onder verrekening van het

atie van het algehele beeld van de jaarrekening.

in 2004 uitgekeerde interim dividend van

Wij zijn van mening dat onze controle een

€ 2.000.000.

deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel.

Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2004 en van het resultaat over 2004 in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9, Boek 2 BW.

Utrecht, 29 maart 2005 Ernst & Young Accountants

89

9 0

Milieujaarrekening Managementsysteem ISO 14001 In 2004 is Connexxion gecertificeerd voor de wereldwijde milieunorm NEN-EN-ISO 14001. Connexxion Holding, Connexxion Openbaar Vervoer, Connexxion Taxi Services, Connexxion Tours, Connexxion Vloot, Connexxion Facilitair bedrijf en Connexxion Vastgoed beschikken nu over dit certificaat met de scope ‘Het ontwikkelen en uitvoeren van (collectief) personenvervoer en andere aan mobiliteit gerelateerde (ondersteunende) activiteiten en diensten’.

Connexxion verwacht ook van haar leveranciers een bijdrage in het realiseren van het milieubeleid. Belangrijke leveranciers worden opgenomen in het auditprogramma en er wordt gemonitored welke leveranciers over een milieucertificering beschikken.

Omschrijving prestatie-indicatoren

Eenheid

2004

2003

2002

Bedrijfsonderdelen met ISO 14001-certificaat

Aantal

7

0

0

Leveranciers met ISO 14001-certificaat

Aantal

3

2

0

Reizigersgroei Voor onze samenleving is mobiliteit onmisbaar. Het huidige systeem van verkeer en vervoer is volgens het ministerie van VROM onvoldoende duurzaam. Connexxion betreurt dan ook het loslaten door de minister van Verkeer en Waterstaat van één van de doelstellingen uit de Wp 2000, het bevorderen van de reizigersgroei - één van de duurzaamheidaspecten van openbaar vervoer.

Uiteraard blijft reizigersgroei voor Connexxion Openbaar Vervoer een doelstelling. Nederland kan niet zonder ambitie en reizigersgroei in het openbaar vervoer. Connexxion blijft zich daarvoor inzetten, uiteraard tegen verantwoorde kosten. De inspanningen hebben in 2004 geleid tot 1,8 procent reizigersgroei ten opzichte van 2003.


Reizigersgroei OV

Eenheid

2004

2003

2002

Percentage

1,8

-

-

Energie, water en grondstoffen Er zijn indicatoren ontwikkeld voor de diverse vervoersconcepten. De OV-dieselbus, OV-LPG bus, OV-trolley en Tours-dieselbus laten een gunstige ontwikkeling zien. Het brandstofverbruik bij de divisie Taxi Services is iets minder gunstig ten opzichte van 2003. De cijfers van Connexxion Taxi Services over 2004 zijn betrouwbaarder doordat het registratiesysteem is verbeterd. In absolute omvang is de grootste brandstofverbruiker (OV-dieselbus) zuiniger geworden. Dit is het gevolg van een groter aandeel lichtgewicht bussen, het project brandstofbesparing in de regio Zuidwest en het project Effectief Sturen en Bijsturen waarbij de optimale inzet van voertuigen aan de orde is gekomen. Het project brandstofbesparing wordt in 2005 naar alle OV-regio’s uitgebreid.

Op grootverbruiklocaties waarbij de aansluiting op naam van Connexxion staat, wordt het elektraverbruik gemeten. Het verbruik blijkt iets te zijn afgenomen ten opzichte van 2003. Verbruikscijfers voor gas en water ontbreken. Het waterverbruik is afhankelijk van het aantal wassingen van de voertuigen. Connexxion voert deze wassingen alleen uit als de voertuigen ook daadwerkelijk vuil zijn.


Eenheid

2004

2003

2002

Brandstofverbruik OV Bus diesel

Km / liter

2,86

2,66

2,57

Brandstofverbruik OV Bus LPG

Km / liter

1,30

1,28

1,28

Brandstofverbruik OV Trolley

Km / kWh

0,58

0,46

-

Brandstofverbruik OV Tram

Km / kWh

0,23

0,23

-

Brandstofverbruik OV Trein

Km / liter

1,67

-

-

Brandstofverbruik Taxi Diesel

Km / liter

9,7

10,12

-

Brandstofverbruik Tours Diesel

Km / liter

3,33

3,11

3,17

Index

99

100

-

Elektraverbruik

9 1

9 2

Milieujaarrekening Emissies, afvalwater en afvalstoffen De luchtemissies als gevolg van voertuigactiviteiten (exclusief tram, trolley en trein) worden berekend aan de hand van emissienormen voor de diverse categorieën voertuigen. Als gevolg van schonere voertuigen (euro 3), inzet van roetfilters (veertien procent van het OV-wagenpark), efficiëntere inzet van de voertuigen, minder kilometerproductie (drie procent) en minder liter productie (negen procent) is het totaal van alle emissies in 2004 gedaald. Dit geldt voor alle divisies met uitzondering van Taxi Services. Bij de divisie Taxi Services zijn CO2 en SO2 namelijk gestegen als gevolg van een toename van de productie (zeven procent) en een iets minder efficiënt brandstofverbruik.

Connexxion valt niet onder de EU-richtlijn voor de handel in broeikasgasemissierechten en hoeft derhalve niet mee te doen aan de emissiehandel en geen CO2 of NOx rechten aan te kopen.

Afval bij Connexxion kan onderscheiden worden in restafval, papier en gevaarlijk afval. Restafval wordt verbrand, papier wordt gerecycled en gevaarlijk afval wordt verwerkt in een speciale installatie. Dit gebeurt door afvalverwerkers die beschikken over de benodigde vergunningen. Het geproduceerde afval is in 2004 sterk afgenomen als gevolg van vermindering van het gevaarlijke afval. Restafval is eveneens iets afgenomen en de hoeveelheid ingezameld papier is toegenomen. Dit laatste duidt op een betere papierscheiding.

Afvalwater van Connexxion wordt eerst gezuiverd alvorens lozing plaatsvindt op de gemeenteriolering. Het afvalwater voldoet aan de vigerende lozingsnormen. Hierop wordt regelmatig gecontroleerd door overheidsinstanties.

Omschrijving prestatie indicatoren

Eenheid

2004

2003

2002

Productie in km

Index

97

100

100

Productie in liters

Index

86

95

100

Luchtemissie koolstofmonoxide (CO)

Index

60

77

100

Luchtemissie koolwaterstoffen (HC)

Index

70

84

100

Luchtemissie stikstofoxide (NOx)

Index

72

86

100

Luchtemissie deeltjes (PM)

Index

66

85

100

Luchtemissie koolstofdioxide (CO2)

Index

86

95

100

Luchtemissie zwaveldioxide (SO2)

Index

86

94

100

Afval (totaal)

Index

74

96

100

Restafval

Ton

1.092

1.094

1.014

Papier

Ton

153

126

121

Gevaarlijk afval

Ton

1.591

2.465

2.721

Compliance Een milieuklacht ontstaat door het niet voldoen aan de normen en eisen uit de directe omgeving. Hierbij moet gedacht worden aan geluids- en stankoverlast. Dit wordt geregistreerd door de Klantenservice. De meeste klachten hebben te maken met geluidsoverlast op de openbare weg als gevolg van draaiende motoren bij bushaltes. Het aantal klachten is in 2004 iets hoger dan voorgaande jaren. In september 2004 is een milieubrochure verstrekt aan alle medewerkers waarin deze onderwerpen aan bod zijn gekomen. Dit heeft echter nog niet aantoonbaar geleid tot gedragsverandering. De klachtenregistratie en -afhandeling wordt in 2005 nader bekeken. Milieucalamiteiten, -incidenten en ongewone constateringen waarbij bodemverontreiniging is of kan ontstaan worden geregistreerd door de Centrale Verkeersleiding en de planning. Incidenten hebben met name te maken met (diesel)olie lekkages aan voertuigen. Het aantal incidenten is in 2004 iets gestegen. Oorzaken zijn: aanrijding, technisch defect, vergeten tankdop, kapotte carter. Ook de incidentenregistratie en –afhandeling wordt in 2005 doorgelicht.

Voor elke vestiging waar activiteiten worden gepleegd is een milieuvergunning of een melding in het kader van een AMvB noodzakelijk. Een aantal locaties is verlaten en een aantal nieuwe locaties is erbij gekomen. Het totaal aantal locaties met vergunningen is iets afgenomen. De relatie met het bevoegd gezag is goed. Van de 39 ontvangen milieu-inspecties staat nog één actie open (Arnhem). Deze wordt in 2005 afgerond. Overtreding van de wetgeving kan leiden tot een procesverbaal en bestuursdwang. Ondanks het stringente beleid van de overheid zijn in 2004 geen sancties jegens Connexxion genomen.


Eenheid Afgehandeld

2004

2003

2002

Milieuklachten

Aantal

-

148

129

94

Milieu-incidenten

Aantal

-

486

475

-

Milieuvergunningen / AMvB's / WVO

Aantal

94

96

95

Milieu-inspecties

Aantal

39

33

38

Proces verbaal, bestuursdwang

Aantal

0

0

0

Brandpreventie controles

Aantal

7

2

-

95%

100%

Milieu-uitgaven De milieu-uitgaven zijn in 2004 gestegen tot € 399.000 (exclusief investeringen). Dit is voornamelijk besteed aan bodemsaneringen, bodemonderzoek, een beperkt deel aan milieuvergunningen en certificeringkosten. Op dit moment lopen er vier insitu bodemsaneringen. In IJsselmuiden is de sanering afgerond. Connexxion heeft nu nog 33 oude gevallen van bodemverontreiniging zoals gedefinieerd in de Wet Bodembescherming. Connexxion heeft voor de locaties met bodemverontreiniging een milieuvoorziening getroffen (zie jaarrekening).


Milieu-uitgaven

Eenheid

2004

2003

2002

euro

399.000

285.000

268.000

9 3

94

Verklaring van begrippen

Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortisation (EBITDA) het bedrijfsresultaat voor aftrek van rente op vreemd vermogen, belastingen, afschrijvingen van vaste activa en amortisatie van goodwill

Gemiddeld geïnvesteerd vermogen (GGV) balanstotaal minus niet-rentedragende kortlopende schulden van jaar n en jaar n-1 gedeeld door twee

Solvabiliteit groepsvermogen van jaar n gedeeld door het totaal vermogen

Rendement op gemiddeld geïnvesteerd vermogen activa minus niet-rentedragende bedrijfsresultaat van jaar n gedeeld door het rekenkundige gemiddelde van de kortlopende schulden van jaar n en n-1

(Bruto)winstmarge (ROS) bedrijfsresultaat gedeeld door de netto-omzet

Rentedekkingsverhouding bedrijfsresultaat gedeeld door het saldo van de ontvangen en de betaalde rente

Groepsmaatschappij deelneming waarop Connexxion Holding een beslissende zeggenschap uitoefent

Fte Fulltime equivalent

Algemene index / Trefwoordenlijst A

F

M

Aanbestedingen 3, 10, 11, 14, 15,

Financiële baten en lasten 43,

Maatschappelijk kapitaal 87

21, 38, 39, 46 Aandeel van derden 45, 57, 58,

64-66, 69, 73

Materiële vaste activa 45, 56,

Financiële lease 43, 64-66, 69, 73

58, 59

Financiële resultaten 43, 44, 49

Milieubeleid 26

Aandeelhouder 29, 30, 37, 75, 89

Financiële risico's 74, 75

Milieujaarrekening 90-93

Acquisities 43, 44, 68

Financiële vaste activa 56, 59, 63,

Motto 3, 5, 8, omslag

62, 72

Afschrijvingen 45, 58, 59, 62, 65, 68, 81

69, 82,85 Financieringsrisico 75

Arbeidsverzuim 21, 23, 40, 43

B

N Netto-omzet 7, 58, 64, 65, 78

G

Nettoresultaat 7, 43, 48, 58, 84, 85

Geïnvesteerd vermogen,

Niet uit de balans blijkende

Balans 7, 45, 56, 57, 82, 83

gemiddeld 7, 45, 94

verplichtingen 74, 76

Bedrijfslasten 7, 43, 58, 79-81

Gestort kapitaal 83, 87

Bedrijfsopbrengsten 78

Goodwill 62, 68, 81, 94

O

Bedrijfsresultaat 3, 7, 43, 58, 59, 65

Groepsmaatschappijen 9, 58,

Onderpand 69

Belastingen 58, 65, 66, 71, 73, 81

61-63, 65, 66, 76

Onverdeelde winst 83

Belastinglatentie 71, 81, 86

Groepsvermogen 7, 45, 57, 72, 94

Operational excellence 3, 6, 26

Beloningsbeleid 31-33

Grondslagen 61-66

Operationele lease 64

Bestemming resultaat 2004 89

Opgevraagd kapitaal 83, 87

Bezoldiging 80

H

Bijzondere waardeverminderingen

Huurverplichtingen 74

OV-chipkaart 3, 20, 26, 27, 30, 39, 42, 46

58, 59, 62, 65, 68, 81

I C

P

Immateriële vaste activa 56, 58,

Cashflow 43 Commissarissen 29-37, 48-50, 53, 54, 80 Concessies 9-12, 19, 21, 39-41,

59, 62, 68, 81

Personeelsbeleid 10, 11, 16, 21, 39

Interestrisico 75

Personeelsinformatie 6, 7, 22, 23,

International Financial Reporting Standards (IFRS) 4, 41, 45, 48 Investeringen 7, 14, 20, 43-46,

Crediteuren 64, 73 Curricula Vitae 53

Personalia 53, 54

Informatietechnologie 35, 39

48, 75 Corporate Governance 4, 29, 38, 49

Pensioenen 31, 73, 79, 88

79, 81 Prijsrisico 75 Profiel 5, 6, 35

59, 68 Investeringsverplichtingen 74, 75

R Ratio's 7, 37, 73, 75

D

J

Risico's 40, 41, 75, 76

Debiteuren 45, 71, 86

Jaarrekening 37, 45, 48, 56, 89

Rollend materieel 20, 44-46, 68,

Deelnemingen 43, 45, 61-63, 69-71, 84, 85, 87

69, 74 K

Desinvesteringen 7, 44, 45, 59, 68

Kasstroomoverzicht 59, 66

S

Dividend 2, 45, 48, 59, 69, 72, 85,

Kerncijfers 7

Schulden, kortlopende 57, 59, 64,

87, 89

Keurmerk 15, 16, 55

Dividendbeleid 37, 48

73, 83, 88 Schulden, langlopende 43, 57,

L E

59, 73

Liquide middelen 56, 59, 63, 66, 71,

EBITDA 7, 43, 94 Eigen vermogen 57, 58, 63, 72, 83, 87

82, 86

Sociale lasten 7, 58, 79, 80 Strategie 6, 9, 30, 40, 48

Lonen en salarissen 7, 58, 79, 80

T Totaalresultaat 58

9 5

9 6

Algemene index / Trefwoordenlijst V

W

Valutarisico 75, 76

Wet personenvervoer 2000 3, 10, 11,

Vaste activa 56, 62, 63, 68-70, 82, 85 Vlottende activa 56, 63, 71, 82, 86

14, 38, 46 Wettelijke en overige niet

Voorraden 45, 56, 59, 63, 71 Vooruitzichten 46

uitkeerbare reserves 87 Winst-en-verliesrekening 7, 58, 64,

Voorzieningen 43, 45, 57, 59, 63, 64, 72, 81, 83, 88

78-81, 84, 88 Wroov-systematiek 11, 12, 38

Vorderingen, kortlopende 56, 59, 63, 70, 71, 82, 86 Vorderingen, langlopende 63, 69, 70,

Z Zekerheden 73, 74

85, 86

Index Maatschappelijk verantwoord ondernemen Visie en strategie

Klokkenluidersregeling 29, 30

Doelstellingen 29-32, 40

Raad van Commissarissen 29-37,

Strategie 6, 9, 30, 40, 48 Visie 5, 6, 9, 21

48-50, 53, 54, 80 Risicomanagementsystemen 36, 38, 40

Brandstofverbruik 91, 92 Energiekosten 81 Gevaarlijk afval 92 Luchtemissie 92 Milieu-uitgaven 93

Vooruitzichten 46 Economische indicatoren

Papier 92

Organisatieprofiel

Balans 7, 45, 56, 57, 82, 83

Productie in km/liters 92

Contact omslag

Belastingen 58, 65, 66, 71, 73, 81

Restafval 92

Ondernemingsstructuur 50, 51

Dividend 2, 4, 5, 48, 59, 72, 87, 89

Opdrachtgevers/klanten 5, 9, 11,

Kerncijfers 7

Sociale indicatoren

Kasstroomoverzicht 59, 66

Arbeidsongeschiktheid 25

Personalia 53, 54

Lonen en salarissen 7, 58, 79, 80

Arbeidsverzuim 21, 23, 40, 43

Reizigers 3, 5, 8, 9, 11, 22, 26, 39

Netto-omzet 7, 58, 64, 65, 78

Bedrijfshulpverlening 15

Statutaire zetel 61

Nettoresultaat 7, 43, 48, 58, 84, 85

Bedrijfstak-CAO 21

Onverdeelde winst 83

Centrale Ondernemingsraad 22, 49, 51

Corporate Governance

Overheidsbijdragen 9, 19, 78

Jubileum 22

Algemene Vergadering van

Omzet en resultaten 6, 7, 9, 43-45, 58,

Introductie- en trainingsprogramma 35

19, 29

Aandeelhouders 2, 29, 33, 37, 48 Auditcommissie 36, 37, 41, 49 Autorisatieschema 30

64, 78 Schulden, kortlopende 57, 59, 64, 73, 83, 88

Leeftijdsopbouw 25 Opleiding 14, 17 Pensioenen 31, 73, 79, 88

Beloningsbeleid 31-33

Schulden, langlopende 43, 57, 59, 73

Personeelsbeleid 10, 11, 16, 21, 39

Benoemingscommissie 36, 49

Sociale lasten 7, 58, 79, 80

Personeelsinformatie 6, 7, 22, 23,

Bezoldigingscommissie 36, 49

Winst-en-verliesrekening 7, 58, 64,

Commissie Tabaksblat 29, 41, 48

78-81, 84, 88

79, 81 Prestatiebeoordelingssysteem 22 Sociale veiligheid 4, 12

Controle van de jaarrekening 37 Dividendbeleid 37, 48

Milieu-indicatoren

Veiligheid 4, 22, 39, 40

Gedragscode 29, 30, 49

Afval 92

Wet personenvervoer 2000 3, 10, 11,

Groepsdirectie 9, 29, 30-33, 54, 80

Afvalwater 92

Interne beheersingssystemen 36, 38

Beleid 26, 90

14, 46

2004>>2004>> 04>>2004>>20 >>2004>>2004 2004>>2004>> 4>>2004>>200 004>>2004>>2 Contact

Connexxion Holding NV, statutair gevestigd te Utrecht Kantoorhoudende te 1213 PK Hilversum, Marathon 6

Een nieuw jaar. Een nieuw motto

Postbus 224, 1200 AE Hilversum Telefoon: 035 6251600 Telefax: 035 6251699

Rond de jaarwisseling 2004/2005 introduceerden we binnen de organisatie ons nieuwe motto

‘Alles voor de reiziger’. Een motto dat de

Colofon

Maart 2005

Concept, realisatie en redactie


dagelijkse ambitie verwoordt van Connexxion en haar medewerkers om al haar activiteiten in het teken van

Propaganda, Amsterdam

Vormgeving

Fotografie

Veronica Concept Design, Hilversum Ronald Schmets, Den Haag

Hans Kuiper, Haarlem


Druk

de reiziger te stellen. Dit motto, dat sinds jaar en dag in de genen van Connexxion en haar medewerkers is geworteld, vormt zowel een constatering als een

Drukkerij Offset Service, Valkenswaard

jaarverslag 2004

Exemplaren van het jaarverslag 2004 kunnen telefonisch (035 6251600)

of per e-mail ( [email protected]) worden aangevraagd.

Het jaarverslag is ook te vinden op de website van Connexxion: www.connexxion.nl

2 0 0 4

An English translation of the Annual Report 2004 is available.

inspanningsverplichting.

In het voorjaar van 2005 zullen we er klaar voor zijn om het ook naar buiten te brengen. De wens tot vernieuwing en verbetering in een sterk concurrerende markt is noodzakelijk en Connexxion eigen. Een groot deel van de kwaliteitsverbeteringen wordt vanuit onze eigen gelederen geïnitieerd en uitgevoerd. Een ander deel komt voort uit de wensen van onze reizigers naar aanleiding van uitvoerig en frequent onderzoek door middel van klantenpanels, klantenservice en andere vormen van klantencontact.

Zo houden we bij Connexxion voeling met diegene om wie het allemaal draait en waar wij ook ons beleid op afstemmen. Alles

voor de reiziger.

Wij realiseren ons dat we met het nieuwe motto een belofte uitspreken. Een belofte die onze intenties weergeeft en waarop we ook afgerekend zullen worden. In dit jaarverslag laten we u zien dat we er

jaarverslag 2004

klaar voor zijn.

2005 introduceerden

Recommend Documents