11
1 ONDERZOEKSOPZET 1.1 Situering, probleemstelling en onderzoeksvragen 1.1.1 Situering 1.1.2 Probleemstelling: kansen en uitdagingen 1.1.2.1 Kansen 1.1.2.2 Uitdagingen 1.1.3 Onderzoeksvragen 1.1.3.1 De keuze voor de opleiding office management 1.1.3.2 De keuze voor het beroep office management 1.2 De onderzoekspopulatie 1.2.1 Omschrijving van de onderzoekspopulatie 1.2.2 Bepaling van de onderzoekspopulatie 1.2.3 De onderzoekspopulatie in cijfers 1.3 Dataverzameling 1.3.1 Wijze van dataverzameling 1.3.1.1 De klassikale enquêtes 1.3.1.2 De enquêtes via mail/telefoon/post 1.3.2 Constructie van de vragenlijsten 1.3.2.1 De vragenlijst voor de laatstejaarsleerlingen S.O. 1.3.2.2 De vragenlijst voor de eerstejaarsstudenten OM 1.3.2.3 De vragenlijst voor de afgestudeerden OM 1.4 De steekproef 1.4.1 Samenstelling van het steekproefkader 1.4.2 Steekproefdesign en steekproeftrekking 1.4.3 De feitelijk gerealiseerde steekproef 1.4.3.1 Responscijfers 1.4.3.2 Representativiteit van de steekproef
15 17 17 22 22 24 27 27 29 30 30 36 40 40 40 41 41 42 43 44 46 47 47 48 50 50 54
2 DE LAATSTEJAARSLEERLINGEN SECUNDAIR ONDERWIJS 2.1 Een profielschets van de leerlingen uit het S.O. 2.1.1 Inleiding 2.1.2 Persoonskenmerken en sociale achtergrond 2.1.2.1 Man-vrouwverhoudingen 2.1.2.2 Geboorte- en woonplaats 2.1.2.3 Scholingsgraad ouders 2.1.2.4 Taalgebruik 2.1.2.5 Familie of vrienden in de sector 2.1.3 Schoolloopbaan 2.1.3.1 Schoolloopbaan in het S.O. 2.1.3.2 Studies vorig jaar
59 61 61 61 61 63 63 65 68 69 69 70
inhoud
INLEIDING
5
officemanagement.indd 5
20-04-2011 17:35:31
inhoud
2.1.3.3 Studieresultaten 2.1.3.4 Graag naar school? 2.2 Leerlingen S.O.: hun studie-/beroepskeuze 2.2.1 Inleiding 2.2.2 Studie- of beroepskeuze? 2.2.3 Tijdstip van hun studiekeuze 2.2.4 Invloeden op hun studiekeuze 2.2.5 Motieven bij hun studie-/beroepskeuze 2.2.6 Voorkennis 2.3 Leerlingen S.O.: hun perceptie van de opleiding 2.3.1 Inleiding 2.3.2 Informatie over de opleidingen hoger onderwijs 2.3.3 Informatiebronnen voor de opleidingen hoger onderwijs 2.3.4 Interesse voor een opleiding office management 2.3.5 Aantrekkingskracht van de opleiding office management 2.3.6 Moeilijkheidsgraad van de opleiding office management 2.3.7 Imago van de opleiding office management 2.3.8 De opleiding office management: exclusief voor vrouwen? 2.4 Leerlingen S.O.: hun perceptie van het beroep 2.4.1 Inleiding 2.4.2 Keuze voor een managementondersteunend beroep 2.4.3 Aantrekkingskracht van het managementondersteunend beroep 2.4.4 Moeilijkheidsgraad van het managementondersteunend beroep 2.4.5 Imago van het managementondersteunend beroep 2.4.6 Het managementondersteunend beroep: exclusief voor vrouwen?
71 71 72 72 74 75 76 78 81 86 86 86 88 89 91 92 92 95 96 96 97 99 101 102 104
3 DE EERSTEJAARSSTUDENTEN OFFICE MANAGEMENT 3.1 Een profielschets van de studenten PBA OM 3.1.1 Inleiding 3.1.2 Persoonskenmerken en sociale achtergrond 3.1.2.1 Man-vrouwverhoudingen 3.1.2.2 Geboorte- en woonplaats 3.1.2.3 Scholingsgraad ouders 3.1.2.4 Taalgebruik 3.1.2.5 Familie of vrienden in de sector 3.1.3 Schoolloopbaan 3.1.3.1 Schoolloopbaan in het S.O. 3.1.3.2 Studies vorig jaar 3.1.3.3 Studieresultaten 3.1.3.4 Graag naar school? 3.2 Studenten OM: hun studiekeuze 3.2.1 Inleiding
107 109 109 109 109 110 111 112 114 115 115 116 118 119 119 119
6
officemanagement.indd 6
20-04-2011 17:35:31
119 120 121 122 125 125 125 126 129 129 129 129 130 131 132 133 134 134 135 136 138 141 142 144
4 DE AFGESTUDEERDEN OFFICE MANAGEMENT 4.1 Een profielschets van de afgestudeerden PBA OM 4.1.1 Inleiding 4.1.2 Persoonskenmerken en sociale achtergrond 4.1.2.1 Man-vrouwverhoudingen 4.1.2.2 Woonplaats 4.1.2.3 Scholingsgraad 4.1.2.4 Taalgebruik 4.1.2.5 Familie of vrienden in de sector 4.1.2.6 Graag naar school? 4.2 Afgestudeerden OM: hun perceptie van de opleiding 4.2.1 Inleiding 4.2.2 Invloeden op hun studiekeuze 4.2.3 Motieven bij hun studiekeuze 4.2.4 Voltooiing van hun studies 4.2.5 Belang van de opleidingsonderdelen 4.2.6 Evaluatie van de opleiding
145 147 147 147 147 148 148 149 150 150 151 151 151 152 153 154 156
inhoud
3.2.2 Invloeden op hun studiekeuze 3.2.3 Motieven bij hun studiekeuze 3.2.4 Voltooiing van hun studies 3.2.5 Belang van de opleidingsonderdelen 3.2.6 Evaluatie van de opleiding 3.2.6.1 Goede keuze? 3.2.6.2 Wijzigingen aan het opleidingsprogramma 3.2.7 Voorkennis 3.3 Studenten OM: hun perceptie van de opleiding 3.3.1 Inleiding 3.3.2 Informatie over de opleidingen hoger onderwijs 3.3.3 Informatiebronnen voor de opleidingen hoger onderwijs 3.3.4 Aantrekkingskracht van de opleiding office management 3.3.5 Moeilijkheidsgraad van de opleiding office management 3.3.6 Imago van de opleiding office management 3.3.7 De opleiding office management: exclusief voor vrouwen? 3.4 Studenten OM: hun perceptie van het beroep 3.4.1 Inleiding 3.4.2 Van de opleiding naar het beroep 3.4.3 Aantrekkingskracht van het managementondersteunend beroep 3.4.4 Gewenste taken in het managementondersteunend beroep 3.4.5 Noodzakelijke aspecten om te kunnen evolueren in het beroep 3.4.6 Imago van het managementondersteunend beroep 3.4.7 Het managementondersteunend beroep: exclusief voor vrouwen?
7
officemanagement.indd 7
20-04-2011 17:35:31
inhoud
4.2.6.1 Goede keuze? 4.2.6.2 Goede voorbereiding op het beroep? 4.2.6.3 Wijzigingen aan het opleidingsprogramma 4.2.6.4 Opnieuw kiezen voor deze opleiding? 4.3 Afgestudeerden OM: hun perceptie van het beroep 4.3.1 Inleiding 4.3.2 Gewenste beroepsuitwegen 4.3.3 Keuze voor een managementondersteunend beroep 4.3.4 Aantrekkingskracht van het managementondersteunend beroep 4.3.5 Zwaarte van het managementondersteunend beroep 4.3.6 Gewenste taken in het managementondersteunend beroep 4.3.7 Noodzakelijke aspecten om te kunnen evolueren in het beroep 4.3.8 Imago van het managementondersteunend beroep 4.3.9 Het managementondersteunend beroep: exclusief voor vrouwen? 4.4 Afgestudeerden OM: hun beroepsloopbaan 4.4.A Hun eerste job 4.4.A1 Keuze voor een managementondersteunend beroep 4.4.A2 Aantrekkingskracht van het managementondersteunend beroep 4.4.A3 Salaris van het managementondersteunend beroep 4.4.A4 Uitgevoerde taken in het managementondersteunend beroep 4.4.B Hun huidige job 4.4.B1 Keuze voor een managementondersteunend beroep 4.4.B2 Salaris van het managementondersteunend beroep 4.4.B3 Uitgevoerde taken in het managementondersteunend beroep
156 157 157 159 160 160 160 161 162 164 165 168 169 170 171 171 171 172 173 174 177 177 178 179
5 CONCLUSIES EN BELEIDSAANBEVELINGEN 5.1 Inleiding 5.2 De laatstejaarsleerlingen S.O.: belangrijkste conclusies 5.2.1 Profiel van de laatstejaarsleerlingen S.O. 5.2.2 Hun perceptie van de opleiding 5.2.3 Hun perceptie van het beroep 5.3 De studenten OM: belangrijkste conclusies 5.3.1 Profiel van de studenten OM 5.3.2 Hun perceptie van de opleiding 5.3.3 Hun perceptie van het beroep 5.4 De afgestudeerden OM: belangrijkste conclusies 5.4.1 Profiel van de afgestudeerden OM 5.4.2 Hun perceptie van de opleiding 5.4.3 Hun perceptie van het beroep 5.5 Overeenkomsten en verschillen bij de drie onderzoeksgroepen 5.5.1 Profiel van de drie onderzoeksgroepen 5.5.2 De perceptie van de opleiding
183 185 185 185 187 188 189 189 190 191 192 192 193 194 196 196 202
8
officemanagement.indd 8
20-04-2011 17:35:31
5.5.3 De perceptie van het beroep 5.6 Algemene conclusies en beleidsaanbevelingen 5.6.1 Algemene conclusies 5.6.2 Beleidsaanbevelingen
209 216 216 219
6 BIBLIOGRAFIE
223
7 BIJLAGEN A. Vragenlijsten B. Flyer C. Nieuwsbrieven OM D. ISCO-classificatie nr. 4115 Secretaries (niv.2) E. ISCO-classificatie Administrative secretaries and related associate professionals nr. 3431 (niv. 3).
231
inhoud 9
officemanagement.indd 9
20-04-2011 17:35:31