nr.
5 mei 2007 / 16e jaargang
O.a. in dit nummer: • Vanbo legt dak Charleroi-luchthaven met Rhenofol • Mechanische bevestiging op stalen plooiplaten • Valrisico’s nog te vaak onderschat • 4 Eternit laureaten weldra op expeditie Verschijnt maandelijks behalve in juli Afgiftekantoor Antwerpen X 6,7 euro
Rhepanol - Rhenofol Kunststoffolies voor platte daken
www.fdt.be
io-homecontrol® biedt een geavanceerde en veilige radiotechnologie die eenvoudig te installeren is. Producten met het io-homecontrol® label communiceren met elkaar, wat het bedieningsgemak, de veiligheid en de energiebesparing bevordert.
Intelligente dakvensters. Niet alleen uw klanten worden er beter van.
INTEGRA® voorstellen aan uw klanten, maakt hen gelukkig. Dankzij dit intelligent systeem van VELUX, en dus dankzij u, kunnen ze zoveel dakvensters bedienen en programmeren als ze maar willen. De afstandsbediening kan veel meer dan alleen het openen en sluiten van de dakvensters. Ook de bediening van de rolluiken en gordijnen gebeurt voortaan door één druk op de knop. Bovendien installeert u dit dakvenster even snel en makkelijk als een manueel te bedienen dakvenster. Wat verwacht u nog meer ? Vraag meer inlichtingen aan uw lokale verdeler of op www.velux.be
© 2006 VELUX GROUP. ® VELUX, VELUX LOGO, INTEGRA, io-homecontrol ZIJN GEREGISTREERDE HANDELSMERKEN GEBRUIKT ONDER LICENTIE DOOR VELUX GROUP. ™ Pick&Click! IS EN HANDELSMERK GEBRUIKT DOOR VELUX GROUP.
www.io-homecontrol.com
in dit nummer • Energiebesparing dankzij innovatieve onderdakfolie
5 6
• Mechanische bevestiging op stalen plooiplaten (deel 1)
8
• Editoriaal: Flauwe munttruc Dörken introduceert het zonnewarmte reflecterend DELTA®-MAXX TITAN thermomembraan
In afwachting van de eindbespreking in de werkgroep en de publicatie van de langverwachte Technische Voorlichting “Mechanische bevestiging op geprofileerde staalplaten” later dit jaar, wordt in dit artikel alvast een tipje van de sluier opgelicht en een aantal punten verduidelijkt.
• Vanbo legt dak Charleroi - luchthaven met Rhenofol
12
• Mechanische bevestiging zonder doorboring van de EPDM-folie
16
Het dak van de nieuwe uitbreiding werd door de West-Vlaamse aannemer van dakwerken Vanbo voorzien van een thermisch en akoestisch isolerende dakopbouw en een Rhenofol PVC afdichting die op een innovatieve manier mechanisch werd bevestigd.
Kennismaking met het gepatenteerde Klemmfix-systeem van Prelasti.
• Risico’s nog te vaak onderschat
Volgens de heer Guido Aerts van de firma HITS blijft het onderschatten van het valrisico een belangrijke rol spelen bij het hoge aantal ongevallen bij het werken op hoogte.
18
• “Wie aan bevestigen denkt, moet aan EJOT denken”
24
• Wulva organiseert druk bezochte demo- en infomiddag
26
Bevestigingsspecialist ASSA wordt EJOT-verdeler
Verslag van een boeiende productdemonstratie waar de aandacht vooral uitging naar Mataki Elastofol, een gemodificeerde TPE dakrol, en de Cladseal rubber slabben.
• Soprema blijft uitbreiden en innoveren
32
• 4 Eternit laureaten weldra op expeditie
36
Waterdichtingsspecialist Soprema introduceert haar nieuwe toplaag “Sopralene Optima” en haar uitgebreid gamma zelfklevende membranen.
Opmerkelijke architectuurwedstrijd komt tot besluit
38
• Nieuws
Isorex Lafarge Roof Products Mage Fasteners Optigroen Recticel-Eurothane nv Roof Safety Systems bv Sievert nv Soprema Belgium nv Scheerders Van Kerckhove nv Univex-Prelasti Velux Belgium nv Zoontjens Beton bv
Uitgegeven door
Confederatie Bouw - Afwerking Lombardstraat 34 - 42 1000 Brussel Telefoon: 0032 2 545 57 10 Fax: 0032 2 545 58 59
[email protected] www.confederatiebouw.be www.dakweb.com BTW : BE 406 479 092 Verantwoordelijke Uitgever: Filip Coveliers Lombardstraat 34 - 42 1000 Brussel Publiciteit: Steve Caufriez Lombardstraat 34 - 42 1000 Brussel Telefoon: 0032 2 545 57 25 GSM: 0032 486 58 71 91
[email protected] Hoofdredactie: Gunther Guinée Adriaan Brouwerlaan 5 2840 Reet Telefoon: 03 888.27.33
[email protected] Vormgeving: Marleen Wembacher Ringlaan 133 2170 Merksem
[email protected] Verschijningsfrequentie: 11x per jaar
Aan dit nummer werkten mee: AEP bvba 7 Apok nv 30 Bocker Belgium 4 Cibor nv 17 Dakspecialisten op internet 23 Dexia Bank Belgie nv 40 Deschacht Plastics Belgium nv 34 DTE nv 25 Fiat bijsluiter Fihuma bvba 34 Flachdach Technologies nv 1+15 HITS bvba 19 I.R.S. nv insteker
Roof Belgium Het onafhankelijke vakblad voor de dakbranche, architecten, opdrachtgevers en beleggers.
34 14 30 30 22 15 30 35 15 39 2 4
Oplage: 9.000 exemplaren Copyright: Het, zelfs gedeeltelijk, overnemen of vertalen van de tekst van deze uitgave is slechts toegelaten na uitdrukkelijke toestemming van de verantwoordelijke uitgever.
05-5121 Adv 200x131Pardak
16-09-2005
15:05
Pagina 1
PARDAK® PARKEERDAKSYSTEMEN Altijd parkeren op een droog parkeerdak onder alle weersomstandigheden
DEMONTABELE PARKEERDAKSYSTEMEN Zoontjens kan een verrassende bijdrage leveren aan het oplossen van parkeerproblemen. Onze demontabele parkeerdaksystemen zijn onderhoudsvriendelijk, slijtvast en uitvoerig te belasten met een levensduurverwachting van meer dan 30 jaar.Terwijl uw dakbedekking altijd eenvoudig toegankelijk blijft. Zoontjens biedt een totaalconcept aan, van projectontwikkeling en ontwerp tot en met uitvoering en onderhoud. Het systeem wordt aangeboden met een verzekerde garantie van 10 jaar en kan worden uitgebreid met een onderhoudscontract.We leveren internationaal op grote en kleine daken.Wij denken in oplossingen en helpen u graag uw parkeerfaciliteiten naar een hoger niveau te brengen. Zoontjens is letterlijk en figuurlijk On top of it!
Zoontjens Beton B.V. � Centaurusweg 19 - 25 � Postbus 61 � 5000 AB Tilburg T 013 - 5 379 379 � F 013 - 4 550 527 � I www.zoontjens.nl � E
[email protected]
Boecker adv 230x160 (2):Opmaak 1
25-04-2007
11:48
Pagina 1
Boomsesteenweg 101 B-2630 Aartselaar
� 03 457 62 41
Opendeurdagen op 1, 2 en 3 juni en demodag le ia c e p S nen inium-kra voor alum iften en -l
www.boecker.be
editoriaal
Flauwe munttruc M
ensen die mij persoonlijk kennen weten dat ik al eens een truc uit mijn mouw schud. Letterlijk dan… Ik durf hier en daar inderdaad al eens een goocheltoer uithalen, maar dan geen flauwe grapjes van ‘nonkel Charel’ op het jaarlijkse familiefeest maar redelijk straffe zaken, al zeg ik het zelf. Ook al lijkt het allemaal vanzelf te gaan… schijn bedriegt. Jaren oefening, afleiding, concentratie en de juiste timing zijn de sleutelwoorden om zoiets perfect uit te voeren. En af en toe gebruik je ook een geheim hulpmiddel… of wat dacht u! In het begin ben je daar heel fanatiek in en sleur je dat allemaal overal mee, je bereid je telkens voor, mocht er ooit iemand vragen eens iets te doen of mocht zich de ideale gelegenheid voordoen om iemand te verbazen met je kunsten. Maar na verloop van tijd leer je dat af en steeds vaker laat je die spullen thuis want er vraagt toch niemand naar. Tot je totaal onvoorbereid op een feestje komt en iemand begint over je fantastische trucs en je waanzinnig magisch talent….maar je hebt niks op zak. Gelukkig heb je ooit ergens een trucje geleerd met een muntstuk dat je laat verdwijnen en vervolgens weer achter iemands oor vandaan haalt… een improvisatiemoment, puur om je reputatie een beetje te redden. Wanneer je dan thuiskomt ben je vastberaden dit nooit meer te laten gebeuren, je hebt je lesje geleerd, en de volgende keren dat je de deur uitgaat prop je je zakken weer vol met speciale attributen. Iedere keer weer neem je je voorzorgen maar het is allemaal nodeloze moeite. Niemand vraagt je nog iets te doen… want ze herinneren zich allemaal nog die stomme truc met dat muntstuk ! Het lijkt zo’n beetje op wat zich nu afspeelt in de isolatiesector… Jarenlang deden de isolatiefabrikanten en belangenverenigingen alle moeite van de wereld om de mensen ervan te overtuigen dat we te weinig en te slecht isoleren en nu dat verandert kunnen ze niet volgen met produceren!
En wat dacht u van de opwarming van de aarde? We hebben een haast tropische maand april gekend met temperaturen waar we in de zomer van dromen. IJsschotsen drijven voorbij de kust van Australië en zelfs de meest fanatieke critici beginnen nu toch te beseffen dat er iets aan de hand is. Neem daarbij nog de invoering van de EPB regelgeving waarbij minima qua isolatie worden opgelegd en wat zien we nu… men begint inderdaad beter en dikker te isoleren. En de isolatiefabrikanten die al deze sensibiliseringsacties mee op touw hebben gezet? Die schrikken zich rot en kunnen niet volgen met produceren! Ze hebben zoveel tijd en energie gestoken in het wakker maken van iedereen, dat ze wellicht nooit verwacht hadden dat het zo’n vaart zou nemen. Zelfs de grote fabrikanten en leveranciers zitten met het luxeprobleem dat ze wachttijden hebben voor levering van materiaal die ze nooit eerder hebben gekend. Nu ‘luxeprobleem’ is misschien een groot woord, want aangezien alles in de bouw zo snel gaat zijn de klanten niet gewend lang te moeten wachten en gaan sommigen nu ook al eens alternatieve oplossingen uitproberen wat ze in normale omstandigheden wellicht niet hadden gedaan. Maar de capaciteit drastisch verhogen is dan misschien weer verkeerd anticiperen op de situatie. Zoals de vraag naar trucs uitblijft bij de herinnering aan de flauwe munttruc, zou de vraag naar isolatiemateriaal best wel eens gestabiliseerd of afgenomen kunnen zijn tegen dat de productie voldoende is opgevoerd. Maar hoe iedereen daarmee omspringt zullen we nooit echt weten want op dat vlak hebben de industrie en magie wel iets gemeen… de geheimen zijn heilig.
Ing. Gunther Guinée Hoofdredacteur Roof Belgium
Roof Belgium mei 2007
Zo werd er vaak verwezen naar het Kyoto-protocol. In 1997 vond in het Japanse Kyoto namelijk de internationale VN-klimaatconferentie plaats waaraan vertegenwoordigers uit meer dan 160 landen hebben deelgenomen. Doel van de conferentie was het maken van bindende afspraken over de beperking van de totale uitstoot van broeikasgassen. Na moeizame on-
derhandelingen kon uiteindelijk een compromis worden gesloten, het ondertussen welbekende Kyoto-protocol, dat de geïndustrialiseerde landen dwingt de totale emissie van verschillende broeikasgassen drastisch te verminderen. Het aandeel van ons woningpark in de totale CO2-uitstoot is aanzienlijk en het verbeteren van de energiezuinigheid van de woningen werd dus al snel aanzien als een mogelijkheid om het Kyoto-objectief te helpen realiseren. Energiebesparende maatregelen werden daarom de afgelopen jaren steeds meer door de overheid gestimuleerd door belastingsverminderingen en financiële steunmaatregelen.
Dörken introduceert DELTA® -MAXX TITAN thermomembraan
Energiebesparing dankzij innovatieve onderdakfolie Een onderdakfolie onder de dakbedekking van een hellend dak heeft als voornaamste doel het eventueel doorsijpelende water door de pannen of leien veilig af te voeren maar tegelijkertijd de vochtigheid uit het gebouw naar buiten te laten dankzij haar dampdoorlaatbaarheid. Met haar meest recente ontwikkeling DELTA® MAXX TITAN introduceert foliefabrikant Dörken nu een nieuwe generatie onderdakfolies die daarenboven ook nog eens helpen energie te besparen.
Roof Belgium mei 2007
“Begrijp ons niet verkeerd, dit is geen isolatiemateriaal.”, benadrukt Peter Rottiers, gedelegeerd bestuurder van Dörken Benelux. “Er is tegenwoordig heel wat te doen rond dunne reflecterende isolatiematerialen die pretenderen evenwaardig te zijn aan een dik klassiek isolatiepakket maar dat is hier zeker niet het geval. DELTA® MAXX TITAN is een doorontwikkeling van een product waar Dörken in andere landen al eerder mee op de markt kwam. DELTA® SOLAR was inderdaad een onderdakfolie met een weerkaatsende oppervlaktelaag die bedoeld was om de opwarming van het dak in de zomer te minimaliseren. De folie bleek echter negatief te reageren op de
combinatie van regenwater en sommige additieven in de dakpannen maar men bleef geloven in het idee en verder zoeken naar een gepaste oplossing. Het resultaat is dus deze nieuwe energiebesparende folie die vorig jaar al op Dach und Wand werd geïntroduceerd op de Duitse markt en nu dus ook in de Benelux.”
Samenstelling en eigenschappen De basis voor het zogeheten ‘thermomembraan’ is DELTA® MAXX, een damp-open en capillaire onderdakfolie voor de bescherming van hellende daken, opgebouwd uit een
scheurbestendig polyestervlies met een damp-open polyurethaanbekleding. Deze folie kan in extreme situaties aan de onderzijde vocht opnemen dat daarna geleidelijk naar de buitenzijde wordt afgevoerd. Door zijn groot diffusievermogen van ong. 0,15 m garandeert ze de afvoer van vochtrestanten afkomstig van de leefruimten. DELTA® MAXX bevat een rasterstructuur voor een gemakkelijke en precieze versnijding en de 5mm brede afdichtingslip aan de overlapping houdt het indringende vocht tegen. De hoge scheurweerstand biedt een maximale bescherming bij de plaatsing, die dankzij de hoge trekkracht in beide richtingen makkelijk verloopt.
Dörken introduceert DELTA® -MAXX TITAN thermomembraan
Het nieuwe en innovatieve aan DELTA® MAXX TITAN is dat er in de polyurethaan oppervlaktelaag titaanpartikeltjes verwerkt zitten die voor een glimmend oppervlak zorgen dat de warmte kan weerkaatsen. Het is geen extra toegevoegde aluminium laagje of zo, maar de metaalelementen maken werkelijk deel uit van het product zelf. Zeer bijzonder is ook de zelfklevende strip waarmee de folie werd uitgerust zodat ze makkelijk en eenvoudig kan worden verwerkt tot een winddicht geheel.
Energiebesparende werking In de zomer zorgt dit alles ervoor dat ca. 50 % van de warmtestraling wordt weerkaatst waardoor de onaangenaam sterke opwarming van de zolderruimte met een goede 2 graden C kan worden verminderd.
“Dit is geen waanzinnig spectaculaire daling, maar die twee graden kunnen net het verschil maken tussen een behaaglijke temperatuur en het net iets te warm zijn.”, verduidelijkt dhr. Rottiers. De geïntegreerde zelfklevende band laat een eenvoudige en perfecte verkleving toe van de overlappingen van de diverse onderdakfolies. Hierdoor bekomt men een zeer wind- en luchtdichte laag die energieverliezen in de winter door het binnendringen van koude buitenlucht in de isolatie en het naar buiten sijpelen van warme binnenlucht minimaliseert. Hierdoor kan in de winter tot wel 9% energie worden bespaard.
Plaatsing De folie wordt geleverd op rollen van 1,5 m x 50 m. Tijdens de plaatsing wordt ze parallel met de goot op het dak uitgerold, beginnend onderaan en eindigend aan de nok. Ze wordt op de kepers vastgenageld of vastgeniet. De wegtrekfolie op de geïntegreerde kleefstrips worden verwijderd, de overlappingen worden dicht gekleefd waarna de tengellatten worden aangebracht. De winddichtheid ter hoogte van aansluitingen en dakdetails wordt bekomen met behulp van de plaktape DELTA® MULTI BAND of de lijmkit DELTA® THAN.
EPDM UIT ÉÉN STUK Platte daken, groendaken, terrassen,… Op maat gemaakt in ons atelier
Uw plat dak één dimensie meer
Bel gratis 0800 12999 www.roofmanagement.be
Roof Belgium mei 2007
EPDM eigenschappen • volledig waterdicht • elastisch 400% rek • uitzonderlijk bestendig tegen veroudering, ozon & uv-straling • onderhoudsvrij • vlamloos geplaatst • geschikt voor renovatie en nieuwbouw • levensverwachting meer dan 50 jaar Eenvoudige plaatsing voor grote en kleine daken
Voorproefje van nieuwe Technische Voorlichting die eind dit jaar verschijnt
Mechanische bevestiging op stalen plooiplaten (deel 1) Op de recente BEVAD studiedag werd al een tipje van de sluier opgelicht betreffende de nieuwe en langverwachte Technische Voorlichting “Mechanische bevestiging op geprofileerde staalplaten” die over enkele maanden eindelijk daadwerkelijk het daglicht zal zien. Het wordt een welkome publicatie want het gebruik van mechanische bevestigingen op warme daken is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Deze techniek werd net als de andere bevestigingsmethodes al beschreven in de Technische Voorlichting 215 over platte daken, maar aangezien het ontwerp en de uitvoering ervan bijzondere aandacht vereisen, werd besloten deze aspecten in detail uit te werken in een nieuwe Technische Voorlichting. In afwachting van de eindbespreking in de werkgroep en de publicatie van dit document later dit jaar tracht dit artikel reeds bepaalde punten te verduidelijken.
Marc Peeters, voorzitter van de Werkgroep binnen het WTCB die de nieuwe te verwachten TV over mechanische bevestigingen heeft geleid. Marc Peeters is directeur van Gent-Asfalt te Wondelgem en tevens moduleverantwoordelijke voor de BEVAD-opleiding plat dak specialist.
Auteur: Piet Vitse, ir.-arch., voormalig afdelingshoofd, afdeling Technische Goedkeuringen, WTCB In samenwerking met : Fabienne Dejonghe, ir., adviseur, afdeling Technische Goedkeuringen, WTCB Marc Peeters, ir., voorzitter van de werkgroep ‘Mechanische bevestigingen’ Lieven Van de Vel, ing., voormalig onderzoeker, laboratorium Isolatie en Dichtingsmaterialen, WTCB
Roof Belgium mei 2007
Overzicht van de verschillende bevestigingstechnieken
Bij gebruik van mechanische bevestigingen in warme daken zijn er verschillende bevestigingstechnieken mogelijk, afhankelijk van de dakopbouw, de aard van de dakvloer en het type dakisolatie en dakafdichting. Het dampscherm, de isolatie en de afdichting moeten immers zodanig geplaatst en bevestigd worden dat de volledige dakopbouw aan de winddrukken (onderdrukken) kan weerstaan. Hierbij moet men voor ogen houden dat de zwakste schakel het gedrag van het dakgeheel ten opzichte van de windwerking bepaalt. De WTCB-studie had betrekking op drie mechanische bevestigingstechnieken: • geval 1 : mechanische bevestiging van de isolatieplaten op de plooiplaten en verkleven of lassen van de afdichting op de isolatie (afbeelding 1A)
Voorproefje van nieuwe Technische Voorlichting die eind dit jaar verschijnt
• geval 2 : gelijkmatig verdeelde mechanische bevestiging van de onderlaag van de afdichting doorheen de isolatie op de plooiplaten en volvlakkig verkleven of lassen van de eindlaag op de onderlaag (afbeelding 1B) • geval 3 : mechanische bevestiging van de éénlaagse afdichting in de overlapping en mechanische bevestiging van de isolatie op de plooiplaten (afbeelding 1C) (variant : bevestiging van de onderlaag in de overlapping en volvlakkig verkleven of lassen van de eindlaag). Wat de keuze van de stalen plooiplaten en de mechanische bevestigingen betreft, moeten de volgende aanbevelingen gerespecteerd worden: • stalen plooiplaten : de staalkwaliteit, de plaatdikte en het profieltype bepalen de mechanische sterkte ervan. In België wordt het gebruik van platen met een dikte van 0,88 mm (of minstens 0,75 mm) en met een profieltype 106/250/3 (golfhoogte/golfbreedte/aantal golven per plaat) aanbevolen. De wijze van bevestiging, het ontwerp en de plaatsing moeten een voldoende stabiliteit waarborgen, waarbij de vervorming in het ongunstigste geval niet groter mag zijn dan 1/250 van de overspanning (cf. norm NBN B 03-003) • mechanische bevestigingen (schroeven en verdeelplaatjes): de schroef moet over een voldoende uittrek- en corrosieweerstand beschikken. De vorm van het verdeelplaatje dient zo goed mogelijk afgestemd te zijn op de ondergrond en de schroef (zie § 2 en § 3). Aangezien de dakisolatie en de dakafdichting in de meeste gevallen mechanisch bevestigd worden op stalen plooiplaten (steeldeck), spitsen dit artikel en de aangekondigde Technische Voorlichting zich toe op deze specifieke toepassing.
Windbelasting op daken met luchtopen dakvloeren (zoals stalen plooiplaten) Algemeen De totale windbelasting op een plat dak in zijn geheel is afhankelijk van de volgende factoren: • de karakteristieke dynamische winddruk qk, uitgedrukt in Pa • de binnendrukcoëfficiënt cpi tengevolge van de heersende overdruk in het gebouw • de buitendrukcoëfficiënt cpe tengevolge van het zuigeffect aan de bovenzijde van de dakopbouw (onderdruk).
Dankzij de Belgische norm NBN B 03-002-1 en de Europese norm EN 1991-1-4 kan men – met de huidige stand van de kennis – de windbelasting op de dakafdichting bepalen, evenals deze die inwerkt op de ondergrond van het dakgeheel. In het geval van een warm dak met een mechanisch bevestigde afdichting is het duidelijk dat de totale windbelasting op de dakafdichting via de mechanische bevestigingen van het membraan doorgegeven wordt aan de ondergrond (stalen plooiplaten). Er bestaan daarentegen geen gegevens die toelaten om de windbelasting op het geheel ‘thermische isolatie/ dampscherm’ te bepalen. Tengevolge van het gebrek aan informatie hieromtrent worden de isolatieplaten tegenwoordig zodanig bevestigd dat ze de volledige windbelasting kunnen opnemen. Als men wil bepalen hoe men aan deze belastingen kan weerstaan, dient men eerst en vooral na te gaan hoe groot ze kunnen worden. Wat de relatieve luchtdoorlaatbaarheid/luchtdichtheid van de verschillende lagen van een dakopbouw met mechanisch bevestigde afdichtingen op stalen plooiplaten (al dan niet met dampscherm) betreft, kan men stellen dat: • de dakvloer uit stalen plooiplaten niet als luchtdicht kan beschouwd worden indien – zoals het geval is in de praktijk – de voegen tussen de platen ter hoogte van de randen en de doorboringen van het dakcomplex (bv. koepels) niet luchtdicht gemaakt zijn
Roof Belgium mei 2007
De procedure ter bepaling van de windbelasting wordt schematisch weergegeven in afbeelding 2, overeenkomstig de norm NBN B 03-002-1. Deze norm is ondertussen vervangen door de norm EN 1991-1-4 en werd aangevuld met een nationale bijlage. De totale windbelasting kan in feite beschouwd worden als het verschil – over de volledige dakopbouw – tussen de onderdruk, veroorzaakt door de windzuiging aan de buitenzijde, en de overdruk binnenin het gebouw. In principe zou de
meest luchtdichte laag van de dakopbouw in staat moeten zijn de volledige windbelasting op te nemen. In het geval van warme daken op luchtopen dakvloeren (bv. stalen plooiplaten) is deze meest luchtdichte laag doorgaans de dakafdichting. In de praktijk is de situatie niet altijd zo eenvoudig. Elke dakopbouw bestaat immers uit verschillende onderdelen, zoals de dakvloer, het dampscherm, de isolatie en de afdichting, die allemaal een verschillende luchtdichtheid, permeabiliteit en stijfheid bezitten. Afhankelijk van de relatieve doorlaatbaarheid van de diverse lagen, kunnen er in de dakopbouw drukverschillen ontstaan, waardoor elke laag afzonderlijk kan worden belast.
Voorproefje van nieuwe Technische Voorlichting die eind dit jaar verschijnt
• een losliggend dampscherm waarvan de stroken elkaar overlappen aan de voegen als luchtdicht kan beschouwd worden indien de luchtdrukverschillen beperkt zijn (gemiddelde luchtdrukverschillen tussen de binnen- en de buitenomgeving); de overlappingen tussen de stroken van het dampscherm en de aansluitingen ter hoogte van de randen en de doorboringen die eigen zijn aan de mechanische bevestigingen brengen deze luchtdichtheid echter onvermijdelijk in het gedrang, vooral wanneer de luchtdrukverschillen redelijk hoge waarden bereiken (bv. in geval van storm) • een bitumineus dampscherm dat vastgehecht is aan zijn ondergrond (door verlijmen of lassen) en waarvan de voegen en aansluitingen luchtdicht gemaakt werden als luchtdicht kan beschouwd worden. Het is echter raadzaam om bitumineuze membranen toe te passen die versterkt werden met een polyestervlies (minstens P3) • de luchtdichtheid van de isolatieplaten in de eerste plaats afhankelijk is van de luchtdichtheid van het materiaal waaruit ze opgebouwd zijn, van het type aansluiting tussen de platen (bv. platen met sponning) en van de eventuele aanwezigheid van uitvlaklagen • de dakafdichting steeds als luchtdicht kan beschouwd worden.
Probleemstelling bij de mechanische bevestiging van een éénlaagse afdichting In de praktijk kunnen de systemen waarbij de dakafdichting in de overlapping bevestigd wordt (geval 3 uit § 1) in drie categorieën worden ondergebracht, afhankelijk van hun opbouw. In dit artikel gaan we dieper in op de problemen die in deze drie gevallen gesteld worden bij de mechanische bevestiging van de tussenlagen (zie tabel 1). De problemen zijn minder uitgesproken wanneer de mechanische bevestigingen gelijkmatig over het oppervlak verdeeld zijn (gevallen 1 en 2 uit § 1).
Tabel 1 Problemen met betrekking tot de mechanische bevestiging van de tussenlagen bij systemen waarbij de dakafdichting in de overlapping bevestigd wordt.
Roof Belgium mei 2007
Schematische voorstelling
10
Opbouw
Probleemstelling
Categorie 1 In theorie wordt bij de uitvoering van een luchtopen isolatiesysteem zonder dampscherm geen druk uitgeoefend op de isolatie. De dakafdichting moet de volledige windbelasting kunnen opnemen.
Gebeurt de drukverdeling over de isolatie snel genoeg om het ‘opheffen’ en ‘wandelen’ van de isolatie te vermijden in de zones zonder bevestigingen (bv. bij soepele ongewapende membranen) ? Wat zijn de gevolgen voor de bevestigingen ?
Categorie 2 Bij toevoeging van een losliggend dampscherm zal dit een gedeelte van de windbelasting opnemen en doorgeven aan de isolatieplaten. Uit veiligheidsoverwegingen gaat men er echter Vanuit dat de afdichting de volledige windbelasting opneemt en dat er geen winddrukverdeling plaatsgrijpt tussen het dampscherm en de dakafdichting. Bovendien kan het oplichten van de dakafdichting bij sterke wind leiden tot een onderdruk tussen het dampscherm en de dakafdichting, waardoor het geheel ‘dampscherm/ thermische isolatie’ nog meer belast zal worden.
Hoe groot is de relatieve druk die uitgeoefend wordt op het geheel ‘dampscherm/ thermische isolatie’ ? Wat zijn de gevolgen voor de bevestigingen ?
Categorie 3 Bij aanwezigheid van een hechtend bitumineus dampscherm, waarbij ook de aansluitingen afgedicht werden, kan de windbelasting gedeeltelijk opgenomen worden door het dampscherm. In voorkomend geval zou de dakafdichting minder belast kunnen worden (geval 3 uit tabel 3 van TV 215). In dit geval moet het dampscherm echter een voldoende hechtsterkte hebben om de totale windbelasting te kunnen opnemen.
Hoe groot is de druk die uitgeoefend wordt op het geheel ‘dampscherm/ thermische isolatie’ indien het dampscherm over onvoldoende hechtsterkte beschikt om weerstand te bieden aan de totale windbelasting ? Wat zijn de gevolgen voor de bevestigingen ?
Voorproefje van nieuwe Technische Voorlichting die eind dit jaar verschijnt
Windproeven en resultaten Om de in tabel 1 gestelde vragen te kunnen beantwoorden, voerde het WTCB oriënterende proeven met een windkist uit.
Windproef ter beoordeling van het “wandelen” van de dakisolatie De eerste proef had tot doel de druk op de verschillende lagen van de dakopbouw na te gaan bij afwezigheid van een dampscherm. Enerzijds werd gecontroleerd of de drukvereffening tussen de plaatvoegen voldoende was om te vermijden dat de isolatieplaten onder de dakafdichting zouden gaan ‘wandelen’ en anderzijds of een losliggende plaatsing noodzakelijk was. Hiertoe werd een windkist van 6 x 2 meter opgesplitst in drie gelijke vakken die werden blootgesteld aan dezelfde windcycli. De drie vakken hadden een stalen plooiplaat van profieltype 106/250/3 met een dikte van 0,75 mm als ondergrond en bestonden uit de volgende elementen (zie afbeelding 3): • vak A : losliggende isolatieplaten van EPS (600 x 600 x 50 mm), gewapend elastisch • membraan (EPDM) • vak B : met één schroef bevestigde isolatieplaten van EPS (600 x 600 x 50 mm), ongewapend elastisch membraan (EPDM) • vak C : losliggende isolatieplaten van EPS (600 x 600 x 50 mm), ongewapend elastisch membraan (EPDM). De onderdrukcycli werden op de windkist uitgeoefend met behulp van een ventilator en een systeem van elektrisch bediende kleppen. Tabel 2 geeft daar een overzicht van.
Tabel 2 : Onderdrukcycli, uitgeoefend tijdens de eerste windproef Aantal onder drukcycli
Onderdruk
Duur van de cycli
300
500 Pa
7 sec
700
1500 Pa
15 sec
In de vakken A en C werd de eventuele verplaatsing van de isolatieplaten visueel gecontroleerd, terwijl in vak B de krachten, uitgeoefend op de bevestigingen, nagegaan werden (zie afbeelding 4).
Gemeten krachten in het Onderdruk midden van vak B cycli Maximum Gemiddeld
Gemeten krachten aan de randen van vak B
500 Pa
5,6 N
4,1 N
2,9 N
2,4 N
1500 Pa
11,8 N
9,7 N
7,2 N
5,5 N
Maximum Gemiddeld
Deze metingen werden zowel uitgevoerd in het midden als aan de randen van het vak. Uit de visuele waarnemingen in de vakken A en C blijkt dat de doorlaatbaarheid van de voegen tussen de isolatieplaten onvoldoende is om een onmiddellijke en volledige drukverdeling over de isolatielaag te bekomen. De metingen van de krachten in vak B tonen echter aan dat de druk die op de platen wordt uitgeoefend zo beperkt is dat een enkele bevestiging per plaat volstaat om de windkrachten op te nemen. Wordt vervolgd…. ■ Verdere informatie kan u bekomen via de WTCB-website www.wtcb.be
Roof Belgium mei 2007
De proeven tonen aan dat de isolatieplaten in de vakken A en C reeds bij de laagste onderdrukcycli (500 Pa) verticale bewegingen ondergaan. Dit fenomeen is meer uitgesproken onder het ongewapende elastische membraan (vak C). Bij de iets hogere onderdrukcycli (1500 Pa) werd in vak C (onder het ongewapende membraan) zelfs een isolatieplaat verplaatst tot bovenop de aangrenzende plaat. Tabel 3 geeft een overzicht van de krachten die tijdens de onderdrukcycli gemeten werden in de bevestigingen in vak B.
Tabel 3 : Krachten, uitgeoefend op de bevestigingen in vak B
11
Dossier mechanische bevestiging
Vanbo legt dak Charleroi luchthaven met Rhenofol
De luchthaven van Charleroi maakt een explosieve groei door en daarom werd besloten een nieuwe terminal te bouwen met een minimale capaciteit van 3 miljoen passagiers aan de noordzijde van het vliegveld om aan de groeiende stroom passagiers het hoofd bieden. Het dak van het gebouw werd door de West-Vlaamse aannemer van dakwerken Vanbo voorzien van een thermisch en akoestisch isolerende dakopbouw en een Rhenofol PVC afdichting die op een innovatieve manier mechanisch werd bevestigd. De luchthaven in Charleroi (Brussels South Charleroi Airport - BSCA) heeft tijdens het eerste kwartaal van dit jaar 33 procent meer passagiers geregistreerd dan in dezelfde periode in 2006. In het eerste kwartaal van 2007 registreerde BSCA 539.672 reizigers, terwijl dat cijfer in de eerste drie maanden van 2006 op 405.800 lag. Er wordt dan ook verwacht dat de kaap van de drie miljoen reizigers zal worden overschreden. De vijf nieuwe bestemmingen (Valencia, Malaga, Faro, Salzburg en Nîmes) waarop gevlogen wordt sinds april 2006 en de zeven andere nieuwe (Ljubljana, Turijn, Grenoble, Boekarest, Casablanca, Marseille en Madrid), die in de loop van het jaar gelanceerd worden, zouden hier naar verluidt veel mee te maken
hebben. Uit een studie bleek vorig jaar bovendien dat de helft van de vliegtuigpassagiers op BSCA uit Vlaanderen komt en dat ook steeds meer Nederlanders interesse tonen in de luchthaven van Charleroi. Om aan deze groeiende stroom passagiers het hoofd te kunnen bieden wordt een nieuwe terminal gebouwd met een minimale capaciteit van 3 miljoen passagiers aan de noordzijde van het vliegveld. De uitbreiding werd gestart in opdracht van de Société Wallone des Aéroports (SOWAER). De nieuwe terminal, waarvan de eerste steen gelegd werd op 1 juli 2005, zal tussen 16 november 2007 en 15 januari 2008 in gebruik worden genomen. Als alle personeel voor de nieuwe terminal is aangeworven, zullen er 255 mensen werken voor BSCA.
Innovatieve hellingscorrectie De nieuwe terminal bestaat in hoofdzaak uit een lang gerekt gebouw van ca. 360 m lang en 18 m hoog, met heel wat luifels. De metalen profielplaten van het dak moesten onder een zekere helling op de metalen liggers komen te liggen, maar aangezien het gebruik van oplossingen als
12
bijvoorbeeld hellingsbeton te zwaar en te duur werden bevonden moest aannemer van dakwerken Vanbo uit Kuurne met een alternatief op de proppen komen. Deze werd gevonden in kokerprofieltjes op pootjes met verschillende lengtes die mechanisch bevestigd werden op de metalen liggers, als basis voor de bevestiging van de steeldeck. Bovenop de metalen draagstructuur werd eerst een 0,25 mm PE-folie aangebracht als dampscherm gevolgd door een 12 cm dikke laag Rockwoolisolatie. Vanwege de akoestische prestatie-eisen werd dit isolatiepakket nog eens vervolledigd met twee geschrankte lagen Fermacell van respectievelijk 10 en 12 mm. Fermacell gipsvezelplaten bestaan uit gips en papiervezels die beide gewonnen worden uit een recyclageprocedé van afvalmaterialen. Een homogeen mengsel van deze twee natuurlijke grondstoffen wordt op een computerbestuurde productiestraat na toevoeging van water – zonder andere bindmiddelen – onder hoge druk tot stabiele en reukneutrale platen geperst, gedroogd en op maat gesneden. Deze platen zorgen niet enkel voor een akoestisch isolerende dakopbouw maar maken de isolatielaag ook drukvast en extra goed beloopbaar.
Dossier mechanische bevestiging
PVC membraan met opmerkelijke bevestigingsmethode Na het aanbrengen van een glasvlies als scheidingslaag werd het dak afgedicht met een 1,2 mm dikke laag Rhenofol CV. Dit is een éénlagig dakafdichtingsmembraan op basis van polyvinylchloride (PVC), geplastificeerd en gewapend met een polyesterweefsel. De polyesterwapening maakt de baan zeer scheurvast en is dan ook bedoeld voor toepassing op platte daken met een mechanisch bevestigingssysteem, ofwel traditioneel, ofwel met het zogeheten laspastasysteem dat hier op de luchthaven werd gebruikt. Bij dit systeem worden 100 mm brede stroken Rhenofol CV op het dak uitgerold en samen met het ganse dakpakket mechanisch bevestigd in de draagconstructie. Op de luchthaven van Charleroi werd gebruik gemaakt van schroeven en kunststof thules om het warmteverlies via de schroeven te minimaliseren. De afstand tussen de stroken is een middel om het aantal bevestigingen te bepalen en is minimaal 0,5 m en maximaal 1,8 m. De afstand tussen de bevestigingen onderling is minimaal 15 cm en maximaal 50 cm. FDT staat als leverancier/fabrikant van Rhenofol in voor de berekening van de vereiste tussenafstanden in de midden-, hoek- en randzones.
Op deze stroken wordt vervolgens een speciale laspasta aangebracht waarna de 2,05 m brede Rhenofol CV folie eroverheen wordt uitgerold. Deze laspasta is geen lijm maar zorgt voor een homogene en krachtige verbinding tussen de folie en de stroken. De firma Vanbo heeft bijzonder veel ervaring met dit systeem en werkt er graag mee vanwege het hoge rendement dat ermee behaald kan worden. Het systeem laat bovendien toe in fasen te werken en voorkomt ook dat er bijvoorbeeld bij hevige wind al tussentijdse bevestigingen moeten worden aangebracht om te voorkomen dat de folie wegwaait. Door de combinatie van dit bevestigingssysteem en het gebruik van enkel 2,05 m brede banen wordt het aantal naden geminimaliseerd, zeker in de hoek en randzones. Men bekomt bovendien een hogere uittrekwaarde per aangebrachte bevestiger aangezien de krachten verdeeld worden over de PVC stroken en men dus te maken heeft met een lineaire belasting. De naden tussen de PVC banen worden gedicht met hete lucht lasapparaten. Ook de ventilatiekanalen werden met dit systeem afgewerkt. De opstanden werden gecrëeerd door middel van een sandwichpaneel dat door een U-profiel wordt rechtgehouden. Deze sandwichpanelen werden vervolgens bekleed met een 12 mm Fermacell plaat en een PVCafdichting. Voor de afwerking van alle verdere dakdetails werd gebruik gemaakt van de beschikbare Rhenofol C hulpstukken en er moesten in het dakvlak ook redelijk wat uitzettingsvoegen op de klassieke manier worden afgedicht.
Over Vanbo
Roof Belgium mei 2007
De firma Vanbo uit Kuurne werd 30 jaar geleden opgericht door de heer Vansimaeys senior. Er werd gestart met slechts een drietal medewerkers, in een klein atelier bij de ouderlijke woning van de oprichter, van waaruit aanvankelijk particuliere woningen van een traditionele dakbedekking werden voorzien. De zaken kwamen gaandeweg in een stroomversnelling, maar namen pas
echt een grote vlucht toen in 1990 de tweede generatie haar intrede deed, in de persoon van zoon Wim Vansimaeys. Na het vergaren van de nodige kennis van zowel de technische als de commerciële kant van de zaak, deed hij een nieuwe wind waaien door het bedrijf. In plaats van te blijven werken op de particuliere markt, werd het accent meer en meer verschoven naar die van bedrijven en aannemingsbedrijven. Bovendien werd er meer aandacht besteed aan de evoluties op het vlak van bouwmaterialen. Naast bitumen kwamen tevens materialen als PVC, PIB en staalplaten in opmars en kon Vanbo een steeds breder pakket in dakafwerking aanbieden. Hierdoor kreeg het bedrijf een fikse impuls en het aantal medewerkers groeide in zeer korte tijd uit tot 10 mensen. In 1994 nam Wim Vansimaeys de leiding van het bedrijf volledig over en zijn aanpak van zaken resulteerde in een enorme omzetstijging, een groei van het team naar 35 medewerkers en een verhuizing in 1995 naar een nieuwe locatie. Momenteel is het personeelsbestand uitgegroeid tot 62 personen. ■
13
072787
OUDE HOLLE 1880 De sfeer van toen voor de daken van nu
Lafarge
Roof
Products
heeft
een nieuw type keramische dakpan toegevoegd aan het traditionele Oude Holle-assortiment. De Oude Holle 1880 heeft een bijzondere, authentieke uitstraling. De speciale verouderde afwerking - oud rood of oud blauw - roept het gevoel op van een pannendak uit ‘de tijd van toen’. Ideaal dus voor wie zijn renovatie- of nieuwbouwproject een originele retrotoets wil geven mét de garanties en techniek van ‘de tijd van nu’.
Oud blauw
www.lafarge-roof-products.be
ROOF PRODUCTS
Oud rood
[email protected]
ardonit®
ardonit®
montana®
‘LEI’DEND VOORWERP SVK ARDONIT® EN MONTANA® stijlvolle en oersterke leien • Keuze uit 5 kleuren en 5 formaten • Ardonit® met glad oppervlak • Montana® met gestructureerd oppervlak én gekartelde kanten, het uitzicht van een echte natuurlei • Garantie 30 - 15 - 10 jaar
ardonit
®
ardonit® ® montana LEIEN
EN 492
bouwen begint bij SVK
VEZELCEMENT PRODUCTEN
GEBAKKEN PRODUCTEN
BETON PRODUCTEN
DIVERSEN
Neem je voorzorgen
nv SVK – Aerschotstraat 114 – 9100 Sint-Niklaas Tel.: 03 760 49 00 – Fax: 03 777 47 84 E-mail:
[email protected] – www.svk.be
valbeveiliging hellend dak
staander
hek
kantplank
licht, simpel, veilig plat dak contragewicht hek
gebruik Rhepanol
staander
Exclusief te verkrijgen bij:
FLACHDACH TECHNOLOGIE Tel. 067 41 18 18 Fax 067 41 18 10 www.fdt.be
DAKMATERIALEN
www.roofsafetysystems.nl
Prelasti zweert bij het Klemmfix-systeem
Mechanische bevestiging zonder doorboring van de EPDM-folie
Met haar geprefabriceerde rubbermembranen heeft de firma Prelasti zich een stevige positie weten te veroveren op de markt van de éénlaagse dakbedekkingssystemen. Voor de mechanische bevestiging van haar folie heeft de fabrikant een gepatenteerd systeem ontwikkeld dat toelaat de dakbedekking aan te brengen zonder enige perforatie. Het systeem bestaat al heel lang, maar bleef evolueren en werd eind jaren ’90 geperfectioneerd tot het huidige Klemmfix-systeem dat ook nu nog veelvuldig wordt toegepast.
Om het werken met lijm op de bouwplaats tot een minimum te beperken worden de EPDM-banen op voorhand aan elkaar gevulkaniseerd volgens het Hot-Bondingsysteem om alzo een dakbedekking op maat te verkrijgen. Door de banen te laten overlappen met tussenvoeging van een strip ongevulkaniseerd rubbermengsel en dit geheel vervolgens bij 200oC en 6 bar samen te persen bekomt men homogene naadverbindingen met een weerstand die identiek is aan die van de folie zelf. Wanneer de folie op het dak wordt opengevouwen kan ze op drie verschillende manieren worden bevestigd: • losliggend met ballast: de folie wordt aan de randen gekleefd en tegen opwaaien beschermd door grind of betontegels (eventueel een groendak). • verkleefd: de folie wordt aan de ondergrond gekleefd met behulp van een speciale lijm. • mechanisch bevestigd.
16
Het originele Klemmfix-systeem Voor de mechanische bevestiging van haar EPDM-folie ontwikkelde Prelasti een gepatenteerd systeem dat toeliet het membraan aan te brengen zonder één enkele perforatie. Dit zogenaamde Klemmfix-systeem bestond uit een polyamide ankerplaatje en een EPDM-kap. De ankerplaatjes werden volgens een bepaald patroon op de ondergrond vastgeschroefd en vervolgens bedekt met de EPDM-folie. Ter plaats van de ankerplaatjes werd de folie met een montagesmeermiddel ingesmeerd zodat de EPDM-kappen vervolgens makkelijk met een montagetang op de onderliggende ankerplaatjes konden worden geklemd. De folie zat geklemd tussen de beide onderdelen van het Klemmfixsysteem en werd dan ook op geen enkele plaats doorboord.
Prelasti zweert bij het Klemmfix-systeem
De geperfectioneerde versie Ondanks het feit dat de basisgedachte achter het systeem werd behouden, bevatte de nieuwe Klemmfix-generatie een aantal interessante verbeteringen. Zo bevinden alle onderdelen zich voortaan onder het membraan en wordt er dus niets meer bovenop het membraan geklemd. De nieuwe versie bestaat uit een behandelde schijf EPDM-rubber die samen met een nylon ankerplaatje in de ondergrond wordt vastgeschroefd. Het nodige aantal Klemmfix-bevestigers varieert al naargelang de windlasten, de afmetingen en de hoogte van het gebouw en wordt voor elk dak door Prelasti berekend en op een verlegplan uitgetekend. Nadat de EPDM-dakbedekkingsfolie over het dak is uitgespreid wordt het membraan aan de Klemmfix-plaatjes bevestigd met behulp van de ‘Cyclomatic’. Dit apparaat wordt op het membraan geplaatst ter hoogte van de verankering-
CIBO_ADV_leklokalisatie
17-03-2005
14:31
plaatjes en zorgt er vervolgens voor dat het membraan door verhitting, druk en afkoeling aan de EPDM-schijf wordt vastgehecht.
Sterker en goedkoper Daar waar de originele Klemmfix-bevestigers elk goed waren voor een belasting van ongeveer 40 kg, weerstaat het nieuwe systeem aan een belasting van meer dan 80 kg. Dit betekent dat er met aanzienlijk minder bevestigers een even goede bevestiging kan worden gerealiseerd. Dit is niet alleen esthetisch interessant maar brengt ook een serieuze kostenbesparing met zich mee. Het werd speciaal ontworpen voor het gebruik op industriële daken met een oppervlakte van minstens 250 m2. ■
Pagina 1
niet-destructieve leklokalisatie De leklokalisatie door Cibor via inductieve impulsstroom-metingen werkt zeer effectief: • • • •
Ringleiding
Ontvanger
40V impulsgenerator
+
-
-
exacte lokalisatie snelle controle van grote oppervlakken zonder verwijderen van constructies, daktuinen, balkons… zeer betrouwbaar
+
Preventieve controle kan u veel kosten besparen: Vóór oplevering van het dak kunnen wij een ‘attest van dichtheid’ afleveren. Wij voeren een controle uit vooraleer er een insijpeling bestaat.
Naast lekdetectie bij:
sporen wij ook lekken op in:
• platte daken • balkons/dakterrassen • zwembaden/vijvers
• • • •
waterleiding vloerverwarming centrale verwarming afvoerleiding
Noodnummer lekken : 070-22 33 39
[email protected] • www.cibor.be HOOFDZETEL:
Molseweg 164 • 2440 Geel • Tel. 014-59 22 03 • Fax 014-59 22 04
17
Veilig werken op daken
Risico’s nog te vaak onderschat Het hoeft geen twijfel, vallen van daken is een spijtige realiteit. Hoe dit komt ? Meerdere factoren spelen een rol zoals onveilige handelingen, een gebrek aan een risicoanalyse en voldoende sluitende maatregelen, gebrekkige of verkeerde uitrustingen, maar vooral het blijven onderschatten van het valrisico speelt hierbij een belangrijke rol. Nog steeds kennen we de valrisico’s onvoldoende en hierdoor herkennen we deze risico’s niet altijd. Zelfs als we ze zien is men vaak geneigd ze te onderschatten.
Roof Belgium mei 2007
Guido Aerts • HITS
18
We stellen ons in dit verband onrealistisch optimistisch op en denken dan al te graag “mij zal het niet overkomen” of “het zal wel gaan”. Samen met een historisch gegroeide aanvaarding of leren leven met het valrisico - en niet in het minst door het verdringen ervan - vertaalt zich dit dan in onveilig werken. Of is het ook omdat we groot geworden zijn met vallen en opstaan, dat sommigen het val risico aanvaarden? Nieuwe werknemers stellen zich soms vragen, maar durven niet altijd op tegen hun oudere, meer ervaren collega’s of zijn bang om niet voor “echt” te worden aanzien. Ze doen dan maar mee met het oude gebruik van stoer doen en het niet willen weten, dan maar verdringen. En, … onveilig werken loont, tot … men valt! “Ik ben nog nooit gevallen” hoort men soms. Wie wel gevallen is hoort men meestal niet meer. Het
gevolg van dit alles is dat er jaarlijks ernstige en dodelijke ongevallen te betreuren vallen…veel…te veel.
Oorzaken voor vallen Naast het onderschatten, het onderkennen maar toch niets doen, de mentaliteit en de blindheid, de historische aanvaarding, machogedrag, productiviteitsdruk, het beloond zijn voor onveilig werken omdat er nog niets gebeurde of goedkeurend toekijken door de baas die graag heeft dat het vooruitgaat, is men nog steeds bang dat veilig werken duur uitvalt. Wie een ernstig of dodelijk ongeval meemaakte weet dat dit veel geld kost, veel meer dan wél veilig werken. Spijtig genoeg werd er in het verleden wat onhandig omgegaan met veilig werken. Het stond synoniem voor trager werken, lastiger werken, … Veiligheid werd
H.I.T.S. nv Lichterstraat 73 B - 2870 Puurs Tel. 03/860 79 60 Fax. 03/866 55 44
verankeringen
harnassen
levenslijnen opleidingen op maat projectstudie volgens de normering met technisch dossier arbeidsvriendelijke en economische werkmethoden
Werken op hoogte Werken in besloten ruimten
www.hits.be
Veilig werken op daken
verkeerd “verkocht” of aangepakt. We kennen de oplossingen onvoldoende en dus werkt veiligheid afschrikkend. Naast deze onderliggende oorzaken kunnen we de rechtstreekse valrisico’s redelijk goed in kaart brengen. Zo zijn elementen als de afstand tot de rand (diepte), het type van oppervlak waar men werkt (hellend, onregelmatig, struikelgevaar, …), het soort werk dat moet worden uitgevoerd (soms zeer specifiek gevaarlijk werk of omstandigheden als torens, wind, duisternis, …), al dan niet professioneel opgeleid, fysisch of mentaal ongeschikt voor het werk, enz. te herkennen en kunnen we ze beheersbaar maken. Hiervoor moet dan wel een risicoanalyse worden gemaakt. De concreet in kaart gebrachte risico’s worden op die manier beheersbaar en kunnen soms zelfs voorkomen worden.
Er is goed nieuws… er bestaan oplossingen
Roof Belgium mei 2007
Een goede oplossing voldoet aan drie belangrijke criteria. Vooreerst moet de oplossing voldoende veilig zijn. Met voldoende bedoelen we dat er niet altijd een 100% sluitende oplossing gegeven kan worden. Niet dat een halve oplossing een goede oplossing is, maar meer veiligheid is altijd beter. Het is dan belangrijk te weten wat die resterende risico’s zijn en hoe die te beheersen. Elke keer opnieuw zien we dat na het maken van onze risicoanalyse onze
20
klant tevreden is. Hij weet concreet waar hij aan toe is en weet wat hem te doen staat. Een realistisch uitvoeringsplan brengt hem dichter bij veilig werken, beter slapen en in orde zijn en dat is al heel wat waard. Uit ervaring weten we dat dit ook een cultuur gegeven is. Elk bedrijf heeft zo zijn eigenheden. Belangrijk is wat de bedrijfsleiding écht wil., want “Zo de chef, zo de ploeg”.
om een veilige werkmethode toe te passen wordt sterk bepaald door de leiding. Staan ze voor veiligheid of enkel maar omdat het moet of als het goed uitkomt ? Een ander belangrijk gegeven is de opleiding. Wie professioneel opgeleid en uitgerust is zal een zekere fierheid en attitude ontwikkelen. Het heeft veel met respect te maken.
Een tweede criterium is dat de oplossing voldoende economisch moet zijn, betaalbaar met andere woorden. Dit gaat niet enkel over de aankoopprijs, bijvoorbeeld het werktempo moet ook bewaakt zijn. Dat is niet alleen belangrijk voor de kostprijs, de uitvoerder heeft zijn natuurlijk werktempo en dat moet voldoende kloppen met de werkwijze. Er zijn de snelle jongens en de tragere en wat daar tussen ligt. Klopt deze rekening niet - ofwel voor de patron of voor de uitvoerder - dan is de oplossing niet aanvaardbaar of zal ze niet werken. Het derde criterium is de arbeidsvriendelijkheid. Ook hier moet bewaakt worden dat de uitvoerder zich voldoende goed voelt bij de werkmethode. Bijvoorbeeld of een harnas gemakkelijk zit en of de werkwijze niet te omslachtig is. Zijn deze drie criteria voldoende aanwezig, dan zal de oplossing (de werkmethode) toegepast worden, ook als er geen controle is. Is er een criterium onvoldoende aanwezig, dan was alles voor niets, want men wil ontsnappen aan die minder aanvaarde werkmethodes. Het aanvaardingsproces
Platte daken Collectieve beveiligingen gaan voor op andere oplossingen. Het plaatsen van permanente leuningen ligt soms moeilijk. Tijdelijke leuningen bieden een oplossing voor de periode van de werkzaamheden. Voor latere interventies of onderhoudswerkzaamheden ligt het vaak moeilijk qua kostprijs. Voor een korte interventie plaatst men geen leuningen, dat is te duur. Het plaatsen van tijdelijke leuningen levert ook andere risico’s op. Men moet naar de dakrand met de leuningen en komt zo in de valgevaarlijke zone bij de dakrand. Het gebeurt al wel eens dat een leuning naar beneden valt en vallende materialen zitten ook mee in de rij oorzaken van ongevallen. Ook het plaatsen van leuningen moet dus valveilig gebeuren. Wanneer het dak voldoende ruimte biedt kan er een zonemarkering worden gemaakt. Een markering op 2 á 2,5 meter van de rand bakent de valgevaarlijke zone af. Wie binnen de markering blijft loopt geen valgevaar. Verplichte wegen op grotere
Veilig werken op daken
daken markeren kan een oplossing zijn. Een ander type oplossing zijn de verankeringen voor een persoonlijke valbescherming. Verankeringen kunnen twee functies hebben. Ofwel zorgen ze dat men in retentie werkt, met gebiedsbegrenzing. Men maakt zich vast met het harnas aan een lijn, die net lang genoeg is om bij de rand te geraken maar niet lang genoeg om over de rand te gaan. Het bepalen van de verankeringsplaats is een belangrijk gegeven. Hoe komt men bij de hoeken? Is de lijn hiervoor lang genoeg, dan kan men over de rand gaan bij de gewone kanten. Of men loopt het gevaar dicht bij de hoek te vallen en een penduleval of slingerval te maken. Gevaarlijk! Vaak kan een lijn een oplossing bieden. De configuratie blijft belangrijk. Een levenslijn kan dus ofwel voor retentie dienen of als echte valbeveiliging. Bij de levenslijnen hoort een berekeningsnota of dynamische analyse. Wat zijn de krachten op de uiteinden die optreden als men valt ? Kan de verankering of de structuur dit opvangen ? Hoe diep is de doorhang bij een val? Komt men geen tussenliggend obstakel tegen tijdens de val? Moeten er tussenverankeringen geplaatst worden? Een job voor specialisten dus. Spijtig genoeg beseft iedereen dit nog niet. Wij komen soms domme toestanden tegen. Een valbeveiliging moet toch werken zeker, men rekent daarop! Het gaat immers om een levensbedreigend risico. Er bestaan diverse soorten ankerpunten zoals enkelvoudige ankerpunten, dakpaaltjes, e.a.. Voor elk ankerpunt is het belangrijk dat het de nodige krachten kan opvangen. Hiervoor bestaat een normering. Bij onze firma HITS zullen we de geplaatste ankerpunten aftesten. Wie zegt dat de chemische bevestiging OK is ? Plaats ze ook niet zomaar op een schouw. Is deze structuur wel geschikt om valkrachten op te vangen? Het plaatsen van verankeringen is een stiel op zich en moet zeer professioneel gebeuren.
Nog belangrijk te vermelden is het gebruik van valstop-apparaten. Vroeger werden ze ingezet voor verticaal én voor horizontaal gebruik. Een aantal ongevallen heeft echter duidelijk gemaakt dat het horizontaal gebruik (liggend) niet veilig was. Daarom werd een nieuwe en strengere norm opgelegd voor toestellen voor horizontaal gebruik. Ik wil nog eens extra benadrukken dat een professionele opleiding voor werken op hoogte echt geen luxe is. Een goede uitrusting foutief gebruiken of de foute oplossing aankopen kan bijzonder slecht aflopen. Laat je dus bijstaan door een expert, het kan ongevallen voorkomen en veel geld en miserie besparen.
Schuine daken Dit is een totaal andere situatie om op te lossen en een veel gebruikte oplossing is de levenslijn. Bijvoorbeeld evenwijdig met de dakrand om valveilig in de dakgoot te kunnen lopen, ofwel mee met de dakhelling om hoger op het dak te kunnen bij de schouw of wat dan ook. De hellingshoek is bepalend voor de keuze van oplossing. Het nadeel is dat men het bovenste ankerpunt maar kan inspecteren als men al boven is. De levenslijn kan ook langs de nok lopen i.p.v. naast de dakgoot. Er bestaan ook dakhaken die in
een bepaalde configuratie geplaatst toelaten valveilig te bewegen op het dak. Het gaat hier dan wel om verankeringen en niet over de oude dakhaken die helemaal geen valbeveiliging bieden. Om veilig hellende daken te dekken bestaan er nog maar weinig goede oplossingen. Het gebruik van positioneringtechnieken is echter al een stap in de goede richting, maar zonder opleiding en de geschikte uitrusting zal dit ook niet lukken. Het is een toepassing waar de bovengenoemde drie criteria aan bod komen. Het vraagt wat aanpassen en gewoon worden, maar de opgeleide dakdekkers waren zeer tevreden. Zoals reeds aangehaald, de werkmethode moet aanvaard worden. Tot slot toch ook nog even aanhalen dat het veilig naar boven gaan niet vergeten mag worden. De toegang naar het dak moet veilig zijn. Een oplossing voorzien om materialen veilig naar boven te krijgen is hier een onderdeel van. ■
Roof Belgium mei 2007
Wij gebruiken steeds meer verankeringen die op roofing of PVC geplaatst kunnen worden. Het is dan niet altijd nodig door de dakstructuur te gaan zodat de waterdichting geen enkel gevaar loopt. De roofing-
of PVC-rozet met anker wordt op het dakoppervlak gebrand of gevulkaniseerd. Meestal kan dit ook op bestaande daken worden toegepast. Deze oplossing biedt ook een oplossing voor de dakdekker zelf. Wanneer men bij aanvang - van de dakrand weg - deze verankering plaatst, kunnen nadien de randbanen valveilig op deze ankerpunten worden gelegd. Het voordeel is tweeledig. Men werkt valveilig op het dak en er blijft voor de klant een “veilig dak” over: hij heeft valbeveiliging op zijn dak en dat is een commercieel voordeel dat nog te weinig wordt uitgespeeld. Deze verankeringen kunnen ook dienst doen om levenslijnen op te monteren. Een eenvoudige opleiding kan de dakdekker vertrouwd maken met deze oplossing. Waarom zou een dakdekker niet zelf een “veilig dak” verkopen?
21
Kijk snel op www.brandsymposium2007.com voor het volledige verslag van het eerste Benelux Brandsymposium!
Petje af voor Powerdeck Een unieke combinatie van: > een hoog isolerend vermogen > brandveiligheid > beloopbaarheid zonder schade
isolatie van platte daken PIR heeft het grootste marktaandeel in Amerika voor het isoleren van industriële daken. De Amerikaanse brandweerman weet waarom. Hij adviseert FM-gekeurde PIR isolatie, zoals TAUfoam by Recticel. y
exclusief product van Recticel Insulation
Deze verzekert een brandveilige dakopbouw. De speciale celstructuur TAUfoam by Recticel beschermt zichzelf tijdens de brand door een carbonisatie van de buitenste cellen. Interesse in meer informatie? www.powerdeck.be
Recticel Insulation • Tramstraat 6 • 8560 Wevelgem T +32 (0)56 43 89 20 • F +32 (0)56 43 89 29 •
[email protected]
Dakspecialisten op Internet
www.derbigum.be
www.soprema.be
www.lafarge-roof-products.be
www.kemisol.be
www.zoontjens.nl
www.isorex.com
Reflecterende thermische isolatie L'isolant mince reflectif
www.unidek.com
www.dmt-international.com
onderdakfolies
www.naessenspatrick.be
www.ikzoekeenvakman.be
www.doerken.com DAKRUBBERCENTRALE® bvba
EPDM
TPO
Firestone EPDM
BENELUX NV
Daksystemen
Bevestigingsmaterialen
www.etanco.be
www.axter-benelux.be
www.kloeber.be
www.dakrubbercentrale.be
www.mawipex.be
www.flowlight.nl
www.albintra.be
www.novatech.be
www.roval.be
www.deschachtplastics.be
www.beneluxbitume.org
isolatie en panelen
www.schellekens.be
Dakgrind - daktuinsubstraat
www.fihuma.be
Dakluiken
TOP • PROTECT • STEP
www.kraiburg-relastec.com
www.eurotopconcept.be
www.gorterproducts.com
Bevestigingsspecialist ASSA wordt EJOT-verdeler
“Wie aan bevestigen denkt, moet aan EJOT denken” De firma ASSA uit Willebroek, onder leiding van dhr. Dirk Peeters, is al dik 20 jaar actief in de bevestigingssector en weet dus maar al te goed waarover ze spreekt. Op 1 juni vorig jaar werd er een joint-venture gesloten met de Duitse schroevenfabrikant EJOT met de bedoeling op termijn EJOT ASSA te laten evolueren naar EJOT Benelux. Een bezoek aan de Duitse hoofdzetel in Bad Laasphe leerde ons dat de groep niet van een kleintje vervaard is, een uiterst compleet gamma bevestigers aanbiedt en momenteel fors aan het investeren en uitbreiden is.
Roof Belgium mei 2007
De Duitse EJOT Group is onderverdeeld in drie divisies: ‘Industrial Fasteners’, ‘Engineered Plastic Components’ en ‘Building Fasteners’ en haar klanten komen voornamelijk uit de autosector, de elektronica-industrie en de bouwsector. De firma werd opgericht in 1923 en is ondertussen uitgegroeid tot een multinational met vestigingen in wel 25 landen. De onderneming stelt om en bij de 1900 mensen tewerk en behaalde in 2005 een omzet van €197.000.000. Bijna 60% van deze omzet komt uit de alsmaar groeiende exportmarkt.
24
De afdeling ‘Building Fasteners’ die ons vooral aanbelangt bevat EJOT’s meer dan 30-jarige ervaring en kennis inzake bevestigingsoplossingen voor het complete gebouw. Onder deze noemer vinden we de volgende business units terug: • Industrial Lightweight Construction (ILB): hoogkwalitatieve bevestigingen om geprofileerde
staalplaat en sandwichpanelen te bevestigen in lichtgewicht industriële constructies. • External Thermal Insulation Composite Systems (WDVS): speciale ankers om isolatiematerialen mechanisch te bevestigen in systemen voor buitenmuurisolatie. • Rear Ventilated Facades (VHF): schroeven en ankers om draagstructuren of gevelbekledingen te bevestigen in geventileerde gevelconstructies. • Flat Roofing (FLD): mechanische bevestigingen en schroefautomaten voor het rendabel bevestigen van isolatie- en waterdichtingsmaterialen op platte en lichthellende daken.
Betrouwbare partner De afgelopen decennia is EJOT uitgegroeid tot één van de internationale leidinggevende fabrikanten
van bevestigingsoplossingen voor de bouw. De bedrijfsfilosofie heeft daarbij een belangrijke rol gespeeld, want EJOT gaat voor kwaliteit en wil luisteren naar zijn klanten. Met meer dan 30 jaar ervaring en veel aandacht voor research en ontwikkeling – er werden al heel wat patenten genomen op innovatieve producten – is de fabrikant ervan overtuigd voor elk probleem wel een gepaste oplossing te kunnen bieden en zo te beantwoorden aan de noden van de klant. Er wordt vooral gezocht naar eenvoudige oplossingen die bovenal makkelijk en snel toe te passen zijn. EJOT maakt er verder een punt van om een goede band op te bouwen met haar klanten en hen permanent met raad en daad bij te staan. Om deze service - in de eigen gebouwen of op de werf – optimaal te kunnen bieden, is de onderneming ook steeds internationaler aan het werk en wil ze quasi overal een eigen vestiging hebben. Het is inderdaad zo
$EKTITE æ3OAKER Bevestigingsspecialist ASSA wordt EJOT-verdeler
$EKTITEæ3TRIPæ&LASH
dat de internationale verkoop de afgelopen jaren enorm is toegenomen, onder meer dankzij deze diverse internationale vestigingen in haast alle Europese landen. Een sterk logistiek netwerk zorgt ervoor dat alle materiaal snel en binnen de 48 uur ter plaatse is. Recentelijk werden er nog een reeks nieuwe filialen geopend waaronder EJOT Taicang (China), EJOT Bulgarije, EJOT Oekraïne , EJOT Midden Oosten (Verenigde Arabische Emiraten) en dus ook EJOT ASSA in ons land.
Service en goedkeuringen EJOT wil heel wat service bieden - ook op de werven - en beschikt daarvoor over een goed uitgebouwde buitendienst. Er wordt bovendien enorm veel belang gehecht aan kwaliteit en Technische Goedkeuringen. Zo was EJOT bijvoorbeeld de allereerste om een Europese Technische
Goedkeuring 07-0013 te verkrijgen voor haar producten voor de mechanische bevestiging van flexibele waterdichtingen volgens de Europese Technische Richtlijn ETAG 6 – versie juni 2006. Ondertussen zijn er al 19 verschillende systemen die hierover beschikken en is ook de CE-markering zo goed als een feit. De mensen van EJOT doen op dat vlak ook heel wat voorbereidend werk door te zetelen in diverse commissies en werkgroepen. Dankzij een ver doorgedreven kwaliteitscontrole is men in staat de geschiedenis van elke schroef uit te pluizen, tot in haar beginstadium.
Forse uitbreiding Naast de internationalisering en de continue ontwikkeling van nieuwe producten en bevestigingssystemen wordt er nu ook stevig geïnvesteerd in de modernisering en uitbreiding van de hoofdzetel in Bad Laasphe.
Voor een totaalbedrag van 6 à 7 miljoen euro bouwt men daar aan nieuwe productie- en stockage faciliteiten van wel 6000 paletten waarmee de capaciteit zo goed als verdrievoudigd wordt en de stock die vroeger op verschillende plaatsen werd bijgehouden nu mooi gecentraliseerd kan worden. ■
Naadloze bedekking voor zelfs de meest complexe afdichting DTE nv Romeinsesteenweg 788/1 1780 Wemmel Tel. 02 461 35 64 Fax 02 461 35 80 e-mail :
[email protected] www.dte-sa.be exclusief verdeler van Kemperol produkten voor daken, terrassen, bruggen en parkings
25
Rubber en butyl voor op daken en in gevels
Wulva organiseert druk bezochte demo- en infomiddag Ondank het zeer goede weer mocht EPDM-specialist Wulva zich verheugen over het groot aantal dakdekkers, architecten en opdrachtgevers op haar productvoorstelling op 18 april ll. in één van de feestzalen van de E10 hoeve te Brecht. Naast een interessante uiteenzetting over het brandgedrag bij platte daken ging de aandacht vooral uit naar Mataki Elastofol, een gemodificeerde TPE dakrol, en de Cladseal rubber slabben.
Roof Belgium mei 2007
Wulva is al meer dan 10 jaar actief bezig met rubbermembranen voor waterdichting in het algemeen en er werden in ons land al verschillende miljoenen vierkante meters geplaatst voor de waterdichting van daken, vijvers, waterputten en
26
als waterkering. Alle rubbermembranen worden vervaardigd door het Zweedse Trelleborg Building systems, een fabrikant die meer dan 30 jaar ervaring in rubbermembranen, de ervaring van ingenieurs, dakdekkers en de samenwerking
met universiteiten weet te combineren met de allernieuwste technieken op het vlak van elastomeren. Het resultaat hiervan wordt verwerkt in alle toepassingen op het gebied van EPDM rubberfolies. De vulkanisatie van rollen tot grote membranen geschiedt sinds kort op volledig geautomatiseerde persen. Een gevulkaniseerde naad – tijd, temperatuur, druk en niet gevulkaniseerd rubber – wordt nog steeds aanzien als de ideale naad voor rubbermembranen. Het gebruik van kleefbanden die zeer temperatuur- en vochtgevoelig zijn, worden door Wulva dan ook bewust vermeden en enkel gebruikt voor tijdelijke oplossingen of reparaties.
Opmerkelijke dakbaan
Ondanks het goede weer waren er heel wat bezoekers komen opdagen
De weergoden zijn de dakdekkers welgezind tegenwoordig want we kregen weer heel wat zon in de maand april. Wie dan toevallig een
Rubber en butyl voor op daken en in gevels
productpresentatie organiseert kan maar beter het beste hopen, maar voor Wulva bleek het niet echt een probleem te zijn. Er werd weliswaar nog meer volk verwacht, maar de zaal zat toch behoorlijk vol geïnteresseerden voor het programma dat op 18 april werd voorzien. Na de verwelkoming door Wulva topman Jan Wulleman, beet de Zweedse Fredrik Ahman, export manager Flat Roofing BU bij Trelleborg, de spits af met een korte introductie van de Trelleborg Group en al haar activiteiten. Daarna nam dhr. Wulleman zelf terug het woord om tekst en uitleg te geven bij een opmerkelijke dakbaan in hun gamma: Mataki Elastofol. Bij de ontwikkeling van dit membraan wou de Zweedse fabrikant Mataki, die deel uitmaakt van de Trelleborg BuildingSystems groep, een dakproduct creëren dat tegelijkertijd interessante eigenschappen vertoonde maar ook op ecologisch vlak goed scoorde. Mataki komt van MAlmö Takpap Industri en deze firma is al meer dan 100 jaar actief met haar productiewerkzaamheden. Aanvakelijk werden er vooral SBS-producten vervaardigd, maar eind jaren ’90 werd er gestart met de productie van Elastofol. Mataki Elastofol is een 2,9 mm dik membraan dat volgens de producent een veel betere mechanische
weerstand vertoont dan de meeste andere kunststofdakbedekkingen. Dankzij de gecombineerde inlage van polyester en glasvezel, een onderlaag uit polypropyleen en een toplaag uit met TPE gemodificeerde bitumen verkrijgt men een product met bijzonder interessante eigenschappen. Zo vertoont de folie een grote treksterkte en dimensionele stabiliteit. Vergelijkende testen ten opzichte van andere materialen uitgevoerd in het eigen laboratorium en bij het Swedish National Testing and Research Institute hebben aangetoond dat Elastofol op geen enkel vlak moest onderdoen. Het membraan doorstond in de trekbank krachten van minstens 600 N en vertoont een krimp van minder dan 0,1%. Dankzij deze stabiliteit komen er ook geen interne spanningen voor die de goede hechting aan de ondergrond negatief zouden kunnen beïnvloeden. Mataki Elastofol blijft ook soepel door de jaren heen en dit zelfs bij zeer extreme temperaturen. Dit betekent dat daken ook ’s winters zonder al te veel problemen afgedicht of gerepareerd kunnen worden. Het Zweeds Nationaal Onderzoeksinstituut heeft ook testen uitgevoerd om na te gaan hoe het materiaal zich op langere termijn zal gedragen. Diverse eigenschappen die van belang zijn voor een
lange levensduur werden daarom nagegaan met behulp van kunstmatige veroudering in ovens, die de natuurlijke veroudering vrij sterk benadert. Een aantal stalen werd ook intensief blootgesteld aan UVstralen, maar na afloop van al deze proeven bleken de materiaaleigenschappen quasi ongewijzigd te zijn gebleven. •••
Roof Belgium mei 2007
Er werd dankbaar gebruik gemaakt van het goede weer om buiten een praktijkdemonstratie te geven
Jan Wulleman
27
Rubber en butyl voor op daken en in gevels
Ecologisch verantwoord Met het oog op de steeds strenger wordende milieuwetgeving verklaart de fabrikant in elke fase van de ontwikkeling van deze dakbedekking rekening te hebben gehouden met de milieubelasting. Zo bevat het materiaal geen schadelijke stoffen zoals halogeenverbindingen (bijv. chloor), loodverbindingen, weekmakers of plastic coatings. Elastofol is een TPE-gemodificeerd membraan waarbij het productieproces zeer economisch is, zowel op het gebied van energieverbruik als op het vlak van benutting van grondstoffen. Deze grondstoffen bestaan bovendien uit restproducten van raffinaderijen die daardoor ook nog eens optimaal benut worden. Aangezien ook de recyclagemogelijkheden nog eens zeer goed zijn kan men volgens de producent dus gerust spreken van een ecologisch verantwoord product.
Vlamvrije plaatsing
Roof Belgium mei 2007
Het Mataki Elastofol systeem combineert de goede eigenschappen van synthetische dakbedekkingen met die van bitumineuze membranen. De dakbaan wordt mechanisch bevestigd, geplaatst in warme bitumen, koud verkleefd of losliggend
28
en geballast geplaatst. Sinds kort bestaat er ook een zelfklevende versie die voornamelijk in goten en voor de afwerking van dakdetails wordt toegepast. De overlapnaden worden met hete lucht dichtgelast zodat het gebruik van een open vlam op het dak vermeden wordt. Deze techniek is zeer eenvoudig en gebruiksvriendelijk, geeft een goede controle tijdens de uitvoering en is zelfs ook bij koud weer en mist mogelijk. Het lassen kan vanzelfsprekend gebeuren met alle bestaande hete lucht lasttoestellen, maar in nauwe samenwerking met Sievert werd er ook een nieuwe machine ontwikkeld met een bijzonder hoog rendement: dit laat toe naden te lassen aan een snelheid van 5 m per minuut in plaats van de gekende 3,5 m per minuut. De goede verouderingsbestendigheid van het product laat bovendien toe om ook na verloop van lange tijd nog met hete lucht lasapparaten nieuw materiaal op oud materiaal aan te brengen en zo probleemloos uitbreidingen of reparaties uit te voeren. Dankzij de goede weerstand van het product tegen de weersomstandigheden, wind, mechanische spanningen, beweging, UV-stralen en veroudering in het algemeen vereist de dakbedekking quasi geen onderhoud.
Ing. Frans Dutrieue, projectleider bij Warrington fire te Gent, kwam de aanwezigen inzicht verschaffen in de complexe materie van het brandgedrag bij platte daken
Fredrik Ahman, export manager Flat Roofing BU bij Trelleborg
Plaatsing door erkende dakdekkers De meeste lekkages en schadegevallen doen zich voor bij detailaansluitingen omdat het dakbedekkingsmateriaal niet compatibel is met de hulpstukken en accessoires zoals uitlopen, tapbuizen en binnen- en buitenhoeken. Wulva raadt daarom ook aan te werken met het uitgebreid gamma speciale Elastofol-accessoires dat beschikbaar is. Een kimfixatie is nodig bij geballaste en mechanisch bevestigde daken maar mag bij verkleefde daken achterwege worden gelaten. De nieuwe dakbedekking mag enkel geplaatst worden door erkende en gediplomeerde dakdekkers. Wulva staat zelf in voor deze opleidingen, ofwel in haar eigen gebouwen, ofwel – als steunend lid van BEVAD – ook in de faciliteiten van de VDAB op vraag van de klant. Enkel op daken geplaatst door deze erkende vakmensen mag men de speciale Mataki rooktest toepassen. Deze techniek werd ontwikkeld om de waterdichtheid van nieuw geplaatste of oude dakbedekkingen te controleren en maakt gebruik van een niet-giftige rook die onder de dakhuid wordt geblazen om zo eventuele lekken op te sporen.
Rubber en butyl voor op daken en in gevels
De firma Afast kwam haar bevestigers en schroefautomaten demonstreren.
Goedkeuringen Mataki Elastofol is voorzien van de CE markering die sinds begin dit jaar verplicht is voor alle dakrollen die in Europa op de markt worden gebracht. Vanaf juli 2007 is deze markering ook verplicht voor alle EPDM dakfolies en vanaf 1 januari 2008 zal dit verplicht worden voor alle waterkeringen in EPDM. De folie beschikt verder over de niet verplichte maar wel veel gevraagde ATG goedkeuring voor België en beantwoordt ook aan de brandveiligheidsnormen conform de Broof t1 en Broof t2.
Praktijkdemonstratie
Cladseal Het lezingenprogramma werd afgesloten met een tweede bijdrage van Jan Wulleman die dieper inging op het aanbod EPDM- en butylstroken dat Wulva verkoopt voor de aansluiting van ramen aan gevels en het verhinderen van opstijgend vocht. Vroeger waren de woningen heel open en was er behoorlijk wat tocht waardoor condensatieproblemen haast niet voorkwamen. Tegenwoordig wordt er meer en beter geïsoleerd en wordt er veel luchten winddichter gebouwd. Door een correcte plaatsing van rubberslabben kan men het probleem van koudebruggen weliswaar niet oplossen, maar men kan wel de inwendige condensatie in bouwmaterialen verhinderen. Rubber is daar volgens de heer Wulleman erg geschikt voor vanwege onder andere de grote rekbaarheid en dus scheurbestendigheid, de viscoelastische eigenschappen, het behoud van de
karakteristieken bij temperaturen van -30°C tot 100°C, de afwezigheid van weekmakers en de goede chemische bestendigheid. Met Cladseal is Wulva ervan overtuigd over het meest complete gamma stroken en slabben te beschikken voor dit soort toepassingen, gaande van standaard EPDM- en butylstroken over zelfklevende en gewapende EPDM-stroken tot lijmsystemen en aangepaste producten voor naadverbindingen. Dhr. Wulleman wees er ook nog op dat de ATG technische goedkeuringen voor daken weldra niet meer aanvaard zullen worden voor slabben, en hetzelfde gaat op voor de SECO goedkeuringen die soms ter plaatse gegeven worden. De proeven voor dakbedekking en stroken zijn dermate verschillend dat de vergelijking niet zomaar doorgetrokken kan worden.
Stijlvolle afronding Na afloop van de uiteenzettingen werd er nog tijd gemaakt voor een korte vragenronde waarna het tijd was voor het aperitief en een zeer verzorgde walking dinner waarbij nog rustig kon worden nagepraat over alles wat er werd getoond en besproken. ■
Roof Belgium mei 2007
Na de theoretische uiteenzetting werd dankbaar gebruik gemaakt van het goede weer om buiten een praktijkdemonstratie te geven over de verwerking van de dakfolie en de toepassing in diverse omstandigheden. Op het vlak van mechanische bevestiging kwam de firma Afast ook nog een bijkomende demonstratie geven met haar schroeven en schroefmachines om het verhaal compleet te maken. Na de koffiepauze was het de beurt aan ing. Frans Dutrieue, projectleider bij Warrington fire te Gent, om de aanwezigen andermaal inzicht trachten te verschaffen in de complexe materie van het brandgedrag
bij platte daken. Hoewel het een moeilijk en theoretisch onderwerp blijft, slaagde hij er toch in een duidelijk overzicht te geven van de huidige situatie en wees hij de aanwezigen er vooral op, op welke markeringen en vermeldingen op de producten ze moeten letten om gerust te zijn inzake het brandgedrag.
29
TW 5000 Sievert presenteert zijn verbeterde versie van de hetelucht lasautomaat! Voor gratis demonstratie of test, bel het nummer 0473 / 24 04 86 !
• Nieuw ontwerp! • Nieuwe en verbeterde functies! • Nieuwe materialen!
Sievert NV, Antwerpsesteenweg 59, B-2630 Aartselaar, Belgium Tel: +32 3 870 87 87, Fax: +32 3 870 88, E-mail:
[email protected], Internet: www.sievert.be
Een nieuwe soort rubber tegels voor loopstroken en bescherming van daken.
THE FASTENING CONNECTION
ZAHN ZKSK
Bevestigingsystemen
Loopstrook voor het onderhoud op platte en daken. Om de waterdichte laag van het dak te beschermen tegen slijtage en lekken. Steunkussen voor het spreiden van lasten op platte en daken. Om beschadiging te voorkomen bij de installatie van o.a. zonnepanelen, antennes, kranen, dakstellingen, enz. Bekleding van terrassen en balkons. Een uitstekend valdempend kussen - een veilig alternatief voor betontegels of ander hard materiaal.
Een product van: Afmetingen 500 x 500 x30 mm
Exclusief te verkrijgen bij:
!0¬¬¬+
APOK Kampenhout, Oudestraat 11 , 1910 Kampenhout Tel: 016/61 72 62 • Fax: 016/61 72 81 •
[email protected] • www.apok.be
De kracht van professioneel bevestigen, vertaald in kwaliteit
MAGE FASTENERS BV De Gouwe 30 8253 PA Dronten Telefoon: + 31 321 38 70 40 Fax: +31 321 38 70 49 www.magefasteners.nl
Zondag 26 augustus 2007 • Familiedag in Plopsaland te Adinkerken.
Word sponsor en kom gratis met je familie naar Plopsaland ! Thema en concept Het themaparkt Plopsaland De Panne is een uniek familiepark opgebouwd rond populaire tv-figuren waar niet sensatie, maar wel verwondering, fantasie, kindvriendelijkheid, veiligheid en shows centraal staan. Gloednieuwe shows van Kabouter Plop en zijn vrienden, Piet Piraat, Samson & Gert, K3, …
De Confederatie Bouw-Vlaamse Schrijnwerkers, de Confederatie Bouw – Vlaamse Schilders en de glazenmakersfederatie organiseren op vraag van de sponsors en hun leden opnieuw een gezellige en avontuurlijke familiedag in het themapark Plopsaland De Panne.
Wie wordt uitgenodigd? De bedrijven lid van de Vlaamse Schrijnwerkers, Vlaamse Schilders, glazenmakers, en aannemers van dakdichtingswerken in totaal 2.500 bedrijven. De bedrijfsleiders, kaderleden, arbeiders en hun familie (kinderen, grootouders) zijn van harte welkom. Nieuw dit jaar: onze leden kunnen hun personeelsfeest houden tijdens de familiedag.
Datum : Zondag 26 augustus 2007 Deze dag valt in het laatste weekend van de schoolvakantie, op maandag 27 augustus moeten de kinderen nog niet naar school. Wij bieden in de onmiddellijke omgeving hotelaccommodatie aan sterk verlaagde tarieven. Families die van ver komen, hebben dus geen reden om weg te blijven.
Dagindeling 09u00 – 10u30: Ontbijt in feestzaal de vergulde fazant met aanwezigheid van sponsors 10u30-18u00: Vrij parkbezoek met show 18u00: Feest op het dorpsplein met een halfuur durend optreden van Udo
Onze leden krijgen gratis toegang tot het themapark, alsook het ontbijt en het feest op het Dorpsplein. Tijdens het feest - alle andere parkbezoekers hebben het park verlaten – kunnen onze gasten genieten van diverse drank- en eetstandjes
Sponsoraanbod Hoofdsponsor Uw voordeel • Logovermelding op de uitnodiging (2.500 ex) én de bevestiging • Aanwezigheid tijdens het evenement met één of andere demonstratie (vraag de mogelijkheden) • Logovermelding in eigen vakblad “De Vlaamse Schrijnwerker” en “De Vlaamse Schilder” en “Roof Belgium” bij verslag achteraf (3 à 4 pagina’s met foto’s in augustusnummer) • Visuele aanwezigheid tijdens de barbecue met pancarde, spandoek (veel is mogelijk – contacteer ons) • Meegeven van bedrijfsinfo of gadget aan deelnemers bij afscheid – wordt verzameld in een handig zakje • Huldiging van de sponsors tijdens de barbecue • 4 personen eten gratis mee • Uw voordeelprijs: 2.500 €
Organisatie Confederatie Bouw – Vlaamse Schrijnwerkers vzw Confederatie Bouw – Vlaamse Schilders vzw Confederatie Bouw – Aannemers van Glaswerken vzw BEVAD vzw Lombardstraat 34-42, 1000 Brussel Contactpersoon: Caufriez Steve Sponsorverantwoordelijke Tel.: 02/545 57 25 fax: 02/545.58.59
[email protected]
31
Bedrijven en producten
Soprema blijft uitbreiden en innoveren Waterdichtingsspecialist Soprema – met o.a. een productielocatie in Grobbendonk – blijft verder bouwen aan haar internationale activiteiten en is sinds kort ook met een eigen fabriek actief op de Duitse markt dankzij de recente overname van Klewa. Maar ook op het vlak van productontwikkeling zit men niet stil. Als topproduct en voorschrijfmembraan bij uitstek wordt de nieuwe toplaag “Sopralene Optima” voorgesteld, maar ook op het gebied van zelfklevende membranen valt er heel wat nieuws te ontdekken.
Vorig jaar pakte Soprema uit met een compleet nieuwe en uiterst volledige architectenmap die ondertussen een waar referentiewerk is geworden voor elke ontwerper. Naast bedrijfs- en productinformatie bevat deze map ook nog heel wat praktische en algemene inlichtingen zoals het nut en de voordelen van elastomeerbitumen, een overzicht
32
van de diverse isolatiesoorten en een vergelijkende tabel met diktes en toepassingsmogelijkheden, informatie over de brandnormen, de binnenklimaatklassen, het milieu, het hoe en waarom van hechtvernis en dampschermen en ga zo maar door. Er werd heel wat tijd, geld en energie gestoken in de samenstelling en de productie van de map, waarvan nu, een jaar later, de resultaten zichtbaar worden.
Sopralene Optima
Binnen afzienbare tijd zullen de productfiches in de map weer moeten worden aangevuld of vernieuwd, want Soprema blijft nieuwe oplossingen en producten bedenken en kiest voor de innovatieve aanpak. Eén van de recente resultaten daarvan was de ontwikkeling van de toplaag Sopralene Optima die door de fabrikant naar voren wordt geschoven als de nieuwe voorschrijfrol bij uitstek.
De laatste jaren deed Soprema dan ook enorm veel research naar de duurzaamheid van zijn producten. Sopralene Optima is het resultaat van dit jarenlang onderzoek naar de beste samenstelling en de juiste verhouding van de grondstoffen. Met deze nieuwe dakbaan brengt Soprema een hoogtechnologische en duurzame dakafdichting op de markt. Sopralene Optima onder-
De Soprema-dakmembranen werden ontworpen om aan elke architecturale vereiste te voldoen: platte daken, sterk hellende daken en zelfs koepelvormige daken, tuindaken, terrassen, dakparkings,... Ongeacht het project wil Soprema betrouwbare technische oplossingen aanbieden die samengaan met de esthetische vereisten van de architect.
Bedrijven en producten
scheidt zich van andere SBS gemodificeerde dakmembranen door de keuze van geselecteerde elastomeren en speciale bitumenmengsels, zijn zeer hoge kleefkracht en zijn weerstand tegen extreme temperaturen (tot –30°C), wat vrij uniek is . Bovendien vertoont dit membraan een zeer traag verouderingsbeeld wat maakt dat de te verwachten levensduur van dit product aanzienlijk wordt verlengd tot wel 30 jaar. De bijzonder sterke composietinlage staat dan weer garant voor een zeer sterk en krimpvrij membraan. De bijzondere mengeling van gekleurde ceramische granulaatkorrels geeft het membraan een extra uitstraling en een apart esthetisch uitzicht. Sopralene Optima is verder gemakkelijk te verwerken, zowel in de zomer als in de winter. Het membraan beschikt over een BUtgb-certificaat (ATG-nummer 1557) en kan ingezet worden in de systemen die volgens de norm NBN ENV 13501 voldoen aan de classificatie Broof (t1).
Verdere eigenschappen Sopralene Optima 4 GF C3 FR is een 4 mm dik brandveilig (FR) dakdichtingsmembraan, bestaande uit een veerkrachtig elastomeerbitumen met een ultra sterke composiet-polyesterinlage. Dankzij de modificatie van speciaal bitumen met geselecteerde SBS polymeren heeft het membraan dus een bijzonder hoge graad van elasticiteit die ook in de tijd langer behouden blijft. De sterke composiet-polyesterwapening van 250 g/m² (C3) zorgt voor een hoge dimensionele stabiliteit en een heel goede mechanische weerstand. Het polypropyleenweefsel op de vrije boord laat verder een snelle en optimale lasverbinding toe. Daken met
Sopralene Optima hebben een mooi uitzicht en zijn zeer goed bestand tegen UV-stralen dankzij de optimale hechting van de granulaatkorrels (G). Hierdoor blijft het elastomeerbitumen langer soepel en wordt de levensduur aanzienlijk verlengd.
Hoe verwerken? Het nieuwe membraan wordt gebruikt als éénlaagse afdichting of als toplaag bij een meerlaags dakdichtingssysteem en wordt meestal geplaatst volgens de vlamlasmethode. Voor een optimale hechting mogen zowel de primers Elastocol 500, als Aquadere (solventvrij) of Sopradere worden gebruikt. Het gebruik van een hoogwaardige elastomeerprimer Elastocol 500 biedt echter een extra verhoogde kleefkracht. Door de sterke kleefkracht is Sopralene Optima sneller en gemakkelijker te plaatsen, zelfs bij lagere of hogere temperaturen.
Zelfklevende membranen Naast het verder ontwikkelen en verfijnen van zijn traditioneel gamma bitumineuze dakdichtingsmembranen is en blijft Soprema ook specialist in het vervaardigen van zelfklevende bitumineuze membranen. Zowel wat betreft dampschermen (tot binnenklimaatklasse E4), als onderlagen (partieel of volledig gekleefd) en als toplaag. Het gebruik van zelfklevende membranen zit dan ook in de lift en wordt steeds meer toegepast door de dakdekker maar eveneens voorgeschreven door de architect. Het sterke punt van de zelklevende bitumineuze membranen zit hem juist in het vermijden van het brandgevaar. Ook de brandweer en de verzekeringsmaatschappijen zijn vragende partij naar dergelijke vlamvrije uitvoeringen. Het gebruik van een zelfklevend membraan biedt volgens Soprema dan ook vele voordelen:
Roof Belgium mei 2007
Ondertussen werden er al enkele fraaie referentiewerken afgedicht met de nieuwe Sopralene Optima zoals de IPSO-fabriek te Wevelgem (2.000 m²) de KOLVA-school te Aalst (1.800 m²), de basisschool te Kruishoutem (500 m²), een magazijn te Bree in houtskeletbouw van Bokken (900 m²) en het KA Sporthumaniora te Hasselt (1.500 m²). Voor elke verkochte m² Sopralene Optima stort Soprema trouwens 0,05 € door
aan het Kinder-revalidatiecentrum uit Gent. Het UZ Gent werkt namelijk samen met het Boudewijn Seapark aan een bijzonder revalidatieproject voor jonge patiëntjes van 0 tot 16 jaar met acute locomotorische en/of neurologische aandoeningen zoals hersenletsels, amputaties, brandwonden, spier- en gewrichtsaandoeningen, tumoren, enz.
33
Het meest gespecialiseerde bedrijf in het zuigen en blazen van dakgrind
• • • • • •
Zoekt u een vakman?
Zuigen en blazen van ballastgrind tot op grote hoogte • Blazen van grind 16/32 Efficiënte en verantwoorde afvoer van grind tot een korrelgrootte van 30/60 Het verwerken van andere droge stoffen, zoals zand, daktuinsubstraat en kleikorrels Op maat uitgevoerde speciale projecten Eigen transport tot 23Ton (ideaal voor kleine werven in stedelijk gebied) Voor de uit te voeren werkzaamheden speciaal ontworpen zuig- en blaaswagens
Peter Coolkens • tel/ fax: 03 315 19 03 • gsm: 0494 30 46 83 • e-mail:
[email protected]
®%&4$)"$)51-"45*$4 WBOBMMFCPVXNBSLUFOUIVJT¯ GddÒc\ÄZeYbÄhZXjg^iVcKZajmLVcY"Zc9V`eaViZc @dZeZahAddY@deZgZcO^c`eaViZc!Wj^oZcZc\diZc >hdaVi^ZbViZg^VaZci]Zgb^hX]ZcV`dZhi^hX]9ZXZj" c^cX`EK8eaVcX]ZiiZcZcegdÒZaZcZcodkZZabZZg½ 4>C;DGB::GC66GDCO:ADE:C9:68I>:H>HDA6I>::CGDD;>C<3 )*&")*)6cilZgehZhiZZclZ\&%+-7".%)&
Omdat vakmanschap belangrijk is!
7411_proDB_AD_A4_NL.indd 1
4UBUJPOTTUSBBU (BWFSF 5FM 'BY
[email protected] www.isorex.com
B R A N D V E I L I G E 20/02/07 I S O L AT IE 12:49:59
%&3#*(6.¡
Bedrijven en producten
• Brandgevaar wordt uitgesloten: er is geen enkel vlamcontact meer met de onderliggende isolatie of met de ondergrond. • Een snelle en eenvoudige plaatsing: de zelfklevende membranen zijn voorzien van een gemakkelijk te verwijderen afstripfolie bij het plaatsen van het membraan. Ook de kopse naden worden zelfklevend afgedicht. • Optimale hechting aan de ondergrond: bij de windkistproef werd 8500 Pa behaald op Powerdeck F met Soprastick SI (dampdrukver-
delende onderlaag). Bij het vlamlassen van de toplaag worden de zelfklevende stroken van de onderlaag extra geactiveerd, waardoor een optimale hechting wordt bekomen. Bij deze toepassing is er geen vlamcontact met de isolatieplaat en blijft deze volledig intact. Het Soprema-gamma zelfklevende producten bevat de dampschermen Sopravap Stick C15 (met een composiet inlage – 1,5 mm dik), Sopravap Stick A15 (met alu complex inlage – 1,5 mm dik) en Sopravap
Stick Alu TS (met alu complex inlage – 2,7 mm dik). Als onderlaag heeft men Soprastick C30 (volledig zelfklevende lasnaad - 3 mm dik), Soprastick SI (dampdrukverdelend, dubbele lasnaad = deels zelfklevend, deels lasbaar – 2,5 mm dik) en Soprafix Stick (dubbele lasnaad = deels zelfklevend, deels lasbaar – 2,5 mm dik). De Soprafix Stick is enkel zelfklevend op de lasnaad. Als toplaag tenslotte beschikt men over Sopralene Stick C40 (4 mm dik) en Sopralene Venti Stick C40 (dampdrukverdelend – 4 mm dik). ■
Sopralene Optima Dé hoogtechnologische en duurzame dakafdichting
Bouwelven 5 B-2280 Grobbendonk T: +32 (0)14 23 07 07 F: +32 (0)14 23 07 77
Driemasterstraat 68 B-9000 Gent T: +32 (0)9 257 57 70 F: +32 (0)9 257 57 77
Krijtersveld 5 B-2160 Wommelgem T: +32 (0)3 354 36 66 F: +32 (0)3 354 36 54
Daelemveld 1408 B-3540 Herk-de-Stad T: +32 (0)13 32 67 73 F: +32 (0)13 55 39 70
[email protected] - www.soprema.be
35
Opmerkelijke architectuurwedstrijd komt tot besluit
4 Eternit laureaten weldra op expeditie 1) COLD: Pieter Mouton
Op 15 december 2006 lanceerde Eternit de architectuurwedstrijd “4 Elements- Eternit on Expedition”. Bij deze originele wedstrijd werden alle architecten opgeroepen een conceptwoning te bedenken - met de Eternitleien als bouwmateriaal - die bescherming biedt tegen één of meerdere van de 4 extreme natuurelementen: hitte, regen, wind of koude. Deze oproep viel blijkbaar niet in dovemansoren want in totaal registreerden meer dan 340 creatieve architecten zich op de wedstrijdsite www.4elements.be, wat resulteerde in 110 ingezonden ontwerpen. Ontdek samen met ons de conceptwoningen die weldra ook in het echt de extreme hitte, regen, wind of koude gaan trotseren wanneer de vier laureaten vertrekken naar enkele onherbergzame gebieden.
Roof Belgium mei 2007
– Londen – UK). De officiële prijsuitreiking vond plaats op 20 april, waar de vier winnende conceptwoningen bekend werden gemaakt.
36
Op 29 maart 2007 werd voor elk natuurelement één inzending tot winnend ontwerp gekroond door een professionele jury bestaande uit 6 vooraanstaande architecten: Jo Crepain (Bureau Crepain – Binst – Antwerpen), Didier Oosterbosch (Bureau Assar – Brussel), Hubert Sauvage (Temploux), Eric Selis (Architecten Zonder Grenzen – België), Jenny Anderson ( Architecten Zonder Grenzen – Zweden) en Stephen Bates (Bureau Sergison – Bates
Hun respectievelijke bedenkers mogen een team van vier personen samenstellen om met hen het ontwerp effectief te gaan opbouwen op een extreme locatie (afhankelijk van het gekozen natuurelement) en er daarna 3 dagen in te wonen. De beslissing om de definitieve winnaar aan te duiden was voor alle categorieën zeer moeilijk, aldus de jury. Zowel voor koude, hitte, wind als regen, bleven er op het einde telkens een 4- à 5-tal ontwerpen op de beslissingtafel liggen, die zowel visueel als technisch heel sterk waren. Maar na lang en rijp beraad kroonde de jury de conceptwoningen van volgende architecten tot winnende ontwerpen:
Pieter Mouton (1985, Roeselare) is student, voorlaatste jaar burgerlijkingenieur architect aan het RUG in Gent. Daar liet professor Dirk De Meyer zijn studenten voor hun eindejaarswerk de keuze tussen een renovatieproject voor het Kaaitheater in Brussel enerzijds en de “4 Elements” wedstrijd van Eternit anderzijds. Samen met zijn medestudent Karel Verstraeten koos Pieter voor “4 Elements”-wedstrijd, meer bepaald voor de categorie “Cold”. Pieter en Karel gebruikten het concept van een iglo als inspiratie. De iglo wordt gebouwd met ecologische isolatieblokken, die, spiraalsgewijs op elkaar geplaatst, leiden tot een bolvormig geheel. Door dit geheel af te dekken met een Eternitlei wordt het beschermd tegen sneeuw, regen en wind en krijgt het een mooi geschubd oppervlaktebeeld.
Opmerkelijke architectuurwedstrijd komt tot besluit
2) HEAT: Yo Quisquater
3) WIND: Dieter Blok
Yo Quisquater (1961, Architectenbureau Quisquater, Dendermonde) hoorde van “4 Elements” van Eternit tijdens een bijeenkomst van architecten. Hij was zelf onmiddellijk geïntrigeerd door de wedstrijd en toen zijn dochter, studente architectuur aan de RUG, hem ook aanspoorde om effectief deel te nemen, liet hij zijn creativiteit de vrije loop.
4) RAIN: Benoît Georges Benoit Georges is vennoot bij het bureau “Georges & Theis Architectes Associés “ met een kantoor in Bastenaken en een kantoor in Wiltz (Groothertogdom Luxemburg). Het bureau heeft een ruime ervaring in het bouwen van scholen, culturele centra, ziekenhuizen, jeugdherbergen…. en kan zich eveneens beroepen op zeer veel ervaring op het gebied van ecobiologische woningen en vernieuwbare energieën. Samen met drie van zijn partners werd Benoit Georges bekoord door de originaliteit van de wedstrijd en het innovatieve karakter om een object te creëren dat moest weerstaan aan extreme omstandigheden.
De schorpioen vormt het uitgangspunt van dit ontwerp. De woning werd ontworpen op palen. Hierdoor kan men overdag onder de woning schuilen tegen de hitte. ’s Avonds kan men een verdieping hoger onder het dak slapen, wat dan weer bescherming biedt tegen dieren. Door deze indeling in twee ruimtes biedt dit project een redelijk klassieke oplossing voor extreme warmte, maar met een originele uitwerking.
Dieter Blok (1975, Architectenbureau Dieter Blok, Amsterdam) werkte samen met Robert van Kats (Bureau Van Kats Architecten) dit project uit. Het uitgangspunt van de wedstrijd, om onder extreme omstandigheden de grenzen en mogelijkheden van een bouwmateriaal te verkennen, sprak tot hun verbeelding. De shelter bestaat uit een halve bol waaruit een cirkelvormige hap genomen is die als windvrije ruimte fungeert. Deze halve bol is opgebouwd uit een houten onderconstructie, bekleed met een dubbele leiendekking. De muur van gestapelde Eternitleien neemt overdag hitte op om die ’s nachts langzaamaan weer af te staan. De koepelconstructie werkt dus als een uitstekende klimaatgevel.
De vorm van zijn conceptwoning op palen, suggereert niet enkel een bescherming tegen hevige regenval, maar doordat het project boven de grond verheven is, biedt het eveneens een oplossing voor de gevolgen van de regen, zoals overstroming, riviervorming of moerassen. Daarenboven zorgde Benoit Georges ervoor dat de vorm van de woning zich perfect zal integreren in het bergachting landschap waarin het project gebouwd zal worden. ■
Roof Belgium mei 2007
De wedstrijd werd georganiseerd door het communicatiebureau Whatif, dat zowel het concept als de uitvoering ervan in handen zal nemen. 4 Elements werkt ook samen met Architecten Zonder Grenzen vzw en tot eind 2008 doet Eternit een storting ten voordele van Architecten Zonder Grenzen voor alle daken die met leien bekleed werden en waarvan de leien door een architect werden voorgeschreven. De opbouw van de winnende conceptwoningen op de vier extreme locaties is voorzien in de tweede helft van 2007 en de eerste helft van 2008.
37
Nieuws
Xire van Isobouw wint publieksprijs ‘Beste Bouwinnovatie 2007’ Tijdens de Nederlandse Internationale BouwBeurs te Utrecht is het brandveilig EPS Xire van fabrikant Isobouw uitgeroepen tot winnaar van de ‘Beste Bouwinnovatie 2007’. Het publiek - bestaande uit meer dan 100.000 bouwprofessionals - kon stemmen op de deelnemers aan de Innovatieroute. Xire is volgens Isobouw werkelijk een innovatie van wereldformaat, vandaar dat er ondertussen al 3 wereldwijde patenten werden verkregen. Xire is het eerste isolatiemateriaal voor platte daken dat voldoet aan alle eisen: het is onbrandbaar, veilig voor de gezondheid, drukvast, vochtongevoelig, snel verwerkbaar en milieuvriendelijk. Naast Xire, is ook de vierde generatie funderingsbekisting goed ontvangen. Dit 3delige systeem krijgt met PS (polystyreen) versterkte zijwanden en is daarmee geschikt voor paalfunderingbekistingen met afmetingen tot 700 x 700 mm. Bijzonder hieraan is dat zelfs bij dergelijke grote afmetingen geen onderbalken of zandaanvullingen nodig zijn. Ook zitten in de nieuwe kist een aantal praktische innovaties, die de verwerking vereenvoudigen en versnellen bij hoeken en t-splitsingen. De ‘Beste Bouwinnovatie 2007’ is voor IsoBouw een kroon op het werk en sluit naadloos aan bij de slogan ‘innovatie in isolatie’ die al jaren wordt gevoerd. De op Xire gebaseerde plat dak isolatie en de vierde generatie funderingsbekisting zullen in het derde kwartaal van 2007 op de markt komen. vlnr. Peter Rensen (Hoofd productontwikkeling IsoBouw), Will Kemperman (Algemeen directeur IsoBouw), Jacco Dwars (Account manager SDU) en Marco Buijk (Application manager IsoBouw) (Fotograaf: Karl Flieger)
VELUX® introduceert DUO: verduisterings- en vouwgordijn in één Als eerste in de sector brengt VELUX®, gespecialiseerd in dakvensters en toebehoren, een vernieuwende oplossing op de markt die zowel het invallend licht kan temperen als een ruimte verduisteren. DUO, een combinatie van vouw- en verduisteringsgordijn in één, creëert namelijk in een handomdraai overal in huis het ideale klimaat. Deze combinatie van een blauw verduisteringsgordijn met een wit vouwgordijn zorgt immers voor een perfecte lichtbeheersing, op elk moment van de dag. Zo kan men het vouwgordijn in om het even welke stand zetten om het inkomend licht te verzachten, zonder het echt tegen te houden, wat ideaal is voor een subtiel lichteffect in kamers met veel zonlicht. Anderzijds maakt men in één klik de ruimte volledig duister wat dan weer zeer interessant is voor slaapkamer of kinderkamer, maar even handig in een loft, studio of zitruimte bijvoorbeeld. Bovendien heeft het verduisteringsgordijn een sterk reflecterende coating die voor energiebesparing zorgt in de winter – 80% van de warmte.
Roof Belgium mei 2007
Nelskamp ziet het groot
38
Grootformaat keramische dakpannen hebben de toekomst volgens pannenspecialist Nelskamp, simpelweg omdat deze als enige kunnen concurreren met de betondakpannen. Niet alleen de aanschaf, maar ook de verwerking is bepalend. De totaalprijs zorgt er immers voor dat een project haalbaar is of niet. In dat opzicht pakte Nelskamp geruime tijd geleden al uit met de grootformaat pan DS-5. De dakdekkers zijn over het algemeen zeer traditiegetrouw, maar stilaan begint men het voordeel van deze pannen toch in te zien en blijkt de grootformaatpan aan haar definitieve doorbraak te zijn begonnen. De Nibra grootformaat keramische dakpan model "DS-5" is de allergrootste dakpan waarbij nog slechts 5,7 dakpannen per m2 benodigd zijn. De markt vraagt volgens Nelskamp wel degelijk naar een keramisch product maar baseert de investering op de betondakpannen. Hiervoor biedt de "DS-5" soelaas, want naast een aantrekkelijke aanschafprijs komt de verwerkingprijs overeen met de verwerkingkosten per m2 van de betondakpannen. Compleet gelegd in het werk is de "DS-5" daarom volgens de fabrikant niet alleen het beste maar vooral ook het goedkoopste alternatief voor de betondakpannen. De DS 5 is 595 mm lang, 377 mm breed en weegt ca. 6 kg per stuk.
Agenda ARCHITECT@WORK 2007 gaat door op donderdag 10 en vrijdag 11 mei 2007 in Kortrijk Xpo. Info: tel: +32(0)56-24 11 56, www.architectatwork.be. De Dag van de dakdekker wordt georganiseerd op 1 juni 2007 door de Confederatie Dak Limburg in de gebouwen van Syntra aan Kerkstraat 1 te Genk. Voor meer info: Caroline Hoydonckx, tel. 011/269540, fax 011/222938, limburg@ confederatiebouw.be, www. confederatiebouw.be/limburg. De Nationale Dakendag gaat door op 6 november 2007 in de jaarbeurs te Utrecht. Voor meer info: BDA Dakadvies BV, www.dakendag.nl. ANNULATIE Toitdak 2007. De eerste grote full-service dakbeurs die gepland was op 7 en 8 november 2007 in de Brabanthal te Leuven wordt ook dit jaar geannuleerd wegens gebrek aan interesse. Dach und Wand 2008 vindt plaats van 5 t.e.m. 8 maart 2008 in de Neuer Messe te Stuttgart (D) en wordt samen georganiseerd met Holzbau und Ausbau. Voor meer info: http:// www.dachwand-online.de
UIT
STUK
Geprefabriceerd in het atelier... waterdichte dakbekleding in rubber PRELASTI is een high-tech rubber, dat het ideale materiaal vormt voor de waterdichtheid. � PRELASTI is : – volledig waterdicht : het is echt rubber ! – elastisch : het rekt zich meer dan 400% uit en past zich aan alle vormen aan. – duurzaam : een bijzondere weerstand tegen zonnenstralen en temperatuurschommelingen, geschat op tientallen jaren.
Er bestaat tevens een speciale kwaliteit voor vijvers, viskwekerijen en alle soorten waterbekkens, uitgevoerd volgens hetzelfde principe van de prefabrikatie op maat. UW AGENT VOOR BELGIË : UNIVEX
� PRELASTI laat zich gemakkelijk plaatsen dank zij de prefabrikatie op maat.
J. de Dixmudestraat 51 1560 Hoeilaart Tel. (02) 657 14 29 Fax (02) 657 54 82
Dit systeem laat toe een waterdicht membraan in het atelier vooraf op maat te vervaardigen en op het dak te ontvouwen in één handeling... in enkele uren.
www.prelasti.com
En dit in alle weersomstandigheden. � Geen brandgevaar bij de plaatsing : – Geen “vlammenwerper” nodig, PRELASTI plaatst men eenvoudig... koud.