Special issue
ARNHEM | 14/15 April
“Business Angel Investing: Entrepreneurial Capital for the 21st century”
deal pile
deal list
software for the way angels work Angelsoft LLC 30 East 23rd Street, 8th floor New York, NY 10010 USA
Phone: +00 1 212.228.8770
[email protected] www.angelsoft.net
Equity finance for early stage high growth businesses
www.glegrowthcapital.co.uk
matchme 3
Foreword Business Angel Investing: Entrepreneurial Capital for the 21st century A stimulating title and one under which the 8th Annual EBAN congress is organized this year. Convening in Arnhem on the 14th and 15 of April a concert of representatives will come from the four corners of Europe and beyond, each connected to the field of informal investment. Together with the delegates, a select number of renowned experts will meet in plenary and breakout sessions designed to share knowledge and promote cross border cooperation. Informal investment has a place in the plethora of risk finance possibilities offered by banks and investment companies in the Netherlands and wider afield. The era when it was seen as the poor relation is over, profitable exits changing attitudes.
matchme MatchMe is a publication of NeBiB, P.O. Box 154, 3620 AD, Breukelen, The Netherlands, and is distributed to the members of NOVU, New Venture, EBAN and NeBiB, inter alia. This special edition is set around the EBAN congress in Arnhem on the 14 and 15 April 2008.
Entrepreneurship is one of the most powerful drivers for Europe’s economies. Starting entrepreneurs, especially those with innovative new products and services, add an important dynamic to the national product. Business angels have an important role in ameliorating the chances of success for these pioneers, bringing not only money but knowledge, experience and a good dose of realism that steers the path to growth. After the last EBAN congress in Lisbon, a decision was taken to locate the following instance of this prestigious event in the Netherlands. To this end, NeBiB and Oost NV, as well as the Brussels based secretariat of EBAN, are happy to host you in Arnhem. We wish you a successful, innovative, thought-provoking and enjoyable congress.
www.eban.org (how to become a member) Registrations for Congress: www.ebancongress2008.com Editors Stephanie Floor-Glaasker, Claire Munck, Ben Lacor en Paul Janmaat Keith Wallace (English) Art Director Erik Treure Cover photo Sietinga Photography Arnhem Marketing/sales Nebib, P.O. Box 154, 3620 AD Breukelen, The Netherlands To Order:
[email protected] Printer Geers-offset, Gent
Stephanie Floor-Glaasker
Paul Janmaat
4 matchme
5IF3FBEZGPS&RVJUZ1SPKFDU 5
IF3FBEZGPS&RVJUZ1SPKFDUXBTMBVODIFEJO 0DUPCFSUPJEFOUJGZBOEBEESFTTUIFLFZ JTTVFTJNQFEJOHCVTJOFTTBOHFMBDUJWJUZBDSPTT UIF&VSPQFBOCVTJOFTTDPNNVOJUZ"MUIPVHIJUJT EJöDVMUUPDPMMFDUBDDVSBUFEBUBBCPVUUIFJOGPSNBM WFOUVSFDBQJUBMNBSLFU JUJTDMFBSUIBU&VSPQFMBHT CFIJOEUIF64DPOTJEFSBCMZJOUIJTBSFB*OUIF6, BMPOF JUJTFTUJNBUFEUIBUJOGPSNBMJOWFTUPSTDVSSFOUMZ POMZTBUJTGZBSPVOEPGUIFQPUFOUJBMEFNBOE "DSPTT&VSPQFHFOFSBMMZ IPXFWFS FOUSFQSFOFVSJBM BDUJWJUZJTPOUIFJODSFBTF 5IJTUXPZFBSQSPKFDU MBSHFMZGVOEFECZUIF&VSPQFBO $PNNJTTJPOT-FPOBSEPEB7JODJQSPHSBNNF BJNT UPEFWFMPQBOEUFTUUXPUSBJOJOHDVSSJDVMB5IFmSTU JTUBSHFUFEBUCVTJOFTTBOHFMTJOPSEFSUPJNQSPWF UIFDBQBDJUZPGJOGPSNBMJOWFTUPST5IFTFDPOEXJMMCF BJNFEBUQSFQBSJOHFOUSFQSFOFVSTUPQSFTFOUUIFJS CVTJOFTTPQQPSUVOJUZUPUIPTFCVTJOFTTBOHFMT-FE CZ6,CBTFE'JOBODF4PVUI&BTU 3FBEZGPS&RVJUZ CSJOHTUPHFUIFSQBSUOFSTJOWPMWFEJOCVTJOFTTBOHFM BDUJWJUZGSPN#FMHJVN .BMUB 4QBJO *UBMZ (FSNBOZ 4XFEFOBOEUIF/FUIFSMBOET 0WFSUIFDPVSTFPGUIFQSPKFDUUIFQBSUOFSTXJMMTIBSF CFTUQSBDUJDFBOEDPNQBSFUIFUPPMTBOENFDIBOJTNT
JOQMBDFUISPVHIPVUUIFEJõFSFOUSFHJPOTJOPSEFS UPEFWFMPQBUSBJOJOHDVSSJDVMVNUIBUXJMMGVSUIFS EFWFMPQCPUIUIFRVBMJUZBOERVBOUJUZPGCVTJOFTT BOHFMEFBMT UIVTCFOFmUUJOHJOWFTUPST DPNQBOJFT BOECVTJOFTTBOHFMOFUXPSLNBOBHFST 5IFDVSSJDVMBXJMMCFEFWFMPQFEUPCFJOEFQFOEFOU PGUIFNFUIPEPGEFMJWFSZPGUIFUSBJOJOH'PMMPXJOH DPNQMFUJPOPGUIFQSPKFDUJUJTJOUFOEFEUIBUNVMUJQMF USBJOJOHQSPEVDUTXJMMCFEFWFMPQFEJOWBSJPVT DPVOUSJFT CPUICZUIF1SPKFDU1BSUOFSTBOEPUIFST 5IFTFXJMMCFJOBWBSJFUZPGGPSNBUT GPSFYBNQMF DMBTTSPPN FMFBSOJOHFUD 'PSGVSUIFSJOGPSNBUJPOQMFBTFDPOUBDU UIF1SPKFDU.BOBHFS 1BVM%FMBIVOUZ 'JOBODF4PVUI&BTU 3JWFSTJEF)PVTF .FBEPXT#VTJOFTT1BSL 4UBUJPO"QQSPBDI #MBDLXBUFS $BNCFSMFZ 4VSSFZ(6"# &QBVMEFMBIVOUZ!mOBODFTPVUIFBTUDPN 5 ' 8XXXFCBOPSHSFBEZ@GPS@FRVJUZQIQ
matchme 5
The Power of EBAN Dear colleagues, It is a pleasure to open this special issue of the Match me magazine, dedicated to EBAN’s 8th annual Congress to be held in the beautiful city of Arnhem. EBAN has supported actively angel activities of business angels and business angel networks since 1999 at the level of European authorities, and has witnessed with pleasure the evolution and growth of the angel market in Europe and in the number of business angel networks. An estimated 75.000 angels are operating in Europe, providing some 3 billion euros in finance to innovative unquoted young start-ups. 250 networks are operating across Europe as we speak! In fact, EBAN has followed this market growth, trebling the number of its members in the last 4 years, and establishing itself as the sole European platform of representation for business angels and the early stage investment market. The membership of the Association has grown progressively in size reaching 70 members today, representing an increase of more than 25% from last year. We strongly believe in the need to raise awareness of the economic benefits of stimulating angel participation in the market, and our annual Congress is one of the tools used to that effect. By financing early stage innovative start-ups, angels are key drivers of regional economic growth, employment, and at the root of the creation and internationalisation of gazelles. EBAN is active in identifying and spreading good practices in fiscal and legal support for business angel activities, cross-border investment, sector-specific angel networking activities, capacity building, and in general professionalization of the angel industry. The POWER of EBAN has been to support the diffusion of the business angel concept including to the European Commission and supporting the advocacy work at national levels, promote the concept of capacity building for investors and entrepreneurs, and recently succeeding in having the European Investment Fund be a potential partner for angel-led coinvestment fund. The Power of EBAN is to give a voice to the angel market. We hope that you will enjoy this conference and the Grand Dinner organised on the night of April 14th to celebrate outstanding achievements across Europe of the movers and shakers of this market. I would like to thank on behalf of our Board Technopartner and the Ministry of Economic Affairs, NeBib, OOST NV and Masters of the Future for their support in organising this event, as well as the other key sponsors which will contribute to making this event a great success. My thanks to EBAN’s General Manager Claire Munck, and Alberica Marzotto, for their efforts in staging this event. Looking forward to seeing many of you at the event, Sincerely,
www.eban.org
Anthony Clarke, President of EBAN
Early stage investors for high growth businesses
The EASY project EASY is a new initiative promoting cross-border investment opportunities and deals for early stage investors and high growth businesses seeking risk capital. The initiative led by Greater London Enterprise, with 17 partners from 11 different European countries, is promoted by DG Enterprise and Industry and framed within the Pro INNO actions.
The Milan cross-border event held in early February saw the participation of over 150 angel and venture capital investors, leading to more than 90 expression of interests from the investors towards the 22 companies presented. Upcoming events will be held in Barcelona (April 21st – 22nd) and London (June 26th – 27th).
EASY offers investors and entrepreneurs: • A new international investment toolkit including information on investment readiness, evaluation, due diligence and a high quality standards framework for investors operating across borders and in syndication.
A tax summit will be held in Ljubljana on May 19th covering issues relatively to an effective tax and regulatory framework, as crucial for the efficient working of the early stage investment market. It will coincide with the Slovenia’s Presidency of the EU.
• A new web-platform for deal tracking post events. Through the site investors are able to track the progress of the deals, share information on due diligence, view investor interest and put questions to the entrepreneurs.
“EASY offers a new dynamic framework to highlight the benefits of cross-border investing, enabling early stage investors and internationally focused businesses to come together and ensure an increased flow of risk capital across Europe”
• A platform to promote best practices among Member States on issues of tax and other major policies to stimulate the early stage investment market.
Anthony Clarke, President of EBAN
• A rolling programme of cross-border events taking place in different European countries. Three EASY investment events have been so far organised in Helsinki, Lisbon and Milan with the participation of more than 60 companies and 400 early stage investors coming from all across Europe.
For further information, please contact the Project Manager Ms Angela Pugh, GLE Growth Capital, T: (+44) (0) 207 089 2337, E-mail:
[email protected] EASY website: www.earlystageinvestors.org
Holland Innovation 2008 Waar: 8 oktober 2008 | Jaarbeurs Utrecht Voor wie: Nieuwe ondernemers, (product) ontwikkelaars en investeerders. Wat: Voornaamste elementen van de beurs zijn: de informatiebeurs met stands van ondernemers en participanten, 21 workshops, pitches, 1 op 1 gesprekken met experts en investeerders, plenaire kick-off en afsluiting met bijzondere gasten, en de Herman Wijffels Innovatieprijs. Initiatief: Gemeente Utrecht, Provincie Utrecht, Taskforce Innovatie Regio Utrecht en Rabobank Nederland. Organisatie: Double2 BV, NeBIB en Nederlandse Orde van Uitvinders (NOVU). Info & aanmelding: www.hollandinnovation.nl
matchme 7
Focus on BrainsToVentures AG (b-to-v) A vibrant network of investment intelligence St.Gallen, 18.02.2008 – Every week at
b-to-v starts with Monday morning’s dealmeeting: the entire b-to-v team convenes to discuss its newest projects, deals and the happenings of the b-to-v Investorenkreis (Investor Circle). This week again: more than 30 new business plans on the table, out of which eight are discussed in the team meeting, and four of them considered interesting enough to have a deeper look into with Angel Investors from the corresponding industry will be invited for a presentation in St. Gallen or personal meeting at the company itself. In this same week, b-to-v closes its second investment in Asia – resulting from strong ties with local Angels built during the 2007 trip of 35 European Angels, three selected VCs and four b-to-v Partners to Shanghai, Beijing and Singapore. Returning from the trip, Eran Davidson, CEO of Hasso Plattner Ventures, was delighted: “I didn't like to co-invest with Angels until I met the b-to-v Investor Circle” b-to-v was founded in 2000 as an internet platform for matching start-up companies and business angels, garage.com being the role model from Silicon Valley. In 2001, the team adapted its vision: a service company dedicated to serve private investors who invest their capital, network and know-how in fast growing companies. Exactly five years ago, b-to-v created its own Angel Group - the “b-to-v Investor Circle” an exclusive network, where admission is only possible upon recommendation of another member plus four digit entry fee. Existing members have a right of veto with respect to the admission of new members. All members are entrepreneurs who have proven their business acumen and investment expertise.
b-to-v as a service firm for Angel Investors as partners
There is a team of nine investment professionals at the BrainsToVentures AG, serving its 50 members of the b-to-v Investor Circle. b-to-v thereby covers the entire investment value chain: from actively sourcing new investment opportunities, to processing and structuring deals, the due diligence process as well as managing and controlling investments. All investments generally follow the same pattern: a lead investor takes the role of a “Primus inter pares” among the investors: he accompanies the structuring of the investment and mostly participates actively in the board of the company after the closing of the transaction. Additionally, the b-to-v Side Fund was launched in 2006 in order to allow its members to build a diversified portfolio. Clear rules of capital allocation are set if deals are oversubscribed. The Angel taking the Lead in a deal gets half of the carried interest from the Co-Investors and the Fund. Deal focus
Although b-to-v’s focus is German speaking Europe, every third deal is invested outside this region, even in the US and Asia. Moreover, the group makes an investment every three weeks. b-to-v Angels either like to go in very early at the company’s start with 300-600k EUR in a first round or invest in large growth or buy-out deals with up to 20m EUR Equity. This year, b-to-v decided to focus its investments on four core group topics: clean tech, e-advertising, mobile applications and water. b-to-v is happy to Co-Invest with experienced Angels, contact through EBAN.
«
8 matchme
BAN Flanders launches its own co-investment fund Recently, BAN Vlaanderen (Flanders, Belgium) decided to start up a specific co-investment Fund for Flemish business angels. We interviewed Reginald Vossen, general manager of BAN Vlaanderen and behind the initiative of this ARK-Angels Fund.
“Co-investment scheme: an obvious need!” “The drivers behind this decision were some major conclusions from the daily operations of the business angels network: • A constantly growing inflow; • Amounts looked for by the entrepreneurs on the rise; • BA’s were looking for diversification in their portfolio; • ‘Virgin angels’ needed to be encouraged to invest their first time. These conclusions were connected to the ARKIMEDES-scheme, a new kind of SBIC-system initiated by the Flemish government in order to increase early-stage VC-investment.”, states Reginald Vossen. BAN Vlaanderen introduced its idea for a co-investment fund near the authorities and applied for an official recognition as an Arkimedes-fund. Through this scheme it would be possible to connect one Euro of public money to every Euro of private money collected. “So then we placed a private call within our network of investors to subscribe to the capital of the ARK-Angels Fund. This private placement (50k€ minimum to be subscribed per shareholder) raised up to 2.7 million €, involving 37 business angels in only 2 months time. The need was obviously there!” BAN Vlaanderen took advantage of a recent change in Belgian legislation which created an additional
fiscal advantage for the shareholders. By establishing itself as a so called “private privak”, all dividends and liquidation boni resulting from the participations in the fund are tax-exempted. AAF was the first and only fund combining the Arkimedes- and private privakstatuses. At the end of March 2008, a second round will raise the capital to 7.5 million€, providing an opportunity to 10 more BAs to enter the fund.
“From and for the business angels” The operations of the ARK-Angels Fund are exclusively reserved for the members of the BAN. Only projects in which registered BA’ invest can apply for a co-investment by the fund. “This rule is set out to protect the members of the BAN, to give them first access to all projects introduced”, explains Reginald Vossen. “We want the fund to be perceived as complementary to the individual BAs, not as a cherrypicker”. As a matter of fact, the BA investing individually plays a key-role in the investment-analysis and in the follow-up and reporting on the fund-investment. He/she will take the board-position in the invested company on behalf of the fund and will play the role of ‘liaison officer’ between the company and the fund. This unique system will guarantee the ‘smart-component’ of a BA-investment.
matchme 9
ARK-Angels Fund (AAF) gathers 37 BA’s and € 5.3 million capital
The fund has clear ‘rules of the game’, almost positioning its service as a simple product for the BAs: for every Euro invested by a BA, the fund can co-invest up to 2 Euro alongside the BA. “The BAs know very clearly that a 300k€ investment can be structured by putting 100k€ of BA-money and requesting 200k€ of Fund-money. These clear and simple lines induce a spontaneous deal flow. In 3 months time we received up to 12 applications for co-investment, which are studied by 2 part-time fund managers. Three projects already got a positive decision from the Investment Committee, the first investment being formalized on February 29, only 3 months after the launch of the fund! Some more 3-4 investments are to be expected within the next 3 months, aiming at a total of 25 investments in the foreseen investment period of three years. The closed-end fund will do some second-rounds afterwards and will run until 2018”.
“The Fund is no competitor to the BAN, quite on the contrary” On the question whether the AAF isn’t jeopardising the results and position of the BA-network, Reginald Vossen is very clear: “This AAF creates also new opportunities for the network, because it broadens the deal flow substantially: larger projects can enter the network and more medium-sized projects succeed in accessing funding. The VC-scene is also attracted by the concept since it closes
the gap between BA- and VC-investments, typically situated around 500-750k€.” “The low-cost approach, using the BAs expertise and experience instead of investment managers in the follow-up of the investments, not only guarantees the typical ‘smartcomponent’ of a typical BA-investment, but also puts the objective of a fund internal rate of return of 13% within reach”, concludes Reginald Vossen.
More information? ARK Angels Fund nv Reginald Vossen Chairman
[email protected] www.ban.be Tel. ++32 11 300 260
«
10 matchme
Oost Nederland,
matchme 11
De missie van Ontwikkelingsmaatschappij Oost Nederland (Oost NV) is het versterken en stimuleren van de economie in de provincies Gelderland en Overijssel. De opdrachtgevers van Oost NV zijn het ministerie van Economische Zaken en de Provincies Gelderland en Overijssel.
oon van Asseldonk, directeur van Ontwikke-
T lingsmaatschappij Oost Nederland (Oost NV) praat met veel enthousiasme en passie over zijn “Oost-Nederland”. Een gebied dat weleens over het hoofd gezien wordt maar dat bruist van innovatie en ontwikkeling. De universiteiten van Wageningen, Twente en Nijmegen behoren alle drie op hun vakgebieden tot de beste van de wereld en zorgen voor grote impulsen in de speerpunten van Oost-Nederland; Food, Health en Technology. Het cluster nano-technologie in Twente behoort tot één van de grootste ter wereld. Op het gebied van semi-conductors neemt OostNederland een heel belangrijke positie in. Maar Oost-Nederlanders zijn nuchtere en bescheiden mensen, het gaat uiteindelijk om de prestaties en niet om jezelf op de borst te kloppen. Oost NV straalt dezelfde houding uit. De ontwikkelingsmaatschappij is er primair om de economie te versterken en te stimuleren. Daarbij hoort een rol die erop gericht is om de regio te profileren, nieuwe initiatieven te ontwikkelen en vooral om het ondernemerschap te ondersteunen. “Het gaat om het ondernemerschap in Oost-Nederland en zeker niet om ons als ontwikkelingsmaatschappij te profileren” Terugkijkend op 2007 is Toon een tevreden man. Zo acquireerde Oost NV ca 50 projecten die samen goed waren voor 1900 arbeidsplaatsen. Voor wat betreft de toekomst heeft Oost NV duidelijke targets neergezet en daar wil men ook op afgerekend worden. De komende 3 jaren wil Oost NV middels het inzetten van 20 miljoen een uiteindelijke beleggingsimpuls van 600 miljoen in Oost-Nederland realiseren. Een niet geringe bijdrage aan de economie die zal resulteren in een groot aantal nieuwe arbeidsplaatsen Toon komt zelf uit het bedrijfsleven en signaleert dat het ondernemerschap weliswaar verbetert maar nog niet op het gewenste niveau zit. Velen willen ondernemer worden maar het ondernemer-
schap brengt ook specifieke vaardigheden en competenties met zich mee. Een van de belangrijkste eigenschappen voor ondernemerschap is de ambitie om aan de top te komen en daar te blijven. Alleen door constant op dat top niveau bezig te zijn kun je als bedrijf en als ondernemer voorop blijven en een strategische voorsprong op je concurrenten blijven behouden. Er is sprake van een toenemend innovatief ondernemerschap in Oost-Neder- land maar er kan nog veel verbeterd worden. Oost NV tracht dat te doen door o.a. een project als Start Smart. Startende ondernemers kunnen via dit project coaching, training en microfinanciering ontvangen. Met veel enthousiasme heeft Oost NV de organisatie van het EBAN congres 2008 op zich genomen. Informal Investment is binnen Oost NV een van de succesfactoren voor het stimuleren van innovatief ondernemerschap en het verder versterken en stimuleren van de economie. Meesters van de Toekomst, een initiatief van Oost NV, is het (platform voor)trefpunt tussen ondernemers en Informal Investors in Oost Nederland en organiseert regelmatig bijeenkomsten waar ondernemers hun plannen voor nieuwe producten en diensten presenteren aan potentiële investeerders. Daarnaast geeft Meesters van de Toekomst individuele begeleiding voor ondernemers bij het realiseren van een perfecte match tussen ondernemer en investeerder. “Door het stimuleren vanuit Oost NV van informal investment in Oost-Nederland, onstaan aantoonbaar veel nieuwe initiatieven en dit levert een belangrijke bijdrage aan de economie hier in Oost-Nederland “ aldus Toon. Speerpunt daarbij is het opzetten van nieuwe kennisintensieve bedrijven. Het beter positioneren van Arnhem als scharnierpunt binnen Oost Nederland, als belangrijke internationale schakel en als kloppend hart van allerlei innovatieve initiatieven heeft ook bijgedragen aan het ter hand nemen van de organisatie van het EBAN congres.
een bruisende regio van ondernemerschap en innovatie
«
12 matchme
Meesters van de Toekomst Hét trefpunt tussen ondernemers en Informal Investors in Oost-Nederland Jaarplanning bijeenkomsten Wat*
Waar*
Mei
Workshop Dealclosing
Enschede
Juni
Voorlichtingsbijeenkomst
Duiven
Matchingsbijeenkomst
Dedemsvaart
Matchingsbijeenkomst
Enschede
Voorlichtingsbijeenkomst
Zwolle
Oktober
Voolichtingsbijeenkomst Agrifood en life-science
Wageningen
November
Matchingsbijeenkomst
Arnhem
December
Voorlichtingsbijeenkomst Life-science
Nijmegen
September
* Dit betreft een voorlopige indeling en deze kan nog wijzigen
Meesters van de Toekomst is het Informal Investors netwerk van Oost-Nederland. En heeft tot doel, samen met banken, accountantfirma’s en adviesbureaus die ervaring hebben met het verstrekken van risicokapitaal, ondernemers en Informal Investors met elkaar in contact te brengen. Indien u meer specifieke informatie wenst te ontvangen over bovenstaande bijeenkomsten dan kunt u kijken op onze website www.meestersvandetoekomst.nl. Op onze website treft u meer informatie aan over de locatie, het programma, de sprekers en de tijden dat de bijeenkomsten plaatsvinden. Mocht u meer informatie willen ontvangen over het programma Meesters van de Toekomst dan kunt u contact opnemen met René Reijtenbagh of Robert Leusink van Oost NV op telefoonnummer 026 384 42 22. Een e-mail sturen kan ook
[email protected] of
[email protected]
Ontwikkelingsmaatschappij Oost Nederland NV (Oost NV) Vestiging Arnhem Meander 601 6825 ME Arnhem Postbus 5215 6802 EE Arnhem T 026 384 42 22
Vestiging Enschede Hengelosestraat 585 7521 AG Enschede Postbus 5518 7500 GM Enschede T 053 851 68 51
matchme 13
Participatie Maatschappij Oost Nederland N.V. P
PM Oost investeert elk jaar opnieuw in kansrijke bedrijven die zich profileren als voorloper of trekker van de economie in Oost-Nederland. In het bijzonder in de sectoren: voeding, gezondheid en technologie, maar daarnaast ook in bedrijven in andere innovatieve sectoren en in bedrijven die vooraan lopen in de kenniseconomie. Het zijn bijna altijd participaties in de vroege fase van de onderneming, meestal productgerelateerde en het betreft vrijwel uitsluitend jonge ondernemers. Vaak wordt ook geparticipeerd in bedrijven die een voortrekkersrol vervullen en op hun manier weer bijdragen aan de ontwikkeling van Oost Nederland. Marius Prins, directeur van Participatiemaatschappij Oost Nederland NV juicht het komende EBAN congres in Arnhem toe en gunt ons een blik in de keuken van PPM Oost. Na een aantal jaren werkzaam te zijn geweest in advisering van het MKB ( in bijzonder fusies en overnames ), is Marius, voordat hij in 2003 directeur van PPM Oost werd, ook directeur geweest van de GOM (Gelderse Ontwikkelingsmaatschappij, sinds 2003 gefuseerd met de Overijsselse Ontwikkelingsmaatschappij en nu Oost NV). Zijn wortels liggen in het MKB en die ervaring en betrokkenheid met het MKB komen hem bij PPM Oost goed van pas. Belangrijk volgens Marius is dat de innovatieve bedrijven waarin PPM Oost participeert, moeten kunnen voortgaan in hun ontwikkeling en dus kunnen blijven bijdragen aan de economische ontwikkeling in OostNederland. De participatie is erop gericht om die progressie zo natuurlijk mogelijk te laten verlopen. Omdat winstmaximalisatie niet centraal staat bij PPM Oost ontstaat er een hele natuurlijke en constructieve manier waarop in bedrijven geparticipeerd wordt. PPM Oost streeft naar een partnerschap met het team van de onderneming waarin men participeert. Geen actieve rol in die zin dat men aanwezig wil zijn in de raad van Commissarissen maar de rol van adviseur, begeleider en praatpaal. De ondernemer onderneemt en kan op alle steun vanuit PPM Oost rekenen. “Geldzaken is
mensenwerk”. Essentieel is dat het bedrijf vanuit zijn eigen kracht, en daarbij maximaal ondersteund door PPM Oost, groeit. Over en weer werkt die verhouding heel inspirerend.
Met trots toont Marius het boekje “Facts and Figures”. Op dit moment heeft PPM Oost 76 participaties; in 2007 werden 20 nieuwe participaties gerealiseerd. De gemiddelde participatie ligt rond de € 500.000. Eén op de vijf participaties ontwikkelt zich tot een echte kaskraker. Ca 60 % wordt geïnvesteerd in de seed/startersfase van bedrijven. Technologie is met 66 % geïnvesteerd vermogen het belangrijkste aandachtsgebied van PPM Oost. Met genoegen constateert Marius dat het ondernemerschap zich stevig aan het positioneren is op dit moment. Het negatieve beeld rondom ondernemerschap is aan het verdwijnen en vele nieuwe goede ondernemers starten bedrijven. Bij de jonge ondernemers constateert hij ook dat deze ondernemers bewuster met PR omgaan en meer dan voorheen werken aan uitstraling rondom dat ondernemerschap. Men is trots op zijn onderneming en straalt dat ook uit. De directeur van PPM Oost is zeer te spreken over het komende EBAN congres in Arnhem. Niet alleen een mogelijkheid om Oost-Nederland en Arnhem beter op de Europese kaart te zetten maar ook een unieke mogelijkheid om het belang van informal investment nog eens te onderstrepen. PPM Oost kent een rijke traditie daar waar het samenwerken met Business Angels betreft. Via Meesters van de Toekomst (het informal investers netwerk in Oost Nederland) worden veel participaties gedaan waarbij ook business angels betrokken zijn. Vaak omdat een business angel een expert is in de branche waarin geparticipeerd wordt maar ook vanwege de netwerken die je zo aan elkaar knoopt. Belangrijk is ook dat je in een samenwerking met een business angel samen op kunt trekken in een situatie waarin een volgende financieringsronde nodig is.
«
14 matchme
“What do you think of the title of the EBAN Congress “Business angel investing: Entrepreneurial capital for the 21st Century”? I understand this title as an invitation to think about what the future of angel investing might be in Europe in the coming years. Usually, academics link the word “capital” with expressions such as “human capital” or “working capital”. I think that the title suggests that business angels are more than just money, they also bring to the entrepreneur knowledge, contacts, and a reputation which will bring the first client. The theme is very appropriate to the type of investors angels are, that is very supportive of entrepreneurs and in general active mentors on the side of early stage start ups. In terms of where the market is going in the coming years, I can talk about what I have witnessed as being the main evolutions in the last years. The first has been the professionalization of the angel phenomenon, both in North America and in Europe, mainly the United Kingdom. The number of angel groups is increasingly, and also of angel networks which are professionally managed and act as facilitators for angels and entrepreneurs. In the UK, we have seen in recent years an increase in the number of angel investor groups which are closer to the US model, with an active role from one of the angels looking for deals for the other investors.
Interview with Colin Mason, University of Strathclyde The second important phenomenon has been the number of co-investment funds in Europe, or side-car funds as the Americans call them. This also means that there are an increasing number of passive angels, not necessarily being active as mentors to all the companies they have a stake in.
What needs to be watched in the coming years is the difference between the professionalization of the market and the formalisation of the latter, which may in the end distort the understanding we currently have of angel investing. Angel investing is by definition informal, and networks are increasingly eager to provide legal documents and other tools to formalise the relationship between investors and entrepreneurs. We have to watch whether angels gradually become too close to formal venture capitalists in the way they operate, and lose what is actually special about them. If transaction costs increase for them, does that mean that some deals will become too small and we will lose the value added of having business angels operate in the so-called equity gap. This is why we should not only pay attention to angels who are active in networks or groups, but also solo angels also need to be encouraged because they represent the true informal investment market pool. We could therefore identify two trends in the future: the formalisation through the activities of angel networks, and the encouragement of the involvement of solo angels. “Do you think that recent crises in the United States, including on the stock markets, will influence the entrepreneurial climate in Europe”? I do not think that the recent difficulties experiences by the American economy and in particular ion the stock market will affect angel activity. At least my belief is that it can only affect it in a positive way. If returns made from the markets decrease, this could encourage wealthy individuals to seek other sources of returns, and could encourage more angel activity. We have seen in the last Kauffman report on returns for angels1, which found that the sample investors had an average rate of return of 27% on their investments. This diffusion of such reports may bring new investors to the angel market! However, the other side of the coin can be that worsened conditions on the stock markets means lesser returns for entrepreneurs, who exiting for less have less probability of having funds available for angel investing.
matchme 15
Based on the research Richard Harrison and I did in the 1990’s on which external factors influenced the most the decision for angels to invest or not, 50 to 60% of investors mentioned that an increase or decrease in the public market had no influence at all. “Eastern Europe is developing very fast at the moment. Can business angel investing play a major role there”? Indeed, I believe that in all economies business angels have a crucial role to play to support innovative young companies. Of course, everything will depend on the evolution of mentalities away from bank and debt finance towards more innovative financial instruments. The key requirement for the development of a business angel culture is education and capacity building for entrepreneurs and potential angels. “”Is the role of national governments in Europe sufficient for a good development of business angel investing?” The most crucial point of intervention of governments in Europe must be the support to tax incentives for angels. Given the level of risk taken by these investors, the government must put in place schemes that divert the investments towards angel investing. Capital gains tax is certainly the most important item, followed by dividends tax. Research conducted earlier on this topic illustrated that tax was the single most important factor encouraging individuals to invest in early stage companies. Co-investment vehicles are now a new trend and a significant form of support potentially provided by national governments. It seems that the traditional link between business angels and venture capitalists was broken during the 2000 bubble burst, and VCs retreated from the early stage. Business angels have since then had to invest several rounds of financing in the same company, in order to then find follow-on investors or to sell their shares. It is therefore essential that governments leverage the intervention of business angels in the market, and co-
investment funds seem to be a good solution.
- The emergence and growth of co-investment schemes.
After tax and co-investment vehicles, national governments can be attentive to the regulatory environment in which business angels evolve. This is true particularly for the securities market, and other types of legislation coming out even at European level and potentially affecting the angel industry such as the recent MIFID directive.
Of course, another notable trend is the geographical spread from Western Europe to Eastern and Southern Europe, where the development of the business angel market is still in its infancy.
Finally, the support to business angel networks and education to angels and entrepreneurs can also have positive benefits in bringing new angels to the market and educating entrepreneurs to the benefits of risk capital. I think that what is important to underline is the “value for money” aspect of government support to business angel investing. It is a very efficient use of money in favour of SMEs. Governments should also pay attention to the “brain drain” caused by some measures. For example, the transfer of business angel network operations from business links to regional development agencies has created the loss of learning for some professionals who had been active in this field for a number of years and are now excluded from it. “What is your perspective on the main evolutions of the business angel market in the UK and Europe in the last years? What are some of the key evolutions?” If we look at a 10 year time scale, I could identify five main evolutions of the market. - The evolution of the role of the business angel networks from introductory platforms to actors delivering a wide range of functions, including educational services; - The development of investor education, with programmes such as business angel academies; - A realisation that the demand size matters, and that entrepreneurs also need to be educated as to what risk capital and angel investing; - The emergence and growth of angel syndicates;
If I look at the future, I think that the emergence of women angel investing will be a key phenomenon. Women are still underrepresented in this sector, and it is probable that many successful women entrepreneurs will be interested in supporting a new generation of entrepreneurs in the coming years. However, the growth of the angel industry and of the support to this market is also dependent on data illustrating the importance of such investors. Without data it is difficult to make the case for government intervention, including measuring the performance of government programmes. Investment returns is notably an interesting area to investigate in order to encourage new entrants and bring money into the market. I think that the effort to collect data on the market, including by researching angels themselves or going directly to angel groups on top of angel networks, would be facilitated by the creation of a European equivalent to the Ewing Kauffman Foundation. This foundation has been instrumental in creating the Angel Capital Association in the US, and in funding research on the angel market which contributed to stimulating interest from the public and private sector in the development of this activity. And we have to remember that the angel market in the US is many times more important than in Europe! EBAN should act as an interlocutor at the European level to make sure that the interests of angels are represented near the European Commission, and should investigate ways to approach angels groups in order to improve the collection of data in favour of future growth of the market.
«
Maak op € k ans 50.00 0
Herman Wijffels Innovatieprijs 2008 Schrijf nu in! www.rabobank.nl/innovatieprijs
About Pera Established in the UK over 60 years ago as an industry association owned by the companies it serves, Pera is now one of Europe’s leading innovation and business support organisations with a presence in eight European countries. We work to improve the growth and competitiveness of industry and business in Europe by helping companies to succeed by providing them with: • Greater access to global market knowledge, technology and investment • More efficient business processes • Better differentiated products and services • More effective skills development Pera’s not-for-profit mission enables us to act as a private sector company working in the public interest. Any surplus created is reinvested into services and facilities to benefit our customers, staff and the communities in which we work.
matchme 17
The times they are changing NeBIB is a Dutch tradition in the world of angel investing. A meeting point for investors and entrepreneurs, where deals happen and new companies are born. As with all things, traditions must change and evolve with the modern world. From a single location for the whole Netherlands to multiple regional bases where interaction and partnerships can abound. With 13 years experience in the sector, NeBIB is renewing its commitment to intensive individual contact to the entrepreneurs and investors that lie at the core of its offering. While the homely garage may become a thing of the past, the spirit of the business club lives on it the new regional locations. Meeting points, seminar locations or just an investment drop in centre, NeBIB is there for you. Whether angel or entrepreneur, if you are looking to create success in the Netherlands, look us up www.nebib.nl) and think of joining the club. With more than 20 meetings a year, you are assured to meet someone interesting. Perhaps even the company/investor that you need. One little rule to leave you on: You only get out what you put in.
“De NeBIB is onafhankelijk intermediair in vraag en aanbod van risicodragend vermogen. Innovatie en ondernemerschap is onze passie en contacten leggen is ons vak.”
D
e Nederlandse Beurs voor Investeringen in Bedrijven en Ondernemingen. Een zware naam voor lastig werk= koppelen van ondernemers en investors. Een zelfstandig bedrijf in 1995 gestart door Ben Lacor en Nils de Witte, met als doel het bij elkaar brengen van innovatieve ondernemers en investeerders. Inmiddels mag Nebib zich dé specialist op het gebied van eerste ronde financiering voor jonge bedrijven noemen. Per jaar weet Nebib zo'n 20 nieuwe bedrijven van investeerders te voorzien. NeBIB is een bijzonder bedrijf. Want continu bezig te begrijpen, wat de individuele ondernemers en investosr in huis hebben. Of gaan krijgen. En dat laatste sneller duidelijk en werkbaar te krijgen, daar proberen we goed in te zijn. Daarbij richten we ons vooral op de mens en niet op het eindeloos veranderlijke plan. Hoe juist dat ook is, de tijden en vooral de ideeen veranderen. Eigenlijk passen we ons iedere keer even aan om de persoon in kwestie en hun talenten zichtbaar te krijgen. En om te helpen, zodat ze die (gaan)gebruiken, sterker nog het uiterste van zichzelf gaan vergen. Alle jaren was en is het matchen van ondernemers en business angels de belangrijkste peiler, alle jaren hebben we veel aan informatieverstrekking gedaan en alle jaren hebben we veel kleine en grote ontmoetingsbijeenkomsten gehad. Maar de laatste maanden is het inzicht gegroeid dat het bijdragen aan het verbeteren van het ondernemerschap in Nederland eigenlijk de hoofdactiviteit van Nebib is..Het vertrek van Nils de Witte als de grondlegger van Nebib was een moment om de positie van Nebib en haar toekomstpotentie weer eens tegen het licht te houden. Nieuwe inzichten, nieuwe mensen en nieuwe accenten. Door haar jarenlange pionierswerk op het gebied van informal investment in Nederland heeft Nebib een enorme database met kennis opgebouwd op het gebied van ondernemerschap. Welke starters slagen wel en welke niet en vooral waarom. Wat maakt de ene ondernemer succesvol en de andere niet. Waarom is de ene business angel sterk en mag de andere het ene na het andere verlies incasseren. Die kennis blijft middels voorlichtingen, workshops en trainingen ingezet worden om beter ondernemerschap in Nederland te krijgen. Maar ook meer samenwerking met andere partijen om continu betere impulsen te kunnen geven..
Wat verandert er? De mensen van de Nebib willen door alle activiteiten heen een intensiever en vooral individueler contact opbouwen met ondernemers en business angels. Eigenlijk blijven we hetzelfde doen, middels individuele gesprekken, de reguliere en Thematische
«
18 matchme
The times they are changing
informatiebijeenkomsten, Leeuwenkuil, Holland Innovation enz, maar steeds meer zullen dat trainingen en coaching worden voor zowel ondernemers als startende business angels. In Europees partnerschap onder de Leonardovlag zijn we de eerste, die het Ready for Equity! trainingsprogramma uitvoeren. Praktijk en theorie gaan daar hand in hand, met grote nadruk op presentatie en communicatie. Zowel voor ondernemers en business angels waren de eerste dagen succesvol, bovendien geven alle deelnemers aan dat de training meer dan verwacht had bijgedragen aan hun kennis en vaardigheden. Uit deze bijeenkomsten zullen vaak individuele begeleidingen volgen die erop gericht zijn om vaardigheden, talenten en competenties en dus de kwaliteit van het Plan te verbeteren. Het organiseren van pitches waaronder de inmiddels vermaarde Leeuwenkuil en andere bijeenkomsten waar ondernemers hun vaardigheden en competenties kunnen verbeteren blijft eveneens een van de speerpunten. Ook veelzeggend is, dat na aanmelding als “lid”, we de meeste ondernemers eerst een inlooptraject laten volgen middels die trainingen en coaching alvorens ze te profileren en contact te laten zoeken. Daarmee breken we met onze traditie, dat ieder redelijk plan de kans moet krijgen op een profiel. Dat is niet (meer) voldoende: zonder uitstekend plan maakt de ondernemer een minimale kans op een goeie investor. Dus alles in de strijd om man en plan een hecht en uitvoerbaar geheel te maken. De kans op succes komt dan weer op 35-45 % succesvolle relaties. Dat wordt daarmee opnieuw ons hoofddoel.
Evenementenkalender 2008 13/14 april 12 mei 15 mei 28 mei 30 mei 3 juni 6 juni 11 juni 18 juni 20 aug. 27 aug. 3 sept. 1 okt. 8 okt. 22 okt. 5 nov. 26 nov. 9 dec. 10 dec. 17 dec.
Holland Innovation is en blijft het grootste evenement voor nieuwe innovatieve en creatieve bedrijven in Nederland. In 2007 kwamen ruim 2000 mensen op dit samenzijn/beurs voor deze beurs. Naast de Herman Wijffels Innovatieprijs hadden we het Ondernemersplein, de Leeuwenkuil, Investorsdiner en Engelenbak als de hoogtepunten van de dag. Door die unieke positie mag Holland Innovation zich verheugen in een steeds groter wordend publiek en een ruime belangstelling van de media. Om dat alles nog beter en vakkundiger neer te zetten zijn we een samenwerking met Double2- Jan Douwe Kroeske en zijn team-aangegaan. Op onze evenementenkalender kunt U de belangrijkste data terugvinden en via onze nieuwsbrief blijft U verzekerd van alle nieuwtjes. Meld U aan via www.nebib.nl of maak een afspraak met een van onze teamleden. Keith Wallace, Paul Janmaat, Henk de Greef en Ben Lacor als partners krijgen weer bijstand van Reyer Froger, Jan Verkooijen en Albert Akkermans. We hopen, velen van u op ons Congres weer te ontmoeten en de draad op te kunnen pakken. Tot binnenkort!
«
EBAN Congres Arnhem Horeca & Vrije Tijd Utrecht Thema: Biomedisch Leiden Thema: Financiele Diensten Breda INNOZUID Venlo Training Leeuwenkuil Thema: Investeren in Design, den Haag Leeuwenkuil IV Eindhoven infoBAN Training Leeuwenkuil Leeuwenkuil den Helder infoBAN Training Leeuwenkuil Holland Innovation: Leeuwenkuil VI Maastricht - infoBAN Thema: Gaming Amsterdam Roosendaal infoBAN Training Leeuwenkuil Thema: Maakindustrie Eindhoven 14.00 Delft - infoBAN na 16.30 Leeuwenkuil VII waarna vanaf 18.30 Kerstborrel Vrienden & Relaties
ARNHEM | 14/15 April
“Business angel investing: Entrepreneurial Capital for the 21st century” Following the great success of the 2007 EBAN Congress in Portugal in April, EBAN - The European Assocaition of Business Angel Networks - is proud to announce its 8th Annual Congress, to be held in Arnhem – Netherlands on the 14th and 15th of April 2008. The event will take place in the prestigious Musis Sacrum of Arnhem.
This will be the 8th Edition of the an annual event gathering every year more participants, from business angel network managers, regional economic development professionals, fund managers and institutional investors to policy makers, innovation professionals, and researchers. This year, the conference’s main theme is “Business angel investing: Entrepreneurial Capital for the 21st Century”. About 25 speakers will present expected evolutions of the early stage investment market in and beyond European Borders. On the evening of the first day, the 3rd EBAN Award Ceremony will take place, with 4 premiums rewarding best performances of individuals/teams and initiatives in Europe. The Ceremony will be animated by Richard Lewis, one of the world’s most renowned inter-culturalists and linguists.
Participation is open to the public. Expected audience is made of professionals involved or interested in early stage and business angel financing, such as BANs and Funds Managers, Private as well as Public investors, Policy makers, Professional in the field of innovation, research and education.
www.ebancongress2008.com
20 matchme
ARNHEM | 14/15 April
INVITATIONAL PROGRAMME Sunday 13th April 13.30 14.00 16.00 18.30
Departure with touring bus from the hotels (lunch not included) Visit of Kröller Müller Museum/ Otterloo Visit of Palace Het Loo/ Apeldoorn Return to City Center of Arnhem
PROGRAMME DAY 1 Monday April 14th Ravelijnzaal - Musis Sacrum Arnhem Chairman: Han Klinkspoor, Business Angel (NL) 08.15 08.30
Transport from hotels to venue Registration & coffee
09.15
13.00
Welcome & opening Voice-over and introduction Movie, creative & knowledge economy in East Netherlands Mayor Mrs. P.Krikke Anthony Clarke, President of EBAN Facilitation of Entrepreneurs & Investors in East Netherlands Toon van Asseldonk, President Oost NV Key Note speech: “Business angel investing: a formula for entrepreneurial success” Mrs. M. van der Hoeven, Dutch Minister for Economic Affairs Sharing experiences on the investment process: Business angel/entrepreneur couple testimonies Hans Bertram and Igor Kluin (NL) Dušan Stojanović, Full-time business Angel in France, Sweden and Croatia and Patrice Thiry, Prowebce (FR) Coffee break Ravelijnzaal Research on the European Angel Market Philippe Grand, Ernst & Young France (FR) Stefano Caselli, Bocconi University (IT) Hans Landström, Lund University (SE) Feedback from Marianne Hudson, Angel Capital Association (US) Moderated by Erik Kuipers, Europe Enterprise Network, Netherlands Buffet lunch Ravelijnzaal/ Spiegel- en Dirigenten Foyer
14.30
Break-out sessions
09.30 09. 40 10.00 10.15
11.15 11.45
Parallel Session 1 - Parkzaal room Theme: Innovative ways to stimulate the angel market Geoffrey Thomson, Braveheart Investment Group plc (Scotland-UK) Anna-Carin Mansson, Women Angels Fund - Theia (SE) Jürgen Habichler, Managing Partner Mountain Cleantech AG (D) Moderator: Martin Large, GLE (UK) Parallel Session 2 - Balkonzaal Room Theme: How much public intervention is justified? Jochebed Heiland, Ministry of Economic Affairs (NL) Rudy Aernoudt, The Belgian experience in supporting the business angel market (BE) Marnix Amand, Centre d’Analyse Stratégique, Conseil National de L’information Statistique (FR) Moderator: Jim Penberthy, Pera (UK)
matchme 21
ARNHEM | 14/15 April
Parallel Session 3 - Jubileumzaal room Theme: Improving success factors for angels Carl Johan Högbom,Chairman, Alternativa David S. Rose, Angelsoft /New York Angels (US) Jean-Pierre Tirouflet, Fa Dièse (FR) Moderator: Yoav Andrew Leitersdorf, Managing Partner, YL Ventures (IL) 15.45
Coffee break Ravelijnzaal
Afternoon chairman: Keith Wallace, Business Angel/Nebib 16.15 16:35
17.10
17.45
Feedback results from the break-out sessions Evolution of the private equity market: greater opportunities of collaboration between BA and VC George Noël, Director of the Venture Capital platform, EVCA Practical examples of successful collaborations and recommendations Dr Bernd Geiger, Managing General Partner, Triangle Venture Capital Group (D) Case study: Ohio Tech Angels, Columbus - Ohio, United States John Huston, Founder, Ohio Tech Angels
Dress code: Smart casual Key note speech: Richard Lewis Animator: Han Klinkspoor, Business Angel (NL) - Best team of the year sponsored by the B.I.D Network - Business Angel of the Year - Best syndicated deal (BA/VC) - Best new initiative/new entrant on the market sponsored by LINC Scotland With live music, animation.
END OF DAY 1
19.30 Cocktail reception with Dutch Superproducts presentation, Concertzaal 20.00 – 23.00 Grand Dinner & Third Award Ceremony Concertzaal
PROGRAMME DAY 2 Tuesday 15th April 2008 Chairman: Candace Johnson, President of Sophia Business Angels (FR) 08.45 09.00 09.30 10.00
11.00 11.30
12.10
12.50
Transport from hotels to venue Coffee Ravelijnzaal Supporting angel activity to the benefit of the emergence and growth of new technologies Julien Codorniou, Microsoft - about the launch of the sector specific BAN in France Inspirational experiences: is there a rate of return for angels? Nelson Gray, Business Angel, Scotland Michael Pentowski, Business angel/entrepreneur, USA/NL Risto Siilasmaa, Business Angel, Finland* Jordi Costa, Business Angel, Spain/USA/Chile* Coffee break Ravelijnzaal Beyond borders: What happens on the international angel market? Introduction by John May, Chairman of Angel Capital Association USA Prof. Wong Poh Kam, Chairman, BAN South East Asia, Singapore Saar Pilosof, Israel Angels Summing up of the event: key conclusions and feedback from audience Moderated by Closing address and announcement of next Congress venue and date Anthony Clarke, President of EBAN
* To be confirmed.
Millions of € Thousands of jobs Hundreds of deals Fifteen years
LINC Scotland is the national association and representative body for the business angel community in Scotland, and was a founder member of EBAN. Since our own establishment in 1993 our members have made almost five hundred investments in over three hundred companies. In doing so they have provided 78.5M€ of risk capital in deals totalling over 215M€. Just as importantly they have reinvested their own skills and experience in the next generation of SMEs.
PROJECT PART-FINANCED BY THE EUROPEAN UNION Europe and Scotland Making it work together
The companies supported have created thousands of high quality jobs in the Scottish economy.
Eurada was created in December 1991 in the form of a non-profit organisation under the Belgian law, the purpose being to : • Encourage exchanges of experience between members and promote “best practice” in the field of local and regional economic development; • Promote the recognition of the development agencies as specific mechanisms and economic development entities; • Participate in the development and delivery of territorial development programmes and/or support programmes for companies and in particular small and medium sized enterprises; • Reinforce and better organise technical cooperation both with the European Commission and other Community institutions; • Assist the development agencies newly set up in the non European Union countries; • Promote the emergence of cooperation projects between development agencies of several countries. EURADA presents an activity programme encompassing the following: • the exchange of information on the regional development strategies, the assistance to enterprises and the training of development agency executives; • the analysis of Community Policy impact; • the development of cooperation projects between different development agencies; • the promotion of innovative and transferable techniques in the field of local and regional economic development; • the dissemination of relevant information insofar as that concerns Community policies as much as best practice; • a relevant form open to new forms of know-how exchange between development agencies. EURADA has played an important role in the creation of EBAN, the European Business Angel Network Association, in drawing the attention of the European Union as early as 1994 on the relevance of informal investment capital in the creation of an entrepreneurship culture. Secretariat: Avenue des Arts, 12 - Bte 7 - B 1210 Bruxelles - Tel. +32 2 218 43 13 - Fax. +32 2 218 45 83 E-mail :
[email protected] President : Jacques EVRARD – Executive Manager : Christian SAUBLENS
matchme 23
Teamwork Mark van Gijzel (28) studeerde HBO Bedrijfseconomie en werkte als hoofd administratie bij een accountantskantoor. Robert Jan Peters (29) studeerde HEAO Small Business en belandde voor de klas op een VMBO. Ondertussen waren de jeugdvrienden in 2002 al begonnen met het handelen in indoor sportkleding, met name voor handballers, omdat ze die sport zelf beoefenen. De omzet groeide gestaag en in 2006 besloten ze de sprong naar het ondernemerschap te wagen en startten ze Total Sports. Jan Spil (58) leidde jarenlang een groothandelsonderneming in creatieve hobbymaterialen. Zijn bedrijf, dat 160 medewerkers telde, verkocht hij begin 2006. In dat jaar is hij nog enige tijd aangebleven als algemeen directeur en adviseur. Sindsdien is hij actief als informal investor en adviseur. Hij heeft op dit moment vier participaties, en dat vindt hij voorlopig voldoende. Spil investeert per bedrijf 50.000 tot 150.000 euro in ruil voor een belang van tussen de 33 en 49%. Total Sports handelt in indoor sportkleding en levert aan particulieren, verenigingen en sportbonden. Het grootste deel van de omzet wordt behaald via de websites handbalshop.nl en volleybalshop.nl. De omzet steeg in 2007 tot ongeveer 500.000 euro, een toename van 70% ten opzichte van het jaar ervoor. Over een paar jaar moet de omzet enkele miljoenen euro’s bedragen. Bij Total Sports werken naast de oprichters nog vijf medewerkers, deels parttime.
Via de NeBIB zijn we met de heer Spil in contact gekomen. We hadden al andere investeerders gesproken, maar met de ene klikte het niet en de ander wilde steeds weer nieuwe plannen zien. De heer Spil was direct heel to the point.
PETERS
Ik zag gelijk: het zijn aardige mannen, die goed opletten en geen domme dingen doen. Ze opereren in een markt met groeimogelijkheden, het gaat hard. Door mijn achtergrond kan ik ze goed helpen. Ik zie mijn rol vooral als die van aanjager.
SPIL
Zo iemand zochten we ook. We wilden geen lening van een bank die alleen maar zijn eigen risico zoveel mogelijk wil beperken. We zochten een investeerder met ervaring die meedenkt. Mark en ik zitten bovenop de business. We zijn elke dag druk bezig en daardoor zien we niet alles. We hebben soms hevige discussies met de heer Spil. Hij lokt ons graag uit de tent en legt de vinger op de zere plek. PETERS
Het voordeel is dat we in een niche opereren. Voor gewone sportwinkels zijn kleine sporten als handbal, volleybal en basketball niet interessant. Ze willen geen schapruimte opofferen voor een sport die maar door honderd man in de omgeving wordt beoefend. Grote sportketens transformeren juist meer naar vrijetijdswinkels. In dat gat zijn we gesprongen. Met de heer Spil spreken we veel over onze strategie. VAN GIJZEL
De vraag is: waar richt je je op? Moet je bijvoorbeeld naast internet ook een fysieke detailhandel willen beginnen? We hebben besloten om dat niet te doen. Je moet niet alles willen, focus is belangrijk.
SPIL
We zijn het niet altijd met elkaar eens, maar daar gaan we goed mee om. Niemand houdt voet bij stuk en wil zijn mening doordrukken. Soms laten we een onderwerp even rusten en komen we later tot een gemeenschappelijk inzicht.
VAN GIJZEL
Het is een wisselwerking. Ons doel is natuurlijk hetzelfde. Waar ik vooral op hamer zijn organisatorische zaken. De markt is er, maar je moet de vraag uit de markt ook aankunnen qua inkoop, logistiek, automatisering en verkoop. Dat zijn cruciale zaken.
SPIL
Bijvoorbeeld over het investeren in de backoffice en de koppeling met de frontoffice. We hebben ons systeem ooit door een student laten bouwen en het kost algauw tienduizenden euro’s om een nieuw systeem te laten bouwen. Dat is een hoop geld. Hij heeft ons kunnen overtuigen van het belang om een nieuw, solide systeem neer te zetten.
VAN GIJZEL
Het overgrote deel van de verkopen loopt via de websites. Als je wilt groeien als onderneming dan moet je backoffice tiptop in orde zijn. Zeker als je wil gaan samenwerken met verenigingen en nationale sportbonden en voor die partijen hun webshops gaat beheren. Die partijen willen zakendoen met professionele bedrijven op wie ze kunnen vertrouwen. Daar liggen grote kansen voor groei en dat is wat deze participatie voor mij interessant maakt. Het bedrijf groeit nu al hard en mijn verwachting is dat het hard zal blijven groeien. Dan staat er over een vijf jaar een mooi bedrijf en kan ik afscheid nemen. SPIL
Negentig procent van de omzet komt gewoon op ons af. We zouden veel harder kunnen groeien als ik me alleen op sales zou kunnen richten. Maar ja, dan zul je mensen moeten aannemen en dat is een drempel. In het begin werkten we veel met stagiairs, maar dat is geen structurele oplossing. PETERS
De heren hebben soms de neiging om té voorzichtig te zijn. SPIL
De heer Spil leert ons om groot te denken. Bijvoorbeeld ook - maar dat speelt pas in de toekomst - over internationalisering. Duitsland is een groot handballand, daar ligt een grote markt.
PETERS
Alles wat je doet, moet kopieerbaar zijn richting buitenland. Daar moet je nu al rekening mee houden. SPIL
«
24 matchme
Business Angels Business Angels Technostarters B.V. ( BAT ) wil met kleine bedragen investeren in jonge technostarters. BAT staat hen vooral bij met praktische ondernemers- en managementervaring. Een technostarter krijgt een of twee aandeelhouders uit het Startersfonds als aanspreekpunt of begeleider. Het fonds zet bij de begeleiding van technostarters haar netwerk van 6 aandeelhouders in. Het investeringsbudget van het fonds bedraagt € 1.200.000. De totale looptijd van het fonds is 2006-2017. Om in aanmerking te komen voor het BAT moeten de deelnemers voldoen aan een aantal selectiecriteria. Deze criteria komen overeen met de doelstelling van de TechnoPartner Seed-faciliteit. Verder legt BAT bij haar selectie op de volgende punten: - een helder technostartersprofiel - passende omvang van de financieringsbehoefte - coachbaar door investeerders - duidelijke exit-mogelijkheden Vooral jonge technostarters die baat hebben bij financiële en bedrijfsmatige ondersteuning en/of persoonlijke begeleiding komen in aanmerking als doelgroep voor BAT. BAT maakt daarbij geen onderscheid naar soort technologie. Wel moeten de technostarters qua handel passen bij de ervaring en expertise van een van de business angels. Business Angels Technostarters B.V. , Haaksbergerweg 4, 7481 RR Haaksbergen 053-5696880 www.batfund.nl
Rob Noltes een van de aandeelhouders
Nsure
vertelt over het ontstaan van BAT. Samen met 2 collega’s is Rob oprichter en oud-eigenaar van het grootste adviesbureau op het gebied van nationale en Europese subsidies en kent hij het ondernemerschap als zijn broekzak. Nadat hij zijn belang in het bedrijf verkocht had is Rob actief als informal investor. Vanuit zijn rol als business angel liep Rob regelmatig tegen problemen aan. Een informal investor heeft een beperkt bedrag ter beschikking van waaruit hij participaties kan doen. Door de grote vraag op de markt naar informal geld en het gegeven dat een informal zijn beschikbare kapitaal voor participaties wil verdelen over zoveel mogelijk bedrijven ontstaat er samenwerkingen met andere business angels. De ervaringen met die teams van business angels zijn wisselend. Omdat de samenstelling vaak wijzigt en de samenwerking tussen de business angels op een informele wijze geregeld is gaan veel van de deals niet door. In 2005 kwam de doorbraak toen de overheid de TechnoPartner Seed-faciliteit introduceerde en tevens bedong dat degenen die gebruik wilden maken van deze regeling een formeel samenwerkingsverband met elkaar moesten hebben. BAT is volgens Rob een ideale constructie. Door de Seed-faciliteit kan er optimaal en verspreid over zoveel mogelijk bedrijven geïnvesteerd worden en door de geformaliseerde samenwerking wordt efficiënt en effectief tussen de angels samengewerkt en het belangrijkste is dat het beschikbare participatiekapitaal verdubbelt door de overheid.
De investeerdersgroep Business Angels Technostarters (BAT) is sinds eind december 2006 betrokken bij NSure als financiers van de startfase. De financiële support van de BAT groep stelde NSure in staat om een vliegende start te maken. Ook Wageningen Business Generator, het valorisatiebureau van Wageningen Universiteit en Research Centrum, is als investeerder betrokken bij NSure. NSure is door het vooraanstaande Financieel Economisch Magazine (FEM Business) verkozen als één van de vijfentwintig innovatieve startende bedrijven met de meeste potentie. NSure heeft een innovatieve test voor perentelers geïntroduceerd.
Veel perentelers hebben de afgelopen jaren hun winst zien verdampen door grote kwaliteitsproblemen. Het seizoen 2006 heeft duidelijk gemaakt dat regioadviezen niet altijd voldoende houvast bieden bij het bepalen van het optimale oogstmoment voor Conference peren. Afwijkende weersomstandigheden, zoals in de zomer van 2006, maken het voor een teler bovendien moeilijk om te vertrouwen op zijn ervaring. Het antwoord op dit soort problemen komt van NSure, een vorig jaar opgerichte spin-off van Wageningen Universiteit en Research Centrum. NSure brengt dit seizoen een nieuw hulpmiddel op de markt dat perentelers ondersteunt bij het nemen van oogsttijdstip-beslissingen. Het betreft een zeer innovatieve testmethode, genaamd RijpNSure, voor het bepalen van de rijpheid van peren.
matchme 25
Technostarters B.V. naar het NSure lab. Het resultaat is een inschatting van het rijpingsstadium per perceel. Het afgelopen seizoen is de nieuwe test uitgebreid gevalideerd met hulp van Fruitconsult, The Greenery en meer dan 40 telers in Nederland en België. Het resultaat was zo goed dat de test dit jaar algemeen verkrijgbaar is. TechnoPartner Seed-faciliteit Fondsvermogen van ruim € 120 miljoen voor technostarters.
Monique van Wordragen
NSure is gespecialiseerd in het meten van de activiteit van genen. Monique van Wordragen, directeur van NSure, zegt het zo: “Alle biologische processen in een peer worden uiteindelijk aangestuurd door genen, die werken als schakelaartjes. Ze kunnen aan of uit gaan en sturen zo de ontwikkeling. Rijping is een heel complex proces. Het wordt door tientallen genen gecontroleerd die ook weer beïnvloed worden door bijvoorbeeld weersomstandigheden of voedingsconditie van de boom. NSure leest als het ware de “zwarte doos” van een peer uit. Wij kijken welke genen actief zijn en kunnen daar conclusies uit trekken over hoe ver de rijping is gevorderd.”
Door deze aanpak “van binnen uit” is de testmethode van NSure veel betrouwbaarder en nauwkeuriger dan standaard rijpingsmetingen. Een groot voordeel van de test is dat hij rijpingsverschillen per perceel in kaart brengt. Een ander voordeel is dat de test al weken voor de oogst inzicht geeft in het rijpingsproces. Hoewel de RijpNSure test een technologisch hoogstandje is, is hij voor de teler niet ingewikkelder om uit te voeren dan bijvoorbeeld een suikerbepaling. De NSure bemonsteringskit bevat speciale testkaartjes, waarop een druppel perensap moet worden aangebracht. De kaartjes stabiliseren het monster zodat het per gewone post opgestuurd kan worden
De TechnoPartner Seed-faciliteit heeft als doel de onderkant van de Nederlandse risicokapitaalmarkt te stimuleren en te mobiliseren, zodanig dat technostarters in hun kapitaalbehoefte kunnen worden voorzien. Closed-end venture capital fondsen kunnen zich kwalificeren voor de Seed-faciliteit. Deze participatiefondsen die investeren in risicovolle ondernemingen van technostarters kunnen een lening aanvragen bij TechnoPartner. Een lening die maximaal even groot is als het private inlegbedrag van het fonds, tot een maximum van 4 miljoen euro. Technostarters kunnen een beroep doen op deze fondsen. Ieder fonds heeft een eigen strategie en hanteert specifieke criteria waaraan de technostarter moet voldoen. De fondsmanager bepaalt in welke technostarters het fonds investeert. Voor meer informatie over de Seed-faciliteit en de fondsen kunt U terecht op www.technopartner.nl
«
26 matchme
EAST NETHERLANDS The region of East Netherlands is formed bij the provinces of Gelderland and Overijssel. This area is of key economic importance because of its location, its high quality of workforce and its natural resources.
E
ast Netherlands stretches nearly from the middle of the country to its border with Germany in the east. This central location connects powerful economic regions in the west of the Netherlands with the German Ruhr area, Scandinavia, Eastern Europe and the southern European industrial areas of Munich and Milan. East Netherlands has an outstandingly developed infrastructure smoothly connecting roadways, rail traffic and waterways. In addition to its physical infrastructure, East Netherlands has a highly developed digital infrastructure. There are glass fiber networks installed in many cities and business and industrial parks.
SECOND WORLD WAR
In addition to a well developed infrastructure and thrivin industrial and service sector, the region has an ideal social climate. East Netherlands has low crime rates, beautifully preserved city centers and culturally and historically interesting venues. Also East Netherlands has several large nature parks, such as the National Park Veluwe and De Wieden/Weerribben.
TODAYS ARNHEM
The Second World War (1940-1945) is a sad episode in the history of the city of Arnhem. The ‘Battle of Arnhem’ to hold the Rhine Bridge went down in history as a heroic but hopeless conflict in which the British and Polish Allies fought the German occupying force, which proved much stronger than anticipated. ‘Operation Market Garden’ was an ambitious plan to retake a number of strategic bridges from the Germans in order to end the Second World War quickly. But Arnhem turned out to be “a bridge too far”….. The tragedy was filmed in 1977 under this title.
Arnhem is the capital city of the province of Gelderland in east Netherlands. It is a varied ‘green’ city, where people take pleasure in living, working and recreation. It is also a dynamic economic centre in a prosperous region of innovation and ambition.
BUSINESS CLIMATE Over 3 million people live in East Netherlands, the largest cities being Apeldoorn (156.064),Arnhem (141.321), Enschede (153.679) and Nijmegen (158.215). The available workforce has an exemplary work ethic and is highly trained and educated by a network of higher education institutes in the region. The EBAN congress takes place in the capital city of the province of Gelderland being:
ARNHEM
Arnhem is a ‘complete’ city; good for living, socializing and working. As a result it is increasingly attractive for entrepreneurs to start businesses here. A number of (inter)national well-known companies have chosen the Arnhem region as their home base, such as Akzo Nobel, BASF, Ohra, Vitatron, Teijin Twaron, Kema, Arcadis, Essent, Novartis and SITA. The advantages of selecting Arnhem are diversity and quality of available business sites, the strategic location and accessibility, the relatively high education and language skills of the work force and a variety of hotel and conference facilities.
PLACES OF INTEREST ARNHEM HISTORY In 1233, Count Otto II of Guelders granted the village city rights. From the fifteenth century onward, commerce on the major rivers increase and the repositioning of the bed of the River Rhine meant that Arnhem was located directly on the water’s edge, making it easily accessible. The city grew fast and by about 1830, the city walls had completely disappeared, so that there was literally nothing in the way of substantial expansion. Arnhem’s tax policies were very attractive for the wealthy and these ‘rich immigrants’ gave Arnhem a strongly developed social and cultural awareness in the nineteenth century.
The Groote Kerk (St. Eusebius), built 1452–1560, lost most of its tower during World War II, of which a part has been reconstructed to a modern design and opened in 1964. Officially the tower is not part of the church and is owned by the municipality hall since 1830: The satyrs in its Renaissance ornamentation earned it the name Duivelshuis (“devil’s house”). The Gelredome, the home field of Vitesse, the city’s footballclub which plays in the Dutch ‘Eredivisie’ (Premiere Leaque), is a unique facility that features a retractable roof and a slide- out grass pitch. The concept has been fully duplicated since then by Veltins-Arena in Gelsenkirchen, Germany, and University of Phoenix Stadium in Glendale, Arizona, USA, and partially by the Sapporo Dome in Japan (which has a sliding pitch but a fixed roof).
matchme 27
The KEMA Toren (formerly known as SEP Control Tower) is the highest structure of the town. It is a 140-m-high TV tower. The Korenmarkt is the nightlife area. On this square and surrounding streets lie clubs, bars and a movie theater. It’s a very popular area for the residents and visitors. In summer it’s filled with tables and chairs from all the bars and a lot of people can be found here sitting in the sun and enjoying a drink.
PLACES OF INTEREST IN THE SURROUNDING OF ARNHEM Palace Het Loo is a museum and imbued with the lives and times of the Royal Famlily. It was the favourite palace of King William of Orange and later Queen Wilhelmina. The Airborne Museum in Oosterbeek shows the course of events during the Battle of Arnhem. It took place in September 1944 and covered the area between the centre of Arnhem and Ede. Burgers’ Zoo is the biggest and most-visited zoo in the Netherlands, featuring an underwater walkthrough, desert, mangrove, rainforest, etc. Kröller-Müller museum: a magnificent amalgamation of art, architecture and nature. Amidst unspoilt natural surroundings, the KröllerMüller Museums collection centres on the extensive collection of works by Vincent van Gogh and the world famous sculpture garden. The National Heritage Museum (Nederlands Openluchtmuseum) is located outside the city. It is an open air museum and park with antique houses, farms, and factories from different parts of the Netherlands. National Park De Hoge Veluwe is one of the Netherlands’ oldest and largest national parks. It consists of no less than 5,500 hectares of woodland, heathland, lakes and driftsand. The Valkhof Museum display a large and important collection of Roman archaeology and a special collection of modern art, it also exhibits ancient art reflecting the rich history of Nijmegen.
«
28 matchme
Netzwerk|Nord etzwerk|Nordbayern as service provider
N and networking forum for business
entrepreneurs and growth companies in Northern Bavaria. The goal of the organization is to create an effective networking platform and to provide, at no charge, a comprehensive range of services designed to promote the growth of companies. In the areas of business planning, financing and training, we offer a number of valuable support services in the form of seminars, coaching, financing and networking. All services are free of charge: “No equity, no fee” is one of the key principles of the network, which is financed by a publicprivate partnership, and is an excellent example of regional business development.
Northern Bavaria
Northern Bavaria is regarded one of the most important economic regions in Europe, having 5.2 million inhabitants, almost 100,000 students, and 140,000 companies. By offering support and encouragement to new business start-ups, Northern Bavaria is both responding to the challenges posed by structural change, at the same time as keeping up in the worldwide technological race. Northern Bavaria include cities such as Nürnberg, Erlangen, Regensburg, and Würzburg. Results of the netzwerk|nordbayern activities
Of the 1299 teams which participated in the first nine years of the Northern Bavarian Business Plan Competition, 412 started up a new business and are still alive. By 2006, the combined revenues of these companies reached € 254m, employing 2,613 people. Over € 108 million venture and business angel capital has been invested in 94 single
deals with the help of netzwerk|nordbayern up to now. Northern Bavarian Business Plan Competition – The learning program
Growing companies ... strategic planning, business founding, financing, growth; these are keywords in the Northern Bavarian Business Plan Competition (BPWN), which has been held annually since 1999. It is targeted at both new entrepreneurs as well as established businesses. The drive behind their participation can be the startup of a new company, the expansion of an existing one, or the handover to new management of an existing family-owned business. Participants can benefit from the intense training program and individual coaching with regard to their specific business concepts. In addition, they are encouraged to make use of the netzwerk|nordbayern platform which has numerous events and networking opportunities, thus providing ample opportunity to build up contacts with other entrepreneurs, banks, venture capitalists, consultants, or other regional institutions. Business Angel netzwerk|nordbayern Money for rapid-growth companies
Originally formed as a pure Business Angel Network, the Business Angel netzwerk|nordbayern has grown to become a financing body for growth-oriented businesses. Within netzwerk|nordbayern, the Business Angel netzwerk|nordbayern is the first port of call for SMEs and business start-ups seeking financial support. The primary goal is to facilitate financing for innovative entrepreneurs in the region through a combination of private and public investors; the work includes both the
matchme 29
bayern guidance of entrepreneurs through the financing process as well as the matching with suitable financing partners. The netzwerk|nordbayern acts as an independent and neutral agent, charging no fee, commission or other remuneration, e.g. shares. There are currently approximately 70 Business Angels, 60 venture capitalist organizations and public investors listed. The Business Angel netzwerk|nordbayern has been active in the board of EBAN (European Business Angels Network) since 2001 and as a member of BAND (Business Angels Netzwerk Deutschland) since 2003. Training in netzwerk|nordbayern – Knowledge transforms the idea into a success!
In addition to support in the areas of planning, financing and networking, netzwerk|nordbayern offers a comprehensive training program. This is targeted primarily at company founders, entrepreneurs and other decision-makers with ambitions to growth their companies. The content has been focused on three themes: > Marketing and sales > Business planning and management > Financing The training sessions offer a combination of business theory and praxis-oriented knowledge. Global Collaboration – Successful knowledge transfer helps to be one jump ahead
In 2002/2003, netzwerk|nordbayern was helping the local organization team of the “Sächsische Aufbau Bank” to establish the first regional, Business Plan competition covering all industries in the German state of Saxony.
Till July 2005 netzwerk|nordbayern helped to establish the first Business Plan competition in Lithuania, which was at that same time the very first activity of this nature in one of the new EU member states. The competition, called “Verslo plano turnyras” (www.versloturnyras.lt). In 2006/2007, netzwerk|nordbayern has entered into cooperation with the Mongolian National Chamber of Commerce & Industry to build up the MEN (Mongolian Entrepreneurship Network) to initiate and give sustained support, chiefly by means of intensive learning and coaching programmes. Netzwerk|Nordbayern, Arne-G. Hostrup, Neumeyerstr. 48, D - 90411 Nuremberg Germany, Tel: +49 911 59724-8031, e-mail:
[email protected] www.netzwerk-nordbayern.de
«
30 matchme
EBAN Programme of activities 14/15 April 2008
Annual Congress
Arnhem, Netherlands
14 April 2008
3rd Award Ceremony
Arnhem, Netherlands
Late October/early November
EBAN University
Luxembourg, To be confirmed
Member activities 10/17/25 March
Ready for Equity! Sessions for virgin angels
Paris, France www.parisbusinessangels.com
13 March 2008
Legal aspects of business angel investing,
Milan, Italy
organised by IBAN
www.iban.it
(contact IBAN for further sessions) 26 March 2008
France Angels Business Angel Academy
Paris, France www.franceangels.org
8-9 April 2008 21-23 April 2008
8th Annual Gesventure event on
Lisbon, Portugal
entrepreneurship and venture capital.
http://www.gesventure.pt/vcit2008/
EASY Cross Border Investment Event
www.earlystageinvestors.org
-Med-tech and Healthcare -Media and IT -Cleantech April 7-9 May 2008
Training for entrepreneurs
www.nebib.nl
Training for business angels
www.nebib.nl
Angel Capital Association Annual Summit
San Diego, United States www.angelcapitalassociation.org
19-20 May 2008
EASY Tax Summit
Ljubljana, Slovenia www.earlystageinvestors.org
26 May 2008
Ready for Equity! partner meeting
Belfast, UK http://www.eban.org/ready_for_equity.php
4-6 June 2008 18-19 June 2008 26-27 June 2008
Annual conference of the European
Budapest, Hungary
Association of Business Incubator Networks
www.ebn.be
British Business Angels Association
Kent, UK
annual Conference.
www.bbaa.co.uk
Fifth Cross border investment forum
London, UK www.earlystageinvestors.org
2-4 July
INSME Annual event
Guangzhou (Canton), China
“Encouraging SME Innovation and Growth:
www.insme.int
Increasing Capital Access through PublicPrivate Partnership” November 2008
II Investment Forum BAN madri+d
Madrid, Spain www.madridmasd.org
to trust or to be sure ...that’s the question Whenever people do business together, it is always possible that things
(ZHSH^ÄYT^LOH]LHJSLHYI\ZPULZZJVUJLW[!^LMVJ\ZVU
could go wrong.
LU[YLWYLUL\YZHUKPU]LZ[VYZ@V\^PSSWYVÄ[MYVTV\YJVUZPKLYHISL
As an investor you want your investment to be secured, as a business
experience in strategic and legal advice. Not forgetting our network
partner you want your partner to be trustworthy and as an entrepreneur
of over 200 advanced specialists.
you want your ideas to be protected. Preferably, a handshake would be Z\MÄJPLU[@L[PUYLHSSPMLTVYLPZVM[LUYLX\PYLK
When it comes to doing business, it is better to be sure. With De Gier )\ZPULZZSH^`V\JHUILZ\YLVM^OH[[VL_WLJ[MYVT\Z!JSHYP[`PU
De Gier Business Law understands both sides of doing business.
advance, without paying too much.
We are entrepreneurs too! We know just how important a proper and precise regulated agreement is. And no, they don’t always have to be
Look forward to meeting you at the EBAN Congress in Arnhem,
KPMÄJ\S[;OL`ZPTWS`OH]L[V^VYRMVY`V\
April 2008!
www.dgb.nl
Ondernemingsfinanciering? De overheid helpt. Als ondernemer herkent u als geen ander de kansen om te groeien en uit te blinken. Om deze kansen om te kunnen zetten in succes heeft u financiering nodig.
U kunt bijvoorbeeld met uw plannen naar een bank of venture capitalist stappen. Maar ook de overheid kan iets voor u betekenen. Zo heeft het Ministerie van Economische Zaken een aantal instrumenten beschikbaar om u te helpen bij het verkijgen van ondernemingsfinanciering.
Wellicht bent u al bekend met de borgstellingsregeling, waarmee kredietverlening aan (innovatieve) starters en MKB wordt gestimuleerd. Bent u op zoek naar risicodragend kapitaal? Dan kunt u terecht bij de TechnoPartner Seed-fondsen of financiers aangesloten bij de Groeifaciliteit. Wilt u met een excellent, innovatief project beginnen? Vraag dan eens naar de mogelijkheden en voorwaarden van het Uitdagerskrediet. Ook is er een fiscale regeling waarmee een deel van uw R&D loonlosten wordt gecompenseerd, de WBSO.
MEER INFORMATIE
Voor meer informatie over financiering voor ondernemers kunt u kijken op www.antwoordvoorbedrijven.nl of bellen met SenterNovem op (070) 373 59 88.
in opdracht van
