14

De Foto van Vlaanderen

KLANT| Nieuwdienst VRT / Studiedienst VRT

DATUM | 04/04/14

De Foto van Vlaanderen OPMERKING De conceptualisatie van dit onderzoek is gebeurd onder de verantwoordelijkheid en goedkeuring van de studiedienst van VRT. De datacollectie is uitgevoerd door TNS België. WHY5Research heeft de door TNS België aangeleverde gewogen dataset geanalyseerd en verwerkt. Vragen m.b.t. het onderzoek gaan enkel via de VRT Studiedienst ([email protected])

2

AANPAK RAPPORT OPGEBOUWD ROND 65 ACTUELE THEMA’S  DATA BEKIJKEN VANUIT VERSCHILLENDE STANDPUNTEN: 1. VANUIT ONDERLIGGENDE DIMENSIES: Op zoek naar structuur en inzicht in de 65 actuele thema's vanuit de data

2. FOCUS OP SOCIO-DEMOGRAFISCHE VERSCHILLEN Wat zijn de opvallendste verschillen tussen de geslachten, leeftijden, leefomgeving, sociale groepen?

4. EVOLUTIES IN HET VLAAMS WAARDE KADER Welke verschuivingen zijn er merkbaar in de waarden en opvattingen van de Vlaming t.o.v. 2009 ? 3. BLIK OP DE SPECIFIEKE DOELGROEPEN Hoe kijken een aantal specifieke groepen naar de actuele thema’s? Wat houdt hen bezig?

3

INHOUD

01. STEEKPROEFBESCHRIJVING 02. ACTUELE THEMA’S 03. PRIORITEITEN POLITIEK 04. ANGSTEN 05. VERTROUWEN 06. VERSCHILLEN OP SOCIO-DEMOGRAFISCH VLAK 07. RESULTATEN PER SPECIFIEKE DOELGROEP 08. HET VLAAMS WAARDENKADER

4

TOELICHTING ACHTERGROND EN METHODOLOGIE

5

DATACOLLECTIE WIE? De datacollectie en de weging van de data werden uitgevoerd door TNS België (http://www.tnsglobal.be/)

HOE? Er werd geopteerd om de data te verzamelen aan de hand van een online vragenlijst (Computer Assisted Web Interviewing) De populatie werd gedefinieerd als: de Nederlandstalige bevolking in België (i.e. Vlaanderen en Brussel) van zij die op 25 mei 2014 minstens 18jaar geworden zijn tot 75 jaar

WANNEER? De datacollectie liep van begin december tot begin januari

Voor verdere vragen m.b.t. methodologie van de datacollectie kan contact genomen worden met VRT studiedienst ([email protected])

6

DATACOLLECTIE - WEGING RESULTATEN NATIONAAL REPRESENTATIEVE STEEKPROEF • Herweging op doelgroepen • Gewogen op: • Geslacht • Leeftijd • Provincie • Opleidingsniveau x provincie • Beroep x provincie

Op basis van de effectieve verhoudingen van de doelgroepen in de basissteekproef: Nieuwe Vlamingen

5,9%

Jonge gezinnen met kinderen (max 40 en kinderen max 14)

6,8%

Singles van 25 tot 40 jaar

6,0%

Alleenstaande ouders met minderjarige kinderen

7,2%

Gepensioneerden

19,4%

Mensen die in industrie werken (als arbeider)

4,9%

Zelfstandigen

6,1%

7

FACTORANALYSE VERKLAARDE VARIANTIE

VAN 65 ACTUELE THEMA’S

NAAR 9 ONDERLIGGENDE DIMENSIES

Factors 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Eigenvalues 11,563 6,789 3,767 3,118 2,007 1,61 1,435 1,272 1,145 1,121 1,076 1,023 0,993 0,969 0,94

% of Variance 17,79 10,445 5,795 4,797 3,088 2,477 2,207 1,958 1,762 1,725 1,656 1,574 1,527 1,49 1,447

Cumulative % 17,79 28,235 34,03 38,828 41,916 44,393 46,6 48,558 50,32 52,045 53,701 55,275 56,802 58,292 59,739

EIGENWAARDEN 14 12 10 8 6 4 2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

8

REPLICATIE VAN DE 2009 SEGMENTATIE

Recreatie van de 2009 segmentatie-opl ossing

• Aan de hand van het segmentatie-algoritme ontwikkeld in 2009 zijn de 2013 respondenten toegewezen aan de bestaande segmenten (i.e. geïdentificeerd in 2009). • Elke respondent wordt toegewezen aan één van de segmenten op basis van: o Zo groot mogelijke verschillen tussen de segmenten o De waarnemingen in de segmenten zo dicht mogelijk bij elkaar.

Validatie van de segmentatie-opl ossing

• TEST 1 : Predictieve waarde De segmentatie-oplossing voorspelt de correcte toewijzing van 77% van de respondenten. • TEST 2 : Algemene “Goodness-of-fit” van de oplossing De segmentatie-oplossing verklaart 93% van de variantie in de gegevens. • TEST 3 : Split sample stabiliteit: De segmentatie-oplossing wordt gerepliceerd op 2 willekeurig gekozen subsamples. De resulterende structuren worden vergeleken op similariteit en stabiliteit. De som van de absolute verschillen in segment-groottes binnen elke subsample bedraagt slechts 3,9.

9

HOW TO READ : TOP 3 EN BOTTOM 3 WAT IS HET? TOP3 en BOTTOM3 is een manier om het interpreteren van antwoorden op een schaalvraag te vereenvoudigen. Dit doen we door de 7 punten schaal te herleiden tot 3 antwoordcategorieën: bij de TOP3 kijken we naar de 3 scores die positief of affirmatief zijn (in dit geval 5, 6 en 7); bij BOTTOM3 kijken we naar de 3 negatieve scores (in dit geval 1, 2 en 3); de middelste score (4) vormt de neutrale antwoordcategorie In welke mate gaat u akkoord met elk van deze uitspraken? U kan antwoorden met behulp van onderstaande schaal. 1 - Helemaal niet akkoord 2 3 4 5 6 7 - Volledig akkoord

1 2

BOTTOM3

3 4

NEUTRAAL

5

6

TOP3

7 10

IDENTIFICATIE VAN VERSCHILLEN Doorheen het rapport maken we gebruik van twee verschillende methodes om verschillen te identificeren: significantie testen en index scores. Hieronder lichten we kort even toe wat elk van deze inhouden.

SIGNIFICANTE VERSCHILLEN

DIFFERENTIËRENDE INDEXEN

Bij het vergelijken van verschillende analysegroepen kan men zich baseren op significante verschillen. Als een verschil significant is betekent dit dat het verschil (waarschijnlijk) niet op toeval berust.

Bij het vergelijken van verschillende analysegroepen kan men naast het vergelijken van de absolute scores in percentages, ook kijken naar relatieve verschillen. Deze worden berekend d.m.v. index-scores. Index scores hebben als voordeel dat ze los van de absolute score kijken naar het relatief verschil ten opzichte van de mening van de gemiddelde Vlaming.

De nauwkeurigheid van een statistisch significante verschil wordt weergegeven door een p-waarde. De p-waarde een waarde tussen 0 en 1, die wordt bepaald door middel van een statistische test: • Bij een p-waarde van 1 kunnen we aannemen dat het verschil op toeval berust. • Met een p-waarde dichtbij 0 kunnen we ervan uitgaan dat de verschillen niet op toeval berusten. Doorheen het rapport nemen we de algemeen aanvaarde p=0,05 als grens van statistische significantie. Dat wil zeggen indien p<0,05 dan zijn de resultaten significant verschillend.

Hoe interpreteren? • Een index van 100: betekent dat de score van dit item niet onderscheidend is voor deze doelgroep in vergelijking met de gemiddelde Vlaming. • Positief differentiërende index: voor dit item is deze doelgroep relatief meer akkoord dan de gemiddelde Vlaming • Index >120: sterk differentiërend • Index >110: licht differentiërend • Negatief differentiërende index: voor dit item is deze doelgroep relatief minder akkoord dan de gemiddelde Vlaming • Index <80: sterk differentiërend • Index <90: licht differentiërend

11

01. STEEKPROEF BESCHRIJVING WIE HEBBEN WE BEVRAAGD?

12

3345

01 STEEKPROEFBESCHRIJVING

respondenten in de nationaal representatieve steekproef GESLACHT

LEEFTIJD

SOCIALE GROEP

0% Midden hoog 31%

18 - 25 jaar 26 - 35 jaar

Vrouw 50%

Hoog 23%

Man 50% Midden laag 29%

De data is gewogen naar geslacht, leeftijd, provincie en sociale groep

36 - 45 jaar 46 - 55 jaar

Laag 17%

10%

20%

30%

40%

12% 15% 16% 21%

55 +

Gemiddelde leeftijd is 47,4 jaar 13

36%

3345


respondenten in de nationaal representatieve steekproef SPREIDING PER PROVINCIE

URBANISATIE 27%

Antwerpen

28% WestVlaanderen

19%

OostVlaanderen

23%

24%

Limburg Vlaams-Brabant

14%

29%

14% Brussel

2% De data is gewogen naar geslacht, leeftijd, provincie en sociale groep

20%

Grote agglomeraties

Stedelijke gemeenten

Secundaire gemeenten

Andere gemeenten

3345


respondenten in de nationaal representatieve steekproef THUISSITUATIE -10% Bij ouders Op kot

27%

Samenwonend met kids Andere

17%

4 35%

5 6+

60% 0 43%

3

7%

40%

18%

2 17%

Samenwonend zonder kids

20%

1

2%

Alleenwonend zonder kids Alleenwonend met kids

0%

40% 10%

KINDEREN PER GEZIN 0% 20% 40% 60%

GEZINSGROOTTE

15% 5% 2%

58%

1

19%

2 3

17% 5%

4

1%

5+

0,4%

2%


15

80%

3345


respondenten in de nationaal representatieve steekproef PROFESSIONELE SITUATIE 30%

54% actief 46% niet actief

26%

23%

25% 20%

16%

15% 10% 5%

6%

8% 4%

2%

0%

0%


6%

5%

4% 0%

01 OVERZICHT DOELGROEPEN Naast de Vlaams representatieve steekproef werden er enkele interessante doelgroepen opgenomen. Hieronder vindt u een kort overzicht van deze doelgroepen: DOELGROEP

AANTAL OBSERVATIES

Nieuwe Vlamingen: Minstens 1 van de grootouders of ouders heeft een niet-Europerse nationaliteit

196

Jonge gezinnen met kinderen: Max. 40 jaar oud en kinderen max. 14 jaar oud

229

Alleenstaanden: Singles zonder kinderen van 25 tot 40 jaar Alleenstaande ouders met minderjarige kinderen: Hebben geen partner en thuiswondende kinderen van max. 18 jaar

201 242

Gepensioneerden

649

Industrie: Mensen die in de industrie tewerkgesteld zijn als arbeider

163

Zelfstandigen

203

17

02. ACTUELE THEMA’S WAT IS DE KIJK VAN DE VLAMING OP EEN AANTAL ACTUELE THEMA’S?

18

02 ACTUELE THEMA’S

LIJST VAN STATEMENTS

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.

18.

19. 20.

21.

Ik heb het gevoel dat de crisis in België nog erger zal worden De crisis weegt al lang op de samenleving Ik heb nood aan positief nieuws en optimisme Ik heb het gevoel dat mijn levensstandaard er de laatste jaren op achteruit is gegaan Ik heb het gevoel dat we in België nog vrij goed weg komen uit de crisis Ik ben er bezorgd over dat de volgende generatie het minder goed gaat hebben dan ik zelf Ik vraag me af of ik het wel zal aankunnen om tot mijn 65 te blijven werken Ik ben bezorgd dat werkgevers mij op oudere leeftijd niet meer gaan willen Ik zou liever in een ander land wonen omdat ik denk dat ik daar meer kansen zou krijgen Ik krijg in mijn dagelijks leven te maken met vooroordelen De stress op het werk neemt alsmaar toe In onze samenleving moet ik veel keuzes maken die ik moeilijk kan inschatten Ik heb de indruk dat de politie beter functioneert dan vroeger Ik ben bezorgd dat ik in de toekomst niet meer zal kunnen kiezen welk ziekenhuis of arts ik raadpleeg Ik ben bang dat onze gezondheidszorg wordt bedreigd door buitenlanders die niet genoeg meebetalen Ik maak me er zorgen over dat misbruiken de sociale zekerheid bedreigen Ik heb er vertrouwen in dat ik op latere leeftijd de zorg zal krijgen die ik wil Ik ben bezorgd dat er geen plaats zal zijn in bejaardentehuizen voor mezelf of voor familieleden wanneer dat nodig is Ons onderwijs is van hoog niveau, er moet niet te veel aan veranderen Om kinderen meer kansen te geven, heeft ons onderwijs een hervorming nodig Ik vind het een slechte zaak dat ik door wachtlijsten en beperkte inschrijving, niet meer kan kiezen in welke school mijn kinderen terecht kome Ik heb er vertrouwen in dat Justitie rechtvaardig is

22. Om het fileprobleem op te lossen, moeten er meer wegen komen 23. Beter openbaar vervoer helpt om de files te verminderen 24. Ik heb het gevoel dat wie rijk en machtig is, wel weet hoe ie aan Justitie moet ontsnappen. De gewone burger kan dat niet 25. Zelfs als allochtonen goed Nederlands spreken, blijf ik wantrouwig 26. We leven met verschillende culturen in dit land, zo is het nu eenmaal Het is tijd dat we er het beste van maken 27. Ik ben bezorgd over de radicalisering van de Islam in België 28. De overheid werkt goed 29. Ik vind het milieu belangrijk en ik ben bereid om mijn leven daaraan aan te passen 30. In België kunnen we aan het milieu echt niet veel extra meer doen. Het is een wereldprobleem 31. De overheid doet te weinig om te verhinderen dat de banken ons opnieuw zouden bedriegen 32. De overheid doet voldoende om te verhinderen dat de banken ons opnieuw zouden bedriegen 33. Voor sommige problemen heb je een groter geheel zoals de Europese Unie nodig 34. Onze maatschappij heeft niet genoeg aandacht voor gehandicapten. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de wachtlijsten 35. Ik maak me zorgen over de vraag of mijn telefoon- en e-mail verkeer wel echt privé is 36. Europa legt te veel nadruk op besparen 37. Europa is te veel met details bezig, zoals de omvang van de komkommers 38. Door het Europese beleid nemen goedkope arbeidskrachten uit andere Europese lidstaten jobs weg. Ik maak me daar zorgen over 39. Het is goed dat Europa de Zuid-Europese landen gedwongen heeft om te besparen 40. Het Europese niveau heeft ons tijdens de financiële crisis overeind gehouden. Anders was het nog erger geweest 41. Ik maak me zorgen over de vraag of mijn kinderen nog

wel een goeie woning zullen kunnen betalen 42. De files vormen een toenemende bron van stress in mijn leven 43. Het zou beter zijn dat Vlaanderen en Wallonië zo veel mogelijk apart deden. Het Belgische niveau moet tot een minimum beperkt worden 44. De economie is nu belangrijker Vlaanderen nog meer bevoegdheden bezorgen is nu geen prioriteit 45. België zou beter splitsen 46. Een illegaal die goed de taal spreekt, werkt en meedoet aan de samenleving moet kunnen blijven 47. Er moet hard opgetreden worden tegen discriminatie op de huurmarkt of de arbeidsmarkt 48. De overheid moet meer doen om migratie te beperken 49. De mogelijkheden voor fraudeurs om vervolging af te kopen moet worden beperkt 50. Er moet echt een prioriteit van worden gemaakt dat er minder mensen vrijkomen door procedurefouten 51. Ik ben bezorgd over de luchtkwaliteit van ons land 52. Er moet rekeningrijden komen, zodat wie tijdens de spitsuren wil rijden, ook meer betaalt 53. Er is overdreven met de GAS-boetes; soms worden pietlullige dingen beboet 54. GAS-boetes zijn nodig 55. Ik vrees dat onze sociale zekerheid in de toekomst een onbetaalbaar systeem zal blijken 56. Ik ervaar stress doordat het openbaar vervoer niet functioneert zoals zou moeten 57. Het woord -Vlaming- heeft voor mij een wat negatieve kant 58. Ik ben trots op Vlaanderen 59. Ik ben trots op België 60. Ik ben in het algemeen hoopvol voor de toekomst (*) 61. De aanwezigheid van een veelheid aan culturen verrijkt ons eigen cultuur (*) 62. Als Vlamingen is het belangrijk dat we onze eigen identiteit kunnen beleven (*) 63. Er moet meer solidariteit komen tussen de mensen. Als groep zijn we sterker dan alleen (*) 64. We moeten verdraagzamer zijn voor elkaar (*) 65. De politie zou meer zichtbaar moeten zijn, dat geeft een veilig gevoel (*) onderdeel van segmentatie-batterij overtuigingen

100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Er moet echt een prioriteit van worden gemaakt dat er… Ik heb het gevoel dat wie rijk en machtig is, wel weet hoe… De mogelijkheden voor fraudeurs om vervolging af te… We moeten verdraagzamer zijn voor elkaar Er moet meer solidariteit komen tussen de mensen. Als… Er is overdreven met de GAS-boetes; soms worden… Ik ben bezorgd over de radicalisering van de Islam in Belgie Door het Europese beleid nemen goedkope… Ik maak me er zorgen over dat misbruiken de sociale… Beter openbaar vervoer helpt om de files te verminderen De crisis weegt al lang op de samenleving Ik heb nood aan… Als Vlamingen is het belangrijk dat we onze eigen… Ik maak me zorgen over de vraag of mijn kinderen nog wel… Ik ben er bezorgd over dat de volgende generatie het… De overheid moet meer doen om migratie te beperken Ik vrees dat onze sociale zekerheid in de toekomst een… De stress op het werk neemt alsmaar toe Ik ben bang dat onze gezondheidszorg wordt bedreigd… De overheid doet te weinig om te verhinderen dat de… Europa is te veel met details bezig, zoals de omvang van de… De politie zou meer zichtbaar moeten zijn, dat geeft een… Onze maatschappij heeft niet genoeg aandacht voor… Ik vind het een slechte zaak dat ik door wachtlijsten en… Er moet hard opgetreden worden tegen discriminatie op… Ons onderwijs is van hoog niveau, er moet niet te veel aan… Ik ben bezorgd dat er geen plaats zal zijn in… Het is goed dat Europa de Zuid-Europese landen… Ik ben trots op Vlaanderen Ik ben bezorgd over de luchtkwaliteit van ons land Ik vraag me af of ik het wel zal aankunnen om tot mijn 65… Ik vind het milieu belangrijk en ik ben bereid om mijn… Een illegaal die goed de taal spreekt, werkt en meedoet… Voor sommige problemen heb je een groter geheel zoals… Ik maak me zorgen over de vraag of mijn telefoon- en e-… De economie is nu belangrijker Vlaanderen nog meer… Ik heb het gevoel dat mijn levensstandaard er de laatste… Ik ben bezorgd dat werkgevers mij op oudere leeftijd niet… Europa legt te veel nadruk op besparen Ik heb het gevoel dat de crisis in Belgie nog erger zal worden Ik ben bezorgd dat ik in de toekomst niet meer zal kunnen… We leven met verschillende culturen in dit land, zo is het… In onze samenleving moet ik veel keuzes maken die ik… Ik ervaar stress doordat het openbaar vervoer niet… Ik heb het gevoel dat we in Belgie nog vrij goed weg… De files vormen een toenemende bron van stress in mijn… Ik ben trots op Belgie In Belgie kunnen we aan het milieu echt niet veel extra… Ik ben in het algemeen hoopvol voor de toekomst Ik krijg in mijn dagelijks leven te maken met vooroordelen Om kinderen meer kansen te geven, heeft ons onderwijs… Zelfs als allochtonen goed Nederlands spreken, blijf ik… Het zou beter zijn dat Vlaanderen en Wallonie zo veel… De aanwezigheid van een veelheid aan culturen verrijkt… Het Europese niveau heeft ons tijdens de financiele crisis… Ik heb er vertrouwen in dat ik op latere leeftijd de zorg zal… Er moet rekeningrijden komen, zodat wie tijdens de… GAS-boetes zijn nodig Om het fileprobleem op te lossen, moeten er meer wegen… Ik heb de indruk dat de politie beter functioneert dan…

02 ACTUELE THEMA’S OVERZICHT Akkoord (Top 3: scores 5 - 7) Neutraal (score 4) Niet akkoord (Bottom 3: scores 1-3)

Q2.4. In welke mate gaat u akkoord met elk van deze uitspraken? 1: Helemaal niet akkoord – 7: Volledig akkoord Basis: Nationaal representatieve steekproef (N=3345)

20

02 ACTUELE THEMA’S OVERZICHT Akkoord (score 5-7)

Neutraal (score 4) 0%

Er moet echt een prioriteit van worden gemaakt dat er minder mensen vrijkomen door procedurefouten

Niet akkoord (score 1-3)

10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

85%

12% 3%

Ik heb het gevoel dat wie rijk en machtig is, wel weet hoe ie aan Justitie moet ontsnappen. De gewone burger kan dat niet

82%

13% 5%

De mogelijkheden voor fraudeurs om vervolging af te kopen moet worden beperkt

80%

14% 6%

GROOTSTE CONSENSUS ROND: •

We moeten verdraagzamer zijn voor elkaar

78%

16% 6%

Er moet meer solidariteit komen tussen de mensen. Als groep zijn we sterker dan alleen.

76%

18% 5%

Er is overdreven met de GAS-boetes; soms worden pietlullige dingen beboet

76%

14% 10%

Ik ben bezorgd over de radicalisering van de Islam in Belgie

76%

14% 10%

Q2.4. In welke mate gaat u akkoord met elk van deze uitspraken? 1: Helemaal niet akkoord – 7: Volledig akkoord Basis: Nationaal representatieve steekproef (N=3345) (Gerangschikt op Top3 (scores 5-7) = Akkoord)

• • •

Disfunctioneren en onrechtvaardigheid van justitie Nood aan meer solidariteit Ridiculiteit van GAS-boetes Radicalisering van de islam

21




10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Door het Europese beleid nemen goedkope arbeidskrachten uit andere Europese lidstaten jobs weg. Ik maak me daar zorgen over

74%

18%

8%

Ik maak me er zorgen over dat misbruiken de sociale zekerheid bedreigen

74%

20%

6%

Beter openbaar vervoer helpt om de files te verminderen

73%

17%

9%

De crisis weegt al lang op de samenleving Ik heb nood aan positief nieuws en optimisme

72%

21%

7%

Als Vlamingen is het belangrijk dat we onze eigen identiteit kunnen beleven

71%

18%

11%

Ik maak me zorgen over de vraag of mijn kinderen nog wel een goeie woning zullen kunnen betalen

71%

18%

11%

Ik ben er bezorgd over dat de volgende generatie het minder goed gaat hebben dan ik zelf

71%

19%

9%

De overheid moet meer doen om migratie te beperken

70%

20%

9%

Ik vrees dat onze sociale zekerheid in de toekomst een onbetaalbaar systeem zal blijken

70%

20%

10%


DE DUURZAAMHEID VAN ONZE SAMENLEVING WORDT IN VRAAG GESTELD: • • • • •

De impact van migratie Houdbaarheid van onze sociale zekerheid Toenemende files Impact van de crisis Beleving van de identiteit

22



De stress op het werk neemt alsmaar toe


10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

68%

22% 18%

10%

Ik ben bang dat onze gezondheidszorg wordt bedreigd…

68%

De overheid doet te weinig om te verhinderen dat de…

67%

23%

9%

Europa is te veel met details bezig, zoals de omvang van de…

67%

24%

9%

De politie zou meer zichtbaar moeten zijn, dat geeft een…

67%

21%

12%

Onze maatschappij heeft niet genoeg aandacht voor…

66%

25%

9%

Ik vind het een slechte zaak dat ik door wachtlijsten en…

66%

24%

11%

Er moet hard opgetreden worden tegen discriminatie op…

64%

25%

11%

Ons onderwijs is van hoog niveau, er moet niet te veel aan…

62%

25%

14%

Ik ben bezorgd dat er geen plaats zal zijn in…

61%

24%

15%

Het is goed dat Europa de Zuid-Europese landen…

60%

29%

14%

10%

Ik ben trots op Vlaanderen

60%

26%

15%

Ik ben bezorgd over de luchtkwaliteit van ons land

60%

27%

13%

Ik vraag me af of ik het wel zal aankunnen om tot mijn 65…

60%

Ik vind het milieu belangrijk en ik ben bereid om mijn leven…

58%

Een illegaal die goed de taal spreekt, werkt en meedoet…

57%

Voor sommige problemen heb je een groter geheel zoals…

57%

Ik maak me zorgen over de vraag of mijn telefoon- en e-…

56%

22% 28% 20% 27% 23%

19% 13%

ZORGEN OP SOCIAALMAATSCHAPPELIJK EN FINANCIEELECONOMISCH VLAK: • • • • •

Werkdruk Welzijn (gezondheidszorg, gehandicapten en onderwijs) Banken De rol van EU Veiligheid

22% 17% 22%


23




10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%


60%

26%

15%


60%

27%

13%

Ik vraag me af of ik het wel zal aankunnen om tot mijn 65 te blijven werken

60%

Ik vind het milieu belangrijk en ik ben bereid om mijn leven daaraan aan te passen

58%

Een illegaal die goed de taal spreekt, werkt en meedoet aan de samenleving moet kunnen blijven

57%

Voor sommige problemen heb je een groter geheel zoals de Europese Unie nodig

57%

Ik maak me zorgen over de vraag of mijn telefoon- en e-mail verkeer wel echt privé is

56%

De economie is nu belangrijker Vlaanderen nog meer bevoegdheden bezorgen is nu geen prioriteit

55%

Ik heb het gevoel dat mijn levensstandaard er de laatste jaren op achteruit is gegaan

55%

25%

21%

Ik ben bezorgd dat werkgevers mij op oudere leeftijd niet meer gaan willen

55%

25%

20%

Europa legt te veel nadruk op besparen

54%

Ik heb het gevoel dat de crisis in Belgie nog erger zal worden

53%

Ik ben bezorgd dat ik in de toekomst niet meer zal kunnen kiezen welk ziekenhuis of arts ik raadpleeg

52%

22% 28% 20% 27% 23% 28%

31% 28% 26%

19%

MILIEU PROBLEMATIEK

13% 22%

&

17%

UITZICHT OP DE CRISIS:

22% 17%

15% 19%

• •

• •

Langer werken Nood aan een groter constructief geheel Economie is belangrijk Gedaalde levensstandaard

22%


24



10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

We leven met verschillende culturen in dit land, zo is het nu eenmaal Het is tijd dat we er het beste van maken

50%

In onze samenleving moet ik veel keuzes maken die ik moeilijk kan inschatten

49%

Ik ervaar stress doordat het openbaar vervoer niet functioneert zoals zou moeten

48%

Ik heb het gevoel dat we in Belgie nog vrij goed weg komen uit de crisis

48%

De files vormen een toenemende bron van stress in mijn leven

48%

Ik ben trots op Belgie

47%

In Belgie kunnen we aan het milieu echt niet veel extra meer doen. Het is een wereldprobleem

47%

Ik ben in het algemeen hoopvol voor de toekomst

47%

Ik krijg in mijn dagelijks leven te maken met vooroordelen Om kinderen meer kansen te geven, heeft ons onderwijs een hervorming nodig Zelfs als allochtonen goed Nederlands spreken, blijf ik wantrouwig Het zou beter zijn dat Vlaanderen en Wallonie zo veel mogelijk apart deden. Het Belgische niveau moet tot een…


26% 34% 26%

17% 26%

30% 25% 29% 24% 29%

44%

29%

43%

32%

41%

24%

24%

21%

24% 29% 24% 28% 25% 36%

37%

25%

37%

De aanwezigheid van een veelheid aan culturen verrijkt ons eigen cultuur

37%

24%

39%

Het Europese niveau heeft ons tijdens de financiele crisis overeind gehouden. Anders was het nog erger geweest

36%

Ik heb er vertrouwen in dat ik op latere leeftijd de zorg zal krijgen die ik wil

33%

37% 29%

SPRANKELTJES HOOP & OPTIMISME:

28%

• • •

De crisis De toekomst algemeen Multiculturaliteit Is een thema dat gepolariseerde reacties uitlokt: Zo zien we bv. ook dat er 39% is die niet vindt dat de aanwezigheid van andere culturen de onze verrijkt en dat 36% wantrouwig blijft, zelfs als allochtonen goed Nederlands spreken

27% 37%


25




10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Er moet rekeningrijden komen, zodat wie tijdens de spitsuren wil rijden, ook meer betaalt

31%

23%

45%

GAS-boetes zijn nodig

31%

24%

46%

Om het fileprobleem op te lossen, moeten er meer wegen komen

30%

26%

44%

Ik heb de indruk dat de politie beter functioneert dan vroeger

30%

36%

OPVALLEND LAGE BIJVAL:

34%

Belgie zou beter splitsen

26%

24%

49%

• •

De overheid doet voldoende om te verhinderen dat de banken ons opnieuw zouden bedriegen

25%

28%

47%

•

De overheid werkt goed

23%

35%

Ik heb er vertrouwen in dat Justitie rechtvaardig is

22%

Ik zou liever in een ander land wonen omdat ik denk dat ik daar meer kansen zou krijgen

21%

Het woord -Vlaming- heeft voor mij een wat negatieve kant

20%

27%

22% 21%

42%

•

Goed functioneren van overheid, justitie en politie

• •

Rekeningrijden Meer wegen om files op te lossen Nut van GAS-boetes

51%

56% 59%


“Vlaming” = negatief Liever in een ander land wonen Splitsing van België

•

26


OP ZOEK NAAR ONDERLIGGENDE DIMENSIES Het is een hele brok om 65 thema’s te verwerken. Daarom zijn we op zoek gegaan naar een aantal onderliggende dimensies. Aan de hand van deze kapstokken kunnen we de hoeveelheid informatie die verwerkt moet worden beheersbaar houden. Dit werd uitgevoerd aan de hand van factor analyse. Input: 65 actuele thema’s

Output: 9 onderliggende dimensies

27


KUNNEN GEGROEPEERD WORDEN IN 9 DIMENSIES

Heeft de Vlaming vertrouwen in instituten? Wat maakt de Vlaming onzeker over zijn toekomst?

Ons onderwijs is…

Wat met de EU?

Trots op Vlaanderen en België? Wat zijn de maatschappelijke bekommernissen?

Wat wil de Vlaming doen voor een goede samenleving? Hoe ervaren we Vlaanderen?

Hoe ziet een goede samenleving er uit?

28


GROTE MAATSCHAPPELIJKE TENDENS

29


SPANNINGSVELD MAATSCHAPPIJ VS. INDIVIDU

MACRO Wat zijn de maatschappelijke bekommernissen?

Heeft de Vlaming vertrouwen in instituten?

Hoe ziet een goede samenleving er uit?

Ons onderwijs is...

Wat met de EU?

Trots op Vlaanderen en België?

Wat maakt de Vlaming onzeker over zijn toekomst?

MICRO

Wat wil de Vlaming doen voor een goede samenleving?

Hoe ervaren we Vlaanderen?

30


Wat zijn de maatschappelijke bekommernissen? Straffeloosheid en onmacht Justitie

Migratie

Gebrek aan daadkrachtige overheid

Vlamingen hebben het gehad met de onmacht van Justitie en schijnbare straffeloosheid. De overgrote meerderheid vindt dat vrijkomen door procedurefouten niet kan (85%) en dat de mogelijkheden van fraudeurs om vervolging af te kopen beperkt moeten worden (80%). Bovendien vindt 82% het oneerlijk dat wie rijk is meer kans heeft om aan Justitie te ontsnappen.

Er heerst een toenemende onrust over de impact van migratie op de leefbaarheid van de samenleving en houdbaarheid van de huidige systemen. Zo is 78% bezorgd over de radicalisering van de islam in België. Maar ook misbruiken die de sociale zekerheid bedreigen (74%) en buitenlanders die niet mee betalen voor de gezondheidszorg (68%) baren de Vlaming zorgen. Dit leidt er toe dat 70% aangeeft dat de overheid meer moet doen om de migratie te beperken.

Deze bedreigingen zorgen er voor dat de Vlaming nood heeft aan een daadkrachtige en aanwezige autoriteit. Op lokaal niveau wil 67% van de Vlamingen dat politie meer zichtbaar is (om aldus hun aanwezigheid te bevestigen). Op Europees niveau vindt bijvoorbeeld 67% van de Vlamingen dat men zich te veel met de details bezig houdt. Een voorbeeld van daadkrachtig beleid is dat Europa de Zuid-Europese landen heeft gedwongen om te besparen (60 % vindt dit goed).

31


Wat zijn de maatschappelijke bekommernissen? Akkoord (score 5-7)


Niet akkoord (score 1-3) 20%

40%

Er moet echt een prioriteit van worden gemaakt dat er minder mensen vrijkomen door procedurefouten Ik heb het gevoel dat wie rijk en machtig is, wel weet hoe ie aan Justitie moet ontsnappen. De gewone burger kan dat niet De mogelijkheden voor fraudeurs om vervolging af te kopen moet worden beperkt

60%

80%

100%

85%

12% 3%

82%

13% 5%

80%

14% 6%

Ik ben bezorgd over de radicalisering van de Islam in Belgie

76%

14% 10%

Door het Europese beleid nemen goedkope arbeidskrachten uit andere Europese lidstaten jobs weg. Ik maak me daar zorgen over

74%

18%

8%

Ik maak me er zorgen over dat misbruiken de sociale zekerheid bedreigen

74%

20%

6%

De overheid moet meer doen om migratie te beperken Ik vrees dat onze sociale zekerheid in de toekomst een onbetaalbaar systeem zal blijken Ik ben bang dat onze gezondheidszorg wordt bedreigd door buitenlanders die niet genoeg meebetalen

70%

20%

9%

70%

20%

10%

68%

18%

14%

Europa is te veel met details bezig, zoals de omvang van de komkommers

67%

24%

9%

De politie zou meer zichtbaar moeten zijn, dat geeft een veilig gevoel

67%

21%

12%

Het is goed dat Europa de Zuid-Europese landen gedwongen heeft om te besparen

60%


29%

10%

32


Heeft de Vlaming vertrouwen in instituten? Algemeen afwachtende houding

Uit het antwoordpatroon van de Vlamingen op deze dimensie blijkt dat 1 op 3 geen uitgesproken mening heeft. De algemeen afwachtende houding die men aanneemt duidt mogelijks op twijfel en onzekerheid.

Gebrek aan institutioneel vertrouwen

Bij een belangrijke groep Vlamingen is het vertrouwen in instituten zeer laag: • 47% vindt dat de overheid niet genoeg doet om te verhinderen dat banken ons opnieuw zouden bedriegen • 51% heeft geen vertrouwen in een rechtvaardige justitie • 42% zegt: “overheid werkt niet goed” • 34% vindt dat de politie niet beter functioneert dan vroeger

Positivisme

Tenslotte valt het op dat 1 op 2 Vlamingen vindt dat we nog goed uit de crisis zijn gekomen (vs. 21% van niet) en hoopvol is voor de toekomst (vs. 24% niet). Dit wijst erop dat het niet voor iedereen kommer en kwel is, sommigen hebben nog een positieve kijk op het leven. Dit kan enerzijds verklaard worden door een pril constructivisme of herwonnen vertrouwen na de crisis. Anderzijds kan dit ook gaan over volharders die vasthouden aan een (naïef?) vertrouwen en optimisme.

33


Heeft de Vlaming vertrouwen in instituten? Akkoord (score 5-7)

Neutraal (score 4)


20%

Ik heb het gevoel dat we in Belgie nog vrij goed weg komen uit de crisis

48%

Ik ben in het algemeen hoopvol voor de toekomst

47%

Het Europese niveau heeft ons tijdens de financiele crisis overeind gehouden. Anders was het nog erger geweest

36%

Ik heb er vertrouwen in dat ik op latere leeftijd de zorg zal krijgen die ik wil

33%


40%

60%

80%

30%

21%

29%

24%

37%

29%

30%

36%

De overheid doet voldoende om te verhinderen dat de banken ons opnieuw zouden bedriegen

25%

28%


23%

35%


22%

27%


100%

27%

37%

34%

47%

42%

51%

34


Wat maakt de Vlaming onzeker over zijn toekomst? Dalende levenstandaard

Men vreest dat de volgende generatie het niet meer zo goed zal hebben dan hun ouders. Ter illustratie: • 71% vraagt zich af of hun kinderen wel nog een goede woning gaan kunnen betalen • 71% is bezorgd dat de volgende generatie het minder goed zal hebben • Volgens 55% is hun levensstandaard erop achteruit gegaan • 1 op 2 vreest dat de crisis in België nog erger gaat worden

Toenemende stress en onzekerheid

Vlamingen hebben te kampen met groeiende stress en onzekerheid, zowel nu als in de toekomst. Enerzijds, zorgen hun job (68%) en slechte mobiliteit (zowel openbaar vervoer 48% als files 48%) in het heden voor meer stress. Anderzijds groeit de onzekerheid en twijfel of dat men wel tot 65 kan blijven werken (60%), dat er geen plaats zal zijn in bejaardentehuizen (61%), … in de toekomst.

Nood aan positief nieuws & optimisme

Deze omstandigheden, uitgelokt door de economische en financiële crisis, wegen op de Vlaming, bijna 3 op 4 geeft aan dat ze nood hebben aan positief nieuws en optimisme.

35


Wat maakt de Vlaming onzeker over zijn toekomst? Akkoord (score 5-7) Neutraal (score 4) Niet akkoord (score 1-3) 0%

20%

40%

De crisis weegt al lang op de samenleving Ik heb nood aan positief nieuws en optimisme Ik maak me zorgen over de vraag of mijn kinderen nog wel een goeie woning zullen kunnen betalen Ik ben er bezorgd over dat de volgende generatie het minder goed gaat hebben dan ik zelf

60%

80%

72%

De stress op het werk neemt alsmaar toe

100%

21%

7%

71%

18%

11%

71%

19%

9%

68%

Ik ben bezorgd dat er geen plaats zal zijn in bejaardentehuizen voor mezelf of voor familieleden wanneer dat nodig is

61%


60%

22% 24% 22%

10% 15% 19%

Ik maak me zorgen over de vraag of mijn telefoon- en e-mail verkeer wel echt privé is

56%

23%

22%


55%

25%

21%

Ik ben bezorgd dat werkgevers mij op oudere leeftijd niet meer gaan willen

55%

25%

20%


53%

28%

19%


52%

26%


49%

34%


48%

26%

26%

De files vormen een toenemende bron van stress in mijn leven

48%

25%

28%


22% 17%

36


Hoe ziet een goede samenleving er uit? (Beter) Leren samenleven

Houding t.a.v. vreemdelingen

De Vlaming geeft duidelijk aan dat hij op een betere manier wil (leren) samenleven. We beseffen dat we verdraagzamer moeten zijn (78%) en meer solidariteit moeten tonen ten opzichte van elkaar (76%). Meer rekening houden met elkaar is de sleutel. Dit uit zich in het feit dat men beseft dat we met verschillende culturen in dit land leven, en dat we het beste daarvan moeten maken (50%). Maar ook in andere elementen zoals: • Door beter openbaar vervoer kunnen we files vermijden (73%) • Meer aandacht en zorg voor gehandicapten (66%) • Discriminatie bannen op de huur- of arbeidsmarkt (64%) • Zorg dragen voor de luchtkwaliteit en bij uitbreiding het milieu (60%)

• De meningen zijn verdeeld over de verrijking van onze cultuur door de aanwezigheid van vele culturen (37% akkoord vs. 39% niet akkoord) en over het vertrouwen in allochtonen die goed Nederlands spreken (36% vertrouwen vs. 41% geen vertrouwen) • 57% vindt dat een illegaal die goed ingeburgerd is wel moet kunnen blijven. Bij 1 op 5 zien we wel een sluimerende intolerantie ten aanzien van vreemdelingen.

37


Hoe ziet een goede samenleving er uit? Akkoord (score 5-7)

Neutraal (score 4)


20%

40%

60%

80%

100%

We moeten verdraagzamer zijn voor elkaar

78%

16% 6%

Er moet meer solidariteit komen tussen de mensen. Als groep zijn we sterker dan alleen.

76%

18% 5%

Beter openbaar vervoer helpt om de files te verminderen

73%

Onze maatschappij heeft niet genoeg aandacht voor gehandicapten. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de wachtlijsten

66%

Er moet hard opgetreden worden tegen discriminatie op de huurmarkt of de arbeidsmarkt

64%


60%

Een illegaal die goed de taal spreekt, werkt en meedoet aan de samenleving moet kunnen blijven

57%

We leven met verschillende culturen in dit land, zo is het nu eenmaal Het is tijd dat we er het beste van maken Zelfs als allochtonen goed Nederlands spreken, blijf ik wantrouwig De aanwezigheid van een veelheid aan culturen verrijkt ons eigen cultuur

17% 25%

37%


9%

25%

11%

27% 20%

50% 41%

9%

26% 24%

24%

13% 22% 24% 36%

39%

38


Ons onderwijs is...

Stilstaan is achteruit gaan

Wachtlijsten zijn slechte zaak

62% vindt dat het Vlaamse onderwijs van hoog niveau is, en stellen dat men er niet te veel aan moet veranderen. Maar het kan altijd beter. Zo zegt 43% dat een hervorming van het onderwijs nodig is om de kinderen meer kansen te geven. Dit geeft aan dat de Vlaming verwacht dat er een compromis wordt gemaakt tussen (1) behouden wat goed is en (2) doordacht hervormen om extra kansen te creëren.

66% vindt heet een slechte zaak dat men door wachtlijsten en beperkte inschrijvingen niet meer kan kiezen in welke school zijn/haar kinderen terecht komen

39

02 ACTUELE THEMA’S Ons onderwijs is...

Akkoord (score 5-7)

Neutraal (score 4)


20%

Ik vind het een slechte zaak dat ik door wachtlijsten en beperkte inschrijving, niet meer kan kiezen in welke school mijn kinderen terecht komen

60%

66%

Ons onderwijs is van hoog niveau, er moet niet te veel aan veranderen

Om kinderen meer kansen te geven, heeft ons onderwijs een hervorming nodig

40%

24%

62%

43%


80%

25%

32%

100%

11%

14%

25%

40


Wat wil de Vlaming doen voor een goede samenleving? Inspanningen voor het milieu

Overdreven met GAS-boetes

Er zijn velen die bereid zijn om zelf inspanningen te leveren voor het milieu. 58% vindt het milieu belangrijk en is bereid zich daaraan aan te passen. Maar dat is wel op voorwaarde dat het de eigen levenssfeer of portefeuille niet raakt. Zo is 45% gekant tegen het rekening rijden.

3 op 4 vindt dat men zwaar heeft overdreven met de GAS-boetes en 1 op 2 vindt GAS-boetes onnodig. Maar er is toch nog 31% die merites in de GAS-boetes ziet. Het is duidelijk dat er een onderscheid moet worden gemaakt tussen enerzijds wat een individu kan bijdragen aan een betere samenleving en anderzijds of men het zinvol vindt om hiervoor boetes uit te schrijven. De excessen en ridiculisering van het systeem hebben wellicht geleid tot een eenzijdige discussie en het gebrek aan een goed begrip van het idee achter GAS-boetes.

41


Wat wil de Vlaming doen voor een goede Akkoord (score 5-7) Neutraal (score 4) Niet akkoord (score 1-3) samenleving? 0%

20%

40%


60%

80%

76%


58%

14% 10%

28%

Er moet rekeningrijden komen, zodat wie tijdens de spitsuren wil rijden, ook meer betaalt

31%

23%

45%


31%

24%

46%


100%

13%

42


Hoe ervaren we Vlaanderen? Vooroordelen en kansen

“Vlaming”

44% van de Vlamingen krijgt in hun dagelijkse leven regelmatig te maken met vooroordelen. 1 op 5 is er van overtuigd dat ze in een ander land meer kansen zouden krijgen maar de meerderheid (56%) is hier niet mee akkoord.

Voor 1 op 5 heeft het woord Vlaming een negatieve klank. De meerderheid, 59%, vindt dat er geen negatieve kant is.

Dit thema leeft meer dan gemiddeld bij Nieuwe Vlamingen. Ze hebben per definitie niet meer last van vooroordelen, maar hebben wel meer het gevoel dat ze in een ander land meer kansen zouden krijgen (35% vs. 21%). Daarnaast heeft het woord Vlaming bij Nieuwe Vlamingen iets vaker een negatief kantje (32% vs. 20%).

43


Hoe ervaren we Vlaanderen? Akkoord (score 5-7)

Neutraal (score 4)


20%

Ik krijg in mijn dagelijks leven te maken met vooroordelen

40%

44%


21%

Het woord -Vlaming- heeft voor mij een wat negatieve kant

20%

60%

80%

29%

22%

21%


100%

28%

56%

59%

44


Trots op Vlaanderen en België? Trots

Economie is prioriteit

Het aantal Vlamingen dat trots is op Vlaanderen is een stuk groter dan het aantal dat trots is op België (60% versus 47%). Voor 71% van de Vlamingen is het belangrijk dat men z’n eigen identiteit kan beleven. Maar het is de vraag of dit vooral op individueel en persoonlijk vlak is, dan dat dit gaat over de Vlaamse identiteit.

Er heerst verdeeldheid over het feit of men het Belgische niveau tot een minimum moet herleiden: 37% is voor en 37% is tegen. Wel is duidelijk dat er meer tegenstanders zijn dan voorstanders van de splitsing van België : 1 op 2 is tegen de splitsing van België (1 op 4 is voor). Bovendien blijkt dat de communautaire problematiek niet prioritair is, dat is de economie. 55% zegt dat de economie nu belangrijker is dan meer bevoegdheden voor Vlaanderen (tegenover 17% die het omgekeerde vindt).

45


Trots op Vlaanderen en België? Akkoord (score 5-7)

Neutraal (score 4)


20%

40%


18%

60%

De economie is nu belangrijker Vlaanderen nog meer bevoegdheden bezorgen is nu geen prioriteit

26%

55%


Belgie zou beter splitsen

80%

71%


Het zou beter zijn dat Vlaanderen en Wallonie zo veel mogelijk apart deden. Het Belgische niveau moet tot een minimum beperkt worden

60%

26%

17%

29%

37%

25%

24%


11%

15%

28%

47%

100%

24%

37%

49%

46


Wat met de EU?

Vlaanderen een druppel in de oceaan?

Constructief verhaal van EU

Men beseft dat voor sommige thema’s de impact van zichzelf of Vlaanderen als regio miniem is. Een groot deel van de Vlamingen ziet duidelijk in dat het supranationale niveau noodzakelijk is zowel op economisch als ecologisch vlak: • 57% zegt dat je voor sommige problemen een groter geheel, zoals Europa, nodig hebt. • 47% zegt dat we in België niet veel meer aan het milieu kunnen doen. Ze zien het is een wereldproblematiek.

54% vindt dat Europa te veel nadruk legt op besparen. We vermoeden dat Vlamingen een positief en constructief verhaal verwachten van de EU. Er leeft een gevoel dat we samen iets kunnen veranderen, dankzij het supranationale niveau staan we samen staan we sterker (zie hierboven). De Europese Unie mag geen remmende factor zijn.

47

02 ACTUELE THEMA’S Wat met de EU?

Akkoord (score 5-7)

Neutraal (score 4)


20%

40%

60%

80%

100%

Voor sommige problemen heb je een groter geheel zoals de Europese Unie nodig

57%

27%

17%

Europa legt te veel nadruk op besparen

54%

31%

15%

In Belgie kunnen we aan het milieu echt niet veel extra meer doen. Het is een wereldprobleem

47%


24%

29%

48

03. PRIORITEITEN POLITIEK WAT MOET VOLGENS DE VLAMING VOORAAN DE POLITIEKE AGENDA STAAN?

49

03 POLITIEKE PRIORITEITEN TOP PRIORITEITEN* 1. Een goed pensioen voor iedereen 2. Een betere justitie, incl. bestrijding van criminaliteit 3. Een goeie gezondheidszorg voor iedereen

* Score 10 (Topprioriteit) op 10 puntenschaal Q2.5. In welke mate moet de politiek zich in de volgende 5 jaar bezighouden met onderstaande thema’s ? 1: Helemaal niet met bezig houden – 10: Topprioriteit Basis: Nationaal representatieve steekproef (N=3345)

50

03 POLITIEKE PRIORITEITEN

ABSOLUTE TOP PRIORITEIT ZORG VOOR MIJ, M’N GEZIN EN EEN VEILIGE OMGEVING

Een goed pensioen voor iedereen

41%

Een betere Justitie, incl. bestrijding van criminaliteit

40%

Een goeie gezondheidszorg voor iedereen

40%

Minder migratie

36%

Zo veel mogelijk jobs

35%

Betere welzijnsvoorzieningen. (bejaardentehuizen, gehandicaptenzorg,…

De Vlaming wil dat de politiek zorgt voor hem en zijn gezin nu (justitie, criminaliteit en gezondheidszorg) en in de toekomst (goed pensioen)

33%

Armoede bestrijden

32%

Een begroting in evenwicht

30%

Een goeie woning voor iedereen

27%

Meer verkeersveiligheid

27%

Een vlottere mobiliteit

26%

Een kwalitatief hoogstaand onderwijs

25%

Een schoner milieu Meer Vlaamse zelfstandigheid Q2.5. In welke mate moet de politiek zich in de volgende 5 jaar bezighouden met onderstaande thema’s ? Score 10 op 10 puntenschaal (1: Helemaal niet met bezig houden – 10: Topprioriteit) Basis: Nationaal representatieve steekproef (N=3345)

23%

17%

% geven de grootste top prioriteit weer: score 10 op de 10 puntenschaal

51

03 POLITIEKE PRIORITEITEN DETAIL

1

2

3

4

5


41%


40%


40%

Minder migratie

6

7

8

14%

Een begroting in evenwicht

17%

Meer verkeersveiligheid

27%

17%

Een vlottere mobiliteit

26%


25%

20%

23% 9%

13%

21% 11%

16% 12%

Q2.5. In welke mate moet de politiek zich in de volgende 5 jaar bezighouden met onderstaande thema’s ? 10 puntenschaal (1: Helemaal niet met bezig houden – 10: Topprioriteit) Basis: Nationaal representatieve steekproef (N=3345)

15%

8% 8%

1% 1% % 1%

7% 1% 1% % %

8%

7% 1% 1% %% 9%

5%

1% 1% % %

7% 1% 1% 1% %

7%

10%

5% 1% % % % 6% 1% 1% %%

8%

5%

5% 1% % % %

6%

9%

13%

4% % % % %

5%

16%

25%

15%

2% 3%1%2%

9%

15%

24%

19%

11%

8%

16%

23%

18%

5%

14% 12%

4%0% 0% 0%

9%

13%

20%

5% 1% % %

4%

11%

20%

18%

27%

8%

22%

17%

30%

17%

11% 21%

19%

Een goeie woning voor iedereen

Meer Vlaamse zelfstandigheid

12%

4%

9%

19%

22%

32%

10%

17%

21%

33%

Armoede bestrijden

18%

24%

35%

Betere welzijnsvoorzieningen

10 21%

36%


Een schoner milieu

9

4%

2%1% 1% 1% 9%

52


MIGRATIE & VLAAMSE ZELFSTANDIGHEID 1

2

3

4

5


41%


40%


40%

Minder migratie

8

9

14%

12%

11%

18% 17%

27%

17%

26% 25% 23% 9%

13%

21% 11%

16% 12%


15%

8% 8%

7% 1% 1% %% 9%

5%

1% 1% % 1%

7% 1% 1% % %

8%

5%

1% 1% % %

7% 1% 1% 1% %

7%

10%

5% 1% % % % 6% 1% 1% %%

8%

13%

5% 1% % % %

6%

16%

25%

4% % % % %

5%

9%

15%

24%

15%

2% 3%1%2%

9%

16%

23%

19%

11%

8%

12%

20%

18%

5%

14%

20%

4%0% 0% 0%

9%

13%

20%

5% 1% % %

4%

11%

22%

17%

27%

8%

21%

19%

4%

9%

19%

22%

30%

10%

17%

21%

32%

17%

18%

24%

33%


10 21%

35%

Betere welzijnsvoorzieningen Het antwoordpatroon van de thema’s “Minder migratie” en vooral “Meer Vlaamse Armoede bestrijden zelfstandigheid”Een wijkt af van in evenwicht begroting de andere. Bij beide thema’s is erwoning een voor iedereen Een goeie kleine, doch significante groep Meer verkeersveiligheid die vinden dat de politiek zich hiermee minder moet bezig Een vlottere mobiliteit houden.

Meer Vlaamse zelfstandigheid

7

36%


Een schoner milieu

6

4%

2%1% 1% 1% 9%

53


POLARISERENDE THEMA’S Het antwoordpatroon van onderstaande thema’s wijkt af van de andere. Meer Vlaamse zelfstandigheid Minder migratie Sterk verschil tussen aantal personen die score 10 geven (36%) en die score 9 geven (14%).

36%

Piekt niet op score 8 zoals alle andere thema’s. De lijn blijft min of meer stabiel van score 5 t.e.m. score 8. duidelijke groep van 9% die dit absoluut geen prioriteit vindt. 17%

15% 12% 11% 9%

11% 11%

13% 12%

9%

8% 4%

2%

1%

1

2

5% 3%

5%

3

4

14%

2%

5

6

7


8

9

10

54

04. ANGSTEN WAAR HEEFT DE VLAMING SCHRIK VOOR?

55

(3 op 4 is hier bang voor)

Q2.6. Kan u voor elk van deze aangeven in welke mate u vandaag schrik heeft om dit mee te maken? Top3 (score 6, 7) Basis: Nationaal representatieve steekproef (N=3345)

56


57


58

(19% in 2009)

(61% in 2009)


59

04 ANGSTEN

EVOLUTIE

VLAMING IS ANGSTIG … EN IS ANGSTIGER GEWORDEN

Men heeft meer schrik gekregen om z’n job te verliezen (een stijging van 25% naar 42%) en dat België zou splitsen (van 19% naar 34%)

2013

2009

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 74% 72%

Ongeneeslijk ziek worden

70%

Ongecontroleerde migratie Een te lage levensstandaard eens ik op pensioen ben

67%

Dat mijn kinderen geen mooie toekomst zullen hebben

67%

Niet meer kunnen sparen

65%

Slachtoffer worden van een misdrijf

63%

Mijn maandelijkse facturen niet meer kunnen betalen

60% 49% 46%

Een stuurloos Belgie*

44%

Geen huis kunnen kopen Mijn job verliezen* De splitsing van Belgie*

Q2.6. Kan u voor elk van deze aangeven in welke mate u vandaag schrik heeft om dit mee te maken? Top3 (score 5, 6, 7) Basis: Nationaal representatieve steekproef (N=3345)

* Significant verschillend (p<0,05)

25% 19%

42% 34%

60

04 ANGSTEN DETAIL

Schrik (Top 3: scores 5-7)


10%

Geen schrik (Bottom 3: scores 1-3)

20%

30%


40%

50%

60%

70%

80%

74%

Ongecontroleerde migratie

90%

15%

70%

17%

11% 14%

Een te lage levensstandaard eens ik op pensioen ben

67%

18%

14%


67%

19%

14%


65%

20%

16%


63%

21%

16%


60%

Een stuurloos Belgie

19%

49%

21%

26%

25%

Geen huis kunnen kopen

44%

23%

33%

Mijn job verliezen

42%

24%

33%

De splitsing van Belgie

34%

24%

Q2.6. Kan u voor elk van deze aangeven in welke mate u vandaag schrik heeft om dit mee te maken? 7 puntenschaal (1: Helemaal geen schrik – 7: Veel schrik) Basis: Nationaal representatieve steekproef (N=3345)

100%

42%

61

05. VERTROUWEN IN WELKE MATE HEEFT DE VLAMING VERTROUWEN IN INSTANTIES EN INSTITUTEN?

62

05 INSTELLINGEN MET HET MEESTE EN MINSTE VERTROUWEN

Instellingen met het meeste vertrouwen

84% BRANDWEER 75% MEDISCHE SECTOR 71% ONDERWIJS

Instellingen met het meeste wantrouwen

60% POLITICI 56% BANKEN 53% JUSTITIE

63

05 BEPERKT VERTROUWEN IN OVERHEDEN

VLAAMSE OVERHEID  43% vertrouwen vs. 27 geen vertrouwen

FEDERALE OVERHEID  33% vertrouwen vs. 35% geen vertrouwen

EUROPA  31% vertrouwen vs. 38% geen vertrouwen

64

05 VERTROUWEN EVOLUTIE

IN HET ALGEMEEN IS HET VERTROUWEN RELATIEF STABIEL GEBLEVEN We merken wel een stijging bij het vertrouwen in politici, post, vakbonden, pers en de Koning

2013 0%

2009

20%

40%

80%

75% 76%

Medische sector, dokters

71% 72%

Onderwijs

64% 62%

Mutualiteiten

54%

De VRT De Post*

40%

De Federale Overheid

33%

Vakbonden*

33% 27%

De Koning*

32% 24%

Europa

31%

De pers*

31% 26% 25% 22% 20%

Justitie

18% 20%

Banken

* Significant verschillend (p<0,05)

49%

43%

De Vlaamse Overheid

Politici*

100% 84%

Brandweer

NMBS

Q2.7. Kan u voor elk van volgende instanties aangeven in welke mate u hierin vertrouwen heeft? Top3 (score 5, 6, 7) Basis: Nationaal representatieve steekproef (N=3345)

60%

9%

16%

65

05 VERTROUWEN DETAIL

Vertrouwen (Top 3: scores 5-7) 0%

Neutraal (score 4)

Geen vertrouwen (Bottom 3: scores 1-3)

10%

40%

20%

30%

Brandweer

50%

60%

70%

80%

90%

84%


13%

75%

Onderwijs

19%

71%

Mutualiteiten

De Post

12%

31%

49%

De Vlaamse Overheid

15%

29%

43%

21%

30%

27%


33%

Vakbonden

33%

27%

40%

De Koning

32%

27%

41%

Europa

31%

31%

38%

De pers

31%

33%

36%

NMBS Justitie

32%

25%

Banken

18%

Politici

16%

35%

28%

22%

7%

24%

54%

25% 26% 24%

Q2.7. Kan u voor elk van volgende instanties aangeven in welke mate u hierin vertrouwen heeft? 7 puntenschaal (1: Helemaal geen vertrouwen – 7: Veel vertrouwen) Basis: Nationaal representatieve steekproef (N=3345)

3% 6%

22%

64%

De VRT

100%

47% 53% 56% 60%

66

06. VERSCHILLEN OP SOCIO-DEMOGRAFISCH VLAK WAT ZIJN DE OPVALLENDSTE VERSCHILLEN OP GESLACHT, LEEFTIJD, LEEFOMGEVING EN SOCIALE GROEP?

67

06 VERSCHILLEN OP GESLACHT SAMENVATTING

Op geslacht zijn er geen al te grote verschillen, maar er zijn wel een aantal interessante tendensen. De opvallendste verschillen in standpunten zijn:

1. VROUWEN MAKEN ZICH MEER ZORGEN, ZOWEL OP SOCIAAL ALS ECONOMISCH VLAK 2. ANDERE VISIE OP VLAANDEREN: MANNEN MEER VLAAMSGEZIND 3. MANNEN VINDEN MILIEU EEN WERELDPROBLEEM, VROUWEN ZIJN MEER BEREID OM ZELF INSPANNINGEN TE DOEN

68

06 ACTUELE THEMA’S VERSCHILLEN OP GESLACHT Man 0% Belgie zou beter splitsen Het zou beter zijn dat Vlaanderen en Wallonie zo veel mogelijk apart deden. Het Belgische niveau moet tot een…

Vrouw 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 30% 23% 34%

VLAANDEREN

41%


55%

In Belgie kunnen we aan het milieu echt niet veel extra meer doen. Het is een wereldprobleem Ik heb er vertrouwen in dat ik op latere leeftijd de zorg zal krijgen die ik wil

36% 30% 56%

Onze maatschappij heeft niet genoeg aandacht voor gehandicapten. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de wachtlijsten

63%

61%

Ik ben bezorgd dat er geen plaats zal zijn in bejaardentehuizen voor mezelf of voor familieleden…

56%

48%


BEZORGDHEDEN

60%

Ik ben er bezorgd over dat de volgende generatie het minder goed gaat hebben dan ik zelf

72%

66%

56%

Ik vind het een slechte zaak dat ik door wachtlijsten en beperkte inschrijving, niet meer kan kiezen in welke…


MILIEU

49% 45%



62%

71%

66% 51% 49%

76%

59%

57%

Q2.4. In welke mate gaat u akkoord met elk van deze uitspraken? Top3 op 7 puntenschaal (1: Helemaal niet akkoord – 7: Volledig akkoord) Basis: Nationaal representatieve steekproef (N=3345) Opvallende verschillen & tendensen weergegeven op basis van significante verschillen (p<0,05)

69

06 ANGSTEN

VERSCHILLEN OP GESLACHT Man

Vrouwen neigen algemeen angstiger te zijn dan mannen

0%

Vrouw 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 69%


80% 68% 71%


61%


62%

73%

71%


58%


58%

71%

68%


53%

En stuurloos Belgie

46% 52%

Geen huis kunnen kopen Mijn job verliezen De splitsing van Belgie

68%

41% 46% 38% 47% 31% 37%

Q2.6. Kan u voor elk van deze gebeurtenissen aangeven in welke mate u vandaag schrik heeft om deze mee te maken? Top3 op 7 puntenschaal (1: Helemaal geen schrik – 7: Veel schrik) Basis: Nationaal representatieve steekproef (N=3345) Opvallende verschillen & tendensen weergegeven op basis van significante verschillen (p<0,05)

70

06 VERTROUWEN

VERSCHILLEN OP GESLACHT Man 0%

10%

20%

Vrouw

30%

40%

50%

60%

70%

80%

84% 85%

Brandweer 75% 75%


69% 73%

Onderwijs

63% 66%

Mutualiteiten 54% 53%

De VRT

49% 49%

De Post 44% 42%

De Vlaamse Overheid 32% 34%

De Federale Overheid Vakbonden

30%

De Koning

29%

35% 34%

Europa

30% 32%

De pers

30% 31%

NMBS

23%

Justitie

21% 24%

Banken Politici

90%

28%

17% 19%

Vrouwen neigen algemeen iets vertrouwensvoller te zijn dan mannen.

15% 17%

Q2.7. Kan u voor elk van volgende instanties aangeven in welke mate u hierin vertrouwen heeft? Top3 op 7 puntenschaal (1: Helemaal geen vertrouwen– 7: Veel vertrouwen) Basis: Nationaal representatieve steekproef (N=3345) Opvallende verschillen & tendensen weergegeven op basis van significante verschillen (p<0,05)

71


VERSCHILLEN OP GESLACHT De inschatting van de politieke prioriteiten is zeer universeel. In bijna elke socio-demografische subgroep zijn de 3 top prioriteiten (weliswaar in verschillende rangorde) dezelfde als die op totaal, nl.: Een goed pensioen voor iedereen; een betere Justitie, incl. bestrijding van criminaliteit en een goede gezondheidszorg voor iedereen. Desalniettemin merken we dat als we de prioriteiten rangschikken per geslacht er kleine maar interessante nuances naar voor komen. De opvallendste nuances in de 3 belangrijkste prioriteiten zijn:

•

Vrouwen geven eerder prioriteit aan welzijnsgebonden thema’s (bv. een goede gezondheidszorg en goed pensioen voor iedereen)

•

Terwijl mannen willen dat de politiek eerst werk maakt van een betere Justitie incl. bestrijding van criminaliteit en minder migratie

Q2.5. In welke mate moet de politiek zich in de volgende 5 jaar bezighouden met onderstaande thema’s? Absolute top prioriteit (score 10) op 10 puntenschaal (1: Daar moet de politiek zich helemaal niet met bezighouden – 10: Dat moet een topprioriteit worden) Basis: Nationaal representatieve steekproef (N=3345)

72

06 VERSCHILLEN OP LEEFTIJD SAMENVATTING

Leeftijd blijkt een grote invloed te hebben op hoe men naar de actuele thema’s kijkt. De jongere leeftijdsgroepen (18-35 jaar) kijken door een andere bril naar de samenleving en het leven dan de oudere leeftijdsgroepen ( vooral de 55+’ers). De algemene tendensen zijn dat:

1. JONGEREN HEBBEN ALGEMEEN EEN POSITIEVERE EN CONSTRUCTIEVERE HOUDING 2. MET OUDER WORDEN WORDT MEN ANGSTIGER EN MAAKT MEN ZICH MEER ZORGEN 3. OUDEREN ZIJN TROTSER OP VLAANDEREN DAN DE JONGEREN 4. JONGEREN ZIJN MINDER GENEIGD OM BELGIË TOT EEN MINIMUM TE HERLEIDEN OF TE SPLITSEN 73


VERSCHILLEN OP LEEFTIJD: IMPACT VAN DE CRISIS 18 - 25 jaar 26 - 35 jaar 36 - 45 jaar 46 - 55 jaar 55 + 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 45% 48%


51% 59% 56%

54% 61%


69% 78% 80%

30% Ik heb het gevoel dat mijn levensstandaard er de laatste jaren op achteruit is gegaan

42% 52% 60%

66%


74


VERSCHILLEN OP LEEFTIJD: ZORGEN 18 - 25 jaar

26 - 35 jaar

36 - 45 jaar

46 - 55 jaar

55 +

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Ik ben er bezorgd over dat de volgende generatie het minder goed gaat hebben dan ik zelf Ik ben bezorgd dat ik in de toekomst niet meer zal kunnen kiezen welk ziekenhuis of arts ik raadpleeg Ik ben bang dat onze gezondheidszorg wordt bedreigd door buitenlanders die niet genoeg meebetalen

57% 64% 67% 74% 79% 30%

39%

48%

53% 56% 62%

Zelfs als allochtonen goed Nederlands spreken, blijf ik wantrouwig Ik ben bezorgd over de radicalisering van de Islam in Belgie Ik ben bezorgd over de luchtkwaliteit van ons land

73% 77%

57% 63% 70% 78% 83%

Ik maak me er zorgen over dat misbruiken de sociale zekerheid bedreigen Ik ben bezorgd dat er geen plaats zal zijn in bejaardentehuizen voor mezelf of voor familieleden wanneer dat nodig is

59% 62%

47% 50% 58% 66% 68%

30% 37% 41% 46% 43% 57% 61%

73% 79% 87%

52% 51% 58% 61% 65%


75


VERSCHILLEN OP LEEFTIJD: HOUDING T.O.V. BELGIË EN VLAANDEREN 18 - 25 jaar

26 - 35 jaar

36 - 45 jaar

46 - 55 jaar

55 +

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%

Het zou beter zijn dat Vlaanderen en Wallonie zo veel mogelijk apart deden. Het Belgische niveau moet tot een minimum beperkt worden

30% 32% 33% 37% 44% 44% 47%


57% 59% 72%



42% 38% 43% 50% 53% 60% 60% 71% 74% 78%


76

06 ANGSTEN

VERSCHILLEN OP LEEFTIJD 18 - 25 jaar

26 - 35 jaar

36 - 45 jaar 0%

46 - 55 jaar

55 +

10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 61% 64%

Ongeneeslijk ziek worden 50% 54%

Ongecontroleerde migratie

Niet meer kunnen sparen 51% 54%


Mijn job verliezen De splitsing van Belgie

60% 63%

74%

57% 58% 61% 64% 60%


Geen huis kunnen kopen

81%

66% 70% 73% 66% 61% 60% 63% 69% 71% 62% 62% 66% 67% 64%


Geen huis kunnen kopen is de grootste angst voor de jongste generatie.

67% 73%

83%

60%

Een te lage levensstandaard eens ik op pensioen ben

En stuurloos Belgie

74% 74%

38% 41% 46% 50%

57%

45% 45% 42% 36% 48% 48% 52% 51%

28% 26% 26% 29% 34%

66%

42%


77

06 VERTROUWEN

VERSCHILLEN OP LEEFTIJD 18 - 25 jaar 0%

10%

26 - 35 jaar 20%

30%

36 - 45 jaar 40%

50%

46 - 55 jaar 60%

Medische sector, dokters Onderwijs

58% 56% 60%63%

Mutualiteiten

De Post De Vlaamse Overheid De Federale Overheid Vakbonden De Koning Europa De pers NMBS Justitie Banken Politici

70%

80%

90%

77% 77% 80% 85% 74% 68% 69% 75% 81% 64% 64% 66% 71% 78%

Brandweer

De VRT

55 + 100% 92%

72%

50% 47% 54% 55% 57% 55% 41% 47% 50% 52% 34% 32% 40% 41% 26% 32% 32% 32% 37% 31% 35% 35% 29% 35% 21%24% 30% 35% 38% 44% 27% 26% 27% 33% 23% 26% 31% 32% 35% 22% 17% 24% 26% 30% 26% 20% 25% 20% 22% 15%18% 22% 19% 17% 16% 15% 17% 17% 16%

53%


Jongeren hebben algemeen minder vertrouwen dan ouderen. Wel heeft de jongste generatie opvallend relatief meer vertrouwen in De Post en Europa.

78


VERSCHILLEN OP LEEFTIJD De inschatting van de politieke prioriteiten is zeer universeel. In bijna elke socio-demografische subgroep zijn de 3 top prioriteiten (weliswaar in verschillende rangorde) dezelfde als die op totaal, nl.: Een goed pensioen voor iedereen; een betere Justitie, incl. bestrijding van criminaliteit en een goede gezondheidszorg voor iedereen. Desalniettemin merken we dat als we de prioriteiten rangschikken per leeftijdsgroep er kleine maar interessante nuances naar voor komen. De opvallendste nuances in de 3 belangrijkste prioriteiten zijn:

•

De topprioriteiten voor 18-25 jarigen draaien naast gezondheidzorg, rond financiële zekerheid: zo veel mogelijk jobs en een goed pensioen

•

In de leeftijdscategorieën van 26 tot 55 jaar is een goed pensioen de absolute top prioriteit

•

Bij de 55+’ers is pensioen nog steeds belangrijk maar vinden ze dat de focus vooral moet liggen op een betere Justitie, incl. bestrijding van criminaliteit


79

06 VERSCHILLEN IN LEEFOMGEVING SAMENVATTING

Ook de leefomgeving bepaalt hoe Vlamingen naar de actuele thema’s kijken. Vooral op het spanningsveld stedelijke agglomeratie versus kleine gemeenten zijn er duidelijke verschillen. De opvallendste verschillen zijn:

1. GROTER DRAAGVLAK VOOR GASBOETES IN GROTE STEDEN 2. MEER STRESS M.B.T. OPENBAAR VERVOER IN STEDELIJKE OMGEVING 3. IN STEDELIJKE AGGLOMERATIE POSITIEVERE BLIK OP FUNCTIONEREN POLITIE 4. BESEF DAT MULTICULTURALITEIT EEN FEIT IS HOGER IN STEDELIJKE OMGEVING 80


VERSCHILLEN IN LEEFOMGEVING Grote agglomeraties

Stedelijke gemeenten


Andere gemeenten

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%


29% 33% 29% 28%

POLITIE 54% 51% 47% 46%


70%




MULTICULTURALITEIT

77% 78% 77%

GASBOETES

35% 32% 28% 27% 57% 48% 46% 44%

OPENBAAR VERVOER


81

06 ANGSTEN

VERSCHILLEN IN LEEFOMGEVING Grote agglomeraties

Stedelijke gemeenten 0%


Andere gemeenten

10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 72% 73% 77% 74%


66% 69% 72% 70%


63% 68% 69% 68%


62% 66% 70% 67% 60% 64% 67% 66%


62% 63% 66% 63%


55% 60% 63% 62%


48% 52% 49% 47%

En stuurloos Belgie Geen huis kunnen kopen Mijn job verliezen De splitsing van Belgie

43% 44% 46% 41% 36%

43% 45% 44%

35% 38% 33% 30%


Geen opmerkelijke verschillen. In grote agglomeraties neigt men relatief minder angst te hebben voor de eigen toekomst (levensstandaard tijdens pensioen, toekomst kinderen, voldoende verdienen, job verliezen)

82

06 VERTROUWEN

VERSCHILLEN IN LEEFOMGEVING Grote agglomeraties 0%

Stedelijke gemeenten 10%

20%

30%

Secundaire gemeenten 40%

50%

60%

Andere gemeenten

70%

80%

74% 75% 76% 76%


69% 72% 71% 71%

Onderwijs

63% 65% 66% 64%

Mutualiteiten 51% 56% 53% 54%

De VRT

46% 53% 50% 48% 44% 45% 40% 43%

De Post De Vlaamse Overheid

Vakbonden De Koning Europa De pers NMBS Justitie Banken Politici

100%

84% 84% 86% 84%

Brandweer


90%

33% 31%36% 31% 31%35% 33% 31% 32% 31% 36% 29% 33% 33% 30% 29% 30% 32% 31% 29% 26% 24% 29% 23% 23% 21% 20% 25% 18% 19% 18% 16% 16% 15% 17% 16%


Geen opmerkelijke verschillen.

83


VERSCHILLEN OP LEEFOMGEVING De inschatting van de politieke prioriteiten is zeer universeel. In bijna elke socio-demografische subgroep zijn de 3 top prioriteiten (weliswaar in verschillende rangorde) dezelfde als die op totaal, nl.: Een goed pensioen voor iedereen; een betere Justitie, incl. bestrijding van criminaliteit en een goede gezondheidszorg voor iedereen. Desalniettemin merken we dat als we de prioriteiten rangschikken per leefomgeving er kleine maar interessante nuances naar voor komen. De opvallendste nuances in de 3 belangrijkste prioriteiten zijn:

•

In de kleinste gemeenten wordt het thema betere Justitie, incl. bestrijding criminaliteit gezien als prioriteit nr. 1. Ook minder migratie staat in de top 3.

•

Interessante verschillen op provincie: Limburg is de enige provincie waar het thema: “Zo veel mogelijk jobs” in de top 3 van belangrijkste thema’s zit.


84

06 VERSCHILLEN TUSSEN SOCIALE GROEPEN SAMENVATTING

Tenslotte blijkt er ook een duidelijk verschil in visie te zijn tussen enerzijds de lagere sociale groepen en de hogere sociale groepen. De opvallendste verschillen zijn:

1. HOGERE SOCIALE GROEPEN ERVAREN MINDER DE IMPACT VAN DE CRISIS 2. DE VLAAMSE MAATSCHAPPIJ WEEGT ALGEMEEN ZWAARDER VOOR LAGERE SOCIALE GROEPEN (keuzes & kansen) 3. MEER ANGST VOOR MIGRANTEN BIJ LAGERE SOCIALE GROEPEN 4. MEER VERTROUWEN IN RECHTERLIJKE EN UITVOERENDE MACHT BIJ LAGERE KLASSEN 85

06 ACTUELE THEMA’S VERSCHILLEN TUSSEN SOCIALE GROEPEN Laag

Midden laag

Midden hoog

Hoog

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 79% 75% 70% 65%


CRISIS

58% 61% 55%

Ik heb het gevoel dat mijn levensstandaard er de laatste jaren op achteruit is gegaan 44%



25% 21% 21% 19%

MOEILIJKHEDEN IN MAATSCHAPPIJ 55% 53% 48% 42%


86

06 ACTUELE THEMA’S VERSCHILLEN TUSSEN SOCIALE GROEPEN Laag

Midden laag 0%


Midden hoog 10%

Hoog

20%

30%

40%

50%

38% 30% 28% 27%


25% 21% 20% 23%


26% 24% 20% 22%

OVERHEID

50% 45%

Zelfs als allochtonen goed Nederlands spreken, blijf ik wantrouwig

39% 31%


60%

MIGRANTEN 49% 46% 49% 57%


87

06 ANGSTEN

VERSCHILLEN TUSSEN SOCIALE GROEPEN Lagere sociale groepen zijn relatief angstiger

Laag

Midden laag 0%

Midden hoog

Hoog

10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 76% 78% 74% 70%

Ongeneeslijk ziek worden Ongecontroleerde migratie

58%

73% 71% 65% 62%

Een te lage levensstandaard eens ik op pensioen ben Dat mijn kinderen geen mooie toekomst zullen hebben

64% 59%


62% 58%


55%

Mijn maandelijkse facturen niet meer kunnen betalen En stuurloos Belgie Geen huis kunnen kopen

47%

39%

47%

57%

73% 71%

71% 69%

69% 67% 63% 72% 67%

57% 54%

51% 45% 41% 38% 47% 42% 42% 40%

Mijn job verliezen De splitsing van Belgie

74% 76% 70%

33% 34% 30%

42%


88

06 VERTROUWEN

VERSCHILLEN TUSSEN SOCIALE GROEPEN Laag 0%

10%

Midden laag 20%

30%

Midden hoog 40%

50%

Hoog 60%

70%

80%

72%76% 76% 76% 69%73% 72% 71% 65% 70% 63% 60%

Medische sector, dokters Onderwijs Mutualiteiten 52% 53% 54% 56% 54% 50% 48% 48%

De VRT De Post

41% 42% 45% 44%

De Vlaamse Overheid

Vakbonden De Koning Europa De pers NMBS Justitie Banken Politici

100%

82% 84% 86% 86%

Brandweer


90%

36% 33% 31% 32% 35% 25%29%

43%

43% 34% 25%29% 29% 29% 32% 35% 31% 37% 29% 30% 30% 23% 29% 20% 28% 17%21%25% 17% 25% 15% 17% 21% 19% 12% 14%


Lagere sociale groepen hebben relatief meer vertrouwen in mutualiteiten, De Post, de Koning, vakbonden, justitie en banken

89


VERSCHILLEN TUSSEN SOCIALE GROEPEN De inschatting van de politieke prioriteiten is zeer universeel. In bijna elke socio-demografische subgroep zijn de 3 top prioriteiten (weliswaar in verschillende rangorde) dezelfde als die op totaal, nl.: Een goed pensioen voor iedereen; een betere Justitie, incl. bestrijding van criminaliteit en een goede gezondheidszorg voor iedereen. Desalniettemin merken we dat als we de prioriteiten rangschikken per sociale groep er kleine maar interessante nuances naar voor komen. De opvallendste nuances in de 3 belangrijkste prioriteiten zijn:

•

De sociale groepen Laag & Midden Laag willen dat de politiek prioriteit geeft aan een goed pensioen voor iedereen

•

Bij de mensen in sociale groepen Hoog & Midden Hoog staat een betere Justitie, incl. bestrijding van criminaliteit op 1.


90

07. RESULTATEN PER DOELGROEP WAT ZIJN DE OPVALLENDSTE VERSCHILLEN VAN DE DOELGROEPEN T.O.V. DE GEMIDDELDE VLAMING?

91

07 VERSCHILLEN TEGENOVER DE GEMIDDELDE VLAMING NIEUWE VLAMINGEN

MEER VERTROUWEN EN MINDER PESSIMISTISCHE BLIK De Nieuwe Vlamingen zijn een stuk minder negatief ingesteld dan de gemiddelde Vlaming. Bijvoorbeeld op volgende thema’s zijn ze minder negatief dan de gemiddelde Vlaming: • Overheid: Nieuwe Vlamingen vinden meer dan gemiddeld dat de overheid goed werkt (30% vs. 23%) en voldoende doet om er voor te zorgen dat de banken ons niet opnieuw zouden bedriegen (31% vs. 25%). • Justitie: Meer van hen hebben de indruk dat de politie beter functioneert dan vroeger (35% vs. 30%) en Justitie rechtvaardig is (27% vs. 22%). • Sociale zekerheid: Het algemeen hoger vertrouwen in de toekomst wordt ook weerspiegeld in hun toekomst visie voor onze ‘welvaartstaat’. Ze hebben minder schrik dat de gezondheidszorg wordt bedreigd door buitenlanders die niet meebetalen (50% vs. 68%) of dat de sociale zekerheid onbetaalbaar zal worden (58% vs. 74%).

MEER KANSEN IN EEN ANDER LAND? De Nieuwe Vlamingen juichen de verrijking door multiculturaliteit toe (51% vs. 37%). Ze betwijfelen echter dat dit in België het geval is: het gevoel leeft dat men in een ander land meer kansen zou krijgen (35% vs. 21%). Bovendien heeft het woord Vlaming meer dan gemiddeld een negatief kantje: 32% vs. 20%.

De 3 belangrijkste prioriteiten wijken niet af van de rangschikking van de gemiddelde Vlaming

92

07 OPVALLENDE VERSCHILLEN ACTUELE THEMA’S NIEUWE VLAMINGEN: HOGER VERTROUWEN Representatieve steekproef 0%

Nieuwe Vlamingen 20% 40% 60%

De overheid werkt goed (index: 132)

23% 30%

De overheid doet voldoende om te verhinderen dat de banken ons opnieuw zouden bedriegen (index: 122)

25% 31%

Ik heb er vertrouwen in dat Justitie rechtvaardig is (index: 122)

Ik heb de indruk dat de politie beter functioneert dan vroeger (index: 118)

22% 27% 30% 35%

Ik maak me er zorgen over dat misbruiken de sociale zekerheid bedreigen (index: 79)

74% 58%

Door het Europese beleid nemen goedkope arbeidskrachten uit andere Europese lidstaten jobs weg. Ik maak me daar zorgen over (index: 78) Ik ben bang dat onze gezondheidszorg wordt bedreigd door buitenlanders die niet genoeg meebetalen (index: 74) Ik ben bezorgd over de radicalisering van de Islam in Belgie (index: 69)

80%

74% 58% 68% 50% 76% 53%

Q2.4. In welke mate gaat u akkoord met elk van deze uitspraken? Top3 op 7 puntenschaal (1: Helemaal niet akkoord – 7: Volledig akkoord) Basis: Nationaal representatieve steekproef (N=3345) Opvallende verschillen weergegeven op basis van index

07 OPVALLENDE VERSCHILLEN ACTUELE THEMA’S NIEUWE VLAMINGEN: MOEILIJKHEDEN Representatieve steekproef 0%

Ik zou liever in een ander land wonen omdat ik denk dat ik daar meer kansen zou krijgen (index: 163)

Nieuwe Vlamingen 20% 40%

60%

21% 35%

Het woord -Vlaming- heeft voor mij een wat negatieve kant (index: 162)

20% 32%

De aanwezigheid van een veelheid aan culturen verrijkt ons eigen cultuur (index: 135)

37% 51%


07 ANGSTEN

NIEUWE VLAMINGEN Representatieve steekproef 0%

Nieuwe Vlamingen 50%

Ongeneeslijk ziek worden (index:83)

62%

67% 60%

Een te lage levensstandaard eens ik op pensioen ben (index:89)

65% 60%

Niet meer kunnen sparen (index:93)

67% 59%

Dat mijn kinderen geen mooie toekomst zullen hebben (index:88)

63% 56%

Slachtoffer worden van een misdrijf (index:88)

60% 53%

Mijn maandelijkse facturen niet meer kunnen betalen (index:87) Ongecontroleerde migratie (index:73)

51%

Geen huis kunnen kopen (index:115)

44% 50%

En stuurloos Belgie (index:93)

49% 45%

Mijn job verliezen (index:102) De splitsing van Belgie (index:98)

74%

70%

42% 43% 34% 33%

Q2.6. Kan u voor elk van deze gebeurtenissen aangeven in welke mate u vandaag schrik heeft om deze mee te maken? Top3 op 7 puntenschaal (1: Helemaal geen schrik – 7: Veel schrik) Basis: Nationaal representatieve steekproef (N=3345) Opvallende verschillen weergegeven op basis van index

Nieuwe Vlamingen hebben relatief meer angst om geen huis te kunnen kopen. Ongecontroleerde migratie baart hen minder zorgen dan de gemiddelde Vlaming.

07 VERTROUWEN

NIEUWE VLAMINGEN Representatieve steekproef 0% Brandweer (index:82)

Minder vertrouwen in brandweer en medische sector; meer vertrouwen in banken, justitie en politici

Medische sector, dokters (index:82) Onderwijs (index:85) Mutualiteiten (index:86) De VRT (index:84) De Post (index:90) De Vlaamse Overheid (index:90) Vakbonden (index:105) De Federale Overheid (index:105) De Koning (index:102) Europa (index:104) De pers (index:89) NMBS (index:100) Justitie (index:113) Banken (index:133) Politici (index:114)

Nieuwe Vlamingen 50% 69% 75% 62% 71% 60% 64% 55% 54%

45% 49% 44% 43% 39% 33% 34% 33% 34% 32% 33% 31% 32% 31% 28% 25% 26% 22% 25% 18% 24% 16% 18%

Q2.7. Kan u voor elk van volgende instanties aangeven in welke mate u hierin vertrouwen heeft? Top3 op 7 puntenschaal (1: Helemaal geen vertrouwen– 7: Veel vertrouwen) Basis: Nationaal representatieve steekproef (N=3345) Opvallende verschillen weergegeven op basis van index

84%

07 VERSCHILLEN TEGENOVER DE GEMIDDELDE VLAMING JONGE GEZINNEN

MINDER ANGSTIG EN POSITIEVERE VISIE OP TOEKOMST De Jonge Gezinnen zien het leven iets rooskleuriger in dan de gemiddelde Vlaming. De crisis heeft een minder grote impact gemaakt op hen: Ze hebben minder het gevoel dat hun levenstandaard er de voorbije jaren op achteruit gegaan is (47% vs. 55%) en hebben ook minder nood aan positief nieuws (62% vs. 72%). Hun constructievere houding weerspiegelt zich eveneens in het feit dat ze vinden dat we in België wel nog iets extra kunnen doen aan het milieu (31% vs. 47%). Een mooie toekomst voor hun kinderen is de grootste vrees voor Jonge Gezinnen (72%).

IETS MINDER VLAAMS-MINDED De Jonge Gezinnen trekken de Vlaamse kaart een stuk minder dan de gemiddelde Vlaming: vinden het iets minder belangrijk om hun Vlaamse identiteit te beleven (71% vs. 61%). Wat vooral opvalt is het lagere aantal die trots zijn op Vlaanderen (49% vs. 60%). Daarenboven zijn ze ook iets minder voorstander van het idee dat Vlaanderen en Wallonië zo veel mogelijk apart moeten doen (29% vs. 37%).

Het thema “Jobs” komt binnen bij de 3 belangrijkste prioriteiten

97

07 OPVALLENDE VERSCHILLEN ACTUELE THEMA’S JONGE GEZINNEN

Representatieve steekproef Jonge gezinnen 0% 20% 40% Ik heb er vertrouwen in dat Justitie rechtvaardig is (index: 126)

60%

22% 28% 53% 46%

Ik heb het gevoel dat de crisis in Belgie nog erger zal worden (index: 87) De crisis weegt al lang op de samenleving Ik heb nood aan positief nieuws en optimisme (index: 87)

62%

Ik ben bang dat onze gezondheidszorg wordt bedreigd door buitenlanders die niet genoeg meebetalen (index: 87)

59%

Ik heb het gevoel dat mijn levensstandaard er de laatste jaren op achteruit is gegaan (index: 85)

47%

Ik ben bezorgd dat ik in de toekomst niet meer zal kunnen kiezen welk ziekenhuis of arts ik raadpleeg (index: 79) In Belgie kunnen we aan het milieu echt niet veel extra meer doen. Het is een wereldprobleem (index: 66)

41%

68%

55%

Als Vlamingen is het belangrijk dat we onze eigen identiteit kunnen beleven (index: 86)

60%

61% 47% 45% 29%

POSITIEVE TOEKOMST VISIE

52%

49%

Ik ben trots op Belgie (index: 94)

72%

47%

31%

Ik ben trots op Vlaanderen (index: 83)

Het zou beter zijn dat Vlaanderen en Wallonie zo veel mogelijk apart deden. Het Belgische niveau moet tot een minimum beperkt worden (index: 78)

80%

71%

MINDER VLAAMSMINDED

37%


07 ANGSTEN

JONGE GEZINNEN Representatieve steekproef 0%

Jonge gezinnen 50%


67% 72% 74% 70%

Ongeneeslijk ziek worden (index:95) Een te lage levensstandaard eens ik op pensioen ben (index:98)

67% 66% 65% 64%

Niet meer kunnen sparen (index:100) Mijn maandelijkse facturen niet meer kunnen betalen (index:94)

60% 57% 63% 56%

Slachtoffer worden van een misdrijf (index:88) Ongecontroleerde migratie (index:80)

55%

Mijn job verliezen (index:104)

42% 44%


44% 39%

En stuurloos Belgie (index:77) De splitsing van Belgie (index:78)

GROOTSTE ANGST

38%

70%

49%

34% 27%


07 VERTROUWEN

JONGE GEZINNEN Representatieve steekproef 0%

Jonge gezinnen 50% 84% 86%

Brandweer (index:102)

Meer vertrouwen in justitie en politici; minder vertrouwen in de Koning

75% 78% 71% 76% 64% 66%

Medische sector, dokters (index:104) Onderwijs (index:108) Mutualiteiten (index:102)

54% 50% 49% 48% 43% 41%

De VRT (index:93) De Post (index:98) De Vlaamse Overheid (index:95) Vakbonden (index:110) De Federale Overheid (index:97) Europa (index:103) De pers (index:99) Justitie (index:121) De Koning (index:75) NMBS (index:91) Politici (index:122) Banken (index:109)

33% 36% 33% 32% 31% 32% 31% 31% 22% 27% 32% 24% 25% 23% 16% 20% 18% 20%


07 VERSCHILLEN TEGENOVER DE GEMIDDELDE VLAMING ALLEENSTAANDE OUDERS VAN MINDERJARIGE KINDEREN

CRISIS WEEGT EN VOEDT ANGST EN BEZORGDHEID Alleenstaande Ouders van Minderjarige Kinderen hebben minder het gevoel dat België goed weg is gekomen uit de crisis (36% vs. 48%). Bovendien vrezen ze dat de crisis in België nog erger zal worden (60% vs. 53%) en dat werkgevers hen niet meer gaan willen op oudere leeftijd (62% vs. 55%). Ook hun angsten weerspiegelen dit: ze vrezen meer dan gemiddeld dat ze hun job zullen verliezen (55% vs. 42%), geen huis zouden kunnen kopen (53% vs. 44%). Hun grootste angst is dat hun kinderen geen mooie toekomst zullen hebben (76%). Dit is mogelijks een verklaring voor het feit single ouders relatief meer aangeven dat ze geloven dat ze in een ander land meer kansen zouden krijgen (28% vs. 21%).

MINDER TROTS EN VERTROUWEN IN VLAANDEREN EN BELGIË Alleenstaande Ouders Van Minderjarige Kinderen hebben een lager dan gemiddeld vertrouwen in Vlaamse (36% vs. 43%) en Federale (29% vs. 33%) overheid en een lagere trots op Vlaanderen (44% vs. 60%) en België (33% vs. 47%).

Opvallend: “Armoede bestrijden” is 3e belangrijkste prioriteit

101

07 OPVALLENDE VERSCHILLEN ACTUELE THEMA’S ALLEENSTAANDE OUDERS VAN MINDERJARIGE KINDEREN Representatieve steekproef


Alleenstaande ouders van minderjarige kinderen 0% 20% 40% 60% 80%

MEER KANSEN

21% 28%

Ik ben bezorgd dat werkgevers mij op oudere leeftijd niet meer gaan willen (index: 113)

55% 62%

Ik vraag me af of ik het wel zal aankunnen om tot mijn 65 te blijven werken (index: 112)

60% 67%

Ik heb het gevoel dat de crisis in Belgie nog erger zal worden (index: 112)

53% 60%

Ik heb het gevoel dat mijn levensstandaard er de laatste jaren op achteruit is gegaan (index: 112) Ik ben in het algemeen hoopvol voor de toekomst (index: 84)

Ik heb het gevoel dat we in Belgie nog vrij goed weg komen uit de crisis (index: 74)

55% 61% 47% 39% 48%

36% 60%



BEZORGDHEDEN

44% 47% 33%

Opvallende verschillen weergegeven op basis van index

MINDER TROTS

07 ANGSTEN

ALLEENSTAANDE OUDERS VAN MINDERJARIGE KINDEREN Representatieve steekproef

Alleenstaande ouders van minderjarige kinderen 0% 50% 67% GROOTSTE 76%


74% 71%


67% 70%

Een te lage levensstandaard eens ik op pensioen ben (index:104) Mijn maandelijkse facturen niet meer kunnen betalen (index:112)

60% 67%


65% 67%

Ongecontroleerde migratie (index:88)

70% 61%


42%

Een stuurloos Belgie (index:83) De splitsing van Belgie (index:95)

55% 63% 55%

Slachtoffer worden van een misdrijf (index:86) Geen huis kunnen kopen (index:121)

ANGST

44% 53% 49% 41%

Geen huis kunnen kopen en job verliezen wordt relatief meer gevreesd.

34% 32%


07 VERTROUWEN

ALLEENSTAANDE OUDERS VAN MINDERJARIGE KINDEREN Representatieve steekproef

Alleenstaande ouders van minderjarige kinderen 0% 50%


Algemeen minder vertrouwen behalve in vakbonden

75% 75% 67% 71% 65% 64% 58%

Medische sector, dokters (index:89) Onderwijs (index:92) Mutualiteiten (index:91) De Post (index:96) De VRT (index:85) Vakbonden (index:118) De Vlaamse Overheid (index:84) De pers (index:99) De Federale Overheid (index:90) Europa (index:89) De Koning (index:85) NMBS (index:101) Justitie (index:94) Politici (index:102) Banken (index:85)

49% 48% 54% 45% 33% 38% 43% 36% 31% 31% 33% 29% 31% 28% 32% 27% 25% 26% 22% 21% 16% 17% 18% 15%


84%

07 VERSCHILLEN TEGENOVER DE GEMIDDELDE VLAMING ALLEENSTAANDEN

ZIJN IN HET ALGEMEEN MINDER ANGSTIG De alleenstaanden hebben minder angsten en bezorgdheden dan de gemiddelde Vlaming. Behalve als het gaat om de dingen die hun ‘onafhankelijkheid’ en ‘onbezorgde levensstijl’ waarborgen: Hun huis en hun job. Ook hun grootste angst is hieraan gerelateerd, namelijk een te lage levensstandaard tijdens hun pensioen.

KRITISCHER DAN GEMIDDELD Het vertrouwen van de Alleenstaanden scoort over de hele lijn lager dan gemiddeld. Dit valt mogelijks te verklaren door het zelfredzame karakter van een single.

Het thema “Jobs” komt binnen bij de 3 belangrijkste prioriteiten

105

07 ANGSTEN

ALLEENSTAANDEN Representatieve steekproef 0%

Alleenstaanden 50% 67% 67%

Een te lage levensstandaard eens ik op pensioen ben (index:99) Niet meer kunnen sparen (index:93)

65% 60%


58%


57%

74%

70%

60% 51%

Mijn maandelijkse facturen niet meer kunnen betalen (index:85) Geen huis kunnen kopen (index:113)

44% 49%


48%


48%


42% 47%

Een stuurloos Belgie (index:87)

49% 43%

De splitsing van Belgie (index:91)

GROOTSTE ANGST

63% 67%

Algemeen relatief minder angstig behalve voor jobverlies en geen huis kunnen kopen.

34% 31%


07 VERTROUWEN

ALLEENSTAANDEN Representatieve steekproef 0%

Algemeen kritischer dan de gemiddelde Vlaming: vertrouwen scoort lager over de ganse lijn (behalve bij VRT)


Medische sector, dokters (index:91) Onderwijs (index:86) De VRT (index:107) Mutualiteiten (index:89) De Post (index:81) De Vlaamse Overheid (index:88) Vakbonden (index:98) Europa (index:98) De pers (index:95) De Federale Overheid (index:88) De Koning (index:86) Justitie (index:88) NMBS (index:74) Banken (index:91) Politici (index:80)

Alleenstaanden 50% 74% 75% 69% 71% 61% 54% 58% 64% 57% 49%

40% 43% 38% 33% 32% 31% 30% 31% 29% 33% 29% 32% 27% 22% 19% 25% 19% 18% 16% 16% 13%


84%

07 VERSCHILLEN TEGENOVER DE GEMIDDELDE VLAMING GEPENSIONEERDEN

ANGSTIGER OP VERSCHILLENDE VLAKKEN In het algemeen zijn de Gepensioneerden een stuk angstiger dan de gemiddelde Vlaming. Relatief meer van hen vinden dat hun levenstandaard achteruit is gegaan (67% vs. 55%). De bezorgdheden van Gepensioneerden situeren zich op verschillende vlakken: • Veiligheid: Zijn meer bezorgd over de radicalisering van de Islam in België (88% vs. 76%) en significant meer gepensioneerden willen dat de politie meer zichtbaar is (78% vs. 67%) • Welzijn: Ze maken zich meer zorgen over misbruiken die de sociale zekerheid bedreigen (85% vs. 74%) en dat ze in de toekomst niet meer zullen kunnen kiezen welk ziekenhuis of arts raadplegen (59% vs. 52%)

TROTSER OP VLAANDEREN EN VLAAMSE IDENTITEIT DAN GEMIDDELDE VLAMING Gepensioneerden zijn een stuk trotser op Vlaanderen (71% vs. 60%) dan de gemiddelde Vlaming. Ze vinden ook relatief meer dat Vlaanderen en Wallonië zo veel mogelijk apart moeten doen (50% vs. 37%) en in dat België beter zou splitsen (31% vs. 26%). Niettegenstaande hebben gepensioneerden ook relatief meer schrik voor een splitsing van België, een vrees die mogelijks gecorreleerd is aan de angst voor een stuurloos land (welke ook relatief hoger is bij gepensioneerden). De 3 belangrijkste prioriteiten wijken niet af van de rangschikking van de gemiddelde Vlaming

108

07 OPVALLENDE VERSCHILLEN ACTUELE THEMA’S GEPENSIONEERDEN

Representatieve steekproef 0%

Gepensioneerden 50%

100%

55%

Ik heb het gevoel dat mijn levensstandaard er de laatste jaren op achteruit is gegaan (index: 123)

67% 76%

Ik ben bezorgd over de radicalisering van de Islam in Belgie (index: 116)

88% 67%

De politie zou meer zichtbaar moeten zijn, dat geeft een veilig gevoel (index: 116)

78% 74%

Ik maak me er zorgen over dat misbruiken de sociale zekerheid bedreigen (index: 115)

85% 52% 59%

Ik ben bezorgd dat ik in de toekomst niet meer zal kunnen kiezen welk ziekenhuis of arts ik raadpleeg (index: 114)

Het zou beter zijn dat Vlaanderen en Wallonie zo veel mogelijk apart deden. Het Belgische niveau moet tot een minimum beperkt worden (index: 133)

37% 50% 60%


Belgie zou beter splitsen (index: 118)


ANGSTEN

71% 26% 31%

VLAAMSE IDENTITEIT

47% 51%


07 ANGSTEN

GEPENSIONEERDEN Representatieve steekproef 0%

Gepensioneerden 50% 74%


70%


63%


81%

74%

67% 69%


65% 59%

Niet meer kunnen sparen (index:91) Een te lage levensstandaard eens ik op pensioen ben (index:84)

56%

Een stuurloos Belgie (index:112)

49% 55%

67%

60% 52%

Mijn maandelijkse facturen niet meer kunnen betalen (index:86)

34% 40%

De splitsing van Belgie (index:118) Geen huis kunnen kopen (index:79) Mijn job verliezen (index:54)

83%

35% 23%

44%

42%


Relatief meer angst voor ongecontroleerde migratie, misdaadslachtoffer worden, en een stuurloos of gesplitst België.

07 VERTROUWEN

GEPENSIONEERDEN Representatieve steekproef 0%

Gepensioneerden 50%

84% 92% 75% 83% 71% 81% 64% 73%


Algemeen vertrouwensvoller dan de gemiddelde Vlaming

Medische sector, dokters (index:110) Onderwijs (index:115) Mutualiteiten (index:114)

54% 57%

De VRT (index:107) De Vlaamse Overheid (index:133)

43%

57% 49% 54%

De Post (index:109) De Federale Overheid (index:114) De pers (index:116) De Koning (index:111) Europa (index:113) NMBS (index:116) Vakbonden (index:83) Justitie (index:89) Banken (index:92) Politici (index:101)

100%

33% 37% 31% 36% 32% 35% 31% 35% 25% 30% 33% 27% 22% 20% 18% 16% 16% 16%


07 VERSCHILLEN TEGENOVER DE GEMIDDELDE VLAMING ARBEIDERS INDUSTRIE

ZAL IK KUNNEN WERKEN TOT 65? We merken we dat ze zich iets meer zorgen maken over de mogelijkheid om hun hun job te blijven uitvoeren: ze vragen zich meer af of ze het wel aan kunnen om tot hun 65 te blijven werken (77% vs. 60%). Dit blijkt ook uit de angsten van diegenen die in de industrie tewerk gesteld zijn: algemeen minder angstig behalve voor jobverlies (48% vs. 42%).

MINDER VERTROUWEN IN EUROPA Zijn minder positief over het discours dat Europa voert: vinden dat EU te veel nadruk legt op besparen (66% vs. 54%), vinden het minder goed dat de EU de Zuid-EU landen heeft gedwongen te besparen (50% vs. 60%) en vinden minder dat de EU ons heeft rechtgehouden tijdens de financiële crisis (29% vs. 36%). Dit wordt ook weerspiegeld in het lager vertrouwen in Europa (22% i.p.v. 31%).

De 3 belangrijkste prioriteiten wijken niet af van de rangschikking van de gemiddelde Vlaming

112

07 OPVALLENDE VERSCHILLEN ACTUELE THEMA’S ARBEIDERS INDUSTRIE

Representatieve steekproef 0%

In de industrie tewerkgesteld 50%

100%

60%

Ik vraag me af of ik het wel zal aankunnen om tot mijn 65 te blijven werken (index: 129)

77%

WERK

54% Europa legt te veel nadruk op besparen (index: 120)

66%

60%

Het is goed dat Europa de Zuid-Europese landen gedwongen heeft om te besparen (index: 82)

Het Europese niveau heeft ons tijdens de financiele crisis overeind gehouden. Anders was het nog erger geweest (index: 80)

50%

36% 29%


EUROPA

07 ANGSTEN

ARBEIDERS INDUSTRIE Representatieve steekproef 0%

In de industrie tewerkgesteld 50% 70% 71%


74% 69%

Ongeneeslijk ziek worden (index:92) Een te lage levensstandaard eens ik op pensioen ben (index:100)

67% 67%


65% 66% 60% 62%

Mijn maandelijkse facturen niet meer kunnen betalen (index:103)

67% 62%


63% 61%

Slachtoffer worden van een misdrijf (index:97) Mijn job verliezen (index:113)

42% 48%

En stuurloos Belgie (index:93)

49% 45%

Geen huis kunnen kopen (index:96) De splitsing van Belgie (index:81)

44% 42%

Wijken weinig af van de gemiddelde Vlaming, behalve wat betreft job verliezen

34% 28%


07 VERTROUWEN

ARBEIDERS INDUSTRIE Representatieve steekproef 0% Brandweer (index:94)

Medische sector, dokters (index:90) Onderwijs (index:91) Mutualiteiten (index:94) De VRT (index:95) De Post (index:101) De Vlaamse Overheid (index:88) De Koning (index:115) Vakbonden (index:109) De Federale Overheid (index:99) De pers (index:99) NMBS (index:89) Europa (index:71) Justitie (index:97) Banken (index:116) Politici (index:114)

In de industrie tewerkgesteld 50% 84% 79% 75% 67% 71% 64% 64% 61% 54% 51% 49% 50% 43% 38% 32% 37% 33% 36% 33% 33% 31% 31% Een stuk minder vertrouwen in 25% 23% Europa (22% i.p.v. 31%). 31% Indicatie dat ze iets meer dan 22% gemiddeld vertrouwen hebben 22% 21% in de Koning, Banken en Politici. 18% 21% 16% 18%


07 VERSCHILLEN TEGENOVER DE GEMIDDELDE VLAMING ZELFSTANDIGEN

VOELEN ZICH WEINIG GESTEUND Relatief minder Zelfstandigen vinden dat de overheid goed werkt (15% vs. 23%). Mogelijks wordt dit gerelateerd aan de specifieke beroepscategorie. 27% van de zelfstandigen is dan ook van mening dat ze meer kansen zouden krijgen in een ander land (vs. 21%) of hoopt heil te vinden in een groter geheel zoals de Europese Unie (66% vs. 57%).

ZIJN MINDER GENEIGD OM ZICH ZORGEN TE MAKEN OVER SOCIAAL-MAATSCHAPPELIJKE THEMA’S • Welzijn: keuzes op vlak van gezondheidszorg (39% vs. 52%), plaats in bejaardentehuizen (50% vs. 61%), aandacht voor gehandicapten (56% vs. 66%) • Onderwijs: hervorming van het onderwijs (32% vs. 43%), discriminatie op de huur of arbeidsmarkt (48% vs. 64%), • Mobiliteit: stress door openbaar vervoer (40% vs. 48%); meer wegen om files op te lossen (35% vs. 30%) • Discriminatie: wantrouwig t.a.v. allochtonen die goed Nederlands praten (28% vs. 41%), indijken discriminatie op huur- of arbeidsmarkt (48% vs. 64%)

Geven minder prioriteit aan ‘zorgende’ thema’s

116

07 OPVALLENDE VERSCHILLEN ACTUELE THEMA’S ZELFSTANDIGEN

Representatieve steekproef Zelfstandigen 0% 20% 40%


60%

80%

21% 27%

57%

Voor sommige problemen heb je een groter geheel zoals de Europese Unie nodig (index: 116)

66%

23% De overheid werkt goed (index: 65) 15%


117

07 OPVALLENDE VERSCHILLEN ACTUELE THEMA’S

ZELFSTANDIGEN: SOCIAAL-MAATSCHAPPELIJKE THEMA’S Representatieve steekproef Zelfstandigen 0% 20% 40% Om het fileprobleem op te lossen, moeten er meer wegen komen (index: 118)

60%

30% 35%

Ik vraag me af of ik het wel zal aankunnen om tot mijn 65 te blijven werken (index: 83) Ik heb de indruk dat de politie beter functioneert dan vroeger (index: 83)

60% 49% 30% 25%

Ik ervaar stress doordat het openbaar vervoer niet functioneert zoals zou moeten (index: 82)

48% 40%

Ik ben bezorgd dat er geen plaats zal zijn in bejaardentehuizen voor mezelf of voor familieleden wanneer dat nodig is (index:…

61% 50%

Er moet hard opgetreden worden tegen discriminatie op de huurmarkt of de arbeidsmarkt (index: 76)

64% 48%

Ik ben bezorgd dat ik in de toekomst niet meer zal kunnen kiezen welk ziekenhuis of arts ik raadpleeg (index: 75) Om kinderen meer kansen te geven, heeft ons onderwijs een hervorming nodig (index: 72) Zelfs als allochtonen goed Nederlands spreken, blijf ik wantrouwig (index: 67)

80%

52%

39% 43% 32% 41% 28%


118

07 ANGSTEN

ZELFSTANDIGEN Representatieve steekproef 0%

Zelfstandigen 50% 74% 67%


67% 65%

Een te lage levensstandaard eens ik op pensioen ben (index:96)

70% 61%

Ongecontroleerde migratie (index:88) Niet meer kunnen sparen (index:88)

65% 57%


63% 57%


55%

60% 52%

Mijn maandelijkse facturen niet meer kunnen betalen (index:87) Mijn job verliezen (index:99) Een stuurloos Belgie (index:82)

67%

42% 42% 40%


35%

De splitsing van Belgie (index:77)

34% 26%

49%

44%

Algemeen geneigd om minder angstig te zijn dan de gemiddelde Vlaming


119

07 VERTROUWEN

ZELFSTANDIGEN Representatieve steekproef 0%

Zelfstandigen 50% 84% 78% 75% 69% 71% 65%


Opvallend minder vertrouwen in mutualiteiten, vakbonden en NMBS

Medische sector, dokters (index:92) Onderwijs (index:91)

54% 53%

De VRT (index:98) Mutualiteiten (index:77) De Post (index:95) De Vlaamse Overheid (index:95) Europa (index:106) De pers (index:102) De Koning (index:91) De Federale Overheid (index:87) Justitie (index:92) NMBS (index:70) Banken (index:93) Vakbonden (index:50) Politici (index:79)

49% 49% 47% 43% 41%

64%

31% 33% 31% 32% 32% 29% 33% 29% 22% 20% 25% 18% 18% 17% 33% 16% 16% 13%


120

08. HET VLAAMS WAARDENKADER HOE ZIET DE IDEALE SAMENLEVING ERUIT VOOR DE VLAMING?

121

08 HET VLAAMS WAARDENKADER De visie van mensen op de wereld, het leven en de samenleving wordt bepaald door: OVERTUIGINGEN Welke opvattingen, meningen en aspiraties hebben Vlamingen met betrekking tot hun persoonlijk leven en de Vlaamse samenleving?

De ideale Vlaamse samenleving WAARDEN Waar hechten Vlamingen persoonlijk belang aan in hun leven en de Vlaamse samenleving?

PERSOONLIJKHEIDS KENMERKEN Wat kenmerkt de ideale samenleving?

122

08 HET VLAAMS WAARDENKADER LIJST VAN STATEMENTS Overtuigingen

Waarden

De moderne maatschappij biedt meer mogelijkheden dan vroeger Ik ben in het algemeen hoopvol voor de toekomst De maatschappij moet meer durven investeren in de welvaart voor de toekomst De aanwezigheid van een veelheid aan culturen verrijkt ons eigen cultuur We zouden meer moeten investeren in het milieu en de natuur om de toekomst van de volgende generatie te vrijwaren 6. Mensen moeten in staat zijn individuele keuzes te maken in het leven 7. Als Vlamingen is het belangrijk dat we onze eigen identiteit kunnen beleven 8. Als je echt wil, kan iedereen in dit land werk vinden 9. De politiek in ons land moet in de eerste plaats ervoor zorgen dat de economie goed draait 10. We zouden meer tijd moeten hebben voor ons gezin 11. We zouden ‘s avonds wat meer op straat moeten keuvelen met de buren, net als vroeger 12. Er moet meer solidariteit komen tussen de mensen. Als groep zijn we sterker dan alleen. 13. Mensen zouden zich belangeloos moeten inzetten voor allerhande organisaties 14. Kinderen grootbrengen zou geen luxe mogen zijn 15. De kinderen moeten voldoende ondersteuning en opvoeding krijgen om uit te groeien tot volwassen 16. Als we allen samen onze schouders eronder zetten, kunnen we nog ver komen met deze maatschappij 17. We moeten verdraagzamer zijn voor elkaar 18. Er moet meer geïnvesteerd worden in een leefbare woonomgeving (bijvoorbeeld netheid, lawaai, geur, verkeer, …) 19. Om te kunnen meetellen in onze maatschappij, moet elke mens kunnen werken 20. De wereld verandert te snel, het is moeilijk om bij te blijven 21. Mijn familie en mijn huis zijn mijn houvast 22. Ik vertrouw eerder op oudere mensen in de maatschappij dan op jonge mensen 23. De politie zou meer zichtbaar moeten zijn, dat geeft een veilig gevoel 24. We hebben meer politie nodig om te controleren of de regels worden nageleefd

1. Uitdagingen en afwisseling hebben in het leven 2. Grenzen verleggen 3. Plezier beleven 4. Optimaal genieten van het leven 5. Dromen nastreven 6. Openheid 7. Gerespecteerd worden door anderen 8. Naar vrijheid streven in doen en denken 9. Succesvol zijn, af en toe uitblinken ten opzichte van anderen 10. Jezelf steeds verder kunnen ontwikkelen 11. Een zeker gevoel van macht hebben 12. Streven naar een welvarende toekomst 13. Gelijke kansen voor iedereen 14. Hechte lokale gemeenschapsbanden 15. Eerlijkheid en oprechtheid 16. Hechte familiebanden 17. Hechte vriendschapsbanden 18. Groepsgevoel, solidariteit 19. Verdraagzaamheid 20. Respect voor waarden, normen en wetten 21. Streven naar een stabiele samenleving 22. Streven naar een vertrouwde leefomgeving 23. Duidelijkheid en zekerheid 24. Veiligheid 25. Behoud van eigen identiteit

1. 2. 3. 4. 5.

Persoonlijkheids kenmerken 1. Vernieuwend 2. Jong 3. Optimistisch 4. Dynamisch 5. Open 6. Spontaan 7. Bekwaam 8. Krachtig 9. Succesvol 10. Charismatisch, inspirerend 11. Vooruitstrevend 12. Solidair 13. Eerlijk 14. Gematigd 15. Vriendelijk 16. Zacht 17. Menselijk 18. Geloofwaardig 19. Traditioneel 20. Verantwoordelijk 21. Ernstig 22. Streng 23. Betrouwbaar 24. Pragmatisch

123

08 HET VLAAMS WAARDENKADER VERTROUWENSVOL Grenzen verleggen Veelheid aan culturen verrijkend

Hoopvol voor de toekomst

Gelijke kansen voor iedereen

Vernieuwend

Dromen nastreven

Verdraagzaamheid

Uitdagingen en afwisseling in het leven Moderne maatschappij meer mogelijkheden

Charismatisch, inspirerend

Succesvol zijn

IK

Jong

Mensen moeten individuele keuzes kunnen maken Vrijheid in doen en denken

Samen schouders onder maatschappij

Eerlijkheid en oprechtheid

Pragmatisch

Succesvol

Verantwoordelijk

Durven investeren in de welvaart voor de toekomst

Politie meer zichtbaar, geeft veilig gevoel

Vriendelijk

Hechte vriendschapsbanden Streven naar vertrouwde leefomgeving

Veiligheid Behoud van eigen identiteit Duidelijkheid en zekerheid Ernstig

Respect voor waarden, normen en wetten

WIJ

Kinderen grootbrengen mag geen luxe zijn

Betrouwbaar

Streven naar welvarende toekomst Een zeker gevoel van macht Meetellen in maatschappij door te werken

Meer politie nodig om te controleren

Open Openheid Menselijk

Investeren in leefbare Optimistisch woonomgeving

Gerespecteerd worden

Eigen identiteit beleven als Vlaming

Geloofwaardig

Kinderen moeten voldoende ondersteuning krijgen

Bekwaam

Als je echt wil, kan iedereen werk vinden

Hechte lokale gemeenschapsbanden

Eerlijk

Jezelf verder ontwikkelen Politiek moet zorgen dat economie draait

Gematigd

Groepsgevoel, solidariteit Investeren in milieu en natuur voor de toekomst Meer solidariteit nodig, als groep sterker

Plezier beleven Krachtig

Solidair

Belangeloos inzetten voor organisaties

Optimaal genieten van het leven Dynamisch

Vooruitstrevend

Verdraagzamer zijn voor elkaar

Zacht

Spontaan

s Avonds meer op straat keuvelen met buren Streven naar stabiele samenleving Hechte familiebanden Meer tijd nodig voor gezin Mijn familie en mijn huis zijn mijn houvast

Eerder oudere mensen vertrouwen Streng Traditioneel

Moeite om bij te blijven

ANGSTIG Bron: Vlaanderen Gescand 2009

124

08 NIET ELKE VLAMING HEEFT DEZELFDE VERWACHTINGEN VERTROUWENSVOL

BOUWERS

ONDERNEMERS

IK

OVERTUIGDE VLAMINGEN

SAMENLEVINGS VERBETERAARS

MICRO SOCIALEN

WIJ

GEZINS BEWUSTEN

ANGSTIG Bron: Vlaanderen Gescand 2009

125

SCORECARD BOUWERS

Ideale samenleving = talrijke mogelijkheden voor exploratie en persoonlijke ontwikkeling ACTUELE THEMA’S • Hoopvol voor de toekomst • Veelheid aan culturen is verrijkend • Moderne maatschappij biedt meer mogelijkheden SOCIO DEMO

• • •

Relatief meer jongeren (18-25) Relatief meer hoger opgeleiden en kaderleden Relatief meer hogere sociale klasse

WAARDEN • Grenzen verleggen • Uitdagingen en afwisseling in het leven • Dromen nastreven • Succesvol zijn PERSOONLIJKHEID • Vernieuwend • Charismatisch, inspirerend • Vooruitstrevend • Dynamisch 126

SCORECARD ONDERNEMERS

Ideale samenleving = economie en werkgelegenheid zijn succesfactoren voor eigen geluk en waardering

SOCIO DEMO

•

•

Relatief meer jongere generaties (18-35) Relatief meer universitairen en kaderleden

OVERTUIGINGEN • Als je echt wil, kan iedereen werk vinden • Politiek moet zorgen dat economie draait • Meetellen in maatschappij door te werken • Durven investeren in de welvaart voor de toekomst WAARDEN • Zoveel mogelijk kennis vergaren • Succesvol zijn • Streven naar een welvarende toekomst PERSOONLIJKHEID • Jong • Succesvol • Pragmatisch • Krachtig • Streng • Traditioneel

127

SCORECARD OVERTUIGDE VLAMINGEN

Ideale samenleving = georganiseerde strikte structuur waar regels zorgen voor zekerheid

SOCIO DEMO

• •

• •

Skew naar mannen Relatief meer oudere generaties (46+) Relatief meer lagere middenklasse Relatief minder hoger opgeleiden

OVERTUIGINGEN • Eerder oudere mensen vertrouwen • Meer politie nodig om te controleren • Politie meer zichtbaar geeft een veilig gevoel • Eigen identiteit beleven als Vlaming • Moeite om bij te blijven

WAARDEN • Veiligheid • Duidelijkheid en zekerheid • Respect voor waarden, normen en wetten • Behoud van eigen identiteit PERSOONLIJKHEID • Streng • Traditioneel • Ernstig

128

SCORECARD SAMENLEVINGSVERBETERAARS

Ideale samenleving = solidaire verbondenheid in het streven naar een betere wereld voor iedereen

SOCIO DEMO

• •

Gemiddeld over geslacht en leeftijd Relatief meer hoger opgeleiden

OVERTUIGINGEN • Veelheid aan culturen is verrijkend • Belangeloos inzetten voor organisaties • Meer solidariteit nodig, als groep sterker • Samen schouders onder maatschappij • Verdraagzamer zijn voor elkaar

WAARDEN • Groepsgevoel, solidariteit • Hechte lokale gemeenschappen • Gelijke kansen voor iedereen • Verdraagzaamheid PERSOONLIJKHEID • Solidair • Gematigd 129

SCORECARD MICRO-SOCIALEN

Ideale samenleving = een betrouwbare omgeving om sociaal te groeien

SOCIO DEMO

•

•

Relatief meer alleenstaanden met kinderen Relatief minder laagof technisch geschoolden

OVERTUIGINGEN • Investeren in milieu en natuur voor de toekomst • Investeren in leefbare leefomgeving • Mensen moeten individuele keuzes kunnen maken • Kinderen grootbrengen mag geen luxe zijn WAARDEN • Vrijheid in doen en denken • Openheid • Jezelf verder ontwikkelen PERSOONLIJKHEID • Open • Geloofwaardig • Verantwoordelijk • Bekwaam en betrouwbaar • Menselijk

130

SCORECARD GEZINSBEWUSTEN

Ideale samenleving = een veilige plek waar we als gezin geborgen zijn

SOCIO DEMO

• •

• •

Skew naar vrouwen Relatief meer kinderen Relatief meer laagof technisch geschoolden Relatief meer middenlaag sociale klasse

OVERTUIGINGEN • Moeite om bij te blijven • Mijn familie en mijn huis zijn mijn houvast • ‘s avonds meer op straat keuvelen met buren • Meer tijd nodig voor gezin WAARDEN • Hechte familiebanden • Streven naar vertrouwde leefomgeving • Plezier beleven PERSOONLIJKHEID • Zacht • Spontaan • Optimistisch 131

EVOLUTIES IN HET VLAAMS WAARDENKADER

DE POLITIEK MOET MEER ZORG DRAGEN VOOR DE VLAMING

MEER NOOD AAN OPTIMISME

132

08 EVOLUTIES IN HET WAARDENKADER

OVERTUIGINGEN GESTEGEN IN RANKING TOV 2009

MIJN FAMILIE EN MIJN HUIS zijn mijn houvast

POLITIEK in ons land moet in de eerste plaats ervoor ZORGEN DAT DE ECONOMIE GOED DRAAIT

Om te kunnen meetellen in onze maatschappij, MOET ELKE MENS KUNNEN WERKEN

Q2.1. Kan u voor iedere uitspraak aangeven in welke mate u hiermee akkoord gaat? 1: Helemaal niet akkoord – 7: Volledig akkoord (Top 3: sores 5-7) Basis: Nationaal representatieve steekproef, na reproductie van segmentatie (N=2808)

133


OVERTUIGINGEN GEDAALD IN RANKING T.O.V. 2009

Ik ben in het algemeen HOOPVOL VOOR DE TOEKOMST

We moeten VERDRAAGZAMER zijn voor elkaar

De moderne maatschappij biedt MEER MOGELIJKHEDEN DAN VROEGER

Er moet meer SOLIDARITEIT komen tussen de mensen. Als groep zijn we sterker dan alleen.

Q2.1. Kan u voor iedere uitspraak aangeven in welke mate u hiermee akkoord gaat? 1: Helemaal niet akkoord – 7: Volledig akkoord (Top 3: sores 5-7) Basis: Nationaal representatieve steekproef, na reproductie van segmentatie (N=2808)

134

08 EVOLUTIES IN HET WAARDENKADER SEGMENTEN (T.O.V. 2009)

VERTROUWENSVOL

BOUWERS 14,0% (-1,4%)

IK

ONDERNEMERS 16,9% (-0,4%)

OVERTUIGDE VLAMINGEN 18,6% (+0,2%)

SAMENLEVINGS VERBETERAARS 15,5% (0%) MICRO SOCIALEN 15,4% (-0,7%)

WIJ

GEZINS BEWUSTEN 19,6% (+2,4%)

ANGSTIG 135


DE VLAMING PLOOIT TERUG OP ZIJN MICROOMGEVING VERTROUWENSVOL BOUWERS 14,0% (-1,4%)

IK

ONDERNEMERS 16,9% (-0,4%)

OVERTUIGDE VLAMINGEN 18,6% (+0,2%)

SAMENLEVINGS VERBETERAARS 15,5% (0%) MICRO SOCIALEN 15,4% (-0,7%)

WIJ

GEZINS BEWUSTEN 19,6% (+2,4%)

ANGSTIG 136

HET POLITIEK LANDSCHAP BINNEN HET VLAAMS WAARDENKADER

HOE SLUITEN POLITIEKE PARTIJEN AAN BIJ DE VERWACHTINGEN VAN DE VLAMING?

137

08 FOOTPRINT VERTROUWENSVOL Grenzen verleggen Veelheid aan culturen verrijkend



Vernieuwend

Dromen nastreven


Succesvol zijn

IK

Jong




Pragmatisch

Succesvol

Verantwoordelijk


Optimistisch Gerespecteerd worden


In kleur: top 5 associatie in % In kleur onderstreept: top 5 associatie in % en differentiërend in index Onderstreept: niet top 5 associatie in % maar differentiërend in index

Vriendelijk

Kinderen grootbrengen mag geen luxe zijn Hechte vriendschapsbanden

Streven naar vertrouwde leefomgeving

Veiligheid Behoud van eigen identiteit Duidelijkheid en zekerheid



Investeren in leefbare woonomgeving

Betrouwbaar



Geloofwaardig


Bekwaam


Gematigd


Eerlijk


Solidair






Vooruitstrevend

Focus op microomgeving maar versnipperd partijprofiel

Verdraagzaamheid


Ernstig


Zacht

Spontaan


WIJ

Traditioneel en gematigd. Verdere afzwakking van de partijpersoonlijkheid t.o.v. 2009



ANGSTIG

Q2.8. – Q2.9. - Q3.0 Kan u voor deze lijst met overtuigingen / waarden / persoonlijkheidskenmerken telkens aangeven welke volgens u passen bij welke partij? Basis: Nationaal representatieve steekproef, na reproductie van segmentatie (N=2808)

138

08 FOOTPRINT DETAILS

OVERTUIGINGEN %

PERSOONLIJKHEID

WAARDEN Index

%

%

Index

Index

Kinderen moeten v oldoende ondersteuning krijgen

43%

151

Hechte f amiliebanden

42%

196

Traditioneel

Mijn f amilie en mijn huis zijn mijn houv ast

42%

193

Respect v oor waarden, normen en wetten

33%

121

Gematigd

32%

172

Meer tijd nodig v oor gezin

42%

177

Strev en naar een stabiele samenlev ing

31%

123

Menselijk

27%

117


34%

137


29%

140

Ernstig

26%

112

Verdraagzamer zijn v oor elkaar

30%

116

Verdraagzaamheid

28%

111

Bekwaam

25%

115


26%

109

Strev en naar een welv arende toekomst

27%

97

Verantwoordelijk

24%

115

s Av onds meer op straat keuv elen met buren

25%

121

Strev en naar een v ertrouwde leef omgev ing

26%

116

Vriendelijk

21%

113

Belangeloos inzetten v oor organisaties

24%

117

Gerespecteerd worden door anderen

25%

113

Solidair

19%

88

Politiek moet zorgen dat economie draait

24%

93

Hechte v riendschapsbanden

24%

142

Betrouwbaar

18%

112

Hoopv ol v oor de toekomst

23%

133

Gelijke kansen v oor iedereen

23%

93

Geloof waardig

16%

96

Meer solidariteit nodig, als groep sterker

23%

94

Groepsgev oel, solidariteit

23%

99

Pragmatisch

16%

114

Meetellen in maatschappij door te werken

23%

83

Jezelf steeds v erder kunnen ontwikkelen

20%

100

Optimistisch

16%

94

Eerder oudere mensen v ertrouwen

22%

168

Duidelijkheid en zekerheid

20%

101

Zacht

15%

115

Durv en inv esteren in de welv aart v oor de toekomst

21%

93

Veiligheid

20%

68

Succesv ol

14%

87

Inv esteren in leef bare woonomgev ing

20%

79


20%

111

Eerlijk

13%

90

Moderne maatschappij meer mogelijkheden

18%

99

Een zeker gev oel v an macht hebben

17%

71

Dy namisch

13%

72

Veelheid aan culturen v errijkend

17%

75

Optimaal genieten v an het lev en

14%

91

Vooruitstrev end

12%

65

Mensen moeten indiv iduele keuzes kunnen maken

17%

74

Openheid

14%

84


12%

91

Politie meer zichtbaar, geef t v eilig gev oel

13%

50

Uitdagingen en af wisseling hebben in het lev en

14%

86

Open

12%

76

Moeite om bij te blijv en

12%

99

Dromen nastrev en

13%

83

Spontaan

11%

79

Als je echt wil, kan iedereen werk v inden

12%

51

Grenzen v erleggen

13%

76

Krachtig

11%

63

Eigen identiteit belev en als Vlaming

11%

44

Plezier belev en

13%

90

Jong

10%

59


11%

44

Succesv ol zijn, af en toe uitblinken tov anderen

12%

71

Streng

9%

42

8%

40

Naar v rijheid strev en in doen en denken

12%

58

Vernieuwend

8%

54

Behoud v an eigen identiteit

12%

49

Inv esteren in milieu en natuur v oor de toekomst


50%

193

139




Vernieuwend

Dromen nastreven

Verdraagzaamheid



Jong

Succesvol zijn


IK



Pragmatisch

Succesvol

Verantwoordelijk






Vriendelijk


Betrouwbaar







Geloofwaardig


Bekwaam



Eerlijk


Gematigd



Solidair



Vooruitstrevend


Ernstig


Zacht

Spontaan


WIJ

T.o.v. 2009 : Consistente partijkern met potentieel uitbreidingsgebied door • Aandacht voor de microomgeving (korter bij de mens) • Zeker optimisme • Redelijkheid: open, eerlijk en menselijk



ANGSTIG


140


OVERTUIGINGEN %

PERSOONLIJKHEID

WAARDEN Index

%

%

Index

Index


71%

463

Verdraagzaamheid

31%

196

Zacht

26%

269


48%

240


26%

162

Jong

23%

202


36%

201


22%

157

Menselijk

22%

138


35%

172


21%

143

Vriendelijk

22%

163


30%

187

Dromen nastrev en

16%

160

Solidair

21%

137


25%

126


16%

124

Spontaan

15%

149


24%

149


14%

104

Optimistisch

13%

114


19%

100


14%

90

Open

13%

119


18%

83


14%

134

Gematigd

13%

100


18%

92


14%

121

Vooruitstrev end

13%

97


17%

90

Openheid

14%

129

Eerlijk

13%

122


11%

60


13%

129

Verantwoordelijk

13%

85


10%

57


13%

76

Vernieuwend

12%

113


10%

47


12%

68

Dy namisch

12%

95


9%

67


12%

87

Betrouwbaar

12%

103


9%

94

Plezier belev en

12%

132

Bekwaam

11%

72


8%

49


11%

86

Geloof waardig

11%

95


8%

54

Veiligheid

10%

53

Ernstig

10%

59


5%

25


9%

74


9%

98


4%

22

Grenzen v erleggen

9%

86

Traditioneel

5%

29


3%

32


9%

86

Pragmatisch

5%

52


3%

16


7%

54

Succesv ol

5%

42


3%

13


6%

41

Krachtig

4%

34


2%

11


4%

25

Streng

2%

16


3%

27


141



Verdraagzaamheid



Succesvol zijn

IK

Jong




Pragmatisch

Succesvol

Verantwoordelijk



Een zeker gevoel van macht Meetellen in maatschappij door te werken

Meer politie nodig om te controleren Politie meer zichtbaar, geeft veilig gevoel


Vriendelijk





associaties)



Betrouwbaar

Streven naar welvarende toekomst


Geloofwaardig


Bekwaam


Gematigd


Eerlijk


Solidair






Vooruitstrevend

T.o.v. 2009 : versnipperd en verwaterd partijprofiel (algemeen lage


Vernieuwend

Dromen nastreven

Zacht

Spontaan


WIJ

Harde unidimensionele partijpersoonlijkheid Met totaal verlies van inspirerend en succesvol



ANGSTIG


142


OVERTUIGINGEN %

PERSOONLIJKHEID

WAARDEN Index

%

%

Index

Index


14%

226


11%

185

Streng

11%

307


13%

208

Veiligheid

11%

152

Ernstig

6%

146


13%

240


8%

116

Krachtig

5%

142


9%

166


8%

151

Traditioneel

4%

89


9%

132


8%

174

Vooruitstrev end

4%

115


9%

141


7%

108

Pragmatisch

4%

150


9%

139


7%

119

Dy namisch

4%

113


5%

94


6%

113

Spontaan

4%

139


5%

157


6%

87

Menselijk

3%

83


5%

73


5%

96

Open

3%

105


4%

96

Plezier belev en

5%

146

Bekwaam

3%

77


4%

68


5%

129

Gematigd

3%

82


4%

137


5%

122

Verantwoordelijk

3%

69


4%

63

Grenzen v erleggen

5%

111

Vernieuwend

3%

96


4%

66


4%

81

Optimistisch

2%

81


4%

57

Dromen nastrev en

4%

101

Eerlijk

2%

91


3%

66


4%

69

Vriendelijk

2%

70


3%

41

Openheid

4%

91

Geloof waardig

2%

79


3%

43


4%

81

Betrouwbaar

2%

74


3%

43


3%

63


2%

83


2%

51


3%

58

Solidair

2%

46


2%

43

Verdraagzaamheid

3%

43

Jong

2%

58


1%

22


3%

43

Succesv ol

1%

38


1%

21


2%

53

Zacht

1%

38


2%

31


143




Vernieuwend

Dromen nastreven


Succesvol zijn

IK

Jong




Pragmatisch

Succesvol

Verantwoordelijk



Meer politie nodig om te controleren Politie meer zichtbaar, geeft veilig gevoel


Vriendelijk





WIJ

Verbreed samenhangend associatieveld

Zacht

Spontaan



(hogere associaties en meer differentiërend)



Betrouwbaar



Geloofwaardig


Bekwaam


Gematigd


Eerlijk


Solidair






Vooruitstrevend

Duidelijker partijprofiel tov 2009

Verdraagzaamheid



Strenge maar vooruitstrevende en daadkrachtige persoonlijkheid

ANGSTIG


144


OVERTUIGINGEN %

PERSOONLIJKHEID

WAARDEN Index

%

%

Index

Index


58%

234


44%

168

Succesv ol

38%

180


39%

157

Veiligheid

41%

129

Krachtig

37%

158


39%

162


34%

114

Streng

34%

128


33%

155


33%

108

Vooruitstrev end

31%

126


30%

125


32%

122

Ernstig

31%

101


29%

110


31%

143

Vernieuwend

30%

154


29%

132


27%

99

Dy namisch

30%

127


26%

121


26%

119

Bekwaam

29%

102


24%

87

Grenzen v erleggen

24%

131

Verantwoordelijk

28%

102


22%

95


23%

122

Geloof waardig

25%

115


21%

118


23%

94


23%

132


20%

94


22%

92

Betrouwbaar

22%

106


19%

115


22%

112

Eerlijk

20%

107


19%

79


22%

97

Menselijk

20%

68


18%

73

Openheid

19%

107

Jong

20%

97


16%

72


18%

107

Pragmatisch

19%

108


14%

70


17%

74

Open

19%

92


12%

53

Dromen nastrev en

17%

96

Optimistisch

19%

87


11%

83


17%

74

Spontaan

18%

95


9%

80


15%

59

Traditioneel

17%

50


9%

36


14%

81

Vriendelijk

16%

67


8%

42


13%

49

Solidair

14%

51


6%

28

Verdraagzaamheid

13%

47

Gematigd

12%

49


6%

32


13%

69

Zacht

7%

42

Plezier belev en

12%

80


145




Vernieuwend

Dromen nastreven

Verdraagzaamheid



Succesvol zijn

IK

Jong




Pragmatisch

Succesvol

Verantwoordelijk






Vriendelijk


Betrouwbaar







Geloofwaardig


Bekwaam


Weinig verandering tov 2009


Eerlijk


Gematigd



Solidair



Vooruitstrevend


Ernstig


WIJ

Disassociatief partijprofiel blijft

Zacht

Spontaan




ANGSTIG


146


WAARDEN

OVERTUIGINGEN %

PERSOONLIJKHEID %

Index

Index

38%

179

%

Index


39%

181


Solidair

33%

204


35%

175


36%

185

Menselijk

23%

135


34%

151

Verdraagzaamheid

32%

152

Traditioneel

23%

118


30%

121


23%

129

Gematigd

18%

127


29%

135


22%

103

Bekwaam

17%

105


28%

114


21%

87

Vriendelijk

17%

118


28%

130


18%

129

Verantwoordelijk

17%

105


23%

112


18%

99

Optimistisch

15%

116


23%

128


18%

100

Ernstig

15%

81


23%

101


18%

104

Geloof waardig

13%

101


21%

114


18%

94

Dy namisch

12%

90

17%

75

Betrouwbaar

12%

98

Vooruitstrev end

12%

82 106


18%

91



17%

91


15%

116


17%

108

Veiligheid

15%

62

Spontaan

12%


16%

78


14%

95

Open

11%

94


16%

70

Plezier belev en

14%

121

Zacht

11%

109


15%

95

Openheid

14%

96

Eerlijk

11%

95


12%

61


13%

65

Jong

10%

81


10%

87


13%

76

Pragmatisch

10%

91


10%

42


13%

74

Krachtig

9%

63


9%

92

Grenzen v erleggen

12%

84

Succesv ol

8%

67


9%

55

Dromen nastrev en

12%

85


8%

80

11%

86

Vernieuwend

7%

65

10%

49

Streng

5%

32

8%

55


8%

37



5%

23

Behoud v an eigen identiteit Succesv ol zijn, af en toe uitblinken tov anderen


147



Verdraagzaamheid



Succesvol zijn

IK

Jong




Pragmatisch

Succesvol

Verantwoordelijk





Vriendelijk







Betrouwbaar



Geloofwaardig


Bekwaam


Gematigd


Eerlijk


Solidair






Vooruitstrevend

T.o.v. 2009 : consistente maar afgezwakte partijkern


Vernieuwend

Dromen nastreven

Ernstig


Zacht

WIJ

Gebreken van deze traditionele partij : •

Spontaan


•

inspiratie en vernieuwing betrouwbaarheid en geloofwaardigheid



ANGSTIG


148


OVERTUIGINGEN %

PERSOONLIJKHEID

WAARDEN Index

%

%

Index

Index


42%

253


31%

151

Traditioneel

19%

115


30%

198


30%

238

Ernstig

18%

120


26%

170


23%

132

Bekwaam

18%

126


25%

136


23%

156

Verantwoordelijk

16%

115


23%

187


23%

153

Vooruitstrev end

15%

124


22%

147

Veiligheid

20%

93

Open

15%

143


19%

108


18%

99

Dy namisch

14%

118


18%

94


18%

155

Succesv ol

14%

127


17%

104


17%

86

Optimistisch

13%

124


16%

100


16%

101

Gematigd

13%

109


16%

137

11%

95


11%


11%

Inv esteren in leef bare woonomgev ing Mijn f amilie en mijn huis zijn mijn houv ast

Grenzen v erleggen

16%

130

Krachtig

66

Openheid

14%

118

Menselijk

11%

74

62


14%

98

Vriendelijk

10%

86

10%

62


13%

117

Jong

10%

98

10%

70

Dromen nastrev en

13%

110

Betrouwbaar

10%

97


9%

61

Verdraagzaamheid

12%

64

Geloof waardig

10%

94


9%

55


11%

59

Pragmatisch

10%

109


9%

55

Plezier belev en

11%

105

Vernieuwend

9%

93


8%

95


10%

78

Streng

9%

66


6%

47


10%

61

Spontaan

8%

85


6%

82


8%

49


8%

89


6%

35


8%

53

Eerlijk

7%

78


6%

42


8%

52

Solidair

7%

48


4%

28


8%

47

Zacht

5%

52


7%

58


149




Vernieuwend

Dromen nastreven

Verdraagzaamheid



Succesvol zijn

IK

Jong




Pragmatisch

Succesvol

Verantwoordelijk





Vriendelijk

Hechte vriendschapsbanden

Ernstig


WIJ

Duidelijke partijpijlers: tewerkstelling en solidariteit







Betrouwbaar



Geloofwaardig


Bekwaam



Eerlijk


Gematigd



Solidair



Vooruitstrevend


Zacht

Spontaan




ANGSTIG


150


OVERTUIGINGEN %

PERSOONLIJKHEID

WAARDEN Index

%

%

Index

Index


17%

201


17%

217

Solidair

13%

231


15%

197


14%

195

Menselijk

8%

130


15%

166

Verdraagzaamheid

13%

165

Vooruitstrev end

7%

126


14%

200


8%

97

Jong

7%

149


12%

131


8%

122

Ernstig

6%

94


11%

132


8%

98

Vernieuwend

5%

129



7%

107

Eerlijk

5%

126


6%

103

Vriendelijk

5%

97


6%

114

Bekwaam

5%

80

10%

122


9%

94


9%

125


8%

97

Dromen nastrev en

6%

117

Dy namisch

5%

95


7%

82


6%

112

Verantwoordelijk

5%

81


6%

161


6%

91

Geloof waardig

5%

101


6%

81

Openheid

6%

109

Open

4%

101


6%

75


6%

67

Optimistisch

4%

96


6%

73

Veiligheid

6%

61

Betrouwbaar

4%

91


5%

83


5%

69

Spontaan

4%

101


5%

59


5%

97

Traditioneel

4%

52


4%

58

Grenzen v erleggen

5%

92


4%

100


4%

62


5%

76

Zacht

4%

97


4%

67


4%

83

Streng

4%

63


3%

69


4%

60

Pragmatisch

3%

92


3%

32


4%

53

Krachtig

3%

67


2%

29

Plezier belev en

4%

90

Gematigd

3%

65


2%

23


4%

51

Succesv ol

2%

48


2%

43


151




Vernieuwend

Dromen nastreven

Verdraagzaamheid



Succesvol zijn

IK

Jong




Pragmatisch

Succesvol

Verantwoordelijk






Vriendelijk


Betrouwbaar







Geloofwaardig


Bekwaam


Compacte partijkern


Eerlijk


Gematigd



Solidair



Vooruitstrevend


Ernstig


WIJ

Maar afbrokkelend profiel sinds 2009

Zacht

Spontaan




ANGSTIG


152


%

PERSOONLIJKHEID

WAARDEN

OVERTUIGINGEN

%

Index

%

Index

Index

37%

304

Streng

34%

424


46%

335



42%

314

Veiligheid

34%

229

Krachtig

14%

205


41%

294


25%

202

Traditioneel

14%

133


20%

167


18%

135

Ernstig

12%

126


12%

107


12%

109

Bekwaam

7%

76

12%

117

Verantwoordelijk

6%

74


12%

80



10%

85


11%

107

Pragmatisch

6%

110


9%

85


10%

96

Vooruitstrev end

6%

79


9%

69


10%

70

Open

6%

91


9%

125


9%

74

Dy namisch

6%

78


9%

70


9%

85

Geloof waardig

5%

84

5%

92


8%

74

Eerlijk


7%

77

Menselijk

5%

57

Grenzen v erleggen

7%

80

Vriendelijk

5%

65

46


6%

68

Optimistisch

5%

73

47


6%

69

Betrouwbaar

5%

72

6%

55


5%

87


8%

55


8%

126


8%

56


6%


6%


6%

44



6%

43

Dromen nastrev en

6%

68

Vernieuwend

5%

76


5%

51


6%

48

Spontaan

4%

78


4%

46


6%

69

Succesv ol

4%

58


4%

33


5%

64

Gematigd

4%

50


3%

24

Openheid

5%

61

Solidair

4%

44

3%

55

2%

43


3%

24

Plezier belev en

4%

63

Jong


2%

21


4%

30

Zacht

Verdraagzaamheid

3%

27


153

08 DE CONCURRENTIE IN HET POLITIEKE LANDSCHAP VERTROUWENSVOL Grenzen verleggen Veelheid aan culturen verrijkend



Vernieuwend

Dromen nastreven

Verdraagzaamheid



Succesvol zijn

IK

Jong




Pragmatisch

Succesvol

Verantwoordelijk



Vriendelijk




WIJ


Betrouwbaar







Geloofwaardig


Bekwaam



Eerlijk


Gematigd



Solidair



Vooruitstrevend


Zacht

Spontaan




ANGSTIG 154

CONTACT • VRT Studiedienst • ([email protected])

155

14

Recommend Documents