Harddnekkige mythes over abortus Carine Vrancken (LUNA) Sexpert symposium 08/12
Hardnekkige mythes over abortus (1) • Mythe 1. Meisjes van 16 worden ongepland zwanger en hebben een abortus. • Mythe 2. Als je de abortuswet afschaft of het heel ingewikkeld maakt om een abortus te hebben, dan daalt het aantal abortussen.
• Mythe 3. Voor vrouwen is een zwangerschap altijd een blijde gebeurtenis. (Het zijn mannen die vrouwen aanzetten tot het afbreken van een zwangerschap.) 2
Hardnekkige mythes over abortus (2) • Mythe 4. Als je een zwangerschap afbreekt, krijg je daar later spijt van. • Mythe 5. Een abortus is een aanslag op je mentale gezondheid.
• Mythe 6. In de 21ste eeuw, in een land als België, zijn alle zwangerschappen gepland.
3
Mythe 1. Meisjes van 16 worden ongepland zwanger en hebben een abortus.
• ¼ van de (recente) zwangerschappen wordt als niet gepland beschouwd. Het aandeel van de tieners is minuscuul. • Bijna de helft van de zwangerschappen bij veertigers is ongepland. Maar over deze groep worden geen TV-programma’s gemaakt! 4
Mythe 1. Meisjes van 16 worden ongepland zwanger en hebben een abortus. Wat weten we uit de recentste officiële cijfers (2011) ivm abortus in België?
5
Mythe 2: als je de abortuswet afschaft of het heel ingewikkeld maakt om een abortus te hebben, dan daalt het aantal zwangerschapsafbrekingen. Het aantal zwangerschapsafbrekingen in de jaren ’70 – ‘90 ontkracht bovenstaande mythe.
100 80
Geaborteerde ongewenste zwangerschappen naargelang jaar zwangerschap (%)
60 40 20 0
1950-1969
1970-1989
1990-2011
6
Mythe 2: als je de abortuswet afschaft of het heel ingewikkeld maakt om een abortus te hebben, dan daalt het aantal zwangerschapsafbrekingen. Het abortuscijfer is het laagst in regio’s met liberale abortuswetten. Restrictieve abortuswetten zijn niet geassocieerd met lagere abortuscijfers!
7
Mythe 3: voor vrouwen is een zwangerschap altijd een blijde gebeurtenis. Het zijn mannen die vrouwen aanzetten tot een abortus. • Cijfers tonen aan dat zwangerschappen zowel door vrouwen als door mannen als ongewenst kunnen worden ervaren. • Vanuit de praktijk de ervaring dat vrouwen aangeven hoe fundamenteel verschillend een gewenste en een ongewenste zwangerschap ervaren wordt.
• Beslissing tot een abortus als uiting van verantwoord ouderschap. Het onderstreept hoe belangrijk kinderen gevonden worden. 8
Mythe 4. Als je een zwangerschap afbreekt, krijg je daar later spijt van. • Door de vraagstelling in Sexpert zijn de onderzoekers erin geslaagd ‘sociaal wenselijke’ antwoorden te vermijden. Vertrekpunt is een zwangerschap, waarbij je systematisch vragen stelt naar ongepland/gepland, ongewenst/gewenst. • Waarom is dit zo belangrijk? Het taboe en de mythes rond abortus bepalen de context waarin een beslissing over een ongeplande / ongewenste zwangerschap moet genomen worden. Het beslissingsproces wordt hierdoor bemoeilijkt.
9
Mythe 5. Een abortus is een aanslag op je mentale gezondheid. Het huidige mentaal welzijn is even hoog bij respondenten die nooit ongewenst zwanger waren als bij diegenen die een ongewenste zwangerschap afgebroken hebben.
10
Mythe 5. Een abortus is een aanslag op je mentale gezondheid.
Niet te bewijzen! Een wetenschappelijk onderzoek naar de vraag of de uitkomst van een ongewenste zwangerschap: een abortus / behoud zwangerschap / adoptie schadelijk is voor de mentale gezondheid van vrouwen is natuurlijk niet uitvoerbaar. Een onderzoek waarbij je een groep ongewenst zwangere vrouwen willekeurig zou toewijzen tot een ‘abortus-’ – ‘behoud zwangerschap-’ of ‘adoptie-groep’ zou onethisch, onwenselijk en vooral niet haalbaar zijn! 11
Mythe 5. Een abortus is een aanslag op je mentale gezondheid.
To be or not to be… het ‘post-abortussyndroom’? Onderzoek van Dr. Everett Koop, in opdracht van Ronald Reagan. => Conclusie van Koop (1989): ‘Het kan niet aangetoond worden dat het hebben van een abortus effecten heeft op de geestelijke gezondheid.’
12
Mythe 5. Een abortus is een aanslag op je mentale gezondheid.
‘Report of the APA Task Force on Mental Health and Abortion’ 2008 => Conclusie: ‘De prevalentie van geestelijke gezondheidsproblemen bij vrouwen die een eenmalige, legale, eerste-trimester abortus hebben (omwille van een niettherapeutische reden) is vergelijkbaar met het voorkomen van geestelijke gezondheidsproblemen in de algemene bevolking.’
13
Mythe 5. Een abortus is een aanslag op je mentale gezondheid. Natuurlijk zijn er vrouwen die het moeilijk hebben na een abortus: vrouwen die verdrietig zijn, gevoelens van rouw en verlies ervaren. Factoren die een voorspellende waarde hebben: • Percepties van stigma rond abortus, geheimhouding van de beslissing en een gebrek aan sociale steun bij het nemen van de beslissing. • Een vroegere geschiedenis van geestelijke gezondheidsproblemen. • Persoonlijkheidsfactoren zoals een laag zelfbeeld en het gebruiken van vermijding en ontkenning als coping mechanismen. • Karakteristieken van de zwangerschap, met name de gewenstheid ervan. 14
Mythe 5. Een abortus is een aanslag op je mentale gezondheid.
De belangrijkste voorspeller voor de geestelijke gezondheid na een abortus is de geestelijke gezondheid voor de abortus. Dit geldt ook voor andere stresserende ‘life events’, inclusief het krijgen van een kind.
15
Mythe 6: In de 21ste eeuw, in een land als België zijn alle zwangerschappen gepland.
Hoe vaak heb jij al onveilig gevrijd in je leven? 16
Mythe 6: In de 21ste eeuw, in een land als België zijn alle zwangerschappen gepland.
• 1 op 4 van de zwangerschappen die zich voordeden de laatste 10 jaar was ongepland. • Ongepland ≠ongewenst. • Het procesmatig verloop van wat er gebeurt na de confrontatie met een ongeplande zwangerschap. 17
Mythe 6: In de 21ste eeuw, in een land als België zijn alle zwangerschappen gepland. • De shock ….. ‘ik ben ongepland zwanger!’ • Ook een confrontatie met: – Je risicoberekening van je kans om zwanger te worden – Je mening over abortus ‘tot nu toe’ … – De kwaliteit van je (relationeel) leven … wat wil ik met deze man / vrouw? – Wil ik kinderen? Wil ik nog kinderen? Wil ik ze nu? – ……
18
