12 consultants
rob bosveld & bart van der griendt © qsn / idity
1
INHOUD INLEIDING » 3
consultancytypes
vrijheid
de ziener » 6
de rebel » 7
de strijder » 8
de schepper » 9
de leider » 10
de Altruïst » 11
de komiek » 12
de alleman » 13
de partner » 14
de expert » 15
de utopist » 16
de ontdekker » 17
orde
socio
solo MEEr WETEN? » 18
over de makers » 18
2 ConsultancyType.nl is een project van QSN Kwaliteitsmanagement | kijk op www.consultancytype.nl voor meer informatie.
INLEIDING Wie ben ik? ‘Wie ben ik?’ Die vraag is wellicht één van de moeilijkste van het leven. Veel mensen komen tot de conclusie dat je een heel leven nodig om het antwoord te vinden. Dat is lang en dus zijn er allerlei manieren bedacht om mensen te helpen een antwoord te formuleren. Hoe beter je antwoord kunt geven op die vraag, hoe beter je weet wie er bij jou passen. Maar ook wat voor werk er bij je past én welke werkwijzes aansluiten op jouw persoonlijkheid. Een van die methodes is het archetypemodel, waar je hier mee kennismaakt.
ARCHETYPES In de wereldliteratuur, in theaterstukken, in verhalen en overleveringen uit oude culturen en godsdienst kun je een aantal weerkerende rollen herkennen. Deze rollen zitten zo verankerd in de cultuurgeschiedenis van de mensheid, dat ze volgens Carl Jung behoren tot ons ‘collectieve onderbewuste’. Daarom noemt Jung ze ‘archetypes’; arche is grieks voor bron of begin. Elk mens – waar ook ter wereld – herkent het gedrag dat hoort bij deze archetypes, stelt Jung. Al voor je geboorte krijg je te maken met je moeder (archetype zorger of altruïst). En hoewel je vader ook een zorger is, leren veel kinderen van hem ook gedrag dat is verbonden met het archetype strijder: de verdediger van het gezin. Op school ontdek je dat je niet alleen bent, maar leer je wat het is om deel uit te maken van een groep. Zo ontdek je het archetype alleman.
Carl Gustav Jung (1875 –1961) was een Zwitsers psychiater en psycholoog. Hij staat bekend als de grondlegger van de analytische psychologie.
DOMINANT Jung definieerde twaalf archetypes die ieder mens (her)kent. Hij deelde ze in op basis van twee assen. De eerste as is die van orde tegenover vrijheid, de ander die van sociaal tegenover solo. Welk archetype in je persoonlijk actief is, hangt af van je positie op het levenspad en je eigen ontwikkeling. Zo is het archetype rebel een natuurlijke rol voor een puber. Tien jaar en een eerste kind later hoeft ze niet meer zonodig los te breken, en speelt het archetype altruïst de hoofdrol in het leven van de jonge moeder.
3 ConsultancyType.nl is een project van QSN Kwaliteitsmanagement | kijk op www.consultancytype.nl voor meer informatie.
INLEIDING ORDE OF VRIJHEID Elke mens heeft op bepaalde terreinen in zijn leven of op zekere momenten in zijn bestaan behoefte aan ordening. De chaos rondom moet geordend worden, het gevaar bezworen. Die behoefte wordt vervuld door de archetypes leider, altruïst en schepper. Aan de andere kant kent iedereen ook het moment dat je juist behoefte hebt aan vrijheid. Dan is chaos eigenlijk leuk. Een windsurfer is door zijn vaardigheden in staat om te gaan waarheen hij wil. Dat geldt ook voor de archetypes strijder, magiër en rebel. Ze zijn onafhankelijk en in staat om zelf te bepalen hoe ze ergens willen komen.
SOCIAAL OF SOLO Mensen zijn sociale wezens. Ze hebben behoefte om ergens deel van uit te maken. Dat verlangen naar sociale samenhang komt tot uitdrukking in de archetypes partner, komiek en alleman. Wat ze kenmerkt is hun focus op de relatie met anderen. Tegelijk wil elk mens als individu gekend zijn, ook of misschien wel juist binnen een groep. Archetypes als ontdekker, utopist en expert geven uiting aan deze behoefte.
HOOFDROL EN BIJROL Als je de uitgebreide test op QSNConsultants.nl hebt gedaan, dan heb je als uitslag een hoofdrol en een bijrol gekregen. Daarnaast kun je zien dat je ook op andere archetypes een bepaalde score haalt. Wat betekent dat? Je kunt zeggen dat de twee archetypes waarop je het meest duidelijk scoort, op dit moment in je leven het meest dominant zijn. Maar die uitslagen zijn niet gegoten in beton. Jij verandert en ontwikkelt, dus de archetypes in je veranderen mee.
Bepaal een uitgebreid profiel in 30 min! Ga naar www.QSNconsultants.nl: ontdek je hoofd- en bijrol, en vergelijk jezelf met vakgenoten.
> Lees meer
4 ConsultancyType.nl is een project van QSN Kwaliteitsmanagement | kijk op www.consultancytype.nl voor meer informatie.
INLEIDING consultancy In consultancywerk komt ook de volle breedte van archetypes naar voren. Natuurlijk zijn er bepaalde archetypes die meer voorkomen dan anderen, maar alle archetypes hebben hun eigen waardevolle bijdrage aan het vakgebied. De uitkomst van de test is dan ook geen uitspraak over je waarde als vakmens. Het is een uitspraak die jou kan helpen meer te ontdekken over welke rol jou goed ligt. Ook kan het je helpen om houding en gedrag van je collega’s beter te begrijpen, te duiden of te voorspellen.
over het model Carl Jung – de grondlegger van de analytische psychologie – is een van de wetenschappers die veel studie heeft verricht naar het beantwoorden van de vraag ‘Wie ben ik?’ Het archetypemodel, zoals gebruikt in deze test, is gebaseerd op zijn denk- en onderzoekswerk. Uit het denkwerk van Jung is bijvoorbeeld ook de Myers-Briggspersoonlijkheidstest voortgekomen. Het is belangrijk je te realiseren dat de ConsultancyType-test niet gebaseerd is op keihard wetenschappelijk onderzoek. Bedenk ook dat het ‘archetypemodel’ een model is en niets meer dan dat. Het is een manier om te praten over ‘de werkelijkheid’ – niet de werkelijkheid zelf. Wel geeft de je woorden om jezelf te duiden. Het is een hulpmiddel waarvan we hopen dat het je helpt om je op professioneel vlak te ontwikkelen.
5 ConsultancyType.nl is een project van QSN Kwaliteitsmanagement | kijk op www.consultancytype.nl voor meer informatie.
DE ZIENER magiër | visionair | genezer | katalysator
‘Niets is onmogelijk’ Jij bent een visionair. Jij ziet wat anderen (nog) niet zien. Dat maakt je tot een gewilde consultant. Als geen ander ben je in staat om een visioen tot leven te brengen. Inspireren is een kernkwaliteit. Het begrip ‘verandering’ staat bij jou centraal. Het tempo van het proces is ondergeschikt aan de uitkomst. Een belangrijke vraag die je drijft in je werk is ‘waartoe?’. Je moet oppassen voor manipulatie. Je bent zo vaardig in het beïnvloeden van anderen, dat ‘verleiden’ ook ‘misleiden’ kan worden.
In een notendop doel dromen tot werkelijkheid brengen roeping ziekte, een intuïtief vermoeden, synchroniciteit angst transformatie in negatieve richting, manipulatie reactie op problemen visie ontwikkelen en daarnaar leven, verandering, genezing taak mensen verenigen onder een gemeenschappelijk doel kracht persoonlijke kracht/win-winsituaties vinden
voorbeelden magiërs Uit de literatuur: Merlijn, Gandalf of (van recenter datum) Albus Perkamentus. Maar denk ook aan mensen als Martin Luther King of Wubbo Ockels.
6 ConsultancyType.nl is een project van QSN Kwaliteitsmanagement | kijk op www.consultancytype.nl voor meer informatie.
DE REBEL revolutionair | schaduw | vernietiger
‘Regels zijn er om te breken’ Niemand gaat jou vertellen hoe het moet. Regels? Die zijn er om gebroken te worden. Bij jou moeten ze niet aankomen met procedures en structuren. Je gaat een conflict niet uit de weg en kunt er goed tegen om het establishment tegen je in het harnas te jagen of jezelf buiten de groep te plaatsen. Jij durft een statusquo ter discussie te stellen. Dit profiel maakt je tot een ideale saneerder. Je valkuil is je dat je jezelf teveel loszingt van je omgeving. Onconventioneel is prima, maar rücksichtslosheid kan je isoleren, waardoor je uiteindelijk niets bereikt.
In een notendop doel groei, metamorfose angst stagnatie of vernietiging, dood zonder opstanding reactie op problemen erdoor sterven of ze doden taak leren loslaten, uit handen geven, sterfelijkheid accepteren kracht ongebondenheid, verlies kunnen nemen
voorbeelden REBELLEN Che Guevara, Aung Sang Su Kyi, James Dean, Al Capone, Malcolm X, Madonna, Lady Gaga en Prince.
7 ConsultancyType.nl is een project van QSN Kwaliteitsmanagement | kijk op www.consultancytype.nl voor meer informatie.
DE STRIJDER held | athleet | soldaat
‘Waar een wil is, is een weg’ Of het project op tijd afkomt? Dat is voor jou geen vraag. Wie zeker wil zijn dat een deadline gehaald wordt, huurt de strijder-consultant in. Voor jou gaat geen zee te hoog. Obstakels zijn leuk. Je gedijt uitstekend in een competitieve omgeving. Deadlines halen is een sport. Als het tegenzit, doe je er juist een schepje bovenop. In veel strijders schuilt ook een wereldverbeteraar. De schaduwkant van dit type is dat je van alles een spelletje maakt. Ook als dat niet gevraagd wordt of zelfs onwenselijk is.
In een notendop doel winnen, je eigen weg gaan, door strijd een verschil maken angst machteloosheid, zwakheid, impotentie reactie op problemen overwinnen taak vechten voor wat werkelijk telt kracht moed, discipline en vaardigheid
voorbeelden strijders Robin Hood, Alexander de Grote, Napoleon of Michiel de Ruijter. Maar denk ook aan Michael Jordan, David die Goliath verslaat, Wiki de Viking of Luke Skywalker.
8 ConsultancyType.nl is een project van QSN Kwaliteitsmanagement | kijk op www.consultancytype.nl voor meer informatie.
DE SCHEPPER artiest | innovator | uitvinder
‘Het kan altijd beter’ Als er wanorde is, creëer jij de juiste structuur om de wanorde te beteugelen. Innovatieve oplossingen of slimme systemen borrelen als vanzelf bij je op. Je bent een vakman/-vrouw met een ruim gesorteerde koffer aan instrumenten. Daarbij ben je niet snel tevreden. Het moet goed! Daar schuilt ook je zwakte. Scheppers zijn soms zo gefocust op perfectie, dat ze het contact met de organisatie of het doel wat uit het ogen verliezen. Ze maken racefietsen terwijl er slechts een step gevraagd wordt.
In een notendop doel creëren van leven, werk of nieuwe realiteit angst gebrek aan authenticiteit, mislukking, gebrek aan voorstellingsvermogen reactie op problemen opnieuw beginnen, herscheppen taak zelfexpressie kracht creativiteit
voorbeelden scheppers Thomas Alva Edison, Johannes Gutenberg, Leonardo Da Vinci, Henry Ford, Picasso, Vincent van Gogh.
9 ConsultancyType.nl is een project van QSN Kwaliteitsmanagement | kijk op www.consultancytype.nl voor meer informatie.
DE LEIDER koning | heerser | baas
‘Er kan er maar één de baas zijn’ Jij bent de geboren leider. Er is geen twijfel mogelijk over wie er verantwoordelijk is. Je houdt van ordening en structuur. Een opdrachtgever kan bouwen op jouw initiatiefrijke houding. Aansturen en plannen zijn een tweede natuur. Doelstellingen haal je, door mensen duidelijk te vertellen wat er wanneer van ze verwacht wordt. Je delegeert met gemak, maar vraagt net zo makkelijk om verantwoording. Je leidinggevende kwaliteiten kunnen ook doorslaan. Dan word je dictatoriaal en ga je onredelijke eisen stellen. Vooral lastig als je niet het juiste mandaat hebt.
In een notendop doel een bloeiend en harmonieus koninkrijk angst chaos, verlies van controle reactie op problemen zoeken naar constructieve mogelijkheden taak verantwoordelijkheid nemen, de wereld blijvend veranderen kracht soevereiniteit, verantwoordelijkheid
voorbeelden LEIDERS Koning Arthur, Boromir (Lord of the Rings), Steve Jobs, Wim Kok, Steve Balmer (Microsoft), Margaret Thatcher.
10 ConsultancyType.nl is een project van QSN Kwaliteitsmanagement | kijk op www.consultancytype.nl voor meer informatie.
DE ALTRUÏST MOEDER | ZORGER | MARTELAAR
‘Heb je naaste lief als jezelf’ Ontzorgen is jou op het lijf geschreven. Als geen ander heb jij oog voor de noden van de organisatie die jou inhuurt. Een opdrachtgever kan blindelings op je rekenen. Je bent een werkpaard dat nauwkeurig en toegewijd zijn werk doet. Jouw inzet is natuurlijk fantastisch, maar pas op dat je jezelf niet volledig uit het oog verliest.
In een notendop doel anderen helpen, verschil maken door liefde en opoffering ROEPING iemand in nood zien angst egoïsme en ondankbaarheid reactie op problemen zorgen voor wie in nood is taak geven zonder zichzelf of anderen te kwetsen kracht mededogen en generositeit
voorbeelden ALTRUïsten Moeder Theresa, Lady Diana, Rosalyn Carter, Susan Boyle, Florence Nightingale.
11 ConsultancyType.nl is een project van QSN Kwaliteitsmanagement | kijk op www.consultancytype.nl voor meer informatie.
DE KOMIEK clown | NAR | ENTERTAINER | trickster
‘Een dag niet gelachen is een dag niet geleefd’ Jij houdt van aandacht, hebt veel gevoel voor humor en lost veel netelige situaties op met een geintje. Als consultant doe je fantastisch werk in omgevingen waar al veel klappen zijn gevallen. Je brengt kleur op de werkvloer. Je onverwachte en gekke invallen helpen om processen die zijn vastgelopen weer vlot te trekken. Pas ervoor op dat je geen grappen over de rug van mensen maakt, of als dat echt niet gepast is.
In een notendop doel plezier, bewust leven angst doodsheid, saaiheid reactie op problemen grappen mee of over maken taak plezier maken kracht vreugde, vrijheid, bevrijding
voorbeelden KOMIEKEN Jim Carrey, Benny Hill, Brigitte Kaandorp, Charlie Chaplin, George Carlin, Wim Kan, Toon Hermans.
12 ConsultancyType.nl is een project van QSN Kwaliteitsmanagement | kijk op www.consultancytype.nl voor meer informatie.
DE ALLEMAN harde werker | realist | de gewone man
‘Iedereen telt mee’ Een nuchtere harde werker. Zonder kapsones gewoon goed werk leveren. Dat typeert jou het best. Je laat je niet graag voorstaan op je kwaliteit, maar wijst er graag op dat de beste resultaten in samenwerking met anderen worden gehaald. Je moet ervoor oppassen dat je niet al te makkelijk ‘ondergaat’ in het systeem.
In een notendop doel ergens bij horen angst opvallen, arrogant overkomen, buitengesloten raken reactie op problemen aanpakken met beroep op gezamenlijke waarden taak verbinding met anderen kracht empathie, realisme, pretentieloosheid
voorbeelden ALLEMANNEN Truman Burbank (uit The Trumanshow), Jack Dawson in Titanic, Carl Fredricksen (het oude mannetje in Up).
13 ConsultancyType.nl is een project van QSN Kwaliteitsmanagement | kijk op www.consultancytype.nl voor meer informatie.
DE PARTNER charmeur | teambuilder | vriend | liefhebber
‘Jij bent de enige’ Als er één consultant is die zijn opdrachtgever goed kent, dan is het de partner-consultant. Jij hecht grote waarde aan het opbouwen en onderhouden van sterke, persoonlijke relaties. Stormen mogen woeden, door je uitstekende relaties houd jij de boel bij elkaar. Je bent op zijn sterkst in één-op-één contact. Je wilt graag begrijpen wat iemand drijft. Bilateraaltjes zijn jouw handelsmerk. Een partner moet ervoor oppassen dat hij/zij zakelijk blijft. Afwijzing van ideeën of adviezen kan leiden tot ‘verongelijkt in een hoekje gaan zitten’.
In een notendop
voorbeelden PARTNERS Romeo & Julia, Vivian Ward (Pretty Woman), Sophia Loren, Gerard Butler als Gerry in P.S. I love you.
doel gelukzaligheid, harmonie angst verlies van liefde, onthechting reactie op problemen liefhebben taak toewijding aan wat dierbaar is, gaan voor vervulling kracht toewijding, passie, extase
14 ConsultancyType.nl is een project van QSN Kwaliteitsmanagement | kijk op www.consultancytype.nl voor meer informatie.
DE EXPERT detective | denker | mentor
‘Kennis maakt vrij’ Als er iemand kan bogen op zijn kennis, ben jij het. Jij wilt graag het naadje van de kous weten, zoekt altijd naar feitelijke onderbouwing en geniet van het overdragen van kennis. De ‘waarom’-vraag ligt je op de lippen bestorven. Bij een probleem zul jij eerst grondig onderzoek gaan doen, zodat je adviezen stevig onderbouwd zijn. Pas ervoor op dat je je niet opsluit in een ivoren toren. Kennis moet ergens toe leiden.
In een notendop doel waarheid, inzicht angst misleiding, illusie reactie op problemen oorzaken zoeken taak vergaren van kennis en wijsheid kracht scepsis, wijsheid, afstandelijkheid
voorbeelden EXPERTS Geert Hofstede, Oprah Winfrey, Al Gore, Alvin Toffler, Albert Einstein, John Nash (verfilmd in A Beautiful Mind) Stephen Hawking, Sherlock Holmes.
15 ConsultancyType.nl is een project van QSN Kwaliteitsmanagement | kijk op www.consultancytype.nl voor meer informatie.
DE UTOPIST de onschuld | heilige | dromer
‘Wees jezelf’ Hoeveel voetangels en -klemmen er ook zijn, jij blijft gewoon jezelf. Als consultant val je op door je oorspronkelijke aanpak. Jouw advies is eerlijk en oprecht. Je houdt niet van franje en opsmuk, als die de essentie verhullen. Als de waarheid gezegd moet worden, ben jij op je plek. Anderen kunnen je wel eens als onbuigzaam ervaren. Iedereen in zijn waarde laten, kan ook tot gebrek aan besluitvaardigheid leiden.
In een notendop doel zich veilig weten ROEPING verlangen naar goedheid, oprechtheid, eenvoud angst verlating reactie op problemen ontkenning of redding zoeken taak trouw, inzicht kracht vertrouwen, optimisme, loyaliteit
voorbeelden UTOPISTEN Mahatma Ghandi, Franciscus van Assisi, John Lennon maar ook Winnie de Pooh, Forrest Gump of Samwise Gamgee (Lord of the Rings).
16 ConsultancyType.nl is een project van QSN Kwaliteitsmanagement | kijk op www.consultancytype.nl voor meer informatie.
DE ONTDEKKER ZOEKER | AVONTURIER | INDIVIDUALIST
‘Sluit me niet op’ Jouw horizon is breed. Een onverwachte wending zie je niet als bedreiging maar als kans. Je houdt van integreren van verschillende invloeden. Je wilt dingen vlottrekken en in beweging krijgen. Daar gebruik je bij voorkeur onverwachte middelen voor. Laat niemand je voorschrijven hoe je te werk moet gaan, want dat bepaal je zélf wel. Je beoordeelt elke situatie op zijn eigen merites. Je behoefte aan verandering kan je ook rusteloos maken. Als het niet snel genoeg gaat, heb jij de neiging om door te gaan naar het volgende traject of om voor de troepen uit te lopen.
In een notendop doel zoeken van een beter leven angst conformisme, gevangenschap, beknelling reactie op problemen vertrekken, ontsnappen, opstijgen, ontvluchten taak trouw zijn aan een diepere of hogere waarheid kracht autonomie, ambitie, vermogen om trouw te blijven aan jezelf
voorbeelden UTOPISTEN Marco Polo, Robinson Crusoe, Legolas de elf in Lord of the Rings, Hucleberry Finn, Howard Hughes (The Aviator), Mozes, Abraham.
17 ConsultancyType.nl is een project van QSN Kwaliteitsmanagement | kijk op www.consultancytype.nl voor meer informatie.
MEER WETEN? We kunnen ons voorstellen dat je meer wilt weten over de wereld van archetypes. Hieronder wat links en boeken die je verder helpen.
ONLINE De Amerikaanse wetenschappers Carol S. Pearson en Hugh K. Marr, hebben veel onderzoek gedaan en een wetenschappelijk gevalideerde test ontwikkeld die je tegen betaling kunt doen op:
www.capt.org
en
www.herowithin.com
Een vertaling van het archetypemodel naar bedrijfspersoonlijkheid kun je vinden op:
www.bedrijfspersoonlijkheid.nl
over de makers ‘12 consultants’ maakt deel uit van de website www.consultancytype.nl. Het is geschreven en vormgegeven door
boeken
Rob Bosveld en Bart van der Griendt van idity, in opdracht van QSN Kwaliteitsmanagement.
What story are you living? C.S. Pearson / H.K. Marr www.qsn.nl
The Hero Within C.S. Pearson
MERKEN VAN MORGEN
www.idity.nl
The Hero with a Thousand Faces J. Campbell
18 ConsultancyType.nl is een project van QSN Kwaliteitsmanagement | kijk op www.consultancytype.nl voor meer informatie.