11

Vrijdag 3 juli 2015

jaargang 9 nummer 425 € 2,50

}<(l(tp$=adbcb <

PvdD-senator Christine Teunissen (29):

‘Ik wil een revolutie in de Eerste Kamer’ 10/11

Aanpak knelpunten

5 Segbroeklaan krijgt

twee keer één rijbaan

4

Bazaar Hoefkade nu hippe ontmoetingsplek

Syntagma, plein van Grieks protest 8/9

Henriquez stierf door politiegeweld

Vijf agenten verdacht en uit functie Door Casper Postmaa

De Arubaan Mitch Henriquez die zondag stierf nadat hij de dag ervoor hardhandig door vijf agenten was gearresteerd tijdens een concert in het Zuiderpark, is waarschijnlijk omgekomen door politiegeweld. Minister Van der Steur (VVD, justitie) heeft om een onafhankelijk en zeer zorgvuldig onderzoek gevraagd. Henriquez had volgens de politie meerdere malen geroepen dat hij een wapen had. Uit de sectie, die is verricht bleek dat hij door verstikking was overleden. Bij de 42-jarige man zijn geen sporen van drugs gevonden, ook was er geen sprake van excessief alcoholgebruik. De vijf betrokken agenten zijn uit hun functie gezet, verklaarde Paul van Musscher, chef van de Haagse politie, deze week op een persconferentie waar ook burgemeester Jozias van Aartsen en hoofdofficier Kitty Nooy spraken. Volgens Nooy zullen de vijf politieagenten als verdachten worden aangemerkt. Daarbij is geen onderscheid gemaakt naar de rol die zij bij de aanhouding speelden. Nooy noemde de bevindingen die tot nu toe zijn gedaan ‘heel heftig’, woorden die ook Van Aartsen en Van Musscher in de mond namen. “Dit heeft enorme impact op het corps”, aldus Van Musscher. Daarmee doelde hij niet alleen op het tragische incident zelf, ook op de nasleep ervan. Agenten worden bedreigd: “Dat geldt ook voor politiemensen die niets met de zaak te maken hebben”, aldus de politiechef, die net als Van Aartsen, niet wilde ingaan op beveiligingsmaatrege-

len die mogelijk ten aanzien van de vijf verdachte agenten worden genomen. De burgemeester sprak, net als de anderen, tijdens de persconferentie zijn medeleven uit tegenover familie en vrienden van Henriquez. “Het is schokkend en heel verdrietig. Ik heb diep respect voor de waardige manier, waarop de familie op het verlies heeft gereageerd”. Van Aartsen sprak de hoop uit dat de situatie in de Schilderswijk niet verder zal escaleren. “We zijn net als de afgelopen dagen overal op voorbereid, maar laten we kalm blijven en ons hoofd erbij houden”. Hij wees erop dat de maatregelen die nu tegen de agenten zijn genomen de rust moeten doen terugkeren. “Het onderzoek gaat door, maar wat goed is, is goed en wat fout is, is fout. Dan dienen er ook passende maatregelen te volgen”. Tijdens de persconferentie werd hoofdofficier Nooy in het nauw gedreven door vragen over de rol van het Openbaar Ministerie. Meteen na het overlijden kwam er een verklaring van het OM waarin stond dat Henriquez pas in de politiebus onwel was geworden, terwijl filmpjes op social media op een eerder tijdstip wezen. De vaststelling van het OM was volgens Nooy gedaan “op basis van summiere informatie”. Zij kon niet uitleggen waarom dat zo was gegaan. Op de vraag of die informatie afkomstig was van de inmiddels verdachte agenten antwoordde zij na enige aarzeling. “Ja, dat klinkt aannemelijk”. Zie ook pagina 3

ADVERTENTIE

SUMMER SALE : UNIEKE JAARLIJKSE VERKOOP VAN DESIGNMEUBELEN Toonzaal en stock modellen met 20 % tot 90 % korting Zondag 5 juli van 12.00 - 18.00 uur

ANTWERPEN

Britselei 16, 2000 Antwerpen

T +32.3.3361694 / [email protected] / www.giorgettiantwerp.be

2|

Den Haag Centraal | Vrijdag 3 juli 2015

archeologie

den haag laag voor laag

Wat doen archeologen op het Zeeheldenfestival?

> Foto: Jurriaan Brobbel

O

p 1 juli is het weer zo ver: het Zeeheldenfestival op het Prins Hendrikplein begint. Aan dit jaarlijkse evenement doen wij sinds we met Archeologie in de Tempel aan het Prins Hendrikplein zijn gehuisvest ieder jaar mee. De afdeling Archeologie werkt sinds een jaar of vijf in de Tempel, het grote markante gebouw aan het Prins Hendrikplein. Het gebouw is in 1914/1915 gebouwd voor de Haagse Commissiebank en is ontworpen door de architect F.A. Bodde. Het gebouw bestaat dit jaar 100 jaar en heeft een rijke geschiedenis. Het begon als bankgebouw en werd daarna een verpleegtehuis voor oudere dames. Daarna werd het een discotheek en kreeg het de naam de Tempel. Toen de discotheek werd gesloten stond het pand een tijd leeg en daarna is de Tempel nieuw leven ingeblazen en is het de werkplek van de Haagse archeologen. De naam de Tempel hebben we natuurlijk gehouden, die past wel bij archeologen. Het eerste jaar, toen we net naar het plein verhuisd waren, hadden we tijdens het Zeeheldenfestival alleen een informatiekraam op zaterdag. Dat was een beetje saai en nu doen we al jaren mee met verschillende activiteiten voor kinderen. Er zijn op het festival ieder jaar weer veel leuke activiteiten, attracties en optredens voor jong en oud. Bij de archeologen kunnen kinderen op woensdag 1 juli en op zaterdag 4 juli van 13 tot 18 uur een workshop doen : hoe word ik archeoloog? De kinderen gaan met een troffel en een kwastje op zoek naar echte archeologische vondsten. Die zijn dan voor deze keer in een zandbak gestopt en niet op een echte opgraving, maar het idee van opgraven is hetzelfde. Als de kinderen een paar

vondsten hebben opgegraven en schoongemaakt, dan gaan zij de vondsten ook determineren onder begeleiding van echte archeologen. Is het bijvoorbeeld een Romeinse dakpan of een oortje van een middeleeuwse pot of hebben ze een bot van een dier van vroeger gevonden? De kinderen leren zo op een speelse manier hoe een archeoloog te werk gaat en wat je zoal in de Haagse bodem tegen kunt komen tijdens een opgraving. Daarnaast kunnen de kinderen meedoen met een creatieve kinderworkshop waarbij met steentijdgereedschap een leren amuletbuideltje wordt gemaakt. Dat kunnen ze bewerken met materialen van vroeger en versieren met oker, dat is een kleurstof die ook in die tijd daarvoor gebruikt werd. Na afloop krijgen de creatieve kinderen een kleine verrassing om in het buideltje te doen. Sinds 1 januari hoort ook de afdeling Natuur- en Milieu-educatie bij mijn team. Zij zijn ook aanwezig op het Zeeheldenfestival. Alle geïnteresseerde kids kunnen onder begeleiding van deskundigen zoeken naar kleine diertjes en slakken! Het Zeeheldenfestival is een jaarlijks terugkerend evenement dat met hulp van vele vrijwilligers tot stand komt. Menig Haags bandje is daar begonnen met optreden en daarna landelijk bekend geworden. Er zijn tal van leuke optredens en rare acts en je kunt heerlijk – als het weer mee zit – genieten van een drankje en een hapje in het zonnetje. Kom allemaal! Kijk voor het complete programma voor 1 tot en met 5 juli op www.zeeheldenfestival.nl Corien Bakker stadsarcheoloog

ADVERTENTIE

Exclusief voor u: De Tour de France snelt weer door Nederland, net als in 1954. Dat was de eerste keer dat de Tour buiten Frankrijk startte en daarbij ook Den Haag aandeed. Casper Postmaa, hoofdredacteur van Den Haag Centraal, vertelt erover tijdens een speciale ‘Tourlunch’ in restaurant Le Bistroquet. De vier typisch Franse gerechten van chef Dimitri Heinrichs gaan vergezeld van bijpassende, Franse wijnen van Bosman Wijnkopers. Tussen de gangen door houdt Casper Postmaa een korte lezing over de zwarte randen van de gele trui: de verhalen over La Grande Boucle die nooit worden verteld. Bijvoorbeeld over de laatste avond van de Gele Dwerg en de twee doden die de legendarische kampioenen Fausto Coppi en Gino Bartali met elkaar verbonden. En ook: het geheim ontraadseld van de tijdrit waarmee Jan Janssen in 1968 als eerste Nederlander de Ronde van Frankrijk won.

DHËTC EIT

SOCI

Praktische informatie Datum: zondag 12 juli Adres: Lange Voorhout 98 Tijd: 12.30 – 14.30 uur Reserveren Via societeit@ denhaagcentraal.net, bellen kan ook: 070 364 40 40. Als abonnee van Den Haag Centraal betaalt u € 49,50. Bent u nog geen abonnee? Dan kunt u aanschuiven voor € 59,50. Bij deze prijs is een proefabonnement inbegrepen (tien weken voor € 10,00)

Tourlunch en -lezing bij Le Bistroquet voor slechts € 49,50 Arrangement Voorgerecht: Grove paté | venkel | beukenzwammetjes | cornichons | kruidensla Wijn: Well of Wine 2013, pinot noir, I.G.P. Pays d’Oc, Frankrijk Tussengerecht: Bisque | gegrilde sliptong | gamba | zuurdesemcrouton en rouille Wijn: Château de Petit Roubié, ‘l Arbre blanc 2010, Picpoul de Pinet, A.O.C. Coteaux du Languedoc. Frankrijk / Biologisch Hoofdgerecht: Lamsschenkel van de barbecue | linzen uit Puy | tomaat en lamsjus Wijn: Château Gravade 2014, 70% syrah en 30% mourvèdre, AOC Minervois, Frankrijk / Biologisch Nagerecht: Crème brûlée van vanille, sinaasappel sorbet Wijn: Domaine Singla, Héritage du Temps 2013, muscat, AOC Muscat de Rivesaltes, Frankrijk / Biologisch

ACTUEEL |

Vrijdag 3 juli 2015 | Den Haag Centraal

commentaar

3

Rellen Schilderswijk: wantrouwen jegens politie

M

Door Jan van der Ven

Zomerhitte DE SCHILDERSWIJK STOND de afgelopen dagen in vuur en vlam en de aanleiding is serieus. Een Arubaanse man overlijdt onder dubieuze omstandigheden. Nog even de gebeurtenissen: de 42-jarige Mitch Henriquez bezoekt in het Zuiderpark een optreden van UB40 als hij plotseling meerdere malen uitroept dat hij een wapen heeft. Potentieel een gevaarlijke situatie. Vijf stevige agenten trachten Henriquez te arresteren, als hij zich verzet wordt hij in de houdgreep genomen. Het heeft er alle schijn van dat de man al buiten kennis raakt voordat hij in een politiebusje wordt gehesen, al zegt het Openbaar Ministerie eerst dat Henriquez pas later onwel is geworden. De arrestant overlijdt de volgende dag in het ziekenhuis. De maandag daarop ontaardt in de Schilderswijk een aanvankelijk vreedzame demonstratie in geweld. Winkelruiten gaan aan diggelen, vuur laait op en een avond later wordt alles nog een keer dunnetjes overgedaan. ZOMERAVONDEN EN DE Schilderswijk, leert de geschiedenis, is een gistend mengsel. Er waren jaren dat alleen al het openzetten van brandkranen het leven aan de Hoefkade en omstreken dagenlang ontwrichtte. Laten we zeggen dat de vrije geest die door de wijk waait niet altijd rijmt met de onwrikbare regels van het gezag. Nu is het erger, horen we van alle kanten. ‘De Schilderswijk is weer terug bij af’. ‘Het is de plek in Den Haag (…) waar zomaar – pats – de pleuris uitbreekt’, is de wijze waarop AD Haagsche Courant de sociaal-culturele structuur van de wijk samenvat. HET GEHELE POLITIEAPPARAAT krijgt de schuld, het OM, de burgemeester, omdat hij de demonstratie heeft toegestaan, en uiteraard de rellende jongeren, die maandag- en dinsdagavond losgingen. Al staan zij als zondebokken merkwaardig genoeg niet bij iedereen op de eerste plaats, want ‘dit moest gewoon gebeuren’ (…) ‘de jongeren in de wijk zijn gefrustreerd en woedend omdat ze door de politie worden gediscrimineerd’ en meer van dat soort oneliners die meer van opwinding dan van kennis getuigen. De gevolgen van het politieoptreden zijn heftig, maar vooralsnog gaat het om een ernstig incident. De stad zou er gebaat bij zijn om de te nemen maatregelen in die context te blijven zien, maar we moeten helaas constateren dat veel betrokkenen op zoek zijn naar eenvoudige antwoorden. ‘Harder ingrijpen’, ‘de politiecultuur aanpakken’, ‘weer bij nul beginnen’, terwijl de emancipatie van een groot, zeer divers stadsdeel als de Schilderswijk gecompliceerd is. Het is een kwestie van lange adem en vooral van vallen en opstaan. In dat proces laat de maatschappij het niet afweten, zoals maar al te vaak de verwijtende ondertoon is. Honderden miljoenen zijn uitgegeven aan stadsvernieuwing en (banen)projecten die sociale emancipatie (ook van jongeren) moeten bevorderen. EN TOEGEGEVEN, de positie van allochtonen in de wijk is moeilijker dan die van burgers elders in de stad, maar Den Haag biedt ook kansen. Kijk, naar de grote stroom van allochtone studenten die dagelijks de Haagse Hogeschool binnengaat. In de middenstand zie je de positie van allochtonen jaar na jaar sterker worden: als ondernemer en werknemer. In de witte delen van de stad, maar ook in de Schilderswijk zelf hebben veel Hagenaars van allochtone afkomst hun kans gegrepen. Het is nog niet genoeg, maar het is wel een bemoedigende ontwikkeling. De Schilderswijk en Den Haag zijn dus niet terug bij af. Wel moeten we weer opstaan en doorgaan op de moeizame weg. Het helpt daarbij als belangrijke partijen als politiek, politie, de onvermijdelijke deskundigen en de media het hoofd koel houden. CASPER POSTMAA

et grote klappen vlogen de tramhaltes aan het Hobbemaplein maandagavond aan gruzelementen. De volgende dag werd de schade alweer netjes hersteld; de sporen van de rellen na de dood van de 42-jarige Arubaan Mitch Henriquez waren snel en vakkundig uitgewist. Maar hoe lang het zal duren eer de schade is gerepareerd die de rellen van afgelopen dagen hebben aangericht aan alle plannen om de Schilderswijk in het gareel te krijgen, is nog maar de vraag. Zeker nadat woensdagmiddag bekend werd dat Henriquez overleed als gevolg van het politiegeweld tijdens diens arrestatie. Er zijn veel goede bedoelingen geweest het afgelopen jaar. Er kwamen gesprekken op gang tussen de politie, jongeren uit de Schilderswijk en bewoners. Die moesten leiden tot een betere onderlinge verstandhouding. Burgemeester Jozias van Aartsen liet zich met grote regelmaat in de wijk zien. Gevraagd en ongevraagd nam hij een kijkje in de wijk. Sprak bewoners bemoedigend toe en hij kreeg er de handen voor op elkaar. En aan bemoedigingen hadden ze behoefte in de Schilderswijk, zoveel was wel duidelijk geworden. De bekendste achterstandswijk van Nederland heeft het vaak zwaar te verduren. Bijvoorbeeld toen het dagblad Trouw ruim twee jaar geleden het, achteraf uit de duim gezogen, verhaal publiceerde over de Shariadriehoek. Het dagblad boog diep voor de afgedrukte leugens en publiceerde dit voorjaar een dikke bijlage over de Schilderswijk. Een goedmaker, met daarin een interview met burgemeester Van Aartsen. Die zei toen: “Ik verkondig overal: “Hou eens op om de Schilderswijk als een plek van rampspoed neer te zetten. Daarmee doe je de wijk veel kwaad”. Pijn Vorig jaar zomer richtte de nationale en internationale aandacht zich opnieuw op de wijk. Dit keer naar aanleiding van een pro-Gaza-demonstratie en de daarop volgende mars van het ultra-rechtse Pro Patria. Er braken zomerse rellen uit en burgemeester Van Aartsen voerde vervolgens met pijn in het democratische hart voor enkele maanden een demonstratieverbod in. De rellen van deze week concentreren zich vooral op de rol van de politie in de wijk. Die staat bij veel bewoners al enkele jaren in een kwaad daglicht. Omroep West zond enkele jaren geleden een reeks indringende reportages uit over racisme bij de politie van het bureau Heemstraat, die opereert in de Schilderswijk en het aanpalende Transvaal. Later kwamen er nieuwe aantijgingen over de grove wijze waarop de politie te werk zou gaan in de achterstandswijken. Het Actiecomité Herstel van Vertouwen kwam met een reeks voorbeelden van provocerend en discriminerend gedrag van de politie, vooral ten aanzien van jongeren in de wijken. Er volgde een onderzoek door de

Tijdens de rellen werden vernielingen aangericht aan onder meer winkelruiten en abri’s. | Foto: ANP

Ombudsman. Die concludeerde in zijn rapport ‘Contrasterende beelden’ dat geen sprake is van structurele discriminatie en evenmin van toepassing van overdadig geweld. Beklag De (vooral jonge) bewoners van de Schilderswijk zijn echter niet onder de indruk van de conclusies van zo’n onderzoek. Voor hen geldt een andere, vaak ruwe werkelijkheid. Die speelt zich af op straat en de social media. Daarop wemelt het dezer dagen van voorbeelden over de discriminatie en intimidatie door de politie. Er werd in dit verband nog maar eens verwezen naar de dood van de ongewapende 17-jarige Rishi Chandrikasaing die in 2012 door de politie werd neergeschoten op het perron van Hollands Spoor. Pas na vele maanden oordeelde de rijksrecherche dat de schutter geen blaam trof. Het filmpje waarop te zien is hoe een levenloze Mitch Henriquez afgelopen weekeinde in een MEbus werd gehesen, voedde het wantrouwen tegenover de politie. Wantrouwen dat woensdag werd bevestigd toen bekend werd dat Mitch Henriquez overleed als gevolg van zuurstofgebrek door het geweld dat werd toegepast tijdens zijn arrestatie. Het wantrouwen kwam tot uitbarsting. Eerst maandagavond tijdens de rellen in de Heemstraat en het nabijgelegen Hobbemaplein. En dinsdagavond trokken opnieuw enkele honderden bewoners de straat op. Er ontstond wederom een broeierige en gespannen sfeer met veel ME op de been en een politiehelikopter die tot diep in de tropische nacht boven de wijk cirkelde. Er werden die nacht opnieuw arrestaties verricht. Schokkend De venijnigheid rond de rellen van afgelopen dagen in Schil-

derswijk is ook terug te vinden in de Haagse gemeenteraad. ‘Schokkend om te zien’, zei een raadslid die de beelden over de levenloze arrestant Mitch Henriquez zag. Het tikje op de hals om te kijken of zijn hart nog klopte, maakte diepe indruk. In plaats van de uitkomst af te wachten van het toegezegde onderzoek door de rijksrecherche kwamen politieke partijen direct in het geweer. De Haagse Stadspartij was er bijvoorbeeld als de kippen bij om een onafhankelijk onderzoek te vragen naar de cultuur die heerst binnen het politiekorps. De VVD reageerde hierop als door een adder gebeten. “Een grove schande”, brieste VVD-fractievoorzitter Wörsdörfer die het opnam voor partijgenoot Jozias van Aartsen. Wantrouwen Dat coalitiepartij D66 uitgerekend

met oppositiepartij SP schriftelijke vragen stelde aan burgemeester Van Aartsen over de gang van zaken rond de aanhouding van Henriquez heeft de verhoudingen in de coalitie evenmin goed gedaan Uit de vragen klinkt namelijk wantrouwen over de medische hulp die de arrestant onthouden zou zijn. ‘Was er een EHBO-post aanwezig op het festival? Zo nee, waarom niet? Zo ja, heeft de politie de heer Henriquez daar toen hij onwel werd meteen naartoe gebracht? Zo nee, waarom niet?’ Eind deze week begon het zomerreces voor de gemeenteraad. Normaal gesproken is dat het startsein voor een periode van rust en ontspanning. Maar daar zal voorlopig geen sprake van zijn. De zomer is warm en onrustig begonnen.

ADVERTENTIE

Exclusieve brilmode

Hoogstraat 37 2513 AP Den Haag www.hofstede-optiek.nl

4|


stadsmens

Tentoonstelling ‘Verwondering’ toont kunst uit samenwerking twee schilders Gelijktijdig aan één doek werken. Marcella Maltha en Gerard ’t Hart schilderen al sinds 2012 op deze wijze en doen dat onder de naam T.A.T. (Two Artists Together). ’t Hart over hun aanpak: “We beginnen allebei, maken meestal een soort ondergrond die van het donker naar het licht toegroeit. Je ziet vanzelf figuren ontstaan. Daar ga je in door. Tot bijvoorbeeld ik een kleur gebruik die Marcella lelijk vindt. Zij zet er dan met een grote penseelstreek een andere kleur overheen”. Ze hebben nooit ruzie, verzekert Marcella Maltha: “Wel verschil van mening. Maar als Gerard zegt dat ‘die blauwe kleur lichter of voller moet’, doe ik dat”. ’t Hart weer: “Gezamenlijk komen we tot een mooi schilderij”. ‘Verwondering’ is de titel van hun (vierde) expositie. Veertig imposante en kleurrijke doeken zijn van zondag 19 juli tot en met zondag 6 september te zien in het Hilton Hotel in de Zeestraat. Ongeveer de helft is werk van hen samen. Marcella over de plek: “Het is een prachtige locatie. De schilderijen hangen rond de vide en op de eerste etage. Wij zijn prijsduiven! Het gebeurt

Marcella Maltha en Gerard ’t Hart: ‘We komen gezamenlijk tot een mooi schilderij’. | Foto: Thomas Vahé

niet vaak dat daar wordt geëxposeerd”. Ze kennen elkaar uit de jaren zeventig en tachtig uit de omgeving van Gouda, verloren elkaar uit het oog en kwamen elkaar weer tegen in Den Haag. Marcella Maltha, die haar opleiding kreeg op Psychopolis,

de latere Vrije Academie, schilderde altijd portretten en landschappen. Ook volgde zij lessen bij de vorig jaar overleden Poen de Wijs. Gerard ’t Hart begeleidde haar aanvankelijk. Lachend: “Maar Marcella is tamelijk eigenwijs. Daar zijn we van afgestapt en we zijn samen gaan

schilderen. We staan nu op gelijk niveau”. ’t Hart heeft voor het kunstenaarschap veel overgehad. Hij werkte destijds in een betonfabriek en reisde vijf dagen in de week van Gouda naar Den Haag om een opleiding te volgen aan de Vrije Academie. Daar kreeg hij les van onder anderen Kees Andrea en Livinus van de Bundt. “Ik heb het ruim vier jaar volgehouden en dat is hard werken geweest”. Aan de journalist Kees Haak, die een biografie over hem schreef, vertelde ’t Hart dat hij zichzelf altijd heeft beschouwd als ‘ambachtsman en ‘kleine zelfstandige’. “Het is een bedrijf, je moet er van leven. Van het begin af aan heb ik aan marketing gedaan en ik heb altijd geïnvesteerd”. Zo huurde hij ooit voor zo’n 16.000 gulden een stand op de Frankfurter Buchmesse . Het geld bleek goed besteed. “Een Duitse miljonair kocht mijn hele stand leeg en daarna kocht hij elk jaar”. ’t Hart heeft een œuvre dat onder meer schilderijen, tekeningen en zeefdrukken omvat. Ook creëerde hij met papier ‘een nieuwe wereld’. Zijn scheurkunst verscheen in boekvorm en werd aangekocht door Museum Meermanno en de Ko-

ninklijke Bibliotheek. Terug naar de expositie, die wordt geopend door de Duits-Haagse publicist Helmut Hetzel. Ab Mazie speelt die middag akoestisch gitaar en brengt muziek van onder anderen Eric Satie.“Wij organiseren zelf alles en kleden het helemaal aan. Dat kost tijd en geld, maar het hoort bij het ondernemerschap”. Het samenwerken bevalt, blijkt uit alles. Marcella Maltha: “Gerard is heel veelzijdig, zijn werk is zeer kleurrijk. Maar hij is een lange tijd alleen bezig geweest. Door mijn komst is er een nieuwtje deurtje geopend. ’t Hart: “We gaan samen het creatieve gevecht aan om tot een mooi doek te komen. Marcella heeft een duidelijke inbreng. Ik had nooit gedacht dat ik dat zou toestaan; je zit toch in elkaars emotie. En wat zijn we, ondanks dat we zo verschillend van aard zijn, een eenheid. Dat is toch een cadeautje”. Joke Korving De expositie ‘Verwondering’, Hilton Hotel, Zeestraat 35 eerste etage, duurt van 19 juli tot en met 6 september en is dagelijks te bezoeken.

Bazar of Ideas is als een bijenkorf

Hippe ontmoetingsplek aan de Hoefkade Door Saskia Herberghs

Aan de Hoefkade op de plek van de vroeger overdekte markt Bazaar, naast het vorig jaar geopende The Student Hotel, is begin deze week Bazar of Ideas geopend. Een hippe ontmoetingsplek voor (internationale) studenten, buurtbewoners en startende ondernemers die hier kunnen studeren, vergaderen, werken, ondernemen en eten. De markt heeft plaatsgemaakt voor een bijenkorf, zegt Frank Uffen, die vanuit het naastliggende The Student Hotel bij de realisatie was betrokken. “Dit is een warenhuis met alles onder één dak”. In plaats van exotische levensmiddelen, tabak en vis, bestaat het aanbod nu uit werkruimten, open en snelle internetverbindingen, klassen- en vergaderrruimten en ‘goede koffie’, geserveerd vanuit een oude Citroënbus. In het al in december geopende The Kitchen kan voor een habbekrats een maaltijd worden verkregen. The Student Hotel, Staedion, de gemeente en de Haagse Hogeschool hopen dat de Bazar een wijkbrede functie als ontmoetingsruimte gaat herbergen. Uffen: “Je kunt niet voorspellen hoe ontwikkelingen gaan, maar ik hoop dat kinderen die dit zien, denken: ‘Hé, het is leuk om te studeren’ ”. Want ook kinderen zijn hier welkom, voor workshops en trainingen. Hier zetten door studenten gedreven organisaties zich voor in: Springlevende Wijk en Academie van de Stad. Zij zetten projecten met en voor bewoners op, lezen kinderen met een achterstand in de Nederlandse taal voor en maken samen met bewoners de buurt groener. Ook voorzitter Harrie Kampf van de bewonersorganisatie Kerngroep

De lichte Winter Garden vormt het centrale deel van de Bazar. Hieromheen zijn werkruimten gecreëerd die in grootte kunnen worden aangepast. | Foto: Anonymous Gentlemen

Buurtstation voorziet dat de invloedsfeer van de Bazar verstrekkend kan zijn. Hij hoopt dat de studenten de monocultuur op dit deel van de Hoefkade zullen doorbreken en dat dat zal leiden tot meer vermenging van de bewoners. “Dan krijgt de Hoefkade een betere reputatie. In elk geval is dit een hele verbetering. Het was hier aan het verloederen”. Ook wethouder Joris Wijsmuller heeft hoge verwachtingen van het multifunctionele ge-

bouw, bleek tijdens zijn openingswoord afgelopen maandag. “We staan op de drempel om beloften waar te maken”. Quartier Latin Hij refereerde aan het idee van zijn voorganger Peter Noordanus die in de Stationsbuurt graag de Haagse variant van Quartier Latin zag verrijzen. Met de mooie entree vanaf station Hollands Spoor waaraan wordt gewerkt, de komst van meer studenten en de

toename van creatieve en innovatieve ondernemingen én de doorstart van de bibliotheek op de Koning-straat wordt de wijk echt omhoog geholpen, vindt hij. Het is helemaal mooi als de Haagse Hogeschool de werkruimten in het pand in gebruik gaat nemen. Die afspraak staat nog niet zwart op wit, want een spreker van die school aan de andere kant van het spoor ontbrak bij de opening. Studenten zijn er in elk geval volop. Met de in de afgelopen periode gere-

aliseerde studentenwoningen in het Rode Dorp en House of Music (conservatoriumstudenten) en natuurlijk de bewoners van The Student Hotel, waar nu ruim driehonderd studenten wonen waarvan de helft afkomstig uit het buitenland, is hun aandeel in de buurt evident. Maar zij willen ook samenwerken, zoals Casper uit Kroatië. “Ik werk hier nu aan mijn master en wil graag mensen ontmoeten die kunnen helpen bij mijn start-up”.

ACTUEEL |


5

Noordwestelijke Hoofdroute

‘Einde aan oorlogsstemming’

kapt om de weg vrij te maken voor de aanleg van een geheel vrij liggend fietspad. Het opofferen van bomen is niet van deze tijd, elders in de stad wordt iedere boom als een icoon gekoesterd. Maar niet aan de Sportlaan. “Het idee van een vrij liggend fietspad was jarenlang voor de gemeente geen serieuze optie, maar is dat nu dus wel omdat de bewoners het geopperd hebben”, erkende de wethouder. Vanzelfsprekend is afgesproken dat na afloop van de herinrichting nieuwe bomen worden geplant. Als het even kan grote bomen.

Door Jan van der Ven

Het begon negentien jaar geleden met een ambitieus plan waarin de auto vrij baan zou krijgen tussen de aan te leggen Hubertustunnel en Kijkduin. Met dure tunnels zouden diverse hindernissen genomen worden. Alle vrijheid voor de auto, dat was zo’n beetje de gedachte die kleefde aan het plan. Het liep echter totaal anders. De bewoners van de aanpalende wijken kwamen in opstand. En in 2013 verdween het plan uiteindelijk in een bureaulade, om er nooit meer uit te komen. Het idee ontstond vervolgens om de omwonenden te betrekken bij het aanpakken van de knelpunten van deze Noordwestelijke Hoofdroute, waarvan dagelijks tussen de 20.000 en 39.000 voertuigen gebruikmaken. Een verkeersader die door wijken loopt waar 100.000 Hagenaars wonen. Om het geheel behapbaar te maken, werd het bijna zes kilometer lange tracé in drie stukken geknipt en evenzoveel denktanks bogen zich vervolgens over de knelpunten. In amper een jaar tijd voltrok zich uiteindelijk een klein wonder. Dat bleek in april van dit jaar, toen de verantwoordelijke wethouder Tom de Bruijn (D66, verkeer en vervoer) de resultaten van een jaar noeste denktankarbeid in ontvangst nam. De sfeer die middag in café Louis aan het Muzenplein tekende de nieuwe verhoudingen. “Er is nu een einde gekomen aan de oorlogsstemming”, aldus een van de deelnemers van de drie denktanks. Een ander zei: “Er bestaat nu geen vijandschap meer met de bewoners. We moesten er samen uitkomen en dat is gelukt. Al

Dagelijks maken tussen de 20.000 en 39.000 automobilisten gebruik van de Noordwestelijke Hoofdroute. | Foto: DHC/Liza Letsch

kostte het ons soms veel moeite de achterban ervan te overtuigen”. Lakens De deelname van bewoners was even wennen voor de betreffende ambtenaren. Die waren tenslotte gewend de lakens uit te delen. Maar de tijden zijn veranderd, bewoners roeren zich en verzamelen zelf kennis over de (fiets)onveiligheid, over verkeersstromen. Of over het gevaar voor overstekende voetgangers. Vorige week vrijdag maakte wethouder De Bruijn het besluit van het col-

lege bekend over de aanpak van de knelpunten. Het werk van de drie denktanks bleek uiteindelijk niet voor niets te zijn geweest. In grote lijnen heeft het college van B en W namelijk gekozen voor een aanpak waarin ook de bewoners zich kunnen herkennen. Tekenend voor de nieuwe aanpak is de wijze waarop de Sportlaan op de schop wordt genomen. Deze drukke rijweg krijgt een geheel ander, veiliger, profiel. “Het gaat om een van de gevaarlijkste wegen in Den Haag”, aldus de wethouder vrijdag. “Uiteinde-

lijk hebben we gekozen voor de veiligste aanpak”, voegde hij eraan toe. Gast Een variant waaraan ambtenaren zelf nooit hebben gedacht, of durfden te denken, kwam als beste uit de bus. Want wat gaat er gebeuren? De Sportlaan krijgt aan de zijde van de woningen een ventweg waar een fietspad wordt aangelegd. De auto is er te gast. En aan de zijde van de Bosjes van Pex wordt op advies van de omwonenden gekozen voor de meest rigoureuze aanpak: er worden daar 113 bomen ge-

Spaghetti In totaal wordt aan de Noordwestelijke Hoofdroute voor 15 miljoen euro vertimmerd. In 2017 wordt ermee begonnen. Er komen verschillende rotondes en de Segbroeklaan krijgt twee keer één rijstrook. “Dan keert de rust daar in het verkeer terug”, verzekerde de wethouder. De Houtrustbrug wordt heringericht, want iedereen is het erover eens dat het daar nu rommelig en dus gevaarlijks is. Na alle denkwerk rest nog één probleem: de kruising ScheveningsewegEisenhowerlaan-Van Stolkweg. Deskundigen breken zich er hoofd over, het wegen tramnet lijkt er op een bord spaghetti. “Het is daar erg ingewikkeld, maar er moet absoluut iets gebeuren”, verzekerde de wethouder vrijdag. Een van de deelnemers van de denktank-bijeenkomst in april in café Louis vatte het als volgt samen: “Dit lijkt een leuke bijeenkomst, maar er is pas echt sprake van een feestje als ook een oplossing voor dit kruispunt is gevonden”. Meer gedetailleerde informatie is te vinden op: www.denhaag.nl/verkeersprojecten

Over twee weken winnaar bekend

Het aftellen begint: debat Spui Haven-Spuiforum

weghalen van de overkluizing bij het Piet Heinplein.

Door Casper Postmaa

In de race wie het eerst zijn plan voor het Spuikwartier officieel presenteert, heeft stedenbouwkundige ir. René Strijland, bedenker van het Plan Spui Haven, een nieuwe stap gezet. Eerst zou hij begin september zijn plan aan het publiek tonen, nu wordt dat woensdag 8 juli, in Pulchri. Strijland reageert daarmee op de onverwachte aankondiging van wethouder Joris Wijsmuller (Haagse Stadspartij, Spuikwartier) om al woensdag 15 juli bekend te maken wie in de officiële aanbestedingscompetitie het beste ontwerp heeft gemaakt voor het Spuikwartier. Eerst zou dat een maand later zijn. Die beslissing is opmerkelijk omdat op dat moment nog niet bekend is of het ontwerp dat van de beoordelingscommissies de meeste punten kreeg, ook daadwerkelijk mag worden uitgevoerd. De twee verliezers hebben nog vier weken de tijd om bezwaar te maken tegen de uitslag. Bijvoorbeeld omdat de winnende partij zich niet heeft gehouden aan het programma van eisen of dat het plan te duur is. Niettemin wil Wijsmuller het ontwerp voor het nieuwe Spuikwartier zo snel mogelijk presenteren. De architecten die nu om de opdracht strijden zijn OMA (het bureau van Rem Koolhaas), Jo Coenen en de combinatie Felix Claus en Dick van Wageningen. Het besluit over de bouw van nieuwe theaters, het Koninklijk Con-

De Spuihaven met links het gerenoveerde Lucent Danstheater. | Illustratie: PR

servatorium, woningen en winkels staat onder zware politieke druk en zorgde in het vorige college al bijna voor een crisis. Het lijkt erop dat Wijsmuller de besluitvorming zo snel mogelijk achter de rug wil hebben. Strijland en de bij hem aangesloten partners verwachten dat het plan dat

als winnend uit de competitie komt niet kan opboksen tegen hun ideeën. Spui Haven gaat uit van behoud van het Lucent Danstheater met daarnaast een klassieke concertzaal ontworpen door ir. Peter Drijver. Daarnaast wil Strijland oude grachten in het Spuikwartier weer vol met water laten lopen en heeft hij een haven in de plaats

van het Spuiplein getekend. De recente opening van het stukje Veenkade/ Noordwal bij de oude bibliotheek heeft aangetoond dat het terugbrengen van gedempte grachten onmiskenbaar stedenbouwkundige kwaliteit aan de stad toevoegt. Wethouder Revis (VVD, buitenruimte) denkt naar aanleiding daarvan ook na over het

Grachten De gedachte om de grachten terug te halen, zou de gemeente goed uitkomen, want het hoogheemraadschap Delfland vindt dat er te weinig open water in de stad is om extreme regenbuien op te vangen, die in de toekomst vaker dan tegenwoordig worden verwacht. Het plan van Strijland komt daaraan tegemoet. Maar het kan zijn dat ook de aan de competitie deelnemende architecten zich hebben laten inspireren door de trend in de grote steden om oude grachten weer te openen. Over een kleine twee weken weet Den Haag of het Spuikwartier behalve betere theaters ook meer (en weer) water krijgt. Tot die tijd hebben Strijland en de zijnen vrij spel om meer aanhang te verwerven. Wethouder Wijsmuller kan hen meteen van repliek dienen, want hij zal, zo belooft het programma, ook aanwezig zijn in Pulchri. Het debat begint woensdag 8 juli om 20.00 uur (zaal open 19.30 uur), Pulchri Studio, Lange Voorhout 15. Gespreksleider is ir. Ton Voets. Aan het debat nemen deel: René Strijland, Peter Drijver en wethouder Wijsmuller. Ook zal de film Spuiforum-Spuihaven van Lot van Bree (TV West) te zien zijn. Schrijver/columnist Christiaan Weijts zal optreden onder het motto ‘Iedereen tegen? Dan gaan we bouwen!’

6| terugblik


foto’s uit het haags gemeentearchief

Van metaal naar suikerwerken De suikerwerkenfabriek die op deze foto uit 1974 te zien is, stond op de hoek van de Schapenlaan en de Zoutkeetsingel. Het pand werd in 1896 gebouwd voor de firma Spoor en Wijnvoord naar ontwerp van architect J.W. Bosboom. Deze onderneming produceerde stoomwerktuigen en andere werktuigen. Op 23 oktober 1896 vond de opening van het pand plaats. De boogvormige vensters waren in staal uitgevoerd en waren afkomstig van de beroemde ijzergieterij Enthoven, die in 1905 Den Haag had verlaten. Opmerkelijk is dat korte tijd later juist in dit pand aan de Schapenlaan opnieuw een Haagse ijzergieterij zich vestigde, namelijk de NV Haagsche Machinefabriek, Metaalen IJzergieterij. Dit bedrijf was helaas geen lang leven beschoren. Op 9 oktober 1908 was de machinefabriek gedwongen surseance van betaling aan te vragen. Een voorlopig uitstel van betaling werd negen dagen later verleend. De onderneming redde het niet. De speciaal aangestelde ‘deskundige’ en de bewindvoerder concludeerden enige maanden later dat een faillissement onvermijdelijk was. Op 23 januari 1909 schreven zij: ‘Met dit cijfer voor oogen (een tekort van ƒ241919.82½) kan tot

ons leedwezen onze conclusie geen andere wezen, dan dat er geen aanleiding bestaat tot het verleenen van eene definitieve surseance van betaling en waar ons bekend is dat, alle pogingen tot reconstructie Schipbreuk hebben geleden zal naar onze meening faillissement onvermijdelijk zijn’. In de krant Het Nieuws van den Dag van 29 januari 1909 stond de mededeling die het definitieve einde van de machinefabriek aankondigde: ‘is aan de naamloze vennootschap ’s Gravenhaagsche Machinefabriek, metaalen ijzergieterij, voorheen Spoor, Wijnvoord en Co., te ’s Gravenhage, in liquidatie, verleende voorloopige surceance van betaling ingetrokken’. In de weken daarna werd de machinefabriek met alle bijgebouwen, machines en gereedschappen bij het Venduehuis van de Vereniging van Haagse notarissen geveild. Een nieuwe machinefabriek kwam in het pand. Metaalindustrie Zoppi verbleef hier tientallen jaren. Zoete geuren omringden het gebouw pas na de Tweede Wereldoorlog. Wie af en toe een tocht met de Ooievaart door de Haagse grachten maakt, weet dat wanneer de boot het water van de Zoutkeetsingel – voorheen Zuid-West-Buitensingel – nadert, een snoeptrommel wordt

Suikerfabriek PECO op de hoek van de Schapenlaan en de Zoutkeetsingel, 1974. | Foto: Paul Kempff

opengetrokken. Direct verspreidt zich een zoete geur over de boot en tot groot plezier van de meevarende kinderen mogen zij uit het blik een snoepketting pakken. Deze zoetigheden worden niet voor niets uitgedeeld, maar vestigen de aandacht op de suikerwerkfabriek die in het verleden op de hoek van de Zoutkeetsingel en de Schapenlaan stond, waar onder andere snoepkettinkjes werden gemaakt. Vanaf het najaar van 1955 huurde suikerwerkfirma PECO, of zoals deze fabriek in de volksmond werd genoemd PECO’s snoepfabriek, het fabriekscomplex. In dit pand maakten de werknemers genotmiddelen als

suikerwerken. Eind jaren zeventig gingen er stemmen op om de suikerfabriek te verplaatsen, omdat een dergelijke grootschalige bebouwing niet in de omgeving van de Schapenlaan paste. Dit bleek evenwel financieel niet haalbaar, bovendien was er geen passende vervangende ruimte te vinden. Daarom besloot de gemeenteraad in 1987 de fabriek te handhaven binnen het stadvernieuwingsplan Schilderswijk-West. Ook Gedeputeerde Staten gingen er in dan jaar mee akkoord. Op 1 januari 1987 nam de Van Melle Holding BV te Breda de firma over. Volgens het huurcontract mochten in de fabriek geen producten worden

Subsidie groeps- Kellendonk-avond tijdschrift Extaze wonen stopgezet Door Jan van der Ven

Wethouder Karsten Klein (CDA) zet vanaf volgend jaar een punt achter een subsidie van 265.000 euro voor een stichting die het groepswonen moet stimuleren. De stichting werd in 2008 opgericht en is er in al die jaren slechts één keer in geslaagd een project voor groepswonen te realiseren. De wethouder heeft zijn besluit genomen op basis van een vernietigend rapport van een topambtenaar. De gemeentelijke subsidiestroom gaat sinds 2008 naar de Stichting innovatie van groepswonen (Sing). Het was de bedoeling dat Sing de belangen zou gaan dienen van de vereniging Groepswonen door Ouderen (GDO) en de Humanistische stichting beschut groepswonen Den Haag (HSBG). Het realiseren van groepswonen is ingewikkeld, er moeten tal van juridische hobbels genomen worden. Sing zou die hobbels gaan nemen. In de praktijk kwam van die hulp van Sing echter niets terecht, zo bleek uit het onderzoek van een gemeentelijk topambtenaar. Over en weer was sprake van diep wantrouwen en de raad van toezicht van Sing legde directeur drs. Sandvliet geen strobreed in de weg, oordeelde de topambtenaar. In het vertrouwelijke rapport van de gemeente waarover de krant eerder publiceerde staat: ‘Heibel in het nieuwe bestuur vanaf aanvang’. En: ‘Vanaf de oprichting presteert de stichting naar mijn mening onvoldoende’. De conclusie van de topambtenaar luidde: stopzetten van de subsidie. Wethouder Klein heeft dit advies overgenomen. De subsidiekraan gaat per 1 januari 2016 dicht. De wethouder werkt aan een nieuwe, bredere subsidieregeling. Want groepswonen vindt hij belangrijk. Hij denkt daarbij niet alleen aan ouderen, maar ook aan jongeren en mensen met een handicap. Hij sluit niet uit dat uiteindelijk de genoemde 265.000 euro beschikbaar komt voor subsidie. Over zijn besluit de subsidie aan Sing stop te zetten, schrijft de wethouder aan de gemeenteraad: ‘Ik betreur de ontstane situatie maar ik zie desondanks geen mogelijkheden om de ambities ten aanzien van het gemeenschappelijk wonen binnen het huidige besturingsmodel te realiseren’.

vervaardigd die te maken hadden ‘met het bewaren of verwerken van lompen, beenderen of andere stank verspreidende en/of aan bederving onderhevige stoffen’. De zoete lucht van het vervaardigen van suikerwerken werd dus wel getolereerd. De suikerfabriek bleef een zelfstandig opererende suikerproducent, waarvan het grootste deel van de productie middels werkmaatschappijen werd geëxporteerd, naar Nederlands-Indië , Zuid-Afrika, Zanzibar, Algerije, Tunesië, Marokko, Griekenland en Klein-Azië. De ‘suikerballetjes’ van Van Melle waren immens populair. En om aan de grote vraag te voldoen moest er machinaal snoep worden geproduceerd en dat gebeurde nog steeds in de fabriek aan de Schapenlaan. Nu huisvest het markante gebouw op de hoek van de Schapenlaan en de Zoutkeetsingel het hoofdkantoor van de Woningbouwvereniging VZOS. De fabriek is inmiddels op de gemeentelijke monumentenlijst geplaatst, omdat het een kenmerkend voorbeeld van de fabrieksarchitectuur uit de negentiende eeuw is. Het neorenaissancedeel van de fabriek is intact gebleven. Het is bovendien een van de weinige overgebleven fabrieksgebouwen uit de periode waarin Den Haag een belangrijke industriële nijverheid kende. Nicolette Faber-Wittenberg www.denhaag.nl/haagsgemeentearchief

Nieuwe ICT voor ziekenhuizen MCH-Bronovo is afgelopen week overgestapt op een nieuw informatiesysteem en elektronisch patiëntendossier. De nieuwe ICT-structuur helpt de drie locaties van de onlangs gefuseerde ziekenhuiscombinatie samen te werken, de service te verbeteren en de veiligheid te vergroten. De gegevens van patiënten zijn nu op elke locatie toegankelijk, wat betekent dat men zich nog maar één keer in hoeft te schrijven. Eén dossier per patiënt voorkomt misverstanden tussen de verschillende locaties of het ontbreken van gegevens. Hiermee zet het ziekenhuis ook een inhoudelijke stap vooruit, omdat rekening is gehouden met nieuwe ontwikkelingen op het gebied van patiëntenparticipatie en E-health. Patiënten kunnen hun zorgzaken online regelen. Ze hebben onder meer toegang tot medische gegevens, plannen afspraken, vragen herhaalrecepten op en zien uitslagen in. De operatie werd in een recordtijd van vier maanden afgerond. www.mchaaglanden.nl/patientenportaal en www.bronovo.nl

Sporthistoricus Bollerman bij OTC

Frans Kellendonk. | Foto: Frans Kellendonk Fonds

Het Haagse literaire tijdschrift Extaze houdt donderdag 2 juli een avond gewijd aan de literatuur van de schrijver Frans Kellendonk (1951-1990). Plaats van handeling Sociëteit de Vereeniging, Kazernestraat 38b. Ook het blad zelf is aan Kellendonk gewijd. Op het door Cor Gout gepresenteerde programma staan onder meer voordrachten van Jaap Goedegebuure en

Thomas Lieske, muziek van Klaas Trapman (piano) en Eimi Witmer (zang) en Tresspassers W met Cor Gout, zang en Ronnie Krepel, gitaar. Ook is er poëzie van Gerrit Vennema. De vroeg overleden Kellendonk werd gezien als één van de grote talenten van de Nederlandse literatuur. Zijn bekendste werk was ‘Mystiek lichaam’ uit 1986 Hij stierf in 1990 aan aids.

Sporthistoricus Theo Bollerman houdt zaterdag 4 juli in het clubhuis van tennisvereniging OTC aan de Van Zaeckstraat (achterzijde tennispark WW) een lezing over zijn boek ‘Schitterende geschiedenis van de Haagse sport’. Aanvang 16.30 uur. De auteur vertelt over minder bekende facetten van de sportgeschiedenis waarin Den Haag een belangrijke rol speelde bij de opkomst van sporten als voetbal en tennis. Een aantal van zijn verhalen verscheen eerder in deze krant, andere zijn speciaal voor dit boek, dat deze week verschijnt, verschenen.

ACTUEEL |


7

Ideeën moeten elan terugbrengen in Boekhorststraat

D Woutje Geen dag van het jaar zo geschikt als de dag van vandaag om straks op de Van Alkemadelaan, op een nooit vergeten sleutelplaats, eenzaam stil te staan bij 8 juli 1954 toen mijn zwaar gecertificeerde fietsidool Woutje Wagtmans erdoorheen racete teneinde een kilometertje of 150 verderop in Brasschaat de eerste etappe van de Tour de France te winnen. Mijn moeder droeg speciaal een duizelingwekkende decolleté om op de hoek bij de Nirwanaflat zijn aandacht te trekken. Dat deed ze voor mij. Woutje Wagtmans, alleen die alliteratie al. Een coureur uit het buurttheater. Met een gezicht uit een lachfilm. Niemand, werkelijk niemand in ons land, had zo’n gezicht. In Hollywood alleen Stan Laurel. Een dag eerder was hij in het Olympisch Stadion uit zijn Porsche gestapt in een lange jas met zijden shawl. Ik had hem gezien. Benig gelaat, puntige neus, vooruitstekende kin, een hoofd dat op school was uit te tekenen. Een hoofd waarvan je wist: dat gaat over twee weken op de punt van de Col de la Sentinelle Hugo Koblet lossen. Mooie Hugo had op de boulevard in Scheveningen voorop gereden, maar op de Van Alkemadelaan voelde men de zuigkracht van een sieraad uit het tableau de la troupe van Kees Pellenaars: Wagtmans, het fietsend kleurenplaatje uit Neerlands sportsuccessenreeks. Louison Bobet, Ferdy Kübler, Federico Bahamontes, Jean Dotto – allemaal ruis in verhouding tot dat geinponem uit het Brabantse smokkeldorp waar ooit in het geheim de eerste vitamientjes werden gestampt. Als Woutje kleine, afgekochte Nederlandse dagkoersjes won, poseerde hij met de fiets landschappelijk over de schouder tussen de zonnebloemen. Maar in Frankrijk, tijdens de Tour, zag men een winnaar als stervend duifje afgepeigerd wankelbaar op twee dunne pootjes. Nooit lang, want als een mooie poes uit de Communauté Urbaine de Bordeaux hem kuste, kreeg zij een natte vol op haar mondje terug. Leuke man. Al die keren dat Woutje Wagtmans als eerste over de streep raasde, zag radioverslaggever Jan Cottaar slechts een door zon en stof gespikkeld restant van wat ’s morgens nog een jongeman was in de kracht van zijn leven. Maar dan, ’s avonds, na de douche, trok Kees Pellenaars in het hotel een flesje open en als het heel gezellig werd, maakte Wagtmans rond middernacht Jan Nolten voor de vierde keer dat jaar jarig.

at de Boekhorststraat Hagenaars aan het hart gaat, blijkt wel uit de respons op de actie van directeur Peter Duivesteijn van City Mondial samen met huis-aan-huisblad De Posthoorn, waarbij iedereen wordt opgeroepen een goede invulling te vinden voor het pand waarin een krappe 75 jaar lang het Broekenhuis was gevestigd. Desalniettemin zit de winkelstraat min of meer in het slop: er is leegstand en ondernemers die met goede moed een nieuwe nering beginnen, haken soms al gauw weer af. Duivesteijn is niet de enige die een kentering wil bewerkstelligen. Freelance videojournalist Arienne Dozeman werkt aan een documentaireserie over de straat, die ‘een positieve invloed’ moet hebben op de straat, zijn bewoners en de ondernemers. De eerste opnames heeft de 27-jarige Haagse, die tevens antropologie heeft gestudeerd, achter de rug: in slagerij Ensing, waarin eigenaren Eus en Gerda Ensing in april na meer dan veertig jaar afscheid namen van hun vaste klanten. “Lieve, openhartige mensen die toen ze beseften dat moslims geen vlees bij hen kwamen kopen, op zoek gingen naar koopwaar die wél in de smaak viel. Dat vind ik interessant: dat mensen zelf op zoek gaan naar oplossingen”. Dat grootstedelijke problemen die gepaard gaan met de komst van warenhuizen, migratie en internet niet voorbijgaan aan de historische winkelstraat onderkent Dozeman. “Hier gebeurt alles op postzegelformaat. Maar als je met de mensen praat, krijg je begrip voor wat ze doen. Dat maakt het minder hard. Dan zie je dat het niet zwart-wit is”. Aanvankelijk had ze dat graag in een tiendelige documentaireserie laten zien, waarin TV West al interesse heeft getoond. “Er ligt een uitzendintentie”. Maar vooralsnog is de financiering niet rond, ook al heeft zowel de gemeente als het Bewonersoverleg Het Oude Centrum aangegeven het plan te steunen. “Ik kan een beroep doen op crowdfunding, maar ik wil mijn journalistieke onafhankelijkheid niet kwijt. Ik vind de straat mooi zoals-ie is, maar de film moet realistisch zijn en ook laten zien dat panden leegstaan en dat winkels komen en gaan. Het is een buurt waar dingen gebeuren, er spelen problemen, maar vaak zit het anders dan je denkt. Ik wil niet alleen portretten maken, maar daarop reflecteren”. De filmmaakster die de straat goed leerde kennen toen ze op de Zuidwal woonde, hoopt na de zomer aan de slag te gaan. En om kosten te besparen zal ze wellicht minder afleveringen maken. Ze woont inmiddels op de Willem de Zwijgerlaan. “Nu ken ik mijn buren niet. Toen liep ik wel eens om omdat ik geen tijd had voor praatjes”.

V.l.n.r.: Tanja Verkaik (Posthoorn), Peter Duivesteijn , Willem Krzeszewski, Kees Koot (vervanging Karlijne Scholts Bewonersoverleg ‘Het oude centrum), Stijn van den Boogaard (Mountain Of Architecture B.V.). | Foto's: DHC/Liza Letsch

Net zoals zo’n honderd andere Hagenaars heeft ze wel een idee over een invulling voor het voormalige pand van het Broekenhuis. “Gekke, kekke winkels zijn er genoeg, maar je wilt een stroming krijgen van mensen van en naar de stad. Wellicht zou een hostel daaraan kunnen bijdragen”. Een plan dat aansluit bij de ambitie van Duivesteijn om de toeristische branche naar het Oude Centrum te trekken. Dat dat kan heeft hij ervaren op de Bierkade waar de Avenue Culinaire na jaren sappelen nu beschikt over volwaardige horeca. “Als ik het enthousiasme proef bij de bewoners, moet dat in de Boekhorststraat ook lukken”. Vanaf begin dit jaar publiceert De Posthoorn over ideeën voor het voormalige Broekenhuis én voor de straat in zijn geheel. Er zijn meer dan honderd plannen gespuid en dertig plannenmakers hebben zich aangemeld voor een zogenoemde pitch voor een jury van ondernemers, bewoners, pandeigenaar Staedion, de gemeente en De Posthoorn. Of er nu een ‘Van Gogh-experience’, een ‘Kids-experience’ of een markt in biologisch voedsel in het voormalige Broekenhuis komt, directeur Willem Kreszewski van wooncorporatie Staedion maakt het niet zoveel uit zolang de bewoners ervan pro-

Vandaag zal ik ook terugdenken aan zaterdag 20 augustus 1994 toen de klokken van het rooms dooraderde Sint Willebrord bimbambeierden toen die clown voor ’t laatst zijn dorp uitreed. Hij liet zich rijden. Zelf kon hij dat niet meer. Het ging voetje voor voetje. Een zaterdag zonder versnelling. Uit straatjes en laantjes groeide de stoet. Zelfs fietsers in het geel, en ook wij wilden nog één keer aan zijn finish staan. Woutje was dood. Eén keer had ik hem mogen interviewen. Het mislukte finaal. Maar je moet een idool ook niet te dicht willen naderen. Jan D. Swart

Het Broekenhuis heeft zeven jaar vrijwel continu leeggestaan.

fiteren. “Wonen is voor ons het belangrijkste. Voor bewoners is het prettig als de plinten er goed uitzien. In winkels zoeken zij elkaar op en het maakt de straat aantrekkelijker”. Dat het Broekenhuis vrijwel continu zeven jaar heeft leeggestaan (er zat af en toe een pop-upwinkel in) heeft te maken met de prioriteitenstelling van Staedion. “Maar nu is het pand aan de beurt”. Op korte termijn worden op de bovenetages woningen gerealiseerd, zegt Kreszewski, die heel benieuwd is naar de uiteindelijke presentatie van de ideeën. “Horeca is te simpel. Daar ben ik niet enthousiast over. Het moet iets specifieks worden waarvoor mensen naar de Boekhorststraat komen”. Ook de wethouders Boudewijn Revis en Joris Wijsmuller zijn nieuwsgierig. Hun woordvoerder: “Dit is volgens het motto van de Haagse Kracht, we juichen particuliere initiatieven zoals deze toe”. Ook voorzitter Karlijne Scholts van het Bewonersoverleg Het Oude Centrum is blij met zowel de initiatiefnemers van de film als die van de ideeënwedstrijd, maar benadrukt dat bewoners betrokken moeten blijven bij de plannenmakerij. “Echte kanshebbers hebben draagvlak van de buurt nodig. Dat geeft de grootste kans op succes”.

8 | HET PLEIN


HET PLEIN Deel 6 Door Frederiek Lommen

Het plein van volk, elite en m Achter de schermen woedt een felle strijd om de bouwopdracht voor het nieuwe Spuikwartier. En wat de stad er ook van vindt, het winnende ontwerp wordt uitgevoerd. Over het nieuwe Spuiplein mag Den Haag vooralsnog wel meepraten. Daarom trekt DHC de wereld in op zoek naar voorbeelden – goede en slechte – waarvan we kunnen leren. Deze week Syntagma in Athene.

W

ie een rondje maakt over het bekendste plein van Athene, komt ogen tekort. Voor de deur van de vestiging van de Alpha Bank ligt een dakloze. Hij ligt op de stoep, met één hand als een kussentje onder zijn hoofd. Hij lijkt te slapen, maar houdt tegelijkertijd zijn andere hand vragend half omhoog. Hooggehakte dames met perfect gekapt haar en grote, modieuze zonnebrillen negeren hem en voegen zich in de rij voor de pinautomaat van de bank. Bij de krantenkiosk een paar meter verderop bestuderen Griekse mannen de koppen van die dag. Foto’s van Merkel, Lagarde, Tsipras en Varoufakis sieren de voorpagina’s. En op het bankje ernaast heeft iemand de woorden ‘Kali Tych’ gekalkt. Wie hier precies veel geluk wordt gewenst, doet eigenlijk niet ter zake. Vrijwel iedere Griek kan deze woorden op dit moment wel gebruiken. Een paar meter verderop voert een groepje mannen actie tegen Duitsland. Op het grote bord dat zij tussen de bomen hebben bevestigd, wordt Angela Merkel opgeroepen het geld dat Duitsland ten tijde van de bezetting zou hebben gestolen, aan Griekenland te retourneren. Ze verzamelen handtekeningen en willen deze einde van de week aanbieden aan leden van het Grieks parlement. Op lantaarnpalen zijn affiches geplakt waarin wordt opgeroepen tot een pro-Syriza-demonstratie en op de grond liggen de flyers van een ander protest dat gisteren plaatsvond. Maar uiteraard demonstreert niet iedereen die zich hier op dit plein bevindt. Er staan twee mobiele stalletjes waar loten worden verkocht. Ook is er een verkoper van ‘koulouria’, de Griekse deegringen met sesamzaadjes. En er zijn wel tien ‘periptero’s’ te vinden, de beroemde Griekse kiosken waar je zo’n beetje alles kunt kopen wat een mens zoal nodig heeft: kranten, flesjes water, sigaretten, pennen, ijsjes, condooms, blikjes bier en aspirine. De locatie van deze verkopers en demonstranten, hier in het hart van het plein, is goed gekozen. Een niet-aflatende stroom mensen komt uit het metrostation (dat ook de naam Syntagma draagt) en verspreidt zich over het centrum. De meesten begeven zich naar de grote winkelstraat, de Ermou, die aan de oostzijde van dit plein begint. En uiteraard is de omgekeerde beweging even groot. Levendigheid en diversiteit, dat zijn de woorden die de sfeer op dit plein het beste kenschetsen. Het plein wordt gebruikt, ongeacht het tijdstip en ongeacht het seizoen. De inwoners van de stad stappen hier uit metro, tram, bus of taxi. Ze gebruiken het plein als trefpunt,

Sinds de laatste renovatie van Syntagma – vlak voor de Olympische Zomerspelen in 2004 – is het plein verfraaid met graszoden, sinaasappelbomen, cipressen, oleand

spreken hier af met vrienden en familie en vervolgen van hieruit hun weg. En alle leeftijden en sociale klassen zijn daarbij vertegenwoordigd. Sinds de laatste renovatie van Syntagma – vlak voor de Olympische Zomerspelen in 2004 – is het plein verfraaid met graszoden, sinaasappelbomen, cipressen, oleanders en allerlei stadsmeubilair. Die parkelementen worden volop benut door de plaatselijke bevolking en de toeristen. Ze zitten op muurtjes en banken, liggen hier op het gras te slapen, of drinken een ‘kafedaki’ op een van de terrassen die aan de randen van het plein te vinden zijn. Het Atheense plein schrikt niet af, het

nodigt uit. Kan die levendigheid dienen als voorbeeld voor ons nieuwe Spuiplein? Het kloppend hart van de stad? Een knooppunt waar verschillende mensen samenkomen, elkaar toevallig of gearrangeerd treffen, en hun weg weer voortzetten? Misschien wel. Maar we gaan nog even verder kijken. Geschiedenis Het Syntagma-plein bestaat al bijna tweehonderd jaar. Het werd ontworpen rond 1835. Het Griekse volk had zich na een bloedige oorlog, die in 1821 losbarstte, ontworsteld aan het Ottomaanse rijk. Een periode van bijna 450 jaar bezetting was ten

einde. De Europese grootmachten (de Britten, Fransen en Russen) waren de Grieken in de laatste jaren van de strijd te hulp geschoten. Dat had effect. In juli 1832 was een aanzienlijk deel van het huidige Griekenland bevrijd en werd de nieuwe, onafhankelijke staat officieel erkend en vastgelegd in het Verdrag van Constantinopel. Aanvankelijk werd voor de stad Nafplio op de Peloponnesos gekozen als hoofdstad van de nieuwe onafhankelijke staat, alhoewel ook Athene al was bevrijd. Toen de grootmachten de 17-jarige Otto – zoon van de Beierse koning Ludwig I – aanwezen als koning, vestigde hij zich dan ook meteen in Nafplio. Twee

jaar later werd echter besloten Athene tot hoofdstad uit te roepen. Deze stad met zijn roemruchte, antieke verleden sprak veel meer tot de verbeelding, met name voor de Europese grootmachten – met Duitsland voorop. Vrijwel meteen na de beslissing de hoofdstad te verplaatsen, kwam er een grootschalig stedenbouwkundig project op gang. Het antieke Athene, in de eeuwen daarvoor verworden tot een Turks uitziend dorp met niet meer dan 8000 zielen, moest worden veranderd in een Europees aandoende stad met statige gebouwen, grote pleinen en brede boulevards. Duitse stedenbouwkundigen en architecten als Leo von Klenze en

HET PLEIN |


+ Functioneert als hart van de stad waar alle rangen en standen elkaar ontmoeten + Het vele groen waarvan bewoners en toeristen volop gebruikmaken

9

– Plein ligt grotendeels verdiept waardoor betogers moeten opkijken naar het hoger gelegen parlement c.q. de macht – Plein is stedenbouwkundig geen eenheid

machthebbers dat moment ‘Plein der Paleizen’ geheten – de naam ‘Platia Syntagmatos’ of ‘Plein van de Grondwet’. Het paleis werd in 1909 door brand verwoest en uiteindelijk in 1934 – volledig gerestaureerd – in gebruik genomen als parlementsgebouw. Om die reden concentreerden de politieke activiteiten van deze stad zich nog meer op dit bijzondere plein. Zo waren het op 27 april 1941 de nazi’s die het bordes betraden om de inname van de stad te vieren. Tijdens de daaropvolgende Tweede Wereldoorlog fungeerde het prestigieuze Hotel Grande Bretagne – op een steenworp afstand aan de noordzijde van het plein – zelfs als het hoofdkwartier van de Wehrmacht.

De portier van het prestigieuze Hotel Grande Bretagne en de bedelaar, twee beelden die op Syntagma zijn vertegenwoordigd.

Dit plein is ontegenzeglijk het politieke hart van de stad. Hét podium dat door de gevestigde macht wordt gebruikt om zijn boodschap aan de man te brengen Tijdens het kolonelsregime (1967-1974) waren het Giorgos Papadopoulos en zijn vazallen die dit gebouw mobiliseerden. En bij de val van de junta kwam de nieuwe premier Konstantinos Karamanlis op 23 juli 1974 rechtstreeks vanuit Parijs hierheen om het volk toe te spreken. Vier maanden lang verbleef ook hij in het hetzelfde Grande Bretagne, en bestuurde hij van daaruit het land.

ders en allerlei stadsmeubilair. | Foto: A. Savin

Theophil von Hansen kwamen in het kielzog van koning Otto naar Athene om dat voor elkaar te krijgen. Het zijn deze Duitsers die voor een groot deel verantwoordelijk zijn voor de neoclassicistische stijl van dit plein en veel van de omliggende gebouwen. Tot in het midden van de twintigste eeuw stond het plein vol terrasstoelen, horend bij de vele cafés en patisserieën eromheen. Hier werd decennialang onder het genot van een kop koffie, een glas water en een sigaret – in vaak verhitte discussies – de politiek besproken. Het bekendste café heette in de volksmond dan ook niet voor niets ‘de Senaat van Zacharatos’.

De ME maakt zich op voor de zoveelste demonstratie. | Foto's: DHC

Gedurende al die decennia onderging het plein ettelijke veranderingen en dijde de stad eromheen uit. Van een Turks dorp met 8000 inwoners werd Athene in iets meer dan 150 jaar getransformeerd tot een metropool met meer dan 5 miljoen inwoners. Renovaties van het plein waren er veel, en ook bij de laatste opknapbeurt voorafgaand aan de Olympische Spelen van Athene in het jaar 2004 werd Syntagma ingrijpend op de schop genomen. Het resultaat is zeker een verbetering te noemen. Met name het moderne metrostation is een grote aanwinst, vooral ook vanwege de prachtige ondergrondse tentoonstellingsruimte met een perma-

nente expositie van archeologische vondsten uit de antieke oudheid. Politiek hart Het plein was in al die eeuwen het decor van vele grote, politieke gebeurtenissen, en is dat tot op heden. Vaak speelde daarbij het pompeuze gebouw aan de oostzijde de hoofdrol. Het brede, okerkleurige, drie verdiepingen tellende parlementsgebouw van Pendelisch marmer werd in 1842 in gebruik genomen als paleis voor koning Otto en zijn vrouw Amalia. In het jaar 1844 las koning Otto hier, vanaf het bordes van zijn paleis, de nieuwe grondwet voor aan het volk. Sindsdien heeft het plein – tot

Dit plein is ontegenzeglijk het politieke hart van de stad. Hét podium dat door de gevestigde macht wordt gebruikt om zijn boodschap aan de man te brengen. Het establishment zetelt en presenteert zich op Syntagma. Niet alleen op doordeweekse dagen in het parlementsgebouw, maar ook bij officiële festiviteiten als hier de tribunes staan voor de hoogwaardigheidsbekleders. Zij aanschouwen vanuit dit stuk van het plein bijvoorbeeld de militaire parade tijdens de jaarlijkse viering van Onafhankelijkheidsdag op 25 maart. Maar is het complete Syntagma eigenlijk het domein van de formele politiek, van de zittende macht? De agora van het benedenplein Syntagma is een vreemd plein. Het is door de bouw van het metrostation in feite in tweeën gedeeld, in een boven-

plein en een onderplein. Er is een groot niveauverschil, dat door de voetganger met veel traptredes wordt overbrugd. Daar beneden, op afstand van het parlement, is de politiek ook vertegenwoordigd, maar op een geheel andere wijze. Hier hebben vrijwel alle grote demonstraties en manifestaties plaats. Hier presenteert de oppositie zich. Toen op 8 december 2008 een agent de 15-jarige, ongewapende scholier Alexis Grigoropoulos in de verderop gelegen wijk Exarchia had doodgeschoten, kwam hier meteen een woedende menigte bijeen. Wekenlang was het onrustig op dit plein en maakten de ‘koukouloforoi’ (letterlijk: degenen met hoodies) de dienst uit op met name dit deel van Syntagma. Je zou kunnen zeggen dat dit deel van het plein een mooie voortzetting is van de oud-Griekse agora. Een ‘marktplaats’, een publieke ruimte waar bedrijvigheid, kiosken, winkels en cafés te vinden zijn. En tegelijkertijd een plaats voor communicatie en participatie, voor debat, voor een volksvergadering in miniatuur. Dat die participatie van het volk niet altijd gewenst is, moge duidelijk zijn. Veel demonstraties op Syntagma zijn uit de hand gelopen, geëindigd in gewelddadige rellen en arrestaties. In mei 2011 werd Syntagma bezet door de ‘Aganaktismenoi’, de Griekse variant van de Occupy-beweging. Op 30 juli 2011 kwam er een einde aan die bezetting toen de politie het plein schoonveegde. In de daaropvolgende jaren heeft de overheid haar uiterste best gedaan deze vrij directe vorm van medezeggenschap de kop in te drukken. De hoeveelheid politie op het plein nam zienderogen toe. Bij grote evenementen en op belangrijke dagen zoals 25 maart – voorheen altijd een groot volksfeest – werd Syntagma door de oproerpolitie hermetisch afgesloten. Is dat sinds de installatie van de regeringTsipras in januari 2015 veranderd? De nieuwe machthebbers lijken iets minder bang voor de stem van het volk. Vele Syriza-leden hebben zelf een verleden in de anarchistische beweging van Griekenland en lijken milder tegenover criticasters van eigen bodem. De kans dat het nieuwe Spuiplein eenzelfde politiekmaatschappelijke turbulente rol krijgt toebedeeld als Syntagma, is gering. Torentje en Binnenhof zijn te ver weg, je zou die rol eerder denken toebedelen aan het Plein. Maar als demonstrerende organisaties echt willen uitpakken en duizenden mensen op de been willen brengen, houden onze machthebbers liever afstand en sturen ze de boze burger naar het Malieveld. Op Syntagma kunnen volk, elite en macht elkaar bijna aanraken. Een echt plein dus. Frederiek Lommen Griekenland-deskundige

Plaats

10 | INTERVIEW

Elke week bespreekt Marcel Verreck heden en verleden van een bijzondere Haagse plek.

ANWB-gebouw, Wassenaarseweg File en Weer hebben een dispuut. ‘Vakantie!’, zegt File. ‘Maar niet voor ons’, zegt Weer. ‘Waarom ben jij eigenlijk belangrijker dan mij?’, wil File weten. ‘Is dat zo?’, vraagt Weer. ‘Jij zit altijd in het achtuurjournaal’, zegt File, ‘ik alleen op hoogtijdagen’. ‘Nou ja’, zegt Weer, ‘ik ben er altijd en jij niet’. ‘En jij kan mooi zijn’, zegt File, ‘ik niet’. ‘Vergis je niet’, zegt Weer, ‘er wordt meer van jou gehouden dan je denkt’. ‘Hoe bedoel je?’, zegt File. ‘Je bent een wijkplaats in deze drukke wereld’, zegt Weer filosofisch, ‘de mensen worden op werk en thuis in een sociale houdgreep genomen, dankzij jou mogen ze even op zichzelf zijn en doen wat ze willen’. File moet bijkomen van deze gedachte. ‘Denk je? Er wordt altijd op mij gescholden’. ‘Natuurlijk’, zegt Weer, ‘dat ook. Veel lui hebben haast, of kunnen niet tegen het idee dat ze dat ze de zaak even niet naar hun hand kunnen zetten’. ‘Maar dat heb jij toch ook’, zegt File, ‘hoe vaak krijg jij geen slechte recensies?’ ‘Dat hoort er blijkbaar bij’, zegt Weer, ‘maar ik ga gewoon mijn gang’. ‘Ik kan ook niets aan mezelf doen’, zegt File, ‘wat dat betreft ben ik net zo goed een natuurverschijnsel’. ‘Je bent wel bezig met een comeback’, zegt Weer, ‘het was een tijdje rustig’. ‘Jaja, de crisis’, zegt File, ‘en een asfaltkabinet, hè. Er zijn nu rijkswegen die ongeveer even breed als lang zijn’. ‘En het einde is niet in zicht’, zegt Weer, ‘binnenkort moet MiddenDelfland eraan geloven’. ‘Ja, de A13, dat gaat een stuk minder worden’, zegt File, ‘ik heb nu al weemoed’. ‘Toch ben ik wel jaloers op jou’, zegt Weer, ‘en niet alleen vanwege Heleen de Geest, wat een heerlijke stem heeft die vrouw’. ‘Dat klopt’, zegt File, ‘ik weet dat er lui zijn, die vanwege haar op mij hopen’. ‘Nou ja, wij hebben Willemijn Hoebert’. ‘…’. ‘Nee’, zegt Weer, ‘bij jou is alles duidelijk, maar bij mij gaat het alle kanten op. Ik word soms gek van die wisselende reacties’. ‘Daar ben ik dan wel weer blij om’, zegt File. ‘Waarom?’, zegt Weer. ‘Nou’, zegt File, ‘als jij gek gaat doen, dan ontsta ik’. Marcel Verreck


Christine Teunissen (29), senator:

‘Ik wil een revolutie in de Eerste Kamer’ Het gaat snel, met de politieke loopbaan van Christine Teunissen. Nog geen dertig lentes telt ze, en nu al wordt Teunissen aangesproken met senator, een aanspreekvorm die op de lachspieren werkt, bekent ze. Teunissen is raadslid in Den Haag voor de Partij voor de Dieren en deze maand beëdigd als lid van de Eerste Kamer. Een gesprek over een voorraadkast, water in de polder, en de Haagse markt.

D

Door Marc Konijn

‘Als ik naar mijn oma ga in de Schilderswijk, dan word ik verdrietig van al dat beton en steen’

aar stond ze dan, tussen de klassieke tweezitbankjes van de Eerste Kamer. In een fraaie donker blauwe jurk, haar opgestoken, de rechterhand plechtig omhoog. “Dat verklaar en beloof ik”, klonk het krachtig. Met deze woorden nam het leven van Christine Teunissen een nieuwe wending, alweer. Anderhalf jaar geleden nog maar werd ze gemeenteraadslid in Den Haag. Nu trad ze toe tot de Eerste Kamer, op de leeftijd van 29 jaar. Zelf blijft Teunissen er kalmpjes onder. “Het was een bijzondere dag”. In het gezelschap van senatoren is de jonge Teunissen een opvallende verschijning. De gemiddelde leeftijd in de Eerste Kamer schommelt rond de 58 jaar. Dankzij de jeugd van de Haagse zakt dat naar 56, had ze voor de grap uitgerekend. Maar de zelfbewuste Teunissen laat zich er geenszins door afschrikken. “Ik wil een revolutie in de Eerste Kamer”, klinkt het strijdbaar. “De agenda is vol, maar er wordt nooit gedebatteerd over de echte problemen in de wereld: de crises in het klimaat, in de natuur en in de voedselverdeling. De Partij voor de Dieren kijkt wél naar het belang van de aarde. Juist dat wil ik nou wel eens bespreekbaar maken”. De Eerste Kamer is bij uitstek de plek waar juist deze grote thema’s aangeroerd moeten worden, vindt Teunissen. “Het is een prachtig instituut, dat van oudsher los staat van de waan van de dag en waar dus gereflecteerd kan worden. Die rol spreekt me zeer aan. Ik ken de omgeving, heb er al een jaartje rondgelopen als beleidsmedewerker voor mijn partij, voel me er op mijn

gemak. De meeste mensen ken ik, de sfeer is er gemoedelijk; dat komt omdat de meeste senatoren een baan hebben en het leuk vinden om elkaar weer te zien aan het Binnenhof”. In dat jaar heeft Teunissen haar ogen goed de kost gegeven. Opnieuw valt de term ‘revolutie’. Want er kan nog wel wat verbeteren aan de wijze waarop de Eerste Kamer functioneert. “De inhoudelijke toetsing van wetsvoorstellen móet terug. Van de duizend wetten die door de Senaat gaan, wordt maar een handvol aangepast of afgewezen. Bijna alles passeert de senaat

‒ heeft haar liefde voor de natuur aangewakkerd, maar ook het bewustzijn dat de mens kwetsbaar is. “Ik weet nog dat het water aan de Stompwijkseweg soms heel hoog kwam te staan. Dat was spannend, als jong meisje, want je wist niet wat er ging gebeuren. Mijn vader werd verplicht de wal te verhogen bij ons huis aan het water. Dan weet je dat het ernst is. Dat heeft me toen al zeer bewust gemaakt van de veranderingen in het klimaat”. Het bevreemdt Teunissen dat Nederland op dit punt geen voortrek-

‘Er moet ook een einde komen aan de politieke matchfixing’ ongeschonden. Dat kan niet goed zijn. Er moet ook een einde komen aan de politieke matchfixing, aan het bekokstoven van meerderheden in de Tweede Kamer voordat het politieke debat in de Eerste Kamer is gestart. Dat debat over de studiefinanciering was beschamend. Het was één groot toneelstuk. Dat is schadelijk voor de geloofwaardigheid van de Eerste Kamer”. Spannend De wortels van de jonge senator liggen onmiskenbaar in het Haagse. Haar ouders en grootouders komen uit de stad. Maar vlak voordat Christine geboren werd, verhuisde het gezin in wording naar een ruime woning op het platteland, in Stompwijk. Het leven in de polder – altijd buiten spelen, de vele fietstochten door het veenweidegebied

ker is. “In onze politiek gaat het eigenlijk maar om één ding: de economische groei. Hoe staat ons land ervoor over vier jaar? Maar dat is niet de juiste vraag. De grootste crises spelen zich af op een heel ander niveau. In Bangladesh zijn al zes miljoen mensen op de vlucht geslagen voor het water. Wij leven hier voor een groot deel op land onder zeeniveau. Als er één land is waar het besef van kwetsbaarheid groot is, dan Nederland wel, zou je zeggen. Maar er is nauwelijks aandacht voor de gevolgen van klimaatverandering. Er gebeurt vrijwel niets. Nederland onderschat het probleem”. Stompwijk kan beschouwd worden als de vruchtbare aarde waar de latere keuze voor de Partij voor de Dieren uit is ontsproten. “Op de basisschool zaten veel kinderen uit boerengezinnen. Ik

INTERVIEW |


11

| Foto: Piet Gispen

weet nog dat ik nieuwsgierig werd naar het fenomeen scharrelei. Een jaar of elf moet ik geweest zijn. Ik mocht langs bij de kippenboer, en het moment dat ik de stal binnenliep, duizenden kippen zag rondlopen, dicht op elkaar, met afgeknipte snavel, dat zal ik nooit meer vergeten. Toen wist ik meteen: ik zal nooit meer een scharrelei eten”. Enkele jaren later verdween ook het vlees van het menu. Teunissen: “In die tijd kwamen alleen de grote bedrijven in aanmerking voor de landbouwsubsidies. Veel kleine boeren gingen over de kop, en dat waren vaak juist de mensen die zeer betrokken waren bij het welzijn van hun dieren. Op de grote boerderijen ging het er anders aan toe. Daar was alles op productie gericht. Een kalf wordt een dag na de geboorte weggehaald bij de moeder, koeien worden volgespoten met antibiotica, de productie wordt zo opgevoerd dat koeien veel eerder dood gaan. De manier waarop die bedrijven met dieren omgingen, dat was de mijne niet”. Bewust De zelfbewuste, kritische geest is niet komen aanwaaien. Haar vader was journalist bij Hervormd Nederland, haar moeder de spil in het huishouden. Aan tafel was altijd veel discussie over de toestand in de wereld, vertelt Teunissen. “We zijn bewust opgevoed. De grote thema’s lieten we niet liggen. Het kwam erop neer dat de mens beter moest zorgen voor de wereld, voor zijn omgeving, en dus ook voor de dieren.

Ook uit eigen belang. Dan kwam het voorbeeld van de voorraadkast weer; als je daar teveel uithaalt, dan raakt hij leeg, en krijg je honger. De boodschap was: precies op die behoedzame manier moet je omgaan met de aarde”. De familie Teunissen kwam nog vaak in Den Haag. De grote stad werd bekend terrein voor Teunissen, met name de Schilderswijk: “Mijn grootouders hebben er hun hele leven gewoond, eerst in een piepklein huisje aan de Hoefkade, later in een grotere woning in een zijstraat van de Vaillantlaan. Mijn oma woont daar nog steeds, 95 jaar oud. Als kind gingen we altijd naar de speeltuin op het Oranjeplein. Dat was een hele grote, met leuke toestellen. Ik vond het geweldig om daar te komen”. Oma Teunissen nam haar kleinkinderen steevast mee naar de Haagse markt, een dagelijks uitstapje dat ze tot voor kort nog maakte, zestig jaar lang. “Ik groeide op in een klein dorp waar weinig gebeurde, dus ik keek er mijn ogen uit. Die drukte, al die kramen met al die spullen die je daar kon kopen. Al die mensen ook uit al die verschillende landen, dat waren we natuurlijk niet gewend. Ik vond dat allemaal reuze interessant. Maar wat natuurlijk ook meehielp: oma kocht altijd wel wat lekkers voor ons”. Slavernij De opgroeiende Teunissen koos ervoor geschiedenis te gaan studeren aan de Universiteit van Leiden. Haar interesse lag dicht tegen het heden aan. Zij deed

onderzoek naar de erfenis van de slavernij in Suriname, en studeerde af op de rol van de missionarissen in Ghana. “Ik vond het interessant hoe sociale bewegingen ontstonden. Zo kwam ik ook uit bij de Partij voor de Dieren. Dat was nieuw. Ik wilde weten hoe dat zat, met die partij. Ik dacht eerst: het is een partij die alleen voor dieren opkomt. Maar ik kwam er geleidelijk achter dat er een veel breder verhaal achter zat. Dat het een partij is die niet wil dat het gedrag van de mens ten koste mag gaan van natuur, milieu, dieren. Ik kwam erachter dat het een partij is die opkomt voor de aarde”. Het onderzoek naar de manier waarop de media over de Partij voor de Dieren schreef, werd de springplank voor haar politieke carrière. Teunissen raakte enthousiast, werd aangenomen als persvoorlichter van de Tweede

duinen te liggen en landgoederen te hebben. Als ik naar mijn oma ga in de Schilderswijk, dan word ik verdrietig van al dat beton en steen. In het Zeeheldenkwartier, Moerwijk, Laak en Transvaal is het al net zo erg gesteld. Juist hier moet extra groen komen, want dat draagt aan zoveel bij, zoals een betere luchtkwaliteit, de opvang van regenwater, leefbaarheid in de wijk”. Dierenasiels Het steekt Teunissen dat Den Haag miljoenen uittrekt voor een impuls van de winkelstraten, terwijl dierenasiels vrijwel niets krijgen. Dat op het stationsplein een groot kantoorgebouw moet komen, omdat de gemeente daar 19 miljoen euro aan kan verdienen. “Je ziet gewoon dat het geld leidend is, dat het gebouw er móet komen. Wij stellen

‘Toen wist ik meteen: ik zal nooit meer een scharrelei eten’ Kamerfractie, en anderhalf jaar geleden gekozen tot fractievoorzitter in de Haagse gemeenteraad. Een rol waarbij ze zich niet hoeft te vervelen, want het stadsbestuur maakt er een potje van, vindt Teunissen. “Den Haag profileert zich voortdurend als groene stad. Maar dat is niet aan het college te danken. We hebben het geluk aan de

hele andere vragen en kijken naar de lange termijn: is dat gebouw wel in het belang van de stad? Kunnen we het ons wel veroorloven om zoveel geld in de economie te pompen, als de leefbaarheid en luchtkwaliteit in de stad zo slecht is? Het antwoord is: Nee, dat kunnen we niet”. De Partij voor de Dieren heeft nog een

lange weg te gaan, weet ook Teunissen. Het ‘foute’ rendementsdenken zit diepgeworteld. “Vanuit mijn werkkamer op het stadhuis zie ik iedere dag massa’s mensen met volle tassen uit de Primark stappen. Die mensen zijn blij, want ze hebben T-shirt’s gekocht voor 2,50 euro per stuk. Dat is natuurlijk mooi, en ik gun het ook iedereen. Maar de Primark haalt zijn textiel uit Bangladesh, India, landen waar op een hele goedkope manier wordt geproduceerd. De arbeidsomstandigheden zijn er belabberd. Alleen daarom ligt het zo goedkoop in deze winkel. Onze welvaart gaat ten koste van de ander. Tja. Iedereen weet dat eigenlijk ook wel. En toch blijft de gemeente Den Haag zeggen trots te zijn om een Primark in de binnenstad te hebben. Daar heb ik dan wel wat moeite mee”. Teunissen blijft er opvallend ontspannen onder. Ze blijft het bestuur bestoken met ideeën. Het kan allemaal wel wat grootser, er moet anders geïnvesteerd. Waarom niet braakliggende grond standaard inzaaien met bloemen? Hoe krijgen we het voor elkaar om dat enorme oppervlak aan grintdaken in de stad te vergroenen? En die ondergrondse afvalcontainers, kan dat nou echt niet voor gescheiden afval? De agenda raakt steeds voller, nu ook de Eerste Kamer erbij is gekomen. “Ik zie het niet als een baan van 9 tot 5, maar als een manier van leven. Het voelt niet als werk, het is vooral leuk om te doen. Gelukkig maar, want anders zou ik al na een paar jaar opgebrand zijn”.

12 | OPINIE


Modderpoel Malieveld Door Egbert Schuttert

Op zaterdag 27 juni was het weer Veteranendag. De stad werd overspoeld door veteranen. Met in hun kielzog een grote schare familie, vrienden en belangstellenden. Een dag met parades en defilé, en zelfs de koning geeft acte de présence. Een jonge traditie die perfect past in de Residentie. De stad in feeststemming. Een groot deel van het ontspannen en informatieve gebeuren vindt plaats op het Malieveld. Elke keer als daar al die tenten en opstallen zijn opgebouwd, is het Malieveld een soort stad geworden. Ik weet niet of u er wel eens bent wezen kijken. Die kans is groot, er komen bijna 100.000 mensen. Ik zelf ga vaak op één van de dagen erna kijken. Als alles weer wordt afgebroken. Gelukkig was het dit jaar droog. Vaak heeft het op de dagen ervoor of erna geregend. Het leger heeft dan de laarzen aangetrokken en speciale rupsvoertuigen zorgen in de modder voor de afvoer van de materialen. Een mooi schouwspel, het Malieveld krijgt het aanzien van een modderpoel. Gelukkig eist het contract dat het veld daarna wordt geëgaliseerd en opnieuw met gras wordt ingezaaid. Want het Malieveld is toch vooral een mooie, historisch groene ruimte. Maar het nieuwe gras steekt nog maar net de kop boven het maaiveld uit – het was net bekomen van de Pasar Malam (Tong Tong Fair) – of het volgende evenement wordt alweer aangekondigd. Nee, als ik grasspriet was, dan stond het Malieveld helemaal onder aan de lijst van plekken waar ik zou willen groeien. Zo gaat het groene Malieveld na elk evenement een stukje achteruit; er wordt gepoetst, hersteld, gezaaid, maar er is geen beginnen aan. De inrichting en de evenementen heeft de stad ook niet zelf in de hand. Het is rijksgrond. Het is mogelijk dat daar op den duur verandering in komt. Het rijk moet bezittingen afstaan. Als het Malieveld in Haagse handen komt, kunnen we zelf bepalen wat er kan, wat er mag, hoe het eruit moet zien. Ooit werd hier het Maliespel gespeeld. Maar het Malieveld is nu, als er geen evenement is, tamelijk onherbergzaam en onbruikbaar. Natuurlijk moet het een open ruimte blijven. Er

Maliespel. | Stichting NGA

zijn twee mogelijkheden. Als we al die grote evenementen blijven toestaan en willen faciliteren, dan moet het Malieveld worden verhard. In een of andere vorm. Dat klinkt vreemd maar het is wel de consequentie. Veel en grote evenementen, dat gaat niet op gras. Zie het Museumplein in Amsterdam. Met verharding wordt het Malieveld een soort Rode Plein (Moskou) met een carré van bomen rondom, misschien wel even groot als het Plein van de Hemelse Vrede (Peking). Dan wordt het Malieveld het grootste plein van Nederland. Elk evenement is er welkom, hoe meer, hoe liever.

De tweede optie past beter in de groene traditie. Het gaat uit van de gedachte dat elke vierkante meter groen, ook gras, belangrijk is voor de stad. Dan mag er nog van alles op het Malieveld, maar kleinschalig, we kijken wat de plek aankan. Alle grootschalige evenementen en onderdelen gaan naar het stadion, een groot parkeerterrein of een andere grote, open ruimte. Het Malieveld wordt opnieuw ingericht en ingezaaid en wordt beheerd als een perfect Engels grasveld. Er kan worden gesport, gespeeld, gepicknickt. Al die duizenden ambtenaren en expats die op loopafstand werken,

Bouwplannen voor het havengebied. | Illustratie: ASR Vastgoed Ontwikkeling

uw mening

Nachtmerrie voor autobezitters Vorige week stond op pagina 3 van deze krant een verhaal over walhalla voor de fietsers, waaraan zo hard gewerkt wordt in Den Haag. Maar u verzuimt te noemen, dat deze ontwikkeling een nachtmerrie aan het worden is voor de in de stad wonende autobezitters, die vaak vijf, zes keer voor het stoplicht in hun straat staan. Bij mij is dat de Frederikstraat/ Javastraat, met het bovendien ‘royale’ doorlaatsysteem van wel twee – als je geluk hebt drie – auto’s! Winkels verliezen hierdoor hun klandizie en verdwijnen, voor ons is het een dagelijkse ergernis, wij zijn een verkeersader vanuit Mauritskade en Denneweg. Nogmaals, het is een ramp voor de restaurants en winkels. De Javastraat is op weg een regelrechte luchtvervuilende straat te worden (is het al). Van deze belangrijke door-

stroomstraat is vanuit de Laan van Meerdervoort één baan gemaakt tot vlak voor het einde (Bankastraat). De verwarring ten top, de fietsers kunnen een klein stukje worden omgeleid naar de Laan Copes van Cattenburch, waar reeds fietsfaciliteit aanwezig is. U merkt, ik ben erg boos over de kortzichtigheid van de gemeente. Joke Visser, Den Haag

Den Haag Centraal verwelkomt ingezonden brieven van maximaal 200 woorden. De redactie behoudt zich het recht voor deze te redigeren. Vermeld altijd uw adres (en liefst ook uw telefoonnummer), ook wanneer u e-mailt.

kunnen er in de middagpauze even de benen losgooien of een rondje joggen; de bewoners van de binnenstad krijgen een openbaar sportveld, zonder hekken. Misschien kunnen we er het oude Maliespel herintroduceren. Al is het ontstaan van het Malieveld geheel anders, het heeft beslist het aanzien van een Engelse ‘green’. Daarom zou het mooi zijn als er af en toe zou worden gecricket. Een mooie reclame voor het internationale karakter van de stad. Egbert Schuttert is landschapsarchitect

Woningen bij de haven Woningen in het gebied van het verversingskanaal (‘Havengebied Scheveningen wacht metamorfose’, DHC 12 juni) zijn tegen de wens van de oorspronkelijke eigenaren, neem ik aan. Deze eigenaren waren prinses Sophie, dochter van koning Willem II, en Karel groothertog van Saksen-Weimar-Eisenach. Zij hebben de grond geschonken voor de aanleg van het verversingskanaal. Een clausule bepaalde dat de grond alleen voor waterwerken

mocht worden gebruikt. Wel is er met toestemming van de familie een parkeerterrein gekomen. Dit parkeerterrein is op 7 april 2005 door Michel van Saksen-Weimar-Eisenach in gebruik gesteld. Het verhaal gaat dat de familie heeft gevraagd om het monument nabij de Amerikaanse ambassade op te knappen (dit is gebeurd). S. van der Veen, lid van ’t Gilde Den Haag (wandelingen)

‘Rijrichting handhaven’ Met verbazing hebben wij het artikel van vrijdag 19 juni over de eventuele verandering van de rijrichting van de Bilderdijkstraat gelezen. Blijkbaar wordt een goed journalistiek principe van hoor en wederhoor niet meer toegepast bij het plaatsen van een artikel. Een ongefundeerd artikel dat blijkbaar mede als doel heeft De Groene Eland in een kwaad daglicht te stellen, is een serieuze krant onwaardig. Ten eerste wil De Groene Eland de rijrichting niet veranderen maar hebben wij de gemeente verzocht om te onderzoeken of het verstandig is of de rijrichting aangepast wordt vanwege het feit dat er bij De Groene Eland veel signalen zijn binnengekomen dat de huidige situatie zeer verkeersonveilig zou zijn. Ten tweede was de bewuste bijeenkomst

niet een bijeenkomst bij De Groene Eland maar een bijeenkomst van de gemeente. Ten derde heeft de voorzitter alleen gezegd dat omdraaiing van de rijrichting in de Bilderdijkstraat het Verkeerscirculatieplan niet wezenlijk zou aantasten, iets wat uit de zaal werd gesuggereerd. Ten vierde hebben wij nooit gezegd dat de verkeersveiligheid van auto’s belangrijker is dan die van kinderen, dat is echt aperte onzin. Ten vijfde, als iets niet op de website staat, wil dit nog niet zeggen dat informatie geheim is, gewoon contact opnemen zou misschien helpen. Als laatste willen wij nog graag reageren op de suggestie dat wij een dubbele agenda zouden hebben en een verkapte winkeliersorganisatie zouden zijn. Wij zijn juist heel open over wat wij doen

en willen graag een zo breed mogelijk draagvlak vanuit onze bewoners hebben. De Groene Eland is van mening dat een goed ondernemersklimaat in de wijk ook goed is voor de bewoners, waarbij het belang van de bewoners altijd vooropstaat. De Groene Eland heeft geen enkel belang bij de rijrichting van de Bilderdijkstraat, behalve de algemene verkeersveiligheid van de wijk. Overigens is De Groene Eland er na de bijeenkomst van overtuigd geraakt dat omdraaiing van de rijrichting niet tot verbetering van de verkeersveiligheid leidt en dat derhalve de huidige rijrichting gehandhaafd dient te blijven. Bestuur Stichting Bewonersorganisatie Zeeheldenkwartier De Groene Eland

Citylight | Vrijdag 3 juli 2015 | Den Haag Centraal

13

HET ANDERE NIEUWS OVER DE STAD

WELLNESS | ETEN | WINKELEN | EN MEER....

Kapper-plus Fred Nieuwenhuijzen (zwart met witte stippen) in het state-of-the-art interieur van Aveda op de Denneweg. | Foto: Mylène Siegers

HAAGS OBJECT | De Haagse

ontwerpster Christie van der Haak is net terug van de designbeurs Art Basel, waar ze dit wandtapijt toonde. Het enorme wollen kleed (3 bij 2,1 meter) met maar liefst twaalf kleuren trok er de aandacht van internationale musea. Van der Haak weefde het tapijt middels een complexe, gobelinachtige techniek bij de gerenommeerde weverij Flanders Tapestries. Een zeldzaam object, want er zijn slechts vier exemplaren. Prijs: € 20.000,00 Voor meer informatie: www.christievanderhaak.nl en www.galerievivid.com

Grootse Spa op de Denneweg Door Vera de Jonckheere

P

robeer even het wereldnieuws in de headlines weg te denken …. Dan kent onze in vele opzichten gezegende westerse samenleving eigenlijk maar één zorg. Hoe komt de hectische mens stralend en energiek zijn goedgevulde dagen door? Den Haag biedt sinds enkele weken een oplossing in de nieuwe, 700 vierkante meter tellende Aveda-salon van kapper-plus Fred Nieuwenhuijzen aan de Denneweg 56. The Hague Lifestyle Experience Salon, zoals multinational Aveda het nieuwe walhalla noemt. De associatie die opkomt, is terecht: het concept is gebaseerd op de ayurvedische gezondheidsleer uit India: kennis van het leven in lichaam en geest. Letterlijk AAA: aroma, ademhaling en aanraking staan centraal. Art nouveau We keken onze ogen uit op het met licht overgoten state-of-the-art interieur in het art nouveau monument uit 1898. Ooit smeedde hofleverancier smederij Beekman hier duizenden kilo’s ijzer. Van 1981 tot 1991 voorzag het Filmhuis de bezoeker van oogstrelende taferelen en de laatste twintig jaar deed een interieurwinkel er zijn best. Nu is het 45 hoofden tellende team schoonheidsexperts op velerlei terrein hier alle dagen van de week in de weer om de internationale gasten fraai gekapt, gemani-en-pedicuurd en ook verder tot in de puntjes gerevitaliseerd weer aan het straatbeeld toe te vertrouwen. Milieu Nieuwenhuijzen repte van 500 klanten per week van wie zo’n 80 procent ex-pat is. De Aveda gastvrouw voegde er de wens aan toe dat dit cijfer nog zal stijgen: de ruimte is er. Met ingehouden Haagse trots vervolgde Nieuwenhuijzen: “We groeiden in onze salon aan de Haagsche Bluf uit ons jasje. In goede samenwerking met eigenaar Rob Brinkel is dit unieke pand omgetoverd tot een milieu-verantwoord

hoogstandje met LED-verlichting, dubbelglas, zonnecollectoren op het dak en boilers op zonnecellen”. Schoonheid, milieu en welzijn vormen de pijlers van de samenwerking. De Aveda-garantie dat de artikelen uit hun brede schoonheidslijn op louter windenergie geproduceerd zijn, versterkte het weldadig gevoel van op maatschappelijk verantwoorde wijze verkregen kleur en fleur waarmee wij twee uur later het pand zouden verlaten. Matje Na rug- en handmassage mochten wij ons nog onderwerpen aan het kunstig gekwast van make-up artiest Roberto Dresia, die in één oogopslag de juiste kleuren wist aan te brengen op vanzelfsprekend de beste plaatsen. Het leven verkreeg nieuwe glans, mede dankzij zijn geanimeerde conversatie waarin geen stilte te bespeuren viel. Veel innerlijke stilte vonden wij daarna op de derde verdieping tijdens een korte Yin Yoga sessie. Yin ‒ als tegenhanger voor Yang ‒ , ofwel power-Yoga. Extra inspiratie ging uit van de wetenschap dat de legendarische broedplaats voor talent, Theater Pepijn, zich onder ons matje bevond. De ongebruikelijke bochten waarin wij ons iedere keer gedurende vijf tamelijk lang durende minuten dienden te wringen, kregen er iets van podiumglans door. Terwijl yogadocent Suichies op zachte toon aanspoorde de lichaamsgrenzen te verkennen en iedere ademtocht te volgen – want je moet er gewoon bij blijven ademen – raakten dieperliggende spieren gerekt. Iedereen keek intussen vanaf het matje reikhalzend uit naar het in het verschiet liggende versoepelende effect op bindweefsel en gewrichten. Ook voor onverhoopt optredende ongemakken als spierpijn of energiestroomverstoring heeft de Spa een remedie voorhanden. Met het op een grote iPhone gelijkende miHealth attribuut kunnen ‘trigger points’ gestimuleerd worden. Op weg naar een zorgeloze toekomst. Voor meer informatie: www.avedathehague.nl

14


Column: medisch

Zorgverzekeraars

Mag ik het deze week met u weer een keer hebben over de zorgverzekeraar? Ik word er soms knotsknettergek van. De afgelopen weken is een groep fanatieke, actieve huisartsen bezig om veranderingen aan te brengen in de zorg. Zij opereren onder de actienaam ‘Het Roer Moet Om’. Tot nu toe lijkt het zijn vruchten af te werpen. In de Rode Hoed in Amsterdam is een discussieavond geweest met alle betrokken partijen. Er is afgesproken om de komende tijd meer zaken te doen en met een voorstel te komen vóór 1 oktober. Zo bezocht minister Schippers afgelopen week ook de ledenvergadering van de LHV (Landelijke Huisartsen Vereniging) om in discussie te gaan met huisartsen uit het hele land. Een van de grootste problemen is dat de zorgverzekeraars te veel macht hebben en daardoor allerlei regels kunnen maken die frustrerend zijn voor de individuele huisarts. In een artikel van een van de grotere dagbladen van Nederland maakt een huisarts zich boos om het feit dat hij iedere jaar opnieuw moet opschrijven ‘dat een mongool een mongool is’. Zelf had ik de afgelopen maanden dit gevoel ook een paar keer. Onder andere voor een jongen van 15, die zijn leven lang al verstandelijk en lichamelijk beperkt is en daardoor incontinent, schreef ik opnieuw een machtiging voor incontinentiemateriaal. En volgend jaar komt zijn moeder hiervoor weer met hem op mijn spreekuur. Zinloos en zonde van ieders energie en papier, en ook weer extra kosten voor de gezondheidszorg, want ik kan een consult declareren. Dit kost niet veel, namelijk 9 euro., maar reken maar uit: 100.000 keer 9 is bijna een miljoen. Makkelijk bespaard toch? De afgelopen weken heb ik mij ook enorm geërgerd aan het wel of niet vergoeden van medicatie. Sterker nog , ik had hierover bijna ruzie met een patiënt. Voor een luchtweginfectie schrijf ik hem antibiotica voor. Ik schrijf alleen de naam van het medicijn op. De apotheek krijgt het recept. Deze mag afhankelijk van de zorgverzekeraar alleen merk A of merk B voorschrijven. Patiënt boos als hij merk B krijgt en eigenlijk merk A wil. Deze patiënt belt naar de zorgverzekeraar. En nu komt het: ‘Mijnheer, uw huisarts bepaalt wat u krijgt’. Patiënt boos bij mij dat ik hem het andere merk niet wil geven. Ik boos dat de zorgverzekeraar dit zegt. Er is namelijk maar één reden dat de huisarts bepaalt welk medicament gegeven moet worden en dat is als er een aantoonbare (en dat is niet makkelijk) allergie bestaat voor een bepaald bestanddeel. Dus wat misselijk erop worden of minder goed helpen, is geen argument. Wil ik echt allergie kunnen aantonen, dan moet ik een patiënt naar Leiden verwijzen voor geneesmiddelenonderzoek. In uitzonderlijke gevallen wordt dan een allergie aangetoond. Dit soort verspilde energie komt de kwaliteit van de gezondheidszorg niet ten goede. Dat waar ik mij mee bezig wil houden en waar ik energie in wil stoppen, is het begeleiden en behandelen van mijn patiënten. Dat is wat ik wil doen en dat is waarom ik ‘huisarts zijn’ na ruim 25 jaar nog steeds een prachtig vak vind. Emilie Bolsius Huisarts

Maximo opent eind juli haar deuren en is dan zeven dagen per week geopend voor lunch en diner. | Foto: De Horeca Fabriek

Eten. Trattoria Maximo

‘Een frisse wind d Rijswijkse horec Door Daphne Browne

Als de verbouwing meezit, opent eind juli restaurant Maximo, een nieuwe, toegankelijke trattoria aan de Tollensstraat in Rijswijk. In het voormalige pand waar voorheen het sterrenrestaurant van chef Paul van Waarden gevestigd was kunnen gasten dan genieten van rustieke steenovenpizza’s, de beste verse pasta’s en salades in een moderne ‘New York style’.

O

ndernemerskoppel Safiyeh en Massimo openden acht jaar geleden hun eerste restaurant, Il Senso, in het centrum van Den Haag. Il Senso blinkt uit in kwaliteit, het moderne interieur, bijzondere

écht Italiaanse gerechten, een uitgebreide wijnkaart en een zorgvuldige en professionele vorm van gastvrijheid. De Italiaanse chef uit Lecce bereidt bijzondere Italiaanse gerechten met een twist die verder gaan dan pasta Bolognese en meloen met ham, een restaurant voor een goede avond uit, ‘wining & dining’ of een speciaal zakendiner. Het enthousiaste duo was al enige tijd op zoek naar een locatie om een laagdrempeliger concept neer te zetten waarbij zij wel dezelfde kwaliteit als bij Il Senso kunnen bieden. Een plek voor iedereen, voor ouders met jonge kinderen, zzp’ers met een laptop of een groots familiediner aan lange tafels. Het leegstaande pand aan de Tollensstraat in Rijswijk bleek hiervoor dé perfecte locatie maar een flinke investering was wel nodig om het pand volledig te verbouwen en op te knappen. Hun businesplan werd door een crowdfunding-initiator omarmd en

binnen vier weken was er voldoende geld bijeen zodat ze van start konden met hun ‘Maximo’. De verbouwing is momenteel in volle gang. Zodra de deuren eind juli openen is Rijswijk een bijzondere eetgelegenheid rijker. “Het pand heeft ruim twee jaar leeggestaan en daarvoor zat er een minder toegankelijk concept in, eten in een sterrenrestaurant is niet voor iedereen weggelegd. Het gebouw is zo mooi, zo klassiek, wij vinden dat iedereen hier moet kunnen komen. Met Maximo geven we het pand terug aan de bewoners van Rijswijk want ‘every neighbourhood deserves a great trattoria’”, aldus Safiyeh. “Straks kan iedereen hier binnenkomen voor een pizza uit de uit Italië geïmporteerde houtoven, een lekkere pasta of lunchen met huisgemaakte foccacia’s of een salade in een moderne ‘New York style’ ”. Die New York Style komt van niemand

15


Winkelen.

Stadsgroen.

Virtueel makeuppen in winkel van de toekomst Door Saskia Herberghs

Z

k

door ca’ minder dan Rein Rambaldo van de horecafabriek, dezelfde ontwerper van het nu al populaire Mamma Kelly op de Binckhorst. Dat belooft wat. Maximo beschikt straks over een restaurant dat plaats biedt aan zo’n 70 gasten en in de binnentuin kunnen ook nog eens 60 personen genieten van Italiaanse lekkernijen. “We gaan ervoor zorgen dat de mooie binnentuin het hele jaar door beschikbaar is. Ook in het najaar kunnen onze gasten lekker buiten zitten, is het te koud, dan zetten we gewoon een terrasverwarmer aan”. Het duo heeft grootse plannen met Maximo. Zo willen ze een terras op het plein voor de zaak gaan realiseren waardoor het plein een stuk levendiger zal gaan worden. Maar dit zijn nog toekomstplannen. “We gaan eerst zorgen dat er weer een frisse wind door de Rijswijkse horeca gaat waaien”. Maximo, Tollensstraat 10, Rijswijk

elf mag Evelijn Vissers graag de binnenstad afstruinen, maar dat steeds meer mensen met een muisklik aankopen doen, staat vast. Elektronica, kleding en zelfs schoenen worden steeds vaker via het wereldwijde web in huis gehaald. Toch is de consultant en trainer retail ervan overtuigd dat winkels blijven bestaan. “De rol verandert wel”. Hoe, dat moet duidelijk worden in Store of the Future, een winkel die vorige week dinsdag in Babylon is geopend door Q & A Research & Consultancy. Dit is een innovatielab, zegt Vissers, die in een witte laboratoriumjas gestoken klanten ontvangt en op weg helpt in de toekomstwinkel waar onlineverkoop en offlineverkoop worden gecombineerd. Een vrij lege winkel overigens, want het Arnhemse modelabel Eks’kwizit, dat Tshirts verkoopt met afbeeldingen van kunstwerken, hoeft geen stapels voorbeelden neer te leggen. Dat produceert pas een T-shirt nadat de klant maat, vorm en afbeelding zelf bij elkaar heeft gefixt op een beeldscherm. De meest uitgebreide uitstalling is die met make-up van HEMA. Hier hoeft een nieuwe lipstick niet op de lippen getest te worden, maar toont een in Londen ontwikkeld programma de nieuwe kleur op het filmbeeld van de klant. Vissers: “Testproducten in de winkel zijn vaak vies en dat geeft een rommelige indruk. Hier kun je virtueel make-up passen”. Wie daarna ook nog tennisschoenen nodig heeft, kan bij Perry Sport met behulp van op de grond geprojecteerde, verspringende lichtbeelden testen of deze bij de specifieke bewegingen op de baan lekker zitten. Vissers: “Dan kom je er niet te laat achter dat ze niet voldoen”. Of in de toekomst mensen gaan staan springen in winkels valt te bezien. Ook het virtueel boodschappen doen, met een 3D-bril op je hoofd, is mogelijk een brug te ver. Vissers: “We testen of mensen dat leuk vinden. Maar niet iedereen vindt het prettig, blijkt al”. En, zo geeft Vissers ruimhartig toe: winkelen of boodschappen doen kan óók leuk zijn omdat je anderen tegenkomt. “Personeel blijft belangrijk. Dat kan het verschil maken”. Dat is wellicht de reden dat webwarenhuis fonQ.nl ook hier aanwezig is. “Voor het eerst live in plaats van alleen maar virtueel”. Scholieren Dat winkels uit het straatbeeld verdwijnen, is dan ook niet het uitgangspunt van Q & A Research & Consultancy, dat voorafgaand aan de proef scholieren om opstellen heeft gevraagd over winkelen in de toekomst. “Leerlingen uit zowel het basisonderwijs als het voortgezet onderwijs beschreven dat stenen winkels belangrijk blijven. Ook wij geloven dat. Ons onderzoek richt zich erop hoe technologie winkelen leuker en gemakkelijker kan maken en hoe die winkels er in de toekomst moeten uitzien”. Dat ook anderen nieuwsgierig zijn naar de uitkomst, blijkt uit het aantal partners. Bij aanvang van de proef zijn vijftien winkelketens en zestig innovatieve bedrijven betrokken. In de periode tot sluiting, in principe in augustus 2016, kunnen retailers en technologieën wisselen. “Wij gaan de kennis die we hier opdoen met elkaar delen en winkelketens adviseren”. In elk geval denkt Vissers dat winkels vaker horeca en non-food gaan combineren, zoals nu bijvoorbeeld al veelvuldig in boekwinkels het geval is. Zo ook in de Store of the Future, waarin behalve de verkoop van producten ook een koffiebar is en een apparaat van Marcey’s staat waar na inworp van kleingeld maar dus zonder tussenkomst van een mens een milkshake naar keuze kan worden verkregen. “Hele lekkere milkshake”, verzekert Vissers.

| Foto: PR

Bereklauw

Al vanaf de maand mei doet de reuzenbereklauw pogingen om zich langzaam een weg uit de grond naar boven te werken. Zo komt het dat deze (ogenschijnlijk) grote vriendelijke reus met zijn grote behaarde bladeren zo tegen het einde van juni wel drie tot vier meter hoog kan zijn. De plant, die familie is van de schermbloemigen, waar ook veel eetbare en medicinale planten als peterselie, selderij, anijs, dille, peen, pastinaak en lavas onder vallen, komt oorspronkelijk uit de Kaukasus en is ooit ingevoerd omdat veel mensen hem prachtig vonden. Doordat de bereklauw zich heel gemakkelijk uitzaait, zijn er in Nederland tegenwoordig overal, ook in de stad, plekken te vinden waar hij volop groeit en bloeit. Misschien heeft u er ook al een paar gezien, in uw tuin, in het park vlakbij, of langs de gracht of sloot bij u in de buurt, maar dat is eigenlijk niet de bedoeling. De plant wordt namelijk steeds vaker met man en macht geweerd. Want hoe beeldschoon het silhouet van deze gigant ook is; hij is levensgevaarlijk. Voor de duidelijkheid: levensgevaarlijk voor mensen en bijvoorbeeld ook voor honden, want schapen zijn dol op de bereklauw en kauwen maar al te graag op

de stengels. Voor mensen is het oppassen geblazen. De brandhaartjes op de bladeren en de stengel zorgen voor brandwonden, soms wel in een derde graads vorm. In minder ernstige gevallen ontstaat er een blaar, die overgaat in een soort zwerende wond, waarvan genezing een langdurige kwestie kan zijn. De brandwonden die door de bereklauw worden veroorzaakt, ontstaan doordat er cumarinen en furocumarinen in de plant zitten. Die stoffen maken de huid overgevoelig voor zonlicht. Dat verschijnsel heet fotosensibilisatie, en wie dus per ongeluk de bereklauw heeft aangeraakt moet daarna absoluut uit de zon blijven. Is het voor deze waarschuwing al te laat, zorg dan onmiddellijk dat je de plek die in aanraking is geweest met de plant, met een natte lap bedekt. Spoel zodra het kan, de huid heel, heel lang af met water. Wrijf, boen of krab niet, omdat de huidirritatie dan alleen nog maar groter wordt. Honden hebben overigens ook last van de stoffen die in de plant zit, pas dus op, zeker als er ergens zojuist gemaaid is en de sappen van plantendelen nog overal tussen het maaisel op de grond liggen. Overigens is de plant niet alleen maar een lastpost: bloemisten lopen weg met de decoratieve gedroogde stengels. Wendy Hendriksen

Belastingadvies in het hart van Den Haag Smit en de Wolf is hèt accountants- en belastingadvies-

de Wolf de kwaliteitsslag kunnen maken die heden ten

kantoor in Den Haag. Van starter tot middelgroot

dage van een accountantskantoor mag worden verwacht.

MKB-ondernemer bent u voor accountancydiensten, administratieve werkzaamheden of gedegen belasting-

Bent u benieuwd hoe Smit en de Wolf ook u of uw

advies bij Smit en de Wolf aan het juiste adres.

onderneming kan bijstaan in uitdagende tijden? Neem gerust contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek.

Smit en de Wolf is door haar meer dan 35-jarige historie een betrouwbare en deskundige partner van ondernemend

Met een gerust hart ondernemen begint hier.

Den Haag en omstreken gebleken. Door investeringen in jonge en ondernemende specialisten met ervaring bij verscheidene grotere accountantskantoren, heeft Smit en

www.smitwolf.nl

ZOVEEL BEGINT BIJ EEN KIND ALS WIJ HET KANSEN GEVEN

Welke kansen heb jij gekregen waardoor je verder bent gekomen in het leven? Waar heb jij je talenten ontdekt? UNICEF vindt dat elk kind, kind moet kunnen zijn, want dan kan het later bergen verzetten. En daarom steunt Den Haag -de stad van vrede en recht- in 2015 UNICEF.

HOEVEEL BEGINT BIJ JOU? DEN HAAGVOORUNICEF.NL

17


Koken met ...

Paul van Waarden Paul van Waarden is één van de bekendste Haagse chef-koks. Jarenlang zwaaide hij de scepter in zijn gelijknamige sterrenrestaurant in Rijswijk, restaurant At Sea in Scheveningen en De Keuken Van Waarden-Azië. Momenteel is hij culinair adviseur en geeft hij les op de Horeca Academie aan het Esperantoplein 5. Voor Den Haag Centraal schrijft hij wekelijks eenvoudig te bereiden recepten.

Adres Van Speijkstraat 43 Telefoon 0703450843 Info www.restaurantamici.nl Geopend Elke dag van 17.00 tot 22.00 uur Voorgerechten vanaf € 6,95 Hoofdgerechten vanaf € 9,50 Nagerechten vanaf € 5,50

IJslolly van vers fruit en vlierbloesem Benodigdheden: ◯ 3 eetlepels acaciahoning ◯ 1/2 liter boerenyoghurt ◯ 100 gram witte basterdsuiker ◯ 1/2 liter vlierbloesemsiroop ◯ 1 bakje bosbessen ◯ 8 verse muntblaadjes ◯ 200 gram pure chocolade (80%)

De mussen vallen van het dak. Althans, dat is mij beloofd. De media schreeuwden al vroeg dat er een hittegolf op komst was. Ik schrijf dit stukje nu op mijn balkon. Het is heerlijk weer maar het is nog niet echt heel warm. Tussen schrijven en plaatsing in deze krant zit een paar dagen, dus ik hoop maar dat de weersvoorspellers het bij het rechte eind hebben gehad. Dus is het als u dit nu leest lekker warm weer. Heerlijk, we hebben er lang op moeten wachten. Voor dit moment heb ik een verfrissend ijsrecept voor u bedacht. Met verse munt en siroop van vlierbloesem. Lekker en nog best redelijk gezond. Hiermee kunt u de komende dagen uw hoofd koel houden. Geniet!

Contant en pin

Eetrubriek

Bereidingswijze: Snij de muntblaadjes heel mooi fijn. Snij de bosbessen door de helft. Meng de yoghurt met de vlierbloesemsiroop, de basterdsuiker en de honing met elkaar. Doe de gesneden munt en de bosbessen erbij en roer alles heel voorzichtig door elkaar. Giet dit mengsel in ijslollyvormpjes en zet er een stokje in. Plaats dit 12 uur in de vriezer. Smelt de pure chocolade en dip er een ijslolly in. Direct opeten.

ADVERTENTIE

Een kwestie van smaak met ...

Cees van Leeuwen

Drinkland is een zelfstandige slijterij met vier vestigingen in Zuid-Holland en geldt als een van de grootste specialisten in Nederland op het gebied van gedistilleerd en wijnen. Eens in de maand vertelt eigenaar Cees van Leeuwen op deze plek over zijn passie.

Zacapa Centinario

‘Superkwaliteitsrum uit Guatemala’

E

r is geen ander gedistilleerd dat zo veel aangename associaties oproept als rum: ruisende palmen, warme, witte stranden en zonovergoten baaien. Maar rum roept ook romantische beelden op van smokkelaars en piraterij in de tropennacht. Een van de meest geroemde is ‘Ron Zacapa’ van ‘Industria Licoreras de Guatemala’. Guatemala was laat met de productie van rum, want aanvankelijk ging de aandacht vooral uit naar koffie. Rum is gemaakt van rietsuiker en er zijn honderden smaken en soorten, waaronder de zeer bijzondere superkwaliteitsrum Zacapa, gemaakt door Licoreras de Guatemala. De mooiste van Zacapa is de Centinario, die 23 of 25 jaar oud is (de XO). De master-distiller van Zacapa selecteert uit de Solera (een vatenpiramide waarbij de rum in elke laag vaten een andere leeftijd heeft) en laat de rums uit de verkozen ‘barrels’ met elkaar huwen en tot rust komen, waarna botteling volgt. De Zacapa Centenario heeft een bruin/roodkoperen kleur met een neus van eiken, honing, zoete morene kersen, chocolade, citrusfruitschillen, tabak, gegrilde noten en leer. Inderdaad, met een goede neus vind je er een halve supermarkt in terug. De zeer geconcentreerde smaak is die van kersen en stroop. ‘Mouth coating’, is de vakterm daarvoor. Je proeft wel waarom! Deze Zacapa drinkt u puur uit een bol glas met misschien een heel klein beetje water.

Prijs: De Ron Zacapa 23 jaar 1 liter: € 70,75. De 25 jaar XO Zacapa 0,7 liter: € 106,75. En nu als aanbieding tot 15 juli te koop voor € 76,95! Verkrijgbaar bij: Verkrijgbaar bij: Drinkland, Prinsestraat 57, 2513 CB Den Haag. www.drinkland.nl

+ gezellig - te warme wijn - zure koffie

Amici Italiaans

N

adat zijn oom Tonino Marfella restaurant Ciao!Ciao! richting Tournooiveld verplaatste, op de plek waar eerst Taste zat, zag neef Gennaro zijn kans schoon. De amicale half-Italiaan wilde graag het etablissement aan de Van Speijkstraat overnemen. Het lukte, samen met chef Angelo is hij verantwoordelijk voor het restaurant dat nu de naam Amici (vrienden) draagt. Het hoekpand, van buiten gesierd met zwarte luifels, heeft een overdekt terras, maar daar is het vanavond helaas veel te koud voor. Binnen is het gezellig druk, aan de tafels zitten stelletjes, een groep vriendinnen en grote gezinnen. Een buurtrestaurant voor iedereen kortom. Door de donkerbruine, witte en grijze kleuren oogt het interieur rustig, niet al te modern. Voordat we een blik op de kaart werpen, krijgen we een iets te veel met olie besprenkelde bruschetta. De wijn van mijn tafelgenoot, Paira Rosso Tormaresca (€ 3,90), heeft de temperatuur aangenomen van de binnenruimte: zo’n 22 graden. Veel te warm. Mijn frisse Pinot grigio (€ 5,30) uit Veneto komt gelukkig uit de koeling en smaakt naar rijpe appels en honing. Bij de voorgerechten valt mijn oog op de saute di cozze e vongole: mosselen en venusschelpen gebakken in olijfolie en knoflook. Die at ik nog niet zo lang geleden bij Ciao!Ciao! Heerlijk, maar toch eerder een hoofd- dan een voorgerecht. Daarom opteer ik voor de tartufo al carpaccio (€ 12,90), drie bolletjes gevuld met een mix van truffel en mascarpone, daar overheen wat rucola en parmezaanse kaas. Behoorlijk machtig, en alsof het niet genoeg is, nog wat gegrilde aubergine en courgette erbij. Aardig qua smaak en een leuke presentatie met de druppels crema di balsamico erbij. De soep van de dag, een dunne, verse tomatensoep (€ 8,00) had iets meer zout en peper kunnen hebben. Over mijn hoofdgerecht hoef ik niet lang na te denken. De warme ruimte is inmiddels gevuld met een zweem van truffel. De grote, uitgeholde parmezaanse kaas waarin Gennaro de pasta tartufo prepareert, verplaatst hij de hele avond door het restaurant. Het gerecht staat dan wel niet op de kaart, het wordt wekelijks aangeprezen. Net als bij alle andere keren, dimt Gennaro voor de show even het licht, dan is de vlam van de wodka waarin de pasta wordt geflambeerd extra goed te zien. Ja, het theatrale zit hem duidelijk in het bloed. Even roeren, de al dente pasta (€ 18,50) op het bord werpen, wat geschaafde truffel en kaas erbij, en pronto. Hmm, lekker zeg, wel veel pasta. Ik kijk naar de overkant, en verbaas me over de lap vlees die mijn tafelgenoot heeft gekregen. Het ligt er kaal en verlaten bij. Niet dat er nog iets bij past, de kalfskotelet is enorm. En de prijs, € 27,50, ook. Maar daarvoor krijg je wel een bijzonder sappig stuk vlees. De gebakken aardappeltjes zijn goed. Voor de vitamine liggen er gegrilde groenten en champignons bij. Ondertussen stijgt de binnentemperatuur naar Zuid-Italiaanse waarden. Ik zie de gasten met rode koontjes over hun borden gebogen. Even zet Gennaro de deur open, maar dat tocht weer. De deur gaat weer dicht. Mijn tafelgenoot lijkt totaal geen last te hebben van de hitte en bestelt nog even een lekkere warme pistachesoufflé (€ 6,50). Mierzoet en gevuld met een gelei van onder meer amandel. Mijn panna cotta (€ 5,50) ziet er wat vreemd uit door de groene lijnen die erover heen zijn getrokken. Bij navraag blijkt het spul naar kiwi te moeten smaken, wij dachten eerder aan appel. Vers fruit had beter volstaan. Bij de Moscato d’asti (€ 6,00), een sprankelend zoetje, die wel bij deze ‘gekookte room’ past, slaat de bubbel snel plat. Na de wat zurige espresso drink ik een glaasje limoncello van Villa Massa. Beide van het huis. De rekening komt inclusief een San Pellegrino (€ 4,90) op € 99,00. We hebben zeker een aangename en ontspannen avond gehad bij Amici, maar voor dit bedrag zou de prijs-kwaliteit wel iets beter kunnen. Annerieke Simeone

18 | SPORT André

Bedankt Guus

De kogel is eindelijk door de kerk. Wat ik al eerder in mijn column voorspelde is werkelijkheid geworden. De KNVB en Guus Hiddink gaan uit elkaar en dat werd tijd ook. Wat is dat ook voor onzin om bij het aanstellen van een nieuwe bondscoach al te melden wie zijn opvolger zal gaan worden. Daarmee gaf de bond zelf de houdbaarheidsdatum van de bondscoach alvast aan en tussen de regels door leest iedereen dat een waarschijnlijk betere optie nog even warm gaat lopen om als het nodig is de verlosser te worden. Een tijdbom plaatsen onder je eigen keuze heeft voorspelbaar als gevolg dat alles in je gezicht ontploft. Is Danny Blind nu te benijden? Hij ziet zich om kwalificatie alsnog af te dwingen geplaatst voor een zeer moeilijke opgave en heeft door deze uitkomst natuurlijk een valse start. Ik zie het somber in. Typisch Nederlands is het dat nu iedereen klaar staat met een sloophamer om Guus van zijn voetstuk te halen. Toegegeven hij heeft er het laatste jaar weinig van gebakken, maar wel met een middelmatig elftal. Zijn vertrek is weliswaar gerechtvaardigd maar doet wat mij betreft weinig af aan zijn grote verdiensten voor het Nederlandse voetbal. Guus heeft de voorloper van de Champions League gewonnen met PSV en is onder meer succesvol bonsdcoach geweest in Zuid -Korea en Rusland. Guus heeft dus veel betekend voor het Nederlandse voetbal en heeft het product op uitmuntende wijze geëxporteerd naar het buitenland. Door zijn prestaties en uitstraling in verre landen is hij een ambassadeur geweest van het Nederlandse voetbal en daar hebben tientallen coaches van geprofiteerd. Bovendien is Guus een goede collega en een uiterst vriendelijk en toegankelijk mens. Te makkelijk om aan bijltjesdag mee te doen en met modder te gooien naar iemand die iets te lang is doorgegaan. Guus, namens mij, en nog veel mensen in groot Den Haag bedankt!

André Wetzel Oud-voetballer en trainer


Topsurfer Yannick de Jager wil zijn ervaringen graag delen

‘Wees nou maar gewoon lekker jezelf’ Surfers, ze horen inmiddels net zo bij Scheveningen als de Pier, het standbeeld van het vissersvrouwtje en de Oude Kerk. Naast de vele recreanten zijn er inmiddels ook internationale toppers. Tijd voor een bordje yoghurt met muesli met zevenvoudig Nederlands surfkampioen Yannick de Jager (27): “Je moet wel echt een uithangbord zijn”. Door Martin van Zaanen

‘K

en jij onze helden al?’, vraagt namens Topsport Den Haag een billboard op de Strandweg tussen surfdorp F.A.S.T. en de vuurtoren. En kijk ze daar eens trots op een rijtje staan: Snowboarder Dimi de Jong, judoka Anicka van Emden, hardloper Khalid Choukoud, beachvolleybalster Sophie van Gestel, motorracer Tony Covena en surfer Yannick de Jager. Van de zes Haagse topsportambassadeurs valt de laatste het meest op. Vanwege zijn hoogblonde lokken, al zal de hagelwitte surfplank die hij draagt er ook iets mee te maken hebben. Even verderop, halverwege de historische Keizerstraat – je kunt er de branding nog nét niet horen ruisen – zit ‘Meneer Chocola’. Dat is een tentje dat het midden houdt tussen een patisserie, een koffiehuis en een broodjeszaak. In ieder geval een gelegenheid die door de plaatselijke surfgemeenschap niet wordt overgeslagen. Want in de tijd dat de zevenvoudig Nederlands kampioen als ontbijt een bordje yoghurt met muesli eet en dat met een kop dampende muntthee afsluit, wordt hij minstens tien keer (serieus, we hebben het geteld) gegroet of aangesproken.

Die billboard op de boulevard is een bewijs dat Den Haag als sportstad je koestert. Dat moet een goed gevoel zijn. Hoe zit dat andersom? Hoe belangrijk is Den Haag, of meer specifiek Scheveningen, voor je? “Hier ben ik thuis, hier kom ik thuis. Ik woon in een opgeknapt vissershuisje in de Wassenaarsestraat, dat parallel aan de boulevard loopt en uitkomt bij de Oude Kerk. Vlak om de hoek van waar ik ben geboren en het eerste jaar van mijn leven doorbracht: de Zeilstraat. Echt het oude dorp. Vervolgens verhuisden we naar de Vogelwijk. Middelbare school: Aloysius College. Daarna deed ik commerciële economie in Rotterdam. Tussendoor, vanaf mijn zevende, zo veel mogelijk tijd in het water doorgebracht. Met de surfsport kwam ik via mijn vader in aanraking”. Aha, het klassieke verhaal van de paplepel. “Mijn vader was één van de eerste surfers van Nederland, hij behoorde toen echt tot de pioniers. Vanaf mijn vijftiende begon ik te dromen dat ik ervan kon leven. Die droom is in ieder geval al uitgekomen”. Hoe voorzie je in je onderhoud, leef je van het prijzengeld? “Deels. Maar sinds ik op mijn twintigste professional werd, word ik gesponsord door Protest, een Nederlands merk dat inmiddels internationaal erkend wordt. Zulke merken investeren overigens niet alleen maar in je vanwege je prestaties. Je moet wel echt een uithangbord voor ze zijn. Dus constant zorgen dat je in de picture blijft. ‘Je bent zo goed als je laat-

Yannick de Jager: ‘Qua beleving ben ik denk ik wel een typische surfer met alles wat erbij hoort’. | Foto: Den Haag Topsport

ste video’, zeggen we onderling vaak tegen elkaar”. Wat is de gevaarfactor van deze sport? Loop je wel eens ernstige blessures op? (Doet zijn shirt iets naar beneden waardoor een bruin-groenachtige streep tevoorschijn komt). Achteloos: “Scheurtje in mijn sleutelbeen. Laatst in Indonesië opgelopen. Ik werd door een golf op de bodem gesmeten – niet normaal de kracht die er dan op je wordt uitgeoefend. Als surfer maak je gebruik van de natuurelementen, maar dan voel je ook weer even hoe meedogenloos diezelfde elementen kunnen zijn”. Heb je ooit gevreesd voor je leven? “Pff, jazeker. Sommige golfen zijn zó hoog en in je eigen beleving gaat het dan mis en vraag je je, terwijl je er middenin zit, af: ‘Ben ik deze keer te ver gegaan?’ Terwijl de adrenaline door je aderen giert, kom je terecht in een soort moment waarin de tijd ineens heel snel lijkt te gaan en toch stil lijkt te staan. Tegelijkertijd gebruik je die angst en dat momentum om steeds een stap verder te gaan en te groeien. Stapsgewijs erachter komen dat je veel meer kan dan je denkt. Het dwingt je steeds weer een keuze te maken tussen veiligheid en angst of liefde voor het onbekende en nieuwe ervaringen”. Ben je veel in de sportschool te vinden? “Af en toe een beetje, om een en ander bij te houden. Ik doe aan yoga en een bepaalde explosiviteitstraining. Meestal bij het ‘Gezond Aan Zee’ aan de haven,

daar zitten fysiotherapeuten en bewegingprofessionals met verstand van topsport en surfen. Maar in principe zit alle beweging en oefening die je nodig hebt al in het surfen op zich. Alleen al op de plank peddelen naar de juiste plek of op de juiste plek blijven, vergt veel energie en kracht. Dan is er je timing, evenwichtsgevoel en balans als je eenmaal op de golf staat. En je hebt er longinhoud voor nodig”. Met je 27 jaar ben je in de kracht van je leven. Tot hoe lang kan een surfer in de top mee? “Laten we het meest extreme geval nemen: de Amerikaan Kelly Slater is 41 jaar en die zet nog steeds de norm. Extreem in zijn beleving. Wát een focus. Niet dat ik ze ooit ontmoet heb, maar ik kan me voorstellen dat gasten als Michael Jordan en Tiger Woods in dat opzicht uit hetzelfde hout gesneden zijn”. Is er in jouw leven nog ruimte voor andere zaken? “Jawel, al is er direct of indirect vaak de link met het surfen. Zo interesseer ik me voor nieuwe media en wil ik mijn ervaringen graag delen door middel van tekst, foto en video. Belevingen visueel vertalen. Onder meer via www.jagershots.tv. Ik word er blij van om mensen te enthousiasmeren en in een energie mee te nemen. Ik hou van het schrijven van reisverhalen, maar schrijf ook concepten en doe aan copywriting. Inspiratie genoeg: dan surf ik weer bij een tropisch koraalrif en dan weer in Schotland voor de meest ruige kust die je je kunt

voorstellen. Maar de mensen die ik op reis tegenkom en hun verhalen inspireren me misschien wel het meest. Merkbeleving en commercie: ook interessant. Momenteel zijn al die elementen aan het samenkomen in een nieuwe internationale campagne van de KLM. ‘Reason to travel’, heet het onderdeel dat ik, samen met een team van creatieve vrienden en filmmakers, heb bedacht. Ten grondslag eraan ligt het aanbod dat wie met KLM naar een surfbestemming vliegt, zijn plank gratis mag meenemen”. Surfen is naast topsport ook de lifestyle die erbij hoort. Hoeveel daarvan is nou geposeerd en hoeveel is echt? “Ik herken het meteen als iemand het oprecht leuk vindt. Omdat ik mezelf daarin dan herken, daar word ik enthousiast van. Als er mensen zijn die erbij willen horen door zich ‘surfy’ te gedragen, moeten zij dat zelf weten, maar ik denk dan altijd: ‘keep it real’. Wees nou maar vooral gewoon lekker jezelf. Praat er niet zoveel over, maar doe het gewoon. Ga je passie achterna, wat dat ook mag zijn. Daarom vind ik het ook zo leuk ervaringen met de andere Haagse sportambassadeurs Dimi de Jong, Anicka van Emden, Khalid Choukoud, Sophie van Gestel en Tony Covena uit te wisselen”. “Qua beleving ben ik denk ik wel een typische surfer met alles wat erbij hoort. Aan de ene kant neem ik het superserieus, maar ik heb zeker ook genoeg zelfspot, hoor. Waar het op neerkomt: ik vind dit het leukste ter wereld en als je dat dan bijna elke dag mag doen…dat is dan toch het mooiste wat er is?”

SPORT |


19

De droom van cricketer Josh Lenssen (HBS)

‘Jammer dat mijn vader me geen Nederlands heeft geleerd’ Hij vloog naar de andere kant van de wereld met een doel: uitkomen voor het Nederlands cricketteam. In die missie is Josh Lenssen vooralsnog niet geslaagd. Daarom is de cricketer van HBS bezig om volledig fit te worden. “Er moet nog tien kilo gewicht af en er moet vijf kilo spiermassa bij komen”. Door Klaas-Jan Droppert

Oud-journalist Rob Vente is nu detectiveschrijver: ‘Toen ik later zelf wat hoofdstukken op papier zette en aan anderen liet lezen, vonden die het meteen leuk’. | Foto: Bert Tielemans

Oud-sportjournalist Rob Vente nu succesvol detectiveschrijver

‘Ik krijg nog steeds reacties op Bal Na ’Voor de Haagsche Courant vulde Rob Vente twintig jaar de lichtvoetige voetbalrubriek ‘Bal Na’. Hoewel de laatste aflevering alweer tijden terug is, wordt de begenadigde verhalenverteller er nog regelmatig aan herinnerd. Ondertussen begon de prille zeventiger aan een nieuw avontuur als succesvol thrillerschrijver: “Ik kan me nu wijden aan sierlijke zinnetjes”. Door Martin van Zaanen

‘Moord in Feyenoordshirt’, ‘De Kuipkiller’, ‘Moord op vak S’. Hm, je zou bijna denken dat er een bepaalde thematiek door zijn œuvre loopt. Rob Vente: “Ja joh? Was me zelf nog niet opgevallen, hahaha. Ach, in feite kon het decor waartegen de verhalen zich afspelen alleen maar De Kuip zijn”. Je zou zelfs kunnen betogen dat het erfelijk bepaald is aangezien vader Leen, 21-voudig international (19 goals), het eerste doelpunt ooit in de Rotterdamse voetbaltempel maakte. En later ook het eerste voor Oranje in De Kuip. Naast de gloriedagen van Feyenoord waarvan Vente in de jaren zeventig getuige was, waren er de successen van Ajax en de eindtoernooien met Oranje die hij eerst namens het Rotterdams Nieuwsblad en later ook mede namens de Haagsche Courant versloeg. Intensieve jaren. Zijn ontspanning: thrillers lezen: ‘Van ‘Le commissaire Maigret’ van Simenon heb ik alle delen. Daarna de Scandinaviërs. Toen ik later zelf wat hoofdstukken op papier zette en aan anderen liet lezen, vonden die het meteen leuk”. In drie jaar tijd was hij zes titels verder, nummer zeven staat op de rol.

Hoofdpersoon: speurder Fred Groen. Krijgt hulp van zijn komische vriend Bert Bindels, sportjournalist van de Nieuwe Rotterdammer. “Het enige wat bij het schrijven echt voor hoofdbrekens zorgt: zelf weet ik natuurlijk wie de moord gepleegd heeft, maar… hoe laat ik rechercheur Groen daar op geloofwaardige manier achter komen? Wat ik misschien wel het leukste vind: ik kan me nu wijden aan sierlijke zinnetjes”. Daar was Vente altijd al bedreven in, maar voor de krant liet hij dat doorgaans achterwege: “Zit de voetballezer niet op te wachten, joh. Die wil feitelijkheden, tjak, tjak, tjak, en dan een punt erachter”. Kortom, de kunst van het inschatten wat de lezer wil. Knikt: “Bij ‘Bal Na’ wilde ik de spreektaal zo dicht mogelijk benaderen. En wat werkte, daarmee ging ik door. Zo ontstonden terugkerende gimmicks: van Aad Mansveld, Lex Schoenmaker, Woody Lauwerens. Zelfs de verzorger van FC Den Haag kwam steeds met een typisch Haagse mop voorbij”. “Via Facebook en zo krijg ik er nog regelmatig reacties op. Zoals van Lex Schoenmaker junior en Ruud Mansveld, de zonen van. Waar het succes in zat? Poeh… het relativerende misschien? Op zich neem ik topsport serieus, maar overdrijven is ook een vak, hè. Daarbij levert het zoveel gekke situaties op, die vragen er gewoon om”. Hij raakte er ook steeds bedrevener in: “Bij de verkiezing van de Sportman van het Jaar vatte ik post bij het buffet; kijken wie als eerste opschepte. Wat denk je: Erica Terpstra. Volgende dag in de krant: ‘Onze Erica was nog niet binnen of ze nam al twee haringen…’. Paar weken later zit ik op de

redactie, komt die Terpstra binnengestormd. Begint al op tientallen meters te schreeuwen: ‘In de krant moet wel de wáárheid staan, in de krant moet wel de wáárheid staan!’ Ik krimp ineen, denk: trouble. Zij gaat verder: ‘Het waren geen twee haringen, het waren er wel dríé! Onderwijl sloeg ze bijna m’n schouder uit de kom”.

Chinees Vente was close met veel toppers van zijn tijd. Eén van de meest bijzondere: Ernst Happel. Voordat de mysterieuze, Oostenrijkse trainer Feyenoord als eerste Nederlandse club naar de Europa Cup I en de Wereldbeker leidde, zat hij zeven jaar bij ADO. “Ik leerde hem kennen in Café De Luifel. Ook wel Café Koek, hoek Grote Markt/Raamstraat. Zaten alle journalisten”. Kon Vente het karakter van Happel doorgronden? “Ernst was tegenstrijdig. Aan de ene kant voor de duvel niet bang, aan de andere kant dodelijk verlegen. Vaak ging ik met hem mee de komende tegenstander bekijken. Vroeg hij altijd om mijn mening. Reageerde hij alleen nooit op. Behalve één keer. Na een thuiswedstrijd waar de hele Kuip om een invalbeurt van Lex Schoenmaker had geschreeuwd, maar hij hem niet had laten invallen. We rijden ’s avonds naar Scheveningen, Chinees eten bij The Golden Duck. Halverwege de rit bromt Ernst: ‘Denk maar niet dat ik me door het publiek laat beïnvloeden’. Ik: ‘Maar je bracht Schoenmaker niet in omdát de mensen dat vroegen. Dus liet je je juist wél beïnvloeden’. Geen reactie. Later op de avond, aan de bar, ineens: ‘Du hast recht’. Oké, had hij vier uur over gedaan, maar toch…”.

Dat de 22-jarige Nieuw-Zeelander Lenssen graag voor het Nederlands team wil uitkomen, heeft niets met opportunisme te maken. Bij de bond komen dagelijks verzoeken binnen van Afghanen en Pakistanen die nog ergens een oom in Nederland hebben wonen. Gelukzoekers, worden ze genoemd. Nee, bij Lenssen, in het bezit van een dubbel paspoort, is dat anders. Hij heeft Nederlandse roots. “Mijn vader vertrok op zijn achttiende van Nederland naar Hamilton. Hij is nu 61 jaar en heeft daar een tapijthandel. Het is jammer dat hij me geen Nederlands heeft geleerd, maar ik voel me zeker Nederlander en heb ook een Nederlands paspoort. Ik hou van het Nederlandse voedsel als bitterballen en kaas en ik volg Oranje altijd op de grote voetbaltoernooien”. Maar Lenssen weet ook dat het Nederlands cricketteam momenteel iets te hoog gegrepen is. “Ik moet fitter worden. Ik weeg 87 kilogram maar er moet nog tien kilo af. En vijf kilo aan spiermassa bij komen. Waarom? Omdat ik dan veel flexibeler ben en beter ga spelen. Daaraan werk ik momenteel. Het is echt mijn droom om voor het Nederlands team uit te komen. Ik geef mezelf tot mijn 26ste de tijd. Als het dan niet gelukt is, moet ik alles maar eens gaan heroverwegen”. Moeilijker Om beter te worden vertrok Lenssen, die op school en in een regionaal team cricket speelde, op zijn achttiende naar Europa. Daarmee besloot hij op dezelfde leeftijd als zijn vader om aan de andere kant van de wereld zijn droom na te jagen. Alleen reisde

Josh Lenssen de andere richting op. Na een verblijf van een jaar in Engeland werd hij door zijn huidige teamgenoot Dennis Coster overgehaald om naar Nederland te komen. Hij kwam drie seizoenen uit voor het Voorburgse VCC. “Dat was niet op het hoogste niveau, maar cricketen in de Hoofdklasse is moeilijker dan in de Topklasse. Daar heb je meerdere goede bowlers, in de Hoofdklasse misschien maar twee. De ballen springen dus alle kanten op en je moet goed geconcentreerd zijn om niet uit te gaan”. Bij VCC was hij meer dan alleen maar een speler. “In het laatste seizoen was ik captain. Wat ik heb gedaan, is er meer structuur in brengen. Op tijd komen, trainingen volgens patronen laten lopen. Dat heeft wel gewerkt, want in mijn eerste seizoenen kwamen we nooit dicht bij de titel en in mijn laatste seizoen verloren we de finale om promotie tegen HBS”. En nu speelt hij zelf voor de Kraaien. “Dat is eigenlijk zo gelopen. Ze hebben mij niet benaderd en ik hen niet. Maar Dennis kende ik natuurlijk wel. Ik heb het bij VCC enorm naar mijn zin gehad. Maar op het laatst stond ik een beetje stil in mijn ontwikkeling. Komt omdat VCC veel jonge spelers had en ik veel coaching deed. Bij HBS, met oudere jongens om me heen, ben ik weer een van de spelers en kan ik me met mijn eigen spel bezighouden. Hier ben ik ook geen wicketkeeper meer. Coachen was trouwens echt leuk, maar daarmee kan ik geen rekeningen betalen”, zegt Lenssen, die als barman in de Volle Maan in Leidsenhage werkt. Lenssen is met HBS verwikkeld in een degradatiestrijd. “Tot nu toe hebben we één zege en heb ik pas één century (honderd punten) geslagen. Nota bene tegen Dosti, de finalist van vorig jaar. Het zit allemaal dicht bij elkaar, we hebben nog kans genoeg. Maar mochten we onverhoopt degraderen, zie ik geen reden om de club te verlaten. In de winter hoop ik in de Australische competitie te spelen en daarna meld ik me gewoon weer op Craeyenhout”.

Josh Lenssen: ‘Bij HBS ben ik weer een van de jongens’.| Foto: Bert Tielemans

20 | DE ACHTERPAGINA


| Foto: Eveline van Egdom

1

Pat Smith 2

| Foto: Sacha Grootjans

BUURT “Ik woonde een jaar in Engeland en was soms langere tijd in Frankrijk, maar Scheveningen is mijn thuisbasis. Ik had een tijdje een etage aan het Westeinde en ging elke dag naar de zee, om te surfen of te skateboarden. Dan kun je maar beter op Scheveningen blijven. Het oude vissersdorp ondergaat een verjongingskuur. Er wonen veel surfers en jonge creatieven, die zijn positief ingesteld en vooruitstrevend”. KOFFIE “Met zaken als Meneer Chocola <2> krijgt de Keizerstraat een nieuw soort horeca. Eigenaar Boris Vermolen is een vriend van me. Er komen veel young urban professionals. Iedereen praat met elkaar en helpt elkaar”. UITGAAN “Voor een avondje uit zijn er twee opties. Of ik ga een biertje drinken op de Grote Markt bij Vavoom of de Zwarte Ruiter en daarna naar Rootz of het Paard Café. Of het

Ter plekke Door Caroline Ludwig

wordt Scheveningen: surfdorp F.A.S.T. of de strandtenten Naturel en Indigo. Na 2 uur ’s nachts houdt het op, dan mag er niets meer van de burgemeester”. BAND “Playground Zer0, Piñata, The Deaf en Woot <3> zijn mijn Haagse favorieten. Ik hou van energie en die brengen zij, ze vieren het leven. Ik vind dat je niet moet zeuren, je hoeft hier geen rijstkorrel met je broer te delen”.

van The Deaf, The Indien en Smutfish. Die chick wil alleen maar spelen. Ze staat bij ons als extra op de hospitality rider, dat is de lijst met verzoeken van een band. Wij vragen alleen vijf krasloten en Janneke. Soms is ze er opeens”. RESTAURANT “Waterproef <4> aan de haven is een heel goed fushionrestaurant. Ook kom ik graag bij Café de

HAGENAAR M “Justin Verkijk heeft een ochtendshow bij Den Haag FM en werkt ook voor 3FM. Hij houdt lekker zijn eigen karakter en heeft een goed hart voor Haagse muziek”. HAGENAAR V “Céline Huijsmans vind ik een leuke, vrolijke chick. Ze is presentatrice bij ‘SBS Shownieuws’, vroeger zat ze op Sorghvliet”.

4

KLEDINGWINKEL “Ik koop nooit kleren, ik krijg alles van O’Neill. Voor dit merk ben ik cultureel ambassadeur. Zij helpen mij om te doen wat ik doe en daarvoor hoef ik niet iedere dag in hun kleding te lopen. Het enige wat ik koop zijn schoenen, dat zijn altijd Nikes”. LEKKERNIJ “Haring met een uitje, minimaal drie per week en die haal ik bij Vishandel de Lange in de Marcelisstraat”. MUZIKANT M “Camille Meiersonne van Soulsister Dance Revolution is gewoon een held. Ik vind het mooi dat zo’n jonge gozer zijn passie leeft. En ik wil ook Robin Veldman noemen, al is hij producer. Hij werkt met Caro Emerald en voor mijn soloproject. We hebben een magische klik en maken soms drie, vier songs op een dag”. MUZIKANT V “Janneke Nijhuijs maakt deel uit

3

| Foto: PR

Bayonne in de Keizerstraat. Daar serveren ze de Frans-Baskische keuken met pintxos en goede biefstuk”. STIJLICOON “Spike van Zoest van Di-rect is een embleem in de rockscene. Hij is heel gedreven en artistiek en dat uit zich in zijn levensstijl”. ARCHITECTUUR “Ik ben niet zo van de architectuur, maar vind de indeling van de nieuwe boulevard heel mooi. Het IJspaleis <5> en het Zuiderstrandtheater - met als bijnaam de Oester – mogen met de grond gelijk worden gemaakt. Ik vind de Dr Anton Philipszaal mooier”.

GEHEIMTIP “De Bavette de boeuf bij Café de Bayonne, buiten de kaart!” ONDERGEWAARDEERD “De gemeente wil het liefst een woonwijk bouwen bij het Noorderstrand. Daar moeten ze van afblijven”. OMRIJDEN “Vroeger reed ik om voor wiet bij de Cremers, maar ik blow niet meer. Soms kom ik er nog om een cadeautje voor iemand anders te halen”.

Pat Smith (1980) <1> is de frontman van de Haagse band Splendid. Hij groeide op in het Renbaankwartier. Tot zijn 24ste deed hij mee aan internationale surfwedstrijden en hij bracht het tot 23ste van Europa. Hij was Drum ’n Bass MC en volgde de interactieve studie Wijsbegeerte aan het NTI. Nu leeft hij van de muziek en maakt hij schilderijen, maar hij ziet niets als werk. Splendid speelt deze zomer onder meer op Sziget in Hongarije. Met zijn soloproject treedt hij op bij strandtent Naturel. Pat woont met zijn ‘meisje’ in Scheveningen Dorp.

5

FESTIVAL “’This is summer’ is een heel leuk festival bij F.A.S.T. Op 18 juli spelen veel grote namen. Zorg dat je erbij bent”.

| Foto: Jaanika Juris

SPORTPLEK “Ik surf alleen en dat doe ik bij het sportstrand naast het havenhoofd”.

| Foto: Den Haag Marketing

ADVERTENTIE

Deze week: Daghap + salade € 9.98 p.p. Meza opent de deuren van haar nieuwe winkel met feestelijke aanbiedingen. Frederik Hendriklaan 115a - Den Haag, Tel: 070 3247871, [email protected]

Openingstijden: Maandag: 11.00 - 19.00 Di t/m Vr: 10.00 – 19.00 Zaterdag : 09.00 – 17.30

Dagelijks verse Libanese hapjes, belegde broodjes, salades en maaltijden uit eigen keuken.

11

Recommend Documents