GEMEENTELIJK CULTUURBELEIDSPLAN JABBEKE 2008-2013 – HOOFDSTUK CULTUUR 1. STERKTEZWAKTEANALYSE VAN DE CULTURELE EN MAATSCHAPPELIJKE SITUATIE 1.1.
Beknopte beschrijving van de culturele en maatschappelijke situatie
Voor een eerste beleidsplan bestaat dit onderdeel uit een beknopte beschrijving van de culturele en de maatschappelijke situatie in de gemeente en de daaruit voortvloeiende bevindingen, resultaten en conclusies van de grondige analyse van deze situatieschets.
Kencijfers: (bron NIS, http://statbel.fgov.be/) - De huidige gemeente Jabbeke is samengesteld uit de in 1976 gefusioneerde deelgemeenten Jabbeke, Varsenare, Snellegem, Zerkegem en Stalhille. De totale oppervlakte beslaat ca. 5.376 ha - Werkelijke bevolking op 1 januari 2007. Bevolkingsaantal verloopt in stijgende lijn: Mannen vrouwen totaal evolutie op jaarbasis Jabbeke.
6.854
6.761
13.615
+43
+0,32%
- Jabbeke heeft gemiddeld grotere gezinnen dan het arrondissement Brugge en de provincie West-Vlaanderen. - De gemeente Jabbeke is een overwegend jonge gemeente, met een gemiddelde bevolkingsleeftijd van 39,73 jaar (2006), bij een provinciaal gemiddelde van 41,66 jaar en een gemiddelde van 42,25 jaar voor het arrondissement Brugge. Infrastructuur: In alle kernen ligt een gemeenschaps- of ontmoetingscentrum. - Infrastructuur in verzelfstandigd beheer: Sarkoheem (Zerkegem), De Schelpe (Snellegem) en Swaenenburg (Stalhille) - Infrastructuur in gemeentelijk beheer (beheersorgaan): gemeenschapscentrum SPC Hof ter Straeten en De Zwaan. a. zaal Fresnere: schouwburg met 249 zitjes én polyvalente zaal b. zaal Studio: polyvalente zaal, totale oppervlakte 118 m² b. zaal Patio: tentoonstellingsruimte, +- 150 m² c. zaal Idea, zaal De Zwaan en zaal Crea: drie lokalen voor cultureel gebruik. Behalve Idea alle met keuken. Het gebruik van het gemeenschapscentrum SPC Hof ter Straeten wordt geregeld in een reglement. Dit gemeenschapscentrum is makkelijk bereikbaar en heeft een eigen parking van 48 plaatsen. - ‘De Loods’ in Jabbeke wordt gebruikt als repetitieruimte en leslokaal voor de plaatselijke harmonie. - Vier jeugdlokalen: 2 in Jabbeke en 2 in Varsenare
Patrimonium: - Openbare kunstwerken: oa ‘Oscar’, ‘Deus creavit. Linnaeus disposit’, ‘Kruisweg’ en ‘De Turnster’. De ‘zonnewijzer van Snellegem’ is een waardevol historisch object, opgesteld binnen het gemeentehuis Jabbeke. - Sint Blasiuskerk Jabbeke, Pieter de Rudderkapel Jabbeke, De Vier Winden (locatie Permekemuseum), het graf van Permeke in Jabbeke, molen Van Kerrebroeck Jabbeke (restauratieplannen 2007), barakken uit de eerste en tweede wereldoorlog Jabbeke, Het Oosthof Snellegem (oudste hoeve van het Brugse Ommeland), Jacob Van Maerlantmonument, De Boerenmolen te Snellegem, Vloethemveldbos, Sint-Elooiskerk Snellegem (Romaanse geklasseerde toren), Sint-Jan-De-Doperkerk Stalhille (wereldberoemd orgel), Begraafplaats Stalhille, Schobbejak (polderweide), SintMauritiuskerk Varsenare (geklasseerd Romaans Torenportaal), De Blauwe Toren Varsenare, Sint-Vedastuskerk Zerkegem, Kapel uit 1724 in Zerkegem, Kastelen, enzovoort. De kennis over dit patrimonium is niet of weinig ontsloten voor het grote publiek. Wel doen de belangrijkste fiets- en wandelroutes deze bezienswaardigheden aan. Mobiliteit: Verbindingen in Jabbeke: - bussen De Lijn: Lijnen 35, 52, 53, 54, 55 en avondlijn 96 bieden een vlotte bereikbaarheid tussen Jabbeke en Brugge (20 minuten frequentie), en Oostende. - verkeersassen snelwegen E40/A10 Oostende-Brussel en Jabbeke-Calais, bovenlokale verbinding Brugge-Nieuwpoort (Gistelsteenweg). Deze belangrijke verkeersaders zorgen voor een goede bereikbaarheid. - Woon-werkverkeer: uit het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan blijkt dat er ongeveer dubbel zoveel uitgaande pendel is dan inkomende pendel. Het nabijgelegen centrum Brugge heeft de grootste invloed. In mindere mate zijn ook Oostende en Zedelgem belangrijk. Verenigingsleven: - Sterk. 20 verenigingen zijn aangesloten bij de cultuurraad. Verenigingen met een sociaal culturele werking zijn aangesloten bij de gezinsraad. - Actief. Uit jaarlijkse controle van de subsidieaanvragen blijkt dat de plaatselijke verenigingen erg actief zijn. De aanvraag bevat een overzicht van de activiteiten uit het vorige werkjaar van de vereniging. - Veroudering: een veelgehoorde klacht vanuit de meeste verenigingen is dat de jeugd geen aansluiting vindt met de verenigingen. De actieve leden verouderen, en er komen geen of weinig jonge (actieve) leden bij. Dit geldt echter niet voor alle verenigingen. Partners: Op het grondgebied van de gemeente Jabbeke bevindt zich: - Het Klein Strand, zijnde een recreatiedomein met bovenlokale uitstraling. Een raming van de bezoekers uit 2005: ‘Wij hadden toen 516 vaste plaatsen, gemiddeld zijn de klanten hier zo'n 80 dagen per jaar, gemiddeld zo'n 3 personen per plaats. We hadden toen ook 118
-
-
-
-
toeristische plaatsen met een gemiddelde bezetting van 94 dagen, gemiddeld zo'n 3 personen aanwezig per plaats’. Het Constant Permekemuseum (PMCP) dat een hefboomfunctie kan vervullen op toeristisch vlak door samen te werken met de gemeente Jabbeke voor het organiseren van evenementen. De Vlaamse Klank- en Braillebibliotheek die een belangrijke partner is voor specifieke doelgroepen. Huis 45 ‘Licht en Liefde heem vzw’, woonvorm voor volwassenen met een visuele beperking en dagcentrum voor verruimde doelgroep. ‘De Witte Muur’, toneelproject van blinden en slechtzienden. ‘Vzw Het Anker’ te Sint Andries met werking op het grondgebied Jabbeke is een belangrijke partner voor bepaalde doelgroepen. (beschermd wonen voor volwassenen, internaat voor kinderen met gedrags- en/of emotionele stoornissen, vrijetijdsproject voor volwassenen met autismespectrumstoornis,…) Woon- en Zorgcentrum Avondrust is een dynamisch woon- en zorgcentrum. Het bestaat uit een rust- en verzorgingstehuis (RVT), een kortverblijfcentrum (KVC) en een dagverzorgingscentrum (DVC) die zich beiden richten op de opvang van hulpbehoevende senioren. Het RVT wil een thuis zijn voor senioren voor wie alleen wonen niet langer meer kan. Voor thuiswonende bejaarden biedt Avondrust kortverblijf en dagverzorging aan ter ondersteuning van de senior en zijn familie. VZW Utopia en VZW Sportbeheer. VZW Utopia beheert het gemeentelijk jeugdhuis. VZW Sportbeheer beheert de sportieve gedeelten van de geïntegreerde sport- en cultuurcentra. Het OCMW Jabbeke. Beheerders gemeenschapscentra.
De gemeente Jabbeke heeft volgende samenwerkingsverbanden aangegaan: - Raakvlak, de intergemeentelijke dienst voor archeologie Brugge en Ommeland is actief op het grondgebied van de gemeente Jabbeke. Actieve bevolking: - De gemeente Jabbeke kent veel kunstenaars. In 2007 werd een project uitgewerkt waar 40 kunstenaars aan deelnamen, allen wonend op het grondgebied van de gemeente Jabbeke. Bij deze kunstenaars horen ook professionele kunstenaars. - In het gemeenschapscentrum werkt een groep van 7 vrijwilligers, die instaat voor de technische ondersteuning. - Er zijn nog talrijke vrijwilligers die meewerken aan verschillende projecten. Cultuurbeleving: Uit een enquête afgenomen bij alle schoolgaande jeugd van de gemeente Jabbeke (enquête afgenomen tijdens de lesuren) kan de conclusie getrokken worden dat de cultuurbeleving zich vooral afspeelt op muziek, dans en computer. Vrienden blijven de belangrijkste factor in de vrijetijdsbeleving. Sport scoort hoog.
Dienstverlening: De dienst cultuur verleent volgende diensten: - Promotie van culturele activiteiten via infoborden, activiteitenagenda en webstek. De activiteitenagenda wordt maandelijks in alle bussen bezorgd en wordt digitaal gepubliceerd.. - Zaalverhuur gemeenschapscentrum. Hier is geen eigen registratiesysteem voor. Wel kan de dienst gebruik maken van het registratiesysteem voor inkomende post, uitleenmateriaal en betalingen. Opvolging gebeurt ook via de dienst cultuur. - Het uitlenen van materiaal. Verder staat de dienst cultuur in voor de archiefwerking, patrimonium, ondersteuning en organisatie van projecten, zoals schoolvoorstellingen, tentoonstellingen, Open Monumentendag, Week van de Smaak, WAK. Deze acties kunnen rekenen op een behoorlijke publieke belangstelling. (OMD: 475 bezoekers in 2007, Week van de Smaak: 110 bezoekers, tentoonstelling 2007 ‘Verloren Woorden. Gevonden Verbeelding’: 500 bezoekers) 1.2. -
-
-
-
Sterktes
Er is voldoende infrastructuur verspreid over de verschillende deelgemeenten van de gemeente Jabbeke. De centrale en makkelijk bereikbare ligging van alle gemeenschapscentra is een belangrijk sterktepunt. Organisatoren krijgen de kans verantwoordelijkheden te dragen. Er is een goede relatie tussen de verschillende culturele actoren binnen de gemeente (overleg gebruik zalen, samenwerking projecten) De logistieke ondersteuning die de gemeente Jabbeke biedt via de uitleendienst is erg performant en uitgebreid. Er zijn veel actieve verenigingen in de gemeente Jabbeke, dus ook veel mensen die willen helpen bouwen aan een (socio-)cultureel project. Met andere woorden: er is een groot draagvlak. De aanwezigheid van belangrijke actoren of ‘stakeholders’, zoals het Klein Strand, de Vlaamse Braillebibliotheek, Het Permekemuseum, bibliotheek,… De gemeente Jabbeke herbergt veel kunstenaars, zowel van het woord, van het beeld als van de muziek. Er is een rijke traditie aan culturele projecten, zoals Kleur in het Dorp en Poëzie in de Tuin - die zich afspelen binnen bepaalde dorpskernen - de Permekeprijs, enzovoort. De communicatiekanalen van de gemeente maken het culturele aanbod bekend bij inwoners van de gemeente. Goede mobiliteit : Aansluiting via de E40, vlotte busverbinding met Brugge centrum en station van Brugge. Voldoende parkeergelegenheid. Enkel bij grote manifestaties kan de parking van het gemeenschapscentrum Varsenare de toestroom niet slikken. Door de aanwezigheid van gemeenschapscentra in de dorpskernen kan iedereen dicht bij de deur cultuur beleven.
1.3. -
-
De infrastructuur binnen de deelgemeente Jabbeke (De Zwaan) is verouderd. Er is weinig aandacht voor kunst in het straatbeeld. Externe communicatie kan beter, zowel naar pers als naar bevolking toe. Niet alle activiteiten worden doorgegeven aan de dienst cultuur. De verschillende dienstverleningen van de gemeente Jabbeke hebben elk een eigen kanaal, waardoor organisatoren vier formulieren moeten invullen: 1. Het huren van een zaal, 2. Formulier uitleendienst. 3. Formulier activiteitenagenda 4. Aanvraag promotionele diensten. Bepaalde doelgroepen en stakeholders worden tot nog toe in mindere mate betrokkeb bij het culturele leven. Er is geen gestructureerde vrijwilligerswerking.
1.4. -
-
-
Zwaktes
Kansen
De communicatie- en promotiekanalen van de gemeente Jabbeke kunnen nog verder uitgewerkt worden. Het bestaande registratiesysteem voor post, uitleen en betaling kan een opportuniteit bieden in de verwerking en opvolging van verhuringen en in een gestructureerde vrijwilligerswerking. De geplande bouw van het sport en cultuurcentrum Jabbeke. Het geïntegreerde concept ‘sport en cultuur’ moedigt gemeenschapsvorming aan: het centrum wordt een plaats van ontmoeting. Jabbeke is een overwegend jonge gemeente. De gemeente Jabbeke verbergt nog veel onontsloten patrimonium en een rijke geschiedenis. De plannen om de molen Van Kerrebroeck te restaureren. De interesse voor barakken uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog in de Stationsstraat. De rijke traditie aan cultureel leven kan de basis zijn voor een update van deze projecten, en voor het uitzicht van de gemeente Jabbeke in de toekomst. Het Permekemuseum is een toeristische en culturele troef binnen de gemeente Jabbeke. Er kan meer samenwerking gebeuren met deze instelling. De gemeente Jabbeke kan zich een eigen identiteit aanmeten ten opzichte van stad Brugge. Beginnend en opkomend talent kan in Jabbeke een platform krijgen. Voor gevestigde waarden (duur in uitkoopsom voor organisatoren) kan het publiek makkelijk in Brugge terecht. Tentoonstellingsruimtes kunnen geoptimaliseerd worden.
1.5. -
-
-
-
-
Bedreigingen
De communicatiekanalen van de gemeente maken het culturele aanbod niet bekend bij inwoners van de regio’s rond de gemeente Jabbeke. Niet alle beheer van de infrastructuur is zuiver gemeentelijk. De focus van veel mensen ligt op de steden Brugge, Oostende en Torhout, waar grote namen en projecten worden georganiseerd. Jabbeke is een overwegend jonge gemeente met druk bezette gezinnen die geen tijd hebben voor culturele invulling van de vrije tijd. Daardoor ontstaat er een kloof tussen de oudere generaties die binnen een vereniging werken, en de jongere generaties die geen aansluiting zoeken bij verenigingen. Het grote aantal diensten dat betrokken is bij ‘cultuur’ zorgt voor een ietwat stroeve werking. Er is te weinig communicatie tussen de diensten en die diensten zijn vaak overbelast. In drukke periodes komt de vrijwilligerswerking ook onder druk te staan. De gemeenschapscentra hebben volgende gebreken of moeilijkheden: problemen in verband met veiligheid, te weinig opslagplaats, geen eigen ‘merkidentiteit’ (brand identity), geen communicatie rond klantenwerking, problemen met geluidsoverlast. Het succes van de promotionele dienstverlening kan een overbelasting betekenen voor verschillende diensten. Bepaalde eisen die gesteld worden aan het gemeenschapscentrum zijn met de huidige personeelsbezetting niet altijd haalbaar (klaarzetten tafels en stoelen bijvoorbeeld). Een grotere werklast laat de efficiëntie dalen. Er is een zekere segregatie tussen de verschillende deelgemeenten. Het cultuurleven wordt sterk ‘onder de eigen kerktoren’ beleefd. Dit is historisch gegroeid. De accommodatie van de zalen in het SPC Hof ter Straeten is nog niet voldoende en nog niet volledig afgestemd op het gebruik. Daarenboven wordt materiaal uit de zaal vaak verhuurd binnen de uitleendienst. Ö Conclusies: Het cultuurbeleid van de gemeente Jabbeke moet vier zwaartepunten leggen: 1. Nadruk op gemeenschapsvorming. Het beleid moet op mensen gericht blijven. Deze actoren (en ook stakeholders) zijn aanwezig, maar er is geen structurele werking om die potentie ten volle te benutten. Wanneer deze potentie benut wordt, en die mensen zich op een systematische manier kunnen inzetten om het culturele leven vorm te geven, ligt het binnen de lijn van de verwachting dat dat culturele leven verder zal floreren. 2. Nadruk op de gemeenschapscentra: Zowel in de werking als in de communicatie moet er binnen de gemeenschapscentra een gestructureerde en transparante aanpak komen voor verhuring. 3. Nadruk op patrimonium en erfgoed: De gemeente Jabbeke heeft deze kans nog niet volledig benut. Er zijn veel kunstenaars, maar weinig kunst in het straatbeeld. Er zijn veel waardevolle sites en tradities, maar deze en de kennis erover zijn nog niet ontsloten.
4. Nadruk op communicatie: Communicatie is de motor die alles vlot laat verlopen. Veel problemen ontspruiten aan een gebrekkige communicatie, waardoor enkele kansen onbenut kunnen blijven. Algemeen is de rode draad onder dit alles de nood aan een stevig fundament. Het gaat er dus vooral om een structuur op te bouwen die de werking verstevigt. 2. VISIE Cultuur is voor de gemeente Jabbeke een middel en een product. 2.1. De gemeente Jabbeke ziet cultuur als middel. Dat betekent dat de gemeente ondersteuning van cultuur als een middel ziet om de sociale cohesie te versterken en een maatschappij op te bouwen die voor iedereen open staat. Dit gebeurt onder andere door de verdere ondersteuning van het verenigingsleven en van particulier non-commercieel initiatief. Een en ander betekent dat de gemeente Jabbeke eerst en vooral een beleid wil voeren voor iedereen, en niet voor een bepaalde bevolkingsgroep of een groep ‘uitverkorenen’. Men wil ontmoeting creëren en uitwisseling / samenwerking tussen diverse bevolkingsgroepen en mensen bevorderen. Het draagvlak voor dit alles zit in de vrijwillige medewerker, de actoren in het culturele en socio-culturele leven. Die actoren krijgen ondersteuning en ruimte, in plaats van verstikt te worden door een eigen gemeentelijk initiatief dat met hen concurreert. Er wordt vooral structureel gewerkt aan een context waarin het veilig en makkelijk werken is. 2.2. De gemeente Jabbeke ziet cultuur als product, wat wil zeggen dat de gemeente Jabbeke een aanbod wil stimuleren. Niet noodzakelijk door dat aanbod zelf op te starten, neen : het product is liefst een gevolg van de ondersteunende functie van de gemeente. Er wordt dus vanuit de gemeente vooral objectief aangestuurd naar een voldoende afwisselend - zowel inhoudelijk, op het vlak van kwaliteit als gespreid in ruimte en tijd - cultuuraanbod, zonder dwingend karakter. Speciale aandacht gaat hier naar infrastructuur en accommodatie. Kwaliteit gaat in die aansturing boven kwantiteit. Hierbij wordt wel rekening gehouden met de positie van Jabbeke tegenover omliggende gemeenten. In die omringende, makkelijk bereikbare gemeenten is er een groot en divers gemeentelijk aanbod. Jabbeke wil zich een eigen plaats aanmeten binnen die context, en een kweekvijver zijn voor beginnend talent. Dat talent wordt ondersteund zoals hierboven beschreven. Strategisch denken heeft in dit alles een sleutelrol. Dit zal scherp invloed hebben op de positionering van de verschillende gemeenschapscentra en het aanbod- en verhuurbeleid van enkele centra. Het publiek dat de gemeente wil bereiken is representatief voor de diversiteit van de gemeente. Cultuur als product komt nog op andere vlakken terug, zoals in het patrimoniumbeleid en het erfgoedbeleid. Hier kiest de gemeente voor een eigen invulling. Cultuur is hier een middel en product in één : een middel om een dorpskern een bepaald uitzicht te geven en een product dat mensen naar die kernen lokt. 2.3. Cultuurparticipatie betekent in dit verhaal niet enkel het cultureel product consumeren, maar meewerken aan de organisatie van een cultureel evenement. Vooral dit wil de gemeente
Jabbeke stimuleren. Dit vergroot namelijk het draagvlak van het initiatief, maar vooral vergroot dit de sociale cohesie. Mensen krijgen in de gemeente Jabbeke de ruimte om zelf initiatief te nemen. De gemeentelijke diensten werken hier drempelverlagend. 3. ALGEMENE OF STRATEGISCHE DOELSTELLINGEN Algemene of strategische doelstellingen zijn beleidskeuzes en beleidsprioriteiten die rechtstreeks voortvloeien uit de sterktezwakteanalyse. Bijzondere aandacht gaat hierbij uit naar de bibliotheek en in voorkomend geval ook het cultuurcentrum. Deze strategische doelstellingen vormen het kader waaraan de verschillende culturele actoren vanuit hun eigen specificiteit meewerken.
3.1.
Inwoners van de gemeente Jabbeke werken samen aan en rond culturele initiatieven. De dienst Vrije Tijd vervult hierin een drempelverlagende en samenbrengende rol. Operationele doelstellingen : 3.1.1.
De gemeente Jabbeke bouwt een vrijwilligerswerking op en ondersteunt die door een structuur aan te bieden. Om een samenbrengende rol te vervullen, centraliseert de gemeente de rekrutering van vrijwilligers bij de dienst Vrije Tijd. Een stijgend aantal inwoners registreert zich als vrijwilliger.
3.1.2.
Organisatoren (particulier of vereniging) van vrijetijdsinitiatieven maken gebruik van deze dienstverlening. Na één jaar is dit volledig operationeel. Op de diensten is kennis aanwezig over de mogelijkheden en wensen van vrijwilligers, waardoor de juiste mensen op de juiste plaats komen.
3.1.3.
De gemeente Jabbeke vervult, via de dienst Vrije Tijd, een drempelverlagende rol door non-commerciële initiatieven en verenigingen financieel en logistiek te ondersteunen. Het aantal aanvragen voor deze dienstverlening stijgt.
3.1.4.
Het aantal culturele manifestaties georganiseerd vanuit de bevolking en vanuit verenigingen stijgt in de komende jaren.
3.1.5.
Een gevarieerde aanbod bereikt meer mensen in verschillende deelgemeenten. Projecten en acties: - Rekruteren van vrijwilligers in samenwerking met het Provinciale Steunpunt Vrijwilligerswerk. - Samenwerking starten met de ‘dienst informatica’ om een database op te zetten voor het HRM (Human Resources Management). - Het bestaande subsidiesysteem blijft behouden en indien nodig geactualiseerd. Instrumenten en middelen : - Database voor vrijwilligers
- Projectondersteuning - Structurele subsidies voor verenigingen - Huurtarieven aanpassen wanneer en indien nodig. - Overleg met verenigingen. - Financiële ondersteuning. (bvb kosten verwarming en water voor uitbatende verenigingen) 3.2.
Inwoners van de gemeente Jabbeke en andere organisatoren kunnen voor hun organisaties makkelijk en op een transparante manier terecht binnen de gemeenschapscentra. Als gevolg hiervan kan de consument genieten van een toegankelijk, uitgebreid en verscheiden aanbod. Operationele doelstellingen : 3.2.1. Om het gebruiksgemak voor de gemeenschapscentra te vergroten, wordt de accommodatie per zaal uitgebreid volgens de noden van de organisatoren. Die accommodatie maakt vast deel uit van de zaal bij verhuur. 3.2.2. De externe klantenwerking krijgt meer aandacht. Dit moet resulteren in een vlottere dienstverlening waarin het voor de gebruiker transparanter wordt hoe en onder welke voorwaarden men een zaal kan huren. 3.2.3. Het bezettingsvolume in non-commercieel en open aanbod van de centra stijgt door middel van een efficiëntere verhuurstrategie die in gebruik moet geraken eind 2008. 3.2.4. In de deelgemeente Jabbeke wordt een multifunctioneel sport- en cultuurcentrum uitgebouwd op maat van de gemeente. 3.2.5. De herkenbaarheid van de gemeenschapscentra wordt vergroot. Mensen kennen de centra en hebben er een idee van wat er zich binnen de muren van de centra afspeelt en hoe ze de centra zelf kunnen gebruiken. 3.2.6. Om het aanbod divers, gevarieerd en voor een verscheiden publiek toegankelijk te houden, wordt vanuit de gemeentelijke diensten op een objectieve en nietdwingende manier gecoördineerd. Projecten en acties: - Aankoop materiaal gemeenschapscentra (stoelen, tafels, LCD-projector, borden, tentoonstellingsmateriaal,…) - Zalen in het Sport- en Cultuurcentrum krijgen een eigen identiteit. Dit moet de herkenbaarheid in de hand werken. - Samenwerking starten met de dienst informatica om een database op te zetten voor verhuur. Dit wordt geïntegreerd met debestaande databases. - Er worden evaluatieprocedures opgemaakt. - Organisatoren kunnen aan de hand van een aanstiplijst een diagram bekomen waar de plaats van hun initiatief staat ten opzichte van andere
initiatieven. Er wordt dus een systeem uitgedokterd om op een objectieve manier te sturen. - Binnen de bestaande huisstijl van de gemeente Jabbeke krijgt de huisstijl van de gemeenschapscentra een aparte plaats. - Er worden opleidingen georganiseerd voor de vrijwillige medewerkers gemeenschapscentra. Instrumenten en middelen : - Database voor verhuur zalen en materiaal. - In het gebruikersreglement het tariefsysteem daar waar nodig aanpassen. - De bestaande promotiekanalen worden gebruikt voor promotie over het gemeenschapscentrum. - Televisiescherm in gemeenschapscentra voor info en promotie. - Internet. - Door actieve bevraging van de gebruiker na gebruik evalueren. - Grafisch design gebeurt in eigen regie - Uitgeschreven procedures voor verhuur kunnen gemeenschapscentra ter beschikking gesteld worden.
in
alle
- Ondersteuning door vrijwillige theatertechnici, betaald op geleverd werk. - Overleg tussen de betrokken partners - Bewegwijzering, infobordjes en infobrochure voor organisaties. 3.3.
Inwoners van de gemeente Jabbeke weten waarvoor ze bij de dienst cultuur kunnen aankloppen. Iedereen wordt op die dienst cultuur op een klantvriendelijke manier geholpen.
Operationele doelstellingen : 3.3.1. Er gaat meer aandacht naar de communicatie (briefwisseling) van de dienstverlening. 3.3.2. De dienst cultuur heeft kennis van wat er zich op gemeentelijk vlak afspeelt. Het aantal organisatoren dat hun acties doorgeeft stijgt. 3.3.3. De dienst cultuur legt netwerken aan voor cultureel initiatief: dat betekent tussen vrijwilligers, organisatoren, bepaalde particulieren zoals bijvoorbeeld amateurkunstenaars, andere gemeentelijke diensten, instellingen en hogere overheden. 3.3.4. Organisatoren en verenigingen kloppen meer aan bij de dienst cultuur om makkelijker te kunnen werken. De positie van deze dienst groeit steeds meer naar die van facilitator en betrouwbaar centraal aanspreekpunt voor iedereen die iets wil doen. 3.3.5. Iedere gebruiker wordt op een vriendelijke, efficiënte manier behandeld.
Projecten en acties: - Promotiekanaal voor culturele activiteiten wordt specifiek gericht en krijgt een eigen reglement. - Dienst cultuur krijgt de nodige opleiding en de tijd om te netwerken - Er wordt een lijst aangelegd met kunstenaars van de gemeente. - Er worden procedures uitgeschreven voor alle diensten die de dienst cultuur aanbiedt. - De dienst cultuur speelt een trekkersrol in het dienstenoverschrijdend werken. De klant zelf hoeft maar één persoon aan te spreken, of één formulier in te vullen. Ook de communicatieve nazorg wordt goed verzorgd. Instrumenten en middelen : - webstek gemeente Jabbeke - Info berichtenblad Jabbeke - Activiteitenagenda Jabbeke - Infoborden - Extra-info - Televisieschermen en DTP (Desk Top Publishing) - Adobe Creative Suite - Plotter en kleurenprinter - Mailings - Financiële middelen 3.4.
Bezoekers en inwoners associëren de gemeente Jabbeke met een leefbare, warme en gezellige gemeente met een cultureel imago. Operationele doelstellingen : 3.4.1. Kennis over het verleden en het heden van de gemeente Jabbeke wordt toegankelijker gemaakt. 3.4.2. Het gemeentelijk erfgoed en patrimonium wordt in kaart gebracht, gefixeerd, verbeterd of gerestaureerd en uitgebreid. 3.4.3. Rekening houdende met de context van plaatsing en naaste omwoners wordt een aankoopbeleid opgesteld om het gemeentelijk openbaar kunstpatrimonium uit te breiden. 3.4.4. Door middel van variabele aanpassingen krijgen kleinere dorpskernen een bepaald gewicht of nadruk op een bepaalde cultuurcategorie en imago voor wat betreft culturele en toeristische sfeer. Deze aanpassingen staan los van het reguliere diverse aanbodswerk.
3.4.5.
Er ontstaat een nauwe samenwerking tussen het PMMK-PMCP (het Permekemuseum) en de gemeente Jabbeke. In deze samenwerking worden periodieke activiteiten en evenementen structureel uitgewerkt. Projecten en acties: - De deelgemeente Zerkegem wordt verder uitgebouwd tot een poëziedorp, met variabele teksten. - De deelgemeente Stalhille wordt verder uitgebouwd tot een kleurrijk dorp. - Er wordt een stuurgroep opgericht die polst naar de mogelijkheden binnen de kleine dorpskernen Stalhille, Zerkegem en Snellegem. - De gemeente Jabbeke ontsluit het oude archief en zorgt ervoor dat de stukken makkelijk te vinden zijn. - Er wordt een beeldenbank / inventarisatie van ons erfgoed (met beschrijving van toestand en restauratietips) opgericht. Dit omvat de materiële bewaring. - Restauratiedossier molen Van Kerrebroeck wordt verdergezet. (start in 2008) - Aankoopbeleid wordt opgesteld en gepubliceerd. - Het SPC Jabbeke krijgt een beeldend werk voor de deur. - Op bepaalde plaatsen en aan bepaalde monumenten worden infoborden geplaatst. - Samenwerking met Raakvlak en Permekemuseum (PMCP). Instrumenten en middelen : - Fototoestel - Financiële middelen - opslagruimte - Webstek www.jabbeke.be
3.5. Het culturele verhaal binnen de gemeente Jabbeke is een verhaal voor iedereen. Dit moet de culturele diversiteit (cultuurspreiding voor iedereen) en publieksdiversiteit (cultuurparticipatie voor iedereen) in de hand werken. Operationele doelstellingen : 3.5.1. De gemeente Jabbeke geeft bijzondere aandacht aan bepaalde doelgroepen. 3.5.2. Er gaat speciale aandacht naar de samenwerking met jeugdhuis Utopia vzw en de jeugddienst. De jeugd wordt betrokken bij haar eigen culturele verhaal, en bij
andere initiatieven. De dienst cultuur schaart zich achter het jeugdbeleidsplan, en werkt er actief aan mee. 3.5.3. Er wordt gezocht naar een manier om jonge, druk bezette gezinnen te betrekken in het socio-culturele en culturele leven. Hier kan speciale aandacht gaan naar de dienst kinderopvang en Kind & Gezin. 3.5.4. Er gaat speciale aandacht naar de samenwerking met de bibliotheek en de bibliotheekwerking. 3.5.5. Mensen worden samengebracht om over de materie cultuurparticipatie na te helpen denken en voorstellen uit te werken. Projecten en acties: - Schoolvoorstellingen voor kinderen tot 12 jaar in samenwerking met de scholen op het grondgebied van de gemeente. - Gerichte promotie naar doelpubliek Instrumenten en middelen : - Financieel en logistiek - Vrijwilligersbestand en vrijwilligers 4.
ONDERSTEUNING VAN HET CULTURELE WERK IN DE GEMEENTE.
Dit onderdeel beschrijft hoe de gemeente het cultuurbeleid ondersteunt (bvb. de raming van de financiële en andere middelen), met bijzondere aandacht voor de bibliotheek en in voorkomend geval ook het cultuurcentrum.
De instrumenten en middelen voor de uitvoering van dit cultuurbeleidsplan werden al na elke doelstelling aangestipt. Zo is het overzichtelijk wat, waar en waarvoor deze middelen gebruikt kunnen worden. In dit hoofdstuk echter worden er specifieke ramingen opgegeven van wat bijvoorbeeld ‘financiële middelen’ betekenen. 4.1
Raming van de financiële middelen
Ter uitvoering van de strategische doelstellingen van het cultuurbeleidsplan wordt een aangepaste begroting voor cultuur opgemaakt die rekening houdt met dit cultuurbeleidsplan. De gemeente Jabbeke verbindt zich ertoe zich te houden aan deze planning. In deze planning wordt geen rekening gehouden met kosten die buiten de begrotingsposten van cultuur vallen, maar wel een invloed hebben op het cultuurbeleid, zoals energiekosten, de activiteitenagenda (drukkosten), technische prestaties en onderhoudskosten. 4.1.1. Overzicht van de belangrijkste begrotingsposten. Artikel
Omschrijving 1. cijfers uitgaven
2008
Vrije Tijd: culturele en socio-culturele ontspanning 762/744-51
1. uitrusting uitleendienst
8000
2. Subsidies voor: 762/332-02
2.a. cultuurverenigingen
7456,7
76204/332-02
2.g. werkingskosten cultuurraad
76304/332-02
2.h. 25, 50 en 75-jarig bestaan verenigingen
1000
76209/332-02
2.j. subsidie culturele activiteiten
2500
745
3. Lidmaatschappen 76206/332-02
3.a. lidmaatschap monumentenwacht
778/332-01
3.b. lidgeld archeologische dienst
nieuw
3.d. lidgeld Provinciaal Steunpunt voor Vrijwilligerswerk
76201/124-06
4. schoolvoorstellingen
75 6500 100 7000
5. Infrastructuur investering
5.a. uitrusting gemeenschapscentrum Varsenare
(investering)
(5.b. SPC Jabbeke)
76201/124-48
5.c. aankoop kunstwerken
20000 2500
6. Opmaak cultuurbeleid 76201/123-06
6.a. organisatie participatie en gemeenschapsvorming
762/123-16
7. Organisatie projecten via de dienst cultuur
500 9000
8. receptie en representatiekosten 763/123-16
8.a. receptie en representatiekosten
5000
12. Communicatie 76202/123-06
12.a. communicatie van de dienstverlening
2500
13. Erfgoed 76203/123-06
13.a. inventarisering en materiële bewaring erfgoed
investering
13.b. restauratie molen 'Van Kerrebroeck'
1.
500 25000
4.1.2. Verduidelijking Uitrusting uitleendienst Dit bedrag hoort bij een blijvende inspanning het materiaal van de uitleendienst up-todate te houden. Volgende aankopen worden specifiek op korte termijn verwacht:
a. b. c.
Graduele vervanging van tafels Graduele vervanging van stoelen Herstel of vervanging van audio-installatie, meer precies boksen.
2.
Subsidies voor cultuurverenigingen Vanaf 2009 verhoogt dit bedrag naar 8000 euro. Verenigingen uit de gezinsraad (met een sociaal-culturele werking) verdelen een budget van 5500 euro. In totaal gaat het dus om een subsidie van 13500 euro.
3.
Subsidie culturele activiteiten Het is de bedoeling te groeien naar een systematische benadering van subsidies aan culturele projecten. Dit als actualisering van het bestaande subsidiesysteem, dat louter rekening houdt met werkingskosten. Op dit moment gebeurt projectsubsidie als financiële tegemoetkoming (bijvoorbeeld 300 euro subsidie voor technisch materiaal) met voorlegging van bestelbon. Dit valt onder projectondersteuning, zoals vermeld in het cultuurbeleidsplan onder punt 3.1.
4.
Voorstelling werking archeologische dienst Raakvlak • Wat is Raakvlak: Interlokaal samenwerkingsverband archeologie tussen 6 gemeenten. Jabbeke is lid sinds 2004 • Wat doet Raakvlak: Raakvlak is niet gelijk aan een opgravingsdienst. Er wordt enkel gegraven wanneer een bepaald terrein bedreigd is. Dit gebeurt met vergunning en in samenwerking met de gemeentelijke diensten. • Welke resultaten boekt Raakvlak: Opgravingen gebeurden bijvoorbeeld rond de Hoge Dijken, nu ‘Hoge Akker’. Er werden interessante grafresten gevonden, namelijk Romeinse sporen (gave potjes). De positie van Jabbeke zorgt ervoor dat er hier veel Romeinse sporen te vinden zijn. Volgend jaar komt er een publicatie rond de onderzoeken in Jabbeke. Ö De werking van Raakvlak op het grondgebied van de gemeente Jabbeke is een meerwaarde die behouden moet blijven. (Cfr. 3.4)
5.
Uitrusting gemeenschapscentrum Varsenare Goed beheer van het gemeenschapscentrum vereist een jaarlijkse inspanning. De accommodatie moet namelijk mee evolueren met het gebruik en met moderne technieken. Motivering budget met een greep uit de verwachte kosten: a. In 2008 zal een geluidsstudie uitgevoerd worden om het isolatieprobleem tussen zalen Fresnere en Studio te onderzoeken. Hierna zullen de nodige investeringen gedaan moeten worden om het probleem op te lossen. (bijvoorbeeld dubbele sas, geluidsinstallatie met geluidsspreiding.) b. De theaterdoeken zijn gescheurd. Het is aangewezen deze te vervangen.
c.
De geluidsinstallatie is op termijn aan vervanging toe. De huidige installatie kan op zijn beurt de audio-installatie van de uitleendienst vervangen. Bijkomende boksen voor een betere geluidsspreiding mogen ook verwacht worden. d. Er kan een aangepaste podiumvloer (dansvloer, zijnde een soort tapijt) aangekocht worden. Het bedrag wordt dus ieder jaar opnieuw ingeschreven en eventueel verhoogd (indien nodig). Dit in het licht van doelstelling 3.2. 6.
Organisatie participatie en gemeenschapsvorming De gemeente engageert zich op dit vlak. Praktisch kan het gaan om een inspraaksysteem binnen het gemeenschapscentrum of ander onderzoek naar gebruikers van het centrum. Het kan gaan om studies naar het beeld van cultuurbeleving in de gemeente Jabbeke en dergelijke meer. (cfr. punten 3.2 en 3.5.5)
7.
Organisatie projecten via de dienst cultuur De gemeente organiseert zelf projecten, zoals de Week van de Smaak, Open Monumentendag, erfgoeddag, de Week van de Amateurkunsten. Echter, ook in samenwerking met de cultuurraad worden projecten verzorgd, zoals bijvoorbeeld ‘Verloren Woorden. Gevonden Verbeelding’ in 2007. Ook opleidingsmomenten voor vrijwilligers, zoals vermeld in het beleidsplan onder 3.2, worden met dit krediet georganiseerd.
8.
Communicatie van de dienstverlening Communicatie is een belangrijke pijler van het cultuurbeleidsplan. Dit krediet wordt aangewend om bijvoorbeeld gebruikersgidsen te maken voor het gemeenschapscentrum.
9.
Inventarisering en materiële bewaring erfgoed In het cultuurbeleidsplan gaat er aandacht naar patrimonium en erfgoed onder 3.4. Dit wordt in kaart gebracht, gefixeerd, verbeterd of gerestaureerd en uitgebreid. Om dit te doen, is er een krediet nodig. Het gaat bijvoorbeeld om kerkelijk erfgoed, waarover verspreide kennis bestaat, en waarop dus weinig overzicht op bestaat. Andere voorbeelden zijn de projector van zaal Alberta, de zonnewijzer van Snellegem, enzovoort. Ook de aankoop van kunstwerken valt onder dit budget.
Algemeen kan gesteld worden dat het financiële zwaargewicht op de gemeenschapscentra ligt. Dit budget houdt geen rekening met buitengewone aankopen, zoals de bouw van het SPC Jabbeke, dat rond de 7 500 000 euro geraamd wordt. Naast deze kredieten zijn er ook nog kredieten voor opleiding personeel. Die vallen echter onder personeelskosten. Een prognose van de evolutie van deze budgetten is dat de werkingskosten zullen stijgen, zoals vooral subsidies en projecten. Investeringen zullen gespreid worden over verschillende jaren. In het begin van de beleidsplanning zullen enkele zware investeringen gedaan worden,
zoals de restauratie van de molen Van Kerrebroeck. Niet opgenomen in dit overzicht is bijvoorbeeld ook de aankoop van een plotter (cfr. 3.3) in 2008 voor een som van 24200 euro. 4.2 -
-
-
Andere middelen Materialen uitleendienst en zaalverhuur. Reglementen op subsidies worden waar nodig aangepast, databases voor verhuur zalen en goederen en voor vrijwilligers wordt aangemaakt. De dienst cultuur vraagt hierin ook medewerking van de dienst informatica en inbedding in het huidige registratiesysteem. Er gaat aandacht uit naar de website en naar Info Jabbeke voor de communicatie. Er wordt daarenboven werk gemaakt van een televisiescherm in de gemeenschapscentra ter promotie van de interne activiteiten en ter communicatie van de dienstverlening. De aankoop van de nodige materialen, zoals bijvoorbeeld een nieuwe plotter voor het afdrukken van affiches en infoborden. Voor de opslagruimte moet binnen de mogelijkheden nog naar oplossingen gezocht worden. Pas daarna kan over het financiële plaatje nagedacht worden.
Deze middelen worden in de loop van de legislatuur opgebouwd. De gemeente Jabbeke engageert zich om de logistieke steun mogelijk en performant te houden. Middelen die al aanwezig zijn: een professioneel fototoestel, software zoals Adobe Creative Suite, een televisiescherm ter voorbereiding van verder uitbouw hiervan, de website van de gemeente Jabbeke. Er gaat hier blijvend aandacht naar uit. Vooral in de uitbouw van de gemeentelijke website. 5.
BESCHRIJVING VAN HET PARTICIPATIEPROCES.
In dit onderdeel moet duidelijk worden dat de opmaak, de uitvoering en de evaluatie van het cultuurbeleidsplan zijn gebaseerd op een ruim participatieproces. Ook de manier waarop het beleidsplan gecommuniceerd wordt aan de bevolking wordt hier beschreven.
5.1. Evaluatie Het cultuurbeleidsplan 2008-2013 is het eerste beleidsplan dat de gemeente Jabbeke heeft opgemaakt. Dat wil echter niet zeggen dat er geen werking aanwezig was. Binnen de opmaak van het cultuurbeleidsplan werd de bestaande situatie geëvalueerd. Het resultaat hiervan staat in de sterktezwakteanalyse. De input hiervoor werd verzorgd door een stuurgroep en de cultuurraad. Echter, ook aan de hand van kwalitatieve methodes werd een beeld gevormd van de huidige situatie in de gemeente. Daarmee worden informele gesprekken bedoeld. Ook kon de gemeente Jabbeke rekening houden met wat gedurende de vorige legislatuur gemeld werd door de bevolking op eigen initiatief. Tenslotte speelde de samenwerking met andere diensten en met het beheersorgaan van het gemeenschapscentrum hierin een grote rol.
5.2.
Opmaak
Voorafgaand aan een eerste concrete voorstel van cultuurbeleidsplan werd een bevraging georganiseerd van diverse doelgroepen. Op 25/04/2007 organiseerden de diensten cultuur, sport en jeugd een wijkoverleg. Dit betrof een uitnodiging van alle wijkcomités en wijkraden die de gemeente Jabbeke rijk is. Uit dit informele overleg werd heel wat informatie gehaald. Ook in samenwerking met verschillende diensten werd na de paasvakantie een enquête afgenomen bij de schoolgaande jeugd op het grondgebied van de gemeente Jabbeke. Onder begeleiding vulden 332 kinderen van 6 tot 12 het vragenformulier in. Echter, de resultaten van het onderzoek bleken weinig representatief. Voor het onderdeel Permekemuseum werden het beleidsplan Permekemuseum, het strategisch beleidsplan Brugs Ommeland en het cultuurbeleidsplan Jabbeke op elkaar afgestemd. De stuurgroep die het beleidsplan voorbereidde bleek van groot nut te zijn. De kritische geest van deze mensen zorgde voor een duidelijke prioriteitenstelling. Het ontwerp van cultuurbeleidsplan werd ten slotte in de Algemene Vergadering van de cultuurraad Jabbeke positief geadviseerd. Het advies werd gevraagd op 13/11/2007, en werd geformuleerd in vergadering van 04/12/2007. Voor het onderdeel over het gemeenschapscentrum werd het ontwerp ook positief onthaald bij het beheersorgaan van het gemeenschapscentrum. Het cultuurbeleidsplan werd uiteindelijk goedgekeurd in gemeenteraad van 20 december 2007. 5.3. Uitvoering De opvolging en uitvoering van het cultuurbeleidsplan is in de eerste plaats de taak van de cultuurbeleidscoördinator. Echter, ook het beheersorgaan van het gemeenschapscentrum, de cultuurraad en de plaatselijke verenigingen zullen een engagement kunnen aangaan. Vooral op het vlak van evaluatie en feedback zijn deze partners erg belangrijk. 5.4. Communicatie Het goedgekeurd beleidsplan zal ter inzage liggen in de bibliotheken van de gemeente Jabbeke, en zal op de webstek www.jabbeke.be gepubliceerd worden op twee plaatsen: ten eerste op het hoofdstuk cultuur en ten tweede op het hoofdstuk cultuurraad. De strategische doelstellingen werden daarnaast ook opgenomen in het algemeen beleidsplan Jabbeke. Dit beleidsplan, en dus ook een samenvatting van dit deelbeleidsplan, zal in een Extra-Info publicatie verspreid worden over alle bussen van de gemeente Jabbeke en gepubliceerd worden op de webstek. BESLUIT:
Artikel 1: De gemeenteraad keurt het ontwerp lokaal cultuurbeleidsplan 2008-2013 goed. Artikel 2: Het cultuurbeleidsplan 2008-2013 wordt samen met het bibliotheekbeleidsplan 2008-2013 als één plan verzonden naar de Vlaamse Overheid, agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen.
