10 jaar Stedenband Dilbeek-Stellenbosch Stedenbanden zijn gebaseerd op verschillende waarden zoals gelijkheid, democratische besluitvorming en de uitbouw van regionale netwerken om de middelen efficiënt in te zetten. In 2002 start Dilbeek als pilootgemeente een samenwerking met Stellenbosch in Zuid-Afrika. Stellenbosch stad was voornamelijk begaan met harde sectoren: financiën, veiligheid en openbare werken. Sociale zaken was er exclusieve bevoegdheid van niet-gouvernementele organisaties. Sinds 2006 maakt de stad middelen vrij voor welzijn en jeugd. De prille democratie promoot volop inspraak van de bevolking: vanuit de stad worden de noden van de buurten geïnventariseerd via inspraakmomenten. Op basis van deze bevragingen worden doelstellingen geformuleerd in het Integrated Development Program, een meerjarig beleidsplan. We werken rond jeugd en opleidingen. De focus wordt gelegd op de achtergestelde zwarte woonwijken Groendal en Langrug. Hiervoor draagt de Vlaamse Gemeenschap jaarlijks zo’n 2 12.500 bij. De Vlaamse Vereniging voor Steden en Gemeenten adviseert en organiseert overlegmomenten met de 29 andere Vlaamse gemeenten met een stedenband. Hiervan zijn er 5 actief in Zuid-Afrika: Aalst, Essen, Gent, Bornem en Dilbeek. Met de steun van
STELLENBOSCH MUNICIPALITY
GEMEENTE
DILBEEK
Zuid-Afrika Oppervlakte: 1.219.090 km2 Aantal inwoners: 49.052.489 Bevolkingssamenstelling: 79,6% zwarten 9% blanken 8,9% kleurlingen 2,5% Aziaten
Stellenbosch Oppervlakte: 900 km2 Aantal inwoners: 270.000 Bevolkingssamenstelling: 54,4% kleurlingen 22,5% blanken 22,5% zwarten 0,5% Aziaten Zuid-Afrika heeft 11 officiële talen waarvan er voornamelijk drie terug te vinden zijn in Stellenbosch: Afrikaans, Xhosa en Engels.
Symboliek van de vlag Y-vorm: eenheid van het land na beëindiging van de apartheid Rood: bloed dat in de apartheidsstrijd vergoten is Blauw: Atlantische Oceaan, Indische Oceaan en de hemel Groen: natuurlijke rijkdommen Zwart: zwarte bevolking Wit: blanke bevolking en vrede Geel: goud en andere bodemschatten Zwart, groen en geel: kleuren van de Afrikaanse partijen African National Congress (ANC) en Inkatha Freedom Party (IFP)
Franschhoek, deelgemeente van Stellenbosch Franschhoek heeft de reputatie de culinaire hoofdstad van Zuid-Afrika te zijn, een vakantiebestemming tussen de weelderige wijngaarden. Het is een deel van Groot-Stellenbosch en ligt op een boogscheut van de universiteitscampus. De zwarte bevolking woont 3 kilometer verderop, in Groendal en Langrug.
Mandelahuisjes in de Groendalwijk Nelson Mandela, 1e president van Zuid-Afrika, had in 1994 grootscheepse woningbouwprogramma's voor de bewoners van de krottenwijken aangekondigd en die zijn er ook gekomen. Huisvesting was één van de speerpunten in de verkiezingscampagne van 1994, want de huisvesting was met 4,5 miljoen woningzoekenden een immens probleem. De beloofde één miljoen huizen in vijf jaar tijd werd net niet gehaald. In december 2006 stond de teller op 2,4 miljoen huizen. De huizen (min. 30m2) bestaan uit een woonkamer, een slaapkamer en een badkamer. Ze zijn voorzien van water, elektriciteit en riolering. Hier wonen hoofdzakelijk coloureds, bruine Zuid-Afrikanen die van vader op zoon werkten op de wijnboerderijen.
Onderwijs Door de nasleep van de apartheid en de armoede is degelijk onderwijs voor de zwarte bevolking nog steeds geen garantie. De klassen zijn overvol en de kwaliteit van het onderwijs laat te wensen over. Ze worden thuis nauwelijks begeleid omdat ouders analfabeet zijn en missen hierdoor de motivatie om verder school te lopen. Er wordt veel gespijbeld en jongeren stoppen vroegtijdig met school zonder een diploma te halen. Als jongeren dan werk zoeken komen ze vaak terecht op de wijnlanderijen, net zoals de generaties vóór hen. Op termijn zien we hier een rol weggelegd voor vakopleidingen zodat drop-outs worden opgevangen en jongeren technisch worden voorbereid op een reële job in de buurt.
De sloppenwijk naast de culinaire hoofdstad De uiterlijke rijkdom in het centrum steekt schril af tegen de vele sociale problemen. Verborgen achter de landerijen, tegen een bergflank, heeft het dorp ook zijn sloppenwijk: Langrug.
Langrug sloppenwijk Bergopwaarts van de sociale woonwijk Groendal verandert deze in een sloppenwijk. Vanaf hier zijn er geen geasfalteerde straten en wonen de mensen in geïmproviseerde houten huizen. Hier verblijven voornamelijk Xhosa’s, zwarte inwijkelingen die het nog minder getroffen hebben dan hun bruine dorpsgenoten. Zij zoeken werk als seizoenarbeider op de landerijen of werken bij één van de vele gastverblijven in het centrum. Dit tot ergernis van de coloureds die zo hun jobs zien verdwijnen.
Tewerkstelling Op de boerderijen van blanke eigenaars rond Kaapstad, ondervinden de zwarte landarbeiders nog maar weinig van het einde van de apartheid. Er is sprake van te lage lonen, eigenaars die werk uitbesteden aan koppelbazen, vast werk dat plaats ruimt voor seizoensarbeid en onveilige arbeidsomstandigheden. 11.11.11. heeft nauwe banden met Women on Farms, een organisatie actief in Stellenbosch. Zij voerden loononderhandelingen en vertrokken van een minimumloon van 2 30 per maand. Er zijn nog positieve signalen: zo is er bij Oxfam Wereldwinkel een Fairtrade wijn beschikbaar uit Stellenbosch! Het Fairtrade label garandeert een minimum aan sociale bescherming op de werkvloer.
Jeugdcentrum Ieder zijn talent! Vanuit het jeugdcentrum worden verschillende ‘skills’ ondersteund. Het geeft de jongeren de kans om hun talenten verder te ontwikkelen en zich te ontspannen. Eén van die talenten is streetdance. Heel veel jongeren zijn zeer goed in dansen en tonen fier hun nieuwe pasjes aan de anderen.
Jeugdcentrum Binnen het jeugdcentrum worden wekelijks activiteiten gepland, zoals de poolnamiddag en ‘woensdag filmdag’. Het jeugdcentrum beschikt over het nodige materiaal om zulke activiteiten te organiseren. Dat materiaal kan ook worden uitgeleend aan andere jeugdverenigingen. Zo wordt dit materiaal maximaal benut. Vanuit het jeugdcentrum worden samenwerkingen gestimuleerd en worden activiteiten gepromoot aan de gemeenschap. Het is de bedoeling om het jaar rond activiteiten aan te bieden.
Preventie Zuid-Afrika heeft te kampen met het hoogste cijfer ter wereld wat betreft personen besmet met HIV: 5,6 miljoen (schatting VN in 2009). In 2009 stierven 310.000 Zuid-Afrikanen aan aids en waren er naar schatting reeds 1,9 miljoen wezen. Een traditionele aanpak (onthouding, trouw en condoomgebruik) slaat niet aan. De focus enkel en alleen leggen op bescherming tegen aids werkt niet. Vele jongeren in Zuid-Afrika hebben geen toekomstperspectief en leven van dag tot dag. Een integrale aanpak waarbij op de eerste plaats aandacht wordt besteed aan armoedebestrijding, en dit op verschillende vlakken, is essentieel: aanleren van sociale vaardigheden, investeren in opleiding en een betere jobtoeleiding, gezonde vrijetijdsbesteding,… Stellenbosch gaat voor een integrale aanpak. Op een positieve manier via allerlei activiteiten wordt getracht om jongeren de nodige zelfwaarde, sociale vaardigheden en kennis bij te brengen. De hoofddoelstelling is om jongeren opnieuw toekomstperspectief te bieden zodat ze zelf bewuste keuzes kunnen maken. Er wordt samengewerkt met het ziekenhuis om de mensen de mogelijkheid te geven om zich te laten testen op HIV. De helpdesk, waar men terecht kan voor allerlei vragen rond relaties en seksualiteit, bereikt 180 jongeren per maand.
Jeugdwerking Vakantieprogramma Het mag soms eens dat ietsje meer zijn! Tijdens de vakantieprogramma’s van het speelplein worden de kinderen verwend met speciale activiteiten. De opkomst naar het speelplein is erg groot, kinderen van verschillende afkomst genieten samen van dit aanbod!
Speelpleinwerking Tijdens de schoolvakantie is de speelpleinwerking van ’s morgens tot ’s avonds actief. Vooraf wordt met de animatoren een activiteitenschema uitgewerkt. Tijdens dit vakantieprogramma worden heel wat activiteiten aangeboden en krijgen de kinderen de kans om met materialen te spelen waar ze thuis niet over beschikken.
Naschoolse opvang Na schooltijd zijn groot en klein welkom op het speelplein. Er worden verschillende spelen aangeboden. Een vast team van animatoren bekommert zich dagelijks over een hele groep kinderen. Eenvoudige activiteiten worden aangeboden, kinderen genieten van sport en spel, maar ook kringgesprekken vinden plaats.
Sport De stad werkt samen met de sportafdeling van de universiteit van Stellenbosch. Elke week op woensdagnamiddag worden sporten aangeleerd door studenten in het kader van hun stage. Het jeugdcentrum organiseert jaarlijks de Dilbeek funrun van 5 kilometer. In 2011 telden de organisatoren 180 deelnemers.
Franschhoek Champions League Voetbal is een manier om jongeren van de straat te houden. Het is een eerste stap naar verdere activiteiten. Via de samenwerking wordt jaarlijks gedurende drie dagen een wedstrijd georganiseerd voor de 17 voetbalteams uit Groendal-Langrug.
Opleiding animatoren Jongeren worden opgeleid tot animatoren om binnen de speelpleinwerking kinderen zinvol en prettig bezig te houden. De speelpleinwerking is vooral gericht naar straatkinderen. Op de straat worden kinderen mogelijks verleid tot alcohol of druggebruik. Op het speelplein leren jongeren en kinderen respectvol met elkaar omgaan en worden vriendschappen opgebouwd.
Vrijwilligers De goede werking in Franschhoek wordt mogelijk gemaakt door de inzet van vele vrijwilligers. Als vrijwilliger in Zuid-Afrika krijg je de kans om mee te helpen in het jeugdcentrum en de naschoolse werking. Dankzij de vrijwilligers krijgen de kinderen een betere opvoeding en hierdoor betere kansen voor de toekomst.
Meer info over de stedenband op www.risdilbeek.be
’T ZUIDEN ZINDERT
!
