1 TRAJECT VAN SCHOOL TOT ARBEID ARBEIDSTOELEIDING VOOR KWETSBARE JONGEREN Voor jongeren die behoren tot de ”kwetsbare doelgroep” is het uitermate moeilijk om een (opleidings)traject gericht op het verkrijgen én behouden van een plaats op de arbeidsmarkt succesvol af te ronden, dan wel een passende startkwalificatie te verwerven. De problematiek van deze jongeren doet zich voor op de volgende leefgebieden: School/opleiding Werk Wonen – Thuis/gezinssituatie Vrijetijdsbesteding Gezondheid – voeding / gezondheid / middelengebruik Financiën – schulden / budgettering Hoofddoelstelling Het ontwikkelen, organiseren en uitvoeren van een begeleidingstraject voor jongeren met gedragsproblemen en/of meervoudig complexe problematieken, gericht op duurzame plaatsing op de arbeidsmarkt, dan wel het behalen van een startkwalificatie. Het betreft individuele trajectbegeleiding die eventueel reeds start tijdens de schoolperiode en doorloopt tot het moment dat de jongere zelfstandig zijn plek op de arbeidsmarkt duurzaam kan behouden. Hiermee wordt een sluitende toeleiding van school naar werk gerealiseerd voor deze groep moeilijk bemiddelbare jongeren. Het begeleidingstraject is gericht op effectieve arbeidstoeleiding, maar kent ook een aantal preventieve nevendoelen: • voorkomen van voortijdige schooluitval; • voorkomen van instroom in justitietrajecten dan wel recidive; • voorkomen van zwerfproblematiek. Individuele Traject Begeleiding (ITB) In de projecten spelen de ITB’ers een cruciale rol. Ze zijn actief vanaf het moment dat (na een intakegesprek) een jongere wordt voorgedragen voor het project. Taken: • zoeken van een bedrijf en leer/werkplek (op basis van het profiel van de deelnemer) •
opstellen contract tussen bedrijf en deelnemer, waarin o.a. geregeld zijn: werkzaamheden, voorwaarden, traject naar regulier werk, scholingsafspraken
•
regeling vergoeding/uitkering (i.s.m. bedrijf, gemeente en/of UWV)
•
organisatie scholingstraject
•
opstellen plan van aanpak m.b.t. wonen, schuldhulp, verslavingszorg e.a.
•
begeleiding bij de uitvoering van het individuele plan van aanpak
Gedurende het begeleidingstraject onderhoudt de ITB’er contact met de werkleermeester van het bedrijf, ook namens andere organisaties die een rol spelen in het traject (gemeente, school, justitie e.a.). De ITB’ers worden aangesteld (of zijn reeds in dienst) bij: jeugdhulpinstellingen; UWV en andere instellingen die in het project actief zijn. Zowel de provincie als Regio Twente als het ESF bekostigen de inzet van ITB-ers gedurende de projectperiode. Aan ITB’ers worden hoge eisen gesteld. Ze moeten op inspirerende wijze de jongeren begeleiden in de realisatie van het plan van aanpak en dienen ook uitstekend te kunnen communiceren met de werkleermeesters in de bedrijven. In het individuele plan van aanpak moeten gemaakte afspraken met het werkleerbedrijf worden vastgelegd. Daarnaast moeten ze in staat zijn om verbindingen te leggen naar en heldere afspraken te maken met woningbouworganisaties, justitie, jeugdzorg, instellingen voor schuldhulpverlening en verslavingszorg, gemeenten, scholingsinstellingen e.a.. Het is ook van groot belang dat een ITB’er financiële afspraken kan maken en controleren. Het betreft
de realisatie van loon/inkomensvergoeding voor de jongere, maar ook een helder overzicht van de kosten en de bekostiging van de verschillende onderdelen van het individuele plan van aanpak. De ITB’er dient in staat te zijn met het bedrijf een financieringsplan op te stellen voor de loonkosten.
Samenvatting van de 3 Regionale projecten op het gebied van Arbeidstoeleiding voor kwetsbare jongeren: Rode draad door de 3 projecten: De inzet van een Individueel Traject Begeleider ( ITB-er) die zorgt voor begeleiding ( volgens de erkende methodiek “Work-Wise”) van de jongere op alle leefgebieden d.m.v. een integraal trajectplan. Voor Subsidiestromen: zie financiële bijlage. Voor inzet ITB-ers vanuit de verschillende subsidiestromen zie bijlage Inzet ITB-ers. Provinciale bijdrage vanuit 1000 jongerenplan en Provinciale bijdrage vanuit de Regio zorgen voor de cofinanciering m.b.t. inzet ITB-ers vanuit het ESF.
( SCHOOL)
Passend Onderwijs Arbeidstoeleiding Uitvoering: Stichting Scholengroep Twente Speciaal Regionaal projectleider deel Arbeidstoeleiding voor zorgleerlingen: Monique Engelbertink Doel: Het ontwikkelen, organiseren en uitvoeren van een begeleidingstraject voor jongeren met gedragsproblemen en/of meervoudig complexe problematieken, gericht op duurzame plaatsing op de arbeidsmarkt, dan wel een startkwalificatie. Het betreft individuele trajectbegeleiding die reeds start tijdens de schoolperiode (VO,VSO / Praktijkonderwijs) en doorloopt tot het moment dat de jongere zelfstandig zijn plek op de arbeidsmarkt duurzaam kan behouden. Begeleiding op de volgende leefgebieden: School/opleiding Werk Wonen – Thuis/gezinssituatie Vrijetijdsbesteding Gezondheid – voeding / gezondheid / middelengebruik Financiën – schulden / budgettering Doelgroep: Het betreft jongeren tussen de 15 en 23 jaar die met name vanwege hun gedragsproblematiek en/of meervoudig complexe problematieken niet in staat zijn om een regulier diploma op startkwalificatieniveau te behalen. Samenwerking met: V(S)O scholen, UWV, Provincie, Gemeenten, ATC, RMC, Jarabee, Jeugdzorg, Justitie. (WERKERVARINGSPLEKKEN)
Plan van Aanpak Jeugdwerkeloosheid Regio Twente Onderdeel Kwetsbare jongeren aan de slag. Uitvoering: Jarabee Regionaal projectleider kwetsbare jongeren: Monique Engelbertink Doel: Sommige jongeren hebben extra ondersteuning nodig om hun draai in de samenleving te vinden. Het gaat daarbij niet alleen om ondersteuning op school of richting werk. Hun problemen zijn breder. Deze kwetsbare jongeren hebben behoefte aan begeleiding, waarbij al hun leefgebieden betrokken worden. Denk daarbij aan huisvesting, schulden, levensritme, etc. De groep kwetsbare jongeren is nu nog veelal alleen bekend in een aantal (zorg) netwerken en bij zorgorganisaties. Ze zijn bij arbeidsmarkt toeleiding niet in beeld. Voor een sluitende aanpak is het noodzakelijk regionaal en lokaal in de jongerenloketten samen te werken. Met dit actieplan moeten de gevolgen van de crisis voor jongeren worden verzacht. Om dit te bereiken streeft Twente met dit actieplan naar concrete samenwerking met alle betrokken partijen om een
sluitende aanpak naar jongeren te bereiken. Jongeren die zich melden als werkzoekende, zijn binnen 3 maanden: aan het werk, terug naar school, op traject, waar mogelijk op een traineeplaats bij een bedrijf of bij een arbeidspool. Doelgroep: Tot ‘kwetsbare jongeren’ worden alle jongeren gerekend met een traditioneel zwakke positie op de arbeidsmarkt. Samenwerking met: Provincie Overijssel, projectgroep 1000 jongerenplan Jarabee, Communjon, UWV, SSTS, ROC, AOC, Gemeenten, Jeugdzorg, Justitie, werkgevers organisaties, jongerenloketten, het bedrijfsleven, COLO, RMC. (WERK)
1000 jongerenplan Provincie Overijssel Uitvoering: Jarabee Regionaal projectleider: Monique Engelbertink Doel: 1000 jongeren krijgen een aanbod voor een integraal traject werken-wonen-sociaal netwerk, resulterend in een baan, opleiding en stabiele woon- en leefsituatie. Provincie stimuleert drie regionale samenwerkingsverbanden om kansarme jongeren aan het werk te helpen. -Jongeren die in staat zijn te werken maar waar de randvoorwaarden voor ontbreken. -Bedrijven stimuleren om deze jongeren aan te nemen door € 10.000,00 per jongere beschikbaar te stellen aan bedrijven. -Bedrijven moeten van deze gelden een leerwerkmeester op laten leiden. -Vergrijzing binnen de bedrijven, oudere werknemers inzetten om jongeren te begeleiden Doelgroep: Jongeren van 16/17 tot 27 jaar, die op meerdere terreinen een kwetsbare maatschappelijke positie hebben. Samenwerking met: Jarabee, Communjon, UWV, SSTS, ROC, AOC, Gemeenten, Jeugdzorg, Justitie, werkgevers organisaties, jongerenloketten, het bedrijfsleven, COLO, RMC
Het werk van de Individueel Trajectbegeleider 1000 kettingen, 1000 jongeren in de praktijk Het werk van een individueel trajectbegeleider is als het rijgen van een kralenketting. Wie een kralenketting rijgt, moet kralen, een naald, draad en een slotje hebben. Zo is het ook bij onze jongeren, ze moeten enkele vaardigheden bezitten, maar mogen anderzijds ook problemen hebben op verschillende leefgebieden. Er zijn dus verschillende onderdelen nodig en mogelijk, om deel te mogen nemen aan het 1000-jongerenplan. De Individueel Trajectbegeleider is de naald, de jongere is de draad. De kralen geven het leven en de leefgebieden van een jongere weer. Het rijgen van een ketting begint bij de draad die door de naald wordt opgepakt. De naald probeert door alle kralen heen te prikken. De kralen worden uitgezocht op grootte, kwetsbaarheid, kleur en motief. De kralen die dof zijn worden opgepoetst, de kralen die kapot zijn worden gerepareerd en de glimmende kralen kunnen zo aangeregen worden. Elke kraal moet uiteindelijk zijn eigen kracht uitstralen.
Voordat er geregen kan worden, wordt er samen vastgesteld welk patroon de ketting kan krijgen. Er wordt gekeken op welke manier de kralen elkaar kunnen versterken. Dan kan het rijgen beginnen. Het is van belang alle kralen zorgvuldig met elkaar te verbinden, zodat er een goede balans ontstaat tussen de kleuren en de verschillende soorten kralen. Met elkaar moet erop gelet worden dat de kralen niet te strak geregen worden, want anders kan de ketting knappen. Als de ketting toch knapt, dan moet de draad opnieuw in de naald geregen worden. Er moet dan opnieuw gekeken worden wat de beste manier is om met deze kralen weer een ketting te vormen. Hoe lang de ketting wordt en hoe groot de kralen zijn, hangt af van de draagkracht van de draad. De ketting moet met grote intensiviteit geregen worden. Als de ketting lang en mooi genoeg is, moet er een slotje aan om hem af te kunnen sluiten. Door de sluiting wordt de draad met kralen tot een draagbare ketting. De jongere heeft nu voldoende zelfvertrouwen om de ketting op een verantwoordelijke manier te dragen en met trots te laten zien aan anderen. Kort maar krachtig zoeken we samen naar werk en begeleiden we de jongeren tijdens en na het werk. Belangrijk hierbij is dat jongeren overzicht en grip op hun leven krijgen en dat dit stabiliteit brengt. Samenwerken staat voorop, afspraken worden samen gemaakt en samen nagekomen. Uitgangspunt is dat werk structuur en invulling geeft aan het dagelijks leven. Vanaf de start van de projecten, nu vier maand geleden, zijn er al 140 jongeren aangemeld voor de intensieve ITB begeleiding. We doen met veel enthousiasme onze uiterste best zoveel mogelijk werkgevers enthousiast te maken om deze jongeren een baan en arbeidsperspectief te geven. Op dit moment zijn 10 jongeren met een arbeidscontract voor 12 maanden aan de slag en zullen er binnenkort nog meer volgen als resultaat op leer/werk trajecten en werk ervaringsplekken die gaan resulteren in een jaarcontract. Edith de Lang & Bonnie Weerkamp Individueel Trajectbegeleiders 1000-jongerenplan Regio Twente Monique Engelbertink • Projectleider Actieplan Jeugdwerkeloosheid Regio Twente voor kwetsbare jongeren • Projectleider 1000 jongerenplan Provincie Overijssel voor de regio Twente • Regionaal projectleider Passend Onderwijs deel Arbeidstoeleiding voor zorgleerlingen Telefoon 06 - 437 070 97 E-mail:
[email protected]
