1. Mediation door leerlingen – gewoon – bijzonder | Rien Fidder en Gert-Jan Brandenburg ‘Hoe lang nog sta jij oplossingen in de weg, terwijl kinderen hun problemen prima zelf kunnen oplossen? Wij hebben het wel gezien…’ Mediation door leerlingen is de laatste fase in het planmatig bevorderen van een gezond sociaal-emotioneel klimaat. Basisschool Louise de Coligny laat het oplossen van conflicten al jaren over aan getrainde leerlingmediators. Leraren gaan anders kijken naar conflicten tussen leerlingen: een extra dimensie voor een veilig schoolklimaat. Rien Fidder is leerkracht op de Louise de Coligny school in Ede. Gert-Jan Brandenburg is leerkracht op de Vlinderboom, Ede | PO-VO
2. Zijn wie je bent, dat is talent | Tina Folkersma In deze workshop ervaren we wat ons heeft geholpen om ons talent te polijsten. Dit helpt ons zodanig dat we dit ook kunnen inzetten bij de kinderen met wie we mogen werken. Talenten van kinderen raken nogal eens ondergesneeuwd door de eisen en vragen uit de omgeving, terwijl zij het in zich hebben om krachtig in de omgeving te staan vanuit het eigen talent. Kan de opvoeder en leerkracht de ruwe kern van het kind polijsten tot een prachtige diamant? Tina Folkersma is werkzaam bij Kinderkracht, een praktijk voor ontwikkelingsbegeleiding | VVE –PO
3. Ervaar het met Doedels! | Heleen Bense We maken kennis met Doedels: een methodisch activiteitenprogramma voor mensen met ernstige meervoudige beperkingen, in de leeftijd van 12 jaar en ouder. Het zijn de activititeiten in en om het huis die centraal staan. We gaan kijken naar een filmpje over Doedels, er is een korte uitleg over het handboek Doedels en we ervaren de materialen van Doedels. Een interactieve workshop! Heleen Bense werkt bij ’s Heeren Loo, Kindercentrum Calimero | S(B)O
4. Bewegen is de basis, de sensomotorische ontwikkeling | Hanneke Poot-van der Windt De basis van alles wat een kind gaat leren is BEWEGEN. Vanaf zijn prille begin beweegt het kind en doet het ervaring op over zichzelf en de wereld om zich heen. Het is van groot belang dat een kind de fasen in de motorische ontwikkeling goed doorloopt, het legt de basis voor zijn verdere ontwikkeling. We gaan kijken hoe die fasen eruit zien, hoe de kwaliteit van bewegen wordt gevormd en hoe dit de algehele ontwikkeling ondersteunt. Welke activiteiten en spelvormen zijn belangrijk om voorwaarden te scheppen? Hanneke Poot-van der Windt werkt bij Sirene in Rhenen | VVE
5. Mediawijsheid op het Marnix | Paul Stolk Razendsnelle technologische ontwikkelingen. Over elkaar buitelende hypes in social media en massamedia. Leraren die ze niet bij kunnen houden, jongeren die de wijsheid nog missen. Het Marnix College zag het nut en de noodzaak van mediawijsheid en heeft dit geïmplementeerd in het curriculum. Een good practice. Paul Stolk is docent geschiedenis, maatschappijleer en mediawijsheid aan het Marnix College | PO – VO
6. Exemplarisch onderwijs: dat is nou waarvoor ik leerkracht ben! | Bert Kalkman en André Frietema Exemplarisch onderwijs: niet zo bekend maar een beproefde aanpak met een lange pedagogische traditie. Het verandert scholen, leerkrachten en leerlingen in positieve zin. Enkele kenmerken: diepgang in de les, betrokken kinderen, leren met je neus op de echte vragen. Baisschool de Wartburg uit Woudenberg vertelt hoe begrippen als: meer aan minder leren, dialogiserend onderwijs, zelfstandig denken, leren met inzicht en begrip, diepgang en betrokkenheid de school hebben veranderd. In deze workshop gaan we zelf aan de slag met exemplarisch onderwijs. Leren door te doen, dat is waar leraren en leerlingen energie van krijgen! Bert Kalkman is werkzaam bij Edu-Sign Professional in Sliedrecht, André Frietema is directeur van Basisschool De Wartburg in Woudenberg | PO – VO
7. Discover English Early | Maria van ’t Foort Spelenderwijs leren vanaf groep 0. In deze workshop in het Engels ervaren we ideeën en activiteiten die uitermate geschikt zijn om jonge kinderen met hoofd, hart en handen onder te dompelen in de Engelse taal. Je krijgt handvatten om je eigen vaardigheid en durf in de communicatie in het Engels te vergroten. Hoe breng je Vroeg Engels in de praktijk? Maria van ’t Foort is als native speaker o.a. werkzaam bij de School met de Bijbel in Wekerom | PO
8. Wetenschap en techniek bij het jonge kind | Hilco van Stuyvenberg Wetenschap en techniek zit heel dicht bij de belevingswereld van het jonge kind. Zien wij kansen om hieraan ruimte te geven? Kunnen we de omgeving van jonge kinderen meer betekenisvol ontdekken? Welke nieuwsgierige houding en welke vraagtechnieken helpen ons daarbij? We gaan dat ervaren met omgevingsnabije materialen en producten. Die helpen ons om kinderen te leren waarnemen en verschillen in vorm, materiaal en gebruik te benoemen. En zij leren pas echt effectief als we de verbinding maken tussen concreet handelen en het benoemen van taalkundige en mathematische aspecten. Hilco van Stuyvenberg is opleidingsdocent PABO aan de CHE en regiocoördinator W&T 2 | VVE - PO
9. Leren van het brein – hersenontwikkeling bij kinderen en pubers | Dick Kraaij We kennen allemaal de fasen in de ontwikkelingspsychologie van peuter tot puber. De fasen hebben alles te maken met de ontwikkeling van ons brein. De rijping van de hersenen verloopt niet altijd in een lineaire fase maar vooral sprongsgewijs. Kennis van deze fasen van rijping helpen ons om meer inzicht te krijgen in het leervermogen van kinderen en pubers op een bepaalde leeftijd. Ook het verband tussen de hersenontwikkeling en de emotionele ontwikkeling van kinderen is een uitermate boeiend proces. In deze workshop het verhaal van het brein! Dick Kraaij is neurobioloog en werkzaam bij de CHE | VVE-PO-VO
10. Handelingsgerichte diagnostiek, een methodiek op weg naar school | Henny Zelhorst Het multidisciplinair team van de peutergroepen Dikkie Dik, Dribbel en Pino werkt vanuit een heldere visie aan handelingsgerichte diagnostiek voor kinderen die extra zorg nodig hebben. Aan de hand van film en casussen laten we zien hoe we een stappenplan ontwikkelen waarin de samenwerking met ouders een belangrijke rol speelt. Zij hebben hierin zelfs de regie. Je maakt kennis met de verschillende facetten van Handelingsgerichte diagnostiek en hoe groepsbegeleiders, de orthopedagoog, fysiotherapeut, ergotherapeut, logopedist en thuisbegeleiders werken aan een stappenplan dat voor kinderen de weg naar school voorbereidt. Henny Zelhorst is coördinator peutergroepen Dikkie Dik, Dribbel en Pino en trajectbegeleider Integrale Vroeghulp | VVE
11. Mindmappen bij leesvaardigheid? | Twan Robben Kan mindmappen de ontwikkeling van leesvaardigheid stimuleren? Dat gaan we in deze workshop ontdekken. We beginnen met een korte presentatie over het hoe. Daarna ga je zelf aan de slag met teksten en een passende mindmap-opdracht. In de evaluatie bekijken we hoe we het kunnen toepassen in de klas. Twan Robben is docent Nederlands op het Marnix College | VO 12. VWO-sprint en top-down-didactiek | Huib van der Wolf Getalenteerde leerlingen pakken leerstof graag anders aan: niet vanuit de kleine stapjes naar het grote geheel, maar vanuit het grote geheel zelf ontdekken wat er allemaal mee te maken heeft. Het Pallas Athene implementeerde deze top-down-didactiek. In deze workshop maken we kennis met de aanleiding voor deze aanpak, hoe ze wordt ingevuld en welke resultaten er mee bereikt worden. Voorbeelden passeren de revue. Ontdek hoe deze aanpak verschilt van de algemeen toegepaste didactiek in het VO! Huib van der Wolf is docent aardrijkskunde en coördinator Sprint op het Pallas Athene College | VO
13. Spelend Leren! | Rob Schurink Deze workshop is vooral een verrassing! De verrassing als wezenlijk onderdeel van de leerervaring. Een tip van de sluier: behalve actief doen denken we aan de hand van onze ervaringen samen na over de waarde van spel in onze schoolpraktijk. Waarom en hoe zijn speelervaringen lerend? Hoe kunnen wij die leeromgeving creëren? Rob Schurink is docent BO/recreatiesport en supervisor aan de CHE | PO-VO 14. Digitale tools voor het PO – werken met mobiele applicaties | Jaap Vlasblom Het gebruik van ‘statische’ computers en digitale borden is in het PO vrijwel gemeengoed geworden. Het gebruik van mobiele techniek is vooralsnog een onontgonnen terrein. Welke kansen liggen er voor het onderwijs in het toepassen van mobieltjes, gameconsoles, PDA’s en de tablet pc’s? Wat zijn de mogelijkheden van een programma als Everytrail voor ons dagelijks onderwijs? In deze Good practice maken we kennis met slimme applicaties die voor weinig geld een extra dimensie toevoegen aan ons didactisch repertoire. Jaap Vlasblom is docent ICT aan de Pabo van de CHE | PO
15. Mensen verschillen | Rosy van Uden en Harry Jansen Let op: deze workshop duurt ca. 100 minuten en neemt beide rondes in beslag! Mensen verschillen, dat is duidelijk. De een wil in z’n werk veel contact met anderen, of juist structuur, of uitdagingen, of rust, of … vul maar in. Maar hoe verschillen ze? We lichten een tipje van de sluier op: een aantal fundamentele verschillen tussen mensen worden duidelijk met de theorie van Human Dynamics. Ieder mens heeft drie principes in zich: het mentale, het emotionele en het fysieke principe. Hoofd, hart en handen dus. In Zweden worden inmiddels vele leerkachten geschoold. Ook in het Nederlandse onderwijs en bedrijfsleven wordt gebruik gemaakt van Human Dynamics op het gebied van leren, omgaan met conflicten, samenwerking, communicatie, leiderschap en inrichting van het onderwijs. Een intensieve en leuke workshop die een verrassende kijk geeft op hoe mensen basaal verschillen. Rosy van Uden en Harry Jansen zijn als HD-facilitators werkzaam bij Interstudie-NDO | PO-VO
16. ROET Filmdag | Fokke de Jong en Marije Haasjes Doe meer met de camera! U maakt tijdens deze workshop kennis met het fenomeen film. Onder begeleiding van een filmmaker leert u op een professionele manier een verhaal in beeld te brengen. De basisbeginselen van het filmen staan in de workshop centraal. U gaat zelf aan de slag. U filmt met een eenvoudig te bedienen videocamera en ziet de beelden terug op het scherm. Zo ziet u het effect dat beeld heeft en hoe u iets optimaal in beeld kunt brengen. In het kort ervaart u deze middag wat leerlingen meemaken tijdens een ROET-dag! Fokke de Jongen Marije Haasjes zijn betrokken bij ROET Theater- en Filmprojecten | PO-VO
17. Hersenontwikkeling van het jonge kind | Judith van Dijken Dankzij moderne technieken weten we inmiddels steeds meer over de groei van menselijke hersenen en de ontwikkeling van motorische, emotionele en cognitieve vaardigheden. Vooral in de periode van 0 tot 5 jaar neemt het hersenvolume enorm toe. Niet alleen erfelijkheid maar ook de interactie met de omgeving speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling van intelligentie. Een veilige en vertrouwde omgeving is van cruciaal belang voor bijvoorbeeld de zelfredzaamheid van het kind. Vroegtijdig aanleren van abstracte cognitieve functies zoals lezen, schrijven en rekenen leveren nauwelijks rendement op als deze vaardigheden niet in de pas lopen met de hersenontwikkeling. Vanuit 2 casussen wordt ingegaan op de taalverwerving en taalverwerking in het brein. Daarnaast staat de belangrijke rol van spelen en emoties bij de ontwikkeling centraal. Op grond van 2 kindschetsen worden adviezen gegeven voor breinwijs onderwijs, gericht op de sociaal-emotionele en taalontwikkeling van een jong kind. Judith van Dijken is werkzaam bij de CHE | VVE-PO
18. Reken-wiskundige ontwikkeling van het jonge kind. Een reis met hoofd, hart en handen | Anke Boon-van Duyn De ontdekkingsreis van jonge kinderen bevat veel reken-wiskundige ervaringen, die een belangrijke basis vormen voor het latere schoolse leren. Met hoofd, hart en handen ontwikkelen kinderen gevoel voor en inzicht in ruimte, hoeveelheden , maten, verhoudingen, series, patronen etc. Hoe kan je op deze natuurlijke interesse van kinderen inspelen en hun ervaringen uitbreiden ? Hoe daag je kinderen uit ? Welke (natuur)materialen nodigen kinderen uit om spelenderwijs rekenwiskundige ervaringen op te doen. Hoe bouw je een activiteit op, rekening houdend met verschillende leeftijdsgroepen of niveaus? Een praktische workshop met beeldmateriaal. Anke Boon-van Duyn is werkzaam bij Nederlands Jeugdinstituut te Utrecht | VVE
