1 jaar participatiecentrum meedoen - talent ontwikkelen - op weg naar werk
1 jaar participatiecentrum Op 1 december 2011 startte in het oude schoolgebouw aan het Van Duvenvoordepad in Palenstein het participatiecentrum. Een nieuw, kleinschalig initiatief, waarin mensen zonder werk hun talenten kunnen ontwikkelen door aan de slag te gaan in de wijk. Het participatiecentrum zorgt voor een win-winsituatie: we helpen mensen weer meedoen in de samenleving, terwijl de leefbaarheid in de buurt verbetert. Nu, na ruim een jaar, zien we dat via het participatiecentrum meer dan honderd mensen in actie zijn gekomen. Zij deden ruim zestig klusprojecten bij bewoners en scholen, repareerden fietsen, ondersteunden de dagbesteding van zorginstellingen en gaven computerlessen.
meer dan honderd mensen in actie
In deze brochure leest u wat er in het participatiecentrum in het eerste jaar bereikt is, en hoe we er werken. Ook komen deelnemers en klanten aan het woord. De dienstverlening van het participatiecentrum is aanvullend op wat er al is in Zoetermeer. Wilt u gebruik maken van de mogelijkheden van het participatiecentrum, of een eventuele samenwerking bespreken? Neem dan zeker contact met ons op! Telefoon: 079 342 17 25
Colofon Uitgave
: gemeente Zoetermeer, participatiecentrum
Eindredactie : Marianne van Reek
2
Redactie
: Mirjam de Graaf (Tekstkeuken)
Fotografie
: Fotoflex Nederland
Vormgeving : www.ontwerperij.nl
3
Wethouder Edo Haan
“Wij investeren in mensen!” Als wethouder Werk en Inkomen stond Edo Haan mede aan de wieg van het participatiecentrum.“De gemeente Zoetermeer heeft een aantal re-integratieinstrumenten, het participatiecentrum is er daar een van. Een klein activeringscentrum midden in de wijk, waarin we mensen helpen weer in beweging te komen. Ik ben er trots op dat we er in zo korte tijd in geslaagd zijn tientallen mensen verder te helpen.” De oprichting van het participatiecentrum, in december 2011, komt voort uit het collegeprogramma. Daarin staat dat de gemeente zich inzet om inwoners die het niet op eigen kracht kunnen, te ondersteunen. Dit met als doel de eigenwaarde en de zelfredzaamheid van mensen te verhogen, zodat ze weer mee kunnen doen in de samenleving. Edo Haan: “We hebben als maatschappij in het verleden mensen te snel afgeschreven. De ervaring leert: als je geen werk hebt, verlies je het vertrouwen in jezelf. Wij zeggen: we geloven in je, en we investeren in je. Mensen krijgen hier de ruimte hun talenten te ontwikkelen, ze gaan geleidelijk op weg naar werk. En sommige mensen stromen vanuit het participatiecentrum zelfs meteen door naar een reguliere baan, dat is helemaal een prachtig resultaat.”
Mensen bloeien op In het participatiecentrum komen mensen weer in een (arbeids)ritme en leren ze werken in teams en omgaan met klanten. “Dat is niet vrijblijvend, ”benadrukt Haan. “Als wij vinden dat je er om acht uur moet zijn, dan zorg je dat je er bent. En als je niet meewerkt terwijl je een bijstandsuitkering hebt, krijg je een maatregel. Maar: dat zijn de uitzonderingen. De meeste mensen bloeien op in deze beschermde omgeving, kunnen zinvolle dingen doen. In de winter, met de sneeuw, hebben ze bijvoorbeeld boodschappen gedaan voor buurtbewoners die de deur niet uit konden. Dan ga je wel met geld van anderen op pad. Dat vertrouwen krijgen onze deelnemers, en dat is ontzettend belangrijk voor hun eigenwaarde.”
Creativiteit Het participatiecentrum is bewust kleinschalig opgezet. Haan: “Dat maakt maatwerkoplossingen mogelijk. Ieder mens is anders, dat vraagt om creativiteit in de aanpak. Daar is hier ruimte voor. Het leuke is dat er allerlei goede initiatieven voor de wijk ontstaan. Zo hebben ze op de fietsenreparatieplaats zelf het initiatief genomen met rollator-reparatie te beginnen. We kijken daarbij wel heel goed wat er al is in Zoetermeer, we gaan niet opnieuw het wiel uitvinden. Samenwerking tussen de corporaties, de gemeente en alle in de wijk actieve organisaties is belangrijk om bewoners te ondersteunen en gezamenlijk passende oplossingen te zoeken voor vragen van bewoners. Het participatiecentrum is een goed voorbeeld van een project waarbij samenwerking centraal staat.”
5
Feiten, cijfers en weetjes
Mensen In 2012 waren
Klussen
145
mensen zonder werk actief via het participatiecentrum
Op dit moment aan de slag Doorgestroomd naar volgende stap In de intakefase Overig
54 25 18 48
zie pagina 12 + 13
Fietsenwerkplaats De monteurs van de fietsenwerkplaats repareerden bijna vierhonderd stuks rollend materieel
Volgende stap
8 8 1 8
“ 6
mensen gingen vanuit het participatiecentrum door naar een reguliere baan. mensen konden aan de slag in een Zoetermeerbaan.
Fietsen van mensen met een Zoetermeerpas Fietsjes, stepjes, bolderkarren en poppenwagens van scholen Fietsen van Ecoware en van deelnemers aan fietslessen Stichting MOOI zie pagina 10
148 15 234
Computerles
deelnemer ging weer studeren.
In het participatiecentrum kregen 34 mensen computerles. Het gaat om praktische, zeer laagdrempelige praktijklessen. Het overgrote deel van lessen is voor wijkbewoners. Ook zijn er 9 mensen zonder werk geholpen met praktische computervaardigheden zoals vacatures zoeken. zie pagina 14
mensen stroomden op een andere manier door.
Het participatiecentrum is een warm bad, maar wel met stevige regels gericht op terugkeer in de maatschappij.
Schilderen, behangen, kasten in elkaar zetten, lampen ophangen, prikborden verven: het klusteam van het participatiecentrum kwam in 2012 meer dan zestig keer in actie op verschillende adressen voor langere tijd.
”
Samenwerking Om goed te kunnen samenwerken, worden de activiteiten van het participatiecentrum afgestemd in de begeleidingsgroep. Hierin hebben de gemeente Zoetermeer, woningcorporaties en diverse welzijnsorganisaties zitting.
7
Van weerstand naar grote inzet Het participatiecentrum is een activeringscentrum voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Het gaat om mensen met een bijstandsuitkering die vaak al meerdere re-integratietrajecten achter de rug hebben. Projectleider Marianne van Reek en klantmanagers Sandra Peters en Rene Visser begeleiden de deelnemers intensief. Dat intensieve contact maakt het verschil voor de mensen die zich via het participatiecentrum ontwikkelen. “Je ziet mensen dagelijks en bouwt zo vertrouwen op,” zegt Sandra Peters. “Ook toen ik nog vanuit een spreekkamer in het stadhuis werkte, probeerde ik zoveel mogelijk maatwerk te leveren. Maar dan spreek je mensen een half uur, en daarna heel lang weer niet. Hier zit je er dichter op, je ziet hoe mensen zich ontwikkelen en zij durven makkelijker even in de wandelgangen iets aan je te vragen. Je ziet ze echt, dat is de grote kracht van het participatiecentrum.”
Korte lijnen In het participatiecentrum komt een specifieke groep mensen, zegt Marianne van Reek. “Ze hebben vaak andere problemen naast het feit dat ze geen baan hebben. Ze zitten in de schuldhulpverlening, hebben te maken met verslavingsproblematiek of er spelen problemen in de gezinssituatie. Bij andere re-integratieprojecten is daar niet altijd ruimte voor. Hier geven we de mensen de kans erover te praten, want het heeft invloed op je functioneren. En we hebben heel korte lijnen met onze collega’s in het stadhuis en bij hulpverlenende instanties, waardoor je iemand ook met die andere dingen op weg kunt helpen.”
Intensief contact Voor elke deelnemer maken de klantmanagers een plan op maat. Rene Visser: “Wat kan iemand leren, welke stappen kunnen we maken? Hier doen mensen weer ritme op, ze leren in een groep te werken, elkaar feedback geven, met klanten omgaan. Het is leuk als dingen lukken, als de potentie die je in iemand ziet er ook uit komt.” Mensen leren hier verantwoordelijkheid te nemen en te dragen. Dat is niet altijd makkelijk. Sandra: “De mensen die hier komen vinden ons vaak eerst helemaal niet aardig. Ze hebben vaak al veel projecten gezien en hebben weerstand. Het is geweldig als je dat om kunt draaien, ziet dat ze vrolijker worden. Degene met de meeste weerstand is nu een van onze meest betrokken medewerkers! Dat komt door het intensieve contact, maar zéker ook door het werk wat ze doen. Ze vinden het prettig dat ze iets voor andere mensen kunnen betekenen. En ze zien daardoor ook dat hun eigen situatie vaak zo slecht nog niet is.”
Veel vraag Aan klussen voor de mensen van het participatiecentrum is geen gebrek. Marianne van Reek: “We werken alleen voor mensen met een Zoetermeerpas en voor non-profitorganisaties, we willen immers niet concurreren met andere klussendiensten of professionele bedrijven. Desondanks was er vanaf het begin een wachtlijst. Veel mensen komen bij ons via hulpverleners of de wijkverpleging. We proberen heel nauw samen te werken. Mensen die wij niet kunnen helpen, krijgen altijd advies en we verwijzen ze door naar andere organisaties.”
“
Een klein activeringscentrum midden in de wijk, waarin we mensen helpen weer in beweging te komen en hun talenten te ontwikkelen, zodat ze door kunnen stromen naar een vaste baan.
”
Talentontwikkeling Zelfredzaamheid
Vaste baan
Meedoen 8
9
Fietsenwerkplaats Mensen met een Zoetermeerpas die zelf hun fiets niet kunnen repareren, kunnen terecht in het participatiecentrum. Ze kopen zelf de benodigde onderdelen, en de monteurs van de fietsenwerkplaats helpen hen met de reparatie. Bijna 150 mensen maakten in het eerste jaar gebruik van deze service. De monteurs repareren ook fietsjes en bolderkarren voor basisscholen. Julio Hermelijn runt de fietsenwerkplaats. Hij maakt fietsen weer in orde, en leidt nieuwe fietsmonteurs op. “Dat zijn vaak mensen met een technische achtergrond, zo werk ik nu samen met een Somalische vrachtwagenchauffeur. Uiteindelijk is het de bedoeling dat ik mijn opvolger opleidt zodat ik kan doorstromen.” Julio’s magische reparatiewerk is inmiddels breed bekend in de wijk.“Dan ben ik even weg en dan komen mensen binnen: is de monteur er niet? Dan kom ik straks terug hoor!” Hermelijn worstelde jaren met problemen, maar heeft nu een frisse start in het participatiecentrum gemaakt. “Ik wilde zo graag weer aan de slag en onder de mensen zijn! Ik ben nieuwsgierig, wil leren, en ontdek hier wat mij ligt. Het is heel bijzonder dat mensen zo enorm hun best voor je doen, ze geven mij in het participatiecentrum een veilig gevoel. Ik wil dat graag doorgeven, ik praat veel met mensen die in hetzelfde traject zitten om ze te stimuleren door te zetten. Als je je positief opstelt en gemotiveerd bent, is er zo veel mogelijk!”
“ Veel kinderen hebben plezier van het werk van het participatiecentrum” Basischool De Meerpaal in Palenstein maakt dankbaar gebruik van de faciliteiten van het participatiecentrum. Het klusteam helpt met verven en dingen ophangen, en de school is vaste klant bij de fietsenwerkplaats. Directeur Anja Hepp: “Het is heel fijn dat dat zo kan.” Op de gemiddelde basisschool zijn er altijd klusjes die tussen wal en schip vallen. “De gemeente is verantwoordelijk voor het onderhoud van het gebouw, en dat gaat ook goed,”vertelt Anja Hepp. “Maar het ophangen van een prikbord valt daar weer niet onder. Vaak blijft zo’n bord dan staan, totdat we uiteindelijk een echtgenoot met een boormachine optrommelen. Dan ben ik heel blij dat ik het participatiecentrum kan bellen. Dat er een wachtlijst is maakt mij niet uit, het gaat erom dat we worden geholpen.”
Eigen initiatief Anja Hepp ziet in de school wat het werk met de mensen van het participatiecentrum doet. “Iedereen werkt hier met plezier. Als je hier iets opknapt, hebben veel kinderen er profijt van. En je ziet dat mensen zelfvertrouwen opdoen, en dan met eigen ideeën komen. Zo zijn hier de prikborden, die behoorlijk grauw waren, geverfd. Het is zo leuk dat iemand dat zelf bedenkt, ik zeg dan meteen: doe maar!” De Meerpaal heeft zelden dezelfde klusjesmannen. “Maar als dan iemand tegen me zegt, ik kom niet meer want ik heb een baan, dan is dat alleen maar goed!” Ze brengt ook fietsjes, bolderkarren en poppenwagens naar de fietsenwerkplaats. “Het ligt niet helemaal vast wat mogelijk is, ik probeer het altijd gewoon. Wat mij betreft ligt er nog een wereld van mogelijkheden voor het participatiecentrum, in de schoonmaak, bibliotheekwerk, noem maar op...”
“ 10
Ik heb hier gemerkt dat ik graag mensen help.
” 11
Klussendienst
“Behangen tot elk ribbeltje gelijk hangt” De klant Onno de Greef, voormalig ondernemer en trainer marketing, woont sinds eind 2012 in een aangepaste woning net buiten het centrum van Zoetermeer. Het klusteam van het participatiecentrum heeft de muren van zijn woning behangen. “Ik heb MS, een aandoening van het centrale zenuwstelsel. Weliswaar een relatief milde vorm maar ik kan toch steeds minder. Ik zit het grootste deel van de dag in een rolstoel of een scootmobiel. Vroeger deed ik dit soort klussen zelf, maar je merkt gewoon dat dat echt niet meer gaat, hoe graag je ook wilt. Via de woonbegeleider van ActiVite hoorde ik van het participatiecentrum.”
Nauwkeurig Het team pakte eerst de huiskamer aan, en later ook de hal. “De begeleiding is uitstekend, het team wordt gehaald en gebracht en je krijgt een telefoontje dat ze onderweg zijn. Toen ik belde voor de tweede klus stonden ze binnen de kortste keren weer te trappelen in de gang.” Dat enthousiasme zag De Greef ook terug in de manier van werken. “Het verschilt natuurlijk per persoon, maar ik trof iemand die in staat was de stroken echt ribbeltje voor ribbeltje gelijk te leggen om zo netjes mogelijk te werken. Ik heb ze mijn oude behangspullen meegegeven, zij hebben er nog iets aan. Als iedereen dat nou doet zitten ze straks goed in de spullen, haha.”
De klusser Voor Reza Dinpazjouh uit Iran is techniek zijn hobby. Vandaar dat hij zich uitstekend thuis voelt in het klusteam. Hij schildert, behangt, zet kasten in elkaar of hangt lampen of gordijnen op voor mensen die dat niet meer zelf kunnen. “Soms doen mensen van buiten er lacherig over. Wat is dat nou, een lampje ophangen?! Maar ik kom bij oudere mensen, gehandicapte mensen, voor wie dat lampje een groot verschil maakt. Het geeft ze ook het gevoel: ik ben niet alleen, de gemeente is mij niet vergeten.” Het klusteam komt veel verschillende soorten klanten tegen. “Moeilijke mensen bestaan niet,” lacht Reza. “Je moet goed luisteren, met geduld werken. Ik krijg er energie van als ik iets voor iemand kan doen. Ik kijk ook niet op de klok, zo van: vier uur, klaar!, terwijl het nog niet af is.”
Teamwerk Dat Reza deel is van een team, is voor hem belangrijk. “We hebben een heel goede groep, we gaan met respect met elkaar om. Je ontmoet nieuwe mensen, andere soorten mensen, dat is goed voor mij. Soms is de taal nog lastig, ik leer veel van praten met collega’s en klanten. En ik kan anderen weer wat leren. Dat je een gipsen muur eerst moet voorstrijken bijvoorbeeld, dat weten klussers die net beginnen vaak niet.” Het participatiecentrum is echt zijn thuisbasis.“Soms willen mensen bij wie je werkt een kadootje geven. Ik zeg dan altijd: doe maar iets voor het centrum, het is veel leuker om daar met zijn allen taart te eten!”
“
Je ontmoet nieuwe mensen, andere soorten mensen, dat is goed voor mij.
”
Dat mensen op deze manier werkervaring op kunnen doen, vindt De Greef positief. “De mensen die bij mij thuis aan de slag gingen, willen graag iets doen in plaats van thuis hangen. Ze komen in een ritme en worden fantastisch begeleid vanuit het participatiecentrum. Wie weet hebben ze zo wel meer kans op een baan dan via een ander re-integratietraject.”
12
13
Computerlessen
Toekomst
Het participatiecentrum heeft een computerlokaal waar wijkbewoners onder begeleiding aan de slag kunnen op de computer. De computerlessen zijn zeer laagdrempelig; het gaat om praktische vragen als een e-mailadres aanmaken, spelletjes zoeken of internetbankieren en vragen over Word en Excel. De gastvrouwen in het computerlokaal helpen ook werkzoekenden met bijvoorbeeld CV’s maken, sollicitatiebrieven schrijven en vacatures zoeken.
De re-integratieaanpak van het participatiecentrum werkt. Door de kleinschaligheid leveren we creatief maatwerk midden in de wijk. Die creativiteit biedt volop extra mogelijkheden. Voor nieuwe dienstverlening in de wijk, en voor nieuwe groepen mensen die willen meedoen in de samenleving. We wegen elke keer opnieuw af waar we concreet mee aan de slag gaan. Alles wat we doen, moet passen bij de intensieve begeleiding die we onze deelnemers geven. Daar staan we voor, en daar stemmen we ons aanbod op af.
Suyenley Agata is één van die gastvrouwen. Ze leert mensen die vrijwel niks van computers weten de eerste basisbeginselen. “We gaan eerst samen zitten om te bepalen wat iemand wil leren. Daarna leg ik het stap voor stap uit, en ik schrijf het voor ze op zodat ze thuis kunnen oefenen.” Daar is soms engelengeduld voor nodig. “Dat lukt me goed, en dat komt vooral doordat ik zie hoe graag mensen het willen leren. Het is ook ontzettend leuk om te zien hoe mensen vooruit gaan door de lessen.” Voor Suyenley was het een verrassing dat dit zo goed bij haar past. “Vroeger dacht ik altijd, zet mij maar in een hoekje alleen met de administratie. Ik heb hier gemerkt dat ik graag mensen help, en ik zoek nu ook bewust een baan en een opleiding waarin ik dat kan doen.” Suyenley gaf zelf bij haar klantmanager aan dat ze naar het participatiecentrum wilde. “Ik wilde niet meer thuiszitten, maar ik was heel onzeker. Ik leg de lat heel hoog voor mezelf en keek alleen naar mijn fouten, niet naar wat ik wel kan. Dat heb ik hier geleerd anders te doen. Het doet me goed dat de mensen die ik lesgeef, tevreden naar huis gaan. En ik heb veel aan mijn collega’s. Je kunt elkaar motiveren als het even moeilijk is, kom op, ga ervoor!”
Dat aanbod breiden we in 2013 uit met een reparatieservice voor rollators. De monteurs van de fietsenwerkplaats zetten zich daarvoor in. Daarmee houden we de bewoners in de wijk langer mobiel. Zo kan iedereen mee (blijven) doen in de samenleving! Het participatiecentrum zal ook een rol gaan spelen in de wijkvernieuwing in Palenstein. Het ziet ernaar uit dat dit jaar het sloopbesluit gaat vallen voor twee grote galerijflats. Daarna staan nog eens drie flats en het winkelcentrum op het programma. Voor de bewoners in Palenstein is dit een periode van onzekerheid waardoor ze extra hulp kunnen gebruiken. Juist in Palenstein is het belangrijk dat kwetsbare bewoners ondersteund worden. Wij helpen bijvoorbeeld bewoners die niet mobiel zijn met het inpakken van de spullen. Ook in de komende tijd blijven wij verbinding zoeken met andere initiatieven in de wijk en in Zoetermeer. Wij vertellen u graag meer over onze werkwijze en de mogelijkheden om samen te werken.
Zoetermeer, maart 2013 www.zoetermeer.nl/participatiecentrum
14
15
Participatiecentrum Palenstein Van Duvenvoordepad 13 Tel. (079) 342 17 25
Openingstijden: maandag t/m donderdag van 9.00 – 16.00 uur vrijdag van 9.00 – 12.30 uur
Inwoners van de wijk Buytenwegh die gebruik willen maken van de mogelijkheden van het participatiecentrum, kunnen ook terecht bij de Wijkpost Buytenwegh, Hannie Schaftrode 142, tel. (079) 346 90 09
www.zoetermeer.nl/participatiecentrum
Loop eens binnen of bel ons voor klussen
