1. Inhoudsopgave. Uitbreiding academisch ziekenhuis Maastricht

Uitbreiding academisch ziekenhuis Maastricht

1. Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave ..................................................................................................................................... 1 2. Voorwoord ........................................................................................................................................... 2 3. Ontwerpopgave .................................................................................................................................... 3 3.1 Beschrijving en analyse van de opgave ......................................................................................... 3 3.2 Locatie ........................................................................................................................................... 4 3.3 Programma van Eisen.................................................................................................................... 6 3.3.1 GGD............................................................................................................................................ 6 3.3.2 Huisartsenpost............................................................................................................................. 7 3.3.3 RIAGG........................................................................................................................................ 7 3.3.4 Staf psychiaters ........................................................................................................................... 8 3.3.5 Staf psychologen......................................................................................................................... 9 3.3.6 Crisisopvang psychiatrie........................................................................................................... 10 3.3.7 Zorghotel................................................................................................................................... 10 3.3.8 Parkeren.................................................................................................................................... 10 3.3.9 Totaaloverzicht ......................................................................................................................... 11 3.4 Eisen en randvoorwaarden........................................................................................................... 11 4. Ontwerpopzet..................................................................................................................................... 13 4.1 Uitgangspunten............................................................................................................................ 13 4.2 Concepten .................................................................................................................................... 13 4.2.1 De lichtdoos .............................................................................................................................. 13 4.2.2 De Oester .................................................................................................................................. 14 4.2.3 De Breuk ................................................................................................................................... 14 5. Definitief Ontwerp ............................................................................................................................. 15 5.1 Stedenbouwkundig plan............................................................................................................... 15 5.2 Functieverdeling .......................................................................................................................... 16 5.3 Plattegronden............................................................................................................................... 22 5.3.1 Parkeergarage ........................................................................................................................... 22 5.3.2 Begane grond ............................................................................................................................ 23 5.3.3 Eerste verdieping ...................................................................................................................... 23 5.3.4 Tweede verdieping.................................................................................................................... 24 5.3.5 Derde verdieping ...................................................................................................................... 24 5.3.6 Vierde verdieping ..................................................................................................................... 25 5.3.7 Vijfde verdieping ...................................................................................................................... 25 5.4 Gevels .......................................................................................................................................... 26 5.5 Doorsneden.................................................................................................................................. 29 5.6 3D-beelden................................................................................................................................... 30 5.7 Routing ........................................................................................................................................ 31 5.8 Zichtlijnen.................................................................................................................................... 33 5.9 Flexibiliteit................................................................................................................................... 35 5.10 Zonlicht ...................................................................................................................................... 35 5.11 Ecologie ..................................................................................................................................... 36 5.12 Brandveiligheid .......................................................................................................................... 37 5.13 Referentiebeelden ...................................................................................................................... 38 6. Constructie ......................................................................................................................................... 39

1

7. Kosten................................................................................................................................................ 40 7.1 Budget Cbz.................................................................................................................................. 40 7.2 Elementenbegroting..................................................................................................................... 40 7.3 Investeringskosten....................................................................................................................... 42 7.4 Haalbaarheid ................................................................................................................................ 42 8. Optimaliseer model ........................................................................................................................... 43 9. Belangrijke beslismomenten ............................................................................................................. 44 10. Nawoord .......................................................................................................................................... 45 11. Literatuurlijst ................................................................................................................................... 46 12. Bijlage .............................................................................................................................................. 46

Ontwerp Bachelor Eindwerkstuk - L. Brandwijk & M. Dansen - Juni 2005


2

2. Voorwoord Voor u ligt het ontwerp voor het eindproject van de bachelor opleiding aan de TU Delft, faculteit Bouwkunde. In deze ontwerpopgave is gebruik gemaakt van de studiekennis die is opgedaan in de voorgaande jaren van de opleiding Bouwkunde. Het document zal de verschillende randvoorwaarden, eisen en uitgangspunten bespreken en vervolgens het uiteindelijke ontwerp weergeven. Onze dank gaat uit naar de docenten ir. H.J.M. Vande Putte, ir. L. Lousberg, drs. ing. J. Soeter, ir. C. Krebbers, ing. P. de Jong, die ons in de afgelopen periode hebben begeleidt in dit ontwerpproces.

Juni 2005

Léon Brandwijk Maarten Dansen



3

3. Ontwerpopgave Hieronder zullen wij de verschillende randvoorwaarden, eisen en uitgangspunten beschrijven, zoals deze naar boven zijn gekomen tijdens het opstellen en formuleren van de ontwerpopgave. Het formuleren van de ontwerpopgave luidt het begin van het ontwerpproces in, waardoor deze fase gezien kan worden als de fundering van het uiteindelijke ontwerp. Vandaar dat wij in het begin van het ontwerpproces een leerplan hebben gemaakt, waarin deze verschillende eisen, randvoorwaarden en uitgangspunten zijn opgenomen. In deze fase wordt dus sterk gekeken naar de wensen en eisen van de opdrachtgever, maar is er ook ruimte voor eigen interpretatie.

In de onderstaande locatie afbeelding is de plattegrond te zien van het academisch ziekenhuis Maastricht, met daarbij aangegeven de uitbreidings- mogelijkheden. De gebouwen "GGZ, Transmurale Zorg" (=gebouw Noord, linksonder) en "Staf" (rechtsonder) zijn nieuw te plaatsen gebouwen, de overige ruimte wordt gecreeerd door interne verschuivingen en bouwen op bestaande bebouwing. Van deze uitbereidingen hebben wij hebben gekozen voor het gebouw Noord, welke nieuw geplaatst wordt en een grote variateit aan functies heeft.

3.1 Beschrijving en analyse van de opgave In 2001 heeft de Minister van VWS (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) besloten dat WZVinstellingen (Wet Ziekenhuisvoorzieningen) om de vier jaar een Lange Termijn Huisvestingsplan (LTHP) moeten indienen bij de Minister en het College bouw ziekenhuisvoorzieningen (Cbz). Naar aanleiding hiervan heeft het academisch ziekenhuis Maastricht in 2000/2001 het huisvestingsplan "Geef het azM de ruimte" opgesteld. Een huisvestingsplan voor de periode 2002-2012. In dit huisvestingsplan is aandacht besteed aan de ontwikkelingen binnen en rond het azM gedurende de periode 1991-2001 en zijn de verwachte ontwikkelingen voor de periode 2002-2012 weergegeven. 1 De huisvestingsbehoefte 2008 lost het tekort aan huisvesting op, dat is opgelopen in de periode 1992-2002, en houdt rekening met de toekomstige ontwikkelingen voorzien tussen nu en 2008. Eigenlijk is het tekort ontstaan vanaf 1986 toen de omvang van het gebouw van het azM werd vastgesteld. Wanneer wij kijken naar het verleden zien wij dat het azM de functie van streekziekenhuis heeft behouden, maar dat het ook een top-referente functie als academisch ziekenhuis heeft gekregen2. Verder heeft het in de loop der jaren toestemmingen gekregen voor het uitvoeren van een diversiteit aan bijzondere verrichtingen en onderzoeken, alsook voor de uitbreiding van diverse functies. Een analyse van de bestaande huisvestingssituatie laat zien dat driekwart van de afdelingen/poliklinieken huisvesting hebben die in 2002 meer dan 10% onder het normoppervlakte ligt. Voor de helft van de betrokken onderdelen ligt dit percentage zelfs op 25%. De uitbreidingen van de verschillende functies in de afgelopen jaren hebben dus kunnen plaatsvinden door in te dikken op de bestaande huisvesting. ¹

1 2

'Pijlers onder de ruimtevraag, globaal ruimtelijk programma van eisen azM', notitie PRC BC d.d. 15 november 2002. Website academisch ziekenhuis Maastricht, www.azm.nl, geraadpleegd op 18 april 2005.

De ontwerpopgave luidt:

Het ontwerpen van een nieuw te plaatsen gebouw op het terrein van het academisch ziekenhuis Maastricht. Dit gebouw, gebouw Noord, bevat de volgende onderdelen: • • • • • • • •

GGD Huisartsenpost RIAGG Staf psychiaters Staf psychologen Crisisopvang psychiatrie Zorghotel Parkeren



4

Aan de hierboven beschreven functies, bestemd voor gebouw Noord, zijn de volgende doelgroepen te hangen: • • • • • • • •

GGD Staf psychiaters Staf psychologen Huisartsenpost RIAGG Crisisopvang psychiatrie Zorghotel Parkeren

Patiënten, medewerkers GGD Psychiaters, evt. ontvangen clienten Psychologen, evt. ontvangen clienten Patiënten, huisartsen Patiënten, medewerkers GGD Patiënten, medewerkers crisisopvang Cliënten, medewerkers zorghotel Cliënten en medewerkers alle functies

Op het terrein van het academisch ziekenhuis Maastricht ligt een braak terrein welke bestemd is voor uitbreiding van het academisch ziekenhuis. Op dit stuk grond dient gebouw Noord te worden geplaatst. 5 Op de onderstaande locatietekening is gebouw Noord als een rood blokje in de omgeving geplaatst. Te zien is dat het kavel aan zowel de noord, zuid en west kant wordt omsloten door wegen. Samen met het in de buurt liggende NS-station (ten noordoosten van gebouw Noord) en de snelweg A2/E25 (ten oosten van gebouw Noord) zorgen deze wegen voor een perfecte ontsluiting in het plangebied. Aan de Noordkant van gebouw Noord ligt een groot bedrijvenpark en het MECC, een grote evenementenhal. Aan de Oost en Zuid kant liggen gebouwen van het academisch ziekenhuis Maastricht. Aan de Westkant tenslotte ligt een grote woonwijk. Kenmerkend voor het terrein is dus de grote bezettingsgraad en de zeer goede bereikbaarheid en ontsluiting va n het terrein. In het ontwerp dient hier rekening mee gehouden te worden en vooral uitgebuit te worden, oftewel er dient hier optimaal gebruik van gemaakt te worden.

3.2 Locatie Het academisch ziekenhuis Maastricht ligt, zoals duidelijk mag zijn, in de plaats Maastricht in de provincie Limburg. Het ziekenhuis ligt ten zuid-oosten van het centrum van het maastricht in de nieuwbouw wijk Randwyck. 3 Op de foto 4 hiernaast is het terrein van het academisch ziekenhuis Maastricht te zien vanuit de lucht.

Op het onderstaande plaatje is ingezoomd op de locatie, met daarbij de omgevingsbeelden. Foto 1 geeft het braak liggend terrein weer waar gebouw Noord gebouwd dient te worden. 3 4

Locatietekeningen opgevraagd via de afdeling cartologie van de faculteit Bouwkunde, TU Delft. Foto van de website www.azm.nl, geraadpleegd op 13 juni 2005.

5

‘Lange Termijn huisvestingsplan AzM 2003-2013’, notitie PRC BC d.d. 19 september 2003



Foto 2 geeft het zicht op de weg weer vanaf het kavel van gebouw Noord. Foto 3 is genomen vanuit het academisch ziekenhuis met daarbij het zicht op het kavel van gebouw Noord. Foto 4 geeft de luchtbrug weer die nu gedeeltelijk op het terrein van het academisch ziekenhuis staat en verlengd dient te worden naar gebouw Noord.


5


6

•

3.3 Programma van Eisen Helaas hadden wij problemen met het samenstellen van een definitief programma van eisen, aangezien er geen kant-en-klaar Programma van Eisen aanwezig was. Uit de documentatie die wij hadden gekregen van de Stuurgroep Nieuwbouw van het academisch ziekenhuis Maastricht konden wij louter en alleen de verschillende functies halen die werden verwacht in het nieuw te plaatsen gebouw Noord.

•

Openbare veiligheid en crisisopmanagement: geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen, crisismanagement, openbare veiligheid, medische milieukunde en forensische geneeskunde Advisering en informatievoorziening: administratie, indicering en advies, informatievoorziening, kwaliteit en opleiding regiovisie.

Voor de functie GGD binnen gebouw Noord, hebben wij het volgende Programma van Eisen opgesteld:

Hierdoor hebben wij een opzet gemaakt voor het Programma van Eisen door interviews te houden met de volgende mensen: • Dhr. Dansen, lid van Stuurgroep Nieuwbouw azM. • Dhr. Walraven, architect van het bureau Architecten aan de Maas die ook het gebouw zullen gaan ontwerpen. • Dhr. Verploegh, van PRC bouwcentrum. • Dhr. van der Gugten, functionaris beheer van het RIAGG Maastricht. • Dhr. Ferry X., hulpverlener van crisisopvang de Gravin te Delft. • Mevr. Senden, coordinator zorghotel Hilversum.

PvE GGD

De resultaten van deze interviews hebben wij afgewogen tegen de Bouwmaatstaven van het College Bouw Ziekenhuisvoorzieningen 6 . Deze bouwmaatstaven geven voor verschillende onderdelen van ziekenhuizen minimale oppervlaktes aan voor verschillende ruimtes. Verder wordt er aangegeven welke functie welke ruimtes behoeven. Door deze informatie hebben wij een compleet Programma van Eisen kunnen samenstellen voor de verschillende onderdelen van gebouw Noord, en daardoor dus ook voor heel gebouw Noord.

2. Overige ruimten polikliniek

Hieronder zullen wij per functie van gebouw Noord bespreken welk Programma van Eisen behoort bij deze functie.

1. Patiëntenruimten onderzoek Aantal ruimten 1.1 Onderzoek/behandel klein 1.2 Onderzoek/behandel groot 1.3 Laboratorium

5 5 1

Opp. per ruimte Totaal opp. 10 50 m² 18 90 m² 54 54 m²

TOTAAL

2.1 Receptie/ medische administratie 2.2 Archief 2.3 Wachtruimte 2.4 Garderobe 2.5 Opslagruimte 2.6 Koffieruimte, incl. pantry 2.7 Toilet

194 m²

1 1 1 1 1 1 1

18 8 25 2 8 15 12

TOTAAL

18 m² 8 m² 25 m² 2 m² 8 m² 15 m² 12 m² 88 m²

3. Stafruimten

3.3.1 GGD Elke gemeente in Nederland heeft de plicht en de taak om de gezondheid van zijn bewoners te beschermen, te bewaken en te bevorderen. Voor het uitvoeren van deze taken hebben de verschillende gemeenten een GGD. 7 De naam GGD staat dan ook voor Gemeentelijke Gezondheidsdienst. De GGD heeft een aantal hoofdtaken, te weten: • Algemene Preventie: versterking openbare gezondheidszorg, jeugdgezondheidszorg, gezondheidsbevordering, openbare geestelijke gezondheidszorg en infectieziektebestrijding

6 7

www.bouwcollege.nl, geraadpleegd op 3 april 2005 www.ggd.nl, geraadpleegd op 12 april 2005

3.1 Kantoorruimte 3.2 Overlegruimte 3.3 Secretariaat en staf ondersteuning 3.4 Externen 3.5 Pantry 3.6 Onderwijsruimte/vergaderruimte 3.7 Archief/voorraad 3.8 Kopieerruimte 3.9 Toilet

8 1 1 1 1 1 1 1 1

12 10 9 5 4 40 6 6 12

96 m² 10 m² 9 m² 5 m² 4 m² 40 m² 6 m² 6 m² 12 m²

TOTAAL

188 m²

TOTAAL

470 m² fno



Voor de functie GGD is het van belang dat het op de begane grond van het gebouw is gelegen, om op deze manier gemakkelijk bereikbaar te zijn en een laagdrempelige instelling te zijn.

TOTAAL

141 m²

TOTAAL

328 m² fno

7

3.3.2 Huisartsenpost De huisartsenpost is een functie waar burgers 24 uur per dag 7 dagen per week op bezoek kunnen komen bij een huisarts. Het is een functie die 's nachts ook geopend is en op de begane grond gesitueerd dient te zijn om een optimale patiëntenlogistiek mogelijk te maken. Voor de huisartsenpost hebben wij het volgende Programma van Eisen opgesteld:

PvE Huisartsenpost

3.3.3 RIAGG Het RIAGG is een instelling die hulp biedt bij geestelijke of emotionele problemen, welke niet verholpen kunnen worden door de huisarts of de maatschappelijk werker. 8 Doordat de behandelingen uit gesprekken bestaan, is deze functie niet gebonden aan een bepaalde verdieping. Voor het RIAGG hebben wij het volgende Programma van Eisen opgesteld:

1. Patiëntenruimten onderzoek Aantal ruimten 1.1 Onderzoek/behandel klein 1.2 Onderzoek/behandel groot 1.3 Laboratorium 1.4 Toiletten patienten/begeleiders 1.5 Rolstoeltoilet 1.6 Ruimte bloedafname 1.7 Werkruimte spreekuurassistente 1.8 Douche ruimte

Opp. per ruimte 3 3 1 1 1 1 1 1

10 18 54 12 5 12 12 8

Totaal opp 30 m² 54 m² 54 m² 12 m² 5 m² 12 m² 12 m² 8 m²

PvE RIAGG 1. Spd, langdurige behandeling Aantal ruimten 1.1 Spreekkamers 1.2 10 gezamenlijke werkplekken 1.3 Wachtkamers 2.4 Secretariaat

Opp. per ruimte Totaal opp 7 15 2 30 1 15 1 16

TOTAAL TOTAAL

105 m² 60 m² 15 m² 16 m² 196 m²

187 m² 2. Behandeling Algemeen

2. Overige ruimten 2.1 Wachtruimte 2.2 Ruimte opslag brancards 2.3 Telefoongelegenheid 2.4 Garderobe 2.5 Opslagruimte 2.6 Spoelruimte 2.7 Centrale receptie 2.8 Patiënten administratie 2.9 Pantry 2.10 Kopieerruimte 2.11 Koffieruimte, incl. pantry 2.12 Callcenter

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

15 8 2 2 8 20 16 30 4 6 15 15

15 m² 8 m² 2 m² 2 m² 8 m² 20 m² 16 m² 30 m² 4 m² 6 m² 15 m² 15 m²

2.1 Afdeling 1 2.2 Afdeling 2 2.3 Wachtkamers 2.4 Secretariaat

25 25 4 1

20,16 20,16 15 23,5

TOTAAL

504 m² 504 m² 60 m² 23,5 m² 1091,5 m²

3. Voordeurteam 3.1 4-6 werkplekken 3.2 Werkplekken met vergadertafel 8

www.riaggamersfoort.nl, geraadpleegd op 12 april 2005


1 1

27,5 27,5

27,5 m² 27,5 m²


8

3.3 Secretariaat

1

15

TOTAAL

15 m²

Koffie ruimten

70 m²

TOTAAL

174 m²

TOTAAL

1666,5 m² fno

4. Ouderenzorg 4.1 4.2 4.3 4.4

10 werkplekken 6 werkplekken Gedeelde spreekkamers Wachtkamers

3 1 2 1

15 25 15 15

TOTAAL

45 m² 25 m² 30 m² 15 m² 115 m²

5. Groepsbehandeling 5.1 Groepsruimte (20pers) 5.2 Spiegelruimte

3 1

27,5 7,5

82,5 m² 7,5 m²

6

6

36 m²

3.3.4 Staf psychiaters De functie Staf psychiaters is een functie die bestaat uit kantoren en werkplekken voor psychiaters en waar ook behandelingen plaatsvinden. De psychiaters dienen in direct contact te staan met het hoofdgebouw van het azM. Dit gebeurt door een loopbrug die loopt vanuit het azM en gekoppeld zal gaan worden aan gebouw Noord. Deze luchtbrug ligt op de 2e verdieping, hetgeen betekent dat de functie Staf psychiaters ook op de 2e verdieping dient te komen liggen. Voor de functie Staf psychiaters hebben wij het volgende Programma van Eisen opgesteld:

TOTAAL

90 m²

PvE Staf psychiaters 6. Academisch onderzoek 6.1 Geluidsdichte cellen 6.2 Onderzoekskamer

1. Patientenruimten onderzoek 6 1

4 15

TOTAAL

24 m² 15 m² 39 m²

1.1 Onderzoek/behandel klein 1.2 Onderzoek/behandel groot 1.3 Laboratorium

Aantal ruimten Opp. per ruimte Totaal opp 3 10 30 m² 1 18 18 m² 1 54 54 m²

TOTAAL

102 m²

7. Directie en centrale ondersteuning 7.1 18 werkplekken 7.2 Vergaderruimten

11 2

12 25

TOTAAL

132 m² 50 m² 182 m²

8. Overige ruimten Receptie Kopieerruimte Persruimte Administratie Serverruimte Telefoonruimte Oud-archief

1 4 1 1 1 1 1

18 6 25 25 4 6 36

18 m² 24 m² 25 m² 25 m² 4 m² 6 m² 36 m²

2. Groepstherapie/behandeling 2.1 Groepstherapieruimte klein 2.2 Groepstherapieruimte groot 2.3 Creatieve therapie 2.4 PMT/fysiotherapie 2.5 Kleedruimte naast PMT-ruimte

1 1 4 1 1

20 30 40 60 20

TOTAAL

20 m² 30 m² 160 m² 60 m² 20 m² 290 m²

3. Overige ruimten polikliniek 3.1 Receptie/medische administratie 3.2 Archief


1 1

18 8

18 m² 8 m²


3.3 Wachtruimte 3.4 Garderobe 3.5 Verslaglegging/dicteerruimte 3.6 Opslagruimte 3.7 Koffieruimte, incl. pantry 3.8 Kantoor (hoofd polikliniek) 3.9 Werkruimte verpleegk./poli-assist.

1 1 2 1 1 1 1

25 2 5 8 15 12 10

TOTAAL

25 m² 2 m² 10 m² 8 m² 15 m² 12 m² 10 m² 108 m²

TOTAAL

1346m² fno

3.3.5 Staf psychologen De functie Staf Psychologen is een functie waar psychologen werkruimten hebben en ruimten waar zij met cliënten kunnen spreken. Voor deze functie hebben wij het volgende Programma van Eisen opgesteld:

4. Stafruimten 4.1 Psychiaters (incl. Hoogleraar) 4.2 Overlegruimte 4.3 Neuropsycholoog 4.4 Neuropsycholoog UM 4.5 Klinisch psycholoog 4.6 Psychologisch assistenten 4.7 Psychologisch assistenten UM 4.8 AIO's/OIO's azM en UM 4.9 GZ-psychologen i.o. 4.10 Gedragswetenschappers 4.11 Psychologie assistent i.o. 4.12 Onderzoeksassistenten 4.13 Secretariaat en staf ondersteuning 4.14 Secretariaat afdeling 4.15 Testassistenten psychologie 4.16 Neurotrainer 4.17 Voedingsassistent 4.18 AGNIO's 4.19 Casemanagers/verpleegkundig specialist 4.20 Vaktherapeuten 4.21 Psychomotore therapeut 4.22 Externen 4.23 Management 4.24 Overlegruimte 4.25 Managementstaf 4.26 Pantry 4.27 Onderwijsruimte/vergaderruimte 4.28 Archief/voorraad 4.29 Senior co-assistenten 4.30 Stagiair vaktherapeuten 4.31 Stagiair managementsstaf TOTAAL

9 1 8 9 6 5 3 20 4 2 3 6 10 2 3 2 2 2 6 6 1 1 1 1 5 1 1 1 3 1 1

12 10 8 8 8 5 5 5 5 8 5 5 9 9 5 5 5 5 2,5 2,5 2,5 5 5 10 8 4 40 6 5 2,5 10

108 m² 10 m² 64 m² 72 m² 48 m² 25 m² 15 m² 100 m² 20 m² 16 m² 15 m² 30 m² 90 m² 18 m² 15 m² 10 m² 10 m² 10 m² 15 m² 15 m² 2,5 m² 5 m² 5 m² 10 m² 40 m² 4 m² 40 m² 6 m² 15 m² 2,5 m² 10 m²

9

PvE Psychologen 1. Spreek/werkkamers psychologen 1.1 1 Persoons spreek-/werkkamer 1.2 2 Persoons spreek-/werkkamer 1.3 Werkplekken

Aantal ruimten Opp. per ruimte Totaal opp 9 14 126 m² 3 18 54 m² 2 5 10 m²

TOTAAL

190 m²

2. Spreek/werkkamers psychologen i.o. 2.1 1 Persoons spreek-/werkkamer 2.2 2 Persoons spreek-/werkkamer

2 1

14 18

TOTAAL

28 m² 18 m² 46 m²

3. Werk-/testkamers onderzoeksondersteuning 3.1 1-persoons werk-/testkamer 3.2 2-persoons werk-/testkamer

5 2

12 18

TOTAAL

60 m² 36 m² 96 m²

4. Groepsbehandeling 4.1 Groepsruimte TOTAAL

846 m² 5. Overige ruimten


1

36

36 m² 36 m²


10

TOTAAL 5.1 Kamer hoogleraar en officemanager 5.2 Werkkamer psychologen poli eetstoornissen 5.3 Spreekkamer facultaire medewerkers 5.4 Secretariaat met balie 5.5 Vergaderruimte 5.6 Testotheek 5.7 Wachtruimte 5.8 Archief medisch 5.9 Opslag kantoormateriaal 5.10 Pantry

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

14 10 10 36 40 10 12 12 3 4

14 m² 10 m² 10 m² 36 m² 40 m² 10 m² 12 m² 12 m² 3 m² 4 m²

TOTAAL

151 m²

TOTAAL

519 m² fno

129 m² fno

3.3.7 Zorghotel Het zorghotel heeft als functie een tijdelijk verblijf te bieden aan personen die een behandeling in het ziekenhuis achter de rug hebben. Het kan daarom voor een patient gezien worden als een herstelplek tussen ziekenhuis en thuis. Het zorghotel combineert de verblijffunctie van een hotel met de mogelijke verzorgingsfunctie van een ziekenhuis. Voor de functie Zorghotel hebben wij het volgende Programma van Eisen opgesteld:

PvE zorghotel Aantal ruimten

3.3.6 Crisisopvang psychiatrie Crisisopvang heeft als hoofdfunctie het opvangen van mensen die geconfronteerd worden met problemen en niet in staat zijn deze zelf op te lossen. De crisisopvang verleent daarbij maatschappelijke dienstverlening betreffende tijdelijke opvang, waarbij ambulante hulp niet voldoende is. Het verblijf van de personen heeft als doel een zelfstandige herdeelname van deze persoon aan de maatschappij. Het betreft hier een kleine crisisopvang met een capaciteit voor 3 personen en 2 verplegers. De crisisopvang dient zeer laagdrempelig en 24 uur per dag bereikbaar te zijn. Voor de functie crisisopvang Psychiatrie hebben wij het volgende Programma van Eisen opgesteld:

1.1 Lounge 1.2 Receptie 1.3 Werkkamer 1.4 Toiletten 1.5 Restaurant 1.6 Berging 1.7 Kiosk 1.8 Keuken 1.9 Een-persoonskamer 1.10 Twee-persoonskamer 1.11 Wasruimte 1.12 Opberg linnen 1.13 Werkruimte personeel 1.14 Fitness

1 1 2 1 1 1 2 1 8 60 1 1 2 1

Opp. per ruimte 100 18 12 12 350 12 25 150 15 20 25 20 50 400

Totaal opp 100 m² 18 m² 24 m² 12 m² 350 m² 12 m² 50 m² 150 m² 120 m² 1200 m² 25 m² 20 m² 100 m² 400 m²

PvE Crisisopvang TOTAAL Aantal ruimten 1.1 Slaapkamer (+bad) 1.2 Woonkamer 1.3 Keuken 1.4 Toilet 1.5 Behandelruimte 1.6 Administratieruimte 1.7 Rokersruimte 1.8 Ontvangsthal

Opp. per ruimte 3 1 1 1 1 1 1 1

Totaal opp 12 36 m² 25 25 m² 6 6 m² 3 3 m² 14 14 m² 12 12 m² 8 8 m² 25 25 m²

2581 m² fno

3.3.8 Parkeren Voor gebouw Noord dient er voldoende parkeergelegenheid aanwezig te zijn. De eisen die hieraan gesteld worden zullen bij de volgende paragraaf ter sprake komen. Naar aanleiding van de verschillende eisen en randvoorwaarden aan de functie Parkeren, zijn wij tot het volgende Programma van Eisen gekomen:


Uitbreiding academisch ziekenhuis Maastricht 11

3.4 Eisen en randvoorwaarden

Parkeerplaatsen Totaal werknemers Totaal cliënten

332 stuks 174 stuks

Totaal

506 stuks

Totaal met factor

Door de documenten te bestuderen van de Stuurgroep Nieuwbouw kregen wij een compleet beeld van het Lange Termijn Huisvestingsplan van het academisch ziekenhuis Maastricht. Verder hebben wij de architect 9 geïnterviewd die zich zal gaan bezig houden met het ontwerp voor gebouw Noord. Door deze verschillende stromen informatie zijn wij tot verschillende eisen en randvoorwaarden gekomen.

354,2stuks

Eisen Opp per parkeerplek Totaal opp parkeerplaatsen

25 m2 8855m2 bvo

3.3.9 Totaaloverzicht Door de verschillende Programma's van Eisen voor de diverse functie, kunnen wij komen tot een totaal oppervlakte voor gebouw Noord. Deze totaal oppervlakte is als volgt opgebouwd:

Totaal overzicht 1346m² 1666,5m² 519 m² 470 m² 129 m² 328 m² 2581m²

TOTAAL

7039,5m²

fno

10911,225 m²

bvo

8855m²

bvo

19766,225 m²

bvo

Totaal

Gebouw Noord is een nieuw te bouwen gebouw op het terrein van het academisch ziekenhuis Maastricht en hoort daardoor zijn eigen identiteit op het terrein te krijgen, maar wel aan te sluiten bij de bestaande bebouwing op het terrein. Dit nieuwe gebouw moet de hoge kwaliteit, die rond het plein "Forum" gevraagd wordt, gaan afmaken. Niet alleen dus een A1-locatie, maar ook belangrijk beeldbepalend voor de omgeving.11 Het interieur van gebouw Noord moet een moderne uitstraling krijgen. Ook dient het kleurrijk, open en vriendelijk te zijn4.

PvE Psychiatrie PvE Riagg PvE Psychologen PvE GGD PvE Crisisopvang PvE Huisartsenpost PvE zorghotel

Parkeren

Het academisch ziekenhuis Maastricht heeft criteria opgesteld waaraan de huisvesting moet worden getoetst, dit zijn de volgenden10: • Huisvesting is een verlengstuk van de missie van het azM. • Een optimale ondersteuning van de patiëntenlogistiek. • Efficiënte ondersteuning werkprocessen binnen het azM. • Zo min mogelijk desinvesteren.

De materialen die toegepast zullen worden, moeten onderhoudsvriendelijk en duurzaam zijn4 .

In de bovenstaande berekening hebben wij gebruik gemaakt van een omrekenfactor van fno naar bvo van 1,55. Deze factor hebben wij overgenomen uit de documentatie zoals deze aan ons is geleverd door de Stuurgroep Nieuwbouw.

Wat betreft de eisen met betrekking tot bereikbaarheid moet het gebouw in directe verbinding staan met het ziekenhuis, bij voorkeur door gebruik van een loopbrug. Maar ook van buiten het ziekenhuis moet het gebouw eenvoudig te bereiken zijn met de auto of met het openbaar vervoer. Het parkeren voor gebouw Noord dient onder de grond te worden geplaatst. 12

Randvoorwaarden

9

Ir. Walraven, architect azM, Architecten aan de Maas., geinterviewd op 28 april 2005. 'Pijlers onder de ruimtevraag, globaal ruimtelijk programma van eisen azM', notitie PRC BC d.d. 15 november 2002. 11 Ir. Walraven, architect azM, Architecten aan de Maas. 10

12

'Pijlers onder de ruimtevraag, globaal ruimtelijk programma van eisen azM', notitie PRC BC d.d. 15 november 2002.



12

Uit de Bouwkostennota 2004 van het college bouw Ziekenhuisvoorzieningen hebben wij meerdere randvoorwaarden kunnen halen, deze zijn verdeeld in verschillende categorieën:

Kosten:

- Er geldt een afschrijvingstermijn volgens de CTG-beleidsregels van gemiddeld 33 jaar. - Er geldt een rentepercentage van 6%. - Afhankelijk van de toegepaste WTG methode moet men rekening houden met een huurstijging van 2,5%. - Voor huur van kantoorruimte wordt afhankelijk van ligging, kwaliteit en functie uitgegaan van een maximumnorm van € 141,-- per m² per jaar(prijspeil 2004). Voor bedrijfsruimte wordt een normhuur van € 60,-- per jaar (prijspeil 2004) als maximum aangehouden. Voor voorzieningen voor dagbesteding geldt een normhuur van € 108,-- per m² per jaar (prijspeil 2004).

Brand veiligheid:

- De wettelijke minimumvoorschriften (zie Bouwbesluit) liggen op de meeste punten op een lager niveau. Er zullen een aantal extra voorzieningen moeten worden getroffen, zoals zelfsluitende deuren van subbrandcompartimenten en het gebruik van (spiegeldraad)glas als brandwerende scheiding.

Parkeren:

- Betaald parkeren wordt niet vergoed door WZV (Wet Ziekenhuis Voorzieningen).

Ecologie:

- Eigenaar is verplicht om bij oplevering, verkoop of verhuur van het gebouw een energie-prestatiecertificaat te tonen. - Onderzoek naar de toepassing van duurzame energie, warmtekrachtkoppeling (WKK), collectieve warmtelevering en, in bepaalde gevallen warmtepompen, is verplicht.



4. Ontwerpopzet

4.2 Concepten

In dit hoofdstuk zullen wij de opzet bespreken waarmee wij zijn begonnen voor ons ontwerp. De verschillende uitgangspunten en de gemaakte concepten zullen hier aan bod komen.

Naar aanleiding van de verschillende uitgangspunten, eisen en randvoorwaarden hebben wij meerdere concepten opgesteld. Wij zullen kort de concepten bespreken en uiteindelijk uitleggen waarom wij hebben gekozen voor het concept "de oester".

4.1 Uitgangspunten 4.2.1 De lichtdoos 13

Door het Lange Termijn Huisvestingsplan van het academisch ziekenhuis Maastricht te bestuderen en de toekomstig architect van gebouw Noord te interviewen, hebben wij de volgende uitgangspunten per categorie opgesteld:

Bereikbaarheid: • Het gebouw moet gemakkelijk bereikbaar te zijn; zowel voor automobilisten, fietsers en voetgangers. • Het gebouw moet een ondergrondse parkeergarage hebben, waar 70% van het totale aantal medewerkers en gebruikers hun auto kunnen parkeren. Deze parkeergarage dient te worden ontworpen met zo'n goedkoop mogelijke oplossing. • Het gebouw moet één centrale entree bevatten. • Het gebouw moet verbonden worden aan het hoofdgebouw van het azM om functies uit te kunnen wisselen. • Het gebouw moet een optimale logistiek hebben van patiënten.

Concept 1 is gebaseerd op de blokkendoos, oftewel een grote doos met daarin meerdere losse blokken. Wij hadden het idee om een grote doos te maken door de gevel te plaatsen, en in deze doos alle verschillende functies in eigen blokken te plaatsen. Deze verschillende blokken zouden dan met elkaar verbonden kunnen worden door luchtbruggen, hetgeen refereert aan het azM waar al met luchtbruggen wordt gewerkt tussen de verschillende gebouwen. Aangezien flexibiliteit bij ziekenhuizen zeer belangrijk is, hebben wij daar met dit concept rekening meegehouden. In de doos kunnen namelijk steeds weer extra blokken worden opgenomen. Hierdoor wordt de uitbreidbaarheid binnen het gebouw gewaarborgd. Door de verschillende blokken en luchtbruggen binnen de gevel, zal er een interessant spel ontstaan tussen licht en schaduw. Hetgeen het ontwerp interessant kan maken.

Uitstraling: • Het gebouw moet een eigen identiteit krijgen, maar wel een relatie laten zien met het azM. • Het gebouw moet een bouwhoogte hebben die overeenkomt met de omliggende bebouwing. In dit geval is dat een bouwhoogte van 24 meter, verdeeld over zes bouwlagen. Overige uitgangspunten: • Het gebouw moet voldoen aan de eisen die worden gesteld in de verschillende NENnormen. Dit zijn de volgende normen: NEN 5088 "Inbraakveiligheid", NEN 5128 "Energie", NEN 5066 "Temperatuur". NEN 1087 "Ventilatie", NEN 1014 "Bliksembeveiliging, NEN 2555 en NEN 2535 "Brandveiligheid". • Het gebouw dient flexibel te zijn, oftewel gemakkelijk van functie kunnen wisselen.

13

‘Lange Termijn huisvestingsplan AzM 2003-2013’, notitie PRC BC d.d. 19 september 2003



14

4.2.2 De Oester

4.2.3 De Breuk

Concept 2 is gebaseerd op de oester. De oester is een natuurlijk product welke zeer gesloten en donker van buiten is, maar waar zich binnenin een zeer lichte parel bevindt en de omgeving zeer zacht aandoet. Van de buitenkant geeft het een solide en stevige indruk. De oester past zich van nature aan aan zijn omgeving, hetgeen wij willen bereiken met ons gebouw in zijn omgeving van het azM.

Doordat wij een kavel ter beschikking hadden dat langgerekt en breed was, hadden wij problemen met daglichttoetreding. Hierdoor hebben wij het concept “de breuk” bedacht. Dit houdt in dat wij als het ware meerdere delen uit het gebouw snijden, om op deze manier veel zonlicht in het gebouw te krijgen. Hierdoor ontstaat een gescheurde gevel. Ook ontstaat er een groot contrast vanaf de buitenkant en ontstaan er 2 delen. Dit contrast zou men kunnen doorvoeren in de functies die men plaatst en bijvoorbeeld de materialisatie.

Het lichte en zachte karakter in het gebouw zelf wilden wij bereiken door een afgeknotte kegel op te nemen in het gebouw, waar ontstaat een zeer licht gebouw van binnen, hetgeen zeer

belangrijk is voor een ziekenhuis. De mensen die ziekenhuizen bezoeken hebben namelijk behoefte aan een natuurlijke en lichte omgeving, aangezien dit een rustgevende werking heeft. Verder geeft de geslotenheid van het gebouw aan de buitenkant een gevoel van bescherming en privacy. De afgeknotte kegel leidt naar een centraal plein, waar de verschillende verkeersstromen binnen het gebouw bij elkaar samenkomen. De oester is een natuurlijk product, hetgeen wij ook wilden nastreven in ons ontwerp. Ecologie zou een belangrijke rol moeten spelen in ons ontwerp. Het gebouw (k)oestert het binnenmilieu.

Conclusie: Wij hebben uiteindelijk gekozen voor concept 2, de Oester. De oester is niet alleen een vormelijk concept, met de kegel als lichtpunt in het midden, maar geeft ook de indruk weer van het gebouw. Ieder persoon kan de oester identificeren als een gesloten natuurlijk product, maar wel een product met een zeer lichte binnenkant, welke geborgenheid uitstraald.



5. Definitief Ontwerp

Te zien is dat gebouw noord omgeven wordt door meerdere wegen, waardoor de ontsluiting van het kavel zeer sterk is. Vanaf de weg die langs de westgevel loopt, vindt er een vertakking plaats naar de ondergrondse parkeergarage.

5.1 Stedenbouwkundig plan Op het onderstaande plaatje is te zien hoe gebouw Noord in zijn omgeving is geplaatst en hoe gebouw Noord wordt omsloten door de verschillende wegen.

De groene ovaal die te zien is in het dak van gebouw Noord, is de ovale kegel die opgenomen is in het gebouw. Deze is hier geplaatst om zo veel mogelijk daglicht in het gebouw te krijgen en om een centrale knooppunt te vormen in het gebouw, dichtbij de entree.

Stedenbouwkundige situatie Schaal 1:2000

In het plaatje rechts is ingezoomd op gebouw Noord, waardoor de opbouw van het kavel duidelijk te zien is. Aan de westgevel van gebouw Noord hebben wij een plein gecreëerd, als verlenging van het plein ten noorden van gebouw Noord, het Forum. Het plein zal een gezelligheidsfunctie moeten bekleden, maar ook zeker een verkeerszone worden. Er zijn namelijk een aantal taxistandplaatsen opgenomen, en vanaf het plein bereikt men de centrale entree van gebouw Noord. Op het plein wordt als bestrating twee kleuren baksteen gebruikt, waarvan er één doorloopt naar de centrale entree. Op deze manier wordt de overgang van plein naar gebouw soepel en geleidelijk gebracht.

Stedenbouwkundige situatie Schaal 1:1000

De afmetingen van gebouw Noord refereren aan het hoofdgebouw van het academisch ziekenhuis Maastricht. Helaas niet te zien op dit plaatje, maar de oosten westgevel van gebouw Noord lopen in het verlengde van de gevels van het academisch ziekenhuis.



16

5.2 Functieverdeling Hiernaast is de plattegrond te zien van de begane grond met daarbij aangegeven de verschillende functies die zich huisvesten op deze verdieping. Met groen aangegeven de ruimte voor de GGD. Deze is op de begane grond geplaatst omdat het een functie is waar vele mensen naar toe komen en daardoor centraal en op de begane grond geplaatst dient te worden. Met geel aangegeven is de crisisopvang psychiatrie. Deze is op de begane grond geplaatst omdat men in deze functie te maken heeft met mensen die in de war zijn, en het voor hen niet goed is wanneer zij hoog in een gebouw zitten. Verder dient deze functie laagdrempelig te zijn, gemakkelijk te bereiken te zijn en een mogelijkheid hebben tot een eigen ontsluiting. Met rood aangegeven de huisartsenpost. Dit is net zoals de GGD een functie waar mensen in en uit lopen, waardoor deze functie op de begane grond geplaatst dient te worden.



Op het hieronder afgebeelde plaatje is de functieverdeling te zien van de eerste verdieping. Met groen aangegeven de verschillende ruimten van de functie psychiatrie. Doordat wij te maken hebben met een functie waar mensen aanwezig kunnen zijn die sterk in de war zijn, mag deze functie niet hoger in het gebouw geplaatst worden.



18

Op het hiernaast gelegen plaatje is de 2e verdieping te zien, met daarbij de functie RIAGG aangegeven in het groen.



Het plaatje hiernaast geeft de 3e verdieping aan, de verdieping waar het zorghotel is gelegen. Met rood aangegeven de buitenruimte van het zorghotel, waaraan de foyer van het hotel is gelegen.



20

Het plaatje hiernaast geeft de tweede verdieping van het zorghotel aan, en de 4e verdieping van het gehele gebouw Noord.



Hiernaast aangegeven de verschillende functies die zich huisvesten op de 5e verdieping. Met rood aangegeven het archief. Met paars is de ruimte aangegeven die is gereserveerd voor de installatieruimte. Met groen aangegeven een conferentieruimte. Met geel aangeven kantoorfunctie.



22

5.3 Plattegronden Op de komende pagina's zullen wij de verschillende plattegronden van ons gebouw tonen. In de bijlage zullen de getoonde plattegronden te zien zijn op een grotere schaal.

5.3.1 Parkeergarage Eén van de eisen vanuit de Stuurgroep Nieuwbouw was dat het parkeren voor gebouw Noord ondergronds diende te gebeuren. Hierdoor hebben wij onder geheel gebouw Noord een parkeergarage opgenomen. Deze parkeergarage is net zo breed als gebouw Noord, maar is langer dan gebouw Noord, namelijk 13 meter (= één stramien). Een andere eis voor het parkeren was dat minimaal 70% van de aanwezige mensen in het gebouw, zowel werknemers als bezoekers, zou moeten kunnen parkeren in deze parkeergarage. Door deze laatste eis hebben wij een parkeergarage gemaakt die bestaat uit 3 lagen. Vanaf de weg die langs de westgevel van gebouw Noord loopt, kan men de parkeergarage inrijden. Deze parkeergarage heeft tweerichtingsverkeer en bevat meerdere nooduitgangen. Aan de oostzijde zijn de veiligheidstrappen te zien, die leiden naar het maaiveld. In de parkeergarage komen in totaal 3 personenliften uit en 1 goederenlift. Naast de liften op de eerste verdieping van de parkeergarage is een installatie geplaatst ter bestrijding van de rookontwikkeling in het gebouw tijdens brand. Dit zal la ter nog besproken worden.

Plattegrond parkeergarage Schaal 1:1000, Zie bijlage voor Schaal 1:500



5.3.2 Begane grond

5.3.3 Eerste verdieping

Op de begane grond zijn de functies GGD, huisartsenpost, crisisopvang psychiatrie en een deel psychologie gehuisvest. Aan de westzijde is de centrale entree weergegeven, waarbij de bezoekers door middel van een grote draaideur het gebouw betreden. Zij komen daarbij terecht in een grote open ruimte, vanwaar de verschillende hoofdlooproutes lopen naar de verschillende functies. Wij hebben ervoor gekozen om 3 hoofdroutes op te nemen om de routing in het gebouw zo simpel mogelijk te houden. In dit gebouw hebben wij te maken met mensen die zich niet lekker voelen, of geplaagd worden door andere lichamelijke klachten, hierdoor dienen e looproutes zo duidelijk mogelijk te zijn. In de ovalen open ruimte staan twee centrale liften, met daaromheen 2 trappen die leiden naar de verschillende verdiepingen. Op de begane grond zijn twee toiletblokken opgenomen, welke worden doorgetrokken naar de erboven gelegen verdiepingen. Er zijn twee grote schachten opgenomen, welke door het gehele gebouw naar boven lopen.

Op de eerste verdieping is de functie Staf psychiaters gehuisvest. Dit is een functie waar zowel kantoren zijn van psychiaters, als waar met patienten gesproken kan worden. Ook op deze verdieping is gekozen voor duidelijke hoofdlooproutes. In de rechter kant van de plattegrond is een vide te zien. Wij hebben voor een vide gekozen om meer daglicht in het gebouw te krijgen. Ook oven de entree is een vide opgenomen. Wij hebben ervoor gekozen om de looproute langs de ovaal te laten lopen, aangezien dit ook de plek is waar de verticale ontsluiting loopt. Eén van de eisen vanuit de Stuurgroep Nieuwbouw was dat de psychiaters in directe verbinden zouden staan met het hoofdgebouw van het academisch ziekenhuis. Dit hebben wij voor elkaar gekregen door de loopbrug die vanuit het academisch ziekenhuis loopt door te trekken naar deze verdieping. Rechts onderaan in de plattegrond is te zien waar deze loopbrug aankomt. Wij wilden dat wanneer iemand vanuit de loopbrug het gebouw binnenkomt, de ovalen open ruimte direct te zien is. Hierdoor hebben wij één van de looproutes doorgetrokken naar de loopbrug.

Ten behoeve van de brandveiligheid zijn er meerdere branddeuren in het gebouw opgenomen, die het gebouw opdelen in verschillende brandcompartimenten.

Plattegrond Begane Grond Schaal 1:500, Zie bijlage voor Schaal 1:200

Plattegrond Eerste verdieping Schaal 1:500, Zie bijlage voor Schaal 1:200



24

5.3.4 Tweede verdieping

5.3.5 Derde verdieping

Op de tweede verdieping is het RIAGG geplaatst. Een functie die bestaat uit veel grote ruimtes, afdelingen genoemd. Ook op deze verdieping zijn drie hoofdlooproutes opgenomen, die zorgen voor een overzichtelijke en duidelijke routing. Op deze verdieping zijn twee centrale toiletblokken en ook hier zorgen weer de liften en de trappen tegen de ovaal voor de verticale ontsluiting.

Plattegrond Tweede Verdieping Schaal 1:500, Zie bijlage voor Schaal 1:200

Vanaf de derde verdieping begint het zorghotel. Vanuit de verticale ontsluitingen, die tegen de ovaal lopen, bereikt men de foyer van het hotel. Deze foyer grenst aan een buitenruimte van het hotel. Dit is een buitenruimte waar ligstoelen geplaatst kunnen worden of waar men rustig een drankje buiten kan doen. Op deze verdieping liggen de verschillende hotelkamers en is ook het restaurant gelegen. Dit restaurant vervult de functie van restaurant en de functie van ontbijtruimte. Dit restaurant heeft een glazen gevel en krijgt daardoor een ruimtelijk effect en een mooi zicht op de open ovaal.

Plattegrond Derde verdieping Schaal 1:500, Zie bijlage voor Schaal 1:200



5.3.6 Vierde verdieping

5.3.7 Vijfde verdieping

Op de vierde verdieping loopt het zorghotel door. Ook op deze verdieping liggen de verschillende hotelkamers. Verder ligt er op deze verdieping een fitnessruimte, hetgeen zeer belangrijk is in een zorghotel voor de revalidatie van de verschillende gasten. Langs de ovaal loopt de ontsluiting en verder is er gekozen voor langgerekte gangen waar de verschillende hotelkamers aan liggen.

De vijfde, en tevens laatste verdieping, bevat meerdere functies. Oorspronkelijk hadden wij deze verdieping gereserveerd voor installaties, waarvan er natuurlijk veel nodig zijn in een gebouw van deze grootte. Later bleek echter dat wij niet de gehele verdieping nodig zouden hebben voor de installaties. Hierdoor hebben wij extra functies opgenomen in deze verdieping, te weten kantoorruimte, archiefruimte en een congressruimte. De archiefruimte zal gebruikt gaan worden als archief van gebouw Noord, de andere functies kunnen echter verhuurd worden aan externen. Wij hebben de congressruimte niet al te groot gemaakt, aangezien deze consequenties heeft op veel onderdelen van gebouw Noord. Wanneer wij de congressruimte bijvoorbeeld groter zouden maken, zouden wij de parkeergarage automatisch groter moeten maken, hetgeen niet strookt met één van de basiseisen. De installatieruimte staat in direct verband met de schachten.

Plattegrond Vierde verdieping Schaal 1:500, Zie bijlage voor Schaal 1:200

Plattegrond Vijfde verdieping Schaal 1:500, Zie bijlage voor Schaal 1:200



26

5.4 Gevels

Eén van onze uitgangspunten voor het ontwerpen is geweest dat wij gebouw Noord wilden aansluiten op de bestaande bebouwing. Dit hebben wij gedaan door in de gevel een duidelijk horizontaal stramien op te nemen, net zoals is gedaan bij de omliggende bebouwing. Door het concept van de oester hebben wij gekozen voor een donker kleurige baksteen, welke een ruw uiterlijk heeft. Deze kenmerken komen overeen met de uiterlijke kenmerken van de oester.





28



5.5 Doorsneden



30

5.6 3D-beelden Op de onderstaande schetsen geven wij een indruk van hoe bepaalde ruimtes beleefd kunnen worden in gebouw Noord.

Indruk van hoe men de ruimte beleeft wanneer men gebouw Noord betreedt. Links is de vide te zien die boven de entree loopt. Men ziet direct de ovalen open ruimte, met daarin de trappen die naar de andere verdiepingen leiden.

Een schets die laat zien hoe de verticale ontsluiting in de ovale open ruimte loopt. In het midden twee liften, met daarnaast de gebogen trappen die naar de verschillende verdiepingen leiden.



3D beeld op de noordgevel en hoofdentree

Luchtfoto van gebouw Noord

Zicht op de loopbrug die loopt vanaf het azM naar gebouw Noord

Gebouw Noord bezien vanaf de achterkant van het azM.

5.7 Routing



32

In gebouwen met ziekenhuisfuncties is het zeer belangrijk dat de routing duidelijk is geregeld. Het gebouw wordt bezocht door mensen die in de war zijn of bijvoorbeeld slecht ter been zijn, hierdoor dient de routing duidelijk en overzichtelijk te zijn. Wij hebben geprobeerd alle functies waar bezoekers komen, aan hoofdroutes te leggen. Op elke verdieping zijn er hoofdroutes, met daarbij een aantal kleinere zijroutes. Belangrijk is dat vanuit de hoofdlooproutes altijd de ovale opening te zien is. De ovale opening doet dus dienst als een centraal herkenningspunt. In onderstaande tekeningen zijn de looproutes per verdieping aangegeven. Verder zijn de verticale ontsluitingen omcirkeld met licht oranje.

Looproutes tweede verdieping

Looproutes begane grond

Looproutes derde verdieping Looproutes eerste verdieping



Zoals eerder beschreven is het voor gebouw Noord zeer belangrijk dat de zichtlijnen binnen het gebouw duidelijk en overzichtelijk zijn. Elke persoon dient vanaf de hoofdontsluitingen de centrale ovale open ruimte te kunnen zien.

Looproutes vierde verdieping

Zichtlijnen begane grond

Looproutes vijfde verdieping

Zichtlijnen eerste verdieping

5.8 Zichtlijnen



34

Zichtlijnen vierde verdieping Zichtlijnen tweede verdieping

Zichtlijnen derde verdieping

Zichtlijnen vierde verdieping



5.9 Flexibiliteit

5.10 Zonlicht

Bij ziekenhuizen en soortgelijke functies binnen gebouwen, is het belangrijk dat er wordt ontworpen met het oog op flexibiliteit. Ziekenhuizen dienen gemakkelijk aangepast te worden. Hierdoor hebben wij gekozen voor een ruim stramien van 10,8 x 13 meter, waarop kolommen zijn geplaatst. De stabiliteit in het gebouw wordt gewaarborgd door twee liftschachten en door twee schijven in het gebouw. Door het gebruik van deze kolommen, schijven en liftschachten is het gebouw stabiel, waardoor de functies in het gebouw gemakkelijk uitgebreid, verplaatst of verkleind kunnen worden. In de tekening zijn extra kolommen opgenomen, om de ovale vorm te kunnen dragen. Verder wordt de vide aan de rechter kant van de tekening gedragen door een extra rij kolommen.

Wij hebben in ons ontwerp geprobeerd zoveel mogelijk daglicht in het gebouw te krijgen. dit hebben wij gedaan door een stuk uit het gebouw te snijden in de vorm van een ovaal. Hierdoor schijnt er daglicht vanaf het dak het atrium van gebouw Noord in. Wij hebben de ovaal zo gesitueerd dat er optimaal gebruik gemaakt kan worden van het daglicht.

Bezonning in de ochtend

Bezonning in de avond Flexibiliteit in gebouw Noord gewaarborgd door een ruim stramien, schijven en liftschachten.



36

5.11 Ecologie



5.12 Brandveiligheid Voor de brandveiligheid binnen gebouw Noord hebben wij zoals eerder beschreven compartimenten in het gebouw aangebracht. Verder zullen wij gebruik gaan maken van een sprinklerinstallatie in het gebouw, aangezien dit effectief branden kan bestrijden. Een probleem in ons ontwerp qua brandveiligheid, zal het grote atrium zijn in de vorm van een ovaal. Bij een brand zal hier zich een grote rookontwikkeling voordoen. Hierdoor hebben wij een grote installatie geplaatst in de parkeergarage die, mocht er brand uitbreken en rook ontstaan, er voor zorgt dat de rook naar boven wordt geblazen en via het dak wordt weggeleid. Het hier beschreven principe is aangegeven in de onderstaande tekening.

Bij brand wordt de rook in het atrium door een installatie via het dak weggeblazen.



38

5.13 Referentiebeelden Onderstaande plaatjes geven wat referentiebeelden weer die wij hebben gevonden op het internet. De beelden geven een indruk van hoe wij denken dat het gebouw er uit zal komen te zien.



6. Constructie Zoals eerder beschreven bij de flexibiliteit, bestaat de constructie in gebouw Noord uit kolommen die op een stramien van 10,8 x 13m zijn geplaatst. Op bepaalde punten zijn extra kolommen geplaatst om het ovale atrium te kunnen dragen, op een maximale afstand Rand atrium-kolom is op elke verdieping 4 meter, zodat de 1meter vloerdikte voldoende is voor de construc tie van het overstek. Verder zijn er twee schijven in langsrichting geplaatst, om ervoor te zorgen dat de stabiliteit in langsrichting wordt gewaarborgd. Twee grote liftschachten, met daaraan een schacht voor de leidingen, zorgen voor de stabiliteit in dwarsrichting.

Op het onderstaande plaatje is duidelijk de draagconstructie te zien, met de twee schijven en de twee liftschachten die over de gehele hoogte van het gebouw lopen. Verder is te zien dat de kolommen in een stramien staan en dat er andere kolommen zijn bijgeplaatst om het ovale atrium te kunnen dragen.



40

7. Kosten De constructie is opgebouwd volgens het bovenstaande principe: De kolommen staan op een stramien van 13 meter en een stramien van 10,8 meter. Op deze kolommen komen in de lengterichting balken te liggen. In de dwarsrichting komen vervolgens op de balken kanaalplaten te liggen. Deze kanaalplaten zijn 1,2 meter breed, waardoor er precies 9 stuks naast elkaar gelegd kunnen worden. Zij overspannen 13 meter, maar zouden nog meer kunnen overspannen.

Bij het ontwerpen van gebouw Noord hebben wij rekening moeten houden met de haalbaarheid. Hieronder zullen wij de verschillende kosten laten zien die komen kijken bij het bouwen van gebouw Noord.

7.1 Budget Cbz Uit de documenten van de Stuurgroep Nieuwbouw hebben wij kunnen opmaken dat de bouw van ziekenhuizen en aanverwante functies, wordt gefinancierd door het College bouw ziekenhuisvoorzieningen (Cbz). Het College bouw ziekenhuisvoorzieningen heeft de totale investeringskosten geraamd op 42.221.000 euro.14 Oftewel ruim 42 miljoen euro.

7.2 Elementenbegroting Voor gebouw noord hebben wij een elementenbegroting opgesteld om de gehele bouwkosten van het gebouw te kunne n berekenen. De elementenbegroting staat rechts afgebeeld:

14

Investeringskosten zijn gebaseerd op prijspeil Cbz Bouwkostennota 2003



Totaal gevels

Totaal elementen in euro

Kosten per element in euro

Kosten per eenheid in euro

Kosten element in%

Hoeveelheid

Eenheid

Omschrijving

NL/SfB Element

NEN 2634

2E

2F

2G 2 2A

2B

2C

2D

Bouwkundige werken Fundering 12 Bodemvoorziening 13 Vloeren op grondslag 16 Funderingsconstructies 17 Paalfunderingen Totaal fundering Skelet 21 Buitenwanden (constructief) 22 Binnenwanden (constructief) 23a Beganegrondvloeren (constructief) 23b Verdiepingsvloeren (constructief) 27 Daken (constructief) 28 Hoofddraagconstructies Totaal skelet

Daken 27 Dakafbouwconstructies 47 Dakafwerking (*) Atrium dak constructie (*) Atrium dakafwerking Totaal Daken Gevels 21 Buitenwandafbouwconstructies 31 Buitenwandopeningen 41 Buitenwandafwerkingen

m² m² m² m²

3386 30 3386 3386

0,2 0,0 0,5 0,3 1,0

13,20 123,00 35,05 21,65

44.695 3.690 118.679 73.307

2H 240.371

Binnenwanden 22 Binnenwandafbouwconstructies 32 Binnenwandopeningen 42 Binnenwandafwerking Totaal binnenwanden

m² m² m²

Vloeren 23 Vloerafbouwconstructies 33a Vloeropeningen, begane grond 33b Vloeropeningen, verdiepingen 43a Vloerafwerkingen, begane grond 43b Vloerafwerkingen, verdiepingen Totaal vloeren

m² m² m² m² m²

Trappen en hellingen 24 Trap- en hellingconstructie 34 Balustrades en leuningen 44 Trap- en hellingafwerkingen Totaal trappen en hellingen Plafonds 45 Plafondafwerkingen Totaal plafonds Totaal bouwkundige werken

m² m² m² m² m² m²

m² m² m² m²

m² m² m²

5256 5256 2890 12250 2890 12250

2890 2890 1008 1008

5256 1259 5256

1,6 1,6 0,6 3,4 0,3 3,3 10,7

72,75 74,15 52,30 68,10 24,40 67,10

0,2 0,7 0,7 6,1 7,8

18,80 61,35 175,00 1.500,00

3,4 3,3 0,9

382.374 389.732 151.147 834.225 70.516 821.975

3 3A

54.332 177.302 176.400 1.512.000 1.920.034

161,00 643,00 40,10

846.216 809.537 210.766

3B

stk m m² m²

m²

25384 530 25384

15140 0 2760 2890 12250

5 415 355

12250

1.866.519

6,9 0,9 1,9 9,7

67,10 399,00 18,75

35,2 0,0 0,5 0,5 2,0 38,2

574,00 0,00 43,00 39,85 39,85

0,1 0,4 0,1 0,6

6.465,00 219,00 39,85

1,6 1,6

32,85

1.703.266 211.470 475.950 2.390.686

8.690.360 0 118.680 115.167 488.163 9.412.369

32.325 90.885 14.147 137.357

402.413 402.413

prj

1

77,1

19.019.718

m² m² m² m² m² m² m² m²

15140 15140 15140 15140 15140 15140 15140 15140

0,8 0,5 1,1 0,1 1,5 2,1 1,5 0,3 7,9

12,35 8,34 18,10 0,92 24,77 34,35 24,55 5,52

2,1 2,1 4,0 0,8

34,85 34,85 65,40 13,35

Installaties Werktuigbouwkundig 51 Warmte-opwekking 52 Afvoeren 53 Water 54 Gassen 55 Koude-opwekking en -distributie 56 Warmte-distributie 57 Luchtbehandeling 58 Regeling klimaat en sanitair Totaal werktuigbouwkundig

2.649.969

7,6

Electrotechnisch 61 Centrale Electrotechnische voorzieningen m² m² 62 Krachtstroom m² 63 Verlichting m² 64 Communicatie


15140 15140 15140 15140

186.979 126.268 274.034 13.929 375.018 520.059 371.687 83.573 1.951.546

527.629 527.629 990.156 202.119


42

65 Beveiliging 67 Gebouwbeheervoorziening Totaal electrotechnisch

m² m²

15140 15140

0,7 0,7 10,5

10,65 11,35

Onze totale bouwkosten komen dus uit op ruim 29 miljoen euro.

161.241 171.839 2.580.613

7.3 Investeringskosten 3C

4

Lift en transport 66 Transport Totaal lift en transport

stk

Totaal installaties

prj

m² m² m² m² m² m²

5

39.740,00

198.700

0,8

198.700

1

19,2

4.730.859

15140 15140 15140 15140 15140 15140

1,2 0,0 0,4 2,1 0,0 0,0

Met de elementenbegroting kunnen wij de totale investeringskosten berekenen van gebouw Noord. Via onderstaande berekening komen wij uit op de totale investeringskosten van ruim 41 miljoen euro.

Vaste inrichtingen

4A 71 Vaste verkeersvoorzieningen 72 Vaste gebruikersvoorzieningen 73 Vaste keukenvoorzieningen 74 Vaste sanitaire voorzieningen 75 Vaste onderhoudsvoorzieningen 76 Vaste opslagvoorzieningen

20,05 6,39 34,20

Investeringkosten

303.557 0 96.745 517.788 0 0

Grondkosten

5

6

prj

Totaal elementen (11t/m76)

prj

Terrein m² 9a Terrein, bouwkundig 95 Terrein, werktuigbouwkundige installaties pst 96 Terrein, elektrotechnische installatie pst

1

Bijkomendekosten (25%-30%)

3,7

918.090

100,0

24.668.666

1 0,6 0

23,85

29.286.291 27,5 %

29.286.291 Euro

8.053.730

hier rekening huurder 12,5 %

29.286.291 Euro

3.660.786 41.715.254

80.756 48.454 0

miljoen euro

prj

1

1,6

129.210

Totaal directe bouwkosten (11t/m90)

prj

1 100,52

24.797.876

prj prj prj

1 1 1

prj

1 118,72

Totaal bouwkosten (excl.BTW)

Winst en risco projectontwikkelaar (10%-15%)

714.446

41,715 3386

Totaal terrein

Extra kosten 0- Algemene bouwkosten Algemene bedrijfskosten Winst en Risico

211 Euro

Bouwkosten (t/m staart aannemer)

Inrichtingskosten Totaal vaste inrichtingen

3386 m²

10,4 5,1 2,6

7.4 Haalbaarheid De grote vraag blijft: "Is gebouw Noord haalbaar?"

2.578.979 1.264.692 644.745

Daar is maar één duidelijk antwoord op te geven:

NEE

29.286.291

29,286 milj euro

(*) Kosten per eenheid verkregen via interview met Dhr. Wiersma van het bedrijf van Wijnen, Goredijk.

Bij een ziekenhuis of een andere zorginstelling, en dus ook bij ons ontwerp voor gebouw Noord, is er geen sprake van vraag maar van behoefte. Overheidsinstellingen als deze worden gesubsidieerd door de overheid en door het College bouw ziekenhuisvoorzieningen. Voor ons was het het belangrijkst om binnen de investeringskosten te blijven, zoals deze waren berekend door het College bouw ziekenhuisvoorzieningen. Tijdens het ontwerpen hebben wij constant de kosten berekend van ontwerpingrepen om niet boven de investeringskosten van het College bouw ziekenhuisvoorzieningen uit te komen.



Verder hebben wij ervoor gezorgd dat er op de bovenste verdiepingen van gebouw Noord, ruimte is voor derden. Oftewel ruimte die verhuurd kan worden en geld in het laadje kan brengen. Op deze manier kan het glazen dak in het atrium gefinancierd worden. In ons ontwerp zijn wij binnen de door het Cbz gestelde investeringskosten gebleven, waardoor wij kunnen zeggen dat wij een op onze manier een "haalbaar" ontwerp hebben gemaakt!

8. Optimaliseer model Bij het model hebben geprobeerd de hoeveelheid groen of open ruimte (hallen/atrium) geprobeerd te maximaliseren binnen het gestelde budget. In diverse artikelen over psychiatrische ziekenhuizen wordt er tegenwoordig gesproken over de "Healing Environment of Psychiatric Design" (Noor Mens). Door een ontwerp te maken wat heel open/licht is en waar er veel groen aanwezig is kan de behandeltijd tot 15% ingekort worden. Dit komt de efficiency van het ziekenhuis te goede. Daarom hebben wij er voor gekozen de oppervlakten die voor deze "functie" gereserveerd wordt te maximaliseren. Probleem bij het budget was de financiering van het glazen dak boven atrium (t.w.v. 1,6 miljoen), aangezien het ziekenhuis niet winstgevend is. Daarom hebben we in gebouw Noord een extra functie geplaatst: het zorghotel. En hebben we geprobeerd met de exploitatie van het zorghotel het glazen dak te financieren. Een ander probleem hierbij is dat er door de plaatsing van een zorghotel extra bezoekers komen naar gebouw Noord komen. Wat weer resulteert in extra liften en extra parkeervoorzieningen, dus extra kosten. Hier hebben we uiteindelijk een goed balans in gevonden. Waarbij het zorghotel de kosten van het glazen dak financiert en er genoeg over blijft voor groen en open ruimten.

Op de rechter pagina staat de uitvoer van het model afgebeeld.



44

9. Belangrijke beslismomenten Oppervlakten

Riagg Psychiatrie Psychologie Huisartsenpost GGD Zorghotel Crisisopvang Groen/open Parkeren

2328 m² 1201 m² 690 m² 268 m² 930 m² 2200 m² 233 m² 564 m² 7261 m²

Bouwkosten (X1000)

Bouwkosten Riagg Bouwkosten Psychiatrie Bouwkosten Psychologie Bouwkosten Huisartsen Bouwkosten GGD Bouwkosten Zorghotel Bouwkosten crisisopvang Bouwkosten parkeergarage Bouwkosten groen

4.044 x1.000 euro 2.035 x1.000 euro 1.198 x1.000 euro 579 x1.000 euro 1.860 x1.000 euro 4.004 x1.000 euro 413 x1.000 euro 8.495 x1.000 euro 705 x1.000 euro

Totale kosten (X1000)

Bouwkosten Investeringskosten

Benodigdheden

Aantal liften

In een ontwerpproces verander je continu van ideeën en gedachten, waardoor je ontwerp steeds weer wordt aangepast en hopelijk ook wordt verbeterd. Hieronder zullen wij de belangrijkste beslismomenten uit ons ontwerp laten zien.

Op een gegeven ogenblik hebben wij de afgeknotte kegel, die wij toen als atrium hadden, verplaatst. Dit hebben wij gedaan om hem meer naar het plein te leggen dat naast gebouw Noord zal komen te liggen. Het plein sluit op deze manier aan op het Forum. Vanaf de centrale entree bereikt men dan meteen het atrium.

23.333 x1.000 euro 42.000 x1.000 euro 5 liften

Bezetting zorghotel (nodig om het dak te kunnen financieren) Aantal parkeerplaatsen Aantal parkeerlagen

57,30 % 384 parkeerplaatsen 3 lagen

In het begin hadden wij gebouw Noord een vierkante vorm gegeven. In een later stadium hebben wi j hem een meer langgerekte vorm gegeven, omdat het op deze manier beter aansluit op de omliggende bebouwing. Het ligt namelijk in het verlengde van de gevels van het academisch ziekenhuis.



Het stramien van 7,2 x 7,2 meter leek ons bij nader inzien te klein vanuit het oogpunt van flexibiliteit. De flexibiliteit in ziekenhuizen blijkt zeer belangrijk te zijn, waardoor wij hebben gekozen voor een grotere stramienmaat. Deze grote stramienmaat was ook nodig om de parkeergarage goed te dimensioneren.

10. Nawoord Wij hebben de afgelopen periode genoten van het gehele ontwerpproces. Vaak was het zoeken naar de juiste oplossingen en af en toe hadden wij het idee dat wij een te uitgebreide opgave hadden gekozen. Door de vele verschillende benodigde kleine ruimtes was het namelijk zoeken naar een goed en bruikbaar stramien en waren de verschillende ruimten in het gebouw moeilijk in te delen. Voor het eerst in onze carriere aan de faculteit Bouwkunde hebben wij constant tijdens het ontwerpproces rekening gehouden met de verwachte kosten en de haalbaarheid van het project. Wij denken dat wij uiteindelijk een ontwerp hebben gerealiseerd wat hier goed op is afgestemd, aangezien wij binnen het door het College bouw ziekenhuisvoorzieningen voorgeschreven budget blijven. Nogmaals dank aan de docenten ir. H.J.M. Vande Putte, ir. L. Lousberg, drs. ing. J. Soeter, ir. C. Krebbers, ing. P. de Jong, voor hun goede en enerverende begeleiding.

Juni 2005

Léon Brandwijk Maarten Dansen Lange tijd hebben wij een afgeknotte kegel gebruikt in het ontwerp als atrium. Deze vorm hebben wij in de laatste weken opgegooid naar een ovaal. Dit hebben wij gedaan om de lichttoetreding in het gebouw te maximaliseren en om de draagconstructie voor elkaar te krijgen.



46

- Interview met Dhr. Walraven, architect van het bureau Architecten aan de Maas die ook het gebouw zullen gaan ontwerpen. - Dhr. Verploegh, van PRC Bouwcentrum. - Dhr. van der Gugten, functionaris beheer van het RIAGG Maastricht. - Dhr. Ferry X., hulpverlener van crisisopvang de Gravin te Delft. - Mevr. Senden, coordinator zorghotel Hilversum.

11. Literatuurlijst 12. Bijlage Boeken - Mens, N. (2003). De architectuur van het psychiatrisch ziekenhuis. Wormer: Immerc bv. - Gross, R. (1998). General Hospital Psychiatry, p 108-114: “Healing Environment in Psychiatric Hospital Design”. Elsevier Science Inc. - Malkin, J. (1982). The design of mental and dental facilities. Van Nostrand Reinhold company. - Koch, G.M.B.H. (1980). Krankenhausbau. - Bouwkosten Nieuwbouw en renovatie projectenanalyses. Reed Business Information bv. - Gross, R. (maart 1998), "Healing environment in Psychiatric Hospital Design", Elsevier.

Internetsites - www.azm.nl - www.ggdzzl.nl - www.hapml.nl - www.bouwcollege.nl - www.riaggamersfoort.nl - www.bouwkostenonline.nl - www.dycore.nl - www.boonedam.nl - www.kone.com

Zie de komende pagina's voor de plattegronden van gebouw Noord, Schaal 1:200.

Website van het academisch ziekenhuis Maastricht. Website van de ggd Zuidelijk Zuid-Limburg. Huisartsenpost Midden Limburg Website College bouw ziekenhuisvoorzieningen Website van het RIAGG in Amersfoort Website van Dycore bv.

Overig - 'Pijlers onder de ruimtevraag, globaal ruimtelijk programma van eisen azM', notitie PRC BC d.d. 15 november 2002. - Topografische kaarten van Maastricht, verkregen via Kaartenarchief Bouwkunde, TU Delft. - Bouwkostennota 2004. College bouw ziekenhuisvoorzieningen. Rapportnummer 572, ISBN 90-8517-017-6

Interviews - Interview met Dhr. Dansen, lid van de Stuurgroep Nieuwbouw azM.





48





50





52





54


1. Inhoudsopgave. Uitbreiding academisch ziekenhuis Maastricht

Recommend Documents