1e kwartaal 2012
Beroepsgoederenvervoer over de weg & Logistiek dienstverleners e
19 jaargang, nr 69
Zoetermeer, 2 mei 2012
INHOUDSOPGAVE
Aandeel brandstofkosten verschilt Kostenpost brandstof voor iedereen verschillend Minder bedrijvigheid Bedrijvigheid daalt Lichte stijging internationale bedrijvigheid Grootste omzetdaling sinds 2009 Geen of nauwelijks winst
De transportsector zakt in het eerste kwartaal verder weg. Bedrijvigheid, omzet en winst dalen voor de derde maal op rij, allen naar het laagste niveau in twee jaar. En het niveau van de vrachtprijs geeft ook geen reden tot hoop. Gehinderd door torenhoge brandstofprijzen wil het veel transportbedrijven maar niet lukken om een behoorlijke winst te halen. De hoge brandstofprijs staat rendementherstel van veel bedrijven flink in de weg. Vergeleken met het eerste kwartaal van vorig jaar steeg de dieselprijs in het afgelopen kwartaal met bijna tien procent. Met een gemiddeld aandeel van 30% in de totale vervoerskosten, hakt een stijging van dit kaliber er behoorlijk in. Slechts 10% van alle transportondernemers zegt de prijsstijging van brandstof volledig door te kunnen rekenen. Dit, ondanks het feit dat bijna 70% van alle bedrijven een brandstofclausule hanteren die prijsschommelingen moet opvangen. Bij 19% lukt het zelfs in zijn geheel niet om de dieselprijsstijging door te belasten. ‘We kunnen niet nog meer betalen’, is het antwoord van verladers bij prijsonderhandelingen. Aandeel brandstofkosten in totale kostprijs Meststoffen
23%
Sierteelt
24%
Levende dieren
25%
Distributie/groupage nat.
Vrachtprijsniveau ondanks lichte stijging nog steeds laag e
1 kwartaal 2012 beneden gemiddelde Weinig vacatures Orderportefeuille beter gevuld Minder tevreden Vertrouwen net onder vriespunt Flinke toename faillissementen en beëindigingen
26%
Exceptioneel
27%
Afvalstoffen
27%
Tank Silo
28%
Kiepauto
29%
Gevaarlijke stoffen
29%
Stukgoederen nat.
29%
Koeriers en expresse
31%
Geconditioneerd
31%
Bouwmaterialen
31%
Rijdende melkontvangst
31%
Distributie/groupage int.
32%
Container
33%
Stukgoederen int.
33%
Agrarisch 0%
33% 5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
Aandeel brandstofkosten verschilt Op de vraag welke kostenposten verantwoordelijk zijn voor de totale kostprijsverhoging in het eerste kwartaal, wijst 22% naar gestegen personeelskosten, eveneens 22% naar de kosten voor reparatie/onderhoud materieel en 80% wijst naar de gestegen brandstofprijzen. Volgens eigen opgave heeft de kostenpost brandstof gemiddeld een aandeel van 30% in de totale kosten. Uiteraard verschilt het aandeel brandstofkosten in de totale transportkosten per bedrijf of per soort vervoer. Op lange afstanden speelt brandstofconsumptie een grotere rol dan op korte afstanden. En bij grote bedrijven is door bijkomende overhead en relatief hogere personeelskosten het aandeel brand-1-
CONJUNCTUURBERICHT
stofkosten relatief kleiner dan bij kleine bedrijven. Als we kijken naar bedrijven, geselecteerd op hun belangrijkste diensten, dan zien we dat in het meststoffenvervoer en in het sierteeltvervoer het aandeel brandstofkosten met resp. 23 en 24% veel kleiner is dan bijvoorbeeld in het internationale stukgoederenvervoer en in het agrarische vervoer met beide een brandstofkosten aandeel van 33%. Maar hoe dan ook, brandstof prijsstijgingen zijn ondanks het gebruik van de dieselclausule in deze tijd moeilijk door te belasten. Slechts 10% lukt het de volledige verhoging gecompenseerd te krijgen. Wat dat laatste betreft zijn kleine bedrijven het kind van de rekening. Van deze categorie kan 27% voor het grootste deel (75% of meer) de brandstofverhoging doorbelasten. Bij middelgrote bedrijven is dat 35% en bij grote bedrijven 56%. Het helemaal niet door kunnen belasten geldt voor 24% van alle kleine bedrijven, 14% van alle middelgrote bedrijven en slechts 2% van alle grote bedrijven. Mate waarin bedrijven brandstofkosten kunnen doorberekenen (aantal bedrijven) totaal zzp klein middel groot 100% - volledig 10% 12% 12% 9% 7% 75-100% - voor een zeer groot deel 23% 13% 15% 26% 49% 50-75% - voor een groot deel 15% 13% 13% 16% 21% 50% - voor de helft 13% 10% 10% 16% 9% 25-50% - voor een klein deel 10% 8% 10% 10% 5% 0-25% - voor een zeer klein deel 12% 18% 16% 9% 7% 0% - helemaal niet 18% 24% 24% 14% 2%
bin 11% 19% 12% 11% 9% 17% 21%
int 8% 22% 20% 12% 9% 10% 19%
Mate waarin bedrijven brandstofkosten kunnen doorberekenen (aantal bedrijven) 0% - helemaal niet
18%
0-25% - voor een zeer klein deel
12%
25-50% - voor een klein deel
10%
50% - voor de helft
13%
50-75% - voor een groot deel
15%
75-100% - voor een zeer groot deel
23%
100% - volledig
10%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
Kostenpost brandstof voor iedereen verschillend Brandstofkosten hebben binnen de totale transportkosten een groot aandeel. Uit de laatste conjunctuurenquête, waarin de vraag werd gesteld hoe groot dat aandeel is, blijkt dat de verschillen groot zijn. Gemiddeld komen we uit op 30%, maar per bedrijf zien we verschillen. Zo ligt dit aandeel bij bedrijven, gespecialiseerd in agrarisch vervoer met gemiddeld 33% hoger. Bij bedrijven die hoofdzakelijk meststoffen vervoeren bedraagt het aandeel brandstof in de totale kosten gemiddeld lager met een aandeel van 23%. Met een kostenaandeel van gemiddeld 30% is het logisch dat elke fluctuatie van de brandstofprijs e de totale kostprijs beïnvloed. In het afgelopen 1 kwartaal steeg de dieselprijs ten opzichte van dezelfde periode in 2011 gemiddeld met 10%. De totale kosten stijgen dan met 3%, zonder rekening te houden met een stijging van overige kostenposten. Ondanks dat 70% van alle transportbedrijven brandstofclausules hanteren om prijsfluctuaties op te vangen, zegt slechts 10% van alle ondernemers de prijsverhogingen van brandstof in zijn geheel (100%) door te kunnen berekenen. Daarnaast zegt 23% dieselprijsverhogingen voor een zeer groot deel (75-100%) door te kunnen berekenen, 15% zegt dat voor een groot deel (50-75%) te kunnen, 13% voor de helft, 10% voor een klein deel (25-50%), 12% voor een zeer klein deel (0-25%) en 18% zegt niets te kunnen -2-
CONJUNCTUURBERICHT
Begripsomschrijving: Categorie bedrijven:
Klein (<5 vrachtauto’s) Middelgroot (5-50 vrachtauto’s) Groot (>50 vrachtauto’s) Binnenlands (>75% omzet uit binnenlandse activiteiten) Internationaal (> 75% omzet uit internationale activiteiten) Logistiek (> 40% omzet uit logistieke diensten, naast transport) ZZP-er (Zelfstandige (ondernemer) Zonder Personeel) De Stemmingsindicator zoals in dit bericht bedoeld, stelt TLN samen uit het percentage positieve en negatieve respondenten ten opzichte van het totaal aantal respondenten, waarbij de uitkomst wordt gewogen. Het minimum is 0, maximum is 11 Bedrijvigheid = Mate waarin personeel en materieel actief worden ingezet (hoog/laag) voor het uitvoeren van het aantal toegenomen/afgenomen opdrachten Omzet = Totaal van alle opbrengsten, behaald uit uitgevoerde opdrachten in een bepaalde periode Winst = Restant van alle opbrengsten minus alle kosten in een bepaalde periode Vrachtprijs = Prijs per eenheid (km, uur, m2, etc.) die afgesproken en gerekend wordt voor een uitgevoerde opdracht Vertrouwen (ondernemersvertrouwen) = Mate waarin de ondernemer rekent op een bedrijfseconomisch goede/slechte komende periode Kostprijs = Totaal van alle gemaakte kosten om een opdracht uit te kunnen voeren Losse, tijdelijke krachten = Uitzendkrachten en ‘losse’ oproepkrachten (nul-uren contactanten)
doorberekenen. Het zal niemand verbazen dat transportbedrijven door de hoge dieselprijs die soms niet of niet volledig doorberekend kan worden, in sommige gevallen in de problemen komen. Stemmingsindicator bedrijvigheid 2011
I
zzp 6,9
klein 7,0
middel 8,3
groot 9,5
bin. 7,6
int. 7,3
log. 7,8
totaal 7,8
2011
IV
5,0
5,1
5,7
6,2
5,5
5,1
6,2
5,3
2012*
I
4,0
4,3
4,0
4,2
4,0
4,1
3,7
4,1
2012
I
4,0
4,4
4,2
4,0
4,3
4,4
3,6
4,4
2012*
II
4,2
4,6
4,9
4,9
4,7
4,8
4,0
4,8
*voorspelling ondernemers kwartaal t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar
Minder bedrijvigheid Niet alleen de hoge dieselprijs bezorgt ondernemers hoofdpijn, ook een voortdurend fluctuerend en krimpend volume speelt hierbij parten. Het niveau van bedrijvigheid daalt in het eerste kwartaal voor de derde maal op rij. Bijna een kwart van alle ondernemers meldt ten opzichte van het 1e kwartaal van vorig jaar een hogere bedrijvigheid tegen 43% dat een lagere bedrijvigheid meldt. Kijkend naar de resultaten in het afgelopen kwartaal verwacht 18% een hogere, 31% een gelijke en 51% een gelijke bedrijvigheid voor het tweede kwartaal. Dit betreft de totale bedrijvigheid binnen de sector transport en logistiek. Splitsen we het niveau van bedrijvigheid in binnenlandse en internationale activiteiten, dan zien we op kwartaalbasis een flinke daling van bedrijvigheid in het binnenlandse vervoer en een lichte stijging in het internationale vervoer. Het vervoer op Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Zweden is in het eerste, ten opzichte van het voorgaande kwartaal behoorlijk toegenomen. Maar ook in het vervoer op België, Duitsland en Frankrijk werd meer bedrijvigheid gemeten. Het vervoer op Italië laat een forse daling zien. Ontwikkeling bedrijvigheid (%- / %+) t.o.v. hetzelfde kwartaal van het voorgaande jaar 100% stijging
daling
80% 60%
68%
68%
68% 62%
60% 54%
Kwartaalbasis = Kwartaal vergeleken met voorgaand kwartaal
40%
Jaarbasis = Kwartaal vergeleken met hetzelfde kwartaal van voorgaand jaar
20%
56% 50% 38% 32%
0%
59%
49% 47% 47%
28% 18%
-7% -8% -6% -10%
24%
18%
15%
14% 8%
-4%
8%
7%
-9% -11%
-20%
36%
28%
-15%-13% -18%-19%-20%
-29%-31%
-40%
-27% -31%
-32%
-31%
-43%
-46% -54%
-55%
-60%
-64% -76%-74%
-80% -100% II
III IV 2006
I
II
III IV
2007
I
II
III IV
I
2008
II
III IV
2009
I
II
III IV
2010
I
II
III IV
2011
I
II*
2012
* verwachting ondernemers
Bedrijvigheid daalt De bedrijvigheid daalt in het 1e kwartaal 2012 voor de derde maal op rij. Het aantal ondernemers dat op jaarbasis een hogere bedrijvigheid meldt, daalt van 28% in het 4e kwartaal 2011 naar 24% in e het 1 kwartaal 2012. Het aantal dat een lagere bedrijvigheid meldt, stijgt van 31 naar 43%. De stemmingsindicator voor het niveau van bedrijvigheid daalt van 5,3 naar 4,4 en bereikt tevens het laagste niveau sinds het 4e kwartaal 2009. Voor het 2e kwartaal voorspelt gemiddeld 18% een hoe gere, en 31% een lagere bedrijvigheid ten opzichte van het 2 kwartaal 2011. Het niveau van bedrijvigheid blijft hiermee vrijwel gelijk aan dat van het voorgaande kwartaal. -3-
CONJUNCTUURBERICHT
Stemmingsindicator internationale bedrijvigheid per land 2010 2011 I II III IV I Duitsland 6,6 7,8 7,0 7,2 7,1 België 5,7 7,1 6,3 6,7 6,5 Frankrijk 6,3 7,1 6,0 6,7 6,5 Italië 6,1 7,8 5,0 5,7 7,1 Verenigd Koninkrijk 6,1 7,1 4,7 5,7 5,5 Zweden 5,8 7,0 7,7 6,3 4,9 Spanje 4,7 6,3 5,3 4,7 5,3 Denemarken 6,0 6,5 5,7 5,8 6,0 Oostenrijk 6,5 5,5 5,5 5,7 6,0 Polen 5,5 7,4 5,5 7,3 5,5 5,9 7,1 6,2 6,4 6,5 Totaal
II 8,1 7,1 7,1 5,5 6,9 6,0 6,3 6,6 5,8 6,3 6,8
III 5,3 5,3 5,0 5,5 5,5 5,0 5,2 4,5 4,2 3,5 5,1
IV 5,2 5,0 5,0 5,0 5,0 4,9 3,6 4,5 5,0 5,8 4,9
2012 I 5,5 5,1 5,4 4,4 5,7 6,2 4,5 4,3 5,1 5,8 5,1
kwartaal t.o.v. voorgaande kwartaal
Lichte stijging internationale bedrijvigheid Hoewel de totale bedrijvigheid binnen de sector transport en logistiek in het 1e kwartaal daalt, stijgt het niveau van internationale bedrijvigheid licht. Behalve in het vervoer op Denemarken en Italië stijgt de bedrijvigheid in het vervoer op alle belangrijke landenrelaties. De stemmingsindicator voor het niveau van internationale bedrijvigheid stijgt van 4,9 in het 4e kwartaal 2011 naar 5,1 in het 1e kwartaal 2012. Stemmingsindicator omzet 2011 2011 2012
I IV I
zzp 7,0 5,7 4,6
klein 7,1 5,6 4,8
middel 8,2 6,3 4,5
groot 9,2 7,2 4,1
bin. 7,4 6,1 4,5
int. 7,6 5,9 4,9
log. 7,6 6,0 3,6
totaal 7,8 5,9 4,7
kwartaal t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar
Grootste omzetdaling sinds 2009 Het niveau van de omzet daalt mee met die van bedrijvigheid. Net als bij bedrijvigheid zien we ook bij de omzet voor de derde maal op rij een daling. Terwijl, los van het niveau, de gemiddelde omzet al zeven kwartalen stijgt, daalt de omzet in het eerste kwartaal 2012 gemiddeld met 3,7% voor het eerste maal in lange tijd. Bij transportbedrijven met voornamelijk binnenlandse activiteiten zien we een gemiddelde daling van de omzet met 6,4%. Bij bedrijven met hoofdzakelijk internationale activiteiten daalt de gemiddelde omzet met 2,2% in mindere mate. Ook per categorie in grootteklassen zijn de verschillen groot. De omzet van kleine bedrijven (<5 vrachtauto’s) daalt in het eerste kwartaal gemiddeld met 6,5%, bij middelgrote bedrijven (5-50 vrachtauto’s) met 3,9% en bij grote bedrijven (50> vrachtauto’s) met 2,2%. In de verdeling van bedrijven naar hoofdactiviteit zien we dat de gemiddelde omzetstijging bij bedrijven die levende dieren vervoeren met 4,5% het grootste is, gevolgd door bedrijven in het distributie-/groupagevervoer met een gemiddelde omzetstijging van 3,1%. Bij bouwgerelateerde transportbedrijven zien we forse omzetdalingen. In het Kiepautovervoer is de gemiddelde omzetdaling met 19,2% het grootste, gevolgd door de omzetdaling in het bouwmaterialenvervoer met 12,4%. Voor het tweede kwartaal rekent 35% op een omzetstijging, 14% op een daling en 51% op een gelijke omzet. Gemiddelde omzetstijging of -daling t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar 2010
I II III IV 2011 I II III IV 2012 I
zzp 0,3% 1,3% 0,2% 3,1% 3,2% 0,7% -2,6% -0,2% -10,3%
klein -1,4% 1,4% -0,3% 3,4% 4,0% 1,3% -0,8% -0,4% -6,5%
middel -0,9,% 3,5% 3,9% 4,4% 8,0% 5,7% 1,3% 2,0% -3,9%
groot -0,3% 8,6% 7,6% 9,1% 7,1% 7,2% 6,1% 4,8% -2,2%
bin. -3,0% 0,5% -0,4% 2,0% 5,2% 2,9% -0,5% 1,0% -6,4%
int. 1,9% 6,1% 5,6% 5,4% 5,2% 7,4% 2,7% 0,0% -2,2%
log. -4,9% 2,6% 2,2% 2,5% 4,7% 5,2% -3,6% 0,5% -7,7%
Omzetpercentage is indicatief en betreft een rekenkundig gemiddelde, gebaseerd op opgaven van respondenten
-4-
CONJUNCTUURBERICHT
totaal -1,0% 3,0% 2,6% 4,3% 5,9% 4,3% 1,2% 0,4% -3,7%
Ontwikkeling omzet (%- / %+) t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar 100% stijging
daling
80% 60%
68% 58%
61%
63% 57%
55% 54%
55%
40%
41%
37%
36%
20% 0%
59%
48% 47% 47%
46% 45%
35%
34% 27%
23%
18% 11% 11% 10%
-7% -7% -8% -9% -10% -10%-11%
-14%-16% -20% -23%-23% -24% -27%
-21% -25% -31%
-20%
-37%
-40%
-14%
-41%
-46% -54%
-60%
-66% -71%-71%
-80% -100% II
III IV 2006
I
II
III IV
2007
I
II
III IV
I
2008
II
III IV
I
2009
II
III IV
2010
I
II
III IV
2011
I
II*
2012
* verwachting ondernemers
Peter Sierat, algemeen directeur van Transport en Logistiek Nederland: ‘De vooruitzichten zijn somber, de stemming in de sector is negatief. Daar word je niet vrolijk van. Naast de cijfers komt uit het laatste conjunctuuronderzoek duidelijk naar voren dat een groot aantal transportbedrijven moeite heeft met het doorbelasten van hogere brandstofkosten. Dat is een hard gelag in een tijd dat het ladingaanbod toch al mager is. Verladers en transportondernemers zouden samen moeten werken aan een economisch herstel aan beide zijden. Alleen kijken naar de prijs getuigt van kortzichtigheid. De kwaliteit van diensten van Nederlandse transporteurs staat, vergeleken met transporteurs uit veel andere landen op een zeer hoger niveau. Nederland beschikt over heel wat logistiek- en transportspecialisten. Transportbedrijven en verladers moeten om de tafel en samen kijken hoe transport slimmer en efficiënter georganiseerd kan worden. Wederzijds respect en vertrouwen is niet wat ik proef, als ik alle commentaren uit de conjunctuurenquête lees. En daar zit vaak de crux. Daarnaast moet de controle op cabotage binnen Nederland worden verscherpt. Veel ondernemers signaleren buitenlandse kentekens die onafgebroken binnen Nederland goederen vervoeren. Met de aankomende bezuinigingen in zicht, waarbij het effect op het transportvolume negatief zal zijn, is het noodzakelijk dat op zijn minst regels goed worden nageleefd en gehandhaafd’. Geen of nauwelijks winst Met een dalende omzet en met vrachtprijzen die de inflatie niet kunnen bijbenen, is het logisch dat er gemiddeld genomen geen of nauwelijks winst wordt gemaakt. Van alle bedrijven meldt 19% in het eerste kwartaal een hogere winst, 30% meldt een gelijke, en 51% een lagere winst ten opzichte van het eerste kwartaal van vorig jaar. De winstindicator daalt van 5,1 naar 3,8 en staat hiermee – net als bedrijvigheid en omzet - op het laagste niveau in 2 jaar. Voor het volgende kwartaal rekent van alle ondernemers 11% op een hogere winst, 84% op een gelijke, en 5% op een lagere winst. Stemmingsindicator winst 2011 2011 2012
I IV I
zzp 5,4 4,8 3,3
klein 5,8 4,9 3,4
middel 6,3 5,4 3,9
groot 8,2 6,6 3,7
bin. 6,0 5,1 3,6
int. 5,7 5,2 4,3
log. 6,6 5,1 2,6
totaal 6,2 5,1 3,8
kwartaal t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar
Van alle ondernemers oordeelt 23% positief over het eerste kwartaal, 34% is neutraal en 44% is negatief. Het eerste kwartaal 2012 krijgt met een indicator van 4,0 het meest negatieve kwartaaloordeel sinds het 3e kwartaal 2009. Het vertrouwen van transportondernemers is laag. Maar niet alleen van transportondernemers, ook ondernemers in de industrie hebben weinig vertrouwen in de toekomst. Maar dat is nog niks vergeleken met het vertrouwen van de Nederlandse consument. De -5-
CONJUNCTUURBERICHT
vertrouwensindicator van het consumentenvertrouwen staat eind maart op het laagste punt sinds juli 2003. Ontwikkeling winst (%- / %+) t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar 100% stijging
daling
80% 60% 54% 53%
40%
46%
50%
42%
51%
45% 46% 36%
33%
-20%
23% 22%
20% 10%
33%
7%
28%
-19%
-20% -27%-29%-25% -33% -33% -35%
-39% -43%
-41%
-47%
-51%
-54%
-60%
22%
19%
15%
10%
-11% -12% -15% -16% -16%-16% -17% -23%
-40%
38% 38%
29%
20% 0%
41%
-65% -67% -70%
-80% -100%
II
III IV
I
2006
II
III IV
I
2007
II
III IV
I
II
2008
III IV
I
II
2009
III IV
I
2010
II
III IV
2011
I
II*
2012
* verwachting ondernemers
Ontwikkeling vrachtprijs (%- / %+) t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar 100% stijging 80% 60%
80% 72%
77% 78% 77%
81%
85%
81%
66% 68% 60%
57%
54%
40%
46% 40%
44%
33%
30%
20%
17%
0%
daling
-1% -1% -3% -4% -2% -3% -3% -1% -3% -3%
22%
27%
15% 15% 16%
-9%
-10% -13% -19%
-20%
-6% -5% -6%
-9% -10%
11% -5%
-30%
-33%
-37% -40% -45%
-40% -60% -80% -100% II
III IV 2006
I
II
III IV
2007
I
II
III IV
I
2008
II
III IV
2009
I
II
III IV
2010
I
II
III IV
2011
I
II*
2012
* verwachting ondernemers
Vrachtprijsniveau ondanks lichte stijging nog steeds laag Al sinds het vierde kwartaal 2008 staan de vrachtprijzen onder druk. Een logisch gevolg van een dalende vraag naar transportdiensten waarbij er overcapaciteit ontstaat. De concurrentie van zowel Nederlandse als buitenlandse transportbedrijven neemt toe. ‘Cabotageregels moeten strenger worden gecontroleerd.’Ik zie veel bedrijven uit Oost-Europa die een hele week in Nederland rijden, waardoor de vrachtprijzen laag blijven’, aldus een ondernemer. Een groot aantal ondernemers meldt dat naast stijgende kosten de vrachtprijzen niet of niet evenredig stijgen. e Ondanks een lichte stijging in het 1 kwartaal, is het vrachtprijsniveau nog steeds laag. Van alle ondernemers, meldt 44% hogere prijzen. Normaalgesproken, dat wil zeggen in eenzelfde periode -6-
CONJUNCTUURBERICHT
Stemmingsindicator vrachtprijs 2011 2011 2012
zzp 8,0 6,9 7,4
I IV I
klein 7,9 7,0 7,2
middel 8,5 7,4 7,4
groot 9,5 7,8 7,7
bin. 7,8 6,9 7,3
int. 8,5 7,5 6,9
log. 6,8 6,3 6,9
totaal 8,3 7,2 7,4
kwartaal t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar
van vóór 2009, meldde gemiddeld 80% hogere prijzen. In een 1e kwartaal stijgt normaalgesproken e het niveau van de vrachtprijs, doordat er in een 4 kwartaal meestal nieuwe tarieven worden afgesproken die in januari ingaan. Naast ondernemers die hogere prijzen melden, meldt 46% ongewijzigde prijzen en 10% lagere prijzen. De stemmingsindicator voor het vrachtprijsniveau stijgt ligt van 7,2 in het 4e kwartaal 2011 naar 7,4 in het 1e kwartaal 2012. Wat het 2e kwartaal betreft, verwacht 11% een stijging van de vrachtprijzen en 5% verwacht een daling. e e e 1 kwartaal 2012 t.o.v. 1 kwartaal 2011 en gemiddelde indicatoren (1 kwartalen)
bedrijvigheid 9
2011 I 2012 I
8 Vertrouwen (aan einde kwartaal)
Gemiddelde I
7 6
Vrachtprijs
5 4 3 2 1 0
Internationale bedrijvigheid
Winst
Binnenlandse bedrijvigheid
Omzet
1e kwartaal 2012 beneden gemiddelde Alle belangrijke indicatoren in het 1e kwartaal 2012 scoren ver beneden het gemiddelde. Ook staan ze allen in schril contrast met het niveau dat in het 1e kwartaal van vorig jaar werd gehaald. Het e kwartaaloordeel van ondernemers is dan ook onverbiddelijk. Het slechtste kwartaal sinds het 3 e kwartaal 2009. Ondanks de slechte beoordeling, oordeelt 22% positief over het 1 kwartaal 2012, maar 44% is ronduit negatief. De overige 34% oordeelt neutraal. De indicator daalt van 5,7 over het 4e kwartaal 2011 naar 4,0 over het 1e kwartaal 2012. Ondernemers van bedrijven waar de omzet voor het grootste deel wordt bepaald door opslag/warehousesing zijn met een oordeelindicator van e 1,8 nog het minst te spreken over het 1 kwartaal. Ook ondernemers van bedrijven in het bouwmaterialenvervoer (2,0) en in het kiepautovervoer (2,6) zijn verre van enthousiast over het 1e kwartaal. Ondernemers van bedrijven die in hoofdzaak meststoffen vervoeren zijn met een oordeelindicator van 6,6 het meest te spreken over het afgelopen kwartaal. Daarnaast oordelen ook ondernemers van bedrijven in het vervoer van gevaarlijke stoffen (6,1), in het vervoer van levende dieren (5,5) en in het rijdende melkontvangst (5,5) bovengemiddeld. Beoordeling ondernemers afgesloten kwartaal 2010 II III IV Zeer goed kwartaal 2,5% 1,9% 2,9% Goed kwartaal 28,7% 24,6% 33,7% Normaal kwartaal 49,7% 50,3% 42,9% Slecht kwartaal 17,7% 22,2% 19,3% Zeer slecht kwartaal 1,4% 1,0% 1,2% 6,2 5,7 6,5 Indicator: -7-
CONJUNCTUURBERICHT
2011 I 3,4% 33,8% 46,1% 14,8% 1,9% 6,7
II 5,5% 39,9% 38,4% 14,9% 1,3% 7,3
III 3,6% 21,6% 46,7% 26,2% 1,8% 5,5
IV 2,8% 26,8% 43,7% 24,9% 1,9% 5,7
2012 I 2,3% 20,2% 33,8% 36,4% 7,4% 4,0
Stemmingsindicator kwartaaloordeel (hoofdactiviteit vervoer of anderszins), 1e kwartaal 2012 Opslag/warehousing
1,8
Bouwmaterialen
2,0
Kiepauto's
2,6
Afvalstoffen
2,8
Agrarisch
2,9
Stukgoederen int.
3,6
Exceptioneel
3,9
Container
3,9
Koeriers
4,3
Tank Silo
4,5
Stukgoederen nat.
4,5
Geconditioneerd
4,7
Distributie/groupage int.
4,8
Distributie/groupage nat.
5,0
Sierteelt
5,0
Rijdende melkontvangst
5,5
Levende dieren
5,5
Gevaarlijke stoffen
6,1
Meststoffen
6,6 0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Ontwikkeling vacaturegraad 7%
6%
5,6%
5,0% 4,8% 4,6%
4,9%
5%
4,4% 4,1% 3,9%3,9%
4% 3,3%
3%
2,7%
2,5%
2,4%
2,0% 1,8%
2% 1,5%
1,4%
1,4%
1,6% 1,1% 1,0%
1,1%
1%
0,7%0,7% 0,5%
0% I
II III IV 2006
I
II III IV 2007
I
II III IV 2008
I
II III IV 2009
I
II III IV 2010
I
II III IV 2011
I 2012
(kwartaal/jaar)
Weinig vacatures e Het aantal vacatures dat onze sector telt is laag. Met een vacaturegraad van 1,0% in het 1 kware taal 2012 is het aantal vacatures (relatief) op het laagste punt beland sinds het 3 kwartaal 2009. Vorig jaar kwam de vacaturegraad in het 1e kwartaal nog uit op 2,0%. In 2007, toen de vraag naar e transportdiensten groot was, bedroeg de vacaturegraad in het 1 kwartaal 5,6%. Orderportefeuille beter gevuld De orderportefeuille is met een indicator die stijgt van 7,4 naar 8,2 beter gevuld dan in het voore gaande kwartaal. Van alle ondernemers spreekt 6% aan het einde van het 2 kwartaal over ‘ruim voldoende’ opdrachten, 66% spreekt over ‘voldoende’ opdrachten, 26% over ‘onvoldoende’, en 2% over ‘ruim onvoldoende’ opdrachten. -8-
CONJUNCTUURBERICHT
Ontwikkeling orderportefeuille
Ruim voldoende opdrachten (zeer veel, meer dan genoeg)
Voldoende opdrachten (veel, genoeg)
Onvoldoende opdrachten (weinig, niet genoeg)
Ruim onvoldoende opdrachten (veel te weinig, bij lange na niet genoeg)
Indicator:
2010 II
III
IV
7,8%
6,8%
7,5%
2011 I
II
III
IV
2012 I
9,6% 11,1%
8,9%
4,4%
6,4%
71,3% 69,2% 66,8% 70,3% 72,1% 64,2% 61,3% 65,8% 19,6% 21,9% 23,8% 18,8% 16,0% 25,3% 32,1% 25,7% 1,2% 9,1
2,1% 8,6
2,0% 8,5
1,4% 9,2
0,9% 9,7
1,6% 8,4
2,2% 7,4
2,1% 8,2
Minder tevreden De ondernemerstevredenheid is aan het einde van het 1e kwartaal 2012 een stuk minder dan aan het einde van het voorgaande kwartaal. Bijna over alle bedrijfsaspecten is de tevredenheid gedaald, met als uitzondering de tevredenheid over de orderportefeuille. De indicator met betrekking tot ondernemerstevredenheid daalt van 6,1 naar 5,6. Het minst tevreden zijn ondernemers over de prijzen en de winst. Met betrekking tot de concurrentiepositie van het bedrijf en tot de bezetting zijn ondernemers relatief het meest tevreden. Ontwikkeling ondernemers tevredenheid (indicator) m.b.t. diverse bedrijfsaspecten 2010 2011 III IV I II III IV Bedrijvigheid 7,1 8,0 8,2 8,9 7,5 7,2 Omzet 6,2 7,1 7,5 8,0 6,7 6,8 Winst 3,4 4,4 4,1 5,3 4,3 4,8 Vrachtprijzen 1,9 2,5 2,6 3,5 3,5 2,9 Prijzen overig 4,0 4,8 4,5 5,1 5,3 4,5 Orderportefeuille 6,8 7,1 7,5 7,9 6,7 6,0 Bezetting 7,8 8,1 8,5 8,9 8,0 8,0 Liquiditeit 6,3 7,5 6,7 7,2 7,4 7,6 Concurrentiepositie 7,3 7,8 7,4 8,1 7,4 7,2 Tevredenheid algemeen 5,6 6,4 6,4 7,0 6,3 6,1
2012 I 6,7 5,5 3,3 2,5 4,0 6,4 7,8 6,8 7,0 5,6
Stemmingsindicator algemene ondernemerstevredenheid per soort vervoer (hoofdactiviteit e vervoer of anderszins), 1 kwartaal 2012 Kiepauto's
3,7
Opslag/warehousing
4,1
Bouwmaterialen
4,2
Afvalstoffen
5,1
Koeriers
5,2
Stukgoederen int.
5,4
Container
5,4
Agrarisch
5,5
Exceptioneel
5,7
Distributie/groupage int.
5,7
Distributie/groupage nat.
6,1
Stukgoederen nat.
6,1
Tank Silo
6,2
Geconditioneerd
6,3
Meststoffen
6,8
Levende dieren
6,9
Gevaarlijke stoffen
7,0
Sierteelt
7,2
Rijdende melkontvangst
8,1 0
1
2
3
4
-9-
CONJUNCTUURBERICHT
5
6
7
8
9
10
Colofon Het Conjunctuurbericht Beroepsgoederenvervoer over de weg & Logistiek dienstverleners is een uitgave van Transport en Logistiek Nederland. De gegevens in dit Conjunctuurbericht zijn voor een groot deel gebaseerd op een kwalitatieve analyse van resultaten uit een enquête die elk kwartaal wordt afgenomen onder leden van Transport en Logistiek Nederland. De gegevens in deze uitgave hebben betrekking op de periode januari t/m maart 2012. Hoewel bij het samenstellen van dit Conjunctuurbericht de uiterste zorgvuldigheid is betracht, wordt aansprakelijkheid voor eventuele onjuistheden door Transport en Logistiek Nederland niet aanvaard, noch aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het directe of indirecte gevolg is van handelingen en/of beslissingen die (mede) gebaseerd zijn op de informatie in dit bericht. Uitgave Transport en Logistiek Nederland Afdeling Collectieve Belangen, Research Boris Pasternaklaan 22 Postbus 3008 2700 KS Zoetermeer Telefoon 079 3636111 fax 079 3636200
Ontwikkeling vertrouwen transportondernemers (positief minus negatief) 50% 40% 30%
46% 44% 39% 35%
35%36% 31%
30% 27% 19% 17%
20% 12%
10%
6%
9%
12%
0%
-20%
-2%
-3%
-5%-4% -7%-6%-7% -11% -14%
-10%
-8%
-30% -40% -50% I
II III IV 2006
I
II III IV 2007
I
II III IV 2008
I
II III IV 2009
I
II III IV 2010
I
II III IV 2011
I 2012
Onderzoek Afdeling Research, Eric Doppert Samenstelling en redactie Afdeling Research, Eric Doppert Nadere inlichtingen Afdeling Voorlichting, Floris Liebrand 079-3636115 of 06-51806340 © Bronvermelding is verplicht. Verveelvoudiging voor eigen gebruik of intern gebruik is toegestaan.
Vertrouwen net onder vriespunt e Het ondernemersvertrouwen is nog steeds laag en komt aan het einde van het 1 kwartaal met -2% net onder het vriespunt terecht. Het aantal ondernemers dat vertrouwen in de toekomst heeft is met een aandeel van 18% kleiner dan het aandeel van het aantal ondernemers dat geen vertrouwen heeft met 20%. Maar vergeleken met het voorgaande kwartaal is het vertrouwen licht gestegen. Toen ging het om 14% positieve en 21% negatieve ondernemers. De indicator voor het ondernemersvertrouwen stijgt van 5,1 naar 5,4. Het aantal ondernemers dat een verbetering in de economische situatie van transportbedrijven ziet, is met 7% een stuk kleiner dan het aantal ondernemers dat een verslechtering ziet met 53%. De overige 40% vindt de economische situatie stabiel, en ziet noch een verbetering, noch een verslechtering. Waarneming verbetering/verslechtering binnen transport en logistiek 2010 2011 II III IV I II III Sterke verbetering 1,2% 2,1% 1,5% 1,5% 4,0% 0,0% Verbetering 40,0% 40,6% 40,5% 43,9% 47,7% 12,1% Geen verbetering of verslechtering 41,8% 38,9% 39,4% 34,5% 35,5% 44,0% Verslechtering 15,8% 17,2% 17,2% 18,6% 12,0% 41,5% Sterke verslechtering 1,2% 1,2% 1,4% 1,5% 0,9% 2,5% 6,8 6,9 6,8 6,9 7,8 3,6 Indicator:
IV 0,2% 4,7%
2012 I 0,0% 7,4%
37,9% 53,1% 4,1% 2,4
40,2% 48,9% 3,6% 2,8
Flinke toename faillissementen en beëindigingen Het aantal failliete transportbedrijven in het 1e kwartaal 2012 is vergeleken met dezelfde periode van vorig jaar met 48% extreem gestegen van 44 naar 65, zo blijkt uit cijfers van kredietbeoordelaar Graydon. Hiermee ligt het aantal faillissementen van transportbedrijven ver boven de landelijke stijging van 21%. Ook het aantal transport bedrijfsopheffingen is met een toename van 15% fors (van 135 naar 155). Terwijl het aantal opheffingen van transportbedrijven stijgt met 15%, daalt deze landelijk met 14%.
- 10 -
