Meetinstrumenten De meetinstrumenten zijn ondersteunend aan de projecten van De Sportbank en ontwikkeld met de Erasmus Universiteit. Deze instrumenten helpen om op een gefundeerde manier te kijken naar de kracht en mogelijkheden van sportverenigingen, maar ook gemeentes, scholen en maatschappelijke organisaties om samen meer maatschappelijke impact te maken. De meetinstrumenten zijn zo gemaakt dat ze door externen zijn in te zetten ter ondersteuning van hun lokale project, bijvoorbeeld ter stimulering van coalitievorming of het nog breder inzetten van sportverenigingen in de wijk.
1.
De Vereniging - in - Context- Scan.................................................................................. 2
2.
Wijk-enquête .................................................................................................................. 3
3.
De Issue-scan en Stakeholder-Krachtenanalyse ............................................................ 4
4.
Talentontwikkeling ......................................................................................................... 6
5.
Groepsanalyse Coalitievorming ..................................................................................... 6
6.
Theoretische onderbouwing .......................................................................................... 7
7.
Stappenplan ................................................................................................................... 8
1. De Vereniging - in - Context- Scan Enkele jaren geleden is de Rotterdam School of Management (Erasmus Universiteit Rotterdam) in samenwerking met De Sportbank gestart met het bepalen van de positie van Haagse sportverenigingen in hun context. De Vereniging-in-Context-Scan is in de loop der tijd enigszins gedateerd geraakt en heeft recentelijk een totaal vernieuwde vorm gekregen. De scan is tweeledig:
1.1 Interne scan Doelgroep
Sportaanbieder
Doel
Een beter zicht krijgen op de uitdagingen, krachten en kansen van de sportaanbieder en inzichtelijk maken of deze in staat is maatschappelijke impact te maken.
Uitgangspunt Vanuit onze ervaring weten we dat sportverenigingen zeer goed in staat zijn om iets te doen voor de maatschappij. Toch kan dit niet zomaar verondersteld worden. Niet elke vereniging is al zo krachtig om naast het aanbieden van sport ook nog maatschappelijk hun steentje bij te dragen
Op acht thema’s vult een sportaanbieder zelf een digitale vragenlijst in hoe het presteert. De thema’s zijn: Demografie, Vrijwilligersbeleid & betaald kader, Externe communicatie, Cultuur, Intern Beleid, Accommodatie, Financiën en Samenwerkingspartners en nieuwe sportvormen. Er volgen themascores en een totaalscore uit de scan aan de hand van een onderliggend mechanisme. Op deze wijze kan bepaald worden hoe krachtig de sportaanbieder werkelijk is, zowel richting hun leden als met de blik naar buiten in de vorm van maatschappelijke betrokkenheid.
1.2 Partnerscan Doelgroep
Lokale organisaties in de wijk rondom een sportaanbieder
Doel
Een beeld krijgen van de samenwerkingsmogelijkheden met partners in de wijk (kracht, belang en karakter). Verkenning van de mogelijkheden van de context.
Op drie thema’s vullen vier tot acht lokale organisaties, in de wijk rondom de sportaanbieder, per organisatie een digitale vragenlijst in. Waarna aan de hand van een mechanisme bepaald kan worden of de organisatie van maatschappelijk betekenis kan zijn voor deze specifieke sportaanbieder. De thema’s zijn: Kracht, Wijk algemeen en Organisatie-betrokkenheid.
2. Wijk-enquête Doelgroep
Wijkbewoners rondom de sportaanbieder
Doel
Ontwikkelen van nieuwe en aangepaste sport- en buurthuisactiviteiten bij de sportaanbieder die afgestemd zijn op de beweegbehoeftes en maatschappelijk vraagstukken in de wijk.
Bij bewoners rondom de sportaanbieder wordt de enquête afgenomen (50 tot 100 enquêtes). Het is mogelijke de enquête digitaal af te nemen bij de wijkbewoners.
3. De Issue-scan en Stakeholder-Krachtenanalyse De gedachte achter deze scans is dat samenwerking tussen partijen, om een maatschappelijk vraagstuk aan te pakken, veel efficiënter kan. De kern ligt bij de stakeholder-scan die verschillende partijen in de wijk meet op basis van karakter, kracht en belang om het meest noodzakelijke maatschappelijk vraagstuk (issue-scan) aan te pakken. Op basis van gelijkenissen tussen deze elementen, worden partijen effectiever aan elkaar gekoppeld. Beide scans worden ook weer ondersteund door verschillende onderliggende mechanismes.
3.1 De issue-scan Doelgroep
Gemeente en wijkbewoners
Doel
Inzichtelijk maken wat belangrijke vraagstukken of issues zijn in de wijk in de ogen van zowel gemeente als wijkbewoners. De issue-scan constateert tegelijkertijd of er een match of mismatch bestaat tussen gemeente en bewoners over wat er nodig is in de wijk.
Deze scan is de basis van een effectievere coalitie die in staat is meer maatschappelijke impact te maken. De issue-scan heeft twee verschillende vormen en dus ook stappen.
Gemeente: Vanuit een open-interview structuur worden de verschillende issues naar boven gehaald via en bij de gemeente.
Bewoners: Een gestructureerde vragenlijst dient om de ideeën over wat de wijk nodig heeft bij bewoners te peilen en zo in kaart te brengen.
3.2 De Stakeholder-Krachtenscan Doelgroep
Alle partijen in een wijk met het doel om een maatschappelijke impact te maken
Doel
Coalitie van wijkorganisaties (waaronder ook bewonersinitiatieven) tot stand brengen die met elkaar de meeste maatschappelijke impact kunnen maken (combinatie van kracht, belang en karakter).
Uitgangspunt Of dit nou scholen, bewonersinitiatieven of wijkorganisaties zijn, veel van hen werken als eilandjes als het gaat om iets doen voor de maatschappij. Krachtige coalities op lokale schaal zijn de basis voor grotere maatschappelijke impact.
Een coalitie is niet zomaar het bij elkaar plaatsen van partijen. Deze moeten in grote mate bij elkaar passen en elkaar kunnen aanvullen. De scans zijn gebaseerd op drie factoren:
Karakteristieken: de partijen moeten qua karakter en kernwaarden bij elkaar passen.
Kracht: de partijen moeten een bepaald vermogen hebben om maatschappelijke impact te maken.
Belang: de partijen moeten ook een belang hebben om iets voor een wijk te doen. Dat wil zeggen dat die partij ook resources wil inzetten om iets gedaan te krijgen. Gedeeld belang is een harde voorwaarde voor een gezonde coalitie.
Deze scan is de werkelijke implementatie van die effectievere coalitie. De stakeholderscan wordt ingevuld per organisatie die op het gebied van het issue maatschappelijke impact zou kunnen maken. Op basis van de vragenlijst kan een effectieve coalitie worden voorgesteld.
De gevormde coalitie zal vervolgens in staat zijn een goedwerkende interventie te kiezen die deze maatschappelijke impact en aanpak van het issue mogelijk maakt. Hiervoor wordt nog bekeken of een scan noodzakelijk is, daadwerkelijk waarde toevoegt en welke vorm deze in dat geval moet krijgen.
4. Talentontwikkeling Doelgroep
Jongeren uit JATIZ (Jongerenacademie Talent in Zich)
Doel
Perspectief bieden door inzet van eigen talent
De jongeren beginnen met een talenten-, beroepen- en activiteitenscan. Op basis van de uitkomsten van deze scan wordt een persoonlijk ontwikkelplan opgesteld. Samen met een begeleider en met inschakeling van scholen en bedrijven wordt gewerkt naar een passende opleiding, een stage-, leer-/werkplek, of een baan. Bedrijven en organisaties worden vervolgens actief benaderd voor stageplaatsen en leer-/werktrajecten.
5. Groepsanalyse Coalitievorming Doelgroep
Deelnemende personen binnen de gevormde coalitie
Doel
Matchen van talenten en karaktereigenschappen voor optimale groepsvorming
Vanuit de Stakeholder-Krachtenscan is een effectieve coalitie gevormd. Via de groepsanalyse kan worden gemeten of de vertegenwoordigers van elke stakeholder ook het meest effectieve team vormen.
6. Theoretische onderbouwing De Asset-Based Community Development (ABCD)-benadering is een van oorsprong Amerikaanse methode, die lokale talenten en vaardigheden in kaart brengt en deze mobiliseert om te werken aan vitale buurten. Deze methode onderscheidt zich doordat niet wordt gekeken naar problemen, maar naar kansen in een wijk. De ABCD-werkwijze is “asset-based”; individuen en groepen beschikken over capaciteiten die in dienst kunnen staan van de wijk. De ABCD-aanpak wil deze capaciteiten aanboren en gebruiken.
De methode legt nadruk op zelfredzaamheid en zelforganiserend vermogen van burgers. Door sociaal kapitaal in een wijk te stimuleren en te gebruiken probeert de aanpak vitale en leefbare wijken te creëren. Burgers worden gezien als producenten van visies en projecten of als gelijkwaardige partner van (overheids)instellingen bij ontwikkeling van de wijk. De regie ligt bij bewoners. Samenwerking is van essentieel belang in de ABCDmethode. De overheid heeft een ondersteunende rol in de vorm van financiële en technische assistentie, het overdragen van verantwoordelijkheden (bijvoorbeeld beschikbaar stellen braakliggend grond aan de buurt) én investeren in sociale, fysieke en economische aspecten van een wijk. Ondersteuning kan ook door je als overheid anders op te stellen tegenover burgers, organisaties en netwerken in een wijk.
De ABCD-methode is tevens gericht op vergroting van de economische, politieke, culturele en sociale macht van bewoners. Door voortdurend te bouwen aan relaties tussen bewoners, groepen en instellingen ontstaat een sociaal netwerk, van waaruit nieuwe initiatieven voor wijkontwikkeling ontstaan. Burgers raken meer betrokken bij de wijk en zien dat ze zelf iets voor de wijk kunnen doen. Zij zullen zich minder afhankelijk opstellen ten opzichte van de overheid.
7. Stappenplan Op naar een perfect begrip van de context en opmaat naar succesvolle sociale projecten
Wat is het maatschappelijk vraagstuk?
Stap 1: Wijk en Wijkproblemen
wijkissues
Stap 2: Issueprioritering
Analyseer hoe de wijk in elkaar zit en wat de wijkproblemen zijn
Prioriteer de issues uit stap 1 die voor de gemeente de grootste prioriteit hebben
Peil de mening van bewoners en bepaal of gemeentelijke prioriteiten
Stap 3: Bewonersprioritering
Stap 4: Issuebepaling
matchen met die van de bewoners
Bepaal het issue waar specifiek op gericht gaat worden
gemeentelijke Welke stakeholders dragen bij aan de
stakeholders
oplossing van een issue in de wijk?
Stap 5: Stakeholder overzicht
Maak een lijst met wijkorganisaties, scholen en andere betroken partijen in de wijk. Definieer domeinen!
Stap 6: Stakeholder selectie
Selecteer minstens 6 geschikte stakeholders
stakeholders
uit de lijst van stap 5
Meet de kracht, het belang en karakter van elk van
Stap 7: Stakeholder – Krachtenanalyse
Stap 8: Stakeholder Mapping
de stakeholders uit stap 6
Positioneer de stakeholders in een matrix op basis van de gegevens uit stap 7
Stap 9: Coalitie keuze
Stap 10: Projectstart
Kies de juiste coalitie op basis van de matrix, eigen kennis en het stakeholderkarakter
De stakeholders, onder leiding van een projectleider, starten het project.
Benodigdheden / criteria voor projectstart:
Gefundeerde keuze voor de interventie. Beargumenteer welke interventie het beste past. Gefundeerde keuze voor locatie. Beargumenteer welke locatie het beste past. Een gedegen plan van aanpak Groepsanalyse coalitievorming (optioneel) Criteria: het organiseren van 2x per jaar een netwerkbijeenkomst voor partners / community
