1. Aan de raad 2 Leeswijzer 3 Wijze van behandeling 3 Tot slot (Voorstel tot besluitvorming) 3

Inhoudsopgave

Bladzijde

1. Aan de raad  Leeswijzer  Wijze van behandeling  Tot slot (Voorstel tot besluitvorming)

2 3 3 3

2. Financiële positie  Meerjarenraming 2017 tot en met 2019  Ombuigingen 1e t/m 4e tranche  Beschikbaar stellen MIP projecten 2016 - 2019  Reserves en voorzieningen

4 4 5 5 5

3. Kerngegevens

7

4a Begroting in hoofdlijnen

10

4b. Door de raad te autoriseren begrotingsbedragen 2016 - 2019

14

4c. Programma's 1. Burger en bestuur 2. Veiligheid 3. Ruimte 4. Werk en inkomen 5. Zorg 6. Toerisme en cultuur 7. Educatie 8. Financiën

15 16 23 27 31 36 43 49 54

5. Totaal overzicht lasten en baten van de programma's

59

6. Algemene dekkingsmiddelen, onvoorzien en mutaties in reserves

60

7. Verplichte paragrafen 1. Lokale heffingen 2. Risico's en weerstandsvermogen 3. Treasury 4. Onderhoud Kapitaalgoederen 5. Bedrijfsvoering 6. Verbonden partijen 7. Grondbeleid 8. Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) 9. Krimpparagraaf 10. Investeringsprojecten 11. Interbestuurlijk toezicht

65 66 70 72 74 76 78 83 85 86 87 93

8. Bijlagen 1. Staat van reserves en voorzieningen 2. Liquiditeitsplanning 3. Overzicht recapitulatie programma/productgroepen 4. Overzicht van incidentele lasten en baten 5. Berekening EMU-saldo 6. Raadsbesluit 7. Afkortingenlijst

-1-

97 99 103 105 113 115 119 121

1. Aan de raad Hierbij bieden wij u de begroting voor 2016 en de meerjarenbegroting 2017-2019 aan. Een begroting waarmee wij u, binnen de door u vastgestelde kaders en uitgangspunten, een solide financiële basis zonder extra bezuinigingsopgaven voor de komende jaren kunnen aanbieden.

gemeenten met de Cittaslow-waarden en ambities als uitgangspunt. Cittaslow zal hierbij in de komende periode worden uitgewerkt tot een belangrijke peiler voor het inhoudelijk toetsen van te voeren beleid. De Cittaslowwaarden hebben betrekking op alle beleidsvelden en zullen als inspiratiebron leiden tot verscheidenheid en duurzame kwalitatieve oplossingen, met oog voor kwaliteit van leven. Behalve innovatie binnen de beleidsvelden zijn er kansen voor versterking van economische en toeristische ontwikkelingen en aandacht voor het milieu.

Met als titel ‘Samenwerken naar samen werken’ beogen wij duidelijk te maken dat het jaar 2016 in het teken zal staan van ontwikkeling en uitvoering. Hierbij zal de maximale mobilisatie van burgerkracht die Vlagtwedde kenmerkt centraal blijven staan, evenals de rol van intermediair in samenwerkingsverbanden met omliggende gemeenten.

Een veeleisende, spannende, maar ook fantastisch opgave voor het nieuwe jaar. Dit vraagt echter niet alleen ambtelijk, maar ook bestuurlijk om begrip en een bijpassend ambitieniveau. Daarnaast natuurlijk om het beschikbaar stellen van de benodigde middelen en een goede sturing van het proces.

Met onze buurgemeente Bellingwedde gaan wij bovendien voortvarend aan de slag om te bouwen aan de nieuwe gemeente Westerwolde; een duurzame gemeente met grote interne samenhang, complementair aan omliggende

-2-

Daarnaast zal bij al onze opgaven op het gebied van beheer openbare ruimte, welzijn, maar ook op sociaal-maatschappelijk, ruimtelijk economisch gebied, zoals in deze programmabegroting geschetst, de verbinding met de samenleving centraal blijven staan.

Uitgangspunten hierbij zijn een actief kernenbeleid, maatwerkvoorzieningen en burgernabijheid. Bovenal blijven wij ook in 2016 een veilige haven bieden aan hen die het niet alleen of met hun omgeving redden.

In de Kadernota 2016 zijn de technische uitgangspunten voor de totstandkoming van de begroting 2016 opgenomen. Deze uitgangspunten zijn nu verwerkt in de begroting 2016 en tevens gebruikt voor de actualisering van het meerjarenperspectief 2017-2019. Daarnaast zijn tijdens de algemene

beschouwingen de volgende uitgangspunten voor de begroting 2016 vastgesteld:  voor incidenteel onvoorzien wordt een bedrag geraamd van € 40.000;  voor het initiëren van Nieuw beleid wordt een bedrag geraamd van € 60.000.

Leeswijzer De begroting 2016 geeft een beeld van de financiële positie van de gemeente Vlagtwedde. Hierbij zijn zoveel mogelijk landelijke (financiële) ontwikkelingen vertaald naar lokaal (financieel) beleid. Daarnaast biedt deze begroting ook een stevig inhoudelijk kader; onze ambitie staat recht overeind en ook de komende jaren blijven wij investeren in de zorg voor onze inwoners en de versterking van onze leefomgeving.

In de programma’s (Hoofdstuk 4c) staan de ambities en de activiteiten die de gemeente in 2016 en volgende jaren wil gaan uitvoeren. Het programmaplan bevat 7 inhoudelijke programma’s en een financieel programma over de algemene dekkingsmiddelen, onvoorzien en mutaties in de reserves. Daarbij staan de drie W-vragen -zo SMART mogelijk uitgewerkt- centraal: - Wat willen we bereiken (onze ambities); - Wat gaan we daarvoor doen (de activiteiten); - Wat mag het kosten (de begroting).

In Hoofdstuk 2 wordt onze financiële positie toegelicht. Daarbij wordt nader ingegaan op de begrotingsuitkomst en de meerjarenraming. Ook wordt aandacht besteed aan de reservepositie en het meerjareninvesteringsplan.

Tot slot is een aantal verplichte paragrafen in de begroting opgenomen. In deze paragrafen wordt ondermeer ingegaan op de lokale heffingen, de risico’s en weerstandsvermogen, de bedrijfsvoering en de krimpproblematiek.

Wijze van behandeling Voor de behandeling van de begroting 2016 is de volgende planning opgesteld: - bespreken concept-begroting 2016 in DT/MT: 9 september 2015; - 1e bespreking concept-begroting 2016 in college: 15 september 2015; - 2e bespreking concept-begroting 2016 in college: 22 september 2015; - besluitvormende bespreking concept-begroting 2016 in college: 22 september 2015; - digitale verzending programmabegroting 2016 aan de raad: 2 oktober 2015; - bespreken programmabegroting met de werkgroep financiën: 14 oktober 2015; - indiening technische vragen via [email protected]: 21 oktober 2015 (uiterlijk tot 10.00 uur); - beantwoording technische vragen aan [email protected]: 2 november 2015; - verzending beantwoording aan raadsleden (uitsluitend digitaal): 2 november 2015; - begrotingsvergadering: dinsdag 10 november 2015; - verzending van programmabegroting 2016 incl. bijlagen aan provincie: vóór 15 november 2015.

Tot slot (Voorstel tot besluitvorming) Wij gaan er van uit de raad voldoende informatie en heldere kaders aangereikt te hebben om de controlerende taak adequaat te kunnen uitvoeren en stellen daarom uw raad voor te besluiten tot vaststelling van:  de begroting 2016 en het daarbij behorende meerjarenperspectief t/m 2019;  de lijst met MIP-projecten 2016 – 2019. Sellingen, 22 september 2015 College van burgemeester & wethouders. -3-

2. Financiële positie Gemeentefonds De omvang van het gemeentefonds is vanaf 2015 ingrijpend gewijzigd. Dit komt door de invoering van het sociaal domein.

Het gemeentefonds heeft landelijk gezien de volgende omvang:   

Algemene uitkering 57 % Deelfonds sociaal domein 36 % Integratie- en decentr. uitk. 7% Totaal 100 %

Voor de ontwikkeling en de financiele gevolgen van het gemeentefonds wordt verwezen naar hoofdstuk 8 Financien. Krimpmaatstaf De huidige krimpmaatstaf eindigt met ingang van 2016. Het voorstel is om een uitkering te verstrekken aan centrumgemeenten in top krimpregio’s. De gemeente Vlagtwedde valt

met 6 andere gemeenten onder de regio Oost Groningen. De definitieve regeling wordt in de septembercirculaire 2015 bekend gemaakt.

Vennootschapsbelasting (VPB) Op 26 mei jl. is de Wet modernisering Vennootschapsbelastingplicht overheidsondernemingen door de eerste Kamer goedgekeurd. Daarmee is de VPB plicht voor overheidslichamen per 1 januari 2016 een feit. Dit betekent niet dat alle activiteiten van een overheid belast gaan worden. De nieuwe wet beoogt de activiteiten in de heffing te betrekken waarmee een overheid een onderneming drijft. De gemeente Vlagtwedde heeft dit onder coördinatie van EFK belastingadviseurs gezamenlijk met de gemeenten Bellingwedde,

Stadskanaal en Aa en Hunze opgepakt. De screening vindt echter voor elke gemeente individueel plaats. De screening binnen de gemeente Vlagtwedde is in een vergevorderd stadium. Tijdens het totstandkomen van de begroting zijn er nog geen concrete VPB plichtige activiteiten aan te wijzen. In de begroting 2016 is dan ook nog geen last voor te betalen VPB opgenomen. Indien in de loop van 2015 blijkt dat er nog wel activiteiten als VPB plichtig zijn aan te merken dan wordt dit middels tussentijdse rapportages gemeld.

Vangnetregeling / BUIG De gemeente kan een beroep doen op de vangnetregeling / BUIG. De berekeningsmethodiek voor het jaar 2016 e.v. is gebaseerd op de integrale vangnet berekening 2015. Een meer definitieve vormgeving van deze vangnetregeling zal in de komende periode worden uitgewerkt.

Dit kan effect hebben op de hoogte van de terug te ontvangen bedragen uit hoofde van de vangnetregeling en daarmee de storting in de reserve sociaal domein. Het opgenomen bedrag voor de vangnetregeling is nu ingeschat op € 445.221 voor 2016 tot en met 2019.

Meerjarenraming 2017 tot en met 2019 De meerjarenraming geeft een beeld van de financiële positie van de gemeente, op korte en middellange termijn. Dit beeld is van wezenlijk belang, omdat onder meer de algemene uitkering in een meerjarig kader is

geplaatst. Door hiermee rekening te houden kan de meerjarenraming uitwijzen of de doelstelling van een sluitende begroting op termijn wordt gerealiseerd.

Uitgangspunten meerjarenramingen       

voortzetting bestaand beleid; basis is de begroting 2016; een constant loon- en prijsniveau t.o.v. 2016; een inwonersaantal, waarbij rekening gehouden wordt met krimp (zie toelichting “Krimp” paragraaf 9); onveranderde stand van de reserves en voorzieningen (met bekende mutaties is rekening gehouden); autonome stijging van gemeentelijke belastingen; vrijkomende kapitaallasten, waarbij is uitgegaan van een gelijkblijvende rentepercentage;

-4-

 

met noodzakelijke vervangingsinvesteringen is rekening gehouden; constante prijzen voor de meerjarenprognose van de Algemene Uitkering.

De begroting 2016 presenteren wij met een voordelig saldo van € 226.111. De meerjarenraming laat een voordelig saldo zien van € 14.273 in 2019. Jaar 2016 2017 2018 2019

De daling van het voordelig saldo wordt nagenoeg geheel veroorzaakt door daling van de Algemene uitkering en de hogere bijdrage aan Wedeka. Resultaat 226.111 (overschot) 103.378 (overschot) 248.444 (overschot) 14.273 (overschot)

€ € € €

Ombuigingen 1e t/m 4e tranche Het bovenstaande begrotingsresultaat is mede te danken aan de ombuigingstranches van de laatste jaren. We hebben de afgelopen periode voor een bedrag van ruim 4 miljoen euro aan ombuigingsoperaties ingeboekt, waarvan € 631.000,- nog niet in deze begroting is verwerkt. Deze bedragen zijn wel meegenomen in het begrotingsresultaat. De ombuigingentranches zijn de afgelopen jaren in verschillende jaarschijven gezet. Gelet op de gepresenteerde meerjarenraming doen wij uw raad dan ook geen extra bezuinig-

ings voorstellen. Het streven voor de komende jaren is naast het continueren van het bestaande beleid, het realiseren van de doelen uit het coalitieprogramma. Het college heeft daarom in navolging op datgene wat bij de algemene beschouwingen is aangeboden, een lijst met noodzakelijke investeringswensen voor de komende jaren opgesteld. Hierbij zijn de uitgangspunten sober, doelmatig, duurzaam en realistisch zonder franje als leidraad gehanteerd.

Beschikbaar stellen MIP projecten 2016 - 2019 N MIPnr. Omschrijving project

I

InvesteringIn Dekking

1601 Bewerken geplaatste te bewaren archieven 1602 Toekomstvisie cultuurhistorisch erfgoed

117.500

tlv Begrotingsresultaat 2016

20.000

tlv Begrotingsresultaat 2016

Reserves en voorzieningen Van belang voor een goede beoordeling van onze financiële positie is tevens de stand van zaken met betrekking tot reserves en voorzie-

ningen. Het volgende overzicht geeft één en ander weer:

De reserves zijn als volgt te specificeren: Algemene reserve Algemene Dienst Gebonden algemene reserve Algemene Dienst Bestemmingsreserves Alg. Dienst Gebonden bestemmingsreserve Alg. Dienst

€ € € € €

1/1/2015 19.579.371 1.449.117 21.437.246 424.080 42.889.814

€ € € € €

1/1/2016 14.004.898 1.411.890 18.034.412 406.877 33.858.077

€

1/1/2015 3.368.896

€

1/1/2016 3.167.085

De voorzieningen zijn als volgt te specificeren: Voorzieningen Algemene Dienst De gebonden reserves zijn in bovenstaand overzicht apart opgenomen. Gebonden reserves zijn reserves waarvan de aanwending niet vrij is. Op basis van in het verleden genomen besluiten ligt er al een “claim” op de

deze reserve. Voor een nadere specificatie wordt overigens verwezen naar de staat van reserves en voorzieningen, die als bijlage in de programmabegroting 2016 is opgenomen. -5-

Voor een meer gedetailleerde beoordeling van de financiële postitie zijn niet alleen de verwachte saldi van de reserves bij aanvang van het begrotingsjaar van belang. Het is ook belangrijk te weten welke beslag er in de begrotingsjaren daarna reeds op de algemeneen bestemmingsreserves ligt. Op die manier kan worden bepaald welk deel nog vrij besteedbaar is.

In onderstaand overzicht is per groep reserves weergegeven op welk deel van de reserves voor de komende jaren reeds beslag ligt. Dit kan zijn door raadsbesluit, toekenningsbesluit of door de meerjarenraming. Door hun aard is er bij de gebonden reserves en bij de voorzieningen geen sprake van een vrij besteedbaar deel.

De verwachte toekomstige mutaties in de reserves zijn als volgt te specificeren: Algemene Bestemmingsreserves reserves Verwachte saldi per 1/1/2016 € 14.004.898 € 18.034.412 Rentetoevoeging 2016 * € 90.073 € 270.516 Nog te accorderen Mip projecten € -1.009.283 € 85.000 Mutaties zomernota 2015 *** € 536.405 € -103.024 Verwachte mutaties 2016-2017-2018 € -1.483.469 € -778.054 Verwachte mutaties 2019 en verder € -142.039 € Reserves t.b.v. onderwijs ** € € -4.674.263 Saldireserve (dient ter dekking in de exploitatie) € -8.000.000 € Verplichte bodem € -2.250.000 € € 1.746.585 € 12.834.587 * de rentetoevoeging is enkel over 2016 meegenomen, omdat toekomstige mutaties op grond van nieuwe besluiten uiteraard van invloed zijn op de rentetoevoeging in verdere jaren. ** voor de onderwijsreserves wordt ervan uitgegaan dat hier reeds voor 100% beslag op ligt, omdat deze reserves dienen ter egalisatie van lasten over de jaren en worden gevoed uit specifiek daarvoor bestemde rijksmiddelen. Normaliter is hier geen sprake van overschotten op lange termijn. *** deze mutaties waren ten tijde van het opmaken van deze begroting nog niet bekend; derhalve zijn ze nog niet meegenomen bij het bepalen van de verwachte saldi per 1/1/2016.

-6-

3. Kerngegevens

Foto: woning De Flutse aan Barlagerweg Vlagtwedde.

Fysieke structuur

Per 1 januari 2014

Per 1 januari 2015

Per 1 januari 2016

Werkelijke cijfers

Werkelijke cijfers

Prognose

Oppervlakte gemeente in ha.

17.056

17.056

17.056

- Land

16.756

16.756

16.756

300

300

300

8.258

7.900

7.900

Weglengte in beheer (in km)

492

492

492

- Asfaltwegen

183

183

183

- Klinker en betonwegen

80

80

80

- Zand en puinwegen

75

75

75

- Rijwiel en voetpaden

154

154

154

Openbaar groen (in ha)

192

192

192

- Binnenwater Woonruimten Miv 2015 andere definitie van woonruimten.

- Plantsoen en parken

85

85

85

- Bebossing en singels

107

107

107

-7-

Sociale structuur

2014

2015

2016

15.905

16.212

16.115

- 0 t/m 19 jaar

3.205

3.130

3.040

- 20 t/m 64 jaar

8.968

9.362

9.350

- 65 jaar en ouder

3.732

3.720

3.725

191

245

245

0

1

1

- I.O.A.W.

16

18

18

- I.O.A.Z.

0

1

1

- Bijzondere bijstand

300

310

315

- Schuldhulpverlening

117

110

110

- Openbaar basisonderwijs

644

648

620

- Bijzonder basisonderwijs

705

685

660

45

45

45

- Openbaar voortgezet onderwijs

1.152

1.099

1.070

- Bijzonder voortgezet onderwijs

0

0

0

2014

2015

2016

74.863.513

72.959.738

71.801.000

4.707

4.500

4.455

40.295.901

41.129.179

45.977.571

2.533

2.537

2.853

2.241.000

2.187.000

2.313.000

141

135

144

3.955.000

3.944.000

3.858.000

249

243

239

15.909.198

14.458.982

14.761.912

- Per inwoner

1.000

892

916

Vaste schuld

695.439

625.598

552.362

- Per inwoner

44

39

34

48.703.995

46.258.710

37.025.161

3.062

2.853

2.298

Aantal inwoners

Aantal uitkeringen - W.W.B. - Zelfstandigen

Aantal aanvragen

Aantal leerlingen

- Speciaal onderwijs

Financiële structuur Gewone uitgaven - Per inwoner Boekwaarde vaste activa - Per inwoner Opbrengst onroerende-zaakbelasting - Per inwoner Opbrengst overige belastingen, rioolheffing en afvalstoffenheffing - Per inwoner Algemene uitkering gemeentefonds excl COA

Reserves en voorzieningen - Per inwoner

-8-

Hoofdstuk 4

BEGROTING in HOOFDLIJNEN

-9-

4a Begroting in hoofdlijnen

LASTEN De omzet van de begroting 2016 ligt op een niveau van 52,9 miljoen euro. De verdeling naar programma’s wordt in onderstaande tabel en grafiek zichtbaar gemaakt.

Programma x € € € € € € € € € €

1. Burger en bestuur 2. Veiligheid 3. Ruimte 4. Werk en inkomen 5. Zorg 6. Toerisme en cultuur 7. Educatie 8. Financiën Mutaties reserves (stortingen) Totaal

Bedrag €1.000 4.169 1.186 9.259 13.019 11.502 3.388 9.320 -562 1.593 52.874

% (afgerond)

8 2 18 24 22 6 18 -1 3 100

De meeste lasten komen voort uit de programma’s : Werk en inkomen (25%) - Bijstandsverlening; - Schuldhulpverlening e.d.; - Sociale werkvoorziening; - Reïntegratiebel. en trajectbegeleiding. Zorg (22%) - Sociaal domein Wmo incl. vm AWBZ - Sociaal domein Jeugd - Volksgezondheid; - Ouderenbeleid; - Buurtwerk.

Ruimte (18%) - Volkshuisvesting; - Ruimtelijke ordening; - Openbaar groen; - Afval; - Riolering; - Milieu; - Economische zaken. Educatie (17%) - Onderwijs; - Sociaal cultureel werk; - Kinderopvang/peuterspeelzaalwerk; - Volwasseneneducatie.

- 10 -

Lasten per programma (x € 1.000)

-1%

3%

8% 2%

18%

18% 6%

22%

24%

1. Burger en bestuur

2. Veiligheid

3. Ruimte

4. Werk en Inkomen

5. Zorg

6. Toerisme en Cultuur

7. Educatie

8. Financiën

Onderverdeeld naar kostensoort hebben de meeste lasten betrekking op Salarissen en sociale lasten incl. Caso (€ 11,4 miljoen), Inkomensoverdrachten, subsidies en bijdragen € 26,6 miljoen, Overige goederen en diensten

Mutaties reserves

(€ 10,7 miljoen) en Rente en afschrijvingen (€ 2,4 Miljoen). Voor het overige wordt verwezen naar onderstaand schema.

Kostensoorten

0% 5%

Salarissen en sociale lasten (incl Caso)

3% 22%

20%

Inkomensoverdrachten, subsidies en bijdragen Overige goederen en diensten

Rente en afschrijvingen

Niet in te delen lasten

Mutaties reserves (stortingen)

50%

- 11 -

BATEN De baten per programma’s zijn als volgt verdeeld: Programma

Bedrag x €1.000 € 955 € 64 € 4.545 € 3.309 € 2.349 € 233 € 6.010 € 32.816 € 2.819 € 53.100

1. Burger en bestuur 2. Veiligheid 3. Ruimte 4. Werk en inkomen 5. Zorg 6. Toerisme en cultuur 7. Educatie 8. Financiën Mutaties in reserves (onttrekkingen) Totaal€

% (afgerond)

2 0 9 6 4 0 11 62 5 100

in het programma Ruimte bestaan ondermeer uit de opbrengsten afvalstoffenheffing reinigings-rechten en rioolrechten, totaal (€ 3,9 miljoen). De inkomsten in het programma Werk en inkomen betreffen met name specifieke doeluitkering bijstandsverlening € 3,1 miljoen).

Uit de tabel blijkt, dat het overgrote deel van de baten valt binnen het programma Financiën, namelijk € 32,8 miljoen (62%). Dit komt omdat binnen dit programma de Algemene uitkering (€ 14,7 miljoen), Sociaal domein € 14,1 miljoen en de opbrengst van belastingen (€ 2,3 miljoen) zijn opgenomen. De inkomsten

De totale baten per programma zijn als volgt weer te geven:

Baten per programma (x € 1.000)

5%

2%

0%

9% 6% 4% 1%

11%

62%

1. Burger en bestuur

2. Veiligheid

3. Ruimte

4. Werk en Inkomen

5. Zorg

6. Toerisme en Cultuur

7. Educatie

8. Financiën

Kijkend naar de totale baten per programma blijkt dat de inkomensoverdrachten van het Rijk, zoals Algemene Uitkering (28%), Integratie-uitkering Sociaal domein (27%) en overige inkomensoverdrachten van het rijk (20%) zoals Bijstand, Onderwijs etc. relatief de

Mutaties in reserves

belangrijkste inkomstenbronnen van de gemeente zijn. Daarna volgen de opbrengst belastingen incl. riool- en afvalstoffenheffing 12%, de leges, huren en pachten 6% en de overige baten 2%. Daarnaast wordt 5% onttrokken aan de reserves. - 12 -

Verdeling naar de bron

Algemene uitkering gemeentefonds

5% 6%

2% Integratie-uitkering Sociaal domein

28% Opbrengst belastingen (incl riool en afvalst.heff.)

20%

Inkomensoverdrachten van het rijk

Leges, huren en pachten en ov. goed en dnst.

Overige baten

12%

27%

- 13 -

Mutaties reserve (onttrekkingen)

4b. Door de raad te autoriseren begrotingsbedragen 2016 - 2019 (bedragen x €1.000)

Rekening 2014

Begroting Begroting 2015 2016

2017

Meerjarenraming 2018 2019

Lasten 1. Burger en bestuur 2. Veiligheid 3. Ruimte 4. Werk en inkomen 5. Zorg 6. Toerisme en cultuur 7. Educatie 8. Financiën Totaal lasten

3.735 1.056 13.025 13.395 4.947 3.752 8.992 3.881 52.783

3.680 1.133 9.877 13.455 12.170 3.464 8.558 1.266 53.602

4.169 1.186 9.259 13.020 11.502 3.388 9.320 1.030 52.874

4.148 1.164 8.773 12.657 11.339 3.284 9.215 869 51.449

4.092 1.204 8.749 12.285 11.164 3.337 8.895 855 50.580

4.107 1.205 8.650 11.868 11.135 3.165 9.150 985 50.265

Baten 1. Burger en bestuur 2. Veiligheid 3. Ruimte 4. Werk en inkomen 5. Zorg 6. Toerisme en cultuur 7. Educatie 8. Financiën Totaal baten

393 62 5.041 11.408 3.338 315 6.276 27.439 54.272

319 63 4.800 2.851 2.689 229 4.937 37.714 53.602

955 64 4.545 3.309 2.349 233 6.010 35.636 53.101

953 64 4.342 3.309 2.411 233 6.010 34.231 51.552

953 64 4.420 3.309 2.410 233 6.010 33.430 50.829

953 64 4.339 3.309 2.410 233 6.010 32.962 50.279

Saldo (exclusief mutaties reserves) 1. Burger en bestuur 3.342 2. Veiligheid 994 3. Ruimte 7.984 4. Werk en inkomen 1.987 5. Zorg 1.608 6. Toerisme en cultuur 3.438 7. Educatie 2.716 8. Financiën -20.291 Saldo voor bestemming 1.778

3.362 1.070 5.077 10.604 9.481 3.234 3.621 -33.392 3.056

3.214 1.122 4.714 9.711 9.153 3.154 3.311 -33.417 964

3.194 1.100 4.431 9.348 8.929 3.051 3.205 -32.671 587

3.139 1.141 4.329 8.976 8.754 3.103 2.885 -32.011 315

3.154 1.141 4.311 8.560 8.726 2.931 3.140 -31.558 405

-3.056

-1.190

-690

-564

-420

-226

-103

-248

-14

Mutaties in reserves (per saldo) Saldo na bestemming: overschot tekort

-3.267 -1.489

0

- 14 -

4c. Programma's

Programma’s

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Burger en bestuur Veiligheid Ruimte Werk en inkomen Zorg Toerisme en cultuur Educatie Financiën

- 15 -

1. Burger en bestuur Missie en doelstelling Ook in 2016 willen wij als gemeente met vertrouwen en oog voor de menselijke maat onze ambities waarmaken. Een jaar waarin de doorgaande ontwikkelingen binnen het sociaal domein centraal zullen blijven staan, maar van ons ook voortgaande inzet wordt gevraagd om de leefbaarheid op peil te houden of zelfs te vergroten en met kracht te blijven investeren op de beleidsterreinen economie, onderwijs, recreatie en toerisme. Daarbij dienen wij de zelfredzaamheid van burgers te waarborgen en

– waar nodig – goed noaberschap en burgerkracht te blijven stimuleren en te ondersteunen. Dat vraagt van ons een andere rol dan we tot nu toe gewend zijn. Die rol zullen wij ons in 2016 eigen moeten maken. Kortom, wij staan ook in het komende jaar weer voor een grote uitdaging. Dat wij die uitdaging graag aangaan mag duidelijk zijn, zeker met het perspectief van de nieuwe gemeente Westerwolde aan de horizon.

- 16 -

Bestuur Meer dan ooit zal in 2016 de van ons gevraagde andere rol zich moeten uitkristalliseren. De nadruk komt nog meer te liggen op onze relatie met onze inwoners en maatschappelijke partijen. Dat vraagt het nodige van onze organisatie, de medewerkers en de manier waarop wij werken c.q. onze nieuwe rol invullen. In 2016 zal onze energie dan ook doorgaand ingezet worden voor de kwalitatieve doorontwikkeling van onze processen en ons personeelsbestand als noodzakelijke randvoorwaarden voor de invulling van die nieuwe rol.

Een en ander dient in 2016 bovendien vorm te krijgen in het licht van de doorgaande concrete vertaling van de decentralisatie-opgaven, het herindelingsproces, het bouwen aan de nieuwe gemeentelijke organisatie Westerwolde alsmede de uitbouw van de internationale en regionale samenwerking. Een opgave die veel van onze organisatie en haar medewerkers zal vragen. Het is dan ook om deze reden dat ook in 2016 nieuwe slagen moeten worden gemaakt in de professionalisering van onze medewerkers. Ons personeels- en opleidingsbeleid dient zich dan ook hier naar te richten.

Dienstverlening In 2016 gaan we verder werken aan de afspraken uit het regeerakkoord om meer zaken digitaal af te kunnen werken. Dit binnen de bestaande middelen en wensen van de burgers en bedrijven. Daarnaast gaan we samen met de gemeente Bellingwedde kijken naar het dienstverleningconcept Westerwolde. Wat voor dienstverlening willen we in de nieuwe gemeente Westerwolde bieden.

Ontwikkelingen COA Nadat in 2015 gestart is met de feitelijke (nieuw)bouw, zullen in 2016 de eerste bewoners deze nieuwbouw betreden. Daarnaast zal verder gewerkt worden aan de nieuwbouw in Ter Apel. Uitgangspunt is volledige sloop van de huidige woningen en daarvoor in de plaats volledige nieuwbouw met een capaciteit van 2.000 opvangplaatsen. De verwachting is dat de oplevering (fase 1) medio 2016 zal plaatsvinden. Wat het college betreft blijft in 2016 de kwaliteit voorop staan, zowel logistiek (Masterplan) als inhoudelijk conform afspraken. Daarbij zal er continu aandacht zijn voor de integratie van het ‘(asiel)dorp in het dorp (Ter Apel)’. Daarnaast zal de landelijke en vaak wereldwijde aandacht voor (de opvang van) vluchtelingen en statushouders blijvende aandacht vragen van onze gemeente.

Invoering wet BRP De Wet Basisregistratie Personen (BRP) die sinds 6 januari 2014 van kracht is, zou in 2016 volledig worden ingevoerd. Dit is uitgesteld. Afhankelijk van de uitkomst van onderzoeken bij het ministerie van Binnenlandse Zaken zal invoering in 2017 of laten plaatsvinden. Afhankelijk daarvan zal gekeken moeten worden of er binnen onze gemeente voorbereidingsmaatregelen genomen moeten worden.

Project adresonderzoek landelijke aanpak adreskwaliteit In 2015 heeft de gemeente Vlagtwedde meegewerkt aan het landelijke project aanpak adreskwaliteit. Doel is om adresfraude op te sporen en op te lossen. De eerste uitkomsten in 2015 waren positief.

BRP-straat In 2014 zijn we begonnen met een pilot inschrijvingen BRP in Ter Apel. Doel is om asielzoekers in een vroeg stadium in te schrijven in de BRP. Deze pilot is in 2015 omgezet in een project met landelijke invulling. Voor 2016 is het doel om zowel in Ter Apel als landelijk 100% van de asielzoekers binnen 5 werkdagen in te schrijven in het BRP. Daarnaast zal er ook een nieuwe pilot gaan lopen om asielzoekers welke geen asielstatus ook in te schrijven in de BRP.

De verwachting is dat deze werkzaamheden in 2016 en 2017 regulier werk gaan worden. Financiering hiervan zal moeten komen van andere overheidsinstanties, zoals belastingdienst en DUO (dienst uitvoering onderwijs). De gemeente Vlagtwedde is een voorstander van continuering van deze werkzaamheden in 2016.

Informatiebeleid Het Informatiebeleid van de gemeente Vlagtwedde is vastgelegd in de nota Informatiebeleid Vlagtwedde 2012-2015, “op weg naar 24/7 on demand dienstverlening”. Visie, uitgangspunten en een vertaling naar concrete projecten zijn hierin vastgelegd, waarbij de hiermee gepaard gaande kosten worden gedekt uit reguliere budgetten.

Een groot deel van de projecten (29) is inmiddels uitgevoerd, en verder zijn er 10 projecten in uitvoering. De verwachting is dat tenminste 1 project zal doorlopen in 2016.

- 17 -

Samenwerking/herindeling In 2016 zal onze focus in belangrijke mate gericht zijn op het herindelingstraject Westerwolde. Niet alleen op de formele route van het wetgevingsproces, maar zeker ook zal alle aandacht moeten uitgaan naar de opbouw van de nieuwe gemeentelijke organisatie. Dit proces zal zich moeten voltrekken in een context waarbij herkenbaarheid, kleinschaligheid en netwerken sleutelwoorden zijn. Zowel beleidsinhoudelijk als op de inrichting van de organisatie en de bedrijfsprocessen zullen beide gemeenten moeten 'levelen' om Westerwolde naar een nieuw gezamenlijk

niveau te brengen. Daarbij zal gebruik worden gemaakt van het beste uit de beide organisaties, het ontwikkelvermogen van de medewerkers, alsmede een organische aanpak. Daarnaast blijft de doorgaande versterking van de 2e poot van ons herindelingsmodel om continue inzet vragen. Zowel provinciaal, regionaal als provincie- en landsgrensoverschrijdend moeten we ten aanzien van de niet-vrijblijvende, resultaatgerichte samenwerking betekenisvolle stappen zetten.

Krimp en leefbaarheid In 2016 continueren we de eerder ingezette lijn om samen met bewoners, bedrijven en instellingen in onze gemeente de leefbaarheid op een goed kwalitatief niveau te houden. We blijven hierbij rekening houden met de beperkte financiële ruimte die tot onze beschikking staat. Naast het verder voorzetten van projecten uit ‘Wonen en Leven’ en Cittaslow, blijft er ook aandacht en inzet voor de regionale samenwerking.

Hierbij ligt de nadruk op de beleidsterreinen Wonen, Woonomgeving, Voorzieningen en Economie. Het Regionaal Woon- en Leefbaarheidsplan blijft onze volle aandacht houden. Niet alleen doordat we het voorzitterschap verzorgen van Stuurgroep en ambtelijke Projectgroep, maar ook door lokaal zoveel mogelijk aan te sluiten bij de regionale opzet (zie tevens paragraaf 9 Krimparagraaf).

- 18 -

Programmaonderdeel: Bestuur Wat willen we bereiken (ambities) 1. Het verbeteren van het samenspel tussen gemeenten en samenleving waarbij geparticipeerd wordt in initiatieven uit die samenleving met een maximale betrokkenheid op elkaar;

Wat gaan we er voor doen (activiteiten) 1 a. Vanuit de gedachte van kleinschaligheid zullen we ons verder specialiseren in specifiek lokale gebiedsopgaven met versterkte ambtenarenkracht, burgerkracht en samenwerkingskracht als belangrijkste hulpbronnen om de taakzwaarte duurzaam te dragen; 1 b. We laten onze communicatie(activiteiten) aansluiten bij de nieuwe rol van de gemeente. Transparantie over het eigen handelen is daarbij een onmisbare voorwaarde; 1 c. Wij streven er naar onze organisatie te ontwikkelen tot netwerkorganisatie, waarbij wij samen met anderen de schouders eronder zetten, in wisselende rollen; 1 d. We zijn er. Niet teveel, maar wel als het nodig is. We werken mee aan basisvoorzieningen, veiligheid en andere zaken die de scope van bewoners, buurten en wijken overstijgen. We leveren een stevige bijdrage aan solidaire vangnetten en veilige havens voor diegenen die het niet alleen of met hun omgeving redden; 2. De ontwikkeling van onze medewerkers krijgt verder vorm via ons HRM beleid. Daarnaast gaan we via gericht personeelsen trainingsbeleid de talenten en kwaliteiten van onze medewerkers aanboren, benutten en versterken. Onze medewerkers moeten kwaliteit en vernieuwing uitstralen om daarmee beweging in en om de eigen organisatie te stimuleren, passend bij de nieuwe rol van onze gemeente; 3. We blijven de focus houden op verdergaande optimalisering en kwalitatieve borging van voorbereiding en nazorg besluitvorming door college en raad.

2. Ontwikkeling van medewerkers tot professionals in de publieke sector waarbij hun eigenaarschap zichtbaar wordt en kwaliteiten en passie worden ingezet voor nieuwe initiatieven;

3. Optimale ondersteuning van college en raad met toenemend plaatsvervangend denken en focus op maximale kwaliteit van het besluitvormingsproces. Indicatoren Omschrijving E/P % inwoners dat vindt dat de raad de burgers voldoende betrekt bij de ontwikkeling van beleid E E=effectindicator; P=prestatieindicator

Bron Burgerjaarverslag

- 19 -

Meting

Streefwaarden

Programmaonderdeel: Dienstverlening Wat willen we bereiken (ambities) 1. Een op maat gesneden dienstverlening aan de inwoners van onze gemeente zal verder vorm en inhoud krijgen. Deels in lijn met wettelijke verplichtingen, maar vooral beredeneerd vanuit de behoefte van onze klanten, wordt onze dienstverlening in samenwerking met de gemeente Bellingwedde geoptimaliseerd; 2. Goede en tijdige registratie van vergunninghouders in Ter Apel; 3. Verbeteren BRP-kwaliteit gemeente Vlagtwede; 4. Verbetering elektronische dienstverlening.

Wat gaan we er voor doen (activiteiten) 1. Samen met de gemeente Bellingwedde dienstverleningsconcept Westerwolde voorbereiden; 2. Verdere optimalisatie van de BRP-straat in Ter Apel, opschalen naar 100% inschrijven met een uitstekende kwaliteit; 3. Continuering van het project landelijke aanpak adreskwaliteit; 4 a. Doorontwikkeling website en vergroten mogelijkheden voor burgers tot het online aanvragen van dienst en/of producten waaronder de voorbereidingen van webrichtlijnen2 voor de website; 4 b. Via de uitslagen van de website www.waarstaatjegemeente.nl en de resultaten van een onderzoek over de gemeentelijke communicatieuitingen richting burgers in beeld brengen waar er het komende jaar verbeteringen kunnen plaatsvinden; 4 c. DMS-systeem koppelen aan een zaken magazijn; 4 d. Uitvoering van het nieuwe informatiebeleid “Op weg naar 24/7 on demand dienstverlening”en de daarin opgenomen projecten; 4 e. Vervanging van de centrale servers en de centrale storage systemen, als ook de overstap naar desktop virtualisatie; 4 f. Evalueren pilot ‘Inschrijving asielzoekers’ en komen tot structurele invoering?.

Indicatoren Omschrijving - aantal aangevraagde producten via de website - Kwaliteit aangeleverde persoondossier BRP Ter Apel - klanttevredenheid burger bezoek aan publieksbalie - gemiddelde afhandeltijd meldingen E=effectindicator; P=prestatieindicator

E/P

Bron

Meting

Streefwaarden

P

website

50

75

P

gemeente

Nog te bepalen

95%

E P

gemeente gemeente

nog bepalen 7,6 werkdagen

7 werkdagen

- 20 -

Programmaonderdeel: Samenwerking/herindeling Wat willen we bereiken (ambities) 1. Een ‘geolied’ en kwalitatief goed verloop van het herindelingstraject Westerwolde;

Wat gaan we er voor doen (activiteiten) 1. Onderhouden van bestuurlijk- en ambtelijk contact met de provincie Groningen om het wetgevingstraject nauwgezet te volgen en – waar nodig – te ondersteunen c.q. te versterken; 2. Uitvoering van het projectplan dat moet leiden tot de gemeentelijke organisatie Westerwolde op 1 januari 2018;

2. Voldoende, dat wil zeggen conform de opgestelde planning gevraagde, voortgang in de opbouw van de gemeentelijke organisatie Westerwolde; 3. Doorgaande versteviging van de regionale samenwerking als 2e poot van het herindelingsmodel Westerwolde. Daarnaast uitbouwen van de grensoverschrijdende samenwerking, mede op basis van het in 2015 vastgestelde internationale beleid.

3. Blijvende inzet op de niet-vrijblijvende resultaatgerichte regionale samenwerking, zowel provinciaal, binnen OostGroningen, over de provinciegrens heen (Emmen, Borger-Odoorn) en aan (Grensagenda BOV) en over de landsgrens (Lathen, Haren Ems).

Indicatoren Omschrijving E/P Aantal bezoekers web-site gemeente Vlagtwedde P Aantal pageviews web-site gemeente Vlagtwedde P E=effectindicator; P=prestatieindicator

Bron

Meting

web-site

61.341 (1-10-2015)

web-site

394.890 (1-10-2015)

Programmaonderdeel: Krimp en leefbaarheid Wat willen we bereiken (ambities) 1. Continueren eerder ingezette lijn; 2. Ontwikkelen en uitvoeren van projecten op de terreinen Wonen, Woonomgeving, Voorzieningen en Economie t.b.v. versterken van de leefbaarheid in de dorpen en gehuchten. Dit in samenwerking met bewoners, bedrijven en instellingen die actief zijn in Vlagtwedde.

Wat gaan we er voor doen (activiteiten) 1. Uitvoeren en voortzetten projecten uit wonen en leven (RWLP); 2. Ontwikkeling en uitvoering gebiedsontwikkeling op maat (zie tevens programma Ruimte, onderdeel Wonen).

Wat mag het kosten Opsomming van de lasten en baten van het programma: Burger en bestuur Bedragen x € 1.000

Omschrijving

Rekening 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

3.735

3.680

4.169

4.148

4.092

4.107

Baten

393

319

955

953

953

953

Saldo

3.342

3.362

3.214

3.194

3.139

3.154

Lasten

- 21 -

Meerjarenbegroting 2017 2018 2019

- 22 -

2. Veiligheid Missie en doelstelling Een veilige gemeente Vlagtwedde voor iedereen, nu en in de toekomst. De inwoners, ondernemers en bezoekers moeten met een veilig gevoel kunnen wonen, werken en recreëren. De crisisorganisatie is continu paraat. We willen zorg dragen voor hulpverlening en een zo optimaal mogelijke veiligheid voor en bescherming van mensen, dieren, (culturele erf-)goederen en het milieu in situaties van brand, rampen en andere buitengewone omstandigheden en in de nafase van een incident of ramp. Tussen de behoefte aan veiligheid en de onmogelijkheid om veiligheid te garanderen bestaat een zeker spanningsveld. In samenwerking met politie, brandweer en

andere partners in de veiligheidsketen zetten we in op preventie en handhaving. Maar ook zetten we in op stimulering van de eigen verantwoordelijkheid door aandacht te vragen voor maatschappelijke waarden en normen. De doelstelling kan als volgt worden omschreven:  bevorderen van een veilige en leefbare woonomgeving;  handhaving openbare orde;  naleving vergunningsvoorschriften;  voorbereid zijn op een eventuele crisis of ramp  investeren in preventie en communicatie, mede met het oog op zelfredzaamheid.

Veiligheidsregio Groningen Veiligheidsregio Groningen is de organisatie die de taken uitvoert op het gebied van brand-

brandweerzorg en crisisbeheersing.

Brandweer De brandweer bestaat uit 1000 medewerkers, waarvan ruim 700 vrijwilligers vanuit 40 brandweerposten verspreid over de regio Groningen. De hele Veiligheidsregio is ten aanzien van de brandweer in clusters verdeeld en er is per cluster één clustercommandant die

rechtstreeks aangestuurd wordt door de regionale commandant. Ons cluster bestaat uit de gemeenten Stadskanaal, Bellingwedde en Vlagtwedde. De kazernes in onze gemeente blijven ook in 2016 functioneren zoals ze dat tot nu toe altijd deden.

- 23 -

Gemeentelijke Kolom Groningen In 2014 is de regionalisering van de voorbereidende (‘koude’) taken voor de crisisbeheersing gerealiseerd en worden deze taken voor de 23 gemeenten in de Veiligheidsregio Groningen uitgevoerd door het Netwerkteam van de Gemeentelijke Kolom. Daarnaast zijn in 2014 ook de uitvoerende (‘warme’) taken bij incidenten en crises geregionaliseerd. De Veiligheidsregio Groningen heeft één regionaal Team Bevolkingszorg, bestaande uit verschillende expertteams. De Groningse gemeenten leveren hiervoor het merendeel van de ongeveer 300 medewerkers. Het Netwerkteam van de Gemeentelijke Kolom is in 2014 en 2015 tijdelijke ondergebracht bij de gemeente Hoogezand-Sappemeer als gastorganisatie en wordt in 2016 ondergebracht bij de Veiligheidsregio Groningen.

De Gemeentelijke Kolom realiseert als volwaardige crisispartner vanuit de één loketgedachte voor en met de 23 gemeenten in de Veiligheidsregio Groningen de voorbereidende (‘koude’) taken voor de crisisbeheersing en de uitvoerende (‘warme’) taken bij incidenten, rampen en crises. De prestaties voldoen aan de wettelijke vereisten en de landelijke en regionale uitgangspunten zoals die door het Veiligheidsberaad en het Algemeen Bestuur van de veiligheidsregio zijn vastgelegd voor bevolkingszorg. Voor de nieuwe werkwijze van bevolkingszorg (“eigentijdse bevolkingszorg”) in de Veiligheidsregio Groningen gelden onder andere de kwaliteitscriteria en prestatie-eisen van ‘Bevolkingszorg op orde 2.0’ en het het project GROOTER.

Integrale veiligheid Het doel is het veiligheidsgevoel van de inwoners, ondernemers en bezoekers van onze gemeente te versterken. Er zal handhavend worden opgetreden bij overtredingen van regels en wetten. Hiervoor is o.a. een BOA aangesteld. Dit om een veilige en prettige leefomgeving te creëren en te waarborgen. Het regionaal beleidsplan Noord-Nederland en het integraal veiligheidsbeleid vormen in 2016 het uitgangspunt voor de beleidsuitvoering op dit

onderdeel. Daarnaast zal het komend jaar onze aandacht gericht zijn op de lokale veiligheidsprioriteiten 2016. Ook de uitvoering van het Masterplan COA met in het bijzonder aandacht voor de eventuele overlast- en veiligheidsaspecten blijft een aandachtspunt voor 2016. Hierbij wordt uitvoering geven aan het amendement veiligheid en integratie van 22 september 2015.

Programmaonderdeel: Veiligheidsregio Groningen Wat willen we bereiken (ambities) 1 a. Goede voorbereiding op incidenten, rampen en crises door planvorming, opleiden - trainen - oefenen, advisering, evaluatie en de organisatie van het regionale Team Bevolkingszorg; 2 a. Een adequaat en effectief regionaal Team Bevolkingszorg bestaande uit regionale expertteams die binnen de Veiligheidsregio Groningen snel kunnen worden ingezet om de kwaliteit een flexibiliteit te leveren voor gemeenten.

Wat gaan we er voor doen (activiteiten) 1 a. Uitvoering van de gemeentelijke taken ter voorbereiding op incidenten, rampen en crises; 1 b. Opleiding, training en oefeningen (OTO); 2. Het leveren van de minimale expertise en inzet aan de Veiligheidsregio.

- 24 -

Programmaonderdeel: Integrale veiligheid Wat willen we bereiken (ambities) 1. Versterking veiligheidsgevoel van de inwoners en ondernemers; 2. Verhoging veiligheid van inwoners, ondernemers en bezoekers; 3. Creëren begrip centrum.

nieuwbouw

Wat gaan we er voor doen (activiteiten) 1. Een bijdrage leveren aan de veiligheidsprioriteiten 2016; 2 a. Inzet BOA en Omgevingsdienst; 2 b. Uitwerking amendementVeiligheid en integratie; 3. organiseren bijeenkomsten nieuwbouw opvangcentrum.

opvang-

Indicatoren Omschrijving -Positief resultaat veiligheidsprioriteiten -Korte communicatielijnen veiligheidspartners E=effectindicator; P=prestatieindicator

E/P

Meting

E

Bron Gezamenlijke raadsbijeenkomst

E

Per casus verschillend

Continu

Streefwaarden

Jaarlijks

met

Wat mag het kosten Opsomming van de lasten en baten van het programma: Veiligheid Bedragen x € 1.000

Omschrijving

Rekening 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

1.056

1.133

1.186

1.164

1.204

1.205

Baten

62

63

64

64

64

64

Saldo

994

1.070

1.122

1.100

1.141

1.141

Lasten

Meerjarenbegroting 2017 2018 2019

Aandeel lasten in de totale gemeentebegroting

2%

98%

- 25 -

- 26 -

3. Ruimte Missie en doelstelling De gemeente Vlagtwedde biedt voldoende ruimte voor wonen, werken en recreëren, met een evenwichtige afstemming tussen functie, beheer en inrichting van het gebied. De raad is van mening dat de gemeente haar inwoners ook in de toekomst een breed woonpakket moet kunnen aanbieden, rekening houdend met demografische ontwikkelingen, met daarbij aandacht voor ondermeer voorzieningen, zorg, leefbaarheid, veiligheid en groen. Meer dan op kwantiteit zal in de komende jaren de nadruk komen te liggen op kwaliteit bij het bouwen en wonen in onze gemeente.

Doelstellingen:  Kwaliteitsverbetering woningbestand;  Randvoorwaarden scheppen voor een goed ondernemers- en vestigingsklimaat;  Duurzame groene en veilige leefomgeving. Uiteraard zullen deze doelstellingen bereikt moeten worden in samenwerking met diverse externe partijen, waaronder de corporaties Acantus en Woonzorg Nederland, de Agenda voor de Veenkoloniën, de gebiedscommissie Westerwolde en collega gemeenten in onze regio.

Wonen Wonen en Woonomgeving blijven een belangrijke plaats innemen binnen de taken van de gemeente. Op basis van de Woonvisie zijn er lokale prestatieafspraken opgesteld met de lokaal opererende corporaties.

gevolgen van de aankomende demografische ontwikkelingen op de woningmarkt In regionaal verband (RWLP) blijven we werken aan de realisatie en uitvoering van een regionaal uitvoeringsprogramma, waarin aandacht is voor de Regionale Prestatieafspraken, de aanpak van de particuliere woningvoorraad en de gevolgen van het scheiden van wonen en zorg

Op een aantal thema’s van de Woonvisie zijn ook de zorg- en welzijnspartijen betrokken. In 2016 zullen deze tot uitvoering worden gebracht. Hierin is veel aandacht voor de

- 27 -

Via de woningmarktmonitor Oost Groningen volgen we de ontwikkeling en zullen we regionaal en lokaal beleid hiervoor ontwikkelen en uitvoeren. Dit met partijen die van belang zijn voor de woningmarkt en in samenspraak met de bewoners. Door de toenemende complexiteit en het grote aantal belanghebbenden komt echter zowel het tempo van uitvoering als de kwaliteit van veel plannen onder druk komen te staan. Meer samenwerking en een betere afstemming van

plannen op gebiedsniveau is nodig om dit te ondervangen. Gebiedsontwikkeling is de term die bij een dergelijke aanpak hoort. Voor onze gemeente willen we gebiedsontwikkeling-op – maat ontwikkelingen om recht te doen aan onze coleur locale. We staan voor een gemeente waar het goed wonen is, waar het erom gaat de voorzieningen en de leefbaarheid op peil te houden!

Economie Ook in 2016 staat werkgelegenheid centraal. Speerpunten zijn (grensoverschrijdende) samenwerking en een heldere en betrouwbare informatievoorziening vanuit de gemeente richting de ondernemers. Faciliteren van en structureel bezoeken van onze ondernemers, maken hier onderdeel van uit.

Wij zetten ons in voor het bevorderen van samenwerking tussen de bedrijven. De gemeente profileert zich op o.a. beurzen en evenementen als goede vestigingsplaats voor nieuwe bedrijven. De gemeente heeft een faciliterende rol op het gebied van snel internet.

Duurzame en Veilige Leefomgeving Onze leefomgeving duurzaam en veilig in stand houden is een belangrijk thema. Beleidsmatig geven we hieraan invulling met de visie Wonen & Leven, het gemeentelijk verkeers- en vervoersplan, de nota Onderhoud Openbare Ruimte (OOR) en het verbreedde Gemeentelijk Riolerings Plan (vGRP). Uiteraard zijn de uitgangspunten van Cittaslow een belangrijk punt aan de horizon. Ook de uitvoering van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS)is belangrijk voor onze leefomgeving. Verdonkering en toepassen van Led-armaturen in de openbare verlichting zijn een goed voorbeeld van onze ambitie op het terrein van duurzaamheid.

De nadruk zal de komende jaren komen te liggen op de uitvoering van de integrale beheerplannen uit de nota OOR. De door de raad vastgestelde beheerstrategie moet leiden tot een zo efficiënt mogelijke invulling van de levencyclus van kapitaalgoederen in de openbare ruimte. Kortom: 2016 staat in het teken van uitvoering van eerder vastgestelde beleidslijnen. Er is geen apart programmadeel milieu opgenomen. Op het gebied van duurzaamheid bezien vanuit milieuoogpunt is er binnen de diverse programma’s aandacht besteed aan duurzaamheid. De gemeente doet zelf veel en stimuleert anderen. Om meer samenhang hierin te brengen zullen wij in 2016 komen met een integrale duurzaamheidsnota waarin bestaande activiteiten en nieuwe ontwikkelingen en mogelijkheden worden geschetst.

Met de herinrichting van het Molenplein, school-omgevingen en diverse projecten in het kader van Wonen & Leven hopen we onze leefomgeving op duurzame wijze mooier, veiliger en comfortabeler te maken.

Programmaonderdeel: Wonen Wat willen we bereiken (ambities) 1. Woningbouw in de kernen is maatwerk; 2. Investeren in leefbare en vitale kernen: inzet op kwaliteit; 3. Duurzaam en kwalitatief goed (ver)bouwen; 4. Realisitisch en gedragen Uitvoeringsprogramma RWLP.

Wat gaan we er voor doen (activiteiten) 1. Uitvoering lokale prestatieafspraken. 2. Ontwikkeling en uitvoering gebiedsontwikkeling op maat. 3. Aanpassen Stimuleringslening en Starterslening om de lokale woningmarkt beter te bedienen; 4. Actieve particiaptie in het RWLP d.m.v. voorzitterschap Stuurgroep en Projectgroep.

regionaal

Indicatoren - 28 -

Omschrijving E/P Aantal omgevingsvergunningen onderdeel bouw P E=effectindicator; P=prestatieindicator

Bron

Meting

Streefwaarden

gemeente

jaarlijks

38

Programmaonderdeel: Economie Wat willen we bereiken (ambities) 1. Goed functionerende bestaande bedrijventerreinen en positieve/actieve relatie met het bedrijfsleven; 2. Een sterke economie creëren, dat zorgt voor banen, kansen biedt aan ondernemers en welvaart genereert voor burgers; 3. Stimuleren van onderlinge samenwerking tussen de bedrijven.

Wat gaan we er voor doen (activiteiten) 1 a. Structureel afleggen van bedrijfsbezoeken; 1 b. Profilering van onze gemeente, o.a. op beurzen en evenementen; 2 a. Ondernemers en starters waar nodig ondersteunen; 2 b. Actief optreden richting nieuwe ondernemers; 2 c. Ondersteuning bieden bij de actieve zoektocht naar werkgelegenheid in de Duitse grensregio (Doelstelling is hierbij minimaal een werkplek voor 100 werkzoekenden te vinden); 2 d. Een faciliterende rol bij initiatieven en realisatie op het gebied van snel internet in het buitengebied. 3 a. Samenwerking tussen ondernemers faciliteren; 3 b. Grensoverschrijdende samenwerking tussen het bedrijfsleven uitbouwen;

Programmaonderdeel: Duurzame en veilige leefomgeving Wat willen we bereiken (ambities) 1. Er kan door alle weggebruikers veilig aan het verkeer worden deelgenomen over goed begaanbare wegen en paden;

Wat gaan we er voor doen (activiteiten) 1 a. Aanpak schoolomgevingen; 1 b. Aanleg wandelpad Parc Emslandermeer naar centrum Vlagtwedde; 1 c. Reconstructie Molenplein; 2 a. Diverse projecten Wonen & Leven; 2 b. Duurzaam maken openbare verlichting; 2 c. Een actieve rol van de gemeente bij het ontwikkelen van de EHS; 3. Uitvoering van het vGRP;

2. Voldoende groene voorzieningen leveren een duurzame bijdrage aan de functies wonen, recreatie, natuur, werken en milieu; 3. Het oppervlaktewater is schoon. Een verantwoorde afvoer van afvalwater; 4. We willen binnen de bandbreedte van de beschikbare middelen zo efficiënt mogelijk invulling geven aan het integraal beheer van de openbare ruimte.

4. De levenscyclus van kapitaalgoederen in de openbare ruimte invullen op basis van vastgestelde integrale beheerplannen.

Indicatoren Omschrijving E/P Aantal meldingen onderhoudstoestand wegen en bermen P E=effectindicator; P=prestatieindicator

Bron

Meting

Gemeente

Meldingen

- 29 -

Streefwaarden

Wat mag het kosten Opsomming van de lasten en baten van het programma: Ruimte Bedragen x € 1.000

Omschrijving

Rekening 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

Lasten

13.025

9.877

9.259

8.773

8.749

8.650

Baten

5.041

4.800

4.545

4.342

4.420

4.339

Saldo

7.984

5.077

4.714

4.431

4.329

4.311

- 30 -

Meerjarenbegroting 2017 2018 2019

4. Werk en inkomen Missie en doelstelling Iedereen kan meedoen aan de samenleving. Voldoende werkgelegenheid is van essentieel belang voor het goed functioneren van de samenleving. Het realiseren van een zelfstandige bestaansvoorziening voor alle inwoners van de gemeente blijft van groot

belang. Samen met Bellingwedde willen wij zelfredzaamheid bevorderen bij de meest kwetsbare groepen. Dit staat voorop. Als mensen niet voor zichzelf kunnen zorgen dan moet de gemeente een (tijdelijk) vangnet bieden.

Reïntegratie en participatie Op 1 januari 2015 is door de inwerkingtreding van de Participatiewet de Sociale werkvoorziening (Wsw) op slot gedraaid. Bovendien is de instroom in de Wajong beperkt tot volledig en duurzaam arbeidsongeschikte jongeren. Deze maatregelen leiden tot extra instroom in de bijstand.

Hoofddoelstelling is uitstroom naar regulier werk. Als betaald werk (nog) niet beschikbaar of haalbaar is dan verwachten we maatschappelijke participatie van de uitkeringsgerechtigde. Deze koers wordt actief en dwingend ingezet. De nadruk ligt op de benadering van werkgevers om werkzoekenden te kunnen plaatsen op beschikbare vacatures.

Vlagtwedde voert samen met Bellingwedde de re-integratie in eigen beheer uit door middel van de 1-2-3 methode, zoals door ons is vastgelegd in het collegeakkoord. De methode past binnen de Participatiewet en kenmerkt zich door het direct aan het werk of activering helpen van werkzoekenden. Daarbij wordt maatwerk geleverd door het inzetten van diverse re-integratie-middelen om terugkeer van bijstands-cliënten naar de arbeidsmarkt te bevorderen. De uitvoering vindt plaats vanuit het Trainings- en Diagnose Centrum (TDC). Hierbij wordt samengewerkt met de andere Oost-Groninger gemeenten die ook de reintegratie vanuit een TDC vormgeven.

Het blijven onderhouden en versterken van de relaties met werkgevers, is cruciaal om werkzoekenden uit te laten stromen naar betaald werk. Daarbij draagt het optimaliseren van het programma bij het Trainings- en Diagnose Centrum (TDC) Westerwolde en het TDC Ter Apel er toe bij dat werkzoekenden ‘werkfit’ zijn en eenvoudig aangeboden kunnen worden bij werkgevers. Wij werken samen in de regio om ten volle de mogelijkheden te benutten van het vinden van werk in Duitsland. Wij willen hierbij minimaal werkpleken voor 100 werkzoekenden vinden, waarbij hen naast het reguliere scholings- 31 -

aanbod ook een cursus Duits kan worden aangeboden. Het motto hierbij is ‘denken in kansen!’.

te maken voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt via zogenaamde ‘jobcarving’ of ‘functiecreatie’.

In het kader van de uitvoering van de Participatiewet en de nota “Invoering Participatiewet in Oost-Groningen” willen wij de verbinding leggen met de ontwikkeling van één uitvoeringsorganisatie in Oost-Groningen, die in het kader van het “Akkoord van Westerlee” in 2016 van start moet gaan.

Hier is een hechte samenwerking tussen overheid, ondernemers en onderwijs op zowel lokaal-, sub-regionaal (Oost-Groningen) als regionaal niveau (Arbeidsmarktregio Groningen) van essentieel belang. Het streven is om in 2018 in Oost-Groningen 850 garantiebanen te realiseren binnen het reguliere bedrijfsleven. De toekomstige koers voor de twee Sw-bedrijven Synergon en Wedeka is met het “Akkoord van Westerlee” bepaald. Het streven is om deze twee bedrijven in 2018 te hebben afgebouwd en dan 60% van de huidige Sw-medewerkers via bijvoorbeeld detachering of begeleid werken zijn ondergebracht binnen het reguliere bedrijfsleven.

Uit het “Akkoord van Westerlee” volgt dat het TDC Westerwolde en het TDC Ter Apel zullen worden ondergebracht in de nieuwe uitvoeringsorganisatie. Deze uitvoeringsorganisatie richt zich op alle doelgroepen van de Participatiewet, in het bijzonder op mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, met taken als mensontwikkeling, bemiddelen en detachering. Wij willen werkgevers (met de gemeente in de voorbeeldrol!) stimuleren om banen

Ons streven is een daling van het aantal verstrekte uitkeringen in eind 2016 naar 200 uitkeringen.

Verstrekken van uitkeringen Samen met de invoering van de Participatiewet heeft er ook een aanscherping van de Algemene bijstand (Wwb) plaatsgevonden: de kostendelersnorm. Dit is een aangepaste norm voor mensen met huisgenoten die een eigen inkomen hebben. Daarnaast heeft het niet nakomen van de arbeids-verplichtingen sneller en zwaardere consequenties voor de hoogte van de uitkering. Ook is de gemeente verplicht om een verordening op te stellen voor de tegenprestatie. Door het op slot zetten van de Wsw, het beperken van de WW-duur en de beperking van de instroom van Wajong uitkeringen, is het de verwachting dat het aantal bijstands-uitkeringen de komende jaren

zal stijgen. Het herstel van de economie zou deze stijging kunnen afvlakken. Wij zullen alle instrumenten inzetten om een eventuele stijging te voorkomen. Wie niet in zijn levensonderhoud kan voorzien, werkloos is of arbeidsongeschikt, heeft recht op een uitkering. Algemene bijstand (Participatiewet, Ioaw, Ioaz) wordt verstrekt door gemeenten, werkloosheidsen arbeidsongeschiktheidsuitkeringen door het UWV. In de gemeente Vlagtwedde heeft 1,6% van de bevolking een uitkering in het kader van de Participatiewet. (medio 2015: totaal 265 uitkeringen).

Bijzondere bijstand/Minimabeleid Iedereen doet mee, ook burgers die leven van een minimuminkomen moeten participeren in de maatschappij en krijgen daartoe ondersteuning, waar noodzakelijk. Sociale uitsluiting wordt hierdoor zoveel mogelijk voorkomen.

De criteria zijn geformuleerd in het gemeentelijke beleid, waarbij overigens ook wettelijke kaders in acht moeten worden genomen. De gemeente kent naast het verstrekken van individuele bijzondere bijstand diverse regelingen waar inwoners een beroep op kunnen doen: de participatieregeling, de collectieve ziektekostenverzekering Menzis als financiële maatwerkvoorziening en de schuld-

Gemeenten mogen geen (eigen) inkomensbeleid voeren ter ondersteuning. Wat mag, is het verstrekken van bijzondere bijstand en minimabeleid.

- 32 -

hulpverlening. Deze regelingen zullen in 2016, binnen de daarvoor geldende wettelijke kaders, worden gecontinueerd.

individuele bijzondere bijstand voor bewindvoering. De kosten voor beschermingsbewind doen een steeds grotere aanslag op het budget voor armoedebestrijding. De gemeenten hebben zelf geen grip op de stijgende kosten van beschermingsbewind. Doordat er een groot beroep wordt gedaan op de gemeentelijke middelen, kunnen gemeenten steeds minder besteden aan andere doeleinden binnen het armoedebeleid. De VNG en Divosa hebben het Rijk gevraagd om te komen tot een duurzame oplossing voor dit probleem. Daarnaast zien wij een toename van aanvragen voor bijzondere bijstand die te maken heeft met de verbreding van de gemeentelijke taken in het sociaal domein; de bezuinigingen in de zorg van rijkswege vertaalt zich deels in extra aanvragen.

Het Rijk stelt ook in 2016 ook extra middelen beschikbaar voor armoedebestrijding en het aanpakken van schuldenproblematiek. Deze middelen zullen voor 50% worden ingezet voor armoedebestrijding (bijdrage aan Stichting Leergeld, Geldkompas, Minimabeleid) en voor 50% aan het Voorportaal Schuldhulpverlening van Rzijn om mensen met (beginnende) schulden te helpen de schulden op te lossen. Het laatste beleid wordt gecontinueerd, waarbij stichting Rzijn een nadrukkelijke rol heeft in de eerstelijns dienstverlening en daarbij wordt ondersteund door de specialisten van Maatschappelijk Werk. Er is een toename geconstateerd voor de verstrekking van

Programmaonderdeel: Reïntegratie en participatie Wat willen we bereiken (ambities) 1. Een goede uitvoering van de Participatiewet, met een stevige poortwachtersfunctie om instroom in de uitkering te voorkomen;

Wat gaan we er voor doen (activiteiten) 1. Het toepassen van een streng maar rechtvaardig handhavingsbeleid op de naleving van de verplichtingen voor bijstandsgerechtigden die samenhangen met het verstrekken van een inkomensvoorziening. De poortwachtersfunctie wordt versterkt en de re-integratieinstrumenten worden efficient ingezet. Bij het niet nakomen van verplichtingen worden afstemmingen toegepast. 2. het intensieve reïntegratiebeleid de 1-2-3 methode wordt voortgezet, waarbij alle werkzoekenden direct worden ondersteund om weer aan het werk te komen. Vanuit een gezamenlijk belang van werkzoekende, werkgever en gemeente zal blijvend actief worden bemiddeld tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt; 3. mensen in een kwetsbare arbeidspositie, die moeite hebben met het vinden van een baan, zoals WSW gerechtigden, jongeren en mensen met een beperking, extra ondersteunen, er wordt ingezet op projecten die zich er voor lenen om tijdelijk en/of langdurig werkzoekenden in te schakelen (bijvoorbeeld de leerwerkkwekerij). Daarnaast wordt de Tegenprestatie naar vermogen toegepast.

2. Een intensief re-integratie beleid om zoveel mogelijk uitstroom uit de uitkering te realiseren;

3. Iedereen doet mee en is zo zelfredzaam mogelijk. Maatschappelijke participatie van alle inwoners is gewaarborgd.

Indicatoren Omschrijving Aantal mensen in werk/activeringstraject Aantal uitstroom waarvan naar regulier werk WSW dienstverbanden in se E=effectindicator; P=prestatieindicator

E/P P P

Bron GWS-4all GWS-4all

P

Wedeka

- 33 -

Meting medio 2015 138 81 34 306,7

Streefwaarden 200 130 70 300

Programmaonderdeel: Verstrekken van uitkeringen Wat willen we bereiken (ambities) 1. Degene die geen inkomen of uitkering hebben, wordt tijdelijk een uitkering verstrekt, totdat ze weer in hun eigen inkomen kunnen voorzien; 2. Meer synergie en voordelen voor de doelgroepen in het Sociaal Domein.

Wat gaan we er voor doen (activiteiten) 1. Zorgdragen voor het tijdig en correct verstrekken van een bijstandsuitkering; 2. De samenhang tussen de Participatiewet en de WMO 2015 wordt verder uitgebouwd op mogelijkheden, zoals bijvoorbeeld de inzet van de klussendienst voor de WMO etc.

Indicatoren Omschrijving E/P Totale instroom bijstandsgerechtigden (aanvragen, mensen die een beroep doen op een uitkering). E Aantal bijstandsgerechtigden P E=effectindicator; P=prestatieindicator

Bron

Meting medio 2015 Streefwaarden

GWS-4all GWS-4all

136 259

150 230

Programmaonderdeel: Bijzondere bijstand/Minimabeleid Wat willen we bereiken (ambities) 1. Inwoners, die onverwachte noodzakelijke kosten in het bestaan hebben, maar niet de financiële middelen, ondersteunen middels verstrekking van bijzondere bijstand en voorzieningen als de Stichting Leergeld en de Participatieregeling, om sociale uitsluiting te voorkomen;

Wat gaan we er voor doen (activiteiten) 1. Het ingezette minimabeleid van de gemeente Vlagtwedde continueren. Hierover wordt laagdrempelig en doelgroepgericht gecommuniceerd;

2. Laagdrempelige hulp bieden aan inwoners met financiële problematiek;

2. Continuering van het Voorportaal Schuldhulpverlening door Rzijn, waarbij de nadruk in 2016 komt te liggen op preventie;

3. Verlaging lasten van individuele bijzondere bijstand voor bewindvoering.

3. Indien er uit rijksonderzoek aanbevelingen volgen die tot een kostenverlaging van het budget voor de individuele bijzondere bijstand voor bewindvoering kunnen leiden, dan zullen deze -voor zover mogelijk- geïmplementeerd worden.

Indicatoren Omschrijving E/P Aantal mensen die een beroep doen op bijzondere bijstand, minimabeleid en ondersteuning. E E=effectindicator; P=prestatieindicator

Bron GWS-4all

- 34 -

Meting medio 2015 Streefwaarden 263

400

Wat mag het kosten Opsomming van de lasten en baten van het programma: Werk en inkomen Bedragen x € 1.000

Omschrijving

Rekening 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

Meerjarenbegroting 2017 2018 2019

Lasten

13.395

13.455

13.020

12.657

12.285

11.868

Baten

11.408

2.851

3.309

3.309

3.309

3.309

Saldo

1.987

10.604

9.711

9.348

8.976

8.560

Aandeel baten in de totale gemeentebegroting

6%

94%

- 35 -

5. Zorg Missie en doelstelling Iedereen kan meedoen in de samenleving. De verantwoordelijkheid daarvoor ligt in eerste instantie bij de individuele burger, maar als mensen niet volledig voor zichzelf kunnen zorgen, heeft de gemeente een taak. Beperkingen dienen dan gecompenseerd te worden. Dit kan van tijdelijke aard zijn, maar ook een meer structureel karakter hebben. Naast oog voor het individu, heeft de gemeente een verantwoordelijkheid wanneer het gaat om grotere verbanden: het bevorderen van de leerbaarheid in buurten en wijken. Daarnaast onderschrijft de gemeente het belang van voorlichting, preventie, het onderstuenen van manderzorgers en het stimuleren van vrijwillerswerk. Het gemeentelijk beleid op het gebied van zorg is uitwerking van drie wetten:  De Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo);

 Jeugdhulp;  Wet Publieke Gezondheid (Wpg). Het gemeentelijk sociaal domein bevat vanaf januari 2015: de Wmo, de Jeugdhulp en de Participatiewet. Daarmee wordt de verantwoordelijkheid van de gemeente voor het sociale domein substantieel groter. In ons beleidsplan Wmo 2015 “Eigen Kracht Verzilveren” hebben wij gemeld dat er vanaf 2017 een beleidsplan Sociaal Domein voor de nieuwe gemeente Westerwolde is opgesteld. Daarbij zal ook het beleid op het gebied van de Jeugdhulp, de Participatiewet én de Wmo nog beter op elkaar afgestemd worden, omdat het om het totale sociaal domein gaat. Deze transformatielijn zal in 2016 verder worden doorgezet. Er is aandacht voor de verbindingen met Jeugdhulp(naadloze overgang naarde Wmo) en de Participatiewet.

Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) De Wmo heeft tot doel de burgers te laten participeren en de zelfredzaamheid door ondersteuning te vergroten. De Wmo is vanaf 2007 een brede wet met een aantal prestatievelden. Ook is de Wmo de basis voor het verstrekken van individuele voorzieningen, maar ook voor het welzijnswerk in het algemeen. De Wmo is doorontwikkeld en vanaf 1 januari 2015 is er sprake van de Wmo 2015. In deze nieuwe wet wordt uitgegaan van de participatie maatschappij waarbij kwetsbare mensen in aanmerking kunnen komen voor maatwerkvoorzieningen. Per 1 januari 2015 heeft het rijk ook taken van-

uit de AWBZ en een paar aanpalende beleidsvelden naar de Wmo overgeheveld. Dit heet de transitie van de Wmo. Bij de nieuwe taken vanuit de AWBZ gaat het om : 1. begeleiding (individueel en groep, plus het vervoer); 2. kortdurend verblijf; 3. een klein deel van de persoonlijke verzorging; 4. clientondersteuning (overheveling MEE middelen); 5. het mantelzorgcompliment; 6. financieel maatwerk ivm afschaffing van de Cer en Wtcg. - 36 -

Wmo beleidsontwikkelingen De decentralisatie van taken vanuit de AWBZ en andere nieuwe taken naar de gemeente heeft op 1 januari 2015 plaatsgevonden.Het voorzieningenniveau in de gemeente Vlagtwedde zal nog beter afgestemd moeten worden op de lokale situatie en op de middelen die daarvoor in de komende jaren door het Rijk ter beschikking worden gesteld. Met de start van de Kanteling van de Wmo (2012) wordt er gekeken naar de eigen kracht en de mogelijkheden van het sociaal netwerk . In 2015 was er sprake van het Provinciaal continuiteitsarrangement voor clienten met een AWBZ indicatie. In 2015 is gestart met een nieuwe Wmo aanbesteding volgens het Ommelander samenwerkingsmodel (samenwerking tussen 12 gemeenten in Noord en Oost-Groningen). Bij de inkoop staan keuze vrijheid, budgetneutraal, transformatie, kwaliteit en innovatie centraal. Het gaat hierbij om een tweejarig contract met de mogelijk van verlenging. Voor huishoudelijke hulp (HH) zullen nieuwe contracten worden afgesloten ingaande 1 april 2016. Ons beleid is erop gericht dat het beleid met de huidige HH contractpartners wordt voortgezet. Voor de HH zijn extra middelen ontvangen voor het inzetten van de huishoudelijke hulp toeslag (HHT). De inzet van deze middelen is gestart in 2015 en loopt door tot eind 2016. Voor het (flankerend) financieel maatwerk is beleid ontwikkeld voor onze inwoners met een laag inkomen en met hoge zorgkosten. De resultaten zullen begin 2016 worden geevalueerd en het beleid zal zo nodig worden aangepast. Mantelzorgondersteuning en de uitvoering van het mantelzorgcompliment wordt samen met de gemeente Bellingwedde vorm gegeven. De uitgangspunten mantelzorgbeleid Westerwolde 2015-2016 zullen gezamenlijk worden uitgevoerd

Door zowel het beleid als uitreiking van het mantelzorgcompliment hoopt de gemeente meer zicht te krijgen op (overbelaste) mantelzorgers.Voor de respijtzorg van mantelzorgers en het kortdurend verblijf wordt het Westerwolds Zorghuis ontwikkeld. De officiele opening hiervan zal in 2016 plaatsvinden. De onafhankelijk clientondersteuning wordt breed ingezet via onze welzijnsorganisatie Rzijn. De expertise, kennis en kunde, op het gebied van de vroegere AWBZ doelgroepen is op deze wijze geborgd. In 2016 zal door de Wmo Benchmark het totale Wmo beleid actueel worden gevolgd. Monitoring van de decentralisatie met nieuwe taken maar ook door de bezuinigingen van het Rijk is het van belang om het welbevinden van onze kwetsbare burgers te monitoren. Wij zetten in op contractmanagement met onze zorgaanbieders, en client ervaringsonderzoek. Wij willen op deze wijze een vinger aan de pols houden met betrekking tot de kwaliteit van de dienstverlening. In het coalitieprogramma 2014-2018 is met nadruk de intentie genoemd om woonzorgzones te creeren in zowel Ter Apel als Vlagtwedde. De gezamenlijke ontwikkeling past uitstekend in de verdere uitwerking van de gemeentelijke visie op wonen, welzijn en zorg zoals beschreven in het Koersdocument Wonen en Zorg alsmede in onze Woonvisie. Het scheiden van wonen en zorg en de de nieuwe visie op het zorgvastgoed worden hierbij betrokken. In samenwerking met onze ketenpartners op het terrein van wonen, welzijn en zorg gaat in 2016 de doorontwikkeling van de beide woonzorgzones verder. Hierbij wordt nauw samengewerkt met de afdeling Ruimte van de gemeente.

Jeugdhulp Bij de taken vanuit de Jeugdhulp gaat het om een brede verantwoordelijkheid voor jongeren en jeugd tot 18 jaar. Het Centrum voor Jeugd, Gezien en Veiligheid vormt de Toegang tot de Jeugdhulp. Het lokale veld is verder verstrekt door middel van extra (school) maatschappelijk werk, een orthopedagoog en extra inzet van de GGD jeugdarts. In 2016 willen we de Toegang efficienter laten werken en daarnaast de inkoop en het aanbod van passende zorg, waar mogelijk lokaal, verder op maat mogelijk maken. In het (overgangs) jaar 2015 zal de gemeente

alle bij hen bekende jeugdhulpclienten zien en spreken. Op deze wijze ontstaat een goed beeld van de problematiek van de doelgroep. Het algemeen maatschappelijk werk en de onafhankelijke clientondersteuning worden per 1 januari 2016 ondergebracht bij stichting Rzijn. Naast efficiencyvoordelen zien we hierin een belangrijke stap in de verdere uitbouw van het lokale veld. In het kader van deze nieuwe taken is in 2015 gestart met een waardevolle overlegstructuur met alle huisartsen en apothekers in de gemeente, welke we in 2016 zullen continueren en inhoudelijk verder zullen uitbouwen. - 37 -

Budget Jeugdhulp De ondersteuning zal door de gemeente zowel verstrekt moeten worden als zorg in natura (ZIN) als in de vorm van een persoonsgebonden budget (PGB). De decentralisatie van taken gaat gepaard met een substantiële bezuiniging door het Rijk. Inzet van het college is het uitvoeren van de oude en nieuwe taken

binnen het beschikbare budget, waarbij in het jaar 2016, na het overgangsjaar 2015, nadrukkelijker in het teken van de transformatie zal staan. Voor de transitie Jeugdhulp is een Regionaal Transitiearrangement afgesproken met een looptijd van drie jaar tot 1 januari 2018.

Volksgezondheid Middels de Wet publieke gezondheid (Wpg) is de gemeente verplicht door de GGD een basis takenpakket uit te laten voeren. Dit word landelijk bepaald. Activeiten binnen het

programma Volksgezondheid worden gezamenlijk met het NASB-project (Vlagtwedde Actief) uitgezet en uitgevoerd.

Gezond in de Stad In 2015 is reeds gestart met de inzet en invulling van de “Gezond in de Stad” (GIDS) middelen. Deze middelen worden in de schooljaren 2015/2016 t/m 2017/2018 ingezet, waarbij het merendeel van de middelen wordt besteed aan de verdere professionalisering van het bewegingsonderwijs van de basisscholen.

Verder zal de sportcoach extra worden ingezet, is er ruimte om weerbaarheidstrajecten op maat in te zetten of zelfs een geheel eigen plan ter beoordeling bij de gemeente in te dienen. Bij de opzet van het programma voor de lokale inzet van deze middelen is Pharos Nederland de beoordelende en begeleidende partij.

Kans voor de Veenkoloniën Onder de naam “Kans voor de Veenkoloniën” gaan dertien gemeenten uit de Groningse en Drentse Veenkoloniën samenwerken aan de gezondheid van haar burgers. Hiervoor is samen met de GGDen uit de beide provincies en het Zorg Innovatie Forum een eerste plan opgesteld. Dit plan is besproken in de dertien colleges en zal de basis zijn voor een gezamenlijke subsidieaanvraag bij het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Deze unieke kans is mogelijk gemaakt door het amendement dat eind van het vorig jaar in de Tweede Kamer is ingediend door Agnes Wolbert. Doel van dit amendement is meer aandacht voor regio’s die zich kenmerken door Sociaal-economische gezondheidsverschillen. In Nederland zijn de sociaaleconomische gezondheidsverschillen aanzienlijk en deze nemen eerder toe dan af. Mensen met een lage opleiding en een laag inkomen overlijden 7 á 8 jaar eerder en leven 15 jaar minder in goede gezondheid. De ervaringen die in de Veenkoloniën worden opgedaan zullen ook worden gebruikt in

andere regio’s. Het plan voorziet in een brede samenwerking van allerlei partijen, organisaties, burgers, verenigingen, scholen, werkgevers etc. die een rol kunnen spelen de gezondheidsverschillen te helpen te verkleinen. Zorgverzekeraars Menzis en Achmea zullen hierin samen met de gemeenten optrekken. Gezondheidsverschillen hebben vaak verschillende achtergronden. Hierdoor is het van belang dat andere beleidsterreinen dan de volksgezondheid betrokken worden bij dit thema. Het traject heeft een looptijd van 8 jaar. Vlagtwedde streeft ernaar om deze middelen te laten aansluiten bij de inzet die reeds voor de GIDs-middelen wordt gedaan. De gemeenten van “Kans voor de Veenkoloniën” zijn: Hoogezand -Sappemeer, Veendam, Pekela, Menterwolde, Oldambt, Bellingwedde, Stadskanaal, Vlagtwedde, Borger-Odoorn, Aa en Hunze, Emmen, Coevorden en Hoogeveen.

Ouderenwerk Met de bevordering van maatschappelijke participatie en zelfredzaamheid van ouderen beogen wij deze groep zo lang mogelijk volwaardig en zelfstandig aan de samenleving te laten deelnemen. Wij streven naar het voeren van een samenhangend beleid met betrekking tot de sociale infrastructuur, met daarbij

aandacht voor onder meer zorg, welzijnsvoorzieningen, sport en onderwijs en het in voldoende mate beschikbaar zijn van Zorg en welzijnsvoorzieningen voor hen die dat nodig hebben. De jaarlijkse inzet voor deze doelgroep wordt in nauw overleg met Stichting Rzijn bepaald en door deze stichting uitgevoerd. - 38 -

Sociaal cultureel werk In samenwerking met tal van maatschappelijke organisaties biedt de gemeente een gedifferentieerd, eigentijds aanbod van welzijnsvoorzieningen en bevordering van het welzijn van de inwoners. Via de Stichting Rzijn wordt het vrijwilligerswerk in de gemeente ondersteund. De afgelopen twee jaren is dit Steunpunt nog

gefaciliteerd. Vrijwilligers zullen in de toekomst immers harder nodig zijn. De stichting Rzijn is de methodiek van Welzijn Nieuwe Stijl reeds aan het toepassen binnen haar manier van werken. Ten behoeve van het vrijwilligerswerk zal een aparte beleidsnotitie worden opgesteld.

Programmaonderdeel: Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) Wat willen we bereiken (ambities) 1. Zorg-opmaat te bieden voor kwetsbare burgers.

Wat gaan we er voor doen (activiteiten) 1. Het in voldoende mate beschikbaar zijn van zorg- en welzijnsvoorzieningen voor hen die dat nodig hebben; a. Uitvoering van het Wmo-beleidsplan en van de specifieke uitvoeringsprogramma’s; b. Doorontwikkeling van het Ommelandersamenwerkingsmodel het accent op kwaliteit en innovatie van de zorg voor de(meest)kwetsbare groepen; c. Realisatie van de nieuwe contracten voor hulp bij het huishouden per 1 april 2016; d. Naadloos de Jeugdhulp laten overgaan in de Wmo; 2. Het stimuleren van de integratie van lichamelijk en verstandelijk gehandicapten in de samenleving; 3. De werkzaamheden van de Participatieraad worden gefaciliteerd en ambtelijk ondersteund.

onze

2. Burgers te laten participeren en de zelfredzaamheid te vergroten. 3. Een tevreden burger op het gebied van de Wmo. Indicatoren

Omschrijving E/P Bron Meting enquête Streefwaarden Rapportcijfer cliënttevredenheid hulp bij het huishouden (8,0) E SGBO 8,0 7,9 (landelijk) Rapportcijfer Wmo-hulpmiddelen en woonvoorzieningen (7.6) E SGBO 7,2 7,4 (landelijk) Rapportcijfer Collectief vervoer (7.2) E SGBO 7,0 7,2 (landelijk) Basis voor de onderzoeksgegevens: Tevredenheidsonderzoek Wmo over 2013, publicatie medio 2013, bureau SGBO E=effectindicator; P=prestatieindicator

Programmaonderdeel: Volksgezondheid Wat willen we bereiken (ambities) 1. Schone en hygiënische leefomgeving voor de burger, hetgeen de volksgezondheid ten goede komt; 2. Betere samenwerking met de 1e lijns gezondheidszorg.

Wat gaan we er voor doen (activiteiten) 1. Uitvoering jaarlijks activiteitenplan n.a.v. Nota Lokaal Gezondheidszorg; 2. Structureel overleg met huisartsen (2 x per jaar)

Indicatoren Omschrijving

E/P

Gem.Vlw Streefwaarden

E

Bron GGD GezondheidsProfiel 2012

Levensverwachting mannen bij geboorte

77,5

78,3 jr. (CBS/landelijk)

Levensverwachting vrouwen bij geboorte E=effectindicator; P=prestatieindicator

E

idem

81,9

82,5 jr. (CBS/landelijk)

- 39 -

Programmaonderdeel: Ouderenwerk Wat willen we bereiken (ambities) 1. Oudere burgers kunnen zo lang en volwaardig mogelijk zelfstandig deelnemen aan de samenleving.

Wat gaan we er voor doen (activiteiten) 1. Het organiseren en bevorderen van maatschappelijke participatie van ouderen d.m.v.: a. Het faciliteren van de klussendienst voor ouderen, ouderenadviseurs, seniorenvoorlichting, adviesen informatierol van 3 Steunstee’s in de 3 grote kernen, etc; b. De uitgangspunten tbv de mantelzorgondersteuning, mantelzorgcompliment en respijtzorg, zoals genoemd in de notitie Informele Zorg in Westerwolde worden samen met Bellingwedde uitgevoerd; c. De woonzorgzones in Ter Apel en Vlagtwedde worden doorontwikkeld in samenspraak met onze WWZ ketenpartners en inwoners.

Indicatoren Omschrijving Aantal ondersteunde ouderen E=effectindicator; P=prestatieindicator

E/P P

Bron Rzijn

Meting 566

Streefwaarden 600

Programmaonderdeel: Sociaal cultureel werk Wat willen we bereiken (ambities) 1. Het welzijn van de burgers bevorderen door een samenhangend beleid te voeren tussen beleidsterreinen welzijn, zorg en onderwijs. Daarnaast vanuit de gemeentelijke regierol nauw samen te werken met jeugdzorg, politie, verslavingszorg en scholen.

Wat gaan we er voor doen (activiteiten) 1. Er wordt maximaal ingezet op het blijven waarderen, stimuleren en ondersteunen van vrijwilligerswerkm d.m.v.: a. Continuering van het buurtwerk; b. Het instandhouden van de 3 Steunstee’s in de 3 grote kernen als advies- en informatiepunt; c. Het faciliteren van Rzijn als welzijnsinstelling.

Indicatoren Omschrijving E/P Aantal ondersteunde verenigingen P Aantal ondersteunde vrijwilligers en instellingen P E=effectindicator; P=prestatieindicator

Bron Rzijn

Meting 30

Streefwaarden 30

Rzijn

118

125

- 40 -

Totalen Wmo (lasten en baten) grootboeknummers 6.4.661.010, 6.4.662.010, 6.4.663.010, 6.4.667.010, 6.4.670.010, 6.4.671.010, 6.4.672.010 en 6.4.677.010) LASTEN 64661010

64662010

64663010 64670010

64671010

64672010

64672010

Maatwerkvz natura materieel Wmo 42605 Woonvoorzieningen tot € 5.000 42610 Vervoersvoorzieningen Wmo 42615 Rolstoelen Wmo 61001 Doorbel. Kapitaallasten

€ € € €

Maatwerkvoorzieningen Natura immaterieel Wmo 34510 Begeleiding ABWZ naar Wmo 34516 L.d.d. overige afdelingen 42601 Uitk. onderst. psychosociaal 42603 soc.verstr.in natura aan pers. Wmo 42604 Inkomensondersteunende voorzieningen 42608 Begeleiding immaterieel Wmo 42610 Vervoersvoorzieningen Wmo 42611 Huishoudelijke hulp toelage (inc) 42612 Mantelzorg Opvang en beschermd wonen Wmo 42608 Begeleiding immaterieel Wmo

€ € € € € € € € € €

Algemene voorzieningen Wmo 42661 Ov.ink.overdr.St. Rzijn 42700 Overige inkomensoverdrachten

€ €

Eerstelijnsloket Wmo 34516 L.d.d. overige afdelingen 42608 Begeleiding immaterieel Wmo 42620 Advieskosten extern indicatiestellingen Wmo 42661 Ov.ink.overdr.St. Rzijn 42700 Overige inkomensoverdrachten 62104 Apparaatskosten Samenleving 62361 Doorbel. Bezwaar en Beroep PGB Wmo 42602 Huishoudelijke verzorging PGB 42608 Begeleiding immaterieel Wmo 42609 PGB maatwerk materieel Wmo

€ € € € € € € € € €

Eigen bijdragen algemene voorzieningen Wmo Eigen bijdragen algemene voorzieningen Wmo

€

100.000 105.000 105.000 42.991 €

352.991

€

4.467.471

€

38.786

€

88.132

€

721.187

€

878.458

€ €

0 6.547.025

€ € € € € € € €

500.000 1.825.318 3.268.899 991.285 118.179 217.756 17.395 6.938.832

294.983 67.702 10.000 1.650.000 325.579 1.637.591 255.000 118.179 108.437 38.786 37.104 51.028 3.100 1.856 120.000 139.654 3.670 435.512 17.395 200.000 668.458 10.000 0

Totaal Lasten BATEN 64667010 64662010 64661010 64672010

42300 Eigen bijdrage Wmo via CAK 34731 Eigen bijdrage RegioTaxipPus 34732 Terugkoop hulpmiddelen 42416 Terugvordering Wmo

64620080

Algemene uitkering Wmo incl pakketmaatregelen Uitkering deelfonds Sociaal domein, AWBZ naar Wmo Beschikbaar oud WVG € 986.353 + 0,5% Beschikbaar Huishoudelijke Hulp Toeslag (2015 en 2016) Beschikbaar personeelskosten uit Algemene middelen Beschikbaar bezwaar en beroep uit Algemene middelen Totaal Baten Resumé Totaal Lasten Totaal Baten Overschot

€ € € €

450.000 35.000 5.000 10.000

€ 6.547.025 € 6.938.832 € 391.807

Per saldo zit er op de Wmo een geraamd voordeel van € 391.807 minus bezuiniging € 26.200 = € 365.607. Voor 2016 wordt dit bedrag éénmalig ingezet voor transitiekosten op 64662010 ec.cat. 34.510.

- 41 -

Wat mag het kosten Opsomming van de lasten en baten van het programma: Zorg Bedragen x € 1.000

Omschrijving

Rekening 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

Lasten

4.947

12.170

11.502

11.339

11.164

11.135

Baten

3.338

2.689

2.349

2.411

2.410

2.410

Saldo

1.608

9.481

9.153

8.929

8.754

8.726

- 42 -

Meerjarenbegroting 2017 2018 2019

6. Toerisme en cultuur Missie en doelstelling Het fraaie landschap en de rijke cultuurhistorie van Westerwolde bieden legio mogelijkheden om de woon- en leefbaarheid van de regio effectief met beleid te ondersteunen. De ontwikkeling van toerisme en cultuur zijn in dit kader belangrijke beleidsvelden. Evenals in vorige jaren blijven de speerpunten van het beleid gericht op de gastvrije uitstraling van de gemeente, gedragen door een gevarieerd cultureel, cultuurhistorisch, toeristisch, recreatief en sportief aanbod.

Het ingezette beleid wordt in samenwerking met de fusiegemeente Bellingwedde in de praktijk gebracht, en – daar waar relevant – afgestemd met de gemeente Stadskanaal. Ook zal –daar waar mogelijk – samenwerking worden gezocht met de Duitse buurgemeenten. De beleidsvelden ‘Toerisme en cultuur’ zijn tevens opgenomen in het beleidskader Wonen & Leven als elementen die bepalend zijn voor de kwaliteit van wonen en de leefbaarheid in onze gemeenten.

Cultuurbeleid Het cultuurbeleid van de gemeente Vlagtwedde is gericht op de versterking van de culturele en cultuurhistorische infrastructuur van de gemeente. Daarbij ligt de nadruk op de bijzondere combinatie van cultuurhistorie en landschap, waarin Westerwolde zich onderscheidt van de omringende streken. De gemeente omvat een groot deel van het oude Landschap Westerwolde, waarvan de structuur wordt bepaald door de beekdalen van de Ruiten Aa en de Westerwoldsche Aa. Het beekdal zet zich voort in de fusiegemeente Bellingwedde, dat in landschappelijk en cultuurhistorisch opzicht een eenheid met Vlagtwedde vertoont. Het karakter van het gebied past goed bij de doelstellingen van het keurmerk Cittaslow, dat de gemeente in 2014 heeft verworven (hierover elders meer). Het sterke landschappelijke en cultuurhistorische profiel wordt gezien als het basiskapitaal van de gemeenten en biedt vele

Kansen voor de lokale economie, het welzijn en het vestigingsklimaat. Verschillende projecten hebben in de afgelopen jaren laten zien hoe cultuur en cultuurhistorie effectief hieraan kunnen bijdragen. Daarnaast dragen muziek, podiumkunsten en beeldende kunst ook bij aan de leefbaarheid en het welzijn van de gemeente en de bevolking. ‘Cultuurparticipatie’ is daarom belangrijk: de actieve deelname aan cultuur is goed voor de persoonlijke en maatschappelijke ontwikkeling. Allerlei onderzoeken wijzen uit dat een sterk cultuurhistorisch profiel allerlei kansen biedt op sociaaleconomisch gebied. Met name de toeristisch-recreatieve sector profiteert hiervan en het is zaak om hierop goed in te spelen. De gereconstrueerde vesting Bourtange laat goed zien op welke wijze een goed vermarkt cultuurhistorisch object vele economische activiteiten op lokaal niveau genereert. - 43 -

Ook het voormalige Kruisherenklooster ‘Domus novae Lucis’ in Ter Apel met de omringende kloosterenclave valt in dit verband te noemen. Een uitdaging voor de gemeente vormt het behoud en/of accentuering van de cultuurdragers in het beekdal van de Ruiten Aa. Hieronder vallen bijvoorbeeld de zogenaamde “Corvey-erven” (de oudste boerderijen van Westerwolde; in de Middeleeuwen verbonden aan het klooster Corvey bij Höxter aan de Weser) en andere monumenten. Het is vooral de mix van landschappelijk schoon en de oorspronkelijke – gezichtsbepalende – panden die de gemeente gezicht, profiel en karakter geven. Deze combinatie vormt een niet te onderschatten kracht in het vestigingsklimaat van de regio. Kortom: de gemeente is zich bewust van de kansen die cultuur en cultuurhistorie bieden en wil zich inzetten om de voordelen ervan optimaal te benutten. vergroten. Het gaat daarbij om een cultureel en economisch sterkere en daardoor meer leefbare samenleving.

meegewerkt aan de versterking van de het cultuurhistorische aspect in het landschap. Met name het beekdal van de Ruiten A (EHS) is hierbij speerpunt van beleid. In de nieuwe nota voor de gemeente Westerwolde worden een aantal deelterreinen omschreven, waarbij wordt aangegeven hoe de huidige situatie er uitziet, welke doelstellingen en uitgangspunten belangrijk zijn en welke beleidsvoornemens voor de komende jaren worden voorgesteld. We hebben het dan over: 1. Cittaslow; 2. Het ‘Verhaal van Westerwolde’; 3. Landschap en ruimtelijke ordening; 4. Monumentenbeleid; 5. Groninger ‘immateriële’ cultuur; 6. Museumbeleid; 7. Vesting Bourtange; 8. Klooster Ter Apel; 9. Museum de Oude Wolden; 10. De Oude Stelmakerij; 11. Kamp de Beetse; 12. Vestingmuseum Oudeschans; 13. Bibliotheekwerk; 14. Muziekonderwijs; 15. Beeldende kunst; 16. Podiumkunsten; 17. Ad hoc-projecten 18. Internationalisering (cultureel). Deze deelterreinen worden niet los van elkaar gezien, maar zoveel mogelijk in verband gebracht met het totale cultuurbeleid (integrale benadering).

De kunst- en cultuurnota Tussen Klooster en Vesting vormde voor de periode 2010-2015 het denk- en operatiekader voor het gemeentelijk cultuurbeleid. Voor de uitwerking van het cultuurbeleid in de periode 2016-2020 zal een nieuwe cultuurnota voor de toekomstige gemeente Westerwolde worden gerealiseerd. Daarnaast wordt er vanuit cultuur actief Monumentenzorg De gemeente wil (waar mogelijk) de herbestemming van (historisch waardevolle) panden stimuleren. Dit is een economisch vraagstuk, maar het gaat ook over de kwaliteit van het woon- en leefklimaat. Het is goed voor het milieu, helpt leegstand te voorkomen en kan

zorgen voor cohesie in de buurt. Hierdoor kan cultureel erfgoed de vitaliteit in de dorpen en landelijke gebieden vergroten en een belangrijke aanjager zijn voor de lokale economie.

Recreatie & Toerisme

Ambitie: “Onze gemeente is aantrekkelijk voor toeristen, (recreatie-)ondernemers en (nieuwe) inwoners omdat het totale aanbod aan toeristische attracties en voorzieningen, gecombineerd met klantvriendelijkheid en service op een hoog niveau staan.”

de leefbaarheid, het vestigingsklimaat, de economie en de identiteit van onze streek.Uit onderzoek blijkt dat de gemeente vooral aantrekkelijk is voor doelgroepen die willen genieten van rust en ruimte. De historische panden en landschappen, de herinrichting van de ecologische hoofdstructuur en de goede voorzieningen om te fietsen en te wandelen zijn voor inwoners en toeristen interessant.

Het landschappelijk en cultuurhistorisch erfgoed behoort onmiskenbaar tot het basiskapitaal van Westerwolde. Een rijk palet aan culturele activiteiten dat veel bijdraagt aan

- 44 -

Toeristen kunnen genieten en onthaasten in een sfeer van gastvrijheid en persoonlijke aandacht.Een gericht en uitgewogen planologisch beleid voor het landschap is nodig om de positieve effecten van het karakteristieke landschap en het gevarieerde culturele aanbod te kunnen waarborgen voor de toekomst. De gemeente zorgt samen met de terreinbeheerders voor het onderhoud en beheer van de recreatieve infrastructuur, onder-

steunt de promotie van het gebied en zet zich in om de werkgelegenheid in het toerisme vooral voor jongeren, laag opgeleiden en deeltijders uit te breiden.

Cittaslow: Het jaar 2016 zal in het teken staan van het doorontwikkelen van de Citaslowfilosofie binnen de diverse beleidsterreinen en uitvoering van het terzake opgestelde beleidsplan.

Sport In 2016 zullen er tal van sport- en beweegactiviteiten worden georganiseerd in het kader van Gemeente Vlagtwedde Actief. Door de succesvolle samenwerking wordt Gemeente Vlagtwedde Actief breed gedragen binnen het basisonderwijs onderwijs, RSG, sportverenigingen en Rzijn Kinderopvang en Welzijn. Gemeente Vlagtwedde Actief heeft als doel door middel van sporten beweegactiviteiten de gezonde leefstijl te bevorderen bij de inwoners van de gemeente Vlagtwedde. Dit blijft een speerpunt van het gemeentelijk beleid. Voor de coördinatie (sportconsulent) en uit-

voering (sportcoach) hiervan wordt Huis voor de Sport Groningen ingezet. De accommodatie voorzieningen in de gemeente Vlagtwedde staan er goed op. De hoge kosten die verbonden zijn aan de binnensportaccommodaties en de zwembaden vragen wel de nodige aandacht. De resultaten van het sportaccommodatie onderzoek uit 2015 worden hierin meegenomen. De verschillende buitensportaccommodaties zijn geprivatiseerd hierdoor ligt er een belangrijke taak bij de verenigingen. Wel is het belangrijk goed contact te onderhouden met deze verenigingen.

Programmaonderdeel: Cultuurbeleid Wat willen we bereiken (ambities) 1. De raad wil met betrekking tot het cultuurbeleid de nadruk leggen op het versterken en vastleggen van de bestaande culturele infrastructuur. Daarbij staat de samenhang tussen het cultuurhistorisch erfgoed en recreatie en toerisme centraal. Daar waar mogelijk stimuleert en particpeert de gemeente het behoud en de verdere ontwikkeling van het cultuurhistorisch erfgoed.

Wat gaan we er voor doen (activiteiten) 1 a. De uitwerking van een nieuwe cultuurnota voor de gemeente Vlagtwedde (samen met de gemeente Bellingwedde) en het initiëren en faciliteren van activiteiten op het gebied van kunst en cultuur, zoals omschreven binnen de kaders van de nieuwe cultuurnota; 1 b. De instandhouding van een bibliotheekaanbod in de gemeente;, waarbij inspelen op de veranderende rol van de bibliotheek en het stimuleren van lezen belangrijke speerpunten zijn; 1 c. De instandhouding en tevens doorontwikkeling van muziekonderwijs in de gemeente; 1 d. Het uitvoeren en ondersteunen van activiteiten die de Groninger taal en cultuur ondersteunen; 1 e. De (door-)ontwikkeling van het terrein en de barak van het voormalig interneringskamp De Beetse als een herinnerings- en bezoekerscentrum voor de periode 1935-1948; 1 f. Het gestalte geven aan de partnerschapsbanden en andere daaraan gerelateerde activiteiten op het gebied van internationaal beleid.

- 45 -

Indicatoren Omschrijving Aantal leners bibliotheken Aantal leerlingen muziekschool Aantal bezoekers Vesting Bourtange Aantal bezoekers ’t Klooster Ter Apel E=effectindicator; P=prestatieindicator

E/P P P P P

Bron begr. Bibliotheek begr. Muziekschool

Meting 5202 392

Streefwaarden

Programmaonderdeel: Monumentenzorg Wat willen we bereiken (ambities) 1. Cultuurhistorisch waardevolle en monumentale objecten, beschermd dorpsgezicht Bourtange en landschappen beschermen en behouden; 2. Promotie monumenten.

Wat gaan we er voor doen (activiteiten) 1 a. Advisering eigenaren rijksmonumenten door de ODG; 1 b. Monumenten in eigendom van de gemeente in stand houden door planmatig onderhoud; 1 c. Structureel overleg met de manager van de Vesting Bourtange; 2. Deelname aan de Open Monumentendag.

Indicatoren Omschrijving Aantal gemeentelijke monumenten

E/P E

Bron

Meting

Streefwaarden

E=effectindicator; P=prestatieindicator

Programmaonderdeel: Recreatie & Toerisme Wat willen we bereiken (ambities) Om de missie te kunnen bereiken wordt ingezet op: 1. Cittaslow; 2. Marketing en promotie; 3. Landschap- en cultuurhistorie.

Wat gaan we er voor doen (activiteiten) 1 a. Uitvoering beleidplan Cittaslow in samenwerking met Bellingwedde; 1 b. Organisatie gebiedsfonds Westerwolde; 2. Structurele subsidiëring Tourist Info Westerwolde; 3. Deelname aan projectgroep EHS.

Indicatoren Omschrijving Aantal toeristische overnachtingen Aantal vaarbewegingen Aantal bezoekers evenementen Aantal werknemers in toeristische sector Aantal bedrijven toeristische sector E=effectindicator; P=prestatieindicator

E/P P E P P P

Bron Verslaglegging Wedeka

- 46 -

Meting

Streefwaarden

Programmaonderdeel: Sport Wat willen we bereiken (ambities) 1. In standhouden van sportvoorzieningen waar mogelijk in samenwerking met verenigingen; 2. Het contact met de sportverenigingen behouden en waar mogelijk verbeteren; 3. Het stimuleren van meer bewegen en gezonder leven door het aanbieden van sport- en beweegactiviteiten; 4. Het organiseren van vernieuwde sport-, beweeg- en of gezondheidsactiviteiten met zowel lokale en provinciale aanbieders.

Wat gaan we er voor doen (activiteiten) 1. Het stimuleren van verenigingsactiviteiten; 2. Drie (noord, midden en zuid) bijeenkomsten organiseren met de verschillende verenigingen met een opkomst van minimaal 4 verenigingen per bijeenkomst; 3. Aanbieden van minimaal 50 verschillende sport-, beweeg- en gezondheidsactiviteiten aan de diverse doelgroep in het kader van Gemeente Vlagtwedde Actief aansluitend op het gezondheidsbeleid; 4. Vier vernieuwde sport-, beweeg- en of gezondheidsactiviteiten organiseren.

Indicatoren Omschrijving Aantal verenigingsactiviteiten Aantal sport, beweeg en gezondheidsactiviteiten Aantal sport, beweeg en gezondheidsactiviteiten Aantal vernieuwde sport-, beweeg- en of gezondheidsactiviteiten E=effectindicator; P=prestatieindicator

E/P Bron P P P

Meting

Streefwaarden

P

Wat mag het kosten Opsomming van de lasten en baten van het programma: Toerisme en cultuur Bedragen x € 1.000

Omschrijving

Rekening 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

3.752

3.464

3.388

3.284

3.337

3.165

Baten

315

229

233

233

233

233

Saldo

3.438

3.234

3.154

3.051

3.103

2.931

Lasten

- 47 -

Meerjarenbegroting 2017 2018 2019

Aandeel baten in de totale gemeentebegroting

0,4%

99,6%

- 48 -

7. Educatie Missie en doelstelling De Vlagtwedder jeugd krijgt optimale ontwikkelingskansen om volwaardig deel te kunnen nemen aan de samenleving. De komende jaren wordt ingezet op een stevige verankering van kwaliteit in het onderwijs. Kwalitatief goed onderwijs helpt kinderen zich te ontplooien tot mensen met verantwoordelijkheidsbesef en

respect voor ieder individu en als volwassenen een plek te veroveren op de arbeidsmarkt. Het onderwijsbeleid dat grotendeels dit programma bepaalt, is één van de pijlers van het beleid voor onze jongeren. Ook het jongerenwerk, de kinderopvang en het peuterspeelzaalwerk dragen bij aan de uitvoering van dit programma.

Foto Mfa Sellingen

Onderwijs Het programma educatie is gericht op het stimuleren van de cognitieve, sociale en emotionele ontwikkeling van alle jongeren. In samenwerking met de schoolbesturen en de Stichting Rzijn biedt de gemeente een groot aantal onderwijsvoorzieningen, te weten peuterspeelzalen, basisscholen (openbaar en bijzonder) en (openbaar) voortgezet onderwijs.

Daarnaast verzorgen ze ook individuele begeleiding van zorgleerlingen en leerkrachten. Het onderwijsachterstandenbeleid is sterk preventief van karakter en kent daarom als belangrijke doelgroep jonge kinderen met een (dreigende) taal- en ontwikkelingsachterstand. De voor- en vroegschoolse educatie is dan ook een kenmerkend onderdeel.

Basisonderwijs en peuterspeelzaalwerk zijn overal in de gemeente relatief dicht bij huis beschikbaar.

Het behalen van een startkwalificatie voor de arbeidsmarkt, waar het onderwijsbeleid zich op richt, is een belangrijke voorwaarde voor volwaardige deelname aan de samenleving.

De gemeente treedt op als schoolbestuurder voor het openbaar basisonderwijs. De gemeente richt zich op behoud van openbaar basisonderwijs en op het handhaven van het huidige aanbod van voortgezet onderwijs in onze gemeente. De Regionale Scholengemeenschap te Ter Apel biedt VMBO, HAVO en VWO.

Vanuit de met het COA gesloten bestuursakkoord vloeit voor de gemeente de zorg voort voor goed onderwijs aan de leerplichtige kinderen van het asielzoekerscentrum in Ter Apel. Voor het primair onderwijs heeft het openbaar basisonderwijs die zorg op zich genomen en voor het voortgezet onderwijs is dat de RSG Ter Apel.

De schoolbegeleidingsdiensten ondersteunen de scholen in hun algemeen functioneren. - 49 -

Jeugdbeleid De Vlagtwedder jeugd krijgt optimale ontwikkelingskansen om volwaardig deel te kunnen nemen aan de samenleving. Het algemeen jeugdbeleid is gericht op het vergroten van de betrokkenheid van de jeugd bij de samenleving, het voorkomen en bestrijden van overlast en het bieden van een aantrekkelijk educatief en recreatief aanbod. In samenwerking met tal van maatschappelijke organisaties biedt de gemeente een breed scala aan voorzieningen, variërend van speeltuintjes voor de allerkleinsten tot jongerencentra in de vier grootste kernen van de gemeente.

Het beoogde maatschappelijke effect is:  Het meer betrekken en stimuleren van jongeren binnen de gemeente;  het creëren van een sterke organisatorische en sociale structuur;  het bieden van voldoende en adequate voorzieningen voor sport, spel en opvang ter bevordering van de ontwikkeling van het kind;  tevens het organiseren van een adequate zorgstructuur voor die jongeren die een extra steuntje in de rug nodig hebben als gevolg van beperkingen of problemen.

Peuterspeelzaalwerk en Kinderopvang Het beleid met betrekking tot peuterspeelzaalwerk en kinderopvang richt zich op het handhaven van de kwaliteit van deze voorzieningen in de gemeente conform de Wet Kinderopvang en de wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (OKE-wet). De gemeente richt zich op behoud van de peuterspeelzalen in de kleine kernen.

Het beoogde maatschappelijke effect is:  kinderen en jongeren met uitvalrisico’s worden tijdig gesignaleerd en ingebracht in een zorgnetwerk en ontvangen begeleiding;  het verhogen van de instroom van kinderen in het peuterspeelzaalwerk en de kinderopvang;  het ondersteunen van een netwerkstructuur op basis van het ‘Brede School’ concept.

- 50 -

Programmaonderdeel: Onderwijs Wat willen we bereiken (ambities) 1. Voorkomen en verkleinen onderwijsachterstanden bij kinderen en het voorkomen van vroegtijdig schoolverlaten;

Wat gaan we er voor doen (activiteiten) 1. Het afstemmen van de lokale eerstelijns jeugdzorg op de zorgstructuur in de voorschoolse voorzieningen, het primair en het voortgezet onderwijs; De samenwerking tussen de voorschoolse voorzieningen van Rzijn en de basisscholen in het kader van het ‘Brede School’ concept ondersteunen. Het taalstimuleringsprogramma Piramide aanbieden in de voorschoolse voorzieningen van Rzijn. Extra dagdelen peuterspeelzaalwerk aan doelgroepkinderen aanbieden. Voortijdig schooluitval wordt bestreden in samenwerking met de scholen voor voortgezet onderwijs, het MBO, het RMC, het Centrum voor Jeugd en Gezin en Veiligheid alsmede het jongerenwerk; 2. Instandhouden van de bestaande openbare basisscholen; 3. Het afronden en in gebruik nemen van nieuwbouw voor het basisonderwijs; 4. Afstemmen met het MT-O2SV over welke maatregelen nodig zijn om die scholen te ondersteunen waar risico’s ontstaan ten aanzien van het basisarrangement; 5. Het starten en mogelijk afronden van een integraal huisvestingsplan voor de RSG Ter Apel, waarmee de school qua huisvesting weer 20 tot 25 jaar vooruit kan; 6. Het basisonderwijs gebruik te laten maken van een door het COA gerealiseerde permanente huisvesting op het asielzoekerscentrum en het voortgezet onderwijs gebruik te laten maken van door het COA gerealiseerde tijdelijke huisvesting naast het asielzoekerscentrum ; 7. Inzet van de GIDS-gelden voor de gezondheidsbevordering van alle leerplichtige kinderen op alle basisscholen; 8. Inzet van de rijksmiddelen voor de buurtsportcoach voor Motorisch Remedial Teaching (MRT) op alle basisscholen.

2. Behoud van openbaar basisonderwijs in de (kleine) kernen; 3. Behoud van een pluriform onderwijsaanbod in de gemeente; 4. Alle openbare basisscholen hebben vanuit de onderwijsinspectie een toegekend basisarrangement; 5. Handhaving van het huidig aanbod van voortgezet onderwijs in onze gemeente stimuleren; 6. De leerplichtige kinderen op het asielzoekerscentrum in Ter Apel voor hun verblijfsduur een educatieve en veilige omgeving te bieden;

7. Gezondheidsbevordering van leerplichtige kinderen te stimuleren;

de

8. Versterken en verbeteren van de fijne en grove motoriek van de leerplichtige kinderen op alle basisscholen. Indicatoren Omschrijving - Aantal voortijdig schoolverlaters

E/P

E - VVE-groepen peuterspeelzaalwerk (extra 3e en 4e dagdeel) P - Deelname doelgroepkinderen in VVE-programma peuterspeelzaalwerk E - Aantal 3 jarigen in peuterspeelzaal óf kinderopvang P E=effectindicator; P=prestatieindicator

Bron Leerlingenadministratie LPA Administratie Rzijn Administratie Rzijn Leerlingenadministratie LPA

- 51 -

Meting

Streefwaarden

Jaarrapportage RMC

10 % (= max 120) 3 groepen jaarrekening gemeente (=48 plaatsen) jaarrekening gemeente JONG-monitor 40 peuters JONG-monitor

95%

Programmaonderdeel: Jeugdbeleid Wat willen we bereiken (ambities) 1. Een goede fysieke en sociale ontwikkeling van alle jongeren in Vlagtwedde; 2. Het bieden van een goede startpositie op de arbeidsmarkt; 3. Samenhangend beleid voeren tussen beleidsterreinen welzijn, zorg en onderwijs; 4. Vanuit de gemeentelijke regierol, nauw samenwerken met jeugdzorg, politie, verslavingszorg en scholen.

Wat gaan we er voor doen (activiteiten) 1. Subsidiering jeugdcentra; 2. Inzet jongerenwerk voor activiteiten en zorg; 3. Structureel overleg voeren met alle betrokken partijen; 4. De regierol vanuit het CJGV oppakken en partijen samenbrengen en verbinden.

Indicatoren Omschrijving Gemiddeld bezoek per jongeren activiteit Activiteit per jeugdcentrum Inzet aantal uren jongerenwerk E=effectindicator; P=prestatieindicator

E/P E P P

Bron Jaarverslag Rzijn Jaarverslag Rzijn Jaarverslag Rzijn

Meting Jaarrekening gemeente Jaarrekening gemeente Jaarrekening gemeente

Streefwaarden 15 2 per maand 60 uur

Programmaonderdeel: Peuterspeelzaalwerk en Kinderopvang Wat willen we bereiken (ambities) 1. Voldoende mogelijkheden voor algemene ontwikkeling van peuters van 2,5 tot 4 jaar (door spelen, leren en ontmoeten); 2. Behoud van peuterspeelzaalwerk in de (kleine) kernen; 3. Een zo hoog mogelijk bereik van de peuterspeelzalen;

Wat gaan we er voor doen (activiteiten) 1. Subsidiëring van peuterspeelzalen; 2. Het ondersteunen van de samenwerking tussen de voorschoolse voorzieningen van Rzijn en de basisscholen in het kader van het ‘Brede School’ concept; 3. De toeleiding van peuters naar het peuterspeelzaalwerk via Kinderopvang en het consultatiebureau ondersteunen. Het uitreiken van een folder over het belang van de peuterspeelzaal aan de doelgroep; 4. Bewaken en handhaven kwaliteit van de kinderopvang in de gemeente. Het aanbieden van het taalstimulerings programma Piramide in de voorschoolse voorzieningen van Rzijn. Versterken van de interne en externe zorg-structuur voor peuterspeelzaalwerk en kinderopvang.

4. Het bieden van voldoende en adequate voorzieningen voor peuterspeelzaalwerk en kinderopvang ter bevordering van de ontwikkeling van het kind.

Indicatoren Omschrijving - aantal peuterspeelzalen in de gemeente - % 2- jarige peuters dat de peuterspeelzaal of kinderopvang bezoekt - % 3-jarige peuters dat peuterspeelzaal of kinderopvang bezoekt aantal buurtspeelplekken (trapveldjes, speelvoorzieningen) E=effectindicator; P=prestatieindicator

E/P P

Bron Jaarverslag Rzijn

Meting Jaarrek. gem

Streefwaarden 7

E

Leerl. adm.LPA

JONG-monitor

25%

E

Leerl. adm.LPA

JONG-monitor

95%

P

Jaarlijkse schouw

Jaarrekening

16

- 52 -

Wat mag het kosten Opsomming van de lasten en baten van het programma: Educatie Bedragen x € 1.000

Omschrijving

Rekening 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

Lasten

8.992

8.558

9.320

9.215

8.895

9.150

Baten

6.276

4.937

6.010

6.010

6.010

6.010

Saldo

2.716

3.621

3.311

3.205

2.885

3.140

- 53 -

Meerjarenbegroting 2017 2018 2019

8. Financiën Missie en doelstelling Het in stand houden van de financiële weerbaarheid van de gemeente Vlagtwedde, waarbij de lastendruk voor onze burgers in relatie staat tot het gewenste voorzieningenniveau. Dit programma omvat de producten:  Leningen en beleggingen;  Belastingen;  Algemene uitkering;  Algemene lasten en baten;  Saldi van kostenplaatsen. Accressen Het gemeentefonds beweegt mee met de ontwikkeling van de netto gecorrigeerde rijksuitgaven. Dit heeft geleid tot onderstaande Uitkeringsjaar

Accres stand meicirculaire 2015 Normeringsmethodiek in % Accres stand sept./dec. circulaire 2014 Verschil t.o.v. sept./dec. circ. 2014 Cumulatief verschil tov sept 2014 Cumulatief verschil in punten uf

accressen. Eén uitkeringspunt staat voor de gemeente Vlagtwedde gelijk aan ruim € 11.000. 2015

2016

2017

2018

2019

-200* -1,18% 20 -220 -344 -28

637 4,17% 290 347 3 0

-50 -0,32% 153 -203 -200 -16

98 0,62% 73 25 -175 -14

296 1,86% 262 34 -141 11

*Nog te vermeerderen met 125 miljoen negatief ofwel 10 punten afrekening 2014 (incidenteel).

De negatieve afrekening van het accres 2014 levert in 2015 zowel een incidenteel als een structureel effect op van 125 miljoen negatief. Daarnaast is ook het uitkeringsjaar 2015 nadelig, € 220 miljoen. Nadelig samen € 470 miljoen. In 2016 komt het weer goed door een accres dat even groot is als de (structurele) daling in 2015. De meerjarenraming is dan weer negatief, vooral door een daling van het accres in 2017 van € 200 miljoen. De daling van het accres vanaf 2017 kan worden opgevangen door de positieve herverdeeleffecten van het groot onderhoud 2de fase. Zie hiervoor het volgende onderdeel.

het jaar 2016 e.v. negatief bijgesteld met € 150.000 (14 uitkeringspunten). Enerzijds is de verwachting is dat er een lagere toevoeging aan het gemeentefonds gaat plaatsvinden voor onderschrijding van de declaraties bij het BCF t.o.v. het BCF plafond. Door invoering van het sociaal domein zal de declaratie bij het BCF gaan toenemen. In de meicirculaire 2015 is nu nog uitgegaan van een toevoeging van circa 10 uitkeringspunten. Anderzijds is in de jaren 2014 en 2015 gebleken dat de cijfers negatiever worden naarmate het jaar verstrijkt. Uit voorzichtigheid heeft deze negatieve bijstelling van het accres 2016, die doorwerkt naar volgende jaren, dan ook plaatsgevonden.

In de begroting 2016 en bijbehorende meerjarenraming is bovengenoemd accres voor

- 54 -

Groot onderhoud aan het verdeelstelsel. Bij de meicirculaire 2015 zijn de definitieve herverdeeleffecten van het groot onderhoud gemeentefonds 2de fase gepresenteerd. Voor Vlagtwedde een voordeel van € 285.000. Het cluster Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening & stedelijke vernieuwing (VROSV) is echter nog niet definitief vastgesteld. Op advies van de VNG en de Raad voor financiële verhoudingen wordt de nieuwe verdeling voor het cluster VROSV maar gedeeltelijk (33 %) ingevoerd. De VNG en de Rfv zetten vraagtekens bij het meerjarig beeld en er zijn nog veel vragen onbeantwoord. Door de gedeeltelijke invoering worden de hogere kosten voor kleinere gemeenten in 2016 gedeeltelijk gecompenseerd en is compensatie van de herverdeeleffecten voor grotere gemeenten niet nodig.

Tegelijkertijd zal in 2015 een verdiepingsonderzoek gestart worden naar de kosten van gemeenten op dit taakgebied. Hieruit moet blijken of aanpassing van het verdeelvoorstel voor 2017 nodig is. De 1ste fase groot onderhoud gemeentefonds pakte, bij de meicirculaire 2014, nadelig ( € 360.000) uit. Dit kon toen grotendeels worden opgevangen door de ontwikkeling van het accres. Daarnaast door een bijstelling van de aantallen en een lagere reservering voor onderwijshuisvesting. De 2de fase van het groot onderhoud kent een overgangsregeling van 2 jaar, waarbij tevens de effecten van de eerste fase een rol spelen. Voor het jaar 2016 heeft de gemeente Vlagtwedde te maken met een negatieve suppletie van circa € 19.000.

Decentralisatie van taken naar gemeenten De integratie uitkering Sociaal Domein (WMO-Awbz Jeugd en reïntegratie/ wsw) wordt conform de aankondiging in de decembercirculaire 2014 structureel verlaagd met € 134 miljoen in verband met de WLZ (wet langdurige zorg)-indiceerbaren. Cliënten hadden de keuze om hun behandeling onder de Wet Langdurige Zorg door te zetten of in te stromen bij de gemeenten. Minder cliënten dan verwacht stroomden in bij de gemeenten. Hierdoor heeft een korting op het macrobudget Sociaal domein Jeugd en WMOAwbz plaatsgevonden. Met ingang van 2016 zijn de objectieve verdeelmodellen voor de WMO-Awbz (€ 3.268.899) en Jeugd (€ 3.276.876) van toepassing. Het objectieve budget voor de Jeugd is ruim € 300.000 lager dan het historische model. Hiervoor zijn drie oorzaken te noemen: Ten eerste heeft er een korting op de macrobudgetten plaatsgevonden. Daarnaast de overgang van het historische model naar het objectieve model. Dit laatste heeft geleid tot herverdeeleffecten. Tenslotte is een negatieve suppletie utkering in mindering gebracht vanwege de overgang van het historische naar het objectieve model.

De overgang van het historische model naar het objectieve model valt samen met het onderhoud gemeentefonds ook nog onder een cumulatie suppletieregeling. De effecten van de afzonderlijke modellen zijn gecumuleerd waarbij het maximale verschil € 15 per inwoner mag bedragen. Voor Vlagtwedde leidt dit in 2016 tot een negatieve suppletie van € 14.000. Het lijkt dubbel op, de negatieve suppletie en het lagere budget Jeugd volgens het objectieve verdeelmodel. Echter, de overgang van het historische naar het objectieve verdeelmodel Jeugd heeft voor Vlagtwedde geleid tot een positieve bijstelling van het budget. Het nadeel ad € 300.000 wordt veroorzaakt door de macro budgetkorting. Deze korting wordt niet meegenomen in de cumulatieregeling. De ontwikkeling van de IU Sociaal domein totaal voor de gemeente Vlagtwedde is als volgt: 2015 € 15.003.523 2016 € 14.160.847 2017 € 13.506.666 2018 € 12.914.617 2019 € 12.516.396 2020 € 12.156.740

- 55 -

De verdeling van de integratie uitkering sociaal domein is als volgt: 2016

2017

2018

2019

2020

Decentralisatie AWBZ naar WMO

3.268.899

3.185.412

3.058.238

3.020.625

3.029.407

Decentralisatie jeugdzorg

3.276.857

3.256.612

3.290.085

3.299.181

3.312.051

Decentralisatie participatieregeling reintegratie Decentralisatie participatieregeling wsw

390.441 7.224.650 7.615.091

422.174 6.642.468 7.064.642

464.373 6.101.921 6.566.294

493.126 5.703.464 6.196.590

512.563 5.302.719 5.815.282

14.160.847

13.506.666

12.914.617

12.516.396

12.156.740

IU Sociaal Domein

Ontwikkeling uitkeringsbasis De algemene uitkering 2016 e.v. is positief bijgesteld met circa € 185.000 a.g.v. een geprognotiseerde toename van het aantal bijstandsontvangers. Hieruit kunnen hogere uitvoeringskosten uit worden gedekt. Daarbij zorgt de landelijke ontwikkeling van de aantallen tot een negatieve correctie van de algemene uitkering (€ 35.000). Zo blijft landelijk de totale “pot” voor het gemeente fonds gelijk.

Naast dit voordeel zijn er hogere bijstandsuitkeringen geraamd waarvan bij overschrijding van het Buig-budget de eerste 12,5% van het Buig-budget (deels) voor eigen rekening komt en wordt onttrokken uit de BR sociaal domein. Daarom is voor het jaar 2016 € 150.000 gestort in de BR sociaal domein. Meerjarig bedraagt de storting € 100.000. Dit gezien de toenemende onzekerheid bij raming verder in de tijd.

Uitgeleende gelden, beleggingen en garantieverplichtingen Het treasurystatuut beoogt het beheersen van, risico’s. Voor deze onderwerpen wordt verwehet verantwoorden over en het toezicht op de zen naar de treasuryparagraaf in deze begrofinanciële posities en de hieraan verbonden ting. Algemene reserves en weerstandvermogen Op basis van bestaand beleid worden ten aanzien van het weerstandsvermogen de volgende uitgangspunten gehanteerd:

 

Planning en Control: toezicht In de loop van het jaar en na afloop van het jaar wordt verantwoording afgelegd aan de raad over het al of niet bereiken van de aan-

Een Algemene bestemmingsreserve van minimaal € 2.250.000; Een saldireserve van min. € 5.000.000.

gegeven beleidsdoelstellingen in de diverse programma’s. Dit gebeurt bij 1e Bestuursrapportage, Zomernota en Jaarrekening.

Overig Voor informatie omtrent de overige financiële zaken wordt verwezen naar Hoofdstuk 2 “Financiële positie”, en naar de paragrafen Weer-

standsvermogen, Lokale heffingen, Treasury en onderhoud kapitaalgoederen.

Voor een uitgebreide toelichting op dit programma wordt verwezen naar Hoofdstuk 6 “Algemene dekkingsmiddelen, Onvoorzien en Mutaties in reserves

- 56 -

Wat mag het kosten Opsomming van de lasten en baten van het programma: Financiën Bedragen x € 1.000

Omschrijving

Rekening 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

Lasten

3.881

1.266

1.030

869

855

985

Baten

27.439

37.714

35.636

34.231

33.430

32.962

Saldo

-23.558

-36.448

-34.606

-33.361

-32.575

-31.978

- 57 -

Meerjarenbegroting 2017 2018 2019

Ingevolge de richtlijnen van de BBV dient een onderscheid gemaakt te worden tussen het resultaat voor bestemming en het resultaat na bestemming. Door dit onderscheid wordt de invloed van de verrekening met de reserves op de begrotingsuitkomst afzonderlijk zichtbaar gemaakt. De geraamde stortingen in de reserves bedragen in 2016 € 1.593.271 en de ontrekkingen bedragen € 2.782.924. Dit kan als volgt worden weergegeven.

- 58 -

5. Totaal overzicht lasten en baten van de programma's

Onderstaand is een samenvattend overzicht van de lasten en baten over het boekjaar 2016 van de programma's opgenomen, zoals genoemd in het programmaplan. Voor de goede orde wordt hierbij opgemerkt dat dit de bedragen zijn, zoals opgenomen in de primitieve begroting. Voorgesteld wordt om onderstaande bedragen voor de lasten en baten vast te stellen. Progr.

Omschrijving

Lasten

1

Burger en bestuur

4.168.839

954.518

3.214.322

2

Veiligheid

1.185.875

63.759

1.122.116

3

Ruimte

9.259.426

4.545.088

4.714.338

4

Werk en inkomen

13.019.913

3.308.504

9.711.409

5

Zorg

11.502.378

523.988

10.978.390

6

Toerisme en cultuur

3.387.545

233.443

3.154.102

7

Educatie

9.320.471

6.009.683

3.310.788

8

Financiën

-1.017.630

140.890

-1.158.521

Totaal van de programma's

50.826.816

15.779.873

35.046.943

Algemene dekkingsmiddelen

454.323

34.537.724

-34.083.401

51.281.139

50.317.597

963.542

Mutaties in de reserves

1.593.271

2.782.924

-1.189.653

Saldo na bestemming

52.874.410

53.100.521

-226.111

Saldo voor bestemming

Baten

Saldo

Ingevolge de richtlijnen van de BBV dient een onderscheid gemaakt te worden tussen het resultaat voor bestemming en het resultaat na bestemming. Door dit onderscheid wordt de invloed van de verrekening met reserves op de begrotingsuitkomst afzonderlijk zichtbaar gemaakt. In bovenstaand overzicht is het verwachte (positieve) begrotingsresultaat 2016 ad €226.111 nog niet verwerkt in de reserves. Voor een toelichting op de “algemene dekkingsmiddelen”, “onvoorzien” en “mutaties in de reserves” wordt verwezen naar het volgende hoofdstuk.

- 59 -

6. Algemene dekkingsmiddelen, onvoorzien en mutaties in reserves Algemene dekkingsmiddelen In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van deze inkomsten alsmede de overige dekkingsmiddelen. Vervolgens wordt

een korte toelichting gegeven bij een aantal inkomsten.

Algemeen dekkingsmiddel

begroot bedrag

Algemene uitkering Uitkering COA OZB eigenaar OZB gebruiker Toeristenbelasting Watertoeristenbelasting Forensenbelasting Dividend BNG Dividend vennootschappen verkoop Essent Bespaarde rente Saldireserve Saldo financieringsfunctie Totaal

14.761.912 450.000 2.060.000 253.000 96.561 3.439 29.932 18.927 140.890 320.000 15.948.741 34.083.401

De Algemene uitkering is gebaseerd op informatie uit de mei-circulaire 2015. (Op de gevolgen van de

septembercirculaire (bekend na Prinsjesdag) zullen wij ingaan in ons voorstel tot 1e begrotingswijziging 2015). Algemene uitkering Voor informatie omtrent de algemene uitkering wordt verwezen naar hoofdstuk 2

“Financiële positie” onderdeel gemeentefonds.

Uitkering COA Voor het opvangcentrum ontvangt de gemeente een financiële vergoeding. Tot het masterplan was de vergoeding € 325.000. Dit bedrag is opgenomen in de begroting 2013 als algemeen dekkingsmiddel. Bij een opvangcapaciteit vanaf 1.500 asielzoekers is de vergoeding gebasseerd op 2.000 asielzoekers. Bij een opvangcapaciteit van minder dan 1.500 is de vergoeding gebaseerd op 1.650

asielzoekers. Bij de behandeling van de begroting 2013 heeft de raad besloten om de COA baten voor een groter aandeel structureel in de begroting op te nemen (3e tranche). Voor 2013 ging het om € 50.000 structureel en vanaf 2014 wordt dit bedrag verhoogd met € 75.000 naar structureel € 125.000. In de begroting 2016 is een vergoeding van € 450.000 opgenomen.

Belastingopbrengsten De OZB is een algemeen dekkingsmiddel. In tegenstelling tot bijvoorbeeld leges, rioolrechten en afvalstoffenheffing zijn deze inkomsten niet geoormerkt. De OZB wordt geheven

van eigenaren van binnen de gemeente gelegen onroerende zaken en gebruikers van nietwoningen.

Opbrengst Onroerend-zaakbelasting De opbrengst voor OZB-gebruikers bedraagt Af: leegstand, bezwaar en oninbaar

278.000 -25.000 253.000 2.100.000 -40.000 2.060.000

De opbrengst voor OZB-eigenaren bedraagt Af: bezwaar en oninbaar

- 60 -

De toeristenbelasting wordt geheven terzake van het houden van verblijf met overnachten binnen de gemeente in hotels, pensions, vakantieonderkomens, mobiele kampeeronderkomens, niet beroepsmatig verhuurde ruimten en op vaste standplaatsen tegen vergoeding in welke vorm dan ook door

personen die niet als ingezetene in de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens van de gemeente zijn opgenomen. Bij watertoeristenbelasting gaat het om overnachting in havens. Het tarief voor 2009– 2016 bedraagt € 0,75 per overnachting.

De Forensenbelasting wordt geheven van natuurlijke personen die zonder in de gemeente hoofdverblijf te hebben, er op meer dan 90 dagen van het belastingjaar voor zich of hun gezin een gemeubileerde woning beschikbaar houden. Hier is dus sprake van een tweede woning. De tarieven bedragen voor 2016 voor een woning met een waarde minder dan € 70.000 € 214,87 daarboven € 272,42.

Voorgesteld wordt de tarieven voor 2016 te verhogen met 0,5%. De tarieven bedragen dan € 215,95, respectievelijk € 273,78. Het is gebruikelijk het tarief niet voor het komende jaar vast te stellen maar voor het jaar daarna, aangezien ondernemers reeds in 2016 voorbereidingen treffen voor het seizoen 2017 en zodoende juiste informatie over tarieven kunnen verstrekken.

Dividend De verwachte dividenduitkering bedraagt € 159.817 en is als volgt gespecificeerd: Instellingwaarde BNG Vennootschappen verkoop essent

per aandeel € 1,15

aantal aandelen 16.458 Totaal

Bespaarde rente De bespaarde rente op de saldireserve wordt toegevoegd aan de exploitatierekening. De saldireserve bedroeg op 1 januari 2015

dividend € 18.927 € 140.890 € 159.817

8 miljoen euro. Op basis van een rekenrente van 4% bedraagt de bespaarde rente dan € 320.000

Onvoorzien In de begroting zijn stelposten opgenomen die in de loop van het begrotingsjaar via een begrotingswijziging functioneel verwerkt zullen worden. Stelposten die dit jaar niet worden

ingevuld kunnen incidenteel worden ingezet. In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van deze stelposten. De meeste stelposten spreken voor zich.

Stelposten Onvoorzien incidenteel Onvoorzien structureel Onvoorzien doorwerken begrotingswijzigingen * Stelpost Mip projecten 2016 – 2019

Begroot bedrag 40.000 60.000 13.650 276.829 Totaal 390.479

* De stelpost “Mip-projecten 2016 – 2019” ziet er gespecificeerd als volgt uit: Mip 805 bermenplan (AR) t/m 2017 Mip 1512 deelname Programma Landelijk Gebied 2015-2020 (AR) Mip 1601 bewerken geplaatste te bewaren archieven Mip 1602 toekomstvisie cultuurhistorisch erfgoed/actiepr. monumenten 2016 Totaal

- 61 -

59.329 60.000 117.500 40.000 € 276.829

Mutaties in reserves Reserveringen Toevoegingen Onttrekkingen Per saldo

Begroot bedrag 1.593.271 2.782.924 -1.189.653

Het resultaat voor bestemming bedraagt € 963.542 (negatief). De mutaties op de reserves worden verrekend met dit bedrag. Na verwerking van de mutaties van per saldo € 1.189.653 bedraagt het resultaat na bestemming € 226.111 (begrotingsoverschot 2016). Hieronder worden de bedragen aangegeven die aan de betreffende bestemmingsreserves worden toegevoegd of onttrokken. Toevoeging: Reserve: - Toevoeging rente aan reserves (62980080) - Overschot personeelsbeleid OBS (64420010) - OBS;ICT (64420110 t/m 64420180) - OBS;meubilair (64420110 t/m 64420180) - OBS; OLP (64420110 t/m 64420180) - OBS;ABB (64420.110 t/m 64420.180) - OBS; OLP rijksverg. NOAT (64420110 t/m 64420180) - Reserve Krimpmaatregelen (921.01) - Schoolbegeleiding (64480030 mip 1005) Br. Zorgfonds - Categoriale bijzondere bijstand (64610020) - Recreatie en toerisme (62936010) - Bruggen en oevers (65210060) storting 2,5% - Bestemmingsreserve groot onderh OBS (alle obs-en) - Bestemmingsreserve Sociaal Domein, mei circ 2015 - Vangnetregeling / BUIG bestemmingsreserve sociaal domein - Toevoeging bestemmingsreser. COA gelden (62921010) - Bestemmingsres. groot onderhoud MFA Vlw (54940230) - Bestemmingsres. groot onderhoud MFA Sel (54940240)

(bedragen) 360.589 106.860 78.365 16.063 109.439 16.176 2.937 0 45.000 47.000 9.972 187.666 6.659 150.000 445.221 0 2.036 9.288 1.593.271

Onttrekking: Reserve: - Bijd. Clockslach in beh. MFA (best res. personeelsb.(D4.023) - Br. verv. leerm. (64420110 t/m 64420180) exploitatie lasten - Br. ICT OBS (64420110 t/m 64420180) exploitatie lasten - Br. verv. meubilair (64420110 t/m 64420180) kap. lasten - Br. verv. leerm. (64420110 t/m 64420180) kapitaallasten - Br. ICT OBS (64420110 t/m 64420180) kapitaallasten - Br. OHBA, kap.lasten interschool (64420120) - Br. verv. leerm. (64420110 t/m 64420180) tekort reproductiekosten - Agenda Veenkoloniën (65560010) 2012 laatste jaar onttrekking. - Burgerparticipatie ( 65822060) 2013 t/m 2017 (AR) - Uitbr, formatie wethouders van 0,75 naar 100%, zie 62001040 ABR tot april 2018. - Uitv. beleidspl. Wij zetten Westerwolde op de kaart (65560030) - Mip 1512 deelname Progr.Land.Gebied 2015-2020 (onvz.Mip, AR) - Kap.lasten Huisvestingprogr. 2014 BR onderwijshuisv - Bestemmingsreserve groot onderh OBS (kap.lasten) - Ontr. BR onderwijshuisv.( incl.€ 100.000,= bezuiniging) 64480010 - Mip 805 bermenplan t/m 2017 (onvz.Mip, AR) - Categoriale bijzondere bijstand (64610020) - 62 -

(bedragen) 2.500 71.510 43.600 17.545 35.802 149 2.400 18.289 0 150.000 64.084 0 60.000 0 5.551 511.549 59.329 58.388

-

Bruggen, WSW ((65210060) res. oevers en kanalen 4e tranchebezuiniging, oevers en kanalen (2014 t/m 2023) BR Soc Dom tekort (geb uitk) alg.bijstand (64610010) Ontr ABR, Essent dividend ( 200000 -/- 186.939) 62330010) BR Sociaal Domein tekort schuldhulp (64620030) BR Soc Dom tekort (geb uitk) inkomensvoorzieningen (64610060) Bestemmingsreserve groot onderh OBS (alle obs-en) BR Soc Dom tekort (geb uitk) Bijstand zelfst. (64610030) BR Soc Dom tekort rijksverg Bijstand zelfst. (64610030) Huurvergoeding gymzaal H. Gerardus (64480010) 64630020 Jeugdbeleid - Tijdelijke jeugdonderkomens 65822010 Senioren woning Sell mip 701 53930170 Huisvesting - Aanpassing vergaderruimtes 64530040 Sporthal TA - Algehele renovatie 64530060 Gymnastieklok. - Uitbreiding toestelbergingen 65210010 Wegenbeheerkrt mip 335 64650010 Kinderopv/peuterspeelzaalwerk - Bourtange 54940220 Muzieksch/bibliotheek - Toegangsdeuren 65210060 Bruggen en oevers. kapl. 54940230 MFA Vlagtwedde - Optimaliseren werkklimaat/fietsst 64630020 Jeugdbeleid - Skate voorziening Ter Apel 65210040 Verduurzamen openbare verlichting mip 1201 64530200 Zwembad Ter Apel - Aanpassing entree 53930050 Automatisering Conversie belasting applicatie 65210060 Renovatie Vetstukkerbrug 64530210 Zwembad Sellingen - Bassinafdekking 65210060 Vernieuwing brug de Maten mip 616 64531000 Sportterreinen - Kunstgrasveld Ter Apel 65310100 Markt gebouw Ter Apel 65541010 Vesting Bourtange - Verbouwing infocentrum 65210060 Brug Zandberg Financiering kapl.(65560010) Alg. Reacreatie/Toerisme 65560030 VVV/Touristinfo Markt Ta - openbaar toilet 65210060 Brug Beinsdorp 64541010 Oude Stelmakerij - gebouw 64530010 Sport algemeen - Hypothecaire geldl. Woudruiters 64530040 Sporthal TA - grondkosten 64530200 Zwembad Ter Apel - Afdekdeken Moekesgat

92.631 100.000 485.766 17.474 63.500 250.000 0 15.000 14.622 4.773 10.000 938 5.253 1.992 2.933 20.000 4.727 583 15.156 7.000 1.870 470.000 327 12.000 9.885 2.233 11.612 28.709 1.134 2.485 2.901 646 4.741 1.451 3.625 6.500 6.000 3.761 2.782.924

- 63 -

- 64 -

7. Verplichte paragrafen

1. Lokale heffingen 2. Risico’s en weerstandsvermogen 3. Treasury 4. Onderhoud kapitaalgoederen 5. Bedrijfsvoering 6. Verbonden partijen 7. Grondbeleid 8. Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) 9. Krimpparagraaf 10. Investeringsprojecten 11. Interbestuurlijk toezicht

- 65 -

1. Lokale heffingen Belastingopbrengsten In onderstaande tabel hebben wij een vergelijking opgenomen van de belangrijkste belastingen en van de daarop gebaseerde Belastingopbrengsten Algemeen: Onroerende zaakbelastingen: - gebruiker - eigenaar Toeristenbelasting Forensenbelasting Specifiek: Afvalstoffenheffing Rioolrechten Liggelden Marktgelden Leges: - secretarieleges - omgevingsvergunning - lijkbezorgingsrechten Totaal

opbrengsten. Voor het tarief 2016 is een inflatoire verhoging doorgevoerd van 0,5%.

Begroting 2016

Begroting 2015

Rekening 2014

253.000 2.060.000 100.000 30.000

252.000 1.935.000 118.000 28.000

221.000 2.020.000 83.000 31.000

1.654.000 2.204.000 2.600 30.400

1.754.000 2.190.000 2.500 27.900

1.780.000 2.175.000 2.500 29.000

271.000 213.000 55.000 6.873.000

245.000 288.000 50.000 6.890.400

250.000 294.000 55.000 6.940.500

Beleid ten aanzien van lokale heffingen Op grond van artikel 229 b van de Gemeentewet moeten de tarieven, geheven op grond van artikel 229, eerste lid, onderdeel a en b, zodanig vastgesteld worden, dat de geraamde baten van de rechten niet uitgaan boven de geraamde lasten terzake. Dit houdt in dat de door deze gemeente geheven afvalstoffenheffing, rioolrechten, liggelden, marktgelden, leges en lijk-

bezorgingrechten niet meer dan kostendekkend mogen zijn. Uitgangspunt voor het tarievenbeleid bij de afvalstoffenheffing en rioolrechten is een kostendekkendheid van 100%. De geraamde opbrengsten van deze heffingen zijn daarom gelijk aan de uitgaven, vermeerderd met btw.

- 66 -

Overzicht op hoofdlijnen van de diverse belastingopbrengsten

Onroerende-zaakbelastingen De O.Z.B.-gebruikers van woningen en woongedeelten is met ingang van 1 januari 2006 afgeschaft. Via het z.g. amendement De Pater is ook bereikt dat gebruikers van nietwoningen ook zullen profiteren voor het woongedeelte van dit pand. Voor het bedrijfsgedeelte is dit voorlopig nog niet van toepassing. Gemeenten worden voor de derving van deze inkomsten gecompenseerd via de algemene uitkering. De O.Z.B. wordt geheven van eigenaren van binnen de gemeente gelegen onroerende zaken en gebruikers van niet-woningen. De OZB tarieven worden vanaf 2009 berekend naar een percentage van de waarde van de onroerende zaak. De maatstaf is de vastgestelde waarde in het kader van de Wet waardering onroerende zaken. Deze waarde wordt vastgesteld voor een tijdvak van één jaar. Op dit moment is de voorbereiding voor de herwaardering voor het jaar 2016 in volle gang. Voor 2016 geldt 1 januari 2015 als waardepeildatum. Voor het vaststellen van de waarde van woningen zijn de verkoopcijfers van woningen rond de peildatum van belang. Voor niet-woningen geldt een speciale methode. De O.Z.B. is overigens een algemeen dekkingsmiddel. De opbrengst voor 2016 is gebaseerd op de waarden die voor het jaar 2015 gelden (waarde peildatum 1 januari 2014). Zoals het zich nu laat aanzien zullen de waarden van niet woningen dalen met 1,8% en de waarde van woningen stijgen met 0,6%. De heffing van de O.Z.B. is gebaseerd op de artikelen 220 tot en met 220h van de Gemeentewet. Gemeenten mogen een verschillend tarief hanteren voor woningen en niet-woningen. Deze gemeente heeft hiervoor niet gekozen vanwege het geringe effect en het willen behouden van een

gunstig vestigingsbeleid voor bedrijven. Voorgesteld wordt het tarief voor O.Z.B. voor het jaar 2016 te verhogen met 0,5% en € 125.000 zijnde de taakstellende bezuiniging. Van de taakstellende bezuiniging van € 250.000 (€125.000 in 2015 en € 125.000 in 2016) op de verlaging van de lasten op de afvalstoffenheffing en verhoging met hetzelfde bedrag op de baten van de ozb eigenaren, is in 2015 € 25.000 gerealiseerd. In 2016 wordt er een voordeel op afvalstoffenheffingen (ivm aanbesteding) gerealiseerd van € 125.000. In totaal is er t/m 2016 € 150.000 (€ 25.000 + €125.000) gerealiseerd, De resterende
€ 100.000 dient nog gerealiseerd te worden voor 2016 en volgende jaren). De tarieven zullen dan 0,1193% (gebruiker) en 0,1499% (eigenaar) bedragen. Opgemerkt dient nog te worden dat er een relatie bestaat tussen de O.Z.B. en de Algemene Uitkering uit het Gemeentefonds. Gemeenten worden gekort op deze uitkering vanwege het hebben van de z.g. belastingcapaciteit. De belastingcapaciteit wordt afgeleid van de waarde van de onroerende zaken krachtens de Wet waardering onroerende zaken. Hierop wordt het zogenaamde rekentarief toegepast. Met ingang van het uitkeringsjaar 2016 wordt het rekentarief in procenten voor eigenaren van woningen vastgesteld op 0,1135%, voor gebruikers van niet woningen op 0,1213% en voor eigenaren van niet-woningen op 0,1504%. De korting op de Algemene Uitkering bedraagt onder aftrek van amendement De Pater € 1.735.788 (zie berekening Algemene Uitkering 2016).

Toeristenbelasting Toeristenbelasting wordt geheven terzake van het houden van verblijf met overnachten binnen de gemeente in hotels, pensions, vakantieonderkomens, mobiele kampeeronderkomens, niet beroepsmatig verhuurde ruimten en op vaste standplaatsen tegen vergoeding in welke vorm dan ook door personen die niet als

ingezetene in de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens van de gemeente zijn opgenomen. De heffing is gebaseerd op artikel 224 van de Gemeentewet. Belastingplichtig is degene die gelegenheid biedt tot verblijf. Het tarief voor 2009 - 2016 bedraagt € 0,75 per overnachting.

- 67 -

Forensenbelasting Forensenbelasting wordt geheven van natuurlijke personen, die zonder in de gemeente hoofdverblijf te hebben, op meer dan 90 dagen van het belastingjaar voor zich of hun gezin een gemeubileerde woning beschikbaar houden. Hier is dus sprake van een tweede woning. De heffing is gebaseerd op artikel 223 van de Gemeentewet. Het tarief is afhankelijk van de waarde van de woning in het econo-

misch verkeer. Voor 2016 gelden de volgende tarieven: - € 214,87 bij een waarde van minder dan € 70.000; - € 272,42 bij een waarde van meer dan € 70.000.

Wij stellen u voor het tarief voor 2017 te verhogen met 0,5%. De tarieven bedragen dan € 215,95, respectievelijk € 273,78. Het is gebruikelijk het tarief niet voor het komende jaar vast te stellen maar voor het jaar daarna.

Reinigingsheffingen Deze belasting bestaat uit twee heffingen: a. afvalstoffenheffing b. reinigingsrechten De afvalstoffenheffing is gebaseerd op artikel 229, eerste lid, aanhef en onderdelen a en b, artikel 229 d, eerste lid onderdeel c en tweede lid en 255 a van de Gemeentewet, alsmede artikel 15.33 van de Wet Milieubeheer. Belastingplichtig zijn diegenen die in onze gemeente feitelijk gebruik maken van een perceel waarvoor de gemeente een inzamelplicht heeft tot het inzamelen van huishoudelijk afval. Ten behoeve van de inzameling wordt één grijze en één groene container ter beschikking gesteld. Het tarief is kostendekkend en is onafhankelijk van de mate van het gebruik. Iedere gebruiker van een perceel betaalt dus hetzelfde bedrag. Daarnaast bestaat er hetzelfde tarief voor de

inzameling van afval bij gemeentelijke gebouwen, de z.g. reinigingsrechten. Met ingang van 1 maart 2003 moet er betaald worden voor het storten van afval bij het depot van Van Gansewinkel te Ter Apel, alsmede het laten ophalen van grof afval ter plekke. Voor het storten bedraagt het tarief € 5,-- per m³ of een gedeelte daarvan. Voor het op aanvraag inzamelen van grove huishoudelijke afvalstoffen bedraagt het tarief € 10,-- per m³ of een gedeelte daarvan. De opbrengst van bovenstaande heffingen bedroeg over 2014 € 44.028. Met bepaling van het tarief voor afvalstoffenheffing is met deze ontvangsten rekening gehouden. Voor 2015 bedroeg het tarief €239,12 Voor 2016 is een tarief berekend van €238,50. Zoals hiervoor aangegeven is het tarief kostendekkend. Dit betekent een daling van € 0,62 (0,25%) ten opzichte van voorgaand jaar.

Rioolheffing Deze belasting wordt geheven van degene die bij het begin van het belastingjaar het genot heeft krachtens eigendom, bezit of beperkt recht van een eigendom dat direct of indirect is aangesloten op de gemeentelijke riolering. De heffing is gebaseerd op artikel 229, eerste lid,

aanhef en onderdeel a, van de Gemeentewet. Het nieuwe Gemeentelijke Rioleringsplan is in 2014 door de raad vastgesteld. Het tarief riool rechten bedroeg voor 2014 € 278,--. Voor 2016 bedraagt het tarief € 282,18. Dit betekent een stijging van 0,5%.

Liggelden Deze rechten worden geheven terzake van het gebruik van de gemeentelijke haven te Bourtange, de aanlegsteigers aan de Hoofdstraat te Ter Apel en de aanlegmogelijkheden aan weerszijden van de Westerstraatbrug te

Ter Apel. De heffing is gebaseerd op artikel 229, eerste lid, aanhef en onderdeel a en b, van de Gemeentewet. De tarieven worden in Regionaal verband vastgesteld. Vooralsnog zullen wij deze tarieven blijven hanteren.

Marktgelden Deze belasting wordt geheven voor het innemen van een standplaats op de markten te Ter Apel en Vlagtwedde. De heffing is gebaseerd op artikel 229, eerste lid, aanhef en

onderdeel a van de Gemeentewet. Wij stellen u voor het tarief voor 2016 met 0,5% te verhogen; dit wordt dan € 0,93 per strekkende meter, met een minimum van € 3,72.

- 68 -

Leges Onder deze naam worden rechten geheven terzake van het genot van door of vanwege het gemeentebestuur verstrekte diensten, genoemd in de legesverordening en de daarbij behorende tarieventabel. De belangrijkste heffingen in dit kader zijn de leges burgerlijke stand, reisdocumenten, rijbewijzen en bouwvergunningen. Ten aanzien van de leges reisdocumenten moet nog opgemerkt worden dat het Rijk hiervoor maxima heeft vastgesteld. De

gemeente Vlagtwedde brengt de maximale tarieven in rekening. Op een tariefsaanpassing van het rijk heeft de gemeente dus geen invloed, tenzij er een lager tarief dan het maximale in rekening wordt gebracht. De heffingen zijn gebaseerd op artikel 229, eerste lid, aanhef en onderdeel b, van de Gemeentewet. Wij stellen u voor, voor zover er geen rijksmaximum aan is verbonden, de tarieven met 0,5% te verhogen.

Lijkbezorgingsrechten Deze rechten worden geheven voor het gebruik van de begraafplaatsen en voor het door de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaatsen. De heffing is

gebaseerd op artikel 229, eerste lid, aanhef en onderdelen a en b, van de Gemeentewet. Voor 2016 wordt een verhoging van 0,5% voorgesteld.

Kwijtschelding Voor mensen met de laagste inkomens bestaat de mogelijkheid van gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van de geheven belasting. De gemeente beoordeelt de aanvragen niet zelf. Al jaren bestaat er een samenwerkingsverband met het Waterschap Hunze en Aa's. Door deze samenwerking hoeft belanghebbende

slechts één aanvraag in te dienen bij het Waterschap. Deze stuurt de aanvraag ter verificatie naar de gemeente en brengt daarna een advies uit over al of niet verlenen van kwijtschelding. In 2014 zijn 359 aanvragen om kwijtschelding in behandeling genomen voor een totaalbedrag van € 53.112.

- 69 -

2. Risico's en weerstandsvermogen Inleiding De risicoparagraaf is één van de verplichte paragrafen van de begroting (artikel 9 Besluit Begroting en Verantwoording BBV). Op 13 februari 2007 is door de raad de (eerste) “Nota Weerstandsvermogen en risicomanagement” vastgesteld. De raad heeft verder bepaald dat de

nota eens in de vier jaar moet worden bijgesteld en aan hen moet worden aangeboden. De risico’s en het weerstandsvermogen worden echter jaarlijks geactualiseerd bij Jaarrekening.

De risico’s van de gemeenten nemen toe! De omvang van het gemeentefonds is vanaf 2015 ingrijpend gewijzigd. Dit komt door de invoering van het sociaal domein. Het gemeentefonds heeft landelijk gezien de volgende omvang:

De overdracht van taken in het kader van het Sociaal domein gaan gepaard met aanzienlijke kortingen. De reden hiervoor is dat er vanuit wordt gegaan dat er efficiencyvoordelen kunnen worden behaald. Ook voor de WMO huishoudelijke verzorging wordt de gemeente vanaf 2015 gekort. Voor de gemeente ligt hier naast een financiële opdracht ook een maatschappelijke opdracht (waar is men aan gewend).

 Algemene uitkering 14,7 mld= 55%  Deelfonds sociaal domein 10,1 mld= 38%  Integratie- en decentr. uitk. 2,2 mld = 7% Totaal 27,0 mld

Werkvoorzieningsschap Wedeka bedrijven Vanaf 1 januari 2015 is de WSW afgesloten voor nieuwe instroom en is de wachtlijst komen te vervallen. Het uitvoeren van de reguliere dienstverbanden, heeft de gemeente aan Wedeka overgedragen. Indicatiestelling wordt uitgevoerd door UWV. De gemeente ontvangt de rijkssubsidie voor de uitvoering van de WSW rechtstreeks van het Rijk. Wedeka komt in 2016 uit op een nadelig saldo van € 3.6 mln. De Algemene reserve waarover Wedeka beschikt is niet voldoende om dit

nadelig volledig saldo te dekken zodat er voor 2016 een resteerende bijdrage van de deelnemende gemeenten nodig zal zijn tot een totaal bedrag van € 2.393.000. Ons aandeel in het nadelig saldo voor 2016 is + 17%, zijnde € 400.000. Vanaf 2017 komen de tekorten van Wedeka volledig ten laste van de deelnemende gemeenten. De bijdrage voor Vlagtwedde bedraagt in 2017 t/m 2019 respectievelijk € 582.000; € 702.000 en € 653.000.

Weerstandcapaciteit Een geactualiseerde berekening van het weerstandsvermogen zal gepresenteerd worden bij de Jaarrekening 2015. Aan de hand van die geactualiseerde inschatting zal berekend worden of de gemeente over voldoende weerstandsvermogen beschikt. De weerstandscapaciteit bestaat uit een incidenteel en een structureel deel, die beide

worden gesplitst in onderdelen. De weerstandscapaciteit is voor het laatst berekend en gepresenteerd bij jaarrekening 2014. Wij verwijzen u dan ook naar de vrij uitvoerige op en aanmerkingen die verwerkt zijn in Paragraaf 2 Risico’s en Weer-standsvermogen behorende bij de jaarrekening 2014.

Incidentele weerstandscapaciteit De incidentele weerstandscapaciteit bestaat uit het vrij aanwendbare deel van de algemene reserve, de begrotingsruimte en de post onvoorzien incidenteel. Deze capaciteit wordt aangewend om incidentele en -zo nu en danstructurele financiële tegenvallers gedurende een begrotingsjaar

op te vangen. In het volgende begrotingsjaar wordt, waar nodig, een oplossing gezocht voor tegenvallers met een structureel gevolg. De incidentele weerstandscapaciteit is bij de jaarrekening 2014 als volgt gepresenteerd:

- 70 -

Incidentele weerstandscapaciteit Algemene reserve ( vrij aanwendbaar) Begrotingsruimte Onvoorzien incidenteel

€ € € €

6.938.000 50.000 0 6.988.000

Structurele weerstandscapaciteit Deze weerstandscapaciteit wordt ingezet ter dekking van structurele tegenvallers, wanneer dekking op een andere manier niet lukt. De structurele weerstandscapaciteit bestaat uit onvoorzien structureel en de onbenutte belastingcapaciteit. De begrotingsruimte kan

ook tot de structurele weerstandscapaciteit gerekend worden, wanneer het meerjarenperspectief positief is. Het meerjarenperspectief was echter niet sluitend. Derhalve zijn ook bezuinigingen voorbereid.

Structurele weerstandscapaciteit Onvoorzien structureel Onbenutte belastingcapaciteit

€ € €

Risico's Een risico is de kans op het optreden van een gebeurtenis met een negatief gevolg voor de gemeente. Een gemeente loopt tal van risico’s. Een deel van de risico’s wordt afgedekt door specifieke maatregelen. Voorbeelden hiervan zijn het afsluiten van verzekeringen en het inrichten van de Interne Controle. Naast de afgedekte risico’s, loopt een gemeente ook altijd risico’s die niet kunnen worden afgedekt.

28.000 862.000 890.000

Om te voorkomen dat er ingrijpende beleidswijzigingen moeten worden doorgevoerd zijn de risico’s geïnventariseerd. Voor de begroting 2016 wordt het risicobedrag gebruikt dat is berekend bij de jaarrekening 2014. De incidentele financiële risico’s werden daarbij geschat op € 1.554.000 en de structurele financiële risico’s op € 320.000.

Conclusie De incidentele weerstandscapaciteit is € 6.938.000 en de incidentele risico’s zijn € 1.554.000. De structurele weerstandscapaciteit is € 890.000 en de structurele risico’s zijn € 320.000. Dit betekent dus dat de gemeente Vlagtwedde voldoende weerstandsvermogen heeft.

weerstandsvermogen” luidde een structureel risicomanagement te voeren, bestaande uit vier stappen, t.w.: - identificatie van risico’s; - analyse en beoordeling van risico’s; - beheersing van risico’s; - structurele inpassing in het beleid. In de toekomst zullen jaarlijks bij de jaarrekening de risico’s en aandachtspunten geanalyseerd worden.

Hoewel de weerstandscapaciteit ruimschoots positief is kan dit echter snel veranderen. De aanbeveling in de “Nota Risicomanagement en

- 71 -

3. Treasury Inleiding Op grond van de Wet financiering decentrale overheden (Wet Fido) is bij raadsbesluit van 12 februari 2002, no. 2 een Treasurystatuut vastgesteld. Dit statuut beoogt het sturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële geldstromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico’s. De wet Fido is een belangrijk wettelijke kader voor de financieringsfunctie van de gemeenten. Deze wet is geëvalueerd en is per 1 januari 2009 van kracht geworden.

Er is dagelijks aandacht voor het liquiditeitenbeheer van onze gemeente. Periodiek wordt de samenstelling van de leningenportefeuille bekeken. Aan de hand van een analyse van de ontwikkeling van de structurele geldstromen is een liquiditeitenplanning opgesteld, waardoor een betere sturing op het doen van werkelijke betalingen in relatie met (verwachte) ontvangsten mogelijk is. De ontwikkeling van een gedegen liquiditeitsplanning heeft enige tijd gekost, omdat ervaring een belangrijke informatiebron is.

Schatkistbankieren Het schatkistbankieren verplicht decentrale overheden hun liquide middelen voortaan aan te houden bij de schatkist van het Rijk. Schatkistbankieren vertaalt zich direct in een lagere staatsschuld. ‘Iedere euro die deelnemers aan het schatkistbankieren bij de schatkist aanhouden, vermindert de externe financieringsbehoefte van de Staat. Het draagt ook bij aan het terugdringen van risico’s van bijvoorbeeld beleggingen van decentrale overheden. Verplicht schatkistbankieren voor de decentrale overheden is ingesteld om de overheidsschuld terug te dringen. De verplichting houdt volgens het kabinet echter ook haar waarde als Nederland in de

toekomst weer blijft binnen de door Europa vastgestelde schuldgrens. Schatkistbankieren is dus een structurele maatregel. Er zijn twee wijzigingen aangebracht in het wetsvoorstel:  Onderling geld lenen: decentrale overheden kunnen te allen tijde geld aan elkaar uitlenen uit hoofde van de publieke taak;  Verruiming plafond doelmatigheidsdrempel: gemeenten hoeven overtollig geld niet in de schatkist aan te houden als het gaat om minder dan 0,75% van het begrotingstotaal. Dit geldt voor gemeenten met een begrotingstotaal tot € 500 miljoen.

Risicobeheer Met betrekking tot risicobeheer gelden de volgende algemene uitgangspunten:  De gemeente mag leningen of garanties uit hoofde van de “publieke taak” uitsluitend verstrekken aan door de gemeenteraad goedgekeurde derde partijen, waarbij vooraf advies wordt ingewonnen over de financiële positie en de kredietwaardigheid van de betreffende partij;





- 72 -

De gemeente mag middelen uitzetten uit hoofde van de treasuryfunctie indien deze uitzettingen een prudent karakter hebben en niet zijn gericht op het genereren van inkomen door het lopen van overmatig risico; het gebruik van derivaten is toegestaan, maar deze worden uitsluitend toegepast ter beperking van financiële risico’s.

Kasgeldlimiet en rente-risiconorm Voor het beheersen van renterisico’s gelden twee richtlijnen, te weten:  de kasgeldlimiet;  de renterisiconorm.

Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet geeft de limiet aan voor de vlottende schuld van een gemeente. Onder vlottende schuld worden ondermeer begrepen leningen met een looptijd tot maximaal 1 jaar en schulden in rekening courant verminderd met onder andere contante gelden en tegoeden in rekening courant. De kasgeldlimiet wordt bepaald door een percentage van de totale begroting van de gemeente bij aanvang van het dienstjaar. Zodra een gemeente met de omvang van de vlottende middelen deze grens structureel overschrijdt, ontstaat een verplichting de omvang van de vlottende middelen te verlagen.

Dit is mogelijk door vlottende middelen te vervangen door een langlopende geldlening. Indien de gemeente voor het derde achtereenvolgende kwartaal een overschrijding heeft van de kasgeldlimiet moet de Provincie op de hoogte worden gesteld. Voor 2016 bedraagt het begrotingstotaal 51,3 (situatie juni 2015) miljoen euro. Het door het Ministerie vastgestelde percentage bedraagt 8,5%. Derhalve bedraagt de kasgeldlimiet voor onze gemeente in 2016 € 4,4 miljoen. Dit is dus het maximum wat de gemeente aan vlottende schuld mag hebben.

Renterisiconorm De renterisiconorm heeft als doel om het renterisico bij herfinanciering te beheersen. De nieuwe renterisiconorm houdt in, dat de jaarlijks verplichte aflossingen en de rente-herzieningen niet meer mogen bedragen dan 20% van het begrotingstotaal. Voor onze gemeente betekent dit een absolute norm van 20% van 51,3 miljoen(juni 2015)

euro is € 10,3 miljoen euro. Deze norm is voor de gemeente Vlagtwedde ruim voldoende met een leningen-portefeuille van € 552.362 (per 1 januari 2016) waarvan de jaarlijkse aflossing € 73.236 bedraagt. De norm beoogt een evenwichtige opbouw van de leningen in de tijd.

Renterisico Het renterisico is dus het gevaar van onge-

Dit is voor onze gemeente gering, gelet op het schuldrestant van de leningen (€ 552.362 op, 1 januari 2016).

wenste veranderingen van de (financiële) resultaten van de gemeente door rentewijzigingen. Kasbeheer Het kasgeldbeheer heeft betrekking op geldstromenbeheer en saldo- en liquiditeitenbeheer korter dan 1 jaar. Het betalings-verkeer wordt zoveel mogelijk via één bank, de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG), uitgevoerd. Door gebruikmaking van de overeenkomst financiële dienstverlening van deze bank wordt een optimaal rendement bereikt. Teneinde de kosten van het geldstromenbeheer te beperken, wordt:





Leningenportefeuille en financieringsbehoefte

het liquiditeitsgebruik beperkt door de geldstromen op gemeenteniveau op elkaar en de liquiditeitsplanning af te stemmen. Hierbij wordt erop toegezien dat de liquiditeitspositie voldoende is om te garanderen dat de verplichtingen tijdig kunnen worden voldaan; het betalingsverkeer zoveel mogelijk elektronisch uitgevoerd door één bank (BNG).

Opgenomen geldleningen

Uitgezette middelen

Per 1 januari 2016 bedragen de opgenomen vaste geldleningen € 552.362, waarvan € 310.599 aan Acantus is doorverstrekt. Deze lening wordt in 2035 in één keer afgelost.

Het saldo van de uitgezette middelen bedraagt per ultimo juni 2015 € 1.872.727. Dit geld is i.v.m. verplicht schatkist bankieren belegd bij de schatkist terwijl

Administratieve organisatie, interne controle en verantwoordelijkheden In het treasurystatuut zijn de functies, de algemene uitgangspunten opgenomen in de verantwoordelijkheden en bevoegdheden artikelen 14 en 15 van het treasurystatuut. opgenomen. Er wordt gewerkt op basis van

- 73 -

4. Onderhoud Kapitaalgoederen Inleiding In de openbare ruimte wordt gewoond, gewerkt en gerecreëerd. Voor al die activiteiten hebben we kapitaalgoederen nodig. We delen die als volgt in:  Infrastructuur (wegen, straten, pleinen, rioleringen, kunstwerken, waterwegen en havens);  Voorzieningen (openbaar groen, begraafplaatsen, sportfaciliteiten, verlichting);



Vastgoed (scholen, sportgebouwen, gemeentehuis, welzijn, cultuur etc.). De raad dient de kaders aan te geven voor de inrichting van het onderhoud en het beoogde onderhouds-niveau voor het openbaar groen, water, riolering, wegen, kunstwerken en gebouwen. Dat kan zij doen in nota’s, maar in geval van kleinere wijzigingen ook in deze paragraaf.

Situatie in de gemeente Vlagtwedde Het beleid voor het onderhoud van de kapitaalgoederen is in diverse nota’s verwoord:  Nota onderhoud openbare ruimte;  Verbreed gemeentelijk rioleringsplan;  Beleidsplan Openbare Verlichting;  Nota vastgoed (nog op te stellen).

Behalve deze nota’s kennen we diverse beheerplannen voor specifieke onderdelen als wegen, verlichting, bruggen, waterlopen en groen. Dit zijn feitelijk de inventarisaties en uitvoeringsplannen van de verschillende beleidsnota’s.

Nota onderhoud openbare ruimte De nota onderhoud openbare ruimte (nota OOR) is december 2014 door de gemeenteraad vastgesteld. De onderhoudstoestand van verschillende disciplines is geïnventariseerd en het meerjarig onderhoud is vertaald in investeringsschema’s.

Eind 2015 (voor zover nu bekend) zal de gemeenteraad het “Integraal Beheerplan 20152018” vaststellen waarin het aan te houden onderhoudsniveau is vastgelegd voor de disciplines Groen, Wegen, Bruggen, Oevers en Bebording.

Verbreed Gemeentelijk Riolerings Plan De gemeente is verplicht een verbreed Gemeentelijk Riolerings Plan (vGRP) op te stellen. In dit plan wordt het onderhoud en de investeringen op lange termijn inzichtelijk

gemaakt. Op basis van het vGRP wordt de hoogte van de rioolheffing bepaald. Het vGRP 2014-2018 is in 2014 door de gemeenteraad vastgesteld.

Beleidsplan Openbare Verlichting In het Beleidsplan Openbare Verlichting is het te volgen beleid voor de verlichting aangegeven. De nota beheer en onderhoud OVL is integraal onderdeel van het

beleidsplan. Het beleidsplan had een looptijd van tien jaar (2005 t/m 2015) en liep in 2015 af. In 2016 wordt een nieuw beleidsplan met nota opgesteld.

Nota vastgoed Door de gemeente wordt een groot aantal openbare gebouwen onderhouden. In 2016

wordt een begin gemaakt met het opstellen van een Nota Vastgoed.

- 74 -

Onderstaand overzicht geeft het verloop van de kapitaallasten weer, alsmede de ruimte die in de exploitatie vrijkomt in de loop van de jaren.

1 Burger en bestuur 2 Veiligheid 3 Ruimte 4 Werk en inkomen 5 Zorg 6 Toerisme en cultuur 7 Educatie 8 Financiën Activa indirecte producten

2016 0 57.104 1.168.619 1.338 68.328 436.750 1.036.496 74.771 807.691 3.651.097

Lasten kapitaalgoederen 2017 2018 2019 0 0 0 57.104 57.104 57.104 744.800 733.048 726.858 738 138 138 72.130 75.891 79.612 432.168 426.977 420.224 1.014.109 982.057 920.879 54.077 54.077 46.479 787.756 753.241 710.843 3.162.882 3.082.533 2.962.137

Kapitaallasten Staat van activa Waarvan gedekt door reserve Totaal

3.651.097 -638.462 3.012.635

3.162.882 -158.025 3.004.857

Programma's

- 75 -

3.082.533 -139.658 2.942.875

2.962.137 -140.781 2.821.356

5. Bedrijfsvoering Bedrijfsvoering algemeen In zijn algemeenheid kan gesteld worden dat de afgelopen jaren de nodige aandacht is besteed aan de doorontwikkeling van de bedrijfsvoering naar een kwalitatief goed en beheersbaar niveau. Zo is er continu gewerkt aan zaken als planning en control en het

optimaliseren en digitaliseren van werkprocessen. Bovendien zijn tal van efficiency-maatregelen doorgevoerd, ten dele ingegeven door de diverse bezuinigings voorstellen.

Personeel en organisatie In 2013 is het HRM beleidsplan 2013-2016 opgesteld. De speerpunten van het HRM beleid zoals ze zijn vastgesteld:  Ontwikkelen van medewerkers;  Ontwikkeling van de organisatiecultuur;  Strategische personeelsplanning (in-, dooren uitstroom);  Aantrekken, binden en boeien hoger opgeleiden;  Rolbewustzijn op diverse niveaus. In het HRM-beleidsplan worden de lange termijn doelen(speerpunten)vertaald naar

korte termijn doelen en operationele activiteiten, oftewel de interventies. Deze zijn: 1. Resultaatgericht werken; 2. Werken met de vernieuwde gesprekscyclus; 3. Strategische personeelsplanning; 4. Opleiding (scholing en ontwikkelingsplan). In 2014 en 2015 heeft het resultaatgericht werken en de vernieuwde gesprekcyclus vorm gekregen. In 2016 gaan we er daadwerkelijk mee (leren) werken.

Individueel keuze budget Als gevolg van de invoering van het IKB op 1 januari 2017 krijgt elke werknemer de keuze om te bepalen wanneer hij of zij het vakantiegeld uitbetaald krijgt. Dit kan nog steeds in de maand mei zijn maar ook is het mogelijk om vakantiegeld maandelijks uit te laten betalen.

Dit leidt er toe, dat er eenmalig een wijziging in de methodiek moet worden doorgevoerd en een voorziening aan het einde van 2016 te treffen voor het verschuldigde vakantiegeld. In 2016 zal het reguliere jaarlijkse vakantiegeld in de kosten opgenomen worden, evenals de extra kosten als gevolg van de systeemwijziging.

Informatievoorziening en automatisering Begin 2013 is de nota “Informatiebeleid Vlagtwedde 2012-2015 – Op weg naar 24/7 on demand dienstverlening” vastgesteld. De uitvoering ervan beslaat meerdere jaren. Het overgrote deel van de projecten zal in 2015 zijn afgerond. De verwachting is dat minimaal 1 project zal doorlopen in het jaar 2016. Sinds 2011 maakt de gemeente gebruik (hosting) van de centrale systemen van de gemeente Stadskanaal. Met de gemeente Stadkanaal blijft een opzegtermijn van 1 jaar van kracht v.w.b. het “hosten”van onze gemeente. Gelet op ontwikkelingen als gemeentelijke herindeling en de decentralisaties is er echter een toenemend

besef dat automatisering, als één van .van de belangrijkste randvoorwaarden van onze bedrijfsprocessen, toekomstig vraagt om andere oplossingen en een hogere mate van professionaliteit. Aan Centric Infrastrucure Professionals is opdracht gegeven om een studie te verrichten naar de meest toekomstbestendige ICT-keuze. Als rode draad hierbij geldt dat de gemeente ontzorgd wil worden, teneinde de bedrijfsvoering en de door ontontwikkeling van de digitale dienstverlening te kunnen continueren en te kunnen garanderen. De uitkomsten van de studie en de daarop te nemen keuzes zullen van invloed zijn op de verdere invulling.

- 76 -

Dienstverlening In samenspraak tussen de gemeente en haar inwoners wil de gemeente haar beleid, beheer en haar dienstverlening tot stand brengen. Een op maat gesneden dienstverlening aan de inwoners van de gemeente Vlagtwedde krijgt steeds meer vorm en inhoud. Deels in lijn met wettelijke verplichtingen, maar vooral afgestemd op de behoefte van onze inwoners, wordt onze dienstverlening in samenwerking met buurgemeenten geoptimaliseerd. Vanuit de landelijke overheid wordt gewerkt aan een volledig digitale overheid. In het regeer-

akkoord is afgesproken dat de dienstverlening door de overheid beter moet. Zo moeten bedrijven en burgers uiterlijk in 2017 zaken die ze met de overheid doen (zoals het aanvragen van een vergunning) digitaal kunnen afhandelen. Maar ook de bestaande kanalen willen we overeind houden. Dit vraagt afstemming, planning en organisatie. In 2016 willen we samen met Bellingwedde kijken hoe we de klantcontacten kunnen optimaliseren.

Inkoop- en aanbestedingsbeleid De implementatie van de Europese aanbestedingsrichtlijnen 2014 heeft tot gevolg dat de Aanbestedingswet 2012 moet worden aangepast. Verwacht wordt dat de aanpassingen eind 2015 worden vastgesteld. Dit impliceert dat begin 2016 het gemeentelijke beleid hierop dient te worden aangepast.De wijzigingen hebben alleen betrekking op die onderdelen van de Aanbestedingsweg 2012 die zicht richten op opdrachten boven de Europese drempelwaarden. Aangezien de Europese aanbestedingsrichtlijnen de nationale over-

heden de mogelijkheid bieden een keuze te maken is het nog geen uitgemaakte zaak hoe de herziening van de Aanbestedingsweg 2012 er uiteindelijk er uit zal komen te zien. Wel is al duidelijk dat bij Europese aanbestedingen de verplichting gaat gelden dat alle communicatie en informatie-uitwisseling tussen aanbestedende diensten en ondernemers van af 18 april 2016 elektonische gaat plaatsvinden. Daarnaast komt er een wettelijke basis voor marktplaatsen.

Overige zaken Tot slot van deze paragraaf bedrijfsvoering worden een aantal belangrijke onderwerpen in relatie tot c.q. met gevolgen voor de bedrijfsvoering benoemd die in 2016 mede de uitvoeringsagenda (blijvend) bepalen:  Ontwikkeling en gemeentelijke herindeling en de gevolgen daarvan voor de ambelijke organisatie. Komend jaar zullen de voorbereidingen voor de vorming van één ambtelijke organisatie Westerwolde stevig ter hand worden genomen.





- 77 -

de verder vormgeving c.q. uitvoering van lopende en nieuwe regionale samenwerkingsverbanden (bijvoorbeeld in relatie tot het akkoord van Westerlee, het regionaal Woon- en Leef en de grensagenda BOV); (verdere)doorontwikkeling van de uitvoeringsstructuur,processen en werkwijze binnen het sociaal domein.

6. Verbonden partijen De gemeente Vlagtwedde heeft in een aantal gevallen relaties in zogenaamde derde rechtspersonen. Deze relaties zijn ontstaan met de gedachte om gezamenlijk bepaalde taken uit te voeren. De gemeente is daarbij in meer of mindere mate verbonden met deze rechtspersonen. Een verbonden partij wordt gedefinieerd als een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie, waarin de gemeente een bestuurlijk én financieel belang heeft. Het betreft met name gemeenschappelijke

regelingen, stichtingen en naamloze vennootschappen waarin de gemeente op een of andere wijze deelneemt. Dus niet alleen over haar eigen activiteiten loopt de gemeente een financieel risico. Door deelneming aan diverse samenwerkingsverbanden voert de gemeente bestuurlijk invloed uit of is de gemeente financieel verbonden dan wel voert ze zowel bestuurlijke invloed uit en is ze ook financieel verbonden.

Gemeenschappelijke regelingen De gemeenschappelijke regeling is de publiekrechtelijke vorm van deelneming. De betrokkenheid per regeling verschilt sterk. Zowel in bestuurlijke als financiële zin. Bij alle regelingen hebben wij een vertegenwoordiger in het Algemeen Bestuur. Bij een groot aantal

regelingen hebben wij daarnaast ook zitting in het Dagelijks Bestuur. De verbondenheid met een gemeenschappelijke regeling gaat financieel echter zover, dat we naar ratio verantwoordelijk zijn voor de tekorten. Dit betekent voor de gemeente een financieel risico.

Wij nemen als gemeente deel aan de volgende gemeenschappelijke regelingen: Naam Samenwerkingsverband afvalstoffen verwijdering Oost- en Zuidoost Groningen (SOZOG) Vestigingsplaats Hoogezand Verbonden Partijen 9 gemeenten (Bellingwedde, Hoogezand-Sappemeer, Menterwolde, Pekela, Oldambt, Slochteren, Stadskanaal, Veendam en Vlagtwedde). Bestuurlijk belang Samenwerking op het gebied van verwijdering van afval. Het accent ligt op het afsluiten van afvalverwerkingscontracten en afvalinzamelingscontracten. Financieel belang De gemeentelijke bijdrage aan SOZOG in de organisatie. Financiële kengetallen Voornemens 2016 Naam Vestigingsplaats Verbonden Partijen Bestuurlijk belang Financieel belang Voornemens 2016 Naam Vestigingsplaats Verbonden Partijen Bestuurlijk belang

Financieel belang Financiële kengetallen

De SOZOG heeft geen eigen of vreemd vermogen. Het exploitatieresultaat wordt met de deelnemende gemeenten afgerekend. Werkvoorzieningschap de Kanaalstreek (Wedeka) Stadskanaal Gemeenten Stadskanaal, Vlagtwedde, Borger-Odoorn, Veendam en Menterwolde Mensen met een arbeidshandicap een passende werkomgeving bieden en/of begeleiding bieden indien de werkomgeving bij een reguliere werkgever is. Dit gebeurt in het kader van de wet Sociale Werkvoorziening. De bijdrage in het nadelig saldo van Wedeka van onze gemeente voor 2016 bedraagt totaal € 400.000. Bestuursacademie Noord Nederland Arnhem Deelnemers aan de gemeenschappelijke regeling BANN, waaronder de gemeente Vlagtwedde De gemeenschappelijke regeling BANN is na de fusie met de Bestuursacademie Oost-Nederland omgevormd tot een vangnetvoorziening voor na de privatisering doorlopende werkgeversverplichtingen. In de begroting van 2016 is geen bijdrage geraamd. - 78 -

Voornemens 2016

-

Naam Vestigingsplaats Verbonden Partijen Bestuurlijk belang

Veiligheidsregio Groningen (VR Groningen) Groningen Alle 23 Groninger gemeenten De VR is op 1 januari 2014 ontstaan na splitsing van de “oude” regeling Veiligheids- en Gezondheidsregio Groningen (V&GR) in een nieuwe VR Groningen en de PG&Z. Binnen de VR Groningen werken de 23 Groninger gemeenten samen op het gebied van brandweerzorg en rampenbestrijding (crisisbeheersing). De VR Groningen is zelf uitvoerende organisatie.

Financieel belang Financiële kengetallen Voornemens

Naam Vestigingsplaats Verbonden Partijen Bestuurlijk belang

In 2014 en 2015 wordt gewerkt aan het verder op orde brengen van de basis om het primaire proces goed op orde te brengen. Zo worden jaarplannen ontwikkeld die in 2015 worden geïmplementeerd en wordt het onderzoek naar de wijze van bekostiging van huisvesting afgerond en uitgewerkt. Binnen het kader van cisisbeheersing komt vanuit het rijk met ingang van 2015 voor een periode van drie jaar jaarlijks € 400.000 beschikbaar, bedoeld voor het uitvoeren van aardbevingsonderzoek. Publieke Gezondheid & Zorg (PG&Z) Groningen Alle 23 Groninger gemeenten De PG&Z is op 1 januari 2014 ontstaan na splitsing van de “oude” regeling Veiligheids- en Gezondheidsregio Groningen (V&GR) in een nieuwe Veiligheidsregio Groningen en de PG&Z. Binnen de PG&Z werken de 23 Groninger gemeenten samen op het gebied van de publieke (jeugd)gezondheidszorg. De GGD is de uitvoerende organisatie en heeft de taak te zorgen voor de bescherming en bevordering van de gezondheid van de Groninger burgers.

Financieel belang Financiële kengetallen Voornemens 2016 Naam Vestigingsplaats Verbonden Partijen Bestuurlijk belang Financieel belang Voornemens 2016 Naam Vestigingsplaats Verbonden Partijen Bestuurlijk belang Financieel belang Financiële kengetallen Voornemens 2016

Eems Dollard Regio (EDR) Nieuwe Schans Grensoverschrijdend samenwerkingsverband in het noordelijk Nederlands-Duits grensgebied. Op allerlei terreinen contacten in de regio tussen mensen, overheden, ondernemingen en organisaties tot stand te brengen en te versterken. De contributie over 2014 bedraagt € 2300. Grensoverschrijdende werkgelegenheidsprojecten. Omgevingsdienst Groningen (ODG) Veendam Alle 23 Groninger gemeenten De omgevingsdienst Groningen borgt dat de VTH-taken op het gebied van de fysieke leefomgeving kwalitatief op een hoogwaardig niveau worden uitgevoerd. Zij doet dit in opdracht van de gemeenten en de provincie. Over 2016 dient de gemeente € 697.078 bij te dragen aan de ODG. Niet bekend

- 79 -

Naam Vestigingsplaats Verbonden Partijen Bestuurlijk belang Financieel belang Voornemens 2016

Centrumregeling beschermd wonen Groningen Alle 23 Groninger gemeenten intergemeentelijke samenwerking rondom de taken vanuit de beleidsterreinen “inloop GGZ” en “begeleiding maatschappelijke opvang & vrouwenopvang” Budget van het Rijk gaat rechtstreeks naar de centrumgemeente Groningen -

Naamloze/Besloten Vennootschappen Bij besluit van 25 juni 2013 is het BBV aangepast waar het de voorschriften betreft die voor de paragraaf verbonden partijen gelden. De paragraaf dient op grond van die aanpassing een overzicht te bevatten van alle verbonden partijen waaraan de provincie of gemeente deelneemt met de volgende informatie: -

De naam en vestigingsplaats; Het openbaar belang dat op deze wijze wordt behartigd; De geraamde veranderingen gedurende het begrotingsjaar in het belang dat de provincie of gemeente in de verbonden partij heeft; Het eigen en het vreemd vermogen van de verbonden partij aan het begin en aan het einde van het begrotingsjaar; Het geraamde resultaat van de verbonden partij in het begrotingsjaar.

Naam Verbonden Partijen Bestuurlijk belang

Financieel belang Financiële kengetallen

Voornemens 2016 Naam Verbonden Partijen Bestuurlijk belang

Financieel belang Financiële kengetallen

NV Bank Nederlandse gemeenten (BNG) Nederlandse overheidsinstellingen waaronder alle Nederlandse gemeenten De NV BNG is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijke belang. Met gespecialiseerde financiële dienstverlening draagt de BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Daarmee is de bank essentieel voor de publieke taak. Onze gemeente bezit 16.458 aandelen met een nominale waarde van € 41.145. (€ 2,50 per aandeel). Het verwachte dividend over 2016 bedraagt € 9.381. Gegevens rekening 2014: Eigen vermogen 1-1 € 3.430 mln., 31-12 € 3.582 mln. Vreemd vermogen 1-1 € 127.744 mln., 31-12 € 149.663 mln. Het resultaat over 2014 is €126 mln. Niet bekend. Enexis Holding NV (voorheen NV Essent) 6 provincies en 113 gemeenten Als gevolg van de invoering van de Wet Onafhankelijk Netbeheer (WON) in Nederland diende Essent uiterlijk voor 1 januari 2011 gesplitst te worden in een Netwerk en een Productie- en Levering Bedrijf. Essent heeft eind 2007 een herstructurering doorgevoerd waarbij het economisch eigendom de gas- en elektriciteitsnetten binnen de Essent-groep zijn verkocht en overgedragen aan Enexis. De afsplitsing van het netwerkbedrijf vanuit Essent naar haar publieke aandeelhouders is geëffectueerd op 30 juni 2009 via een uitkering in natura. Essent heeft daarmee 100% van de aandelen in de Vennootschap Enexis Holding uitgekeerd aan de aandeelhouders naar rato van hun aandelenbezit. De gemeente bezit 177.645 aandelen met een nominale waarde van € 177.645 (€ 1,00 per aandeel). Het verwachte dividend over 2016 bedraagt € 133.967. Gegevens rekening 2014: Eigen vermogen 1-1 € 3.370 mln., 31-12 € 3.517 mln. Vreemd vermogen 1-1 € 2.895 mln., 31-12 € 2.900 mln. - 80 -

Voornemens 2016 Naam Verbonden Partijen Bestuurlijk belang

Financieel belang Financiële kengetallen

Voornemens 2016 Naam Verbonden Partijen Bestuurlijk belang

Financieel belang Financiële kengetallen

Het resultaat over 2014 is € 266 mln. Niet bekend. Vordering op Enexis BV 6 provincies en 113 gemeenten Omdat Enexis BV over onvoldoende contante middelen beschikte om de koopprijs voor de gas- en elektriciteitsnetten te betalen is deze onverschuldigd gebleven en omgezet in een lening van Essent Nederland BV. De lening is overgedragen aan de verkopende aandeelhouders en ondergebracht in deze vennootschap. Deelneming heeft een waarde van € 75,96. Verstrekte geldlening € 2.136.258. Gegevens begroting 2016: Eigen vermogen 1-1 € 45.000, 31-12 € 25.000. Vreemd vermogen 1-1 € 860 mln, 31-12 € 355 mln. Het financieel resultaat over 2015 wordt verwacht negatief € 20.000. . CSV Amsterdam BV (voorheen Claim Staat Vennootschap BV) 6 provincies en 113 gemeenten In februari 2008 zijn Essent NV en Essent Nederland BV, met toestemming van de publieke aandeelhouders, een procedure begonnen tegen de Staat der Nederlanden waarin zij een verklaring voor recht vragen dat bepaalde bepalingen van de splitsingswetgeving onverbindend zijn. Als gevolg van deze, in de ogen van Essent NV, onverbindende splitsingswetgeving (en de als gevolg daarvan doorgevoerde splitsing) lijden haar aandeelhouders schade. Om te zorgen dat het hoger beroep doorgang kan vinden (ondanks de verkoop) is de schadevergoedingsvordering toen gecedeerd aan de Claim Staat Vennootschap BV. In 2014 is er, in verband met de verkoop van Attero, een bedrag van € 13,5 miljoen in escrow gestort (voor eventuele claims). Deze escrow wordt beheerd door CSV Amsterdam BV. Deelneming heeft een waarde van € 75,96. Gegevens begroting 2016: Eigen vermogen 1-1negatief € 40.000, 31-12 negatief € 90.000 mln. Vreemd vermogen 1-1 € 80,000, 31-12 € 130.000. Het financieel resultaat 2015 is negatief € 50.000.

Voornemens 2016 Naam Vestigingsplaats Verbonden Partijen Bestuurlijk belang Financieel belang Voornemens 2016

N.V. Waterbedrijf Groningen Groningen Alle 23 Groninger gemeenten en de provincie Groningen Zorg voor duurzame beschikbaarheid van schoon drinkwater tegen een maatschappelijk verantwoord en een zo laag mogelijk kostendekkend tarief. Onze gemeente bezit 7 aandelen met een nominale waarde van € 3.500,00 (€ 500,00 per aandeel). Er wordt geen dividend uitgekeerd -

- 81 -

Stichtingen en verenigingen Stichtingen en vereniging zijn ook vormen van privaatrechtelijke deelnemingen. In een aantal verenigingen en stichtingen hebben we bestuursdeelname en ook een financiële verbondenheid. Te weten in de:  Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG)  Vereniging Groningse gemeenten (VGG) Daarnaast zijn er ook een aantal stichtingen, waarin de gemeente deelneemt.   

Stichting Waardebehoud Onroerend Goed Stichting Centrum voor de kunsten Zuid Groningen Stichting Bedrijvenpark Zuid-Groningen

Naam Vestigingsplaats Verbonden Partijen Bestuurlijk belang Financieel belang Voornemens 2016 Naam Vestigingsplaats Verbonden Partijen Bestuurlijk belang

Stichting Waardebehoud Onroerend Goed Groningen Gemeenten Stadskanaal en Vlagtwedde, woningcorporaties Lefier en Acantus, Rabobank Zuid en Oost Groningen, VNO-NCV Noord Tegengaan van negatieve effecten van verpauperde particuliere panden op de waardeontwikkeling van onroerend goed en de leefbaarheid. In 2015 is (vooralsnog) geen financiële bijdrage geraamd. Het project is gestart in 2012 en loopt nog steeds. Op basis van evaluatie wordt beoordeeld of het project een vervolg krijgt

Financieel belang Voornemens 2016

Stichting Centrum voor de Kunsten Zuid Groningen Stadskanaal Gemeente Stadskanaal en Gemeente Vlagtwedde Bevordering kunstzinnige vorming van bevolking deelnemende gemeenten t.b.v. muziekonderwijs Over 2014 heeft de gemeente € 253.450 bijgedragen aan de stichting. -

Naam Vestigingsplaats Verbonden Partijen Bestuurlijk belang Financieel belang Voornemens 2016

Bedrijvenpark Zuid-Groningen Sellingen Gemeente Stadskanaal en Gemeente Vlagtwedde Ontwikkelen werkgelegenheid door middel van exploitatie bedrijventerrein Exploitatie fase 1 is met winst afgerond. De stichting wordt "slapende" gehouden.

Naam Vestigingsplaats Verbonden Partijen

Agenda voor de Veenkoloniën Stadskanaal Gemeenten Veendam, Pekela, Stadskanaal, Vlagtwedde, Borger-Odoorn, Aa en Hunze en Emmen, de waterschappen Hunze en Aa’s en Velt en Vecht en de provincies Groningen en Drenthe Het verbeteren van de sociaal-economische ontwikkeling van de Veenkoloniën. De bijdrage in de kosten van het projectbureau en de proceskosten voor 2014 bedroeg € 12.337. Voortzetting van beleid.

Bestuurlijk belang Financieel belang Voornemens 2016

Begin 2006 is de notitie “verbonden partijen” in de raad vastgesteld. In de notitie is de omvang van de verbonden partijen in beeld gebracht en weergegeven. In de nota zijn ook uitspraken over de aansturing van de gemeenschappelijke regeling gedaan en over meer

“SMART” maken van de doelstelling en de te bereiken resultaten, zodat dit de controle beter mogelijk maakt. We hebben de gemeenschappelijke regelingen aangeschreven om daar ook daadwerkelijk invulling aan te geven.

- 82 -

7. Grondbeleid Algemeen Om het grondbeleid in de gemeente gestalte te geven is een Nota Grondbeleid ontwikkeld. Hierin zijn verschillende door de raad gestelde aandachtspunten geïmplementeerd. De Nota grondbeleid geeft inzicht in welke rol de gemeente in welke situatie kan vervullen en welke instrumenten kunnen worden ingezet. De gemeentelijke bezittingen (gronden) worden in functie hereikt. Zo zijn

bijvoorbeeld strategische bezittingen vanuit het verleden nu mogelijk niet meer strategisch bezit. Het komende jaar wordt een koppeling gelegd tussen het gemeentelijke vastgoed en de gemeentelijke grondbezittingen om totaalbeeld te krijgen van alle gemeentelijke gronden (bebouwd en onbebouwd).

Belangrijke punten die in deze Nota aandacht hebben gekregen: - Richtlijnen hoe om kan worden gegaan met de bezittingen (gronden) van de gemeente, rekening houdend met het voormalig Woonplan en Nota Instappen in de Ruimte; - Aangeven hoe een actief en slagvaardig grondbeleid kan worden gevoerd als het gaat om voor de gemeente van belang zijnde strategische grondaankopen; - Faciliterend zijn, waarbij het bestemmingsplan en het voormalig Woonplan instrumenten zijn die hierbij een rol spelen; - Samenwerkingsvormen met andere gemeenten en wooncorporaties op het gebied van de volkshuisvesting en ontwikkeling van bedrijfslocaties; - Samenwerking met projectontwikkelaars; - Bestaande eigendommen (gebouwen en gronden )verkopen die geen relevantie hebben voor de toekomstige ontwikkelingen. Financiële positie Op het bedrijventerrein ’t Heem te Ter Apel zijn nog 2 kavels te koop. De kavels van het bedrijventerrein “Sellingen Dorp”, waar een

combinatie van wonen en werken tot de mogelijkheden behoort zijn momenteel te koop. Vooralsnog is er geen belangstelling.

Tussentijdse winstneming Gelet op de huidige situatie m.bt. de grondexploitatie -er is geen activiteit- is van

winstneming geen sprake.

Bestemmingsreserve grondzaken De bestemmingsreserve Grondzaken is ingesteld om negatieve exploitatieresultaten en risico’s zoals waardevermindering van gronden op te vangen. Daarnaast is het de bedoeling de reserve aan te wenden voor het adequaat inspelen op ontwikkelingen op het ge-

bied van de ruimtelijke ordening. De reserve is opgebouwd door stortingen van de positieve exploitatieresultaten van afgesloten grondexploitaties en de jaarlijkse toevoeging van de rente.

De stand van de reserve Grondzaken bedraagt per 1-1-2015:

€

1.000.000

- rente 2015

+/+ €

15.000

- Vrijval deel reserves nota reserves en voorzieningen

-/- € €

15.000 1.000.000

Toevoeging 2015:

Onttrekking 2015:

Geprognosticeerde stand per 31 december 2015

- 83 -

Risico's De kavels van het bedrijventerrein “Sellingen Dorp”, waar een combinatie van wonen en werken tot de mogelijkheden behoort, zijn momenteel te koop. Ultimo 2014 bedraagt de waarde van het complex (13.960 m2) na aftrek van de voorziening € 42.000 (circa € 3 p/m² (prijs agrarische grond)). De lasten voor het vormen van de voorziening worden middels resultaatbestemming gedekt uit de algemene reserve. Daarnaast zitten de risico’s met betrekking tot de grondexploitatie met name in het complex “Overige Gronden”. Onderdeel van het complex Overige gronden zijn een tweetal percelen grond in Ter Apelkanaal die te zijner tijd voor de realisering van de 2e fase van het Bedrijventerrein

Zuid Groningen aan de Stichting Bedrijventerrein Zuid-Groningen zullen worden overgedragen. De kosten van aankoop en bijkomende kosten (rentelasten, waterschapslasten, kosten planontwikkeling, kosten bestemmingsplan etc.) bedragen exclusief de opgenomen voorziening per 31 december 2014 € 1.705.000. De waarde van deze gronden gerekend naar de verkoopprijs van landbouwgrond is € 846.000 (281.952 m² á € 3). Bij jaarrekening 2011 is besloten voor 50% van de toenmalige boekwaarde een voorziening te treffen (zijnde afgerond € 1.700.000).

Strategische aankopen De gemeente heeft de laatste jaren een aantal percelen grond strategisch aangekocht. Als deze gronden niet in een grondexploitatie worden

ingebracht zal de dekking t.z.t. vanuit de reserve dienen plaats te vinden.

Verkopen Gronden, opgenomen in het complex “Overige gronden”, die niet meer van belang zijn voor toekomstige ontwikkelingen van de gemeente, zullen zoveel mogelijk worden verkocht.

De gemeente gaat bezittingen (gronden) die in aanmerking komen voor verkoop proactief aanbieden via de gemeentelijke website.

- 84 -

8. Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) Algemeen De inhoud van deze paragraaf is verplaatst naar programma 5 Zorg.

- 85 -

9. Krimpparagraaf Het kabinet heeft in 2010 besloten voor de periode 2011 tot en met 2015 een tijdelijke maatstaf in het gemeentefonds op te nemen vanwege de mogelijke transitiekosten waarmee krimpgemeenten geconfronteerd worden als gevolg van de bevolkingsdaling. Met de tijdelijke maatstaf werd jaarlijks ca. € 11 miljoen verdeeld over gemeenten met bevolkingsdaling in Groningen, Limburg en Zeeland. Uit de evaluatie van de maatstaf blijkt dat over het geheel genomen in het verdeelmodel gemeentefonds goed rekening wordt gehouden met de kosten van krimpgemeenten.

gemeenten binnen de door het kabinet reeds aangewezen krimpregio’s. Een voorstel met de precieze vormgeving en verdeling van de decentralisatie-uitkering ligt ter consultatie bij de VNG en de Rfv en is opgenomen in een brief aan de Tweede Kamer. Na verwerking van de adviezen zal de definitieve uitkomst worden opgenomen in de septembercirculaire 2015. Bij de definitieve besluitvorming zal ook de motie De Vries/Veldman over het aanmerken van Noordoost-Fryslân als krimpregio worden betrokken. De verdeling van het voorlopige totaalbedrag van € 11,2 miljoen per jaar is zowel gebaseerd op de bevolkingsdaling in het verleden als de verwachte krimp in de toekomst. Hiermee wordt beoogd recht te doen aan enerzijds de directe gevolgen van de reeds gerealiseerde bevolkingsdaling en anderzijds de verwachte opgave richting de toekomst.

Uitzondering daarop vormen de kosten in het (sub)cluster Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing. Daarvoor gaven de gemeenten met sterke krimp (>3%) in de periode 2006-2014 meer uit dan andere groepen gemeenten. Krimpgemeenten hebben daarnaast gemiddeld een hoger niveau van lokale lasten.

Er is aangegeven dat voor onze regio Oldambt per jaar (voorlopig) € 2.280.013,- ontvangt als regiogemeente. Dit op basis van 7 regiogemeenten en dus nog zonder Noordoost Fryslan als krimpregio. De regio zal hierover met elkaar afspraken dienen te maken over hoe dit budget besteedt gaat worden.

Het Rijk vindt het belangrijk dat een meer regionale en integrale aanpak van de krimpproblematiek kan worden bereikt. Dat betekent inzetten op samenwerking binnen de krimpregio, samenhang in de besteding van de middelen en zo mogelijk kansen creëren om in gezamenlijkheid andere middelen aan te trekken. Daarom is door het Rijk besloten de krimpmaatstaf in zijn huidige vorm per 2016 te beëindigen en de betreffende middelen via een decentralisatie-uitkering toe te kennen aan 8

Voor onze regio Oost-Groningen, zullen deze afspraken via het Regionaal Woon- en Leefbaarheidsplan Oost-Groningen worden gemaakt en gemonitord.

- 86 -

10. Investeringsprojecten In het volgende overzicht staat per project de stand van zaken medio 2015 aangegeven.

Lopende en nieuwe MIP-projecten afdeling Facilitaire Zaken 

Mip project 1209: kruitkelders Vesting Bourtange Het project is afgerond, de financiële afwikkeling dient nog plaats te vinden.



Mip project 1501: Verduurzaming en energiezuinig maken van gemeentelijke gebouwen. Na beschikbaarstelling van het benodigd krediet door de raad medio april jl., wordt momenteel gewerkt aan de uitvoering van de werkzaamheden.

Lopende en nieuwe MIP-projecten afdeling Samenleving 

Mip-project 903: verenigingsondersteuning Krediet is beschikbaar voor verenigingen die een bijdrage vragen ter ondersteuning van activiteiten.



Mip project 1329: nieuwbouw MFA Sellingen De gemeenteraad heeft op 1 juli 2014 een krediet van € 5.767.804 beschikbaar gesteld voor realisering van de MFA Sellingen. Eind december 2014 is de definitieve gunning geweest. Momenteel vindt de uitvoering plaats. Verwachting is dat na de herfstvakantie 2015 de MFA in gebruik genomen zal worden.

Lopende en nieuwe investeringen afdeling Samenleving 

Duurzame woningaanpassingen Het betreft hier de verstrekte woonvoorzieningen van € 5.000 en hoger. Deze investeringen worden vanaf 2010 jaarlijks gekapitaliseerd (omgeslagen over 25 jaar). Aangezien aanvragen van burgers voor dure woningaanpassingen per jaar aanzienlijk kunnen fluctueren, worden grote uitschieters in de begroting dankzij de methodiek van kapitaliseren voorkomen.

Lopende en nieuwe investeringen afdeling Middelen en Advies 

Geen

Lopende en nieuwe MIP-projecten afdeling Publiekszaken 

Mip project 1007: realisatie Nationaal Uitvoerings Programma Project kan bij jaarrekening worden afgesloten.

Lopende en nieuwe MIP-projecten afdeling Ruimte 

Mip project 218: verkeers- en vervoersplan voor de hele gemeente Plan is vastgesteld door de raad en daarmee afgerond.



Mip project 302: herziening bestemmingsplan buitengebied Is afgesloten.



Mip project 334: invoeren groenbeheerkaart Na afronding van de BGT (1 januari 2016) én vaststelling van O.O.R. wordt dit opgepakt.



Mip project 335: invoeren wegenbeheerkaart Na afronding van de BGT (1 januari 2016) én vaststelling van O.O.R. wordt dit opgepakt.

- 87 -



Mip project 607: oeverbescherming en pomp vesting Bourtange In 2013 is een proefstuk aangelegd met oeverbescherming van wilgentenenmatten als optie voor de uitvoering van de laatste fase. Binnenkort wordt dit geëvalueerd en een besluit genomen over het vervolg.



Mip project 801: herinrichting Nederveen-Cappelstraat De uitvoering is technisch afgerond, is een subsidieproject.



Mip project 805: bermenplan Voorbeetseweg, Bosweg en Wollinghuizerweg tot Renneborg zijn door het werkgelegenheidsproject “werken aan de weg” voorzien van een bermversteviging. In het kader van het verkeersen vervoersplan zijn de bermen aan de orde geweest. Op basis van die bevindingen wordt gewerkt aan een Mip-voorstel dat wordt geïntegreerd met de voorstellen nota OOR.



Mip project 806: toegankelijkheid openbaar busvervoer Is afgerond, in 2016 komt nog subsidie binnen.



Mip project 1104: reconstructie Prinsessenbuurt De wensen en ideeën van bewoners zijn geïnventariseerd en verwerkt in een reconstructieplan. Een nieuwe, gescheiden riolering maakt deel uit van het plan en wordt gefinancierd uit het nieuwe vGRP. Het project heeft enige vertraging opgelopen doordat de nutsbedrijven alsnog hebben aangegeven hun werkzaamheden gelijktijdig te willen uitvoeren. Het plan zal daarom aan het begin van 2015 worden uitgevoerd. Uitvoering is gestart en wordt in het voorjaar 2016 afgerond.



Mip project 1109: uitvoering baggerplan De kosten van het baggeren van watergangen, mits riool-gerelateerd, zijn begroot en opgenomen in het GRP 2014-2018. Daarnaast zijn er andere kosten. Aan het einde van het jaar zal aan de raad een plan gepresenteerd worden met daarbij de overdracht van een groot aantal watergangen aan het waterschap. Het project baggeren Bourtangekanaal en het baggeren van de haven Bourtange worden in 2019 uitgevoerd. De rest is gereed.



Mip project 1201: verduurzamen van de openbare verlichting De uitvoering is opgedeeld in fasen. Inmiddels zijn ongeveer 1000 armaturen vervangen en is het werk voor 50% gereed. In mei heeft de raad ingestemd met het “verdonkeren” van de provinciale wegen. De bestekken hiervoor zijn in voorbereiding. Verwacht wordt dat eind 2016 alles gereed is.



Mip project 1206: transformatie omgeving Moekesgat (inclusief Mip 245 en 606) Het werk is in juli (2015) aanbesteed en inmiddels gegund. Dit najaar start de uitvoering.



Mip project 1207: N366, traverse gemeente Vlagtwedde Aansluiting nulweg is gereed, aansluiting AVEBE is in uitvoering. Aansluiting westerstraat staat in de planning vanaf 2016.



Mip project 1301: actualiseren en effectueren woonschepenbeleid De nieuwe verordening is in 2014 in werking getreden. De noodzakelijke werkzaamheden als aanpassingen aan het elektriciteitsnet én de riolering zijn uitgevoerd.



Mip project 1302: burgerparticipatie In september 2013 is het Fonds “Wonen en Leven” vastgesteld. Hiermee kunnen bewoners (organisaties) cofinanciering aanvragen voor activiteiten en projecten die betrekking hebben op de leefbaarheid in hun directe woon- en leefomgeving. Verschillende aanvragen zijn inmiddels gehonoreerd.



Mip project 1305: herinrichten plein Molenweg/Omloop Doorgeschoven naar 2016/2017. - 88 -



Mip project 1306: onderzoek saneren gemeentelijke gronddepots De onderzoeken zijn klaar. Eind 2015 komt een voorstel naar college en raad.



Mip project 1307: nota onderhoud openbare ruimte In mei heeft een presentatie van de uitgangspunten in de raad plaatsgevonden. Deze worden nu verder uitgewerkt. In oktober 2015 zal het gehele plan aan de raad worden aangeboden.



Mip project 1311: digitalisering kaartkoppeling en actualisering onderhoudsprogramma’s Na vaststelling van de nota OOR (MIP 1515) én de oplevering van de BGT (zie MIP 1312) wordt dit verder opgepakt.



Mip project 1312: basisregistratie grootschalige topografie Wordt hard aan gewerkt; is op 1 januari 2016 gereed.



Mip project 1315: aanpak verkeersonveilige kruisingen Is gereed. Kan van de lijst.



Mip project 1324: verkeersveilige schoolomgeving Jipsinghuizen aanbesteding loopt, eind 2015 uitvoering. PORK zit in de ontwerpfase en bespreekfase.



Mip project 1402: voet/fietsverbinding Emslandermeer en Vlagtwedde Dorp Is in de raad geweest en men is bezig met het schrijven het bestek. Tweede helft 2015 start uitvoering.



Mip project 1403: bestemmingsplan Zuid-Groningen Het geld is beschikbaar en het plan is in procedure.



Mip project 1404: onderhoud toeristische voorzieningen kanovaart Het onderhoudsbudget is opgenomen in de begroting. Project kan van de lijst.



Mip project 1405: inrichtingsmaatregelen “EHS Ter Wupping-Wessinghuizen” Project is gereed. Kan van de lijst.



Mip project 1407: gebiedsvisie Sellingerbeetse Dit project loopt. In augustus vindt een bewonersbijeenkomst plaats, daarna wordt het definitieve voorstel gemaakt. Besluitvorming in het najaar.



Mip project 1411: afronding herinrichting Ter Apelkanaal Uitvoering is in het najaar van 2014 gestart. Er zijn problemen ontstaan met de slijtlagen en aan een oplossing wordt gewerkt.



Mip project 1502: Partiële herziening bestemmingsplan Buitengebied. Deze herziening wordt in oktober 2015 aan de raad ter vaststelling voorgelegd.



Mip project 1503: Bewonersinitiatief ‘Ter Apel Zuid Oost Zit nog in de fase van overleg met de bewoners(delegatie).



Mip project 1504: Bewonersinitiatief ‘De Clockenslach’ te Vlagtwedde Op dit moment is sprake van een concept-ontwerp wat de bewoners verder uit kunnen werken.



Mip project 1505: Bewonersinitiatief ‘Robert Kochstraat – Röngtenstraat’ te Ter Apel Het werk is in uitvoering.



Mip project 1506: Bewonersinitiatief Jipsingboertange Er zijn een paar plannen die nog in de fase van overleg met de bewoners zitten. - 89 -



Mip project 1509: Rooien en planten bomen Wollinghuizerweg, deel bebouwde kom Vlagtwedde Is in het voorjaar 2015 uitgevoerd en het project kan worden afgesloten.



Mip project 1511: Groot onderhoud Vriesseweg Bourtange Uitvoering najaar 2015 voorjaar 2016, start na het toeristenseizoen 2015.



Mip project 1512: Deelname aan het Programma Landelijk Gebied Het betreft het vervolg op LEADER oost-Groningen, vooral bedoelt om de leefbaarheid en vitaliteit op het platteland te stimuleren met projecten die door bewoners én organisaties in de regio zelf worden bedacht. Gezamenlijk wordt gewerkt aan een Lokale Ontwikkelings Strategie (LOS). Gemeente én provincie dragen elk een gelijk deel bij naast de LEADER subsidie. De kosten voor de gemeente Vlagtwedde zijn structureel al opgenomen in de (meerjaren)begroting. Een voorstel voor de raad zal in oktober/november 2015 worden geagendeerd.



Mip project 1513: Recreatieve inrichtingsmaatregelen Ecologische Hoofdstructuur Westerwolde De gemeente speelt een actieve rol bij de totstandkoming van de EHS (thans NNN). Sinds een aantal jaren wordt gewerkt aan de totstandkoming van het Natuurnetwerk Nederland (NNN, voorheen EHS). De uitvoering geschiedt in deelprojecten, die ook wel als wagons worden betiteld. Als de wagons klaar zijn, vormen deze uiteindelijk de “trein” van de NNN. Naar verwachting zal de “trein Westerwolde” zo rond 2020 kunnen rijden. De uitvoering van elke wagon vergt een uitgebreide voorbereiding. Opdrachtgever is de provincie Groningen, die wordt geadviseerd door de Gebiedscommissie Westerwolde. De gebiedscommissie moet die delen van de NNN in Westerwolde realiseren die nog niet zijn uitgevoerd. Ook de economische ontwikkeling van het gebied is een aandachtspunt. Daarom bundelen de partners in de Gebiedscommissie hun krachten en middelen om projecten op te zetten rond thema’s als natuur, recreatie, landschap, cultuurhistorie en archeologie, water, sociaal economische vitalisering en landbouw. Over deze zaken brengt de commissie advies uit aan het college van Gedeputeerde Staten. Het werkgebied van de commissie is de gemeenten Bellingwedde, Vlagtwedde en Stadskanaal. Burgemeester Kompier is voorzitter van de commissie. De commissie bestaat daarnaast uit bestuurders van de gemeenten Bellingwedde en Stadskanaal, waterschap Hunze en Aa’s, LTO Noord, Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten. Wethouder Lok heeft namens de gemeente Vlagtwedde zitting in de commissie. Verder is er een aan de Gebiedscommissie adviserende subcommissie, genaamd Projectgroep, ingesteld. De gemeente Vlagtwedde is met twee personen in deze projectgroep vertegenwoordigd. Bij de uitwerking van de deelprojecten worden er werkgroepen (bijv. t.b.v. ontwerp, bestek, financiën) ingesteld. Deze werkgroepen hebben een wisselende samenstelling, meestal is de gemeente Vlagtwedde hierin vertegenwoordigd, maar dat is uiteraard afhankelijk van de werkzaamheden van de werkgroep. Er is meerdere keren planologische medewerking verleend in de gevallen waarin de ecologische ontwikkelingen niet pasten in het bestemmingsplan. Daarnaast heeft gemeente Vlagtwedde in enkele gevallen een financiële bijdrage geleverd aan onderdelen van de plannen die als wenselijk werden ervaren, met name in de recreatieve sfeer, die zonder bijdrage niet zouden zijn gerealiseerd. Prolander (voorheen Dienst Landelijk Gebied) doet het secretariaat en het projectmanagement voor de Gebiedscommissie.



Mip project 1514: Herstel wal bij de Portenge; vesting Bourtange Is aanbesteed, de uitvoering start na het toeristenseizoen 2015.



Mip project 1515: Uitwerking nota Onderhoud Openbare Ruimte De varianten zijn in definitieve vorm uitgewerkt en worden in oktober aan de raad aangeboden ter keuzevorming.

- 90 -

Lopende en nieuwe investeringen afdeling Ruimte 

Ontsluitingsweg COA Ter Apel Het project wordt in samenhang met de aansluiting N366/Westerstaat meegenomen.



Reconstructie Westerstraat GEREED



Herinrichting Dr. P. Rinsemastraat Vlagtwedde GEREED



Hoofdstraat Ter Apel Uitvoering is gereed afwikkeling subsidies in 2015.



Reconstructie Ter Apelkanaal Zie Mip 1411.



Bruggen/oevers voormalige Stad Groningen In de Nota onderhoud openbare ruimte zal een aangepaste onderbouwing van de onderhoudsplanning opgenomen worden. Het restant krediet zal daarin meegenomen worden.



Koppeling Runde-Ruiten Aa De definitieve afrekening met subsidies wordt opgesteld. Cluster 16 wordt nu ambtelijk voorbereid.



Westerwolde schoon Is gereed.



GRP 2008-2012 Is gereed, nu bezig met GRP 2014-2018.



Stimuleringsleningen woningverbetering Sinds begin 2013 in werking. Hier wordt beperkt gebruik van gemaakt.



VROM startersleningen Zie stimuleringsleningen. Wordt verder geëvalueerd bij de woonvisie.



Terra Mora Is gereed.

GROOT ONDERHOUD GEMEENTELIJKE OBJECTEN Verantwoording voorziening zomernota 2015 In de voorziening groot onderhoud gebouwen 2012-2015 is zowel het regulier als het groot onderhoud gepland voor de gemeentelijke gebouwen. In de zomernota is een tussenstand geschreven voor het groot onderhoud van de gemeentelijke gebouwen. Er wordt verwacht dat € 14.050 van het begrote bedrag van 2015 minder uitgegeven zal worden in 2015. Dit bedrag bestaat uit € 351.500 aan begroot onderhoud wat (vooralsnog) niet wordt besteed (onderdeel A), en € 337.050 wat niet is begroot in 2015 maar wel wordt uitgevoerd (onderdeel B). A. De volgende onderdelen zijn wel begroot in 2015, maar zullen naar verwachting niet besteedt worden in 2015:  Gemeentehuis – vervangen uurwerk is eerder vervangen, vaatwasser is in 2014 vervangen;  Werkplaats Sellingen – schilderwerk is in 2014 uitgevoerd;  Werkplaats Ter Apel – minder onderhoud verwacht in 2015;  Begraafplaatsen – minder onderhoud noodzakelijk;  Brandweer Ter Apel – sanitair en keukenblok vervanging niet noodzakelijk;  Brandweer Vlagtwedde – vervanging vloerbedekking en schilderwerk uitgevoerd in 2014; - 91 -

      

Politie Ter Apel – intern onderhoud voor huurder; Sporthal Ter Apel – vervangen verlichting in project duurzaamheid; zakwand is in 2013 vervangen; Sportzaal Vlagtwedde – vervanging verlichting is eerder uitgevoerd; Gymlokaal Sellingen – minder onderhoud ivm toekomst gebouw; Gymlokaal Bourtange – CV ketel, schilderwerk uitgevoerd in 2014, groot onderhoud uitgevoerd in 2013; Sportterrein Vlagtwedde – dakbedekking is vervangen tijdens uitbreiding kleedruimtes; Expl. Voormalig badhuis Sellingen – minder onderhoud ivm toekomst gebouw.

B. De volgende onderdelen zijn niet begroot in 2015. Sommige onderdelen zijn begroot in een ander jaartal, maar door uitstel of noodzakelijke vroegtijdige vervanging in 2015 uitgevoerd. Ook zijn enkele onderdelen niet begroot, maar wel uitgevoerd.  Gymlokaal Kapelweg – extra bouwkundig onderhoud in combinatie met duurzaamheidsproject;  Zwembad Ter Apel – vervangen tegelwerk diepe bassin en herstel badrand;  Zwembad Ter Apel en Sellingen – aanschaf bodemzuiger;  Sportterrein Sellingen – dakbedekking en schilderwerk uitgevoerd, i.c.m. privatisering kleedruimten;  Sportterrein ’t Heem – vervangen dakbedekking en legionellabeheer;  Jeugdgebouw en kleedgebouw Bourtange – onderhoud uitgevoerd i.c.m. overdracht naar SVB;  Alle gebouwen – aanpassen priva i.v.m. vervallen analoge telefoonlijn;  Alle gebouwen – aanbesteding inspectie MJOP;  Alle gebouwen – aanbesteding installatieonderhoud;  Diverse gebouwen – duurzaamheidsproject. Relatie met de voorziening saldo 1/1/2015 storting € 1.116.705,00 stortingen 2015 zomernota 2015 - verwachte mutaties onttrekkingen 2015 Primitief begroot, zie product “woningen voormalig woningbedrijf” zomernota 2015 - verwachte mutaties

onttrekking

geschat saldo 31/12/2015

€ 351.500,00

€ 313.902,00 € 23.148

totaal €

-

gepland saldo volgens nota onderhoud gebouwen

€ 351.500,00

€ 337.050,00

€ 1.131.155,00

€

* Uit zomernota 2015

- 92 -

252.195,00

11. Interbestuurlijk toezicht Inleiding Op 1 oktober 2012 is de Wet revitalisering generiek toezicht (wet RGT) in werking getreden. Deze wet bevat een aantal fundamentele wijzigingen van het interbestuurlijk toezicht (IBT). In de jaarrekening 2013 is voor het eerst een hoofdstuk aan het IBT gewijd. Kernpunt van deze wet is dat het toezicht van provincies op gemeenten soberder en risicogerichter is geworden. Daarbij geldt dat het in eerste instantie niet aan de toezichthouder, maar aan vertegenwoordigende organen als Provinciale Staten en gemeenteraad is, om in het kader van de horizontale verantwoording toezicht te houden op de uitvoering van taken. Vooral taken in medebewind door de colleges.

Reikwijdte Het IBT geldt voor de gebieden: - Financiën; - Wabo; - Ruimtelijke ordening; - Huisvesting statushouders; - Monumenten en archeologie; - Archief. De gemeenteraden worden in termen van goed, matig, slecht (of groen, oranje, rood) door de colleges geïnformeerd. Dit heeft voor het eerst plaatsgevonden in de programmaverantwoording 2013. De criteria die leiden tot een bepaalde kwalificatie zijn – in verkorte versie – opgenomen in de programmaverantwoording 2014.

Ingrijpen door de toezichthouder Het interbestuurlijk toezicht is alleen gericht op de uitvoering van wettelijke medebewindstaken. Het is niet bedoeld om kwaliteit van de taakuitvoering te verbeteren. Ingrijpen gebeurt alleen als wettelijk vastgelegde medebewindstaken niet (juist) worden uitgevoerd. Of als besluiten in strijd zijn met het algemeen belang of het recht. Dan kan de toezichthouder gebruik maken van deze instrumenten:

Schorsing en vernietiging: als gemeenten of provincies besluiten nemen die in strijd zijn met het recht of het algemeen belang, kan de Kroon deze besluiten schorsen en/of vernietigen. Dit gebeurt bij Koninklijk Besluit. Om te bepalen of tot ingrijpen wordt overgegaan, doorloopt de toezichthouder een ‘interventieladder’. Deze bestaat uit 6 stappen: van signaleren tot en met het definitief toepassen van het instrument.

Indeplaatsstelling bij taak verwaarlozing: als een gemeente of provincie een medebewindstaak verwaarloost, kan de toezichthouder die taak overnemen; Provincie: wat gaat goed Uit de jaarrekening 2014 blijkt dat we op de volgende terreinen goed hebben gescoord: Financiën Huisvesting statushouders Monumenten & archeologie Wro Wabo

Provincie: wat kan beter Uit de rapportage over 2014 blijkt dat we op de volgende terreinen (nog) geen ‘goed’ hebben gescoord: Archief

- 93 -

Financiën Waaraan moet de gemeente voldoen? 1 .Geraamde structurele uitgaven en structurele inkomsten in evenwicht en 2. Uit meerjarenraming is aannemelijk dat dit evenwicht wordt gecontinueerd en 3. Er is voor zover bekend geen sprake van bestuurlijke relevante onderwerpen die de financiële positie substantieel nadelig kunnen beïnvloeden.

Verwachting 2016: Zie hiervoor Hoofdstuk 2. Financiële positie en Hoofdstuk 3. Ombuigingsplan. De begroting laat meerjarig een overschot zien. Wij verwachten dan over 2016 een groen/goed te scoren.

WABO Waaraan moet de gemeente voldoen? Gemeente voldoet v.w.b. risicovolle vth-taken in voldoende mate aan de beoordelingscriteria:

6. In jaarprogramma zijn vwb vergunningverlening in ieder geval de systematiek en werkzaamheden voor het actueel houden van vergunningen voor risicovolle activiteiten beschreven. Jaarverslag 7. Voor 1 april, dan wel samen met de jaarrekening voor 15 juli, is het jaarverslag vthtaken aangeboden aan raad en beschikbaar voor GS. 8. Jaarverslag bevat duidelijke conclusies over mate van uitvoering jaarprogramma, de bijdrage aan beleidsdoelen, de beheersing van risico's en of beleid, prioriteiten en/of programma bijgesteld dienen te worden.

Beleid, probleem- /risicoanalyse 1. Actueel beleid (minimaal vergunningen- en handhavingbeleid inclusief brandveiligheid, protocol bouwplantoetsing, bodembeleid) en probleem- en risicoanalyse1 (<4 jaar) is beschikbaar voor GS. 2. Beleid bevat doelen en prioriteiten, ambitieniveau is in lijn met capaciteit. 3. Beleid en probleem- en risicoanalyse besteedt aandacht aan de onderkende Waborisico's (asbest, verontreinigde grond, brandveiligheid bij de opslag van gevaarlijke stoffen, constructieve veiligheid, risicovolle inrichtingen en brandveiligheid en is duidelijk over wat de specifieke gemeentelijke risico's zijn. Tevens wordt in het kader van toezicht en handhaving aandacht besteed aan de prioritaire RO belangen: veiligheid, gezondheid, landschap, natuur en cultuurhistorie. Uitvoeringsprogramma 4. Voor 1 januari 2016 is het jaarlijkse uitvoerings-programma vth-taken vastgesteld door B&W en beschikbaar voor GS. Het programma wordt aangeboden aan de raad. 5. Jaarprogramma heeft duidelijke relatie met risico's, doelen, prioriteiten en evaluatie vorig programma. Beschikbare middelen toereikend voor uitvoering.

Verwachting 2016. De WABO+-taken zijn per 1 november 2013 overgedragen aan de Omgevingsdienst Groningen (OGD). Op dat moment is tot 1 januari 2015 een algemene dienstverleningsovereenkomst (DVO) afgesloten op basis van het WABO-uitvoeringsprogramma 2013. Onderdeel van de DVO 2016 zal zijn het WABO-uitvoeringsplan 2016. Bij het opstellen van de DVO 2016 en de WUP (wabo uitvoeringsplan) 2016 wordt zoveel als mogelijk aan de gestelde eisen voldaan.

Ruimtelijke Ordening Waaraan moet de gemeente voldoen? Het interbestuurlijk toezicht op het terrein van de ruimtelijke ordening gaat nadrukkelijk niet over het toezicht op de naleving van de provinciale omgevingsverordening.

Hier wordt niet (achteraf) op toegezien in het kader van het IBT, maar via de provinciale toezichtmogelijkheden op grond van de Wro en het Bro (overleg, zienswijze, reactieve aanwijzing of beroep)

- 94 -

Bestemmingsplan en beheersverordening: Voor het gehele grondgebied gelden actuele en aangepaste plannen/verordeningen; gelijktijdig met de jaarrekening is het jaarverslag uitvoering Wrotaken aan de raad aangeboden en aan GS gestuurd.

procedure genomen. Het bestemmingsplan wordt in oktober ter vaststelling aan de raad aangeboden. Voorts is het proces gestart om te komen tot een herziening van het bestemmingsplan “Bedrijvenpark Zuid Groningen”. Voor het gehele grondgebied van de gemeente zijn actuele plannen/ verordeningen van kracht.

Toezicht en handhaving: - voor 1 januari is het jaarlijkse programma voor toezicht en handhaving in het kader van de Wro aan de raad aangeboden en aan GS gestuurd; - gelijktijdig met de jaarrekening is het jaarverslag toezicht en handhaving in het kader van de Wro aan de raad aangeboden en aan GS gestuurd.

Verwachting 2016. In het kader van de Wet ruimtelijke ordening dient er jaarlijks een programma en een jaarverslag toezicht en handhaving te worden opgesteld. Dit programma en jaarverslag maken deel uit van het gemeentelijk handhavingsbeleid op grond van de Wabo. Onderdeel van de DVO zal zijn het WUP 2016. Doel bij de opstelling van het WUP 2016 is om voor het ontwikkelde beoordelingskader voor de kwaliteit de score “groen/goed” te behalen.

Wat hebben we in 2015 gedaan? In 2015 is de partiële herziening voor het bestemmingsplan ‘Buitengebied’ verder in Archief Waaraan moet de gemeente voldoen? 1) er is een werkend kwaliteitssysteem voor het beheer van archiefbescheiden 2) archiefbescheiden worden in goede, geordende en toegankelijke staat gebracht 3) archiefbescheiden worden tijdig vernietigd of overgebracht/openbaar gemaakt 4) er is een duurzame en adequate beheer- en bewaaromgeving.

een goedkeuringsbesluit opgemaakt. Na de invoering is dat niet meer nodig daar het toezicht horizontaal is geregeld. Wat gaan we nog doen de komende periode. Naast/bij de afdeling Documentaire Informatievoorziening (DIV) op de eerste verdieping is een archiefruimte in gebruik. Deze voldoet niet aan de gestelde eisen. Aangezien verwacht wordt dat er binnen 5 jaar volledig digitaal gewerkt zal worden, de milieudossiers inmiddels digitaal zijn en voor het bouwarchief in 2015 een voorstel is gedaan een krediet beschikbaar te stellen voor het digitaliseren, wordt het niet nodig geacht investeringen te doen voor het optimaliseren van deze archiefruimte.

Wat hebben we gedaan in 2014? De gemeente beschikt sinds oktober 2014 over een archiefbewaarplaats die voldoet aan alle eisen die daaraan gesteld zijn. De renovatie van de archiefbewaarplaats heeft in nauw overleg met de archiefinspecteur plaatsgevonden. Voor de invoering van de Wet Revitalisering Generiek Toezicht werd er door de provincie Huisvesting statushouders Waaraan moet de gemeente voldoen? Voldoen aan de kwantitatieve taakstelling die per halfjaar wordt opgelegd.

Er is een directe lijn met het COA om de benodigde statushouders aangemeld te krijgen. Daarnaast zijn er goede afspraken met de woningbouwvereniging Acantus om woningen beschikbaar te stellen. Met de nodige inspanningen van alle partijen zal dit ook in 2016 resulteren in het voldoen aan de taakstelling.

Verwachting 2016: Voor 2016 verwachten we weer een hogere taakstelling. Het zal veel inzet kosten om alle statushouders te huisvesten. Rzijn verzorgt de uitvoering voor Vlagtwedde.

- 95 -

Monumenten en archeologie Waaraan moet de gemeente voldoen? Benodigde toezichtinformatie: Een jaarlijks overzicht van het totaal aantal verleende monumentenvergunningen. De uitvoering van de monumentenwet wordt gedaan door de ODG. Op dit moment heeft de ODG nog geen gegevens aangeleverd die hierop betrekking hebben.

Samenstelling monumentencommissie: Voorzitter: drs ir K.F. Geijzendorffer Leden: ir S. van Seijen, restauratiearchitect; M. Verkerk, bouwhistoricus; T. Bouman, architect; drs P. Karstkarel, architectuurhistoricus. Toehoorder: drs M.S. consulent/adviseur Rijksdienst Cultureel Erfgoed.

Een jaarlijks overzicht van het aantal handhavingacties door de gemeente. Er zijn geen situaties geweest in 2014 waarbij handhavend opgetreden moest worden.

Secretaris: drs H.D. Waterbolk

Een jaarlijks overzicht van de samenstelling van de gemeentelijke Monumentencommissie: De gemeente maakt gebruik van door Libau ingestelde monumentencommissie in de Provincie Groningen. Deze commissie heeft als basis vier deskundige leden op het gebied van restauratie, architectuurhistorie, architectuur en bouwhistorie onder leiding van een ervaren voorzitter. Al naar gelang het onderwerp kunnen deskundige leden op het gebied van onder meer archeologie, landschap en stedenbouw aan de commissie worden toegevoegd. De werkwijze van de commissie is vastgelegd in een reglement. Lijst met wetten waarbij toezichthouder is op gemeenten.

het

Het gaat om de volgende risico's: Gebrek aan kwaliteit en intensiteit van de handhaving; Onzorgvuldige vergunningverlening; Het ontbreken van een gemeentelijke monumentencommissie. Verwachting 2016. Naar aanleiding van voornoemde kwaliteitscriteria kan worden geconcludeerd dat de gemeente Vlagtwedde voldoet aan de gestelde eisen. Wij zullen voor het jaar 2016 verder gaan in het spoor van de afgelopen jaren.

Rijk

A. Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

C. Ministerie van Infrastructuur en Milieu 1. Wet vervoer gevaarlijke stoffen. 2. Havenbeveiligingswet. 3. Wet basisregistraties adressen en gebouwen. 4. Titel 5.2 van de Wet milieubeheer.

1. Ambtenarenwet. 2. Paspoortwet. 3. Wet algemene bepalingen BSN. 4. Wet GBA persoonsgegevens. 5. Kieswet.

B. Ministerie van Werkgelegenheid

Sociale

Zaken

Verweij, voor het

D. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

en

1. Drank- en Horecawet. 2. Wet publieke gezondheid. 3. Wet maatschappelijke ondersteuning.

1. Wet werk en bijstand. 2. Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers. 3. Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen. 4. Wet werk en inkomen kunstenaars. 5. Wet sociale werkvoorziening. 6. Wet investeren in jongeren. 7. Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen.

E. Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap 1. Wet op het primair onderwijs. 2. Wet op het voortgezet onderwijs. 3. Wet op de expertisecentra. 4. Wet educatie en beroepsonderwijs.

F. Ministerie van Financiën 1. Wet waardering onroerende zaken

G. Ministerie van Veiligheid en Justitie 1. Wet veiligheidsregio’s.

- 96 -

8. Bijlagen

- 97 -

- 98 -

1. Staat van reserves en voorzieningen

- 99 -

STAAT VAN DE RESERVES EN VOORZIENINGEN BEGROTING 2016 NAAM RESERVE / VOORZIENING

Rubriek A, Algemene reserves 1 Saldireserve 2 Algemene reserve

MAXIMUM SALDO BEGIN BIJBOEKING VERMEERDE- VERMINDE- OVERBOEKING AF ROMING SALDO EINDE VAN DE DIENSTJAAR RENTE 1,5% RINGEN RINGEN TUSSEN RESERVES DIENSTJAAR RESERVE RESERVES/VZ

(min. 8.000.000) (min. 2.250.000) Subtotaal rubriek A

- 100 -

Rubriek B, Bestemmings reserves 1 B.R. recreatie en toerisme 2 B.R. vervanging meubilair OBS 3 B.R. vervanging leermiddelen OBS 4 B.R. ICT O.B.S. 5 B.R. GOA 6 B.R. Onderwijshuisvesting OBS + BBS 7 B.R. categoriale bijzonder bijstand 8 B.R. egalisering automatisering 9 B.R. WMO (min.250.000) 10 B.R. opvang vluchtelingen 11 B.R. ontwikkeling woonplannen 12 B.R. personeelsbeleid OBS 13 B.R. inkomensdeel Wet werk en bijstand 14 B.R. groot onderhoud wegen 15 B.R. BCF 16 B.R. grondzaken 17 B.R. nieuwe beleidswensen OBS 18 B.R. aangegane verplichtingen 19 B.R. zorgfonds Basisonderwijs 20 B.R. railverbinding Emmen via Ter Apel 21 B.R. ondernemingsraad 22 B.R. krimpmaatregelen 23 B.R. COA gelden 24 B.R. verbreding N33 Assen-Zuidbroek 25 B.R. OHBA 26 B.R. NUP gelden (6291010), meicirculaire 2011 27 B.R. Revitalisering centrum Ter Apel 28 B.R. groot onderhoud MFA Vlagtwedde 29 B.R. groot onderhoud OBS 30 B.R. groot onderhoud rioleringen 31 B.R. instandhouding bruggen en oevers

8.000.000 6.004.898 14.004.898

90.073 90.073

6.595 39.873 12.507 71.979 3.374.313 223.262 250.000

99 598 188 1.080 50.615 3.349 3.750

570.160 910.807

8.552 13.662

961.427 289.067 1.000.000 56.567

14.421 4.336 15.000 849

128.183 213.958 42.369 7.968 109.618 165.573 68.312

1.923 3.209 636 120 1.644 2.484 1.025

45.864 51.241 153.281

688 769 2.299

2.036 6.659

5.551

7.506.651

112.600

187.666

233.636

250.000

350.000 250.000

8.000.000 5.274.084 13.274.084

820.887 820.887

9.972 16.063 112.376 78.365

17.545 125.601 43.749

47.000

516.322 58.388 3.750

9.972 5.212 27.246 47.311 73.059 2.908.606 215.222 250.000

100.000

300.000 1.000.000

106.860

578.712 1.028.829

2.500

15.000 16.176 45.000

2.400

975.849 293.403 1.000.000 73.592 175.106 217.167 43.004 8.088 111.262 168.056 66.937 46.552 54.046 156.688 0 7.573.281

BESPAARDE RENTE 1,5 %

320.000 320.000

STAAT VAN DE RESERVES EN VOORZIENINGEN BEGROTING 2016 NAAM RESERVE / VOORZIENING

- 101 -

32 B.R. egalisatie riolering 33 B.R. jeugdzorg en educatie 34 B.R. sociaal domein 35 B.R. groot onderhoud MFA Sellingen Subtotaal rubriek B Rubriek C, Voorzieningen 1 Voorziening pensioenen wethouders 2 Voorziening subsidies specifieke besteding 3 Voorziening groot onderhoud gemeentelijke objecten 4 Voorziening vervanging riolering 5 Voorziening groot onderhoud gebouwen vesting Bourtange 6 Garantievoorziening begeleid wonen 7 Voorziening duurzame particuliere woningverbetering 8 Voorziening VROM startersleningen 9 Voorziening groot onderhoud rioleringen 10 Voorziening werkdeel WWB t.b.v. Bellingwedde 11 Voorziening TDC t.b.v. Bellingwedde 12 Voorziening uitvoeringskosten t.b.v. Bellingwedde Subtotaal rubriek C Rubriek D, Gebonden (bestemmings-)reserves 1 Geb. Algemene reserve 2 Geb. B.R. sport incl. zwembaden 3 Geb. B.R. recreatie en toerisme 4 Geb. B.R. act. Jeugd 12 tot 21 jaar Subtotaal rubriek D Totaal rubriek A,B,C en D

MAXIMUM SALDO BEGIN BIJBOEKING VERMEERDE- VERMINDE- OVERBOEKING AF ROMING SALDO EINDE VAN DE DIENSTJAAR RENTE 1,5% RINGEN RINGEN TUSSEN RESERVES DIENSTJAAR RESERVE RESERVES/VZ 122.138

1.832

1.652.699

24.790

18.034.412

270.516

1.063.370 199.015 802.803 0 270.577 7.000 248.482 42.772 533.066

123.970 595.221 9.288 1.232.682

1.834.580

18.750

360.590

1.443.822 9.288 17.684.280 1.135.493 199.015 601.815 0 270.577 7.000 248.482 42.772 533.066

15.951 2.985 12.042 0 4.059 105 3.727 642 7.996

735.280

200.988 735.280

807.403

936.268

3.038.220

47.506

110.254 6.327 9.006 1.870 127.457

1.301.636 87.930 271.825 29.919 1.691.310

21.178 1.414 4.212 477 27.282

35.687.894

394.788

1.411.890 94.257 280.831 31.789 1.818.767 37.025.161

828.888

72.123

3.167.085

BESPAARDE RENTE 1,5 %

2.040.085

3.719.192

18.750

- 102 -

2. Liquiditeitsplanning

- 103 -

BEGIN SALDI * ONTVANGSTEN - belastingen - rijksuitkeringen Samenleving - Alg. uitkering - overige ontvangsten

UITGAVEN - crediteuren betalingen - salarissen - personeel - salarissen - onderwijs - afdr. belastingdienst - investeringen - uitkeringen WMO+wvg

FINANCIEEL - rente afl. betalingen - rente ontvangst

- 104 -

- kasgeldleningen - Grondexploitatie - Compensatiefonds

EIND SALDI

JAN

FEB

MRT

AUG

SEP

3.863.808

2.679.605

1.495.403

APRIL 398.133

MEI 564.017

JUNI 692.266

733.171

2.386.709

1.620.769

738.498

87.834

-502.610

20.000 1.200.000 1.100.000 404.000 2.724.000

20.000 1.200.000 1.100.000 418.993 2.738.993

360.000 1.200.000 1.100.000 502.482 3.162.482

1.690.000 1.200.000 1.100.000 454.344 4.444.344

425.000 2.000.000 2.600.000 540.500 5.565.500

1.690.000 1.200.000 1.100.000 485.657 4.475.657

425.000 1.200.000 1.100.000 850.802 3.575.802

360.000 1.200.000 1.100.000 413.311 3.073.311

360.000 1.200.000 1.100.000 459.481 3.119.481

360.000 1.200.000 1.100.000 423.600 3.083.600

350.239 1.200.000 1.100.000 454.226 3.104.465

344.344 1.985.000 1.115.000 511.169 3.955.513

2.611.303 350.500 190.000 233.000 325.000 200.000 3.909.803

2.449.752 350.500 190.000 233.000 515.000 200.000 3.938.252

2.669.751 350.500 190.000 233.000 624.000 200.000 4.267.251

2.621.960 350.500 190.000 233.000 699.000 200.000 4.294.460

3.049.751 640.500 330.000 528.000 689.000 200.000 5.437.251

2.844.751 350.500 190.000 233.000 624.000 200.000 4.442.251

2.509.364 350.500 190.000 233.000 441.000 200.000 3.923.864

2.449.751 350.500 190.000 233.000 416.000 200.000 3.839.251

2.669.751 350.500 190.000 233.000 366.000 200.000 4.009.251

2.509.364 350.500 190.000 233.000 253.000 200.000 3.735.864

2.447.751 350.500 190.000 233.000 228.000 200.000 3.649.251

2.844.751 485.500 190.000 268.000 111.000 264.000 4.163.251

0 1.600

0

0

0 16.000

0

0

0 1.600

0

0

0 1.600

-45.658

0

0

0

0

0

0 7.500

0

0

0 7.500

7.500

JULI

7.500

OKT

NOV

DEC

2.000.000 1.600

0

7.500

16.000

0

7.500

2.001.600

0

7.500

1.600

-45.658

7.500

2.679.605

1.495.403

398.133

564.017

692.266

733.171

2.386.709

1.620.769

738.498

87.834

-502.610

-702.849

3. Overzicht recapitulatie programma/productgroepen

- 105 -

Begrotingsjaar 2016 Nr Programma 1 Burger en bestuur

Lasten 4.168.839

Baten

Omschrijving product

954.518 Bestuursorganen

Bestuursondersteuning

Burgerzaken

Lasten 1.054.740

1.541.966

1.097.534

- 106 Verkiezingen Baten secretarieleges burgerzaken Bestuurlijke samenwerking

2 Veiligheid

1.185.875

9.259.426

107.278 39.780

Activiteiten Raad en -fracties Burgemeester Wethouders

18.212 Voorlichting en representatie Gemeentelijke internetsite Beleidscyclus Voormalig personeel Beleidsadvisering Rechtsbescherming Handhaving algemeen Advisering bestuur Algemeen directeur / gemeentesecretaris Directeur/loco-secretaris Beleidsontwikkeling P&O Ondernemingsraad 609.830 Burgerlijke stand Basisregistratie Personen Straatnaam en huisnummering Nationaliteitswetgeving Reisdocumenten Rijbewijzen BRP-straat Ter Apel Kadaster Verkiezingen 271.476 Baten secretarieleges Bestuurlijke samenwerking en internationale cont.

Lasten

239.276 73.121 505.759 124.306 48.081 79.078 29.895 116.032 138.954 75.051 39.824 72.588 78.535 174.069 6.038 24.991 81.457 62.801 609.830 59.814

107.278

140.926

Lijkbezorging

169.559

55.000 Lijkbezorging Baten Lijkbezorging

169.559

4.545.088 Wegen, straten en pleinen

225.887

2.729.381

5.217 Brandweer Brandweergarage Ter Apel Brandweergarage Vlagtwedde Rampenbestrijding

609.830

271.476

39.780

Raadsgriffier

959.987

18.212

17.056

140.926

63.759 Brandweer en rampenbestrijding

Baten

310.553 261.618 482.569

Bestuursondersteuning raad en rekenkamer(functie)

Openbare orde en veiligheid

3 Ruimte

17.056

Baten

55.000 755.605 50.729 47.798 105.855

5.217

58.542 Veiligheidsbeleid Opvangcentrum/Huis van bewaring Vergunningen APV en bijz. wetten

167.262 25.772 32.854

48.542

11.450 Verhardingen, algemeen Bermen en sloten Wegbeplantingen Openbare verlichting

145.891 459.938 377.107 700.674

8.950

10.000

Nr Programma

Lasten

Baten

Omschrijving product

Verkeer Openbaar vervoer Economische zaken

Lasten

240.742 8.331 196.851

Overige agrarische zaken, jacht en visserij Openbaar groen

- 107 -

Afval

Riolering

Baten

Activiteiten

Lasten

Straatmeubilair Bruggen Overige voorzieningen wegen Gladheidbestrijding Inritten Verhardingen, asfalt Verhardingen, klinkerwegen- en betonwegen Verhardingen, zandwegen- en puinwegen Verhardingen, rijwielpaden

43.318 319.351 4.400 75.211 2.551 274.614 186.089 60.654 79.581

Verkeersmaatregelen

240.742

Openbaar vervoer 32.850 Contacten bedrijfsleven en p.r. en aquisitie Bedrijvenpark Zuid-Groningen Markt Ter Apel Markt Vlagtwedde Baten marktgelden

1.470.574

1.867.770

1.100 Openbaar groen

79.484 51.063 35.403 30.901

380 974.376

1.738.512 Afval, algemeen Afval, kwijtschelding Baten reinigingsrechten en afvalstoffenheffing

1.420.574 50.000

2.208.928 Riolering Riolering, kwijtschelding Rioolrechten

1.866.270 1.500

1.100

1.738.512

2.208.928

516.408

Algemeen milieubeleid Milieuwetgeving Controle en handhaving milieu Bodembeheer Ongediertebestrijding Afvoer kadavers

100.473 359.211 4.983 11.958 33.238 6.547

Ruimtelijke ordening

362.015

Algemeen ruimtelijke ordeningsbeleid Bestemmingsplannen Controle en handhaving ruimtelijke ordening

146.486 175.616 39.913

Volkshuisvesting

787.743

105.235

2.500 30.350

Milieu

Grondexploitatie

2.500

8.331

380 Jacht en visserij 974.376

Baten

445.751 Woningen voormalig woningbedrijf Algemeen volkshuisvestingsbeleid Volkshuisvestingswetgeving Controle en handhaving volkshuisvesting Wonen en Leven (lokaal leefbaarheidsplan) Omgevingsvergunningen

9.336 76.779 474.274 57.125 170.229

106.117 Grondexploitatie

105.235

207.555 25.696

212.500 106.117

Nr Programma 4 Werk en inkomen

Lasten 13.019.913

Baten

Omschrijving product

3.308.504 Bijstandsverlening

Werkgelegenheid

Maatschappelijke begeleiding en advies

5 Zorg

11.502.378

2.349.306 Maatschappelijke begeleiding en advies

Sociaal cultureel werk

- 108 -

Volksgezondheid Sociaal domein _ Wmo incl vm AWBZ

Sociaal domein_ jeugd

6 Toerisme en cultuur

3.387.545

233.443 Openbare bibliotheek

Lasten

Baten

4.544.773

3.285.304 Algemene bijstand Bijzondere bijstand Bijstand zelfstandigen Verhaal en terugvordering Fraudebestrijding Inkomensvoorzieningen

8.140.890

334.249

620.979

64.727 627.191 6.912.625

3.276.856

445.479

Vormings-en ontwikkelingswerk

249.387

Sport

928.692

Activiteiten

Sociale werkvoorziening Reintegratiebeleid Exploitatie kwekerij 23.200 Schuldhulpverlening Huisvesting Statushouders Wet inburgering nieuwkomers Participatieregeling 1.849.306 Wet maatschappelijke ondersteuning Algemene Uitkering Wmo Algemeen maatschappelijk werk Ouderenbeleid Buurtwerk Centra voor jeugd en gezin Volksgezondheid 500.000 Maatwerkvz natura materieel Wmo Maatwerkvoorzieningen Natura immaterieel Wmo Opvang en beschermd wonen Wmo Eigen bijdragen maatwerkvoorz en opvang Wmo Algemene voorzieningen Wmo Eerstelijnsloket Wmo PGB Wmo Eigen bijdragen algemene voorzieningen Wmo Algemene voorzieningen Jeugd Eerstelijnsloket Jeugd PGB Jeugd Eigen bijdragen algemene voorzieningen Jeugd 50.666 Openbare bibliotheek Muziekschool Overig vormings- en ontwikkelingswerk 54.058 Sport algemeen Sporthal/sportzaal, algemeen Sporthal Ter Apel Sportzaal Vlagtwedde Gymnastieklokalen, algemeen

Lasten

Baten

3.576.818 392.279 166.289 60.907 63.271 285.209

3.157.176 21.500 106.628

7.606.804 533.948 138 206.674 45.352

23.200

82.224 1.825.318 233.051 387.929

23.988

64.727 401.460 225.731 352.991 4.833.078 38.786

5.000 35.000 450.000

88.132 721.187 878.451

10.000

2.307.682 245.763 723.411 445.479

50.666

229.539 19.848 134.499

7.785

244.783 190.029 80.754

25.252 6.530 12.864

Nr Programma

Lasten

Baten

Omschrijving product

Lasten

Baten

Activiteiten Gymnastieklokaal De Vlinder Gymnastieklokaal Kapelweg Gymnastieklokaal Sellingen Gymnastieklokaal Bourtange Gymnastieklokaal Ter Apelkanaal Ov. Sportvoorzieningen en accomodaties, algemeen Tennisbanen IJsbaan Dr. Mansholtsportpark Speelweiden

- 109 9.320.471

35.078 70.937 22.686 38.778 34.226 11.069 3.649 688 9.148 52.368

Zwembaden

521.819

95.250 Zwembad Ter Apel Zwembad Sellingen

278.920 242.899

Groene sportvelden en terreinen

384.333

16.576 Sportterreinen, algemeen Sportterrein, Vlagtwedde Sportterrein, Sellingen Sportterrein Bourtange Sportterrein 't Heem Sportterrein, Jipsingbourtange

149.439 39.591 40.014 6.483 127.462 21.345

Kunst en cultuur

267.720

Oudheidkunde/musea

316.120

Recreatie en toerisme

7 Educatie

Lasten

6.009.683 Openbaar basisonderwijs

Bijzonder basisonderwijs

273.993

5.215.885

543.252

Kunst en cultuur 14.293 Oude Stelmakerij Sellingen Kamp De Beetse Vesting Bourtange Monumentenzorg Gedenkteken Molen Ter Haar Molen Bourtange Overige monumenten 2.600 Algemeen recreatie- en toerismebeleid Recreatieve ruimtelijke ontwikkeling Marketing en Promotie recreatie en toerisme Vaarrecreatie 4.728.908 Openbaar basisonderwijs, algemeen Willem Lodewijckschool Bourtange Basisschool Interschool Plaggenborg (Jipsinghuizen) Op d'Esch, (Sellingen) De Vlinder (Ter Apel) De Westermarke (Ter Apel) De Klimop, (Ter Apelkanaal) De Clockeslach, (Vlagtwedde) Onderwijs algemeen, w.o. bouwkundige adviezen Bijzonder basisonderwijs, algemeen Bijzonder basisonderwijs, huisvesting

Baten

385 242 1.000 45.750 49.500 8.810 2.323 5.443

267.720 28.323 11.692 240.986 8.205 11.284 13.312 1.388 931 137.622 23.707 54.718 57.947 4.149.588 101.436 60.484 70.885 34.100 154.428 21.535 82.674 48.615 492.140 86.555 456.696

300 13.993

2.600 4.156.800 64.790 58.083 57.931 38.827 234.796 73.598 44.083

Nr Programma

Lasten

Baten

Omschrijving product

Lasten

Voortgezet onderwijs

1.099.556

741.860 RSG Ter Apel, algemeen RSG Ter Apel, huisvesting

700.853 398.703

700.000 41.860

Lokaal bestuurlijke onderwijstaken

1.104.652

412.039 Bestuurlijke onderwijstaken algemeen Schoollogopedie Schoolbegeleiding Leerlingenvervoer

624.243 150.739

403.669

329.670

8.370

46.984

44.000

Volwasseneneducatie

46.984

Sociaal cultureel werk

467.711

Kinderopvang

- 110 -

8 Financiën

1.029.964 35.636.220 Leningen en beleggingen

842.432

78.233

Geldleningen en uitzettingen langer of gelijk aan 1 jaar Belastingen

Algemene uitkeringen Algemene lasten en baten

Mutatie reserves

Activiteiten

44.000 Volwasseneneducatie 5.165 Jeugdbeleid Jeugdgebouw Bourtange Jeugdgebouw Sellingen Jeugdgebouw Ter Apel de Pitt Jeugdgebouw Hebe (vm Abdij) Jeugdgebouw Vlagtwedde 77.711 Kinderopvang/peuterspeelzaalwerk Expl. v.m. Badhuis Sellingen Expl. Peuterspeelzaal de Plaggenborg Expl. Peuterspeelzaal Bourtange (dikkertje dap) Expl. Kindercentrum Ter Apel Expl. Peuterspeelzaal TAK (Takjes) Expl. Peuterspeelzaal Hanetangerweg (Nijntjes) Wet kinderopvang 159.817 Nutsbedrijven Financiering Deelnemingen

Lasten

419.850 5.756 2.625 10.993 25.711 2.776

185.172

2.442.932 Baten onroerende zaakbelasting gebruikers Baten onroerende zaakbelasting eigenaren Baten Forensenbelasting Baten toeristenbelasting Lasten heffing en invordering gem. belasting Gemeentelijke belastingen, kwijtschelding

13.078 15.211.912 Algemene uitkering 364.036

50.000 Algemene lasten en baten

1.593.271

Saldo kostenplaatsen 2.782.924 Mutatie in de reserves prog.1 burger en bestuur Mutatie in de reserves prog.3 ruimte Mutatie in de reserves prog.4 werk en inkomen Mutatie in de reserves prog.5 zorg

1.880 1.750 1.535 35.000

1.024 75.993 1.216

140.890

42.711

18.927 827.789 253.000 2.060.000 29.932 100.000

184.172 1.000 13.078 15.211.912 364.036

14.160.847 Integratie-uitkering deelfonds sociaal domein -1.203.826

Baten

735.573 7.746 205 11.416 39.385 1.305 905 45.897

827.789 Geldleningen en uitzettingen langer of gelijk aan

Uitkering deelfonds sociaal domein Saldo kostenplaatsen

Baten

50.000 14.160.847

-1.203.826 187.666 642.221

64.084 875.708 887.276

Nr Programma

Lasten

Baten

Omschrijving product

Lasten

Baten

Activiteiten Mutatie in de reserves prog.6 toerisme en cultuur Mutatie in de reserves prog.7 educatie Mutatie in de reserves prog.8 financiën

Totaal

52.874.410 53.100.521

52.874.410 53.100.521

Lasten 381.499 381.885

Baten 63.952 730.265 161.639

52.874.410 53.100.521

- 111 -

- 112 -

4. Overzicht van incidentele lasten en baten

- 113 -

Progr.

Omschrijving

Incidentele Incidentele lasten baten 2016

3 4 5 5

Verduurzaming openbare verlichting Algemene bijstand: vangnetregeling/BUIG Maatwerk natura Wmo: toelage huish.hulp (meicirc.2015) Volksgezondheid: doeluitkering gezondh.achterstanden

8 8 8 8

Algemene Uitkering: doeluitkering gezond in de Stad Algemene uitkering: toelage huishoudelijke hulp Digitalisering Bouwdossiers Individueel Keuze Budget

96.000 250.000

Onvoorzien MIP Mip 1512 Deelname progr.landelijk gebied 2015-2020 Mip 1601 bewerken geplaatste te bewaren archieven Mip 1602 toekomstvisie cultuurhistorisch erfgoed

60.000 117.500 40.000

8

- 114 8

Mutatie reserves onvoorzien Mip Mutaties in reserves AR

8 8

Mutatie reserves overige Verduurzaming openbare verlichting Storting BR sociaal domein, vangnetregeling/BUIG

Incidentele Incidentele lasten baten 2017

Incidentele Incidentele lasten baten 2018

Incidentele Incidentele lasten baten 2019

470.000 445.221 118.179 80.000

80.000 80.000 118.179

80.000

60.000

60.000

60.000

60.000

60.000

60.000

60.000

470.000 445.221

Totaal

1.676.900

1.173.400

140.000

140.000

60.000

60.000

60.000

60.000

1.676.900

1.173.400

140.000

140.000

60.000

60.000

60.000

60.000

5. Berekening EMU-saldo

115

116

EMU-Saldo Op basis van art. 19 lid d van de BBV moet er een berekening van het aandeel van de gemeente in het EMU-saldo worden opgesteld. Het EMU-saldo is het gezamenlijk begrotingstekort van het Rijk, lokale overheden en sociale fondsen. Het saldo wordt weergeven in procenten van het bruto binnenlands product (BBP). Het tekort van een land mag maximaal 3% van het BBP bedragen. Omschrijving

2015 x € 1000,-

2016 x € 1000,-

2017 x € 1000,-

Volgens realisatie tot en met juni. 2015, aangevuld met raming resterende periode

Volgens begroting 2016

Volgens meerjarenraming in begroting 2016

1

Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves (zie BBV, artikel 17c)

3.056

1.000

587

2

Afschrijvingen ten laste van de exploitatie

1.606

1.613

1.172

3

Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie

1.578

807

772

4

Investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd

6.670

1.397

902

5

Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overigen, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebracht bij post 4

6

Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa: Baten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (tegen verkoopprijs), voor zover niet op exploitatie verantwoord

7

Aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d. (alleen transacties met derden die niet op de exploitatie staan)

8

Baten bouwgrondexploitatie: Baten voorzover transacties niet op exploitatie verantwoord

9

Lasten op balanspost Voorzieningen voorzover deze transacties met derden betreffen

10

Lasten ivm transacties met derden, die niet via de onder post 1 genoemde exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves (inclusief fondsen en dergelijke) worden gebracht en die nog niet vallen onder één van bovenstaande posten

11 a b

Verkoop van effecten: Gaat u effecten verkopen? (ja/nee) Zo ja wat is bij verkoop de verwachte boekwinst op de exploitatie?

Berekend EMU-saldo

ja

n e

ja

-430

117

n

2.023

ja

n

1.629

118

6. Raadsbesluit

119

120

7. Afkortingenlijst

121

Afkortingen in de begroting 2015 3 D’s

De drie decentralisaties in het sociaal domein

ABB AR Arhi AWBZ

Administratie Beheer Bestuur (rijksvergoeding onderwijs) Algemene Reserve Algemene regels herindeling Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten

BAG BBV Bbz BCF BNG BOA BR BRP BSN BUIG BZK

Basisregistraties Adressen en Gebouwen Besluit Begroten en Verantwoorden provincies en gemeenten Besluit Bijstand zelfstandigen Btw- compensatiefonds Bank Nederlandse Gemeenten Buitengewoon opsporingsambtenaar Bestemmingsreserve Basisregistratie Personen Burger Service Nummer Bundeling uitkeringen inkomensvoorziening gemeenten Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

CAK CASO CBS Cittaslow

CJG CJGV COA

Centraal Administratie Kantoor Centrale Administratie Salaris en Onderwijs Centraal Bureau Statistiek is het internationale keurmerk voor gemeenten die op het gebied van leefomgeving, landschap, streekproducten, gastvrijheid, milieu, infrastructuur, cultuurhistorie en behoud van identiteit tot de top behoren. Centrum Jeugd en Gezin Centrum Jeugd Gezin en Veiligheid Centraal Orgaan opvang Asielzoekers

DMS DVO

Documentmanagementsysteem Dienstverlenings overeenkomst

EDBF EDR EHS EMU Energie potentiekaart

Eems Dollard Business Forum Eems DollartRegio Ecologische Hoofdstructuur Economische en Monetaire Unie een gedetailleerd overzicht van (on-)geschikte locaties per energiebron voor een bepaald gebied

Fido

(Wet) Financiering decentrale overheden

GBA GHOR CITO GR GRP GS

Gemeentelijke basisadministratie Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie Centraal Instituut voor Toets Ontwikkeling Gemeenschappelijke Regeling Gemeentelijk Rioleringsplan Gedeputeerde Staten

HAVO HRM

Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs term die gebruikt wordt voor personeelsbeleid, personeelszaken, personeelsmanagement

IBT

Interbestuurlijk toezicht 122

ICT IKB IOAW IOAZ

Informatie- en CommunicatieTechnologie Individueel keuze budget Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijke arbeidsongeschikte werknemers Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijke Arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen

KCC KING

Klantcontactcentrum Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten

L.D.D.

Levering Diensten Derden

MFA MIP MKB WPG

Multifunctionele accommodatie Meerjaren Investerings Plan Midden en Klein Bedrijf Wet publike gezondsheidszorg

NASB NUP

Nationaal Actieplan Sport en Bewegen Nationaal Uitvoerings Programma

OAB OBS OCW ODG OKE OLP OOR OZB

Onderwijs Achterstandenbeleid Openbaar onderwijs Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Omgevingsdienst Groningen Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie Onderwijs Leer Pakket Onderhoud Openbare Ruimte Onroerende Zaakbelasting

PGB PI POTERNE POP

Persoonsgebonden budget Penitentiaire inrichting Ondergrondse bomvrije gang door een fort of vesting met een functie als toegangs- of uitvalspoort Persoonlijk Ontwikkleings Plan

RWE RWLP RO

Rheinisch-Westfälisches Elektrizitätswerk Regionaal Woon en LeefbaarheidsPlan Ruimtelijke ordening

SMART SOZOG SW

Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdgebonden Samenwerkingsverband afvalstoffenverwijdering Oost en Zuidoost Groningen Sociale Werkvoorziening

TA TCD Terra Mora

Ter Apel Trainings Diangose Centrum Moerasland

VDI VGR VNO-NCW

Virtual Desktop Infrastructuur Veiligheidsregio Groningen Verbond van Nederlandse Ondernemingen (VNO) en het Nederlands Christelijk Werkgeversverbond (NCW). Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs Vennootschapsbelastingplicht Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Vereniging voor Vreemdelingenverkeer Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs

VMBO VPB VROM VVV VWO

123

WABO Wajong WKR WMO WOG WON WOZ WRO WSW WW WWB WUP

Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht Werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten Werkkosten regeling Wet maatschappelijke ondersteuning Waardebehoud Onroerend Goed Wet Onafhankelijk Netbeheer (Wet) Waardering Onroerende Zaken Wet Ruimtelijke Ordening Wet Sociale Werkvoorziening’ Werkloosheidswe Wet Werk en Bijstand Wabo-uitvoeringsplan

UWV

Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen

ZZP

Zelfstandige Zonder Personeel

124